PDF Quan He Viet Nam Thai Lan - Compress

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA ĐÔNG PHƯƠNG HỌC

Môn học: ASEAN và quan hệ Việt Nam-ASEAN
Tiểu luận thuyết trình

Đề tài:
THÁI LAN VÀ QUAN HỆ

VIỆT NAM - THÁI LAN
Giảng viên hướng dẫn: PGS TS Nguyễn Cảnh Huệ
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Minh Giang
Mã số sinh viên: 1656110037
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2019

LAN...........................................................................................................3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ THÁI LAN...........................................................................................................
Lan .............................................................................. 3
1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên - xã hội của Thái Lan..............................................................................
lý.......................................................................................................................................3
1.1.1. Vị trí địa lý.......................................................................................................................................
hậu............................................................................................................................................ 3
1.1.2. Khí hậu............................................................................................................................................
1.1.3. Dân cư ..............................................................................................................................................
............................................................................................................................................4
trị............................................................................................................................ 4
1.1.4. Kinh tế - chính trị............................................................................................................................
Lan .................................................................................6
1.2. Những quan hệ bước đầu giữa Việt Nam - Thái Lan.................................................................................
1946-1949 ............................................................................12
CHƯƠNG 2. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1946-1949............................................................................
sử ........................................................................................................................................
2.1. Bối cảnh lịch sử........................................................................................................................................ 12
Nam....................................................................................................................... 12
2.1.1. Tình hình Việt Nam.......................................................................................................................
2.1.2.hệ
Tình 12
2.2. Quan Việthình
NamThái LanLan
Lan........................................................................................................................
- Thái ........................................................................................................................
(1946-1949) .............................................................................................12
(1946-1949).............................................................................................
giao ...................................................................................................... 12
2.2.1. Quan hệ chính trị - ngoại giao......................................................................................................
CHƯ ƠNG 1950-1975 ............................................................................14
ƠNG 3. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1950-1975............................................................................
sử........................................................................................................................................14
3.1. Bối cảnh lịch sử........................................................................................................................................
Nam....................................................................................................................... 14
Lan........................................................................................................................14
3.1.2. Tình hình Thái Lan........................................................................................................................
3.2. Quan
3.2. (1950-1975) .............................................................................................14
Quan hệ Việt Nam - Thái Lan (1950-1975).............................................................................................
giao ...................................................................................................... 14
3.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc phòng ...........................................................................................
......................................................................................... 15
3.2.3. Quan hệ kinh tế ..............................................................................................................................
............................................................................................................................ 15
khác ...........................................................................16
3.2.4. Quan hệ văn hóa - giáo dục - các lĩnh vực khác...........................................................................
CHƯƠNG 4.
CHƯƠNG 1976-1978 ............................................................................18
4. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1976-1978............................................................................
sử........................................................................................................................................18
4.1. Bối cảnh lịch sử........................................................................................................................................
Nam....................................................................................................................... 18
4.1.2.hệ
4.2. Quan
4.2. Quan Tình
Việthình
NamThái LanLan
- Thái (1976-1978) .............................................................................................18
Lan........................................................................................................................
........................................................................................................................
(1976-1978)............................................................................................. 18
giao ......................................................................................................
4.2.1. Quan hệ chính trị - ngoại giao...................................................................................................... 18
khác ...........................................................................19
1979-1989 ............................................................................20
CHƯƠNG 5. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1979-1989............................................................................
5.1. Bối
5.1. sử........................................................................................................................................20
Bối cảnh lịch sử........................................................................................................................................
Nam....................................................................................................................... 20
Lan........................................................................................................................20
5.2. Quan
5.2. (1979-1989) .............................................................................................21
CHƯƠNG 6.
CHƯƠNG 2019 ..........................................................................23
6. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1990 - 2019..........................................................................
sử........................................................................................................................................23
6.1. Bối cảnh lịch sử........................................................................................................................................
Nam....................................................................................................................... 23
Lan........................................................................................................................24
6.2. Quan
6.2. (1990-2019) .............................................................................................27
giao ...................................................................................................... 27
6.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc phòng ...........................................................................................
......................................................................................... 28
............................................................................................................................ 29
6.2.3. Quan hệ kinh tế ..............................................................................................................................
khác ...........................................................................32
CHƯƠNG 7.
CHƯƠNG 7. ĐẶC ĐIỂM, TÁC ĐỘNG, VỊ THẾ VÀ TRIỂN VỌNG QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN .... 34
Lan.................................................................................................... 34
7.1. Đặc điểm quan hệ Việt Nam-Thái Lan....................................................................................................
Lan .............................................................................................. 34
7.2. Tác động của quan hệ Việt Nam-Thái Lan..............................................................................................
7.3. Triển
7.3. Lan.................................................................................................. 35
Triển vọng quan hệ Việt Nam-Thái Lan..................................................................................................
DANH
DAN KHẢO ................................................................................................................ 37
H MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ THÁI LAN

1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên - xã hội của Thái Lan
1.1.1.
1.1.1. Vị trí địa lý
Thái Lan nằm ở khu vực trung tâm của Đông Nam Á, với tổng diện tích 513115 km2.
Từ điểm cực Bắc tới điểm cực Nam dài 2500 km, từ điểm cực Đông sang điểm cực Tây dài
1250 km. Thái Lan có đường bờ biển dài 1840 km theo bờ vịnh Thái Lan và 865km theo bờ
Ấn Độ Dương. Thái Lan giáp Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và Liên bang Mianmar ở phía
Bắc, Kampuchea và vịnh Thái Lan ở phía Đông, Liên bang Mianmar và Ấn Độ Dương ở phía
Tây, đồng thời giáp Malaysia ở phía Nam.
Thái Lan được chia thành 4 khu vực địa lý: miền núi phía Bắc, đồng bằng miền Trung
và miền cao nguyên phía Đông, khu vực đồi núi phía Nam với những cánh rừng nguyên sinh
giàu tài nguyên, đặc biệt là cao su và các cây trồng nhiệt đới. 1
Miền Bắc 150,000 km2, có nhiều núi, trong đó có nóc nhà Thái Lan Intamon (2576 m),
4 dòng sông: Ping, Oang, Iom, và Nan. Trung tâm hành chính là thành phố lớn thứ hai Thái
Lan, Chiềng May
Miền Trung 100,000 km2, là châu thổ sông Chao Phaya (Mê Nam), là đồng ruộng phì
nhiêu, vựa lúa lớn nhất cả nước. Có hai con sông Mekong ở phía Đông và Banpakong ở phía
Tây. Thủ đô Bangkok nằm bên bờ Chao Phaya, với gần 6 triệu dân. Miền Trung cũng là nơi
sản xuất chính, cung cấp 70% sản lượng gạo và đem lại 70% giá trị xuất khẩu. Sản lượng
hàng năm đạt 14-17 triệu tấn, năm 1984 đạt 19 triệu tấn. Năm 1988, Thái Lan xuát khẩu 4,7
triệu tấn gạo, trị giá 1,8 tỷ USD.
Miền Đông là cao nguyên Khorat 182000 km2, giáp dòng Mekong, bên trong có sông
Mun và sông Xi. Trung tâm hành chính là Khorat (Nakhon Ratchacima)
Miền Nam 70,000 km2 là 1 dải dài hẹp chạy giáp Malaysia, 2 bên được bao bọc bởi
biển Andaman và vịnh Thái Lan. Nhiều con sông ngắn tạo nên những cánh đồng phì nhiêu
nhỏ hẹp. Đất đai và khí hậu thích hợp cho việc trồng cao su, cà phê, ca cao. Thái Lan cũng là
một trong những nhà xuất khẩu cao su chính trên thế giới, năm 1987 Thái Lan xuất khẩu
830,000 tấn cao su, trị giá 688 triệu USD. Lòng đất chứa nhiều mỏ thiếc ở Fukhet. Kênh đào
Kra nối liền Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương qua eo biển miền Nam dài 168km.2
1.1.2. Khí hậu
1 Bộ Ngoại giao (1995), Hiệp

(1995), Hiệp hội các nước Đông Nam Á , Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr.40
2 Vũ Dương Ninh (1991), Các
(1991), Các nước ASEAN , Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, tr.168

Thái Lan có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, chịu ảnh hưởng của gió mùa. Thời tiết được
chia thành 2 mùa: mùa mưa từ tháng 5 tới tháng 9 và mùa khô trong các tháng còn lại. Nhiệt
độ cao nhất đạt vào tháng 3 và thấp nhất vào tháng 12. Nhiệt độ trung bình năm trong khoảng
23,7-32,5 độ Celcius.3
Thái Lan nằm ở vùng chịu ảnh hưởng gió mùa nên điều khí hậu đó đã đem lại cho nó
một khu rừng mưa nhiệt đới rậm rạp và một thế giới động thực vật vô cùng phong phú. Thái
Lan vẫn tự hào về những rừng cây gỗ lớn với những loài cây có giá trị cao như teak, hồng đào
và mun ở miền Bắc, cọ dầu và cao su ở miền
miề n Nam, thiên tuế, vàng tăm, phi lao ở các vùng
còn lại. Phổ biến nhất và nổi tiếng nhất, bao phủ khắp nơi trên đất nước Thái Lan là những
hoa sen cắm sâu dưới bùn vươn cao lên trên mặt nước trong các ao hồ. 4
1.1.3. Dân cư

Năm 1987, dân số Thái Lan là 54 triệu người. Nửa đầu thập niên 80, tỉ lệ tăng dân số
đạt 1,7% (so với mức trung bình của Đông Nam Á là 2,3%). Người Xiêm là thành phần cư
dân cơ bản di cư từ Nam Trung Hoa xuống. Trong khi đó, đại đa số cư dân sinh sống từ thuở
hoang sơ ở miền Trung và miền Nam là người Môn Khmer hấp thu kh á đậm nét văn minh Ấn
Độ. Cộng đồng cư dân Hoa kiều sinh sống đông đúc trên toàn lãnh thổ, đặc biệt tại các thành
thị, đóng vai trò rất quan trọng trong các hoạt động kinh tế xã hội chính trị của đất nước. Ở
Bangkok, tiếng Hoa được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực buôn bán. Trong khi tiếng Anh
được sử dụng ph6o3 biến tại các cửa hàng lớn và các cơ quan giao tiếp. 5
Dân số Thái Lan xấp xỉ 59 triệu người. Tỷ lệ gia tăng dân số hàng năm đạt khoảng 1,3%.
Người Hoa chiếm đại đa số, kế đến là người Mã Lai, Khmer, Lào và Việt. Bên cạnh đó, một
số dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng núi cao như H’Mông, Môn, … Ngôn ngữ chính của Thái
Lan là tiếng Thái có ảnh hưởng vay mượn và pha trộn từ tiếng Sankrit và tiếng Trung Quốc
vùng Tây Tạng.
Tạng. Tiếng Hoa và tiếng Mã Lai cũng được sử dụng phổ biến. Tiếng Anh được sử
dụng chủ yếu trong hệ thống hành chính, trường học và ở các thành phố
ph ố lớn. Phật giáo là quốc
giáo của Thái Lan. Hơn 95% dân số theo Phật giáo. Ngoài ra, khoảng 4% dân số theo Islam
giáo, 1% theo Ki-tô giáo và các tôn giáo khác. 6
1.1.4.
1.1.4. Kinh ttếế - chính tr
trị ị

4 Trịnh Huy Hóa (2002), Vương
(2002), Vương quốc Thái Lan: đối thoại với các nền văn hóa,
hóa, Nhà xuất bản Trẻ, Hồ Chí Minh, tr.20-24
(1991), Các nước ASEAN , Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, tr.168

Thái Lan thực hiện chế độ quân chủ lập hiến. Quốc hội vương quốc Thái Lan gồm một
Hạ nghị viện do dân bầu và một Thượng nghị viện được bổ nhiệm. Đứng đầu nhà nước là
Vua. Đứng đầu Chính phủ là Thủ tướng. 7
Theo hiến định, Thái Lan theo chế độ dân chủ với Vua là nguyên thủ quốc gia, thực
hiện quyền lực của mình thông qua Quốc hội, Hội đồng Bộ trưởng và Tòa án tối cao, quyền
lực thực sự nằm trong tay Quốc hội và Hội đồ
đồng Bộ trưởng. Mặc dù vậy, vua Bhumibol
Adulyadej có vai trò to lớn rất quan trọng đối với đời sống chính trị Thái Lan, đặc biệt trong
vai trò người hòa giải giữa các phe cánh chính trị trong những thời điểm đất nước Thái Lan
lâm vào khủng hoảng chính trị sâu sắc. 8
Từ sau thế chiến thứ hai, Thái Lan đã trải qua ba thời kỳ phát triển kinh tế với những
chiến lược khác nhau. Thập niên 1950 tiến hành phát triển kinh tế thay thế hàng nhập khẩu,
quốc hữu hóa các xí nghiệp tư bản nước ngoài, xây dựng khu vực kinh tế nhà nước và tập
trung các lĩnh vực công nghiệp thương mại và dịch vụ. Do đề cao chủ nghĩa dân tộc kinh tế
nên viện trợ đầu tư của tư bản nước ngoài chủ yếu là từ Mỹ. Tốc độ tăng trưởng kinh tế trung
bình năm thời kỳ phát triển này đạ

đạtt 5%. Thập niên 1960, 1970 đánh dấu bước mở đầu của
c ủa thời
kỳ tiến hành chiến lược phát triển hướng vào xuất khẩu trên cơ sở tái triển khai công nghiệp,
ban hành luật đầu tư nước ngoài và thu hút vốn đầu tư cũng như kỹ thuật của nước ngoài, biến
Thái Lan trở thành miền đất hứa đối với tư bản nước ngoài. Nhờ vậy, sau khủng hoảng dầu
lửa năm 1973, nền kinh tế vẫn phát triển với tốc độ trung bình 7,5%/năm trong giai đoạn
1973-1978, trong đó nông nghiệp tăng trưởng trung bình 4,2%/năm và công nghiệp chế tạo
tăng trưởng trung bình 12%/năm. Tới thập niên 1980, tuy đã đạt được thành tựu về tăng
trưởng nhưng cơ cấu kinh tế của Thái Lan đã không còn phù hợp, lạm phát tăng cao, chiến
lược phát triển phát sinh những mâu thuẫn dẫn đến khủng hoảng, vì vậy khả năng phát triển
kinh doanh và xuất nhập khẩu không còn lớn như trước. Giá cả lương thực và khoáng sản
giảm trong khi giá năng ượng ngày một tăng. Cuối những năm 80 của thế kỷ XX, nhờ nhấn
mạnh đầu tư tư nhân như động lực phát triển kinh tế chính, tỉ lệ vốn đầu tư của tư nhân đã
tăng lên 70%, giảm vay nợ nước ngoài nhờ tăng cường tích lũy trong nước. Thái Lan trở
thành nơi đầu tư hấp dẫn nhất trong ASEAN đối với các nhà kinh doanh châu Á, đặc biệt l2
Nhật Bản, Hồng kông, Đài Loan, Hàn Quốc, … 9
Thái Lan là nước đứng thứ hai thế giới về sản xuất tungten và đứng thứ ba trong lĩnh
vực sản xuất thiếc. Các ngành công nghiệp chính của Thái Lan là dệt may, chế biến nông

8 Lương Ninh-Vũ Dương Ninh (2008), Tri
(2008), Tri thức Đông Nam Á , Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, tr.639
(1991), Các nước ASEAN , Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, tr.179-203

nghiệp, đồ uống, thuốc lá, xi măng, gia dụng, nhựa, thiết bị điện tử,
tử , ô tô, máy tính và linh
kiện.10
Về nông nghiệp, Thái Lan dẫn đầu thế giới về sản xuất lúa gạo. Du lịch là ngành dịch
vụ mũi nhọn nổi bật của nền kinh tế Thái Lan. Trong đó, năm 2016, ngành du lịch đã đóng
góp 50 tỷ USD vào nền kinh tế quốc gia. 11
Tổng sản phẩm quốc nội năm 1989 đạt gần 80 tỷ USD, tỷ lệ tăng trưởng GDP năm 1994
đạt 7,4%, trong đó xuất khẩu 41,2 tỷ USD và nhập khẩu 25,88 tỷ USD. Thu nhập bình quân
đầu người năm 1994 đạt 2085 USD, tỷ giá hối đoái năm 1994 đạt 25 Baht/1 USD. Thái Lan là
nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Dịch vụ và công nghiệp chế tạo mới là hai ngành mũi
nhọn của toàn bộ nền kinh tế Thái Lan. Khoảng 60% lực lượng lao động tham gia trong lĩnh
vực nông nghiệp chỉ đóng góp 5% GDP, trong khi đó chỉ 10% lực lượng lao động tham gia
trong lĩnh vực công nghiệp chế tạo đã đóng góp đến 25% GDP. Trữ lượng dầu của Thái Lan
năm 1987 được xác định là xấp xỉ 160 triệu thùng dầu. Năm 1991, sản lượng dầu thô của Thái
Lan đạt 1,97 triệu tấn, đáp ứng được 15% nhu cầu trong nước.12
1.2. Những quan hệ bướ

bướcc đầu giữa Việt Nam - Th
Thái
ái Lan
Miền Nam bán đảo Đông Dương vào đầu Công nguyên, trước khi người Thái và người
Việt có mặt, Dvaravati của người Môn cổ và Phù Nam, Chân Lạp của người Khmer đã là cái
nôi rực rỡ của nền nghệ thuật Đông Nam Á. Sự tiếp xúc và giao lưu văn hóa giữa người Thái
và người Việt sau này ở thiên niên kỷ thứ 2 sau Công nguyên vẫn tiếp tục diễn ra với sức ảnh
hưởng sâu rộng, đặc biệt rõ rệt trong lĩnh vực ngh65 thuật tạo
tạo hình với những điểm tương
đồng, giống nhau một cách lạ lùng đến nỗi như cùng một cội nguồn. Điều này có thể cho thấy
một số chứng cứ về mối quan hệ văn hóa giữa Việt Nam-Thái Lan. Chẳng hạn, những pho
tượng Ấn Độ giáo có niên đại vào những thế kỷ đầu Công nguyên có thể tìm thấy ở Nam Việt
Nam và miền Nam Thái Lan hiện nay. Trong đó, loại tượng thần Visnu mặc áo dài đã từ
vương quốc Dwaravati du nhập vào Chân Lạp theo đường Đông Bắc và từ đó du nhập vào
Phù Nam vào thời kỳ Chân Lạp xâm chiếm Phù Nam. Pho tượng tiêu bản đầu tiên về thần
Visnu mặc áo dài, cầm tù và thấp ngang hông ở Óc Eo, miền Nam Việt Nam được xếp vào
thế kỷ VI có khuôn mặt và trang phục gần gũi đặc biệt với pho tượng Visnu mặc áo dài ở
Chalya,miền Nam Thái Lan được xếp vào thế kỷ V. Đó là những pho tượng cổ nhất về hình
tượng thần Visnu của từng nước Việt Na
N am, Thái Lan nói riêng và của cả Đông Nam Á nói
chung. Bên cạnh đó, còn có sự gần gũi sâu sắc giữa pho tượng Phật Thích Ca ở Đồng Dương
10 Phạm Thanh Tịnh (2014), Tìm

Phạm (2014), Tìm hiểu lịch sử văn hóa Thái Lan,
Lan, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, tr.55
11 Lư
Lưuu Nhi Dũ (2016), “Xem người Thái làm du lịch”, Ng Người lao động, <url:
https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/xem-nguoi-thai-lam-du-lich-20161231231006058.htm>,
https://nld.com.vn/thoi-su-trong-nuoc/xem-nguoi-thai-lam-du-lich-20161231231006058.htm>, truy cập ngày 07/09/2019

với những tượng Phật theo trường phái Amaravati ở Sungai Golok (Naradhisava, miền Nam
Thái Lan): cùng khuôn mặt trái xoan, cùng đường nét mắt mũi miệng, cùng tư thế đứng hơi
cúi, hai cánh tay giơ ra trước một cách cân xứng và cùng cả cách diễn tả chiếc áo cà sa của hai
pho tượng. 13
Ở thời kỳ phát triển của vương quốc Phù Nam, vùng hạ lưu sông Mê Nam của người
Môn đã bị lệ thuộc vào Phù Nam. Một trong số các tiểu quốc phụ thuộc ấy là Xích Thổ (Đất
Đỏ). Cư dân Xích Thổ đã đạt trình độ chế tạo gốm và đồ đồng thau tương đối cao. Họ trao đổi
khá thường xuyên với cư dân Phù Nam và cùng chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ. Thế kỷ
VII Sau công nguyên, một bộ phận Hoàng tộc của Dvaravati (tiền thân là Xích Thổ, Đất Đỏ)
đã lập nên vương quốc Haripunjaya ở miền Bắc Thái Lan ngày nay và tồn tại
tạ i cho đến thế kỷ
XII. Thế kỷ XIII, người Thái từ vương quốc Đại Lý phía Nam Trung Hoa tràn xuống sinh
sống ở lưu vực sông Mê Nam, kết hợp nhanh chóng và mềm dẻo với người Môn bản địa và
dần trở thành tộc người chủ thể mới nắm vị trí chủ đạo trong suốt thế kỷ XIV trở đi. Thành thị
lớn nhất của người Thái là Sukhothay đã cướp chính quyền và thu phục các bộ lạc Môn cổ lân
cận, từ đó tiến hành quan hệ phát triển tr
triển tr êênn lĩnh vực thương mại với các nước trong khu vực
như Miến Điện, Ai Lao, Đại Việt, v.v. Cuối thế kỷ XII, vua Xiêm sai sứ giả sang cầu hiếu.
Thuyền buôn của người Xiêm cũng như của triều đình Xiêm cử đi thường đến Vân Đồn để
buôn bán.
bá n. Họ thường mang các sản phẩm nông nghiệp như hồ tiêu, gỗ teak, đàn hương sang
bán để đổi llấy
ấy các sản phẩm Trung Hoa như gấm vóc, lụa, gốm sứ, chén ngọc, … Năm 1335,
nhân dịp Trần Hiến Tông đi thị sát biên giới phía Tây, một phái bộ Xiêm La đã được cử đến
tận Cửa Rào (Nghệ An) để nghênh đón. 14
Ngoài những nước có quan hệ buôn bán thường xuyên với Đại Việt như Trung Hoa,
Chân Lạp, Trảo Oa, còn phải kể đến sự hiện diện của thuyền buôn các nước Xiêm, Tam Phật
Tế (Palembang), Lộ Lạc, Ai Lao, Ngưu Hống. “Năm 1184, mùa Xuân, tháng Ba, thuyền buôn
các nước Xiêm La, Tam Phật Tế vào Vân Đồn, dâng vật quý xin buôn bán” 15
Bảng thống kê các phái đoàn của Xiêm La đến Đại Việt thời Lý-Trần
Năm Thời điểm Trưởng đoàn Cống phẩm Số lượng
1149 Tháng 2 Thuyền buôn Sản vật địa phương 7
1182 Mùa xuân ? ? 1
13 Trần Thị Lý (1998), “Một số chứng cứ về mối quan hệ văn hóa Việt Nam-Thái Lan”, Nghiên
Lan”, Nghiên cứu Đông Nam Á, số
Á, số 31,
tr.70-74
14 Trần Thị Mai (2007), Lịch
(2007), Lịch sử bang giao Việt Nam-Đông Nam Á , Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh,
Hồ Chí Minh, tr.48-49
15 Ngô Sĩ Liên (1972),
(1 972), Dại
Dại việt sử ký toàn thư , tập 2, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, tr. 137

1184 Mùa xuân Thuyền buôn Vật quý 1
1360 Tháng 10 Thuyền buôn Vật lạ 1

16
Theo lịch sử, quan hệ Đại Việt-Chiêm Thành như nước với lửa. Sau cuộc xung đột giữa
hai nước năm 1697, Chiêm Thành hoàn toàn bị hợp nhất vào Đại Việt và bị xóa tên trên bản
đồ. Nhưng để đối mặt với sự xâm lược của Mông Cổ, cả hai nước chân thành mong muốn hợp
tác như môi với răng. Năm 1282, Mông Cổ xâm lược Chiêm Thành, Đại Việt đã gửi chi viện.
Vì vậy, Đại Việt khó chấp nhận sự thật Thái Lan chiếm Chiêm Thành làm lãnh thổ của mình,
và Việt Nam đã đối phó điều ấy vào năm 1313. Sự xâm lược Chiêm Thành của vương triều
Sukhothai trong trật tự quốc tế ấy đã khiêu khích Đại Việt, quan hệ của 2 nước bị ảnh hưởng
không nhỏ. Ayutthaya theo đu6ỏi sự bành trướng nhanh chóng và đáp lại yêu cầu quan hệ đối
ngoại của Thái Lan, tháng 4/1467, thuyên buôn Xiêm La đến Vân Đồn trang dâng biểu lá
vàng và sản vật địa phương bị vua khước từ”. Từ triều Lý, dù quan hệ không mật thiết nhưng
Đại Việt chưa bao giờ từ chối yêu cầu quan hệ của Thái Lan. Song từ triều Hậu Lê, quan hệ
Đại Việt-Ayutthaya đã rơi vào tình trạng đối lập vì cả 2 nước đuề có sự điều chỉnh chính sách
mở rộng lãnh thổ riêng của mình. [Song Jung Nam, tr.37]
Khi chúa Nguyễn chiếm Đàng Trong, thương nhân Xiêm buôn bán gạo, trầu cau, … bị
đánh thuế khá nặng “thuế đến 2000 quan, thuế về 200 quan”. Sang thế kỷ XVIII, thuyền buôn
Xiêm chở sắt và diêm tiêu sang bán đổi lấy tơ, lụa, gạo, thóc, vải vóc. “Năm 1797, chuẩn định
thuyền buôn Xiêm La, hạng thuyền lớn phải chở 30,000 cân sắt, hạng trung bình 20,000 cân,
hạng nhỏ 10,000 cân, còn diêm tiêu không kể lớn nhỏ, đến nộp vào quan, theo giá trả tiền mới
cho đổi mua thổ san là tơ, vải, nếu không thì cấm không được chở.” Từ thế kỷ XVI đến thế kỷ
XIX, quan hệ Đại Việt - Xiêm La diễn ra trên cơ sở các dàn xếp chính trị, đụng độ quân sự.
Chẳng hạn: năm 1750, chúa Nguyễn Phúc Khoát cử phát bộ ngoại giao mang thư sang triều
đình Xiêm trách cứ việc Xiêm can thiệp công việc nội bộ của Chân Lạp. Năm 1755, triều đình
Xiêm cử phái bộ sang Đại Việt điều đình vấn đề buôn bán của thương nhân và xin giảm thuế.
Năm 1771, Vua Phìa Tắc Xin tấn công Hà Tiên, bắt nhóm Mạc Thiên Tứ và chiếm đóng đến
năm 1773. Năm 1780, triều đình Xiêm giết phái bộ ngoại giao cấp cao của chúa Nguyễn Anh
cùng nhóm người Mạc Thiên Tứ, đồng thời trục xuất người Việt tại Bangkok ra các vùng hẻo
lánh. Năm 1781, vua Xiêm cử Chakri-Sosi tấn công Chân Lạp, quân Nguyễn vừa đến Lovek
thì Chakri-Sosi xin hòa Kể từ đây, quan hệ 2 nướ
n ướ c trở nên giảm căng thẳng và cùng cố giữ
thăng bằng trong quan hệ ngoại giao. Năm 1784, Rama I giúp đỡ Nguyễn Anh chống lại khởi
16
Nguyễn Tiến Dũng-Nguyễn Thị Phương Chi(2007), “Vài nét về v ề quan hệ giao thương
th ương của
c ủa quốc
q uốc gia Đại Việt với các
cá c nước
Đông Nam Á thời Lý-Trần”, Nghiên
Lý-Trần”, Nghiên cứu lịch sử , số 7, tr.23-37

nghĩa Tây Sơn, nhân thể xâm lược nước ta và bị Tây Sơn đánh bại ở Rạch Gầm -Xoài Mút
(Tiền Giang) Năm 1802, Xiêm đem quân xâm lược Ai Lao và Chân Lạp. Triều Nguyễn được
thiết lập, tiếp tục duy trì quan hệ ngoại giao cấp nhà nước. Năm 1807, nghi thức ngoại giao 2
nước được quy định: sứ giả hai bên thường qua lại trao đổi “quà tặng” và thăm hỏi, chúc tụng
khi có lễ… Năm 1827, dân Xiêm gặp nạn đói lớn, chạy sang Chân Lạp, được nhà Nguyễn
phát chẩn gạo muối cứu đỡ. Tuy nhiên, những khi xảy ra vấn đề về quyền lợi ở Chân Lạp,
quan hệ ngoại giao vẫn có thể bị thay thế bằng dụng binh. Chẳng hạn, vào các năm 1834,
1839, Xiêm lần lượt quấy rối Châu Đốc, xâm lược Hà Tiên, … đến năm 1841, Thiệu Tri đăng
quang, quân Xiêm lui binh.17
Quan hệ Việt Xiêm nổi lên, bao trùm và chi phối các quan hệ khác trong khu vực phía
Đông của khu vực Đông Nam Á lục địa trong khi chủ nghĩa thực dân phương Tây tìm cách
can thiệp vào khu vực này. Gia Long từng sống lưu vong nhiều năm trên đất Xiêm, được vua
Xiêm giúp đỡ nhiều lần. Vì vậy, sau khi lên ngôi, Gia Long sai Nguyễn Văn Huấn và Mai
Văn Hiếu đi sứ báo tin, đặt chính thức quan hệ ngoại giao giữa hai nước, tặng vật phẩm cho
vua Xiêm bao gồm: 100 lạng vàng, 1000 lạng bạc, 1 cây thanh long đao, 600 cân sáp ong.
Đồng thời, vua Xiêm cũng cử sứ thần đến Phú Xuân mang theo quốc thư và vật phẩm chúc
mừng. Năm 1804, nhà Nguyễn cử sứ thần sang Xiêm mang theo nhiều vật phẩm quý, bao
ogofm 100 lạng bạc, 50 lạng vàng, the màu và vải trắng, mỗi loại 100 tấm, 500 cân sáp ong,
500 cân đường phèn, 500 cân đường phối và 30 cân đường cát. Đáp lại vua Xiêm gửi tặng 50
hạng vật bằng ngọc thạch, 3 khẩu súng và các gấm đoạn khác. Năm 1807, vua Xiêm sai sứ đi
kinh đô Phú Xuân mang theo 3 tấm áo Mãn Châu bào rồng 5 móng, 6 chiếc chăn chiên hoa
lan, và 8 sợi tơ màu lam. Năm 1809, sứ bộ Xiêm mang theo gấm ngọc, bạch đàn hương và lư
hương đến Việt Nam báo tin Phật vương băng hà. Đáp lại, Gia Long cho 2 đoàn sứ sang Xiêm,
một đoàn dự tang lễ, mang theo phúng điếu gồm 100 cân đường phổi, 1000 cân đường phèn,
1500 cân đường cát, 500 cân sáp ong, 100 tấm lụa trắng, 100 tấm vải đen, và một đoàn dự lễ
lên ngôi gồm tặng cho Phật vương 2 cân kỳ nam, 3 cân nhục quế, 100 tấm lụa, 200 tấn the
màu, 100 tấm sa màu, 100 tấ
100 tấm
m vải trắng, và tặng cho Nhị vương 1 cân kỳ nam, 1 cân 8 lạng
nhục quế, 50 tấm lụa, 100 tấm the màu, 50 tấm sa màu, 50 tấm vải trắng. Năm 1811, vua
Xiêm sai sứ mang bạch đàn, trầm hương, sáp ong và vôi đỏ đến kinh đô Phú Xuân để tạ ơn.
Năm 1813, sứ Xiêm đến Phú Xuân dâng gấm đoạn, sô ni, vải tây. Gia Long tặng lại Phật
vương 2 cân quế thanh, 500 cân đường cát, 500 cân đường phổi, 50 tấm sa màu, 50 tấm the
màu, và tặng Nhị vương 1 cân quế thanh, 250 cân đường cát, 250 cân đường phổi, 25 tấm sa
màu, 25 tấm the màu. Năm 1817, sứ Xiêm đến Phú Xuân báo tang Nhị vương. Gia Long sai
17Trần Thị Mai (2007), Lịch

(2007), Lịch sử bang giao Việt Nam-Đông Nam Á , Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh,
Hồ Chí Minh, tr.50-52

10
sứ sang phúng điếu. Phật vương gửi cảm tạ và tặng vua Gia Long nhiều phẩm vật quý. Năm
1819, Gia Long băng hà, Minh Mạng lên ngôi, sai sứ sang Xiêm báo tang và đưa tặng phẩm.
5 năm sau, sứ Xiêm sang Phú Xuân báo tin Phật vương băng. Minh Mạng cho bãi triều 3 ngày
để tang vua Xiêm. Năm 1827, vua tiểu quốc Lang Xạn do Xiêm kiểm soát là A Nồ nổi dậy và
cầu viện binh Sau khi bắt giải A Nồ về Xiêm, Minh Mạng cho Phan Văn Điền đem quân sang
Lào và mang thư sang trách cứ Xiêm sinh sự để phòng vệ biên giới Tây Bắc. Xiêm rút quân
về nước để giữ tình hòa hiếu, tiếp tục đi lại thông sứ. Từ đó, tình hình Lan Xạn yên ổn. 18
Quan hệ Xiêm-Việt
Xiêm-Việt chi phối tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Chân Lạp và Ai Lao
nhiều nhất. Quan hệ của Xiêm với Ai Lao
La o và Chân Lạp là quan hệ xâm lược và thôn tính,
trong khi quan hệ giữa Việt-Ai Lao và Chân Lạp là quan hệ phên dậu, bảo hộ. Do tính chất
mối quan hệ đó mà quyết định việc giải quyết tranh chấp giữa Xiêm-Việt với Chân Lạp-Ai
Lao. Khi nào quan hệ Xiêm-Việt hòa hiếu, cùng quan tâm tới hòa bình chung, những mâu
thuẫn về Ai Lao và Chân Lạp sẽ được giải quyết mang tính đối thoại. Các đoàn sứ giả ngoại
giao hòa bình của hai nước sẽ gặp nhau, mang theo những lời nhắn gửi của hai vua với những
lời hòa bình thương thuyết. Trong suốt thời Gia Long, quan hệ Xiêm-Việt tuy có xung đột về
vấn đề Chân Lạp nhưng nhìn chung các vị vua đều dùng các biện pháp hòa bình để xoa dịu
tình hình. Tuy nhiên, dưới thời Minh Mạng, mối bang giao Xiêm-Việt bắt đầu rạn nứt. Bắt
đầu từ đây, quan hệ Xiêm-Việt trở nên thù địch, kéo theo tình hình khu vực Đông Nam Á lục
địa căng thẳng theo: chiến tranh lúc bùng nổ ở Ai Lao, lúc diễn ra ở Chân Lạp, do sự tranh
giành ảnh hưởng của Xiêm-Việt tại hai quốc gia này. Do đó có thể nói quan hệ Việt-Xiêm
không chỉ có ý nghĩa đối với hai nước mà còn mang ý nghĩa quyết định với sự ổn định của
Đông Nam Á lục địa. Trong nhãn quan chính trị chật hẹp của chế độ phong kiến, việc
Xiêm-Việt duy trì được quan hệ hòa bình, thân thiệt trong suốt 3 thập kỷ là vô cùng đặc biệt.
Đó là bởi vua Xiêm và Gia Long đều đã hiểu biết nhau và quý mến nhau qua quá trình giúp
đỡ nhau, cùng nhau giải quyết những vấn đề giữa hai nước; bởi Xiêm-Việt đều đã giành được
sự quân bình lực lượng trên đất Chân Lạp, nhờ đó, Xiêm-Việt có thể giải quyết vấn đề Chân
Lạp bằng con đường ôn hòa, thương lượng. 19
Trong suốt những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, quan hệ Việt Nam-Thái Lan
trên phương diện nhà nước thực chất là quan hệ giữa nhà cầm quyền thực dân Pháp v
với
ới nhà
cầm quyền Thái Lan diễn ra khá gay gắt. Mặc dù người Pháp đã giành thắng lợi trước Thái
Lan trong cuộc tranh giành ảnh hưởng ở Ai Lao và Chân Lạp, nhưng nền độc lập của Thái
Lan vẫn bị đặt trước sự đe dọa của Pháp. Từ những năm 1937-1938, chính quyền Phi Bun
18 Nguyễn Hoàng Vinh-Đoàn Nguyệt Linh (2005), “Quan hệ Việt-Xiêm nửan ửa đầu thế kỷ XIX”, Nghiên
XIX”, Nghiên cứu khoa học,
học , số 4,
tr.238-240
19 Hồng Thái (1986), “Vài nét về quan hệ giữa Việt Nam với các nước Đông Nam Á trong lịch sử”, Nghiên cứu lịch sử, Hà
sử, Hà
Nội, tr.14-21

11
Song Khram tăng cường quan hệ song phương, liên minh quân sự với Nhật, tuyên bố “Pháp
không thể tiếp tục kiểm soát Đông Dương được nữa. Những người anh em Thái của chúng ta
sẽ gia nhập chế độ Lập hiến của Đức vua”. Chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ, Nhật và Đức
lần lượt chiếm đóng các khu vực lãnh thổ của Pháp, chính phủ Thái Lan đã gửi chính quyền
thuộcc địa Đông Dương yêu cầu “xác nhận bằng văn bản rằng trong trường hợp có sự thay đổi
thuộ
chủ quyền của Pháp thì nước Pháp sẽ nhượng lại cho Thái Lan phần lãnh thổ của Lào và
Kampuchea”. Như vậy, từ chiến tranh Thái Bình Dương trở đi, Thái Lan đã trở thành đồng
minh duy nhất của Nhật ở Thái Bình Dương. Bất chấp thủ đoạn chia rẽ dân tộc của các nhà
cầm quyền, nhân dân hai nước vẫn duy trì và phát triển mối quan hệ thân hữu với nhau Miền
Đông Bắc Thái Lan (các tỉnh Phitxanilog, Udon, Savang và Bangkok) là những nơi luôn sẵn
sàng đón nhận những người yêu nước, hoạt động cách mạng Việt Nam qua lánh nạn. Năm
1907, chi nhánh của Đồng minh hội ở Thái Lan được thành lập. Năm 1911, các hội viên Việt
Nam phải chạy sang Thái Lan hoạt động cùng các hội viên của Hội đến từ Indonesia,
Singapore, từ đó góp phần thức tỉnh ý thức dân tộc của giới viên chức trí thức Thái Lan.
Tháng 6/1925, một chị bộ của Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội được thành
lập tại Bản Đông-Phi Chit- Pitxanilog để tổ chức giáo dục, tuyên truyền cho kiều bào tại Thái
thông qua các tổ chức đoàn thể như Hội Ái hữu, v.v.
Năm 1928, Nguyễn Ái Quốc dừng chân tại Thái Lan, hòa mình vào cuộc sống khắp mọi
miền của Việt kiều để tuyên truyền, vận động cách mạng, dịch các sách “Nhân loại tiến hóa”,
“Cộng sản A, B, C”, báo “Thân ái”, … từ đó góp phần mang lại lợi ích thiết thực cho phong
trào cách mạng Thái Lan nói riêng và Đông Nam Á nói chung.
Năm 1942, Đảng Cộng sản Thái Lan tìm cách liên
liê n lạc với Đảng Cộng sản Đông Dương,
xây dựng mặt trận dân tộc thống nhất nhưng do bị chính phủ khủng bố gắt gao, phong trào
dân chủ không có điều kiện phát triển nên ảnh hưởng của Đảng không sâu rộng trên toàn lãnh
thổ Thái Lan.

12
CHƯƠNG 2. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1946-1949

2.1. Bối cảnh lịch sử
2.1.1. Tình hình Việt Nam
Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công đã dẫn đến sự ra đời của nhà nước
Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Thực dân Pháp trở lại xâm lược Việt Nam.
2.1.2. Tình hình Thái Lan

Năm 1946, chính phủ Pridi Banomyong giành được thắng lợi từ sau bản hiến pháp
tháng 5/1946 đã thi hành chính sách đối ngoại ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc ở Đông
Nam Á, đặc biệt là phong trào kháng Pháp của nhân dân Đông Dương.
Năm 1947, Thái Lan thiết lập chế độ độc tài quân sự, chống lại các tư tưởng tự do dân
chủ, đàn áp các chiến sĩ cộng sản, thi hành chính sách thân Mỹ, chống lại cuộc đấu tranh
chống Pháp của cách mạng Đông Dương.
2.2. Quan hệ Việt Nam - Thái Lan (1946-1949)

2.2.1. Quan hệ chính
chính trị - ngoại giao
Chính phủ Pridi Panomyong và nhân dân Thái Lan đã có sự ủng hộ nhất định với cuộc
kháng chiến của nhân dân Việt Nam. Thái Lan vì vậy đã trở thành một đầu cầu ngoại giao
quan trọng của Việt Nam.20
Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa đã đặt cơ quan đại diện đầu tiên tại Bangkok,
hưởng quy chế ngoại giao và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 14/04/1947.
2.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc phòng
2.2.3. Quan hệ kinh tế
2.2.4. Quan hệ văn hóa - giáo dục - các lĩnh vực khác
Tháng 2 năm 1948, cơ quan thông tấn Việt Nam được thành lập với nhiệm vụ phát hành
các bản tin tiếng Việt-Anh-Thái về Việt Nam. Các bản tin này đóng vai trò quan trọng góp
phần giúp nhân dân thế giới biết đến cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam, từ
đó nhận lại được không chỉ sự giúp đỡ về vật chất mà còn về tinh thần của nhân dân Thái
Lan.21
Khi thực dân Pháp mở cuộc tấn công vào các đô thị của Lào, hàng vạn kiều bào Việt
Nam phải di tản cư sang Thái Lan, được nhân dân
dâ n Thái Lan giúp đỡ nhiệt tình từ chỗ ăn ở đến
20
Hoàng Khắc Nam (2006), “Qúa trình phát triển quan hệ Việt Nam-Thái Lan”, Thông
Lan”, Thông tin khoa học xã hội,
hội, số 279, tr.52-54
21
(1998), Lịch sử Thái Lan, Nhà
Phạm Nguyên Long-Nguyễn Tương lai (1998), Lịch Lan, Nhà xuất bản Khoa học xã hội , , Hà Nội, tr.366

13
lương thực, thuốc men, việc làm. Thái Lan trở thành căn cứ hậu phương thứ hai cho cuộc
kháng chiến chống Pháp của nhân dân Việt Nam. Tổng hội Việt kiều yêu nước trên đất Thái
đã trở thành cơ sở tập trung, nuôi giấu và huấn luyện quân.22
22
1991”, Nghiên cứu Đông Nam Á,
Hà Lê Huyền (2015), “Lịch sử quan hệ Thái Lan-Việt Nam trước 1991”, Nghiên Á , số 11, tr.33

14


Sau khi Hiệp định Geneve được ký kết (21/07/1954), Mỹ từng bước thay thế vị trí của
Pháp ở miền Nam Việt Nam. Mục tiêu của Mỹ là biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa
kiểu mới, làm căn cứ quân sự, ngăn chặn làn sóng đỏ đang phát triển ở Đông Nam Á, từ đó
chống lại sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc đang bùng nổ ở Đông Nam Á. Nhân
dân Việt Nam lại bắt đầu cuộc kháng chiến kháng Mỹ cứu quốc.23

Tháng 9/1950, Mỹ đã ký kết với Thái Lan Hiệp ước hợp tác kinh tế-khoa học kĩ thuật,
tháng 10/1950, Mỹ ký kết với Thái Lan Hiệp ước hợp tác viện trợ quân sự. Chính phủ tư sản
Thái Lan không ngừng tiếp tay cho đế quốc Mỹ thực hiện kế hoạch xâm lược Đông Dương.
Chính phủ Thái Lan có sự phân hóa giữa việc công nhận chính phủ Bảo Đại hay chính phủ
Việt Nam Dân chủ cộng hòa, đại sứ Mỹ tại Thái Lan Jessup đã thúc ép Thái Lan công nhận
chính phủ bù nhìn Bảo Đại nhằm phục vụ cho lợi ích Mỹ-Anh-Pháp. Sau ba lần Thống chế
Phibun Songkham đưa vấn đề này tại Hội nghị Hội đồng Bộ trưởng vào các ngày
ngày 13,20,27
tháng 2 năm 1950, chính quyền Bangkok chính thức công nhận chính phủ Bảo Đại. 24
Tháng 11/1967, Pridi lên án Mỹ ném bom tại Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định và các
thành phố lớn ở miền Bắc Việt Nam. Tháng 7/1969, sinh viên Đại học Luật Bangkok biểu
tình phản đối Nickson, yêu cầu chính phủ Thái Lan rút quân khỏi Việt Nam. 23 trí thức Thái
Lan gửi thư ngỏ lên Tổng thống Nickson tố cáo Mỹ gây tội ác chiến tranh xâm lược. Mỹ dần
rút lui khỏi Đông Nam Á, chính phủ Thái Lan cũng từng bước thay đổi chính sách đối với
Việt Nam. Tháng 4/1972, đội quân Thái Lan rút hỏi Việt Nam.
Đây là thời kỳ đối đầu mới trong quan hệ Việt Nam-Thái La

Nam-Thái Lan.
n.
3.2.1. Quan hệ chính trị - ngoại giao
Chính sách đối đầu của Thái Lan được thể hiện chủ yếu qua 4 vấn đề: 1) quan hệ hợp
tác với chính quyền Sài Gòn, 2) mâu thuẫn với Việt Nam Dân chủ cộng hòa, 3) liên minh với
23
Hà Lê Huyền (2015) “Lịch sử quan hệ Thái Lan-Việt Nam trước 1991”, Nghiên cứu Đông Nam Á, số
1991”, Nghiên Á, số 11, tr.34
24
(1998), Lịch sử Thái Lan,
Phạm Nguyên Long-Nguyễn Tương Lai (1998), Lịch Lan, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, tr.370

15
Mỹ trực tiếp tham chiến chống lại Việt Nam, 4) can thiệp chống lại phong trào cách mạng
trên toàn cõi Đông Dương. 25
Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa và nhân dân yêu chuộng hòa bình Thái Lan
nhiều lần phản đối chính sách của chính phủ Thái Lan đối với Việt kiều, người Việt đi tản cư
nhưng chính
chính phủ Thái Lan cương quyết đưa hết người Việt tản cư hồi hương về Việt Nam.
Điều đó cho thấy tầm quan trọng của vấn đề Việt kiều, người Việt tản cư trong quan hệ Việt
Nam-Thái Lan giai đoạn này.26

Trong khi mâu thuẫn giữa Việt Nam-Hoa Kỳ trở nên gay gắt, Thái Lan ngày càng thể
hiện chính sách đối đầu
đầu với Việt Nam.
Nam. Thái Lan qua
quann hệ hợp tác với chín
chínhh quyền Bả
Bảoo Đại,
mâu thuẫn với Việt Nam Dân chủ cộng hòa, cùng Mỹ trực tiếp tham chiến tại Việt Nam, can
thiệp chống
chống lại
lại phon
phongg trào cách m
mạng
ạng Lào
Lào-Kamp
-Kampuchea.
uchea. Tháng 9/1954,
9/1954, Thái Lan gia nhập
nhập
Tổ chức Hiệp ước Đông Nam Á và đã trở thành căn cứ quân sự thực sự của Mỹ. Trên lãnh thổ
Thái Lan, 6 sân bay quân sự được xây dựng, trong đó sân bay Utapao có thể đón máy bay
chiến lược B52 lên xuống. Quảng

Quản g cảng Sataship trở thành lớn nhất Thái Lan được dành cho
tàu chiến Mỹ. Từ các căn cứ này, máy bay và tàu chiến Mỹ xuất kích đánh phá các nước
Đông Duong. Tháng 3/1967, một bộ phận sư đoàn “rắn hổ mang” gồm 2300 lính Thái Lan
được điều sang miền Nam Việt Nam. Tháng 7/1968, số binh lính Thái Lan tại chiến trường
Việt Nam đã lên đến 5200 người.27
Tháng 8/1973, Thái Lan-Hoa Kỳ ký kết tuyên bố chung về việc rút từng phần quân Mỹ
ra khỏi Thái Lan. Tình hình kinh tế xã hội và bầu không khí chính trị căng thẳng, các cuộc
đấu tranh đòi quyền tự do dân chủ diễn ra liên tục, thách thức tình hình rối ren trong nước
buộc Thái Lan không còn con đường lựa chọn nào khác ngoài con đường điều chỉnh mối quan
hệ Thái Lan-Việt Nam.28

Viện trợ kinh tế Mỹ cho Thái Lan liên tục tăng, từ 104,6 triệu USD trong giai đoạn
1950-1956 lên 294 triệu USD
USD giai đoạn 1957-1965. Sau khi Thái Lan tham chiến tại Việt
Nam, số tiền viện trợ
t rợ đã tăng
t ăng lầ
lầnn lượt là 55 triệu USD (1966), 77 triệu USD (1967), 100 triệu
t riệu
USD (1968).29
25
hội, số 279, tr.52-54
26 Trịnh Diệu Thìn (2006), Việt
(2006), Việt kiều Thái Lan trong mối quan hệ Thái Lan-Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội,
tr.218
27
Hoàng Khắc Nam (2006), “Qúa trì trình
nh phát triển quan hệ Việt Nam-Thái Lan”,
Lan”, Thông
Thông tin khoa học xã hội,
hội, Hà Nội, tr.62-70
28 Hà Lê Huyền (2015), “Lịch sử quan hệ Thái Lan-Việt Nam trước 1991”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 11, tr.35
29 Vũ Dương Ninh (1990), Vương
(1990), Vương quốc Thái Lan: lịch sử và hiện tại,
tại, Nhà xuất bản Đại học Tổng hợp, Hà Nội, tr.122

16
Ngày 05/08/1950, chính phủ Thái Lan công nhận chính phủ Bảo Đại, ra lệnh sửa đổi
quy chế, quy định vùng cư trú đối với Việt kiều từ 8 tỉnh còn 5 tỉnh là Nongkhai,
Sakonnakhon, Ubonratthani, Nakhonphanom và Prachinburi để thâu tóm phạm vi hoạt động
của Việt kiều, từ đó tiện theo dõi, quản lý và tuyên truyền họ theo con đường chống chủ nghĩa
cộng sản, cũng như hạn chế bà con quyên góp vàng bạc, vũ khí để ủng hộ hoạt động cách
mạng của Đông Dương nói chung và Việt Nam Dân chủ cộng hòa nói riêng. Năm 1958, chính
quyền Sarit Thanarat đưa ra nhiều quy định mới hơn đối với Việt kiều, bao gồm:
- cấm người Việt Nam hoạt động trong 25 ngành như chụp ảnh, sửa radio, sửa autobike,
thợ điện, cắt tóc, bán thuốc, sửa xe máy, …;
- người Việt Nam làm các nghề khác phải đóng thuế 1000 Baht/năm, nếu mở cửa hiệu
phải đóng thuế nhu nhập, có đăng ký kinh doanh đóng thuế thương mại 500 Baht/năm.
Bên cạnh đó, chính phủ Thái Lan tiếp tục chủ trương quản lý người Việt tản cư, áp bức
và bắt bớ cộng sản.30
Năm 1951, chính quyền Bangkok yêu cầu Việt Nam Dân chủ cộng hòa chấm dứt hoạt
động tuyên truyền trên đất Thái về cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Việt Nam, và
buộc phải đóng cửa cơ quan đại diện chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa, ngừng hoạt
động của cơ quan thông tấn tại Thái Lan. Đây là mở đầu cho thời kỳ căng thẳng trong quan hệ
Thái Lan-Việt Nam.31
Ngày 25/10/1975, Ngoại trưởng
t rưởng Việt Nam Dân chủ cộng hòa gửi thư cho Ngoại trưởng
t rưởng
Thái Lan nêu rõ sự s
sự sẵn
ẵn sàng từ phía Việt Nam và đề nghị ba nguyên tắc cơ bản đối với việc
bình thường hóa quan hệ hai nước.
Một là, tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản và quyền tự quyết của mỗi dân tộc quốc gia,
không can thiệp vào công việc nội bộ, không tham gia xâm lược lẫn nhau, vào bất kỳ hành
động nào phương hại đến độc lập - chủ quyền - thống nhất - toàn vẹn lãnh thổ của nhau;
Hai là, không để lãnh thổ quốc gia cho bất cứ nước ngoài nào sử dụng làm căn cứ xâm
lược và can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào nước khác trong khu vực;
Ba là, thiết lập quan hệ hữu nghị láng giềng tốt giữa hai nước, trao đổi kinh tế văn hóa
trên cơ sở bình đẳng, đôi bên cùng có lợi.
30 Thananan Boonwanna (2008), Quan

(2008), Quan hệ Thái Lan-Việt Nam (1976-2004), Luận
(1976-2004), Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học xã
hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh, tr.45
31 Hà Lê Huyền (2015), “Lịch sử quan hệ Thái Lan-Việt Nam trước 1991”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 7, tr.33

17
Như vậy, tính chất quan hệ chủ yếu của Thái Lan-Việt Nam giai đoạn 1950-1975 ll22 đối
đầu, đỉnh cao là sự tham gia trực tiếp của quân đội Thái Lan trên chiến trường miền Nam Việt
Nam và chủ trương cho người Việt tản cư hồi hương. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới và
khu vực có nhiều thay đổi, sau khi Việt Nam hoàn toàn giải phóng, việc bình thường hóa quan
hệ hai nước đã bắt đầu dần được diễn ra chậm chạp, là dấu hiệu tốt cho quan hệ giữa hai
nước.32
32
(2007), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan (1976-2000), Nhà
Hoàng Khắc Nam (2007), Quan (1976-2000), Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, tr.70

18

Sau khi thống nhất đất nước, Việt Nam bước vào thời kỳ xây dựng lại đất nước. Tình
hình và yêu cầu
cầu mới dẫn đến chủ trương thúc đẩy quan hệ với các nước trong khu vực, trong
đó có Thái Lan.
Ngay trước thềm năm 1975, cuộc đấu tranh đòi dân chủ, xem xét lại chính sách đối
ngoại thân Mỹ của chính phủ đã diễn ra rất gay gắt tại Thái Lan. Trong một thời gian ngắn,
các chính phủ mới của Thái Lan liên tiếp thay nhau nắm quyền. Những năm 1974-1975, trong
nhân dân Thái Lan, từ sinh viên, tiểu tư sản, trí thức đến lãnh đạo đều nhận thức rằng: “Thái
Lan phải nhanh chóng điều chỉnh chính sách ngoại giao của mình với 3 nước Đông Dương,
phải học cách chung sống với các nước láng giềng Đông Dương cho dù đây là những nước
cộng sản còn hơn là giữ mãi mối thù địch với họ”. Thủ tướng Seni Pramode đã tuyên bố:
“Chínhh phủ Thái Lan sẽ xúc tiến quan hệ ngoại giao với các nước láng giềng, tích cực ủng hộ
“Chín
mọi quan hệ hợp tác trong lĩnh vực ngoại giao với các nước ASE A N, đồng thời tăng cường nỗ
lực tìm kiếm, móc nối quan hệ với Việt Nam Dân chủ cộng hòa” 33

Một năm sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu quốc của nhân dân 3 nước Đông
Dương chấm dứt, ngày 6/8/1976, Ngoại trưởng Thái Lan Phichay Rattakun đã tới Hà Nội ký
kết Hiệp định thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước với Ngoại trưởng Nguyễn Duy Trinh
Sau đó, trong các năm 1977, 1978, Việt Nam-Thái Lan đã cùng bàn bạc, thống nhất việc đặt
Lãnh sự quán của mỗi bên, ký kết các hiệp định về hàng không và Hiệp định thương mại về
hợp tác kinh tế - khoa học kĩ thuật.34
Giai đoạn này đã phản ánh sự giằng co giữa hai xu hướng đối đầu và cải thiện, cũng như
những diễn biến thăng trầm phản ánh quá trình quá độ chuyển tiếp trong quan hệ Việt
Nam-Thái Lan.35
Tháng 2/1977 và năm 1978, Ngoại trưởng Nguyễn Duy Trinh đã đi thăm hữu nghị các
nước Đông Nam Á bao gồm Lào, Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines. Tuy đã thiết lập
33 Khum Vichij Mustra (1973), Đại

(1973), Đại cương về Thái Lan,
Lan, Nhà xuất bản Ruôm săn, Bangkok
34 Vụ tuyên huấn Bộ Ngoại giao Thái Lan (1996), Nhìn nhận chung về quan hệ Thái Lan-Việt Nam
35
hội, số 279, tr.52-54

19
chính thức nhưng quan hệ Thái Lan-Việt Nam vẫn gặp trở ngại, thách thức nhất định. Sau
cuộc đảo chính quân sự ngày 06/11/1976, Thanin Kraivichian lên nắm quyền đã thực hiện
chính sách chống Cộng sản. Những mâu thuẫn bất đồng quan điểm giữa hai nước dẫn đến
lệnh bắt bớ những người Việt Nam tản cư. Phía Việt Nam đã yêu cầu Thái Lan:
- chấm dứt việc bắt vô cớ các công dân Việt Nam;
- đưa người Việt Nam bị giam giữ ở Sikhiu về nơi ở cũ;

- thả những người bị bắt giam vô cớ và bồi thường thiệt hại về tài sản cho họ;
- cho phép người Việt tiếp tục sinh sống và làm ăn bình thường, yên ổn.36
2.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc ph
sự-quốc phòng
òng
Ngày 20/10/1977, Đại tướng Kriangsak Chanmanan lên nắm quyền đã thực hiện chính
sách ngoại giao khuyến khích quan hệ hợp tác hiểu biết lẫn nhau và chung sống hòa bình với
Việt Nam, Lào, Kampuchea. Việc hai nước ra thông cáo chung ngày 02/12/1977 là minh
chứng cho sự khôi phục quan hệ Thái Lan-Việt Nam rõ nét nhất. Chuyến đi viếng thăm Thái
Lan của Thủ tướng Phạm Văn Đồng từ 06-10/09/1978, là một bước tiến lịch sử giúp xây dựng
cơ sở vững chắc nhằm tăng cường tình hữu nghị giữa hai nước. Trong chuyến viếng thăm, hai
bên đã ký Tuyên bố chung, Thỏa thuận buôn bán - hợp tác kinh tế - khoa học kĩ thuật, khuyến
khích trao đổi văn hóa, hàng không dân dụng, bưu chính viễn thông, y tế, thể dục thể thao, du
lịch, vấn đề Việt kiều tại Thái Lan, … Sự cải thiện trong quan hệ Thái Lan-Việt Nam đã tạo
điều kiện cho việc hình thành hợp tác kinh tế khu vực, mở tuyến bay Bangkok-Vientiane- Hà
Nội, khôi phục tổ chức Uỷ ban sông Mekong.37
36 Khachatphay Burutpat (1978), Việt

(1978), Việt Nam tản cư , Nhà xuất bản Duongkhamon, Bangkok, tr.166-167
37 Hà Lê Huyền (2015), “Lịch sử quan hệ Việt Nam-Thái Lan trước năm 1991”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 11, tr.36

20

Đầu năm 1979, một loạt những sự kiện chính trị đã đến với Việt Nam: Khmer Đỏ tấn
công biên giới Tây Nam Việt Nam, buộc Việt Nam phải đưa quân tiến sát biên giới
Kampuchea-Thái Lan để truy quét Khmer Đỏ. Việc Việt Nam tỏ thái độ sẵn sàng hợp tác với
Liên Xô để bảo vệ biên giới nếu cần thiết đã khiến người ta nghĩ tới sự lãng quên của Việt
Nam với chính nguyên tắc ngoại giao 4 điểm mà Việt Nam đã vừa tuyên bố ở giai đoạn trước.
Do đó, một làn sóng phản đối Việt Nam rộng kháp trên trường quốc tế đã trỗi dậy.38
Với chính sách đổi mới của mình, tới thời điểm giải quyết dứt điểm vấn đề Kampuchea,
kinh tế Việt Nam cũng gặt hái được những thành công bước đầu.39
Trong giai đoạn 1979-1989, Đảng Dân chủ và Đảng Xã hội được tổ chức và hoạt động
như các đồng minh chiến lược của Đảng Cộng sản Việt Nam, thừa
thừ a nhận vai trò lãnh đạo và vị
trí nắm quyền duy nhất của đảng cầm quyền - Đảng Cộng sản Việt Nam. Vì vậy, có thể nói
không có giai đoạn lịch sử nào tồn tại các đảng chính trị đối lập hoàn toàn với Đảng Cộng sản
Việtt Nam. Hệ thố
Việ thống
ng chí
chính
nh trị nhấ
nhấtt nguy
nguyên
ên đơn đả
đảng
ng của Việ
Việtt Nam luôn luôn
luôn gắn liề
liềnn với
vai trò tổ chức và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Chính nhờ sự đồng thuận của nhân
dân Việt Nam “triệu người như một” chung dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng nên dân tộc Việt
Nam đã một lần nữa làm nên kỳ tích hto72i đại, biến lòng tin của quần chúng nhân dân trở
thành súc mạnh vô địch đưa dân tộc Việt Nam tiến lên phía trước. 40

Năm 1986, bắt đầu thời gian tthực
hực hiện kế hoạch phát triển
triển k
k inh
inh tế xã hội lần thứ VI của
Thái Lan. Tân thủ tướng Jatjai Chunhavan lên nắm quyền khi tốc độ tăng trưởng kinh tế của
Thái Lan đang ở mức 9%/năm (1987) và đã đưa tốc độ ấy đạt kỷ lục thế giới vào
và o 1 năm sau
đó (13,2%). Từ một nước kêu gọi thu hút đầu tư, Thái Lan đã trở thành m6o5t nước xuất vốn
đầu tư nước ngoài. Vấn đề tìm kiếm thị trường đầu tư và tiêu thụ hàng hóa ngày càng trở nên
cấp thiết với Thái Lan. Jatjai Junhavan đã nhận ra Đông Dương là một thị trường bỏ ngỏ với
hơn 100 triệu dân, vốn có nguồn lao động rẻ mạt, tài nguyên thiên nhiên giàu có, lại đang thực
hiện chính sách đổi mới mở cửa. Vì vậy, tại cuộc họp báo ngày 22/12/1988 ở Bangkok, ông
38 Tuyên bố của Ngoại trưởng Nguyễn Duy Trinh ngày 05/07/1976

39 Nguyễn Thị Quế (2001), “25 năm quan
q uan hệ Việt Nam - Thái Lan”, Nghiên cứu lịch sử, số 6, tr.72
40
(2016), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan (2006-2015) dưới góc nhìn của chủ nghĩa tự do , Luận văn Thạc sĩ,
Tạ Thị Nguyệt Trang (2016), Quan
Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, tr.27

21
đã phát biểu: “Việc xích lại gần hơn với Việt Nam sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu của
tôi”. Đồng thời ông cũng tuyên bố sẽ biến biển Đông từ chiến trường thành thị trường. 41

Giai đoạn 1979-1989, trước nguy cơ đe dọa chiến tranh ở cả hai đầu đất nước, trước sự
bạo tàn của nạn diệt chủng Khmer Đỏ đối với nhân dân Việt-Miên, quan hệ Việt Nam-Thái
Lan bước sang giai đoạn mới của tình trạng đối đầu. Quan hệ giữa hai nước trong giai đoạn
này chủ yếu xoay quanh theo diễn biến của vấn đề Kampuchea. Trong
Trong đó, năm 1985 đã xuất
hiện những cơ hội và điều kiện mới cho việc chấm dứt chiến tranh lạnh. Giai đoạn 1985-1989,
quan hệ Việt Nam-Thái Lan cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc của những diễn biến chính tranh
lạnh. Sự đối đầu giảm bớt, xu thế hòa dịu và tăng cường đối thoại tăng dần, nhưng chưa đủ để
tạo ra những thay đổi cơ bản.42
Với việc bùng nổ vấn đề Kampuchea, quan hệ Việt Nam-Thái Lan bước sang giai đoạn
yếu xoay quanh và lên xuống theo diễn biến của sự kiện Kampuchea. 43
đối đầu mới, chủ yếu
Cùng với những tiến triển về vấn đề Kampuchea, trong đó có việc Việt Nam rút quân về
nước, chính phủ mới của Thái Lan được thành lập, quan hệ Thái Lan-Việt Nam từng bước
được cải thiện. Nhiều chuyến viếng thăm của các nhà lãnh đạo hai nước đã được thực hiện.
Việc Thủ tướng Chatichai Choonhavan đã từng nói “Việc nhích lại gần với Việt Nam là một
trong những ưu tiên hàng đầu của tôi” đã cho thấy một bước phát triển mới trong quan hệ
Thái Lan-Việt Nam.44

Quan hệ Thái Lan-Việt Nam giai đoạn 1986-1989 đã giảm dần sự đối đầu chuyển sang
xu thế hòa dịu và tăng cường đ
cường đối
ối thoại. Năm 1986, Việt Nam tiến hành đổi mới đường lối đối
ngoại xác định kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, phấn đấu giữ gìn hòa binh ở
Đông Dương, góp phần giữ vững hòa bình ở Đông Nam Á và trên thế giới, tăng cường quan
hệ hữu nghị hợp tác với Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa, tranh thủ điều kiện quốc tế
thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. 45

42 Tạ Thị Nguyệt Trang (2016), Quan
(2016), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan (2006-2015) dưới góc nhìn của chủ nghĩa tự do , Luận văn Thạc
sĩ,
43 TrườngKhắc
Hoàng Đại học
NamKhoa học “Qúa
(2006), xã hộitrình
và Nhân
phát văn,
triển Đại
quanhọc
hệ Quốc gia Hà Nội,Lan”,
Việt Nam-Thái Hà Nội, tr.01
Thông tin khoa học xã hội,
hội, số 279,
279, ttr.52-54
r.52-54
44 Leszek Buszynski (1989), “New Aspirations and old Constrains in Thailand’s Foreign Policy”, Asian
Policy”, Asian study,
study, vol 2
vol 29,
9, no 11,
p.1057-1072
45 Phạm Quang Minh (2012), Chính
(2012), Chính sách đối ngoại đổi mói của Việt Nam (1986-2010) , Nhà xuất bản Thế giới, tr.13

22
Đại tướng Prem Tinsulanonda lên giữ chức Thủ tướng Thái Lan (1980-1988) đã thi
hành chính sách đối ngoại chú trọng quan hệ với các cường quốc và quốc gia phát triển trên
khu vực và thế giới. Đối với Việt Nam, Thái Lan nhấn mạnh vấn đề an ninh quốc gia và tìm
kiếm đồng minh nhằm ngăn chặn việc mở rộng thế lực của Việt Nam do Liên Xô ủng hộ.
Việc quân tình nguyện Việt Nam truy quét tàn quân Khmer Đỏ ở khu vực biên giới Thái Lan
đã làm quan hệ Thái Lan-Việt Nam căng thẳng tột độ. Tuy
Tuy nhiên,
nhiên, hai bên vẫn duy trì quan hệ
ở mức độ vừa chừng như đón Ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch thăm chính thức Thái Lan năm
1980. Năm 1985, Ngoại trưởng Thái Lan tuyên bố không ngăn cản tư nhân Thái Lan buôn
bán với Việt Nam. Doanh nghiệp hai nước đã bắt đầu thực hiện hợp đồng buôn bán
bá n gỗ, nối lại
quan hệ thương mại đã bị gián đoạn một thời gian.46
Giai đoạn từ 1986-1989, xu hướng cải thiện quan hệ Việt Nam-Thái Lan đã diễn ra rõ
nét hơn trên lĩnh vực kinh tế. Bất chấp trở ngại về chính trị còn tồn đọng, quan hệ thương mại
song phương Việt Nam-Thái Lan vãn tăng trưởng đều đặn, dù quy mô còn nhỏ bé. Bên cạnh
đó, các hoạt động
động thăm
thăm dò và xúc tiến đầu tư cũng được khởi động, phản ánh niềm tin vào
khả năng cải thiện quan hệ.47
Sự kiện tháng 1/1989, Ngoại trưởng Siddhi Savetsila và Bộ trưởng Thương mại Subin
Pinikhayan sang thăm Việt Nam đã giúp Thái Lan-Việt Nam chuyển từ giai đoạn đối đầu
sang hợp tác. Quan hệ đầu tư bắt đầu phát triển chậm và còn nhiều khó khăn. Hai bên xúc tiến
hợp tác trên các lĩnh vực như dầu khí, ngân hàng, du lịch, chế biến nông sản, xuất khẩu
gạo, … từ đó, góp phần qua
quann trọng tạo điều kiện cho sự phát triển mới trong quan hệ Thái
Lan - Việt Nam.48
Trong toàn bộ quá trình quan hệ Việt Nam-Thái Lan giai đoạn 1976-1989, luôn tồn tại
hai xu hướng song hành là đối đầu và cải thiện quan hệ. Tuy đối đầu đã ngự trị trong quan hệ
Việt Nam-Thái Lan và trở thành đặc điểm chủ yếu
yế u xuyên suốt toàn bộ giai đoạn 1976-1989,
xu hướng cải thiện quan hệ ngày càng mạnh dần, từ đó làm cho sự đối đầu không có cơ hội
trở nên leo thang và giảm dần theo điều kiện thuận ợi. Hai xu hướng đối đầu và cải thiện quan
hệ đan xen, giằng co, lúc mạnh lúc yếu làm cho quá trình quan hệ Việt Nam-Thái Lan giai
đoạn này diễn ra không được bằng phảng và thuận chiều. 49
46 Vũ Dương Huân (2003), Hội

(2003), Hội thảo Quan hệ Việt Nam-Thái Lan hướng tới tương lai , Học viện Quan hệ quốc tế, Hà Nội,
tr.35
47
hội, số 279, tr.52-54
48
(1998), Lịch sử Thái Lan,
Phạm Nguyên Long-Nguyễn Tương Lai (1998), Lịch Lan, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, tr.405
49
hội, số 279, tr.52-54

23
CHƯƠNG 6. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1990 - 2019

Chiến tranh Lạnh kết thúc, Việt Nam bước vào đường lối đổi mới đã được khẳng định
vững chắc và kinh qua thực tiễn. Đặt quan hệ ngoại giao kinh tế với hơn 160 quốc gia và khu
vực trên thế giới, Việt Nam đồng thời đã cải cách cơ cấu chính trị của đất nước, xóa bỏ những
chính sách quan liêu bao cấp lỗi thời, chuyển nhanh mạnh sang nền kinh tế thị trường, tạo ra
một diện mạo Việt Nam hoàn toàn mới, sẵn sàng kêu gọi đầu tư từ tất cả các nước và khu vực
trên thế giới.50
Tổng sản phẩm quốc nội năm 2015 tăng 6,8% so với năm 2014, tăng trưởng cao hơn
của các năm từ 2011-2014. Trong đó, khu vực nông lâm-ngư nghiệp đóng góp 0,4 điểm %
vào mức tăng trưởng GDP năm
năm 2015, có mức tăng trưởng đạt 2,4%, thấp hơn mức tăng
trưởng 3,4% của khu vực nông-lâm-ngư nghiệp năm 2014; khu vực công nghiệp - xây dựng
đóng góp 3,2 điểm % vào mức tăng trưởng GDP năm 2015, có mức tăng trưởng đạt 9,6%, cao
hơn mức tăng trưởng 6,4% của khu vực công nghiệp-xây dựng năm 2014; khu vực dịch vụ
đóng góp 2,4 điểm % vào mức tăng trưởng GDP năm 2015, có mức tăng trưởng đạt 6,3%.
Trong khu vực dịch vụ, đóng góp của ngành bán buôn và bán lẻ chiếm tỷ trọng lớn nhất, kế
đến là hoạt động tài chính ngân hàng và bảo hiểm, thứ 3 là hoạt động kinh doanh bất động sản,
chủ yếu là kinh doanh nhà ở. Quy mô nền kinh tế năm 2015 theo giá hiện hành đạt 4,192,900
tỷ đồng. GDP bình quân đầu người đạt 47 triệu đồng/người/năm. Cơ cấu nền kinh tế năm
2014 là khu vực nông-lâm-ngư nghiệp chiếm 18%, khu vực công nghiệp-xây dựng chiếm
33%, khu vực dịch vụ chiếm 39%. 51

q uan hệ Việt Nam - Thái Lan”, Nghiên
Lan”, Nghiên cứu Đông Nam Á , Số 14, tr.12
sĩ, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, tr.30

24

Kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm lần thứ 6 (1986-1991) đã trực tiếp đưa Thái Lan lên
con đường tiến tới trở thành một nước công nghiệp mới NICs. Đòi hỏi mở rộng thị trường đầu
tư ra nước ngoài của Thái Lan là một nhu cầu và đòi hỏi bức thiết. 52
Cuộc đảo chính ngày 19/09/2006 bùng nổ tại thủ đô Bangkok, trung tâm chính trị quyền
lực của Thái Lan, vào thời điểm Thaksin đang ở New York tham dự kỳ họp thường niên của
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, chuẩn bị phát biểu về “Tương lai dân chủ ở châu Á”. Trong đó,
cuộc đảo chính xuất phát từ “phương cách Thaksin” đã tạo ra những lực lượng đối lập mạnh

q uan hệ Việt Nam - Thái Lan”, Nghiên
Lan”, Nghiên cứu Đông Nam Á , Số 14, tr.13

25
mẽ so với Thaksin, theo đó, lực lượng trung lưu và thượng lưu thành thị
thị phát động các cuộc
biểu tình chống chính phủ trên đường phố trong suốt những tháng đầu năm 2006 làm cho
khủng hoảng chính trị ngày càng trầm trọng, còn lực lượng giới quân sự giữ vị trí chủ chốt đã
đưa cuộc khủng hoảng đó lên đỉnh điểm, và chấm dứt nó bằng hành động đảo chính. Vì vậy,
có thể nói bên cạnh nạn tham nhũng trong bộ máy quan liêu, sự gia tăng tệ nạn xã hội, buôn
bán và sử dụng ma túy, cùng với tình trạng tái phát bạo loạn ở miền Nam từ cuối năm 2004,
“phương cách ASEAN” chính là
là nguồn gốc quyết định nhất dẫn đến sự kiện ngày 19/09/2006.
Sau cuộc đảo chính, Thái Lan bị cuốn vào vòng xoáy các cuộc biểu tình: của phe Áo Đỏ
ủng hộ Thaksin, của phe Áo Vàng bảo hoàng chống đối hệ thống của Thaksin đến cùng, của
người Hồi giáo gốc Malay ở miền Nam chống đối chính quyền Bangkok từ năm 2004, của cư
dân thiểu số theo Islam giáo, … Những cuộc đụng độ giữa phe chống đối và phe ủng hộ
Thaksin diễn ra liên tục, tới năm 2008, khi chính phủ mới của đồng minh chính trị với
Thaksin là Abhisit Vejjapava được dân bầu lên giữ chức vụ Thủ tướng vừa vượt qua cuộc bỏ
phiếu bất tín nhiệm ngày 20/03/2009, 20,000 người biểu tình vẫn bao vây văn phòng thủ
tướng, tấn công xe thủ tướng và mang lại những thiệt hại không hề nhỏ. Đến năm 2011,
Yungluck Shinawatra lên nắm quyền, sóng gió chính trường Thái Lan tạm lắng, song mâu
thuẫn lợi ích phe phái vẫn còn âm ỉ. 53
Năm 2013, bất ổn chính trị lại

lại được đẩy lên cao trào khi Yingluck Shinawattra tìm cách
thông qua dự luật ân xá đoực những người biểu tình đóng cửa Bangkok ngày 13/01/2014 cho
rằng nhằm “xóa tội” cho cho cựu thủ tướng Thaksin thông qua điều khoản không phải chịu án
tù sau thời gian dài sống lưu vong. Trong nỗ lực hạ nhiệt khủng hoảng chính trị do làn sóng
phản đối chính phủ gây ra, Yingluck Shinawattra đã ra lệnh giải tán Quốc hội và kêu gọi tiến
t iến
hành bầu cử vào tháng 2 năm 2014. Nhưng người biểu tình tuyên bố không muốn tiến hành
bầu cử vì họ cho rằng Đảng Vì nước Thái của Yingluck Shinawattra chắc chắn sẽ tiếp tục
chiến thắng nhờ sự ủng hộ của đông đảo cư dân nông thôn. Đó là nguyên nhân khiến cho cuộc
tổng tuyển cử tháng 2/2014 tại xứ chùa Vàng bị thất bại. Tháng 5/2014, Tư lệnh lục quân Thái
Lan Prayut Chanocha đảo chính. Tháng 8/2015, phe Áo Đỏ phản đối chính quyền quân sự,
cấm các nhà hoạt động chính trị phe Áo Vàng hoạt động. Căng thẳng gia tăng tại quốc gia bị
chia rẽ sâu sắc về mặt chính trị. 54
Ngày 23/07/2015, chính quyền quân sự Thái Lan công bố chi tiết bản Hiến pháp lâm
thời, cho phép Prayrut Chanocha trở thành Thủ tướng lâm thời cho đến khi cuộc bầu cử được
tổ chức vào thời gian Hiến pháp mới vạch ra. Tuyên bố trưng cầu dân ý bản dự thảo Hiến

54 http://tuoitre.vn/tin/the-gioi/20150817/danh-bom-o-thai-lan-it-nhat-15-nguoi-chet/953679.html

26
pháp
pháp của Prayut và một cuộc tổng tuyển cử vào năm 2017 là
2017 là sự khẳ
khẳng
ng định công khai lộ trình
cải cách Thái Lan của người đứng đầu chính quyền Thái Lan. Và theo chủ nghĩa tự do thì tình
hình chính trị bất ổn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chính sách đối ngoại của Thái Lan. 55
Năm 1998, tỷ lệ đầu tư công so với GDP trung bình đạt 10%, sau cuộc đảo chính năm
2006 và khủng hoảng kinh tế năm 2008, những bất ổn chính trị đã trì hoãn các quyết định đầu
tư, tình hình đầu tư vào Thái Lan còn ảm đạm hơn, tỷ lệ đầu tư công so với GDP trung bình
chỉ còn đạt 5%, nhưng chủ yếu đến từ các nhà đầu tư Thái Lan. Năm 2009, chính phủ Thái
Lan công bố gói kích thích kinh tế với tổng giá trị khoảng 45 tỷ USD. Tuy nhiên, Ngân hàng
thế giới giải thích rằng đầu tư Thái Lan bị hạn chế không phải do kinh phí tập trung vào đầu
tư công trong các dự án cơ sở hạ tầng còn thiếu mà còn do những cuộc biểu tình và đấu tranh
chính trị diễn ra thường xuyên, do những ràng buộc vve62the63 chế, làm khủng hoảng lòng
tin và lo ngại về tình hình chính trị trong nước. 56
55 Xuân Sơn (27/01/2016), “Thủ tướng Thái Lan quyết tâm tổng tuyển cử năm 2017”, <url:
http://vov.vn/thegioi/thu-tuong-thai-lan-quyet-tam-tong-tuyen-cu-nam-2017-473247.vov>, truy
http://vov.vn/thegioi/thu-tuong-thai-lan-quyet-tam-tong-tuyen-cu-nam-2017-473247.vov>, truy cập ngày 07/09/2019
56 http://www.xaluan.com/modules.php?name=News&file=article&id=183100

27
Năm 2015, nền kinh tế Thái Lan phục hồi chậm do bối cảnh kinh tế toàn cầu chậm hồi
phục, do những ưu đãi về thuế quan phổ
quan phổ cập của Liên minh châu Âu dành cho Thái Lan đã
hết hiệu lực gây cản trở tới hàng hóa Thái Lan nhập vào thị trường này. Kể từ tháng 5/2014,
Prayut Chanocha đã thực hiện cải tổ nhiều lĩnh vực kinh tế, thay đổi về ưu đãi, thu hút đầu tư
nước ngoài, cải tổ hệ thống doanh nghiệp nhà nước và phát triển sản xuất hướng vào thị
trường nội địa thay cho xuất khẩu. Với những nỗ lực đó của chính phủ, trong 9 tháng đầu năm
2015, nền kinh tế Thái Lan đã tăng trưởng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, kim ngạch xuất
khẩu đạt 161,56 tỷ USD. Tuy nhiên, đầu tư nước ngoài giảm mạnh 33% so với cùng kỳ năm
2014. Bên cạnh đó, ngành du lịch góp phần không nhỏ cho nền kinh tế Thái Lan khởi sắc với
lượng du khách tăng 9% so với cùng kỳ năm 2014. 57
Song song với các biện pháp trên, Chính phủ Thái Lan cũng tích cực phát triển mối
quan hệ thương mại, đầu tư và du lịch với các nền kinh tế ưu tiên kết nối trong khu vực như
Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Coi các hiệp định thương mại tự do là trọng tâm quan
trọng trong chiến lược phát triển thương mại thời gian sau của Thái Lan. Thái Lan đã có tất cả
12 FTA và vẫn đang xúc tiến đàm phán FTA với Pakistan và Thổ Nhĩ Kỳ. Một trong những
quan tâm lớn nhất của chính phủ Thái Lan chính là việc tham gia TPP trong bối cảnh các n
các nền
ền
kinh tế khu vực là thành viên của TPP đã cho thấy hiệu quả do TPP mang lại trong lĩnh vực
thu hút đầu tư nước ngoài. Ngoài ra, Thái Lan cũng tham gia tích cực vào đàm phán các hiệp
định thương mại đa phương như APEC, RCEP, … từ đó tăng cường hội nhập sâu rông hơn
nữa vào nền kinh tế thế giới, ảnh hưởng không nhỏ tới chính sách đối ngoại của Thái Lan.58
Giai đoạn 1990-2000, quan hệ Việt Nam-Thái Lan bắt đầu thời kỳ cải thiện quan hệ và
phát triển hợp tác, đặc biệt, năm 1995 đánh dấu nền tảng cho sự phát triển
t riển tiếp tục đi lên của
quan hệ Việt Nam-Thái Lan sau khi Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN.
Tiếp đó, tháng 3/1994, Thái Lan chính thức tuyên bố ủng hộ Việt Nam tham gia hiệp
ước Bali 1 và trở thành thành viên của ASEAN.
Sau khi Việt Nam gia nhập ASEAN, quan hệ chính trị-ngoại giao giữa hai nước luôn
được tăng cường, nhiều cuộc viếng thăm từ hai phía được khẩn trương triển khai. Chủ tịch
57
Bộ Công thương, BáBáo cáo tình hình kinh tế Thái Lan năm
http://www.moit.gov.vn/vn/tin-tuc/6317/ba%CC%81o-ca%CC%81o-ti%CC%80nh-hi-%CC%80NH-kinh-te-thai-lan-nam-20 2015, <url:
15.aspx>, truy cập ngày 07/09/2019

28
Quốc hội Nông Đức Mạnh (09/1996), Ngoại trưởng Kasem Kasemri (04/1996), Chủ tịch
nước Trần Đức Lương (10/1998), Thủ tướng Chavalit Yongchaiyudh (07/1997), …
Sau khi nhậm chức, thủ tướng Thaksin đã chọn Việt Nam là nước đầu tiên trong hành
trình viếng thăm các nước ASEAN. Hai nước nhất trí khuôn khổ hợp tác ổn định và lâu dài
trong thập niên đầu tiên của thế kỷ XXI kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ Thái Lan-Việt Nam.
Các chuyến viếng thăm lẫn nhau của Chủ tịch quốc hội Nguyễn Văn An (09/2003), thử tướng
Samak Sundaravej (2007), Thủ tướng Ahisit Vejjajiva (07/2009). Các chương trình hợp tác
như Nội các chung Việt Nam-Thái Lan do 2 thủ tướng đồng chủ trì lần thứ nhất tại Đà Nẵng
và Nakhon Phanom, Nhóm công tác chung chính trị- an ninh Việt Nam-Thái Lan cấp thứ
trưởng Công an và Tổng thư ký an ninh quốc gia Thái Lan (2005-2008-2011), tham khảo
chính trị giữa hai Ngoại trưởng lần thứ nhất năm 2010 đã trở thành những cơ sở pháp lý thúc
đẩy quan hệ hai nước ngày càng phát triển.
Như vậy, với kinh nghiệm 10 năm đầu (1991-2001), cả Việt Nam và Thái Lan đều cho
thấy muốn phát triển đấ
triển đấtt nước tiến lên, họ không thể đối đầu nhau mà phải cùng nhau hòa hợp
để phát triển. Đó là nguyện vọng cũng là con đường duy nhất trong điều kiện khu vực quốc tế
hiện tại cho Việt Nam và Thái Lan sau khi chiến tranh lạnh kết thúc. Do đó, mối quan hệ Việt
Nam - Thái Lan từ 1990 vừa có tầm quan trọng với mỗi nước vừa có vai trò to lớn làm cho lý
tưởng mở rộng ASEAN của Hiệp hội các nước Đông Nam Á có điều kiện trở thành hiện thực.
Từ đây, quan hệ Việt Nam-Thái Lan còn có thể nói là minh chứng cho mối quan hệ giữa
Đông Dương và các nước nội khối ASEAN. Thái Lan như một đầu cầu nối Đông Dương với
ASEAN và ngược lại.59
Năm 2013, Việt Nam-Thái Lan chính thức chính thức nâng cấp quan hệ lên tầm “đối tác
chiến lược”, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quan hệ hợp tác song phương. Đặc
biệt trong bối cả
cảnh
nh xung đột biển Đông đang trở thành đề tài nóng bỏng của an ninh khu vực,
việc xây dựng quan hệ bền chặt giữa hai nước càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Việt Nam - Thái Lan cũng đã thành lập được Uỷ ban hỗn hợp cấp Thứ trưởng ngoại
giao để giải quyết tranh chấp trong Vịnh Thái Lan và một số Uỷ ban hỗn hợp khác nhằm giải
quyết những vấn đề còn tồn đọng như vùng chồng lấn trên biển, vấn đề thềm lục địa, vấn đề
Việt kiều, v.v.
Tháng 10/1991, thủ tướng Võ Văn Kiệt sang thăm chính thức Thái Lan. Chuyến thăm
đem lại những kết quả về kinh tế-chính trị-ngoại giao và góp phần cải thiện cách nhìn nhận


29
của giới quân sự Thái Lan đối với Việt Nam. Sau đó, từ 06-08/01/1992, tư lệnh quân lực Thái
Lan Suchinda đã đến Việt Nam, mở đầu cho quá trình bình thường hóa quan hệ và góp phần
nâng cao thái độ tin cậy lẫn nhau giữa hai nước.
Tháng 6/1999, Hiệp định tuần tra chung trên biển giữa lực lượng hải quân hai nước đã
được ký kết. Tiếp đó, tháng 5/2000, Hiệp định miễn thị thực 30 ngày cho hộ chiếu phổ thông
giữa hai nước cũng được ký kết.
Việt Nam và Thái Lan cũng dành uu tiên cho các vấn đề như ma túy, tuần tra chung tại
Vịnh Thái Lan, nạn buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Thiết lập hành lang pháp lý,
xây dựng các chương trình, kế hoạch và cơ chế hợp tác cùng nhau phối hợp hành động chung
và đề ra những biện pháp quan trọng nhằm đố với các thách thức an ninh hiện nay.

Trong giai đoạn 1988-1991, hàng loạt các tổ chức kinh tế và doanh nghiệp Thái Lan đã
tới Việt Nam để tìm hiểu, tiếp xúc thị trường, đồng thời sử dụng để đặt cơ sở hợp tác đầu tiên
với các doanh nghiệp Việt Nam. Đi liền với tuyên bố của ngoại trưởng Thái Lan Anxa
Paraxin về việc Thái Lan sẽ áp dụng nền ngoại giao theo hướng thị trường thay cho nền ngoại
giao an ninh, các doanh nghiệp Thái Lan đã thành lập 5 công ty liên doanh đầu tiên với Việt
Nam trong các ngành nuôi tôm đông lạnh xuất khẩu, khai thác gia công đá quý, lắp ráp xe
máy, … với tổng số vốn đầu tư lên đến 7,242,000 USD. Từ tháng 3 tới tháng 9 năm 1990,
Thái Lan đã lập thêm 5 doanh nghiệp liên doanh với Việt Nam với tổng số vốn 8,100,092
USD. Trong 2 quý đầu năm 1991 Thái Lan có thêm 10 công ty liên doanh với Việt Nam ra
đời, nâng tổng số công ty liên doanh Việt Nam-Thái Lan lên con số 20 công ty. Hoạt động
của 15 công ty sau này cũng được mở rộng sang các lĩnh vực chế biến đồ hộp xuất khẩu, sản
xuất hàng tiêu dùng, khai thác nước khoáng, dịch vụ nhà hàng, xây dựng khách sạn. 60
Tính đến tháng 7/1992, Việt Nam có tất cả 27 công ty liên doanh với Thái Lan với số
vốn 48,6 triệu USD. Đây là con số thực sự đáng kể được thực hiện chỉ trong vòng 3 năm từ
1990-1992. Quan hệ Việt Nam-Thái Lan không chỉ gây được niềm tin cho nhau và thu được
kết quả trong hợp tác đầu tư, mà còn đã làm cho chính giới Thái Lan bắt đầu có sự nhất trí với
nhau về quan điểm cần phải coi Việt Nam là bạn. Thủ tướng Chuôn-lik-phay của Thái Lan đã
tuyên bố sẽ tiếp tục đẩy mạnh quan hệ với Việt Nam và Đông Dương mà các chính phủ trước
đã làm.61
60 Bộ Kế hoạch và đầu tư (MPI) Việt Nam (1997), Bản

(1997), Bản thống kê,
kê, Kỷ yếu hội thảo Việt Nam học, Đại học Chulalongkon,
Pattaya
61 TTXVN (1992), Bản
(1992), Bản tin tham khảo đặc biệt ,

30
Tháng 9/1991, hai nước ký kết hiệp định thành lập Uỷ ban hỗn hợp về kinh tế Việt
Nam-Thái Lan. Tháng 10/1991, lần đầu ttiên
iên trong lịlịch
ch sử quan hệ hai nước, hai chính phủ đã
đưa những vấn đề còn tồn đọng giữa hai bên ra để cùng thảo luận, tranh luận và tìm phương
hướng giải quyết tích cực. Tháng 1//1992, sau chuyến thăm Việt Nam của thủ tuo1ng Anan
Panjachun, hai nước nhất trí gia hạn Hiệp định thương mại, hợp tác kinh tế - khoa học kĩ thuật
đã ký kết tháng 1/1978, nhất trí phê chuẩn Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư. Việt
Nam cũng đồng ý cho Thái Lan lập Lãnh sự quán và chi nhánh ngân hàng Bangkok tại Thành
phố Hồ Chí Minh. Hai bên cũng đã cùng ký kết bản ghi nhớ về việc bán gạo ra thị trường
quốc tế và bản thỏa thuận về việc khai thác dầu khí tự nhiên tại Vịnh Thái Lan. Thủ tướng
Anan Panjachun phát biểu: “Ở Thái Lan, chúng tôi không coi Việt Nam là đối thủ, chúng tôi
muốn thấy Việt Nam thịnh vượng và sẽ hoàn toàn hoan nghênh Việt Nam trở thành một
cường quốc kinh tế Đông Nam Á”. 62
Năm 1992, Hiệp định tránh đánh thuế hai lần, Hiệp định tín dụng giữa Việt Nam-Thái
Lan được ký kết. Một loạt vấn đề được giải quyết, chẳng hạn: hai bên sẽ tiến hành liên doanh
đánh bắt cá, cải tiến và mở rộng hợp tác kinh tế
t ế - khoa học kĩ thuật trong lĩnh vực nông
nghiệp.
Tính đến 20/01/1997, đã có 94 dự án đầu tư của Thái Lan vào Việt Nam với tổng số vốn
đầu tư đạt 1044 tỷ USD, đứng vào hàng mười nước đầu tư lớn nhất vào Việt Nam. Trong đó,
ngoài nông nghiệp và dịch vụ lữ hành du lịch, các ngành lâm nghiệp, ngư nghiệp, khai
khoáng và viễn thông cũng được mở rộng đầu tư. 63 Một số ngành đã đủ sức cạnh tranh giữa
Thái Lan với những đối tác nước ngoài khác tại Việt Nam. Các liên doanh liên kết của các
nhà đầu tư Thái Lan đã có mặt ở 13 tỉnh thành của Việt Nam, có chi nhánh của 7 ngân hàng
lớn của Thái Lan đã hoạt động hiệu quả ở Việt Nam.64
Trong giai đoạn 1991-2011, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Thái Lan đã
tăng nhanh chóng, từ 141 triệu USD vào năm 1991 lên 508 triệu USD vào năm 1995 và đạt
1,2 tỷ USD vào năm 2000. Trong đó, Thái Lan đã nhập khẩu hơn 20 mặt hàng của Việt Nam
với trị giá 389 triệu USD và xuất khẩu sang Việt Nam hơn 40 mặt hàng với trị giá khoảng 869
triệu USD. Năm 2002, 2003, và 2004 quan hệ thương mại Việt Nam-Thái Lan lần lượt đạt
1,18 tỷ USD, 1,6 tỷ USD, và 2,3 tỷ USD. Việt Nam-Thái Lan cũng đã cam kết hợp tác chặt
chẽ trong khuôn khổ Hội đồng hợp tác kinh doanh gạo gồm Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc,
Ấn Đô, Pakistan. Tiếp đến, năm 2005, Việt Nam-Thái
Nam-Thái Lan tập trung hợp tác trên các lĩnh vực
như chế biến nông sản, giao thông vận tải, du lịch,, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp
62 Bản tin tham khảo đặc biệt của TTXVN ngày 02/03/1992
63 Bảng thống kê của Bộ kế hoạch đầu tư (MPI) Việt Nam
64 Chalom Phonekuru (1996), Quan
(1996), Quan hệ kinh tế giữa Thái Lan và Việt Nam,
Nam, Đại sứ quán Thái Lan

31
đầu tư, kim ngạch song phương đạt 3,23 tỷ USD vào năm 2006 và Thái Lan trở thành thị
trường nhập khẩu đứng thứ 6 của Việt Nam.65
Do tính tương đồng về cơ cấu mặt hàng xuất khẩu của hai nước nên các mặt hàng nông
sản của Việt Nam khó thâm nhập vào thị trường Thái Lan. Từ năm 1995 đến nay, Thái Lan
luôn là bạn hàng ASEAN lớn thứ hai của Việt Nam và Thái Lan cũng luôn xuất siêu sang
Việt Nam. Vì vậy, Việt Nam đã đề nghị Thái Lan tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa xuất
khẩu của Việt Nam sang Thái Lan, chẳng hạn như dành ưu đãi thuế quan đặc biệt với các mặt
hàng nông sản Việt đang bị áp dụng hạn ngạch thuế quan, nhằm giảm cán cân nhập siêu của
Việt Nam quá lớn từ Thái Lan. 66
Bên cạnh lĩnh vực thương mại, mặc dù phụ thuộc nhiều hơn vào môi trường quan hệ
chính trị, lĩnh vực đầu tư cũng được chú trọng. Đến năm 1991, các liên doanh đầu tiên của
Thái Lan tại Việt Nam đã
đã được cấp phép hoạt động. Đến năm 1995, số dự án Thái Lan đầu tư
vào Việt Nam đã tăng lên là 13 với tổng số vốn đầu tư đạt 135,7 triệu USD. 67
Năm 2000, Thái Lan đứng thứ 11 trong tổng số 56 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào
Việt Nam, trong đó, đầu tư phổ biến theo hình thức liên doanh, chiếm hơn 80% số dự án và
giá trị đầu tư. Quy mô dự án đầ
án đầuu tư chủ yếu là vừa và nhỏ, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực
sản xuất nông nghiệp, chế biến lâm-thủy hải sản và thức ăn gia súc, khai thác đá quý, du lịch
lữ hành khách sạn, ngân hàng. 68
Năm 2004, Thái Lan đứng thứ 9 trong 62 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt
Nam với 112 dự án trị giá vốn đăng ký lên
l ên đến 1376 tỷ USD. Trong đó, các dự án ban đầu của
Thái Lan đến Việt Nam tập trung vào các lĩnh vực khai thác hải sản, kh oáng
oáng sản, chế biến
thực phẩm và ngân hàng. 69
Năm 2007, tổng số đầu tư của Thái Lan vào Việt Nam là 145 dự án, tổng số vốn đăng
ký là 1,6 tỷ USD, đứng thứ 12 trong số 77 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. 70
Các dự án của Thái Lan

Lan tậ
tậ p
p trung chủ yếu vào xây dựng cơ sở hạ tầng khu công nghiệp,
trung tâm đô thị mới tại Đồng Nai, Bình Dương, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Theo Cục
Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch - Đầu tư, gần 67% các dự án của Thái Lan tại Việt
Nam là 100% vốn nước ngoài, chiếm 56% số vốn đăng ký và 28% các dự án
á n của
c ủa các công ty
65http://www.viettrade.gov.vn/index.php?option=com&view=article&id=329-quan-he-hop-tac-voi-viet-nam&catid=169-thai-
lan&Iternaid=188
66 Hồ sơ Thị trường Thái Lan, Ban Quan hệ quốc tế, Phòng Thương mại - Công nghiệp Việt Nam
Hà Lê Huyên (2015), “Quan hệ kinh tế Việt Nam-Thái Lan”, Nghiên cứu Quốc tế , số 443, tr.65-70
67 Nguyễn Tương Lai (2001), Quan
(2001), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan trong những năm 90, Nhà
90, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội,
tr.174
68 Hoàng Khắc Nam (2007), Quan
(2007), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan
Lan (1976-2000),
(1976-2000), Nhà
Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội,
tr.22
69Trần Thị Hoàn (2005), “30 năm quan hệ hợp tác Việt Nam-Thái Lan”, Nghiên
Lan”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 05, tr.70
70http://www.ngoaivuhagiang.gov.vn/home/nc79/tintuc-783/Thong-tin-co-ban-ve-thai-lan-va-quan-he-viet-nam-thai-lan.html

32
liên doanh, chiếm1 43% vốn đăng ký. Trong số các dự án của Thái Lan tại Việt Nam, Công ty
thức ăn gia súc Cổ phần Việt Nam tại Đồng Nai có vốn đầu tư 328 triệu USD, Công ty SIAM
CEMENT GROUP đầu tư 5 dự án hóa chất - vật liệu xây dựng tại khu công nghiệp Bình
Dương - Đồng Nai, Tập đoàn Hóa chất Thái Lan liên doanh với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
triển khai dự án tổ hợp hóa dầu số 3 tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu với vốn đầu tư lên tới 1,5 tỷ USD.
Đến năm 2008, Thái Lan đã có 182 dự án với tổng số vốn trên 5 tỷ USD, đứng thứ 8 trong số
các nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. 71
Tính đến năm 2011, Thái Lan đầu tư vào Việt Nam 236 dự án với tổng số vốn đạt 5,7 tỷ
USD, tăng gấp 25 lần so với năm 1991. Như vậy, để hợp tác kinh tế Việt Nam-Thái Lan phát
triển, hai bên đã duy trì thường xuyên các cuộc họp cấp cao, thúc đẩy các cuộc tiếp xúc giữa
các bộ, ngành, địa phương. Việt Nam cũng tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh
nghiệp Thái Lan đầu tư làm ăn và khuyến khích các doanh nghiệp Thái Lan làm ăn ở Thái
Lan. Thông qua thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại - đầu tư Việt Nam - Thái Lan, không chỉ
thúc đẩy sự phồn vinh của ASEAN mà còn thúc đẩy hợp tác các tỉnh Đông Bắc Thái Lan và
các tỉnh miền Trung Việt Nam.72
Ngày 25/09/2013, tại Bangkok (Thái Lan), lãnh đạo Cục Xúc tiến Thương mại Việt
Nam và lãnh đạo Cục Xúc tiến Thương mại Thái Lan đã ký kết Bản ghi nhớ hợp ttác
ác xúc tiến
t iến
thương mại đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp. Các nội dung Bản ghi nhớ được hai bên ưu
tiên phối hợp tổ chức là trao đổi thông tin thị trường-doanh nghiệp, trao đổi các phái đoàn
thương mại, hỗ trợ doanh nghiệ
nghiệ p hai nước tham gia hội chợ thương mại, phối hợp hỗ trợ tổ
chức các chương trình đào tạo-tập huấn-trao đổi kinh nghiệm, …
Hợp tác Việt Nam-Thái Lan đã được đặt trong liên kết sâu rộng hơn giữa các nước láng
giềng, trong đó, Thái Lan muốn khẳng định mình như một nước lớn trong ASEAN-10 có vị
trí đầu tàu thay Nhật Bản. Trong khi đó, Việt Nam muốn khẳng định một tiềm năng, sức sống
mới đang trỗi dậy mạnh mẽ sau những năm tháng tự đổi mới. Một số dự án hợp tác Việt
Nam-Thái Lan theo hình thức liên kết mới này chẳng
chẳ ng hạn như: dự án tiểu vùng sông Mekong
(Việt Nam, Thái Lan, Lào, Mianmar, Kampuchea
Kampuchea,, Vân Nam Trung Quốc), kế hoạch mở rộng
mạng lưới giao thông đường bộ liên kết Thái Lan-Lào-Mianmar-Việt Nam-Malaysia, dự án
phát triển kinh tế văn hóa 7 tỉnh của Việt Nam-Lào-Thái Lan theo đường số 8 của Viện
Nghiên cứu phát triển Thái Lan. Từ những thị ttrường
rường đầu tư truyền thống là Hà Nội, TPHCM,
http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/cn_vakv/ca_tbd/nr040819104152/ns070801102436
71
72
Trung tâm tư liệu và dịch vụ thống kê, Tổng cục thống kê

33
nhờ đường liên kết Đông Tây, các nhà đầu tư Thái Lan đã có cơ hội đến với Nghệ An, Hà
Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Đà Nẵng. 73
Ngày 16/02/2004, Bộ Ngoại giao ra thông cáo chung, sau phiên họp nội các chung giữa
hai nước tại Đà Nẵng và Nakhon Phanom, nhiều văn kiện quan trọng làm nền tảng cho sự hợp
tác trên các lĩnh vực an ninh, quốc phòng, kinh tế, thương mại, khoa học kĩ thuật và văn hóa
giáo dục giữa hai nước đã được ký kết. 74
Tính đến năm 2006, Việt Nam-Thái Lan đã ký kết gần 30 hiệp định hợp tác song
phương trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế - văn hóa - du lịch - môi trường, song song với tổ
chức các sự kiện giới thiệu chính sách thương mại, đầu tư, giới thiệu tiềm năng và lợi thế của
mỗi nước tại cả Việt Nam và Thái Lan cho các nhà đầu tư nhanh chóng tiếp cận, tìm kiếm cơ
hội kinh doanh. Các thỏa thuận hợp tác đã được ký kết tạo khung pháp lý cho quan hệ giữa
hai nước bao gồm: Hiệp định thành lập ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế Việt Nam-Thái Lan,
Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, Hiệp định tránh đánh thuế hai lần, … Với 125 dự
án có tổng giá trị vốn đăng ký đạt 1,5 tỷ USD, Thái Lan đứng thứ 9 trong số các quốc gia và
vùng lãnh thổ. Đầu tư vào Việt Nam. Bên cạnh đó, Việt Nam-Thái Lan đã phối hợp triển khai
tốt các dự án - chương trình hợp tác khu vực và quốc tế như dự án Hành lang Đông Tây, dự
án Tiểu
iểu vùn
ùngg sôn
ôngg Me
Mekkon
ongg mở
ở rộn
rộng, chiến
iến lược hợp tác kinh tế 3 dòng sôn
sông
Ayeyawady-Chao Phraya-Mekong.75
Ngày 18/12/2004, Việt Nam-Thái lan đã ký Thỏa thuận Hợp tác về thể dục thể thao,
không chỉ trong phạm vi giữa hai nhà nước mà còn diễn ra ở phạm vi các trường học để nâng
cao thể chất cho học sinh sinh viên.
Thái Lan là 1 trong 10 quốc gia có lượng du khách đến Việt Nam nhiều nhất. Năm 1995,
23,177 ngàn người, năm 2011 là 181,820 ngàn người, gấp 8 lần. Ngược lại khách Việt Nam
sang Thái Lan năm 2003 là 117,553 ngàn người thì năm 2011 đã là 430,000 ngàn người, gấp
4 lần. Năm 2011, lượng khách Việt sang Thái gấp 2 lần lượng khách Thái sang Việt.
Như vậy, quan hệ Thái Lan-Việt Nam giai đoạn 1991-2000 đã phát triển cao hơn rất
nhiều so với trước năm 1991. Giai đoạn này đã xây dựng được lòng tin lẫn nhau, giải quyết
được nhiều vấn đề tồn đọng trong quan
quan hệ giữa hai nước và đặt nền móng cho quan hệ Thái
Lan-Việt Nam giai đoạn 2001-2019 khi hòa bình, ổn định hợp tác đã trở thành xu thế nổi trội
trên thế giới.

q uan hệ Việt Nam - Thái Lan”, Ng
Lan”, Ng hhiên
iên cứu Đông Nam Á , Số 14, tr.15
(2016), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan (2006-2015
(2006-2015 ) dưới góc
gó c nhìn của chủ nghĩa tự do,
do, Luận văn Thạc
sĩ, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn-Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà nội, tr.01
75 Hà Lê Huyên (2015), “Quan hệ kinh tế Việt Nam-Thái Lan”, Nghiên cứu Quốc tế , số 443, tr.67

34
CHƯƠNG 7. ĐẶC ĐIỂM, TÁC ĐỘNG, VỊ THẾ VÀ TRIỂN VỌNG QUAN HỆ

VIỆT NAM - THÁI LAN
7.1. Đặc điểm quan hệ Việt Nam-Thái Lan

Thứ nhất, giai đoạn 1991-2011, xu hướng hợp tác là chủ đạo, sẵn sàng bỏ qua mọi nghi
kỵ, mâu thuẫn trong quá khứ để hướng tới sự hợp tác. Nhờ vậy chỉ trong thời gian ngắn đã
khẩn trương tranh thủ được mọi cơ hội triển khai quan hệ thân thiện, tin cậy lẫn nhau trên tất
cả các lĩnh vực hợp tác, chứng minh qua kết quả hợp tác giữa hai nước trên mọi mặt.
Thứ hai, tính toàn diện và sâu sắc quan hệ Thái Lan-Việt Nam ngày càng cao.
Thứ ba, quan hệ Thái Lan-Việt Nam giai đoạn 1991-2011 đã đạt những bước tiến vượt
bậc cả về chất và lượng, cả vĩ mô và vi mô tr
trên
ên các llĩnh
ĩnh vực.
Thứ tư, ba vấn đề còn tồn tại trong quan hệ Việt Nam-Thái Lan:
- cuộc khủng hoảng tài chính châu Á (1997) và sự thay đổi chính trị ở Thái Lan giai
đoạn 2005-2008 đã ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ hai nước giai đoạn này;
- quan hệ thương mại mất cân đối rõ rệt, Việt Nam là nước nhập siêu chủ yếu từ Thái
Lan;
- quan hệ hai nước mới chỉ thực sự bắt đầu hợp tác, trao đổi và kết quả dành được cũng
còn ít ỏi, chưa trở thành động lực thúc đẩy các quan hệ hợp tác văn hóa xã hội phát triển theo
đúng với tiềm năng của quan hệ hai nước. Xét vị trí của các lĩnh vực này trong quan hệ Thái
Lan-Việt Nam là còn hạn chế, chưa tưởng xứng.
7.2. Tác động của quan hệ Việt Nam-Thái Lan
Thứ nhất, tạo ra môi trường an ninh hợp tác khu vực cho Việt Nam;
Thứ hai, giúp Việt Nam có lợi hơn trong việc quan hệ với các nước lớn như Mỹ-Trung;
Thứ ba, tạo ra môi trường an ninh hợp tác khu vực cho Thái Lan;
Thứ tư, thúc đẩy phát triển kinh tế và giao lưu văn hóa xã hội cho Thái lan;
Thứ năm, tạo ra khả năng phối hợp và cạnh tranh trong một số ngành hàng xuất khẩu;
Thứ sáu, tạo cơ hội cho Thái Lan nâng cao vị thế ở Đông Nam Á lục địa
Thứ bảy, đóng góp cho hòa bình ổn định khu vực
Thứ tám, củng cố phát triển cộng đồng ASEAN, nâng cao vai trò trung tâm của
ASEAN;

35
Thứ chín, góp phần làm giảm chi phối của Trung Quốc về vấn đề biển Đông đối với
ASEAN;
Thứ mười, đẩy nhanh đẩy mạnh hội nhập trong khối ASEAN.
7.3. Triển vọng quan hệ Việt Nam-Thái Lan

36
KẾT LUẬN

37
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Douglas Phillips (2007), Thailand
(2007), Thailand , Chelsea publication house, New York
Nguyễn Tiến Dũng-Nguyễn Thị Phương Chi (2007), “Về các mối giao thương của quốc
gia Đại Việt thời Lý-Trần”, Nghiên
Lý-Trần”, Nghiên cứu lịch sử , số 7, tr.23-37
Thái Thị Ngọc Dư (1993), Địa lý các nước vùng Đông Nam Á, tr.45-58Nguyễn Thị
Hoàn (2006), “30 năm quan hệ Việt Nam-Thái Lan”, Nghiên cứu Đông Nam Á , Số 05,
tr.68-72
Nguyễn Trọng Hậu (2000), “Vị trí của Thái Lan trong hoạt động đối ngoại của Việt
Nam Dân chủ cộng hòa 1947-1949”,
1947-1949”, Nghiên
Nghiên cứu lịch sử , số 312, tr.80-84
Trương Duy Hòa (1996), “Quan hệ đầu tư Thái Lan-Đông Dương”, Nghiên
Dương”, Nghiên cứu Đông
Nam Á , số 22, tr.80-83
Trịnh Huy Hóa (2002), Vương
(2002), Vương quốc Thái Lan: đối thoại với các nền văn hóa,
hóa , Nhà xuất
bản Trẻ, Hồ Chí Minh
Nguyễn Thị Hoàn (2005), “Vài nét về quan hệ Việt Nam-Thái Lan những năm đầu thế
kỷ XXI”, Nghiên
XXI”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 01, tr.61-65
Nguyễn Diệu Hùng (2001), “Quan hệ Việt Nam-Thái Lan từ
t ừ đầu thập kỷ 90 thế kỷ XX
đến nay”, Nghiên
nay”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 49, tr.52-61
Hà Lê Huyền (2015), “Lịch sử quan hệ Thái Lan-Việt Nam trước năm 1991”, Nghiên
1991”, Nghiên
cứu Đông Nam Á, số
Á, số 11, tr.31-38
Hà Lê Huyền (2015), “Quan hệ kinh tế Việt Nam-Thái Lan”, Nghiên

Lan”, Nghiên cứu Quốc tế , số
443, tr.65-70
Joel Kahn (1998), Southeast
(1998), Southeast Asian identities: culture and the politics of representation
in Indonesia, Phillippines, Singapore and Thailand , St.Martin Press, New York
Kavi Chongkitavorn (1991), “Sự phát triển kinh tế của Thái Lan”, Quan
Lan”, Quan hệ quốc tế , số
24, tr.07-11
Trần Văn Kiện (1960), “Tìm hiểu kinh tế Thái Lan”, Quê

Lan”, Quê hương , số 18, tr.180-197
Trần Thị Hoàng Kim - Lê Văn Toàn (1992), Kinh
(1992), Kinh tế các nước ASEAN và khả năng hòa
nhập của Việt Nam,
Nam, Nhà xuất bản , tr.61-69
Trần Thị Hoàng Kim - Lê Văn Toàn (1992), Kinh

(1992), Kinh tế các nước ASEAN và khả năng hòa
nhập của Việt Nam,
Nam, Nhà xuất bản , tr.213-242

38
Trần Thị Lý (1998), “Một số chứng cứ về mối quan hệ văn hóa Việt Nam-Thái Lan”,
Nghiên cứu Đông Nam Á, số
Á, số 31, tr.70-74
Trần Thị Lý (1992), “Quan hệ văn hóa Thái Lan-Việt Nam qua một số tác phẩm điêu
khắc”, Nghiên
khắc”, Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật , số 108, tr.83-84
Hoàng Khắc Nam (2006), “Qúa trình phát triển quan hệ Việt Nam-Thái Lan”, Thông tin
khoa học xã hội,

hội, số 279, tr.52-54
Hoàng Nguyên (2000), “Quan hệ Việt Nam-Thái Lan và Mianmar 1948-1949”, Nghiên
1948-1949”, Nghiên
cứu Đông Nam Á , Số 41, tr.82-83
Vũ Dương Ninh (1991), Các nước ASEAN , Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh,
tr.167-205
Lê Văn Quang (1996), Lịch

(1996), Lịch sử vương quốc Thái Lan,
Lan, Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí
Minh, Hồ Chí Minh
Nguyễn Hồng Quang (2005), Bước

(2005), Bước tiến mới trong quan hệ Việt Nam-Thái Lan từ sau
khi Việt Nam gia nhập ASEAN , tr.138-142
Nguyễn Thị Quế (2001), “25 năm quan hệ Việt Nam - Thái Lan”, Nghiên
Lan”, Nghiên cứu lịch sử ,
số 6, tr.70-78
Nguyễn Thị Quế (2006), “30 năm quan hệ Việt Nam - Thái Lan”,
Lan”, Nghiên
Nghiên cứu Đông
Nam Á , Số 14, tr.12-16
Song Jung Nam (2008), “Quan hệ Việt Nam-Thái Lan trong lịch sử”, Nghiên cứu lịch
sử , số 08, tr.32-46
Đặng Văn Thái (2001), “Việt Nam quan hệ thân thiện với các nước Thái Lan, Ấn Độ,
Miến Điện (1946-1950)”, Lịch
(1946-1950)”, Lịch sử Đảng , số 02, tr.41-43
Thanannan Boonwanna (2008), Quan
(2008), Quan hệ Thái Lan - Việt Nam (1976-2004), Luận án
Tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí
Minh, Hồ Chí Minh
Mai Phú Thanh - Phan Huy Xu (1996), Địa

(1996), Địa lý Đông Nam Á, tr.94-136
Á, tr.94-136
Thanyathip
Thanyathip Sripana
Sripana (2001), “25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Thái Lan-Việt Nam”,
Nghiên cứu Đông Nam Á , Số 51, tr.77-79
Đặng Thanh Toán (2004), “Quan hệ Thái Lan với các nước Đông Nam Á lục địa từ thập
niên 90 thế kỷ XX đến nay”, Nghiên
nay”, Nghiên cứu Đông Nam Á , số 64, tr.67-71

39
Tạ Thị Nguyệt Trang (2016), Quan

(2016), Quan hệ Việt Nam-Thái Lan dưới góc nhìn của chủ nghĩa
tự do (2006-2015), Luận
(2006-2015), Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học
Quốc gia Hà Nội
Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn quốc gia (1997), Tộc
(1997), Tộc người ở các nước châu Á ,
Hà Nội, tr.271-279
Nguyễn Hoàng Vinh-Đoàn Nguyệt Linh (2005), “Quan hệ Việt-Xiêm nửa đầu thế kỷ
XIX”, Nghiên
XIX”, Nghiên cứu khoa học,
học, số 4, tr.238-244

PDF Quan He Viet Nam Thai Lan - Compress

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PDF Quan He Viet Nam Thai Lan - Compress

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHOA ĐÔNG PHƯƠNG HỌC

Môn học: ASEAN và quan hệ Việt Nam-ASEAN

Tiểu luận thuyết trình

THÁI LAN VÀ QUAN HỆ

Giảng viên hướng dẫn: PGS TS Nguyễn Cảnh Huệ

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Minh Giang

Mã số sinh viên: 1656110037

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2019

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ THÁI LAN

1 Bộ Ngoại giao (1995), Hiệp

1.1.3. Dân cư

3 Bộ Ngoại giao (1995), Hiệp

bình năm thời kỳ phát triển này đạ

7 Bộ Ngoại giao (1995), Hiệp

1.2. Những quan hệ bướ

10 Phạm Thanh Tịnh (2014), Tìm

Năm Thời điểm Trưởng đoàn Cống phẩm Số lượng

1149 Tháng 2 Thuyền buôn Sản vật địa phương 7

1182 Mùa xuân ? ? 1

1184 Mùa xuân Thuyền buôn Vật quý 1

1360 Tháng 10 Thuyền buôn Vật lạ 1

17Trần Thị Mai (2007), Lịch

CHƯƠNG 2. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1946-1949

2.1.1. Tình hình Việt Nam

2.1.2. Tình hình Thái Lan

2.2. Quan hệ Việt Nam - Thái Lan (1946-1949)

2.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc phòng

2.2.3. Quan hệ kinh tế

CHƯƠNG 3. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1950-1975

3.1.1. Tình hình Việt Nam

3.1.2. Tình hình Thái Lan

Đây là thời kỳ đối đầu mới trong quan hệ Việt Nam-Thái La

3.2.1. Quan hệ chính trị - ngoại giao

3.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc phòng

chiến lược B52 lên xuống. Quảng

3.2.3. Quan hệ kinh tế

30 Thananan Boonwanna (2008), Quan

CHƯƠNG 4. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1976-1978

4.1.1. Tình hình Việt Nam

4.2.1. Quan hệ chính trị - ngoại giao

33 Khum Vichij Mustra (1973), Đại

- đưa người Việt Nam bị giam giữ ở Sikhiu về nơi ở cũ;

2.2.3. Quan hệ kinh tế

36 Khachatphay Burutpat (1978), Việt

CHƯƠNG 5. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1979-1989

5.1.1. Tình hình Việt Nam

5.1.2. Tình hình Thái Lan

38 Tuyên bố của Ngoại trưởng Nguyễn Duy Trinh ngày 05/07/1976

5.2. Quan hệ Việt Nam - Thái Lan (1979-1989)

2.2.2. Quan hệ an ninh-quân sự-quốc phòng

2.2.3. Quan hệ kinh tế

41 Nguyễn Thị Quế (2001), “25 năm quan

46 Vũ Dương Huân (2003), Hội

CHƯƠNG 6. QUAN HỆ VIỆT NAM - THÁI LAN 1990 - 2019

6.1.1. Tình hình Việt Nam

50 Nguyễn Thị Quế (2006), “30 năm quan

6.1.2. Tình hình Thái Lan

52 Nguyễn Thị Quế (2006), “30 năm quan

Năm 2013, bất ổn chính trị lại

53 Tạ Thị Nguyệt Trang (2016), Quan

6.2. Quan hệ Việt Nam - Thái Lan (1990-2019)

59 Nguyễn Thị Quế (2001), “25 năm quan