ከ 5ኛ-8ኛ ክፍል የአማርኛ እንደአፍመፍቻ ቋንቋ ወሰንና ቅደም ተከተል

T
AF
R
D

1
 D
R

2
AF
T
 T
AF
ከ 5ኛ-8ኛ ክፍል የአማርኛ እንደአፍመፍቻ ቋንቋ ወሰንና ቅደም ተከተል
R
D

ግንቦት 2017

አዲስ አበባ

3
 ምስጋና

ይህ ሰንድ የተዘጋጀው በትብብር ስምምነት ቁጥር AID- 663-A-12-00013 መሠረት በዩ.ኤስ.ኤይዲ/ኢትዮጵያ ሪድቲኤ(USAID/Ethiopia
READ TA) ፕሮጀክት በተገኘ ድጋፍ ነው፡፡

T
AF
R
D

4
 አዘጋጆች

ጌታቸው እንዳላማው አስፋው(ዶ/ር)

ቻላቸው ገላው ሰጠኝ
ሐዋዝ ወልደየስ በየነ
ትንሣኤ ብርሃኔ ላቀው

T
AF
R
D

የአማራ ብሔራዊ ክልላዊ ትምህርት ቢሮ

ባህርዳር፣ ሐምሌ 2008 ዓ.ም

5
 T
አምስተኛ ክፍል
AF
R
D

6
 የ5ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የመጀመሪያው ወሰነ ትምህርት (15 ሳምንታት -ምእራፍ 1-5)
5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 1 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ጓደኝነት

ምእራፍ 1 ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ጓደኝነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-ሰላምታ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ / ገላጭ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
ማንበብ በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የቅድመ ማዳመጥ የሂደታዊ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ጥያቄዎችን ይመልሳሉ::
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ ይቀበላሉ::
መወያየት
ሰላምታ (የጧት፣ የረፋድ፣ የከሰዓት፣
የማታ የመሰንበቻና የመክረሚያ)
T
AF
አንብቦ የማንበብ ሂደት
መረዳት/አዳምጦ
መረዳት/ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ
ማሰብ
ንባብን ወደፊት መቀጠል
R

ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
D

በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ

በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

በተሰጣቸው የቢጋር ሰንጠረዥ መሠረት

መጻፍና የአጻጻፍ ስለአንድ ታሪክ ወይም ሁነት ባለ አንድ
ስርአት አንቀጽ ገላጭ ጽሑፍ መጻፍ ይጀምራሉ፤
. በመጀመሪያም የቢጋር ሰንጠረዥ
ያዘጋጃሉ
ምሳሌ፡- ከምንባቡ ውስጥ አንድ
ገጸባህርይ አወጥታችሁ በጽሑፍ ግለጹ
ስርኣተ ነጥብ
ነጠላ ሰረዝና አራት ነጥብ

7
 በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት ታሪኩን
መናገር ገጸባሕርያትን፣ መቼትን፣ ሁነቶችን
ይለያሉ፤

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
ቃላት የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር ፤
ሰላምታ (የጧት፣ የረፋድ፣ የከሰዓት፣ ይጠቀማሉ፤
የማታ የመሰንበቻና የመክረሚያ) ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ ለማሳደግና አገላለጽን
ቃላት፡- መጀመሪያ፣ መካከል፣ መጨረሻ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ስም፣ የወል ስም፣ የቃላት ተመሳሳይ ይጠቀማሉ፤
ፍች

በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
የቃላት ጥናት ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
/ማጣመርና ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መነጠል/ መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ጓደኝነት፣ ግንኙነት፣ ሰላምታችሁ፣

እንደምናደርሽ፣ እንደምንዋላችሁ፣
መፈቃቀዳችን፣ እንዳይገናኙ፣
T
AF
አፍንጫዎች

ሰዋስው የወል ስሞችን መግለጽና መለየት

R

ይጀምራሉ፡፡

ሰው፣ ልጅ፣ ሴት፣ ወንድ፣ ሀገር፣

D

ፀጉር፣ አፍንጫ

8
 5ኛ ክፍል፡- ምእራፍ 1 ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ጓደኝነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-ታማኝነት
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ / ገላጭ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ
ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ
ተግባራትን ማከናወን
ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና
ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
መተሳሰብ፣ ታማኝነት ሀቀኝነት፣
አንበቦ መረዳት እምነት፣ ክህደት፣ ምስጢር፣
እውነት
ራስን ከመገምገሚያ ስልቶች ጋር
ማስተዋወቅ
የማንበብ ሂደት
መልሶ ወይም ደግሞ በማንበብ
ራስን የመገምገሚያ ስልት ጽሁፉን
T
AF
እያስነበቡ ማለማመድ
ድህረንባብ
በደረጃው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው
መሠረት ቀጥተኛና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
R

የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን

ይመልሳሉ፡፡
ጽሑፍን ማሳጠር፣ ምላሽ መስጠት፣
D

ጥቅልና ዝርዘር ጉዳዮችን መለየት፣

እንደገና መተረክ

በተሰራው የቢጋር ሰንጠረዥ

መጻፍና የአጻጻፍ መሠረትስለአንድ ታሪክ ወይም
ስርአት ሁነት ባለ አንድ አንቀጽ ገላጭ
ጽሑፍ መጻፍ ይቀጥላሉ፡፡
ከመምሀራቸው ጋር ወይም
ከሌሎች ጓደኞቻቸው ጋር ወይም
በግል የመፃፍ ክለሳ ይሰራሉ፤
ያዘጋጃሉ፤
አራት ነጥብንና ነጠላ ሰረዝን መጠቀምን
መለማመድ

•በመስተጋብራዊ ንባብ
የተነበበን ጸሑፍ አሳጥረው
መናገር
ይናገራሉ፤
• በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት

9
 ታሪኩን ገጸባሕርያት፣ መቼት፣
ሁነቶች ይለያሉ፤
ለቀረበላቸው ጥያቄ ምክንያታዊ
መልሳቸውን ይሰጣሉ

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ

ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር ለማሳደግና አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላት መተሳሰብ፣ ታማኝነት ሀቀኝነት፣
ቃላትን በጽሑፋቸውና
እምነት፣ ክህደት፣ ምስጢር፣
በንግግራቸው ውሰጥ
እውነት ይጠቀማሉ፤
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ገጸባህርይ፣ መቼት፣ ሤራ፣
ሁነቶች/ድርጊያዎች፣ የወል ስም፣
የተጸውዖ ስም፣ ቁጥር
የቃላትና የሀረጋት ተመሳሳይና
ተቃራኒ ቃላት

የቃላት ጥናት

የተጸውዖና የወል ስሞችን መጠቀም

ይጀምራሉ፡፡

ሰዋስው
T ሰዎች፣ ልጆች፣ ሴቶች፣
ወንዶች፣ ሀገሮች፣ አፍንጫዎች
AF
አበበ፣ አልማዝ፣ ሀዋ፣ ከማል፣
ሚደቅሳ፣ ዓለሚቱ

2. በእነዚህ ቃላት መካከል ምን

ተመሳሳይነትና ልዩነት እንዳለ ማነ
R

ፃፀር

3. ማጠቃለያ መስጠት
(የጋራ የሆኑት ስሞች የወል
D

ስሞች ሲባሉ ለአንድ ነገር ወይም

ሰው መጠሪያ የሆኑት ደግሞ
የተጸውዖ ስሞች ይባላሉ፡፡)

10
 5ኛ ክፍል፡-ምእራፍ 1 ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ጓደኝነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የአቻ ግፊት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ / ገላጭ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
T
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
AF
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና
ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ይቀበላሉ
ሱሰኝነት: መዘዝ: አስተዳደግ: የአቻ
ግፊት: አጫሽ: ቃሚ:
አንበቦ መረዳት
R

ራስን ከመገምገሚያ ስልቶች ጋር

ማስተዋወቅ
የማንበብ ሂደት
D

መልሶ ወይም ደግሞ በማንበብ

ራስን የመገምገሚያ ስልት ጽሁፉን
እያስነበቡ ማለማመድ
ድህረንባብ
በደረጃው ጽሑፍ ውስጥ በተገለጸው
መሠረት ቀጥተኛና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ጽሑፍን ማሳጠር፣ ምላሽ መስጠት፣
ጥቅልና ዝርዘር ጉዳዮችን መለየት፣
እንደገና መተረክ

በገላጭ ስልት የቀረበን አንቀጽ

አስተካክሎ መጻፍ ጽሁፉሲስተካከል
ከግምትውስጥ መግባት ያለባቸውዋና
ዋና ነጥቦች የሚከተሉት ናቸው ጽሁፉ
የገላች የአጻጻፍ ስልትን ተከትሏል?
መጻፍና የአጻጻፍ በቢጋር ሰንጠረዡ ውስጥ
ስርአት የተዘረዘሩትን ነጥቦች አካቷል? ፊደላት
በትክክል ተጽፈዋል? አንቀጹ የሃሳብ
አንድነት አለው?
ከመምሀራቸው ጋር ወይም ከሌሎች

11
 ጓደኞቻቸው ጋር ወይም በግል
የጻፉትን ያስተካክላሉ
አራት ነጥብንና ነጠላ ሰረዝን
መጠቀምን መለማመድ

•በመስተጋብራዊ ንባብ
የተነበበን ጸሑፍ አሳጥረው
መናገር ይናገራሉ፤
• በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት ታሪኩን
ገጸባሕርያት፣ መቼት፣ ሁነቶች ይለያሉ፤
ለቀረበላቸው ጥያቄ ምክንያታዊ
መልሳቸውን ይሰጣሉ
በሱሰኝነት ዙሪያ ይወያያሉ

ቃላት የቃላትን ተመሳሳይና ተቃራኒ ፍች

ማለማመድ

ሰዋስው ተተተተተ ተተተ

የወልና የተፀውዖ ስሞችን መግለጽና
T መለየታቸውን መመዘን
AF
R
D

5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 2 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- አካባቢያችን

5ኛ ክፍል፣- ምእራፍ 2 ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- አካባቢያችን፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-ብክለት (አየር፣ ውሃ)

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ / ገላጭ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ብክለት የሚለውን ወይም በሌላ
በምክንያትና ውጤት የተዋቀረን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
ጽሑፍ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
አንብቦ ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ጋር ይቀበላሉ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
መረዳት/አዳምጦ ያዛምዳሉ፤

12
መረዳት/ ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ላይ መወያየት
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ የምክንያትና ውጤት
ግንኙነት መኖሩን የሚጠቁሙ ቃላትን
ለይቶ ማወቅንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧
ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ
ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ
ሂደት ጥያቄዎች መልስ መስጠት
ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ
ንባብን ወደፊት መቀጠል ዋነኛው
የሳምንቱ የንባብ ስትራቴ ጅ ነው
ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው የምክንያትና
ውጤት ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ
ስርአት
T
የቢጋር ሰንጠረዥ በምክንያትና
ውጤት ስልት ያዘጋጃሉ
AF
መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት ብክለትን
በተመለከተ ይወያያሉ
R
D

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ውሃ
ቃላት ይጠቀማሉ፤
ብክለት መርዛማ ብናኝ ፋብሪካ
ዝቃጭ ቆሻሻ ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽን
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላት፡- ምክንያት ውጤት ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
አያያዥቃላት ይጠቀማሉ፤

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ

ውስጥ አቀላጥፎ
/ማጣመርና ለማንበብም ሆነ
መነጠል/ ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

እድገታቸውን ስርአታቸው
ንጥረነገሮች

13
ሰዋስው
መጣኝና ደረጃ አመልካች ቁጥሮች
እነዚህ የአንድን ነገር ብዛት
ሲያመለክቱ መጣኝ ይባላሉ ኧኛ
ተቀጥሎባቸው አንድ ነገር ያለበትን
ደረጃ ሲያመለክቱ ደግሞ ደረጃ
አመልካች ይባላሉ

5ኛ ክፍል ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- አካባቢያችን

ርዕሰ ጉዳይ፡-ቆሻሻ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

ለክፍል ደረጃው የቀረበን
በምክንያትና ውጤት የተዋቀረን
ጽሑፍ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣
T
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ይቀበላሉ
AF
ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ጋር
አንብቦ ያዛምዳሉ፤
መረዳት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት
ላይ መወያየት
ሰላምታ (የጧት፣ የረፋድ፣ የከሰዓት፣
R

የማታ የመሰንበቻና የመክረሚያ)

የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ የምክንያትና ውጤት
D

ግንኙነት መኖሩን የሚጠቁሙ ቃላትን

ለይቶ ማወቅንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧
ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ
ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ
ሂደት ጥያቄዎች መልስ መስጠት ቀጣይ
አንቀጾች ስለምን እንደሚገልጹ
መተንበይ
ንባብን ወደፊት መቀጠል
ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው የምክንያትና
ውጤት ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

በተዘጋጀው የቢጋር ሰንጠረዥ

መሠረት በምክንያትና ውጤ ት
14
መጻፍና የአጻጻፍ ስልት የ ድርሰት ረቂቅ ይጽፋሉ::
ስርአት
የተወሰኑ ፊደሎችን በትክክል
በቃል መጻፍ ይለማመዳሉ ለምሳሌ
ኋ ኳ ሯ ሏ

መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት ቆሻሻን

በተመለከተ ይወያያሉ

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ

አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት
ቃላት የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ውሃ ሲጽፉ የተማሯቸውን አዳዲስ
ብክለት መርዛማ ብናኝ ፋብሪካ ቃላት ይጠቀማሉ፤
ዝቃጭ ቆሻሻ ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ ለማሳደግና አገላለጽን
ቃላት፡- ምክንያት ውጤት ለማጥራት የተማሯቸውን
አያያዥቃላት አዳዲስ ቃላትን በጽሑፋቸው
ውሰጥ ይጠቀማሉ፤

በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
የቃላት ጥናት ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
/ማጣመርና
መነጠል/
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
T
AF
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ምሳሌ፡ እድገታቸውን
ስርአታቸው ንጥረነገሮች
R
D

መጣኝና ደረጃ አመልካች ቁጥሮች

ሰዋስው እነዚህ የአንድን ነገር ብዛት
ሲያመለክቱ መጣኝ ይባላሉ ኧኛ
ተቀጥሎባቸው አንድ ነገር ያለበትን
ደረጃ ሲያመለክቱ ደግሞ ደረጃ
አመልካች ይባላሉ

15
 5ኛ ክፍል ምዕራፍ 2 ሳምንት 3_ የምንባብ ይዘት: አካባቢያችን
ርዕሰ ጉዳይ፡-የአካባቢ ጥበቃ (ጥቅሞቹና ጉዳቶቹ)
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት (አስተያየት፡- አነሳሽ ጽሑፍ ፤ የጋዜጣ መጣጥፍ)
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ
ማንበብ
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤
T በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
AF
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
መረዳት/ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ
R

በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤
የሰዋስው ወይም የአንብቦ መረዳት
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ
ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ ግብረ
መወያየት
D

መልስም ይቀበላሉ
የማንበብ ሂደት
ድምጽን ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን ገትቶ
ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ
ንባብን ወደፊት መቀጠልና ባነበቡትላይ
በጥንድ መወያየት

ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ

በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ የጻፉትን ረቂቅ አስተካክሎ መጻፍ
ስርአት
መምህር የሚጠሩላቸውን ውስብስብ
ቃላት በትክክል በደብተር መጻፍ

16
መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት
በሚሰጧቸው ርእሰ ጉዳይ ላይ
በቡድን መወያየት
ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ
ቃላት ላይ መወያየት የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
ቃላትን በአረፍተ ነገር ውስጥ ይጠቀማሉ፤
መጠቀም ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽንለማጥራት
የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላትን
በጽሑፋቸው ውሰጥይጠቀማሉ፤
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ሰዋስው መጣኝና ደረጃ አመልካች ቁጥሮች

5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 3 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ልማዶች

5ኛ ክፍል፣ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ልማድ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-አካባቢያዊ ልማዶች

T
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝር ሃሳቦች (አስተያየት፡- ታሪካዊ ልቦለድ)
AF
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
R

ቅድመንባብ
D

በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ልማድ የሚለውን ወይም በሌላ

ለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
ጽሑፍ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ጋር ይቀበላሉ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
አንብቦ ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት
መረዳት/አዳምጦ ላይ መወያየት
መረዳት/
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ ፍጥነትንና የመረዳት
ችሎታን ከሚያውኩ ልማዶች
ተቆጥበው(ለምሳሌ ከንፈር ማንቀሳቀስ
በጣት መጠቆም) ማንበብ ንባብን ገትቶ
ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን
ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ
ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች መልስ
መስጠት ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ

ድህረንባብ/አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው የምክንያትና
ውጤት ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
17
 ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ የቢጋር ሰንጠረዥ በዋናና ደጋፊ ስልት

ስርአት ያዘጋጃሉ
የቃላትን ቅደምተከተል እንደገና
በማዋቀር አረፍተ ነገርን አስተካክሎ
መጻፍ

መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት ልማድን

በተመለከተ ይወያያሉ

በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
ቃላት አዳዲስ ቃላት ላይ
መወያየት T
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ልማድ
ይጠቀማሉ፤ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
AF
ቡና ብረት ምጣድ አቦል
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤

በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
R

የቃላት ጥናት ለማንበብም ሆነ

ለመረዳት የሚያዳግቱ
/ማጣመርና ውስብስብ ረጅምና
D

መነጠል/ እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ሰዋስው ኢሳቢ ግሶች

ኢሳቢ ግስ የሚባለው ድርጊቱ በራሱ
በባለቤቱ ላይያለቀ መሆኑን የሚያሳይ
ወይም ድርጊቱወደ ሌላ አካል
የማይሻገር የግስ አይነት ነው::

5ኛ ክፍል ምእራፍ 3 ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ልማድ

ርዕሰ ጉዳይ፡-ጠቃሚ ልማዳዊ ድርጊቶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋናና ደጋፊ ሃሳቦች

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
18
 •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ለመረዳት በአንደኛው ቀን የቀረበውን
አቀላጥፎ በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ ማንበብን ጽሁፍ አቀላጥፎ በማንበብ
ማንበብ ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና ግብረ መልስ ማከናወን
መስጠት
ቅድመንባብ
አንብቦ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን በዋናና
መረዳት ደጋፊሃሳብ የተዋቀረን ጽሑፍ ከቀደመ ውስጥ የአንብቦ መረዳት
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ጋር ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ
ያዛምዳሉ፤ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ ምንባቡን በሚያነቡበት ጊዜ
ፍቻቸውን የማያውቋቸው አዳዲስቃላ ት
ሲያጋጥሟቸው በምንባቡውስጥ የሚገኙ አውዳዊ
ፍንጮችን በመጠቀም የቃላቱን ፍቺ እንዲረዱ
ማድረግና ማስታወሻ እንዲጽፉ ማድረግ
ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው የዋናናየደጋፊ ጽሑፍ
ውስጥ በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡ለንባብ በቀረበው
ጽሑፍተገለጸው መረጃ ፍንጭና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ

መጻፍና የአጻጻፍ
T
በተዘጋጀው የቢጋር ሰንጠረዥ
AF
ስርአት መሠረት በዋናና በደጋፊ ስልት
አንቀጽ ይጽፋሉ::
የቃላትን ቅደምተከተል እንደገና
በማዋቀር ኣርፍተ ነገር
አስተካክሎ መጻፍ
R

መናገር ዕድር በሚል ርእስ ወይም

D

በሚመረጥላችሁ ርእስ ክርክር

ማድረግ

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ

ቃላት አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት ሲጽፉ የተማሯቸውን አዳዲስ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዕድር ቃላት ይጠቀማሉ፤
ገንቢ በሽታ ተከላካይ
ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
/ማጣመርና ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
ረጅምና እንግዳ ቃ ላ ት ን
መነጠል/ በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡

ምሳሌ ከተንከተከተ ጨመርኩበት

r
19
ሰዋስው ኢሳቢ ግሶች

T
ምዕራፍ 2 ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ልማድ
AF
ርዕሰ ጉዳይ፡-ጎጂ ልማዳዊ ድርጊቶች
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- በዋናና በደጋፊሃሳብ የተዋቀረ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
R

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ለመረዳት በአንደኛው ቀን የቀረበውን

ማንበብ በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ ማንበብን ጽሁፍ አቀላጥፎ በማንበብ
D

ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና ግብረ መልስ
ተግባራትን ማከናወን

20
 ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ ውስጥ የሰዋስው ወይም
ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤ የአንብቦ መረዳት
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ
አንብቦ መወያየት ግብረ መልስም ይቀበላሉ
መረዳት የማንበብ ሂደት
ድምጽን ሳያሰሙ ማንበብ አዳዲስቃላት
ሲያጋጥሙ በምንባቡ ውስጥ የሚያጋጥሙ
አውዳዊ ፍንጮችን መጠቀም ንባብን ገትቶ
ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ
ንባብን ወደፊት መቀጠልና ባነበቡትላይ
በጥንድ መወያየት
ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ
T
የጻፉትን ረቂቅ አስተካክሎ
መጻፍ ወይም መከለስ
AF
ስርአት ቅደም ተከተልን አስተካክሎ
አርፍተ ነገር መጻፍ

መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት

ወይም በ ሚ ሰ ጣ ቸ ው ር እ ሰ
R

ጉዳይ ላይ በቡድን
መወያየት
D

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

ቃላት አዳዲስ ቃላት ላይ የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
መወያየት ይጠቀማሉ፤ዕውቀትን ለማግኘት፣
ቃላትን በአረፍተ ነገር ለማሳደግና አገላለጽን
ውስጥ መጠቀም ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤

የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
/ማጣመርና አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
መነጠል/ ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ በመተሳሰራቸው ኢኮኖሚያዊ

ሰዋስው ኢሳቢ ግሶች

5ኛ ክፍል፣ምእራፍ 4 ( ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- የትራፊክ ደህንነት

21
 ምእራፍ 4፡ ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የትራፊክ ደህንነት፤
ርዕሰ ጉዳይ፡-የመንገድ ደህንነት
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ቅደም ተከተል የሚጠቀም መረጃ ሰጪ ገላጭ ጽሑፍ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን

•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

አቀላጥፎ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
ማንበብ በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ

ቅድመንባብ አርአያነት ያለው ተግባር የሚለውን

ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ወይም በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
አንብቦ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና የቀረበን አዳምጠው የ ቅድመ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
መረዳት/አዳምጦ ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መረዳት/ ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ይቀበላሉ
መወያየት

የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ አእምሯዊ ስእል
በመፍጠር ማንበብ
ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው የመረጃ ሰጪ
ጽሑፍ ውስጥ በተገለጸውመሠረት
T
AF
ቀጥተኛ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
R

አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
D

መጻፍና የአጻጻፍ የቢጋር ሰንጠረዥ በቅደም ተከተላዊ

ስርአት የመረጃ ሰጪ ስልት ያዘጋጃሉ
ለቃላትና ለሃረጋት አውዳዊ ፍቺ
መስጠት

መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት የትራፊክ

ደህንነትን በተመለከተ ይወያያሉ

በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
አዳዲስ ቃላት ላይ ይጠቀማሉ፤ዕውቀትን ለማግኘት፣
ቃላት መወያየት ለማሳደግና አገላለጽን
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ትራፊክ
ዜብራ ጠርዝ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤

የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
/ማጣመርና
ለማንበብም ሆነ
22
መነጠል/ ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ሰዋስው ሳቢ ግሶች
ሳቢ ግስ በኣረፍተ ነገር ደረጃ
ሲዋቀር ድርጊት ፈጻሚንና ድርጊት
የሚያርፍበትን ሁለት ስሞች
የሚወስድ የግስ አይነት ነው::

ምእራፍ 4፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- የትራፊክ ደህንነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የመኪና አደጋ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ቅደም ተከተል የሚጠቀም መረጃ ሰጪ ጽሑፍ

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን

አቀላጥፎ
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
T በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
AF
ማንበብ በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
R

ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

ለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
አንብቦ ጽሑፍ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
D

ይቀበላሉ
መረዳት ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ጋር
ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት
ላይ መወያየት

የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ አእምሯዊ ስእል
በመፍጠር ማንበብ

ድህረንባብ/አንብቦ መረዳት

ለንባብ በቀረበው የመረጃ ሰጪ

ጽሑፍ ውስጥ በተገለጸውመሠረት
ቀጥተኛ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ

በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ

23
 አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ በድርጊት ቅደም ተከተል ስልት

ስርአት አንቀጽ ይጽፋሉ::
ለቃላትና ለሃረጋት አውዳዊ ፍቺ
መስጠት

መናገር በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት የመኪና

አደጋ በተመለከተ ይወያያሉ

ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

ቃላት አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት መጠንቀቅ
አስተዋይ መኪና ይጠቀማሉ፤ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤

የቃላት ጥናት
T
AF
ሰዋስው ሳቢ ግሶች
ሳቢ ግስ በኣረፍተ ነገር ደረጃ ሲዋቀር
ድርጊት ፈጻሚንና ድርጊት
የሚያርፍበትን ሁለት ስሞች
የሚወስድ የግስ አይነት ነው::
R
D

ምእራፍ 4፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- የትራፊክ ደህንነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የመጀመሪያ ዕርዳታና በድንገተኛ አደጋ ጊዜ የሚወሰዱ ርምጃዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ቅደም ተከተል የሚጠቀም መረጃ ሰጪ ጽሑፍ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
24
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ ይቀበላሉ
መወያየት

የማንበብ ሂደት
አንብቦ ድምጽ ሳያሰሙ አእምሯዊ ስእል
መረዳት በመፍጠር ማንበብ

ድህረንባብ/አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው የመረጃ ሰጪ
ጽሑፍ ውስጥ በተገለጸውመሠረት
ቀጥተኛ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ

በተገለጸው መረጃ ፍንጭና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
T
AF
ይመልሳሉ፡፡
በድርጊት ቅደም ተከተል ስልት
መጻፍና የአጻጻፍ የጻፉትን አንቀጽ በጓደኞቻቸው
ስርአት በመታገዝ አስተካከለው ይጽፋሉ::
ለቃላትና ለሃረጋት አውዳዊ ፍቺ
R

መስጠት
በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት
D

የመጀመሪያ ርዳታና በድንገተኛ አደጋ

መናገር ጊዜ የሚወሰዱ እርምጃዎች በሚል
ርእስ ወይም በሌላ ተመሳሳይ ርእስ
ቅደምተከተልን ጠብቆ መናገር
በተመለከተ ይወያያሉ
በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
ቃላት አዳዲስ ቃላት ላይ ይጠቀማሉ፤ዕውቀትን ለማግኘት፣
መወያየት ለማሳደግና አገላለጽን
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ድንገተኛ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
አደጋ ነርቭ ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤

በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
የቃላት ጥናት
ለማንበብም ሆነ
/ማጣመርና ለመረዳት የሚያዳግቱ
መነጠል/ ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
25
ሰዋስው ሳቢ ግሶችን ተጠቅሞ ማሳየት
ሳቢ ግስ በኣረፍተ ነገር ደረጃ ሲዋቀር
ድርጊት ፈጻሚንና ድርጊት
የሚያርፍበትን ሁለት ስሞች
የሚወስድ የግስ አይነት ነው::

T
AF
R
D

26
 ምእራፍ 5 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ጽዳትና ንጽህና

፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ጽዳትና ንጽህና፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ጽዳት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነጻጸር

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ “የግልንና የአካባቢን ንጽህና
መረዳት/አዳምጦ የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መጠበቅ” የሚለውን ወይም
መረዳት ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ
ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፣ ሥዕላዊ ይቀበላሉ የቀረበን አዳምጠው የ ቅድመ
መግለጫ በማዘጋጀትና የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ
በመጠቀም ጹሑፉን ከሥዕላዊ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
መግለጫው ጋር በማወዳደርና
በማነፃፀር ማስተዋወቅ፡፡
በማወዳደርና በማነፃፀር
T
AF
ቁልፍ ቃላትንና ተተኳሪ
ቃላትን ማስተዋወቅ
የማንበብ ሂደት
በየግል ድምጽ ሳያሰሙ
አእምሯዊ ስእል በመፍጠር
R

ማንበብ
ድህረንባብ
D

በተገለጸው መረጃና ዳራዊ

እውቀትን መሠረት በማድረግ
ቀጥተኛና አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ሥዕላዊ መግለጫ በመጠቀም
በማወዳደርና በማነፃፀር
የተመሰረቱ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

ሥዕላዊ መግለጫ ተጠቅመው

መጻፍና የአጻጻፍ ተጠየቃዊና ሊረጋገጥ የሚችሉ
ስርአት ጉዳዮችን በመደገፍ ወይም
በመቃወም በማወዳደርና
በማነጻጸር ጽሑፍ መጻፍ
ይጀምራሉ፡፡

በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት

የቢጋር ሰንጠረዥ ማዘጋጀት
ቃላትን በትክክል እያደመጡ
መጻፍ
መናገር
27
 ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና ቃላትን መከለስ
አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ለማሳደግና አገላለጽን
ቃላት ለማጥራት የተማሯቸውን
ዝርዝር፡- ጽዳት፣ ንጽሕና፣
ማጠብ፣ መጥረግ፣ ጉድጓድ አዳዲስ ቃላትን በጽሑፋቸውና
በንግግራቸው ውሰጥ
መቆፈር፣ ማቃጠል፣ መተኮስ፣ ይጠቀማሉ፡፡
ጸረተባይ፣ ንጹህ ውሃ፣
ማፋሰስ፣ መጸዳጃቤት
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ማወዳደርና ማነጻጸር፣
የግል አስተያየት፣ መደገፍና
መቃወም፣ ክርክር
ለቃላት ተመሳሳይና ተቃራኒ
ፍቺ መስጠት

በደረጃቸው ውስብስብ
የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች
በመነጣጠልና መልሶ
የቃላት ጥናት በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
T
AF
አካባቢያችሁን፣
ንፅሕናችን፣ አለማጽዳት፣
እንድታጸዱ፣ በማጽዳት፣
ኅብረተሰቡን
R

ቅጽሎችን መለየት፣
ሀ. ቀይ፣ ጥቁር፣ ሰማያዊ
D

- ቀይ ልጅ
ሰዋስው
ለ. ወፍራም፣ ቀጭን፣ ሰፊ፣ ጠባብ
- ወፍራም ሰው

ሐ. ረጅም፣ አጭር፣ ቀውላላ፣

ድንክ
- አጭር ዱላ

ክፉ- ክፉዎች
ደግ- ደጊት-
ረጅም- ረጅሚት- ወዘተ. እንደነዚህ
ዓይትነት ቅርጾች የእምርነት
ምዕላድ ይፈልጋሉ)

28
 5ኛ ክፍል፣ 5-2፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ጽዳትና ንጽህና፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የግል ንጽህና

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነጻጸር (አስተያየት፡- ተራኪ ጽሑፍ)
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን
አቀላጥፎ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና ጽሁፍ አቀላጥፎ በማንበብ
ማንበብ በአገላለጽ ማንበብን መለማመድ
ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
ቅድመንባብ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፣ ሥዕላዊ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መግለጫ በማዘጋጀትና
በመጠቀም ጹሑፉን ከሥዕላዊ ይቀበላሉ
አንብቦ መግለጫው ጋር በማወዳደርና
መረዳት በማነፃፀር ማስተዋወቅ፡፡
በማወዳደርና በማነፃፀር ቁልፍ
ቃላትንና ተተኳሪ ቃላትን
ማስተዋወቅ
የማንበብ ሂደት
በየግል ድምጽ ሳያሰሙ በታሪኩ
T
AF
ውስጥ ያሉትን ገጸባህሪያት
ተመሳሳይነትና ልዩ ነት በማስተዋል
ማንበብ
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
R

እውቀትን መሠረት በማድረግ

ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
D

ሰንጠረዡን በደብተራቸው ላይ
በመገልበጥ በማወዳደርና በማነፃፀር
የተመሰረቱ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡
፡

ባለፈው ሳምንት ያዘጋጁትን

መጻፍና የቢጋር ሠንጠረዥ ተጠቅመው
የአጻጻፍ ስርአት በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት
አንቀጽ መጻፍ
መምህራቸው የሚያነቡላቸውን
ዓረፍተነገሮች በትክክል እያደመጡ
መጻፍ

የግልና የአካባቢ ንጽህናን

በተመለከተ መወያየት
መናገር ሲወያዩ መጠቀም ያለባቸው
ቃላት፡ማስወገድ፣ መቆጣጠር
ማስረጊያ ወዘተ

29
 ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና
አዳዲስ ቃላት ላይ ቃላትን መከለስ
መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ለማሳደግና አገላለጽን
ዝርዝር፡- የግል ንጽህና፣ ለማጥራት የተማሯቸውን
ቃላት መቆሸሽ የአካል ጤና፣ አዳዲስ ቃላትን በጽሑፋቸውና
መታጠብ፣( ፀጉር፣አካል)፣
በንግግራቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፡፡
ጥፍር መቁረጥ
የሳምንቱ አዳዲስ
ትምህርታዊ
ቃላት፡- አካል ፀጉር፣ ጥፍር፣
መሸጋገሪያ ቃላትና ሀረጎች፣
አያያዥ ቃላትና ሀረጋት፣ ደጋፊ
ሃሳቦች፣
የቃላት ተመሳሳይ ፍቺ

የቃላት ጥናት

ቅጽሎችን መለየትና መጠቀም፤

ሀ. ቀይ፣ ጥቁር፣ ሰማያዊ
T ለ. ወፍራም፣ ቀጭን፣ ሰፊ፣
ጠባብ
ሐ. ረጅም፣ አጭር፣ ቀውላላ፣
AF
መ. ክፉ፣ ደግ፣ ሰንፍ፣ ጎበዝ፣
ፈሪ
ሰዋስው
ቁጥር
R

-ቀይ - ቀዮች፣ ጥቁር-

ጥቁሮች፣
ደግ- ደጎች፣ ክፉ- ክፉዎች
D

-ቀይ- ቀያይ፣ ጥቁር- ጥቋቁር

ፆታ

ደግ- ደጊት-
ረጅም- ረጅሚት- ወዘተ.
(እንደነዚህ ዓይትነት ቅርጾች
የእምርነት ምዕላድ ይፈልጋሉ)

30
 5ኛ ክፍል፣ 5-3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ጽዳትና ንጽህና፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የአካባቢ ጽዳት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነጻጸር (አስተያየት፡- ገላጭ)

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
ቅድመንባብ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ
ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፣ ሥዕላዊ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
መግለጫ በማዘጋጀትና መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
በመጠቀም ጹሑፉን ከሥዕላዊ ይቀበላሉ
መግለጫው ጋር በማወዳደርና
በማነፃፀር ማስተዋወቅ፡፡
አንብቦ በማወዳደርና በማነፃፀር ቁልፍ
መረዳት ቃላትንና ተተኳሪ ቃላትን
ማስተዋወቅ
የማንበብ ሂደት
በየግል ድምጽ ሳያሰሙ በታሪኩ
T
AF
ውስጥ ያሉትን ቦታወች
ተመሳሳይነትና ልዩ ነት በማስተዋል
ማንበብ

ድህረንባብ
R

በተገለጸው መረጃና ዳራዊ

እውቀትን መሠረት በማድረግ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
D

ይመልሳሉ፡፡

በማወዳደርና በማነጻጸር የተጻፈን

ጽሑፍ እንደገና መጻፍና
ማስተካከል ይቀጥላሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ መምህር ተማሪዎች ጽሑፋቸውን
ስርአት እንዲከልሱ ያግዟቸዋል፡፡
1) መደበኛ የአንቀጽ አጻጻፍ፣
ተገቢ ሥርዓተነጥብና
ተከታታይ ቃላት እንዲሁም
ግሶች አጠቃቀምን የሚያሳይ
መከታተያ ነጥቦችን (ቼክ
ሊስት) ተጠቅመው
ያረጋግጣሉ፡፡
2) አዳዲስና ተተኳሪ ቃላት
መጠቀም

የቃል ጽህፈት

31
 በሚበሰብሱና በማይበሰብሱ
መናገር ቆሻሻዎች መካከል ያለውን
ተመሳሳይነትና ልዩ ነት
በተመለከተ ንግግር አዘጋጅቶ
መናገር
የሚቀርብላቸውን የቢጋር
ሰንጠረዥ በውይይት መሙላት

ቃላት

ለሚቀርብላቸው ቃላት ተመሳሳይ

ቃላት መሰጠቻውን መመዘን

የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ

የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

በመጻዳጃቤት፣ፕላስቲኮች፣
አገልግሎቶቻችሁ፣
ስላካባቢያችን፣ ነዋሪዎችም፣

ሰዋስው
ወረዳችንንም፣ አመጋገባችሁን፣ T ቅጽሎችን መመዘን
AF
R
D

32
የ5ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የሁለተኛው ወሰነ ትምህርት (15 ሳምንታት - ምእራፍ 6-10)

5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 6 ( ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ምግብ

5ኛ ክፍል፣ 6-1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ምግብ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የምግብ ዓይነቶች (ሥጋ፣ አትክልት፣ ፍራፍሬ፣ ጥራጥሬ)

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ - አታች/ተንታኝ / ዋናና ደጋፊ ዝርዝር ሃሳቦችን መጠቀም

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
ማንበብ በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
ቅድመንባብ “
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ግብረመልስ በሽታ ተከላካይ ምግቦች”
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ የሚለውን ወይም በሌላ ተመሳሳይ
አንብቦ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤ ምንባብ የቀረበን አዳምጠው የ
መረዳት/አዳምጦ የቢጋር ሰንጠረዡን ማሟላት ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና
መረዳት የማንበብ ሂደት
በየግል ድምጽ ሳያሰሙ በምንባቡ
ውስጥ ያሉትን ምግቦች
T የድህረ ማዳመጥ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ
AF
በተዘጋጀላቸው የቢጋር ሰንጠረዥ
ተመሳሳይነትና ልዩ ነት በማስተዋል
ማንበብ ውስጥ በሽታ ተከላካይ ምግቦችንና
የሚከላከሏቸውን የበሽታ አይነቶች
ድህረንባብ መዘርዘር
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ ዋና ሃሳብንና
R

ዝርዝር ሃሳብን ይለያሉ፡፡

ድርሰት መጻፍ
D

መጻፍና የአጻጻፍ በዋናና መዘርዝር ሀሳቦች ስልት

ስርአት የቢጋር ሰንጠረዥ ማዘጋጀት
የአንድ ነጥብ አጠቃቀም/ስርአተ
ነጥብ

መናገር
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ
ቃላት ላይ መወያየት ቃላትን መከለስ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽን
ሥጋ፣ አትክልት፣ ጥራጥሬ፣ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላት ፍራፍሬ፣ እንቁላል፣ ወተት፣ ቃላትን በጽሑፋቸውና
እንጀራ፣ ዳቦ፣ ከትፎ፣ ዶሮ ወጥ፣ በንግግራቸው ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
አሹቅ፣ ቆሎ፣ ቂጣ፣ ቅንጬ፣
ሽልጦ፣ ምስርወጥ፣ ክክወጥ

ቃላትን መመደብ ለምሳሌ

ከአትክልትወገን የሚመደቡ፣
ከፍራፍሬ ወገን የሚመደቡ ወዘተ

33
 በደረጃቸው ውስብስብ
የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች
የቃላት ጥናት በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ቅመማቅመም፣
ቅጠላቅጠል፣ ሥራሥር፣
ጥራጥሬ፣ ፍራፍሬ

ሰዋስው
የተጸውኦ ስም፣የወል ስምና ግስ
ሰው፣ ልጅ፣ ሴት፣ ሥጋ፣ ተክል.
ጥሬ፣ ፍሬ፣ እንቁላል፣ ወተት፣
ወንድ፣ ሴት፣ ሀገር፣ ወይፈን፣
በሬ፣ ጊደር፣ ላም..
ቀላል (ኃላፊ) ግሶች
በሉ፣ ወሰደ፣ ለበሰች፣ ለበሰ፣
ጠጣች፣ ሰጠች፣ በላች

T
AF
R
D

34
 5ኛ ክፍል፣ 6-2፡- ሳምንት 4- የምንባብ ይዘት፡- ምግብ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የምግብ አዘገጃጀት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- አታች/ተንታኝ / ዋናና ደጋፊ ዝርዝር ሃሳቦችን መጠቀም

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
ማንበብ በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ
ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
አንብቦ መቀመም፣ (በርበሬ፣ አብሽ፣
መረዳት ዝንጅብል፣ ሽንኩርት፣) ማቡካት፣
መጋገር፣ መጥመቅ፣
የማንበብ ሂደት
በየግል ድምጽ ሳያሰሙ በምንባቡ
ውስጥ ያሉትን ዋናና መዘርዝር ሀሳቦችን
በማስተዋል ማንበብ እንዲሁም
T
AF
ምንባቡን በሚያነቡበት ጊዜ
በአእምሯቸው የሚመላለሱትን
ጥያቄዎች በቀረበላቸው ሰንጠረዥ
ውስጥ መጻፍ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
R

ይመልሳሉ፡፡ ዋና ሃሳብንና ዝርዝር

ሃሳብን ይለያሉ፡፡
D

ድርሰት መጻፍ
መጻፍና የአጻጻፍ ዋናና መዘርዝር ሀሳቦችን በመጠቀም
አንቀጽ መጻፍ
ስርአት የአንድ ነጥብ አገልግሎት/ስርአተ ነጥብ
መናገር
በዋናና መዘርዝር ስልት ውይይት ማድረግ
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ
ቃላት ላይ መወያየት ቃላትን መከለስ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለማሳደግና አገላለጽን
ቃላት የምግብ ዝግጅት፣ ማብሰል፣ ማድረቅ፣
መፍጨት፣ መመጠን፣ በንጽህና መያዝ፣
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
መቀመም፣ (በርበሬ፣ አብሽ፣ ዝንጅብል፣ ቃላትን በጽሑፋቸውና
ሽንኩርት፣) ማቡካት፣ መጋገር፣ መጥመቅ፣ በንግግራቸው ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ገላጭ ቃላት፣ ዋና ሃሳብ፣ ደጋፊ
ዝርዝሮች፣ የወል ስሞች፣ የተጸውዖ ስም፣
ቀላል ግሶች፣
የቃላት ተመሳሳይና አውዳዊ ፍቺ

የቃላት ጥናት
ሰዋስው የተጸውዖ ስም፣ የወል ስሞችንና
ግሶችን መለየት

35
 5ኛ ክፍል፣ 6-3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ምግብ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የተመጣጠነ ምግብ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- አታች/ተንታኝ / ዋናና ደጋፊ ዝርዝር ሃሳቦችን መጠቀም
(አስተያየት፡- መጽሔት ወይም የጋዜጣ መጣጥፍ)

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት ግብረመልስ
ከሥዕል ወይም ከሠንጠረዥ እና ከርዕስ
ይተነብያሉ/ይወያያሉ፡፡
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ኃይል ሰጪ፣ ገንቢ፣ ተከላካይ፣
ጉልበት፣ ኃይል፣ ጤንነት
የማንበብ ሂደት
በየግል ድምጽ ሳያሰሙ በምንባቡ
ውስጥ ያሉትን ዋናና መዘርዝር ሀሳቦችን
በማስተዋል ማንበብ እንዲሁም
T
AF
ምንባቡን በሚያነቡበት ጊዜ
በአእምሯቸው የሚመላለሱትን
ጥያቄዎች በቀረበላቸው ሰንጠረዥ
ውስጥ መጻፍ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
R

ይመልሳሉ፡፡ ዋና ሃሳብንና ዝርዝር

ሃሳብን ይለያሉ፡፡ሠንጠረዥ
ከነመግለጫው የሚመለከቱ ጥያቄዎችን
D

ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት
በዋናና መዘርዝር ሀሳቦች አጻጻፍ ስልት
የተጻፈውን አንቀጽ መከለስ

የአንድ ነጥብ አጠቃቀም/ስርአተ ነጥብ

መናገር ሀሳብን በቢጋር ሰንጠረዥ አዘጋጅቶ
መናገር
ቃላት ቃላትንና ሐረጋትን በዓረፍተነገር ውስጥ
መጠቀም
የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ
የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ካሎሪ፣ቫይታሚን፣ ካርቦሃይድሬት
ሰዋስው የተማሯቸውን የተጸውዖና የወል ስሞች
እንዲሁም ቀላል ግሶችነ መመዘን

36
5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 7 ( ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- የዱር እንስሳት በኢትዮጵያ

5ኛ ክፍል፣ 7-1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የዱር እንስሳት በኢትዮጵያ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የዱር እንስሳት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነጻጸር
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና “የዝንጀሮዎች አኗኗር” የሚለውን ወይም
ግብረመልስ በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
መረዳት/አዳምጦ ከቀደመ ዕውቀታቸው ተነስተው አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና
መረዳት ይገምታሉ/ይተነብያሉ፡፡ (ምሳሌ ፡- ስለዚህ የድህረ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ጉዳይ ምን ታውቃላችሁ ?)
በተዘጋጀላቸው የቢጋር ሰንጠረዥ ውስጥ
በምንባቡ ስለቀረበላቸው እንስሳ ስለዝንጀሮዎች ወይም ስለሌላ ርዕስ
ከማንበባቸው በፊት
“የማውቀው፣” “የማውቀው፣”
“ማወቅ የምፈልገው” “ማወቅ የምፈልገው”
“ከምንባቡ የተማርኩት”
የሚል ሰንጠረዥ በደብተራቸው
አዘጋጅተው የቻሉትን ያህል
T “ከምንባቡ የተማርኩት”
በሚለው ስር መሙላት
AF
መሙላት
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ::
በቅድመ ንባብ ላይ “ማወቅ
የምፈልገው” ብለው የዘረዘሯቸው
R

ነገሮች በምንባቡ ውስጥ መኖር

ያለመኖራቸውን እያስተዋሉ
ማንበብ
D

ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ ሥዕላዊ መግለጫን
ተጠቅመው የማወዳደርና የማነጻጸር
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት የቢጋር
ሰንጠረዥ ማዘጋጀት

በፊደል የተጻፉትን ብርና ሳንቲሞች አንድ

ነጥብን በመጠቀም በቁጥር መጻፍ
እንዲሁም ሙሉና ሽርፍራፊ ቁጥሮችን
በፊደል መጻፍ
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ
ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ለማሳደግና አገላለጽን
አጋዘን ድኩላ፣ አቦሸማኔ፣ አሳማ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ሚዳቋ፣ ዝንጀሮ፣ጦጣ፣ ጉማሬ፣ ጅብ፣ ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
ቀበሮ፣ ነብር፣ ጃርት፣ የሜዳ አህያ ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ ቃላት፡-
ገላጭ ቃላት፣ ዋና ሃሳብ፣ ደጋፊ ዝርዝሮች፣
ባለቤት፣ ባለቤት ስማዊ ሐረጎች፣ ቅጽልነት፣

37
 ለቃላት ተመሳሳይ ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ

የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ይሽሎከለካሉ፣ ከጠላቶቻቸው
ሰዋስው ስም እንደ ባለቤት

1. መሐመድ መጽሐፍ
ወሰደ፡፡
2. ወርቄ ቀሚስ ለበሰች፡፡
3. ልጆች ኳስ ተጫወቱ፡፡

5ኛ ክፍል፣ 7-2፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- የዱር እንስሳት በኢትዮጵያ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- በኢትዮጵያ፤ ብቻ የሚገኙ የዱር እንስሳት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነጻጸር

አቀላጥፎ
4ኛ ቀን
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
5ኛ ቀን T 6ኛ ቀን
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
AF
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
R

መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከስዕል፣ ከቀደመ ግብረመልስ

ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ጋር
ያዛምዳሉ፤
D

በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት

ቀይ ቀበሮ፣ ዋልያ፣ ጭላዳ ዝንጀሮ፣
የማንበብ ሂደት
ማንበብ ከመጀመራቸው በፊት
በደብተራቸው ባዘጋጁት
ሰንጠረዥ እየጠየቁና
ለጥያቄወቻቸው መልስ እየሰጡ
ማንበብ ለምሳሌ ስለዋልያና ቀይ
ቀበሮ ምን አውቃለሁ? ብሎ
መጠየቅ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን በመጻፍ
ይመልሳሉ፡፡
ስለዱር እንስሳት የተለያዩ ጽሁፎች
አንብበው አጭር ጽሁፍ ማቅረብ

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት አንቀጽ
መጻፍ

በፊደል የተጻፉትን ብርና ሳንቲሞች አንድ

ነጥብን በመጠቀም በቁጥር መጻፍ
እንዲሁም ሙሉና ሽርፍራፊ ቁጥሮችን
በፊደል መጻፍ
መናገር
38
 በማወዳደርና በማነጻጸር መናገር
ለምሳሌ
የድመቶችንና የውሾችን ተመሳስሎና ልዩነት
መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ

ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ለማሳደግና አገላለጽን
ቀይ ቀበሮ፣ ዋልያ፣ ጭላዳ ዝንጀሮ፣ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
የምኒልክ ድኩላ፣ ሶረኔ፣ ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ተውላጠ ስም፣ ባለቤት
ስሞች፣
የዱር እንስሳ፣ የቤት እንስሳ፣ ተራማጅ፣
ተሳቢ፣ ተራማጅና ተሳቢ፣ አጥቢ፣
የማያጠቡ፣

በአንቀጽ ውስጥ የተጓደሉ ቃላትን

ማሟላት

የቃላት ጥናት
ሰዋስው የወልና የተጸውኦ ስሞች እንደ
ባለቤት
T እነሱ ልብስ ለበሱ፡፡
እናንተ መጣችሁ፡፡
AF

5ኛ ክፍል፣ 7-3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- የዱር እንስሳት በኢትዮጵያ፤

R

ርዕሰ ጉዳይ፡- የዱር እንስሳት ጥበቃና እንክብካቤ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነጻጸር
D

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት ግብረመልስ
(ብሄራዊ ፓርኮች የሚገኙበትን አካባቢ
የሚያሳይ ካርታ)
የቀደመ እውቀታቸውን ተጠቅመው
ካርታውን በማየት ይተነብያሉ፡፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ደን፣ አደን፣ ጥበቃ፣ ቃጠሎ፣ ማቃጠል፣
ጭፍጨፋ፣ መጥፋት፣ መንከባከብ፣
መከለል
የማንበብ ሂደት
በማወዳደርና በማነጻጸር
ስልት የቀረበውን ምንባብ
በለሆሳስ ማንበብ እየጠየቁና
ለጥያቄወቻቸው መልስ እየሰጡ
ማንበብ

39
 ድህረንባብ
መረጃዎችን ከካርታ ማግኘት
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን መመለስ
በምንባቡ ውስጥ የተጠቀሱትን ፓርኮች
ተመሳሳይነትና ልዩ ነት በቢጋር ሰንጠረዥ
መዘርዘር

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት የጻፉትን
ድርሰት በሚሰጣቸው የመገምገሚያ
መስፈርት መሰረት አስተካክሎ እንደገና
መጻፍ
ይዘትን በጽሁፍ ውስጥ መጠቀም

በፊደል የተጻፉትን ብርና ሳንቲሞች አንድ

ነጥብን በመጠቀም በቁጥር መጻፍ
እንዲሁም ሙሉና ሽርፍራፊ ቁጥሮችን
በፊደል መጻፍ
መናገር
በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት ሀሳብን
አደራጅቶ መከራከር

ቃላት ለቃላትና ሐረጋት ተመሳሳይ ፍቺ

በመስጠት ዓረፍተነገር መስራት
የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ
የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን

ሰዋስው
ያነባሉ፡፡
ፓርኮች፣ እየተደረገላቸው
T የወልና የተጸውኦ ስሞች እንደባለቤት
AF
ሲያገልግሉ መለየታቸውን መመዘን

5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 8 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ባህላዊ ጨዋታዎች

R

5ኛ ክፍል፣ 8-1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ጨዋታዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የዓውድ ዓመት ጨዋታዎች

D

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ-ተከታታይ፣ በምልልስ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና “የዝንጀሮዎች አኗኗር” የሚለውን ወይም
ግብረመልስ በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
መረዳትአዳምጦ የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና
መረዳት ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ የድህረ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡- በተራኪ ጽሑፍ ውስጥ
የመደበኛ ምልልስ አጠቃቀምን
ተተኳሪ ቃላትን ማስተዋወቅ/
ማወያየት
የማንበብ ሂደት
ከቀረበላቸው ምንባብ
የአዳዲስ ቃላትን ፍቺ
በደብተራቸው እየጻፉበለሆሳስ
ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን

40
 ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት እየተቀባበሉ መጻፍ

የሰላምታ ደብዳቤ ናሙና መሙላት

መናገር
ቃላት ( ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ
ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ለማሳደግና አገላለጽን
ዘፈን፣ ሆያሆዬ፣ ገና ጨዋታ፣ ጉግስ፣ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
አበባየሁወይ፣ ምሻሚሾ፣ሻደይ፣ ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
አበሹቴ፣ አሆለሌ ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- የተወተሩ ቅጽሎች፣
የተዘወተሩ መጣኝ መስተአምራን፣
ደራጅ መስተኣምራን
አዳዲስ ቃላትንና ሐረጋትን ተጠቅሞ
ጥያቄ መመለስ

የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ

የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ማንበብ፡

ሰዋስው
ደራሲነት፣ ዘፋኝነት፣ ዘረፋ፣ ገፈፋ T የተወተሩ ቅጽሎች፣
AF
የተዘወተሩ መጣኝና ደረጃ
አመልካች ቁጥሮች
1. ረጂሙ ልጅ ሦስት
ዳቦዎች በላ፡፡
2. ስድስት ልብስ አለኝ፡፡
R

3. አንደኛው ረጂም ልጅ
መጣ::
D

5ኛ ክፍል፣ 8-2፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ጨዋታዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሰርክ/የዘወትር ጨዋታዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተከታታይ፣ መመሪያ ሰጪ ጽሑፍ

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ግብረመልስ
ልምድ እና ስዕል ጋር አዛምዳው
ትንበያቸውን ይሰጣሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ልቅሞሽ፣ ፈረስ ግልቢያ፣ ዋና፣ የእረኞች
ጨዋታ
የማንበብ ሂደት
41
 የቀረበላቸውን ምንባብ
በአእምሯቸው ምስል
እየፈጠሩበለሆሳስ ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና ተከታታይ ሃሳብ ያላቸውን
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
የመረጡትን ባህላዊ ጨዋታ ተጫውተው
ማሳየት፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በድርጊት ቅደም ተከተል ስልት ድርሰት
መጻፍ

የሰላምታ ደብዳቤ መጻፍ

መናገር በሚና ጨዋታ
የመረጡትን የልጆች ጨዋታ በቡድን ሆነው
ለክፍል ጓደኞቻቸው ማቅረብ.
ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ
ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣ ለማሳደግና
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላትን
ገበጣ፣ ትግል፣ ድብብቆሽ፣ ልቅሞሽ፣ በጽሑፋቸውና በንግግራቸው ውሰጥ
ፈረስ ግልቢያ፣ ዋና፣ የእረኞች ጨዋታ፣ ይጠቀማሉ፡፡

የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ

ቃላት፡- ገላጭ፣ ቅጽል፣ ተከታታይ
ሃሳብ የሚገልጹ ቃላት፣ መጣኝ
መስተአምራን፣
T
ቃላትን ከፍቻቸው ጋር ማዘመድ
AF
ጨዋታ፣ ጉግስ፣ አበባዬ ሆይ፣
ምሻሚሾ፣ሻደይ፣ አበሹቴ፣ አሆለሌ

የቃላት ጥናት
R

ሰዋስው
ቅጽሎች፣ መጣኝና ደረጃ
አመልካች ቁጥሮች
D

1. ሦስተኛው ልጅ ወፍራም
ዳቦ ገዛ፡፡
2. አንድ ሰው በግ ትልቅ
ወሰደ፡፡
3. ትንሽ ልጅ አዲስ ልብስ
ለበሰ፡፡

42
5ኛ ክፍል፣ 8-3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ጨዋታዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የባህላዊ ጨዋታዎች ሥርዓት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተከታታይ፣ (አስተያየት፡- የጋዜጣ ወይም የመጽሄት መጣጥፍ)

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ግብረመልስ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ
ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
መቧደን፣ የቡድን አባት/እናት/መሪ
መመራረጥ፣ አጫዋች፣ አለመጣላት፣
መታረቅ፣ መደበቅ፣ ተራ መጠበቅ፣
ማታለል፣ አባራሪ ተባራሪ፣ ደንብ
የማንበብ ሂደት
ንኡስ ርእስን በመጠቀም ዋናውን
መልዕክት ለመጨበጥ በለሆሳስ ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ
ጅምር ጽሑፍን ይጨረሳሉ፡፡
ድርሰት መጻፍ
T
AF
ስርአት በድርጊት ቅደም ተከተል ስልት የተጻፈን
ድርሰት አስተካክሎ መጻፍ

የጻፋችሁትን የሰላምታ ደብዳቤ ለክፍል

ጓደኞቻችሁ አንብቡ::
መናገር
R

በተነበበ ጽሁፍ ላይ የግምገማ አስተያዬት

መስጠት
ቃላት
D

የቃላትፍቺ፣ ምደባና ቃላትን በአንቀጽ

ውስጥ መጠቀም
የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ
የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ያነባሉ፡፡

ሰዋስው ተዘውታሪ ቅጽሎችን፣ መጣኞችና የደረጃ

አመልካች ቃላትን መለየታቸውን መመዘን

43
5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 9 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ሥነቃል

5ኛ ክፍል፣ 9-1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ሥነቃል

ርዕሰ ጉዳይ፡-እንቆቅልሽና ቃል ግጥም

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ስነግጥምና እንቆቅሎሾች

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና “እንቆቅልሽ” የሚለውን ወይም በሌላ
ግብረመልስ ተመሳሳይ ጨዋታ የቀረበን አዳምጠው የ
መረዳት/አዳምጦ የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ
መረዳት ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ሌላ ጽሑፍ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
በጽሑፍ መዋቅር ላይ መወያየት
በተተኳሪ ቃላት ላይ ማስተዋወቅ/
ማወያየት ስንኝ፣ አንጓ፣ ምጣኔ፣ ምናባዊ፣
ዘይቤ (ተነጻጻሪ፣ ተለዋጭ፣ ምፀት፣)
የማንበብ ሂደት
ከንኡስ ርእሶች በመነሳት እየገመታችሁና
ግምታችሁን እያረጋገጣችሁ ማንበብ
ድህረንባብ
የስነግጥም መዋቅርና ምናባዊነት
T
AF
የሚመለከቱ ቀጥተኛ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
ከግጥም ውስጥ የተወሰኑ ስንኞችን
መርጠው፣ ስለ ግጥም ምናባዊነት አንድ
አንቀጽ ይጽፋሉ፡
የቃላዊ ግጥሞችን ተመሳስሎና ልዩነት
በሚከተለው ሰንጠረዥ ውስጥ ዘርዝሩ:፡
R

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት ግጥምን አስተካክሎ መጻፍ
D

የፖስታ ላይ አድራሻ አጻጻፍ::

መናገር .
ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ
ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ለማሳደግና አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ግጥም፣ ቃልግጥም፣ አስደሳች፣ የስራ ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
ግጥሞች፣ የሙሾ ግጥሞች፣ ቀረርቶ፣ ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
ፉከራ፣ ተምሳሌት፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ስንኝ፣ አንጓ፣ ምጣኔ፣ ምናባዊ፣
ዘይቤ (ተነጻጻሪ፣ ተለዋጭ፣ ምፀት፣) ፣
ስነግጥም፣ የግጥም አወቃቀር፣ ግጥም
እንቆቅልሽ፣

የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ

የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ያነባሉ፡፡

ሰዋስው ግሳዊ ሐረግን መለየት

44
5ኛ ክፍል፣ 9-2፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ሥነቃል

ርዕሰ ጉዳይ፡-አፈታሪክና እንቆቅልሽ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ (አፈታሪኮች)

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና ግብረመልስ
መረዳት ከርዕሱና ከስዕሉ በመነሳት ምንባቡ ስለምን
እንደሚገልጽ ገምቱ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ራሳችሁን
እየጠየቃችሁና ለጥያቄዎቻችሁ
ምላሽለማግኘት እየሞከራችሁ አን ብቡ
ድህረንባብ
ገጸባህርይን፣ መቼትንና የታሪክ አወቃቀርን
በተመለከተ ቀጥተኛና አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ
የተከናወኑትን ድርጊቶች በቅደም ተከተል
ጻፉ::፡
ድርሰት መጻፍ
T
AF
ስርአት በተሰጠ ርዕስ ግጥም መጻፍ

ፖስታ ማዘጋጀትና አድራሻ መጻፍ::

መናገር
እንቆቅልእሽ መጫወት.
R

ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ

ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣ ለማሳደግና
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- አገላለጽን
D

እንቆቅልሽ፣ አፈታሪክ፣ የቃላት ምርጫ፣ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ

ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ታሪክ፣ ያልተጻፈ፣ ቅብብሎሽ፣
እንቆቅልሽ፣ አፈታሪክ፣ ባለቤት፣ አንቀጽ፣
ዓርፍተነገር መዋቅር
ቃላትን በድርጊት መግለጽ፣ለቃላት
ተመሳሳይ ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት
ሰዋስው ባለቤቶችንና ግሳዊ
ሀረጎችን መለየት

45
5ኛ ክፍል፣ 9-3፡- ሳምንት 27- የምንባብ ይዘት፡- ሥነቃል

ርዕሰ ጉዳይ፡- የባህል ተስተላልፎና የቃላዊ ልማዶች ጠቀሜታ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት ግብረመልስ
የቀደመ ዕውቀታቸውን ለመቀስቀስ፣
የሚያውቋቸውን ምሳሌያዊ እንዲናገሩ
ማድረግ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ተስተላልፎ፣ ማውረስ፣ ማዝናናት፣
ማስተማር፣ ማሳወቅ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ራሳቸውን
እየጠየቁና ለጥያቄቸው መልስ
ለማግኘት እየጣሩ በለሆሳስ ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
የተጓደሉ ምሳሌያዊ ንግግሮችን ማሟላትና
በምንባቡ መሰረት መመደብ
T
AF
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት ቀደም ሲል የጻፉትን ግጥም አስተካክሎ
መጻፍ
R

የሰላምታ ደብዳቤ ጽፎ በፖስታ መላክ

መናገር ምሳሌያዊ ንግግሮች የሚነገሩባቸውን
አውድ መናገር
ቃላት ለቃላት አውዳዊና ተቃራኒ ፍቺ መስጠት
D

የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ

የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች በመነጣጠልና
መልሶ በማገጣጠም ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ዘይቤያዊ፣ ሰውኛ፣ ታምራዊ፣ የተዘወተሩ፣
ታሪከኛ፣ ዓረፍተነገሮቻችሁን
ሰዋስው ግሳዊ ሐረግ

ግሶችን በመጠቀም ዓረፍተነገር

መመስረትና ግሳዊ ሐረጉን ለይቶ
ማመልከት

46
5ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 10 ( ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- መድሎና መገለል በኤድስ ምክንያት

5ኛ ክፍል፣ 10-1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- በኤድስ ምክንያት የሚደርስ መድሎና መገለል
ርዕሰ ጉዳይ፡- ከኤች አይ ቪ ኤድስ ጋር አብረው በሚኖሩ ሰዎች ላይ የመድልዎና የመገለል ተጸእኖዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ - ምክንያትና ውጤት

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና “የበቀል ጥንስስ” የሚለውን ወይም በሌላ
ግብረመልስ ተመሳሳይ ርእስ የቀረበን፣ በምክንያትና
መረዳት/አዳምጦ የቀረበን ጽሑፍ ከርዕሱና ከስዕሉ ውጤት ስልት የተዋቀረ ምንባብ፣
መረዳት በመነሳት መገመት አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና
በተተኳሪና ምክንያትና ውጤት የድህረ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
በሚያሳዩ ቃላት ላይ መወያየት ያዳመጡትን ምንባብ መሰረት በማድረግ
ኤች አይ ቪ/ኤድስ፣ መድሎ፣ መገለል፣ የቀረበላቸውን የቢጋር ሰንጠረዥ ያሟላሉ::
ብዥታ፣ ጥላቻ፣ ተጠያቂ ማድረግ፣
ማጥቃት፣ አመለካከት፣ ስሜታዊነት፣
ተጽእኖ፣ ተላላፊ በሽታ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ እየገመቱና
ግምታቸውን እያረጋገጡ በለሆሳስ
ማንበብ
ድህረንባብ
T
AF
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
የቀረበላቸውን የቢጋር ሰንጠረዥ
በደብተራቸው ገልብጠው የመጀመሪያ፣
የመካከልና የመጨረሻ ድርጊቶችን በቅደም
ተከተል ይዘረዝራሉ::
R

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት
D

የምንባቡን ሐሳብ በምክንያትና ውጤት

መተንተን ማለትም የቢጋር ሰንጠረዥ
አዘጋጅቶ መተንተን

የማመልከቻ ደብዳቤ አጻጻፍ ናሙና

መረዳት
መናገር )
ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ቃላትን መከለስ
ቃላት ላይ መወያየት ዕውቀትን ለማግኘት፣
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ለማሳደግና አገላለጽን
ኤች አይ ቪ/ኤድስ፣ መድሎ፣ መገለል፣ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ብዥታ፣ ጥላቻ፣ ተጠያቂ ማድረግ፣ ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
ማጥቃት፣ አመለካከት፣ ስሜታዊነት፣ ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
ተጽእኖ

የተለየ ፍቺ ያለውን ቃል መለየት፣

ለፈሊጣዊ አነጋገር ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት ውስብስብ የቃላት

መዋቅሮችንና ምዕላዶችን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡
ለአቀላጥፎ ማንበብም ሆነ
አንብቦ ለመረዳት የሚያስቸግሩ
ቃላትን ይለማመዳሉ::

47
ሰዋስው ተዘውታሪ ሐተታዊ ዓረፍተነገሮች
1. ረጂሙ ልጅ ሦስት ዳቦ
በላ፡፡
2. ጥቁር ልብስ አልወድም:፡
3. ሦስተኛው ልጅ ወፍራም
ዳቦ ገዛ፡፡

ክፍል፣ 10-2፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- በኤድስ ምክንያት የሚደርስ መድሎና መገለል

ርዕሰ ጉዳይ፡- መድልዎንና መገለልን የመከላከያ መንገዶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ - ምክንያትና ውጤት

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት ግብረመልስ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ርዕስ በመነሳት
መገመት፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ግልጽነት፣ መመርመር፣ ማሳከም፣
ትክክለኛነት፣ የቀደመ እውቀት፣
T
AF
መንከባከብ፣ አስተያየት
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ራሳቸውን
እየጠየቁና ለጥያቄቸው መልስ
ለማግኘት እየጣሩ በለሆሳስ ማንበብ
R

ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
D

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በምክንያትና ውጤት ስልት የተዋቀረ
ድርሰት መጻፍ::

የቀረበላቸውን የማመልከቻ ደብዳቤ ቅጽ

አሟልቶ መጻፍ
መናገር
ሀሳብን በምክንያትና ውጤት አደራጅቶ
መናገር
ቃላት ቃላትን መከለስ
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ ዕውቀትን ለማግኘት፣
ቃላት ላይ መወያየት ለማሳደግና አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር፡- ቃላትን በጽሑፋቸውና በንግግራቸው
ግልጽነት፣ መመርመር፣ ማሳከም፣ ውሰጥ ይጠቀማሉ፡፡
ትክክለኛነት፣ የቀደመ እውቀት፣
መንከባከብ፣ አስተያየት
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ሐተታዊ ዓረፍተነገር፣
ኤች አይ ቪ/ኤድስ፣ መድሎ፣
መገለል፣
በቃላትና ሐረጋት አረፍተነገር
መመስረት

48
የቃላት ጥናት
ሰዋስው አሉታዊና አወንታዊ ሐተታዊ
ዓረፍተነገሮች
1. ጎበዙ ተማሪ ሦስት
መጽሐፍ አነበበ፡፡
2. ነጭ ልብስ በጣም
ትወዳለች፡፡
3. አሥረኛው ልጅ ብዕር
አልተሸለመም፡፡

ምዕራፍ፣ 10-3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- በኤድስ ምክንያት የሚደርስ መድሎና መገለል
ርዕሰ ጉዳይ፡- ፍቅርና ክብካቤ ከኤች አይ ቪ ኤድስ ጋር አብረው ለሚኖሩ ሰዎች
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ - ምክንያትና ውጤት

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
ግብረመልስ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃና
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ዕውቀታቸው፣
ልምድ እና ርዕስ በመነሳት መገመት፤
ግብረመልስ T
AF
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ማጠብ፣ መመገብ፣ ማስታመም፣
ማሳከም፣ ማጫወት፣ መንከባከብ፣
መርዳት፣ የእድሜ ጣሪያ
የማንበብ ሂደት
R

የቀረበላቸውን ምንባብ ራሳቸውን

እየጠየቁና ለጥያቄቸው መልስ
ለማግኘት እየጣሩ በለሆሳስ ማንበብ
D

ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በምክንያትና ውጤት ስልት የተዋቀረ
ድርሰት መጻፍ::

በመረጡት ርዕስ የማመልከቻ ደብዳቤ

መጻፍ
መናገር
በ1ኛው ሳምንት ያነበቡትን ምንባብ
ከ2ኛው ሳምንት ምንባብ ጋር እያወዳደሩ
መወያየት

ቃላት ቃላትና ሐረጋትን በተመሳሳይ ቃላትና

ሐረጋት መተካት
የቃላት ጥናት በደረጃቸው ውስብስብ
የቃላት መዋቅሮችንና
ምዕላዶችች በመነጣጠልና
መልሶ በማገጣጠም ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ሰዋስው ተዘውታሪ ሐተታዊ ዓረፍተነገሮችን መለየት

መቻላቸውን መመዘን
49
ስድስተኛ ክፍል

T
AF
R
D

50
የስድስተኛ ክፍል የአማርኛ እንደአፍመፍቻ ቋንቋ ወሰንና ቅደም ተከተል

የመጀመሪያ አዘጋጆች
ጌታቸው እንዳላማው አስፋው(ዶ/ር)

ቻላቸው ገላው ሰጠኝ

ሐዋዝ ወልደየስ በየነ

T
አሻሽሎ ያዘጋጀው
AF
ትንሳኤ ብርሃኔ ላቀው

/ሪድ ቲኤ አማራ ክልል/

R
D

የአማራ ብሔራዊ ክልላዊ ትምህርት ቢሮ

ባህርዳር፣ ሐምሌ 2008 ዓ.ም

51
የ6ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የመጀመሪያው ወሰነ

ትምህርት (15 ሳምንታት - ምዕራፍ 1-5)

6ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 1 ሳምንት 1 የምንባብ ይዘት ፡- ባህላዊ ልብስ፣

ርዕሰ ጉዳይ የሠርግ አለባበስ፤

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ
1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን
አቀላጥፎ ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎበማንበብ መለማመድ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
ከማንበባቸው በፊት የቅድመ
ምንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤

አንብቦ ቅድመንባብ
T
AF
መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመማዳመጥ
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው ከማንበባቸው
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ በፊት የቅድመ ምንባብ ጥያቄዎችን
ከምንባቡ ለወጡ ቃላት ፍቺ ይመልሳሉ፤
ይሰጣሉ፣
R

ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን ታሪክን

የማንበብ ሂደት ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ ጥያቄ ምላሽ
የቀረበውን ምንባብ ድምፅን ሳያሰሙ ይሰጣሉ፣
በግል ማንበብ፣ ቆም ብሎ በማሰብ
D

መረዳትን ማረጋገጥ፣ የማዳመጥ ሂደት

ንባብን ወደፊት መቀጠል መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
አንብቦ መረዳት ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ ማላሽ ይሰጣሉ፤
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ አዳምጦ መረዳት
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
ዳራዊ እውቀትን መሠረት ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
በማድረግ አመራማሪ ምላሽ ይሰጣሉ፤
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ መምህር በሚያሳያቸው ምሳሌ
ስርአት መሠረት ድርሰት ለመጻፍ
የሚያስችላቸውን የቢጋር ሠንጠረዥ
ያዘጋጃሉ፤
የሚነበቡላቸውን ቃላት አዳምጠው
በደብተራቸው ላይ በትክክል
ይጽፋሉ፤
መናገር

ቃላት ጥቅል ቃላትንና ሐረጋትን

ይዘረዝራሉ፤ለቃላት አውዳዊ ፍቺ
52
 ይሰጣሉ፤

የቃላት ጥናት ውስብስብ ቃላትና ሐረጋትን

ማጣመርና በመነጠልና በማጣመር ማንበብ
መነጠል
አነባር-ኦች-ሽ አንባሮችሽ
እጅጌ-ዎች-ኡ እጅጌዎቹ

ሰዋስው የወልና የተጸወዖስሞችን መግለጽና

መለየት፡፡
የተጸወዖ ስሞች (መቅደስ፣ኢትዮፕያ፣
ባህርዳር፣ጣና…)
የወል ስሞች (መምህር፣ ተራራ፣
T
6ኛ ክፍል፡- ምዕራፍ 1 ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ልብስ፤
ወንዝ.፣ሰው፣…)
AF
ርዕሰ ጉዳይ፡-የዓውዳመት ልብስ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ / ገላጭ
4ኛቀን 5ኛቀን 6ኛቀን
R

በመጀመሪያ በ1ኛ ሳምንት መጀመሪያ በ5ኛው ቀን

አቀላጥፎ በ3ኛ ቀን የተሰጣቸውን
የተሰጣቸውን የቤት ሥራ
የስዋሰው የቤት ሥራ ማሠራት
ማንበብ ይሠራሉ፡፤
D

ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ

አቀላጥፎማንበብን
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ልምምድ ማድረግ፣

ቅድመንባብ ቅድመንባብ
አንብቦ የቀደመ ዕውቀትን በመቀስቀስ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቀደም ሲል ያነበቡትን
መረዳት የቅድመ ምንባብ ጥያቄዎችን
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን ምንባብ ሃሳብ
ከመምህር ቀጥለው ይመልሳሉ፤
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ያስታውሳሉ፤
የማንበብ ሂደት ይቀበላሉ
ዓውዳመት የሚለውን ምንባብ የማንበብ ሂደት
በለሆሳስ ያነባሉ፤ግልፅያልሆኑ
ቃላትን ደግመው በማንበብ በመምህር በመመራት
ይረዳሉ፤ አቀላጥፎ ማንበብ
አንብቦ መረዳት ይለማመዳሉ፡፤
በደረጃው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው
መሠረት የሚመለሱ ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና በምንባቡ ውስጥ ያሉ ንዑሳን
የአጻጻፍ ርዕሶችንና ቁልፍ ቃላትን

53
 ስርአት በቢጋር ሠንጠረዥ መዘርዘር፣
ለምሳሌ-የዓውዳመትልብሶች
(ጋቢ፣ጥበብ ቀሚስ፣ድሪ፣ ኮት፣
ነጠላ፣ሱፍ…)
በጽሑፍ ውስጥ የፊደል
ግድፈት ያለባቸውን ቃላት
በመለየት ትክክለኛውን ፊደል
ተክቶ እንደገና መጻፍ
በመረጡት የዓውዳመት ዓይነት
መናገር በቡድን በመሆን ሃሳባቸውን
በንግግር ይገልፃሉ፡፡
በተለያዩ ዐረፍተነገሮች የገቡ ቃላትን መከለስ
ቃላት ቃላትን በአገባባቸው መሠረት
አውዳዊ ፍቺ ይሰጣሉ፡፡ ዕውቀትን ለማግኘት፣
ለአብነት-(ካባ፣ በርኖስ፣ባርኔጣ፣ ለማሳደግና አገላለጽን
ባትተሁለት…) ለማጥራት የተማሯቸውን
አዳዲስ ቃላትን
በጽሑፋቸውና
በንግግራቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤
ማጣመርና
መነጠል
የቃላት ጥናት

ሰዋስው T የዋህ ኃላፊ ግሶችን

በፆታ፣ በመደብና በቁጥር
ለይተው ይገልፃሉ፤
AF
6ኛ ክፍል፡- ምዕራፍ 1 ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ልብሶች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ባህላዊልብሶቻችን

R

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡ መረጃ ሰጪ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በ8ኛው ቀን በአጻጻፍ ሥርዓት
D

አቀላጥፎ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ ላይ የተሰጣቸውን የቤት ሥራ

ማንበብንይለማመዳሉ፤ ማሠራት
ማንበብ
ቅድመንባብ ቅድመንባብ
አንብቦ ለክፍል ደረጃው የቀረበን በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ በቅድሚያ አቀላጥፎ
መረዳት ጽሑፍከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን ለማንበብ የሚያስችል
ዕውቀታቸውናልምድ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መመሪያን እንዲረዱ
በመነሳት በቅድመንባብ ይቀበላሉ
ማድረግ፤
ጥያቄዎች ላይ ይወያያሉ፤
የማንበብ ሂደት የማንበብ ሂደት
ባህላዊ ልብሶቻችን መምህር መር በሆነ
የሚለውን ምንባብ በለሆሳስ ስልት በጣት ሳይጠቁሙ፣
ያነባሉ፣ ግልፅያልሆኑ ፊደላትን ሳይገድፉ፣
ቃላትና ሐረጋትን ምንባብን
ቃላትና ሐረጋትን
በመቀጠል መረዳት
ሳይደጋግሙወ.ዘ.ተ.
አንብቦ መረዳት
አቀላጥፈው ያነባሉ፡፡
ከምንባቡ ለወጡ ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎች
በጋራና በተናጠል ምላሽ
መስጠት
54
መጻፍና የአስረጂ ድርሰት አጻጻፍ
የአጻጻፍ ስልትን በመጠቀም ድርሰት
መጻፍ (ስለአካባቢ ባህላዊ
ስርአት
ልብስ አሠራር )ተገቢ
ሥርዓተነትቦችን በዐረፍተነገር
ውስጥ መጠቀም (ነጠላ ሠረዝ፣
አራት ነጥብ)

በተሰጣቸው ርዕሰ
መናገር ጉዳዮችና ጥያቄዎች ላይ
በመወያየት ተደረሰበትን
መደምደሚያ በንግግር
ማቅረብ፤
ቃላትን በተገቢው ቦታና
ቃላት አውድ በመጠቀም
ዐረፍተነገሮችን ማሟላት
በመጀመሪያ የስዋስው የቤት
ማጣመርና ሥራ ማሠራት)
መነጠል ውስብስብየቃላት
መዋቅሮችንና
የቃላት ጥናት
ቅጥያዎችበመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፤የ-ዕ-ጥበብ----
የዕደጥበብ
እንዲዋብ-ብ-ኣቸው---
እንዲዋብባቸው
ሰዋስው T ተከታታይ ምዘና

የወልና የተፀውዖ ስሞችንና

AF
የዋህ ኃላፊ ግስን መለየት፤

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 2 ሳምንት 1፡- የምንባብ ይዘት፡- ታዋቂ አትሌቶች

R

ርዕሰ ጉዳይ፡- የህይወት ታሪክ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ
D

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን

አቀላጥፎ ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎበማንበብ መለማመድ
ማንበብ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ በተሰጣቸው የቤት ሥራ መሠረት
የጻፉትን የሕይወትታሪክ አቀላጥፎ
ያነባሉ፤

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመማዳመጥ

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው ከማንበባቸው
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
መረዳት ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት በፊት የቅድመ ምንባብ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፤
በምንባቡ ውስጥ ላሉ አዳዲስ
ቃላት ፍቺ ይሰጣሉ፣ ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን ታሪክን
የማንበብ ሂደት ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ ጥያቄ ምላሽ
ይሰጣሉ፣
ሙሽሮች በሚል ርዕስ የቀረበውን ምንባብ
የድርጊት ቅደምተከተላቸውን እየለዩ የማዳመጥ ሂደት
ድምፅን ሳያሰሙ በ4 ደቂቃ በግል
ማንበብ፣ መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ ማላሽ ይሰጣሉ፤
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ አዳምጦ መረዳት
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
55
 በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
በተገለጸው መረጃ ፍንጭና ምላሽ ይሰጣሉ
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ በአነበቡት ምንባብ ያሉ ተገቢ
ስርአት መረጃዎችን በመለየት የቢጋር
ሠንጠረዥ ያዘጋጃሉ፤
የሚነበቡላቸውን ቃላት አዳምጠው
በደብተራቸው ላይ በትክክል ይጽፋሉ፤
መናገር

ቃላት በቃላት ዐረፍተነገር በመሥራት

አውዳዊ ፍቺ ይሰጣሉ፤
የቃላት ጥናት ከምንባቡ የወጡ ውስብስብ ቃላትን
መነጠልና ማጣመርሱ-ር-ኸ-ስ - ሱርኸስ
ሜ-ክ ሲ-ኮ - ሜክሲኮኒ-ሻ-ን - ኒሻን
ወ.ዘ.ተ.

ሰዋስው ባለቤትና ግሳዊ ሐረግን መለየት፡፡

ለቀረቡት የስዋስው ጥያቄዎች
በደብተራቸው መልስ ይሰጣሉ፡፡
T
AF
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 2 ሳምንት2 የምንባብ ይዘት፡- ታዋቂ አትሌቶች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የህይወት ታሪክ (ጽናት)

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ/የህይወትታሪክ

R

4ኛ ቀን 5ኛቀን 6ኛቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአራተኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

D

ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎበማንበብ መለማመድ

ማንበብንይለማመዳሉ፤
በ1ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን በ2ኛው ሳምንት በ5ኛው ቀን የተሰጣቸውን
በስዋስው ስር የተሰጣቸውን የቤት የቤት ሥራ ማስነበብና ግብረ-መልስ
መስጠት፣
ሥራ ያነባሉ፡፡

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀደመ ዕውቀታቸውን መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መረዳት በመጠቀምለክፍል ደረጃው የቀረበን
ይቀበላሉ
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት
ርዕስንና ሥዕልን
መነሻበማድረግ የምንባቡን
ሃሳብ ይገምታሉ፤
የማንበብ ሂደት
ለዕለቱ የቀረበውን ምንባብ ድምፅን
ሳያሰሙ በግል ማንበብ፣ አዳዲስ ቃላትን
በማስታወሻበመያዝ ፍቻቸውን
ከምንባቡ ለመረዳት መሞከር፣
አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡
56
 ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ በማወዳደርና በማነፃፃር ስልት
ስርአት ድርሰት ይጽፋሉ፡፡
በውስበስብ ፊደላት መጻፍ
ያለባቸውን ፊደሎች ቃላት
አስተካክለው ይጽፋሉ፡፡
ለአብነት- ቡዋገተ - ቧገተ፣
ነገርኩዋቸው - ነገርኳቸው
መናገር ቀደም ሲል ያነበቡትን ታሪክ መነሻ በማድረግ
በአካባቢቸው ስላሉ ጎጂ ልማዳዊ ድርጊቶች
በተለይም በሴቶች ላይ በሚደርሱ ጉዳቶችና
ጥቃቶች ላይ በቡድን ይወያያሉ፡፡

ቃላት ለቃላት ተማሳሳይና ተቃራኒ ፍቺ

ይሰጣሉ፤ ቃላትን
በተመሳሳያቸውና በተቃራኒያቸው
ያዛምዳሉ፡፡
ማጣመርና ውስብስብ ቃላትና ሐረጋትን
መነጠልና ማጣመር
መነጠል
አነባር-ኦች-ሽ አንባሮችሽ
የቃላት ጥናት
እጅጌ-ዎች-ኡ እጅጌዎቹ

ሰዋስው T ዐረፍተነገሮች ውስጥ ባለቤትንና ግሳዊ

ረግን ይለያሉ፡፤
AF

6ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 2 ሳምንት-3፡- የምንባብ ይዘት፡- ታዋቂ አትሌቶች

R

ርዕሰ ጉዳይ ስኬት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጪ ጽሑፍ

D

7ኛ ቀን 8ኛቀን 9ኛቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በሰባተኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
በተሰጠው የቤት ሥራ መሠረት
ተማሪዎች የጻፉትን ድርሰት በየተራ
ማስነበብ፤
አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው ከማንበባቸው
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ በፊት የ ቀደም ሲል ያነበቡትን ታሪክ
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ አስታውሰው ይናገራሉ፡፡
ይሰጣሉ፣
የማንበብ ሂደት የማንበብሂደት
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ የቀረበውን ንባብ ለእያንዳዱ ተማሪ
ድምፅን ሳያሰሙ በግል ማንበብ፣ 1 ደቂቃ በመስጠት ተራበተራ
አንብቦ መረዳት በማስነበብ አቀላጥፈው
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ ማንበብንያለማምዷቸው፣
በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡

57
መጻፍና በአንድ ድርሰት ውስጥ መስተካከል
የአጻጻፍ ስርአት የሚገባቸውን ነጥቦች በማስተካከል
ድርሰትን እንደገና መጻፍ፤
የሚነበቡላቸውን ቃላት አዳምጠው
በደብተራቸው ላይ በትክክል
ይጽፋሉ፤

መናገር ተማሪዎችን ከ5 በላይ በሆኑ ቡድኖች

በመከፋፈል በዕለቱ ለንግግር ኪሂል
ማበልፀጊያ በቀረቡት ርዕሰ ጉዳዮች
ላይ በመወያየት ተወካዮቻቸው
ለጠቅላላ ክፍሉ ተማሪዎች ንግግር
እንዲያደርጉ ያድርጉ፤
ቃላት ለቃላት ተማሳሳይና ተቃራኒ
ፍቺ ይሰጣሉ፤ ቃላትን
በተመሳሳያቸውና
በተቃራኒያቸው ያዛምዳሉ፡፡

በቅድሚያ በ2ኛው ሳምንት በ6ኛው

ቀን በስዋስው ሥር የተሰጣቸውን
የቃላት የቤት ሥራ ማሠራት፤
ጥናት ቃላትበመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
ለምሳሌ ወዳጅ-ን-ኣቸው--
ወዳጅነታቸው፣ ልምድ-ኦች-ኣችን -
ልምዶቻችን T
AF
ሰዋስው በቅድሚያ ዐረፍተነገሮችን በማንበብ
በዐረፍተነገሮች ውስጥ ባለቤትንና
ግሳዊ ሐረግን ይለያሉ፡፤
R

.
D

6ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 3 ሳምንት1 የምንባብ ይዘት ፡- ቃላዊ ግጥሞች

6ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 3 ሳምንት-1 የምንባብ ይዘት፡- ቃላዊ ግጥሞች

ርዕሰ ጉዳይ፡- ሠርግና ሞት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ስነግጥም

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን
አቀላጥፎ የቀረበውን ንባብ ድምፅ ሳያሰሙ በግል በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ማንበብ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤

58
አንብቦ ቅድመንባብ ቅድመማዳመጥ
መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው ከማንበባቸው
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን በፊት የቅድመ ምንባብ ጥያቄዎችን
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ይመልሳሉ፤
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን ታሪክን
ይሰጣሉ፣ ከሥዕል በመነሳት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ ጥያቄ ምላሽ
የታሪኩን ሐሳብ መገመትና ይሰጣሉ፣
አዳዲስ ቃላትን ማስተዋወቅ
የማዳመጥ ሂደት
የማንበብ ሂደት
መምህር መር በሆነ ስልት በአዳመጡት
መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
ዜማና ምት መሠረት ለዕለቱ ትምህርት ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
የቀረበውን የሠርግ ግጥም ምንባብ ድምፅን ማላሽ ይሰጣሉ፤
በማሰማት በቡድንና በግል ማንበብ፣ አዳምጦ መረዳት
አንብቦ መረዳት በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ ምላሽ ይሰጣሉ፤
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ በአንድ ግጥም ውስጥ መስተካከል

ስርአት የሚገባቸውን ሀረጋት በማስተካከል ግጥሙን
እንደገና መጻፍ፤ስለግጥም ባህርይ አጻጻፍና
እንዴት ዜማና ምት ሊኖራቸው እንደሚችል
በማስረዳት ያለተሟሉ የግጥም ሐረጋትን

መናገር
T
አሟልተው እንዲጽፉ ያድርጉ፤፤
ተማሪዎችን ከ5 በላይ በሆኑ ቡድኖች
AF
በመከፋፈል በዕለቱ ለንግግር ኪሂል
ማበልፀጊያ በቀረቡት ርዕሰ ጉዳዮች ላይ
በመወያየት ተወካዮቻቸው ለጠቅላላ ክፍሉ
ተማሪዎች ንግግር እንዲያደርጉ ያድርጉ፤
ቃላት በቅድሚያ በሳምንት 1 የተሰጣቸውን
የቤት ሥራ በማስነበብ የግጥሙን
R

አቀራረብና ዜማ በመገምገም
የማስተካከያ ግብረ መልስ ይስጡ
ቃላትን በተቃራኒያቸው ያዛምዳሉ፡፡
D

ማጣመርና
መነጠል ውስብስብ ቃላትና
የቃላት ጥናት ሐረጋትንበመነጠልና በማጣመር
ያነባሉ፤

በቅድሚያ ስለሐተታዊ ዐረፍተነገሮች

ሰዋስው ዓይነትና ብይን በመረዳት
ዐረፍተነገሮች ሐተታዊ መሆናቸውንና
በአሉታና በአወንታ መጻፋቸውን
ይለያሉ፡፤

6ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 3 ሳምንት-2 የምንባብ ይዘት፡- ቃላዊ ግጥሞች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሥራ ግጥሞች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጪ ጽሑፍ

4ኛ ቀን 5ኛቀን 6ኛቀን

59
አቀላጥፎ በ”1ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን በተሰጣቸው በ2ኛው ሳምንት በ5ኛው ቀን
የቤት ሥራ መሠረት የጻፏቸውን ቃላዊ የተሰጣቸውን የቤት ሥራ በየተራ
ማንበብ ግጥሞች በማስነበብ የማስተካከያ ግብረ
መልስ ይስጧቸው፤
ማንበብ፤
በአራተኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን ስለግጥም ባህርይ አጻጻፍና እንዴት ዜማና
ለክፍል ደረጃው የቀረበን መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መረዳት ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት ምት ሊኖራቸው እንደሚችል በማስረዳት
ይቀበላሉ ግጥምን በትክክ፣በፍጥነትና በዜማ
የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም እንዲያነቡ በማወያየት ምቹ ሁኔታ
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ ይፍጠሩላቸው፤
ይሰጣሉ፣
የማንበብ ሂደት የማንበብ ሂደት
መምህር መር በሆነ ስልት በአዳመጡት የቀረበውን ግጥም ለእያንዳዱ
ዜማና ምት መሠረት ለዕለቱ ትምህርት ተማሪ በስንኞች ከፋፍሎ
የቀረበውን የየሥራ ግጥም ምንባብ በመስጠት ተራበተራ ዜማና
ድምፅን በማሰማት በቡድንና በግል
ማንበብ፣
ምትን ጠብቀውና የትንፋሽ
ቆምታን በመጠበቅ አቀላጥፈው
አንብቦ መረዳት ማንበብን ያለማምዷቸው፤
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ
ስርአት
T
በአንድ ግጥም ውስጥ የተጓደሉ
ሀረጋትን በማሟላት ግጥሙን እንደገና
AF
መጻፍ፤
በአንድ ግጥም ውስጥ መስተካከል
የሚገባቸውን ቃላትና ሀረጋት ቅርፅ
በማስተካከል ግጥሙን እንደገና
መጻፍ፤
R

መናገር ተማሪዎችን ከ5 በላይ በሆኑ ቡድኖች

በመከፋፈል በዕለቱ ለንግግር ኪሂል
ማበልፀጊያ በቀረቡት ርዕሰ ጉዳዮች ላይ
D

በመወያየት ተወካዮቻቸው ለጠቅላላ

ክፍሉ ተማሪዎች ንግግር እንዲያደርጉ
ያድርጉ፤
ቃላት በቀውን ቃላት በው ጽሑፍ ላይ በቅድሚያ በሳምንት 1
የተሰመረባቸውን ቃላት የተሰጣቸውን የቤት ሥራ
በተመሳሳያቸው ይተካ በማስነበብ የግጥሙን አቀራረብና
ዜማ በመገምገም የማስተካከያ
ግብረ መልስ ይስጡ

ቃላትን በተቃራኒያቸው
ያዛምዳሉ፡፡
ማጣመርና
መነጠል ውስብስብ ቃላትና
ሐረጋትንበመነጠልና በማጣመር
የቃላት ጥናት ያነባሉ፤

ሰዋስው ዐረፍተነገሮች ሐተታዊ

መሆናቸውንና በአሉታና በአወንታ
መጻፋቸውን ይለያሉ፡፤

60
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 3 ሳምንት-3 የምንባብ ይዘት፡- ቃላዊ ግጥሞች
ርዕሰ ጉዳይ፡- የሥራ ግጥሞች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጪ ጽሑፍ

7ኛ ቀን 8ኛቀን 9ኛቀን

አቀላጥፎ በ”2ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን በተሰጣቸው የተሰጣቸውን የቤት ሥራ በየተራ

የቤት ሥራ መሠረት የጻፏቸውን ቃላዊ ማንበብ፤
ማንበብ ግጥሞች በማስነበብ የማስተካከያ ግብረ
መልስ ይስጧቸው፤
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን ቀደም ሲል ያነበቡትን ግጥም በማስታወስ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም የግጥሙን ዋና ሃሳብ መናገር፤
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት
ይቀበላሉ
የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም የማንበብ ሂደት
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ
ይሰጣሉ፣ የቀረበውን ግጥም ለእያንዳዱ
የማንበብ ሂደት ተማሪ በስንኞች ከፋፍሎ
መምህር መር በሆነ ስልት በአዳመጡት በመስጠት ተራበተራ ዜማና
ምትን ጠብቀውና የትንፋሽ
ዜማና ምት መሠረት ለዕለቱ ትምህርት
የቀረበውን የየሥራ ግጥም ምንባብ
በለሆሳስ ማንበብ፣
T ቆምታን በመጠበቅ በ1 ደቂቃ
አቀላጥፈው ማንበብን
AF
አንብቦ መረዳት ያለማምዷቸው፤
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡
R

መጻፍና የአጻጻፍ የባህላዊ ልብስ አሠራርን በተመለከተ

ስርአት በአስረጂ የድርሰት አፃፃፍ ስልትን
በመጠቀም ድርሰት መፃፍ፤
D

በዐረፍተነገሮች ውስጥ ተገቢ

ሥርዓተነጥቦችን በማስገባት ትክክለኛ
ዐረፍተነገረሮችን ይጽፋሉ፡፡
መናገር በአካባቢያቸው ስለሚከናወኑ የሠርግ
ሥነሥርዓቶች ተገቢ መሆኑንና
አለመሆኑን በመወያየት ተወካዮቻቸው
ለጠቅላላ ክፍሉ ተማሪዎች ንግግር
እንዲያደርጉ ያድርጉ፤
ቃላት ቃላትን በተገቢው ቦታና አውድ
በመጠቀም ዐረፍተነገሮችን
መሥራት፤

ውስብስብ ቃላትና
ሐረጋትንበመነጠልና በማጣመር
ያነባሉ፤
የቃላት ጥናት

ዐረፍተነገሮች ሐተታዊ መሆናቸውንና

በአሉታና በአወንታ መጻፋቸውን
ይለያሉ፡፤
ሰዋስው

61
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ልጅነት
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4-፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ልጅነት

ርዕሰ ጉዳይ፡- የልጅነት ጨዋታዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መመሪያ ሰጪ ጽሑፍ - ተከታታይነት

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን
አቀላጥፎ ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤

አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመማዳመጥ
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን ታሪክን
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ ጥያቄ ምላሽ
ከሥዕል በመነሳት የታሪኩን ይሰጣሉ፣
ሐሳብ መገመት፣
የማንበብ ሂደት የማዳመጥ ሂደት
በምንባቡ ላይ የተገለፁትን የድርጊት መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
ቅደም ተከተሎች እያስታወሱ ምንባቡን
ድምፅ ሳያሰሙ (በለሆሳስ) ያነባሉ፡፡
አንብቦ መረዳት
T ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
ማላሽ ይሰጣሉ፤
አዳምጦ መረዳት
AF
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
ይመልሳሉ፡፡ ለመልሶቻቸው ምላሽ ይሰጣሉ፤
ምክንያት ይገልፃሉ፡፡
R

መጻፍና የአጻጻፍ አንድ ድርጊት ወይም ሂደት ሲከናወን

D

ስርአት የሚኖሩትን የድረጊት ቅደምተከተሎች የቢጋር

ሠንጠረዥበማዘጋጀት በጽሑፍ መግለፅ፤
ዐረፍትነገሮችን አዳምጠው በደብተራቸው
ላይ ይጽፋሉ፡፡

መናገር

ቃላት ቃላትንና ሐረጋትን ይዘረዝራሉ፤

የድርጊት ቅደምተከተል አያያዥ
ቃላትን በመጠቀም ዐረፍተነገሮችን
ይሠራሉ፡፡

ማጣመርና በመጀመሪያ በ3ኛው ቀን በስዋስው ላይ

የተሰጠውን በመሠራት ግብረ መልስ
መነጠል ይስጡ
የቃላት ጥናት

በምንባቡ ውስጥ ለማንበብ የሚያስቸግሩ

ውስብስብ ቃላትና ሐረጋትንበመነጠልና
በማጣመር በማንበብ ይለማመዳሉ፡፡

62
ሰዋስው በቅድሚያ ስለስሞችና ቅፅሎች ዓይነትና
ብይን በመረዳት በዐረፍተነገሮች ውስጥ
ስሞችንና ቅፅሎችን ይለያሉ፡፤

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4 ሳምንት 2 የምንባብ ይዘት፡- ልጅነት

ርዕሰ ጉዳይ፡- የህፃናት ጉልበት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ-ምክንያትና ውጤት

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ በ1ኛው ሳምንት በሰዋስው ስር የተሰጣቸውን በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
የቤት ሥራ በየተራ ይመልሳሉ፡፡
ማንበብ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በተሰጠው የቤት ሥራመሠረት
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ተማሪዎች የጻፉትን አንቀፅ በየተራ
ማስነበብ፤

አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤ ቅድመንባብ
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው ከማንበባቸው
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት በፊት በቴሌቪዥንና በሬዲዮ ዜናዎች
ከመምህሩ ቀጥለው የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
በሚነበቡበት ስልት ይወያያሉ፡፡ በተወያዩበት
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ
ይሰጣሉ፣
የማንበብ ሂደት
T
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ስልት ማንበብ እንዳለባቸው ማስገንዘብ፤

የማንበብሂደት
AF
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ የቀረበውን ንባብ ለእያንዳዱ ተማሪ
አዳዲስ ቃላትን በማስታወሻ በመያዝ 1 ደቂቃ በመስጠት ተራበተራ
ድምፅ ሳያሰሙ በግል ማንበብ፣ በፍጥነትና በትክክል ያነባሉ፡፡
አንብቦ መረዳት
R

ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ

በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
D

ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ በአንድ ድርሰት ውስጥ የድርጊት
ስርአት ቅደምተከተላቸው የተዛቡ አንቀፆችን
በማስተካከል ድርሰትን እንደገና
መጻፍ፤
የተገደፉና የተሳሳቱ ፊደላትንናቃላትን
በማስተካከል ዐረፍተነገሮችን እንደገና
በደብተራቸው ላይ በትክክል
ይጽፋሉ፤
መናገር .በተሰጣቸው ርዕሰ ጉዳዮች ላይ
የድርጊት ቅደምተከተልን በመጠበቅ
ንግግር ያደርጋሉ፡፡
ቃላት ለቃላት አውዳዊ ፍቺ ፍቺ
ይሰጣሉ፤

ማጣመርና በቅድሚያ በ2ኛው ሳምንት በ6ኛው

መነጠል ቀን በስዋስው ሥር የተሰጣቸውን
የቃላት ጥናት የቤት ሥራ ማሠራት፤

ቃላትበመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤

63
 ለምሳሌ ወዳጅ-ን-ኣቸው--
ወዳጅነታቸው፣ ልምድ-ኦች-ኣችን -
ልምዶቻችን

በቅድሚያ ዐረፍተነገሮችን በማንበብ

ሰዋስው በዐረፍተነገሮች ውስጥ መጣኝና ደረጃ
አመልካች መስተኣምሮችን ይለያሉ፡፤

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4 ሳምንት 3 - የምንባብ ይዘት፡- ልጅነት

ርዕሰ ጉዳይ፡- የህፃናት ክብካቤና ጥበቃ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ-ምክንያትና ውጤት

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ በ1ኛው ሳምንት በሰዋስው ስር የተሰጣቸውን በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
የቤት ሥራ በየተራ ይመልሳሉ፡፡
ማንበብ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በተሰጠው የቤት ሥራመሠረት
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ተማሪዎች የጻፉትን አንቀፅ በየተራ
ማስነበብ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
መረዳት የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤
ለክፍል ደረጃው የቀረበን
T
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ቅድመንባብ
AF
ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው ከማንበባቸው
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት በፊት በአግባቡ የታነፀ ልጅነትበሚል ርዕስ
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ በአንደኛው ቀን በአነበቡት መሠረት ሃሳቡን
ይሰጣሉ፣ አስታውሰው ይናገራሉ፡፤
የማንበብ ሂደት
የማንበብሂደት
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ
R

ዋናነ ዝርዝር ሃሳቦችን በመለየትና የቀረበውን ንባብ ለእያንዳዱ ተማሪ

ዝምድናቸውን በማገናዘብ ድምፅ ሳያሰሙ 1 ደቂቃ በመስጠት ጥንድ ጥንድ
በግል ማንበብ፣ ሆነው አናነባቢና አድማጭ
D

አንብቦ መረዳት በመሆን ተራበተራ በፍጥነትና

ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ በትክክል ያነባሉ፡፡
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ አንድን ጽሑፍ ለማሳጠር የሚያስችሉ

ስርአት ንጥቦችን ከተረዱ በኃላ በ1ኛው ቀን
ከቀረበው ምንባብ ውስጥ የተመረጡ
አንቀፆችን አሳጥረው በደብተራቸው
ላይ በትክክል ይጽፋሉ፤
ቃላትንና ሐረጋትን በይዘት ወይም
በእዝባር በማሳጠር የረጽፋሉ፡፡
መናገር .ንግግር ላማድረግ የሚጠቅሟቸውን
ዋናዋና ነጥቦች በማስታወሻ የይይዛሉ፡
፡ በትምህርት ቤት ከሚቋቋሙ
ክበባት በአነዱ መምህራቸው ንግግር
ሲያደርጉ ያዳማጣሉ፡፤ በመጨረሻ
ተማሪዎች ራሳቸው በሚመርጧቸው
ክበባት በቡድን ከተወያዩ በኃላ
በክፍል ውስጥ ንግግር ያደርጋሉ፡፡

64
ቃላት ጥቅል መግለጫዎችን በሠንጠረዥ
ውስጥ ከሠፈሩ ቃላት በመምረጥ
ከተመሳሳይ ፍቺያቸው ጋር
ያዛምዳሉ፡፡
ማጣመርና ከምንባቡ የተውጣጡ
ቃላትንበመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
መነጠል ለምሳሌ አል-ተገረዘ-ች-ም -
የቃላት ጥናት አልተገረዘችም፣ አል-ተ- ፈለፈለ-ም -
አልተፈለፈለም

በዝርዝርው የተሰጧቸውንቃላት ቅፅልና

መስተኣምር መሆናቸውን በመለየት
ሰዋስው በሠንጠረዥ ውስጥ ያስገባሉ፡፡ ተግባር
3ነ3 በቤታቸው ሰርተው እንዲመጡ
የቤት ሥራ ይስጧቸው፡፡

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5 (ሳምንት 1-3)የምንባብ ይዘት ፡- ቱሪዝም

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5 ሳምንት 1 የምንባብ ይዘት፡- ቱሪዝም

ርዕሰ ጉዳይ፡- አካባቢያዊ የቱሪስት መስህቦች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡-ማወዳደርና ማነጻጸር

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን

አቀላጥፎ ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በቅድሚያ በ1ኛው ሳምንት በ2ኛው

ማንበብ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
T ቀን በቃላት ሥር የተሰጣቸውን የቤት
ሥራ መምህር ጥያቄውን ሲያነቡ
AF
ተማሪዎች በየተራ ይመልሳሉ፡፡
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
R

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመማዳመጥ

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
D

መረዳት ፤ለክፍል ደረጃው የቀረበን ከማንበባቸው በፊት የቅድመ ምንባብ

ጽሑፍከማንበባ ቸ ው በፊት ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤ከሥዕል
የቅድመ ምንባ ብ ጥያቄ ዎችን በመነሳት የሚዳምጡትን ታሪክን
በየተራ ይመ ልሳሉ ፡፡ ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ ጥያቄ
ምላሽ ይሰጣሉ፣
የማንበብ ሂደት
ምንባቡ በሚያነቡበት ጊዜ ምን የማዳመጥ ሂደት
አነበብኩ ምን አላተረዳሁም በማለት መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
አያገናዘቡ ምንባቡን ድምፅ ሳያሰሙ ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
(በለሆሳስ) ያነባሉ፡፡ ማላሽ ይሰጣሉ፤
አንብቦ መረዳት አዳምጦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
ይመልሳሉ፡፡፡ ምላሽ ይሰጣሉ፤

መጻፍና የአጻጻፍ መንደርደሪያ ዓረፍተነገርን መነሻ

ስርአት በማድረግና የማወዳደርና የማነፃጸር
የድርሰት አጻጻፍ ስልትን በመጠቀም
3 አንቀጽ ያለው ርሰት ይጽፋሉ፡፡
በሚጽፉበት ጊዜም ልዩነታቸውንና
ተመሳሳይነታቸውን በመግለፅ
65
 ሃሳባቸውን ያደረጃ፡፡ መምህር
በትክክል መጻፋቸውን በመገምገም
ግብረ መልስ ይስጧቸው፡፤
ተገቢ ሥርዓተነጥቦችን በመጠቀም
ዓረፍተነገሮችን ይሠራሉ፤ (በተለይ
ነጠላሠረዝ፣ ድርብሠረዝ፣ ጥያቄ
ምልክት፣ትምዕርተ አንክሮና እዝባርና
ይጠቀማሉ፡፡)
መናገር

ቃላት በሀ ረድፍ የቀረቡትን ቃላት በለ

ረድፍ ከቀረቡት ተቃራኒያቸውን
በመፈለግ ያዛማዳሉ፡፡
ማጣመርና በምዕራፍ 4 ሳምንት 3 ቀን 3
በሰዋስው ስር ተግባር 3
መነጠል
የተሰጣቸውን የቤት ሥራ መልሶች
በየተራ ይመልሳሉ፡፡ መምህር
የቃላት ጥናት በትክክል መመለሳቸውን እየገመገሙ
ግብረመልስ ይስጡ፡፡
በምንባቡ ውስጥ ለማንበብ
የሚያስቸግሩ ውስብስብ ቃላትና
ሐረጋትንበመነጠልና በማጣመር
በማንበብ ይለማመዳሉ፡፡
T
AF
ሰዋስው በቅድሚያ ስሞች በዓረፍተነገር ውስጥ
በባለቤትነት ሲገቡ እንዴት መለየት
እንደሚቻል ይገነዘባሉ፡፡ በመቀጠል
ዓረፍተነገሮችን በመጻፍ በባለቤትነት
የገቡትን ቃላት ለይተው ያወጣሉ፡፡
R
D

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5 - ሳምንት 2 የምንባብ ይዘት፡- ቱሪዝም

ርዕሰ ጉዳይ፡- ቱሪዝምና መገናኛ ብዙኃን

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጪ ጽሑፍ- ቀስቃሽ/ገላጭ (አስተያየት፡- በራሪ ጽሑፎች ወይም
የጋዜጣ መጣጥፍ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን

አቀላጥፎ በ1ኛው ሳምንት በሰዋስው ስር በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

የተሰጣቸውን የቤት ሥራ በየተራ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ፤
ማንበብ
ይመልሳሉ፡፡
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
መረዳት ከማንበባቸው በፊት በማንበብና በመናገር
በመጠቀምለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መካከልባለው ልዩነት ላይ ይወያያሉ፡፡
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ከመምህሩ ቀጥለው የማንበብሂደት
ይቀበላሉ
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ የቀረበውን ንባብ ጥንድ ጥንድ
ይሰጣሉ፣
66
 የማንበብ ሂደት በመሆን ፊደላትን ሳይገድፉና
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ ቀስቃሽ በሆነ ድምፅት ተራበተራ
ቀጥሎ የሚመጣውን ሃሳብ በመገመት በፍጥነትና በትክክል ያነባሉ፡፡
ድምፅ በማሰማት በግል ያነባሉ፣
አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ በቢጋር ሠንጠረዥ ውስጥ የተ

ስርአት
ጠቀሱትን ንዑስ ርዕሶች በመጠቀም
ባለሦስት አንቀፅ ድርሰት ይጽፋሉ፡፡
በመምህር የሚነበብላቸውን
ሐረጋት አዳምጠው በትክክል
ይጽፋሉ፡፡
ተግባር 2ን በቤታቸው ሠርተው
እንዲመጡ ያድርጉ፡፡
መናገር ተማሪዎችን በቡድን በማደራጀት ሀ
እና ለ የሚል ስያሜ በመስጠት
ቡድን ሀ ከቱሪዝም ከፍተኛ ገቢ
ቢገኝም በቅርሶች ላይ ጉዳት
T ሊደርስ ይችላል በሚለው ቡድን ለ
ኢትዮጵያውያን የቱሪስት
መስህቦችን ቢጎበኙ ምን ጥቅም
AF
ያስገኛሉ በሚለው ርዕስ እንቢወያዩ
ያድርጉ፡፡ በመጨረሻ የተወያዩበትን
ሃሳብ ለክል ተማሪዎች ያቀርባሉ፡፤
መምህር ተማሪዎች ሁሉም
ሃሳባቸውን እንዲያቀርቡና
R

እየተጠያየቁ እንዲወያዩ በማድረግ

ውይይቱን ያዳብራሉ፡፡
ቃላት
D

በ2ኛው ሳምንት በ2ኛው ቀን

ለቀረቡት ቃላት አውዳዊ ፍቺ ፍቺ
ይሰጣሉ፤
ማጣመርና
መነጠል በቅድሚያ በ2ኛው ሳምንት በ6ኛው
ቀን በስዋስው ሥር የተሰጣቸውን
የቃላት ጥናት የቤት ሥራ ማሠራት፤
ቃላትበመነጠልና በማጣመር
ያነባሉ፤ ለምሳሌ ወዳጅ-ን-ኣቸው--
ወዳጅነታቸው፣ ልምድ-ኦች-ኣችን -
ልምዶቻችን

መምህር በሚያሳያቸው መሠረት

ሰዋስው በዓረፍተነገር ውስጥ የስም
ሙያዎችን ፣ (ባለቤትን፣ ተሳቢና)
እንዲሁም ግስን ይለያሉ፡፡
ቀሪ ተግባራትን ለቀጣዩ ቀን የቤት
ሥራ ይጧቸው፡፡

67
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5 ሳምንት 3 የምንባብ ይዘት፡- ቱሪዝም
ርዕሰ ጉዳይ፡- የቱሪዝም ጥቅሞችና አደጋዎች/ ጉዳቶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ በ1ኛው ሳምንት በሰዋስው ስር የተሰጣቸውን በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
የቤት ሥራ በየተራ ይመልሳሉ፡፡ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
ማንበብ
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ ቅድመንባብ
መረዳት የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ፤ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
ለክፍል ደረጃው የቀረበን የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ከማንበባቸው በፊት በአንደኛው ቀን
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ በአነበቡት መሠረት ሃሳቡን
ለቅድመንባብ ጥያቄዎች ምላሽ
ይሰጣሉ፣
የማንበብ ሂደት
T አስታውሰው ይናገራሉ፡፤

የማንበብሂደት
AF
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ የምንባቡን የመጨረሻ አንቀፅ
ቀጥለው ሊመጡ የሚችሉ ሃሳቦችን ያለምንም የፊደል ግድፈት በፍጥነት፣
እየገመቱ ድምፅ ሳያሰሙ በግል ማንበብ፣ በተገቢው ድምፀት በትክክል ያነባሉ፡
አንብቦ መረዳት ፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
R

በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና

አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡ በታሪኩ ውስጥ
D

የማጠቃለያ ሃሳብ የያዘውን አንቀፅ

ይለያሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች በተሰጣቸው ርዕስና መነሻ
ስርአት ሃሳብ መሠረት መረጃ ሰጭ ድርሰት
ይጽፋሉ፡፡
መምህር የተማሪዎችን ድርሰት
ከቃላት ምርጫ፣ ከሃሳብ አደረጃጀትና
ከዓረፍተነገር አወቃቀር አንፃር
በመገምገም ግብረመልስ ይሰጣሉ፡፡
በዓረፍተነገር ውስጥ ፊደላቸው
የተገደፉ ቃላትን በመለየትና
በማስተከከል አንድን ጽሑፍ እንደገና
ይጽፋሉ፡፡
መናገር የሌላውን ማህበረሰብ ባህል ተቀብሎ
የራስ ማድረግ ተገቢ ነው እና ተገቢ
አይደለም በሚሉ ተቃራኒ ሃሳቦች
በቡድን ይከራከራሉ፡፡ ለክርክሩ
በእያንዳንዱ 3 አባላት ያሏቸው 2
ቡድኖች በተካራካሪነትና 3ዳኞች
በቅድሚያ ይመረጣሉ፡፡

68
 በክርክሩ መጨረሻ መምህር
የማስተካከያ ሃሳቦችን በግበረመልስ
ይሰጣሉ፡፡
ቃላት
ቱሪዝምና ቀበሌያችን በሚለው
ምንባብ ውስጥ ለለወጡ ቃላት
በምንባቡ መሠርት አውዳዊ ፍቺ
ይሰጣሉ፡፡

በመጀመሪያ በሳምንት 2 በቀን 3

ማጣመርና በሰዋስው ሥር ተግባር 2
የተሠጣቸውን የቤት ሥራ መልሶች
መነጠል በየተራ ይመላሳሉ፡፡
የቃላት ጥናት
ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና
ውስብስበ ቃላትንበመነጠልና
በማጣመር ያነባሉ፤ ለምሳሌ- በ-አስ-
ጎብኚ-ነት - በአስጎብኚነት

ሰዋስው በዓረፍተነገሮች ውስጥ በባለቤትነት፣

በተሳቢነትና በግስነት የገቡ ቃላትን
በመለየት በደብተራቸው ይጽፋሉ፡፡
T
AF
የ6ኛ ክፍል የ2ኛው ወሰነ ትምህርት (ምዕራፍ 6-10)

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6 ሳምንት 1 የምንባብ ይዘት፡- ተወዳጅ ታሪኮች

ርዕሰ ጉዳይ፡- ከመውደድና ከመጥላት አንጻር ሁለት ታሪኮችን ማወዳደር/ማነጻጸር

R

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን
D

አቀላጥፎ ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በትክክል፣ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
ማንበብ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በትክክል፣
በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤

አንብቦ ቅድመንባብ ቅድመማዳመጥ

መረዳት/አዳምጦ መምህር መር በሆነ ስልት ለክፍል በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን
መረዳት ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ከ ማ ን በ ባ ቸ ው የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ታሪክን ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ
በ ፊ ት ከ ሥዕ ልና ከ ር ዕ ስ በ መ ነ ሳ ት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄ ምላሽ ይሰጣሉ፣
የ ም ን ባ ቡ ን ሃሳ ብ ና መ ል ዕ ክ ት
ይ ገ ምታ ሉ ፡ ፡ በ ም ን ባ ቡ ው ስ ጥ የማዳመጥ ሂደት
ለሚገ ኙ ቃ ላት ፍ ቺ ይ ሰ ጣ ሉ፡ ፡
መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
የማንበብ ሂደት ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
የቤተሰብ ገፅታ በሚል አብይ ርእስ ስር ማላሽ ይሰጣሉ፤
በንዑሳን ርዕሶች የቀረቡትን ታሪኮች
እያወዳደሩና እያነፃፀሩ በለሆሳስ ያነባሉ፡፡ አዳምጦ መረዳት
አንብቦ መረዳት በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
በተገለጸው መሠረት የተግባር 1ን ምላሽ ይሰጣሉ፤
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
69
 በየተራ በቃላቸው ይመልሳሉ፡፡፡
በሠንጠረዥ ውስጥ የሠፈሩ
ሃሳቦችን በቡድን በመደራጀት
ከተወያዩ በኃላ በየተራ የግል
አስተያየታቸውን ይሰጣሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ መምህር በቢጋር ሠንጠረዥየተደራጁሃሳቦችን
በማቀናጀት ድርሰት ጽፈው የሚያሳዩአቸውን
ስርአት ምሳሌ መነሻ በማድረግና የማወዳደርና
የማነፃጸር የድርሰት አጻጻፍ ስልትን መጠቀም
ቤተሰባዊ ገፅታ ቢል ርዕስ 1 አንቀጽ ይጽፋሉ፡፡
በመምህር የሚነበብን አንቀጽ አዳምጠው
ፊደላትን ሳይገድፉተገቢ ሥርዓተነጥቦችን
በመጠቀም በትክክል ይጽፋሉ፡፡

መናገር

ቃላት ከምንባቡ ለተውጣ

ጡ ቃላትና ሐረጋት በምንባቡውስጥ
ያላቸውን አውዳዊ ፍቺ ይሰጣሉ፡፡

ማጣመርና በምንባቡ ውስጥ ለማንበብ

የሚያስቸግሩ ውስብስብ ቃላትና
መነጠል ሐረጋትንበመነጠልና በማጣመር
በማንበብ ይለማመዳሉ፡፡
የቃላት ጥናት
T ስለምድብተውላጠስም፣ ስለአገናዛቢ
AF
ተውላጠስምና ስለዘርፍ መምህር
ሰዋስው በሚገልፁበት ወቅት ማስታወሻይይዛሉ፡
፡
በዓረፍተነገር ውስጥ በምድብ
ተውላጠስምነት፣በአገናዛቢ
R

ተውላጠስምነትና በዘረሰፍነት የገቡትን

ቃላት ለይተው ያወጣሉ፡፡
D

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6 ሳምንት 2 የምንባብ ይዘት፡- ተወዳጅ ታሪኮች

ርዕሰ ጉዳይ፡- ታሪኮችን ማወዳደር

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን

አቀላጥፎ በ1ኛው ሳምንትበ3ኛው ቀን በሰዋስው ስር በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

የተሰጣቸውን የቤት ሥራ በየተራ ይመልሳሉ፡፡ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ፤
ማንበብ
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በትክክል፣
በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ ውስጥ የአንብቦ መረዳት
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት ሥዕ ልን ፣ ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ ከማንበባቸው በፊት ጓደኞቼ በሚል ዋና
መረዳት ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ዋ ና ር እ ስን ና ን ዑ ሳን ርዕስ ሠርር የቀረቡትን ንዕስ ርዕሶች
ርዕሶችንመነሻበማድረግ በም ንባቡ አስታውሰው ታሪካቸውን በማወዳደርና
በድርሰት መጻፍ ላይ በማፃፀር ይናገራሉ፡፡ ፡፡
ሊቀ ር ብ ስ ለሚ ች ለ ው ታ ሪክ
የ የ ራ ሳ ቸ ው ን ሃሳ ብ ይ ገ ልፃ ሉ፡ ፡ ፣
በቤታቸው ሠርተው
እንዲመጡ የተሰጣቸውን የማንበብሂደት
የማንበብ ሂደት ባለሦስት አንቀፅ በማወዳደርና
በማነፃፀር ስልት የጻፉትን ጓደኞቼ በሚል ርዕስ ከቀረበው ንባብ

70
 ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ ድርሰት በየተራ ያነባሉ፡፡ ውስጥ አንድ አንድ አንቀፅ ደቂቃ
ያልተረዱትን ሃሳብ ለመረዳት ቆም ብሎ መምህር በትክክል ድምፅ በማሰማት ተራበተራ
በማሰብና ለራሳቸው በሚሰማ ድምፅ በግል መጻፋቸውን በመገምገም
ያነባሉ፣
በፍጥነትና በትክክል ያነባሉ፡፡
ግብረመልስ ይስጣሉ፡፡
አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ምንባቡ ውስጥ የተጠቀሱትን

ስርአት ዋናዋና ሃሳቦች በመጠቀም
ሱሰኛው ለሚለው ርዕስ
የሚጠቅም የቢጋር ሠንጠረዥ
ያዠጋጃሉ፤ በማወዳደርና
በማነፃፀር ስልት ድርሰት
ይጽፋሉ፡፡
በመምህር የሚጻፉላቸውን
ቅደምተከተላቸው ን ያልጠበቁ
ዓረፍተነገሮች ጥንድ ጥንደ
በመሆን እያነበቡ
አስተካክለው ይጽፋሉ፡፡
መናገር ተማሪዎችን 5 አባላት በላቸው
ቡድኖች በማደራጀት በመናገር ሥር
T ሀ እና ለ በቀረቡት ጥያቄዎች
ላይእንዲወያዩ ያድርጉ፡፡ በመጨረሻ
AF
የተወያዩበትን ሃሳብ ለክል
ተማሪዎች ያቀርባሉ፡፤
መምህር ተማሪዎች ሁሉም
ሃሳባቸውን እንዲያቀርቡ
በማድረግና የውይይታቸውን ሂደት
R

በመገምገም ውይይቱን ያዳብራሉ፡፡

ቃላት በ2ኛው ሳምንት በ2ኛው ቀን
ለቀረቡት ቃላት
D

ከጓደኞቻቸው ጋር በመወያየት
በምንባቡ መሠረት አውዳዊ
ፍቺ ፍቺ ይሰጣሉ፤
ከምንባቡ ውጭም
ሊኖራቸው የሚችለውን ፍቺ
በመፈለግ ዓረፍተነገር
ይሠራሉ፡፡

በቅድሚያ በ2ኛው ሳምንት በ6ኛው ቀን

በስዋስው ሥር የተሰጣቸውን የቤት ሥራ
ማጣመርና ማሠራት፤
መነጠል ቃላትበመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
ለምሳሌ ወዳጅ-ን-ኣቸው--
የቃላት ጥናት ወዳጅነታቸው፣ ልምድ-ኦች-ኣችን -
ልምዶቻችን

በዓረፍተነገር ውስጥ በምድብ

ተውላጠስምነት፣በአገናዛቢ
ተውላጠስምነትና በዘረሰፍነት የገቡትን
ሰዋስው ቃላት ለይተው ያወጣሉ፡፡ ያልተሟሉ
ዓረፍተነገሮችንም ያሟላሉ፡፡
ቀሪ ተግባራትን ለቀጣዩ ቀን የቤት ሥራ
71
 ይጧቸው፡፡

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6 ሳምንት 3 የምንባብ ይዘት፡- ተወዳጅ ታሪኮች

ርዕሰ ጉዳይ፡- ታሪኮችን መምረጥና ለምን እንደተመረጠ ምክንያት መስጠት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎማንበብ መለማመድ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ
መረዳት
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ቅድመንባብ
ጽሑፍከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
ከሥዕልና ከርዕስ በመነሳት
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ከማንበባቸው በፊት በአንደኛው ቀን
የተረዱትን ይናገራሉ፤ በየርዕሶቹ
ሊቀርብ የሚችለውን ታሪክ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ በአነበቡት መሠረት ሃሳቡን
ይገምታሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
T አስታውሰው ይናገራሉ፡፤

የማንበብሂደት
AF
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ
ቀጥለው ሊመጡ የሚችሉ ሃሳቦችን ቆም ምንባቡን ያለምንም የፊደል ግድፈት፣
ብለው በማሰላሰልና አንበበው ያለፉትን የቃላት መደጋገምና ሌሎች ስህተቶች
በመከለስ ማንበብ፣ በፍጥነት፣ በተገቢው ድምፀት
መምህርየተማሪዎችን የአነባበብ ስልት በትክክል ያነባሉ፡፡
በመቃኘትና ያልተረዷቸውን ነጥቦች
R

በማስረዳት ድጋፍ ያደርጋሉ፡፡

አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
D

በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና

አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
ይመልሳሉ፡፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች ሕይወት በየፈርጁ ከሚለው
ስርአት ምንባብ 2 አንቀፆችን መምህራቸው
በሚያሳያቸው መሠረት አሳጥረው
ይጽፋሉ፡፡
መምህር የተማሪዎችን ጽሑፍ በማስነበብ
ዋናዋና ሃሳቦች መካተታቸውን
በመገምገም ግብረመልስ ይሰጣሉ፡፡
ተገቢ ሥርዓተነጥቦችን በማስገባት
አንቀፆችን ይጽፋሉ፤ ርስበርሳቸውም
ይተራተረማሉ፡፡
መናገር ተማሪዎችን ከ1-10 ቁጥር በማስጠራት
በቡድን በማደራጀትና 2 የተለያዩ
ርዕሶችን በዕጣ በማስመረጥ በስፋት
እንዲወያዩባቸው ማድረግ፤ መምህር
የውይይቱን ሂደት እየተዘዋወሩ በማየት
አስፈላጊውን ደጋፍ ያድርጉ፤
ቃላት ሕይወት በየፈርጁከሚለው ምንባብ
ውስጥ ለወጡ ቃላት በምንባቡ
መሠርት አውዳዊ ፍቺ ይሰጣሉ፡፡
72
ማጣመርና በ2ኛው ሳምንት በሰዋስው ስር የተሰጣቸውን
መነጠል የቤት ሥራ በየተራ ይመልሳሉ፡፡
የቃላት ጥናት
ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና ውስብስበ
ቃላትንበመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
ለምሳሌ- አል-ተሟሉ-ል-ኝ-ም -
እልተሟሉልኝም

በዓረፍተነገሮች ውስጥ ያሉ ምድብ ተውላጠ

ስሞችን በመጠቀም ዘርፍን ይለያሉ፡፡፡፡
ሰዋስው

6ኛ ክፍል፣ ክፍል 7 (ሳምንት 1-3)የምንባብ ይዘት ፡- ኤች አይ ቪ ኤድስ በኢትዮጵያ

6ኛ ክፍል ምዕራፍ 7 ሳምንት 1 የምንባብ ይዘት፡- ኤች አይ ቪ ኤድስ በኢትዮጵያ

ርዕሰ ጉዳይ፡- መተላለፊያውና መከላከያው

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጪ ጽሑፍ - ምክንያትና ውጤት

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን

አቀላጥፎ በ1ኛው ሳምንት በ2ኛው ቀን በመጻፍ

ማንበብ
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
T ተግባር ሥር የተሰጣቸውን የቤት
ሥራ መልሶች በየተራ ይመልሳሉ፡፡
AF
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ ማንበብ መለማመድ
አንብቦ ቅድመንባብ ቅድመማዳመጥ
መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
R

መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ከማንበባቸው በፊት የቅድመ ምንባብ
ከማንበባቸው በፊት የቅድመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤
ንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤
D

ለመመለስ የረዳቸውን ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን

ምክንያትይዘረዝራሉ፡ ታሪክን ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ
የማንበብ ሂደት ጥያቄ ምላሽ ይሰጣሉ፣
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ የማዳመጥ ሂደት
የሃሳቦችን ምክንያትና ውጤት ግንኙነት
እያጤኑ ያነባሉ፡፡ መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
መምህር የተማሪዎችን የአነባበብ ስልት ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
በመቃኘትና ያልተረዷቸውን ነጥቦች ማላሽ ይሰጣሉ፤
በማስረዳት ድጋፍ ያደርጋሉ፡፡ አዳምጦ መረዳት
አንብቦ መረዳት በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ ምላሽ ይሰጣሉ፤
ይመልሳሉ፡፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች መምህር ባሳያቸው
ስርአት መሠረትኤች.አይ.ቪ.እና መዘዙ በሚል
ርእስ በቢጋር ሠንጠረዥ የተዘረዘሩ
ሃሳቦችን በመጠቀም ጻጻፍ ስልት
ባለሦስት አንቀፅ ድርሰት ይጽፋሉ፡፡
መምህር የተማሪዎችን ጽሑፍ
በመሰብሰብ አርመው ግብረመልስ
ይሰጣሉ፡፡ ተገቢ ሥርዓተነጥቦችን
በማስገባት ቅደምተከተላቸው የተዛቡ
73
 ዓረፍተነገሮችን እንደገና በማስተካከል
ይጽፋሉ፡፡

መናገር

ቃላት ኤች.አይቪ.ና መተላለፊያ መንገዶች

ከሚለው ምንባብ ውስጥ
ለተሠመረባቸው ቃላት በምንባቡ
መሠርት አውዳዊ ፍቺ ይሰጣሉ፡፡

ማጣመርና ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና

ውስብስበ ቃላትን በመነጠልና
መነጠል በማጣመር ያነባሉ፤ ለምሳሌ- ሆ-ስ-
ፒ-ታ-ል - ሆስፒታል
የቃላት ጥናት

ስለተውሳከ ግስና ስለእምርነት

አመልካች ቅጥያዎች ከተረዱና
ሰዋስው ማስታወሻ ከያዙ በኃላ በዓረፍተነገሮች
ውስጥ ተውሳከ ግስ የሆኑቃላትን
ለይጠው ያወጣሉ፡፡፡
T
AF
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7 ሳምንት 2 የምንባብ ይዘት፡- ኤች አይ ቪ ኤድስ በኢትዮጵያ

ርዕሰ ጉዳይ፡- ኤች አይ ቪ ኤድስ ያስከተለው ውጤት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ - ምክንያትና ውጤት

R

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
D

አቀላጥፎ በ1ሳምንት በ3ኛው ቀን በሰዋስው በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ላያ የተሰጣቸውን የቤት ሥራ አቀላጥፎ ማንበብ መለማመድ
ማንበብ
መልሶች በየተራ ይመልሳሉ፡፡
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ይቀበላሉ
ከማንበባቸው በፊት በአንደኛው
ከማንበባቸው በፊት ከሥዕልና ቀን በአነበቡት መሠረት ሃሳቡን
ከርዕስ በመነሳት የቅድመ አስታውሰው ይናገራሉ፡፤
ንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤
ለመመለስ የማንበብ ሂደት
የረዳቸውንምክንያትይዘረዝራሉ
የማንበብ ሂደት በሽታውን የደበቀ በሚል ርዕስ
ለዕለቱ ትምህርት የቀረበውን ምንባብ የቀረበውን ምንባብ አድማኝና
የሃሳቦችን ምክንያትና ውጤት ግንኙነት አንባቢ በመሆን በፍጥነት፣
እያጤኑ ያነባሉ፡፡ በተገቢው ድምፀት በትክክል ድምፅ
መምህር የተማሪዎችን የአነባበብ ስልት አሰምተው ያነባሉ፡፡
በመቃኘትና ያልተረዷቸውን ነጥቦች
በማስረዳት ድጋፍ ያደርጋሉ፡፡

74
 አንብቦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
በቃላቸው ይመልሳሉ፡፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች መምህር ባሳያቸው መሠረት
የቢጋር ሠንጠረዥ አዘጋጅተው
ስርአት ከተሰጧቸው ርዕሶች አንዱን በመምረጥ
በምክንያትን ውጤት ስልት ድርሰት
በቤታቸው ይጽፋሉ፡፡
ተገቢ ሥርዓተነጥቦችን በማስገባት
ቅደምተከተላቸው የተዛቡ ዓረፍተነገሮችን
እንደገና በማስተካከል አንቀጽ ይጽፋሉ፡፡

መናገር በቢጋር ሠንጠረዥ ውስጥ በሠፈሩ

ርእሰጉዳዮች ላይ በአምስት ቡድን
ተከፋፍለው ይወያያሉ፡፡
መምህር የኤች.አይ.ቪ.ኤድስን
ሥርጭት ለመቀነስ የሚያስችሉ
ዘዴዎችን በመጠቆም ውይይጡን
ያጠናክራሉ፡፡
ቃላት በሠንጠረዥ ውስጥ የተሰጡ
ቃላትን በመምረጥ ዓረፍተነገር
ይመሠርታሉ፤ አውዳዊ
ፍቺቻውንም ይሰጣሉ፡፡
T
AF
ማጣመርና
መነጠል ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና
ውስብስበ ቃላትን በመነጠልና
የቃላት ጥናት በማጣመር ያነባሉ፤ ለምሳሌ- ሆ-
ስ-ፒ-ታ-ል - ሆስፒታል
R
D

ስለተውሳከ ግስና ስለእምርነት

ሰዋስው አመልካች ቅጥያዎች ከተረዱና
ማስታወሻ ከያዙ በኃላ
በዓረፍተነገሮች ውስጥ ተውሳከ ግስ
የሆኑቃላትን ለይጠው ያወጣሉ፡፡፡

75
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7 ሳምንት 3 የምንባብ ይዘት፡- ኤች አይ ቪ ኤድስ በኢትዮጵያ

ርዕሰ ጉዳይ፡- ስለኤች አይ ቪ ኤድስ ግንዛቤ መፍጠ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ - ምክንያትና ውጤት

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎ ማንበብ መለማመድ
ማንበብ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ይቀበላሉ
ከማንበባቸው በፊት በአንደኛው
ከማንበባቸው በፊት የቅድመ ቀን በአነበቡት መሠረት ሃትና
ንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤ ጓደኛዋ ከሚለው ምንባብ ዋናነዋና
የማንበብ ሂደት ሃሳቦችን አስታውሰው ይናገራሉ፡፤
ሀያትና ጓደኛዋ በሚል ርዕስ የቀረበውን
ምንባብ የሃሳቦችን ምክንያትና ውጤት የማንበብ ሂደት
ግንኙነት እያጤኑ ያነባሉ፡፡
መምህር የተማሪዎችን የአነባበብ ስልት
ሃትና ጓደኛዋ በሚል ርዕስ
እየተዘዋወሩ በመቃኘትና ጥያቄ የቀረበውን ምንባብ አንድ አንድ
በመጤቅ ድጋፍ ያደርጋሉ፡፡ ዓረፍተነገር በመቀባበል በፍጥነት፣
በተገቢው ድምፀት በትክክል ድምፅ
አንብቦ መረዳት T አሰምተው ተራበተራ ያነባሉ፡፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ
በተገለጸው መሠረት ቀጥተኛና
AF
አመራማሪ ጥያቄዎችን በየተራ
በቃላቸው ይመልሳሉ፡፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች መምህር ባሳያቸው
ስርአት መሠረት ከተሰጧቸው ርዕሶች
አንዱን በመምረጥ በምክንያትን
R

ውጤት ስልት ድርሰት በቤታቸው

ይጽፋሉ፡፡
በአጻጻፍ ቅርፃቸው የተዛቡ ቃላትና
D

ሐረጋትን እንደገና በማስተካከል

ትክክለኛ አንቀጽ ይጽፋሉ፡፡
መናገር በመማሪያ መጽሐፋቸው ከሀ-ረ
በሠፈሩ ርእሰ ጉዳዮች ላይ በአንዱ
ጥንድ ጥንድ ሆነው ንግግር
ያደርጋሉ (ይወያያሌ)፡፡
መምህርየቡድን አባላትን ቀቁጥር
ወደ ስድስት በማሳደግ ሃሳብ
እንዲለዋወጡ በማድረግ
ያበረታተዋቸው፡፡
ቃላት ጠብቀውና ላልተው ሲነበቡ
የተለያዩ ፍቺዎች ያሏቸውን ቃላት
በመምረጥ ዓረፍተነገር መሥርተው
በክፍል ውስጥ ያነባሉ፡፡

ማጣመርና በ2ሳምንት በ3ኛው ቀን በሰዋስው

ላያ የተሰጣቸውን የቤት ሥራ
76
መነጠል መልሶች በየተራ ይመልሳሉ፡፡
ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና
የቃላት ጥናት ውስብስበ ቃላትን በመነጠልና በማጣመር
ያነባሉ፤ ለምሳሌ- ጓደኛ-ነት-ኣቸው-ም -
ጓደኛኘታቸውም

በዓረፍተነገሮች ውስጥ ተውሳከ

ግስ የሆኑቃላትን ለይተው ያወጣሉ፡
ሰዋስው ፡
እምርነት አመልካች ቅጥያዎችን
ከስሞች ጋር በማጣመር ስሞችን
ወደ እምር ይለውጣሉ፡፡
በዝርዝር የተሰጡ ግሶችን በበ3ቱም
መደቦች በነጠላና በብዙ ቁጥር
ከፋፍለው ይጽፋሉ፡፡

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡-ባህላዊ ክንዋኔዎች

6ኛ ክፍል፣ 8-1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ክንዋኔዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የአካባቢው በዓላትና አከባበራቸው

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጪ- ገለፃናዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች

1ኛ ቀን 2ኛቀን
T 3ኛቀን
AF
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ አቀላጥፎ ማንበብ መለማመድ
ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመማዳመጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
R

መረዳት/አዳምጦ የቀደመ ዕውቀታቸውን በመጠቀም ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን

ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
መረዳት ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ታሪክን ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ
ከማንበባቸው በፊት የቅድመ ጥያቄ ምላሽ ይሰጣሉ፣
D

ንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤

የማንበብ ሂደት የማዳመጥ ሂደት
እንቁጣጣሽ በሚል ርዕስ የቀረበውን መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
ምንባብበ ሴትና በወንድ በመቀናጀት ዋናና ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
ዝርዝር ሃሳቦችን እየለዩና በዓረፍተነገር ማላሽ ይሰጣሉ፤
ወይም በስንኝ በመከፋፈል ያነባሉ፡፡
አዳምጦ መረዳት
መምህር ለተማሪዎች ግልፅያልሆኑ
ነጥቦችን ያብራራሉ፡፡ በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
አንብቦ መረዳት ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ ውስጥ ምላሽ ይሰጣሉ፤
ቁልፍ ቃላትን መርጠው በአራት
አራት አባላት ለተደራጁ ቡድኖች
ያድሏቸው፤ አያንዳንዱ አባል
በነጭ ወረቀት ላይ ቃላቱን
ይጽፋል፡፡ ተማሪዎች በተራ
እየተነሱ ቃላቱ ለምን ቁልፍ ቃለ፤ት
እንደተባሉ ይግለፁ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች መምህር ባሳያቸው
ስርአት መሠረት ጅምር ሃሳቦች (ሐረጋትን)
በመጨረስ ይጽፋሉ፡፡
በዘዬ (መደበኛ ባልሆነ አባባል)
የተጻፉ ቃላትና ሐረጋትን በመደበኛ
77
 በማስተካከል ዓረፍተነገሮችን እንደገና
ይጽፋሉ፡፡
መናገር በመማሪያ መጽሐፋቸው ከሀ-ረ
በሠፈሩ ርእሰ ጉዳዮች ላይ በአንዱ
ጥንድ ጥንድ ሆነው ንግግር ያደርጋሉ
(ይወያያሌ)፡፡
መምህርየቡድን አባላትን ቀቁጥር ወደ
ስድስት በማሳደግ ሃሳብ
እንዲለዋወጡ በማድረግ
ያበረታተዋቸው፡፡
ቃላት
ቃላትንና ሐረጋትን በዓረፈረተነገር
ውስጥ በማስገባት ከሁኔታዎች ጋር
ጠዛማጅ የሆነ ፍቺ መስጠት ፡፡

ማጣመርና
መነጠል ምንባቡን ከማንበባቸው በፊት
ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና
የቃላት ጥናት ውስብስበ ቃላትን በመነጠልና
በማጣመር ያነባሉ፤
ለምሳሌ- እንቁ-ጣጣሽ - እንቁጣጣሽ

T
AF
በቅድሚያ በተረዱትና በያዙት
ሰዋስው ማስታወሻ መሠርት ጠቋሚ
መስተኣምርንና ወደረኛ መስተኣምርን
ይለያሉ፡፡ ዓረፍተነገሮችን በተገቢ
መስተኣምሮች አሟልተው ይጽፋሉ፡፡
R
D

6ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 8 ሳምንት 2 የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ክንዋኔዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡-ጠቃሚ ያልሆኑባህላዊ ክንዋኔዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች

78
 4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በ2ኛው ሳምንት በ2ኛው ቀን በመጻፍ

ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ ተግባር ሥር የተሰጣቸውን የቤት
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ሥራ መልሶች በየተራ ይመልሳሉ፡፡

በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

በፍጥነት በትክክልና በተገቢው
ድምፀት አቀላጥፎ ማንበብ
መለማመድ
አንብቦ በ1ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
በአዳምጦ መረዳት ሥር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
መረዳት ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
የተሰጣቸውን የቤት ሥራ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ይሠራሉ፡፡ መምህር
ከማንበባቸው በፊት በአንደኛው ቀን
ያልተጻፈበትን የቢጋር
በአነበቡት መሠረት የቅድመንባብ
ሠንጠረዥ ግድግዳ ላይ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ይለጥፋሉ፤ ቃላትና ሐረጋትን
በትክክል መጻፋቸውን የማንበብ ሂደት
ያረጋግጣሉ፡፡
የማንበብ ችግር ያለባቸውን ተማሪዎች
ቅድመንባብ አቀላጥፈው ከሚያነዱት ጋር
ያልተፈታ ችግር በሚል ርዕስ የቀረበውን በማቀናጀት ያልተፈታ ችግር በሚል
ምንባብበ ከማንበባቸው በፊት የቀደመ ርዕስ የቀረበውን ምንባብ ጥንደ ጥንድ
ዕውቀታቸውን በመጠቀም የቅድመንባብ በመሆን በፍጥነት፣ በተገቢው
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
T ድምፀናት በትክክል ርስበርስ
እየተረዳዱ ድምፅ አሰምተው
ተራበተራ ያነባሉ፡፡
AF
መምህር ባነበቡላቸው ሥልት መሠረትዋናዋናና
ዝርዝር ሃሳቦችን እየለዩና ዝምድናቸውን
እያጤኑ በትክክል ያነባሉ፡፡
አንብቦ መረዳት
በምንባቡ መሠረት የቀረቡ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያዎችን
R

ተራበተራ ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ በተራኪ የድርሰት አጻጻፍ ስልት የድርሰቱ
ስርአት የሐተታ ክፍል ይጽፋሉ፡፡
D

በዘዬ (መደበኛ ባልሆነ አባባል) የተጻፉ

ቃላትና ሐረጋትን በመደበኛ
በማስተካከል ዓረፍተነገሮችን እንደገና
ይጽፋሉ፡፡
መናገር ቀጥር በማስጠራት ተመሳሳይ ቁጥር
የደረሳቸውን በአንድ ቡድን በማደራጀት
የቡድን ሰብሳቢና ፀሐፊ ያስመርጡ፤
በተሰጣቸው ርዕስ መሠረት ከተወያዩ
በኃላ በጋራ የተደረሰበትን የማጠቃለያ
ሃሳብ በፀሐፊው አማካይነት በክፍል
ውስጥ ንግግር ያደርጋሉ፡፡

ቃላት በዚሁ ሳምንተወ በመጀመሪያው ቀን

የተሰጣቸውን የቤት ሥራ መልሶች
በየጠራ ይመልሳሉ፤
መምህር መልሶችን በቢጋር
ሠንጠረዥ ውስጥ ይጽፋሉ፡፡

በዓረፈረተነገር ውስጥ
79
 የተሠመረባቸውን ቃላትንና ሐረጋትን
በተመሳሳያቸው ይተካሉ፡፡
በማስገባት ከሁኔታዎች ጋር ጠዛማጅ
የሆነ ፍቺ መስጠት ፡፡
ማጣመርና እንቁጣጣሽ የሚለውን ምንባብ
ከማንበባቸው በፊት ከምንባቡ
መነጠል የተውጣጡ ረዣዥምና ውስብስበ ቃላትን
በመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
የቃላት ጥናት ለምሳሌ- እንቁ-ጣጣሽ - እንቁጣጣሽ

በመጀመሪያ በጥያቄና መልስ ስልት

ስለጠቋሚና ወደረኛ መስተኣምሮች
ሰዋስው ይከልሳሉ፤ በመቀጠል ወደረኛና
ጠቋሚ መስተኣምሮችን በመጠቀም
የተጓደሉ ዓረፍተነገሮችን ያሟላሉ፡፡

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8 ሳምንት 3 የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ክንዋኔዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የባህላዊክንዋኔዎች ጠቀሜታዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች ( አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ

T በመጻፍ ተግባር ሥር
AF
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ የተሰጣቸውን የቤት ሥራ በቡድን
ማንበብ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ተወካዮቻቸው አማካይነት በየተራ
ያነባሉ፡፡

በአአራተኛው ቀን የቀረበውን
ጽሁፍ በፍጥነት፣ በትክክልና
R

በተገቢው ድምፀት አቀላጥፎ

ማንበብ መለማመድ
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
D

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን

መረዳት የግጭት አፈታት ዘዴዎች በሚል ርዕስ ባህላዊ የግጭት አፈታት ዘዴ ከሚለው
የቀረበውን ምንባብበ በድጋሜ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ምንባብ ውስጥ ቁልፍ ቃላትና ሐረጋት
ከማንበባቸው በፊት የቀደመ ይቀበላሉ ለይተው በማውጣት ያነባሉ፡፡
ዕውቀታቸውን በመጠቀም
የቅድመንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡ የማንበብ ሂደት
የማንበብ ሂደት የማንበብ ችግር ያለባቸውን ተማሪዎች
መምህር ባነበቡላቸው ሥልት መሠረት አቀላጥፈው ከሚያነዱት ጋር
የግጭት አፈታት ዘዴዎች በሚል ርዕስ በማቀናጀት ያልተፈታ ችግር በሚል
የቀረበውን ምንባብበ ዋናዋናና ዝርዝር ርዕስ የቀረበውን ምንባብ ጥንደ ጥንድ
ሃሳቦችን እየለዩና እያገናዘቡ እያጤኑ በመሆን የሚያነቡ ተማሪዎችን በዕጣ
በትክክል ያነባሉ፡፡ ቁጥር በመምረጥ በፍጥነት፣ በተገቢው
አንብቦ መረዳት ድምፀናት በትክክል . ድምፅ አሰምተው
በምንባቡ መሠረት የቀረቡ ተራበተራ እንዲያነቡ ማድረግ፡፡
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያዎችን
ተራበተራ ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ የቀረበውን ጅምር ጽሑፍ መነሻ
ስርአት በማድርግ በዋናና በዝርዝርሃሳቦች
አወቃቀር ስልት ባለሦስት አንቀጽ
ድርሰት ይጽፋሉ፡፡
የጻፉትን ድርሰት ከጓደኞቻቸው ጋር
በመቀያየርና በማንበብ የፊደል
ግድፈትና የአጻጻፍ ስህተት ያለባቸውን

80
 ቃላትና ሐረጋት በእርሳስ ያሰምራሉ፤
ስህተቶችን በማስተካከል ድርሰቱን
እንደገና ይጽፋሉ፡፡
መምህር ደብተራቸውን በመሰብሰብ
ክትምህርት ሰዓት ውጭ በማረም
የማስተካከያ ግብረ-መልስ ይስጣሉ፡፡

መናገር በመማሪያ መጽሐፋቸው ላይ

በተሰጡት ርዕሶች በቡድን ይወያያሉ፡፡
መምህር የውይይቱን ሂደት
በመከታተል ና የራሳቸውን ሃሳብና
አስተያየት በመጨመር ውይይቱን
ያጠቃልላሉ፡፡
ቃላት ከምንባቡ ለተውጣጡ ቃላትንና
ሐረጋትን ተመሳሳይ ፍቺ ይሰጣሉ፡
፡

ማጣመርና
መነጠል በ2ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን
በሰዋስው ተግባር ሥር
የተሰጣቸውን የቤት ሥራ መልሶች
የቃላት ጥናት በየተራ ይመልሳሉ፡፡

ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና

ውስብስበ ቃላትን በመነጠልና
በማጣመር ያነባሉ፤
T
AF
ሰዋስው
ጠቋሚና ወደረኛ መስተኣምሮችን
በዓረፍተነገሮች ውስጥ በማስገባት
ዓረፍተነገሮችን ይሠራሉ፡፡
R
D

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ሴቶችን ማብቃት

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9 ሳምንት 1 የምንባብ ይዘት፡- ሴቶችን ማብቃት

ርዕሰ ጉዳይ፡- በትምህርት እኩልነትን ማስረጽ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ- ተከታታይነትና ማወዳደር/ማነጻጸር

81
 1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ

ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ማንበብንይለማመዳሉ፤
አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመማዳመጥ
መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ከሥዕል በመነሳት የሚዳምጡትን ታሪክን
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
መረዳት ከ ማ ን በ ባ ቸ ው በ ፊ ት የቀደመ ይገምታሉ፣ ለቅድመ ማዳመጥ ጥያቄ ምላሽ
ይሰጣሉ፣
ዕውቀታቸውን በመጠቀም የ ቅ ድ መ
ንባብ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤ የማዳመጥ ሂደት
የማንበብ ሂደት
መምህር ሲያነቡ ተማሪዎች
የቀረበውን ምንባብበ ሃሳቦችን በድርጊት ያዳምጣሉ፤ ለማዳመጥ ሂደት ጥያቄ
ቅደምተከተል እያደራጁና የተከታታይ
ድርጊቶችን ግንኙነት በማስተዋል ያነባሉ፡፡ ማላሽ ይሰጣሉ፤
አንብቦ መረዳት አዳምጦ መረዳት
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ መሠረት በአዳመጡት ታሪክ መሠረት
የተውጣጡ የአንብቦ መረዳት ለቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎች
ጥያቄዎች በየተራ በቃል ይመልሳሉ፡ ምላሽ ይሰጣሉ፤
፡
መጻፍና የአጻጻፍ ተማሪዎች መምህር ባሳያቸው መሠረት
በተሰጣቸው መንደርደሪያ ዓረፍተነገር
ስርአት በመነሳት አምስት አምስት በመሆን አንድ
አንድ ዓረፍተነገር በመጻፍ በቅብብሎሽአንድ
አንቀጽ ይጽፋሉ፡፡

T
የተሰጧቸውን ቃላት በተለያዩ ቅርፆች
ይጽፋሉ፡፡
AF
መናገር

ቃላት አምስት አባላት ያሏቸው ቡድኖችን

R

በማደራጀት ሥርዓተ ፆታና

ትምህርት ከሚለው ምንባብ ቁልፍ
ቃላትና ሐረጋትን መርጠው
D

በማውጣት በምንባቡ መሠረት

አውዳዊ ፍቻቸውን ይሰጣሉ፡፡
ማጣመርና በምዕራፍ 8 ሳምንት 3 ቀን 3
በሰዋስው ሥር የተሰጣቸውን የቤት
መነጠል ሥራ በየተራ ይመልሳሉ፡፤
የቃላት ጥናት ለዕለቱ የቀረበውን ምንባብ
ከማንበባቸው በፊት ከምንባቡ
የተውጣጡ ረዣዥምና ውስብስበ ቃላትን
በመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
ለምሳሌ- እንዲ-ሠሩ-ኣቸው - እንዲሠሯቸው

ሰዋስው መምህር በሚያሳቸው መሠረት

ዓረፍተነገሮችን በተገቢ አያያዥ ቃላት
አሟልተው ይጽፋሉ፡፡

6ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 9 ሳምንት 2 የምንባብ ይዘት፡- ሴቶችን ማብቃት

ርዕሰ ጉዳይ፡- በትምህርት እኩልነትን ማስረጽ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን

82
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በመጻፍ ተግባር ሥር የተሰጣቸውን
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ የቤት ሥራ መልሶች በየተራ ያነባሉ፡፡
ማንበብንይለማመዳሉ፤
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
በፍጥነት በትክክልና በተገቢው
ድምፀት አቀላጥፎ ማንበብ
መለማመድ
አንብቦ በ1ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ቅድመንባብ
በአዳምጦ መረዳት ሥር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
መረዳት/አዳምጦ ምንባቡን በደጋሚ አቀላጥፈው
ስለተማሩና ስላልተማሩ ሴቶች ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
መረዳት ተመሳስሎና ልዩነት ጽፈው
ከማንበባቸው በፊት በአንደኛው ቀን
እንዲመጡ የተሰጣቸውን የቤት
በአነበቡት መሠረት የቅድመንባብ
ሥራ ያነባሉ፡፡ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

ቅድመንባብ የማንበብ ሂደት

የትነበርሽ በሚል ርዕስ የቀረበውን
ምንባብበ ከማንበባቸው በፊት የቀደመ ምንባቡን ጥንደ ጥንድ በመሆን
ዕውቀታቸውን በመጠቀም የቅድመንባብ አንድ እንድ አንቀጽ በፍጥነት፣
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡ በተገቢው ድምፀናት በትክክል
የማንበብ ሂደት ርስበርስ እየተረዳዱ ድምፅ አሰምተው
ተራበተራ ያነባሉ፡፡
መምህር ባነበቡላቸው ሥልት መሠረት
ምንባቡን ተከታታይ ድርጊቶችነ እየለዩና
ዝምድናቸውን እያጤኑ በትክክል ያነባሉ፡፡
አንብቦ መረዳት
በምንባቡ መሠረት የቀረቡ

መጻፍና የአጻጻፍ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያዎችን
ተራበተራ ይመልሳሉ፡፡
T
የግል የሕይወት ታሪክ ለመጻፍ የሚያግዙ
AF
ነጥቦችን ከተረዱ በኃላ መምህር
ስርአት በሚያስረዳቸው መሠረት ተማሪዎች
የራሳቸውን የሕይወት ታሪክ ይጽፋሉ፡፡
የቃላትና የሐረጋትን ቅደምተከተል
በማስተካከል ዓረፍተነገሮችን እንደገና
ይጽፋሉ፡፡
R

መናገር በመማሪያ መጽሐፋቸው ላይ በተሰጡት 2

ሃሳቦች በቡድን በማወያየት ከቡድኑ አባላት
መካከል በዕጣ፤ በፈቃደኝነትወይም በአባላት
D

ስምምነት በመምረጥ በክፍል ውስጥ ንግግር

ያደርጋሉ፡፡
ቃላት ከተሰጧቸው ቃላት መካከል በፍቺ ልዩ
የሆነውን እየለዩ ይናገራሉ፡፡

ማጣመርና ምንባቡን ከማንበባቸው በፊት ከምንባቡ

የተውጣጡ ረዣዥምና ውስብስበ ቃላትን
መነጠል በመነጠልና በማጣመር ያነባሉ፤
ለምሳሌ- እንቁ-ጣጣሽ - እንቁጣጣሽ
የቃላት ጥናት

ሰዋስው በዓረፍነገሮች ውስጥ የገቡ አያያዥ ቃላትና

ሐረጋትን ለይተው በማውጣት ይናገራሉ፡፡

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9 ሳምንት 3 የምንባብ ይዘት፡- ሴቶችን ማብቃት

ርዕሰ ጉዳይ፡- አርዓያ የሆኑ ሴቶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች ( አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)

83
 7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በፍጥነት፣ በትክክልና በተገቢው
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ድምፀት አቀላጥፎ ማንበብ
መለማመድ
አንብቦ ቅድመንባብ የቤት ስራ ካለ ጽብረቃ ያካሂዳሉ ቅድመንባብ
ግብረ መልስም ይቀበላሉ
መረዳት የቀረበውን ምንባብበ በድጋሜ ከምንባብ ውስጥ ቁልፍ ቃላትና
ከማንበባቸው በፊት የቀደመ ሐረጋት ለይተው በማውጣት
ዕውቀታቸውን በመጠቀም ያነባሉ፡፡
የቅድመንባብ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ የማንበብ ሂደት
የማንበብ ሂደት የማንበብ ችግር ያለባቸውን
መምህር ባነበቡላቸው ሥልት ተማሪዎች አቀላጥፈው ከሚያነዱት
መሠረት የግጭት አፈታት ዘዴዎች ጋር በማቀናጀት ያልተፈታ ችግር
በሚል ርዕስ የቀረበውን ምንባብበ በሚል ርዕስ የቀረበውን ምንባብ
ዋናዋናና ዝርዝር ሃሳቦችን እየለዩና ጥንደ ጥንድ በመሆን የሚያነቡ
እያገናዘቡ እያጤኑ በትክክል ያነባሉ፡ ተማሪዎችን በዕጣ ቁጥር በመምረጥ
፡ በፍጥነት፣ በተገቢው ድምፀናት
በትክክል . ድምፅ አሰምተው
አንብቦ መረዳት
ተራበተራ እንዲያነቡ ማድረግ፡፡
በምንባቡ መሠረት የቀረቡ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያዎችን
ተራበተራ ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ
ስርአት
T
የቀረበውን ጅምር ጽሑፍ መነሻ
በማድርግ በዋናና በዝርዝርሃሳቦች
AF
አወቃቀር ስልት ባለሦስት አንቀጽ
ድርሰት ይጽፋሉ፡፡
የጻፉትን ድርሰት ከጓደኞቻቸው
ጋር በመቀያየርና በማንበብ የፊደል
ግድፈትና የአጻጻፍ ስህተት
R

ያለባቸውን ቃላትና ሐረጋት

በእርሳስ ያሰምራሉ፤ ስህተቶችን
በማስተካከል ድርሰቱን እንደገና
D

ይጽፋሉ፡፡
መምህር ደብተራቸውን
በመሰብሰብ ክትምህርት ሰዓት
ውጭ በማረም የማስተካከያ ግብረ-
መልስ ይስጣሉ፡፡
መናገር በመማሪያ መጽሐፋቸው ላይ በተሰጡት
ርዕሶች በቡድን ይወያያሉ፡፡
መምህር የውይይቱን ሂደት በመከታተልና
የራሳቸውን ሃሳብና አስተያየት በመጨመር
ውይይቱን ያጠቃልላሉ፡፡

ቃላት ከምንባቡ ለተውጣጡ ቃላትንና

ሐረጋትን ተመሳሳይ ፍቺ ይሰጣሉ፡
፡

ማጣመርና በ2ኛው ሳምንት በ3ኛው ቀን

በሰዋስው ተግባር ሥር
መነጠል
የተሰጣቸውን የቤት ሥራ መልሶች
በየተራ ይመልሳሉ፡፡
84
የቃላት ጥናት
ከምንባቡ የተውጣጡ ረዣዥምና
ውስብስበ ቃላትን በመነጠልና
በማጣመር ያነባሉ፤
ጠቋሚና ወደረኛ መስተኣምሮችን
በዓረፍተነገሮች ውስጥ በማስገባት
ሰዋስው ዓረፍተነገሮችን ይሠራሉ፡፡

T
AF
R
D

85
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ተውኔት/ድራማ

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ድራማ/ተውኔት

ርዕሰ ጉዳይ፡-ትዕይንት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ድራማ/ተውኔት

1ኛ ቀን 2ኛቀን 3ኛቀን

አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በፍጥነት፣ በትክክልና በተገቢው
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ድምፀት አቀላጥፎ ማንበብ
መለማመድ
አንብቦ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ መምህራችሁ”ጅብ ነች” ወይም ሌላ
መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ተመሳሳይ ተውኔት ሲያነቡላችሁ
መረዳት ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ገጸባህሪያቱን፣ መቼቱን፣ ግጭቱን፣
የታሪኩን ፍሰት በተመለከተ
ቅድመንባብ ማስታወሻ በመያዝ ማዳመጥ::
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ተውኔት እንዲሁም የሃሳቦችን የድርጊት
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ እና ቅደምተከተል ግንኙነት እያደራጁ
ሌላጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤ ማዳመጥ፣ በተጨማሪም የቅድመ፣
በተተኳሪና ቁልፍ ቃላት ላይ መወያየት
/ማስተዋወቅ
T የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ጥያቄዎችን መመለስ
AF
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ተውኔት ስርአተ
R

ነጥቦቹን ተከትለውና የገጸባህሪያቱን

ንግግር አስመስለው ማንባብ
ድህረንባብ
D

ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ

በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

የድራማ አላባ የሆኑትን ምልልስና ትረካ

ይለያሉ/ይገነዘባሉ፡፡ እንዲሁም
የቀረበላቸውን ሰንጠረዥ ያሟላሉ
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት
ገጸባህሪያትን በድርጊታቸው ገምግሞ
አንቀጽ መጻፍ ማለትም በሚሰጣቸው
ገጸባህሪን የመገምገሚያ ቅጽ መሰረት
ገጸባህሪዩ ያከናወናቸውን ዋናዋና
ድርጊቶች በአንድ በኩል፣ ስለገጸባህሪዩ
ድርጊቶች የግል አመለካከታቸውንና
አስተያየታቸውን በሌላ በኩል
ይጽፋሉ:ድርሰትን መከለስ፣ ማረምና
አስተካክሎ መጻፍ
መምህር ደብተራቸውን በመሰብሰብ
ክትምህርት ሰዓት ውጭ በማረም
የማስተካከያ ግብረ-መልስ ይስጣሉ፡፡

86
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ
ቃላት ላይ መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ተዋናይ፣ ገጸባህርይ፣ መቼት፣ መልዕክት
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊቃላት፡-
ድራማ/ተውኔት፣ ቲያትር፣ ትራጀዲ፣ ኮሜዲ፣

ለቃላትና ለሐረጋት አውዳዊ ፍቺ

መስጠት
የቃላት ጥናት የቀረቡላቸውን ቃላት
በማጣመርና በመነጠል
ማንበብ እንዲሁም
የቀረቡላቸውን ቃላት
በፍጥነት ደጋግመው
ማንበብ

ሰዋስው ስሞችን እንደባለቤት፣ ስሞችን

እንደቀጥተኛና እንደኢቀጥተኛ
ተሳቢ፣ የተዘወተሩ ባለቤትና አንቀጽ
ያላቸውን ዓረፍተነገሮችና የተዘወተሩ
ሐተታዊ ዓረፍተነገሮችን መለየት፤

T 1. ረጂሟ መዓዛ ወደትምህርት ቤት

ሄደች፡፡
AF
2. መምህር አህመድ ትናንት
አስተማረን፡፡

3. ሳህሉ ወንድሙን ጠራው፡፡

R
D

87
6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ድራማ/ተውኔት

ርዕሰ ጉዳይ፡-ቅንጫቢ ቲያትር

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ድራማ/ተውኔት (አስተያየት፡- ቅንጫቢ ቲያትሩ ሊቀጥል ይችላል፡፡)
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ •ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ማንበብ በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በፍጥነት፣ በትክክልና በተገቢው
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ድምፀት አቀላጥፎ ማንበብ
መለማመድ
አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ለክፍል ደረጃው የቀረበን
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ጽሑፍከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ
እና ሌላጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤
ይቀበላሉ
በድራማ/ተውኔት ቅርጽ ላይ
ይወያያሉ፡፡
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና ቁልፍ ቃላት
ላይ መወያየት
ቅንጫቢ፣ ቲያትር፣ መድረክ፣ አልባሳት፣
መተወን፣

ጽሑፍን ለመረዳት ምልክቶችን፣ የራስጌ

መግለጫዎችን፣ የሥዕል መግለጫዎችንና
ሌሎች መረጃዎችን ያነባሉ፡፡

የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ተውኔት ስርአተ
ነጥቦቹን ተከትለውና
የገጸባህሪያቱን ንግግር አስመስለው
ማንባብ
T
AF
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ተውኔት ስርአተ
ነጥቦቹን ተከትለውና
የገጸባህሪያቱን ንግግር አስመስለው
ማንበብ በተጨማሪም ጥንድ
R

ጥንድ በመሆን የቀረበውን ተውኔት

የሃሳቦችን ድርጊታዊ ቅደም
ተከተል ግንኙነት በማስተዋል
D

ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው
ጽሑፍበተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
የድራማ አላባ የሆኑትን ምልልስና ትረካ
ይለያሉ/ይገነዘባሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት
ጅምር ተውኔትን መጨረስ
በተውኔት ውስጥ ቅንፍ መጠቀም
መናገር
ተውኔትን መተወን

ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና

አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ቅንጫቢ፣ ቲያትር፣ መድረክ፣ አልባሳት፣
መተወን፣
ለቃላትና ሐረጋት አውዳዊ ፍቺ

88
 መስጠት
የቃላት ጥናት
ሰዋስው ስሞችን እንደቀጥተኛና
እንደአቀጥተኛ ተሳቢ መለየት፣
የተዘወተሩ ባለቤትና አንቀጽ
ያላቸውን ዓረፍተነገሮች መለየት፣
የተዘወተሩ ሐተታዊ
ዓረፍተነገሮችን መለየት፤

1. አህመድኳስ ገዛ፡፡
2. መሐመድ አህመድን
ጠራው፡፡
3. መሐመድ
ለአህመድመጽሐፍ
ሰጠው፡፡

6ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ድራማ/ተውኔት

ርዕሰ ጉዳይ፡-የተውኔት መልዕክትን መተንተን

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ድራማ/ተውኔት (የ2ኛና የ3ኛውን ሣምንት ድራማ መጠቀም)

አቀላጥፎ
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን
T 9ኛ ቀን
AF
•ለደረጃው የቀረበንን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
በትክክል፣ በፍጥነትና በአገላለፅ በፍጥነት፣ በትክክልና በተገቢው
ማንበብ
ማንበብንይለማመዳሉ፤ ድምፀት አቀላጥፎ ማንበብ
መለማመድ
አንብቦ መረዳት . በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ቅድመንባብ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
R

ለክፍል ደረጃው የቀረበን

መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ጽሑፍከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ይቀበላሉ
D

ልምድ እና ሌላጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤

በድራማ/ተውኔት ቅርጽ ላይ
ይወያያሉ፡፡
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና ቁልፍ ቃላት
ላይ መወያየት የገጸባህርያትን ድርጊት
ይገመግማሉ፡፡ መልዕክትን
በመከፋፈል/ በመነጣጠል ይወያያሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ተውኔት ስርአተ
ነጥቦቹን ተከትለውና
የገጸባህሪያቱን ቃለምልልስ
ከገለጻው እየለዩ ማንበብ
ድህረንባብ
የ28ኛና የ29ኛ ሣምንትን ድራማ
መልዕክት ይተነትናሉ፡፡
የድራማ አላባ የሆኑትን ምልልስና ትረካ
ይለያሉ/ይገነዘባሉ፡፡
የገጸባህርያትን ድርጊት ይገመግማሉ፡፤
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት
ጅምር ተውኔትን መጨረስ
ገላጭ ጽሑፍን ወደተውኔት
መለወጥ
መናገር
89
 ተውኔትን መተወን

ቃላት
ጥቅል ቃላትን መዘርዘር፣ አውዳዊ
ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት የቀረቡላቸውን ቃላት

በማጣመርና በመነጠል
በፍጥነትና በትክክል
ማንበብ

ሰዋስው ስሞችን እንደባለቤት፣ ስሞችን

እንደቀጥተኛና እንደኢቀጥተኛ
ተሳቢ፣ የተዘወተሩ ባለቤትና
አንቀጽ ያላቸውን ዓረፍተነገሮችና
የተዘወተሩ ሐተታዊ
ዓረፍተነገሮችን መለየታቸውን
መመዘን

T
AF
R
D

90
 ሰባተኛ ክፍል

T
AF
R
D

91
የሰባተኛ ክፍል የአማርኛ እንደአፍመፍቻ ቋንቋ ወሰንና ቅደም ተከተል

የመጀመሪያ አዘጋጆች
ጌታቸው እንዳላማው አስፋው(ዶ/ር)

ቻላቸው ገላው ሰጠኝ

ሐዋዝ ወልደየስ በየነ

T
አሻሽሎ ያዘጋጀው
AF
ትንሳኤ ብርሃኔ ላቀው

/ሪድ ቲኤ አማራ ክልል/

R
D

የአማራ ብሔራዊ ክልላዊ ትምህርት ቢሮ

ባህርዳር፣ ሐምሌ 2008 ዓ.ም

92
 የ7ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የመጀመሪያው ወሰነ ትምህርት (15 ሳምንታት - ምእራፍ 1-5)

ምእራፍ 1 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ተፈጥሮን ማድነቅ

ምዕራፍ1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ተፈጥሮን ማድነቅ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ተፈጥሯዊና ሰውሠራሽ ነገሮች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ መስህቦቻችን የሚለውን ወይም በሌላ

መረዳት/አዳም የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
ጦ መረዳት ዕውቀታቸው፣ ልምድ፣ ከስዕልና ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ከርዕሱ ጋር ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ
መወያየት ሰውሠራሽ(ሐውልቶች፣
T ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
AF
ቤተክርስቲያኖች፣መስጊዶች፣
ሐይቆች፣ማሳ…
ተፈጥሯዊ (ተራሮች፣ፏፏቴዎች፣
ሸለቆዎች፣ሐይቆች፣ወንዞች፣የመሬት
አቀማመጥ፣ፍልውሃ፣እሳተገሞራ፣…
R

(አስተያየት፡- ሥዕሉ በአካባቢው

የሚገኙ ልዩልዩ ወፎችና
መገግለጫዎችን ያካተተ ይሁኑ፡፡)
የማንበብ ሂደት
D

ድምጽ ሳያሰሙ በገላጭ ስልት

የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ
ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ ሂደት
ጥያቄዎች መልስ መስጠት ቀጣይ
አንቀጾች ስለምን እንደሚገልጹ መተንበይ
ንባብን ወደፊት መቀጠል ዋነኛው
የሳምንቱየ ንባብ ስትራቴ ጅ ነው
ድህረንባብ
ለንባብ በቀረበው የገላጭ ጽሑፍ
ውስጥ በተገለጸውመሠረት ቀጥተኛ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
ለንባብ በቀረበው ጽሑፍ በተገለጸው
መረጃ ፍንጭና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ የቢጋር ሰንጠረዥ በገላጭ ስልት
ስርአት ያዘጋጃሉ
በቃል የሚነበቡላቸውን አረፍተ
ነገሮች በትክክል ይጽፋሉ

93
መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና አዳዲስ በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ

ቃላት ላይ መወያየት የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
ይጠቀማሉ፤
ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት
ዕውቀትን ለማግኘት፣ ለማሳደግና
አገላለጽን
ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
ይጠቀማሉ፤
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
/ማጣመርና ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መነጠል/ መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ምሳሌ እሳተገሞራ፣ እየተገማሸሩ፣

መልክዓምድራዊ

አያያዦች በሁለት ነጠላ አረፍተነገሮች

ሰዋስው መካከል እየገቡ አረፍተነገሮችን
ወደድርብ አረፍተነገር መለወጥ
T የሚያስችሉ ናቸው:: እነርሱም እና፣
ግን፣ ነገር ግን፣ እንጂ ወዘተ ናቸው::
AF
ምዕራፍ1፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ተፈጥሮን ማድነቅ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ተፈጥሮን መለማመድና ማድነቅ

R

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
D

አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ዕውቀታቸው፣ከሰዕልና ከርዕስ
ጋር ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና ቁልፍ
ቃላት ላይ መወያየት
መለማመድ፣ማድነቅ፣ብሐየራዊ
ፓርክ፣ጥብቅ ደን፣የኢትዮጵያ
ተፈጥሯዊ ውበት(የመሬት
አቀማመጥ፣ወቅቶች፣የአየር ፀባይ፣
የዱር እንስሳት)
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በገላጭ ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ
ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ ሂደት
ጥያቄዎች መልስ መስጠት ቀጣይ
94
 አንቀጾች ስለምን እንደሚገልጹ
መተንበይ
ንባብን ወደፊት መቀጠል ዋነኛው
የሳምንቱየ ንባብ ስትራቴ ጅ ነው

ድህረንባብ
ቀጥተኛና በተገለጸው
መረጃና ዳራዊ እውቀት
መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ

መጻፍና የአጻጻፍ ባዘጋጁት የቢጋር ሰንጠረዥ

ስርአት መሰረት በገላጭ ስልት አንቀጽ
ይጽፋሉ
በቃል የሚነበቡላቸውን አረፍተ
ነገሮች በትክክል ይጽፋሉ
መናገር አካቢብን በማድነቅ ይናገራሉ
ባነበቡት ጽሁፍ ላይ ይወያያሉ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና .]
በተለያዩ ዐውዶች ውስጥ ሲጽፉ
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መተዋወቅT
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የተማሯቸውን አዳዲስ ቃላት
ይጠቀማሉ፤
ዕውቀትን ለማግኘት፣
AF
መለማመድ፣ማድነቅ፣ብሐየራዊ ለማሳደግና አገላለጽን
ፓርክ፣ጥብቅ ደን፣የኢትዮጵያ ለማጥራት የተማሯቸውን አዳዲስ
ተፈጥሯዊ ውበት(የመሬት ቃላትን በጽሑፋቸው ውሰጥ
አቀማመጥ፣ወቅቶች፣የአየር ፀባይ፣ ይጠቀማሉ፤
የዱር እንስሳት)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
R

ቃላት፡- ማዕቀፍ፣ቅፅ፣ራስን
መገምገም፣ድርብ ዓረፍተነገር፣
ሥርዓተነጥብ፣
D

ቀደምሲል የተማሯቸውና በሳምንቱ

ጠቃሚ የሆኑ ቃላት፡- ገላጭ ቃላትና
ጹሑፍ፣ ጹሑፍን መገምገም፣
ተፈጥሯዊ፣ ሰውሠራሽ

ለቃላት አውዳዊ ፍች
መስጠት

የቃላት ጥናት

ድርብ አረፍተነገሮችን መነጠል

ሰዋስው

95
 D
R

96
AF
T
 D
R

97
AF
T
 D
R

98
AF
T
 D
R

99
AF
T
ምዕራፍ1፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ፈጥሮን ማድነቅ፤ ርዕሰ ጉዳይ፡- የተፈጥሮ ሃብትን
መንከባከብ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋናሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብብ መረዳት . በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ጉዞ ወደ ሸዋሮቢት የሚለውን ወይም

በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
ቅድመንባብ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና
ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ የድህረ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ
እና ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት(ደን፣ እርከን ፣የተፋሰስ
ልማት፣ውሃ፣እንስሳት፣ተክሎች፣
አፈር)
ራስን የመገምገሚያ ስልቶችን ማስታወስ
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በገላጭ ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ
ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ ሂደት
T
AF
ጥያቄዎች መልስ መስጠት ቀጣይ
አንቀጾች ስለምን እንደሚገልጹ
መተንበይ
ንባብን ወደፊት መቀጠል ዋነኛው
የሳምንቱየ ንባብ ስትራቴ ጅ ነው
R

ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
D

እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ ስለዋናው
ሃሳብ የሚገልፁ ጥቂት
ዓረፍተነገሮች ይፅፋሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ባለፈው ሳምንት በገላጭ ስልት

ስርአት የጻፉትን አንቀጽ እንደገና
አስተካክለው ይጽፋሉ
በቃል የሚነበቡላቸውን አረፍተ
ነገሮች በትክክል ይጽፋሉ
መናገር በመረጃ የተደገፈ ንግግር ማድረግ
ማለትም ባለሙያ በመጠየቅ ክፍል
ውስጥ ንግግር ማድረግ.
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መተዋወቅ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ለም፣ ክትር፣ ማዳበሪያ ፣
100
 የኢትዮጵያ ተፈጥሯዊ
ውበት(የመሬት አቀማመጥ፣
ወቅቶች፣የአየር ፀባይ፣የዱር
እንስሳት)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- አላቂ ሃብት፣ማዕቀፍ፣
ቅፅ፣ራስን መገምገም፣ድርብ
ዓረፍተነገር፣ ሥርዓተነጥብ፣
ቀደምሲል የተማሯቸውና በሳምንቱ
ጠቃሚ የሆኑ ቃላት፡- ገላጭ ቃላትና
ጹሑፍ፣ ጹሑፍን መገምገም፣
ተፈጥሯዊ፣ ሰውሠራሽ

ለቃላትና ሐረጋት
ተመሳሳይ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ

ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

እንዳይወስድና፣
የሚንደረደረውን፣ ንጥረነገሮች
T
AF
ሰዋስው
ድርብ አርፍተ ነገሮችን መመስረት
R
D

7ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 2 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- የቤተሰብ ምጣኔ

7ኛ ክፍል ምዕራፍ 2፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የቤተሰብ ምጣኔ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የቤተሰብ ምጣኔ ምንነት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ንግግር/ዋናሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ “የቤተሰብ ምጣኔ” የሚለውን ወይም

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
መረዳት ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ከረዕስና ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
ከስዕል ያዛምዳሉ፤ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና ቁልፍ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ቃላት ላይ መወያየት
የውልደት መጠን፣የቤተሰብ
ምጣኔ፣ውልደትን መቆጣጠር፣
የወሊድ መቆጣጠሪያ፣የጤና
101
 አገልግሎት፣ወጭ፣ራስን
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በንግግር ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ
ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ ሂደት
ጥያቄዎች መልስ መስጠት ቀጣይ
አንቀጾች ስለምን እንደሚገልጹ
መተንበይ
ደጋግሞ ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱየ
ንባብ ስትራቴ ጅ ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፣ ስለዋናውና ዝርዝር
ሃሳቦች የሚገልፁ ጥያቄዎችን
ጽሁፍን በማሳጠር ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ የዋናና
የቢጋርዝርዝር
ሰንጠረዥሀሳቦችን የቢጋር
በገላጭ ስልት
ስርአት ያዘጋጃሉ ያዘጋጃሉ
ሰንጠረዥ
በቃል የሚነበቡላቸውን አረፍተ ነገሮች
ስርኣተ
በትክክልነጥቦችና
ይጽፋሉ አገልግሎታቸው
ቃለ አጋኖና ድርብ የጥቅስ ምልክት በመስተጋብራዊ ንባብ ሂደት

መናገር
T መስህቦቻችን በተመለከተ ይወያያሉ
AF
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ላይ መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የውልደት መጠን፣የቤተሰብ
R

ምጣኔ፣ውልደትን መቆጣጠር፣
የወሊድ መቆጣጠሪያ፣የጤና
አገልግሎት፣ወጭ፣
D

የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ

ቃላት፡- በራሪወረቀት፣የራስጌ
ምግለጫ የስዕል ስያሜዎች (labels)
መግለጫ፣ሠንጠረዥ፣ግራፍ፣
ለቃላትና ሐረጋት አውዳዊ ፍች
መስጠት
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
የሚያዳግቱ ውስብስብ
ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡

ምሳሌ እሳተገሞራ፣ እየተገማሸሩ፣

መልክዓምድራዊ

ጥገኛ መስተጻምር
ሰዋስው ጥገኛ መስተጻምር አንድን ኧርፍተነገር
ግሱ እንዳያስር አድርጎ ከሌላ አረፍተ
ነገር ጋር እንዲጠጋ የሚያደርግ ነው::
102
 ምሳሌ፦ ስለ፣ እንደ፣

ምእራፍ 2-2፡- ሳምንት 4- የምንባብ ይዘት፡- የቤተሰብ ምጣኔ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ስለቤተሰብ ምጣኔ የተለያዩ አመለካከቶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ንግግር/ዋናሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ጋር ያዛምዳሉ፤ ይቀበላሉ
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪና ቁልፍ
ቃላት ላይ መወያየት (ልጅ ሃብት
T
AF
ነው፤ ልጅ በዕድሉ ያድጋል፣ልጅን
እንደ ገቢ ምንጭ መቁጠር)
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በንግግር ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
R

ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ

ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ ሂደት
ጥያቄዎች መልስ መስጠት ቀጣይ
አንቀጾች ስለምን እንደሚገልጹ
D

መተንበይ ደጋግሞ ማንበብ ዋነኛው

የሳምንቱ የንባብ ስትራቴ ጅ ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
፣ ስለዋናውና ዝርዝር ሃሳቦች
የሚገልፅ አንድ አንቀፅ ይጽፋሉ ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ባዘጋጁት የቢጋር ሰንጠረዥ
ስርአት መሰረት በዋናና ዝርዝር ሀሳቦች
የተዋቀረ አንቀጽ መጻፍ
ስርአተነጥቦችን መጠቀም
መናገር የተገነዘቡትን በራስ አባባል መግለጽ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መተዋወቅ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
(ልጅ ሃብት ነው፤ ልጅ በዕድሉ
ያድጋል፣ልጅን እንደ ገቢ ምንጭ
103
 መቁጠር፣ ጥቃት፣ ዘር ማብዛት)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡-እምነት፣ የንግግር
አቀራረብ፣ ሃሳብን ማያያዝ፣
ሃሳብን መቀየር፣ ሳሳቦችን
ማደራጀት፣ ሃሳቦችን መግለጽ፣
ሃሳቦችን መገምገም
ቀደምሲል የተማሯቸውና በሳምንቱ
ጠቃሚ የሆኑ ቃላት፡-
የራስጌ ምግለጫ የስዕል ስያሜዎች
(labels)መግለጫ፣ ሠንጠረዥ፣
ግራፍ፣

የቃላት ጥናት
ሰዋስው
አያያዦችን መጠቀም

7ኛ ክፍል፣ 2-3፡- ሳምንት 6 - የምንባብ ይዘት፡- የቤተሰብ ምጣኔ፤

T
ርዕሰ ጉዳይ፡- የህፃናት እንክብካቤ
AF
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ንግግር/ዋናሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
R

ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የአንብቦ

D

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ ግብረ

ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ መልስም ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
(አስተያየት፡- ህብረተሰቡ ለአዳጊ
ህፃናት የሚያደርገውን እንክብካቤ
ከምንባቡ ጋር ማያያዝ)
በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት(ህፃን፣ እንክብካቤ፣
በጀት፣የእናቶችና የህፃናት ሞት፣
ህክምና፣ ክትባት፣ ተመጣጣኝ
ምግብ፣ ትምህርት፣ ስልጠና )
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በንግግር ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧
ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ
ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ
ሂደት ጥያቄዎች መልስ መስጠት
ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ
ስትራቴ ጅ ነው
ድህረንባብ
104
 ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ ፡
መጻፍና የአጻጻፍ ባለፈው ሳምንት በዋናና ዝርዝር
ስርአት ሀሳቦች የተዋቀረ አንቀጽ
የጻፉትን አሻሽሎ መጻፍ
ስርአተነጥቦችን መጠቀም
በተሰጣቸው ጽሁፍ ውስጥ
በተገቢው ቦታ ማስቀመጥ
መናገር የተገነዘቡትን ሀሳብ መናገር
ማለትም ባነበቡት ጽሁፍ ሊተላለፍ
የተፈለገውን መልእክት ለክፍል
ጓደኞቻቸው በንግግር ማቅረብ
ቃላት ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ

ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
/ማጣመርና ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
T
AF
ምሳሌ ይኖርባቸዋል፣
ዓለምቀፋዊ፣ ተደንግገዋል

ሰዋስው
አያያዦችን በመጠቀም ድርብ
R

አረፍተነገሮችን መመስረት
D

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 3 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ኤች አይ ቪ ኤድስና ማህበራዊ ቀውስ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ ፡- ሳምንት 1 - የምንባብ ይዘት፡- ኤች አይ ቪ ኤድስና ማህበራዊ ቀውስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ኤች አይ ቪ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
ዕውቀታቸው፣ ስዕልና ርዕስ ጋር ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ያዛምዳሉ፤ ላይም ይወያያሉ::
በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት/
ማስተዋወቅ ( ኤች አይ ቪ፣ ኤድስ፣
መከላከል፣ ከእናት ወደ ልጅ
መተላለፍ፣ (ቀውስ፣ ማህበራዊ፣
105
 ኢኮኖሚያዊ፣ ፖለቲካዊ)
የምክንያትና ውጤት ቃላት ላይ
መወያየት (ምሳሌ፡-በመሆኑም፣
ምክንያቱም፣ ስለዚህ፣ በዚህ የተነሳ፣
በውጤቱ መሠረት)
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በንግግር ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧
ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ
ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ ለማንበብ
ሂደት ጥያቄዎች መልስ መስጠት
ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ
ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም ስለምክንያትና
ውጤት ይናገራሉ፡፡
ጽሑፍን አንብቦ ለመረዳት
የተማሯቸውን ምዕላዶች፣
T
AF
መሸጋገሪያና አያያዥ ቃላትን
/ሐረጎችን ይጠቀማሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ በምክንያትና ውጤት አወቃቀር

ስርአት ስልት አንቀጽ መጻፍ
R

ስርአተነጥቦችን መጠቀም
በተሰጣቸው ጽሁፍ ውስጥ
በተገቢው ቦታ ማስቀመጥ
D

መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች በጽሁፍም ሆነ በንግግር ተገቢ የቃላት
አጠቃቀማቸውን ማሳደግ
አዳዲስ ቃላት ጋር መተዋወቅ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
( ኤች አይ ቪ፣ ኤድስ፣ መከለሰከል፣
ከእናት ወደ ልጅ መተላለፍ፣
(ቀውስ፣ ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣
ፖለቲካዊ)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- በመሆኑም፣ ምክንያቱም፣
ስለዚህ፣ በዚህ የተነሳ፣ በውጤቱ
መሠረት፣ ከነስሜቱ (ድምፀቱ)
ማንበብ፣ የምናነነብበትን ምክንያት
መግለጽ፣ መረጃን መተንተን

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
/ማጣመርና ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
106
መነጠል/
ምሳሌ ሊቋቋሟቸው፣
እያንዳንዳችን፣ከሚተላለፍባቸው

ጠቋሚ መስተአምር
ሰዋስው ጠቋሚ መስተአምራን የሚባሉት ይህ፣
ያ፣ ይቺ፣ ና የመሳሰሉት ናቸው::

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ3፡- ሳምንት 2 - የምንባብ ይዘት፡- ኤች አይ ቪ ኤድስና ማህበራዊ ቀውስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ኤድስ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤
T በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
AF
ማከናወን

አንብቦ መረዳት
ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
R

ዕውቀታቸው፣ከስዕልምና ከርዕስ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም

ጋር ማዛመድን ሰንጠረዦችንና ይቀበላሉ
ግራፎችን እንደ መረጃ ምንጭነት
D

ይጠቀማሉ፡፡
በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት
( ኤች አይ ቪ፣ ኤድስ፣ ህክምና፣
ተጓዳኝ በሽታዎች፣ በጤና፣
በኢኮኖሚ በማህበረሰብ ዕድገት
ያለው ተፅዕኖ፣ ጤና)

የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና
ውጤት ስልት የተጻፈውን
ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ
ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ
ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች መልስ
መስጠት ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ
ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
107
 እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ለመመለስ ሰንጠረዦችንና
ግራፎችን እንደ መረጃ
ምንጭነት ለመጠቀም
ያቅዳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ በምክንያትና ውጤት አወቃቀር
ስርአት ስልት አንቀጽ መጻፍ
አህጽሮተ ቃልን መጠቀም
ስርአተነጥቦችን መጠቀም
በተሰጣቸው ጽሁፍ ውስጥ
በተገቢው ቦታ ማስቀመጥ
መናገር ውይይት የውይይት አቀራረብ
መመሪያዎቹን በደንብ በማስገንዘብ
ከኤች አይቪ/ኤድስ ጋር ተያያዥነት
ባላቸው ጉዳዮች ዙሪያ እንዲወያዩ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
ተቃራኒ የቃላት ፍች
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
T
( ኤች አይ ቪ፣ ኤድስ፣ ህክምና፣
ተጓዳኝ በሽታዎች፣ በጤና፣
AF
በኢኮኖሚ በማህበረሰብ ዕድገት
ያለው ተፅዕኖ፣ ጤና)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡-
ቀደምሲል የተማሯቸውና በሳምንቱ
ጠቃሚ የሆኑ ቃላት፡-
R

ከነስሜቱ (ድምፀቱ) ማንበብ፣

የምናነነብበትን ምክንያት
መግለጽ፣ መረጃን መተንተን
D

የቃላት ጥናት
ሰዋስውr ጠቋሚ መስተአምርና የመሆን ግስ
የመሆን ግሶች የሚባሉት ስምን
በመሙያነት ሊወስዱ የሚችሉ
ናቸው::

7ኛ ክፍል፣ 3-3፡- ሳምንት 9 - የምንባብ ይዘት፡- ኤች አይ ቪ ኤድስና ማህበራዊ ቀውስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ኤች አይቪ ኤድስ በህብረተሰብ ጤናና ኢኮኖሚ ላይ ያለው ተፅዕኖ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
108
 ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ጋር መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ያዛምዳሉ፡፡ መረጃ ይቀበላሉ
በሰንጠረዦችንና በግራፎችን
እንዴት እንደሚቀርብ
ይወያያሉ፡፡
በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት

የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና
ውጤት ስልት የተጻፈውን
ምንባብ ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ንባብን ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም
ብሎ ማሰብ ያልገባን ነገር ካለ
ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ
ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች መልስ
መስጠት ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ
ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም በጽሑፉ
T
AF
ውስጥ ለቀረቡት መረጃዎች
ሠንጠረዦችና ግራፎችን
ይተነትናሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ በምክንያትና ውጤት አወቃቀር
ስርአት ስልት የጻፉትን አንቀጽ አሻሽሎ
መጻፍ
R

የፊደላት ግድፈት ያለባቸውን

ቃላትና ሐረጋት አስተካክሎ መጻፍ
D

መናገር የክርክር አቀራረብ መመሪያዎቹን

በደንብ በማስገንዘብ ከኤች አይቪ/ኤድስ
ጋር ተያያዥነት ያላቸው ሁለት
የመከራከሪያ ርእሶች መርጠው
እንዲከራከሩ ማድረግ
ቃላት ለቃላት ተመሳሳይና ተቃራኒ ፍች
መስጠት
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
/ማጣመርና ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
መነጠል/ ረጅምና እንግዳ ቃላትን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡

ምሳሌ ውጤታማነትም፣
ወንድሞቻቸውንና፣ አድርጓቸዋል፣

ሰዋስው ጠቋሚ መስተአምር ከመሙያ ጋር ሰጥቶ

በአረፍተነገር ውስጥ እንዲለማመዱ
109
 ማድረግ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ታዋቂ የኪነጥበብ ሰዎች

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ4፡- ሳምንት 1 - የምንባብ ይዘት፡- ታዋቂ የኪነጥበብ ሰዎች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የታዋቂ የኪነጥበብ ሰዎች የህይወት ታሪክ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- የህይወት ታሪክ
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ ጋር ላይም ይወያያሉ::
ያዛምዳሉ፡፡
በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት/
T
AF
መተዋወቅ (አድናቆት፣ ተደናቂ፣
ጥራት፣አርአያ፣ኪነጥበባዊ ብቃት፣
ተሰጥዖ )
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና
R

ውጤት ስልት የተጻፈውን ምንባብ

ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን
ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ
D

ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ

ማንበብ ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች
መልስ መስጠት ቀጣይ አንቀጾች
ስለምን እንደሚገልጹ መተንበይ
ደጋግሞ ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ
የንባብ ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና (ስለ ጽሑፍ
አላባውያንና ስለተከታታይነት
የቀረቡ ጥያቄዎች) በደረጃው
ጽሑፍ በተገለጸው መረጃና
ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም ጽሑፍን አንብቦ
ለመረዳት የተማሯቸውን
ምዕላዶች፣ መሸጋገሪያና
አያያዥ ቃላትን /ሐረጎችን
ይጠቀማሉ፡፡

110
መጻፍና የአጻጻፍ የተሰጠን የቢጋር ሰንጠረዥ ተጠቅሞ
ስርአት የህይወት ታሪክ መጻፍ
በተሰጣቸው ጽሁፍ ውስጥ የሚታዩ
ትን ግድፈቶች አስተካክሎ መጻፍ
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች በአዳዲስ ቃላት እንዲጠቀሙ
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት ማለማመድ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
(አድናቆት፣ ተደናቂ፣ ጥራት፣አርአያ፣
ኪነጥበባዊ ብቃት፣ተሰጥዖ )
የሳምንቱ ትምህርታዊ ቃላት፡-
ተለጣጣቂነት፣ ቅደምተከተላዊ
ተለጣጣቂነት፣ የሕይወት ታሪክ፣
የግል ማስታወሻ፣ ሕይወት፣

ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡

ምሳሌ ኢትዮፒክስ፣
ተበርክቶላቸዋል፣ተስተጓጎለባቸው፣
T
AF
ሰዋስው ተውሳከ ግስ
ተውሳከ ግስ ማለት የግስ ጭማሪ
ወይም ግስን የሚገልጽ ማለት ነው::
R
D

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ4፡- ሳምንት 2 - የምንባብ ይዘት፡- ታዋቂ የኪነጥበብ ሰዎች

ርዕሰ ጉዳይ፡- የውሎ ማስታወሻ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ/ ተከታታይነት

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ለመረዳት በአንደኛው ቀን
በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ ማንበብን የቀረበውን ጽሁፍ
ይለማመዳሉ፤ አቀላጥፎ በማንበብ
መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ
ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ያዛምዳሉ፡፡
በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት/

111
 መተዋወቅ (አድናቆት፣ ተደናቂ፣ ጥራት፣
አርአያ፣ኪነጥበባዊ ብቃት፣ተሰጥዖ )
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና ውጤት
ስልት የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ
ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን ገትቶ
ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን
ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ
ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች መልስ
መስጠት ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ ስልት
ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና (ስለ ጽሑፍ
አላባውያን፡-ሁነቶች)በደረጃው
ጽሑፍ በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱአመራማሪ ጥያቄዎችንና
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም ጽሑፍን
አንብቦ ለመረዳት የተማሯቸውን
ምዕላዶች፣ መሸጋገሪያና አያያዥ
ቃላትን /ሐረጎችን ይጠቀማሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ
ስርአት
T
በተሰጣቸው ቅደም ተከተል መሰረት
የየራሳቸውን የአንድ ቀን ውሎ በአንድ
አንቀጽ መጻፍ
AF
በተሰጣቸው ጽሁፍ ውስጥ ስርአተ
ነጥቡን በማስተካከልና የሀሳብ ቅደም
ተከተሉን በማደራጀት መጻፍ
መናገር በቀረበላቸው የሀሳብ
R

ቅደም ተከተል መሰረት

ንግግር ማቅረብ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
D

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት

የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ጥበብ፣ መድረክ፣ መነጋገሪያ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡-(የውሎ ማስታወሻ፣ሁነቶችን
መገምገም፣ተውሳክግስ(የጊዜ፣ቦታ)፣
የግስጊዚያት
ቀደምሲል የተማሯቸውና በሳምንቱ
ጠቃሚ የሆኑ ቃላት፡- ተለጣጣቂነት፣
ቅደምተከተላዊ ተለጣጣቂነት፣
የሕይወት ታሪክ፣ የግል ማስታወሻ፣
ሕይወት፣
የቃላት ጥናት
ሰዋስው
መደብ
በአማርኛ ቋንቋ መደብ
በሶስት ይከፈላል::
መደቦቹ የሚገለጹት
በተውላጠ ስሞች ነው::

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ4፡- ሳምንት 3 - የምንባብ ይዘት፡- ታዋቂ የኪነጥበብ ሰዎች

112
ርዕሰ ጉዳይ፡- የአርአያ ጥራትና ብቃት
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ/ ገላጭ
Day 1 Day 2 Day 3
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ለመረዳት በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ ማንበብን አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ

ውስጥ የአንብቦ መረዳት
ለ የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ፣ ርዕስና ስዕል ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፡፡ (በአንድ ግለሰብ
ሕይወት መነሻነት ላይ ይወያያሉ፡፡)
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና ውጤት
ስልት የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ
ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን ገትቶ
ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን
ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ
ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች መልስ
መስጠት ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ ስልት
ነው
ድህረንባብ
T
AF
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም ጽሑፍን
አንብቦ ለመረዳት የተማሯቸውን
ምዕላዶች፣ መሸጋገሪያና አያያዥ
ቃላትን /ሐረጎችን ይጠቀማሉ፡፡
R

መጻፍና የአጻጻፍ በተሰጣቸው የቢጋር

ስርአት ሰንጠረዥ መሰረት
የየራሳቸውን የህይወት ታሪክ
በሶስት አንቀጽ መጻፍ
D

በተሰጣቸው ጽሁፍ ውስጥ

ስርአተ ነጥቡን
በማስተካከልና የሀሳብ
ቅደም ተከተሉን በማደራጀት
መጻፍ
መናገር በአካባቢያቸው ታዋቂ ስለሆኑ
አንድ ሰው የህይወት ታሪክ በቡድን
ተወያይተው የደረሱበትን በንግግር
ማቅረብ
ቃላት ለቃላት ተመሳሳይ ፍች
መስጠት
ቃላትን ከመገለጫወቻቸው
ጋር ማዛመድ
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ ቃላትን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ምሳሌ የብሄረሰቦችን፣ አርኪቴክቸር፣
ተሰጥኦቸውን፣

113
ሰዋስው ተውሳከ ግስ፣ ተውላጠስምና
መደብ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ውሃና ጥቅሙ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5-- ሳምንት 1 - የምንባብ ይዘት፡- ውሃና ጥቅሙ

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሚጠጣና የማይጠጣ ውሃ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤
T አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን
AF
አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ . ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
ዕውቀታቸው፣ ልምድ፣ርዕስና ስዕል የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ጋር ያዛምዳሉ፡፡ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ላይም ይወያያሉ::
ማስተዋወቅ/በተተኳሪና ቃላት ላይ
R

መወያየት (የሚጠጣ፣የማይጠጣ፣
ብክለት፣የተበከለ፣ግድብ፣ጉድጓድ፣
ወንዝ፣ሐይቅ፣ምንጭ)
D

የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና ውጤት
ስልት የተጻፈውን ምንባብ ድምጽ
ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን ገትቶ
ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ ያልገባን
ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ ማንበብ
ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች መልስ
መስጠት ቀጣይ አንቀጾች ስለምን
እንደሚገልጹ መተንበይ ደጋግሞ
ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ ስልት
ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም
ገጸባህርይን፣ ድርጊትን፣ሴራን፣
ሁነቶችን ይገመግማሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ የተሰጣቸውን የቢጋር ሰንጠረዥ
ስርአት ተጠቅመው በተራኪ የአጻጻፍ ስልት
ድርሰት ይጽፋሉ
የቀረበላቸውን ባለ አንድ አንቀጽ
ጽሁፍ ስህተቶች አስተካክለው መጻፍ
መናገር
114
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች በተተኳሪ ቃላት ሀሳባቸውን በቃልና
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት በጽሁፍ መግለጽ
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
(የሚጠጣ፣የማይጠጣ፣ብክለት፣
የተበከለ፣ግድብ፣ጉድጓድ፣ወንዝ፣
ሐይቅ፣ምንጭ)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ሴራ፣መተረክ፣ንግግር
ማድረግ፣ዝርዝር መግለጫ፣
መደምደሚያ
ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡

ምሳሌ ገጥሟቸዋል፣
የሚያሰቃያቸውን፣

ሰዋስው አወንታዊና አሉታዊ አረፍተ ነገሮች

T
AF
7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5፡- ሳምንት 2 - የምንባብ ይዘት፡- ውሃና ጥቅሙ

ርዕሰ ጉዳይ፡- የውሃ ጥቅም

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክኒያትና ውጤት
R

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
D

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን

ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የአንብቦ

ለክፍል ደረጃው የቀረበን ጽሑፍ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ ግብረ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ልምድ መልስም ይቀበላሉ
እና ሌላ ጽሑፍ ጋር ያዛምዳሉ፡፡
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
(ለኃይል ምንጭ፣ለመስኖ እርሻ፣
ለከባቢ አየር ጸባይ፣ሕይወት
ላላቸው ነገሮች)
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና
ውጤት ስልት የተጻፈውን ምንባብ
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን
ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ
ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ
ማንበብ ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች
መልስ መስጠት ቀጣይ አንቀጾች
ስለምን እንደሚገልጹ መተንበይ
ደጋግሞ ማንበብ ዋነኛው የሳምንቱ
የንባብ ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
115
 በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ የተሰጣቸውን የቢጋር ሰንጠረዥ
ስርአት ተጠቅመው በተራኪ የአጻጻፍ
ስልት ድርሰት ይጽፋሉ

የቀረበላቸውን ባለ አንድ አንቀጽ

ጽሁፍ ስህተቶች አስተካክለው
መጻፍ

መናገር
ሀሳብን በምክንያትና ውጤት
መግለጽ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር ቃላትን በልዩ ልዩ አውዶች ውስጥ
መወያየት መጠቀም
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
(ለኃይል ምንጭ፣ለመስኖ እርሻ፣
ለከባቢ አየር ጸባይ፣ሕይወት
ላላቸው ነገሮች)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
T
ቃላት፡- አወንታዊ ና አሉታዊ
ቅጥያዎች፣መጠየቂያ ቃላት(ምን፣
AF
ለምን፣ እንዴት..) ጥያቄያዊ
ዓረፍተነገሮች

አያያዦችን በአረፍተነገር ውስጥ

መጠቀም
የቃላት ጥናት
R

ሰዋስው
መጠይቃዊ ቃላትና አረፍተነገሮች
D

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5፡- ሳምንት 3 - የምንባብ ይዘት፡- ውሃና ጥቅሙ

ርዕሰ ጉዳይ፡- የውሃ አስተዳደር

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋናና ዝርዝር ሃሳቦች
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ዕውቀታቸው፣ ስዕልና ርዕስ ጋር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
- በተተኳሪና ቁልፍ ቃላት ላይ ይቀበላሉ
መወያየት (የውሃ አስተዳደር፣
ውሃን ማጠራቀም፣ ማጣራት፣
የውሃ ምንጭ፣ ግድብ፣ ውሃማ
አካላት፣የጉድጓድ ውሃ፣ቧንቧ)
የማንበብ ሂደት
116
 ድምጽ ሳያሰሙ በምክንያትና
ውጤት ስልት የተጻፈውን ምንባብ
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ ንባብን
ገትቶ ማሰላሰል፧ ቆም ብሎ ማሰብ
ያልገባን ነገር ካለ ወደኋላ ተመልሶ
ማንበብ ለማንበብ ሂደት ጥያቄዎች
መልስ መስጠት ቀጣይ አንቀጾች
ስለምን እንደሚገልጹ መተንበይ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡እንዲሁም
ከሠንጠረዥና ከግራፍ ላይ
የተጓደሉ መረጃዎችን ያሟላሉ፡፡፣
መጻፍና ያጻጻፍ ከምንባቡ የተረዱትን ሀሳብ በዋናና
ስርአት ዘርዛሪ የአጻጻፍ ስልት
በራሳቸውአገላለጽ መጻፍ
የሚነበብላቸውን አንቀጽ አዳምጠው
ተገቢውን ስርአተ ነጥብ ጠብቀውና
ያለምንም ግድፈት መጻፍ

መናገር በአካባቢያቸው የሚገኙትን የውሀ

አካላት ህብረተሰቡ እንዴት
እንደሚጠቀምባቸው መናገር

ቃላት
ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
T
AF
/ማጣመርና ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
መነጠል/ ረጅምና እንግዳ ቃላትን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ ከሀይድሮጅንና፣
R

ተሃዋሲያንን፣
D

ሰዋስው አወንታዊና አሉታዊና መጠይቃዊ

አረፍተ ነገሮች

የ7ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የሁለተኛው ወሰነ ትምህርት(16-30 ሳምንታት -ምዕራፍ 6-10)

7ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 6 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ማህበራዊ ግንኙነት

ምዕራፍ 6፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡-ማህበራዊ ግንኙነት፤ ርዕሰ ጉዳይ፡- ርስበርስ መተዋወቅ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ/ድራማ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ
መረዳት/አዳምጦ . ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
117
 ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ ጋር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
ያዛምዳሉ፤ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ማስተዋወቅ- በተተኳሪ ቃላት ላይ ላይም ይወያያሉ::
መወያየት ግንኙነት፣ማህበራዊ፣
ማህበራዊ ግንኙነት፣የርስበርስ
ግንኙነት መተዋወቅ፣መጎዳኘት ፣
ሰላምታ
ማስተዋወቅ-በድራማ አላባዎች፤
ምልልስ፣በተገቢው አገላለፅና
የድምፅቃና ስለማንበብ ይወያያሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
ድምጽ እያሰሙ በምልል ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ማንበብ
ንባብን ገትቶ ስለ ገጸባህሪያቱ፣
ስለመቼቱ፣ስለግጭቱና ስለጭብጡ
ማሰብ ከጥንድ ጋር በትክክለኛው
ድምጸት ለማንበብ መለማመድ::

ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም ስለገፀባህርይ፣መቼት፣
ሴራ፣ሁነቶችና ስለገፀባህርያት

መጻፍና ያጻጻፍ
ስርአት
ድርጊያዎች አንድ አንቀ ይፅፋሉ T
በምልልስ የተዋቀረ ድርሰት መጻፍ
የቀረበላቸውን ምሳሌ መሰረት
AF
በማድረግ የገጸ ባህሪያት ምልልስ
ያለበት አንድ ገጽ ጽሁፍ መጻፍ

መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
R

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት

የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
D

ግንኙነት፣ማህበራዊ፣ማህበራዊ
ግንኙነት፣የርስበርስ ግንኙነት
መተዋወቅ፣መጎዳኘት ፣ሰላምታ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡ድራማ፣ምልልስ፣ግጭት፣
ትወና፣መፍትሄ ግጭት

ላልተውና ጠብቀው የሚነበቡ ፊደላት

ያሏቸው ቃላት ፍቺ
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ ይንቆረቆራል፣ ሰርፕራይዝ፣

ሰዋስው ድርብ አረፍተ ነገሮችን መመስረት

118
7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ማህበራዊ ግንኙነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ተግባቦት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ/ድራማ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ

በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ጋር ያዛምዳሉ፤ ይቀበላሉ
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ተግባቦት፣ማህበራዊ መስተጋብር፣
መተባበር፣መከባበር፣ማህበረሰብ፣
እሴት፣መደማመጥ
የማንበብ ሂደት
ድምጽ እያሰሙ በምልልስ ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ማንበብ
ንባብን ገትቶ ስለ ገጸባህሪያቱ፣
ስለመቼቱ፣ስለግጭቱና
ስለጭብጡ ማሰብ ከጥንድ ጋር
በትክክለኛው ድምጸት ለማንበብ
መለማመድ::
T
AF
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡እንዲሁም
ተግባቦትንና ማህበራዊ ግንኙነትን
የሚገልፅ አጭር ምልልስ ይፅፋሉ፡፡
R

መጻፍና ያጻጻፍ በምልልስ የተዋቀረ ድርሰት መጻፍ

ስርአት የቀረበላቸውን ምሳሌ መሰረት
በማድረግ የገጸ ባህሪያት ምልልስ
D

ያለበት አንድ ገጽ ጽሁፍ መጻፍ

መናገር በበላ ልበልሃ ወይም በሌላ ተመሳሳይ

ርዕስ ከቀረበላቸው ምንባብ ስለ
ገጸባህርያቱ የመከራከሪያ ሃሳቦች
የሚያውቁትን መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ተግባቦት፣ማህበራዊ መስተጋብር፣
መተባበር፣መከባበር፣ማህበረሰብ፣
እሴት፣መደማመጥ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- በተገቢው አገላለፅ
ማንበብ፣ በተገቢው የድምፅቃና
ማንበብ፣ድርብ ዓረፍተነገር

ለቃላት አውዳዊና መዝገበ ቃላዊ

ፍቺ መስጠት
የቃላት ጥናት
/ማጣመርና
119
መነጠል/

ሰዋስው ድርብ አረፍተ ነገሮችን መመስረት

አያያዦችን በመጠቀም ድርብ አረፍተ
ነገር መመስረት

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ማህበራዊ ግንኙነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የማህበራዊ ግንኙነት አላባውያን

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ/ድራማ
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ

በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ከቀደመ ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ከርዕስ ጋር ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት ይቀበላሉ
ጉርብትና፣መረዳዳት፣መተሳሰብ፣
ጋብቻ፣መጠያየቅ፣ማስተዛዘን፣
ጓደኝነት፣ባልደረባነት
T
AF
ራስን በመገምገሚያ ስልቶች ላይ
መለማመድ፤ንባብን መቀጠል
የማንበብ ሂደት
ድምጽ እያሰሙ በምልል ስልት
የተጻፈውን ምንባብ ማንበብ
R

ንባብን ገትቶ ስለ ገጸባህሪያቱ፣

ስለመቼቱ፣ስለግጭቱና
ስለጭብጡ ማሰብ ከጥንድ ጋር
D

በትክክለኛው ድምጸት ለማንበብ

መለማመድ::
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡እንዲሁም በድራማ
ውስጥ በቀረበ ግጭትና መፍትሔ
አንድ አንቀፅ ይፅፋሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ በምልልስ የተዋቀረ ድርሰት መጻፍ
ስርአት የቀረበላቸውን ምሳሌ መሰረት
በማድረግ የገጸ ባህሪያት ምልልስ
ያለበት አንድ ገጽ ጽሁፍ መጻፍ

መናገር “ርስበርስ መረዳዳት” ወይም በሌላ

ተመሳሳይ ርዕስ የቀረበላቸውን
የምልልስ ምንባብ በመወከል የሚና
ጨዋታ ማቅረብ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ተግባቦት፣ማህበራዊ መስተጋብር፣
መተባበር፣መከባበር፣ማህበረሰብ፣
120
 እሴት፣መደማመጥ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- በተገቢው አገላለፅ
ማንበብ፣ በተገቢው የድምፅቃና
ማንበብ፣ድርብ ዓረፍተነገር

ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ

ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ ሕገደንባችን፣ ተወካይነትህ

ሰዋስው ድርብ አረፍተ ነገሮችን መመስረት

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ7 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ሱስ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ሱስ፤

T
AF
ርዕሰ ጉዳይ፡- ማጨስና መቃም
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት/ተራኪ
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
R

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን
D

አንብቦ ቅድመንባብ .
መረዳት/አዳምጦ ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ ጋር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ያዛምዳሉ፤ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ላይም ይወያያሉ::
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ሱስ፣ ሺጋራ ማጭስ፣ጫት መቃም፣
ተደጋጋሚ ልማድ፣
(ቲቪማየትኢንተርኔት) መጠጣት፣
ቁማርተኝነት፣መድሃኒት
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ ሀሳባቸውን
በምክንያትና ውጤት ግንኙነት
በማደራጀት ማንበብ ንባብን ገትቶ
ስለ ሀሳብግንኙነት ማሰብና
መለማመድ:: የሃሳብ ግንኙነት
ማሳያ የቢጋርሰንጠረዦችን
መሙላት ዋነኛው የሳምንቱ የንባብ
ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
121
መጻፍና ያጻጻፍ የቀረበላቸውን የተራኪ ጽሁፍ
ስርአት የቢጋር ሰንጠረዥ ማሟላት

መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ሱስ፣ ሺጋራ ማጭስ፣ጫት መቃም፣
ተደጋጋሚ ልማድ፣
(ቲቪማየትኢንተርኔት) መጠጣት፣
ቁማርተኝነት፣መድሃኒት
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡- ሃሳብን ማሳጠር፣ድርጊትን
መገምገም፣ተጨባጭ ሃሳብን
መግለፅ
ለቃላት የመዝገበ ቃላት ፍቺ
መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ

ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና
መነጠል/
የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡
T
AF
ምሳሌ ሄፒታይተስ፣ ያባብስባቸዋል
R

ሰዋስው ጥገኛ አረፍተነገር

መስተጻምሮች በነጠላ አረፍተነገር
ማሰሪያ አንቀጽ ላይ በሚያርፉበት ጊዜ
D

ማሰሪያ አንቀጹን እንዳያስር በማድረግ

ነጠላ አረፍተነገሩን ወደ ጥገኛ አረፍተ
ነገር ይለውጡታል:: ስለዚህ ጥገኛ
አረፍተነገሮችን እየሰሩ ማለማመድ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ሱስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሱሰኝነት ተፅዕኖ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት/ተራኪ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ዕውቀታቸው፣ስዕልና ርዕስፍ ጋር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
122
 በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት ይቀበላሉ
ድብርት፣ብቸኝነት፣ቦዘኔነት፣
ከሥራ መራቅ፣የጤና ችግር፣
ጠበኝነት፣ጥፋተኝነት፣ብስጭት
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ ሀሳባቸውን
በምክንያትና ውጤት ግንኙነት
በማደራጀት ማንበብ ንባብን
ገትቶ ስለ ሀሳብግንኙነት ማሰብና
መለማመድ:: የሃሳብ ግንኙነት
ማሳያ የቢጋርሰንጠረዦችን
መሙላት ዋነኛው የሳምንቱ
የንባብ ስልት ነው
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡እንዲሁም በተነበበ
ታሪክ ውስጥ የቀረበ ምክንያትና
ውጤትን በስዕላዊ መግለጫ መልክ
መረጃ ይሞላሉ፡፡
በታሪኩ ገፀባህርያት ድርጊት ላይ
ይወያያሉ፡፡

መጻፍና ያጻጻፍ በምክንያትና ውጤት ስልት

ስርአት ድርሰት መጻፍT
የቃላቱን ቅደም ተከተል
AF
በማስተካከል/እንደገና በማዋቀር
አረፍተነገሩን እንደገና መጻፍ

መናገር ክርክር
ጫት መቃም ጎጂ ነው፤ ጫት መቃም
R

ጎጂ አይደለም በሚሉ ሁለት ተቃራኒ

ሀሳቦች ላይ መከራከር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
D

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር

መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ድብርት፣ብቸኝነት፣ቦዘኔነት፣
ከሥራ መራቅ፣የጤና ችግር፣
ጠበኝነት፣ጥፋተኝነት፣ብስጭት
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡-መወሰን፣ክርክር፣
መሸጋገሪያ ቃላት(ስለዚህ፣
በመሆኑም፣ምክንያቱም)
በተገቢው አገላለፅ ማንበብ፣
በተገቢው የድምፅቃና ማንበብ፣
ድርብ ዓረፍተነገር
የቃላት አጠቃቀም
የቃላት ጥናት
ሰዋስው
ጥገኛ አረፍተነገሮችን አሟልቶ መጻፍ

7ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 7፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ሱስ፤

123
ርዕሰ ጉዳይ፡- የግል ህይወትን መምራትና ከሱሰኝነት መራቅ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት/ገላጭ
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ዕውቀታቸው፣ ስዕልና ርዕስ ጋር የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት ይቀበላሉ
መወሰን፣ራስን ማወቅ፣ጓደኛ
መምረጥ፣ማቀድ፣ለቤተሰብ
ማሰብ፣
የማንበብ ሂደት
ድምጽ ሳያሰሙ ሀሳባቸውን
በምክንያትና ውጤት ግንኙነት
በማደራጀት ማንበብ ንባብን
ገትቶ ስለ ሀሳብግንኙነት ማሰብና
መለማመድ:: የሃሳብ ግንኙነት
ማሳያ የቢጋርሰንጠረዦችን
መሙላት ዋነኛው የሳምንቱ
የንባብ ስልት ነው
T
AF
ድህረንባብ
ውሳኔ ለመስጠት በሚያስጭሉ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
R

የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን

ይመልሳሉ፡፡እንዲሁም ከታሪኩ
ጋር ተዛማጅ የሆኑ ግላዊ ልምዶችን
D

(ገጠመኞችን) በአንድ አንቀፅ

ይፅፋሉ፡፡

መጻፍና ያጻጻፍ በምክንያትና ውጤት ስልት

ስርአት ድርሰት መጻፍ
የቃላቱን ቅደም ተከተል
በማስተካከል/እንደገና በማዋቀር
አረፍተነገሩን እንደገና መጻፍ
የጽሁፍ ጥራት ማረጋገጫዎቹን
ማሳወቅ

መናገር በማስረጃ የተደገፈ ንግግር ማድረግ

ቃላት ሐረጋትን መመስረት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
/ማጣመርና ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
መነጠል/ ረጅምና እንግዳ ቃላትን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ ዕጾችን፣ የሚያነቃቃቸው

124
ሰዋስው ድብልቅ አረፍተነገር መመስረት

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- አርበኝነት

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- አርበኝነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የአርበኛ የሕይወት ታሪክ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- የሕይወት ታሪክ
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ . ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ዕውቀታቸው፣ ስዕልና ርዕስ ጋር ላይም ይወያያሉ::
ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
አርበኛ፣አርበኝነት፣ታሪክ ፣የሕይወት
ታሪክ፣ታማኝነት፣ቁርጠንነት፣
የአርበኝነት ግጥም፣ድል
የማንበብ ሂደት
T
AF
የቀረበላቸውን ምንባብ ጥንድ
ጥንድ በመሆን ንኡስ ርዕስ
በመከፋፈልና ድምጽ ሳያሰሙ
በማንበብ የተረዱትን ለጓደኛ
R

መግለጽ
ድህረንባብ
የምልከታ ንባብን በመጠቀም
D

የሚሰጣቸውን የጊዜ ሰሌዳ ያሟላሉ

ከምንባቡየወጡ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ

መጻፍና ያጻጻፍ የህይወት ታሪክ መጻፍ

ስርአት የቢጋር ሰንጠረዥን በመጠቀም
የአንድ የ ታወቀን ሰው የህይወት
ታሪክ መጻፍ
የህይወት ታሪክ አጻጻፍ ቅደም
ተከተል

መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
አርበኛ፣አርበኝነት፣ታሪክ ፣የሕይወት
ታሪክ፣ታማኝነት፣ቁርጠንነት፣
የአርበኝነት ግጥም፣ድል
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡ ውሳኔን መገምገም፣አነሳሽ
ምክንቶችን መገምግመ፣መሸጋገሪያ
ቃላትና ሐረጋት
125
 ቃላትን በቃል ክፍላቸው መመደብ

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ

ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ በማህደረ ማርያም፣
ቴክኖሌጂውን፣ ተግባሮቻቸውም

ሰዋስው
ጠቋሚ መስተኣምሮች

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- አርበኝነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡-የአርበኝነት መገለጫዎች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡-ገላጭ- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች-(አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤
T በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
መለማመድ
AF
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
R

ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
D

ቆራጥነት፣ሐቀንነት፣ቁርጠኝነት፣
ታማንነት፣የሃገር ፍቅር፣ተጋድሎ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ጥንድ
ጥንድ በመሆን ንኡስ ርዕስ
በመከፋፈልና ድምጽ ሳታሰሙ
በማንበብ የተረዱትን ለጓደኛ
መግለጽ
ድህረንባብ
የገፀባህርይን መነሳሳት የሚገልፁ
ቀጥተኛ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም የፅሑፍን አወቃቀር
ይተነትናሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በዋናና ደጋፊ ዝርዝሮች ድርሰት
መጻፍ

በሀሳብ ቅደም ተከተል

አረፍተነገሮችን ማደራጀት

መናገር በተለያየ አውድ መናገር

በዘፈን፣በመዝሙር፣በንግግር

126
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
አርበኛ፣አርበኝነት፣ታሪክ ፣
የሕይወት ታሪክ፣ታማኝነት፣
ቁርጠንነት፣የአርበኝነት ግጥም፣
ድል
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላት፡ ውሳኔን መገምገም፣አነሳሽ
ምክንቶችን መገምግመ፣መሸጋገሪያ
ቃላትና ሐረጋት

ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት

ሰዋስው
ስሞች እንደ መሙያ ሲገቡ

T
AF
7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8-፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- አርበኝነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- አገርን/ማህብረሰብን ማገልገል

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሃሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች-ተራኪ
R

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
D

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕል ና ከርዕስ ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
የሃገርፍቅር፣ብሔርተኝነት፣
ሰንደቅዓላማ፣ብሔራዊ አርማ፣
ኃላፊነትን መወጣት፣
ተጠያቂነት…
በለሆሳ ንባብ ወቅት ራስን
የመገምገሚያ ስልቶችን
ያስታውሳሉ፡፡ የሚያነቡበትንም
ምክንያት ይገልፃሉ፡፡

የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ጥንድ
ጥንድ በመሆን ንኡስ ርዕስ

127
 በመከፋፈልና ድምጽ ሳታሰሙ
በማንበብ የተረዱትን ለጓደኛ
መግለጽ
ድህረንባብ
የገፀባህርይን መነሳሳት የሚገልፁ
ቀጥተኛ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም የፅሑፍን አወቃቀር
ይተነትናሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት የህይወት ታሪክ መጻፍ

አረፍተነገሮችን በሀሳብ
ቅደምተከተልማደራጀት

መናገር በተለያየ አውድ መናገር

በዘፈን፣በመዝሙር፣በንግግር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
አርበኛ፣አርበኝነት፣ታሪክ ፣
የሕይወት ታሪክ፣ታማኝነት፣
ቁርጠንነት፣የአርበኝነት ግጥም፣
ድል
T
የቃላትን ተቃራኒ ፍች በአረፍተ
ነገር መጠቀም
AF
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
/ማጣመርና ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
መነጠል/ ረጅምና እንግዳ ቃላትን
R

በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር

ቃላትን ይለያሉ፡፡
D

ምሳሌ ጉዳተኞችም፣
የሚያመቻቹና፣ የሚያስፈልጋቸውን

ሰዋስው
ጠቋሚ መስተኣምርና
መሙያ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ተላላፊ በሽታዎች

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ተላላፊ በሽታዎች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ተላላፊ በሽታ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ/መረጃ ሰጭ ፅሑፍ
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን

128
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ . ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ዕውቀታቸው፣ ስዕልና ከርዕስ ጋር ላይም ይወያያሉ::
ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡ በተተኳሪ ቃላት ላይ
መወያየት (ተላላፊ በሽታ (በንክኪ፣
በትናፋሽ) የበስታ መከሰት፣ብክለት፣
ታማሚዎች፣የተበከለ ምግብ/ውሃ…
የማንበብ ሂደት
በቅድመ ንባብ
ተግባራትላይየሰጧቸውን መልሶች
በማገናዘብ ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ድህረንባብ
በሠንጠረዥና በግራፍ ላይ የቀረቡ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡እንዲሁም
ከሠንጠረዥና ከግራፍ ላይ የተጓደሉ
መረጃዎችን ያሟላሉ፡፡

መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት ሀሳብን በሰንጠረዥ ማስፈር
T
ስርአተ ነጥብን በአግባቡ መጠቀም
AF
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
R

(ተላላፊ በሽታ (በንክኪ፣በትናፋሽ)

የበስታ መከሰት፣ ብክለት፣
ታማሚዎች፣የተበከለ ምግብ/ውሃ…
D

የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ

ቃላት፡ ውሳኔን መገምገም፣አነሳሽ
ምክንቶችን መገምግመ፣መሸጋገሪያ
ቃላትና ሐረጋት
ከርዕሱ ጋር ግንኙነት ያላቸው
ተመሳሳይና ተቃራኒ ቃላት ዝርዝር
ተመሳሳይ-ተላላፊ- ተሸጋጋሪ
ተቃራኒ- ብክለት-ንጽሕና

በጥንድ ቃላት መካከል ያለ የፍች

ልዩነት
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
/ማጣመርና የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
መነጠል/ እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡ምሳሌ
ከሰጣችኋቸው፣ ቦቪስ
ሰዋስው ጊዜ

129
7ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 9፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ተላላፊ በሽታዎች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- በአካባቢው የታወቁ በሽታዎች (ሳንባነቀርሳ፣ጉንፋን፣ማንጅራት ገትር፣

ኮሌራ(የተቅማጥ በሽታ)
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ/መረጃ ሰጭ ፅሑፍ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ስዕልና ርዕስ ጋር
T
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
AF
ይቀበላሉ
ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ወባ፣ጉንፋን፣ ተቅማጥ፣የጉበት
በሽታ፣ ማጅራት ገትር፣ ሳንባ
ነቀርሳ፣ የትኩሳት በሽታ…
R

የማንበብ ሂደት
በየንኡስ ርዕሶችና በግራፍ
የቀረቡትን ሀሳቦች ሰ ቀናጅቶ
D

በመረዳት ድምጽ ሳያሰሙ

ማንበብ
ድህረንባብ
በሠንጠረዥና በግራፍ ላይ የቀረቡ
መረጃዎችን በመተንተን
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ ፡፡

መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት ሀሳብን በግራፍ ማስፈር
ተገቢውን ስ ርአተ ነጥብ
በመጠቀም አንቀጹን እንደገና
መጻፍ

መናገር
ቃለ ምልልስ ማካሄድ
ምሳሌ ጋዜጠኛና ጤና ባለሙያ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

130
 ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ወባ፣ጉንፋን፣ ተቅማጥ፣የጉበት
በሽታ፣ ማጅራት ገትር፣ ሳንባ
ነቀርሳ፣ የትኩሳት በሽታ…
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ዘገባ፣ መረጃን መተንትን፣አያያዥ
ቃላትና ሐረጋት..
ቃላትን መመደብ
የቃላት ጥናት

ሰዋስው የጊዜና የቦታ ተውሳከግስ

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡-ተላላፊ በሽታዎች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- በሽታን መከላከል

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ገላጭ/ምክንያትና ውጤት

አቀላጥፎ ማንበብ
7ኛ ቀን
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
8ኛ ቀን T 9ኛ ቀን
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
AF
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
R

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም

ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕ ስ ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
D

በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት

መከላከል፣ የበሽታ ስርጭት፣
ታማሚዎች፣ የበሽታ ምልክቶች፣
መድሃኒት፣ መከላከያ፣አቅርቦት፣
የማንበብ ሂደት
መልዕክቱን ከቀደመ ዕውቀት
ጋር በማገናዘብ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ ፡፡እንዲሁም በሽታን
ከመከላከል አንፃር ከራሳቸው
ሕይወት ጋር የተያያዘ አንድ አንቀፅ
ይፅፋሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት የሰንጠረዥ መረጃን በሀተታ መጻፍ

አረፍተነገርን አስተካክሎ መጻፍ

መናገር
ከቀረበላቸው ምንባብ ውስጥ
የተገነዘቡትን በንግግር ማቅረብና
መመዘን

131
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ ቃላትን ማርባትና መመስረት
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ ቃላትን መመዘን
ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
ረጅምና እንግዳ ቃላትን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡ምሳሌ
እንዳይራቡባቸው፣

ሰዋስው
ተውሳከ ግስ፣ መደብና ጊዜ
አመልካችን መመዘን

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ቃልግጥም

7ኛ ክፍል ምዕራፍ10፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡-ቃልግጥም፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የተፃፈና ያልተፃፈ ግጥም

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ግጥም(ከምክንያትና ውጤትጋር)
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤
T በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
መለማመድ
AF
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ . ባዳመጡት ምንባብ ላይ ተመስርተው

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የቅድመ የሂደትና የድህረ ማዳመጥ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ ባዳመጡት
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ ጋር ላይም ይወያያሉ::
R

ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት ላይ
መወያየትቃልግጥም የተፃፈ ግጥም፣
D

ቃላዊ ልማድ፣ የጠጠና ግጥም፣

ስንኝ፣ አንጓ፣ ምጣኔ፣ ጭብጥ፣
ምት፣
የማንበብ ሂደት
በተጻፈና ባልተጻፈ ግጥም መካከል
ያለውን አንድነትና ልዩነት
በማጤንና የግጥሞቹን ዜማ
በመጠበቅ ለራሳቸው በሚሰማ
ድምጽ ማንበብ
ድህረንባብ
የደራሲውን የቃላት ምርጫና በግጥም
ውስጥ የተጠቀመባቸውን ስልቶች
ይተነትናሉ፡፡ በግጥም መዋቅር ና
ምስል ከሳች በሆኑ ቃላት ላይ
ይወያያሉ፡፡ቃላዊና የተፃፈ ግጥም ን
ማወዳደር- ማነፃፀር፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት የግጥም ስንኞችን ማሟላት

የተዘበራረቁትን የግጥም ስንኞች

እንደገና በማደራጀትና ስርአተ
ነጥቦችን በማሟላት ግጥሙን
እንደገና መጻፍ

132
መናገር
የግጥም ስንኞችን በቃል ማነብነብ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ቃልግጥም የተፃፈ ግጥም፣ ቃላዊ
ልማድ፣ የጠጠና ግጥም፣ ስንኝ፣
አንጓ፣ ምጣኔ፣ ጭብጥ፣ ምት፣ ቃና
ለቃላት አውዳዊ ፍች መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ አቀላጥፎ

ለማንበብም ሆነ ለመረዳት
የሚያዳግቱ ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃላትን በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን ይለያሉ፡፡ምሳሌ
እንዳይራቡባቸው፣

ሰዋስው አወንታዊና አሉታዊ ዓረፍተነገሮች

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ10፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡-ቃልግጥም፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የቃልግጥም ዓይነቶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ግጥም(ከምክንያትና ውጤትጋር)
T
AF
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
R

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ

የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
D

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ፡- በተተኳሪ ቃላት
ላይ መወያየት
የግጥም ዓይነቶች፣ የግጥም
ስሞች፣ተውኔታዊ ግጥም፣…
በግጥም መዋቅር ላይ መወያየት
የማንበብ ሂደት
የቀረቡትን ቃላዊ ግጥሞች
ለራሳቸው በሚሰማ ድምጽ
በማንበብ የሚያስተላፉትን
መልዕክት መረዳት
ድህረንባብ
የደራሲውን የቃላት ምርጫና
በግጥም ውስጥ የተጠቀመባቸውን
ስልቶች ይተነትናሉ፡፡ በግጥም
መዋቅር ና ምስል ከሳች በሆኑ
ቃላት ላይ ይወያያሉ፡፡ቃላዊና
የተፃፈ ግጥም ን ማወዳደር-
ማነፃፀር፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
133
ስርአት ግጥም መጻፍ በተሰጧቸው ርዕሶች
ወይም በመረጡት ርዕስ ከአስር
ያላነሱ ስንኞች ያለው ግጥም
መጻፍ

የስንኞችን ሀረጎች ቅደምተከተል

በማስተካከልና ስርአተ ነጥቦችን
በመጠቀም የተሟላ ቃላዊ ግጥም
መጻፍ

መናገር መከወን ወይም ተውኖ ማሳየት

ለምሳሌ፡ ቀረርቶና ፉከራን

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የግጥም ዓይነቶች፣ የግጥም
ስሞች፣ተውኔታዊ ግጥም፣…
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
የወልግጥም፣በሄ በሉ፣ተውኔታዊ፣

በቃላት ዓረፍተነገር መመስረት

የቃላት ጥናት
ሰዋስው
ቃላትን በፍጥነት ማንበብ T
AF
መጠይቃዊ ዓረፍተነገሮች

7ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡-ቃልግጥም፤

R

ርዕሰ ጉዳይ፡- ስነቃልን(ትውፊትን) ማድነቅ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ግጥም(አስተያየት፡- በልዩ ልዩ ቃል ግጥም ዓይነቶች ላይ ማተኮር-
D

የመዝሙሮች/ የግጥሞች ታሪካዊ/ባህላዊ ጥቅም)

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
በተተኳሪ ቃላት ላይ መወያየት
ስነቃል፣ ትውፊት፣ምት፣ ዜማ፣
የመግጠም መብት፣ግጥምን
ማድነቅ፣ ..
የማንበብ ሂደት
የቀረቡላቸውን ቃላዊ ግጥሞች
የተገጠሙበትን አላማ በውል
በማቴን ለራሳቸው በሚሰማ
134
 ድምጽ ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ ፡፡እንዲሁም ከራሳቸው
ልምድ ጋር መዝሙሩን/ ግጥሙን
ያዛማዳሉ፡፡
መጻፍና ያጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት ግጥም መጻፍ
ቀደም ሲል የጻፉትን ግጥም
ለህትመት እንዲበቃ አድርጎ መጻፍ
አነባበብን የሚያዛቡ ቃላትን
በማውጣትና
ስርአተ ነጥቦችን በማሟላት
እንደገና መጻፍ

መናገር
ከቀረቡላቸው ግጥሞች አንዱን
በመምረጥ አገላለጹን ጠብቆ በቃል
መናገር

ቃላት ቃላትን ከተገቢ መገለጫዎቻቸው

ጋር ማዛመድ
ቃላትን መመዘን
የቃላት ጥናት ቃላትን በፍጥነት ማንበብ
ሰዋስው መጠይቃዊ ዓረፍተነገር
ማን፣ ምን፣ መቼ፣ እንዴት፣ የሚሉትን
T መጠይቃዊ ቃላት በመጠቀም
ዓረፍተነገሮችን መመስረታቸውን መመዘን
AF
R
D

135
 T
AF
R
D

ስምንተኛ ክፍል

136
የ8ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የመጀመሪያው ወሰነ ትምህርት (1-15 ሳምንታት - ክፍል 1-5)

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 1 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- የሥራ ስነምግባር

8ኛ ክፍል፣ምዕራፍ 1፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የሥራ ስነምግባር፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ሥራ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የቀረበላቸውን ምንባብ አዳምጠው

መረዳት/አዳምጦ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
T
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ
ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
AF
ጋር ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
ስነምግባር፣ ሥራ፣ የሥራ
ስነምግባር፣ ሥራ መቀጠር፣ ከሥራ
R

መቀነስ፣የሥራ ዕድል፣ ተግዳሮት፣

የቤት ውስጥ ሥራ
ስለርዕሱ የበለጠ ለመማር ለክፍል
D

ደረጃው ከቀረቡ ሰንጠረዦችና

ካርታወች ላይ መረጃ ያገኛሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
መምህራቸውን ተከትለው
የቀረበላቸውን ምንባብ
የመጀመሪያዎቹን ሁለት አንቀጾች
ሁለት ጊዜ ማንበብ
በለሆሳስ ንባብ ጊዜ
የሚጠቀሙባቸውን ራስን
የመገምገሚያ ስልቶችን
ያስታውሳሉ፡፡ ( እንደገና ማንበብ)
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁምለክፍል ደረጃው ከቀረቡ
ሰንጠረዦችና ካርታወች
ላይየተጓደሉ መረጃዎችን ያሟላሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት የቢጋር ሰንጠረዡን ተከትለው

137
 በምክንያትና ውጤት ስልት ሁለት
አንቀጽ መጻፍ

ቃላትን ወደ አሉታዊ ቅርጽ መለወጥ

መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ስነምግባር፣ ሥራ፣ የሥራ
ስነምግባር፣ ሥራ መቀጠር፣ ከሥራ
መቀነስ፣የሥራ ዕድል፣ ተግዳሮት፣
የቤት ውስጥ ሥራ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ሓሳብን በምክንያት መግለጽ፣
መረጃን ማሟላት ፣ግብረመልስ
መቀብል፣ ጽሑፍን መከለስ፣
መከታተያ ሰንጠረዥ፣

ተመሳሳይና ተቃራኒ ፍቺ
T
መቦዘን---( ባተሌ፣ ታታሪ)
ቀልፋ--- ፈጣን
ጠንካራ--- ኃይለኛ
AF
የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
R

ውስብስብ ረጅምና እንግዳ

ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
D

ይለያሉ፡፡
ሥነምግባር፣ ግብረመልስ፣
ሥነጥበብ፣ ክፍለትምህርት፣
ሥነሕይወት
ሰዋስው ቀድሞ የተማሩትን በአጭሩ መከለስና
መቀጠል፤
እነዚህን መሠረት በማድረግ ከክፍል
ውጪም የሚሠሩት መስጠት ይቻላል፤

አዎንታዊና አሉታዊ ዕረፍተነገር

አዎንታዊ ኣረፍተነገርን ወደ አሉታዊ

ዓረፍተነገር መለወጥ

አሉታዊ አረፍተነገርን ወደ አወንታዊ

ዓረፍተነገር መለወጥ

138
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ1፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- የሥራ ስነምግባር፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ገቢ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት/ ተራኪ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ጋር ያዛምዳሉ፤
T
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ይቀበላሉ
AF
በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት
ደሞዝ፣ ገቢ፣ ወጪ፣ ትርፍ፣
ተፅዕኖ፣ የገቢ ምጥጥን
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ሀሳቡን
R

መረዳታቸውን ለማረጋገጥ
ራሳቸውን ጥያቄ በመጠየቅና
ሀሳቦችን ርስበርስ በማስተሳሰር
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
D

ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው
ጽሑፍ በተገለጸው
መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ
ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በምክንያትና ውጤት ስልት ሁለት
አንቀጽ መጻፍ

ቃላትን በተለያየ ቅርጽ መጻፍ

መናገር ተዘጋጅቶ ንግግር ማድረግ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
139
 መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ደሞዝ፣ ገቢ፣ ወጪ፣ ትርፍ፣
ተፅዕኖ፣ የገቢ ምጥጥን
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
(ሰንጠረዥ፣ግርፍ፣ ካርታ፣
ተመሳሳይና ተቃራኒ ፍቺ
ለቃላት አውዳዊ ፍቺ መስጠት
የቃላት ጥናት
ሰዋስው ዓረፍተነገር፤ አዎንታዊና አሉታዊ፣
መጠይቅ
ቀደም ሲል በነበሩት የክፍል
ደረጃዎች የተማሯቸውን
መጠይቃዊ ዓረፍተነገሮች መከለስና
እዚህ የተጨመሩትን ማስተማር
መጠይቃዊ ዓረፍተ ነገር
- መቼ መጣ
- እንዴት መጣ
- ለምን መጣ
- በምን መጣ
- ከማን ጋር መጣ
- መጣ?
- መጣ እንዴ
T - መጣ ወይ
AF
8ኛ ክፍል፣ ምዐራፍ1፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- የሥራ ስነምግባር፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የጠንካራ የሥራ ባህል ጠቀሜታ

R

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
D

አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
የሥራ ባህል፣ ሥራአጥነት፣
ሥራፈት፣ ሥራ ፈላጊ፣ ዕድገት‹
የሥራ ክህሎት፣ ቀጣሪ፣ ቅጥር፣
ተቀጣሪ፣ሙያ…..
ጽሑፉን ለመረዳት ርዕሶችን፣
ሥዕላዊ መግለጫዎችንና
ሰንጠረዦችን ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የምንባብ ሀሳቦችን ምክንያትና
ውጤት ግንኙነት እያስተዋላችሁ
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ድህረንባብ
140
 ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
የተ ነበበውን ጽሑፍ ለመረዳት
ያጠማሯቸውን ቅጥያዎች ፣
መሸጋገሪያ ቃላት፣ አያያዥ ቃላትና
ሐረጋትን በመጠቀም ለጥያቄዎች
መልስ ይሰጣሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በምክንያትና ውጤት ስልት ሶስት
አንቀጽ መጻፍ
ቃላትን አዳምጦ መጻፍ
መናገር በተሰጠ ርእስ ንግግር ማድረግ

ቃላት ለቃላት አውዳዊ ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
T
AF
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ሥነምግባር፣ ግብረመልስ፣
ሥነጥበብ፣ ክፍለትምህርት፣
R

ሥነሕይወት
ሰዋስው አረፍተ ነገሮችን በአይነት መመደብ
D

አዎንታዊና አሉታዊ ዕረፍተነገር

አዎንታዊ ኣረፍተነገርን ወደ
አሉታዊ ዓረፍተነገር መለወጥ

አሉታዊ አረፍተነገርን ወደ
አወንታዊ ዓረፍተነገር መለወጥ

መጠይቃዊ አረፍተ ነገር

8ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 2 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ባህላዊ ቅርስ

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 2፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ቅርስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ድንቅነሽ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ ጽሑፍ

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን

141
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የአንብቦ የቀረበላቸውን ምንባብ አዳምጠው

መረዳት/አዳምጦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ ግብረ የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስም ይቀበላሉ
ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
ድንቅነሽ፣ ጥንታዊ፣ ታሪካዊ
አካባቢ፣ ባህላዊና ጥበባዊ
ዕውነታዎች፣ ቅርስ…
ጽሑፉን ለመረዳት ርዕሶችን፣
ሥዕላዊ መግለጫዎችንና
ሰንጠረዦችን ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
መምህራቸውን እየተከተሉ ድምጽ
በማሰማት በትክክል ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን

መጻፍና የአጻጻፍ
ስርአት
ይመልሳሉ፡፡ T
ድርሰት መጻፍ
AF
ጽሁፍን አሳጥሮ መጻፍ
ቃላትን በትክክል መጻፍ
መናገር

ቃላት
R

ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
D

ድንቅነሽ፣ ጥንታዊ፣ ታሪካዊ

አካባቢ፣ ባህላዊና ጥበባዊ
ዕውነታዎች፣ ቅርስ…
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ታሪክ፣ ስነጽሑፍ፣ ትረካ፣

ቃላት አውዳዊ ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ቅሪተ አካሎች፣ አውስትራሎፒቲከስ
አፋሬንሲስ
ሰዋስው -
ተውሳከግስ ና ጠቋሚ መስተአምር
-ተውሳከግስ ና ጠቋሚ መስተአምር ን
142
 መለየት
-ተውሳከግስ ና ጠቋሚ መስተአምር
ያላቸውአረፍተነገሮች መጻፍ

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 2፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ቅርስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- አካባቢያዊ ሐውልቶችና ቅርሳቅርሶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ ጽሑፍ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

Comprehension ቅድመንባብ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
T
በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
AF
ጋር ያዛምዳሉ፤ ይቀበላሉ
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
ሐውልት፣ ቅርስ፣ ላሊበላ ውቅር
አብያተክርሰቲያናት፣ሶፎሞር ዋሻ፣
R

ፋሲለደስግንብ፣ አክሱም
ሐውልት፣ኤርታሌ..
ስለጽሑፉን ለመረዳት ርዕሶችን፣
D

ሥዕላዊ መግለጫዎችንና
ሰንጠረዦች ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ የአንቀጾቹን
ዋና ዋና ሀሳቦች እያጠቃለሉ
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ድህረንባብ
በደረጃው ጽሑፍ በተገለጸው
መረጃና ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ የሚመለሱ ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፤
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ መጻፍና የአጻጻፍ ስርአት
ስርአት ጽሁፍን አሳጥሮ መጻፍ
ቃላትንና ቅጥያዎችን አጣምሮ
መጻፍ
መናገር አንቀጽ ገምግሞ ንግግር ማድረግ

ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
143
 ሐውልት፣ ቅርስ፣ ላሊበላ ውቅር
አብያተክርሰቲያናት፣ሶፎሞር ዋሻ፣
ፋሲለደስግንብ፣ አክሱም
ሐውልት፣ኤርታሌ..
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ሃሳብን ማሳጠር፣ጽሑፍን
ማሳጠር፣አንቀጽ..
ተመሳሳይና ተቃራኒ ፍቺ
ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና
ለዚህ ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ
ቃላት ዝርዝር
ታሪክ፣ ስነጽሑፍ፣ ትረካ፣

ቃላትን መመደብና ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት
ሰዋስው መስተጻምር፣ መስተኣምርና
ተውሳከ ግስ
በበቂ ማለማመድ
እና፣ ደግሞ፣ ግን፣ እንጂ
ነገርግን፣ ይሁን እንጂ፣ ስለዚህ፣…

T
AF
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 2፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ቅርስ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- አካባቢያዊ ሐውልቶችና ቅርሳቅርሶችን ማድነቅ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ
R

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
D

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን

ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የአንብቦ

መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ ግብረ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስም ይቀበላሉ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
ውብ ፣ ማድነቅ፣ ማስተዋወቅ፣
መጎብኘት፣ መጥበቅ፣
መንከባከብ፣ …
ስለጽሑፉን ለመረዳት ርዕሶችን፣
ሥዕላዊ መግለጫዎችንና
ሰንጠረዦች ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
በእያንዳንዱ አንቀጽ መጨረሻ ቆም
እያሉ የአንቀጹን መልዕክት
እያጠቃለሉ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
በመፃፍ ይመልሳሉ፡፡

144
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት ጽሁፍን አሳጥሮ መጻፍ
ቃላትንና ቅጥያዎችን በትክክል
መጻፍ
የማሃል ፊደላቸውን የሚደግሙና
“_ኦሽ”ን የሚቀጥሉ ቃላትን
በትክክል መጻፍ
መናገር አንቀጽ ገምግሞ ንግግር ማድረግ

የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ቅሪተ አካሎች፣
አውስትራሎፒቲከስ አፋሬንሲስ
ሰዋስው መስተጻምር፣ መስተኣምርና
ተውሳከ ግስን መመዘን
T በበቂ ማለማመድ
እና፣ ደግሞ፣ ግን፣ እንጂ
AF
ነገርግን፣ ይሁን እንጂ፣ ስለዚህ፣…
R

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 3 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- ሰብዓዊ እሴቶች

D

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 3፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ሰብዓዊ እሴቶች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ታላላቆችን ማክበር

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሐሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች(ንግግሮች)

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የቀረበላቸውን ምንባብ አዳምጠው

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ የ ቅድመ የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ማዳመጥ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
ታላቅ፣ አባት ፣እናት፣ መንኩሴ፣
አያት፣ አረጋዊ፣ መርዳት፣ ማክበር፣
የማንበብ ሂደት
በእያንዳንዱ አንቀጽ መጨረሻ ቆም
እያሉ የአንቀጹን መልዕክት
145
 እያጠቃለሉ ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም የደራሲውን አመለካከት
በሚመለከት አንድ አንቀጽ
ይጽፋሉ፡፡ ጽሑፍን ለመረዳት
የተማሯቸውን ቕጥያዎች፣
መሸጋገሪያና አያያዥ ቃላትንና
ሐረጋትን ይጠቀማሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በዋናና በመዘርዝር ስልት የቢጋር
ሰንጠረዡን አሟልቶ አንቀጽ መጻፍ
ቃላትንና እያረቡ መጻፍ
መናገር

ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ታላቅ፣ አባት ፣እናት፣ መንኩሴ፣
አያት፣ አረጋዊ፣ መርዳት፣ ማክበር፣
… T
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
AF
ቃላትና ሐረጋት
ንግግር ማድረግ፣ ዋና ሐሳብ፣ ስም
እንደመሙያ፣አመልካች ተውላጠ
ስም
ለቃላትና ሐረጋት አውዳዊ ፍቺ
መስጠት
R

የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
D

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ቅሪተ አካሎች፣ አውስትራሎፒቲከስ
አፋሬንሲስ

ሰዋስው ጊዜ አመልካቾች
“ጠረገ” የተባለውን ወይም ሌላ
የቀረበላቸውን ግስ በተለያየ መደብና
ቁጥር በማርባት ጊዜ አመልካቾችን
ማውጣት

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 3- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ሰብዓዊ እሴቶች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የአካል ጉዳተኞችን መርዳት

146
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሐሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች(ንግግሮች)

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
አካል ጉዳት፣ የአቅም ውስንነት፣
መርዳት፣ መንከባከብ፣
ማስታመም፣ማስተማር፣ ማክበር..
የማንበብ ሂደት
በእያንዳንዱ አንቀጽ መጨረሻ ቆም
እያሉ የአንቀጹን መልዕክት
እያጠቃለሉ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
T
AF
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም በታሪኩ
ውስጥ ስለተገለፀው ዋና ሐሳብ
አንድ አንቀጽ ይጽፋሉ፡፡ ጽሑፍን
ለመረዳት የተማሯቸውን
ቕጥያዎች፣ መሸጋገሪያና አያያዥ
ቃላትንና ሐረጋትን ይጠቀማሉ፡፡
R

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት የቢጋር ሰንጠረዥን መሰረት
D

በማድረግ ለንግግር የሚሆን

ባለሶስት አንቀጽ ድርሰትመጻፍ
ቃላትንና እያረቡ መጻፍ

መናገር በገለጻ ንግግር ማድረግ ና ማንበብ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
አካል ጉዳት፣ የአቅም ውስንነት፣
መርዳት፣ መንከባከብ፣
ማስታመም፣ማስተማር፣ ማክበር..
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ሥዕላዊ መግለጫ፣
ደጋፊ ዝርዝሮች
ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና
ለዚህ ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ
ቃላት ዝርዝር
ንግግር ማድረግ፣ ዋና ሐሳብ፣
147
 ስም እንደመሙያ፣አመልካች
ተውላጠ ስም
ለቃላትና ሐረጋት አውዳዊ ፍቺ
መስጠት

የቃላት ጥናት
ሰዋስው ጊዜ አመልካቾች
ከዚህ በፊት የተማሩትን
በማስታወስ ማለማመድ

ጊዜ አንድ ድርጊት ወይም ሁኔታ

መቼ እንደተፈጸመ/እንደሚፈጸም
ይገልጻል በግሶች ውስጥ ጊዜን
አመልካቾቹ “ነው”፣:ነበር” ና
“ ኣል” ናቸው

8ኛ ክፍል፣ ምእራፍ 3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ሰብዓዊ እሴቶች፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ማኅበራዊ ኃላፊነት

T
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሐሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች(ንግግሮች)
AF
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
R

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
D

ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
ኃላፊነት፣ ማኅበራዊ እሴቶች፣
ሙያ ፣ ቃልኪዳን፣ ችሎታ-ብቃት
በለሆሳስ ንባብ ጊዜ
የሚጠቀሙባቸውን ራስን
የመገምገሚያ ስልቶችን
ያስታውሳሉ፡፡ (ጥያቄዎችን
ይጠይቃሉ፡፡)
የማንበብ ሂደት
የማታውቋቸውን ቃላት
እየጻፋችሁና የየአንቀጹን ሀሳብ
እያጠቃለሉ ድምጽ ሳያሰሙ
ማንበብ
ድህረንባብ
ምንባቡ የተጻፈበትን ዋና አላማ
በመለየት በምክንያት መጻፍ::
ያነበቧቸውን ምንባቦች ከማህበራዊ
ዕሴት አንጻር ያላቸውን ተመሳስሎ
በጽሁፍ መግለጽ::

148
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በዋናና በመዘርዝር ስልት የንግግር
ጽሁፍ ማዘጋጀት

መናገር የንግግር ጽሁፍ በማዘጋጀት

መናገር::

ቃላት ቃላትንና በአውድ መጠቀምና

ተቃራኒ ፍቺ መስጠት
የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
እየነገራችሁት፣ ይሰማባቸዋል
ሰዋስው ጊዜ አመልካቾች
በቀረበላቸው ቃላትና ሐረጋትጊዜ
አመልካቾችን ማውጣት
T
AF
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ባህላዊ ግጥም

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ግጥም፤

R

ርዕሰ ጉዳይ፡- የባህላዊ ግጥም ዓይነቶች

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ግጥም (ግጥሞችን ማወዳደርና ማነፃፀር)
D

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ባህላዊ ግጥሞች የሚለውን ወይም

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ማስተዋወቅ- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
ባህላዊ ግጥም፣ የሰርግ ፣የሥራ፣
የፉከራ፣ የቀረርቶ፣ የለቅሶ፣
የሙገሳ..
በተለያዩ የግጥም መዋቅር ዓይነቶች
ላይ መወያየት
የማንበብ ሂደት
መምህራቸውን ተከትለው
የቀረቡላቸውን ቃላዊ ግጥሞች
የሐረግ አከፋፈልን፣ዜማቸውንና
ድምጸታቸውን ጠብቆ ማንበብ::
149
 ድህረንባብ
የግጥም ቃላት አጠቃቀም ከዝርው
ጽሁፍ ቃላት አጠቃቀም በምን
እንደሚለይ መግለጽ

መጻፍና የአጻጻፍ ቃላዊ ግጥም መጻፍ

ስርአት ቃላዊ ግጥሞችን አዳምጦ መጻፍ
መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ባህላዊ ግጥም፣ የሰርግ ፣የሥራ፣
የፉከራ፣ የቀረርቶ፣ የለቅሶ፣
የሙገሳ..
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
የቃል ጥናት፣ ማቅረብ፣ ቃላዊ
ገጥም፣የግስጊዜያት..
ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና ለዚህ
ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ ቃላት
ዝርዝር
T
ንግግር ማድረግ፣ ዋና ሐሳብ፣ ስም
እንደመሙያ፣አመልካች ተውላጠ
AF
ስም
ለቃላትና ሐረጋትአውዳዊ ፍቺ
መስጠት
የቃላት ጥናት
በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
R

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
D

ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ደረቷ፣ ይሰራዋል
ሰዋስው አረፍተነገሮችን ወደ ጥገኛ ሐረግ
መለወጥ
አጫጭር አረፍተ ነገሮችን አስፋፍቶ
መጻፍ

150
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ግጥም፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የግጥም ቃላት (ስንኝ፣ ሐረግ፣ …)

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ ጽሑፍ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
ቃል መምረጥ፣ ሐረግ፣ ስንኝ፣
አንጓ፣ ምት፣ ዜማ፣ ምጣኔ፣
ምናባዊ…
የማንበብ ሂደት
ሐሳቦችን ርስበርስ በማስተሳሰር፣
ራስን በመጠየቅና በማጠቃለል
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ::
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
T
AF
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ቃላዊ ግጥም መጻፍ
ስርአት ቃላዊ ግጥሞችን አዳምጦ መጻፍ
R

መናገር ድምጸትን ጠብቆ ቃላዊ ግጥሞችን

መናገር
D

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት ቃላት ዝርዝር
ቃል መምረጥ፣ ሐረግ፣ ስንኝ፣
አንጓ፣ ምት፣ ዜማ፣ ምጣኔ፣
ምናባዊ…
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት ራስን መገምገም፣
ዝርዝር ሐሳቦችን ማደራጀት፣ ዋና
ሐሳብን ማሳጠር ቀደም ሲል
የሚያውቋቸውና ንግግር
ማድረግ፣ ዋና ሐሳብ፣ ስም
የቃላት ጥናት
ሰዋስው በመሙያነት የገቡ ስማዊሐረጎችን
መለየትና መጠቀም
- ከዚህ በፊት የተማትን
በማስታወስ ማለማመድ
- ቀጥሎ የተመለከቱትን የመሳሰሉ
ሐረጎችን በአውድ ማለማመድ፤

መምህሩ ረጂሙአየለ ነው፡፡

151
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 4፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ባህላዊ ግጥም፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የግጥምን ጭብጥ መተንተን

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ግጥም (ግጥሞችን ማወዳደርና ማነፃፀር)
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት . ቅድመንባብ

በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
ጭብጥ፣ መተንተን፣ ሳቢና
ማራኪ፣ ግልጽና ቀላል፣ ምስል
ከሳቸች፣ አይረሴ..
የማንበብ ሂደት
የማያውቋቸውን ቃላት እየመዘገቡ
የአንቀጹንሐሳብ እያጠቃለሉና
ያልገባቸውን እንደገና እየከለሱ
T
AF
ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ::
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
R

የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን

ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም በግጥም
ውስጥ ምስል ከሳች የሆኑ ቃላትን
ጥቅም ይለያሉ፡፡
D

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰ ት መጻፍ

ስርአት ቃላዊ ግጥም መጻፍ
ቃላዊ ግጥሞችን አዳምጦ መጻፍ
መናገር ግጥሞችን በቃል መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት ቃላት ዝርዝር
ቃል መምረጥ፣ ሐረግ፣ ስንኝ፣
አንጓ፣ ምት፣ ዜማ፣ ምጣኔ፣
ምናባዊ…
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት ራስን መገምገም፣
ዝርዝር ሐሳቦችን ማደራጀት፣ ዋና
ሐሳብን ማሳጠር ቀደም ሲል
የሚያውቋቸውና ለዚህ ሳምንት
ጠቃሚ የሆኑ ትምህርታዊ ቃላት
ዝርዝር
ንግግር ማድረግ፣ ዋና ሐሳብ፣
152
 ስም እንደመሙያ፣አመልካች
ተውላጠ ስም

ለቃላት ፍቺ መስጠት፣ የግጥም

ቁልፍ ቃላትን መለየት
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ምሳሌ፡ መልዕክቶቹን፣
እያማረባቸው
ሰዋስው ጥገኛ ዓረፍተነገሮችን ከነጠላ
ዓረፍተነገር ጋር በማያያዝ
ዓረፍተነገር ማስፋፋት

ተራ ስማዊ ሐረጎች እንደመሙያ

ተረድተው በአግባቡ
መጠቀማቸውን መመዘን

T
AF
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ስነሕዝብ

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ስነሕዝብ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የውልደት ምጣኔ

R

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ ጽሑፍ

D

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት/ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ባህላዊ ግጥሞች የሚለውን ወይም

አዳምጦ መረዳት የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ማስተዋወቅ- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
የውልደት ምጣኔ፣ የቤተሰብ
ምጣኔ፣ አራርቆ መውለድ፣ የወሊድ
መቆጣጠሪያ፣ መገመት፣ ኢኮኖሚ፣
ከግራፍና ከሰንጠረዥ
የሚያገኟቸውን መረጃዎች
ይተረጉማሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የማያውቋቸውን ቃላት እየመዘገቡ
ሰንጠረዡን መምህራቸውን
እየተከተሉ ያነባሉ፡እንዲሁም
153
 መምህሮቻቸው በሚ ነግሯቸው
መሰረት ተራ በተራ ድምጽ
በማሰማት ማንበብ::
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም የጽሁፍን ዋና ዋና ነጥቦች
ይገመግማሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰ ት መጻፍ
ስርአት በማነጻጸር ስልት አንቀጽ መጻፍ
ውስብስብ ቃላትን አዳምጦ መጻፍ
መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች

አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የውልደት ምጣኔ፣ የቤተሰብ
ምጣኔ፣ አራርቆ መውለድ፣
T
የወሊድ መቆጣጠሪያ፣ መገመት፣
ኢኮኖሚ፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
AF
ቃላትና ሐረጋት
ስለሁነቶች መናገር፣ቃለመጠይቅ፣
ውይይት፣

ቃላትን በተለያዩ ቅርጾች መጻፍ

R

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
D

ውስብስብ ረጅምና እንግዳ

ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ምሳሌ፡ መልዕክቶቹን፣
እያማረባቸው
ሰዋስው ነጠላ ዓረፍተነገሮችን በማቀናጀት
ድርብ ዓረፍተነገር መመስረት

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ስነሕዝብ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሞት ምጣኔ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ ጽሑፍ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
154
 የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
የሞት መጠን፣ የሕዝብ መቀነስ፣
የዕድሜ መጠን፣ ሕዝብ ቆጠራ፣
ዘውውር፣ ፍልሰት፣ ስደት
የማንበብ ሂደት
የማያውቋቸውን ቃላት እየመዘገቡ
ሰንጠረዡን መምህራቸውን
እየተከተሉ ያነባሉ፡እንዲሁም
መምህሮቻቸው በሚ ነግሯቸው
መሰረት ተራ በተራ ድምጽ
በማሰማት ማንበብ::
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም የጽሁፍን
ዋና ዋና ነጥቦች ይገመግማሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰ ት መጻፍ

ስርአት
T
በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት
አንቀጽ መጻፍ
ቃላትን አስተካክሎ
AF
አረፍተነገሮችን በትክክል መጻፍ
መናገር ቃለ መጠይቅ በማዘጋጀት ንግግር
ማቅረብ
R

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ]

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
D

መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የሞት መጠን፣ የሕዝብ መቀነስ፣
የዕድሜ መጠን፣ ሕዝብ ቆጠራ፣
ዘውውር፣ ፍልሰት፣ ስደት
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ቅጥያዎች( አዎንታዊ፣ አሉታዊ፣
ጥያቄያው)፣ ጥያቄያው
ዓረፍተነገሮች፣
ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና
ለዚህ ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ
ትምህርታዊ ቃላት ዝርዝር
ስለሁነቶች መናገር፣ቃለመጠይቅ፣
ውይይት፣

ቃላትን ከተመሳሳይ ፍቻቸው ጋር

ማዛመድ
የቃላት ጥናት
ሰዋስው
መጠይቃዊ ቃላትን በመጠቀም
ዓረፍተነገር መመስረት

155
 የድርብ ዓረፍተነገሮች መዋቅር

ቀጥሎ የቀረቡትን የመሳሰሉ

ዓረፍተነገሮችን እየሰሩ
እንዲለማመዱ ማድረግ
-አሕመድ እረፍት ነው፤
ይሁንእንጂ፣ ልብስ አላጠበም፡፡
- ባህርዳር ትልቅ ከተማ ነው፤
ይሁንእንጂ፣ አዲስአበባን
አያክልም፡፡
- ሺመልስ ትምህርቱን ዘወትር
ያጠናል፤ ስለዚህ መሸለሙ
አይቀርም፡፡

የመጠይቃዊ ዓረፍተነገር መዋቅር

በመጠይቃዊ ቃላት (እንዴ፣ ወይ)

እና ያለመጠይቃዊ ተውላጠስሞች
የሚመሰረቱ ዓረፍተነገሮችን
ማለማድ

T
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 5፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ስነሕዝብ፤
AF
ርዕሰ ጉዳይ፡- የሕዝብ ዕድገት ምጣኔ ሀብታዊ አንደምታ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃ ሰጭ ጽሑፍ
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
R

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
D

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
እንደምታ፣ ባህላዊ፣ ፖለቲካዊ፣
ኢኮኖሚያዊ፣ የሕዝብ ዕድግት፣
የሕዝብ መቀነስ፣ ጥግግት፣
የስነሕዝብ ጥናት፣የሕዝብ ቆጠራ፣
መለየት
የማንበብ ሂደት
ጥንድ ጥንድ በመሆን የየአንቀጾቹን
ዋና መልዕክት ቆም በማለት
በአእምሯችሁ እያጠቃለሉ ተራ
በተራ ድምጽ እያሰሙ ማንበብ::
ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም በክክክር

156
 ወቅት የተቃውሞና የድጋፍ
አስተያየታቸውን ለማቅረብ
ተጠየቃዊና ተጨባጭ
ዕውነታዎችን ይጠቀማሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰ ት መጻፍ

ስርአት ሀሳብን በቢጋር ሰንጠረዥ
በማደራጀት ድርሰት መጻፍ
ቃላትን አስተካክሎ
አረፍተነገሮችን በትክክል መጻፍ
መናገር ሀሳብን በመደገፍ መከራከር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

[
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
እንደምታ፣ ባህላዊ፣ ፖለቲካዊ፣
ኢኮኖሚያዊ፣ የሕዝብ ዕድግት፣
የሕዝብ መቀነስ፣ ጥግግት፣
የስነሕዝብ ጥናት፣የሕዝብ ቆጠራ፣
መለየት T
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
AF
ቃላትና ሐረጋት
የሐሳብ ፍሰት
ቅደምተከተልፍሰት፣ ገላጭ
ዝርዝሮች፣ ታሪክ መተረክ፣ተራኪ
ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና
ለዚህ ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ
R

ትምህርታዊ ቃላት ዝርዝር

ቅጥያዎች( አዎንታዊ፣ አሉታዊ፣
ጥያቄያው)፣ ጥያቄያው
D

ዓረፍተነገሮች፣

ቃላትን ከተመሳሳይና ተቃራኒ

ፍቺ ጋር ማዛመድ
የአንድምታ ትርጉም
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ምሳሌ፡ ተጠቃሚነት፣
እንግሊዛዊው
ሰዋስው ዓረፍተነገሮችን በዓይነት መመደብ

የበለጠ ውስብስብ የሆኑ ሐተታዊ

ዓረፍተነገሮችን የድርብ
ዓረፍተነገሮችንና የመጠይቃዊ
ዓረፍተነገሮችን መዋቅር
157
 ተረድተው መጠቀማቸውን
መመዘን

የ8ኛ ክፍል ወሰንና ቅደም ተከተል የሁለተኛው ወሰነ ትምህርት (16-30--- ሳምንታት - ምዕራፍ 6-10)

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- በርሃማነት

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- በርሃማነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ደን ማውደም/ ማራቆት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተከታታይነት/ ተራኪ
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ ባህላዊ ግጥሞች የሚለውን ወይም

መረዳት/አዳምጦ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
T
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ
በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ የቀረበን
አዳምጠው የ ቅድመ የሂደታዊ
ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
AF
ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ማስተዋወቅ-- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
ማራቆት፣ ማውደም፣ መጨፍጨፍ፣
በርሃማነት፣ ድርቀ፣ የመሬት
መሸርሽር፣ ድህንት በሽታ፣
R

የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ሀሳቦችን
በድርጊትና በጊዜ ቅደም ተከተል
D

በመረዳት ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ::

ድህረንባብ
ቀጥተኛና በደረጃው ጽሑፍ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ የሚመለሱ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰ ት መጻፍ
ስርአት መግቢያ፣ዋና አካልና ማጠቃለያ
ያለው ድርሰት መጻፍ
ቃላትን አዳሳምጦ በትክክል መጻፍ
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ማራቆት፣ ማውደም፣ መጨፍጨፍ፣
በርሃማነት፣ ድርቀ፣ የመሬት
መሸርሽር፣ ድህንት በሽታ፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
በርሃማነት፣ መሸጋገሪያ ቃላትና

158
 ሐረጋት፣ ገላጭ ጽሑፍ

ለቃላትና ሐረጋት አውዳዊ ፍቺ

መስጠት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
ረጅምና እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡
ምሳሌ፡ ሽማግሌዎቻችን፣ አድንቀውላታል
ሰዋስው ዓረፍተነገር፤ ወደ አሉታዊና
መጠይቃዊ ቅርጽ መቀየር
አዎንታዊና አሉታዊ ዓነ
ከዚህ በፊት ባለፈው ወሰነትምህርት
የተማሩትን መከለስና አዲሱን
ማለማመድ፤
-ለምሳሌዎቹም አቻ አዎንታዊ
ዓረፍተነገሮች እንዲሰጡም
ማለማመድ
ምሳሌ፡ ታዬ ቤት ውስጥ የለም::
ታዬ ለምን ቤት ውስጥ የለም?

T
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- በርሃማነት፤
AF
ርዕሰ ጉዳይ፡- ዕርከን ሥራና ዛፍ ተከላ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተከታታይነት/ ገላጭ
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
R

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ

በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
D

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
ማስተዋወቅ- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
ደንልማት ፣ ዕርከን፣ የደን
ማገገም፣ ዛፎችን መትከል፣ ዘናብ፣
ዕርጥበት፣ ምርታማነት፣
ጤናማነት፣
ስለርዕሱ የበለጠ ለመማር ለክፍል
ደረጃው ከቀረቡ ሰንጠረዦችና
ካርታወች ላይ መረጃ ያገኛሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የመጀመሪያ ሁለት አንቀጾችን
በግል ማንበብ ከዚያም
ስላጋጠሙ ችግሮችና የመፍትሄ
ሀሳቦች በአእምሮ በማሰላሰልና
ሀሳቦችን በማጠቃለል እንዲሁም
ያልተረዳችሁት ሀሳብ ሲኖር
ደጋግሞ ድምጽ ሳያሰሙ ማንበብ
ድህረንባብ

159
 ሰንጠረዦችና ግራፎችን መሠረት
አድርገው ቀጥተኛና በደረጃው
ጽሑፍ በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁምለክፍል ደረጃው
ከቀረቡ ሰንጠረዦችና ካርታወች
ላይ የተጓደሉ መረጃዎችን
ያሟላሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በትረካ ስልት መጻፍ
ቃላትን አዳምጦ በትክክል መጻፍ
መናገር
ንግግርን በምክንያት ማቅረብ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ደንልማት ፣ ዕርከን፣ የደን
ማገገም፣ ዛፎችን መትከል፣ ዘናብ፣
T
ዕርጥበት፣ ምርታማነት፣
ጤናማነት፣
AF
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ገላጭና ቅደምተከተላዊ ጽሑፍ

ለቃላት አውዳዊ ፍቺ መስጠት

R

የቃላት ጥናት
ሰዋስው መጠይቃዊ ዓነገሮችን መመስረት
እስካሁን ከተማሯቸው በተጨማሪ
D

በአንድ ጊዜ ከአንድ በላይ ጥያቄ

በአንድ ጊዜ ሊጠየቅ እንደሚችል
ማለማመድ
- ማን መቼ መጣ
- ሰሎሞን ለምንና እንዴት
መጣ
- ለምን መጣ
- ከማን ጋር በምን መጣ

የግስ ምሥረታ
ለእርከኑ የመጀመሪያ ስለሆነ
በአጭሩ አሳይቶ ተማሪዎቸ
በራሳቸው እንዲመሰርቱ ማድረግ
ባለፈው የተማሯቸውን መከለስና
መጠናከር፤
ቀጥሎ ያሉትንም የመሰሉ የግስ
ምሥረታዎችን እንዲለማመዱ
ማድረግ

ደረበ - ደራረበ፣ ተደራረበ፣

አደራረበ
160
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 6፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- በርሃማነት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የተፈጥሮሀብት ጥበቃ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተከታታይነት/ ተራኪ

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
T
የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ይቀበላሉ
AF
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
የተፈጥሮ ሀብት፣ መጠበቅና
ማሻሻል፣ የዱር እንስሳት፣ ውሃማ
R

አካላት፣ የተፈጥሮ ሀብትጥበቃ፣

ድን ማልማት፣ የገቢ ምንጭ
የማንበብ ሂደት
D

የቀረበውን ምንባብ
የማያውቋቸውን ቃላት እየመዘገቡ
በየግል አንድ ጊዜ ማንበብ
እያንዳንዱን አንቀጽ አንብበው
ሲጨርሱ መረዳታቸውን
ከቀረቡላቸው ጥያቄዎች አንጻር
በመፈተሽ ማረጋገጥ
ለምሳሌ፡ የአንቀጹ ቁልፍ
ቃላት/ሐረጋት የትኞቹ ናቸው?
ፍቻቸው ምንድን ነው?
የአንቀጹ ሀሳብ ገብቶኛል?
እንዴት ማረጋገጥ እችላለሁ?
ድህረንባብ
በደረጃው ጽሑፍ በተገለጸው
መረጃና ዳራዊ እውቀትን መሠረት
በማድረግ ቀጥተኛና አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም ተከታታ ይ መግለጫን
ይጠቅማሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት ድርሰትን ከልሶ መጻፍ
የድርሰት መገምገሚያ/ማረሚያ

161
 መስፈርቶችን ማወቅ
ምሳሌ ርዕ ስ ጠብቆ መጻፍ
ዋናውን ሀሳብ በተገቢው
መዘርዝሮች መግለጽ
ስርአትነጥቦችን በተገቢ ቦታ
መጠቀም
መናገር
በችግርና በመፍትሄ አወቃቀር
ስልት መናገር

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የተፈጥሮ ሀብት፣ መጠበቅና
ማሻሻል፣ የዱር እንስሳት፣ ውሃማ
አካላት፣ የተፈጥሮ ሀብትጥበቃ፣
ድን ማልማት፣ የገቢ ምንጭ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ስለዚህ፣ በመሆኑም፣ ከዚህ
T
በመነሳት…
ቃላትን በፊደል ቅደም ተከተል
AF
መዘርዘርና አውዳዊ ፍች መስጠት
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ
ውስጥ አቀላጥፎ
ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
R

ውስብስብ ረጅምና
እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ
D

በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡
ምሳሌ፡ ብታከራየኝ፣
ሊያስተናግዱ
ሰዋስው -በተማሩት መሠረት አዎንታዊ
ዓነገሮችን ወደ አሉታዊ ዓነገሮች
መለወጥ እንዲሁም ወደ
መጠይቃዊ ዓረፍተነገሮች
መለወጣጥ መቻላቸውን መመዘን፤

-በተማሩት መሠረት አዳዲስ

ግሶችን መመሥረት መቻላቸውንና
መጠቀማቸውን መመዘን፤

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7 (ሳምንት 1-3)፡፡ የምንባብ ይዘት ፡- የሕፃናት ጉልበት ብዝበዛ

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የህፃናት ጉልበት ብዝበዛ፤

162
ርዕሰ ጉዳይ፡- የህፃን ጉልበት
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሐሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የሕጻናት የጉልበት ብዝበዛ የሚለውን

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ወይም በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ የቀረበን አዳምጠው የ ቅድመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
( (አስተያየት፡- ስለህፃናት ጉልበት
በኢትዮጵያ ስላለው ሕጋዊ ሁኔታ
ይወያያሉ፡፡)
ማስተዋወቅ - በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
የህፃናት ጉልበት፣ ህፃን፣ ለጋ፣
ብዝበዛ፣ አነስተኛ ክፍያ፣ የቤተሰብ
ድጋፍ፣
የማንበብ ሂደት
በቀረበው ምንባብ መነሻነት
የማያውቋቸውን ቃላት
እየመዘገቡና በውል
ያልተረዷቸውን አንቀጾች
እየደጋገሙ በለሆሳስ ንባብ
T
AF
ማንበብ
ድህረንባብ
ዳራዊ እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ ቀጥተኛና አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም
R

ያነበቡትን ጽሑፍ ዋና ሐሳብ

ይለያሉ::፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት
D

በዋናና መዘርዝር ሀሳቦች ስልት

ድርሰት ለመጻፍ የሚቀርብላቸውን
የቢጋር ሰንጠረዥ ማሟላት::
ስርአትነጥቦችን በመጠቀም መጻፍ
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የህፃናት ጉልበት፣ ህፃን፣ ለጋ፣
ብዝበዛ፣ አነስኛ ክፍያ፣ የቤተሰብ
ድጋፍ፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
በዚህም ምክንያት፣ በዚህም፣
ስለሆነም ወዘተ

ለቃላት ተቃራኒ መስጠትና በአውድ

መጠቀም
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
163
 ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡ እንዲሁም ልዩ ልዩ
ቃላትን በፍጥነት ያነባሉ::
ምሳሌ፡ ሱቅበደረቴነት፣ ህገመንግስቱም፣

ሰዋስው -ተውሳከግስ (የጊዜ፣ የቦታ፣

የድግግሞሽ፣ የአኳኋን)
-ተውሳከግስ (የጊዜ፣ የቦታ፣
የድግግሞሽ፣ የአኳኋን
ከዚህ በፊት የተማሯቸውን የጊዜና
የቦታ ተውሳከግሶች መከለስና
ማለማመድ፤ ባለፈው
ወሰነትምህርትም የተዋወቋቸውን
አዳዲስ የድግግሞሽና የአኳኋን
ተውሳከግሶች በአጭሩ ጠቅሶ
ማለማመድ
የድግግሞሽ (frequency)
ሁሉጊዜ፣ አንዳንዴ፣ አልፎ አልፎ…
የአኳኋን
ቶሎ፣በፍጥነት፣ በቀስታ…

T
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- የህፃናት ጉልበት ብዝበዛ፤ ፤
AF
ርዕሰ ጉዳይ፡- የሥራ ዕድሜ
ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሐሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች ( አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)
4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
R

በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ

ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
D

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
የሥራ ዕድሜ፣ ዕድሜ፣ የሥራ
ክፍያ፣ ጥንካሬ/ አቅም፣ ለሥራ
መድረስ፣ ዕውቀት፣ ራስን ችሎ
መሥራት፣ ውጤታማነት፣
ስለጽሑፉን ለመረዳት ርዕሶችን፣
ሥዕላዊ መግለጫዎችንና
ሰንጠረዦች ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ
የእያንዳዱን አንቀጽ ሀሳብ
በአእምሯቸው እያጠቃለሉ
ማንበብ
ድህረንባብ
በጽሑፍ በተገለጸው መረጃና ዳራዊ

164
 እውቀትንመሠረት በማድረግ
በቀጥታ የሚመለሱና አመራማሪ
ጥያቄዎችን በጽሁፍ መመለስ፡፡
እንዲሁም ከቀደም ዕውቀታቸውና
ልምዳቸው ጋር በማያያዝ ጭምቀ
ሀሳብ ማቅረብ
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በዋናና መዘርዝር ሀሳቦች ስልት
ድርሰት ለመጻፍ የሚቀርብላቸውን
የቢጋር ሰንጠረዥ ማሟላት::
ስርአትነጥቦችን በመጠቀም መጻፍ
መናገር
በተሰጠ ርዕስ ተዘጋጅቶ ንግግር
ማድረግ

ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና

ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
የሥራ ዕድሜ፣ ዕድሜ፣ የሥራ
ክፍያ፣ ጥንካሬ/ አቅም፣ ለሥራ
መድረስ፣ ዕውቀት፣ ራስን ችሎ
መሥራት፣ ውጤታማነት፣
T
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ምንምእንኳ፣ ሥዕላዊ፣ ሁነት፣
AF
ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና
ለዚህ ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ
ትምህርታዊ ቃላት ዝርዝር ከዚህ
በተጨማሪ፣ በዚህም መሰረት፣
ስለሆነም
R

ለቃላትተመሳሳይና ፍቺ መስጠት
ጥንካሬ-- ብርታት
D

የቃላት ጥናት
ሰዋስው -ጠቋሚ መስተአምራን

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 7-3፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- የህፃናት ጉልበት ብዝበዛ፤ ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የህፃናትን መብት ማክበር

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ዋና ሐሳብና ደጋፊ ዝርዝሮች ( አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት .ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ

165
 ጋር ያዛምዳሉ፤ ይቀበላሉ
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
መብት፣ማክበር፣ የቤተሰብ
ድጋፍ፣ የህፃናት መብት፣ ሕጋዊ
አማራጭ፣ ስለሕፃናት መብት
ማሳወቅ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ
የእያንዳዱን አንቀጽ ሀሳብ
በአእምሯቸው እያጠቃለሉ
ማንበብ
ድህረንባብ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም አንቀጾችን
እያነጻጸሩ ይገልጻሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በዋናና መዘርዝር ሀሳቦች የተደራጁ
ሀሳቦችን መከለስ::
ስርአትነጥቦችን መጠቀም
መናገር ዋና ዋና ሀሳቦችን በማደራጀት
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
T
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
AF
መብት፣ማክበር፣ የቤተሰብ
ድጋፍ፣ የህፃናት መብት፣ ሕጋዊ
አማራጭ፣ ስለሕፃናት መብት
ማሳወቅ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
R

ቃላትና ሐረጋት
ይሁንእንጂ፣ በዚህየተነሳ፣
ድርጊያ
D

ቀደም ሲል የሚያውቋቸውና
ለዚህ ሳምንት ጠቃሚ የሆኑ
ትምህርታዊ ቃላት ዝርዝር

ምንምእንኳ፣ ሥዕላዊ፣ ሁነት፣

ቃላትን በተለያዩ አውዶች

መጠቀም

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡ :
ምሳሌ፡ ዓለምአቀፋዊነት፣
ትምህርትቤቶቻችን፣
ሰዋስው ተውሳከ ግሶችን መለየት

የጊዜ፣ የቦታ፣ የድግግሞሽና

የአኳኋን ተውሳከግሶችን ለይተው
መተቀማቸውን መመዘን፤

166
 -ጠቋሚ መስተአምራን በአግባቡ
መጠቀማቸውን መመዘን፤

-ወደረኛ መስተፃምራነን በአግባቡ

ተረድተው መጠቀማቸውን
መመዘን

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- የሴቶችን አቅም መገንባት

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የሴቶችን አቅም መገንባት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ስርዓተፆታና ትምህርት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነፃፀር ( አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤
T በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
AF
ማከናወን

አንብቦ መረዳት/ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የሕጻናት የጉልበት ብዝበዛ የሚለውን

አዳምጦ መረዳት የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ወይም በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ የቀረበን አዳምጠው የ ቅድመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
R

የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ

ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ማስተዋወቅ-- በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
D

ፆታ፣ ስርዓተ ፆታ፣ ትምህርት፣

ማህበረሰብ፣ ችሎታ፣ አካቶ፣
ተሳትፎ፣ አርአያነት፣
የጽሁፍ መልዕክት ለመገመት
ግራፎችንና ሰንጠረዦችን ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ የእያንዳዱን
አንቀጽ ሀሳብ በአእምሯቸው
እያጠቃለሉ ማንበብ
ድህረንባ
የተገለጸውን መረጃና ዳራዊ እውቀት
መሠረት በማድረግ ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም አንድ አንቀጽ
አሳጥረው ይገልጻሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በዋናና መዘርዝር ሀሳቦች አወቃቀር
ስልት በተጋርቶ ድርሰት መጻፍ የተደራጁ
ሀሳቦችን መከለስ::
ዓረፍተነገሮችን እያዳመጡ
ስርአትነጥቦችን አሟልቶ መጻፍ
መናገር
167
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ፆታ፣ ስርዓተ ፆታ፣ ትምህርት፣
ማህበረሰብ፣ ችሎታ፣ አካቶ፣
ተሳትፎ፣ አርአያነት፣
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
መቃወም፣ መደገፍ፣ ተጠየቃዊ፣
ተጨባጭ

የቃላት አጠቃቀም
በምሳሌው መሰረት የተለያዩ
ሐረጋትን አዋቅሩ
ምሳሌ፡ የተዛባ ትርጉም፣ የተዛባ
ኑሮ፣ የተዛባ አመራር

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ ውስብስብ
ረጅምና እንግዳ ቃ ላ ት ን
በመነጣጠልና መልሶ በማጣመር
ቃላትን ይለያሉ፡፡ :እንዲሁም
የቃላትን መድረሻ ቅጥያዎች
አውጥተው ይጽፋሉ::
ምሳሌ፡ ይደርስባቸዋል፣ ይኖርብሻል፣

ሰዋስው
ዓለምአቀፋዊነት፣ ትምህርትቤቶቻችን፣ T ሀላፊ ጊዜና የአሁን/የትንቢት ጊዜ
AF
የቀረቡላቸውን ግሶች ቅርጽና
የቅርጾችን ፍቺ መናገር
R

8ኛ ክፍል፣ 8-2፡- ሳምንት 23- የምንባብ ይዘት፡- የሴቶችን አቅም መገንባት፤

D

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሥራ ክፍፍል

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ማወዳደርና ማነፃፀር

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
የሥራ ክፍፍል፣ የሥራ ዕድል፣
ዕቅድ፣ መስፈርት፣ ቴክኖሎጅ፣
ባህላዊ ስነምግባር፣ቅጥር፣የሥራ
ምርጫ፣ የሥራ ለውጥ፣ የመሪነት
አቅም፣አርአያነት፣ ተፅዕኖ፣
168
 ስለጽሑፉን ለመገመትና
ለመረዳት ርዕሶችን፣ሥዕላዊ
መግለጫዎችንና ሰንጠረዦች
ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ የተወሰኑ
አንቀጾችን ጥንድ ጥንድ በመሆን
አንዳችሁ አንድ አንቀጽ በማንበብ
የየአንቀጹን ጭምቃሳብ ተናገሩ::
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
የሚመለሱ ቀጥተኛና አመራማሪ
ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም
አንቀጾችን በማወዳደርና
በማነጻጸር ይጽፋሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት
ድርሰት መጻፍ::
ቃላትን አዳመጦ መጻፍ
መናገር ሀሳብን በመቃወምና በመደገፍ
መከራከር
T የክርክር መመሪያዎችን ማክበር
ስርአተጾታዊ የስራ ክፍፍል
መኖርን በመደገፍና በመቃወም
AF
ተከራከሩ::
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
R

የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር

የሥራ ክፍፍል፣ የሥራ ዕድል፣
ዕቅድ፣ መስፈርት፣ ቴክኖሎጅ፣
D

ባህላዊ ስነምግባር፣ቅጥር፣የሥራ
ምርጫ፣ የሥራ ለውጥ፣ የመሪነት
አቅም፣አርአያነት፣ ተፅዕኖ፣

የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ

ቃላትና ሐረጋት
ውይይት፣ ክርክር፣ በነዚህ
መካከል
ቃላትን በዓረፍተነገር ውስጥ
መጠቀም

የቃላት ጥናት
ሰዋስው የቅርብ ሀላፊ ጊዜና የሩቅ ሀላፊ ጊዜ

ቅርብ ኃላፊ

ነግሬያለሁ፣ ነግረናል፣ነግረሃል፣
ነግረሻል፣ ነገሯል፣ ነግራለች፣
ነግረዋል

የሩቅ ኃላፊ

169
 ነግሬነበር፣ ነግረንነበር፣
ነግረህነበር፣ ነግረሽነበር፣
ነግሮነበር፣ ነግራነበር፣ ነግረውነበር

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 8፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- የሴቶችን አቅም መገንባት፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የሥርዓተፆታ እኩልነትን ማክበር

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ተራኪ-- ማወዳደርና ማነፃፀር

አቀላጥፎ ማንበብ
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን
T 9ኛ ቀን
በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
AF
•ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
R

የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ

መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
D

- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
እኩልነት፣ እኩል ዕድል፣ የፆታ
እኩልነት፣ ማክበር፣ የኃላፊነት
ደረጃ፣የወንድ የበላይነት፣ የሴት
የበላይነት፣ የእኩልነት ፖሊስ፣
ስርዓተጾታዊ ፖሊሲ፣ በራስ
መተማመን፣ ወሳኝነት፣
ተሰሚነት…
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ
የመጀመሪያ አንቀጽ ጥንድ ጥንድ
በመሆን አንብበው የእያንዳንዱን
ዓረፍተነገር ሀሳብ ለጥንዱ
ያብራራ:: ቀሪዎቹን አንቀጾች
በግል ማንበብ ::
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ እንዲሁም በጭብጡ
ላይ አንድ ምልልስ ይጽፋሉ፡፡

170
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት
ድርሰት መጻፍ:: ቃላት፣ ሐረጋትና
ዓረፍተነገሮችን በትክክል መጻፍ
መናገር በማወዳደርና በማነጻጸር ስልት
ንግግር ማድረግ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
እኩልነት፣ እኩል ዕድል፣ የፆታ
እኩልነት፣ ማክበር፣ የኃላፊነት
ደረጃ፣የወንድ የበላይነት፣ የሴት
የበላይነት፣ የእኩልነት ፖሊስ፣
ስርዓተጾታዊ ፖሊሲ፣ በራስ
መተማመን፣ ወሳኝነት፣

ቃላትን ተጠቅሞ ዓረፍተነገር

መመስረት

የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ

አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
T
AF
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡ :እንዲሁም
የቃላትን መድረሻ ቅጥያዎች
አውጥተው ይጽፋሉ::
ምሳሌ፡ አርኣያነታቸውን፣ አስተሳሰቧን፣
ሰዋስው
R

ጊዜ አመልካቾችን መለየትና
መመዘን
D

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- የአየር ንብረት

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- የአየር ንብረት ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የአየር ንብረት ለውጥ

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- መረጃዊ-- ምክንያትና ውጤት
1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ የአየር ንብረት ለውጥ የሚለውን

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ወይም በሌላ ተመሳሳይ ምንባብ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ የቀረበን አዳምጠው፣ የ ቅድመ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
የሂደታዊ ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ያዛምዳሉ፤ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ
ማስተዋወቅ - በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት

171
 የአየር ንብረት፣ ለውጥ፣ ከባቢ
አየር፣ ሁኔታዎች፣ የበረዶ ዘመን፣
የሙቀት መጨመር፣ የአየር ፀባይ፣
አገራዊና ዓለማቀፋዊ ተግባራት፣ …
ተጣምረው የቀረቡ ቃላትን ነጣጥሎ
በመጻፍ ማንበብ
ቃላትን በአውድ መጠቀምና ፍቺ
መስጠት
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ ጥንድ ጥንድ
በመሆን አንብበው በየንኡ ስ ርዕሱ
ሊተላለፍ በተፈለገው ሀሳብ
ላይእየተነጋገሩ ማንበብ :: በለሆሳስ
ንባብ ጊዜ የሚጠቀሙባቸውን
ራስን የመገምገሚያ ስልቶችን
ያስታውሳሉ፡፡ (ንባብን መቀጠል፡፡)

ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
እንዲሁም ጽሑፉን በማሳጠር አንድ
አንቀጽ ይጽፋሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት በምክንያትና ውጤት ስልት ድርሰት
መጻፍ:: T
ቃላትን ኧዳምጦ በትክክል መጻፍ
AF
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
R

የአየር ንብረት፣ ለውጥ፣ ከባቢ

አየር፣ ሁኔታዎች፣ የበረዶ ዘመን፣
የሙቀት መጨመር፣ የአየር ፀባይ፣
D

አገራዊና ዓለማቀፋዊ ተግባራት፣ …

የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ቆላ፣ ደጋ፣ ውርጭ፣ በርሃ

ለቃላት አውዳዊ ፍቺ መስጠት

.
የቃላት ጥናት በቀረበላቸው ጽሁፍ ውስጥ
አቀላጥፎ ለማንበብም ሆነ
ለመረዳት የሚያዳግቱ
ውስብስብ ረጅምና እንግዳ
ቃ ላ ት ን በመነጣጠልና
መልሶ በማጣመር ቃላትን
ይለያሉ፡፡ :እንዲሁም
የቃላትን መድረሻ ቅጥያዎች
አውጥተው ይጽፋሉ::
ምሳሌ፡ ካርቦንዳይኦክሳይድ፣
ሚሊሜትር፣
ሰዋስው
ጥገኛ ሐረጎችን መለየት

ከዚህ በፊት የተማሯቸውን

በማስታወስ ማለማመድ (በሁሉም
172
 ቁጥር፣ ፆታ፣ መደብ ይለማመዱ)
ከዐብይ ሐረግ (ከተራ ዓረፍተነገር)
ጋር እያያያዙ እንዲለማመዱ ማድረግ

አየለ ኮት ስለለበሰ…
አየለ ኮት ከለበሰ…
አየለ ኮት ለብሶ….
አዲስ ኮት የለበሰው አየለ…

T
AF
R
D

173
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- የአየር ንብረት ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- የአየር ንብረት ለውጥንና መንስኤውን መረዳት

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ ለመረዳት በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
በትክክል በፍጥነትና በአገላለጽ አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ

ውስጥ የአንብቦ መረዳት
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ጥያቄዎችን መልስ ይሰጣሉ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ግብረ መልስም ይቀበላሉ
ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ መወያየት
የመሬት አቀማመጥ፣
የመሬት ጥናት፣ ሳይንቲስቶች፣
የውሃ ወለል፣
ስምጥ ሸለቆ፣ ተራራ፣ሜዳ
በጽሑፉ ላይ ስላለ መረጃ ግራፎችን፣
ሰንጠረዦችንና ካርታዎችን ያነባሉ፡፡
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ በየንኡ ስ
ርዕሱ ያልገባቸውን ደግመው እያነበቡ
ወይም መምህራቸውን እየጠየቁና
T
AF
የቅድመ ንባብ መልሳቸውን
እያረጋገጡ ማንበብ::
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ ቀጥተኛና
አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡
R

እንዲሁም ከጽሑፉ ውስጥ ምክንያትና

ውጤትን ይተነትናሉ፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
D

ስርአት በምክንያትና ውጤት ስልት

ድርሰትን ከልሶ መጻፍ::
ቃላትንና ሐረጋትን በትክክል
መጻፍ
መናገር ተዘጋጅቶ ንግግር ማድረግ
ለምሳሌ “ሰዎች በድርቅና በመሬት
መጥለቅለቅ ምክንያት እንዴት
ይሆናሉ?” በሚል ርዕስ ተዘጋጅቶ
ንግግር ማድረግ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት
ዝርዝር
የመሬት አቀማመጥ፣
የመሬት ጥናት፣
ሳይንቲስቶች፣ የውሃ
ወለል፣
ስምጥ ሸለቆ፣ ተራራ፣ሜዳ

የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ

174
 ቃላትና ሐረጋት
ከላይ እንደተገለፀው፣ በነዚህ
መካከል፣

ቃላትንና ሐረጋትን
በተመሳሳይ መተካት
የቃላት ጥናት
ሰዋስው ስማዊ ሐረጎችን በመሙያነት
መጠቀም
- ከዚህ በፊት የተማሩትን
በማስታወስ ማለማመድ
- ቀጥሎ የተመለከቱትን የመሳሰሉ
ሐረጎችን በአውድ ማለማመድ፤

በጣም ጎበዙ ሾፌር የአለሙ

ወንድም በቀለ ነው፡፡
ቦርሳ የያዘቸው ሴት መምህርት
አየለች ነች፡፡
አህመድ መጽሐፍ ነጋዴ ይሆናል፡
፡

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 9፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- የአየር ንብረት ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ብክለትን መቀነስ T

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ምክንያትና ውጤት ( አስተያየት፡- የጋዜጣ መጣጥፍ)
AF
7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን
R

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
D

መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም

ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
ብክለት፣ መቀነስ፣ የረጅም ጊዜ
ድርቅ፣ መለማመድ፣ ዝርያዎች፣
ደን ማልማት፣ የፋብሪካዎች
(ጭስ፣ ፍሳሽና ብናኝ)
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ምንባብ በየንኡ ስ
ርዕሱ ያልገባቸውን ደግመው
እያነበቡ ወይም መምህራቸውን
እየጠየቁና የቅድመ ንባብ
መልሳቸውን እያረጋገጡ ማንበብ::
በለሆሳስ ንባብ ጊዜ
የሚጠቀሙባቸውን ራስን
የመገምገሚያ ስልቶችን
ያስታውሳሉ፡፡ (ጥያቄዎችን
መጠየቅ፡፡)
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
175
 ይመልሳሉ፡፡

መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ

ስርአት ድርሰትን በቡድን አሻሽሎ መጻፍ::
ዓረፍተነገሮችን አስተካክሎ መጻፍ
መናገር በቢጋር ሰንጠረዥ ሀሳብ አስፍሮ
ንግግር ማድረግ
ለምሳሌ “የደኖች ጥቅም “ በሚል
ርዕስ ንግግር ማድረግ
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ብክለት፣ መቀነስ፣ የረጅም ጊዜ
ድርቅ፣ መለማመድ፣ ዝርያዎች፣
ደን ማልማት፣ የፋብሪካዎች
(ጭስ፣ ፍሳሽና ብናኝ)
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ማወዳደር፣ ማነፃፀር፣ ምክንያትና
ውጤት
ለቃላት ተመሳሳይ ፍቺ በመስጠት

የቃላት ጥናት
T
ዓረፍተነገር መመስረት
AF
መድረሻ ቅጥያዎቻቸውን
ነጥሎ በመጻፍ ማንበብ
ምሳሌ፡ ይታደጋል
ይታደግ__ኣል
ሰዋስው ጥገኛ ሀረጎችንና
R

ስማዊ ሐረጎችን ማውጣትና

መመዘን
D

176
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ 10 (ሳምንት 1-3) የምንባብ ይዘት ፡- ድራማ/ ተውኔት

8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ10፡- ሳምንት 1- የምንባብ ይዘት፡- ድራማ/ ተውኔት ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡ የድራማ/ ተውኔት አላባውያን

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- የድራማ/ ተውኔት( አስተያየት፡- ለ3 ስምንታት የቀጠሉ ተከታታይ
ቲያትሮች)

1ኛ ቀን 2ኛ ቀን 3ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ በአንደኛው ቀን የቀረበውን ጽሁፍ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና አቀላጥፎ በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

አንብቦ ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ መምህራችሁ”ያልተፈረደበት ነፍስ”

መረዳት/አዳምጦ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን መልስ ወይም ሌላ ተመሳሳይ ተውኔት
መረዳት የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
ይሰጣሉ ግብረ መልስም ይቀበላሉ ሲያነቡላችሁ ገጸባህሪያቱን፣ መቼቱን፣
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ ጋር
ግጭቱን፣ የታሪኩን ፍሰት በተመለከተ
ያዛምዳሉ፤ ማስታወሻ በመያዝ ማዳመጥ::
ማስተዋወቅ - በተተኳሪና ቃላት
ላይ መወያየት
መነባንብ፣ መቼት፣ መብራት፣
T እንዲሁም የ ቅድመ፣ የሂደታዊ
ማዳመጥና የድህረ ማዳመጥ
ጥያቄዎችን መመለስ
AF
ፀሐፌ ተውኔት፣ ዳሬክተር፣
ገፀባህርይ ፣ አልባሳት፣ጌጣጌጥ
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ተውኔት ስርአተ
ነጥቦቹን ተከትለውና የገጸባህሪያቱን
ንግግር አስመስለው ማንባብ
R

ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ እውቀትን
መሠረት በማድረግ ቀጥተኛና
D

አመራማሪ ጥያቄዎችን ይመልሳሉ፡፡

ያነበቡትን የድራማ ጽሑፍ አላባዎችና
ክፍሎች በተጨማሪም ሴራውንና
ማዕከላዊ ግጭቱን ይተነትናሉ፡፡
በተጨማሪም የተውኔቱን መጀመሪያ
የሚያሳዩ አላባውያንን በቢጋር
ሰንጠረዥ ላይ ማስፈር
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት አንድ የተውኔት ርዕስ መርጦ
የተውኔት ወይም ድራማ የመጀመሪያ
ክፍል መጻፍ::
ስርአተነጥቦችን በተገቢው ቦታ
መጠቀም
መናገር
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና ከሌሎች
አዳዲስ ቃላት ጋር መወያየት

177
 የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
መነባንብ፣ መቼት፣ መብራት፣
ፀሐፌ ተውኔት፣ ዳሬክተር፣
ገፀባህርይ ፣ አልባሳት፣ጌጣጌጥ
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ተውኔት፣ ጡዘት፣ ወጥ ተውኔት፣
ማስመሰል፣

ለቃላት በአውድና ከአውድ ውጭ

ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት የቀረቡላቸውን ቃላት

በማጣመርና በመነጠል
ማንበብ እንዲሁም
የቀረቡላቸውን ቃላት
በፍጥነት ደጋግመው
ማንበብ

ሰዋስው ጥገኛ ሐረጎችን መለየት

ቀጥሎ የቀረቡትን የመሰሉ

ዓረፍተነገሮችን በሁሉም ፆታ፣
መደብና ቁጥር ማለማመድ፤
T -አያሌው አዲስ መጽሐፍ ሊገዛ
AF
ወደመጽሐፍ መደብር ሄደ፡፡
-ሱሌማን አንደኛ እንደሚወጣ
ተረጋጠ፡፡
R
D

178
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ10፡- ሳምንት 2- የምንባብ ይዘት፡- ድራማ/ ተውኔት፣

ርዕሰ ጉዳይ፡- የድራማ/ ተውኔት አላባውያን

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ድራማ/ ተውኔት፣

4ኛ ቀን 5ኛ ቀን 6ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ የቀረበውን ጽሁፍ አቀላጥፎ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

የንግግር አከል የንባብ መመዘኛዎቹን

ተጠቅሞ ራስንና ጓደኛን መገምገም
ይኽውም ባለአራት ደረጃ ሩብሪክ መሆን
አለበት

አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ

የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ
መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ
ይቀበላሉ
ጋር ያዛምዳሉ፤
- በተተኳሪና ቃላት ላይ
መወያየት
አስደሳች፣ አሳዛኝ፣ ምፀት፣
ተጨባጭነት፣ግጭት፣ ምልልስ፣
ትወና…
የማንበብ ሂደት
የቀረበላቸውን ተውኔት
T
AF
ገጸባህሪያቱን በመከፋፈል ስርአተ
ነጥቦቹን ተከትለውና
የገጸባህሪያቱን ንግግር
አስመስለው ማንባብ
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
R

እውቀትን መሠረት በማድረግ

ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ ያነበቡትን የድራማ
D

ጽሑፍ አላባዎችና ክፍሎች

በተጨማሪም ሴራውንና ማዕከላዊ
ግጭቱን ይተነትናሉ፡፡
በተጨማሪም የተውኔቱን የመካከል
ክፍል የሚያሳዩ አላባውያንን
በቢጋር ሰንጠረዥ ላይ ማስፈር
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት የተውኔቱን የመካከል ክፍል መጻፍ::
ስርአተነጥቦችን በተገቢው ቦታ
መጠቀም
መናገር ገጸባህሪያትን አስመስሎ መናገር
ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
አስደሳች፣ አሳዛኝ፣ ምፀት፣
ተጨባጭነት፣ግጭት፣ ምልልስ፣
ትወና…
ለቃላትና ሐረጋት ፍቺ መስጠት
የቃላት ጥናት

179
ሰዋስው የድርብ ዓረፍተነገሮች መዋቅር
ወይም አያያዦችንና መጠይቃዊ
ቃላትን ተጠቅሞ ዓረፍተነገር
መጻፍ

ቀጥሎ የቀረቡትን የመሳሰሉ

ዓረፍተነገሮችን እየሰሩ
እንዲለማመዱ ማድረግ
-አሕመድ ትምህርቱን በርትቶ
ያጠናል፤ ይሁንእንጂ፣ ብዙ ጊዜ
ውጤት አይመጣለትም፡፡
- ባህርዳር ትልቅ የኳስ ሜዳ
ተዘጋጅቷል፤ በመሆኑም ወጣቶች
ትርፍ ጊዜያቸውን በዚያ ያሳልፋሉ፡
፡
- ሺመልስ ትምህርቱን ዘወትር
ያጥና እንጂ፣ በሂሳብ ደካማ ነው፡፡

የመጠይቃዊ ዓረፍተነገር መዋቅር

በመጠይቃዊ ቃላት (እንዴ፣ ወይ)

እና ያለመጠይቃዊ ተውላጠስሞች
የሚመሰረቱ ዓረፍተነገሮችን
T ማለማመድ
AF
8ኛ ክፍል፣ ምዕራፍ10፡- ሳምንት 3- የምንባብ ይዘት፡- ድራማ/ ተውኔት ፤

ርዕሰ ጉዳይ፡- ድራማን መገምገም

R

ዘውግ /የጽሑፍ ዓይነት/ መዋቅር፡- ድራማ/ ተውኔት፣

D

7ኛ ቀን 8ኛ ቀን 9ኛ ቀን
አቀላጥፎ ማንበብ •ለደረጃው የቀረበን ጽሑፍ የቀረበውን ጽሁፍ አቀላጥፎ
ለመረዳት በትክክል በፍጥነትና በማንበብ መለማመድ
በአገላለጽ ማንበብን ይለማመዳሉ፤ የቅድመ ንባብና የማንበብ ተግባራትን
ማከናወን

የንግግር አከል የንባብ

መመዘኛዎቹን ተጠቅሞ ራስንና
ጓደኛን መገምገም ይኽውም
ባለአራት ደረጃ ሩብሪክ መሆን
አለበት እንዲሁም አንዳችሁ
ስታነቡ አንዳችሁ ስህተቶችን
በመመዝገብ ተራ በተራ ማንበብ
አንብቦ መረዳት ቅድመንባብ
የቀረበን ጽሑፍ ከቀደመ በቀረበላቸው የ ቤት ስራ ውስጥ
ዕውቀታቸው፣ ከስዕልና ከርዕስ የአንብቦ መረዳት ጥያቄዎችን
ጋር ያዛምዳሉ፤ መልስ ይሰጣሉ ግብረ መልስም
- በተተኳሪና ቃላት ላይ ይቀበላሉ
መወያየት
መገምገም፣ መተወን፣ ይዘት፣
አተዋወን፣ ግልጽነት፣ የመድከክ
ዝግጅት፣ ሳቢና ማራኪነት፣
ሃያሲ፣…
180
 የማንበብ ሂደት
በገጸባህሪያት ላይ የሚታዩ
ለውጦችን በተውኔቱ መጨረሻ
የሚገኙ አላባውያንና የግጭቱን
መፍትሄ ወይም ማጠቃለያ
እያስተዋሉ ማንበብ
ድህረንባብ
በተገለጸው መረጃና ዳራዊ
እውቀትን መሠረት በማድረግ
ቀጥተኛና አመራማሪ ጥያቄዎችን
ይመልሳሉ፡፡ ያነበቡትን የድራማ
ጽሑፍ አላባዎችና ክፍሎች
በተጨማሪም ሴራውንና
ማዕከላዊ ግጭቱን ይተነትናሉ፡፡
ድራማን ከገፀባህርያት፣ ከመቼት፣
ከድርጊቶች፣ ከሴራ፣ ከመድረክ
አቅጣጫዎችና ከደራሲው
መልዕክት አንፃር መገምገም፡፡
መጻፍና የአጻጻፍ ድርሰት መጻፍ
ስርአት የተውኔቱን የመጨረሻ ክፍል
መጻፍ::
አረፍተነገሮችን በቅደም ተከተል
አስተካክሎ መጻፍ
መናገር T ተውኔቱ ያሳደረበቸውን ስሜት
በንግግር መግለጽ
AF
ቃላት ማስተዋወቅ፡- ከተተኳሪና
ከሌሎች አዳዲስ ቃላት ጋር
R

መወያየት
የሳምንቱ ተተኳሪ ቃላት ዝርዝር
D

መገምገም፣ መተወን፣ ይዘት፣

አተዋወን፣ ግልጽነት፣ የመድከክ
ዝግጅት፣ ሳቢና ማራኪነት፣
ሃያሲ፣…
የሳምንቱ አዳዲስ ትምህርታዊ
ቃላትና ሐረጋት
ሃያሢ፣ ፀሐፌተውኔት፣ ተዋናይ፣
መልዕክት/ጭብጥ

ለቃላትና ሐረጋት ፍቺ መስጠት

የቃላት ጥናት የቀረቡላቸውን ቃላት

በማጣመርና በመነጠል
ማንበብ እንዲሁም
የቀረቡላቸውን ቃላት
በፍጥነት ደጋግመው
ማንበብ

መተወን፣ የሚያውቋቸው፣ ማራኪነት፣

ማስተዋወቅ፣ ትምህርታዊነታቸው
ሰዋስው ጥገኛ ሐረጎችን ነጠላ
ዓረፍተነገሮችንና ስማዊ ሐረጎችን
መለየታቸውንና መጠቀማቸውን
መመዘን
181
 D
R

182
AF
T