‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫فصـل ‪5‬‬
‫شمارنده ها و اعداد اول‬

‫هدف کلی‪:‬‬
‫نوشتن شمارنده های یک عدد‪،‬تشخیص اعداد اول و مرکب‪ ،‬پیدا کردن بزرگترین و کوچک ترین‬
‫شمارنده ی مشترک دو عدد‬

‫انتظارات از دانش آموزان در این درس‬

‫‪ 1‬دانش آموز بتواند مجموعه شمارنده های یک عدد را بنویسد و شمارنده های اول و مرکب را تشخیص دهد‪.‬‬

‫‪ 2‬دانش آموزان به صورت تجربی بیاموزند که اوال برای به دست آوردن شمارنده های یک عدد‬

‫می توانند از تقسیم آ ن عدد بر شمارنده های اول آن استفاده کنند‪ .‬ثانیا با رسم نمودار شمارنده های یک عدد به نظم‬
‫و وابستگی شمارنده های یک عدد به یکدیگر پی ببرند‪.‬‬

‫‪ 3‬دانش آموزان به مفهوم مضربی از یک عدد پی ببرند‪ ،‬مجموعه ی مضرب های یک عدد را بشناسند‪ ،‬مضرب‬

‫مشترک دو عدد را درک کنند و از الگو برای یافتن مضرب مشترک دو عدد استفاده کنند‪.‬‬

‫‪56‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫شمارنده ها یا مقسوم علیه های یک عدد‪:‬‬

‫به تساوی زیر دقت کنید‪:‬‬

‫‪1× 10 = 10‬‬ ‫‪5 × 2= 10‬‬

‫با توجه به این تساوی ها در می یابیم که عدد ‪ ،10‬بر هر یک از اعداد ‪ 5 ،2 ،1‬و ‪ 10‬بخش پذیر است‪،‬‬

‫بنابراین هر کدام از این اعداد را شمارنده یا مقسوم علیه های عدد ‪ 10‬می گوییم‪.‬‬

‫پس شمارنده های یک عدد یعنی اعدادی که عدد مورد نظربر آنها بخش پذیر باشند‪.‬‬

‫مثال‪ :‬شمارنده های عدد ‪ 9‬و‪ 32‬و‪ 12‬را بنویسید‪.‬‬

‫‪12‬و‪ 6‬و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪ :1‬شمارنده های ‪12‬‬

‫‪ 32‬و‪ 16‬و‪ 8‬و‪ 4‬و‪ 2‬و‪ : 1‬شمارنده های ‪32‬‬

‫‪ 9‬و‪ 3‬و‪ : 1‬شمارنده های ‪9‬‬

‫نکته‪:‬‬

‫‪ -1‬عدد یک شمارنده ی همه ی اعداد است‪.‬‬

‫‪ -2‬کوچکترین شمارنده ی هر عدد‪ ،‬عدد یک است و بزرگترین شمارنده ی هر عدد‪ ،‬خود آن عدد‬
‫است‪.‬‬

‫اعداد اول‪:‬‬
‫بعضی از اعداد طبیعی فقط ‪ 2‬شمارنده دارند‪:‬‬

‫‪3‬و‪ 3 :1‬شمارنده های‬ ‫‪ 7‬و‪ 7 :1‬شمارنده های‬ ‫‪11‬و‪ 11:1‬شمارنده های‬

‫به عددهایی مانند ‪3‬و‪ 7‬و‪11‬که فقط دو شمارنده دارند و آن دو شمارنده عدد ‪ 1‬و خود آن عدد است‬

‫" عدد اول " می گویند‪.‬‬

‫‪57‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پن جم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫* هر عدد طبیعی بزرگتر از یک که فقط بر خودش و یک بخش پذیر باشد‪ ،‬عدد اول است‪.‬‬

‫* یا هر عدد طبیعی بزرگتر از یک که فقط دو شمارنده دارد‪ ،‬عدد اول است‪.‬‬

‫نکته‪:‬‬

‫‪ -1‬عدد یک تنها عدد طبیعی است که فقط یک شمارنده دارد وآن هم خود عدد یک است‪.‬‬

‫‪ -2‬هر عدد طبیعی بزرگتر از یک‪ ،‬حداقل دو شمارنده دارد‪.‬‬

‫‪ -3‬کوچکترین عدد اول ‪ 2‬است و عدد ‪ 2‬تنها عدد زوج اول است و بقیه ی اعداد اول فرد هستند‪.‬‬

‫اعداد اول به ترتیب عبارتند از‪:‬‬

‫‪ ...‬و ‪ 29‬و ‪ 23‬و ‪ 19‬و ‪ 17‬و ‪ 13‬و ‪ 11‬و ‪ 7‬و ‪ 5‬و ‪ 3‬و ‪2‬‬

‫اعداد مرکب‪:‬‬
‫اعدادی که بیشتر از ‪ 2‬شمارنده داشته باشند را اعداد مرکب می گویند‪.‬‬

‫اعداد مرکب را می توان به صورت ضرب دو عدد غیر از یک نوشت‪.‬‬

‫‪1 2= 3× 4‬‬ ‫‪ 14 = 7 ×2‬یا‬ ‫مثال ‪:‬‬

‫نکته‪:‬‬

‫‪ -1‬عدد ‪ 1‬نه اول است ونه مرکب‪.‬‬

‫‪ -2‬تمام اعداد زوج ( غیر از ‪ )2‬مرکب هستند‪.‬‬

‫اعداد طبیعی را می توان به سه دسته تقسیم کرد‪ :‬عدد‪ ،1‬اعداد اول و اعداد مرکب‬

‫نکته‪:‬‬

‫‪ -1‬مجموع دو عدد فرد‪ ،‬عددی زوج می شود‪.‬‬

‫‪3+5=8‬‬ ‫مانند‬

‫‪58‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫‪8 + 12 = 20‬‬ ‫‪ -2‬مجموع دو عدد زوج‪ ،‬عددی زوج می شود‪ .‬مانند‬

‫‪3+6=9‬‬ ‫‪ -3‬مجموع یک عدد فرد و یک عدد زوج‪ ،‬عددی فرد می شود‪ .‬مانند‬

‫‪3 × 4 = 12‬‬ ‫‪ -4‬حاصل ضرب عدد زوج در عدد فرد‪ ،‬عددی زوج می شود‪ .‬مانند‬

‫‪5 × 3 = 15‬‬ ‫‪ -5‬حاصل ضرب دو عدد فرد‪ ،‬یک عدد فرد است‪ .‬مانند‬

‫‪6 × 8 = 48‬‬ ‫‪ -6‬حاصل ضرب دو عدد زوج‪ ،‬یک عدد زوج است‪ .‬مانند‬

‫‪3 × 7 =21‬‬ ‫‪ 21‬اول نیست‬ ‫‪ -7‬حاصل ضرب دو عدد اول‪ ،‬عددی اول نیست‪.‬‬

‫‪ -8‬هر گاه مجموع یا تفاضل دو عدد اول‪ ،‬عددی فرد باشد حتما یکی از اعداد ‪ 2‬خواهد بود‪.‬‬

‫مثال‪ :‬مجموع دو عدد اول ‪ 73‬شده است‪ .‬آن دو عدد کدام اند؟‬

‫پاسخ ‪ :‬چون حاصل جمع دو عدد فرد شده است پس یکی از اعداد زوج و دیگری فرد است و چون‬
‫دو عدد اول هستند و تنها عدد زوج اول ‪ 2‬می باشد‪ ،‬پس یکی از اعداد ‪ 2‬و دیگری ‪ 71‬می باشد‪.‬‬

‫یادآوری قواعد بخش پذیری اعداد‪:‬‬

‫بخش پذیری بر‪ :2‬اعدادی بر ‪ 2‬بخش پذیرند که رقم یکان آنها زوج باشد‪ .‬یعنی یکان آنها ‪0‬و‪2‬و‪ 4‬و‪6‬‬
‫و‪ 8‬باشد‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :3‬اعدادی بر ‪ 3‬بخش پذیرند که مجموع رقم های آنها بر ‪ 3‬بخش پذیر باشد‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :4‬اعدادی بر ‪ 4‬بخش پذیرند که دو رقم سمت راست(آخر) آن صفر یا بر ‪ 4‬بخش‬
‫پذیر باشد‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :5‬اعدادی بر ‪ 5‬بخش پذیرند که رقم یکان آنها صفر یا ‪ 5‬باشد‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :6‬اعدادی بر ‪ 6‬بخش پذیرند که هم بر ‪ 2‬و هم بر ‪ 3‬بخش پذیر باشند‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :7‬اعدادی بر ‪ 7‬بخش پذیرند که اگر رقم یکان آنها را ‪ 2‬برابر کنیم و حاصل را از بقیه‬
‫ی ارقام کم کنیم‪ ،‬جواب بر ‪ 7‬بخش پذیر باشد‪.‬‬

‫‪59‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫بخش پذیری بر ‪ :8‬اعدادی بر ‪ 8‬بخش پذیرند که سه رقم سمت راست آنها صفر یا بر ‪ 8‬بخش پذیر‬
‫باشد‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :9‬اعدادی بر ‪ 9‬بخش پذیرند که مجموع رقم های آنها بر ‪ 9‬بخش پذیر باشد‪.‬‬

‫بخش پذیری بر ‪ :10‬اعدادی بر ‪ 10‬بخش پذیرند که رقم یکان آنها صفر باشد‪.‬‬

‫شمارنده های اول یک عدد‪:‬‬

‫به دو روش می توان شمارنده های اول یک عدد را پیدا کرد‪.‬‬

‫روش اول‪ :‬نوشتن شمارنده های آن و سپس پیدا کردن شمارنده های اول‬

‫مثال‪ :‬شمارنده های اول عدد ‪ 20‬را به دست آورید‪.‬‬

‫‪ 20‬و ‪ 10‬و ‪ 5‬و ‪ 4‬و ‪ 2‬و ‪ : 1‬شمارنده های‪20‬‬ ‫پاسخ‪:‬‬

‫‪ 5‬و ‪ : 2‬شمارنده های اول ‪20‬‬

‫‪20‬‬ ‫روش دوم ‪ :‬تجزیه درختی‬

‫‪10‬‬ ‫‪ 5‬و ‪ : 2‬شمارنده های اول‪20‬‬

‫‪2‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪20 = 2 × 2 × 5‬‬ ‫بعد از تجزیه‪ ،‬عدد را می توان به صورت ضرب شمارنده های اول نوشت‪:‬‬

‫* از روی تجزیه ی یک عدد و به دست آوردن شمارنده های اول آن می توان بقیه شمارنده های‬
‫مرکب آن را ساخت‬

‫‪60‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫مثال‪ :‬همه ی شمارنده های ‪ 42‬را بنویسید‪.‬‬

‫‪42 = 2 × 3 × 7‬‬ ‫پاسخ‪:‬‬

‫‪ :1‬شمارنده های ‪42‬‬

‫‪ 1× 7 = 7‬و ‪ 1 × 3 = 3‬و ‪1 × 2 = 2‬‬

‫‪ 1 × 3 × 7= 21‬و‪ 1 × 2 × 7 = 14‬و ‪1 × 2 × 3 = 6‬‬

‫‪1 × 2 × 3 × 7 = 42‬‬

‫‪ 42‬و ‪ 21‬و ‪ 14‬و ‪ 7‬و ‪ 6‬و ‪ 3‬و ‪ 2‬و ‪ :1‬شمارنده های ‪42‬‬

‫کاربرد شمارنده های اول‪:‬‬

‫از شمارنده های اول می توان در ساده کردن کسرها استفاده کرد‪ .‬به مثال های زیر توجه کنید‪:‬‬
‫‪68‬‬ ‫‪2×2×17‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪2 ×2 ×2 ×2 ×3‬‬ ‫‪2‬‬
‫=‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬
‫‪51‬‬ ‫‪3×17‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪2×2×2×3×3‬‬ ‫‪3‬‬
‫در مثال های باال‪ ،‬صورت ومخرج هر کسر را به شمارنده های اول تجزیه کرده‪ ،‬سپس شمارنده های‬
‫اول مشترک را ساده می کنیم‪.‬‬

‫نکته‪ :‬اگر صورت و مخرج کسری شمارنده ی مشترک نداشته باشند‪ ،‬آن کسر ساده نشدنی است‪.‬‬

‫مثال‪ :‬کدام یک از کسرهای زیر ساده نشدنی است؟‬

‫‪49‬‬ ‫‪7×7‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬

‫ساده نشد نی‬ ‫‪= 2×13‬‬ ‫ساده شد نی‬ ‫‪= 3 ×13‬‬
‫‪26‬‬ ‫‪39‬‬
‫* به کمک شمارنده های اول می توان اعداد جدیدی تولید کرد‪ .‬مثال می خواهیم با شمارنده های اول‬

‫‪ 2‬و ‪ 3‬اعداد طبیعی تولید کنیم‪.‬‬

‫‪ 2 × 2 × 3 × 3 = 36‬و ‪ 2 × 2 × 3 = 12‬و ‪2 × 3 = 6‬‬

‫‪61‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫نکته ‪:‬‬

‫‪ -1‬تنها شمارنده ی اول یک عدد اول‪ ،‬خود آن عدد است‪ .‬مثال شمارنده ی اول عدد ‪ ،7‬خود ‪ 7‬است‪.‬‬

‫‪ -2‬عدد ‪ 1‬شمارنده ی اول ندارد‪.‬‬

‫روش های تعیین بزرگترین شمارنده ی مشترک دو عدد (ب‪.‬م‪.‬م) ‪:‬‬

‫برای تعیین (ب‪.‬م‪.‬م) دو عدد ‪ 2‬روش را بیان می کنیم‪:‬‬

‫روش اول‪ :‬استفاده از شمارنده های دوعدد‬

‫روش دوم‪ :‬استفاده از تجزیه ی درختی‬

‫روش اول‪ :‬استفاده از شمارنده های دوعدد‬

‫ابتدا شمارنده های ‪ 2‬عدد داده شده را نوشته‪ ،‬سپس شمارنده های مشترک آنها را مشخص می کنیم‬
‫و در آخر دور بزرگترین شمارنده ی مشترک خط می کشیم‪ .‬نماد (ب‪.‬م‪.‬م) عالمت ( ) می باشد‪.‬‬

‫مثال‪ :‬بزرگترین شمارنده ی مشترک دو عدد ‪ 12‬و ‪ 16‬را با استفاده از نوشتن شمارنده ها مشخص‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪ 16‬و ‪ 8‬و ‪ 4‬و‪ 2‬و‪16 = 1‬‬ ‫پاسخ‪:‬‬

‫‪ 12‬و‪ 6‬و‪ 4‬و‪ 3‬و‪ 2‬و‪12= 1‬‬

‫‪ 4‬و ‪ 2‬و‪ :1‬شمارنده های مشترک دو عدد ‪12‬و ‪16‬‬

‫روش دوم‪ :‬استفاده از تجزیه ی درختی‪:‬‬

‫برای یافتن (ب‪.‬م‪.‬م) دو عدد با استفاده از تجزیه ی درختی‪ ،‬پس از تجزیه ی دو عدد به عامل های‬
‫اول‪ ،‬هر تعداد عدد مشترک در تجزیه ی دو عدد باشد‪ ،‬در هم ضرب می کنیم تا (ب‪.‬م‪.‬م) حاصل شود‪.‬‬

‫‪62‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫مثال ‪ ( :‬ب‪ .‬م‪.‬م) دو عدد ‪ 28‬و ‪ 42‬را با استفاده از تجزیه ی درختی بیابید‪.‬‬

‫‪42‬‬ ‫‪28‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪42 = 2 × 3 × 7‬‬ ‫‪28 = 2 × 2 ×7‬‬

‫‪ 42( = 2 × 7 =14‬و ‪)28‬‬

‫نکته ‪:‬‬

‫‪ 3 ( =1‬و ‪) 7‬‬ ‫‪ -1‬ب‪.‬م‪.‬م دو عدد اول برابر با یک می شود‪ .‬مانند‬

‫‪ 5 ( = 5‬و‪) 5‬‬ ‫‪ -2‬ب‪.‬م‪.‬م هر عدد طبیعی با خودش‪ ،‬با خود آن عدد برابر خواهد بود‪ .‬مانند‬

‫‪ 16 ( = 1‬و ‪) 15‬‬ ‫‪ -3‬ب‪.‬م‪.‬م دو عدد طبیعی متوالی برابر با یک است‪.‬‬

‫‪ 4 ( =1‬و ‪) 1‬‬ ‫‪ -4‬ب‪.‬م‪.‬م یک و هر عدد طبیعی دلخواه برابر یک است‪.‬‬

‫‪ -5‬اگر عددی طبیعی بر عدد دیگر بخش پذیر باشد‪ ،‬ب‪.‬م‪.‬م آنها عدد کوچکتر خواهد بود‪ .‬مثال ‪ 24‬بر‬
‫‪ 6 ( = 6‬و ‪)24‬‬ ‫‪ 6‬بخش پذیر است پس ‪:‬‬

‫مضرب‪:‬‬
‫* مضرب های صحیح یک عدد از ضرب آن عدد در اعداد صحیح ‪ ...‬و‪ +2‬و‪ +1‬و ‪ 0‬و ‪ -1‬و ‪ -2‬و‪ ...‬به‬
‫دست می آید‪.‬‬

‫* مضرب های طبیعی یک عدد که به اختصار مضرب های آن عدد گفته می شود‪ ،‬از ضرب آن عدد در‬
‫اعداد طبیعی ‪ ...‬و ‪ 3‬و ‪ 2‬و ‪ 1‬به دست می آید‪.‬‬

‫‪63‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫مثال‪ :‬مضرب های هر یک از اعداد ‪ 3‬و‪ 7‬را بنویسید‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫‪ ...‬و ‪ 15‬و ‪ 12‬و ‪ 9‬و ‪ 6‬و ‪ : 3‬مضرب های ‪3‬‬

‫‪ ...‬و ‪ 35‬و ‪ 28‬و ‪ 21‬و ‪ 14‬و ‪ : 7‬مضرب های ‪7‬‬

‫مثال‪ :‬پنجمین مضرب عدد ‪ 17‬چند است؟‬

‫‪17 × 5 = 85‬‬ ‫پاسخ‪ :‬باید عدد ‪ 17‬را در ‪ 5‬ضرب کنیم‪:‬‬

‫مثال‪ 78 :‬چندمین مضرب عدد ‪ 3‬است؟‬

‫‪78 ÷ 3 = 26‬‬ ‫پاسخ‪ :‬باید ‪ 78‬را بر ‪ 3‬تقسیم کنیم‬

‫نکته‪:‬‬

‫‪ -1‬مجموعه مضرب های یک عدد بی پایان است‪ ،‬برای همین از نماد ‪ ...‬استفاده می کنیم‪.‬‬

‫‪ -2‬تعداد شمارنده های یک عدد محدود است‪.‬‬

‫کوچک ترین مضرب مشترک دو عدد (ک‪.‬م‪.‬م)‪:‬‬

‫برای به دست آوردن (ک‪.‬م‪.‬م) دو عدد ‪ 2‬روش را بیان می کنیم‪:‬‬

‫روش اول‪ :‬نوشتن مضرب ها‬

‫برای به دست آوردن کوچک ترین مضرب مشترک دو عدد‪ ،‬ابتدا مضرب های آن دو عدد را می‬
‫نویسیم و سپس مضرب های مشترک آن ها را مشخص می کنیم و دور کوچک ترین مضرب مشترک‬
‫آن ها خط‬

‫می کشیم‪ .‬نماد (ک‪.‬م‪.‬م) عالمت [ ] می باشد‪.‬‬

‫‪64‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫مثال ‪ :‬کوچک ترین مضرب مشترک دو عدد ‪ 12‬و ‪ 18‬را با استفاده از روش نوشتن مضارب مشخص‬
‫کنید‪.‬‬

‫‪ ...‬و ‪ 72‬و ‪ 60‬و ‪ 48‬و ‪ 36‬و ‪ 24‬و ‪ : 12‬مضارب ‪12‬‬

‫‪ ...‬و ‪ 72‬و ‪ 54‬و ‪ 36‬و ‪ : 18‬مضارب ‪18‬‬

‫‪ :‬مضارب مشترک دو عدد ‪ 18‬و ‪12‬‬ ‫‪ ...‬و ‪ 72‬و ‪36‬‬

‫روش دوم ‪ :‬با استفاده از تجزیه با عامل های اول‬

‫برای محاسبه ی (ک‪.‬م‪.‬م) دو عدد با استفاده از تجزیه‪ ،‬پس از تجزیه ی دو عدد به عامل های اول‪،‬‬
‫عددهای اول مشترک با بیشترین تکرار را در عددهای اول غیر مشترک ضرب می کنیم‪.‬‬

‫مثال‪ :‬ک‪.‬م‪.‬م دو عدد ‪ 24‬و ‪ 36‬را با استفاده از تجزیه درختی به دست آورید؟‬
‫‪36‬‬ ‫‪24‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪24 = 2 × 2 × 2 × 3‬‬ ‫‪36 = 2 × 2 × 3 × 3‬‬

‫‪ 36[ =2 × 2 × 2 × 3 × 3 = 72‬و ‪]24‬‬

‫در مثال باال چون تعداد عامل های ‪ 2‬در عدد ‪ 24‬بیشتر از ‪ 36‬بود بنابراین برای ک‪.‬م‪.‬م تعداد عامل‬

‫های ‪ 2‬را از ‪ 24‬انتخاب کردیم و چون تعداد عامل های ‪ 3‬در ‪ 36‬بیشتر از ‪ 24‬بود‪ ،‬برای ک‪.‬م‪.‬م عامل‬

‫های ‪ 3‬را از ‪ 36‬انتخاب کردیم‪.‬‬

‫‪65‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫نکته‪:‬‬

‫‪ 3[ =7 × 3 = 21‬و ‪]7‬‬ ‫‪ -1‬ک‪.‬م‪.‬م دو عدد اول برابر با حاصل ضرب آنها است‪ .‬مانند‬

‫‪ 7[ = 6 × 7 = 42‬و ‪]6‬‬ ‫‪ -2‬ک‪.‬م‪.‬م دو عدد متوالی برابر با حاصل ضرب آنها است‪ .‬مانند‬

‫‪ 25[ = 25‬و ‪]1‬‬ ‫‪ -3‬ک‪.‬م‪.‬م هر عدد با یک مساوی با خود عدد است‪ .‬مانند‬

‫‪ 38[ = 38‬و ‪]38‬‬ ‫‪ -4‬ک‪.‬م‪.‬م هر عدد با خودش مساوی خود عدد است‪ .‬مانند‬

‫‪ -5‬اگر عددی بر عدد دیگر بخش پذیر باشد‪ ،‬ک‪.‬م‪.‬م آنها عدد بزرگتر است‪.‬‬

‫‪ 6[= 18‬و ‪] 18‬‬ ‫‪18‬چون بر ‪ 6‬بخش پذیر است‪.‬‬

‫‪ -6‬ب‪.‬م‪.‬م دو عدد‪ ،‬شمارنده ی ک‪.‬م‪.‬م آنها است‪.‬‬

‫‪ 6[ =12‬و ‪ ]4‬و ‪ 6( = 2‬و ‪)4‬‬ ‫‪ 2‬شمارنده ی ‪ 12‬است‪.‬‬

‫‪ -7‬کوچک ترین مضرب هر عدد طبیعی‪ ،‬خودش است‪.‬‬

‫مخرج مشترک گرفتن با ک‪.‬م‪.‬م مخرج ها‪:‬‬

‫مثال‪ :‬حاصل عبارت مقابل را به دست آورید‬

‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬
‫= ‪+ 15‬‬
‫‪12‬‬
‫پاسخ‪ :‬ابتدا ک‪.‬م‪.‬م دو عدد ‪ 12‬و ‪ 15‬را به عنوان مخرج مشترک پیدا می کنیم‪.‬‬

‫‪12 = 2 × 2 × 3‬‬ ‫‪15 = 3 × 5‬‬ ‫‪ 15[ = 2 × 2 × 3 × 5 = 60‬و ‪]12‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪25 28 53‬‬

‫= ‪+ = +‬‬
‫‪12 15 60 60 60‬‬

‫‪66‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫چکـیده مطـالب‬

‫شمارنده ها یا مقسوم علیه های یک عدد‪:‬‬

‫اعدادی که عدد مورد نظربر آنها بخش پذیر باشد‪( .‬یعنی باقیمانده تقسیم صفر شود‪).‬‬

‫اعداد اول ‪:‬‬

‫اعدادی که فقط دو شمارنده دارند‪ (.‬عدد یک و خود عدد)‬

‫اعداد مرکب‪:‬‬

‫اعدادی که بیشتر از دو شمارنده دارند‪.‬‬

‫روش های تعیین بزگترین شمارنده ی مشترک دو عدد( ب‪.‬م‪.‬م)‪:‬‬

‫روش اول‪ :‬استفاده از شمارنده های دو عدد‬

‫ابتدا شمارنده های دو عدد داده شده را نوشته‪ ،‬سپس شمارنده های مشترک آنها را مشخص می‬
‫کنیم و در آخر دور بزرگترین شمارنده ی مشترک خط می کشیم‪ .‬نماد (ب‪.‬م‪.‬م) عالمت ( ) می باشد‪.‬‬

‫روش دوم‪ :‬استفاده از تجزیه ی درختی‬

‫برای یافتن (ب‪.‬م‪.‬م) دو عدد با استفاده از تجزیه ی درختی‪ ،‬پس از تجزیه ی دو عدد به عامل های‬
‫اول‪ ،‬هر تعداد عدد مشترک در تجزیه ی دو عدد باشد‪ ،‬در هم ضرب می کنیم تا (ب‪.‬م‪.‬م) حاصل شود‪.‬‬

‫روش های تعیین کوچک ترین شمارنده ی مشترک دو عدد‪:‬‬

‫روش اول‪ :‬نوشتن مضرب ها‬

‫برای به دست آوردن کوچک ترین مضرب مشترک دو عدد‪ ،‬ابتدا مضرب های آن دو عدد را می‬
‫نویسیم و سپس مضرب های مشترک آن ها را مشخص می کنیم و دور کوچک ترین مضرب مشترک‬
‫آن ها خط می کشیم‪ .‬نماد (ک‪.‬م‪.‬م) عالمت [ ] می باشد‪.‬‬

‫‪67‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫روش دوم ‪ :‬با استفاده از تجزیه به عامل های اول‬

‫برای محاسبه ی (ک‪.‬م‪.‬م) دو عدد با استفاده از تجزیه‪ ،‬پس از تجزیه ی دو عدد به عامل های اول‪،‬‬
‫عددهای اول مشترک با بیشترین تکرار را در عددهای اول غیر مشترک ضرب می کنیم‪.‬‬

‫کاربردهای ( ب‪.‬م‪.‬م) و (ک‪.‬م‪.‬م) ‪:‬‬

‫از (ب‪.‬م‪.‬م) برای ساده کردن کسرها و از (ک‪.‬م‪.‬م) برای هم مخرج کردن کسرها استفاده می شود‪.‬‬

‫حل تمرین بعضی از مسائل کتاب‬

‫‪ -1‬در کالس ‪ 4‬گروه ‪ 3‬نفره و ‪ 6‬گروه ‪ 4‬نفره وجود دارد‪ .‬دانش آموزان این کالس را در چند حالت می‬
‫توان به گروه هایی با تعداد مساوی که تعداد نفرات هر گروه بین ‪ 2‬و ‪ 7‬نفر باشند‪ ،‬تقسیم کرد؟‬

‫‪ = 4 × 3 + 6 × 4 = 36‬تعداد کل دانش آموزان کالس‬ ‫پاسخ‪:‬‬

‫از آن جا که در گروه ها باید به تعداد مساوی دانش آموز داشته باشیم‪ ،‬باید شمارنده های ‪ 36‬را که‬
‫بین ‪ 2‬و ‪ 7‬هستند بیابیم‪.‬‬

‫‪ 36‬و ‪ 18‬و ‪ 12‬و ‪ 9‬و ‪ 6‬و ‪ 4‬و ‪ 3‬و ‪ 2‬و‪ : 1‬تمام شمارنده های ‪36‬‬

‫بین ‪ 2‬و‪7‬‬

‫بنابراین به ‪ 3‬حالت می توان این کار را انجام داد‪ 12 (.‬گروه ‪ 3‬نفره‪ 9 ،‬گروه ‪ 4‬نفره‪ 6 ،‬گروه ‪6‬‬
‫نفره)‬

‫‪ -2‬وقتی می نویسیم ‪ ،3 × 6 = 18‬آیا می توان نتیجه گرفت که هم ‪ 3‬و هم ‪ 6‬شمارنده ی ‪ 18‬هستند؟‬

‫چرا؟‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫‪ 3 × 6 = 18‬یعنی ‪ 3‬دسته ی ‪ 6‬تایی‬ ‫‪ 18‬را می توان ‪ 6‬تا ‪ 6‬تا شمرد‬ ‫‪ 6‬شمارنده ی ‪ 18‬است‬

‫‪ 6 × 3 = 18‬یعنی ‪ 6‬دسته ی ‪ 3‬تایی‬ ‫‪ 18‬را می توان ‪ 3‬تا ‪ 3‬تا شمرد‬ ‫‪ 3‬شمارنده ی ‪ 18‬است‬

‫‪68‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫‪b = 4 × 3 × 15 × 6‬‬ ‫‪ -3‬عدد ‪b‬پس از تجزیه به صورت مقابل درآمده است‪.‬‬

‫شمارنده های اول آن چه عددهایی اند؟‬

‫پاسخ‪ :‬توجه کنید که عدد ‪ b‬به صورت کامل تجزیه نشده است‪.‬ابتدا باید عددهای ‪ 15 ، 4‬و ‪ 6‬را تجزیه‬
‫‪b=2×2×3×3×5×2×3‬‬ ‫کنیم‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪6‬‬
‫بنابراین شمارنده های اول عبارتند از‪ 2 :‬و ‪ 3‬و ‪5‬‬

‫‪ -4‬یک جعبه ی دستمال کاغذی به شکل مکعب مستطیل داریم که طول آن ‪ ،25‬عرض آن ‪ 12‬و‬
‫ارتفاعش ‪ 5‬سانتی متر است‪ .‬تعیین کنید چند عدد از این جعبه ها در یک کارتن مکعب مستطیل به‬
‫ابعاد ‪ 24 ،50‬و ‪ 30‬سانتی متر جا می گیرد؟‬

‫پاسخ‪ :‬ابعاد جعبه ی دستمال کاغذی شمارنده ی ابعاد کارتن می باشند‪.‬پس باید ابعاد را طوری در نظر‬
‫بگیریم که هر بُعد جعبه ی دستمال کاغذی‪ ،‬شمارنده ی یک بُعد از کارتن باشد‪.‬‬

‫‪2 × 25 = 50‬‬ ‫‪6 × 5 = 30‬‬ ‫‪2 × 12 = 24‬‬

‫‪ 25‬شمارنده ی ‪ 50‬است‪.‬‬ ‫‪ 5‬شمارنده ی ‪ 30‬است‪.‬‬ ‫‪ 12‬شمارنده ی ‪ 24‬است‪.‬‬

‫‪ : 2 × 2 × 6 = 24‬تعداد جعبه های دستمال کاغذی‬

‫‪ -5‬ابتدا صورت و مخرج ها را تجزیه کنید‪ ،‬سپس کسرها را ساده کنید‪.‬‬

‫‪96‬‬ ‫‪2 ×2 ×2 ×2 ×2 ×3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪144‬‬
‫=‬ ‫=‬
‫‪2 × 2 × 2 ×2 ×3 ×3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪96 = 2 × 2 × 2 × 2 × 2 × 3‬‬ ‫‪144= 2 × 2 × 2 × 2 × 3 ×3‬‬
‫‪35‬‬ ‫‪5 ×7‬‬ ‫‪1‬‬
‫=‬ ‫=‬
‫‪245‬‬ ‫‪5 ×7 ×7 7‬‬
‫‪245 = 5 × 7 × 7‬‬ ‫‪35 = 5 × 7‬‬

‫‪ -6‬عدد های زیر تجزیه شده اند‪ ،‬ب‪.‬م‪.‬م خواسته شده را به دست آورید‪.‬‬

‫‪ 36 = 2 × 2 × 3 × 3‬و ‪ 12 = 2 × 2 × 3‬و ‪28 = 2 × 2 × 7‬‬

‫‪69‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫‪ 12 ( = 2 × 2 = 4‬و ‪)28‬‬ ‫( ‪ 12 = 2 × 2 × 3‬و ‪) 28 = 2 × 2 × 7‬‬

‫‪ 36 ( = 2 × 2 = 4‬و ‪)28‬‬ ‫( ‪ 36 = 2 × 2 × 3 × 3‬و ‪)28 = 2 × 2 × 7‬‬

‫‪ 36 ( = 2 × 2 × 3 = 12‬و ‪)12‬‬ ‫( ‪ 36 = 2 × 2 × 3 × 3‬و ‪) 12 = 2 × 2 × 3‬‬

‫‪ 28 ( = 2 × 2 = 4‬و ‪ 36‬و ‪)12‬‬ ‫(‪ 36 = 2 × 2 × 3 × 3‬و ‪ 28 = 2 × 2 × 7‬و ‪)12 = 2 × 2 × 3‬‬

‫‪ -7‬به سوال های زیر پاسخ دهید‪:‬‬

‫دهمین مضرب ‪10 × 9 = 90 :9‬‬ ‫سومین مضرب ‪3 × 6 =18 :6‬‬ ‫اولین مضرب ‪1 × 7 = 7 :7‬‬

‫‪80 ÷ 8 = 10‬‬ ‫‪ 80‬چندمین مضرب ‪ 8‬است؟‬ ‫‪24 ÷ 6 = 4‬‬ ‫‪ 24‬چندمین مضرب ‪ 6‬است؟‬

‫‪144 ÷ 6 = 24‬‬ ‫‪ 144‬چندمین مضرب ‪ 6‬است؟‬ ‫‪36 ÷ 2 = 18‬‬ ‫‪ 36‬چندمین مضرب ‪ 2‬است؟‬

‫‪ -8‬یکی از مهمترین کاربردهای ک‪.‬م‪.‬م در پیدا کردن مخرج مشترک دو کسر است‪ ،‬یعنی کوچک‬

‫ترین عددی را پیدا می کنیم که به هر دو مخرج بخش پذیر ( قابل قسمت) باشد‪ .‬مانند نمونه حاصل‬

‫جمع ها و تفریق ها را با کمک ک‪.‬م‪.‬م مخرج ها به دست آورید‪.‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪23‬‬

‫‪+ 9 = 18 + 18 = 18‬‬
‫‪6‬‬
‫‪6=2×3‬‬ ‫‪9=3×3‬‬ ‫‪ 9[ = 3 × 3 × 2 = 18‬و ‪]6‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪55‬‬
‫‪+ 20 = 60 + 60 = 60‬‬
‫‪15‬‬
‫‪15 = 3 × 5‬‬ ‫‪20 = 2 × 2 × 5‬‬ ‫‪ 20[ = 3 × 2 × 2 × 5 = 60‬و ‪]15‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪7 45‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪31‬‬
‫‪− 18=36 − 36 = 36‬‬
‫‪12‬‬
‫‪12= 2 × 2 × 3‬‬ ‫‪18 = 2 × 3 × 3‬‬ ‫‪ 18[ = 2 × 2 × 3 × 3 = 36‬و ‪]12‬‬

‫‪70‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫‪ -9‬یک پیست دو ومیدانی در یک مجتمع فرهنگی ورزشی قرار دارد‪ .‬امید و فرامرز از یک نقطه‬
‫شروع به دویدن می کنند‪ .‬اگر امید هر ‪ 35‬دقیقه یک دور کامل میدان دو را طی کند و فرامرز هر ‪21‬‬
‫دقیقه یک دور‬

‫کامل طی کند‪ ،‬پس از چند دقیقه فرامرز و امید با هم به همان نقطه ی شروع می رسند؟ در این‬
‫صورت هر کدام چند دور دویده اند؟‬

‫پاسخ‪ :‬باید ک‪.‬م‪.‬م دو عدد ‪ 35‬و ‪ 21‬را به دست آوریم‪.‬‬

‫‪ 35 = 5 × 7‬و ‪21 = 3 × 7‬‬ ‫‪ 35[ = 3 × 5 × 7 = 105‬و ‪]21‬‬

‫یعنی پس از‪ 105‬دقیقه‪ ،‬امید و فرامرز دوباره با هم به نقطه ی شروع می رسند‪.‬‬

‫‪105‬‬
‫تعداد دورهای فرامرز ‪= 5‬‬
‫‪21‬‬
‫‪105‬‬
‫تعداد دورهای امید ‪= 3‬‬
‫‪35‬‬
‫‪-10‬آیا ‪ 210‬مضرب مشترک ‪7‬و ‪ 30‬است؟چرا؟ بله‪ ،‬زیرا ‪ 210‬حاصل ضرب دو عدد ‪ 7‬و ‪ 30‬است‪.‬‬

‫آیا ‪240‬مضرب مشترک ‪ 7‬و ‪ 30‬است؟ چرا؟بله‪ ،‬زیرا ‪ 420‬هم بر ‪ 7‬و هم بر ‪ 30‬قابل قسمت است‪.‬‬

‫دو عدد ‪7‬و ‪ 30‬چند مضرب مشترک دارند؟ بی شمار مضرب مشترک دارند‪.‬‬

‫‪71‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

 ‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫نمونه سواالت فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫درستی یا نادرستی جمالت زیر را مشخص کنید‪.‬‬ ‫‪1‬‬

‫الف) همه ی اعداد اول فرد هستند‪.‬‬
‫ب) اگر عددی زوج باشد‪ ،‬یکی از شمارنده های اولش ‪ 2‬است‪.‬‬
‫ج) اگر دو عدد اول باشند"ب‪.‬م‪.‬م" آن ها نیز عددی اول است‪.‬‬
‫د) هر عدد اول‪ ،‬بی شمار مضرب اول دارد‪.‬‬
‫جاهای خالی را با کلمات و یا اعداد مناسب پر کنید‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫الف) ‪ ............‬شمارنده ی هر عددی است‪.‬‬
‫ب) اعدادی که بیشتر از دو شمارنده داشته باشند را اعداد ‪ .......................‬می گویند‪.‬‬
‫ج) کوچک ترین مضرب هر عدد ‪ .....................‬است‪.‬‬
‫د) حاصل جمع دو عدد طبیعی فرد‪ ،‬عددی ‪ .....................‬است‪.‬‬
‫کدام یک از اعداد زیر بر ‪ 15‬بخش پذیر هستند؟‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 4320‬و ‪ 200‬و‪ 735‬و ‪635‬‬
‫مجموع دو عدد اول ‪ 55‬است‪.‬آن دو عدد کدام اند؟‬ ‫‪4‬‬

‫بین اعداد مقابل‪ ،‬اعداد اول را مشخص کنید‪.‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪ 121‬و ‪ 63‬و ‪ 53‬و ‪ 47‬و ‪ 48‬و ‪ 32‬و ‪ 27‬و ‪ 25‬و‪23‬‬
‫چهار عدد طبیعی بنویسید که فقط اعداد ‪ 2‬و ‪ 5‬شمارنده ی اول آنها باشند‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫عدد ‪ a‬به صورت زیر درآمده است‪.‬شمارنده های اول آن را مشخص کنید‪.‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪a = 6 × 35 × 5 × 11‬‬
‫با کمک تجزیه ی اعداد صورت و مخرج‪ ،‬کسرهای زیر را ساده کنید‪.‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪36‬‬ ‫‪72‬‬
‫=‬ ‫=‬
‫‪48‬‬ ‫‪108‬‬
‫تساوی های زیر را به صورت ذهنی( بدون محاسبه) کامل کنید‪.‬‬ ‫‪9‬‬
‫= ( ‪ 84‬و ‪)28‬‬ ‫=[‪ 36‬و ‪]18‬‬ ‫= ( ‪11‬و‪)12‬‬ ‫=[‪ 5‬و‪]7‬‬
‫در یک پیست دو ومیدانی‪ ،‬مهبد و فراز از نقطه ی شروع با سرعت ثابت دویدن را آغاز می‬ ‫‪10‬‬
‫کنند‪ .‬اگر مهبد هر ‪ 20‬دقیقه و فراز هر ‪ 16‬دقیقه یک دور کامل پیست را طی کنند‪ ،‬پس از‬
‫چند دقیقه هر دو با هم به نقطه ی شروع می رسند؟‬

‫‪72‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫نمونه سواالت فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫"نمونه سوال تستی"‬

‫‪ -1‬حاصل جمع بزرگترین و کوچکترین شمارنده ی عدد ‪ 29‬کدام است؟‬

‫د) نمی توان تعیین کرد‬ ‫ج) ‪31‬‬ ‫ب) ‪30‬‬ ‫الف) ‪29‬‬

‫‪ -2‬اگر ‪ A = 4 × 6 × 5‬و ‪ B = 2 × 2 × 3 × 7‬باشد‪ ،‬کدام گزینه [ ‪ B‬و ‪ ] A‬را نشان می دهد؟‬

‫د) ‪12‬‬ ‫ج) ‪24‬‬ ‫ب) ‪60‬‬ ‫الف) ‪840‬‬

‫‪ -3‬اگر مجموع دو عدد اول ‪ 103‬باشد‪ ،‬مجموع ارقام عدد بزرگتر چند است؟‬

‫د) ‪5‬‬ ‫ج) ‪2‬‬ ‫ب) ‪4‬‬ ‫الف) ‪3‬‬

‫‪ -4‬کوچک ترین شمارنده ی هر عدد و کوچک ترین مضرب هر عدد به ترتیب کدام است؟‬

‫د) خود عدد و یک‬ ‫ج) یک و خود عدد‬ ‫ب) یک ویک‬ ‫الف) صفر ویک‬

‫‪ -5‬علی هر ‪ 6‬روز و رضا هر ‪ 8‬روز یک بار به باشگاه ورزشی می روند‪.‬اگر اولین بار باهم به باشگاه‬
‫رفته باشند آن ها پس از چند روزدوباره یکدیگر رامالقات می کنند؟‬

‫د) ‪18‬‬ ‫ج) ‪24‬‬ ‫ب) ‪14‬‬ ‫الف) ‪48‬‬

‫‪ -6‬عددی اول هستم‪ .‬اختالفم با عدد اول بعدی ‪ 2‬واحد است‪ .‬اگر یک واحد از من کم شود‪ ،‬حاصل‬
‫ک‪.‬م‪.‬م دو عدد ‪ 5‬و ‪ 14‬خواهد شد‪ .‬من چه عددی هستم؟‬

‫د) ‪71‬‬ ‫ج) ‪79‬‬ ‫ب) ‪70‬‬ ‫الف) ‪73‬‬

‫‪ -7‬مجموع دومین‪ ،‬چهارمین و ششمین عدد اول برابر است با‪:‬‬

‫د) ‪24‬‬ ‫ج) ‪32‬‬ ‫ب) ‪23‬‬ ‫الف) ‪22‬‬

‫‪ -8‬تعداد اعداد کدام عبارت از بقیه بیشتر است؟‬

‫ب) اعداد اول مضرب ‪3‬‬ ‫الف) اعداد اول زوج‬

‫د) شمارنده های اول عدد ‪8‬‬ ‫ج) شمارنده های اول عدد ‪6‬‬

‫‪73‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬

‫همکاران ناحیه یک زاهدان‬ ‫نمونه سواالت فصل پنجم‬ ‫درسنامه ریاضی پایه هفتم‬

‫‪ -9‬اختالف بزرگترین و کوچک ترین عدد اول دورقمی کدام است؟‬

‫د) ‪83‬‬ ‫ج) ‪86‬‬ ‫ب) ‪88‬‬ ‫الف) ‪89‬‬

‫‪ -10‬کدام یک از اعداد زیر را نمی توان به صورت جمع دو عدد اول نوشت؟‬

‫د) ‪17‬‬ ‫ج) ‪43‬‬ ‫ب) ‪8‬‬ ‫الف) ‪10‬‬

‫‪74‬‬

‫ﻫﻤﮕﺎم درس | ‪hamgamdars.com‬‬ ‫داﻧﻠﻮد از اﭘﻠﯿﮑﯿﺸﻦ راﯾﮕﺎن ﻫﻤﯿﺎر‬