Bài 1

Phân loại biến số nghiên

cứu
 1. Biến số là gì?

2. Vì sao cần phân loại?

Mục tiêu học 3. Phân loại thường dùng là gì?
tập: Phân loại
4. Phân loại theo thang đo là gì?
biến số
5. Phân loại theo vai trò là gì?

6. Một số trường hợp cần chú ý

 • Biến số:
Kết quả đo những đặc tính được nghiên cứu
Ví dụ: cân nặng, chiều cao, huyết áp, nhịp tim

Biến số • Số liệu:
Các giá trị thu thập được khi đo
 • Có nhiều biến số khác nhau

• Một số cách sử dụng, khai thác

Phân loại • Gom nhóm các biến có đặc điểm giống nhau
biến số
Phân loại biến số

Tùy theo nguồn dữ liệu, theo cách phân tích hoặc tiêu chuẩn
khác.

Phục vụ cho các phân tích thường gặp nhất:

Phân nhóm Sắp xếp thứ tự Đo sự khác biệt Dự đoán
 Theo thang đo

• Biến danh mục

• Biến thứ tự
Cách phân • Biến khoảng
loại thường • Biến tỷ số
dùng
Theo vai trò

• Biến dự đoán (Biến độc lập) &

• Biến kết quả (Biến phụ thuộc)
Thang đo
Biến danh mục
• Quan tâm đến phân
nhóm
• Không quan tâm
đến sắp xếp thứ tự
hay tính toán
khoảng cách, tỷ số
 • Quan tâm đến thứ tự xuất hiện
Biến thứ tự • Không quan trọng khoảng cách
Biến khoảng

• Phép tính hiệu số

có ý nghĩa
• Không có điểm 0
Biến tỷ số

• Có điểm 0
• Thực hiện được phép nhân và
chia
• Ví dụ:
Thời gian phản xạ A = 3,2 giây
Thời gian phản xạ B = 2,8 giây
• Hiệu số = 3,2 – 2,8 = 0,4 giây
• Tỷ số = 3,2/2,8 = 1,14 lần
Thang đo và phép tính toán học
Thang đo
và tính
toán
thống kê
Phân loại theo vai trò:
Biến dự đoán và kết quả
Mục đích Giải thích một biến Y qua các biến X khác

Mối quan hệ Biến giải thích và biến được giải thích

Tên goi cố điển Biến độc lập và biến phụ thuộc

Tên gọi hiện đại Biến dự đoán và biến kết quả

 Biến liên tục
Chú ý: • Giữa hai giá trị đã biết có thể
có bất kỳ giá trị nào
Phân loại
biến rời rạc Biến rời rạc
và liên tục
• Giữa hai giá trị có thể không
có bất kỳ giá trị nào khác
Quan hệ giữa các thang đo

Thang đo Rời rạc Liên tục

Danh mục Có -
Thứ tự Có -
Khoảng Có Có
Tỷ số Có Có
Chú ý:
Thang đo Likert

Rensis Likert (1903-1981)

Luận án tiến sĩ, 1932
Khảo sát thống kê
Thiết kế bảng câu hỏi
Ví dụ

• Thang đo 5 bậc
Phân loại biến
theo thang đo
Likert
Biến số thuộc loại
nào?
• Thứ tự
• Khoảng
• Gần giống khoảng
(quasi-interval)
Thang đo khác

• So sánh
• Mỗi đối tượng
nhiều đánh giá

• Không so sánh
• Mỗi đối tượng
một đánh giá
 Xin cảm ơn sự chú ý
theo dõi của các bạn!