Збирка задачи: Основи на мерна техника

III. Дигитални мерни инструменти

1. На сликата е прикажан влезниот дел на основната принципска шема на дигитален уред за

мерење капацитет со преобразба на време во броен еквивалент. Дигитализирањето на
временскиот интервал е со тактни импулси со фреквенција f 0 = 1MHz .
a) Колкава е вредноста на кондензаторот доколку еталонскиот отпорник има
R N = 1 MΩ , а со бројачот се изброени 1000 импулси?
b) Да се нацрта временски дијаграм на напони и да се означи мерениот интервал t x .

Сл.3.1 Принципска шема за мерење на R и C

a) Кога P е вклучен
 −
t


UC = E 1− l RN C 
 
 
После некое време t x , со споредување во компараторот ќе се достигне вредноста на U N , при
тоа важи
 t
− x 
U C = U N = E 1 − l R N C 
 
 
E
t x = R N C ln
E −UN
E
За =l
E −UN
⇒ t x = RN C
N
t x = N ⋅ T0 =
f0
N = f 0 RN C
N 1000
C= = 6 = 1 nF
R N f 0 10 ⋅ 10 6

b)

Дигитални мерни инструменти 1

Збирка задачи: Основи на мерна техника

Сл.3.2 Временски дијаграм при преобразба на R или C во време

2. Да се одреди износот на периодата на сигнал, мерен со дигитален мерен уред, ако бројачот
меѓу START и STOP позицијата регистрирал N = 20120 импулси од осцилатор со фреквенција
f 0 = 1 MHz .

Сл.3.3 Принципско решение за мерење на временски интервал

Сл.3.4 Дијаграм на дигитализирање временски интервал

Tn = N ⋅ T0 + ∆t1 − ∆t 2
T
N = n = f 0Tn
T0
N 20120
N = f 0 Tn ⇒ Tn = =
f 0 1 ⋅ 10 6
Tn = 0,02012 s

2 Дигитални мерни инструменти

Збирка задачи: Основи на мерна техника

3. Кај дигитален мерен уред за мерење на временски интервал бројачот изброил N = 25000
импулси. Колку траел временскиот интервал и колку изнесува максималната грешка при
определување на времето, доколку е фреквенцијата на осцилаторот f 0 = 1 MHz .

Сл.3.5 Дијаграм на дигитализирање временски интервал

Tn = N ⋅ T0 + ∆t1 − ∆t 2
∆Tmax = NT0 − ∆t = ∆t 2 − ∆t1
1 1
∆Tmax = ±T0 = ± = ± 6 = ±1 µs
f0 10
∆T T
δ d = ± max ⋅ 100% = ± 0 ⋅ 100%
Tn N ⋅ T0
1 1
δd = ± = ± ⋅ 100% = 0,004 %
N 0,025

4. Колку изнесува мерената фреквенција ако бројачот на импулси изброил N = 10320 импулси?
Осцилаторот на дигиталниот мерен уред има основна фреквенција f 0 = 1 MHz , а делителот на
фреквенција го пропушта 100000-тиот импулс од осцилаторот.

Сл.3.6 Блок структура на фреквенцметар

f0
fn = ⇒ Tn = n ⋅ T0 = 100000 ⋅ 10 −6 = 0,1 s
n
T
N = n = Tn ⋅ f x = nT0 f x
Tx
N 10320
fx = = = 103,2 kHz
Tn 0,1

Дигитални мерни инструменти 3

Збирка задачи: Основи на мерна техника

5. Колку изнесува најниската фреквенција на дигиталниот фреквенцметар која може да се

мери со мерна неодреденост од 10 −4 , ако фреквенцијата на кварцниот такт генератор
е f 0 = 1 MHz и мерен интервал од 1 s . Да се определи и бројот на кванти?

∆f 0 1 ∆f 0
δ fx = ± ± ; - мерна неодреденост на кварцниот осцилатор
f0 N f0
n
Tn = n ⋅ T0 =
f0
n = Tn f 0 = 1 s ⋅ 10 6 = 10 6
∆f 0 1
Бидејќи ≈ 0 ⇒ δ fx ≤
f0 N
N = Tn f x
1 1
fx ≥ = − 4 = 10 4 Hz
Tn ⋅ δ f x 10
f x ≥ 10 kHz

6. Со дигитален волтметар со сукцесивна апроксимација на напон кој користи дигитално-

аналоген преобразувач, со кој може да се оствари максимален напон за споредба
U km = 127 ⋅ ∆U k ( ∆U k е квантот на преобразувачот) постигната е рамнотежа при која се
формира код N=47.
a) Да се нацрта основната принципска шема на уредот
b) Да се нацрта временскиот дијаграм на формирање на кодот и да се напише кодот
c) Колкав напон е измерен доколку ∆U k = 0,1V .

a)

Сл.3.7 Волтметар со сукцесивна апроксимација на напон

6
U AB = U k max = I 0 ⋅ ∑R
i =0
i = I 0 N k max R = N k max ∆U k = 127 ⋅ ∆U k
123
127

b)

4 Дигитални мерни инструменти

Збирка задачи: Основи на мерна техника

Сл.3.8 Временски дијаграм при формирање на код

N = 0 ⋅ 2 6 + 1 ⋅ 2 5 + 0 ⋅ 2 4 + 1 ⋅ 2 3 + 1 ⋅ 2 2 + 1 ⋅ 2 2 + 1 ⋅ 21 + 2 ⋅ 2 0
N = 01 0 1111
c)
U x ≈ U k = N ⋅ ∆U k
U x = 47 ⋅ ∆U k ; ∆U k = 0,1V
U x = 47 ⋅ 0,1 = 4,7 V

7. Да се нацрта шемата на дигитален волметар за еднонасочен напон U x со двојно

интегрирање. Ако времето на интегрирање на напонот U x е t 0 = 100 ms (преклопка во положба
1), а за времето на интегрирање t x на еталонскиот напон кој изнесува U N = −10 V (преклопка
во положба 2) бројачот избројал N x = 50100 импулси, да се пресмета непознатиот напон U x ?
Фреквенцијата на осцилаторот е f 0 = 1 MHz .

Сл.3.9 Волтметар со двојно интегрирање

Дигитални мерни инструменти 5

Збирка задачи: Основи на мерна техника

за време t 0

0t
1 U
U in (t ) = −
RC 0∫U x dt = − x ⋅ t 0 = U 0
RC

за време t x

x t
1 U
U in (t ) = U 0 −
RC 0 ∫
U N dt = U 0 − N ⋅ t x
RC

со изедначување на нула U in = 0

UN U U
U0 = ⋅ t x или − x ⋅ t 0 = N ⋅ t x
RC RC RC
tx
⇒ U x = −U N
t0

од избројаните импулси N x и фреквенцијата на осцилаторот f 0

1 50100
tx = N x ⋅ = = 0,05051 s
f0 10 6
0,0501
U x = −(−10) ⋅ = 5,01V
0,1

6 Дигитални мерни инструменти