25/10/2022

3. Pendekatan, Strategi dan Kaedah Pengajaran dan

Pembelajaran

3. Pendekatan, Strategi Dan Kaedah P&P

Isi Kandungan
• Pendekatan pengajaran dan
pembelajaran
• Strategi Pengajaran dan
pembelajaran
• Kaedah pengajaran dan
pembelajaran
• Pendekatan, strategi dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran
untuk kelas bercantum.
• Modifikasi strategi dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran
untuk kanak-kanak berkeperluan
khas.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 2

1
 25/10/2022

3. Pendekatan, Strategi Dan Kaedah P&P

Isi Kandungan • Pendekatan pengajaran

• Pendekatan pengajaran dan
pembelajaran dan pembelajaran
• Strategi Pengajaran dan – Pendekatan induktif
pembelajaran
• Kaedah pengajaran dan – Pendekatan deduktif
pembelajaran – Pendekatan eklektik
• Pendekatan, strategi dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran – Pendekatan bersepadu
untuk kelas bercantum. – Pendekatan tematik
• Modifikasi strategi dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran
untuk kanak-kanak berkeperluan
khas.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 3

3. Pendekatan, Strategi Dan Kaedah P&P

Isi Kandungan • Strategi Pengajaran dan

• Pendekatan pengajaran dan
pembelajaran pembelajaran
• Strategi Pengajaran dan – Strategi berpusatkan guru
pembelajaran
• Kaedah pengajaran dan – Strategi berpusatkan murid
pembelajaran – Strategi berpusatkan bahan
• Pendekatan, strategi dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran – Strategi berpusatkan
untuk kelas bercantum. tugasan
• Modifikasi strategi dan kaedah
pengajaran dan pembelajaran
untuk kanak-kanak berkeperluan
khas.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 4

2
 25/10/2022

3. Pendekatan, Strategi Dan Kaedah P&P

Isi Kandungan • Kaedah pengajaran dan

• Pendekatan pengajaran dan pembelajaran
pembelajaran – Sumbang saran
• Strategi Pengajaran dan – Perbincangan
pembelajaran
– Bercerita
• Kaedah pengajaran dan
pembelajaran – Belajar sambil bermain
• Pendekatan, strategi dan kaedah – Demonstrasi
pengajaran dan pembelajaran – Simulasi
untuk kelas bercantum. – Main peranan
• Modifikasi strategi dan kaedah – Kuiz
pengajaran dan pembelajaran – Projek mudah (Small Project Big
untuk kanak-kanak berkeperluan Impact)
khas.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 5

Pengenalan

• Kualiti dan kepakaran guru

mempunyai impak ke atas kejayaan
murid mencapai hasil pembelajaran.
• Terutamanya ...
– Kredibiliti guru dalam menguasai isi
kandungan.
– Kejelasan – Keupayaan guru memberi
kefahaman kepada murid.
– Pendekatan dan Strategi – Guru
memahami dan kompeten dalam memilih
pendekatan & strategik terbaik untuk
menyampaikan ilmu pengetahuan dan
kemahiran.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 6

3
 25/10/2022

Pendekatan Pengajaran dan Pembelajaran

• Merupakan prinsip-prinsip,
kepercayaan atau idea tentang
fitrah pembelajaran yang
diaplikasikan dalam proses P&P.
• Merupakan prosedur dalam
mengajar yang menjelaskan
bagaimana pengajaran berlaku
dan boleh dilakukan.
• Pendekatan merupakan prosedur
yang perlu difikirkan oleh guru
semasa hendak merancang
pengajaran.
– Apakah maksud ‘prosedur’?

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 7

Pendekatan Pengajaran dan Pembelajaran

• Katakan anda hendak mengajar satu

topik esok.
• Sebelum mula merancang Cara? Konsep?
pengajaran saya, persoalan berikut
perlu dijawab...
a) Apakah cara terbaik untuk
mempelajari topik ini ?
b) Apakah cara terbaik agar murid
dapat memahami konsep yang
hendak saya ajar? Langkah? Matlamat?
c) Bagaimana saya hendak merancang
langkah-langkah pengajaran saya?
d) Apakah matlamat yang hendak saya
capai?
e) Apakah peranan murid dalam proses
pembelajaran yang saya akan
laksanakan?
Murid?

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 8

4
 25/10/2022

Pendekatan Pengajaran dan Pembelajaran

• Jika anda melayari Internet, anda akan berdepan

dengan pelbagai maklumat tentang jenis-jenis
pendekatan pengajaran.
• Anda mungkin akan terkeliru kerana terlalu banyak yang
dikemukakan dan ada juga penggunaan terminologi
yang mengelirukan dan pertindanan definisi. Jangan
bimbang!
• Fokuskan kepada lima pendekatan ini sahaja.
– Pendekatan induktif
– Pendekatan deduktif
– Pendekatan eklektik (eclectic)
– Pendekatan bersepadu
– Pendekatan bertema
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 9

Pendekatan Pengajaran dan Pembelajaran

Induktif Deduktif Eklektik

Bersepadu Bertema

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 10

10

5
 25/10/2022

Pendekatan Induktif
• Spesifik kepada umum (bottom up approach).
• Konsep tidak didedahkan kepada murid di peringkat awal pengajaran.

Peranan Murid Peranan Guru

• Murid berfikir kritis/menaakul. • Guru mulakan pengajaran
• Mulai dengan contoh-contoh dengan memberi murid
(atau cara lain-lain). pelbagai rangsangan
• Murid diberi aktiviti untuk pembelajaran.
meneroka dan memahami • Guru membimbing murid
topik. tentang topik yang hendak
• Murid melihat corak (pattern) dikuasai.
dalam jawapan.
• Guru menjelaskan konsep yang
• Murid belajar memahami
konsep secara implisit. dipelajari di penghujung aktiviti
pembelajaran murid.
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 11

11

Pendekatan Pengajaran dan Pembelajaran

• Perancangan pengajaran secara induktif

Murid diberi
Murid Guru jelaskan
bahan, aktiviti
Set induksi membina konsep secara
/ rangsangan
kefahaman terperinci
pembelajaran

Murid menggunakan pemikiran kritis/menaakul dalam

memahami topik perbincangan bagi memahami konsep.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 12

12

6
 25/10/2022

Pendekatan Deduktif
• Umum kepada khusus (top down approach).
• Guru menjelaskan mengenai konsep di permulaan
pengajaran.
• Sebagai contoh jika anda hendak mengajar mengenai
konsep bersuci, anda jelaskan dulu ciri-ciri dan jenis bersuci
(konsep bersuci).
• Segala aspek mengenai konsep bersuci dijelaskan di
permulaan pengajaran.
• Guru kemudiannya menyediakan aktiviti bagi memantapkan
kefahaman mengenai konsep bersuci yang perlu murid
fahami
• Guru menyampaikan ilmu pengetahuan secara eksplisit
dalam proses pengajaran.
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 13

13

Pendekatan Deduktif

• Perancangan pengajaran deduktif

Beri penjelasan
Jelaskan Aktiviti untuk
mengenai
Set induksi objektif kefahaman
konsep yang
pembelajaran murid
hendak diajar

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 14

14

7
 25/10/2022

Induktif lawan Deduktif

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 15

15

Induktif lawan Deduktif

Berdasarkan kepada komen murid berikut, kenal pasti yang manakah merujuk kepada
pengalaman pembelajaran secara induktif atau deduktif.
Murid A Murid B
• “Guru mengajar dengan memberi • “Cara guru mengajar mengenai
penjelasan mengenai konsep konsep bersuci sangat membantu
bersuci dengan jelas. Saya dapat untuk saya mengingati apa yang
memahami mengenai konsep telah diajar. Kami diberi tugasan
untuk mencari dan meneroka
bersuci dan saya dapat mengenai konsep bersuci. Bila saya
mengaplikasi apa yang diajar guru. meneroka aktiviti dan bahan yang
Penjelasan guru begini sangat disediakan guru saya dapat
membantu kefahaman saya. memahami konsep yang hendak
Apabila guru memberi aktiviti untuk diajar guru dengan lebih baik. Saya
dibuat saya dapat mengaplikasi dapati aktiviti ini membantu saya
konsep yang telah dijelaskan oleh memahami dan mengingati topik
guru tadi.” yang diajar.”
(Gorat and Prijambodo, 2013)
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 16

16

8
 25/10/2022

Pendekatan Eklektik
• Menggabungkan beberapa pendekatan dalam
mencapai pelbagai matlamat pengajaran dalam satu
sesi P&P.
• Guru memilih dan mengkombinasi pendekatan yang
sesuai untuk memenuhi keperluan murid.
• Biasanya diguna bagi mengajar mata pelajaran yang
mempunyai pelbagai kemahiran dan objektif untuk
dikuasai seperti pengajaran bahasa.
• Bagi tujuan ini, guru perlulah mempunyai penguasaan
pengetahuan pedagogi Isi kandungan yang tinggi.
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 17

17

Pendekatan Bersepadu
• Menyepadu isi kandungan, kemahiran,
pengetahuan, nilai, strategi dan sebagainya dalam
satu sesi P&P.
• Berfokus kepada proses penggabungjalinan.
• Biasanya dilaksanakan di peringkat pembinaan
kurikulum.
• Sebagai contoh menggabung isi kandungan Sains
dalam mata pelajaran Pendidikan Islam.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 18

18

9
 25/10/2022

Contoh:

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 19

19

Pendekatan Bertema
• Memberi penekanan untuk mengkompilasikan topik dan
idea dalam kurikulum dalam format bertema.
• Menyepadukan tema-tema tertentu dalam mata pelajaran.
• Syarat: Guru perlu mempunyai pengetahuan pedagogi isi
kandungan yang baik.
• Dilaksanakan dalam kurikulum Prasekolah/Pendidikan Awal
Kanak-Kanak/Bahasa.
• Guru memilih satu tema (pada masa tertentu) dan
digunakan merentas kurikulum/mata pelajaran.
• Tema yang dipilih berasaskan pengalaman sebenar murid.
– Apabila memilih tema pengangkutan, guru akan menggunakan
contoh-contoh pengangkutan yang biasa dilihat murid sebagai
cara untuk mencapai objektif pembelajaran.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 20

20

10
 25/10/2022

Pendekatan Bertema

Tema pengangkutan
diguna secara kreatif
bagi semua mata
pelajaran yang
diajar.
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 21

21

Tutorial

Beri justifikasi bagaimana Pendekatan Bertema dapat

dilaksanakan dalam Pendidikan Islam. Beri contoh.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 22

22

11
 25/10/2022

Strategi P&P
• Strategi P&P merujuk kepada teknik, kaedah atau
perancangan bagi setiap langkah pengajaran
dalam bilik darjah bagi mencapai hasil
pembelajaran.

Berpusatkan Berpusatkan Berpusatkan Berpusatkan

guru murid bahan tugasan

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 23

23

Strategi Berpusatkan Guru

• Guru merupakan entiti yang

sangat penting dalam bilik
darjah
• Guru serba tahu, dominan dan
pusat pengetahuan murid.
• Komunikasi sehala.
• Guru mendominasi proses P&P.
• Murid menerima pengetahuan
secara pasif.
• Sesuai bagi pembelajaran
dewasa dan tidak sesuai bagi
kelas abad ke-21.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 24

24

12
 25/10/2022

Mari berdiskusi sekejap ...

• Pada pandangan anda

adakah strategi berpusat
guru masih relevan?

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 25

25

Strategi Berpusat Murid

• Semasa belajar, peranan murid

menjadi penting.
• Tahap penglibatan murid menjadi
indikator mengenai tahap kualiti
proses pengajaran.
• Guru sebagai fasilitator dalam bilik
darjah
• Boleh dilaksanakan secara
individu atau kumpulan.
• Contoh:
– Pembelajaran Inkuiri
– Pembelajaran Koperatif

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 26

26

13
 25/10/2022

Strategi Berpusat Murid

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 27

27

Ayuh kita berbincang lagi...

Beri pandangan anda apakah kekuatan dan kelemahan

Pengajaran Berpusat Murid dalam situasi anda?

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 28

28

14
 25/10/2022

Strategi Berpusatkan Tugasan

Guru
• Guru mengaplikasikan pelbagai
pengetahuan dan kemahiran
untuk dikuasai murid.
• Peranan guru sebagai fasilitator
dan pembimbing.
• Tugasan berasaskan
penyelesaian masalah.
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
Murid
• Murid diberi tugasan untuk
diselesaikan sebagai cara untuk
meningkatkan pengetahuan dan
kemahiran.
• Boleh dilaksanakan secara individu
atau kumpulan.
• Murid digalakkan berkolaborasi
mencari maklumat dan meneroka
pelbagai kaedah menyelesai
tugasan.
• Murid aktif dalam proses
pembelajaran.
Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 29

29

Strategi Berpusatkan Tugasan

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 30

30

15
 25/10/2022

Strategi Berpusatkan Bahan

• Sumber sebagai bahan utama dalam

proses membina pengetahuan dan
kemahiran.
• Sumber boleh terdiri dari
– bahan elektronik
– bukan elektronik.
• Peranan guru terhad sebagai fasilitator.
• Murid memperolehi pengetahuan dan
kemahiran melalui interaksi dengan
bahan/sumber yang disediakan guru.
• Murid menjadi aktif dalam proses
pembelajaran.
• Main peranan menjadi penting.
• Contoh
– Pembelajaran berasas aplikasi komputer
– Pembelajaran berasaskan modul
– Pembelajaran berasaskan projek

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 31

31

Penutup
• Diharap anda boleh memahami perbezaan
konsep “pendekatan” dan “strategi” dengan baik.
• Mempelajari konsep pendekatan dan strategi
pengajaran dan pembelajaran umpama
meneroka lautan Pasifik yang luas.
• Jangan berputus asa. Tingkatkan azam luaskan
pembacaan anda.
• Anda pasti boleh melakukannya.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 32

32

16
 25/10/2022

Tutorial 1 (Berkumpulan)
• Pilih satu topik daripada MP major anda.
• Buat penilaian pendekatan & strategi yang terbaik
dalam menyampaikan tajuk tersebut.
• Jelaskan langkah-langkah dalam menyampaikan
topik tersebut.
• Beri justifikasi kemahiran guru yang perlu ada agar
pendekatan dan strategi yang dipilih berjaya
dilaksanakan.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 33

33

Tutorial 2 (Individu)
• Dapatkan satu artikel (tidak melebihi 5 tahun ke
belakang) daripada jurnal penyelidikan yang
berimpak tinggi tentang strategi pengajaran yang
terbaik dilaksanakan bagi mata pelajaran major
anda.
• Muat naik jurnal tersebut dalam GC dan beri
pandangan anda tentang artikel tersebut.

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA Hak Cipta 2022 © Dr ZNB (diedit oleh DSJ) 25/10/2022 34

34

17