Pangalan: Prince Kenneth G.

Patiluna Seksyon: G11-STEM 1- SET B

ARALIN 2: MGA KONSEPTONG PANGWIKA

(Bilingguwalismo at Multilingguwalismo)

RETORIKA
ISULAT MO
Sumulat ng sariling talumpati na isinasaalang-alang ang dapat tandaan sa pagsulat nito.
Pumili ng isang napapanahong isyu o paksa tungkol sa wikang pambansa. Kapag nabuo
na ang isinulat na talumpati bigkasin ito nang maayos. Gumawa muna ng balangkas
bago ito isulat nang patalata. Gawin sa sagutang papel.
Mga Mungkahing paksa:
1. Kahalagahan ng Wikang Pambansa sa Edukasyon
2. Wika, Daluyan ng Pag-unlad ng Ekonomiya
3. Filipinong Wika, Bigkis ng Pagkakaisa
4. Politika at Wikang Pambansa
5. Wika… Komunikasyon… Pag-unlad ng Bansa
6. At iba pa
Balangkas
Paksa: Wika… Komunikasyon… Pag-unlad ng Bansa
Komunikasyon ang daan tungo sa Pag-unlad
Pamagat

Ang komunikasyon ay itinayo sa matibay na pundasyon ng wika. Sa isang

multilinggwal na komunidad, ang pagkakaroon ng pambansang wika ang susi sa
pagkakaunawaan. Ang ating bansa ay may higit sa 180 iba't ibang wika, kaya ito ay
isang paraan para magkaintindihan ang lipunan. Sinasalamin din nito ang kakaiba at
mayamang kultura. Dahil dito, magulo ang kasaysayan ng ating sariling wikang
Filipino. Kaya, ito ay mas kanais-nais na pahalagahan, alagaan, at hangaan ito;
gayunpaman, hindi natin dapat ipagwalang-bahala ang kahalagahan ng mga
katutubong wika para sa pag-unlad at pagpapagaling ng bansa.
 UNAWAIN MO
Basahin at unawain ang bawat tanong/gawain. Isulat sa sagutang papel ang mga sagot
sa mga tanong/gawain.
A. Ayon sa binasang bahagi ng talumpati, paano binigyan ng kahulugan ang
salitang vernakular? Gawin sa pamamagitan ng clustering. Isulat sa sagutang
papel ang mga sagot.

Ang anumang wika o

diyalekto na madalas gamitin
ng mga tao sa isang partikular
na rehiyon ay tinutukoy bilang
vernacular.

Dahil nakasanayan na ito ng Maaaring ito ay isang

mga nakagamit na nito mula karaniwang salita, salitang
pa noong bata pa sila, madali Vernakular balbal, o salitang kalve sa
lang itong intindihin. mga lokal na populasyon.

Ang ideyang ito ay katutubo. Ito ay iba't ibang wika na

isang lugar sa unang wika sinasalita ng mga karaniwang
tao sa bansang iyon araw-
araw.

B. Ipaliwanag ang pahayag na, “Higit na mabilis ang pagkatuto kung ang gagamitin
ng mag-aaral ay ang wikang kinagisnan niya.”
Sagot: Dapat mong sanayin ang iyong sariling wika para sa mas mahusay na
edukasyon. Ang sariling wika ay ang unang wika na natutunan ng mga mag-
aaral sa paaralan.

D. Sa huling talata ng talumpati, nagpahayag ng pasasalamat ang sumulat, ganito

rin ba ang iyong gagawin at magiging damdamin kaugnay ng paggamit ng
vernakular sa larangan ng edukasyon? Ipaliwanag.
 Sagot: Oo. Dahil dapat nating pakitunguhan ang lahat nang may kabaitan at
magpakita ng paggalang kapag nakikipag-usap sa kanila

E. Itala ang mga pangyayaring binanggit sa binasang talumpati kaugnay ng

bilingguwalismo at multilingguwalismo na nangyayari pa rin sa lipunang Pilipino
sa kasalukuyan. Magbigay ng mga patunay. Gawin sa sagutang papel.

PANGYAYARI
 "Ang paggamit ng Mother
Tongue ay isang magandang
diskarte sa pagtuturo dahil
mabisa ito sa pag- aaral at
pagtuturo."
 "Kapag ang isang estudyante
ay nagsasalita ng sariling wika,
ang pad aaral ay pinabilis. Ang
tunay na patakaran sa wika ay
naglalayon sa literacy at isang
mataas na antas ng
multilinggwalismo ito dapat ang
pangunahing layunin ng isang
epektibong patakaran sa wika"
 Walang anuman, ayon kay
Salibi (1924), ang
makapagsusulong ng diwa ng
demokrasya nang higit sa
katutubong diyalekto. Hindi mo
maaaring paglingkuran ang
mga tao sa wikang hindi nila
naiintindihan (Tagalog)
PATUNAY
 Ito ang nangyayari ngayon sa
sistema ng edukasyon sa
Pilipinas. Ang kanilang mga
pag-aaral ay nagpakita ng
kahalagahan ng paggamit ng
sariling wika sa silid-aralan.
 Kung gagamitin ng guro ang
Si, na ngayon ay itinuturo sa
klase, mas magiging simple
para sa mga batang tulad ko
na matuto. Kahit na nakikipag-
chat sa isang tao, ang
komunikasyon ay ginagawang
mas simple kung ang parehong
partido ay may higit na
pagkakaunawaan sa isa't isa.
kung ikaw ay hindi marunong
bumasa at sumulat sa iyong
sariling dila. isang dila na
binibigkas, ginagamit, at
naiintindihan
 Ngayon, ito ang kailangan ng
ating bansa. Dapat magsalita
ang pangulo sa ating wikang
pambansa, Filipino, upang
maunawaan ng lahat ng
Pilipino ang anumang
mensaheng nais niyang
iparating.

H. Mula sa binasang talumpati, suriin ang layunin ng pagkakasulat nito,

pagkakabuo ng paksa, pagkakaroon ng kaisahan ng mga ideya. Gamitin ang Pyramid
Diagram. Gayahin ang kasunod na pormat sa sagutang papel.
1. Pagsusuri Kahalagahan ng Vernakular sa
Edukasyong Pangwika ng Pilipinas

Layunin Pagkakabuo ng Paksa Kaisahan ng mga Ideya

Layunin nito Ang layunin Ang Ito ay nilikha Ang paggamit Mas mainam
na turuan ang ay gawing kagustuhan na may ng lokal na na gamitin
mga mas ng manunulat layuning wika nang ang lokal na
mambabasa maliwanag na magturo matutunan mas mahusay wika upang
tungkol sa ang pag-aaral gamit ang kung paano sa buong lumikha ng
halaga ng para sa mga karaniwang pagbutihin at asignaturang isang
katutubong bata sa wika upang ipakita ang ito ay matagumpay
wika sa iba't pamamagitan maunawaan katutubong ginagawang na sistema ng
ibang ng paggamit ng mga mag- wika. mas simple edukasyon.
konteksto ng aaral ang aral para sa mga Ang isang
kapag ito ay karaniwang na ibinigay ng mag-aaral na paraan upang
ginagamit sa wika sa silid- isang guro ay matuto at itaguyod ang
pagtuturo ng aralan. nagluwal ng hindi gaanong kapayapaan
wika o ideya. mahirap para at pag-unlad
konektado sa sa mga guro sa isang
kasaysayan na ihatid ang bansa ay
ng aralin sa mga upang mas
bernakular. mag-aaral. maunawaan
ang isa't isa
kahit sa labas
Gawing patalata ang nabuong pagsusuri.

Layunin nito na turuan ang mga mambabasa tungkol sa halaga ng katutubong wika sa iba't
ibang konteksto kapag ito ay ginagamit sa pagtuturo ng wika o konektado sa kasaysayan ng
bernakular. Ang layunin ay gawing mas maliwanag ang pag-aaral para sa mga bata sa
pamamagitan ng paggamit ng karaniwang wika sa silid-aralan. Ang kagustuhan ng manunulat
na magturo gamit ang karaniwang wika upang maunawaan ng mga mag-aaral ang aral na
ibinigay ng isang guro ay nagluwal ng ideya. Ito ay nilikha na may layuning matutunan kung
paano pagbutihin at ipakita ang katutubong wika. Ang paggamit ng lokal na wika nang mas
mahusay sa buong asignaturang ito ay ginagawang mas simple para sa mga mag-aaral na
matuto at hindi gaanong mahirap para sa mga guro na ihatid ang aralin sa mga mag-aaral. Mas
mainam na gamitin ang lokal na wika upang lumikha ng isang matagumpay na sistema ng
edukasyon. Ang isang paraan upang itaguyod ang kapayapaan at pag-unlad sa isang bansa ay
upang mas maunawaan ang isa't isa kahit sa labas ng silid-aralan.

2. Balikan ang ilang impormasyon tungkol sa bilingguwalismo at multilingguwalismo.

Iugnay ang nasabing mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman.
KONSEPTONG PANGWIKA PAG-UUGNAY SA SARILING
KAALAMAN

Ang pambansang pagkakakilanlan Ng Wikang sinasalita ng malaking bahagi ng

isang bansa ay makikita sa kanyang
pambansang wika. Ang Isa o higit pang
mga wika na ginagamit bilang unang wika
sa isang bansa ay maaaring tawaging
pambansang wika nito.
populasyon ng isang bansa na maaaring
italaga o hindi bilang isang opisyal na
wika
Pangalan: Prince Kenneth G. Patiluna Seksyon: G11-STEM 1- SET B

ARALIN 3: MGA KONSEPTONG PANGWIKA

(Register, Barayti, Homogeneous, Heterogeneous)

UNAWAIN MO
Basahin ang bawat tanong/gawain. Isulat sa sagutang papel ang mga sagot/gawain.

D. Bilang isang mamamayang Pilipino, ano ang iyong mararamdaman na nagiging

hadlang ang kawalan ng nasyonalismo sa pag-unlad ng ekonomiya; at kung ikaw naman
ang isa sa namumuno sa pamahalaan, ano ang iyong mararamdaman na wala nang
tumatangkilik na mamamayan sa gawa o o produkto ng ating bansa? Gayahin ang
kasunod na pormat sa sagutang papel.

Kung ako ang isa sa mamamayang
Pilipino, ang mararamdaman ko na
nagiging hadlang ang kawalan ng
nasyonalismo sa pag-unlad ng
ekonomiya ay lubos na kalungkotan dahil
sa palagay ko sa isang bansang kasing
yaman ng Pilipinas na mayaman sa
kultura at kasaysayan at kung saan kilala
ang mga mamamayan dahil sa kanilang
pagtutulungan at bayanihan, ay hindi na
dapat nagiging problema o hadlang ang
kawalan ng nasyonslismo
Kung ako ang isa sa namumuno sa
pamahalaan, ang mararamdaman ko sa
kawalan na ng pagtangkilik ng
mamamayan sa sariling gawa o produkto
ng bansa ay kalungkotan at dismaya dahil
hindi na binibigyang halaga at sapat na
atensyon na nararapat sa kanila ang nga
produkto ng mga Pilipino, na sa kaibahan
sa mga imported na kalakal, ay
karaniwang mas matibay at maganda

E. Bigyan ng reaksiyon ang unang pangungusap sa unang talata ng binasang teksto na:
“Tayong mga mamimili sa Pilipinas ay natatangi sa buong mundo.”
Isulat sa sagutang papel ang reaksiyon.
Reaksiyon

Tayong mga mamimili sa Pilipinas ay natatangi sapagkat mas ginugusto nating

mga Pilipino na bumili ng mga imported na mga kalakal kaysa sa mga lokal na
produkto. Mas tinatangkilik natin ang gawa ng ibang bansa kaysa sa produkto ng
Pilipinas, mas ginugusto nating mga Pilipino na makakain ng pagkain galing
G. Bilang pagpapahalaga sa aral ng araling ito na, “Sa pamamagitan ng wika
naipadarama ang damdamin ng tao,” bumuo ng islogan kaugnay nito na isusulat muna
sa maikling coupon bond. Kapag nawasto na ng guro, ilagay sa 1/8 kartolina (kulay puti
o dilaw). Humandang ipaliwanag ang nilalaman ng nabuong islogan. Isulat sa sagutang
papel ang paliwanag.

Instrumento ng wika sa expresyon ay mahalaga. Ito’y tulay sa pagpapadama

Paliwanag sa Nilalaman:

H. Balikan ang teksto sa bahaging Basahin Mo, suriin ang register o barayti ng wikang
ginamit. Homogeneous ba o heterogeneous ang gamit ng wika? Magbigay ng sariling
pananaw tungkol dito. Gayahin ang kasunod na pormat sa sagutang papel.
REGISTER, BARAYTI, SARILING PANANAW
HOMOGENEOUS, HETEROGENEOUS

Sa panahon ngayon naging normal na sa

lahat ng mga Pilipino ang pagtatangkilik
sa mga pagkain at iba pang kagamitan na
HOMOGENEOUS galing sa ibang bansa. Kaya nararapat
lang na ipaalam natin sa lahat kung
gaano ka importante ang pagkakaroon ng
nasyonalismo sa isang bansa.

GROUP 2: TALAKAYIN MO
E. Basahin ang sumusunod na teksto kaugnay naman ng pagpapahalaga sa kapaligiran.
Bilang pagpapahalaga sa nilalaman nito, suriin kung may konseptong pangwikang
maiuugnay dahil sa gamit ng salita o gamit ng wika (register, barayti, homogeneous,
heterogeneous). Magbigay ng sariling pananaw sa nilalaman ng bawat teksto.
Teksto 1
Bakawan… Tropical na Puno

Ang Bakawan ay isang tropical na puno na nabubuhay sa tubig. Kakaiba ang punong ito
dahil nagsimula na itong lumago bago pa man iwanan ang pinanggalingang halaman.
Isang matigas at matusok na ugat ang lumalabas mula sa buto nito at bumabaon sa
lupa. Kung wala ang mga pantusok na ugat, maraming buto ng halaman ang
matatangay lamang ng agos.
Ayon sa Ecosystem Research and Development Bureau, maaaring ang bakawan
ang pangunahing paraan para mapanumbalik ang dating kasaganaan ng bay baying
dagat sa Maynila. Ang pagtatanim daw ng tamang uri ng bakawan ay makapag papabuti
ng uri ng tubig sa look at makatutulong sa pagpaparami ng mga yamang-dagat. Kapag
nangyari ito, maaaring mabuhay muli ang pangingisda sa mga bayan at lungsod sa
baybayin ng Manila Bay.
- Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik, 2008. Grandbooks Publishing

Teksto 2 Ating Planeta Iligtas!

Ang mundo ay tanging pamana ng Dakilang Lumikha sa tao. Narito ang ating buhay at
kinabukasan, pag-asa ng susunod pang salinlahi. Subalit ano ang nangyayari sa ating
kapaligiran?
Bunga ng kapabayaan, ang mga tao’y lumilikha ng mga bagay na nagdudulot ng
panganib sa Inang Kalikasan. Nariyan ang walang habas na pagpuputol ng mga puno.
Ang mga imbensiyon tulad ng bombang nukleyar ay sumisira sa sangkalupaan. Ang
mga kemikal na ginagamit sa mga pagawaan ay nagdudulot ng polusyon sa tubig at
hangin. Ang ozone layer na nagbibigay ng proteksiyon sa daigdig laban sa matinding
sikat ng araw ay sira na rin.
Paano natin mapipigil ang lumalalang problema sa kapaligiran? Tungkulin ng
bawat isa ang pangalagaan ang ating daigdig. Magtulungan tayo. Magtanim ng mga
puno. Ang bawat punong puputulin ay dapat palitan. Iwasan ang pagtatapon ng dumi sa
mga ilog. Iparating sa may kapangyarihan ang nagtatayo ng mga pagawaan na walang
kaukulang kagamitan upang hindi tumapon ang mga kemikal sa ating bukirin at ilog.
Ang planetang ito ay atin. Ito’y mahalagang pamana sa atin ng Diyos. Ang planeta
ko ay planeta mo. Magtulungan tayo kung nais maligtas ang ating mundo.
 - Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik. 2008. Grandbooks Publishing

Pagsusuri: Gayahin ang kasunod na pormat sa sagutang papel.

Teksto 1 Bakawan…Tropikal na Puno

Pag-uugnay sa Konseptong pangwika
(Register, Barayti, Homogeneous, Heterogeneous)

Heterogenous

Pananaw Tungkol sa Nilalaman ng Teksto 1

Batay sa sinabi sa teksto 1, ang punong Bakawan ay napakahalaga at isang malaking benepisyo
sa atin. Hindi lamang sa pag-aalaga ng yamang dagat, nakakatulong din ito sa pagpapaganda
ng dagat

Teksto 2 Ating Planeta Iligtas!

Pag-uugnay sa Konseptong pangwika
(Register, Barayti, Homogeneous, Heterogeneous)

Homogenous o Register

Pananaw Tungkol sa Nilalaman ng Teksto 2

Isa sa mga naging problema sa panahon natin ngayon ay ang walang tigil sa pagpuputol ng
mga kahoy, na parang sinisira na nating tuloyan ang kalikasan at hindi ito magdudulot ng
sakuna. Nakakalungkot na isiping unti-unti nating sinisira ang kalikasan.