Wika - isang balangkas na masistema ng
mga tunog na binibigkas at inayos sa
arbitraryong pamamaraan para makabuo
ng mga titik na pagsasama-samahin upang
makagawa ng isang salita na maaaring
gamitin sa pagpapahayag ng damdamin o
saloobin.
GRAMATIKAL STRUCTURE NG
WIKA
1) Ang morpolohiya (pagbubuo ng
mga salita)
2) Sintaks (pagsama-sama ng salita
upang bumuo ng pangungusap)
3) Semantiks (ang kahulugan ng mga
salita at pangungusap)
4) Pragmatiks na nagpapaliwanag ng
pangungusap (sequence of
sentence)
KATANGIAN NG WIKA
1. Ang wika ay masistemang
balangkas.
2. Ang wika ay sinasalitang tunog
3. Ang wika ay dinamiko.
4. Ang wika ay arbitraryo.
KALIKASAN NG WIKA
1) May pinagsama-samang tunog
2) Maraming kahulugan
3) May ispelling
4) May gramatikal istraktyur
5) Pagkawala ng wika
Pagbasa - ang pagkilala at pagkuha ng
mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na
nakalimbag upang mabigkas nang pasalita.
Paraan din ito ng pagkilala,
pagpapakahulugan at pagtataya sa mga
simbolong nakalimbag.
Ang pagbasa ay isang psycholinguistic
guessing gam. Ang isang mambabasa ay
bumubuo muli ng kaisipan o mensahe
hango sa tekstong kanyang binasa.
- Goodman
PROSESO NG PAGBASA
1. Persepsyon - pagkilala sa mga
nakalimbag na simbolong binasa.
2. Komprehensyon - pagpoproseso at
pag-unawa sa binasa.
3. Reaksiyon - paghatol o pagpasya
ng kawastuhan, kahusayan at aral
sa teksto.
4. Asimilasyon - iniuugnay ang
kaalamang nabasa sa dating
kaalaman o karanasan.
KATANGIAN NG PAGBASA
1) Isang proseso ng pag-iisip.
2) Ang epektib na mambabasa ay
isang interaktib na mambabasa.
3) Maraming hadlang sa pag-unawa.
4) Ang magaling na mambabasa ay
sensitib sa kayariang balangkas ng
tekstong binasa.
PANANAW AT TEORYA SA PAGBASA
A. Teoryang Bottom-up - pagkilala
ng mga serye ng mga nakasulat na
simbolo upang maibigay ang
katumbas nitong tugon.
 Proseso: Nagsisimula sa teksto
(bottom) patungo sa mambabasa (up)
kaya nga bottom-up.
B. Teoryang Top-down - ang
mambabasa ay may taglay na
dating kaalaman (prior knowledge)
na nakaimbak sa kanyang kaisipan
at may sariling kakayahan sa wika
(language proficiency).
Proseso: Nagsisimula sa mambabasa
(top) tungo sa teksto (down).
C. Teoryang Interaktib -
kombinasyon ng Teoryang
Bottom-up at Top-down.
Bi-directional.
D. Teoryang Iskima - bawat bagong
impormasyong nakukuha sa
pagbabasa ay naidaragdag sa dati
nang iskima. Bago pa man basahin
ng mambabasa ang teksto ay may
taglay na siyang ideya sa nilalaman
ng teksto.
MGA HULWARAN O MODELO NG
TEKSTONG AKADEMIK,
PROPESYUNAL AT LITERARI (Iba’t
ibang uri ng Teksto)
Deskriptibo - uri ng tekstong
naglalarawan. Mayaman sa mga salitang
pang-uri o pang-abay.
Tatlong Uri ng Tekstong Deskriptibo
1) Teknikal - detalyado
2) Karaniwan - impormasyong
pangkalahatan (common)
3) Impresyonistiko - pansariling
pananaw
Naratibo - literaturang nakapokus sa
pagsasalaysay ng mga kaganapan
Elemento ng Tekstong Naratibo
1) Tauhan
a. Pangunahing Tauhan
b. Kasamang Tauhan
c. Katunggaling Tauhan
d. Isipan ng May-akda
2) Tagpuan
3) Banghay
a. Panimula
b. Pataas na Aksyon
c. Kasukdulan
d. Pababang Aksyon
e. Wakas
4) Paksa
ADISYUNAL NA ARALIN
Proseso ng Pagsusulat
Pre-writing → Drafting → Revising →
Edit → Final Output
Layunin ng Pagsusulat
1) Pansariling Pagpapahayag
2) Impormasyonal na Pagsusulat
3) Malikhaing Pagsusulat
Pagsulat - pagsasatitik ng mga ideya
● Pisikal na aktibiti na ginagamit ang
daliri, mata, at kamay
● Mental na aktibiti
Kamay o daliri ang ginagamit ng mga
bulag sa pagbasa.
Ang braille ay isang kinakapang sistema
ng pagsulat na ginagamit ng mga taong
may pinsala sa paningin.