Flora fizjologiczna stała – stabilna pod względem liczby i gatunków populacja bakterii:

Staphylococcus epidermidids (gronkowiec skórny), grzyby z rodzaju Candida,

Propionibacterium spp. – w mieszkach włosowych.
Flora przejściowa – bakterie, również chorobotwórcze, bytujące przez krótki czas,
szybko są usuwane w wyniku współzawodnictwa z bakteriami flory fizjologicznej.
Ciągłe złuszczanie warstwy rogowej naskórka oraz nieuszkodzona powierzchnia
nabłonka stanowią główną barierę dla drobnoustrojów. Inne mechanizmy obronne to
lizozym (w pocie, wydzielinie gruczołów łojowych, łzach) i bakteriocyny, które
wytwarzają bakterie komensalne.
Znaczenie flory fizjologicznej:
-Zabezpiecza przed zakażeniem wirulentnymi drobnoustrojami
-Uczestniczy w trawieniu i fermentacji produktów pokarmowych
-Syntetyzuje i dostarcza organizmowi niektóre witaminy
-Stymuluje odpowiedź immunologiczną
Materiały kliniczne, powinny być jałowe (nie zawierają flory fizjologicznej) u zdrowego
człowieka
- Krew
- Płyn mózgowo-rdzeniowy
- Materiał śródoperacyjny – wszelkiego rodzaju wycinki tkankowe
- Aspirat tchawiczy
- Płyn z otrzewnej
- Płyn z opłucnej
- Popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe
- Plwocina (prawidłowe pobranie jest trudne)
- Mocz pobrany drogą nakłucia nadłonowego
Flora fizjologiczna układu oddechowego:
- Nos jest siedliskiem gronkowców i paciorkowców. Staphylococcus aureus kolonizuje
przedsionek nosa.
Znaczenie: blokują receptory komórek gospodarza uniemożliwiając przyłączenie i
inwazję drobnoustrojom chorobotwórczym.
Flora fizjologiczna jamy ustnej:
 Ziarenkowce Gram-dodatnie; Sterptococcus grupa viridans: S. mutans, S.
salivarius, S. anginosus, S. mitis
 Paciorkowce beztlenowe – rodzaj Peptostreptococcus
  Pałeczki Gram-dodatnie; Rodzaje Lactobacillus, Actinomyces
 Ziarenkowce Gram-ujemne; rodzaje Neisseria, Veillonella (bezwzględny
beztlenowiec)
 Gram-ujemne pałeczki bezwzględnie beztlenowe; rodzaje Porphyromonas,
Prevotella, Fusobacterium
 Pierwotniaki jamy ustnej; rodzaje Entamoeba, Trichomonas
Flora fizjologiczna przewodu pokarmowego
Żołądek na czczo u zdrowych osób jest jałowy (ochronne działanie niskiego pH i
enzymów trawiennych)
 Jelito cienkie: Streptococcus spp. (paciorkowce), Lactobacillus spp. (pałeczka
kwasu mlekowego), grzyby drożdżopodobne – Candida albicans.
 Jelito kręte: głównie bakterie Gram-ujemne – rodzina Enterobacteriaceae : E.coli,
bakterie bezwzględnie beztlenowe: Bacteroides spp.
 Jelito grube: największa liczebność bakterii – stanowią 20% masy kałowej,
średnio w 1 gramie kału występuje 1012 komórek drobnoustrojów. Pałeczki z
rodziny Enterobacteriaceae, Enterococcus spp., większość stanowią bakterie
beztlenowe: Clostridiumspp., Bacteroides fragilis, Bifidobacterium spp.
Flora fizjologiczna układu moczowego
 Lactobacillus spp. (pałeczka kwasu mlekowego) – główny składnik mikroflory
pochwy. Utrzymuje kwaśne środowisko i ogranicza wzrost potencjalnych
patogenów.
 Candida albicans występuje w niewielkiej ilości. Antybiotykoterapia zmniejsza
liczbę pałeczek kwasu mlekowego, co ułatwia namnażanie drożdżaków
powodując kandydozę pochwy.
 Streptococcus agalactiae (β-hemolizujące paciorkowce z grupy B) występują w
pochwie u 20% zdrowych kobiet. Mogą kolonizować noworodki podczas porodu i
powodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
 Mocz w pęcherzu moczowym jest jałowy. Końcowy odcinek cewki moczowy
może być skolonizowana florą jelitową. Spłukiwanie błony śluzowej cewki
moczowej podczas mikcji jest prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem
zapobiegającym zakażeniom.
Symbioza - związek, w którym drobnoustrój przebywa w organizmie gospodarza lub na
powierzchnie jego ciała, przy czym zarówno drobnoustrój, jak i gospodarz czerpią z tego
związku korzyści.
Komensalizm - związek, w którym drobnoustrój przebywa w organizmie gospodarza lub
na powierzchnie jego ciała i ani nie wyrządza mu żadnej szkody, ani nie przynosi
korzyści.
Pasożytnictwo - interakcja polegająca na tym, że drobnoustrój bytujący w organizmie
gospodarza lub na powierzchnie jego ciała czerpie korzyści, wyrządzając mu
jednocześnie szkodę
Grzyby chorobotwórcze dla człowieka (eukaryota)
  Drożdżopodobne – jednokomórkowe (Candida spp., Cryptococcus spp.,
Trichosporon spp.)
 Pleśniowe – wielokomórkowe (Aspergillus spp., Fusarium spp., Penicillium spp.
Rhisopus spp.)
 Dermatofity – wielokomórkowe (Trichophyton spp.,, Epidermophyton spp.
Microsporum spp.)
 Dimorficzne (tropikalne) – w zależności od warunków mogą przybierać postać
wielokomórkową (środowisko) lub drożdżakową (organizm gospodarza).
Histoplasma capsulatum, Blastomyces, Coccidioides spp.

o Bakterie, należące do flory fizjologicznej pozostają z makroorganizmem w

związku symbiotycznym lub komensalnym.
Mogą powodować zakażenia oportunistyczne: zakażenia występujące u pacjentów z
obniżoną odpornością lub przy zaburzeniach równowagi pomiędzy makro- i
mikroorganizmem (np.antybiotykoterapia, immunosupresja u biorców narządów).
o Bakterie powodujące choroby znajdują się w związku pasożytniczym z
organizmem gospodarza.
Nosicielstwo: bytowanie drobnoustrojów chorobotwórczych w organizmie gospodarza
lub na powierzchni jego ciała bez wywoływania objawów chorobowych (np.
nosicielstwo gronkowca złocistego w przedsionku nosa).
Mechanizmy obronne:
 Naturalne (ciągłość skóry, pH żołądka)
 Odporność nieswoista (odczyn zapalny, chemotaksja, fagocytoza)
 Odporność swoista/humoralna (produkcja przeciwciał)