You are on page 1of 16

BAITANG: 11 WEEK : 1

ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1


PAKSA: Ang Pagbasa ( Ang Makabuluhang Pagbasa)
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang katuturan at kahalagahan ng pagbasa/pagbabasa
2. Nasusuri ang kalikasan,katangian, at anyo ng iba’t ibang teksto
3. Nakabubuo ng sariling katuturan o depinisyon ng pagbasa
TALAKAYAN:

ANG MAKABULUHANG
PAGBASA Katuturan ng Pagbasa ayon sa ilang
mga eksperto ;
(1) LEO JAMES ENGLISH- isang awtor ng
ANG PAGBASA
English-Tagalog Dictionary, ang
Ang pagbasa- ang pagbasa ay pagkilala, pag-
unawa, pagpapakahulugan at pagtataya ng pagbasa/pagbabasa ay pagbibigay ng
mga ideya sa mga nakalimbag na simbolo . Ito ay kahulugan sa mga nakasulat o
proseso ng pag-unawa sa mga kaisipang hatid ng nakalimbag na mga salita.
awtor sa mga mambabasa. Sa pamamagitan ng (2) JAMES DEE VALENTINE- ang pagbasa
pagbasa, nahahasa ang iba’t ibang kasanayan ng ang pinakapagkain ng ating utak at
isang indibidwal. Ito ay may malaking maraming pagkakataon, napatunayan
kaugnayan sa iba pang makrong kasanayang nating marami sa mga nagtatagumpay na
pakikinig, pagsasalita, pagsulat, at panonood ng tao ang mahilig magbasa.
isang tao dahil nagkakaroon ng kakayahang (3) Ayon kay Goodman (sa
makabuo ng mga kaisipan at makapagpahayag ng
Badayos,2000), ang pagbasa ay isang
damdamin at maayos na makipagkomunikasyon
psycholinguistic guessing game kung saan
sa lahat ng disiplina o larangan. Ang mga
kaisipang nakukuha at nabubuo sa ang nagbabasa ay bumubuong muli ng
pamamagitan ng pagbasa, pakikinig, isang mensahe hango sa teksto.
pagsasalita at panonood ay maaaring sulatin
upang maibahagi sa iba.

ANG PROSESO NG PAGBASA


bilang proseso, ito ay may Apat na Hakbang

(1)Persepsyon-ito ay pagkilala at pagtukoy sa mga Ang masining, maayos at tamang


nakalimbag na simbolo atkakayahan sa pagbigkas pagbasa ay nagiging kapaki-pakinabang
ng mga tunog. sa mga bumabasa at mga nakikinig. Ito
(2)Komprehensyon -ito ay pag-unawa sa mga ay nagpapalawak ng kaalaman at
nakalimbag na simbolo o salita. nagpapalalim ng pang-unawa at pag-
(3)Reaksyon- Ito ay kaalaman sa pagpasiya o unawa.
paghatol ng kawastuhan, kahusayan,
pagpapahalaga at pagdama sa teksto.
(4)Integrasyon-Ito ay kaalaman sa pagsasanib o
pag-uugnay at paggamit ng mambabasa sa
kanyang dati at mga bagong karanasan sa tunay
na buhay.
BAITANG: 11 WEEK: 2
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: Pangkalahatang Uri ng Pagbasa
LAYUNIN: 3. Nakabubuo ng isang buod ng isang
1. Natutukoy ang iba’t ibang uri ng paksang nabasa
pagbasa TALAKAYAN:
2. Nasusuri ang iba’t ibang uri ng pagbasa
Pangkalahatang
Uri ng Pagbasa
Tatlong pangkalahatang uri ng pagbasa:
ayon kay Emett Albert Betts, isang awtor
Ayon kina Mildred Dawson at Henry
Bamman ang uri ng pagbasa ay nahahati (1)Pahapyaw na Pagbasa (Skimming)
sa apat). (2) Mabilis na Pagbasa (Rapid Reading)-
(1) Malakas at tahimik na pagbasa (oral- general
silent). (3) Paaral na Pagbasa (Study Reading)-
(2)Mapanuring pagbasa (critical detalyado.
reading).
Naayon sa layunin ng mambabasa ang uri
(3)Panlibang na pagbasa (recreational
reading). ng pagbasa na dapat gamitin. Kung
(4)Paaral na pagbasa (work-type naghahanap siya ng mga sanggunian upang
reading). makakalap ng kaalaman o impormasyon
Mga Uri ng Pagbasa ayon sa layunin tungkol sa isang paksa sa indeks, talaan ng
(1).Masusing pagbasa- maingat at mga nilalaman, at baha-bahaging pamagat
puspusang pag-unawa sa isang aralin o
upang makita ang pinakapangunahing
teksto. Maaaring ito ay bahagi ng tula,
maikling kwento, sanaysay at iba pang ideya o kaisipan, ang pahapyaw na
akda nauukol sa mapanuring pag-aaral sa pagbasa ang kalimitang ginagamit.
nilalaman at kayarian ng teksto. Samantala, kung ang layunin naman ng
(2)Pasaklaw na pagbasa- karaniwang mambabasa ay magkaroon ng
itinakda ng guro nang maaga at ginagawa pangkalahatang pagpapalagay sa
sa labas ng silid-aralan. Maaaring ito ay
buong maiklingkwento, kabanata ng
pinakapangunahing salita, kailangang
nobela o isang drama kaya nakatuon ang gamitin ang mabilisang pagbasa. Ang
pag-unawa sa mga tauhan at pangyayari paaral na pagbasa ay ginagawa sa pagkuha
sa halip na mga detalye ng akda. Ayon sa ng pangunahing detalye at ang pagsasama-
paraan ng pagbasa. sama ng maliit na kaisipan upang
(1)Tahimik na pagbasa -mata lamang ang magkaroon ng mahusay at tumpak na
ginagamit sa pagbasa. (2)Pasalitang
pagbasa -gumagamit ng bibig bukod sa
pagkakaunawa.
mga mata kayamay tunog at pagsasalita
Ang pagbabasa ay karunungan. Ang
malalim na pagkatuto sa masining na
pagbasa ay mabisang instrument sa
pangangalap at pagtuklas ng iba’t ibang
uri ng karunungan. Anumang mabuting
aklat-sanggunian ay baul ng bagong
kaalaman.

BAITANG: 11 WEEK: 3
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: MGA PANANAW SA PROSESO NG PAGBASA
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga pananaw hinggilo
sa proseso ng pagbasa
2. Nasusuri ang iba’t ibang mga aklat na
binabasa Katangian ng Proseso ng
3. Naisasagawa nang naaayon ang mga
gabay sa masining na pagbasa
Masining na Pagbasa
(1)Isang komplikadong proseso (complex
TALAKAYAN:
process) and pagbasa/pagbabasa. Tunay
na ang abilidad at kahusayan ng isang
MGA PANANAW indibidwal sa pagbasa ay apektado ng mga
bagay na may kaugnayan sa kabuoan ng
SA PROSESO kanyang sarili kaya di kataka-takang may
ibang mahina at di-kalugod-lugod ang
NG PAGBASA pagbasa.
(2) May dalawang klaseng proseso(two-
way process) sa pagbasa. Ito ay
(1)Teoryang Top-Down-ang pag-unawa sa binasa ay
komunikasyon ng mambabasa at ng may-
nagsisimula sa isip ng mambabasa (top) patungo sa
akda. Ito rin ang saligan ng tinatawag na
teksto (down). Naimpluwensiyahan ang teoryang ito ng
reader-response theory sa pagbasa.
sikolohiyang Gestalt na nagsabing ang pagbabasa ay
(3) Napapaloob sa malawak na
isang prosesong holistiko (holistic process). Tinatawag
paglalarawan ( visual process) ang
din itong Inside-out o conceptually driven.
pagbasa. Nangangahulagang ang malinaw
na paningin ay malinaw na pagbabasa.
(2) Teoryang Bottom-Up-ang pagbasa ay pagkilala sa
(4)Isang Masiglang proseso (Active
mga serye ng mga nakasulat na simbolo upang maibigay
process) ang pagbabasa. Ito ay isang
ang katumbas nitong tunog. Ang pagkatuto sa pagbasa
prosesong pangkaisipang kumikilos ayon sa
ay nagsisimula sa yugto-yugtong pagkilala ng mga titik sa
siglang ibinibigay ng katawan, emosyon, at
salita, sa parirala, sa pangungusap, at sa buong teksto,
kakayahan na kailangan sa masiglang
bago pa man ang pagpapakahulugan dito. Tinatawag ito
pagbabasa.
ni Smith(1983) na Outside-in o data driven sapagkat ang
(5) Gumagamit ang pagbasa ng sistemang
impormasyon sa pag-unawa ay hindi nagmula o
panlingguwistiko ( linguistic system) na
nanggaling sa tagabasa kundi sa teksto.
nakatutulong upang maging magaan at
mabisa sa paggamit ng nakalimbag na
(3) Teoryang Iskema- ang dati nang kaalaman ang
kaisipan ng may-akda. (6)Nakasalalay ang
siyang saligang lalaman at ang kayariang balangkas ng
mabisang pagbasa sa mga nakaraang
dating kaalaman ang iskema. Ito ay nagbibigay lamang
kaalaman( prior knowledge ). Gayundin,
ng direksiyong sa nakikinig o nagbabasa kung paanong
nakasandig din ang kakayahan, kahusayan,
gagamitin at magbibigyan ng pagpapakahulugan mula sa
at kasanayan sa epekto ng sumusunod na
kanilang dating kaalaman. Pinaniniwalaang ang teksto ay
mga salik: pampisikal, pangkaisipan,
walang kahulugang taglay sa sarili.
pangkapaligiran , panlipunan, at kaalamang
pangwika.
(4) Teoryang Inter-aktiv- sinusuri ang naging proseso sa
kasagutan ng mag-aaral. Sa teoryang ito, mahalaga ang
larangan ng metakognisyon na nahihinggil sa
kamalayan at kabatiran sa taglay na kaalam at sa
angking kasanayan ng mambabasa.

BAITANG: 11 WEEK: 4
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: ANG SINING NG PAGSULAT
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga kadahilanan kung TALAKAYAN
bakit nagsusulat ang isang tao
2. Nakikilala ang mga katuturan ng ANG SINING NG
pagsulat
3. Nakasusulat ng halimbawa ng mga PAGSULAT
sulatin/teksto
MGA URI NG SULATIN

Isang sistema para sa isang komunikasyong


interpersonal na gumagamit ng simbolo at isinusulat/
1.)isang
inuukit sa PERSONAL
makinis NA SULATIN
na bagay tulad ng papel, tela,
-impormal,
o di kaya'y walang
isang malapad tiyak na tipak
at makapal balangkas,
ng bato. at
pansarili. ito(continuum)
Isang pagpapatuloy ang pinakagamiting
ng mga gawain uri sang
pagitan ng mekanikal o pormal
sulatin ng mga bata. na aspekto ng pagsulat
sa isang Halimbawa:
banda at ng higit na kompleks
talaarawan, na gawain ng
dyornal
paglikha Diyalogo,
sa kabilangliham
dulo.
Ayon naman kay Rivers (1975), ito ay isang gawaing
2.) TRANSAKSYUNAL NA SULATIN
nag- uugat mula sa pagtatamo ng kasanayan (skill-
-pormal, maayos ang pagkakabuo, at
getting) hanggang sa ang mga kasanayang ito ay
aktuwal binibigyang-pokus ang impormasyon o
na magagamit (skill- using)
mensaheg nais ihatid.
Halimbawa: Memo, plano, proposal, ulat
3.) MALIKHAING SULATIN
-masining na paglalahad ng naiisip o
nadarama at karaniwang binibigyang-
pansin ang wikang ginagamit sa sulatin.
Halimbawa: Tula, awit,
MGA KATUTURAN NGnobela
PAGSULAT
MGA 1. DIMENSIYON
Isang pansariling NG pagtuklas ng
PAGSULAT
kakayahan.
2. Pamamaraan sa Intellectual inquiry.
3. Paraan ng paghuhunos ng
nararamdamang saloobin o
Ang Masining at estetikong
damdamin at hikayat (Artistic
nagpapaalab and
ng puso't
Aesthetic Appeal)isip.
ng mga malikhaing sulatin na
pinakatampok 4.sa bahagdan
Malikhaingkung saan tinutuklas at
gawain ang
pagpapahusay
minamalas natin ang “hiwaga” sasagamit
papel.ng wika.
5. Paraan ng
Kasunod ng bahagdang ito pakikipagkomunikasyon
ay paggamit ng wikasa
kapwa. ng ulat katulad ng uri ng
kung nais nating magbigay
wikang ginagamitIsang
6. sa mgaproseso ng pagbibigay-
pahayagan. Ito ay
sustansiya sa mga bagay na para sa
tinatawag na expressive purpose ayon kay Samuel
iba ay walang kabuluhan.
(1988).
7. Isang proseso ng pagtuklas (discovery
Functional purposeprocess)- kung
Ang saanpinakagamiting
ang isang
dimensiyon hinggilmalayang
sa hikayat ng pagsulat tungo sa
hakbang
katapusan (generating),
BAITANG: 11 WEEK: 5
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: ANG UGNAYANG PAGBASA-PAGSULAT
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga pamantayan sa 3. Naisasagawa nang naaayon ang mga
ugnayang pagabasa-pagsulat gabay sa masining na pagsulat
2. Naiisa-isa ang mga hakbang sa pagsulat

TALAKAYAN:
Mga Pamantayan sa Isinasaalang-
ANG alang sa Ugnayang Pagbasa- Pagsulat
1. KAISAHAN- ang bawat pangungusap
UGANAYANG ay kailangang tumalakay sa
PAGBASA- pangunahing paksa.
2.KASAPATAN- ang mga nakalap na
PAGSULAT
Mga Hakbang sa Pagsulat ng mga Pormal datos ay may sapat na kakayahang
na Sulatin:
punuin ang diwa ng paksang
1. BAGO MAGSULAT (PRE-WRITING) tatalakayin
* Maaring dumaan sa brainstorming o 3.KOHERENS (COHERENCE)-ang mga
malayang palitan at talakayin ang mga pangungusap ay naguugnay sa bawat
kuro-kuro at pala-palagay. isa sa paraang lohikal.
4. KALINAWAN-malinaw ang mga
2. Pagsulat (Drafting)
Naisusulat na rito ang unang borador na
pangungusap, hindi magulo ang
ihaharapsa bawat estudyante sa isang development at nauunawaan ang
maliit na grupo upang magkaroon ng gustong sabihin.
inter-aksiyon kung saan tatalakayin ang 5. DIIN-nabibigyang diin ang paksa na
mga mungkahing pagbabago o mga puna nais talakayin sa pagpapahayag.
( feedback).

3. Pagsusuri / Paglalarawan / Muling-


sulat ( Revising )
* sa bahaging ito ginagawa ang mga
pagbabago sa pamamagitan ng
pagdaragdag, pagkaltas at paglilipat-lipat
ng mga salita pangungusap o talata.

UGNAYANG PAGBASA AT PAGSULAT


Sumasailalim kapwa sa resiprokal na proseso
sa pagbuo ng kahulugan, pag- aanalisa,,
Ang Pagsulat ay isang teknikal interpretasyon, at komunikasyon ng mga
na kasanayan. Ang pukos nito ay ideya. Dumaraan sa proseso ng ekspresyon
nasa produkto ng pagsulat at sa at klaripikasyon - mas maraming naisusulat
pagwawasto sa mga kamaliang sa papel, mas maraming pagkakataon ang
gramatikal at mekanikal. mga mag- aaral na magwasto (revise), mag-
isip muli (re-think), at maglinaw (clarify) ng
sinasa ukol sa paksang isinusulat.
BAITANG: 11 WEEK: 6
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: MGA URI NG TEKSTO (TEKSTONG IMPORMATIBO)
LAYUNIN: sarili,pamily,pamayanan, bansa atm
1. Natutukoy ang mga katuturan at daigdig.
katuturan at kahalagahan ng tekstong
impormatib
2. Nailalahad ang paksa ng tekstong Mga Kakayahan sa
binasa Pagbasa ng Tekstong
3. Naiuugnay ang mga kaisipang Impormatibo
napakaloob sa tekstong binasa sa

Ang pagpapagana ng imbak na
TALAKAYAN: kaalaman
 ay may kinalaman sa pag-alala ng mga
Mga Uri ng Teksto salita at konseptong dati nang alam na
ginamit sa teksto upang ipaunawa ang
(Tekstong Impormatibo) mga bagong impormasyon sa
mambabasa. Halimbawa, kung nagbabasa
ang isang mag-aaral tungkol sa iba’t   
ibang uri ng pamumuno, maaari niyang
balikan ang nauna na niyang nalalaman
Ang pagpapahayag ay isang kasanayang
tungkol sa presidente, minister,o iba pang
nagbibigay ng pagkakataon sa tao na maipapatid
uri ng pinuno upang iugnay sa mga
sa kanyang kausap ang anumang kaisipan o bagong matutuklas ang impormasyon.
damdaming nais niyang ipabatid dito sa isang
paraang mabisa, at maganda. Ang pagpapahayag
ay maaaring sa paraang pasalita o verbal at
pasulat.

TEKSTONG
IMPORMATIBO
Ang  pagbuo ng hinuha naman ay
maykinalaman sa pagbasa ng mga bahagi
ngteksto na hindi gaanong malinaw sa Naglalahad ng mga bagong kaalaman ,
pamamagitan ng pag-uugnay nito sa iba bagong pangyayari, bagong paniniwala, at
pangbahagi na malinaw. Ito ay matalinong
mga bagong impormasyon ang tekstong
paghulang maaaring kahulugan ng isang
bahagi nahindi direkta o tahasang impormatibo. Layunin ng tekstong ito na
ipinaliwanag sateksto. magbigay ng mahalagang impormasyon
upang alisin o linawin ang mga agam-
agamna bumabalot sa isipan ng
mambabasa kaugnay ng isang paksa o
isyung tinatalakay. Ang mga kaalaman ay
Mahalaga rin ang  pagkakaroon ng nakaayos nang sunud-sunod at inilalahad
mayamang karanasan sa pagbasa ng
iba’t ibang teksto at pagdanas sa
nang buong linaw at may kaisahan.
mga ito. Halimbawa, kung ang isang 
mambabasa ay may malawak
nakaranasan at pag-unawa sa iba’t 
 ibang uri ng hayop, mas magiging
madali nasa kaniya ang pagbuo ng
mgakategorya at pag-unawa sa iba’t 
 ibang grupo nito batay sa mga
katangiang  kaniya nang nasaksihan.
BAITANG: 11 WEEK: 7
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: TEKSTONG DESKRIPTIBO
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang katuturan at kahalagahan tekstong deskriptibo
2. Nailalahad ang paksa ng tekstong binasa
3. Naiuugnay ang mga kaisapang nakapaloob sa tekstong binasa sa sarili, pamilya,
pamayanan, bansa at daigdig
TALAKAYAN:

TEKSTONG
DESKRIPTIBO Mahalagang Kasangkapang
ginagamit sa Malinaw na
Paglalarawan:
1. WIKA- ginagamit ng isang
manunulat ang wika upang makabuo
Layuning ilarawan ang mga katangian ng ng isang malinaw at mabisang
mgabagay, pangyayari, lugar, tao, paglalarawan na karaniwang
ideya,paniniwala at iba pa ginagamit bilang ginagamitan ng pag-uri at pang-abay.
suporta o pandagdag sa mgaimpormasyong 2. DETALYE- kinakailangan ang mga
inilahad maaaring payak ang paglalarawan o suportang detalye upang mapatibay
kaya’y malinaw na nakapupukaw sa ang inihayag na paglalarawan.
5 pandama 3. PANANAW- maaring magkaiba-iba
ang paglalarawan ng isang tao,bagay,
pook o pangyayari salig na rin sa
karanasan at saloobin ng taong
naglalarawan.
Dalawang paraan 4. IMPRESYON- layunin ng
ng paglalarawan paglalarawan ay makabuo ng malinaw
na larawan sa imahinasyon ng mga
mambabasa, mahalaga na isaaalang-
alang ng manunulat ang kabuoang
1. Karaniwang Paglalarawan –ang imahe na mabubuo sa imahinasyon ng
paglalarawan kung nagbibigay ng babasa mula sa paraan ng
impormasyon ayon sa pangkalahatang paglalarawan.
patingin o pangmalas.Binabanggit ang
katangian ng paksa gamitang pang-uri
at pang-abay
2. Masining na Paglalarawan- ito ay
nagpapahayag ng isang buhay na
larawan batay sa damdamin at
pangmalas ng may-akda.
ginagamitan ng mga tayutay
BAITANG: 11 WEEK: 8
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: TEKSTONG PERSUWEYSIB
LAYUNIN: sarili,pamily,pamayanan, bansa atm
1. Natutukoy ang mga katuturan at daigdig.
katuturan at kahalagahan ng tekstong
persuweysib TALAKAYAN
2. Nailalahad ang paksa ng tekstong
binasa TEKSTONG
3. Naiuugnay ang mga kaisipang
napakaloob sa tekstong binasa sa PERSUWEYSIB

ANYO NG TEKSTONG
PERSUWEYSIB
Ang tekstong persuweysib ay
pagpapahayag na may layuning
mahikayat ang mambabasang
COMMERCIAL- ang anyong ito ay makiayon o tanggapin ang
ginagamit ng mga kompanya upang i- pananaw ng manunulat.
promote ang kanilang mga produkto Mabibilang dito ang
tulad ng mga advertisement. advertisement, sanaysay na
NON-COMMERCIAL- ito naman ay higit politikal, editoryal, brochure,
na pormal na panghihikayat tulad ng catalog, at mga kauri nito.
manipesto, editoryal, mga adbokasiya at
iba pang kauri nito.

Upang maging makatotohanan ang pan
ghihikay at kinakailang
Tatlong elemento at paraan ng ang magkaroon ng mga ebidensya o pato
panghihikayat too.Layunin ng textong persweysiv nam
aglahad ng isang opinyong kailangang
Ayon kay Aristotle, may tatlong
mapanindigan at maipagtanggol sa
elemento ang panghihikayat. Ito ang tulong ng
Ethos, Pathos at Logos. mga patnubay at totoong datos upang 
1.Ethos – Paggamit ng kredibilidad o makumbinsi ang mga mambabasa na p
imahe para makapanghikayat. umanig sa manunulat. Tekstong
2.Pathos – Paggamit ng emosyon ng nangungumbinse o nanghihikayat.
mambabasa
3.Logos – Paggamit ng lohika at
impormasyon

Isang halimbawa ng tekstong panghihikayat ang


editoryal. Suriin ang editoryal sa ibaba at
pagkatapos ay sagutin ang mga tanong hinggil
dito.https://www.philstar.com/pang-masa/punt
omo/2019/01/01/1881382/editoryal-kahirapan-
korapsiyon-lupigin-ngayong-2019
BAITANG: 11 WEEK: 9
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: TEKSTONG NARATIBO
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga katuturan at katuturan at kahalagahan ng tekstong naratibo
2. Nailalahad ang paksa ng tekstong binasa
3. Naiuugnay ang mga kaisipang napakaloob sa tekstong binasa sa sarili,pamily,pamayanan,
bansa atm daigdig.
TALAKAYAN

TEKSTONG Mayroong limang(5) element ng

NARATIBO maikling kwento:


Panimula – Kung saan at paano nagsimula
ang kwento.
Saglit na Kasiglahan – Ito ay ang
Ang tekstong naratibo ay isang uri ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhan
tekstong naglalayong magsalaysay ng sa kwento.
kwento o pangyayari. Ang pagsulat nito ay Kasukdulan – Dito na nangyayari ang
maaring batay sa obserbasyon o nakita ng problema sa kwento.
may akda, maari din namang ito ay Kakalasan – Ito ay tumutukoy sa parte
nanggaling mula sa sarili niyang karanasan. kung saan unti-unti nang naaayos ang
Ito ay maaring hinango sa totoong problema.
pangyayari sa daigdig (di-piksyon), o Wakas – Ito ay tumutukoy kung paano
nanggaling lamang sa kathang-isip ng nagwakas o natapos ang kwento.
manunulat (piksyon).

MGA URI NG
TEKSTONG NARATIBO

NARATIBONG NAGPAPABATID- ay
isinusulat upang maghatid o magbigay ng
mga kaalaman o kabatiran sa mga
mambabasa. Walang pagkakasunod-
sunod ang ganitong uri ng naratibong
teksto.
Hal. Anekdota, Kathang Salaysay,atbp Mga Paraan ng Pagpapahayag ng Dayalogo,
NARATIBONG MASINING- ay isinusulat Saloobin, o Damdamin sa Tekstong Naratibo
upang makaaliw . Mayroong 1.Direkta o Tuwirang Pagpapahayag
pagkakasunod-sunod ang ganitong uri ng Sa ganitong uri ng pagpapahayag, ang tauhan
naratibong teksto. ay direkta o tuwirang nagsasaad o nagsasabi
Hal. Tula, Dula at Maikling kwento atbp. ngkanyang dayalogo, saloobin, o damdamin.
2.Di direkta o Di tuwirang Pagpapahayag
Ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa
sinasabi, iniisip, o nararamdaman ng tauhan
saganitong uri ng pagpapabayag. Hindi na ito
Ang Maikling Kwento bilang Naratibong
ginaganlitan ng panipi
Masining
Ang maikling kwento ay isang uri ng
masining na pagsasalaysay na maikli ang
kaanyuan at diwa na napalalaman sa isang
buo, mahigpit, at makapangyarihang
balangkas na inilahad sa isang paraang
mabilis ang galaw ng mga pangyayari.
BAITANG: 11 WEEK: 10
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: TEKSTONG ARGUMENTATIBO
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga katuturan at sarili,pamily,pamayanan, bansa atm
katuturan at kahalagahan ng tekstong daigdig.
argumentatibo Pangkalahatang Uri ng Tekstong
TALAKAYAN
2. Nailalahad ang paksa ng tekstong Argumentatibo o
binasa Nangangatwiran
3. Naiuugnay ang mga kaisipang 1. Pangangatwirang Pabuod
napakaloob sa tekstong binasa sa
( Inductive Reasoning)-
Nagsisimula sa maliit na
TEKSTONG katotohanan tungo sa isang
panlahat na simulain o paglalahat
ARGUMENTATIBO ang pangangatwirang pabuod.
Nahahati ang pangangatwirang
ito sa tatlong bahagi.
a. Pangangatwirang gumagamit
Ang tekstong argumentatibo ay ng pagtutulad
Nakatuon sa pagbibigay ng isang sapat at
b. Pangangatwiran sa
matibay na pagpapaliwanag ng isang isyu o
pamamagitan ng mga katibayan
panig upang makahikayat ng mambabasa o
tagapakinig. at pagpapatunay
Maisasagawa ito kung mayroon tayong c. Pangangatwiran sa
kakayahang ihanay nang maaayos ang pamamagitan ng pag-uugnay ng
ating kaisipan at ipaliwanag ito upang pangyayari sa sanhi
makahikayat ng kapwa. 2. Pangangatwirang
Pasaklaw(Deductive Reasoning)-
Humahango sa isang pangyayari
sa pamamagitan ng pagkakapit ng
isang simulang panlahat ang
pangangatwirang pasaklaw. Ang
silohismo na syang awag sa
ganitong pangangatwiran ay
bumubuo ng isang pangungunang
batayan, isang pangalawang
batayan at isang konklusyon. Isang
payak na balangkas ng
pangangatwiran ang silohismo.
Ang Pangangatwiran bilang ikaapat na
batayang anyo ng pagpapahayag ay naiiba sa
paglalahad, pagsasalaysay, at paglalarawan
dahil layunin nitong hikayatin ang iba na
tanggapin ang katoohanan o kawastuhan ng
isang paninindigan o dili kaya’y baguhin ang
kanilang pag-iisip o impluwensiyahan ang
kanilang pag-uugali at pagkilos sa
pamamagitan ng mga makatwitrang pahayag.
BAITANG: 11 WEEK: 11
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: TEKSTONG PROSIDYURAL
LAYUNIN:
1. Natutukoy ang mga katuturan at 3. Naiuugnay ang mga kaisipang
katuturan at kahalagahan ng tekstong napakaloob sa tekstong binasa sa
prosidyural sarili,pamily,pamayanan, bansa atm
2. Nailalahad ang paksa ng tekstong daigdig.
binasa
TALAKAYAN
Iba’t-ibang uri ng Tekstong Prosidyural
Paraan ng pagluluto (Recipes) – Pinaka

TEKSTONG karaniwang uri ng Tekstong Prosidyural. Ito ay


nagbibigay ng panuto sa mambabasa kung
paano magluto.
PROSIDYURAL Panuto (Instructions) – Ito ay naggagabay sa
mga mambabasa kung paano maisagawa o
likhain ang isang bagay.
Ang tekstong prosidyural ay isang uri Panuntunan sa mga laro (Rules for Games) –
ng teksto na nagbibigay ng impormasyon kung Nagbibigay sa mga manlalaro ng gabay na dapat
paano isagawa ang isang bagay o gawain. Sa nilang sundin.
tekstong ito, pinapakita ang mga Manwal – Nagbibigay ng kaalaman kung paano
impormasyon sa “Chronological” na paraan o gamitin, paganahin at patakbuhin ang isang
mayroong sinusunod na pagkakasunod-sunod. bagay.
Ang layunin ng tekstong prosidyural ay Mga eksperimento –Karaniwang nagsasagawa
magbigay ng panuto sa pambabasa para ng eksperimento sa siyensya kaya naman
maisagawa ng maayos ang isang gawain. kailangang maisulat ito sa madaling intindihin
na wika para matiyak ang kaligtasan ng
magsasagawa ng gawain.
Pagbibigay ng direksyon – Mahalagang
magbigay tayo ng malinaw na direksyon para
makarating sa nais na destinasyon ang ating
ginagabayan.

Apat na pangunahing Bahagi ng Tekstong


Prosidyural
Layunin – Ang nais mong maisagawa pagkatapos Ang karaniwang pagkakaayos/pagkakabuo ng
ng gawain. Tinutukoy rin nito ang dapat maging tekstong prosidyural
resulta ng susunding prosidyur. Ang layunin ay 1. Pamagat – ang nagbibigay ng ediya
laging sumasagot sa tanong na “Paano”. sa mga mambabasa kung anong
Mga Kagamitan / Sangkap – Dito papasok ang bagay ang gagawin o isasakatuparan
mga kagamitan dapat gamitin para 2. Seksyon – Ang pagkakabukod ng
maisakatuparan ang gawain. Sa recipe, kailangan nilalaman ng prosidyur. Mahalaga
mong ilista ang lahat ng sangkap upang ang seksyon upang hindi magkaroon
maihanda ng mambabasa ang kanilang ilalahok ng kalituhan ang mambabasa.
sa iluluto. 3. Sub-heading – Kung mayroon nang
Hakbang(steps)/ Metodo(method) – Ang serye seksyon, dapat ito ay binibigyan din
o pagkakasunod-sunod ng prosidyur. ng pamagat na magsasabi kung
Konklusyon / Ebalwasyon – Sa tekstong anong parte iyon ng prosidyur.
prosidyural, ang konklusyon ay nagbibigay ng 4. Mga larawan o Visuals – Mahalaga
gabay sa mga mambabasa kung sa paanong ang larawan sapagkat may mga
paraan nila maisasakatuparang mabuti ang isang bagay na mahirap ipaintindi gamit
prosidyur. lamang ang mga salita.
BAITANG: 11 WEEK: 12
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: Mga Hulwarang Organisasyon ng Teksto (Pagbibigay ng Depinisyon)
LAYUNIN 3. Naisusulat ang depinisyon ng mga salita
1. Natutukoy ang depinisyon ng mga batay sa mga dati nang kaalaman o
salita, isyu, o tema prior knowledge
2. Nailalahad ang paksang tinalakay sa
iba’t ibang tekstong binasa
TALAKAYAN DALAWANG DIMENSYON NG
PAGBIBIGAY DEPINISYON

PAGBIBIGAY NG Denotasyon – kahulugang mula sa


DEPINISYON diksiyonaryo o dili naman kaya ay
salitang ginagamit sa
pinakasimpleng paraan.
Isang uri ng diskursong ekspositori
Konotasyon – nagbibigay ng di
na napakadalas gamitin sa tuwirang kahulugan sa isang salita.
pagpapahayag. Kalimitan, ang Ito ay maaaring pansariling
paghahanap ng depinisyon ay kahulugan ng isang tao kung kaya’t
naibibigay ng mga diksiyonaryo at nagkakaroon ng pangalawang
thesaurus. kahulugan ang salita.

Naibibigay ang depinisyon ng isang


salita o konsepto sa pamamagitan ng
mga sumusunod:
Pormal na pahayag -nailalahad ito sa
tulong ng tatlong bahagi – ang salita,
ang pangkat na kinabibilangan, at ang
kaibahan nito.
Di pormal na pahayag-naibibigay ang Mga Halimbawa ng Naibibigay ang depinisyon
depinisyon sa paggamit ng mga ng isang salita o konsepto sa pamamagitan ng
salitang nakapupukaw ng damdamin mga sumusunod:
at hindi tuwirang sumusunod sa https://prezi.com/j29m5ybdkfat/mga-
hulwarang-organisasyon-ng-teksto/
kaayusang pangungusap sa pormal na
paraan.
BAITANG: 11 WEEK: 13
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: Mga Hulwarang Organisasyon ng Teksto (Pag-iisa-isa o Enumerasyon)
LAYUNIN 3. Nakapag-aayos ng mga datos o
1. Natutukoy ang kahalgahan ang pag-iisa- detalyeng sinusunod ang hulwarang
isa o enumerasyon sa pagpapahayag pag-iisa-isa
2. Nailalahad ang paksang tinalakay sa
iba’t ibang tekstong binasa

DALAWANG URI NG
ENUMERASYON
TALAKAYAN

PAG-IISA-ISA
O ENUMERASYON
Simpleng pag-iisa-isa
- ay ang pagtalakay sa pangunahing
Ang paglilista o enumerasyon ay paksa at pagbanggit ng mga
tumutukoy sa tallan o listahan ng mga kaugnay at mahahalagang salita.
ideya, katotohanan o detalye tungkol sa Halimbawa:
pangunahing ideya. Ang ayos ng mga https://prezi.com/iejyxhohv8p_/pa
detalye o ideya ay maaaring magkapalitan g-iisa-isa-o-enumerasyon/
na hindi mababago ang kahulugan.
                Ito ay pinakapangkaraniwang
hulwaran sa pag-oorganisa ng teksto.
Ang mga impormasyon ay isa-isang itatala
at tatalakayin. Madalas na nakaayos ito
nang ayon sa tamang pagkakasunod- Komplikadong pag-iisa-isa
sunod. May mga pagkakataon din na ang - ito ay pagtalakay sa mga kaisipan
isang malawak na paksa ay hinahati-hati at mga paksa sa pamamaraang
sa mas maliit na paksa at isa-isa itong patalata.
binibigyan ng pamagat. Halimbawa:
https://prezi.com/
v5zxb5q93eu4/pag-iisa-isa-o-
enumerasyon/?
frame=674c1809a8893896feefd88
4450ba12a43d4719b
Kahalagahan ng ENUMERASYON
Malaki ang naitutulong ng pamamaraang
pag-iisa-isa sa atin bilang estudyante sapagkat sa
pamamagitan nito, na naiatala natin ang mga
impormasyon na natalakay o nabanggit sa paksa.
Nakakatulong rin ang ENUMERASYON o pag-iisa-isa
upang mas madali nating maalala ang mga
mahahalagang ideya na nararapat nating tandaan.
BAITANG: 11 WEEK: 14
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: Mga Hulwarang Organisasyon ng Teksto (PAGSUSUNOD-SUNOD)
LAYUNIN
1. Natutukoy ang kahalagahan ng pagsusunod-sunod sa pagpapahayag
2. Nailalahad ang paksang tinalakay sa iba’t ibang tekstongTATLONG
binasa URI NG PAGSUNOD –
3. Nakapag-aayos ng mga datos o detalye ng isang mahalgang SUNOD NG sa
pangyayari MGA DETALYE
bansa
TALAKAYAN 1. Sekwensiyal – pagsusunod –
sunod ng mga pangyayari sa
isang salaysay na ginagamitan
PAGSUSUNOD-SUNOD ng salitang una, pangalawa,
pangatlo, susunod, at iba pa.
2. Kronolohikal – pagsusunod –
sunod ng mga impormasyon
Ito ay kronolohikal na paglalahad
at mahahalagang detalye
ng mga detalye ng pangyayari o
karanasan. Pagkakaroon ng maayos na ayon sa pagkakaganap nito.
pagkakasunod – sunod ng mga 3. Prosidyural – pagsusunod –
pangyayari sa pagsasalaysay upang hindi sunod ng mga hakbang o
malito ang mga nakikinig o nagbabasa. prosesong isasagawa.
Natataya ng isang nagbabasa kung paano
mapagsusunod-sunod ang mga
pangyayari sa isang kuwento.

BAITANG: 11 WEEK: 15
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: Mga Hulwarang Organisasyon ng Teksto (PAGHAHAMBING AT PAGKOKONTRAST)
LAYUNIN pagkakaiba ng mga katangian ng tao,
1. Natutukoy ang pagkakatulad at bagay, pook o mga pangyayari
pagkokontrast ng mga bagay sa isa’t isa
2. Nailalahad ang paksang tinalakay sa
iba’t ibang tekstong binasa
3. Nakasusulat ng komposisyon na Ang uring ito ng tekstong
naglalahad ng pagkakatulad at ekspositori ay mga tekstong
nagpapahayag ng kahigitan o
kalamangan ng isang bagay sa isa pa.
TALAKAYAN Dahilan upang ang mga mambabasa
ay magkaroon ng mga kasanayang
PAGHAHAMBING AT magtimbang at mag-uri. Dalawang
PAGKOKONTRAST kasanayang tunay na mga hangad ng
mabuting pagbasa patungo sa
pagsulat. Ang hulwarang ito ay
Sa PAGHAHAMBING, ipinaliliwanag ng tumatalakay sa pagkakaiba at
manunulat ang pagkakatulad sa pagkakatulad ng bagay, teorya,
Pagitan ng dalawa o mahigit pang ideya, sistema, konsepto, pangyayari, tao
tao, lugar, pangyayari, bagay at iba pa. at iba pa ayon sa mga aspetong
Sa PAGKOKONTRAST, ipinaliliwanag tinitingnan.
naman ang pagkakaiba.
BAITANG: 11 WEEK: 16
ASIGNATURA: Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto LESSON: 1
PAKSA: Mga Hulwarang Organisasyon ng Teksto (PROBLEMA AT SOLUSYON)
LAYUNIN
1. Natutukoy ang mga karaniwang
problema at mga kaukulang solusyon
2. Nailalahad ang paksang tinalakay sa
iba’t ibang tekstong binasa Sa mga akdang
3. Nakasusulat ng komposisyon ng mga pampanitikan tulad ng
alternatibong solusyon para sa isang
tiyak na problema
kuwento, matutukoy ang
TALAKAYAN problema sa dinaranas na
suliranin ng pangunahing
PROBLEMA AT tauhan. Ito ay lalong
magpapatibay sa
SOLUSYON pagkakahawak ng manunulat
sa atensyon ng kanyang
mambabasa na maaasahang
hindi titigil hangga’t hindi niya
Binibigyang pansin sa nakikita kung ano ang nagging
hulwarang ito ang pagtalakay sa kalutasan ng suliranin. Ito rin
ilang problema o suliranin at ang nagbibigay-daan sa
paglalapat ng solusyon o madudulang tagpo upang
kalutasan. Ang mga problema at lalong maging kawili-wili at
solusyon sa teksto ay maaaring kapana-panabik ang mga
lantad o ipinahihiwatig lamang. pangyayari kayat sinasabing
Inihahayag dito ang kaisipang ito ang sanligan ng akda.
dapat malutas at sa dahan-
dahang eskalasyon ng mga
pangyayari o sitwasyon ay
makikita ang paraan upang ito’y
matugunan o matumabsan ng
aksyon.

MGA HALIMBAWA NG PROBLEMA AT SOLUSYON:


http://darkemo04.blogspot.com/2014/04/
problema-at-solusyon.html

You might also like