1.

Lý do chọn đề tài
Với sự bùng nổ của công nghệ thông tin trong khoảng một thập niên trở lại
đây, thế giới đã chứng kiến sự thay đổi mạnh mẽ trong cách sống, cách làm
việc, giải trí của giới trẻ. Đó là trào lưu sử dụng mạng xã hội, phổ biến nhất hiện
nay là Facebook. Có thể nói rằng, giới trẻ ngày nay “ăn Facebook, chơi
Facebook, ngủ Facebook” và đáng báo động là thực trạng “sống - hướng tới
tương lai qua Facebook”. Facebook - một dịch vụ mạng xã hội truy cập miễn
phí do Mark Zuckerberg sáng lập. Mục đích của mạng xã hội này là để người
dùng có thể tham gia mạng lưới được tổ chức theo thành phố, nơi làm việc,
trường học và khu vực để liên kết và giao tiếp với người khác. Mọi người cũng
có thể kết bạn và gửi tin nhắn cho họ cũng như người dùng có thể cập nhật trang
hồ sơ cá nhân của mình để thông báo cho bạn bè. Một đặc tính nổi bật nữa của
Facebook chính là mọi người có thể cập nhật trạng thái và bộc lộ suy nghĩ của
mình. Chính những đặc điểm trên nên Facebook trở thành mạng xã hội phổ biến
nhất hiện nay. 
Ở Việt Nam số lượng người dùng Facebook khá lớn, theo số liệu thống kê
tính tới tháng 6 //2021 của NapoleonCat ( công cụ đo lường chỉ số mạng xã
hội), tổng số người dùng Facebook ở Việt Nam là 76 triệu người, chiếm hơn
70% dân số toàn quốc tăng 31 triệu người dùng so với năm 2019 và dẫn đầu
danh sách mạng xã hội phổ biến tại Việt Nam.Trong nhiều nhóm đối tượng
khác nhau, sinh viên là một trong những nhóm có nhu cầu sử dụng mạng xã hội
Facebook nhiều nhất và điều đó cũng khiến các hành vi của họ trong học tập,
quan hệ gia đình, quan hệ bạn bè, hoạt động xã hội và làm việc…chịu nhiều ảnh
hưởng sâu sắc trở lại từ trang mạng xã hội này. Họ không sử dụng Facebook
một cách hiệu quả nhất để phục vụ học tập, cập nhật tin tức mà lại dành nhiều
thời gian cho việc phục vụ các nhu cầu giải trí qua các tiện ích như xem phim,
chơi game, chia sẻ hình ảnh…như đang sống trong một thế giới ảo.
Với những lý do trên nhóm sinh viên quyết định lựa chọn “ ảnh hưởng của
việc sử dụng mạng xã hội Facebook đến hành vi của sinh viên hiện nay” làm đề
tài nghiên cứu của nhóm. Nhóm nghiên cứu làm rõ những ảnh hưởng này nhằm
nhận diện và luận giải những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực mà mạng xã hội
facebook mang lại đối với hành vi đời sống sinh viên Trường Đại Học Văn Hóa
hiện nay. Hơn nữa việc nghiên cứu ảnh hưởng của mạng xã hội facebook đối
với sinh viên có thể giúp đề xuất những kiến nghị có giá trị trong việc giáo dục
và đào tạo sinh viên nói riêng cũng như thanh niên nói chung trong thời đại
công nghệp 4.0 hiện nay.
2. Tổng quan tài liệu
2.2. Các tài liệu nghiên cứu về ảnh hưởng của mạng xã hội và sử dụng mạng
xã hội Facebook
Nghiên cứu có thể xem là lớn nhất về vấn đề sử dụng mạng xã hội phải kể đến
Cuốn chuyên khảo Mạng xã hội với sinh viên là sản phẩm sau 3 năm nghiên
cứu lý luận và thực tiễn, được khái quát trên cơ sở đề tài “ Mạng xã hội với
thanh niên Việt Nam – thực trạng và giải pháp” (NXB Đại Học Quốc Gia 2015)
do Trần Hữu Luyến làm chủ nhiệm, dưới sự tài trợ của Quý phát triển Khoa học
và Công nghệ Quốc gia (NAFOSTED). Cuốn sách cung cấp cho người đọc
những kiến thức tổng thể nghiên cứu về mạng xã hội trên thế giới và ở Việt
Nam, chỉ ra thực trạng sử dụng mạng xã hội của 4205 sinh viên Viện Nam đang
học tại một số trường đại học ở Hà Nội, Hải Phong, Vinh, Đà Nẵng, Thành phố
Hồ Chí Minh và vấn đề tự đánh giá bản thân họ.
Hay Hoàng Thị Hải Yến vào 2012 với đề tài: “ Trao đổi thông tin trên mạng xã
hội của giới trẻ Việt Nam từ năm 2010 đến năm 2011 – thực trạng và giải pháp (
khảo sát mạng Facebook, Zingme và Go,vn). Đề tài này đã làm rõ những vấn đề
lý luận chung về mạng xã hội, nghiên cứu thực trạng trao đổi thông tin của giới
trẻ Việt Nam trên mạng xã hội từ 2010 – 2011 qua khảo sát thông tin và người
dùng ở 3 trang mạng xã hội Facebook, Zingme, Go.vn.
Nghiên cứu “ Ảnh hưởng của mạng xã hội đến thanh niên trong thời đại đa
truyền thông” của Lê Thị Dung và Mai Thanh Thảo ( Viện nghiên cứu và Phát
triển Thanh niên TP. Hồ Chí Minh) đã đưa ra những vấn đề nảy sinh của mạng
xã hội trong thười đại hiện nay. Và nghiên cứu của ông đã đưa ra mặt tích cực
khi sử dụng mạng xã hội như: đó là nơi gắn kết cộng đồng, giúp đỡ chia sẻ với
những hoàn cảnh khó khăn. Mặt tiêu cực như: lợi dụng sự phát tán thông tin của
mạng xã hội nhiều người đã lợi dụng mạng xã hội để đưa các clip, những thông
tin có nội dung sai lệch. Bên cạch đó có rất nhiều thanh niên nghiện game
online, facebook.. làm giảm thể lực và tinh thần của thanh niên.
Đề tài “Vai trò của vốn xã hội trong phát triển nguồn nhân lực trẻ phục vự sự
nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước” mã số KX03.09/11-15 do
PGS.TS Nguyễn Hồi Loan chủ trì cũng đã chú ý đến vai trò và những ảnh
hưởng của mạng xã hội đối với việc phát triển vốn xã hội cảu những cán bộ,
người lao động trẻ tuổi trong việc học tập, tìm kiếm việc làm, cơ hội thăng tiến.
Ngoài ra còn các nghiên cứu khác về sử dụng ngôn ngữ trên mạng xã hôi, ảnh
hưởng của mạng xã hội đến việc kết bạn, học tập và giải trí của sinh viên: Tác
giả Lê Thu Quỳnh 2014 đề tài “ Trào lưu sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam”
(Khảo sát qua 3 mạng xã hội tiêu biểu hiện nay ở Việt Nam: Vietspace, Cyword
Việt Nam và Yahoo! 360)…
2.1. Các nghiên về mạng xã hội Facebook và tác động của nó
Nghiên cứu có tên “ Tác động của Truyền thông đại chúng đến lối sống của sinh
viên hiện nay” của Đinh Quang Phùng tại Học viện Cảnh sát Nhân dân cho thấy
vai trò của thông tin đại chúng tác động vào trí thức sinh viên hình thành nên tri
thức, thái độ hành vi mới thay thế thái độ hành vi cũ theo hai chiều hướng tiêu
cực ( xa rời thực tế và các giá trị truyền thống, coi trọng địa vị và tiền bạc..) và
tích cực ( tìm hiểu nhiều kiến thức, thông tin, mạng lới quan hệ xã hội được mở
rộng). Đây cũng là một thực tế mà xã hội phải đối mặt trong quá trình công
nghiệp hóa – hiện đại hóa như hiện nay.
Tác phẩm “ Hiệu ứng Facebook và cuộc cách mạng toàn cầu của mạng xã hội”
của David Kirkpatrick ghi lại thành một câu chuyện chân thực về cội nguồn, sự
ra đời và quá trình hình thành của Facebook, những khó khăn và thành công của
nó. Yếu tố đưa đến sự thành công của mạng xã hội này không phải ở chỗ đơn
thuần chỉ là yếu tố thương mại trực diện mà chính là sự chia sẻ, truyền nhiệt từ
tất cả những con người có chung mối quan tâm, niềm đam mê tạo ra hiệu ứng
tích cực trong cộng đồng.
Ngô Lan Hương năm 2013 với đề tài: “ Mạng xã hội với việc truyền tải thông
tin trong lĩnh vực văn hóa – giải trí”; Nguyễn Minh Hạnh năm 2013 với đề tài “
Báo mạng điện tử với việc khai thác và sử dung thông tin trên diễn đàn, mạng
xã hội…”
Tác phẩm “ Thế gới phẳng” của Thomas Fredman cho thấy sự phát triển mạnh
mẽ của công nghệ thông tin và kết nối mọi người với nhau thông qua các
phương tiện thông tin (đặc biện là Internet) và tạo ra một thế giới phẳng, không
có cản trở về mặt địa lý, không gian, thời gian hay nói cách khác nó giúp con
người có những mối quan hệ trên nhiều khía cạnh của đời sống xã hội.
4. Mục đích và mục tiêu nghiên cứu
4.1 Mục đích nghiên cứu
Đề tài phân tích về những ảnh hưởng của việc sử dụng mạng xã hội Facebook
đến học tập và đời sống của sinh viên hiên nay. Qua đó đánh giá ảnh hưởng của
Facebook đến sự thay đổi về vốn xã hội của sinh viên từ đó đưa ra những
khuyến nghị nhằm nâng cao tác động tích cực và hạn chế những tác động tiêu
cực trong việc sử dụng Facebook.
4.2 Mục tiêu nghiên cứu
Thứ nhất, là tìm hiểu khách quan về thực trạng sử dụng mạng xã hội Facebook
của sinh viên ( nhu cầu, mục đích, thời gian và tần suất sử dụng….)
Thứ hai, là việc sử dụng Facebook có ảnh hưởng như thế nào đến học tập, đời
sống và vốn xã hội (quan hệ gia đình, quan hệ bạn bè, hoạt động ngoại khóa…)
của sinh viên.
Thứ ba, đưa ra một số đề xuất, giải pháp giúp nâng cao những mặt tích cực và
hạn chế những tác động tiêu cực của mạng xã hội Facebook đến đời sống và học
tập của sinh viên.