ÁÅÈÍÑÀ ÄÓÍÎ

ÅÇÈÊÚÒÚ
ÍÀ
ËÞÁÎÂÜÒÀ

ÁÅÑÅÄÈ ÎÒÚ Ó×ÈÒÅËß, ÄÚÐÆÀÍÈ ÏÐÈ ÑÅÄÅÌÒÝ

ÐÈËÑÊÈ ÅÇÅÐÀ ÏÐÅÇÚ ËÝÒÎÒÎ ÍÀ 1939Ã.

1
2
 ÑÈËÀÒÀ ÍÀ ËÞÁÎÂÜÒÀ

Íåáåòî ïðîøàðåíî, õîðèçîíòúòú îòâîðåíú.

Âðåìåòî âåäðî, ìåêî, ìàãíåòè÷íî.
Ñëåäú õóáàâú, îáèëåíú äúæäú(â÷åðà ñëåäú îáýäú).
5 ÷.ñ. âñè÷êè ãîñòè è ïðèÿòåëè - íà Ìîëèòâåíèÿ âðúõú.
×óäíà ïàíîðàìà - äîëó âú íèçèíàòà, âñè÷êî ïîêðèòî
ñú áýëè îáëàöè, íèùî äðóãî íå ñå âèæäà, à ãîðå
íåáåòî å îòâîðåíî è ÷óäåíú, ñâýæú âúçäóõú!

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”

Ñíîùè, êàòî âè ãîâîðè Íåáåòî, êàêâî ðàçáðàõòå? Â÷å-

ðà èìàõòå åäíà ãîëýìà ðå÷ü, êîÿòî âè äúðæàõà îòú ãîðå. Êàêâî
ðàçáðàõòå?
Ùå âè ïðî÷åòà 13 ãëàâà îòú ïúðâîòî ïîñëàíèå êúìú
Êîðèíòÿíèòý - ãëàâàòà âúðõó Ëþáîâüòà: “Àêî ãîâîðÿ ñú ÷å-
ëîâý÷åñêè è àíãåëñêè åçèöè.”
Âúíøíàòà ñòðàíà íà ÷îâýêà å ÷îâýøêèÿ ãîâîðú, à ïúêú
âúíøíàòà ñòðàíà íà àíãåëèòý å òýõíèÿ ãîâîðú. È àêî ÷îâýêú
ãîâîðè áåçú äà èìà ñìèñúëú, òî å âñå åäíî ÷îâýêú äà èìà
ñòîìàõú è äðîáîâå, à äà íýìà ãëàâà. Òîãàâà òîé íýìà ïîñîêà.
“Àêî ãîâîðÿ ñ ÷åëîâý÷åñêè è àíãåëñêè åçèöè, à Ëþáîâü
íýìàìú, ùå ñúìú ìåäú ùî çâúíòè èëè êèìâàëú ùî äðúíêà.”
Òóêà ïîä äðúíêàíå ñå ðàçáèðà, ÷å íýùàòà íýìà äà áûäàòú
ðàçóìíè. Âñýêè ÷îâýêú, êîéòî âúðøè íåðàçóìíè íýùà, òîé
âèíàãè äðúíêà. È äðúíêàòú âèíàãè ïðàçäíèòý ðàáîòè, à ïúë-
íèòý íå äðúíêàòú. Òý ñû òèõè è ñïîêîéíè. Âñè÷êî òîâà, êîå-
òî íýìà íèêàêúâú ñìèñúëú, äðúíêà è êðýñêà êîëêîòî èñêà.
Òà, êîãàòî äðúíêàòå, òðýáâà äà çíàåòå, ÷å âèå ãîâîðèòå íà
÷åëîâý÷åñêè è àíãåëñêè åçèöè, à ëþáîâü íýìàòå.
“È àêî èìàìú ïðîðî÷åñòâî, è çíàÿ âñè÷êèòý òàéíè è
âñýêî çíàíèå, è àêî èìàìú âñè÷êàòà âýðà ùîòî è ãîðè äà

3
ïðåìýñòÿìú, à ëþáîâü íýìàìú, íèùî íå ñúìú.” Âýðàòà å çà
õîðàòà, à ïúêú çíàíèåòî å çà àíãåëèòý. Çíà÷è, àêî ïðèòåæà-
âàìå âýðàòà, êîÿòî õîðàòà èìàòú, è çíàíèåòî, êîåòî àíãå-
ëèòý èìàòú, à Ëþáîâü íýìàìå, íèùî íå ñìå. Çàùîòî ìîæåøú
äà áûäåøú ìíîãî ñèëåíú, êàòî ìàìóòà, ìîæåøú äà áûäåøú
êàòî ïàðàõîäú, êîéòî öýïè âîäèòý íà ìîðåòî, íî àêî Ëþáîâü
íýìàøú íèùî íå ñè. Åäèíú ïàðàõîäú ðàçöýïâà âîäèòý íà ìî-
ðåòî, èçïîïëàøâà ðèáèòý è êàòî âëýçå â ïðèñòàíèùåòî, êàê-
âî ñòàâà ñú íåãî? - Íèùî. Òîé ñè îñòàâà ïàðàõîäú è ñëåäú
ãîäèíè ãî áðàêóâàòú. Âú ãîëýìèÿ ïàðàõîäú êàêâî ïðàâÿòú
õîðàòà? Ìàëêèòý ñûùåñòâà ñè èãðàÿòú ïî íåãî, çàïàëâàòú
îãúíü âú íåãî è ïîñëå ãî áðàêóâàòú. È ÷îâýêú ïðèëè÷à íà
åäèíú ãîëýìú ïàðàõîäú. Ñú âñè÷êèòý ñè èäåè òîé öåïè âîäà-
òà.
“È àêî ðàçäàìú âñè÷êèÿ ñè èìîòú çà ïðýõðàíà íà ñèðî-
ìàñèòý, è àêî ïðýäàìú òýëîòî ñè íà èçãîðýíèå, à ëþáîâü íý-
ìàìú, íèùî íå ñå ïîëçóâàìú.” È òè, êàòî ïðåäàäåøú çíàíèå-
òî ñè íà äðóãèòý, àêî èìú ïðåäàäåøú êàêâîòî èìàøú, òî å
îùå âúíøíàòà ñòðàíà. Òè ñè äàëú íà íýêîé ÷îâýêú 100 èëè
200 õèëÿäè ëåâà. Êàêâî ùå ïðèäîáèå òîé îòú òâîèòý ïàðè?
Èëè àêî ìó äàäåøú íýêàêâà äðåõà, êàêâî ùå ïðèäîáèå òîé?
Êîéòî íîñè ñòàðà èëè íîâà äðåõà, òîé âñå óìèðà. ×îâýêú
äîêàòî óìèðà, òîé äðúíêà. Äîêàòî íå ïðèäîáèå áåçñìúðòèå-
òî, òîé å âú îáëàñòüòà íà äðúíêàíåòî, ò.å. âú îáëàñòüòà íà
ïðåõîäíèòý íýùà. Äíåñú ìîæåøú äà ñè ùàñòëèâú, ïîñëå íå-
ùàñòåíú. Äíåñú ñè çäðàâú, à óòðå ñè áîëåíú. Äíåñú ñè ó÷åíú,
à óòðå ñè íåâåæà. Ñòàðèòý õîðà, êàòî îñòàðýÿòú, íå âèæäàòú
è ïî÷âàòú äà ñå çàíèìàâàòú ñú ìèíàëè ðàáîòè. Ñòàðèÿòú ðàç-
ïðàâÿ êàêú åäíî âðåìå êàòî äåòå å èãðàåëú ñú äðóãàðèòý ñè,
ùå ðàçïðàâÿ çà áàùà ñè, çà ìàéêà ñè, çà ÷è÷î ñè.  ñòàðèÿ
÷îâýêú íýìà íèùî íîâî. È òîé ÷àêà äà ñå ïîäìëàäè. Òîé
êàçâà: “×àêàé äà âèäèìú êàêâî ùå ïðàâÿòú ìëàäèòý õîðà.”
×îâýêú íèêîãà íå ìîæå äà ñòàíå ìëàäú, àêî íå äîéäå Ëþ-
áîâüòà âú íåãî. Ëþáîâüòà å, êîÿòî ïîäìëàäÿâà. Áåçñìúðòèå-
òî å âú Ëþáîâüòà. Âúçìîæíîñòèòý çà ÷îâýêà ñû â Ëþáîâüòà.
Òîãàçú ÷îâýêú âñè÷êî ìîæå äà íàïðàâè. À ïúêú äðóãîòî, ò.å.
äåòî íå ó÷àñòâóâà Ëþáîâüòà, å ñàìî åäíî ïðåìýñòâàíå íà

4
íýùàòà. Íàïðèìýðú ìýñòèòå åäèíú êàìúêú íà äðóãú. Èëè íà-
ðèñóâàøú íýùî. Òè íèùî íå ñè íàïðàâèëú. Òè ñè íàöàïàëú
íýùî, íî òàçè êàðòèíà èìà òîëêîçú äåôåêòè. Êàçâàøú, ÷å òà-
çè êàðòèíà å ìíîãî äîáðà. Àêî èìàòå ïîãëåäú äà ãëåäàòå, òî-
âà íå å çà ãëåäàíå.
Ñåãà íýêîé ïûòü âèå ñå ñïèðàòå âúðõó âàøèÿ æèâîòú è
êàçâàòå: “Êîëêî ëîøè õîðà èìà!” ×å òóé å âúíøíàòà êàëü.
Íýêîé ïàðàõîäú å ìèíàëú îêîëî òåáå è òå å îöàïàëú. Çàùîòî
ïàðàõîäèòý, êàòî ìèíàâàòú íýêûäå, îöàïâàòú. Â÷åðà âîäà-
òà, êàòî ìèíà íàäîëó, îöàïà ìýñòàòà. È òýçè õîðà, êîèòî ùå
äîéäàòú îòú äîëó, ùå áûäàòú îöàïàíè. È êîíåòý öàïàòú. È
õîðàòà öàïàòú. Òè áåçú äà èñêàøú ñòûïèøú íýêûäå è êàëüòà
òå îöàïà. Âèå íýêîé ïûòü ãîâîðèòå êàêâîòî è äà å. Êàòî ìè-
íàâàøú ïðåçú êàëüòà, äîñòà äóìè ìîæåøú äà êàæåøú. “Ëþ-
áîâüòà äúëãîòúðïè.” Òúðïåíèåòî âú äàäåíèÿ ñëó÷àé å îñíî-
âà. Íèêàêâà ðàáîòà íå ìîæå äà ñå ñâúðøè, àêî íýìà òúðïå-
íèå. Åòî êàêâî å òúðïåíèåòî: Êàòî ñåäèøú, äà áûäåøú ñïî-
êîåíú. Âýòúðú èìà, äúæäú âàëè èëè ïðàõú ñå âäèãà - òè äà ãî
ãëåäàøú ñïîêîéíî. Òè êàçâàøú: “Çàñýãà ìå!” Íî ùîìú òå
çàñýãà, òè ñè âûòðå. Êîãàòî äîéäå ñòðàäàíèåòî, âèå èçëýçòå
âúíú. Íå ñòîéòå âûòðå âú ñòðàäàíèÿòà. Áîãú íå å òóðèëú õî-
ðàòà âûòðå âú ñòðàäàíèÿòà; Áîãú íå å òóðèëú õîðàòà âûòðå
âú ñìúðòüòà. Ñìúðòüòà å íýùî âúíøíî. Ñìúðòüòà íýìà çà-
ùî äà íè ñå ïðåïîðû÷âà. Äà óìðåìú, çíà÷è äà èçëýçåìú èçú
ñìúðòüòà. Íýêîé êàçâà: “Íå ìîãà äà òúðïÿ!” Òîâà çíà÷è äà
èçëýçåòå èçú òúðïåíèå. Êîéòî íå ìîæå äà òúðïè, òîé å âú
íåòúðïåíèåòî. À ïúêú êàòî èçëýçå èçú íåòúðïåíèåòî, ùå âëåçå
â òúðïåíèåòî. À ïúêú òúðïåíèåòî å Áîæåñòâåíî êà÷åñòâî.
Íýêîé ÷îâýêú êàçâà: “Ãëàäåíú ñúìú.” Êàçâàòú: “Äàéòå ìó
åäèíú ñîìóíú õëýáú.” Áîñú å, ãîëú å. Êàçâàòú: “Äàéòå ìó
øàïêà, äðåõè, îáóùà.” Íî òîâà ñû âúíøíè ñòðàíè. Òîâà å
âúíøíîòî. Îáóùàòà íè ñû ïîäàðúêú îòú æèâîòíèòý. Æèâîò-
íèòý íàñèëà íè îáè÷àòú, íèå íàñèëà âçåìàìå îò òýõú.
“Áëàãîñêëîííà å.” Äî òîãàçú äîêàòî ïðàâèòå ðàçëè÷èå
ìåæäó åäèíú ÷îâýêú, êîéòî å ó÷åíú è äðóãú, êîéòî å íåâåæà
è äàâàòå ïðåäïî÷èòàíèå íà ó÷åíèÿ ïðåäú íåâåæèÿ, òè íå ñè
íàó÷èëú Áîæåñòâåíîòî. È äâàìàòà ñû ðàâíè. È êîéòî å ó÷åíú

5
è êîéòî å íåâåæà è äâàìàòà ñû èçëýçëè îòú Áîãà. Ñàìî ÷å
íåâåæèÿòú å âú íåòúðïåíèåòî, à ïúêú çíàþùèÿòú å âú òúðïå-
íèåòî. Àêî îíçè, êîéòî å áèëú âú íåòúðïåíèåòî, âëýçå âú òúð-
ïåíèåòî, òîé ùå ïðèäîáèå çíàíèå è ùå èìà áëàãîñêëîííîñòü.
Äà êàæåìú, ÷å âèå ïðåòúðïÿâàòå íýêàêâà âûòðåøíà íåïðèÿò-
íîñòü. Íà êàêâî ñå äúëæè íåïðèÿòíîñòüòà? Àêî âèå âå÷åðíî
âðåìå ñåäèòå ïðè åäíà ñâýùü è äîéäå åäèíú âàøú ïðèÿòåëü
è ñåäíå ìåæäó ñâýùüòà è âàñú, òîé ùå âè ïðîèçâåäå åäíà
íåïðèÿòíîñòü. Óìíèÿòú ÷îâýêú íýìà äà ñåäíå ìåæäó ñâýùüòà
è òåáå, íî çàäú ñâåùüòà. À ïúêú ñâýùüòà ùå îñòàíå ïîìåæäó
âè.
Ñåãà, âàøàòà ïîãðýøêà å ñëåäíàòà: îíèÿ õîðà, êîèòî
íå ñû ìóçèêàëíè, ó òýõú ñå çàðàæäà çàâèñòü. Òàêèâà õîðà ñû
çàâèñòëèâè. Òîé ùå âëýçå ïîìåæäó âè, çà äà âè ñìðàçè. Òîé
ùå êàæå: “Òîé íå çàñëóæàâà òîâà.” - Êîé çàñëóæàâà òîãàçú?
“Ëþáîâüòà íå çàâèæäà.”Ðåêîõú, ùîìú çàâèæäàòå, òðýáâà äà
çíàåòå, ÷å âèå ñòå ñèðîìàñè. Âñè÷êè ñèðîìàñè õîðà ñå ðàç-
ëè÷àâàòú ñú çàâèæäàíå. Çàâèæäà òîé, ÷å íýìà. À ïúêú ÷î-
âýêú òðýáâà äà ñå ó÷è äà íå çàâèæäà. Êàòî âèäèøú íýêîé
óìåíú ÷îâýêú, äà ñå çàðàäâàøú. Äîïóñíåòå ñåãà, ÷å âèå ñòå
åäíà ìàéêà è ÷å èìàòå äâå äåöà - åäíî ìîì÷åíöå è åäíî ìî-
ìè÷åíöå. Òý íå ñû îáëý÷åíè õóáàâî. Âèå èñêàòå äà ãè îáëý-
÷åòå äîáðå, íî íå ìîæåòå. È âèæäàòå, ÷å äðóãà ìàéêà èìà
äâå õóáàâî îáëý÷åíè äåöà. È ó âàñú ñå çàðàæäà çàâèñòüòà,
çàùî Ãîñïîäü å äàëú äðåõè íà îíèÿ, à íà âàñü íå, çà äà ãè
îáëý÷åòå. Êîÿ å ïðè÷èíàòà, äåòî åäíà ìàéêà å îáëýêëà äåöà-
òà ñè, à äðóãàòà - íå?
Åäíî ñðàâíåíèå ùå âè ïðèâåäà. Äà êàæåìú, ÷å ñòå ïî-
ñàäèëè äâå äðúâ÷åòà. Åäíîòî ãî îãðýâà Ñëúíöåòî è òî ùå
öúôíå äîáðå è ùå áûäå çåëåíî. À ïúêú äðóãîòî ñòå òóðèëè
íà ìýñòî, äåòî Ñëúíöåòî íå ãî îãðýâà. Çíà÷è òàçè ìàéêà, ÷è-
èòî äåöà íå ñû îáëý÷åíè, íýìà ëþáîâü è íå ÿ å îãðýëî Ñëúí-
öåòî, Áîæåñòâåíîòî ñëúíöå. Êîãàòî äîéäàòú èçïèòàíèÿòà è
ìû÷íîòèèòý, ñòðàäàíèÿòà, òîâà ïîêàçâà, ÷å å èçëýçàëú íýêîé
ìåæäó âàñú è Ãîñïîäà. Èçëýçòå èçú òîâà ïîëîæåíèå. Ùîìú
íýùî äîéäå ìåæäó òåáú è Áîãà, òî òè ñå êà÷è íà åäíî ñòûïà-
ëî ïî-ãîðå. Êîãàòî òîâà íýùî ïàêú äîéäå ìåæäó òåáå è Áîãà,

6
òè ïàêú ñå êà÷è íà îùå åäíî ñòûïàëî ïî-ãîðå. Âñýêè, êîéòî
âè îáè÷à, äà çàñòàíå îò äðóãàòà ñòðàíà íà ñâýùüòà.
Íî âèå ùå êàæåòå öèòàòà îò Åâàíãåëèåòî, ÷å åäíè õîðà
ãè òóðèëè îòú äýñíî, à ïúêú äðóãè îòú ëýâî. Ó íýêîè õîðà
èìà òàêúâú ñòðàõú. Ãîñïîäü äà ìå òóðè îòú ëýâàòà ñòðàíà
èëè îòú äýñíàòà ñòðàíà, ìè å âñå åäíî. Îòú ëýâàòà Ìó ñòðà-
íà ñû õîðàòà, à ïúêú îòú äýñíàòà Ìó ñòðàíà ñû àíãåëèòý.
Ãîñïîäü, êàòî òóðè íýêîãî îòú ëýâî, òóðÿ ãî íà ñòðàäàíèÿ,
íà ó÷åíèå. Òè êàçâàøú: “Äà îòèäà âú äðóãèÿ ñâýòú.” Êîé å
äðóãèÿ ñâýòú? Òè ñêúðáèøú - òè ñè âú ÷îâýøêèÿ ñâýòú. Ðàä-
âàøú ñå - òè ñè âú àíãåëñêèÿ ñâýòú. Âèå èñêàòå íåáåòî. ×å
ùîìú ñå çàðàäâàøú, òè ñè âú íåáåòî. Ùîìú ñêúðáèøú, òè ñè
âú àäà. Íåáåòî å ìýñòî äåòî æèâýÿòú àíãåëèòý, à ïúêú àäúòú
å ìýñòî, äåòî æèâýÿòú õîðàòà. Òý ñû âú àäà. Çíàåòå ëè êàêâî
íýùî å àäà? Êîãàòî åäíà äðåõà ñå ðàçâàëè è ¢ ïðèíàæäàøú
íýùî, òîâà å àäà. Çíà÷è êîãàòî ïðàâèøú ëîøè ðàáîòè è èñ-
êàøú äà èìú äàäåøú âèäú íà õóáàâè ðàáîòè. Íàïðèìýðú,
åäíà ìîìà, êîÿòî èìà ëîøú õàðàêòåðú, ùå ñå îáëý÷å ìíîãî
õóáàâî è ùå ñå ïðåäñòàâè, ÷å ñå óñìèõâà, ÷å å âåñåëà. Îòú
âúíú ñå óñìèõâà, íî êàòî äîéäåòå äà ÿ âêóñèòå, ùå âèäèòå,
÷å íå å òàêà êðàñèâà âûòðå, êàêòî å îòú âúíú. Íýìà íèùî
ñêðèòî ïîêðèòî. Òóé, êîåòî å âûòðå, èçëèçà íàâúíú. Ùîìú
ïî÷íåòå äà ìèñëèòå, äà ÷óâñòâóâàòå è äà äåéñòâóâàòå, âñè÷-
êî èçëèçà íàâúíú è âå÷å ñå èçÿâÿâà êàêâè ñòå. Òà, íèùî ñêðè-
òî ïîêðèòî íýìà âú ñâýòà.
“Ëþáîâüòà íå ñå ïðýâúçíàñÿ, íå ñå ãîðäýå, íå áåçîá-
ðàñòâóâà, (è ò.í.äî 12ñò. âêëþ÷èòåëíî) {íå äèðè ñâîåòî
ñè, íå ñå ðàçäðàæàâà, íå ìèñëè çëî, íà íåïðàâäàòà ñå íå ðàä-
âà, à ñúðàäâà ñå íà èñòèíàòà, âñè÷êî ïðýòúðïýâà, íà âñè÷êî
õâàùà âýðà, íà âñè÷êî ñå íàäýå, âñè÷êî òúðïè. Ëþáîâüòà íè-
êîãà íå îòïàäà; äðóãèòý îáà÷å, ïðîðî÷åñòâà ëè ñû, ùå ñå
ïðýêðàòÿòú; åçèöè ëè ñû, ùå ïðýñòàíàòü; çíàíèå ëè å, ùå èç-
÷åçíå. Çàùîòî îò÷àñòè çíàåìú è îò÷àñòè ïðîðîêóâàìå; íî
êîãàòî äîéäå ñúâúðøåíîòî, òîãàçú òîâà êîåòî å îò÷àñòè, ùå
ñå ïðýêðàòè. Êîãàòî áýõú ìëàäåíåöú, êàòî ìëàäåíåöú ãîâî-
ðåõú, êàòî ìëàäåíåöú ìûäðóâàõú, êàòî ìëàäåíåöú ðàçìèø-
ëÿâàõú; íî îòêàêú ñòàíàõú ìûæú, íàïóñíàõú êîåòî å ìëàäåí-

7
÷åñêî. Çàùîòî ñåãà âèäèìú ìðà÷êàâî êàêòî ïðýçú îãëåäàëî,
à òîãàçú ùå ãëåäàìå ëèöå ñú ëèöå; ñåãà ïîçíàâàìú îò÷àñòè, à
òîãàçú ùå ïîçíàÿ êàêòî ñúìú è ïîçíàòú.]” Âú òàçè ãëàâà, êàòî
ñå ãîâîðè, ÷å çíàíèåòî ùå èç÷åçíå, èäåÿòà å ñëåäíàòà: íå ìèñ-
ëåòå, ÷å çíàíèåòî ùå èç÷åçíå. Ùå èç÷åçíå âðåìåííîòî çíà-
íèå, êîåòî èìàòå ñåãà. È òàçè äîáðîòà, êîÿòî èìàìå ñåãà, ùå
èç÷åçíå. Ùå èç÷åçíå, ïîíåæå å îòú ÷àñòè. È ùå äîéäå äðóãî.
Âú ñòèõú 11, äóìèòý: “îòú êàêú ñòàíàõú ìûæú”, îçíà÷àâàòú:
êàòî ïî÷íåìú äà ìèñëèìú õóáàâî. “À ñåãà îñòàâàòú òýçè
òðèòý, âýðà, íàäåæäà, ëþáîâü; íî íàé-ãîëýìàòà îò òýõú å ëþ-
áîâüòà.”
Ñåãà ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å êàçâàòå: “Àçú íå ñúìú ëîøú
÷îâýêú.” Äîáðîòî è çëîòî å, êîåòî ãè ïúëíè. ×å êîãàòî òè
ñòðàäàøú, ÷àøàòà òè å íàïúëíåíà. Ïèñàíèåòî êàçâà: “Äîêà-
òî Ãîñïîäü äîéäå, ÷àøàòà å ïúëíà.” Òè, êàòî ïðàâèøú çëî,
ïúëíèøú ÷àøàòà è òè ùå ÿ èçïèåøú íàé-ïúðâî. Òîâà, êîåòî
âú òåáå ñè òóðÿøú, òè íàé-ïúðâî ùå ãî îïèòàøú. Äà äîïóñ-
íåìú, ÷å âèå ñåäèòå è ðàçãëåæäàòå åäèíú ÷îâýêú. Íî íå ãî
ðàçãëåæäàòå íàó÷íî, èçêàçâàòå, ÷å å ëîøú ÷îâýêú. Êàêâî ñå
ïîëçóâàòå êàòî çíàåòå, ÷å å ëîøú ÷îâýêú. Ùîìú ìèñëèòå, ÷å
å ëîøú, âèå âå÷å ãî ïðèâëè÷àòå âú ñåáå ñè, äàâàòå ìó ïî÷åò-
íî ìýñòî. Òî[é] ñÿäà íà ñòîëà. Ñòàíåøú ñóòðèíú è êàæåøú:
“Òîé å ëîøú ÷îâýêú.” Íà îáýäú êàæåøú ñûùîòî. Âå÷åðü -
ñûùîòî. Ïîñòîÿííî ãî äúðæèøú âú óìà ñè. Êàêâî òðýáâà äà
ñå ïðàâè ñåãà? Âú ÷îâýêà æèâýÿòú äâàìà - åäèíú ëîøú è åäèíú
äîáúðú æèâýÿòú çàåäíî. È îòú òîçè, ëîøèÿ íå ìîæåøú äà ñå
îñâîáîäèøú, äîêàòî ñè íà çåìÿòà. Àïîñòîëú Ïàâåëú êàçâà:
“Äàäå ìè ñå àíãåëú ñàòàíèíñêè äà ìå ìû÷è.” È Áîãú ìó êàç-
âà: “Äîñòàòú÷íà òè å ìîÿòà áëàãîäàòü.” Òîçè, êîéòî ñåäè âú
òåáå, ñå ðàçãîâàðÿ è òå ïðàâè íåäîâîëåíú îòú òîâà è îíîâà.
Âàøåòî íåäîâîëñòâî, êîåòî èìàòå íýêîé ïûòü, òî íå å âàøå.
È âàøàòà ðàäîñòü è òÿ íå å âàøà. Ðàäîñòüòà å íà îíçè, äîá-
ðèÿ. À ïúêú ëîøîòî å íà ëîøèÿ. À ïúêú îíçè, êîéòî ãè íàá-
ëþäàâà, òîâà ñòå âèå, êîèòî èçïèòâàòå äîáðîòî è çëîòî. Íî
íèòî äîáðîòî, íèòî çëîòî ñû âàøè. Âèå ñàìî îïèòâàòå íýùàòà
è ñå ó÷èòå îòú òýõú. Çàùîòî ñåãàøíèòý õîðà, ÷îâýöèòý, âèå
ñòå ñúçäàäåíè, çà äà äîéäå äà æèâýå âú âàñú Ëþáîâüòà. Çíà-

8
íèåòî è íåâåæåñòâîòî, êîèòî èìàòå, òý ñû ñàìî ïîäãîòâè-
òåëíè ñòàäèè íà âàøåòî ðàçâèòèå.
Òîâà, êîåòî ÷åñòî ñïûâà õîðàòà, å ðåâíîñòüòà, êîÿòî
ìîæå äà ñå ðîäè âú âàñú. Âèå âèæäàòå åäèíú êîíü ñèëåíú,
äîáúðú, äîáðå íàòîâàðåíú. È âèå èñêàòå äà ñòàíåòå êàòî íå-
ãî, äà ñå íàòîâàðèòå è äà íîñèòå. Ïèòàìú: êàòî ñòàíåòå íàòî-
âàðåíú êàòî íåãî, êàêâî ùå íàó÷èòå? È îíçè ãîñïîäàðü ëþ-
áåçíî ëè ãîâîðè íà êîíÿ? Êàêú ìó ãîâîðè? Êàêú òðýáâà äà
ãîâîðè åäèíú ãîñïîäàðü íà êîíÿ ñè? Òîé ìó êàçâà: “Ñèíêî,
òðýáâà äà ðàáîòèøú! Çàùî ñè ìúðçåëèâú? Çàùî ñè îñòàíàëú
íàçàäú äî ñåãà? Íîñè òîçè òîâàðú, çà äà ñòàíåøú ÷îâýêú.”
Êàòî ãî óäðÿ îòçàäú, êàçâà ìó: “Íàçàäú íýìà äà ñå âðúùàøú,
íàïðåäú ùå õîäèøú!” Íèå íå òúëêóâàìå äîáðå è êàçâàìå:
“Ãîðêèÿ, ïðåáèõà ãî.” - ×å êîãàòî åäèíú ñêóëïòîðú ïî÷âà äà
äýëà êàìúêà ñú ñâîÿ ÷óêú, ìèñëèòå ëè, ÷å òýçè óäàðè íå ñû
íà ìýñòî? Òîé ùå îòêúðòè îòú êàìúêà âñè÷êè îíýçè ðàáîòè,
êîèòî íå ñû ïîòðåáíè. È ñòðàäàíèÿòà âè âú ñâýòà ñû ïîäîá-
íî íýùî. Êîãàòî ñòðàäàòå, îòõâðúêâàòú îòú âàñú íåïîòðýá-
íèòý ðàáîòè. Âèå êàçâàòå, ÷å ìíîãî âè èçìû÷âàòú. Ñú âñýêî
ñòðàäàíèå âèå ñå îñâîáîæäàâàòå îòú ìû÷åíèå.
Äà äîïóñíåìú, ÷å äâàìà íå ñå ðàçáèðàòú. Ïðåäñòàâåòå
ñè, ÷å áðàòú è ñåñòðà âú åäèíú äîìú íå ñå ðàçáèðàòú. Åäèíú
áàùà è åäíà ìàéêà ñû ãè ðîäèëè. Êîÿ ñòðàíà ùå âçåìàòú áà-
ùàòà è ìàéêàòà? Ñèíúòú ìîæå äà äúðæè ñòðàíàòà íà áàùà
ñè, à äúùåðÿòà íà ìàéêà ñè. Èëè îáðàòíîòî ìîæå äà áûäå.
Ïèòàìú: êàêâî ùå äîáèÿòú áàùàòà è ìàéêàòà, àêî äúùåðÿòà
âçåìå ñòðàíàòà íà áàùà ñè è ñèíúòú íà ìàéêà ñè? Èëè àêî
áûäå îáðàòíîòî? Êàçàíî å: âñýêè äîìú, êîéòî å ðàçäýëåíú,
òîé íå óñòîÿâà. È ïúðâîòî íýùî, îòú êîåòî òðýáâà äà ñå ïà-
çèòå, òî å: íå ñå ðàçäâîÿâàéòå âú ñåáå ñè! Íå âçåìàéòå ñòðà-
íà! Ìíîãî ïîãðýøêè èìà, êîèòî ñå äúëæàòú íà ìèíàëèòý ïî-
êîëåíèÿ. È êîèòî ïîãðýøêè òðýáâà äà ñå èçïðàâÿòú ñåãà. È
íå ñàìî äà ñå ñïèðàìå íà âúïðîñà çàùî ñû ãè íàïðàâèëè.
Òðýáâà äà ñå èçïðàâÿòú òýçè ïîãðýøêè.
Â÷åðà, àêî âñè÷êè áýõòå ìíîãî ó÷åíè è ìíîãî äîáðè,
àêî èìàõòå ëþáîâü, ãðúìîòåâèöè íå ùýøå äà èìà, äúæäú íå
ùýøå äà èìàòå, íèùî íå ùýøå äà èìà. Çàùî èìàøå äúæäú è

9
ãðúìîòåâèöè? Çàùîòî íýìàøå ëþáîâü. Êîãàòî âú âàñú ñå çà-
ðîäè æåëàíèå äà ÿäåøú, àêî èñêàøú äà èìàøú åäèíú õóáàâú
îáýäú, òðýáâà äà èìàøú åäíà ñâýòëà ìèñúëü è åäíî ñâýòëî
÷óâñòâî, åäíî äîáðî ÷óâñòâî. Àêî ñåäíåøú íà òðàïåçàòà äà
ÿäåøú è âú óìà ñè íýìàøú ñâýòëà ìèñúëü è âú ñúðöåòî ñè
ñâýòëî ÷óâñòâî, òî îáýäúòú òè ùå áûäå êàêòî ñå êàçâà íà
åâðåéñêè åçèêú “òðóôà”. È òè, êàòî ÿäåøú, íýìà äà áûäåøú
äîâîëåíú. Èëè èñêàøú äà íàïðàâèøú äîáðî, è àêî âú óìà ñè
íýìàøú ñâýòëà ìèñúëü è âú ñúðöåòî ñè äîáðî ÷óâñòâî, òî
äîáðîòî íå ìîæå äà ñòàíå. Èëè ïî-ÿñíî êàçàíî: âñýêî íýùî,
êîåòî èñêàøú äà íàïðàâèøú, çà äà áûäå äîáðî, Ñëúíöåòî
òðýáâà äà ãðýå òàêà, êàêòî íè ãðýå òîâà Ñëúíöå. Òàêà òðýáâà
äà âèæäàòå âèå ïðèñûòñòâèåòî íà Áîæåñòâåíàòà ñâýòëèíà.
Âñýêà ñâýòëà ìèñúëü è âñýêî äîáðî ÷óâñòâî âú íàñú ñû ëû÷è
îòú Áîãà. Òý èçëèçàòú îòú Áîãà. Ñâýòëàòà ìèñúëü å ëû÷ú îòú
Áîæåñòâåíîòî è âñýêî ÷óâñòâî å ëû÷ú îò Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú.
Äîáðèòý ÷óâñòâà - òý ñû òîïëèíàòà íà Áîæåñòâåíîòî ñëúíöå,
à ïúêú ñâýòëèòý ìèñëè ñû ñâýòëèíàòà íà Áîæåñòâåíîòî ñëúí-
öå. È áåçú òîâà Ñëúíöå íèå íå ìîæåìú äà ìèñëèìú, íå ìî-
æåìú äà ÷óâñòâóâàìå è íèêàêâà ðàáîòà íå ìîæåìú äà ñâúð-
øèìú.
Òà ðåêîõú ñåãà, òýçè îáëàöè ïîêàçâàòú, ÷å èìà îùå
íýùî ó âàñú. È âýòúðúòú äóõà çàäú ãúðáà âè. Âýòúðúòú êàç-
âà: “Íàïðåäú! Íàçàäú, çà çåìÿòà íýìà äà ìèñëèòå.” Îáëàöè-
òå, êîèòî âèæäàòå, ñû ìàëêè, êàêòî âèæäàòå íåáåòî å äîñòà
ÿñíî, à êàêâî èìà ïîäú âàñú? Íåáåòî íè å ÿñíî, íî òîâà å çà
âàñú, âèå âèæäàòå ÿñíî íåáå, à òýçè, êîèòî ñû äîëó, öýëîòî
íåáå å ïîêðèòî. Òý âñè÷êèòý ñû ïîòîïåíè. Òý íèòî Ñëúíöåòî
âèæäàòú, íèòî ñèíüîòî íåáå. Ðåêîõú ñåãà, âñýêè äåíü ñå
ñòðýìåòå äà èìàòå åäíî îñîáåíî ñúñòîÿíèå íà Ëþáîâüòà. Âèå
òúðñèòå íýêîé ÷îâýêú äà âè îáè÷à. Õóáàâî å òîâà. Òîçè, êî-
ãîòî òúðñèòå, èìàòå ïðàâî äà ãî òúðñèòå. Íî òîé íå å òîçè,
êîãîòî âèæäàòå âú äàäåíèÿ ñëó÷àé. Åäèíú îòú ðóñêèòý èì-
ïåðàòîðè çàäàëú íà åäèíú îòú ñâîèòý ìèíèñòðè òðè âúïðîñà
äà ðàçðåøè. À ïúêú ìèíèñòúðúòú íå ìîãúëú äà ðàçðåøè. Òîé
îòèâà ïðè åäèíú êàëóãåðú, êîéòî ìó êàçàëú: “Àçú ùå ðàçðå-
øà âúïðîñà.” Êàëóãåðúòú ñå äèêèçèðàëú êàòî ìèíèñòðà è ñå

10
ÿâèëú ïðåäú öàðÿ. Òðèòý âúïðîñà áèëè: êàêâè ìèñëè èìà öà-
ðÿ? Òîé òðýáâàëî äà çíàå êàêâî ìèñëè öàðüòú. Íà äâàòà âúï-
ðîñà êàëóãåðúòú îòãîâîðèëú, à íà òðåòèÿ êàçàëú òàêà: “Òè
ìèñëèøú, ÷å àçú ñúìú ìèíèñòúðà, íî àçú íå ñúìú ìèíèñò-
ðà.” Òà, âú äàäåíèÿ ñëó÷àé òðýáâà äà çíàåòå äàëè ïðåäú âàñú
ñòîè âàøèÿòú ìèíèñòúðú èëè íýêîé êàëóãåðú. Òîçè ìèíèñ-
òúðú âú åäíà äúðæàâà íå ìîæå äà ðàçðåøè òðè âúïðîñà, à
ïúêú òîçè êàëóãåðú ùå äîéäå äà ðàçðåøàâà íåãîâèòý äúð-
æàâíè ðàáîòè. Òîâà å íåâúçìîæíî!
Èëè äðóãîÿ÷å êàçàíî, ìû÷íîòèèòý âú ñâýòà íå ìîãàòú
äà ñå ðàçðåøàâàòú áåçú Ëþáîâüòà. Ëþáîâüòà å åäèíñòâåíàòà
ñèëà, êîÿòî ðàçðåøàâà âñè÷êè ìû÷íîòèè. Ëþáîâüòà å åäèí-
ñòâåíàòà ñèëà, êîÿòî îñìèñëÿ çíàíèåòî. Ëþáîâüòà å åäèíñò-
âåíîòî íýùî, êîåòî îñìèñëÿ âñè÷êî. Íýêîé ïûòü íýêîé ÷î-
âýêú çà èçâýñòíî âðåìå íè èíòåðåñóâà, à ñëåäú òîâà íå íè
èíòåðåñóâà. Ïîíåæå ëþáîâüòà ÿ íýìà òàìú. Ëþáîâüòà äàâà
öýíà íà âñè÷êî. Ëþáîâüòà å ïðèñûòñòâèåòî íà Áîãà. È êîãà-
òî Òîé ïðèñûòñòâóâà, íèå ÷óâñòâóâàìå òîãàçú Íåãîâàòà ìîùü
è ñèëà. È âñè÷êè íýùà èìàòú ñìèñúëú. Òîãàçú êàêâîòî âè-
äèìú, íèå ãî îáè÷àìå, ïîíåæå Áîãú âñè÷êè îáè÷à. È êàòî
êàæåìú, ÷å Áîãú îáè÷à âñè÷êè, òîãàçú ñìå âú äðóãú ñâýòú.
Òîãàçú íå ñìå âú ÷îâýøêè è àíãåëñêè ñâýòú. Ñú çíàíèåòî âèå
ñòå âú ñâýòà íà àíãåëèòý. Âèå èìàòå è âýðà. Ñú íåÿ ñòå âú
÷îâýøêèÿ ñâýòú. Íî íýìàòå ëþáîâü, êîÿòî îñìèñëÿ íýùàòà.
Òîâà, êîåòî âè ñïûâà, å ñëåäíîòî: êàòî âè ãîâîðÿ çà
Ëþáîâüòà âèå êàçâàòå: “Òîëêîçú ãîäèíè ñìå ÿ òúðñèëè, äîñå-
ãà íå ñìå ÿ íàìýðèëè.” Àçú íàñêîðî âè ãîâîðèõú, ÷å èìà åä-
íà ëþáîâü, îòú êîÿòî õîðàòà óìèðàòú, à ïúêú èìà åäíà ëþ-
áîâü, îòú êîÿòî õîðàòà æèâýÿòú. Òè îáè÷àøú íýêîãî è ñå
ñúìíýâàøú äàëè òîé òå îáè÷à. È òîé ñå ñúìíýâà âú òåáå
äàëè òè ãî îáè÷àøú. Êàòî ìó êàæåøú, ÷å ãî îáè÷àøú, òî âñå
ùå îñòàíå ñúìíåíèå âú íåãî, äàëè å âýðíî. Ñûùî òàêà è òîé,
êàòî òè êàæå, âñå ùå îñòàíå âú äóøàòà òè åäíî ñúìíåíèå, ÷å
òîé íå òå îáè÷à. Ñåãà âú âàøèÿ óìú êàêâî ñåäè? Âèå èñêàòå
äà âè îáè÷àòú. Êàæåòå ìè êàêú ðàçáèðàòå òîâà? Âú òàçè ðà-
áîòà àçú ñúìú íåâåæà. Àçú ñ÷èòàìú, ÷å åäèíú ÷îâýêú ìå îáè÷à,
êîãàòî ìå èçÿäå. Ùîìú íå ìå ÿäå, íå ìå îáè÷à. Ìàëêî áàìú-

11
áàøêà ìèñëÿ. È êîãàòî äîéäå íýêîé è ìå ïèòà: “Îáè÷àøú ëè
ãî?” Àçú èçâàäÿ åäíà ÿáúëêà è ÿ èçÿìú. Òîé êàçâà ïîñëå: “ßäå
ÿáúëêàòà è íèùî íå ìè äàâà.” À ïúêú äðóãú íýêîé ìå ïèòà
îáè÷àìú ëè ãî. Àçú èçâàäÿ è ìó äàìú êðóøàòà. Êàêâî ùå ìó
ðàçïðàâÿìú? Ðåêîõú ìó: “Êðóøà çíàåøú ëè äà ÿäåøú?” - “ßëú
ñúìú ãè.” Êàêú ãè ÿäåòå êðóøèòý? Àçú ïðåäè äà èçÿìú åäíà
êðóøà è êàòî ÿ ÿìú ÷åòà Îò÷å íàøú. Äúâ÷à è ÷åòà Îò÷å íàøú.
È êàòî êàæà ïîñëåäíàòà äóìà - àìèíú è èçÿëú ñúìú ÿ. À ïúêú
òîé íå çíàå äà ÿ ÿäå. Òîé êàòî êàæå àìèíú, ò.å. êàòî äîéäå äî
êðàÿ íà Îò÷å íàøú, òðýáâà äà å èçÿëú êðóøàòà. À, àêî íå
÷åòå Îò÷å íàøú ïðè ÿäåíå, òîâà íå å ÿäåíå.
È âèå êàòî ÿäåòå 21 õàïêà ùå èçãîâîðèòå 21 ïûòü Îò-
÷å íàøú. Êîé îòú âàñú å ÿëú ñú Îò÷å íàøú? Äíåñú íàïðàâåòå
åäèíú îïèòú. Ïúðâèÿ îïèòú íàïðàâåòå äíåñú: ùå èçÿäåòå 21
õàïêà ïî òîçè, íîâèÿ íà÷èíú. È òî ìàëêè õàïêè, à íå ãîëýìè.
È 21 ïûòü ùå ÷åòåòå Îò÷å íàøú. Òîçè îïèòú ùå áûäå êàòî
ïðèåìàòåëåíú èçïèòú çà âëèçàíå âú êëàñà. Êàòî ïðàâèòå òîçè
îïèòú, ùå òå ïðèåìàòú. À ïúêú ùîìú âè ïðèåìàòú çà ó÷åíè-
öè, ùå ÷åòåòå Äîáðàòà ìîëèòâà. Îíåçè îòú âàñú, êîèòî ìè-
íàòú ïðèåìåíú èçïèòú, ùå ÷åòàòú Äîáðàòà ìîëèòâà. Ùå âçå-
ìåòå 21 ìàëêè õàïêè, ùå äúâ÷åòå äîáðå õëýáà è ùå ÷åòåòå
Îò÷å íàøú. È êàòî äîéäåòå äî äóìèòý: “çàùîòî Òâîå å Öàð-
ñòâîòî è ñèëàòà è ñëàâàòà çà âèíàãè, àìèíú”, ùå ãëúòíåòå.
Ñåãà, àêî âè ñå âèæäà òîâà ìíîãî, äà íå âè ïðåñèëÿ.
Òîãàçú ùå âè äàìú ñâîáîäà. Ïðè ïúðâàòà õàïêà ùå ÷åòåòå
Îò÷å íàøú. Òî å ïðèåìíèÿ èçïèòú. Ìîæå äà âè ñêûñàòú òàìú.
Íå ñå çíàå. Êîãàòî èçêàðàòå äíåøíèÿ îïèòú äîáðå, ùå ñå
çàïèøåòå âú ó÷èëèùå. Êàòî èçÿäåòå îïðåäýëåíîòî ÷èñëî õàï-
êè ïî òîçè íà÷èíú, äðóãèòý èçÿæòå áåçú Îò÷å íàøú. Àêî âú
âðåìå íà îïèòà äîéäåòå äî íýêûäå è ïî÷íåòå äà ñå òðåâîæè-
òå è êàæåòå: “Êîãà ùå ñå ñâúðøè 21 ïûòè Îò÷å íàøú”, òî-
ãàçú îïèòúòú å ðàçâàëåíú. Õàéäå, äà âè óëåñíÿ, ùå íàìàëèìú
õàïêèòý. Ùå ãè ñúêðàòÿ. Çà çàäà÷àòà ùå âè äàìú òðè õàïêè.
Ïðè ïúðâàòà õàïêà ùå ÷åòåòå Îò÷å íàøú. Ïðè âòîðàòà õàïêà
ùå ïðîèçíåñåòå ìèñëåíî Äîáðàòà ìîëèòâà. À ïðè òðåòàòà
õàïêà ìèñëåíî ùå êàæåòå: “Áîæèÿòà Ëþáîâü íîñè ïúëíèÿ æè-
âîòú.” Ñåãà è àçú ñúìú äîâîëåíú. Îòú 21-òýõú õàïêè íå ñúìú

12
äîâîëåíú. È àçú ãî âèæäàìú, ÷å ùå áûäå ïî-òðóäíî, íî îòú
òðèòý ñúìú äîâîëåíú. Ñåãà, êàòî çàêóñâàòå ñóòðèíüòà, ùå
íàïðàâèòå îïèòà ñú òðèòý õàïêè, íà îáýäú ñ òðè õàïêè, âå-
÷åðüòà ñú òðè õàïêè. Öýëèÿ äåíü ùå ÿäåòå 9 õàïêè ñú îïèòú.
Àçú ñåãà óñìèâàìú ñòàðîòî. Ñòàðîòî, êîåòî å íàïðàâè-
ëî òîëêîçú ñòðàäàíèÿ, äà ìó ñå ïîñìýåìú ìàëêî. Õàïêàòà,
èçÿäåíà ñú Îò÷å íàøú èëè ñú Äîáðàòà ìîëèòâà, èëè ñú ôîð-
ìóëàòà çà Áîæèÿòà Ëþáîâü, òàÿ õàïêà ùå ðàñòå âú âàñú. È
öýëèÿ äåíü âèå ùå äîáèåòå ìíîãî ïîâå÷å åíåðãèÿ îòêîëêîòî
21 ãîäèíà îáèêíîâåíî ÿäåíå. Ùå ïîÿñíÿ êàçàíîòî: äíåøíèÿ
äåíü äà ñå îñâîáîäèòå, ìèñëåòå çà Ëþáîâüòà è íèùî äà íå âè
ñìóùàâà. Äíåñú ùå îñòàâèòå êîíåòý äà ñè íîñÿòú òîâàðà;
áîëíèòý - áîëýñòüòà; áýäíèòý - áýäíîòèÿòà; âñýêè äà ñè íî-
ñè, êàêâîòî èìà. Âñýêè äà êàæå, ÷å âñè÷êî å õóáàâî, ÷å å ìíî-
ãî äîáðå. Â÷åðàøíèÿòú äåíü ìèíà è âú äíåøíèÿ äåíü Ñëúí-
öåòî ãðýå ìíîãî õóáàâî.
Àçú, êàòî äîéäîõú òóêú, âèæäàìú, ÷å êóõíÿòà íå å íàï-
ðàâåíà. Íå å çà ìåíú òàçè êóõíÿ. Òî å âàøàòà êóõíÿ. À åäèí-
ñòâåíîòî íýùî, êîåòî íàìýðèõú, ÷å å íàïðàâåíî, òî å ïðîäà-
âà÷íèöàòà, ìàãàçèíà. Òîâà, âú êîåòî æèâýåòå, íå å îêîïàíî
äîáðå - ïàëàòêèòý. Ñëàìà íýìà äîñòàòú÷íî. Ïîêðèâêè íýìà-
òå. Òàçè âå÷åðü âú ïàëàòêèòý ñè íýìàõòå òîïëè äðåõè, íî
áàêàëíèöàòà âè å äîñòà õóáàâî íàïðàâåíà. Òà, ôèçè÷åñêèÿòú
ñâýòú âú íàñú å äîñòà õóáàâî óðåäåíú. Íýìà êàêâî äà ãî óðåæ-
äàìå, à ïúêú ñåãà îñòàâà àíãåëñêèÿòú è áîæåñòâåíèÿòú ñâýòú
âú íàñú. Áàêàëíèöàòà å ôèçè÷åñêèÿ ñâýòú, êóõíÿòà - àíãåëñ-
êèÿ ñâýòú, à ïúêú ïàëàòêèòý ñû Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Îòú âûòðå
äà ñå îêîïàåìú. Äà ñå îðãàíèçèðàìå. Äà íè ñòàíå ïðèÿòíî âú
ãëàâàòà è ñúðöåòî.
Òà äíåñú, êàòî ÿäåòå, ùå èçÿäåòå òðèòý õàïêè ïî êàçà-
íèÿ íà÷èíú. Êàòî ãëúòíåøú ïúðâàòà õàïêà ñú Îò÷å íàøú, ùå
êàæåøú: “Ãîñïîäè, èçïðàòè òîâà áëàãîñëîâåíèå íà âñè÷êè!
Òîâà áëàãîñëîâåíèå, êîåòî àçú íàìýðèõú, âñè÷êè äà ãî îïè-
òàòú. È áîãàòè è ñèðîìàñè.” Ïîæåëàéòå è áîãàòè è ñèðîìàñè
äà ÿäàòú äíåñú ïî òðè õàïêè. Ïúðâàòà õàïêà ñú Îò÷å íàøú.
Ïúðâàòà õàïêà ùå áûäå çà Ãîñïîäà, âòîðàòà õàïêà ùå áûäå
çà âàøèÿ Äóõú, à ïúêú òðåòàòà õàïêà å çàðàäè âàñú. Ïúðâàòà

13
õàïêà å çàðàäè Ãîñïîäà, âòîðàòà õàïêà å çàðàäè âàøèÿ áëè-
æåíú, à òðåòàòà õàïêà, ñú ôîðìóëàòà: “Ëþáîâüòà íîñè ïúë-
íèÿ æèâîòú”, å çàðàäè âàñú.
Èìà íýùà, êîèòî áûäàùåòî íîñè; èìà íýùà, êîèòî
äíåøíèÿòú äåíü íîñè. ×îâýêú òðýáâà äà èìà âûòðåøíî ðàç-
ïîëîæåíèå. Òðýáâà äà ñå îòêðèÿòú âûòðåøíèòý î÷è íà ÷îâý-
êà è âûòðåøíèÿòú ñëóõú. Çàùîòî ñëóõúòú íè è çðýíèåòî íè
ñû îáèêíîâåíè. Áîæåñòâåíîòî çðýíèå å, êàòî ñðýùíåøú
íýêîé ÷îâýêú, äà âèäèøú âú íåãî Áîæåñòâåíîòî, äà âèäèøú
Áîãà ñêðèòú. È âú êàìúêà äà âèæäàøú ïðèñûòñòâèåòî íà Áî-
æåñòâåíîòî. Âú âñè÷êî, êàêâîòî ñòàâà, äà âèæäàøú Áîæèåòî
ïðèñûòñòâèå. È [âú] âñè÷êè ñòðàäàíèÿ äà âèæäàøú Áîæèåòî
ïðè-ñûòñòâèå. È âú âñè÷êè òâîè ðàäîñòè äà âèæäàøú Áîæè-
åòî ïðèñûòñòâèå. Áîãú âñýêîãà å áèëú ñú âàñú. È êîãàòî ñòðà-
äàøú, Òîé å áèëú òàìú è êîãàòî ñå ðàäâàøú. Íî òè íå ñè Ãî
âèæäàëú. Âú ñòðàäàíèÿòà íå Ãî âèæäàøú. Ñàìî âú áëàãîñëî-
âåíèåòî äîíýêûäå ñè Ãî âèæäàëú, íî ïîñëå ïàêú ñè Ãî çàáðà-
âèëú. ×åñòî çàáðàâÿìå ïðèñûòñòâèåòî íà Áîãà. Ùîìú äîíå-
ñå íýùî çà ÿäåíå è ïèåíå, íèå Ãî ïîçíàâàìå. Ùîì íå äîíåñå
íýùî çà ÿäåíå, íå Ãî ïîçíàâàìå.
Ñåãà îñòàâà åäíà ìèñúëü. Êàçâàòå: “Äîñåãà êàêâî ñìå
íàïðàâèëè?” Äîñåãà ñòå æèâýëè âú Ëþáîâüòà, áåçú äà ñòå ÿ
÷óâñòâóâàëè. Íàïðèìýðú ñåäýëè ëè ñòå íýêîé ïûòü äà ìèñ-
ëèòå, êàêâîòî èìàòå äà ãî ðàçäàäåòå íà îíèÿ, êîèòî îáè÷àòå,
íå íà îíýçè, êîèòî íå âè îáè÷àòú. Ïîñëå ñå èñêà åäèíú äåíü,
êàòî ñåäíåòå äà ìîæå äà ïî÷óâñòâóâàòå îíýçè, êîèòî âè îáè-
÷àòú; äà ïî÷óâñòâóâàòå ëþáîâüòà îòâñýêûäå - îòú Áîæåñòâå-
íèÿ ñâýòú, îòú àíãåëñêèÿ ñâýòú è îòú ÷îâýøêèÿ ñâýòú, êîÿòî
âè ñå èçïðàùà. Êîëêî âàøè ïðèÿòåëè èìà, êîèòî ìèñëÿòú çà
âàñú è çà êîèòî âèå íå ìèñëèòå. Âèå ìèñëèòå ñàìî çà íýêîè
áëèçêè, à ïúêú çà îíýçè, êîèòî âè îáè÷àòú, íå ìèñëèòå. Êúìú
òýõú íå ñòå ñè îòïðàâèëè óìà. Êîãàòî èìàòå íýêîé ïûòü ãî-
ëýìà ðàäîñòü, òî å ïðèñûòñòâèåòî íà åäèíú àíãåëú. È êàòî
ñè çàìèíå àíãåëúòú, ïàêú äîéäå ñòàðàòà ñêóêà è ïàêú ñå óñý-
ùàòå ñàìîòåíú. Òà, êîãàòî ñòå óñàìîòåíè, Áîãú å ñêðèòú
âûòðå âú âàñú. À ïúêú êîãàòî ñå ðàäâàòå, Áîãú å èçÿâåíú âú
âàñú.

14
 Äíåñú äà îñòàâèìú âñè÷êè ñòàðè íýùà íàñòðàíè. Äà
îñòàâèìú ñòàðîòî è äà âúçïðèåìåìú íîâîòî âú ñâýòà. Íîâî-
òî âú ñâýòà, òîâà å åäíà ëþáîâü, çà êîÿòî íå òðýáâà äà ñå
ãîâîðè. Çà Áîæåñòâåíàòà Ëþáîâü, àêî èñêàøú äà ãîâîðèøú,
ïðîÿâè ÿ. Îòïðàâè ñâîÿòà ìèñúëü, ñâîèòý ÷óâñòâà, ñâîÿ óìú
äúëáîêî âú äóøàòà ñè êúìú Áîãà.
Âú òîçè íîâú æèâîòú ìèñúëüòà å äèøàíåòî íà ÷îâýêà.
×îâýêú òðýáâà äà ìèñëè, çà äà æèâýå; ÷îâýêú òðýáâà äà ÷óâ-
ñòâóâà, çà äà æèâýå. È ÷îâýêú òðýáâà äà äèøà, çà äà æèâýå.
Ïîäú äóìàòà ìîëèòâà ðàçáèðàìú ñëåäóþùåòî: òÿ å äèøàíå-
òî íà äóøàòà. Êîëêîòî ïîâå÷å ÷îâýêú ñå ìîëè, êîëêîòî ïîâå÷å
îòïðàâÿ óìà ñè êúìú Áîãà êàòî ñå ìîëè, òîé äèøà. Êîãàòî ñå
ìîëèøú, òè äèøàøú. Íýìà äà ïîåìåòå âñè÷êèÿ âúçäóõú, ïî
ìàëêî ùå ïîåìàøú âúçäóõà è ùå èçäèøàøú íàâúíú. Çà äà ñå
ìîëèøú, íå ñýäàé ïðåäú Áîãà ñú ðîïòàíèå. Íî êàòî ñå ïðèá-
ëèæèøú äà ñå ìîëèøú, äà óñýùàøú åäíà ðàäîñòü. Áëàãîäà-
ðåòå íà Áîãà çà õóáàâèòý ìèñëè, êîèòî âè èçïðàùà. Çà õóáà-
âèòý ÷óâñòâà, êîèòî âè èçïðàùà, çà ïðèÿòåëèòý ñè, çà áàùà
ñè, çà ìàéêà ñè, áëàãîäàðåòå çà Ñëúíöåòî, çà îáëàöèòý, çà
âñè÷êî. Áëàãîäàðåòå, ÷å ñòå íà çåìÿòà, ÷å ìîæåòå äà õîäèòå
ïî íåÿ. ×å çåìÿòà âè òúðïè. ×å èìà êîé äà âè óñëóæâà íàâñý-
êûäå. Íèå ñìå ñúáðàíè òóêú. Òîâà å áëàãîñëîâåíèå íà Áîãà.
Íèå ñìå òóêú íà åäíî ïðåäñòàâëåíèå. Ëîøèòý ìèñëè,
êîèòî õîðàòà èçïðàùàòú, ñå ôèëòðèðàòú ïðåçú òýçè îáëàöè
è äîõîæäàòú ÷èñòè ïðè íàñú. È íèå ùå èìú èçïðàòèìú íà-
øèòý ìèñëè. Òý ùå ïðèåìàòú íàøèòý ìèñëè è æåëàíèÿ ïðåçú
îáëàöèòý è òý ùå áûäàòú ïðå÷èñòåíè. Íàøàòà ìèñúëü, êàòî
ìèíå ïðåçú âîäàòà, ùå áûäå ÷èñòà. Âîäàòà å åäèíú ïðîâîä-
íèêú íà æèâîòà. È òýçè ìèñëè, êàòî ìèíàòú ïðåçú òàçè âîäà,
ùå áûäàòú ÷èñòè. Íèå òðýáâà äà ñå íàó÷èìú äà æèâýåìú. Äà
íå ñìóùàâàìå Ãîñïîäà âú ñåáå ñè. Íå ñìóùàâàéòå Áîæåñò-
âåíîòî íà÷àëî, âàøèÿ Äóõú, êîéòî å âú âàñú! Ïèñàíèåòî êàç-
âà: “Íå îãîð÷àâàé äóõà âú ñåáå ñè.” Äíåñú ñå ñòàðàéòå äà
áûäåòå äîâîëíè. Êàòî äîéäå ëîøàòà ìèñúëü, êàæåòå ¢:
“Èìàìú ìíîãî ðàáîòà. Ùå áûäåøú òàêà äîáðà äà ñè îòèäå-
øú. Êàòî ñâúðøà ðàáîòàòà ñè, åëà. Ìíîãî ñúìú çàíÿòú.” Íýìà
äà ìó êàæåøú ãðóáî. Ùå ìó êàæåøú: “Êàòî ñè ñâúðøà ðàáî-

15
òàòà äîâå÷åðà, ïàêú ùå âè ïðèåìà.” Çàùîòî ëîøèòý ìèñëè,
êîèòî èäàòú, ñû âñå íàøèòý ïðèÿòåëè, ñòðàõú ãè å äà íå ãè
ðàçëþáèìú. Çàùîòî òý îòú íàøàòà ëþáîâü æèâýÿòú. Íèå, àêî
íå ãè îáè÷àìå, òý íå ìîãàòú äà æèâýÿòú.
Âëîæåòå òîãàçú Ëþáîâüòà âú âàøàòà ãëàâà, âëîæåòå
âýðàòà âú âàøåòî ñúðöå è íàäåæäàòà âú ñòîìàõà ñè, âú òýëî-
òî ñè. Ëþáîâüòà ãîðå â íàøèÿ ìîçúêú, âýðàòà âú íàøåòî ñúð-
öå, à ïúêú íàäåæäàòà âú íàøåòî òýëî. Òîãàâà ùå çàïî÷íåìú
íîâàòà íàóêà âú ñâýòà. Íîâàòà íàóêà êàçâà: âîäàòà å ñúçäàäå-
íà îòú äâà åëåìåíòà - êèëîðîäú è âîäîðîäú. Êèñëîðîäúòú å,
êîéòî äàâà, à âîäîðîäúòú å, êîéòî âçåìà. Êèñëîðîäúòú, êàòî
å äàëú íýùî, âîäîðîäúòú å ñúáðàëú òîâà è å ðîäèëú åäíî
äåòå - òîâà å âîäàòà. Êèñëîðîäúòú è âîäîðîäúòú ñå îæåíèëè
è ðîäèëè åäíî äåòå. Òîâà å âîäàòà. È íèå, êàòî ïèåìú âîäà-
òà, îïèòâàìå êàêúâú å áàùàòà, êîéòî äàâà è êàêâà å ìàéêàòà,
êîÿòî âçåìà. Íýêîé êàçâà: “Àçú èñêàìú äà áûäà æåíà.” -Òè
ãîòîâú ëè ñè äà ñúáèðàøú? Íýêîé êàçâà: “Àçú èñêàìú äà áûäà
ìûæú.” - Òè ãîòîâú ëè ñè äà äàâàøú? Ìûæêèÿòú ïðèíöèïú å,
êîéòî äàâà - óìúòú. Ñúðöåòî ñúáèðà. Òîãàçú îòú äàâàíåòî íà
óìà è îòú ñúáèðàíåòî íà ñúðöåòî ñå å ñúáðàëî öýëîòî òýëî.
Òî å ñúáðàíèÿ ìàòåðèàëú íà ÷îâýøêèÿ óìú è íà ÷îâýøêîòî
ñúðöå. Âú äðóãú ñìèñúëú êàçàíî, îòú ðàáîòàòà íà ÷îâýøêèÿ
äóõú è íà ÷îâýøêàòà äóøà ñå å ÿâèëú ÷îâýøêèÿòú óìú.
Òà ðåêîõú, äàâàéòå, çà äà âè ñå äàäå. Ñúáèðàéòå, çà äà
äàäåòå. Òðýáâà äà çíàåòå: êîéòî äàâà, ìó ñå äàâà. Âñè÷êè
õîðà òðýáâà äà ñòàíàòú ïðîâîäíèöè íà Áîæåñòâåíîòî áëà-
ãîñëîâåíèå. Êîãàòî Áîãú äîéäå äà æèâýå âú âàñú, Òîé èñêà
äà äàâàòå. Òîé å òâîð÷åñêîòî íà÷àëî. Òîé èñêà äà ïðîÿâèì
Ëþáîâüòà. Çàùîòî âú Ëþáîâüòà å Áîãú. Âúíú îòú Ëþáîâüòà
íå ìîæåìú äà ïîçíàåìú Áîãà. Êàòî äîéäå Ëþáîâüòà, ùå èìà-
òå èñòèíñêî ïîçíàíèå çà ñâýòà. Òýçè êàìúíè ùå ïðîãîâîðÿ-
òú. Òîãàâà è äóõîâåòý íà âýòúðà ùå âè ïðîãîâîðÿòú. Âîäèòý
è òý ùå ïðîãîâîðÿòú. È âú âñè÷êè õîðà, êîèòî ñðýùàòå, ùå
âèæäàòå åäíî ðàçóìíî íà÷àëî. È òîãàçú íýìà äà ñå áîèòå
îòú õîðàòà. Íýêîè õîðà îáè÷àòå. Çà òýçè, êîèòî îáè÷àòå, êàç-
âàòå, ÷å Áîãú å âú òýõú, à ïúêú çà äðóãèòý êàçâàòå, ÷å Áîãú íå
å âú òýõú. Òàìú å ëûæàòà. Áîãú ïðèñûòñòâóâà íàâñýêûäý.

16
Òàìú, ãäýòî Áîãú ïðèñûòñòâóâà, òàìú å Áîæåñòâåíîòî. Èìà
íýùî, âú êîåòî Áîãú íå ïðèñûòñòâóâà. Áîãú íå ïðèñûòñòâó-
âà âú ïðåñòûïëåíèÿòà íà õîðàòà, âú ëîøèòý ìèñëè è âú ëî-
øèòý ÷óâñòâà íà õîðàòà. Íî âú âñè÷êè òýõíè äîáðè ìèñëè,
÷óâñòâà è ïîñòûïêè Òîé ïðèñûòñòâóâà. È ñëåäîâàòåëíî âú
âñýêà íàøà äîáðà ìèñúëü, äîáðî ÷óâñòâî è äîáðà ïîñòûïêà
Òîé ïðèñûòñòâóâà. Âú ëîøèòý íå ïðèñûòñòâóâà. Òà äà çíàå-
òå, ùîìú äîéäå åäíà ëîøà ìèñúëü, âåäíàãà ÿ çàìåíåòå ñú äîá-
ðà ìèñúëü, çà äà äîéäå Áîãú è äà ïðèñûòñòâóâà. È Òîé ùå
çíàå êàêú äà ñå ñïðàâè ñú ëîøèòý. Áîãú âú ÷èñòîòî ïðèñûòñ-
òâóâà. Âú íå÷èñòîòî íå ïðèñûòñòâóâà.
Òà ñåãà ùå ïðèëîæèòå ñëåäíîòî: ùå ìèñëèòå äîáðå, ùå
÷óâñòâóâàòå äîáðå è ùå ïîñòûïâàòå äîáðå, çà äà ïðèñûòñò-
âóâà Áîãú âú âàñú. Çàùî òðýáâà äà ìèñëèìú äîáðå, çàùî
òðýáâà äà ÷óâñòâóâàìå äîáðå è çàùî òðýáâà äà ïîñòûïâàìå
äîáðå? Çà äà ïðèñûòñòâóâà Áîãú âú íàñú. À ïúêú ùîìú ïðè-
ñúûòñòâóâà Áîãú, òîãàâà âñè÷êî ìîæåìú äà íàïðàâèìú, âñè÷-
êî å âúçìîæíî. À ïúêú ùîìú Áîãú îòñûòñòâóâà, òîãàâà íýùà-
òà ñû íåâúçìîæíè. Ïèñàíèåòî êàçâà: “Ïîòúðñåòå ìå âú äåíü
ñêúðáåíú è àçú ùå âè ïîìîãíà è âèå ùå ìå ïðîñëàâèòå.” Ùîìú
äîéäå ñêðúáüòà, ïîòúðñåòå ðàäîñòüòà. Ùîìú äîéäå áîëýñ-
òüòà, ïîòúðñåòå çäðàâåòî. Ùîìú äîéäå áåçñèëèåòî, ïîòúð-
ñåòå ñèëàòà. Ùîìú äîéäå íåâåæåñòâîòî, ïîòúðñåòå çíàíèå-
òî. Âñýêîãà òúðñåòå îíîâà, ïîëîæèòåëíîòî, âú êîåòî Áîãú
ïðèñûòñòâóâà. È Òîé êàòî äîéäå, âñè÷êî âú âàøèÿ æèâîòú
ùå ñå óðåäè, ïîíåæå æèâîòúòú íà õîðàòà íå å óðåäåíú. È
Äóõúòú, êàòî äîéäå âú âàñú, ùå çàïî÷íå íîâèÿ ñòðîåæú íà
÷îâý÷åñòâîòî è âåäíàãà òîé ùå ñòàíå ìîùåíú è ñèëåíú. È
îòú íåãî èç÷åçâà íåäîâîëñòâîòî è âñè÷êè äðóãè îòðèöàòåëíè
ïðîÿâè. Òîãàâà æèâîòúòú ìîìåíòàëíî ñå îñìèñëÿ è ÷îâýêú
çíàå êàêú äà æèâýå. Êàòî äîéäå Áîãú äà ïðèñûòñòâóâà âú âà-
ñú, âñè÷êè âèå ùå áûäåòå íàó÷åíè. Íýìà äà èìàòå ñàìú îáèê-
íîâåíî çíàíèå. Êàòî äîéäå Ãîñïîäü âú âàñú, íýìà äà âè êà-
æå: “Ïîïýéòå ìè åäíà ïýñåíü.” Âèå ùå ïýåòå è àçú ùå âè
ñëóøàìú. Êàòî äîéäåòå ïðè ìåíå, àçú ùå âè êàæà: Èçÿæòå
òðè õàïêè õëýáú. Åäíàòà ñú Îò÷å íàøú, âòîðàòà ñ Äîáðàòà
ìîëèòâà è òðåòàòà ñú äóìèòý: “Áîæèÿòà Ëþáîâü íîñè ïúë-

17
íèÿ æèâîòú.” È àç, êàòî äîéäà ïðè âàñú íà ãîñòè, ïî ñûùèÿ
íà÷èíú è âèå ùå ìå ïîñðåùíåòå ñú òðè õàïêè.
Ñåãà, îòú êûäå òðýáâà äà çàïî÷íåìú? Äà çàïî÷íåìú ñú
íàäåæäàòà, äà ìèíåìú êúìú âýðàòà è äà ñâúðøèìú ñú ëþ-
áîâüòà.
Áàêàëíèöàòà ñïîðåäú ìåíå îçíà÷àâà ñúñòîÿíèåòî íè êî-
ãàòî èñêàìå äà óðåäèìú äðåáíàâèòý ñè ðàáîòè âú ñâýòà. Òî å
íàøà áàêàëíèöà. Íà òóðñêè “áàêú” çíà÷è - “âèæú”, à ïúêú
“àëú” - âçåìè, ò.å.: “âèæú, òà âçåìè”. Íèêîé íå âçåìà íýùî,
êîåòî íå ñè ãî âèäýëú. Êîåòî âèäèøú è îäîáðèøú, íåãî âçå-
ìè. Âçåìè õóáàâîòî. Òà, âú âàøèòý áàêàëíèöè òðýáâà äà å
òóðåíî íàé-õóáàâîòî, íàé-õóáàâèÿ õëýáú, íàé-õóáàâèòý
ôðóêòè. Âñè÷êî òðýáâà äà áûäå ïúðâîêëàñíî.
Òðýáâà äà íàïðàâèìú âðúçêà ñú Ëþáîâüòà, ñú Áîæåñò-
âåíîòî Íà÷àëî, âú êîåòî æèâýåìú è ñå äâèæèìú, Áîãú êîéòî
íè å èçâåëú èçú ìèíàëîòî, Òîé íè å äàðèëú ñú âñè÷êè áëàãà.
Äíåñú ùå íàïðàâèòå îïèòà ñú òðèòý õàïêè. Ïúðâàòà
õàïêà çà Áîæèÿòà Ëþáîâü, âòîðàòà õàïêà çà Ëþáîâüòà êúìú
áëèæíèÿ, òðåòàòà õàïêà çà Ëþáîâüòà êúìú ñåáå ñè. Òàêà ÷å,
äíåñú ùå ÿäåòå çà Ëþáîâüòà. Íå ìíîãî èêîíîìè÷íî ÿäåíå.
Íå öýëú ñîìóíú. ×óäèòå ñå êàêú Õðèñòîñú å íàõðàíèëú 5000
äóøè ñú 5 õëýáà è 2 ðèáè. Ñú 5 õëýáà êîëêî äóøè ìîãàòú äà
ñå íàõðàíÿòú? Íýêîé ùå êàæå: “Êàêú å âúçìîæíî òîâà?” È
âèå ñå ÷óäèòå êàêú ñú òðè õàïêè ìîæå äà ñå íàõðàíè ÷îâýêú.
Äíåñú íýìàòå êóõíÿ, íàëè? Íýìàòå íèùî ñãîòâåíî, àêî íýìà,
ùå ñúáåðåìú îòú òóêú îòú òàìú. Àçú ùå äàìú êðóøè. Ùå
íàìåðèìú íàé-õóáàâîòî.
Äíåñú âè ïîæåëàâàìú âåñåëèåòî íà Ëþáîâüòà, ñâýòëèòý
ìèñëè íà Ëþáîâüòà, ñâýòëèòý ÷óâñòâà íà Ëþáîâüòà è ñâýòëèòý
ïîñòûïêè íà Ëþáîâüòà. Íà âñèíöà âè ãî ïîæåëàâàìú.

Îò÷å íàøú

12 þëèé 1939 ãîä. Ñðýäà. Ðèëà

Ïåòðîâú-äåíú. Âòîðîòî åçåðî Åëú Áóðú.
6 ÷àñà è 19 ìèí.

18
 ÎÒËÈ×ÈÒÅËÍÈ ÊÀ×ÅÑÒÂÀ
ÍÀ ÌÈÑÚËÜÒÀ*

Ñúâðåìåííèòý õîðà ñå ñòðåìÿòú êúìú ùàñòèå, êúìú

ïðèäîáèâàíå íà çíàíèå è ñèëà. Òý íå çíàÿòú, ÷å âñè÷êî òîâà
ñå ïðèäîáèâà ÷ðåçú ïðàâàòà ìèñúëü. Êîÿ ìèñúëü å ïðàâà?
Ïðàâà ìèñúëü å îíàçè, êîÿòî ìîæå äà ïðåäàäå íà ÷îâýêà âñè÷-
êî îíîâà, êîåòî å âçåëà îòú Áîãà. Íå ìîæå ëè äà ïðåäàäå
òîâà, òÿ íå å ïðàâà ìèñúëü. Êîÿ ìèñúëü å äîáðà? Äîáðà ìè-
ñúëü å îíàçè, êîÿòî ïðèåìà ñàìî äîáðîòî. Äåòî ñðåùíå äîá-
ðîòî, òÿ ãî ñúáèðà, íèùî íå îñòàâà äà ïàäíå íà çåìÿòà. Òÿ
ïðèåìà äîáðîòî, îáðàáîòâà ãî âú ñåáå ñè è ãî èçïðàùà íàâú-
íú. È ïðàâàòà è äîáðàòà ìèñúëü äàâàòú íýùî íà ÷îâýêà, íî
àêî òîé ðàáîòè. Àêî íå ðàáîòè, à èñêà ñàìî äà ïðèäîáèâà,
÷îâýêú ìÿçà íà àðèñòîêðàòú, êîéòî î÷àêâà íà ñëóãèòý ñè. Ñëó-
ãèòý ìó ðàáîòÿòú çà íåãî, à òîé êàçâà, ÷å âñè÷êîòî áîãàòñòâî
å íåãîâî. Òîâà áîãàòñòâî ïðåäñòàâÿ ôèêòèâåíú êàïèòàëú. Àêî
èìàòå äâà ó÷åíèêà, îòú êîèòî åäèíèÿòú ó÷è, à äðóãèÿòú î÷àê-
âà íàãîòîâî äà ìó ðàçïðàâÿòú óðîöèòý, åäèíèÿòú îòú òýõú
ùå ñïå÷åëè ïîâå÷å. Êîéòî ó÷è, òîé ùå ïðèäîáèå ïîâå÷å îòú
îíçè, êîéòî íå ó÷è.
Êàòî ó÷åíèöè íà îêóëòíà øêîëà, âèå òðýáâà äà èçó÷à-
âàòå íýùàòà âú òýõíèÿ äúëáîêú ñìèñúëú, äà ïðîíèêâàòå âú
ñûùèíàòà èìú. Çàïðèìýðú, ñúâðåìåííèòý õèìèöè êàçâàòú,
÷å âîäàòà ñå ñúñòîè îòú äâà åëåìåíòà, âîäîðîäú è êèñëî-
ðîäú. Òý íå çíàÿòú, ÷å âîäàòà ñúäúðæà îùå åäèíú åëåìåíòú.
Äîñåãà ó÷åíèòý íå ñû ìîãëè äà îòêðèÿòú òðåòèÿ åëåìåíòú íà
âîäàòà, çàùîòî å îòú ìàòåðèÿ, êîÿòî íå ñå ïîääàâà íà ìàòå-
ðèàëíî èçñëåäâàíå. Êîëêîòî äà å íåîáõîäèìà çà ÷îâýêà âî-
äàòà ïðè÷èíÿâà ãîëýìè ïàêîñòè. Òÿ ìîæå äà óäàâè ÷îâýêà è
âú òîçè ñëó÷àé ðàçóìíèÿòú ñâýòú äúðæè îòãîâîðíè âîäîðî-
*Ïîðàäè ëèïñà íà îðèãèíàëú, áåñåäàòà å ïðåïå÷àòàíà îò ïúðâîòî èçäàíèå
- Ñîôèÿ 1939ã., ñèëíî ðåäàêòèðàíî îòú Ïàøà Òåîäîðîâà.

19
äà è êèñëîðîäà. Îòú ìàòåðèàëíà ãëåäíà òî÷êà êèñëîðîäúòú è
âîäîðîäúòú ñû íåñúçíàòåëíè, íåðàçóìíè ñûùåñòâà, íî çàäú
òýõú ñòîÿòú ðàçóìíè ñûùåñòâà, êîèòî ãè óïðàâëÿâàòú. Òèÿ
ðàçóìíè ñûùåñòâà, èìåííî ñû îòãîâîðíè çà âñè÷êè ïàêîñòè,
êîèòî âîäàòà ïðè÷èíÿâà íà ÷îâýêà. Êàêòî õóäîæíèêúòú, ðà-
çóìíîòî ñûùåñòâî ñè ñëóæè ñú ÷åòêà è áîè êàòî ïîñîáèÿ, ñú
êîèòî èçðàçÿâà ñâîèòý èäåè, òàêà è êèñëîðîäúòú è âîäîðî-
äúòú, âú ðûöåòý íà ðàçóìíèòý ñûùåñòâà, ñû ïîñîáèÿ, ñú êî-
èòî òý èçðàçÿâàòú âåëèêèòý èäåè íà Áèòèåòî. Âîäàòà å ïðî-
âîäíèêú íà âåëèêîòî Áîæåñòâåíî íà÷àëî. ×ðåçú êèñëîðîäà è
âîäîðîäà ÷îâýêú èçó÷àâà õàðàêòåðà íà îíèÿ ðàçóìíè ñûùåñ-
òâà, êîèòî ãè íàïðàâëÿâàòú. Êèñëîðîäúòú ïðàâè âîäàòà äè-
íàìè÷íà, à âîäîðîäúòú - ìåêà. Îòòóêú êàçâàìå: Âñýêà âîäà,
êîÿòî íå ïðåäàâà íà ÷îâýêà äèíàìè÷íîñòü è ìåêîòà, íå å ÷èñ-
òà. Ùîìú íå å ÷èñòà, òÿ íå å çäðàâîñëîâíà.
Ñúâðåìåííèòý õîðà ñå èíòåðåñóâàòú çà äîáðîêà÷åñò-
âåíîñòüòà íà âîäàòà äîòîëêîâà, äîêîëêîòî ñå èíòåðåñóâàòú
è çà ïîñòûïêèòý ñè. Êîÿ ïîñòûïêà å äîáðà? Ïðåäñòàâåòå ñè,
÷å íýêîé âàøú ïðèÿòåëü âè íîñè êîøíèöà, ïúëíà ñú ãðîçäå,
ÿáúëêè è êðóøè. Êàêâî òðýáâà äà íàïðàâèòå ñú òèÿ ïëîäîâå?
Ìîæåòå ëè äà ãè èçÿäåòå èçâåäíúæú? Íå ìîæåòå. Ùîìú íå
ìîæåòå äà ãè èçÿäåòå èçâåäíúæú, òðýáâà ëè äà ãè õâúðëèòå?
Àêî ãè õâúðëèòå, âèå íå ñòå ãè îöåíèëè, à òîâà ùå îãîð÷è
ïðèÿòåëÿ âè. Âèå òðýáâà âñýêè äåíü äà ÿäåòå ïî åäèíú - äâà
ïëîäà, äîêàòî ñå ñâúðøàòú. Êàòî ÿäåòå, òðýáâà äà ñúáèðàòå
ñåìêèòý è äà ãè ïîñàæäàòå. Òîâà å äîáðà ïîñòûïêà. Çàùî?
Çàùîòî è âúíøíèòý è âûòðåøíèòý ëèíèè íà ïîâåäåíèå ñè
îòãîâàðÿòú. Äîáðè îáóùà ñû îíèÿ, âúíøíèòý ëèíèè íà êîè-
òî îòãîâàðÿòú íà ëèíèèòý íà êðàêà.
Çíà÷è âñýêà ìèñúëü, íà êîÿòî ëèíèèòý ñå ñúâïàäàòú ñú
ëèíèèòý íà ÷îâýøêèÿ óìú, íà ÷îâýøêîòî ñúðäöå, íà ÷îâýø-
êàòà âîëÿ, íà ÷îâýøêàòà äóøà è íà ÷îâýøêèÿ äóõú, èìà êðà-
ñèâà ôîðìà. Ïðèåìåòå ëè òàêàâà ìèñúëü, çàäðúæòå ÿ âú ñåáå
ñè, îáðàáîòåòå ÿ äîáðå è îòïëàòåòå ¢ ñå, êàêòî òðýáâà. Âñýêà
ìèñúëü, ëèíèèòý íà êîÿòî íå îòãîâàðÿòú íà ëèíèèòý íà ÷îâý-
êà, ïðåäèçâèêâà ñòýãàíå, êàêòî ñòýãàòú òýñíèòý, íåñïîëó÷-

20
ëèâî íàïðàâåíè îáóùà. Ìèñëè, êîèòî ïðàâÿòú ÷îâýêà èíâà-
ëèäú, íå ñû ïðàâè. È âú ðåëèãèîçíî îòíîøåíèå èìà ìèñëè,
÷èèòî ëèíèè íå ñå ñúâïàäàòú ñú ëèíèèòý íà óìà, íà ñúðäöå-
òî, íà âîëÿòà, íà äóøàòà è íà äóõà âú ÷îâýêà. ×îâýêú íå ìî-
æå äà ñå ïîëçóâà îòú òýçè ìèñëè. Òý ìîãàòú äà ãî íàïðàâÿòú
èíâàëèäú. Çà äà íå ñòàíå èíâàëèäú, òîé òðýáâà äà ãè èçáýãâà.
×åñòî íà ñúâðåìåííèòý õîðà ñå êàçâà, ÷å ïðè âñýêî ÿäå-
íå òðýáâà äà áëàãîäàðÿòú. Òîâà íå çíà÷è, ÷å òý íèêîãà íå ñû
áëàãîäàðèëè, íî òðýáâà äà áûäàòú áóäíè, äà ñúçíàâàòú, ÷å
æèâîòúòú èìú ñå ïîääúðæà èçêëþ÷èòåëíî îòú áëàãàòà, êîè-
òî Áîãú èìú äàâà. Âú ñúçíàíèåòî èìú âñýêè ìîìåíòú òðýáâà
äà ñå âëàãà íýùî íîâî, çà äà èìà ðàñòåíå. Êúìú ïîíÿòèÿòà
èìú çà Áîãà âñýêè äåíü òðýáâà äà ñå ïðèáàâÿ íýùî íîâî, çà
äà ìîãàòú äà ñå ðàçøèðÿâàòú. Àêî òýçè ïðîöåñè íå ñòàâàòú
âú ñúçíàíèåòî, ÷îâýêú å îñûäåíú íà çàñòîé. Çàñòîé ñûùåñò-
âóâà ñàìî âú ìåõàíè÷åñêèÿ æèâîòú, à ÷îâýêú å ïîñòàâåíú âú
îðãàíè÷åñêèÿ æèâîòú, äåòî íýùàòà ðàñòàòú, öúâòÿòú, âúðç-
âàòú ïëîäú è çðýÿòú.
Êàêâî ùå êàæåòå íà ïðèÿòåëÿ ñè, àêî âè äîíåñå åäíà
êðàñèâà êðóøà, íàïðàâåíà îòú ãëèíà èëè íàðèñóâàíà íà õàð-
òèÿ? Âèå ùå áëàãîäàðèòå íà ïðèÿòåëÿ ñè, ùå ñå ðàäâàòå íà
êðóøàòà, íî íå ìîæåòå äà ÿ îïèòàòå. Òàçè êðóøà ìîæå äà ñå
çàïàçè çà äúëãî âðåìå. Âèå ìîæåòå äà ÿ äàäåòå âú íýêîé ìó-
çåé êàòî ìîäåëú, êîéòî ùå õàðàêòåðèçèðà èçêóñòâîòî ïðåçú
äàäåíà åïîõà, íî âú íåÿ íýìà ðàñòåíå. Òàçè êðóøà íèêîãà
íýìà äà èçãíèå, çàùîòî íå å èñòèíñêà - âú íåÿ íýìà æèâîòú.
Èñòèíñêàòà êðóøà å îíàçè, êîÿòî, êàòî ñòîè íà äúðâîòî, ðàñ-
òå è ñå ðàçâèâà, âñýêè äåíú ïðèäîáèâà íýùî íîâî. À òîâà, ÷å
èçãíèâà, òÿ íå ñå ëèøàâà îòú áûäåùú æèâîòú. Òÿ íîñè âú
ñåáå ñè ñåìêà, íà÷àëî íà íîâú æèâîòú. Ïðè òîâà âñýêè ïëîäú
òðýáâà äà èìà íýêàêúâú àðîìàòú, äà îòäýëÿ îòú ñåáå ñè íýêàê-
âî óõàíèå. Äîêàòî çðýå êðóøàòà íå ïîçâîëÿâà äà ÿ áóòàøú.
Ïðèáëèæèøú ëè ñå ïðè íåÿ, òÿ êàçâà: “Íå ìå áóòàé!” Ùîìú
óçðýå, òÿ ñàìà ñå ïðåäëàãà è êàçâà: “Ñåãà ìîæåøú äà ìå ÿäå-
øú.” Àêî âú ïúðâèÿ ñëó÷àé íå ÿ áóòàøú, òè âúðøèøú âîëÿòà
Áîæèÿ. Àêî âú âòîðèÿ ñëó÷àé, êîãàòî êðóøàòà êàçâà äà ÿ èçÿ-

21
äåøú, èçïúëíèøú æåëàíèåòî ¢, òè ïàêú âúðøèøú Âîëÿòà Áî-
æèÿ. Ñëåäîâàòåëíî äîêàòî ïëîäúòú çðýå, íå ãî ïèïàé. Óçðýå
ëè, ìîæåøú äà ãî îòêûñíåøú è èçÿäåøú.
Ìíîçèíà èñêàòú äà îáè÷àòú è äà áûäàòú îáè÷àíè. Êàê-
âî îçíà÷àâà îáè÷üòà? Äà îáè÷àøú íýêîãî, òîâà çíà÷è äà ãî
èçÿäåøú. Òîçè ÷îâýêú å äîøúëú ïðè òåáå, òè ãî ïðèåìàøú
êàòî öàðü, ñâàëÿøú ãîðíàòà ìó äðåõà è ãî âúâåæäàøú âú ãîñ-
òíàòà ñè ñòàÿ, äåòî ãî ÷àêàòú ãîëýìè ïî÷åñòè è óâàæåíèÿ.
Àêî ãîñòúòú âè å áëèçúêú, âèå ùå ãî öýëóíåòå è ñëåäú òîâà
ùå ïðèñòûïèòå êúìú îïèòâàíåòî, ùå âèäèòå ñëàäúêú ëè å
èëè íå. Âú îáèêíîâåíèÿ æèâîòú òîçè ïðîöåñú íàðè÷àìå ÿäå-
íå, íî çà âèñîêî èçäèãíàòèòý õîðà, òîé ñå íàðè÷à îùå îáè÷ü.
Êàæåòå ëè òîâà íà îáèêíîâåíèÿ ÷îâýêú, âèå ùå ãî ñìóòèòå.
Òîé íå ðàçáèðà äúëáîêèÿ ñìèñúëú íà îáè÷üòà. Êîëêîòî äà
ìó ãîâîðèòå çà îáè÷üòà, òîé íå ìîæå äà ÿ ðàçáåðå. Àêî ìó
êàæåòå, ÷å ÷îâýêú íå ìîæå äà îáè÷à âñè÷êè õîðà, òîé ìèñëè,
÷å òîâà å îãðàíè÷åíèå. Ïèòàìú, êàêú ùå îáè÷àòå ï÷åëàòà?
Äà ÿ îáè÷àòå, òðýáâà äà ÿ ïîêàíèòå âú äîìà ñè íà ãîñòè. Äà ÿ
ïîêàíèòå, òîâà çíà÷è, äà ¢ äàäåòå ìåäú äà ñè õàïíå. Ñàìî
ïðè òîâà ïîëîæåíèå òÿ ìîæå äà âè ïîñåòè. Ùîìú ñå ñâúðøè
ìåäúòú, òÿ âåäíàãà ùå âè íàïóñíå. Âèå îáà÷å íå ìîæåòå äà ÿ
èçÿäåòå, ò.å. íå ìîæåòå äà ¢ äàäåòå ñúîòâåòíî ìýñòî âú ñúðä-
öåòî ñè.
Êàòî å äîøúëú íà çåìÿòà, ÷îâýêú ñå íóæäàå îòú îáùå-
íèå ñú õîðàòà. Îáà÷å, çà äà âëèçà âú îáùåíèå ñú õîðàòà, äà
ñå ñâúðçâà ñú òýõú, ÷îâýêú òðýáâà äà ñïàçâà äâå óñëîâèÿ: äà
öåíè ÷îâýêà è äà ãî îáè÷à. Òàêèâà ñû îòíîøåíèÿòà ìåæäó
äóøèòý âú íåâèäèìèÿ ñâýòú. Åòî çàùî, àêî íýêîé îòú âàñú
âëýçå âú îáùåñòâî íà ðàçóìíè ñûùåñòâà îòú íåâèäèìèÿ
ñâýòú, òîé ùå ñå âúðíå ñú ãîëýìè ïîäàðúöè. Îòú òèÿ ïî-
äàðúöè òîé ìîæå äà ñå ïîëçóâà öýëú æèâîòú. Òîâà ïîêàçâà,
÷å òý ñû ãî îöåíèëè è îáèêíàëè è òîé ãè å îöåíèëú è îáèêíà-
ëú. Àêî ñëýçå íà çåìÿòà áåçú ïîäàðúöè, êàêòî å îòèøúëú,
òîâà ïîêàçâà, ÷å íèòî òý ñû ãî îöåíèëè, íèòî òîé ãè å îöåíè-
ëú, âñëåäñòâèå íà êîåòî ïîìåæäó èìú íå ñå å ñúçäàëà íèêàê-
âà âðúçêà.
Ñëåäîâàòåëíî êîãàòî ÷îâýêú ñå îïëàêâà îòú ñèðîìà-

22
øèÿòà ñè, òîâà ïîêàçâà, ÷å òîé íå å îáèêíàëú è îöåíèëú Áîãà,
êàêòî òðýáâà. Àêî îáè÷àòå Áîãà, íåâúçìîæíî å Òîé äà ñå îò-
êàæå îòú âàñú, äà âè îñòàâè âú ëèøåíèÿ. Íåâúçìîæíî å äà
îáè÷àòå íýêîãî è òîé äà íå âè îòãîâîðè, äà íå å ãîòîâú äà âè
íàïðàâè íýêàêâî äîáðî. Ùîìú íå å ãîòîâú äà íàïðàâè íýùî
çà âàñú, âàøàòà ëþáîâü êúìú íåãî è áèëà êîðèñòíà. Âèå íå
ñòå íàïðàâèëè çà íåãî íèêàêâà óñëóãà, íå ñòå ñå ïîæåðòâóâà-
ëè. Êîãàòî îáè÷à íýêîãî è ï÷åëàòà ñå æåðòâóâà. Òÿ äàâà æè-
âîòà ñè çà íåãî. Íýêîé ÷îâýêú ñòðàäà îòú ðåâìàòèçúìú âú
êðàêàòà, íî íå ìîæå äà ñå èçëýêóâà. Çàùî? Íèêîé íå ãî îáè-
÷à. Òîé òúðñè ïîìîùòà íà ëýêàðèòý, íî è òý íå ìîãàòú äà ìó
ïîìîãíàòú. Íàé-ïîñëå íà ïîìîùü ìó èäå ï÷åëàòà. Êàòî ãî
óæèëè íýêîëêî ïûòè ïî êðàêàòà, ðåâìàòèçìúòú ìó èç÷åçâà.
Ï÷åëàòà çàáèâà æèëîòî ñè âú êðàêà ìó, à çàåäíî ñú òîâà æåð-
òâóâà è æèâîòà ñè. Êàòî çíàåòå ñâîéñòâàòà íà êèñåëèíàòà,
êîÿòî ï÷åëàòà îòäýëÿ, âèå ìîæåòå ñúçíàòåëíî äà ñå ëýêóâà-
òå.
Ñúâðåìåííèòý ó÷åíè èçó÷àâàòú âîäàòà, íåéíèòý ñâîéñ-
òâà è ÿ èçïîëçóâàòú çà ëýêóâàíå, íî íå ïî åäèíú è ñûùú íà-
÷èíú. Íýêîè ïðåïîðû÷âàòú ñòóäåíè êîìïðåñè, à äðóãè - òîï-
ëè. Êîãàòî íà áîëíîòî ìýñòî ïîñòàâÿòú ñòóäåíè êîìïðåñè,
ñòàâà ñâèâàíå íà êàïèðÿðíèòý ñûäîâå, âñëåäñòâèå íà êîåòî
ñå ïðåäèçâèêâàòú îñîáåíè ðåàêöèè âú îðãàíèçúìà. Òóðÿòú
ëè íà áîëíîòî ìýñòî òîïëè êîìïðåñè, ðåàêöèèòý ñû áëàãîò-
âîðíè. Òîïëàòà âîäà ïðåäèçâèêâà ðàçøèðÿâàíå íà êðúâîíîñ-
íèòý ñûäîâå, âñëåäñòâèå íà êîåòî è êðúâîîáðúùåíèåòî ñå
ïîäîáðÿâà. Êàòî çíàå ñâîéñòâàòà íà òîïëàòà è íà ñòóäåíàòà
âîäà, ÷îâýêú ìîæå äà ñå ëýêóâà è ïî äóõîâåíú íà÷èíú. Çàï-
ðèìýðú, âìýñòî ñú òîïëà âîäà, ÷îâýêú ìîæå äà ñå ëýêóâà ñú
ìèñúëüòà ñè, êîÿòî âíàñÿ ñûùî òàêîâà ðàçøèðÿâàíå íà êàïè-
ëÿðíèòý ñûäîâå, êàêâîòî è òîïëàòà âîäà.
È òúé, êàêòî âú îðãàíèçúìà íà ÷îâýêà èìà äâå òå÷åíèÿ
- àðòåðèàëíî è âåíîçíî, òàêà è âú ìèñúëüòà ìó ñûùåñòâóâà-
òú òèÿ äâå òå÷åíèÿ. Àðòåðèàëíîòî òå÷åíèå âíàñÿ âú ÷îâýêà
ðàäîñòü è âåñåëèå, ïðàâè ãî áîäúðú è ðàçïîëîæåíú. Âåíîç-
íîòî òå÷åíèå ãî ïðàâè ñêúðáåíú, ïåñèìèñòú, íåðàçïîëîæå-
íú. ×ðåçú ñêðúáüòà ñå ïðå÷èñòâà êðúâüòà íà ÷îâýêà, íî äîêà-

23
òî ñå ïðå÷èñòè, òîé å íåäîâîëåíú, ãíýâåíú, èñêà äà ñå êàðà
ñú õîðàòà. Íå å ëîøî ïîíýêîãà ÷îâýêú äà ñå êàðà, íî òðýáâà
äà çíàå, êàêú äà ñå êàðà, êàêâî äà êàæå. Êàòî ñðåùíå íýêîé
ëîøú ÷îâýêú, òîé òðýáâà äà ìó êàæå: “Òè ñè ìíîãî äîáúðú,
ïîâå÷å îòêîëêîòî òðýáâà.” Íà áîãàòèÿ òðýáâà äà êàæå: “Òè
ñè áîãàòú ÷îâýêú, íî ìíîãî ñè ñå íàòîâàðèëú, èìà îïàñíîñòü
ãðúáíàêúòú òè äà ñå ñ÷óïè. Âíèìàâàé äà íå ñå íàìýðèøú
ïîäú òåæåñòüòà íà áîãàòñòâîòî, êîåòî ñè ñïå÷åëèëú.” Íà ñèë-
íèÿ äà êàæå: “Òè ñè ìíîãî ñèëåíú ÷îâýêú. Äåòî ìèíåøú, êàê-
âîòî õâàíåøú, ñòàâà íà ïðàõú.” Áîãàòèÿòú ùå ïèòà, êàêâî äà
ïðàâè, çà äà èçëýçå îòú òåæêîòî ïîëîæåíèå. Òîé ùå ìó êàæå,
÷å òðýáâà äà ñòàíå ùåäúðú, äà äàâà. Íà ñèëíèÿ ùå êàæå äà
ðàáîòè, äà ïîìàãà íà ñëàáèòý, çà äà èçðàçõîäâà èçëèøíàòà
ñè åíåðãèÿ. Íà äîáðèÿ ùå êàæå äà ïðîÿâè äîáðîòàòà ñè, îñ-
âåíú êúìú ñåáå ñè, îùå è êúìú ñâîèòý áëèæíè.
Ùå ïðèâåäà åäèíú ïðèìåðú çà èçÿñíåíèå íà èäåÿòà ñè.
Íýêîãà æèâýëú åäèíú ãîëýìú ñêûïåðíèêú, êîéòî ìèñëèëú ñà-
ìî çà áîãàòñòâà. Ïî òîâà âðåìå ñå ÿâèëú åäèíú ìëàäú ìîìú-
êú, ïðèäðóæåíú îòú íýêîëêî ñëóãè, êîèòî íîñýëè ãîëýìú âà-
ãîíú, ïúëåíú ñú ðàçëè÷íè ñðåáúðíè è çëàòíè ñêûïîöåííîñ-
òè. Êîãîòî ñðýùàëè íà ïûòÿ ñè, òý ðàçäàâàëè îòú ñêûïîöåí-
íîñòèòý. Êàòî ñå íàó÷èëè çà òîâà, õîðàòà çàïî÷íàëè äà ñå
ñòè÷àòú êúìú ìëàäèÿ ìîìúêú. Âñýêè íîñýëú íýêàêúâú ñûäú,
ãîëýìú èëè ìàëúêú, äà ìó ñèïÿòú íýùî îòú òèÿ áëàãà. Ñêûïåð-
íèêúòú ñå íàó÷èëú çà òîâà è âåäíàãà òðúãíàëú êúìú ìýñòîòî,
äåòî ñå ðàçäàâàëè áëàãàòà. Òîé âèäýëú, ÷å õîðàòà íîñÿòú ìàë-
êè è ãîëýìè ÷èíèè, íî ìó ñå âèäýëè íåäîñòàòú÷íè, çàòîâà
âçåëú ñú ñåáå ñè åäèíú ãîëýìú ñàíäúêú, ñú êîéòî ñå ÿâèëú
ïðåäú ìëàäèÿ ìîìúêú. Êàòî ãî âèäýëú, ìîìúêú ìó êàçàëú:
“Ëåãíè íà çåìÿòà!” Ñêûïåðíèêúòú ëåãíàëú íà çåìÿòà è ÷àêà-
ëú. Ìîìúêúòú çàïîâýäàëú íà ñëóãèòý ñè äà òóðÿòú ñàíäúêà
âúðõó ãúðäèòý íà ñêûïåðíèêà è äà ñèïâàòú âú íåãî åäíà ñëå-
äú äðóãà ëîïàòè, ïúëíè ñú ñêûïîöåííîñòè. Ñèëíî îáðåìåíå-
íú îòú òåæåñòüòà íà ñàíäúêà, ñêûïåðíèêúòú çàïî÷íàëú äà âè-
êà: “Äîñòàòú÷íî å âå÷å. Ïðåñòàíåòå äà ìå òîâàðèòå, íå ìîãà
äà äèøàìú âå÷å, çàäóøàâàìú ñå!” Ìîìúêúòú ïîãëåäíàëú êú-
ìú íåãî è êàçàëú íà ñëóãèòý ñè: “Íå ñâàëÿéòå îùå ñàíäúêà

24
îòú ãúðäèòý ìó, íåêà ñè íàó÷è óðîêà.” Ïî òîçè íà÷èíú ðà-
çóìíèÿòú ñâýòú èñêàëú äà ìó äàäå äîáúðú óðîêú, äà ðàçáå-
ðå, ÷å òîé å æèâýëú èçêëþ÷èòåëíî çà ñåáå ñè è âñýêîãà å âçè-
ìàëú ïîâå÷å, îòêîëêîòî òðýáâà.
È òúé ñòðàäàíèÿòà, êîèòî ñúâðåìåííèòý õîðà ïðåæè-
âÿâàòú, íå ñû íèùî äðóãî, îñâåíú ïîñëåäñòâèÿ îòú òýõíàòà
ëàêîìèÿ. Ñòðàäàíèÿòà ïîêàçâàòú, ÷å âñýêè ÷îâýêú å âçåëú îòú
áëàãàòà ïîâå÷å, îòêîëêîòî òðýáâà. ×îâýêú íå òðýáâà äà ñå
ëàêîìè. Äîñòàòú÷íî å äà ìó ñèïÿòú îòú òèÿ áëàãà âú åäíà
ìàëêà ÷èíèéêà. Êîëêî ñòðóâà äíåñú åäèíú ãðàìú äèàìàíòú?
Àêî åäèíú ãðàìú äèàìàíòú ñòðóâà ìíîãî, êîëêî ïîâå÷å ùå
ñòðóâàòú áëàãàòà, êîèòî íåâèäèìèÿòú ñâýòú å äàëú íà âñýêè
÷îâýêú. Ëàêîìè ëè ñå äà âçåìå ïîâå÷å îòú òîâà, êîåòî ìó å
äàäåíî, ÷îâýêú ùå ñå íàìåðè âú ïîëîæåíèåòî íà ðèáàòà, ò.å.
âú æèâîòà íà ìíîãîòî æåëàíèÿ è ãîëýìèòý ñòðàäàíèÿ. Âîäà-
òà íå ìîæå äà äàäå íà ðèáèòý òîâà, êîåòî èìú å íåîáõîäèìî:
õðàíà, âúçäóõú, ñâýòëèíà. Òÿ ãè ïðàâè ïîäâèæíè, íî ãè ëè-
øàâà îòú îíèÿ óñëîâèÿ, êîèòî ÷îâýêú èìà. Òý íýìàòú ãîâî-
ðú, íýìàòú íèêàêâà êóëòóðà. Òýõíèÿòú æèâîòú å æèâîòú íà
ñàìîèçòðåáâàíå. Ïî òàçè ïðè÷èíà íýêîè ðèáè ñû óñïýëè äà
èçëýçàòú îòú óñëîâèÿòà íà âîäàòà è ñû ñå ïðåâúðíàëè íà ïòè-
öè. È êàòî ïòèöè òý íå ñû äîâîëíè îòú æèâîòà ñè, âñëåäñò-
âèå íà êîåòî ñå ñòðåìÿòú äà âëýçàòú âú ïî-âèñîêà îáëàñòü íà
æèâîòú.
Ùî ñå îòíàñÿ äî åëåìåíòèòý âûãëåðîäú, âîäîðîäú, êèñ-
ëîðîäú è àçîòú, òðýáâà äà ñå çíàå, ÷å òý íå ñû ïðåäàëè íýêàêâè
îñîáåíè ñâîéñòâà íà ñûùåñòâàòà, êîèòî æèâýÿòú âú âîäàòà è
âú âúçäóõà, âñëåäñòâèå íà êîåòî òý ñå ñòðåìÿòú äà èçëýçàòú
îòú òýçè ñðýäè è äà âëýçàòú âú îáëàñòüòà, äåòî ÷îâýêú æè-
âýå. Ãîëýìè àðèñòîêðàòè ñû åëåìåíòèòý, ñú êîèòî ñúâðåìåí-
íàòà õèìèÿ ñè ñëóæè. Àêî íå çíàåòå, êàêú äà ïîñòûïâàòå ñú
òýõú, âèå ùå ïîñòðàäàòå. Çíàåòå ëè, êîëêî ó÷åíè õîðà, êîëêî
õèìèöè ñû ïîñòðàäàëè îòú ðàäèÿ, äîêàòî íàó÷àòú ñâîéñòâà-
òà ìó? Çàïðèìýðú õîðàòà ÷åñòî ñè èãðàÿòú ñú äèíàìè÷íàòà
ëþáîâü, áåçú äà ïîäîçèðàòú, êàêâà âðåäà ìîæå äà èìú ïðè-
÷èíè òàçè ëþáîâü. Äèíàìè÷íàòà ëþáîâü ìîæå äà ïðåñóøè
ñúðäöåòî íà ÷îâýêà, äà ãî ïðåâúðíå âú ïàñòúðìà. Ñúâðåìåí-

25
íèòý õîðà, ìëàäè è ñòàðè, èñêàòú äà îáè÷àòú, áåçú äà ïîäî-
çèðàòú, ÷å îáè÷üòà å ñëîæíà íàóêà, çà èçó÷àâàíåòî íà êîÿòî
ñû íóæíè õèëÿäè ãîäèíè.
Äà îáè÷àøú ÷îâýêà, òîâà çíà÷è äà ãî èçó÷àâàøú. ×î-
âýêú íå ìîæå äà îáè÷à ñåáå ñè, íî âúïðýêè òîâà íå ìîæå äà
ñå îñâîáîäè îòú åãîèñòè÷íàòà ëþáîâü. Íàé-ãîëýìèòý íåùàñ-
òèÿ ñå äúëæàòú èìåííî íà òàçè ëþáîâü. Òÿ ïðåäàâà íà ÷îâý-
øêîòî ñúðäöå ïîâå÷å òîïëèíà, âñëåäñòâèå íà êîåòî ñëåäú èç-
âåñòíî âðåìå òî ñå îâûãëÿâà. Îòú òàçè ëþáîâü óìúòú ïúêú
ïî÷åðâåíÿâà è ÷îâýêú ñòàâà íåâðàñòåíèêú. Íàé-ïîñëå è âî-
ëÿòà íà ÷îâýêú ñòàâà ÷åðíà. Ïî÷åðíýå ëè âîëÿòà ìó, òîé ìè-
íàâà çà ëîøú ÷îâýêú. Òîâà å ôèãóðàòèâíî èçîáðàçÿâàíå íà
ïðîìýíèòý, êîèòî ÷îâýêú ïðåòúðïÿâà. Çà äà ñå èçáàâè îòú
èçñóøàâàíå íà ñúðäöåòî, îòú ïî÷åðâåíÿâàíå íà óìà è îòú
ïî÷åðíÿâàíå íà âîëÿòà ñè, ÷îâýêú òðýáâà äà ñå ñòðåìè êúìú
ðàçóìíàòà ëþáîâü. Òîé òðýáâà äà ñòàíå ãîñïîäàðü íà ñâîÿ
óìú, íà ñâîåòî ñúðäöå è íà ñâîÿòà âîëÿ.
Êàòî ó÷åíèöè, âèå òðýáâà äà ñå ñòðåìèòå êúìú ïðåâ-
ðúùàíå íà ÷åðâåíèÿ è ÷åðíèÿ öâýòú âú áýëú. Àêî ó÷åíèòý
õîðà ñû äîøëè äî ïîëîæåíèåòî äà ïðåâðúùàòú âàðîâèòèòý
êàìúíè âú âàðú, ñú êîÿòî äà áýëîñâàòú êûùèòý ñè, íå òðýáâà
ëè ñûùî òàêà òý äà ïðèäîáèÿòú èçêóñòâîòî äà ïðåâðúùàòú
÷åðíèÿ è ÷åðâåíèÿ öâýòîâå âú áýëú? Ïðè òîâà, òý òðýáâà äà
ïîëó÷àâàòú òàêúâú áýëú öâýòú, êîéòî äà íå ñå èçìýíÿ íèêî-
ãà. Ïîëó÷àòú ëè âåäíúæú òîçè öâýòú, òîé òðýáâà äà ñå çàïàçè
çà âý÷íè âðåìåíà.
È òúé, êàòî ñòàíå îòú ñúíü, ÷îâýêú òðýáâà äà ñå ñïðå
âúðõó íýêîÿ ñûùåñòâåíà ìèñúëü âú óìà ñè, êîÿòî äà ìó ïî-
êàæå, êàêâî äà ïðàâè êàêú äà äàâà îòú òîâà, êîåòî å ïðèäîáè-
ëú. Ïîñëå òîé òðýáâà äà ñå ñïðå âúðõó åäíî ñûùåñòâåíî ÷óâ-
ñòâî âú ñúðöåòî ñè, êîåòî äà ìó ïîêàæå, êàêú äà ïðèåìà áëà-
ãàòà è êàêú äà ãè îáðàáîòâà. Íàé-ïîñëå òîé òðýáâà äà ñå ñïðå
âúðõó åäíà ñûùåñòâåíà ïîñòûïêà, êîÿòî äà ïîñëóæè êàòî ìî-
äåëú çà ïî-íàòàòúøíèòý ìó äåéñòâèÿ. ×îâýêú òðýáâà äà çíàå,
÷å âñýêà íåãîâà ïîñòûïêà, êúìú êîãî äà å, å ïîñòûïêà êúìú
Áîãà. ×îâýêú òðýáâà äà áûäå âíèìàòåëåíú ãëàâíî êúìú îíèÿ
õîðà, êîèòî ñû ðîäåíè îòú Áîãà. Îíçè ÷îâýêú å ðîäåíú îòú

26
Áîãà, êîéòî èìà ñâýòúëú óìú, áëàãîðîäíî ñúðäöå, ñèëíà âî-
ëÿ, âúçâèøåíà äóøà è êðåïúêú äóõú. Âñýêè ÷îâýêú, êîéòî íå
ïðèòåæàâà òèÿ êà÷åñòâà, å ðîäåíú îòú ïîäîáíèÿ ñè. Ñðåùíå-
òå ëè ÷îâýêú ðîäåíú îòú Áîãà, îòïðàâåòå âñè÷êàòà ñè ëþáîâü
êúìú íåãî. Äà ñðåùíåòå òàêúâú ÷îâýêú, òîâà çíà÷è äà ñòå
ïðèäîáèëè íýùî öåííî âú æèâîòà ñè. Ñòðåìåòå ñå âñýêè äåíü
äà ñðýùàòå ïî åäèíú òàêúâú ÷îâýêú. Âú ñåãàøíèÿ ñè æèâîòú
îáà÷å, ÷îâýêú åäâà ëè èìà âúçìîæíîñòü äà ñðåùíå ïîíå åäèíú
÷îâýêú ðîäåíú îòú Áîãà. Âñè÷êè õîðà, êîèòî äíåñú ñðýùàòå,
òîâà ñû ñëóãè íà ðîäåíèÿ îòú Áîãà. Êîãàòî ñå êàçâà, ÷å ÷î-
âýêú òðýáâà äà èìà áóäíî ñúçíàíèå, òîâà ïîäðàçáèðà, äà ïà-
çè ìîìåíòà, êîãàòî òðýáâà äà ñðåùíå èñòèíñêè ðîäåíèÿ ÷î-
âýêú. Íå ñïàçè ëè òîçè ìîìåíòú, òîé èçãóáâà äîáðèòý óñëî-
âèÿ íà ñâîÿ æèâîòú. Äà ñå âëþáè ÷îâýêú, òîâà íå çíà÷è äà
òúðñè íýêîãî, çà êîãîòî äà ñå æåíè, íî äà íàìýðè îíçè, êîé-
òî èñòèíñêè å ðîäåíú. Ñðåùíå ëè òàêúâú ÷îâýêú, òîé å ïðè-
åëú âåëèêîòî áëàãîñëîâåíèå íà æèâîòà. Íå ãî ëè ñðåùíå íè-
êîãà, òîé å èçëîæåíú íà ãîëýìè ñòðàäàíèÿ. Âñýêè òúðñè òîçè
÷îâýêú, íî òîé íå ñå íàìèðà ëåñíî. Êîãà ìîæåòå äà âèäèòå
ñëúíöåòî? Êîãàòî èçãðýå. Íèêîé íå ìîæå äà âèäè ñëúíöåòî
ïðåäè äà å èçãðýëî è ñëåäú êàòî å çàëýçëî.
Ñëåäîâàòåëíî èñêàòå ëè äà âèäèòå íàé-îòäàëå÷åíèòý
çâåçäè íà íåáåòî, âèå òðýáâà äà ñè ïîñëóæèòå ñú òåëåñêîïú,
êîéòî ñèëíî óâåëè÷àâà è ïðèáëèæàâà ïðåäìåòèòý äî ÷îâýø-
êîòî îêî. Êàêâîòî ïðåäñòàâÿ òåëåñêîïúòú çà ôèçè÷åñêîòî çðå-
íèå íà ÷îâýêà, òàêîâà íýùî å óìúòú çà äóõîâíîòî ìó çðåíèå.
Àêî óìúòú íà ÷îâýêà íå å áóäåíú, òîé íå áè ìîãúëú äà óâå-
ëè÷è âñè÷êè ôîðìè, êîèòî Áîãú å ñúçäàëú è íå áè ìîãúëú äà
ãè èçó÷è. Íýìàòå ëè ñâýòúëú è áóäåíú óìú, âèå ùå ìèíàâàòå
êðàé òèÿ ôîðìè, áåçú äà ãè ïîçíàâàòå. Âèå ùå ìèíåòå è êðàé
ðîäåíèÿ îòú Áîãà, áåçú äà ãî ïîçíàåòå. Èìàòå ëè ñâýòúëú
óìú, èìàòå âå÷å åäíà âúçìîæíîñòü äà ñðåùíåòå òîçè ÷îâý-
êú. Àêî èìàòå è äîáðî ñúðäöå, âúçìîæíîñòèòý âè ñå óâåëè-
÷àâàòú - äâà ïûòè ùå ãî ñðåùíåòå. Àêî èìàòå âúçâèøåíà äó-
øà, òðè ïûòè ùå ãî ñðåùíåòå. Àêî äóõúòú âè å êðåïúêú, ÷å-
òèðè ïûòè ùå ãî ñðåùíåòå. È íàé-ïîñëå, àêî îáè÷àòå Áîãà,

27
âñýêè äåíü ùå ãî ñðýùàòå. Òîâà å åäíà îòú âåëèêèòý èñòèíè
íà æèâîòà.
Íå ìèñëåòå, ÷å å ëåñíî äà ñðåùíåòå ÷îâýêú ðîäåíú îòú
Áîãà. Òîâà å Áîæåñòâåíî áëàãî, à Áîæåñòâåíèòý áëàãà ñå äà-
âàòú ñàìî íà îíçè, êîéòî ìîæå äà ãè îöåíè. Îòú ìîìåíòà âú
êîéòî ñðåùíåòå òîçè ÷îâýêú, ïîëîæåíèåòî âè ñå èçìýíÿ êî-
ðåííî, ñú âàñú ñòàâà öýëú ïðåâðàòú. È Àäàìú, ïðåäè äà âëýçå
âú ðàéñêàòà ãðàäèíà, áýøå åäíî îáèêíîâåíî æèâîòíî, íî Áîãú
ãî ñðåùíà, èçâàäè ãî îòú ëîøèòý óñëîâèÿ, ïîñòàâè ãî âú ðàÿ
äà óïðàâëÿâà æèâîòíèòý, äà èìú áûäå ãîñïîäàðü. Åäíî ñå
èñêàøå îòú Àäàìà - ïîñëóøàíèå è ðàçóìíîñòü. Çà äà çàïàçè
íîâèòý óñëîâèÿ, Àäàìú òðýáâàøå äà èçïúëíè òîâà, êîåòî ñå
èñêàøå îòú íåãî. Âñýêè ÷îâýêú, êîéòî èñêà äà ñå âúðíå âú
ðàÿ, òðýáâà äà èçïúëíè óñëîâèåòî, êîåòî ñå èñêàøå è îòú
Àäàìà: äà íå ÿäå îòú ïëîäîâåòý íà äúðâîòî çà ïîçíàâàíå íà
äîáðîòî è çëîòî. Íå èçäúðæè ëè íà òîâà óñëîâèå, íå ñàìî ÷å
íýìà äà ñå âúðíå âú ðàÿ, íî òîé ùå èçãóáè è ñåãàøíèòý óñëî-
âèÿ, ùå ñå íàìýðè âú ïîëîæåíèåòî íà æèâîòíî, êîåòî ìàõà
îïàøêàòà ñè è ñå ñúñòåçàâà ñú äðóãèòý æèâîòíè.
È òúé, äðúæòå âú óìà ñè ïðàâè è äîáðè ìèñëè, çà äà
ïðèäîáèåòå îíîâà, êúìú êîåòî äóøàòà âè ñå ñòðåìè. Íàøàòà
öåëü å äà äîéäåòå âú ñúãëàñèå ñú âåëèêèÿ Áîæåñòâåíú çàêîíú,
êîéòî ðàáîòè âú ñâýòà. Ïðåäàâàéòå ìèñëèòý ñè äîáðå, áåçú
äà ñå îãðàíè÷àâàòå. Ñòðåìåòå ñå êúìú âñè÷êî îíîâà, êîåòî
Áîãú å ñúçäàëú. Íå ìîæåòå ëè äà ïîñòèãíåòå æåëàíèÿòà ñè,
íå ñå îáåçñúðä÷àâàéòå, íèòî ñå ñúðäåòå. Íå å ëîøî ÷îâýêú
äà ñå ñúðäè è ãíýâè, íî òðýáâà äà å ãîòîâú çà òîâà. Ãíýâúòú å
åíåðãèÿ, êîÿòî ñå ñòðåìè äà èçëýçå íàâúíú. Çà äà èçëýçå òàçè
åíåðãèÿ íàâúíú, ÷îâýêú òðýáâà äà å ãîòîâú, äà çíàå êàêú è
íàêûäå äà ÿ îòïðàâÿ. Íå å ëè ãîòîâú, òîé òðýáâà äà îòëîæè
âîéíàòà, äîêàòî ñå âúîðúæè äîáðå. Èìà ñìèñúëú ÷îâýêú äà
âîþâà, íî êîãàòî å ãîòîâú, êîãàòî å ñèãóðåíú, ÷å ùå ïîáåäè.
Äîêàòî ñå ïðèãîòâè, òîé òðýáâà äà ñå ó÷è. Êàêâî ïå÷åëè ÷î-
âýêú, àêî êàæå íà íýêîãî, ÷å å ëîøú è íåâúçïèòàíú?
Ñåãà, êàòî ñòå äîøëè íà çåìÿòà, âèå òðýáâà äà ó÷èòå.
Ïðåçú ìíîãî ó÷èëèùà è ó÷èòåëè ùå ìèíåòå, äîêàòî ñâúðøè-

28
òå íàóêèòý ñè. Êàòî ó÷åíèöè âú îòäýëåíèÿòà, ùå ìèíåòå ïðåçú
åäíè ó÷èòåëè; êàòî ó÷åíèöè âú ïðîãèìíàçèÿòà, ùå ìèíåòå
ïðåçú äðóãè ó÷èòåëè; âú ãèìíàçèÿòà - ïðåçú òðåòè; âú óíè-
âåðñèòåòà - ïðåçú ÷åòâúðòè. Íàé-ïîñëå ùå âëýçåòå âú ó÷èëè-
ùåòî íà íåâèäèìèÿ ñâýòú, äåòî òðýáâà äà èìàòå îòëè÷íè áå-
ëåæêè. Ïî âñè÷êè ïðåäìåòè òðýáâà äà èìàòå 12, íàé-âèñîêà-
òà áåëåæêà. Ïúðâî ùå âè çàïèòàòú, îáè÷àòå ëè ìàéêà ñè è
áàùà ñè. Êàæåøú ëè, ÷å ãè îáè÷àøú, âåäíàãà ùå òè äàäàòú
åäíà ñâýùú è ùå òå íàêàðàòú äà ÿ çàïàëèøú. Òàçè ñâýùú ìî-
æå äà ñå çàïàëè ñàìî ïðè ìèñúëüòà çà ìàéêà òè è áàùà òè.
Àêî ñâýùüòà íå ñå çàïàëè, òè íå îáè÷àøú ìàéêà ñè è áàùà
ñè. Òîãàâà ïàêú ùå ñå âúðíåøú íà çåìÿòà, äà ðàáîòèøú îò-
íîâî. Ñëåäú âðåìå ïàêú ùå òå ïîñòàâÿòú íà ñûùèÿ èçïèòú.
Äîêàòî ñâýùüòà òè íå ñå çàïàëè, ïðè ìèñúëüòà çà ìàéêà òè è
áàùà òè, òè íå ìîæåøú äà áûäåøú ó÷åíèêú âú ó÷èëèùåòî íà
íåâèäèìèÿ ñâýòú.
Ìíîçèíà êàçâàòú, ÷å ÷îâýêú ìîæå äà æèâýå è áåçú çà-
ïàëåíà ñâýùü. Òý ñå çàáëóæäàâàòú. ×îâýêú íå ìîæå äà æèâ-
ýå áåçú çàïàëåíà ñâýùú. Çàïàëåíàòà ñâýùü ïðåäñòàâÿ ÷îâý-
øêèÿ óìú, êîéòî ñâýòè âú òúìíèíàòà è âîäè ÷îâýêà âú ïðà-
âèÿ ïûòü. Àêî äàäàòú íà ÷îâýêà åäíà çàäà÷à, òîé ùå ÿ ðàçðå-
øè ñàìî àêî ìèñëè. Àêî íå ìèñëè, òîé íå ìîæå äà ðåøè çà-
äà÷àòà ñè. ×îâýêú òðýáâà äà ìèñëè íåïðåñòàííî. Àêî íýêîé
ñå ðàçãíýâè, íàêàðàéòå ãî äà äîíåñå äâå-òðè êîôè âîäà, äà
èçìèå äúñêèòå. Êàòî çàïî÷íå äà ðàáîòè, òîé ùå èçðàçõîäâà
ñúáðàëàòà ñå âú íåãî åíåðãèÿ è ãíýâúòú ìó ùå èç÷åçíå. Ãíýâú-
òú íå å íèùî äðóãî îñâåíú ðàçòúðñâàíå íà ïëîäíèòý äúðâåòà
âú ÷îâýêà, äà ïàäíå îòú òýõú îíîâà, êîåòî å íåïîòðýáíî.
Îñíîâíàòà ìèñúëü, êîÿòî òðýáâà äà íîñèòå âú óìà ñè
å, ÷å Áîãú ñå èçÿâÿâà íà ÷îâýêà ÷ðåçú âñè÷êè ïðàâèëíè ïðîÿ-
âè. Êàòî ÿäå ÷îâýêú ñ áëàãîäàðíîñòü, êàòî äèøà ïðàâèëíî,
Áîãú ìó ñå èçÿâÿâà. Âú âñýêà ïðàâà ìèñúëü, âú âñýêî áëàãî-
ðîäíî ÷óâñòâî è âú âñýêà äîáðà ïîñòûïêà Áîãú ïàêú ñå èçÿ-
âÿâà íà ÷îâýêà. Íàòúêíåòå ëè ñå íà íýêàêâî áëàãîðîäíî ÷óâ-
ñòâî, ðàäâàéòå ñå, çàùîòî Áîãú ñå èçÿâÿâà ÷ðåçú íåãî. Âèå
ìîæåòå äà íå âèæäàòå òîâà, íî íýêîãà ùå ãî âèäèòå è ðàçáå-

29
ðåòå. Âèå íå çíàåòå, êàêâî å ïðèãîòâèëú Áîãú çà âàñú. Âèå
áúðçàòå, èñêàòå äà ïîñòèãíåòå âñè÷êî èçâåäíúæú. Òîâà å íå-
âúçìîæíî. Êîëêîòî äà ñå ìû÷è äåòåòî, êîåòî å âëýçëî âú ïúð-
âî îòäýëåíèå, ïî íèêîé íà÷èíú íå ìîæå äà ñëåäâà íàóêàòà íà
óíèâåðñèòåòà. Çà óíèâåðñèòåòà ñå èçèñêâà ïîâå÷å íàóêà è
çíàíèÿ, íî òîâà íå òðýáâà äà îáåçñúä÷àâà äåòåòî. Êàòî ó÷è
ðåäîâíî è ñú ëþáîâü, äåòåòî ùå äîéäå äî ïîëîæåíèå äà ñå
èçÿâÿâà êàòî ëþáîâü. Çíà÷è ìëàäèÿòú òðýáâà äà èçó÷àâà ëþ-
áîâüòà, âúçðàñòíèÿòú - Ìûäðîñòüòà, à ñòàðèÿòú - Èñòèíàòà,
ò.å. ïðèëîæåíèå íà íýùàòà. Ëþáîâüòà, Ìûäðîñòüòà è Èñòèíà-
òà, òîâà ñû òðè õàïêè âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Âñýêè ÷îâýêú
òðýáâà äà îïèòà òýçè òðè õàïêè, äà çàäîâîëè ñâîÿ äóõîâåíú
ãëàäú. Êàòî ìëàäú, ÷îâýêú òðýáâà äà èçó÷àâà æèâîòà; êàòî
âúçðàñòåíú, ÷îâýêú òðýáâà äà èçó÷àâà çíàíèåòî è ñâýòëèíà-
òà; à êàòî ñòàðú, òîé òðýáâà äà èçó÷àâà ìåòîäèòý çà ïðèëàãà-
íå íà íýùàòà âú æèâîòà.
Ñåãà âè ïîæåëàâàìú äà ïðèåìåòå Ëþáîâüòà, Ìûäðîñòü-
òà è Èñòèíàòà âú ñåáå ñè êàòî íàñûùåíú õëýáú, êîéòî ùå âè
äàäå ñèëà, äà íàðåæäàòå ðàáîòèòý ñè äîáðå.

12 þëèé 1939 ã., 2 ÷. ñë. îá.

30
 ÐÅÀËÍÎÒÎ ÂÚ ÆÈÂÎÒÀ

Íà Ìîëèòâåíèÿ âðúõú 6 ÷.ñ.

Íåáåòî ÷èñòî, ÿñíî. Âðåìåòî òèõî, òîïëî.
Ñëúíöåòî èçãðý âú 5 ÷.10 ìèí.

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”
Ìàëêî ðàçìèøëåíèå

Ùå ïðî÷åòà 4 ãëàâà îòú Åâ. Éîàíà.

“Âú íà÷àëî áý Ñëîâîòî”
Îòú 24 ñòèõú ùå âçåìà ñàìî äâåòý äóìè: “Áîãú å Äóõú”.
Ñàìî ðàçáðàíèòý íýùà äîïðèíàñÿòú ïîëçà. Äóìàòà
Áîãú íà áúëãàðñêè, è íà ôðåíñêè, è íà àíãëèéñêè, è ó âñè÷-
êèòý íàðîäè å äóìà íåðàçáðàíà è òðýáâà ÷îâýêú äúëãî âðåìå
äà ÿ èçó÷àâà, çà äà ÿ ðàçáåðå. Òÿ íå å åäíî ïðîñòî ïîíÿòèå.
Äóõúòú å Áîãú, çíà÷è òîâà å ðåàëíîñòüòà. Òîâà å ðåàëíîòî âú
ñâýòà. Ùî å ðåàëíîòî? Áîãú å Äóõú. Òîâà å ðåàëíîñòüòà. Òè
êîëêîòî è äà Ãî îòðè÷àøú è äà íå Ãî ïðèçíàâàøú, óñåùàøú,
÷å èìà íýùî, êîåòî òå îãðàíè÷àâà. Òè Ãî ÷óâñòâóâàøú âú
ñåáå ñè, òè ìîæå äà ñå ïðîòèâèøú, äà îòðè÷àøú, äà ñå ñúì-
íÿâàøú, äà ôèëîñîôñòâóâàøú, íî òè óñåùàøú, ÷å èìà íýùî,
êîåòî òå îãðàíè÷àâà è áåçú êîåòî òè íå ìîæåøú. È ñàìî åä-
íî ñðàâíåíèå ìîæå äà âè äàìú - ÷îâýêú ìîæå äà îòðè÷à âúç-
äóõà, òîé ìîæå äà êàæå: “Íýìà âúçäóõú, àçú è áåçú íåãî ìî-
ãà.” Êîéòî ïðåñòàíå äà âúçïðèåìà âúçäóõà, âåäíàãà ùå óñå-
òè åäíà òÿæåñòü. Òà âú ôèçè÷åñêî îòíîøåíèå, äîòîëêîâà äî-
êîëêîòî íèå äèøàìå, íèå æèâýåìú. Ùîìú ïðåñòàíåìú äà äè-
øàìå, æèâîòúòú ñå ïðåêðàòÿâà. Èäåÿòà çà Áîãà å àíàëîãè÷íà.
Ùîìú ïðåñòàíå ÷îâýêú äà ìèñëè çà Áîãà, òîé óìèðà.
Íýêîé ïûòü íàøèÿòú æèâîòú ñå îáåçñìèñëÿ, ïîíåæå
íèå òúðñèìú ðåàëíîñòüòà âú ñýíêèòý. Íèå ìèñëèìú, ÷å òîÿ

31
æèâîòú, êîéòî æèâýåìú è âèæäàìå íàîêîëî, ÷å òîâà å ðåàë-
íîòî. Òîâà å îòíîñèòåëíà ðåàëíîñòü. Òîâà å ñýíêà íà ðåàë-
íîñòüòà. Ñåãà, êàêâà å ðàçëèêàòà, êîãàòî ÷îâýêú âýðâà âú ðå-
àëíîñòüòà è êîãàòî âýðâà âú ñýíêàòà? Ùîìú âýðâà âú ñýíêà-
òà, òîé ñòàâà ñóåâýðåíú. Òîé ñå ñìàëÿâà ïîñòîÿííî, à ùîìú
âýðâà âú ðåàëíîñòüòà, òîé ðàñòå è ñå óâåëè÷àâà, äîáèâà çíà-
íèå, ñèëà è âñè÷êî. Íýêîé êàçâà, ÷å å ïðàçíà ðàáîòà äà âýðâà
âú Áîãà. Òîé å âú ñýíêèòå íà æèâîòà òîãàçú. Êîéòî å âú ñýíêà-
òà íà æèâîòà, òîé å ïðàâú. Îòú ñýíêèòý íà æèâîòà íå ìîæå
äà ñå õðàíè.
Ñåãà ñå èçèñêâà îòëè÷åíú óìú, îòëè÷íà ñâýòëèíà. ×î-
âýêú òðýáâà äà âëåçå âú ñâýòëèíàòà, ñâýòëèíàòà, êîÿòî ðàçê-
ðèâà ïðèñûòñòâèåòî íà Áîãà. Ñëåäîâàòåëíî âú ñåãàøíèÿ æè-
âîòú âñýêè åäèíú, êîéòî èìà ñâýòëèíà âú óìà ñè, òîé ùå âè-
äè ñâýòà, êîéòî ñûùåñòâóâà. Òîé ùå ãî ñõâàíå âúòðåøíî.
Ïîíåæå íèå íå ìîæåìú äà ñõâàíåìú òîÿ îáøèðåíú, ðåàëåíú
ñâýòú íàïðàâî, à ïî îòðàæåíèå. Íèå ñõâàùàìå ñëúíöåòî ïî
ñâýòëèíàòà, êîÿòî èäå. À êàêâî èìà íà ñëúíöåòî, íå çíàåìú.
Ó÷åíèòý õîðà êàçâàòú, ÷å ñëúíöåòî å ãîðåùà ìàòåðèÿ. Íýêîè
ó÷åíè êàçâàòú, ÷å èìà 5000, 6000, 10 000, 25 000 ãðàäóñà, 1
000 000 ãðàäóñà, 45 000 000 ãðàäóñà. Íèêîé îòú ó÷åíèòý íå
å õîäèëú íà ñëúíöåòî äà ïðîâýðè òîâà.
Ñåãà çà òîïëèíàòà. Ïî êàêâî ñå îòëè÷àâà ïî-ñèëíàòà è
ïî-ñëàáàòà òîïëèíà? Ïðè ñëàáàòà òîïëèíà íýùàòà çàìðúç-
âàòú, ïðè ñèëíàòà ñå ñòîïÿâàòú, à ïðè óìýðåíàòà ðàñòàòú.
Ñëàáàòà òîïëèíà å çà ñëàáèòý ñûùåñòâà, à ïúêú ñèëíàòà òîï-
ëèíà å çà ñèëíèòý, óìíèòý ñûùåñòâà. À ïúêú óìýðåíàòà òîï-
ëèíà å êàòî çà âàñú òóêú. Çà öýëèÿ ñâýòú å óìýðåíàòà òîïëè-
íà. Íàïðèìýðú òîïëèíàòà, êîÿòî èìàìå âú òýëîòî ñè, å åä-
âàìú 37 ãðàäóñà è àêî ñå óâåëè÷è òîïëèíàòà ñú 3-4 ãðàäóñà,
÷îâýêú çàìèíàâà çà äðóãèÿ ñâýòú. È ïîñòîÿííî õîðàòà ìýðÿòú
òåìïåðàòåðàòà. Íîðìàëíàòà òåìïåðàòóðà å 37 ãðàäóñà, 38 å
àíîðìàëíà, 39 å îùå ïî-àíîðìàëíà, à ïðè 40 ãðàäóñà îùå
ïîâå÷å. Ïðè 41 ãðàäóñà ÷îâýêú óìèðà. Îáà÷å èìà ìèêðîáè,
êîèòî ïðè 120 ãðàäóñà êàòî ãè ïîñòàâÿòú, ïàêú ñè æèâýÿòú,
íå óìèðàòú. Èìà åäíè ìèêðîáè, êîèòî èçäúðæàòú è íà 500

32
ãðàäóñà. Ñåãà, òîâà ñû íàó÷íè ïðåäïîëîæåíèÿ, íî íèòî åäè-
íú îòú âàñú íå å ïðàâèëú îïèòú. Ïúêú è ó÷åíèòý õîðà, êîèòî
òâúðäÿòú òîâà è òý íå ñû ïðàâèëè îïèòè.
Çàïðèìýðú âñè÷êè ó÷åíè õîðà, êîèòî êàçâàòú, ÷å ñëúí-
öåòî å ðàçòîïåíî, òý íå ñû õîäèëè äà ïðîâýðÿòú òîâà. Ó÷å-
íèòý ïðåäïîëàãàòú, ÷å ñëúíöåòî å ðàçòîïåíî. Ñåãà, ñïîðåäú
îáèêíîâåíèòý ñõâàùàíèÿ, çåìÿòà âú öåíòúðà å ðàçòîïåíà. Ñëå-
äîâàòåëíî íèå ìèñëèìú, ÷å å òå÷íà. Òâúðäîñòüòà ïðîèçòè÷à
îòú èçâýñòíî íàëÿãàíå è âñè÷êèòý õîðà ñòàâàòú òâúðäè, êî-
ãàòî èìà ãîëýìî íàëÿãàíå âúðõó òýõú. À ïúêú ïîíýêîãà õî-
ðàòà èìàòú äåïðåñèÿ. Íàëè íýêîé ïûòü èìà äåïðåñèè è âú
ïðèðîäàòà - ãîëýìî íàëÿãàíå. È õîðàòà òîãàâà ñû êðàéíî íå-
ðàçïîëîæåíè. Ùîìú ñå îòìàõíå äåïðåñèÿòà, ìèíàâà èìú è
íåðàçïîëîæåíèåòî. Âñýêà åäíà íåðàçáðàíà ìèñúëü ïðîèçâåæ-
äà äåïðåñèÿ âúòðå âú ÷îâýøêîòî ñúðöå èëè âú ÷îâýøêèÿ
äóõú. À ïúêú âñýêà ðàçáðàíà ìèñúëü ïðîèçâåæäà åäíî îëåê-
âàíå. È âñè÷êèòý ðàäîñòè âú æèâîòà èäàòú îòú ðàçáðàíèòý
ìèñëè. Ðàçáðàíèòý ìèñëè, òîâà ñû ïëîäîâå íà Áîæåñòâåíèÿ
ñâýòú, ñú êîèòî ÷îâýøêèÿòú äóõú ñå õðàíè. ×îâýøêèÿòú äóõú
ñå õðàíè ñú ðàçáðàíè ìèñëè. Âñýêà ðàçáðàíà ìèñúëü òîâà å
åäíî ÿñòèå çà äóõà. È àêî òè íå õðàíèøú äóõà ñè ñú ðàçáðà-
íè ìèñëè, òîãàâà òâîÿòú äóõú ïîëó÷àâà ñûùîòî ñúñòîÿíèå,
êàêòî òýëîòî, êîåòî íå ñå õðàíè äîáðå - ñòàâà õèëàâî, ìúð-
øàâî. Íýêîè îòú âàñú, êîèòî èñêàòå äà áûäåòå êðàñèâè, äà
èìàòå îòëè÷íî ëèöå, ÿñíè î÷è è ïðî÷èå, àêî íå çíàåòå êàêú
äà õðàíèòå äóõà ñè, íå ìîæåòå äà ïîñòèãíåòå òîâà - êðàñîòà-
òà íå ìîæå äà äîéäå âú âàñú.
Õðèñòîñú êàçâà: “Àçú èìàìú ÿñòèå äà ÿìú, êîåòî âèå
íå çíàåòå.” È êàêâî å òîâà ÿñòèå? Òîé òðýáâàøå äà âúðøè
Âîëÿòà Áîæèÿ ñú îíýçè ðàçáðàíèòý ìèñëè, äà ãè ïðåäàäå íà
õîðàòà, äà ãè îáúðíå êúìú Áîãà, äà èìú ïîêàæå ïûòÿ, ãäå å
îíçè èñòèíñêè æèâîòú. Íèå òúðñèìú æèâîòà âú ñâýòà âú Áî-
ãà è âñëåäñòâèå íà òîâà óìèðàìå. À ïúêú áåçñìúðòèåòî ñåäè
âú ïîçíàíèåòî íà Áîãà. Ïèñàíèåòî êàçâà: “È òîâà å æèâîòú
âý-÷åíú äà ïîçíàÿ Òåáå Åäèíàãî Èñòèíàãî Áîãà.” Ïèòàòú: “Çà-
ùî òðýáâà äà âýðâàìå?” - Çà äà æèâýåøú. Êàçâàòú: “Àêî íå

33
âýðâàìú?” - Àêî íå âýðâàøú, ùå óìðåøú. Àêî èñêàøú äà
óìèðàøú, íå âýðâàé; àêî èñêàøú äà æèâýåøú, òðýáâà äà âýð-
âàøú. Àêî èñêàøú äà ñòðàäàøú, íå âýðâàé; àêî èñêàøú äà íå
ñòðàäàøú, âýðâàé! Ñòðàäàíèÿòà âú æèâîòà ñå îñìèñëÿòú, çà-
ùîòî âñýêî ñòðàäàíèå ïðîèçòè÷à îòú åäíà íåðàçáðàíà ìè-
ñúëü, îòú åäíà íåîáìèñëåíà ìèñúëü. È êîëêî å ãîëýìà ðàçëè-
êàòà ìåæäó åäèíú èçêóñåíú ïëîäú, êîéòî íýêîé ÷îâýêú å íàï-
ðàâèëú îòú ãèïñú è åäèíú åñòåñòâåíú ïëîäú, êîéòî èçÿæäàòå.
Êîéòî è äà å îòú âàñú ìîæå äà âèäè êàêâà å ðàçëèêàòà ìåæäó
ãèïñåíèòý êðóøè è ÿáúëêè è òýçè ðîäåíè âú ïðèðîäàòà - ïëî-
äîâåòå, êîèòî ñû ñúçäàäåíè îòú ñëúí÷åâàòà ñâýòëèíà.
Òà ðåêîõú, êîãàòî ãîâîðÿ çà ðàçáðàíèòý ìèñëè, ðàçáè-
ðàìú âñýêà åäíà ìèñúëü, êîÿòî å ñúçäàäåíà îòú Áîæåñòâåíà-
òà ñâýòëèíà è îòú Áîæåñòâåíèÿ Äóõú. È òÿ å õðàíà çà äóõà.
Ñú êàêâî ñå õðàíè äóõúòú? Êàçàíî å: Áîãú å ëþáîâü. Ïëî-
äúòú íà Äóõúòú å Ëþáîâüòà. Ñëåäîâàòåëíî çà äà îïèòàìå íèé
ðåàëíîñòüòà íà Äóõà, íèå òðýáâà äà îïèòàìå Ëþáîâüòà. Çà-
ùîòî Äóõúòú ñå ïðîÿâÿâà ÷ðåçú Ëþáîâüòà. À ïúêú Ëþáîâü-
òà íîñè æèâîòà. À ïúêú íåðàçáðàíèÿòú æèâîòú íîñè ñòðàäà-
íèÿ è ðàäîñòü. Ðàçáðàíèÿ æèâîòú êàêâî íîñè âú ñåáå ñè? -
Òîé íîñè áëàæåíñòâî.
Òà Õðèñòîñú êàçâà: “Áîãú å Äóõú.” Íýêîé ïûòü âýðóþ-
ùèòý ñå ñïèðàòú è êàçâàòú: “Êàæåòå ìè ïûòÿ êàêú äà ïîâýð-
âàìå âú Áîãà?” Ìîæåøú ëè äà âýðâàøú òè âú Ññëúíöåòî, äî-
êàòî íå òå îçàðè íåãîâàòà ñâýòëèíà? Ìîæåøú ëè äà âýðâàøú
âú îãúíÿ, äîêàòî íå âúçïðèåìåøú íåãîâàòà òîïëèíà èëè ìî-
æåøú ëè äà âýðâàøú âú õëýáà, äîêàòî íå îïèòàøú æèâîòà,
êîéòî òîé íîñè âú ñåáå ñè? Èëè ìîæåøú ëè äà âýðâàøú âú
êàêâîòî è äà å Ñëîâî, äîêàòî íå ãî îïèòàøú?
Íýêîè íýùà, êîèòî âè ãîâîðÿ ñåãà, ìîæå äà âè ñå âè-
äÿòú íåðàçáðàíè; íýêîè íýùà ìîæå äà âè ñå ñòðóâàòú, ÷å ãè
çíàåòå. Ñúâðåìåííèòý õîðà ìíîãî ìàëêî çíàÿòú. Àíàëèòè-
÷åñêè è ñèíòåòè÷åñêè ìíîãî çíàÿòú. Êàêâî å àíàëèçúòú? Õè-
ìèêúòú ïðè àíàëèçú ðàçåäèíÿâà ñúñòàâíèòý ÷àñòè íà âåùåñ-
òâîòî, à ïðè ñèíòåçú ãè ñúåäèíÿâà. À ïúêú êàòî ðàçåäèíÿâà è
ñúåäèíÿâà êàêâî ïðàâè òîé? Àêî îáðàçóâàøú åäèíú ãàçú è ãî

34
çàïàëèøú êàêâî ùå íàïðàâè òîé? Àêî ðàçóìíî ãî çàïàëèøú
òîé ùå ñâýòè, íî àêî ãî çàïàëèøú òàêà íåðàçóìíî, òîé ùå
íàïðàâè åäíî èçáóõâàíå. Òàêà èìà ìíîãî õèìèöè, êîèòî ñû
çàãèâàëè. Âú Àìåðèêà èìàëî åäèíú õèìèêú, êîéòî èçíàìå-
ðèëú åäíî âçðèâíî âåùåñòâî, êîåòî ìîæå áè å 10 ïûòè ïî-
ñèëíî îòú äèíàìèòà. È åäíà ìàëêà ÷àñòèöà îòú òîâà âåùåñò-
âî òîé èñêàëú äà ïðåäñòàâè íà ñòóäåíòèòý, çà äà âèäÿòú òý
êàêâî å ñèëåíú âçðèâú. Òîé âèäýëú, ÷å òàÿ ðàáîòà å îïàñíà è
å âèäýëú, ÷å îòú ó÷åíèöèòý ìó íèùî íýìà äà îñòàíå è êàçà-
ëú íà ñòóäåíòèòý: “Áýãàéòå!” Òà ñòóäåíòè[òý] è ïðîôåñîðú-
òú, âñè÷êè íàïóñíàëè àóäèòîðèÿòà.
È âú íàé-ìàëêàòà ÷àñòèöà îòú òàçè ìàòåðèÿ ñå ñúäúð-
æà òàêîâà ñèëíî íýùî, ÷å àêî òè íå çíàåøú êàêú äà ÿ óïîòðå-
áèøú, ìîæåøú äà íàïðàâèøú öýëú âçðèâú. Àìè, ÿ ìè êàæåòå
íàïðèìýðú îòú åäíà äóìà, êîÿòî å äîñòèãíàëà äî âàøåòî óõî,
íýêîÿ ëîøà äóìà, íå ñòàâà ëè öýëú äèíàìè÷åíú âçðèâú. Àêî
íà åäíà ìëàäà ìîìà íåéíèÿòú âúçëþáåíú ¢ êàæå: “Íå òå îáè-
÷àìú”, òîãàâà òÿ, êàòî ñå âúðíå, ùå áûäå ñìàçàíà. Òîé ñàìî
å ðàçìúðäàëú âúçäóõà è ñàìî òýçè âúçäóøíè âúëíè ñå äîïðå-
ëè äî íåéíîòî òûïàí÷å è òÿ ñå âðúùà óáèòà, ëèöåòî ¢ ïî÷åð-
íýëî. Ìëàäàòà ìîìà, êàòî ÿ ðàçëþáè íåéíèÿòú âúçëþáåíú,
ïîíåæå òîé å ñëúíöåòî çà íåÿ, òà ëèöåòî ¢ ïî÷åðíÿâà, î÷èòý
¢ õëúòâàòú è ñå îáðàçóâàòú ÷åðíè âäëúáíàòèíè ïîäú î÷èòý
¢. Ïèòàøú ÿ: “Çàùî ñòðàäàøú?” Òÿ êàçâà: “Òîé íå ìå îáè-
÷à.” Ñåãà êàêú òðýáâà äà ïðåâúðíåòå íýùàòà? Åòî êàêú: âú
äóìèòý “íå ìå îáè÷à” îòõâúðëåòå ÷àñòèöàòà “íå” è êàæåòå:
“ìåíå îáè÷à”. Òîé å áèëú óìåíú, ÷å ¢ êàçàëú îíèÿ äóìè, ÷å ¢
êàçàëú òàêà, à ïúêú òÿ ãî å ðàçáðàëà, ÷å íå ÿ îáè÷à. Òè òóðè
åäíà çàïåòàéêà è êàæè: “Íå, ìåíå îáè÷à!” À ïúêú áåçú çàïå-
òàéêà ùå çíà÷è: “Íå ìå îáè÷à.”
Ñåãà âèå òóðÿéòå òàêèâà çàïåòàè âú æèâîòà ñè, èíà÷å
ùå ñè îáðàçóâàòå ñòðàäàíèÿ. Âèå êàçâàòå òàêà: “Áîãú íå ìå
îáè÷à”. Åäèíñòâåíîòî Ñûùåñòâî âú ñâýòà, êîåòî îáè÷à, å
ñàìî Áîãú. È àêî íýêîé ïûòü Áîãú ïðèâèäíî íå íè îáè÷à,
ïðè÷èíàòà íà òîâà ñìå íèå. Îíàçè íàøà ëîøà ìèñúëü, êîÿòî
Ìó èçïðàùàìå, Òîé íè ÿ èçïðàùà âúðõó íàñú, çà äà ÿ îïèòà-

35
ìå. À ïúêú íèå ñ÷èòàìå, ÷å òîâà, êîåòî Òîé íè ïîâðúùà, îòú
òîâà [êîåòî] ñìå Ìó èçïðàòèëè, ÷å òî èçõîæäà îòú Íåãî è
çàòîâà íèå ñ÷èòàìå, ÷å Òîé íå íè îáè÷à.
Êîãàòî òè êàæåøú, ÷å íå îáè÷àøú íýêîãî, çíàåøú ëè
êàêâî çíà÷è òîâà? Òè êàçâàøú: “Àçú íå ãî îáè÷àìú.” Òîãàâà
òè ïðàâèøú ïðåñòûïëåíèå ïðåäú Áîãà. È àêî õîðàòà âú ñâýòà
ùå âè îáè÷àòú, òý ùå âè îáè÷àòú çàðàäè áîæåñòâåíîòî, çà-
ðàäè Äóõúòú, êîéòî å âëîæèëú Áîãú âú âàñú. Êîãàòî îáè÷àøú
íýêîé ÷îâýêú, òî íåãîâèÿòú Äóõú ñå íóæäàå îòú òâîÿòà ëþ-
áîâü. È àêî íå ãî îáè÷àøú, òè ñè îòõâúðëåíú. Äà îáè÷àøú
íýêîãî, òî çíà÷è äà ãî õðàíèøú. À ïúêú äà òå îáè÷àòú òî
çíà÷è äà òå õðàíÿòú. Ñåãà íå çíàÿ äàëè ùå ðàçìèøëÿâàìå
òàêà è äðóãú ïûòü. Èçïðàòåòå íà íýêîãî åäíà õóáàâà, ðàçáðà-
íà ìèñúëü è òîé êàòî ÿ âúçïðèåìå, íåãîâèÿòú äóõú ñëåäú âðåìå
ùå òè èçïðàòè äðóãà õóáàâà ìèñúëü. Ñåãà, íýêîé ïûòü âú ëþ-
áîâüòà ñòàâàòå ìíîãî îñîáåíè. Íýêîé, êàòî ãî îáè÷àòú, òîé
çàòâàðÿ âñè÷êèòý êðàíîâå, òà âîäàòà äà òå÷å ñàìî çà íåãî.
Íå. Ñëåäú êàòî ñå íàÿäåòå, êàêâîòî îñòàíå äàéòå ãî íà äðó-
ãèòý.
Ñåãà ãîâîðèìú çà îíÿ, âúòðåøíèÿ äóõîâåíú æèâîòú, à
íå çà âúíøíèòý ïðîÿâè, çàùîòî íýêîé ïûòü âèå îãðàíè÷àâà-
òå ëþáîâüòà. Èìà åäíà ëþáîâü íà ñýíêèòý, àçú çà íåÿ íå ãî-
âîðÿ. È òýçè, êîèòî ïèøàòú ðîìàíè, ñå çàíèìàâàòú ñú íåÿ.
Ëþáîâüòà âú ðîìàíèòý, òîâà å ëþáîâüòà íà ñýíêèòý. È êàêâî
ñòàâà âú åäèíú ðîìàíú? Îíçè, êîéòî å ñúçäàëú åäèíú ðîìà-
íú, ìîæå äà ñúçäàäå ðîìàíú òðàãè÷åíú, äðàìàòè÷åíú èëè êî-
ìè÷åíú. Âú äðàìàòè÷íèÿ ðîìàíú ãåðîèòý ñòðàäàòú è äâàìà-
òà. È ñëåäú êàòî ñòðàäàòú, òîé è òÿ ïðèïàäàòú. È ñëåäú êàòî
ñå îæåíÿòú, íå ïðèïàäàòú âå÷å. À ïúêú âú ðåàëíàòà ëþáîâü,
ëþáîâüòà ñå óñèëâà. Äðàìàòà å çà ñúðöåòî, à ïúêú òðàãåäèÿ-
òà å çà äóõà, çà ÷îâåøêèÿ óìú å òðàãåäèÿòà. Êàòî ðàçñúæäàâà
÷îâýêú, òðàãåäèÿòà çà íåãî âå÷å íå å òàêàâà òðàãåäèÿ. Òðàãå-
äèÿòà çà ñúðöåòî å äðàìà çà ÷îâýøêèÿ óìú. ×îâýøêèÿòú óìú
èìà òîãàâà ïîñòèæåíèÿ.
Òà ðåêîõú, äðúæòå âú óìà ñè ñëåäíîòî: òàçè ëþáîâü,
êîÿòî âèå èìàòå, íå å ðåàëíàòà ëþáîâü. Òÿ å åäíà õóáàâà äðå-

36
õà, ñú êîÿòî ñàìî ñúðöåòî ñå îáëè÷à. È òîâà ñúðöå ñàìî ñòðàäà
îòú òàçè äðåõà. Òÿ íå å ìíîãî ïðèãîäíà, òÿ íå å ìíîãî õóáà-
âà. Âú òàçè ëþáîâü èìà ñëåäíîòî: ëþáîâüòà íà ñýíêèòý âèíà-
ãè âçèìà, íèùî íå äàâà. È âñëåäñòâèå íà òîâà ìåæäó õîðàòà
ñå ðàæäà ïðîòèâîðå÷èå: ñëåäú âðåìå, äâàìà äóøè, êîèòî ñå
îáè÷àòú ñú òàçè ëþáîâü íà ñýíêèòý, ñå íàìðàçâàòú. Çàùî?
Ïîíåæå åäèíèÿòú âçåëú è äðóãèÿòú âçåëú. È êàòî íå ñè äàâà-
òú, íàìðàçâàòú ñå, ïîíåæå èñòèíñêàòà ëþáîâü ïðîèçòè÷à îò
äàâàíåòî. Òåáå íå òå îáè÷àòú, àêî íå äàâàøú; è íå ìîãàòú äà
òå îáè÷àòú, àêî íå âçåìåøú. Äà çíàåøú íàâðåìå äà äàâàøú è
íà âðåìå äà âçåìåøú, çíà÷è íà âðåìå äà âúçïðèåìåìú Áîæè-
ÿòà Ëþáîâü è íà âðåìå äà ïðèäàâàìå Áîæèÿòà Ëþáîâü. Ñåãà
àçú íå èñêàìú äà îñòàíå âú âàñú ìèñúëüòà íà ñàìîîñûæäàíå.
Íýêîé ïûòü ÷îâýêú ñå ïîäöåíÿâà. ×îâýêú íèêîé ïûòü íå
òðýáâà äà ñå ïîäöåíÿâà, íî è íèêîé ïûòü íå òðýáâà äà ñå
íàäöåíÿâà. Òîé òðýáâà äà èìà åäíà íîðìà, äà çíàå, ÷å âú íå-
ãî èìà äâå öýííîñòè - äóøàòà è äóõà. Óìúòú è ñúðöåòî ñû
äàðáè âú ÷îâýêà. Äâå íýùà ÷îâýêú òðýáâà äà çíàå: íå òðýáâà
äà ïîäöåíÿâà äóøàòà è äóõúòú. Òàêà êàêòî ãè ðàçãëåæäàìú,
òîâà ñû ìàéêàòà è áàùàòà íà ÷îâýêà. Ùå îáè÷àøú áàùà ñè -
ùå îáè÷àøú äóõà ñè. Áàùà ñè íýìà äà ãî ïîäöåíÿâàøú è
ìàéêà ñè íýìà äà ïîäöåíÿâàøú. Âèå êàçâàòå: “Êàêâî å Äóõú-
òú?” -Òîâà å áàùàòà íà ÷îâýêà. -“Êàêâî å äóøàòà?” - Òîâà å
ìàéêàòà íà ÷îâýêà.
Òà ðåêîõú ñåãà, âú ñåãàøèÿòú âýêú íèå êàçâàìå, ÷å Áîãú
å íàøú Áàùà. Òîé å Áàùàòà, êîéòî ñå ïðîÿâÿâà âúòðå. Äý ñå
ïðîÿâÿâà Òîé? - Âú äóøàòà íè, ïðîÿâÿâà ñå âú óìà íè ÷ðåçú
ñâýòëèíàòà, âú ñúðöåòî ÷ðåçú òîïëèíàòà è âú íàøàòà âîëÿ
÷ðåçú ñèëàòà ñè. Íî åäèíñòâåíîòî ìýñòî, êûäåòî ìîæåìú äà
ïîçíàåìú Áîãà è äà Ãî íàìýðèìú, òîâà å íàøèÿòú äóõú. Àêî
óìúòú èìà ñâýòëèíà, ìîæåìú äà ãî ïîçíàåìú. Òðýáâà äà ïîç-
íàåìú Áîãà è âú íàøàòà äóøà. Àêî òàìú èìà òîïëèíà, ìîæå-
ìú äà Ãî ïîçíàåìú. Âú òîïëèíàòà çðåÿòú âñè÷êè áëàãîðîäíè
÷óâñòâà ó ÷îâýêà. Íå ìîãàòú âú äóøàòà òè äà ñå ðîäÿòú òèÿ
õóáàâè ÷óâñòâà, àêî íýìàøú Áîæåñòâåíà òîïëèíà. Íîâàòà ðå-
ëèãèÿ å äåòå íà ñòàðàòà ðåëèãèÿ. Âñýêà ðåëèãèÿ, êîÿòî íå ðàæ-

37
äà, òÿ íå å åñòåñòâåíà ðåëèãèÿ. ×å àêî åäèíú ÷îâýêú èìà óìú
è íåãîâèÿòú óìú íå ðàæäà ìèñëè, òîãàâà çàùî ìó å óìúòú? È
àêî èìà åäíî ñúðöå è òî íå ðàæäà ÷óâñòâà, òîãàçú çàùî ìó å
ñúðöåòî? È àêî èìà åäíà âîëÿ è òÿ íå ðàæäà ñèëà, òîãàâà
çàùî ìó å âîëÿòà?
Ñëåäîâàòåëíî óìú, êîéòî ðàæäà ìèñëè, ñúðöå, êîåòî
ðàæäà ÷óâñòâà è âîëÿ, êîÿòî ðàæäà ñèëà, òîâà ñû íýùà, ñú
êîèòî òðýáâà äà ñå çàíèìàâàìå. Óìúòú òðýáâà äà ðàæäà íàé-
õóáàâèòý ìèñëè è ïîñëå íå ñàìî äà ãè ðàæäàøú õóáàâèòý
òýçè ìèñëè, íî òðýáâà è äà ãè îòõðàíèøú. Ìèñëèòý òðýáâà
äà ãè îòõðàíâàòå. Àêî òè íå çíàåøú êàêú äà îòõðàíâàøú ìèñ-
ëèòý è äà ãè ïàçèøú, òî ùå ãè îñàêàòèøú. Ïîíåæå õóáàâèòý
ìèñëè, êîèòî íèé ïðèäîáèâàìå, òý âëèçàòú âú ñòðîåæà íà
íàøåòî òýëî. Õóáàâèòý ÷óâñòâà, êîèòî ïðèäîáèâàìå, âëèçà-
òú ñûùî âú ñòðîåæà íà íàøåòî òýëî è õóáàâèòý ïîñòûïêè.
Çíà÷è ðàçáðàíèòý ìèñëè, ðàçáðàíèòý ÷óâñòâà è ðàçáðàíèòý
ïîñòûïêè, êîèòî ïðèåìàìå, âëèçàòú âú ñòðîåæà íà ñåãàøíî-
òî íè òýëî. Ðåëèãèÿòà íå òðýáâà äà áûäå íýùî îòâëå÷åíî.
Òîçè ñâýòú å íýùî, îòðàæåíèå íà íýùî âúòðåøíî. Ñâýòúòú,
êîéòî âèæäàìå, å ïðîåêòèðàíú, êàòî íà åäíî ïëàòíî, íà åäè-
íú åêðàíú ñå ïðîåêòèðà íýùî âú ãîëýìú ðàçìýðú. Åäèíú ÷îâ-
ýêú, êîéòî èñêà äà ðàçáåðå ðåàëíèÿ ñâýòú, òîé òðýáâà äà ñå
îáúðíå â îáðàòíà ïîñîêà, òîé òðýáâà äà ñå âãëûáè âú ñåáå
ñè. Ñàìî ÷å, êàòî ñå âãëûáÿâà âú ñåáå ñè, òîé ìîæå äà çàñïè.
Ùå çàïî÷íåòå âãëûáÿâàíåòî ñú èçó÷àâàíåòî íà íàé-ìàëêèòý
íýùà âú ñâýòà. Èçó÷àâàéòå ñâîéñòâîòî íà åäíà õóáàâà âàøà
ìèñúëü. Ïðè êîè óñëîâèÿ ñå ðàæäà òÿ âú âàñú. Èçó÷àâàéòå
ñâîéñòâàòà íà åäíî âàøå áëàãîðîäíî ÷óâñòâî ïðè êàêâè óñ-
ëîâèÿ ñå ðàæäà òî. Èìàéòå ñè åäíà ìàëêà êíèæêà è êîãàòî âè
äîéäå åäíà õóáàâà ìèñúëü èëè åäíî õóáàâî ÷óâñòâî, çàáåëå-
æåòå äåíÿ è ÷àñà, êàêâî å áèëî âðåìåòî, äàëè å áèëî îáëà÷íî,
âýòðîâèòî; ïîñëå äàëè å áèëî ëýòíî âðåìå, çèìíî âðåìå è
ïðî÷èå, çà äà ðàçáåðåòå êàêúâú å ïðîèçõîäúòú íà âàøàòà ìè-
ñúëü è êàêâî âè å äàäåíî. Åäíà ìèñúëü, êîÿòî ñå ðîäè ïðåçú
ïðîëýòüòà, èìà åäíî ñâîéñòâî; ðîäåíîòî ïðåçú ëýòîòî - äðó-
ãî ñâîéñòâî; àþ ðîäåíàòà ïðåçú åñåíüòà è çèìàòà - äðóãî

38
ñâîéñòâî.
Çàðîäè ñå öýëú åäèíú ðàçãîâîðú ìåæäó Õðèñòà è òàÿ
ñàìàðÿíêà ïðè êëàäåíåöà. Òÿ íå ìîæå äà ðàçáåðå, ðàáîòàòà å
íåïîíÿòíà çà íåÿ. Êîãàòî Õðèñòîòú ¢ ãîâîðè çà æèâàòà âîäà,
òÿ ðàçáèðà îáèêíîâåíàòà âîäà è êàçâà: “Íýìàøú ïî÷åðïàëî
äà èçâàäèøú âîäà.” Òà êîãàòî àçú âè ãîâîðÿ çà ìèñúëüòà è
âèå ùå ìå ðàçáåðåòå êàêòî ñàìàðÿíêàòà. È âèå ùå êàæåòå:
“Äàéòå ìè ïî÷åðïàëî äà ìîãà äà èçâàäÿ îòú òàçè âîäà.” Õðèñ-
òîñú êàçà íà ñàìàðÿíêàòà: “Èäè è ïîâèêàé ìûæà ñè.” À ïúêú
êîé å ìûæúòú? - Óìúòú. Òÿ áýøå áåçú ìûæú, ïîíåæå íå ìî-
æåøå äà ìèñëè.
È âèå, àêî íå ìîæåòå äà ìèñëèòå, òîãàçú âàøàòà ìè-
ñúëü å íåðàçáðàíà. Ñåãà òðýáâà äà èìàòå åäèíú óìú. Àêî ñòå
áåçú óìú, òîãàâà íýìàòå ìûæú. Âñýêè èñêà äà áûäå ìûæåñò-
âåíú. Òè íå ìîæåøú äà áûäåøú ìûæåñòâåíú, àêî íýìàøú
óìú. Òè íå ìîæåøú äà áûäåøú óñòîé÷èâú, àêî íýìàøú ñúð-
öå, ñúðöåòî å, êîåòî äàâà óñòîé÷èâîñòü íà õàðàêòåðà. Óìúòú
äàâà ìûæåñòâî, à ïúêú ñúðöåòî äàâà óñòîé÷èâîñòü. Çàòîâà
ìûæúòú ñå îòëè÷àâà ñú ñèëà, à æåíàòà ñú óñòîé. Òóðè åäíà
æåíà âú êûùè è ùå âèäèøú öýëàòà êûùà ùå å ïúëíà ñàìî âú
íýêîëêî ãîäèíè è ñú êàêâî ëè íå: ãàðäåðîáè, òèãàíè, ñûäèíè,
ïàíèöè, ìàëêè ïåòàëà, ÷å ïàíòàëîíè, îáóùà, êúëáà, âðåòåíà.
Àçú ñåãà ïðåíàñÿìú ôàêòà îòú âúíøíèÿ æèâîòú âú âúòðåø-
íèÿ. Âñè÷êî, êîåòî ñòàâà îòú âúíú, ñòàâà è âú íàñú. ×åñòî âú
õîðàòà èìà åäèíú áèòú-ïàçàðú. Íå å íåîáõîäèìî äà èìàøú
òîëêîâà ìíîãî. Òåáå òè òðýáâà ìíîãî ìàëêî: åäíà ñòîìíà,
åäíà ìàëêà ÷àøêà, åäíà ìàñè÷êà, åäèíú ñòîëú, åäèíú òèãàíú,
ìàëêî õëýáú, íýêîëêî ÿáúëêè è ñâúðøåíà ðàáîòà. À ïúêú òè
ìèñëèøú äà èìàøú 100-200 îâöå, õèëÿäè ãîâåäà, äà èìàøú
íýêîëêî ìèëèîíè - 10, 15, 20 ìèëèîíà è ò.í.
Èìà ÷îâýøêè ìèñëè, êîèòî ñòðóâàòú ïî 15 000. Çà äà
ñå îáðàçóâà òàçè ìèñúëü, íåéíàòà ìàòåðèÿ íå å äîøëà îòú
çåìÿòà, íî òÿ å äîøëà îòú äàëå÷íèòý ïðîñòðàíñòâà - ñïåöè-
àëíè ñûùåñòâà ñû ÿ äîíåñëè. Àçú ñåãà ãîâîðÿ çà èçâåñòíè
ìèñëè. Íýêîé ïûòü òè èìàøú åäíà ìèñúëü è ìèñëèøú, ÷å òÿ
å äîøëà âú òåáå òàêà. Íå. Òîâà å ðåçóëòàòú îòú åäíî âúçâè-

39
øåíî ñûùåñòâî, êîåòî îòú îáè÷ú êúìú âàñú âè å äàëî òàçè
ìèñúëü è ñå âðúùà íàçàäú. Âñè÷êè õóáàâè, ñâýòëè ìèñëè è
ñâýòëè ÷óâñòâà ñû ïîäàðúöè îòú îíýçè âàøè ïðèÿòåëè, êîè-
òî âè îáè÷àòú è ñû âè äîíåñëè òýçè ïîäàðúöè. Ìîæå âú ãî-
äèíàòà äà èìàøú åäèí òàêúâú ïîäàðúêú è òîãàçú çà âòîðàòà
ãîäèíà èëè çà ñëåäóþùàòà ãîäèíà æèâîòúòú âè ñå ïðîìýíÿ-
âà. Íî íýêîé ïûòü íèå íå îöýíÿâàìå òýçè ìèñëè è êàçâàìå:
“Çàùî íè ñû òýçè ìèñëè?” È ãè òóðèøú íàñòðàíè. Íå, õâàíè
òàçè ìèñúëü. Òàçè ìèñúëü òè íîñè áëàãîñëîâåíèå îòú Áîãà.
Âñýêà ðàçáðàíà ìèñúëü, âñýêî ðàçáðàíî ÷óâñòâî è âñýêà ðàç-
áðàíà ïîñòûïêà ñû åäíî âåëèêî áëàãîñëîâåíèå. È âñè÷êè âå-
ëèêè õîðà ñå îòëè÷àâàòú ñú òîâà, ÷å òý ãè îöåíÿâàòú.
Õðèñòîñú êàçâà: “Àçú èìàìú ÿñòèå äà ÿìú. È ìîÿòà çà-
äà÷à å äà ñëóãóâàìú. Íå äîéäîõú äà èçïúëíÿ ñâîÿòà âîëÿ, íå
äîéäîõú äà æèâýÿ êàêòî èñêàìú, íî äîéäîõú äà èçïúëíÿ Âî-
ëÿòà íà Îòöà, Êîéòî ìå å èçïðàòèëú.” È âèå ñòå èçïðàòåíè íà
çåìÿòà äà èçïúëíèòå åäíà ìèñèÿ. Òàçè ìèñúëü å íàé-ïúðâî âú
òîâà äà ñå íàó÷èòå äà âúçïðèåìåòå õóáàâèòý ìèñëè, ÷óâñòâà
è ïîñòûïêè. È àêî íàó÷èòå òîâà, êàòî çàìèíåòå íà äðóãèÿ
ñâýòú, âèé ìíîãî ñòå ïðèäîáèëè. È îòú òàìú íàñåòíå ùå èìàòå
äà ó÷èòå ìíîãî äðóãè íýùà.
Ñåãà âè ïîæåëàâàìú ñëåäíîòî: òàçè ìèñúëü, êîÿòî âè
äàäîõú äíåñú ïðèåìåòå ÿ è ìèñëåòå âúðõó íåÿ, çà äà èìàòå
Áîæèåòî áëàãîñëîâåíèå.

Îò÷å íàøú
6 ÷.2 ì.

(Ïðè îãíèùåòî âñè÷êè ñú Ó÷èòåëÿ íàïðàâèõìå ïà-

íåâðèòìè÷íèòý óïðàæíåíèÿ. Îòëè÷íî ñëúíöå ãðýå.)

Íåäýëíî óòðèííî ñëîâî

16 þëèé 1939 ã., Ðèëà,
Âòîðîòî åçåðî Åëú-Áóðú

40
 ×ÅÒÈÐÈ ÎÑÍÎÂÍÈ ÏÐÀÂÈËÀ
ÍÀ ÕÈÃÈÅÍÀÒÀ

Íåáåòî ïðîøàðåíî ñú îáëàöè,

âðåìåòî õëàäíî, âýòúðú.
Ìîëèòâåíèÿòú âðúõú ïðè Ðèëñêèòý åçåðà.

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”

Ùå âè ïðî÷åòà 5 ãëàâà îòú ïîñëàíèåòî êúìú Ãàëàòÿ-

íèòý. Îòú íåÿ ùå âèäèòå êàêâà èäåÿ ñû èìàëè ïúðâèòý ïîñ-
ëåäîâàòåëè íà õðèñòèÿíñòâîòî.
(Ïðî÷åòîõà ñå îòú 1-3 ñòèõú.) [“Ñòîéòå ïðî÷åå
ïîñòîÿííè âú ñâîáîäàòà ñú êîÿòî íè Õðèñòîñú îñâîáîäè,
è íå ñå ïîäëàãàéòå ïàêú ïîäú èãî íà ðàáñòâî. Åòî, àçú
Ïàâåëú âè êàçâàìú ÷å àêî ñå îáðýçâàòå Õðèñòîñú íýìà äà
âè ïîëçóâà íèùî. À ïúêú ñâèäýòåëñòâóâàìú íà âñýêèãî ÷å-
ëîâýêà êîéòî ñå îáðýçâà ÷å å äëúæåíú äà èçïúëíè âñè÷êèÿ
çàêîíú.”] Îáðýçâàíåòî å åäèíú ñòàðú çàêîíú. Ëîçàòà ñå îá-
ðýçâà, çà äà äàäå ïîâå÷å ãðîçäå. Áúëãàðèíúòú çíàå, ÷å èìà
îáðýçàíè è íåîáðýçàíè ïðú÷êè. Èìà åäèíú âúíøåíú çàêîíú,
âñýêè èñêà äà áûäå áîãàòú, õóáàâî îáëå÷åíú, èçïðàâåíú ïðå-
äú õîðàòà. Òàÿ å âúíøíàòà ñòðàíà.
(Ñòèõîâå 4-5.) [“Âèå êîèòî ñå îïðàâäàâàòå ÷ðýçú
çàêîíà îòñòðàíèõòå ñå îòú Õðèñòà: îòïàäíàõòå îòú
áëàãîäàòüòà. Çàùîòî íèå ÷ðýçú Äóõà îæèäàìå íàäåæ-
äàòà íà îïðàâäàíèåòî îòú âýðà.”] Âú òýçè ñòèõîâå ñå ãî-
âîðè çà îïðàâäàâàíåòî è îñâîáîæäàâàíåòî.
(Ñòèõîâå 6-10.) [“Çàùîòî âú Õðèñòà Èñóñà íèòî
îáðýçâàíåòî èìà íýêàêâà ñèëà íèòî íåîáðýçâàíåòî, íî âýðà
êîÿòî äýéñòâóâà ñú ëþáîâü. Âèå âúðâýõòå äîáðý: êîé âè
âúçáðàíè äà ñå íå ïîêîðÿâàòå íà èñòèíàòà? Òîâà ïðýäóì-
âàíå íå å îòú îíîãîçú êîéòî âè å ïðèçâàëú. Ìàëêî êâàñú

41
âñåòî òýñòî çàêâàñâà. Àçú ñúìú óâýðåíú çà âàñú âú Ãîñïî-
äà ÷å íýìà äà ïîìèñëèòå íèùî äðóãî; à êîéòî âè ñìóùàâà,
òîé ùå ïîäïàäíå ïîäú íàêàçàíèå, êîé áèëú äà áèëú.”] Âú
âñýêî îáùåñòâî èìà õîðà, êîèòî ñå ñìóùàâàòú. Ñìóùàâàòú
ñå òèÿ, êîèòî ñå çàíèìàâàòú ñàìî ñú ëè÷íèÿ æèâîòú, ñú ñåáå
ñè. Òàêèâà íàâñýêûäå ãè èìà. È âú ñâýòà ãè èìà è âú ðåëèãè-
ÿòà ãè èìà. Âñýêè, êîéòî ñå çàíèìàâà ñàìî ñú ñåáå ñè, òîé è
ñåáå ñè ñìóùàâà è äðóãèòý ñìóùàâà. Çàùîòî ÷îâýêú å äî-
øåëú íà çåìÿòà íå äà ñëóæè íà ñåáå ñè, à íà Áîãà. È ùå îñòà-
âè òîé Áîãú äà îïðàâè ðàáîòèòý. È äà íå ñå ìåñè âú Áîæèèòý
ðàáîòè.
(Ñòèõîâå 11-13.) [“È àçú, áðàòèå, àêî ùå ïðîïîâý-
äâàìú îáðýçâàíå, çàùî îùå äà ìå ãîíÿòú? Òîãàçú áè ñå ìàõ-
íàëà ñúáëàçúíüòà íà êðúñòà. Äàíî ñå îòñý÷åõà òýçè êîè-
òî âè ðàçâðàùàâàòú. Çàùîòî âèå, áðàòèå, íà ñâîáîäà
áýõòå ïðèçâàíè; ñàìî íå óïîòðýáÿâàéòå ñâîáîäàòà çà
ïðè÷èíà íà ïëúòüòà, íî ñú ëþáîâü åäèíú äðóãú ñè ñëóãó-
âàéòå.”] Ñëóãóâàíåòî áåçú ëþáîâü íýìà íèêàêâè ïîñëåäñò-
âèÿ.
(Ñòèõîâå 14-18.) [“Çàùîòî âñè÷êèÿòú çàêîíú âú åä-
íà ðý÷ü ñå èçïúëíÿâà, ñèðý÷ü, âú òàçè: Äà âúçëþáèøú áëèæ-
íàãî òâîåãî êàêòî ñàìàãî ñåáå ñè. Àêî ëè ñå õàïåòå åäèíú
äðóãú è ñå ÿäåòå, ïàçåòå ñå äà íå áè åäèíú äðóãú äà ñå èçò-
ðýáèòå. Ïðî÷åå êàçâàìú: Õîäåòå ïî Äóõó è íýìà äà èçâúð-
øâàòå ïîõîòèòý íà ïëúòüòà. Çàùîòî ïëúòüòà ïîõîòñ-
òâóâà ïðîòèâíîòî íà Äóõà, à Äóõúòú ïðîòèâíîòî íà
ïëúòüòà; à òý ñå ïðîòèâÿòú åäíî íà äðóãî, òàêà ùîòî
äà íå ïðàâèòå òîâà êîåòî èñêàòå. Íî àêî ñå âîäèòå îòú
Äóõà íå ñòå ïîäú çàêîíú.”] Âú òýçè ñòèõîâå ñå ãîâîðè çà
ïðýëþáîäýÿíèåòî. Ïðýëþáîäýÿíèå âú øèðîêú ñìèñúëú çíà-
÷è ñëåäíîòî: ùîìú òè îáè÷àøú õîðàòà ïîâå÷å îòú êîëêîòî
Áîãà, òè ïðýëþáîäýéñòâóâàøú. Ùîìú îáè÷àøú õðàíàòà è
îáëåêëîòî ïîâå÷å îòú Áîãà, òè ïðýëþáîäýéñòâóâàøú. Âú ìíî-
ãî øèðîêú ñìèñúëú ùå âçåìåòå òîâà.
(Ñòèõú 19.) [“È äýëàòà íà ïëúòüòà ñû ÿâíè: òý
ñû ïðýëþáîäýÿíèå, áëóäú, íå÷èñòîòà, ïîõîòëèâîñòü,”]
Èäîëîñëóæåíèå çíà÷è ñëåäíîòî: èäîëîñëóæåíèå å, êîãàòî ÷î-

42
âýêú ñëóæè íà òîâà, êîåòî íå å ðåàëíî.
(Ñòèõú 20.) [“èäîëîñëóæåíèå, ÷àðîäýéñòâî, âðàæ-
äè, ðàçïðè, ðåâíîâàíèÿ, sðîñòè, êðàìîëè, ðàçäîðè, åðåñè,”]
Ïëúòüòà åäíî âðåìå ÿ ðàçïûâàõà, à ñåãà ÿ âúçïèòàâàòú. Åäíî
âðåìå ó÷èòåëèòý âúçïèòàâàõà ó÷åíèöèòý ñú ôàëàãà, ò.å. ùå
òóðÿòú äâàòà êðàêà íà ó÷åíèêà ìåæäó äâå äúðâåòà è ó÷èòåëüòú
ñú òîÿãàòà ùå íàëàãà. Ïîñëå íàêàçàíèåòî ñòàâàëî ïî äðóãú
íà÷èíú: ùå òóðÿòú ó÷åíèêà íà ãúðáà íà äðóãú ó÷åíèêú è ùå
ãî óäðÿòú ñú òîÿãà ïî çàäíèöàòà, çà äà ñòàíå ó÷åíú ÷îâýêú.
Ñëåäú òîâà ó÷èòåëüòú çàïî÷âàëú äà óäðÿ ïî åäíà ïëåñíèöà
îòú åäíàòà è äðóãàòà ñòðàíà íà ó÷åíèêà. Òóðÿ ãè íà êîëýíè.
Ñåãà èìú íàìàëÿâàòú áåëåæêèòý, çà äà ïîñòèãíàòú ñâîÿòà âúç-
ïèòàòåëíà öåëü.
(Ñòèõîâå îòú 21 äî êðàÿ.) [“çàâèñòè, óáèéñòâà,
ïèÿíñòâà, êîùóíñòâà è ïîäîáíèòý íà òýõú; çà êîèòî âè
ïðýäñêàçâàìú, êàêòî è ïðýäðåêîõú, ÷å êîèòî ïðàâÿòú òàê-
âèçú ðàáîòè íýìà äà íàñëýäÿòú öàðñòâîòî Áîæèå. À ïëî-
äúòú íà Äóõà å ëþáîâü, ðàäîñòü, ìèðú, äúëãîòúðïýíèå,
áëàãîñòü, ìèëîñåðäèå, âýðà, êðîòîñòü, âúçäúðæàíèå: ïðî-
òèâú òàêâèçú íýìà çàêîíú. À êîèòî ñû Õðèñòîâè ðàçïå-
ëè ñû ïëúòüòà íàåäíî ñú ñòðàñòèòý è ïîõîòèòý ¢. Àêî
Äóõîìú æèâýåìú, Äóõîìú è äà õîäèìú. Äà íå áèâàìå òùåñ-
ëàâíè òà äà ñå ðàçäðàçíÿâàìå åäèíú äðóãú è åäèíú äðóãú
äà ñè çàâèæäàìå.”] Ñåãà àçú èñêàìú, êàòî âè ãîâîðÿ, äà ñå
îñâîáîäèòå îòú ëè÷íèÿ åëåìåíòú. Çàùîòî âñýêîãà, êîãàòî ñå
ãîâîðè, âñýêè âçåìà íýùàòà âúðõó ñåáå ñè.
Àêî åäíà ìëàäà áóëêà ñå îáëå÷å ñú áóë÷èíñêàòà ñè ðîêëÿ
è îòèäå äà ãîòâè, ìèñëèòå ëè, ÷å íåéíàòà ðîêëÿ ùå îñòàíå
÷èñòà. Íýìà. Ñåãà òðýáâà ëè äà îòèâà òÿ ñú áóëñêàòà ñè ðîê-
ëÿ äà ãîòâè. Íå å ëîøî äà ãîòâè ñú áóëñêàòà ñè ðîêëÿ, íî
òîãàçú íå òðýáâà äà îòèâà âú îáèêíîâåíàòà êóõíÿ, à òðýáâà
äà îòèäå âú ãðàäèíàòà, äà ñúáåðå ïëîäîâå, äà ãè èçìèå ñú
âîäà è äà ãè ïîäíåñå. Èëè äà âçåìå ãðóõàíî æèòî, äà ãî òóðè
âú ÷èíèÿ è äà ãî äàäå íà ñâîÿ âúçëþáåíú. À ïúêú ùîìú òðýáâà
äà ãîòâè âú êóõíÿòà, òÿ òðýáâà äà ñúáëå÷å áóë÷èíèòý äðåõè.
Òîâà å ñàìî åäíî èçÿñíåíèå. Àêî íîñèøú ïîñòîÿííî áóëñ-
êèòý ñè äðåõè, òè ùå âëåçåøú âú ñòúëêíîâåíèå ñú âñè÷êèòý

43
õîðà. Àêî òàçè ìëàäà áóëêà îòèäå ñú òýçè äðåõè ïðè ðàáîò-
íèòý õîðà, òî òý ñú ñâîèòý ïèïàíèÿ ùå ðàçâàëÿòú äðåõèòý è
òÿ ùå ñå ñêàðà ñú âñè÷êè õîðà. Òÿ ùå êàæå: “Íå çíàåòå ëè, ÷å
òîâà å áóëñêàòà ìè ðîêëÿ, çàùî ÿ ïèïàòå?” Óìåíú ëè å ñåãà
òîçè íåéíú âúïðîñú? Íå å óìåíú. Òîâà å òùåñëàâèå âú äàäå-
íú ñëó÷àé îòú íåéíà ñòðàíà. À ïúêú àêî îòèâà òÿ ìåæäó äðó-
ãèòý áóëêè, êîèòî ñå îáëåêëè ñú áóëñêè äðåõè, òîãàçú òÿ èìà
ïðàâî äà ñå îáëå÷å ñú áóëñêè äðåõè, à íå ñú ðàáîòíè÷åñêè.
Òîãàâà òÿ íå òðýáâà äà îáëå÷å ðàáîòíèòý äðåõè. Õîä¢ ñú
÷èñòè äðåõè ìåæäó ÷èñòèòý, à ïúêú êîãàòî õîäèøú ìåæäó
íå÷èñòèòý, õîä¢ ñ íå÷èñòè äðåõè. Òîâà å âúíøíî, ïðàêòè-
÷åñêî ïðàâèëî. Âçåìåòå òýçè, êîèòî ñå çàíèìàâàòú ñú áîÿä-
æèéñòâî. Âèíàãè òý îáëè÷àòú ïðè ðàáîòàòà íàé-øàðåíè è ïî-
ïðîñòè. Íýêîé ïûòü ãè âèêàìå âú êûùè. Òîãàâà òý íýìà äà
áîÿäèñâàòú ñú õóáàâèòý äðåõè, êîèòî íîñÿòú îáèêíîâåíî.
Ãëåäàìú íýêîé ïûòü õîðàòà ñå ñïèðàòú âúðõó áîÿäæèéñêèòý
äðåõè. Òý íèùî íå çíà÷àòú. Òîâà ñû ðàáîòíè äðåõè.
Æèâîòà íà ÷îâýêà íå ñåäè âú åäíà âúíøíà îáñòàíîâêà.
Ñåãà ïîãðýøêàòà ñåäè âú ñëåäíîòî: äåöàòà íýêîé ïûòü ïðà-
âÿòú ïîãðýøêà ïðè ïèñàíå íà áóêâèòý. Ïîãðýøêàòà ìîæå äà
ñåäè âú òîâà, ÷å ó÷åíèêúòú [íå] å íàïðàâèëú áóêâàòà òîëêîçú
ãîëýìà, êîëêîòî òðýáâà. Ó÷èòåëüòú òóðèëú åäíà íîðìà, êîë-
êî ãîëýìà òðýáâà äà áûäå áóêâàòà. È àêî ÷îâýêú íàïðàâè
ïîãðýøêà, ó÷èòåëüòú êàçâà: “Íå å ïðàâî òîâà íýùî.” Îñòà-
âåòå äåòåòî äà ïèøå áóêâèòý ãîëýìè, êîëêîòî èñêà. È ñëåäú
âðåìå, êîãàòî äåòåòî ñå íàó÷è äà ïèøå õóáàâî, òî ïîñëå ñà-
ìî ùå ñè íàìåðè ñâîèòý ïðàâèëà. Íàé-ïúðâî íå ùå ìîæå äà
ãè ïèøå ïðàâèëíî, êàêòî ñû íà äúñêàòà, âñå ùå ãè èçêðèâè.
Ñåãà òýçè ñðàâíåíèÿ òðýáâà äà ãè òóðèòå âú äåéñòâèå.
Íýêîé ïûòü âèé ñå çàíèìàâàòå åäèíú ñú äðóãè. Âèé íå ñå
ïîçíàâàòå. Âèé ñ÷èòàòå, ÷å íýêîè ñû äîáðè, à íýêîè ëîøè.
Ïî êàêâî ñå ðàçëè÷àâàòú ëîøèòý õîðà è ïî êàêâî äîáðèòý?
Âñýêè ÷îâýêú, êîéòî å ñèëåíú, õîðàòà ãî ñ÷èòàòú çà ëîøú
÷îâýêú, à êîéòî å ìåêú, ñ÷èòàòú ãî çà äîáúðú ÷îâýêú. Ïèòà-
ìú ñåãà: êàëüòà äîáðà ëè å? Ïðàõúòú äîáúðú ëè å? Âèé êàç-
âàòå, ÷å êàëüòà å ëîøà, ïîíåæå îêàëâà. Ïðàõúòú íå âè êàëÿ, à
òîé äîáúðú ëè å? Âèé êàçâàòå çà íýêîãî, ÷å òîé å äîëåíú ÷î-

44
âýêú. Ïðàõúòú íå å äîëåíú, òîé å ãîðåíú íàäú ãëàâàòà âè, à
ïúêú òîé âëèçà âú äðîáîâåòý âè è ãè çàðàçÿâà. Çíà÷è ñðàâíå-
íèåòî íå å íà ìýñòî.
Ëîøú, äîëåíú ÷îâýêú å îíçè, êîéòî íå çíàå êàêú äà
óïîòðýáÿâà Áîæèÿòà ëþáîâü, à ïúêú äîáúðú ÷îâýêú å îíçè,
êîéòî çíàå êàêú äà óïîòðýáÿâà Áîæèÿòà ëþáîâü. Ëîøèÿòú
÷îâýêú, íå ÷å å ëîøú, íî íå å ó÷åíú ÷îâýêú, íå çíàå êàêú äà
èçïîëçóâà ñâýòëèíàòà, êîÿòî Áîãú ìó å äàëú. Íýêîé ïûòü íà-
ëè áîëýäóâàòå è õîäèòå ïðè ëýêàðü. Òîé ùå êàæå, ÷å ñè ìà-
ëîêðúâåíú. Âú êàêâî ñåäè ìàëîêðúâèåòî? Åäèíú ëýêàðü ùå
îïðåäýëè, ÷å ÷åðâåíèòý êðúâíè òåëöà ñû ñå íàìàëèëè, à ïúêú
áýëèòý ñû ñå óâåëè÷èëè. È òîãàâà òîé ùå âè ïðåïîðû÷à íýêîè
õðàíè, çà äà ñå óâåëè÷àòú ÷åðâåíèòý òåëöà. Íî òîâà å ìíîãî
ïîâúðõíîñòíî îïðåäýëåíèå. Çäðàâåòî íå çàâèñè îòú ÷åðâå-
íèòý êðúâíè òåëöà. Ñíîùè äúðæàõú åäíà ëåêöèÿ áåçú äà èñ-
êàìú. Äàäîõú äèàãíîçà êîé å çäðàâú ÷îâýêú. Íàïðàâèõú îïè-
òú íà íýêîè áðàòÿ è ñåñòðè, çà äà èìú ïîêàæà êîé å çäðàâú è
êîé íå å. Êîèòî áýõà òàìú, òý çíàÿòú, à ïúêú êîèòî íå áýõà,
òý íýìàòú èäåÿ çà òîâà. Íî ñåãà íýìà äà äàâàìú îáÿñíåíèÿ.
Îíýçè, íà êîèòî êàçàõú, òý âèäýõà êîé å çäðàâú, íî íå âèäý-
õà êîé å áîëåíú, íå âèäýõà ïî êàêâî ñå ïîçíàâà áîëíèÿ, ïîíå-
æå âñè÷êè ïðèñûòñòâóþùè òàìú áýõà çäðàâè. Ïîêàçàõú èìú
íà ñâýòëèíàòà êîé å åñòåñòâåíèÿ öâýòú íà êîæàòà.
Íèé ñìå òóêú ïðè åäíà îáñòàíîâêà áëàãîïðèÿòíà è èç-
âýñòíè èäåè ñàìî òóêú ìîæåìú äà ãè âúçïðèåìåìú, ïðè òî-
çè, ÷èñòèÿ âúçäóõú. Âú åäèíú êëàñú âèé íèêîãà íå ìîæåòå äà
âúçïðèåìåòå òèÿ èäåè, êîèòî òóêà ìîæåòå äà âúçïðèåìåòå.
Âú êëàñà ùå âúçïðèåìåòå äðóãè èäåè, äðóãè ìèñëè, äðóãè
÷óâñòâà. Òàìú äðóãà ìàòåðèÿ ùå âëåçå âú âàñú, à òóêú - äðó-
ãà, çàùîòî ìàòåðèÿòà ñå îòëè÷àâà ïî òîâà, ÷å òÿ èìà áåçá-
ðîéíè êà÷åñòâà âú ñåáå ñè. Íå å ïðîñòà ðàáîòà ìàòåðèÿòà.
Ìàòåðèÿòà èìà áåçáðîé ñòåïåíè - ïî-ãðóáè è ïî-ôèíè ñòåïå-
íè. Âú åäíî ðåëèãèîçíî îáùåñòâî òðýáâà äà çíàÿòú êàêú äà
äîñòàâÿòú òàÿ ôèíà ìàòåðèÿ. Âèå çíàåòå, ÷å êîãàòî èìàòå
åäíà õóáàâà äðåõà, êàòî ÿ îáëå÷åòå, êîëêî å ïðèÿòíî íà òýëîòî.
À ïúêú êîãàòî èìàòå äðåõà îòú êîçèíà, òÿ íå å òàêà ïðèÿòíà.
Ñâýòèèòý ñû íîñèëè äðåõè îòú êîçèíà. Òîâà å âúíøåíú ìå-

45
òîäú. Òý ñû óïîòðåáÿâàëè äðåõà îòú êîçèíà, çà äà ìóøêà òÿ
òýëîòî, òà ìèñúëüòà äà áûäå âèíàãè îòïðàâåíà êúìú Áîãà.
Íèé ñåãà ÷åñòî ïîâòàðÿìå, ÷å òðýáâà äà îáè÷àìå Áîãà.
Íî òýçè äóìè ñû âñå îùå íýùî âúíøíî. Òîâà å àíàëîãè÷íî
íà äðåõàòà îòú êîçèíà. Íå ïîâòàðÿéòå íà äðóãèòý, ÷å òðýáâà
äà îáè÷àòú Áîãà. Âèå, êàòî âëåçåòå âú êûùàòà íà íýêîãî, íå
òðýáâà äà êàçâàòå, ÷å âú êûùàòà òðýáâà äà èìà òîïëèíà, ÷å
òðýáâà äà èìà ïå÷êà. Íî òè ñè íîñè åäíà åëåêòðè÷åñêà ïå÷êà
è ñè ïðèêàçâàé ñú õîðàòà è ñëåäú ïîëîâèíú ÷àñú äà ñå ñòîïëè
êûùàòà. È äà êàæàòú õîðàòà: “Òóêú ñòàíà ïî-òîïëî. Ïðåäè
äà èçãðýå ñëúíöåòî áýøå ìàëêî ïðîõëàäíî è äîéäå åäíî âúç-
âèøåíî ñûùåñòâî è íè ñòîïëè íàñú âñè÷êèòý.” Íèé êàçâàìå:
“Ãäå å Ãîñïîäü?” - Ãîñïîäü äîéäå ñú ñâýòëèíàòà, âëåçå âú
óìà âè è ìèñúëüòà ïî÷íà äà ðàáîòè. Ñú òîïëèíàòà âëåçå âú
ñúðöàòà âè è ñú ñèëàòà ñè âú âîëÿòà âè. È íèå ïî÷âàìå äà
ìèñëèìú è äà ÷óâñòâóâàìå.
Íèé èñêàìå äà ñè ïðåäñòàâèìú êàêúâú å Ãîñïîäü. Òîé
å íàé-êðàñèâîòî ñûùåñòâî, êîåòî ìîæåòå äà ñè ïðåäñòàâèòå.
×îâýêú, çà äà ìîæå äà ãî âèäè, òîé íàé-íàïðåäú òðýáâà äà ñè
ïðèó÷è î÷èòý, êàòî ãëåäà õîðàòà è äðóãè ïðåäìåòè. È êàòî
âèäè íàé-êðàñèâîòî ñûùåñòâî òîé ìîæå äà ñè ïðåäñòàâè äî
èçâåñòíà ñòåïåíü êàêúâú å Áîãú. Êðàñîòàòà å ñâúðçàíà ñú èñ-
òèíàòà. ×îâýêú íèêîãà íå ìîæå äà áûäå êðàñèâú, àêî íå îáè-
÷à èñòèíàòà. ×îâýêú íèêîãà íå ìîæå äà áûäå êðàñèâú, àêî íå
îáè÷à ìûäðîñòüòà. ×îâýêú íèêîãà íå ìîæå äà áûäå êðàñèâú,
àêî íå îáè÷à ëþáîâüòà. Çà äà áûäåøú êðàñèâú òðýáâà äà îáè-
÷àøú ëþáîâüòà. Ëþáîâüòà å íàé-êðàñèâèÿ äîñòûïåíú îáðà-
çú, êîéòî ìîæåìú äà âèäèìú. È êîãàòî ãî âèäèìú, æèâîòúòú
ñå îñìèñëÿ. Ó÷åíèòý õîðà ãî íàðè÷àòú èäåàëú, ñìèñúëú íà
æèâîòà, öýëü. Âñè÷êî òîâà, êîåòî õîðàòà âúðøàòú â ñâýòà, ãî
âúðøàòú ñàìî çà ëþáîâüòà. È âòîðàòà êðàñîòà, òîâà å
ìûäðîñòüòà. Ñëåäú ëþáîâüòà ùå äîéäå äà ïðèäîáèåøú êðà-
ñîòàòà íà ìûäðîñòüòà. Êðàñèâèÿòú ÷îâýêú å ïðèÿòåíú è äîñ-
òûïåíú. Òîé å äîñòûïåíú íà âñè÷êè. Òîé íå ïðåçèðà íèêîãî.
Àçú íå ãîâîðÿ çà êðàñîòàòà íà ñâýòà, íî çà îíàçè êðàñîòà íà
äóøàòà. Êðàñèâèÿòú ÷îâýêú, êàòî ïîãëåäíå, íà âñè÷êè ñå ðàä-
âà è íà âñè÷êè èçïðàùà ñâýòëèíà. Ñëúíöåòî å êðàñèâî. È àêî

46
òî íå ïðàùà ñâîÿòà ñâýòëèíà, íýìà äà ãî âèæäàøú. Êðàñèâè-
ÿòú ÷î-âýêú çíàå ãäå ñòîè êðàñîòàòà. Êðàñîòàòà âú ëþáîâüòà
ñåäè âú òîïëèíàòà. Àêî òè íýìàøú îíàçè èñòèíñêà òîïëèíà
íà æèâîòà, òè íå ìîæåøú äà áûäåøú êðàñèâú. Òîïëèíàòà å,
êîåòî äàâà îíîâà õóáàâîòî ðàçïîëîæåíèå íà ÷îâýêà. Êîãàòî
ñè ïîñòàâåíú è ïðè íàé-íåáëàãîïðèÿòíèòý óñëîâèÿ, òîïëè-
íàòà ùå òè äàäå ðàçïîëîæåíèå. È òàçè òîïëèíà å èñòèíñêî
áîãàòñòâî âú ñâýòà, èñòèíñêà ñèëà. Ñú íåÿ íàâñýêûäå ìîæå-
øú äà ñè îòâîðèøú ïûòÿ. Íàëè íýêîé ïûòü õîðàòà ñå ó÷àòú,
èñêàòú äà ñè îòâîðÿòú ïûòü. Òè áåçú òîïëèíà, áåçú äîáðè
÷óâñòâà è áåçú ëþáîâüòà ùå èìàøú ïûòÿ ñè íàâñýêûäå çàò-
âîðåíú. Çàùîòî õîðàòà ìîãàòú äà òå îáè÷àòú, êîãàòî òè íî-
ñèøú Áîæåñòâåíîòî áëàãî è ñâîáîäíî ãî ðàçäàâàøú. Ùîìú
ñè ñêúðæåâú íà òîâà áëàãî è òóêú íå ìîãàòú äà òå îáè÷àòú è
íà Íåáåòî íå ìîãàòú äà òå îáè÷àòú.
Åäèíú àíãåëú ðàçäàâà ñâîáîäíî áëàãàòà. Òýçè àíãåëè,
êîèòî ñâîáîäíî ðàçäàâàõà áëàãàòà, Áîæèèòý áëàãà, ñû ñâýòëè
äóõîâå, à îíåçè, êîèòî íå ðàçäàâàõà ñâîáîäíî òèÿ áëàãà, ñû
òûìíèòý, ïàäíàëèòý äóõîâå. È ìåæäó õîðàòà å òîâà ðàçäý-
ëåíèå. Äîêàòî âèå ñâîáîäíî ðàçäàâàòå áëàãàòà, âèé ñòå [íà]
ïðàâèëíèÿ ïûòü, íå ñå ïëàøåòå. Âèé ìèñëèòå, ÷å êàòî ðàçäà-
âàòå, ùå îñèðîìàøååòå. Êîéòî ðàçäàâà Áîæèèòý áëàãà, íè-
êîãà íå îñèðîìàøàâà. Ìèñëèòå ëè, ÷å îíçè ÷ó÷óðú, êîéòî
ðàçäàâà âîäàòà íà ÷èñòîòî åçåðî, ùå îñèðîìàøåå. Àêî íå
ðàçäàâà, òî õîðàòà ùå èçîñòàâÿòú òàçè ÷åøìà è ùå ïîñòàâÿ-
òú ÷ó÷óðú íà äðóãî ìýñòî è òîãàçú òîçè ÷ó÷óðú, êîéòî íå
ðàçäàâà, ùå îñèðîìàøåå. Àêî âèé ñïèðàòå åäíî Áîæåñòâåíî
áëàãî, òî òîâà áëàãî ùå îòèäå íà äðóãî ìýñòî. È îíçè, êîéòî
ðàçäàâà ñâîáîäíî Áîæèåòî áëàãî, Áîãú ìó äàâà âú èçîáèëèå.
À àêî ñïèðà Áîæèåòî áëàãî, òîãàâà ñå ñïèðà è Áîæèåòî áëàãî
êúìú íåãî. È òîãàâà ñå ðàæäà ïðîòèâîðå÷èå. Âñè÷êè ïðîòè-
âîðå÷èÿ âú âàñú ñå ÿâÿâàòú òîãàâà. Íå ñïèðàéòå Áîæèèòå áëà-
ãà, âèé ñòå îòãîâîðíè. Àêî íàðóøàâàòå òîâà ïðàâèëî, òî ñå
äúëæè íà ìèíàëèòý ïîêîëåíèÿ è íà ìèíàëèòý âàøè ñûùåñò-
âóâàíèÿ. Êàêâèòî ñòå áèëè âú ìèíàëîòî, òàêèâà ñòå è ñåãà.
Âú ìèíàëîòî ñòå èìàëè ìíîãî âúçãëåäè çà æèâîòà. Âèé
ñòå áèëè âú ïîëîæåíèåòî íà ìàëêè, áèëè ñòå âú ïîëîæåíèåòî

47
íà ãîñïîäàðü, íà ñëóãà, íà áàùà, íà ìàéêà, íà áðàòú, íà ñåñò-
ðà. Áàùàòà äàâà, ìàéêàòà îáðàáîòâà. Áàùàòà íèêîãà íýìà äà
îáðàáîòâà íýùàòà. Ìàéêàòà ùå ãè îáðàáîòè. Ìàéêàòà å ïðî-
âîäíèêú íà áëàãàòà, êîèòî áàùàòà äàâà. À ïúêú äåöàòà ùå
âúçïðèåìàòú, ùå ïðèëîæàòú. Ñåãà, êàòî áàùè, âèé íå ñòå äà-
âàëè ñâîáîäíî, êàòî ìàéêè, ñâîáîäíî íå ñòå îáðàáîòâàëè è
êàòî äåöà, ñâîáîäíî íå ñòå ïðèåìàëè è òîãàçú ñå ðàæäà ïðî-
òèâîðå÷èå.
Òà, êîãàòî Áîãü íè äàâà åäíî áëàãî, íèå òðýáâà äà ãî
âúçïðèåìåìú ñâîáîäíî. Âèå èñêàòå Áîãú äà âè âúçëþáè. Ñëå-
äú êàòî âè âúçëþáè Áîãú, âèé êàêâî òðýáâà äà ïðàâèòå. Äà
äîïóñíåìú, ÷å âëåçåòå âú åäíî ó÷èëèùå è èñêàòå ó÷èòåëüòú
äà âè îáè÷à. Ó÷èòåëüòú âè îáèêíå, íî òîé èñêà âèé äà ñå
ó÷èòå, äà áûäåòå åäèíú îòú ïúðâèòý ó÷åíèöè. Íýêîé èñêàòú
äà áûäàòú îòú ïúðâèòý ó÷åíèöè è äà ãè îáè÷àòú ó÷èòåëèòý,
áåçú òý äà ó÷àòú, òîâà å íåâúçìîæíî. Ó÷èòåëüòú ùå êàæå:
“Ìíîãî ñúæàëÿâàìú, íî íå ó÷èòå.” À ïúêú íýêîé ñïîñîáåíú
ó÷åíèêú, ìàêàðú è ëîøú, êàòî ó÷è, îáè÷à ãî ó÷èòåëüòú. Òà,
ñïîñîáíèòý ó÷åíèöè, ìàêàðú è ìàëêî ëîøè, ó÷èòåëüòú ãè îáè-
÷à. Ó÷åíèêú, êîéòî íå ó÷è, íå å äîáúðú. Òîé ìîæå äà èìà
îòëè÷íî ïîâåäåíèå. Íî êàêâî òè ñòðóâà, àêî ó÷åíèêúòú ñâúð-
øè ñú ïîâåäåíèå 6, à ïî ó÷åáíèòý ïðåäìåòè ñú äâîéêà. Òîé
èìà îòëè÷íî ïîâåäåíèå, ìîðàëåíú å, íèêîãà íå ñå å ñêàðàëú
ñú íýêîãî, ëîøà äóìà íå å êàçàëú, à ïúêú äâîéêè. ×å òîé ïðå-
äèçâèêâà ó÷èòåëüòú ñè äà ãîâîðè íàé-ëîøèòý ðàáîòè. Ó÷å-
íèêú, êîéòî ïðåäèçâèêâà ó÷èòåëüòú ñè äà ñå ðàçñúðäè, òîé
íå å äîáúðú ó÷åíèêú.
Âèå êàçâàòå: “Áîãú å áëàãú.” Êàêâî íýùî å “áëàãú”?
Âèå ðàçáèðàòå ëè êàêâî íýùî å “áëàãú”? Ìèñëèòå ëè, ÷å åäèíú
ó÷èòåëü, êîéòî âè õâàùà çà óõîòî è âè ãî ïîòåãëè, ÷å òîé å
ëîøú? Ìèñëèòå ëè, ÷å åäèíú ó÷èòåëü, êîéòî âè ëèøèëú îòú
ÿäåíå, å ëîøú? Ìèñëèòå ëè, ÷å ëýêàðüòú, êîéòî âè êàçâà, ÷å
íýìà äà ÿäåøú îòú òîâà èëè îíîâà, ÷å å ëîøú. Âú äàäåíèÿ
ñëó÷àé òîâà å íåîáõîäèìî, íýìà äà ÿäåøú. À êîãàòî ñè çäðàâú
è òè çàáðàíÿâàòú äà ÿäåøú, òîãàçú å äðóãî. Çäðàâèÿòú ùå
ÿäå, íî íýìà äà ïðåÿæäà, à ïúêú áîëíèÿòú ìíîãî ìàëêî ùå
ÿäå. Êàòî äîéäå áîëíèÿòú, ùå ìó ñå êàæå: “Òâúðäú õëýáú

48
íýìà äà ÿäåøú, ùå ÿäåøú ìíîãî ìàëêî, à âúçäóõú ùå ãúë-
òàøú ìíîãî, êîëêîòî èñêàøú.” Íà íýêîãî ùå êàæåøú: “Ùå
ãúëòàøú òîïëèíà, ñú òîïëèíà ùå ñå õðàíèøú.” À ïúêú íà
äðóãú ùå êàæåøú: “Ñú ñâýòëèíà ùå ñå õðàíèøú.”
Ñú ñâýòëèíà è òîïëèíà òðýáâà äà ñå õðàíè ÷îâýêú. Íàé-
ïúðâî èäå ñâýòëèíàòà, ïîñëå òîïëèíàòà, ïîñëå èäå âúçäóõúòú
è ïîñëå èäå ãðóáàòà õðàíà, êîÿòî å çà òýëîòî. Âúçäóõúòú å çà
åòåðíèÿ äâîéíèêú íà ÷îâýêà è çà íåãîâîòî àñòðàëíî òýëî. Ñú
âúçäóõà, êîéòî íèå äèøàìå, ñå îáðàçóâà äóõîâíî òýëî. À
ïúêú ùîìú äîéäåìú äî òîïëèíàòà, òÿ å ñûùíîñòüòà. Òîâà å
êîãàòî ïî÷íåìú äà ñå õðàíèìú ñú äîáðè ÷óâñòâà. Òîâà çíà÷è
äà ñå õðàíèìú ñú òîïëèíà. Íèé âå÷å âëèçàìå âú Äóõîâíèÿ è
Áîæåñòâåíú ñâýòú è ñàìî êàòî âëåçåìú âú òýõú, ìîæåìú äà
ðàçáåðåìú îíîâà, êîåòî Áîãú å êàçàëú.
Ñåãà âú âàñú ìîæå äà ñå ïîðîäè åäíà ìèñúëü, íýêîé
êàçâà: “Êîëêî ñìå íèå íåâåæè!” Ñðýùàëè ëè ñòå âèå ó÷åíú
÷îâýêú, êîéòî äà ñå õðàíè äîáðå ñú òîïëèíà, ñú ñâýòëèíà, ñú
âúçäóõú è ñú òâúðäà õðàíà, äà ãè óïîòðýáÿâà ñúðàçìýðíî?
Êîãàòî ÷îâýêú ñå õðàíè äîáðå ñú ñâýòëèíàòà, îòëè÷åíú å óìú-
òú ìó. Êîãàòî ñå õðàíè äîáðå ñú òîïëèíà, îòëè÷íî å ñúðöåòî
ìó. Êîãàòî ñå õðàíè äîáðå ñú âúçäóõú, îòëè÷íà å ñèëàòà ìó.
È êîãàòî ñå õðàíè äîáðå ñú òâúðäà õðàíà, îòëè÷íî å òýëîòî
ìó. Àêî íàøåòî òýëî å äîáðå è ñå ïîäîáðÿâà, çíà÷è äîáðå ñå
õðàíèìú ôèçè÷åñêè, àêî ñå ïîäîáðÿâà ñèëàòà íè, çíà÷è õðà-
íèìú ñå äîáðå ñú âúçäóõú, ïîíåæå âú âúçäóõà èìà åäíà æèç-
íåíà åíåðãèÿ, êîÿòî èíäóñèòý íàðè÷àòú “ïðàíà” èëè æèâîò-
âîðíî åëåêòðè÷åñòâî èëè æèâîòâîðåíú ìàãíåòèçúìú, òàçè
åíåðãèÿ å êðúñòåíà ñú ìíîãî èìåíà. Âèé ñòå äîøëè íà ïëà-
íèíàòà çà âñè÷êè òýçè âèäîâå åíåðãèè. Íýêîè îòèâàòú çà
ëýòîâèùå íà ïëàíèíàòà, çà äà äèøàòú ÷èñòú âúçäóõú, íî íýêîè
òðýáâà äà îòèäàòú ìàëêî ïî-äàëå÷ú. Íèå èçëèçàìå ñóòðèíü-
òà, çà äà âúçïðèåìåìú îñîáåíè ëû÷è, ñú êîèòî óìúòú ñå õðà-
íè è äà âúçïðèåìåìú îñîáåíè ëû÷è, ñú êîèòî ñúðöåòî ñå õðà-
íè. Âú òîçè âúçäóõú, êîéòî äèøàìå, èìà ïðàíà è äðîáîâåòý
íè òàçè ïðàíà âúçïðèåìàòú ìíîãî ïî-äîáðå ñóòðèíüòà. Òàêà
òýëîòî íè ñå ïðèãîòîâëÿâà, çà äà âúçïðèåìå ôèçè÷åñêàòà õðà-
íà ìíîãî ïî-äîáðå. Òà, åäíîâðåìåííî íèå, áåçú äà çíàåìú,

49
ñïàçâàìå ïðàâèëàòà íà õèãèåíàòà.
Îñíîâíèòý ïðàâèëà íà õèãèåíàòà ñû: ×îâýêú äà çíàå
ïðàâèëíî äà âúçïðèåìà ñâýòëèíàòà, òîïëèíàòà, âúçäóõà è
òâúðäàòà õðàíà. Ñëåäú òîâà ùå äîéäàòú äðóãèòý ïðàâèëà êà-
êú äà ïîñòûïâà ÷îâýêú. Íýêîé ïèòà êàêú äà îáè÷àìå õîðàòà.
Ìíîãî òðóäåíú âúïðîñú å òîçè. Çàùîòî, çà äà îáè÷àìå íýêîé
÷îâýêú, òðýáâà äà ìó ïîìîãíåìú. Àêî òîé èìà íóæäà äà ìó
ïîìîãíåìú óìñòâåíî, òðýáâà äà ìó ïîìîãíåìú ñú ñâýòëèíà-
òà. Àêî òîé èìà íóæäà îòú òîïëèíà, ùå ìó ïîìîãíåìú ñú
çàêîíèòý íà òîïëèíàòà. À ïúêú íýêîé ÷îâýêú, çà äà ãî îáè÷à-
ìå, òðýáâà äà ìó ïîêàæåìú êàêú äà äèøà. Ìíîçèíà îòú âàñú
ñòå ñïðèõàâè, çàùîòî íå çíàåòå äà äèøàòå. Äîéäå íýêîé ïðè
âàñú è âè êàæå íýùî è âèå ñå ñêàðàòå, äðàçíèòå ñå. À íýêîé
äðóãú äîéäå ïðè âàñú è âèå ñòàíåòå òèõú è ñïîêîåíú. Ïè-
òàìú: çàùî íýêîé âè äðàçíè, à ïúêú äðóãú âè ïðåäðàçïîëàãà?
Êàêú ñè ãî îáÿñíÿâàòå? Àêî àçú äîéäà ñú åäíî øèëî è âè
ìóøíà, êàêâî ùå áûäå âàøåòî ïîëîæåíèå?
Ùå âè ïðèâåäà åäèíú àíåêäîòú. Ïðè åäèíú ëýêàðü êëè-
åíòèòý ñòîåëè äúëãî âðåìå, êîãàòî èäâàëè. Òîé áèëú ó÷åíú
÷îâýêú è íå îáè÷àëú äà ïðàâè çàáåëåæêè. Êëèåíòèòý íå ñå
ñýùàëè äà ñè îòèäàòú íà âðåìå è òîé ïðèòóðèëú åäíî øèëî
íà ñòîëà. Øèëîòî áèëî ïúõíàòî âúòðå âú ñòîëà è êîãàòî êëè-
åíòúòú ñòîÿëú ìíîãî äúëãî âðåìå, òîé äðúïâàëú åäèíú êîíå-
öú, øèëîòî ñå äèãàëî òîãàçú è îíçè ñå ïîâäèãàëú. Âñè÷êè âèå
èìàòå òàêèâà ñòîëîâå. Òà, ñêàðâàíåòî å òîâà èìåííî. Òè êàç-
âàøú: “Ìíîãî ìå áîäíà òîé.” Ñåäÿëú ñè äúëãî âðåìå. Ùîìú
ñå ñúáåðåòå äâàìà äóøè, êîëêî âðåìå òðýáâà äà ñåäèòå çàåä-
íî? Çíàåòå ëè ïðàâèëîòî? Êîëêî âðåìå òðýáâà äà ñåäèìú ïðè
åäèíú ÷îâýêú, êîãîòî îáè÷àìå? Òýçè, êîèòî íàé-ìíîãî îáè-
÷àòú, ñåäÿòú åäíà ìèíóòà, òýçè, êîèòî ïî-ìàëêî îáè÷àòú, ñå-
äÿòú äâå ìèíóòè, à ïúêú òýçè, êîèòî íàé-ìàëêî îáè÷àòú - òðè
ìèíóòè. À êîãàòî å ïîâå÷å îòú òðè ìèíóòè, èäàòú êàâãèòý.
Íå ñòàâàéòå òÿãîñòíè íèòî ñú ñâîèòý ìèñëè. Äîéäå ëè åäíà
ëîøà ìèñúëú íå ÿ äúðæåòå. Òðýáâà äà íàìàëèøú âðåìåòî íà
íåéíîòî ïðåáèâàâàíå âú ñåáå ñè. Íå ÿ äðúæòå ïîâå÷å îòú
åäíà ìèíóòà âú ñåáå ñè. Îñâîáîäè ñå âåäíàãà îòú íåÿ.

50
 Ñíîùè ñå ñâýòêàøå íàäàëå÷ú, èñêàõú äà çíàÿ íà êàêâà
äàëå÷èíà ñå ñâýòêà. Èçâàäèõú ñè ÷àñîâíèêú. Ñâýòíà ñå è ñå
ìèíàõà îêîëî 40 ñåêóíäè äî ãäýòî ñå ÷ó ãëàñú. Ùîìú ñå èç-
ìèíà 40 ñåêóíäè ìåæäó ñâýòêàíåòî è ãðúìà, êàêâî å ðàçñòî-
ÿíèåòî äî íàñú. Çíàå ñå, ÷å çâóêúòú èçìèíàâà âú åäíà ñåêóí-
äà 330 ìåòðà, ñìýòíåòå ðàçñòîÿíèåòî. (-13 êèëîìåòðà è
íýùî.) Íî òîâà èç÷èñëåíèå [íå] å ñúâñåìú ïðàâî, ïîíåæå äî-
êàòî òýçè âúëíè äîéäàòú âúòðå, äîêàòî ñå ïðåäàäàòú âú óìà,
ñå ìèíàâà ìàëêî âðåìå. Òîâà èç÷èñëåíèå èçîáùî êàçàíî å
âýðíî, íî íå ñúâñåìú òî÷íî. Àêî èñêàøú àáñîëþòíà òî÷íîñòü,
íå å âåðíî. Òýçè èç÷èñëåíèÿ íèå ãè ïðàâèìú. Íýêîè ó÷åíè
èç÷èñëÿâàòú ðàçñòîÿíèåòî äî Ñëúíöåòî íà 92 ìèëèîíà ìèëè,
à ïúêú äðóãè íà 93 ìèëèîíà ìèëè ïðèáëèçèòåëíî. Äîáðå, àêî
àçú òðúãíà çà Ñëúíöåòî è ìèñëÿ, ÷å èìà 92 ìèëèîíà ìèëè äî
Ñëúíöåòî è ñå ñïðà íà òîâà ðàçñòîÿíèå è îñòàíà íà åäèíú
ìèëèîíú ìèëè äàëå÷ú îòú Ñëúíöåòî, òîãàâà ìàòåìàòè÷åñêî
èç÷èñëåíèå ëè å? È ëþáîâüòà íè å êàòî òîâà èç÷èñëåíèå. Êàç-
âàòú çà äâàìà äóøè, ÷å ñå îáè÷àòú. Ðåêîõú, íà êàêâî ðàçñòî-
ÿíèå ñå îáè÷àòú. Êàçâàòå: “Ïðèáëèçèòåëíî íà ðàçñòîÿíèå 92
ìèëèîíà ìèëè.” Òîãàçú ðàçëèêàòà å åäèíú ìèëèîíú. Íåðàçá-
ðàíà ðàáîòà å ëþáîâüòà. Äâàìàòà íàé-ïúðâî ñû ìíîãî áëèç-
êè. Äâàìàòà ïðåäè äà ñå îæåíÿòú ñå ìèñëÿòú ìíîãî áëèçî.
Òîâà å íåðàçáðàíùèíà.
Àçú âè ñ÷èòàìú, ÷å âèé íå ñòå æåíåíè. Âèé æåíåíè íå
ñå ðîäèõòå. Òî å åäíà ñëóæáà, êîÿòî îòú ïîñëå âçåõòå. Êàòî
ó÷åíèöè íå òðýáâà äà áûäåòå æåíåíè. Òðýáâà äà áûäåòå
âñè÷êè ñâîáîäíè âú äóøàòà ñè. Äóøàòà íå ñå æåíè. È Äó-
õúòú íå ñå æåíè. Õðèñòîñú êàçâà: “Êîèòî ñå ñïîäîáèÿòú ñú
òîçè âýêú íèòî ñå æåíÿòú, íèòî çà ìûæú îòèâàòú.” Òàçè èäåÿ
äðúæòå. À äðóãàòà èäåÿ, òÿ å çà çåìÿòà. Òÿ å ïðàâà. Ïðåäè äà
ñå îæåíè, òîé êàçâà: “Óìèðàìú çà òåáå.” À ïúêú ñëåäú êàòî
ñå îæåíè, ñëåäú äâå ãîäèíè, êàçâà: “Óìèðàìú îòú òåáå.” Ïè-
òàìú ñåãà, êîå óìèðàíå å ïî-ïðàâî: óìèðàìú çà òåáå èëè
óìèðàìú îòú òåáå? Êîå å ïî-õóáàâî ñåãà, äà óìèðà çà òåáå
èëè äà óìèðà îòú òåáå? Ñåãà âçåìàìú âú øèðîêú ñìèñúëú.
Ìîæå äà å åäíà èäåÿ, â êîÿòî ñòå ñå âëþáèëè èëè íýêîå âýðóþ.

51
 Åäèíñòâåíèòý íýùà, âú êîèòî ÷îâýêú òðýáâà äà âýðâà,
òîâà ñû Ëþáîâüòà, Ìûäðîñòüòà è Èñòèíàòà. Òý ñû òðè íýùà,
âú êîèòî êàòî âýðâàøú, òè ñè âú ïðàâîòî ïîëîæåíèå. Àêî
âàøàòà âýðà å ïîòèêíàòà îòú ëþáîâüòà, àêî âýðàòà å ïîòèê-
íàòà îòú çíàíèåòî, àêî âýðàòà å ïîòèêíàòà îòú èñòèíàòà, âèå
ñòå íà ïðàâú ïûòü. Ñåãà êàêú ùå çíàåòå äàëè âàøàòà âýðà å
ïîòèêíàòà îòú ëþáîâüòà? Àêî âàøàòà âýðà å ïîòèêíàòà îòú
ëþáîâüòà, âèé íàé-ïúðâî íýìà äà áîëýäóâàòå. Èëè àêî áîëý-
äóâàòå, ñú áîëýñòüòà ùå ñå ñïðàâèòå òàêà, êàêòî ïåõëèâà-
íèòý ñå ñïðàâÿòú ñú ñâîÿ ïðîòèâíèêú. Êàòî ñòàíåøú áîëåíú,
áîëýñòüòà å åäíî áëàãî çà ÷îâýêà. Òîâà å êàêòî áîðáàòà ìåæ-
äó äâàìà áîðöè. Àêî ãúòíåòå áîëýñòüòà, òè ñè ïåõëèâàíèíú.
Íî àêî òÿ òå ãúòíå, òîãàâà òè ñè ñëàáú. Áîëýñòüòà å åäíî
ñûùåñòâî. Òÿ, êàòî òå âèæäà, ÷å âëåçå âú òåáå, çà äà òå âèäè
äàëè ñè ñèëåíú èëè íå. Êîãàòî ñå ðàçáîëýåøú, âú òåáå å äî-
øåëú åäèíú ïåõëèâàíèíú. Íàëè îáèêíîâåíèòý ïåõëèâàíè ïðà-
âÿòú êëþ÷îâå íà êðàêàòà íà ïðîòèâíèêà è ãî ñúáàðÿòú. Çàâèå
òè êðàêàòà. Õîäèëè ëè ñòå äà âèäèòå êàêú ñå áîðÿòú ïåõëèâà-
íèòý? Ìîæå äà íå ñòå âèæäàëè âñè÷êè, íî ñè ïðåäñòàâÿòå
êàêú ñå ïðàâÿòú êëþ÷îâå íà êðàêàòà è ðúöåòå èëè êàêú ñå
èçâèâà ãðúáíàêà, êàêú ñå èçâèâàòú ïðåøëåíèòý. È íà âàñú
÷åñòî âè èçâèâàòú êðàêàòà. Êàêú ñå îñâîáîæäàâàòå òîãàâà?
Ïåõëèâàíèíúòú, êàòî âè èçâèå êðàêàòà íýêûäå, òîé ùå ïî÷íå
äà äåéñòâóâà è ùå èñêà äà âè ãúòíå. Èìà èçâåñòíè õîðà, êîè-
òî ñú ñâîÿòà ìèñúëü ìîãàòú äà âè âúçäåéñòâóâàòú íà óìà è
äà âè ñâèå êðàêà, ðûêàòà, ãðúáíàêà è ïð. Òàêèâà õîðà ìîãàòú
äà èçêðèâÿòú êàêâà äà å ÷àñòü îòú ëèöåòî âè. À ïúêú èìà
äðóãè õîðà, êîèòî ìîãàòú äà âè îñâîáîäÿòú. Òàêúâú ÷îâýêú
ùå âè îñâîáîäè êðàêúòú ñú ñâîÿòà ìèñúëü. Òîé ùå äîéäå äà
òè ïîìîãíå. Òîé ñú ñâîÿòà ìèñúëü å ïî-ãîëýìú ïåõëèâàíèíú
è ùå òå îñâîáîäè.
Òà, êîãàòî ãîâîðèìú çà äÿâîëà, ãîâîðèìú çà åäèíú ïåõ-
ëèâàíèíú, êîéòî âúðçâà êðàêà, ðûöå è ïð. È Õðèñòîñú êàçâà:
“Òîçè ÷îâýêú, êîãîòî Ñàòàíà âðúçâà, íå òðýáâà ëè äà ãî ðàç-
âúðæåøú?” Òà âèå ñòå äîøëè äà ñå ó÷èòå íà åäíà ïîëîæèòåë-
íà íàóêà. Òðýáâà äà çíàåòå íàïðèìýðú äà ñå ñàìîâëàäàòå. Òè
êàçâàøú: “Çàùî òðýáâà äà áûäåøú òúðïåëèâú?” ×å òúðïåíè-

52
åòî å åäíà áðîíÿ. Çà äà íå ñå âëèÿåøú îòú îòðèöàòåëíèòý
ñèëè âú ïðèðîäàòà. Òè êàçâàøú: “Çàùî òðýáâà äà âýðâàìú?”
Âýðàòà å áðîíÿ. Íàäåæäàòà å áðîíÿ. Ëþáîâüòà å áðîíÿ. Çíà-
íèåòî å áðîíÿ. Èñòèíàòà å áðîíÿ. Àêî òè íå ñè áðîíèðàíú,
òè òîãàâà ùå áûäåøú ïîäú âëèÿíèåòî íà òåçè ñèëíè ñûùåñò-
âà. È òîãàâà ùå áûäåøú èãðà÷êà âú òýõíèòý ðûöå. Òè òðýáâà
äà èìàøú âýðà, çà äà íå áûäåøú èãðà÷êà. Òðýáâà äà èìàøú
íàäåæäà, çà äà íå áûäåøú èãðà÷êà. Òè òðýáâà äà îáè÷àøú, çà
äà íå áûäåøú èãðà÷êà. Òè òðýáâà äà áûäåøú ñâîáîäåíú, çà
äà íå áûäåøú èãðà÷êà. ×îâýêú òýçè êà÷åñòâà òðýáâà äà ãè
ðàçâèå âú ñåáå ñè.
Íèå æèâýåìú âú åäèíú ñâýòú íà îãðàíè÷åíèÿ. Âñè÷êè
ñûùåñòâà, êîèòî æèâåÿòú âú âñåëåíàòà, íå èçïúëíÿâàòú åä-
íàêâî âîëÿòà Áîæèÿ. Èìà ñûùåñòâà íåâèäèìè, êîèòî êàòî
âëåçàòú âú âàñú, ïî÷âàòú îòú íà÷àëî êàòî øóìú îòú äàëå÷ú è
ïîñëå ñå äîìîãíàòú äî âàñú, ðàçáèðàòú ñëàáîñòèòý âè è âè
âíóøàâàòú íýùî. Íàé-ïúðâî ùå âè âíóøè äà ñå âëþáèòå âú
íýêîãî. Íà ìîìàòà ìîæå äà âíóøè äà ñå âëþáè âú íýêîé ìî-
ìúêú, à ïúêú íà ìîìúêà ùå êàæå: “Òè èñêàøú åäíà ïðèêÿ.” À
ïúêú íà ìîìàòà ñúðöåòî ñå çàïàëâà, òîïëî å, à ïúêú ïàð¢ íýìà
è ñå ìû÷è. Òàçè ëþáîâü å èçêóñòâåíî îáðàçóâàíà. Íèêàêâà
ëþáîâü íýìà òóêú. Òàçè ëþáîâü ïðèëè÷à íà ñëåäíîòî: êàêòî
êîãàòî õâàíåøú åäèíú âîëú è ãî ïîòåãëèøú. Èëè ïðèëè÷à íà
ëþáîâüòà íà îíçè, êîéòî ãëåäà ñâèíÿ è ÿ òóðÿ âú êî÷èíà è ¢
äàâà õðàíà ïî ïåòü ïûòè íà äåíü. È ñâèíÿòà êàçâà: “Êàêâà
Áîæåñòâåíà ëþáîâü èìà íà ãîñïîäàðÿ êúìú ìåíå!” Ãîñïî-
äàðüòú ìó ÿ ãëàäè ïî êîçèíàòà. À ïúêú, êàòî äîéäå Êîëåäà,
èìà ïëà÷ú, êâè÷åíå, òè íå çíàåøú êàêâà å òàÿ ëþáîâü. Ãîñïî-
äàðüòú ¢ êàçâà: “Èìà çàêîíè, ùå òå ìóøíåìú âú ñúðöåòî, ùå
òå òóðèìú âú îãúíÿ, ùå òè ñíåìåìú êîçèíàòà. Äî ñåãà æèâýå-
øå âú êî÷èíà, äîæàëý ìè çà òåáå. Ùå òå òóðÿ âú îãúíÿ è ùå
âëåçåøú âú ðàÿ.” Ñâèíÿòà òîãàçú êàçâà: “Àçú ñå ðàäâàìú, ÷å
ùå âëåçà âú ðàÿ.” Òîâà å êàçàíî ôèãóðàòèâíî.
Òàêà âè çàïëèòàòú òýçè äóõîâå. ×îâýêú íå òðýáâà äà ñå
ëúæå, íýìà êàêâî äà ãî õðàíè ñâýòà. Åäèíñòâåíèÿòú, êîéòî
íè õðàíè, å Áîãú, à ïúêú âñè÷êèòý äðóãè õîðà, êîèòî èäâàòú
äà íè óñëóæâàòú, òý ñû ñëóãè Áîæèè. È òý ñâîáîäíî òðýáâà

53
äà äàâàòú Áîæåñòâåíîòî áëàãî è àçú ñâîáîäíî òðýáâà äà îò-
áëàãîäàðÿ. Äàâàéòå ñâîáîäíî è âçåìàéòå ñâîáîäíî. Èëè ïðà-
âè âñè÷êî ñú ëþáîâü, äàâàé âñè÷êî ñú ëþáîâü è áëèæíèÿ ñâî-
áîäíî äà âçåìà.
Íýêîé êàçâà: “Êàêâî å íåãîâîòî íàìåðåíèå?” Ïðåäè ãî-
äèíè äîéäå ïðè ìåíå åäèíú ãîñïîäèíú è ìè êàçà: “Òîâà, êî-
åòî ïðîïîâýäâàøú, âýðíî ëè å? Êàêú ùå ìè äîêàæåøú, äàëè
å âýðíî ó÷åíèåòî òè?” Íýìà êàêâî äà âè äîêàçâàìú. Àçú çíàÿ
ñëåäíîòî íýùî: êîéòî ëúæå, òîé áúðçà, èñêà äà ñïîòóëåâè,*
äà ãî íýìà. À êîãàòî ÷îâýêú ãîâîðè èñòèíàòà, íå áúðçà. È
âñýêè, êîéòî áúðçà, íå ãîâîðè èñòèíàòà. Òîâà ó÷åíèå äà ãî
ïðîâýðÿòú õîðàòà è äà ãî íàìýðÿòú ïðàâäîïîäîáíî, äà ãî
ïðèåìàòú. À ïúêú, àêî íå ãî íàìýðÿòú çà ïðàâäîïîäîáíî, äà
ãî îñòàâÿòú. Äà ãî îïèòàòú. Êàêú äà äîêàæåìú, ÷å âúçäóõúòú
å ÷èñòú. Àçú ùå ãî ïðèåìà. Àçú ñúìú àâòîðèòåòú. Êàòî ïðèå-
ìåìú ïëàíèíñêèÿ âúçäóõú, ùå ïîçíàåìú äàëè å äîáúðú è
âñýêè ùå ïîçíàå äàëè å äîáúðú. Äà êàæåìú, ÷å âèå èìàòå
åäíà ëàìïà. Êîé ùå âè êàæå äàëè ëàìïàòà âè å ñèëíà èëè
ñëàáà. Âèé ñàìè ùå îïèòàòå è ùå âèäèòå. Òà Áîãú íè å òóðè-
ëú èçâýñòíè ìýðêè, ñú êîèòî ìîæåìú äà ïîçíàåìú ñâýòëèíà-
òà, òîïëèíàòà, âúçäóõà è ïð. Íå, ÷å íèé ñìå íåçàâèñèìè. Áëèæ-
íèòý ìîãàòú äà èñêàòú äà íè óñëóæâàòú.
Äå å ñèëàòà íà åäèíú ó÷èòåëü? Ñèëàòà íà åäèíú ó÷è-
òåëü ïî ìóçèêà ñåäè âú òîâà, ÷å òîé íà ñâîèòý ìóçèêàëíè
ó÷åíèöè ìîæå äà èìú ïðåäàâà ìóçèêàëíà åíåðãèÿ, äà ïîäõ-
ðàíâà ìóçèêàëíèÿ èìú öåíòúðú. Àêî íå ìîæå äà íàïðàâè òî-
âà, çíà÷è ó÷åíèöèòý ìó ñû íåñïîñîáíè. Ñëúíöåòî ïîäõðàí-
âà âñè÷êè íàøè äàðáè è ñú òîâà, êîåòî âúçïðèåìåìú îòú íå-
ãî, ñå ðàçâèâàòú äàðáèòý, êîèòî Áîãú å âëîæèëú. Òà, âú âñýêèãî
åäíîãî, âú âàñú âëèçà åíåðãèÿ. Èñêàòå íýêîé ÷îâýêú äà ãî
íàïðàâèòå äîáúðú. Íå ìîæåòå äà ãî íàïðàâèòå äîáúðú, àêî
íå èçëèçà îòú âàñú äîáðàòà åíåðãèÿ è òîé äà ÿ âúçïðèåìå.
Èñêàòå äà íàïðàâèòå íýêîãî âýðóþùú. Îòú âàñú òðýáâà äà
èçëåçå åíåðãèÿòà íà âýðàòà è äà âëýçå âú ñúîòâåòíèÿ ìó öåí-
òúðú. Âñè÷êè íå ñû åäíàêâî âýðóþùè. Ó íýêîè õîðà å ìíîãî
ñëàáî ðàçâèòú öåíòúðúòú íà âýðàòà. Ó íýêîè å ñëàáî ðàçâèòú
ìóçèêàëíèÿòú öåíòúðú. Ó äðóãè ôèëîñîôñêèòý öåíòðîâå ñû

54
ñëàáî ðàçâèòè, íå ìîãàòú äà ðàçñûæäàâàòú. À ïúêú ó íýêîè
õîðà íàáëþäàòåëíèòý ñïîñîáíîñòè ñû ñëàáî ðàçâèòè. Ó âñè÷-
êè õîðà íå å åäíàêâî ðàçâèòî íàáëþäåíèåòî. Òà íàé-ïúðâî
ùå âèäèòå êàêâî âè ëèïñâà. Íà íýêîè ëèïñâà åäíî ïðàâèëíî
íàáëþäåíèå. Ó íýêîè õîðà èìà ãîëýìà èíäèâèäóàëíîñòü. Êà-
òî ïîãëåäíåòå ÷åëîòî íà òàêúâú ÷îâýêú, ùå âèäèòå, ÷å äîë-
íàòà ñòðàíà íà ÷ýëîòî ìó å ìíîãî ñèëíî ðàçâèòà, ÷åëîòî ìó
å ìíîãî ëåãíàëî íàçàäú, à äîëíàòà ÷àñòü íà ÷åëîòî å èçäàäå-
íà. Òàêúâú ÷îâýêú ìîæå äà íàáëþäàâà äîáðå. À ïúêú ó äðóãú
÷åëîòî âú äîëíàòà ÷àñòü å ïî-íåðàçâèòî, à ïúêú ãîðíàòà ÷àñòü
íà ÷åëîòî å ðàçâèòà è èçïðàâåíà. Òàêúâú ÷îâýêú ñå çàíèìàâà
ñú ôèëîñîôñêè âúïðîñè, íàïðèìýðú çàùî Áîãú å ñúçäàëú
ñâýòà è ïð.
Ìîæå ëè äà çíàå ÷îâýêú çàùî Áîãú ñúçäàäå ñâýòà. Áîãú
íå ñúçäàäå ñâýòà ñàìî çà ôèëîñîôèòý èëè ñàìî çà ìóçèêàí-
òèòý èëè ñàìî çà ðåëèãèîçíèòý õîðà èëè ñàìî çà æåíèòý èëè
ñàìî çà ìûæåòý èëè ñàìî çà äåöàòà èëè ñàìî çà àíãåëèòý.
Òîãàâà çà êîãî ãî ñúçäàäå? Êàêú ùå îòãîâîðèòå âèå? Ãäå áýõà
õîðàòà îòú íà÷àëîòî? - Ó Áîãà. Çà êîãî ñúçäàäå Áîãú ñâýòà?
- Çà ñåáå ñè. Ñåãà òðýáâà äà ðàçáèðàìå êàêâî çíà÷è “çà ñåáå
ñè”. Íèé èçïîëçóâàìå îòú ñâîåòî, êàêòî íèå ðàçáèðàìå. Áîãú
ñúçäàäå ñâýòà çà âñè÷êè è çà íàé-ìàëêèòý ñûùåñòâà è çà íàé-
ãîëýìèòý. È çà ñåáå ñè è çà íàé-ìàëêèòý è çà íàé-ãîëýìèòý.
Òîé âçå ïðåäú âèäú âñè÷êè, íå èçêëþ÷è íèêîãî, òàêà ÷å ñâýòú-
òú å ñúçäàäåíú çà Áîãà, çà àíãåëèòý, çà íàñú è çà òèÿ ñûùåñò-
âà, êîèòî ñû ïî-äîëó îòú íàñú. Òà ñâýòúòú å ñúçäàäåíú çà
âñè÷êè íàñú. Êàòî êàçâàìå “çà âñè÷êè íàñú”, òðýáâà äà ðàç-
áèðàìå, ÷å ñâýòúòú å ñúçäàäåíú çà Áîãà. Íèé òðýáâà äà ìèñ-
ëèìú, ÷å Áîãú ñúçäàäå ñâýòà çà ñåáå ñè, à ïúêú Áîãú ìèñëè,
÷å ñúçäàäå ñâýòà çà íàñú. Áîãú íå ìèñëè, ÷å Òîé ñúçäàäå ñâýòà
çà ñåáå ñè. Ïîíåæå Òîé ñå ïðîÿâÿâà âú âñèíöà íè, ñëåäîâà-
òåëíî Òîé ñå ïðîÿâÿâà ÷ðåçú íàñú. È êîãàòî íèé ó÷èìú è æè-
âýåìú äîáðå. Áîãú ñå ðàäâà, ÷å íèå ðàçáèðàìå ïðàâèëíî
ñâýòà.
Íýêîé ïûòü õîðàòà ñå êðèòèêóâàòú åäèíú äðóãè. Êàêâà
å çàäà÷àòà íà êðèòèêàòà? Ïîíåæå ãëåäàìú òóêú, ÷å äîñòà ó÷å-
íèöè ñû êðèòèöè. Êàêâà å çàäà÷àòà íà åäèíú êðèòèêú. Êàêâî

55
çíà÷è äóìàòà “êðèòèêîñú”? Òÿ íå å áúëãàðñêà äóìà. Êðèòè-
êà, çíà÷è ìýðêà, ñú êîÿòî ñå ìýðÿòú íýùàòà. Òÿ å åäíà åñòåñ-
òâåíà ìýðêà, Áîæåñòâåíà ìýðêà. Àêî ïðàâèëíî ÿ ïðèëàãàøú,
òîãàâà êðèòèêàòà òè å íà ìýñòî. Èíà÷å êðèòèêóâàøú íåïðà-
âèëíî. Òè êàçâàøú, ÷å íýêîé ÷îâýêú íå å äîáúðú. Êàêú ùå
ïîçíàåøú, ÷å íå å äîáúðú? Åäèíú ìóçèêàíòú êàêú ïîçíàâà
äàëè òîíà å âýðåíú èëè íå? Èìà îïðåäýëåíú íà÷èíú. Èìà ñè
êàìåðòîíú. Òîé ùå òå îïèòà, ùå òè êàæå : “ß, âçåìè îñíîâíî
äî.” Òè êàçâàøú, ÷å ðàçáèðàøú ìóçèêàòà, íî íå ìîæåøú äà
âçåìåøú âýðíî “äî”. Òîé êàçâà: “ß âçåìè “ñîëú”. È “ñîëú”
íå âçåìåøú âýðíî. Òîé òè êàçâà: “ß âçåìè ôà.” È íåãî íå
âçèìàøú âýðíî. Ïèòàìú, âú êàêâî ñåäè ìóçèêàòà? Ïðåäñòà-
âåòå ñè, ÷å èìàòå åäèíú øåôú. Âèé êàçâàòå: “Äà ñå óøèå òî-
âà è òîâà.” Íî ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å âèå óøèâàòå åäèíú ïëàòú,
ñú êîéòî äà íîñèòå âîäà. Òîãàçú êàêâè òðýáâà äà áûäàòú ðå-
äîâåòý? Òðýáâà øåâîâåòý äà áûäàòú ñèòíè, ÷å êàòî òóðèòå
âîäà, âîäàòà äà íå ìîæå äà ìèíå.
Òà ðåêîõú ñåãà, êàêú ùå ïîçíàåòå åäèíú äîáúðú ÷îâý-
êú? Êàêâà å ìýðêàòà çà äîáðèÿ ÷îâýêú. Äîáúðú å îíçè ÷î-
âýêú, êîéòî íèêîé íå ìîæå äà ãî îêàëÿ. Òè åçåðîòî ìîæåøú
ëè äà îêàëÿøú, äà ãî ðàçìûòèøú. Äîáúðú ÷îâýêú å îíçè, êî-
ãîòî íèêîãà íå ìîæåøú äà ãî ðàçìûòèøú. Äîáúðú ÷îâýêú å
îíçè, êîéòî íèêîãà íå ìîæå äà èçãóáè ñâîÿòà ÷èñòîòà. Òàêà
òðýáâà äà ñ÷èòàòå. Ïèòàìú ñåãà, àêî âèå áèõòå èìàëè åäíà
òåìïåðàòóðà îòú äåñåòü õèëÿäè ãðàäóñà íà òýëîòî ñè è íýêîé
âè çà-ìýðè ñú åäíà æåëýçíà òîïêà; ïèòàìú, àêî èìà åäíà çî-
íà, ïðåçú êîÿòî […], òàçè òîïêà ùå äîñòèãíå ëè äî âàñú. Àêî
èìàòå òåìïåðàòóðà äåñåòü õèëÿäè ãðàäóñà íå ìîæå äà âè äîñ-
òèãíå. Àêî òè ñå îáèæäàøú, êàêâî ïîêàçâà òîâà? Âèé âñè÷êè
ñå îáèæäàòå. Íýìà íýêîé, êîéòî äà íå ñå îáèæäà. Òîâà ïî-
êàçâà, ÷å òåìïåðàòóðàòà âè å ìàëêà.
Íàëè ñåãà ïðàâÿòú òýçè ìîäåðíèòý êðåïîñòè. Ôðàíöó-
çèòý èìàòú ëèíèÿ “Ìàæèíî”, à ãåðìàíöèòý “Çèãôðèäú”. Êàêâè
ñû êðåïîñòèòý, ñú êîèòî âèé òðýáâà äà ñå ïàçèòå? Ñåãà íèé
òðýáâà äà æèâýåìú äîáðå, ïîíåæå íåâèäèìèÿòú ñâýòú, êúìú
êîéòî ñå ñòðåìèòå, íå îáè÷à áîëíè õîðà, íå îáè÷à è õîðà ñú
ñëàáîñòè. Òýõú ãè òóðÿòú òóêú äîëó íà çåìÿòà. Òàìú âú íåâè-

56
äèìèÿ ñâýòú ñûùåñòâàòà ñû êàòî ï÷åëèòý, êîèòî ìèíàâàòú
íà ãëåäú çà ìíîãî æåñòîêè. Ï÷åëèòý ïîäúðæàòú àíãåëñêè ïî-
ðÿäúêú. Åäíà ï÷åëà ùîìú ïðîÿâè íýêîé ìàëúêú äåôåêòú, íå
ÿ èñêàòú â êîøåðà è òÿ áýãà îòú òàìú. È âú äóõîâíèÿ ñâýòú å
ñûùèÿ çàêîíú. Çàòîâà õîðàòà ãè ïðèãîòîâëÿâàòú òóêú,.çà äà
çíàÿòú êàêú äà æèâýÿòú, çà äà íå ïîâðåäÿòú óìà ñè. Òýçè îð-
ãàíè, êîèòî Áîãú íè å äàëú, ÷îâýêú ìîæå äà ïîâðåäè ñú ñâî-
åòî íåçíàíèå.
Âú ðåëèãèÿòà èìà åäíà îïàñíîñòü. Õîðàòà, êîèòî ñå
ïðèáëèæàâàòú, àêî íå ñû ãîòîâè, àêî íå ñå ïîçíàâàòú åäíè
äðóãè, ìíîãî ñè ïàêîñòÿòú. “Ðåëèãèÿ” çíà÷è ñâðúçêà. Çàòîâà
âú ðåëèãèÿòà õîðàòà ñû íàáëèçî è òîãàâà õîðàòà òðýáâà äà
áûäàòú ìíîãî óìíè. Âú Àëïèòý ñå èçêà÷âàòú íà Ìîíú áëàíú
êàòî ñå ñâúðæàòú äåñåòü - ïåòíàäåñåòü äóøè ñú åäíî âûæå.
È âñè÷êè òðýáâà äà áûäàòú ìíîãî âíèìàòåëíè. Ïîíåæå àêî
åäèíú ïàäíå, âñè÷êè ìîãàòú äà ïàäíàòú ñú íåãî âú ïðîïàñòü-
òà. Îòú äðóãà ñòðàíà, àêî åäèíú ñå ïîäõëúçíå, äðóãèòý ìî-
ãàòú äà ãî ñïàñÿòú, äà ãî èçòåãëÿòú. È çàòîâà åäèíú äðóãè
òðýáâà äà ñå ïàçÿòú. Íèé ìèñëèìú, ÷å ïî÷âàòà, ïî êîÿòî ñå
äâèæèìú, å ìíîãî ðàâíà. Ïî÷âàòà, ïî êîÿòî ñå äâèæèìú, å
ìíîãî âúëíîîáðàçíà, èìà ìíîãî âèñîêè âúðõîâå, èìà ñêà-
ëèñòè ìýñòà, äýòî âñýêè ìîæå äà ïëàòè ñú æèâîòà ñè. Àêî íå
âíèìàâà ÷î-âýêú, êîëêî âúïðîñè èìà, ñú êîèòî òîé ìîæå äà
ñå ñúáëàçíè. Àêî âèäèòå, ÷å íýêîé íîñè åäíà ìëàäà ìîìà è
òÿ å êðàñèâà, âèé ùå ñå ñúáëàçíèòå è ùå êàæåòå, ÷å òîçè ÷îâ-
ýêú å ëîøú. Ùå êàæåòå: “Íå ãî ëè å ñðàìú, ÷å ÿ íîñè?” Íî,
àêî êðàêúòú ¢ å ñ÷óïåíú? ×å âèå íå ðàçáèðàòå óñëîâèÿòà,
ïðè êîèòî òîé ÿ íîñè. Ïðè ñåãàøíèòý óñëîâèÿ áëèçîñòüòà íà
õîðàòà êàêâî çíà÷åíèå ìîæå äà èìà? Âèé íå çíàåòå äúëáî-
êèòý òàéíè, êîèòî ñû ñêðèòè. Êîãàòî Áîãú ñáëèæàâà äîáðèòý
è ëîøèòý õîðà, êàêâà å Áîæèÿòà öåëü. Êîãàòî òóðÿòú ëåäà íà
îãúíÿ, êàêâà å öåëüòà âè? Äà ñå ñòîïè ëåäà. Êàòî ñå ñòîïè
òîçè ëåäú è ìó ïðåäàäåòå ìàëêî òîïëèíà, òîçè ëåäú ìîæå äà
âè áûäå ïîëåçåíú. Èíà÷å íå ìîæå äà âè áûäå ïîëåçåíú.
Òà, âàøèòý ðàçñûæäåíèÿ èìàòú åäíà ïðàçíèíà. Èìà åäè-
íú ñòèõú âú Ïèñàíèåòî: “Íå îãîð÷àâàéòå Äóõà, êîéòî å âú
âàñú.” Íå îãîð÷àâàéòå Äóõà, êîéòî âè ðûêîâîäè âú Áîæåñò-

57
âåíèÿ ïûòü. Ìíîçèíà ñúìú ñëóøàëú äà êàçâàòú: “Çàùî Áîãú
å ñúçäàëú òàêà ñâýòà? Çàùî Áîãú äîïóñíà òîâà? Çàùî Áîãú
äîïóñíà òîçè ÷îâýêú äà êàæå òîâà íýùî çà ìåíå?” Ïèòàìú:
êîãàòî âïðåãíàòú çà ðàëîòî äà îðå íèâàòà, êàêâî òðýáâà äà
ãîâîðè ðàëîòî? Òðýáâà äà îðå, äà ñè èçâúðøè ðàáîòàòà. Êàê-
âîòî è äà ìèñëèòå âú ñâýòà, âèé ñòå èçïðàòåíè äà èçâúðøèòå
âîëÿòà Áîæèÿ. Êîãàòî ñå çàíèìàâàòå ñú äðóãè ðàáîòè, âèé
ñòå îñòàâåíè íà ïî÷èâêà. Âñè÷êè, êîèòî íå ðàçáèðàòå Áî-
æèèòý ïûòèùà, ðàçñûæäàâàòå âñå êàêòî âú ãîðíèÿ ñëó÷àé.
Âñè÷êè õîðà, êîèòî íå ðàçáèðàòú çàùî Ãîñïîäü å ñúçäàëú
ñâýòà, àçú ãè ñ÷èòàìú, ÷å òý ñû ðúæäÿñàëè. Åäíî ðàëî, êîåòî
íå ðàáîòè, ðúæäÿñâà, à êîãàòî ðàáîòè, òî å èçëúñêàíî. Íåäî-
âîëñòâîòî å ðúæäà. À ïúêú ùîìú âëåçåòå âú æèâîòà äà ðàáî-
òèòå, âèé ñòå èçëúñêàíè. Íàé-äîáðèòý è íàé-óìíèòý õîðà çíà-
ÿòú ñëåäíîòî: Êàêâîòî è äà âè ñëó÷è âú ñâýòà, å çà âàøå äîá-
ðî. Òîâà å îñíîâåíú çàêîíú. Âñè÷êî, êîåòî ñå ñëó÷âà, å çà
äîáðî. ×å íèå íå ðàçáèðàìå, òî å äðóãú âúïðîñú. È îíçè,
êîéòî íå èçïúëíÿâà Áîæèÿ çàêîíú, ñëåäú âðåìå ùå ñòðàäà. À
ïúêú îíçè, êîéòî èçïúëíÿâà Áîæèÿ çàêîíú, òîé ùå ïîëó÷è
Áîæèåòî áëàãîñëîâåíèå. Çàêîíúòú å òàêúâú.
Àêî âèé ñå ìåñèòå ìíîãî âú ÷óæäè ðàáîòè, âèé âçåìà-
òå ïîëîâèíàòà îòú òýõíèòý íåäîñòàòúöè. Àêî ñå çàíèìàâàòå
ñú èäèîòèòý, ìíîãî ðàáîòè îòú èäèîòèòý ùå âëýçàòú âú âà-
ñú. Ùå ñòàíå åäíà îáìýíà. È àçú íå âè ñúâåòâàìú ìíîãî äà
ñå çàíèìàâàòå ñú ëîøèòý õîðà. Ïîíýêîé ïûòü ó âñèíöà âè
èìà åäíà èäåÿ, ÷å ìîæå äà èçïðàâèòå åäèíú ëîøú ÷îâýêú.
Åäèíú ëîøú ÷îâýêú å åäíà ðàçâàëåíà ìàøèíà, çà êîÿòî òðýáâà
ìàéñòîðú. Àêî âèé íå ðàçáèðàòå, êàæåòå íà ìàéñòîðú äà ÿ
ïîïðàâè. ×åñòî èäâàòú íýêîè è êàçâàòú çà íýêîãî: “Ìíîãî
ëîøú ÷îâýêú å îíçè. Èñêàìú ïàðè íàçàåìú è íå ìè äàâà.”
Ðåêîõú, òîé íå å ëîøú ÷îâýêú, òîé å äîáúðú. Òåáå íå òè
òðýáâàòú ïàðè. Òîé êàçâà: “Çàùî íå ìè òðýáâàòú?” Ðåêîõú
ìó: Çàùîòî àêî âçåìåøú ïàðè, ùå ñå îáëå÷åøú ñú õóáàâè
äðåõè è ùå ñå îæåíèøú, à òè íå ñè ÷îâýêú çà æåíåíå. Ñïîðå-
äú Áîæåñòâåíîòî ó÷åíèå ÷îâýêú êîãà òðýáâà äà ñå îæåíè?
Òîé òðýáâà äà ñâúðøè çà 4 ãîäèíè îòäýëåíèåòî, çà 8 ãîäèíè
ãèìíàçèÿ, çà 4 ãîäèíè óíèâåðñèòåòà è ïîñëå äà èìà äåñåòèíà

58
ãîäèíè ñïå-öèàëèçàöèÿ è ñëåäú òîâà âå÷å äà ìèñëè çà æåíèò-
áà. À ïúêú ñåãà, ñâúðøèëú ÷åòâúðòî îòäýëåíèå è èñêà äà ñå
æåíè è ñâýòú äà ñúçäàâà? Ñåãà, àçú âè ãîâîðÿ íà âàñú, êàòî íà
ó÷åíèöè. Æåíèòáàòà, êàêòî å ñåãà, íå ñû ÿ ðàçáðàëè. Òÿ å çà
ìíîãî ó÷åíè õîðà.
Ñåãà ùå ðàçáåðåòå âú êàêâî ñåäè âúïðîñúòú. Ìíîãî
ïûòè òè ìîæåøú äà ñå îæåíèøú. Êàòî ñòàíåøú ìèíèñòúðú
ïðåäñåäàòåëü íà Áúëãàðèÿ, òè ñè ñå îæåíèëú çà Áúëãàðèÿ. Êàê-
âî ùå íàïðàâèøú çà Áúëãàðèÿ? Èëè ñòàíåøú öàðü. Òè ñè ñå
îæåíèëú âå÷å. Êàêâî ùå íàïðàâèøú êàòî öàðü? Òè èñêàøú
äà ñòàíåøú áàùà. Áàùàòà - òîâà å íàé-âèñîêàòà ñëóæáà. Êà-
òî áàùà êàêâî ùå ñúçäàäåøú? Òè èñêàøú äà ñòàíåøú ìàéêà.
Òîâà å íàé-âèñîêîòî ïîëîæåíèå. Êàòî ìàéêà êàêâî ùå ñúçäà-
äåøú? Èëè èñêàøú äà ñòàíåøú ó÷èòåëü. Èëè èñêàøú äà ñòà-
íåøú ñëóãà. Ñëóãàòà òðýáâà äà å ñâúðøèëú ó÷èëèùå. Âú íå-
âèäèìèÿ ñâýòú ñëóãè ñú îáðàçîâàíèå ÷åòâúðòî îòäýëåíèå íå
ãè òúðïÿòú. È ñú ãèìíàçèàëíî îáðàçîâàíèå íå ãè òúðïÿòú. È
ñ óíèâåðñèòåòñêî îáðàçîâàíèå íå ãè òúðïÿòú. Òðýáâà äà èìà-
øú ñëåäú òîâà îùå 10 ãîäèíè ñïåöèàëèçàöèÿ, çà äà ñòàíåøú
åäèíú îáèêíîâåíú ñëóãà. Àíãåëèòý ìèíàâàòú âú íåáåòî çà
ñëóãè, íî ñû ó÷èëè è èìàòú äîáðà îïèòíîñòü. Åäèíú àíãåëú
çíàå ìíîãî ïîâå÷å, îòêîëêîòî öýëîòî ÷îâý÷åñòâî. Åäèíú àí-
ãåëú èìà ïî-ãîëýìà îïèòíîñòü, îòú îïèòíîñòüòà íà öýëîòî
÷îâý÷åñòâî.
Àçú âè íàâåæäàìú ñåãà òîâà íå äà ñå îáåçñúð÷èòå. Èñ-
êàìú äà âè êàæà êàêâà èäåÿ òðýáâà äà èìàòå. Âèé ñòå çàîáè-
êîëåíè ñú ñûùåñòâà, êîèòî âè æåëàÿòú äîáðîòî è òðýáâà äà
ãè ñëóøàòå. È êîãàòî èìàòå íýêîé ïûòü íåðàçïîëîæåíèå íà
äóõà, òî å ïîðàäè âàøåòî íåïîñëóøàíèå, òè ñè ïîïàäíàëú
ïîäú âëèÿíèåòî íà íåïîñëóøíèòý äóõîâå è òè ãëàñóâàøú çà
òýõú. Öýëèÿ äåíü òý êàçâàòú: “Ñâýòúòú íå å ñúçäàäåíú äîá-
ðå.” È âèé êàçâàòå òàêà. Òý ìèñëÿòú, ÷å õîðàòà ñû ëîøè. È
âèé ìèñëèòå òàêà. Âèé ìèñëèòå, ÷å ñòå åäèíñòâåíèÿ, äîáðèÿ.
Åäèíú ïðîðîêú, êîéòî å èçáèëú 400 ëúæëèâè ïðîðîöè è ïîñ-
ëå ñå óïëàøè è êàçà: “Ñàìú îñòàíàõú è ìîÿ æèâîòú èñêàòú.”
Áîãú êàçà: “Íå ñè ñàìú, èìà îùå 7000 âú Èçðàèëÿ êàòî òåáå.”
Èëèÿ èçãóáè ñâîÿòà ñèëà, ïîíåæå èçáè ïðîðîöèòý è òðýáâà-

59
øå íàíîâî äà äîéäå íà çåìÿòà, äà ñè ïîïðàâè ïîãðýøêàòà. È
âòîðèé ïûòü, êàòî äîéäå, òîé ÿ ïîïðàâè. È òîé äîéäå íà çå-
ìÿòà, çà äà ïîçíàå, ÷å ñâýòà ñú ñèëà íå ñå èçïðàâÿ, íî ñú ëþ-
áîâü, çíàíèå è èñòèíà, êîèòî òðýáâà äà ñå âíåñàòú âú âàøèÿ
æèâîòú. Âíåñåòå ãè è êàòî ó÷åíèöè. Âíåñåòå Ëþáîâüòà,
Ìûäðîñòüòà è Èñòèíàòà. Âíåñåòå èñòèíñêèÿ æèâîòú, èñòèí-
ñêàòà ñâîáîäà, òóðåòå òàêà åäíà îñíîâà è îòú òàìú çàïî÷íå-
òå ñåãà. Òóðåòå ãè êàòî ìýðêè íàé-ïúðâî. Êàçàíî å: “Ïëîäú-
òú íà Äóõà å ëþáîâü, ðàäîñòü è ìèðú.”

Îò÷å íàøú

Æèâîòú ïúëåíú ñú ñâýòëèíà, æèâîòú ïúëåíú ñú òîïëè-

íà, æèâîòú ïúëåíú ñú ÷èñòú âúçäóõú è õðàíà å èñòèíñêèÿ æè-
âîòú.

6÷. 27ì.

4-òà áåñåäà íà Ðèëà

19 þëèé 1939 ã., 5 ÷.ñ., ñðýäà
Ìîëèòâåíèÿ âðúõú ïðè Ðèëñêèòý åçåðà

60
 ÑÚ ÂÝÐÀ ÁÅÇÚ ÑÌÓÙÅÍÈÅ!

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”
Ìàëêî ðàçìèøëåíèå

Ùå ïðî÷åòà 14 ãëàâà îò Éîàíà.

Èìà íýùî, ñú êîåòî âèå ñòå ìíîãî çàïîçíàòè. Òî å ñìó-
ùåíèåòî. Åäèíñòâåíîòî íýùî, ñú êîåòî ñòå ìíîãî çàïîçíà-
òè, íî íå çíàåòå íåãîâèÿ ïðîèçõîäú. Ãëàäíèÿòú ñå ñìóùàâà
çà õëýáà. Æàäíèÿòú ñå ñìóùàâà çà âîäàòà. Ìàéêàòà ñå ñìó-
ùàâà çà ñâîåòî äåòå. Ïðèÿòåëüòú ñå ñìóùàâà çà ñâîÿ ïðèÿ-
òåëü, áàùàòà çà ñèíà ñè, ó÷åíèÿòú - çà íàóêàòà ñè. Îíçè, êîé-
òî îáè÷à, ñå ñìóùàâà çà ëþáîâüòà ñè. Êîéòî èìà çíàíèå, ñå
ñìóùàâà çà ñâýòëèíàòà. Îíçè, êîéòî èìà î÷è, ñå ñìóùàâà äà
íå áè äà ãè çàãóáè. Îíçè, êîéòî èìà óøè, ñå ñìóùàâà äà íå
èçãóáè ñëóõà ñè. Êîéòî èìà åçèêú, ñå ñìóùàâà äà íå èçãóáè
ãîâîðà ñè, ñëîâîòî. Îíçè, êîéòî èìà êðàêà, ñå ñìóùàâà äà íå
áè äà ñå âúðæàòú êðàêàòà ìó, äà íå ìîæå äà õîäè. Ïèòàìú
ñåãà: âñè÷êèòý òèÿ ñìóùåíèÿ íà ìýñòî ëè ñû? Ùîìú íå ñû
íà ìýñòî, çàùî ïîääúðæàòå. Îáùî êàçàíî: ïîääúðæàòå ãè.
Íå, ÷å ÷îâýêú æåëàå äà ïîääúðæà ñìóùåíèåòî. Ñìóùåíèåòî
ïðîèçòè÷à îòú ìàëêî âýðà. Âñýêî ñìóùåíèå ïîêàçâà, ÷å âýðà-
òà å ñëàáà, ïîêàçâà åäíî íåâåæåñòâî. Ùîìú ñå ñìóùàâàøú,
òè ñè íåâåæà. Êàêâî çíà÷è íåâåæà? Íåâåæà çíà÷è, êîéòî íå
çíàå. Ùîìú ñå ñìóùàâàøú, çíà÷è òðýáâà äà ñå ó÷èøú. Äîá-
ðàòà ñòðàíà íà ñìóùåíèåòî - ÷îâýêú òðýáâà äà ñå ó÷è.
Ñåãà ÷åñòî âñè÷êè ãîâîðÿòú çà ëþáîâüòà. Íî êîÿ å ïúð-
âàòà ñòûïêà íà ëþáîâüòà? Êàêú ùå ïðîÿâèøú ëþáîâüòà? Ìàé-
êàòà, ñëåäú êàòî ðîäèëà åäíî äåòå, ïîñëå ñúæàëÿâà, ÷å ãî ðî-
äèëà. Ìíîãî ïûòè òè çàâúðæåøú ïðèÿòåëñòâî ñú íýêîé ïðè-
ÿòåëü, ïîñëå ñúæàëÿâàøú, ÷å ñè çàâúðçàëú ïðèÿòåëñòâî ñú íå-
ãî. Äîáèåøú çíàíèå, ïîñëå ñúæàëÿâàøú, ÷å èìàøú òóé çíà-
íèå, ïîíåæå çíàíèåòî áåçïîêîè. Âèå èñêàòå äà çíàåòå âñè÷-
êî. Àêî çíàåøú, ÷å òâîÿòú ïðèÿòåëü, êîãîòî òè îáè÷àøú, îáè-

61
÷à äðóãèãî ïîâå÷å îòú òåáå, òè ñå áåçïîêîèøú. Èëè äà çíàå-
øú, ÷å íýêîé å ïî-ñèëåíú îòú òåáå, èëè àêî íýêîé å ïî-áîãà-
òú îòú òåáå, òè ñå áåçïîêîèøú. Çàùî, àêî íýêîé å ïî-áîãàòú
îòú òåáå, òðýáâà äà ñå áåçïîêîèøú? Êàêâà å îñíîâàòà, çàùî
òðýáâà äà ñå áåçïîêîèøú?
Âèå òðýáâà äà èäåòå âú ïúðâî îòäýëåíèå, äà âèäèòå
êàêú äåöàòà çàïî÷âàòú ñú ïúðâàòà áóêâà. Çàùîòî ñú êîÿ áóê-
âà òðýáâà äà çàïî÷íàòú õîðàòà? Âú åâðåéñêèÿ åçèêú èìà åäèíú
ðàçêàçú, ÷å êîãàòî Ãîñïîäü èñêàëú äà ñúçäàäå ñâýòà, ïîâèêà-
ëú âñè÷êèòý áóêâè, äà èçáåðå ñú êîÿ äà ñúçäàäå ñâýòà. Äîøëà
ïúðâàòà áóêâà “àëåôà”, èñêàëà ÷ðåçú íåÿ äà ñúçäàäå. Êàçâà
ìó Ãîñïîäü, ÷å íå ìîæå, ïîíåæå ñú ïúðâàòà áóêâà ñå ïèøå
åäíà ëîøà äóìà. Âñè÷êèòý áóêâè ñå ÿâèëè è äàëè ñâîåòî ïðåä-
ëîæåíèå ñú âñýêà åäíà îòú òýõú äà çàïî÷íå ñúçäàâàíåòî íà
ñâýòà. Áîãú å ñïðýëú íà áóêâàòà Á, çàùîòî ñú äðóãèòý áóêâè
ñå ïèøåëè âñå íýêîè ëîøè äóìè.
Âú íà÷àëî Áîãú ñúçäàäå. Íî òî å åäèíú ðàçêàçú. Êàêâî
îçíà÷àâà Á-òî. Âú áúëãàðñêè “áîé” ñå ïèøå ñú Á. Êîãàòî
ñâýòúòú ñå ñúçäàëú, ìèñëèòå, ÷å ìèðíî ñå å ñúçäàëú. Ãîëýìú
áîé å èìàëî âú ñâýòà, íàé-ãîëýìèÿòú áîé, äåòî âèå íå ñòå ãî
ñúíóâàëè. Êàêâî ðàçáèðàòå âèå ïîäú äóìàòà “áîé”. Êîãàòî
äâà íàðîäà ñå áèÿòú èëè êîãàòî äâàìà áðàòÿ ñå áèÿòú, êàêú
ñå áèÿòú ïî áðàòñêè? Êîãàòî ìàéêàòà áèå äåòåòî, êàêú ãî
áèå? Êàêâà å èäåÿòà íà ìàéêàòà, êîãàòî áèå äåòåòî ñè? Íýêîè
îòú âàñú ñòå áèëè ìàéêè, êàòî ñòå á¢ëè âàøèòý äåöà, êàêâà å
âàøàòà ìèñúëü, ïúðâàòà ìèñúëü êàêâà áèëà, çàùî óäðÿòå äå-
òåòî? Âèå íå ñòå íàáëþäàâàëè, íî èíñòèêòèâíî òàêà ñòå ãî
áèëè.
Àçú ñúìú ðàçïðàâÿëú åäèíú ïðèìýðú, êîéòî ñå å ñëó-
÷èëú âú ñåëîòî Ãîëèöà êúìú ×åðíîòî ìîðå. Íàáëþäàâà åäèíú,
÷å åäíà ìàéêà âîäè ïåòü ìå÷åòà êúìú åäíà ðýêà. Âúðâè, äèã-
íå åäèíú êàìúêú, õâàíå åäèíú ðàêú, äàäå íà ìå÷åòàòà. Åäíî-
òî îòú ìå÷åòàòà, êàòî èçâàäè ìàéêà ìó, òî ñå çàòè÷âà è âçåìà
ðàêà. Äðóãèòý íå ìîãàòú äà ÿäàòú. Èçâàäè åäèíú ðàêú, òî ãî
âçåìå, èçâàäè äðóãú, ïàêú òî ãî âçåìå. Íàé-ïîñëå ìàéêàòà
èçëýçëà îòú òúðïåíèå è ìó óäàðèëà åäíà ïëåñíèöà, ÷å òî ëåã-
íàëî íà çåìÿòà. Òÿ òúé ãî óäàðèëà, ÷å òî íå ñòàíàëî âå÷å.

62
Îòèâà ïðè íåãî, ïîáóòâà ãî, ïîêëàùà ãî. Íå ñòàâà. Çàïî÷âà
äà ðåâå. Îñòàâèëà ãî è òðúãíàëà ñú äðóãèòý ÷åòèðè ìå÷åòà.
Çàùî ðåâàëà ìå÷êàòà? Ðåâàëà, ÷å íå çíàå êàêú äà áèå. ×åñòî
âèå ïèòàòå çàùî ïëà÷åòå? - Çàùîòî íå çíàåòå êàêú äà ïîñòû-
ïâàòå. Âñýêè ÷îâýêú, êîéòî íå çíàå êàêú äà ïîñòûïâà, òîé ùå
ðåâå êàòî ìå÷êàòà, ò.å. îñàêàòèøú íýùî. Òàçè ìå÷êà ìîæå-
øå òàêà äà áóòíå äåòåòî ñè, ÷å äà íå îñòàíå íà ìýñòîòî. Òÿ
èçëýçëà îòú òúðïåíèå, óäàðèëà ãî, èñêàëà äà ìó äàäå åäèíú
óðîêú, èñêàëà äà ìó êàæå, ÷å íå òðýáâà äà áûäå òîëêîâà êî-
ðèñòîëþáèâî. Êàòî âçåìå åäíî ðà÷å, äà ñòîè íàñòðàíà, äà
ìîæå äà äàäå è íà äðóãèòý. Êàòî âçåìàòú äðóãèòý ÷åòèðè,
òîãàâà òî ïàêú ùå âçåìå.
Ðåêîõú, ïðè ñåãàøíèòý óñëîâèÿ âñè÷êè âèå èñêàòå ìíî-
ãî çíàíèå. Çàùî âè å çíàíèåòî? Êîëêî õàïêè òðýáâàòú íà ÷îâý-
êà, çà äà ñå íàÿäå? Íå ñòå áðîèëè, òîëêîçú ñòå ó÷åíè. Êîëêî
õàïêè âè òðýáâàòú, çà äà ñå íàÿäåòå íîðìàëíî áåçú äà ïðåÿ-
äåòå è âòîðè ïûòü äà èìàòå åñòåñòâåíî æåëàíèå äà ÿäåòå.
Åäèíú ìàëúêú âúïðîñú. Çäðàâåòî íà ÷îâýêà çàâèñè îòú õàï-
êèòý. Àêî èçÿäåøú 20 õàïêè, òè ùå ñå íàó÷èøú ñàìî äà ñå
êàðàøú ñú õîðàòà. Àêî èçÿäåøú 13 õàïêè, òè ùå áûäåøú
ñàìî ïîäîçðèòåëåíú, êîé êàêâîòî êàæå íýìà äà âýðâàøú, êàê-
âàòî ðàáîòà çàõâàíåøú, íýìà äà òè âúðâè, âú òåáå ùå èìà
ïîäîçðåíèå. Àêî èçÿäåøú 15 õàïêè, ùå ñè ïðîäàâàøú íàñ-
ëåäñòâîòî, ùå ñè ìýíèøú ìíåíèåòî. Àêî èçÿäåøú 14 õàïêè,
êàêâîòî íàïðàâèøú, ùå ñå ðàçâàëÿòú ðàáîòèòý. 16 õàïêè, àêî
èçÿäåøú, ùå ñòàíåøú îðòàêú ñú äÿâîëà. Êàêâî îçíà÷àâà îð-
òàêú ñú äÿâîëà? Ùå óïîòðýáÿâàøú íåãîâèòý ïðèéîìè.
Âëèçà åäèíú íà ãîñòè âú åäèíú äîìú çèìíî âðåìå è
òðåïåðè îòú ñòóäú. Ïèòàòú ãî: “Êàêú ñè?” Êàçâà: “Ìíîãî äîá-
ðå ñúìú.” Òîé òðåïåðè, íî êàçâà: “Ìíîãî äîáðå ñúìú.” Êàòî
å ìíîãî äîáðå, òý ãî òóðèëè äàëå÷ú îòú îãúíÿ. Ïîñëå òîé
êàçâà: “Òðåïåðÿ, ìîæå ëè äà ìè ïîçâîëèòå äà ñåäíà äî îãú-
íÿ.” Íå èñêà äà êàæå, ÷å èìà íóæäà îòú îãúíü, êàçâà, ÷å ìó å
ìíîãî äîáðå, èñêà äà ìèíå çà ñèëåíú. Ïèòàìú: êîãàòî òè å
çëå, êàçâàøú, ÷å òè å äîáðå è êîãàòî òè å äîáðå, êàçâàøú, ÷å
òè å çëå, òîãàâà òè ãîâîðèøú ëè èñòèíàòà? Ñåãà âú êàêúâú
ñìèñúëú òðýáâà äà ãîâîðèìú èñòèíàòà? Äà ãîâîðèøú èñòè-

63
íàòà, çíà÷è äà ñúãðàæäàøú íýùî. Àêî íå ãîâîðèøú òúé, êàê-
òî òðýáâà, òè íå ìîæå äà ñúãðàäèøú íèùî âú ñåáå ñè. Äà
ãîâîðèøú èñòèíàòà, çíà÷è äà äàâàøú íà íýùàòà îíçè ñìèñú-
ëú, êîéòî å òóðåíú. Òè âú àçáóêàòà, àêî äàäåøú äðóãî ñúäúð-
æàíèå íà À-òî, êàêúâú ñìèñúëú òðýáâà äà äàäåøú íà áóêâàòà
À? Íå âú ñòàòè÷åñêî ïîëîæåíèå, íî âú äèíàìè÷åñêî. Áóêâà-
òà À âú äèíàìè÷åñêî ïîëîæåíèå îçíà÷àâà, ÷å òè íàòîâàðâà-
øú åäèíú òâîé ïðèÿòåëü èëè ãî îáè÷àøú èëè ãî ìðàçèøú - òè
óïîòðýáÿâàøú áóêâàòà À. Ùîìú ãî îáè÷àøú, òè ãî íàòîâàð-
âàøú ñú ëþáîâü, ùîìú ãî ìðàçèøú, òè ãî íàòîâàðâàøú ñú
îìðàçà. È âú äâàòà ñëó÷àÿ ãî íàòîâàðâàøú. Âú ïúðâèÿ ñëó-
÷àé òîâà, êîåòî ñè ìó äàëú, èìà ñúäúðæàíèå; âú âòîðèÿ ñëó-
÷àé - íýìà ñúäúðæàíèå. Âú ïúðâèÿ ñëó÷àé òè ñè òóðèëú çëà-
òî äà íîñè íà ãúðáà ñè, òîé ùå ñå ïîëçóâà. Âú âòîðèÿ ñëó÷àé
ïýñúêú íîñè, íèùî íýìà äà ñå ïîëçóâà.
Êàçâàòå: “Àçú íå âè îáè÷àìú.” Êàêâî íàòîâàðâàòå? Êàç-
âàòå: “Àçú íå ìîãà äà îáè÷àìú òîçè ÷îâýêú.” Ùîìú íå ìîæå
äà ãî îáè÷àøú, çàùî èñêàøú òåáå äà îáè÷àòú. Èñêàøú äà
îáè÷àøú, çà äà íàó÷èøú êàêú äà ðàçïðåäåëÿøú áëàãàòà, êîè-
òî Áîãú å äàëú. Çàùîòî äîêàòî õîðàòà íå òå îáè÷àòú, òè íå
ìîæå äà ñå íàó÷èøú äà îáè÷àøú è äîêàòî òè íå îáè÷àøú è
òý íå ìîãàòú äà òå îáè÷àòú. Ñëåäîâàòåëíî äðóãèòý òðýáâà
äà òå îáè÷àòú, çà äà ñå íàó÷èøú òè äà îáè÷àøú è òè òðýáâà
äà îáè÷àøú, çà äà ñå íàó÷àòú äðóãèòý äà òå îáè÷àòú. Íèå
êàòî ñå îáè÷àìå åäèíú äðóãú, íèå ñå ó÷èìú. Íàé-ïúðâî Áîãú
íè îáè÷à, çà äà íè íàó÷è êàêú äà ñå îáè÷àìå. Íèå òðýáâà äà
îáè÷àìå Áîãà, çà äà ñå íàó÷èìú, êàêú äà îáè÷àìå. Òà ñåãà
âèå êàçâàòå: “Àçú îáè÷àìú åäè êîãî ñè.” Ïèòàìú: ìîæå ëè äà
íå îáè÷àøú ñåáå ñè? Ïîíýêîé ïûòü ÷îâýêú ìîæå äà ñå íå
îáè÷à. Ùîìú òîé äîéäå äà ñå íå îáè÷à, òîé ñå ñàìîóáèâà.
Âñè÷êèòý ñàìîóáèéñòâà ñå äúëæàòú, ÷å ÷îâýêú å ïðåñòàíàëú
äà îáè÷à ñåáå ñè.
Ñåãà íèå èäâàìå äî âúïðîñà: îáè÷üòà èìà ëè êðàéíè
ïðåäýëè? Òÿ íå å áåçãðàíè÷íà, êàêòî ìèñëèòå, âú ñâîèòý ïðî-
ÿâëåíèÿ. Êàçâàòå: “Áåçãðàíè÷íî äà îáè÷àøú.” Ëþáîâüòà å ãðà-
íè÷íà. Àêî òè íàëèâàøú âú åäíî øèøå, êîåòî ñúáèðà 5 êè-
ëîãðàìà êîëêî âîäà ìîæå äà ñúáåðå? Ùîìú ñå íàïúëíè øè-

64
øåòî è òè íàëèâàøú, òàçè âîäà ùå âëýçå ëè âûòðå? Àêî îáè-
÷àøú åäèíú ÷îâýêú ïîâå÷å, îòêîëêîòî òîé ìîæå äà âìýñòè,
äðóãàòà ëþáîâü ñå èçëèâà è ùå îáðàçóâà êàëü. Âîäàòà, êîÿòî
ñå èçëèâà íàâúíú, ùå îáðàçóâà êàëü îêîëî òåáå. ×åñòî, êîãà-
òî âèå îáè÷àòå åäèíú ÷îâýêú ïîâå÷å îòêîëêîòî òðýáâà, âèå
îáðàçóâàòå êàëü îêîëî íåãî è îêîëî ñåáå ñè è ñè ñúçäàâàòå
íåïðèÿòíîñòè âú æèâîòà. Òîâà íå ãî çíàåòå îùå. Ïèòàìú ñå-
ãà: êàêâè ñû ïîáóæäåíèÿòà âè âèå äà îáè÷àòå íýêîãî ïîâå÷å?
Ìíîãî åñòåñòâåíî, êîðèñòîëþáèå ñå êðèå òàìú. Êîãàòî èäà
ïðè åäèíú áîãàòú ÷îâýêú è çàïî÷íà äà ãî õâàëÿ, êàçâàìú, ÷å
áàùà ìó å áëàãîðîäåíú ÷îâýêú, òî å îáè÷ü. Êàêâà å öåëüòà?
Äà îòïóñíå íýêîé êðåäèòú, äà ñå îòâîðè ñúðöåòî ìó, äà äàäå
ïîâå÷å. Êîãàòî îíçè êàìåíàðü îòèäå ïðè åäèíú êàìúêú, ñú
÷óêà ñè çàïî÷íå äà óäðÿ íà êàìúêà, êàêâî îçíà÷àâà óäðÿíå-
òî? È òîé ãî õâàëè. Óäàðè ãî âåäíúæú, äâàæú, ñòî ïûòè êàòî
ãî óäàðè, òî å ïîõâàëà, ñú ÷óêà ãîâîðè íà êàìúêà. Êàìúêúòú,
êàòî ðàçáåðå, ÷å ãî îáè÷à êàìåíàðüòú, äàäå åäíî êàìú÷å. Òîé
ãëåäà, ãëåäà è ïàêú çàïî÷íå äà ãî õâàëè, äà ìó ãîâîðè. Îò÷ó-
êà äðóãî ïàð÷å, ïàêú ãî âçåìå è îíçè êàìåíàðü íå å çàäîâîëå-
íú. Íàé-ïîñëå, êàòî ãî õâàëè, õâàëè óñýòè, ÷å ðûêàòà ãî áî-
ëè. Êàçâà: “Ñòèãà âå÷å òóé õâàëåíå íà òîçè êàìúêú, çàáîëý íè
ãëàâà äà ñëóøàìå ïîõâàëèòý íà òîçè êàìúêú.”
Ñåãà ïîíýêîé ïûòü è âèå èäåòå ïðè íýêîé ÷îâýêú äà
ìó ñå êàðàòå. Òî ñû ïîõâàëè. Çàïî÷âàøú äà êàçâàøú: “Òè ñè
íåðàçóìåíú, òè ñè ñêúðæàâú.” Òî ñû âñå ÷îâýøêè äàðáè. Çà-
ùîòî, êàòî êàæåøú “íåðàçóìåíú”, òóðè çàïåòàÿ: “íå, ðàçó-
ìåíú ñè”. Êàçâàøú: “Ìíîãî ñè ëîøú.” Èçâàäåòå “ë”-òî, êàê-
âî îñòàâà - “îøú”. Êàêâî îçíà÷àâà? Êàçâàòå: “Òè ñè ìíîãî
íå-÷èñòú.” Òóðåòå çàïåòàÿ - “íå, ÷èñòú” ñòàâà. Êàêâî ðàçáè-
ðàòå: “íå÷èñòú ÷îâýêú”? Áúëãàðèòý ìíîãî ñå ãíóñÿòú îòú
íå÷èñòú ÷îâýêú. Çàïðèìýðú, àêî âèäèòå ÷åðâåè âú ñèðåíåòî,
âèå ãî ñ÷èòàòå çà êðàéíî íå÷èñòî. Âú Øâåéöàðèÿ èìàòú èç-
âåñòíè êàøêàâàëè, êîèòî èìàòú ÷åðâåè è ñú ÷åðâåé÷åòàòà ãè
ÿäàòú, ñ÷èòàòú ãî çà ÷èñòî. Êàêâî å ïîíÿòèåòî çà ÷èñòîòà.
Êàøêàâàëú, âú êîéòî èìà áëàãîðîäíè æèâîòíè, ñ÷èòàòú ãî çà
÷èñòú. Áúëãàðèíúòú ãî ñ÷èòà çà íå÷èñòú. Åäèíú ÷åðâåé äà
âèäè, èçõâúðëÿ òîçè êàøêàâàëú.

65
 Ïèòàìú: åäíà ïîãðýøêà íå å ëè åäèíú ÷åðâåé? Áúëãà-
ðèíúòú, êàòî âèäè åäíà ïîãðýøêà, êàçâà: “Ìíîãî ëîøú ÷î-
âýêú”. Âú Øâåéöàðèÿ, êàòî ãî âèäÿòú, êàçâàòú: “Ìíîãî äîá-
ðî” è ãî íàãúëòàòú, êàøêàâàëà. Áúëãàðèíúòú ãî èçõâúðëÿ íà-
âúíú, à øâåéöàðåöúòú ãî íàãúëòâà. Äâà ìåòîäà èìàòå. Êîé
ìåòîäú å ïî-äîáúðú? Áúëãàðèíúòú êàçâà: “Àçú ïðàùàìú òî-
çè ÷åðâåé íàâúíú äà æèâåå, äàâàìú ìó ñâîáîäà.” Øâåéöàðå-
öúòú êàçâà: “Òè ìíîãî ñè ñå èçìû÷èëú âú ñâýòà, äà òå òóðÿ
âûòðå âú ñåáå ñè, ó ìåíú ùå æèâýåøú äîáðå.” Ïèòàìú: îòâú-
íú ëè òðýáâà äà äúðæèìú õîðàòà èëè îòâûòðå? Îñòàâÿìú íà
âàñú äà ðàçðåøèòå âúïðîñà. Àêî ÷åðâåÿòú å ñèðîìàõú, âèå
ùå ãî èçõâúðëèòå íàâúíú, àêî å áîãàòú, ùå ãî òóðèòå âûòðå.
Âèå îáè÷àòå íýêîãî, çàùî? ×åñòî îáè÷àòå ãî çàùîòî å ó÷å-
íú èëè çàùîòî å ñèëåíú, èëè çàùîòî å áîãàòú, èìà íýêîè êà-
÷åñòâà. Õóáàâî, íå å ëîøî òîâà. Íî ìýðêàòà çà ëþáîâüòà êàêâà
òðýáâà äà áûäå?
Ñåãà äà äîéäåìú äî ÷åðâåèòý íà êàøêàâàëà, ÷å øâåé-
öàðöèòý ãè òóðÿòú âûòðå, áúëãàðèòý ãè òóðÿòú îòâúíú. Ïðåä-
ñòàâåòå ñè, ÷å ÷åðâåÿòú ïðåäñòàâÿ åäíî æèòåíî çúðíî âú õàì-
áàðÿ, àêî äúðæèøú æèòåíîòî çúðíî âú õàìáàðÿ èëè àêî âçå-
ìåøú òóé æèòåíî çúðíî è ãî òóðèøú íà íèâàòà, êàæåøú: “Âúð-
âè ñè îòú õàìáàðÿ, íå òðýáâà äà ñåäèøú.” Êàêâî å ïðåäíàç-
íà÷åíèåòî. Çíà÷è âú åäèíú ñëó÷àé, êîãàòî òóðèìú æèòîòî âú
õàìáàðÿ èëè êîãàòî ñìå ãî ïîñýëè íà íèâàòà, ïîíåæå çà èä-
íàòà ãîäèíà òðýáâà äà ñå ñýå, òðýáâà äà ñå èçâàäè îòú õàìáà-
ðÿ äà ñå õâúðëè, äà ñå ïîñýå. Áúëãàðèíúòú îáè÷à äà ñýå, øâåé-
öàðåöúòú îáè÷à äà ñúáèðà. Áúëãàðèíúòú ìèñëè çà èäíàòà ãî-
äèíà, òîé ãî íýìà âú ñúçíàíèåòî. Òîé ãî õâúðëÿ è ãî ñ÷èòà çà
íèùî. Øâåéöàðåöúòú ìèñëè, ÷å òóé, êîåòî å õâúðëåíî, èçãó-
áèëî ñìèñúëà. Èäíàòà ãîäèíà òóé, êîåòî å õâúðëåíî èçðàñò-
âà è äàâà åäèíú ñòðúêú 60-70 çðúíöà. Îíçè, êîéòî äîøúëú äà
âèäè òóé æèòåíî çúðíî ïîñýòî, íàìèðà íåãîâèÿ âûòðåøåíú
ñìèñúëú.
Ðåêîõú, ïîíýêîé ïûòü ñðýùàòå åäèíú ÷îâýêú, êîéòî
êàòî æèòåíîòî çúðíî õâúðëÿòå âú çåìÿòà, íå ðàçáèðàòå êàêâî
ìîæå äà ñå ïðîÿâè çà áûäåùå. Òîçè, êîãîòî âèå ñòå ñ÷èòàëè
çà íèùî, ïîñëå âèå íàìýðèòå ñúäúðæàíèå âú íåãî. Äà êàæåìú,

66
äîéäå åäíà ñêðúáü âú âàñú. Âèå ñòå íåäîâîëíè îòú ñêðúáüòà.
Çàùî ñòå íåäîâîëíè îòú ñêðúáüòà? Äà äîïóñíåìú åäèíú ÷îâ-
ýêú óìðýëú, èçãóáâà ëè ñå òîçè ÷îâýêú? Íå, îòèøúëú ïðè
Áîãà.
Íà âàñú âñýêè ìîæå äà âè ñúçäàäå èçêóñòâåíè ñòðàäà-
íèÿ, êîëêîòî èñêàòå. Ïðåäñòàâåòå ñè åäèíú ó÷èòåëú íà âàñú
âè òóðè åäíà áåëåæêà 6, âèå ñå çàðàäâàòå. Ïîñëå, ñëåäú âðå-
ìå òîé ïîïðàâè òàçè áåëåæêà, íàìàëè ÿ íà 2. Íàé-ïúðâî ñå
ðàäâàòå, êàòî âèäèòå, ÷å áåëåæêàòà å äâå, ñòàâà âè ìû÷íî. Òî
å íåãîâà ðàáîòà, çàùî âèå ùå ñå áåçïîêîèòå, øåñòü ïîêàçâà,
÷å ñåìåòî å ïîñýòî âú çåìÿòà, çàïî÷âà äà ðàñòå è ïëîäú ùå
äàäå èäíàòà ãîäèíà. 2-òå ïîêàçâà âïðåãíàòú âîëú, íå âèæäà-
òå êàêúâú ùå áûäå ðåçóëòàòúòú. 2-òý ïîêàçâà, ÷å íå èçðàñíà-
ëú õîìîòà íà âðàòà, íî òðýáâà äà òåãëèòå êàðóöàòà, íå âèæ-
äàòå íèêàêúâú ðåçóëòàòú. Âèå ùå ïðåíàñÿòå æèòîòî êàòî âîëú,
âàñú ùå âè ïðàòÿòú âú ãîðàòà äà ïàñåòå. Íè íàé-ìàëêî íýìà
äà âè äàäàòú îòú æèòîòî, êîåòî ñòå íîñèëè. Ïðàâè ñû ó÷åíè-
öèòý êàòî èìú òóðÿòú 2 äà ïëà÷àòú. Äà êàæåìú, àêî òè òóðÿ-
òú êàòî âîéíèêú ïóøêà äà ñå óïðàæíÿâàøú - äèãàøú, ñëàãà-
øú íà ðàìîòî. Öåëèÿ äåíü íàãîðå íàäîëó, ïîñëå òóðèøú âú
êûùè. Êàêâî ùå ïðèäîáèåøú îòú äèãàíåòî è ñëàãàíåòî íà
åäèíèöàòà? Òàçè åäèíèöà ïîêàçâà, ÷å òðýáâà äà çíàåøú êàêú
äà äàâàøú è îòäàëå÷å äà ñòðåëÿøú ñú ïóøêàòà ñè. Ðåêîõú,
íà åäèíú ôèëîñîôú òðýáâà äà ìó òóðèøú åäèíèöà è òîé îòú
òàçè åäèíèöà äà èçêàðà íýùî. Íà åäèíú îáèêíîâåíú ÷îâýêú
ùå ìó òóðèøú øåñòü. Èëè äðóãîÿ÷å äà îáÿñíÿ. Íà åäèíú
îáèêíîâåíú ÷îâýêú, êîéòî íå ðàçáèðà æèâîòà, äàé ìó åäíà
íèâà äà ñýå æèòî. Íà åäèíú ìûäðåöú äàé ìó åäíî ïåðî âú
ðûêàòà äà ïèøå íýùî. Êàêú òàêà, íå å ëè íà ìýñòî? Íà çåì-
ëåäýëåöà íèâàòà, íà ìûäðåöà ïåðîòî. Ïîãðýøêàòà å òàìú, ÷å
íèå äàâàìå íà îáèêíîâåíèÿ ÷îâýêú åäèíèöàòà, êîãàòî òîé íå
çíàå êàêâî äà ïðàâè ñú íåÿ. Íà îáèêíîâåíèÿ ÷îâýêú - íèâàòà,
âú êîÿòî äà ñýå æèòî, à íà ìûäðåöà - çëàòíîòî ïåðî, ñú êîåòî
äà ïèøå õóáàâè íýùà. Âèå èìàòå ïî åäíà åäèíèöà. Âàøèÿòú
åçèêú å åäèíèöà, êîÿòî ñåäè âú óñòàòà âè.
Òà ðåêîõú, àêî èñêàòå äà áûäåòå óìíè õîðà, ùå çíàåòå,
êàêú äà ïîìðúäâàòå åçèêà. Íýêîè õîðà ñû ìíîãî òúðïåëèâè.

67
Ãëåäàìú, êàòî ñåäÿòú, åçèêúòú èìú ìúðäà. Ñåäè òîé ñú çàò-
âîðåíà óñòà, íî åçèêúòú ìúðäà âûòðå. Åçèêúòú êàçâà íýùî.
ßñåíú å òîçè çàêîíú. Êàòî ìúðäàøú åçèêà ñè íåðàçóìíî, ñúç-
äàâàøú íàé-ãîëÿìîòî íåùàñòèå âú æèâîòà. Íî òè ñè äúðæè-
øú óñòàòà îòâîðåíà, à ìúðäàøú åçèêà ñè âûòðå è êàçâàòú:
“Òîé íå ãîâîðè.” Êàêú íå ãîâîðè, òîé ìúðäà åçèêà ñè âûòðå.
Ïúêú íýêîé ãî ïîêàçâà îòâúíú. Îòâîðè óñòàòà ñè, êàêâîòî
íàïðàâè, âñè÷êî èçëèçà íàâúíú. Ïèòàìú: àêî ñú ïåðî íàïè-
øåøú “ëþáîâü”, êàêúâú ùå áûäå ñìèñúëúòú íà íàïèñàíîòî.
Àêî ñú òóé ïåðî íàïèøåøú “îìðàçà, çëîáà, îòìúùåíèå”? Èëè
ïèøåøú ñú ïåðîòî “ëþáîâü, ìèëîñúðäèå, êðîòîñòü, âúçäúð-
æàíèå, ìèðú”? Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å èäåòå âú îíÿ ñâýòú, êàêú
ùå âè ñûäÿòú. Âèå ïîêàçâàòå êàêâî ñòå ïèñàëè ñú åçèêà ñè íà
öåëè òåôòåðè. Êàçâàòå: “Ãîñïîäè, íèå æèâýåìú íà çåìÿòà.”
Òîé ùå îòâîðè êíèãàòà íà æèâîòà, ùå âèäè êàêâî ñòå ïèñàëè.
Âú òàçè êíèãà å íàïèñàíî âñè÷êî, êàêâîòî ñòå ãîâîðèëè. Ùå
âçåìå íýêîé àíãåëú, ùå çàïî÷íå äà ÷åòå òàçè êíèãà è òè ùå
çàïî÷íåøú äà ñå ìû÷èøú îòú òýçè äóìè, êîèòî ñè íàïèñàëú.
Ùå ñòàíåøú òîëêîçú ÷óâñòâèòåëåíú, ÷å òè ùå ïîæåëàåøú îò
îíÿ ñâýòú äà òå ïðàòÿòú íà çåìÿòà äà èçïðàâèøú âñè÷êèòý
ïîãðýøêè. Òàêîâà ñú÷èíåíèå íå ñå ïèøå. Òîãàâà ùå ñå âúð-
íåøú íà çåìÿòà äà ïîïðàâèøú òåçàòà. Âàñú ùå âè ïðåäñòàâÿ-
òú âñè÷êèòý âè ìèñëè. Êàòî âè ãëåäàìú, âèå ìèñëèòå, ÷å ëåñ-
íî ñå âëèçà âú íåâèäèìèÿ ñâýòú. Ëåñíî ñå âëèçà êàòî ãîñòú.
Âú îíÿ ñâýòú òðè äåíÿ êàòî ñåäèøú, ùå âè ïðèåìàòú, íî ñëå-
äú òðåòèÿ äåíü ùå ñåäèøú ëè ïîâå÷å, ùå âè íàìýðÿòú ðàáî-
òà. Òîãàâà êàêâà ùå áûäå ðàáîòàòà. Ñëåäú òðåòèÿ äåíü ïàêú
ùå âè ïðàòÿòú íà çåìÿòà äà ñå âúïëîòèòå è òóêú äà ðàáîòèòå
íàíîâî.
Ñåãà íýêîè êàçâàòå: “Äà âèäèìú Õðèñòà.” Õóáàâî å äà
âèäèòå Õðèñòà. Àêî òè âèäèøú åäèíú ñâîé ïðèÿòåëü è òîé
íîñè âñè÷êèòý ïèñìà è ëîøè ðàáîòè êàçàíè çà íåãî, êàêâî
ùå áûäå âàøåòî ïîëîæåíèå ñú íåãî? Âèå êîëêî ïûòè ñòå ñå
ñúìíÿâàëè âú Áîãà, âú Õðèñòà, Òîé äà íå å ëúãàëú, äà íå êàçà-
ëú íýùî, êîåòî íå å âýðíî, äà íå áè [äà] ñòå ñå çàáëóäèëè
êàòî ñòå ïðèåëè Íåãîâîòî ó÷åíèå? Åäèíú ìåíú ìè ñå îïëàê-
âà, êàçâà: “Îòêàêú ïðèåõú ó÷åíèåòî òè, íå ìîæàõú äà ñå îñ-

68
âîáîäÿ. Îòêàêú çàïî÷íàõú äà ÷åòà áèáëèÿòà, áýëú äåíü íå
âèäýõú.” Àçú, êàòî ïðîïîâýäâàìú çà ëþáîâüòà, òîé íèùî íå
ðàçáèðà. Êàçâà: “Îòêàêú çàïî÷íà äà ïðîïîâýäâàøú çà ëþáîâü-
òà, íå æèâýÿ äîáðå. Åäíî âðåìå æèâýåõú äîáðå. Ñåãà ñúâñå-
ìú íå æèâýÿ äîáðå.” Íå çíàåòå êàêâî íýùî å ëþáîâüòà. Äîé-
äå íýêîé, íàãîâîðè âè âñè÷êî. Çàùî äà íå êàæåøú: “Êîëêî
õóáàâî ãîâîðèøú, ïîâòîðè îùå âåäíúæú ñëàäêèòý äóìè, ïú-
êú ñè çàìèíè.” Àêî òîé òè ãîâîðýøå íà ôðåíñêè åçèêú è òè
íå ðàçáèðàøú ôðåíñêè, òè ùýøå ëè äà ñå îáèäèøú? Àêî òîé
òå îáèæäàøå íà àíãëèéñêè, òè ïàêú íýìàøå äà ñå îáèäèøú.
Ùå êàæåøú: “Êîëêî õóáàâî ãîâîðè ôðåíñêè, íî íàëè ãëàâàòà
ìè íå ðàçáèðà.” Òîãàâà èäåìú äî åäíî ïîëîæåíèå: íèêîãà íå
äîïóùàéòå åäíà îòðèöàòåëíà ìèñúëü íèòî âú óìà ñè, íèòî
âú ñúðäöåòî ñè, íèòî âú äóøàòà ñè, íèòî âú äóõà ñè çà Áîãà.
Ùîìú ÿ âèäèøú, ùîìú ÿ ïî÷óâñòâóâàøú - íàâúíú. Íàé-ëî-
øîòî, êîåòî ìîæå äà òè ñå ñëó÷è, êàæè: “Íå ãî ðàçáèðàìú
òîâà íýùî.” Ñïàñåíèåòî å íåâåæåñòâîòî. Ïî-äîáðå ÷îâýêú
äà å íåâåæà ïðè ëîøèòý ðàáîòè, à ó÷åíú ïðè äîáðèòý ðàáî-
òè, îòêîëêîòî äà å íåâåæà ïðè äîáðèòý ðàáîòè è ó÷åíú ïðè
ëîøèòý ðàáîòè, ïðè çëîòî. Íýêîé ïûòü ñè íåâåæà ïðè äîá-
ðîòî, à ñè ó÷åíú ïðè çëîòî. Ìîæå äà ñè ó÷åíú ïðè äîáðîòî è
íåâåæà ïðè çëîòî.
Âú òàçè 14-òà ãëàâà Õðèñòîñú êàçâà: “Äà ñå íå ñìóùàâà
ñúðöåòî âè, âýðâàéòå âú Áîãà è âú ìåíå âýðâàéòå.” Âýðâàé-
òå, ÷å îíîâà, êîåòî Áîãú å ñúçäàëú, òî å çà âàøå äîáðî. Âýðâàé-
òå âú ìåíå, ÷å àçú ñúìú äîøúëú äà âè ïîêàæà èñòèíñêèÿ ïûòü,
ïî êîéòî ìîæå äà íàìýðèòå æèâîòà. Âýðâàéòå, ÷å âñè÷êî,
êîåòî Áîãú å ñúçäàëú, å çà âàøå äîáðî è âýðâàéòå, ÷å àçú
ñúìú äîøúëú äà âè ïîêàæà ïûòÿ, ïî êîéòî ìîæå äà íàìýðè-
òå èñòèíñêèÿ æèâîòú. Ðåêîõú, òàçè âýðà, êîÿòî èçäúðæà ïðè
íàé-ãîëýìèòý ìû÷íîòèè, òÿ å âýðà. Åäíà âýðà, êîÿòî íå èç-
äúðæà ïðè ìû÷íîòèèòý, å ñëàáà. Îíçè êîíåöú å ñèëåíú, çäðà-
âú, êîéòî ïðè íàé-ãîëýìèòý òåæåñòè íå ñå êûñà. Ïðè òîâà
òðýáâà äà äàäåìú åäèíú ïðèìýðú íà ñåáå ñè, íà âñè÷êè îíèÿ
ñûùåñòâà, äóøè, êîèòî æèâýÿòú âú íàñú. Òîëêîçú ìèëèàðäè
ñûùåñòâà, äóøè æèâýÿòú âú âàñú è î÷àêâàòú äà èìú äàäåòå
åäèíú ïðè-ìýðú íà æèâîòà.

69
 Êîãàòî ÷îâýêú íå çíàå êàêú äà ÿäå, òîé ñúçäàâà ìû÷íî-
òèè âú ñòîìàõà, ðàæäàòú ñå áîëåñòèòý. Êîãàòî íå çíàå êàêú
äà äèøà, òîé ñúçäàâà áîëåñòè âú äðîáîâåòý. Êîãàòî íå çíàå,
êàêú äà ìèñëè, òîé ñè ñúçäàâà áîëåñòè. Ñëåäîâàòåëíî çäðà-
âîñëîâíîòî ñúñòîÿíèå íà ÷îâýêà çàâèñè îòú ÿäåíåòî. Êàòî
ÿäåøú, äà òè å ïðèÿòíî, ÷å ÿäåøú. Äà çíàåøú êîëêî õàïêè äà
èçÿäåøú. Èëè 12 õàïêè èëè 21, íè ïîâå÷å, íè ïî-ìàëêî. Ïè-
òàìú: àêî èçÿäåøú 12 õàïêè èëè 21 õàïêè, êàêâà å ðàçëèêàòà?
21 õàïêè èçÿäàòú äåöàòà, 12 õàïêè èçÿäàòú þíàöèòý - ãîëý-
ìè ïàð÷åòà, íî òý ñû ðàâíîñèëíè. Èëè êîãàòî ÿäåøú, òè ÿäå-
øú äà ïðèäîáèåøú æèâîòú. Òè òðýáâà äà ñå íàõðàíèøú, äà
çàïî÷íåøú äà ìèñëèøú, òî å ïðàâèëíîòî ñúñòîÿíèå. Äâå ñúñ-
òîÿíèÿ âú äàäåíèÿ ñëó÷àé èìà: ßäåøú äà âúçïðèåìåøú æè-
âîòà è òîçè æèâîòú äà ãî ïðîÿâèøú íàâúíú. Àêî âú ÿäåíåòî
íýìà òîçè ïðîöåñú, ÿäåíåòî íýìà ñìèñúëú. Òàçè åíåðãèÿ, êî-
ÿòî âëèçà ïðåçú õðàíàòà, íå îòèâà íà ñâîåòî ìýñòî. Òàêà ïðî-
èçòè÷àòú âñè÷êèòý íååñòåñòâåíè ñúñòîÿíèÿ, áîëåçíåíè ñúñ-
òîÿíèÿ, êîèòî ñúâðåìåííîòî ÷îâý÷åñòâî èìà. Íýêîé êàçâà:
“Àçú ìàëêî ÿìú.” Äðóãú êàçâà: “Àçú ìíîãî ÿìú.” Àêî ìàëêî
ÿäåøú è íå ìèñëèøú, íýìà äà ñå ïîëçóâàøú, àêî ìíîãî ÿäåøú
è íå ìèñëèøú, ïàêú íýìà äà ñå ïîëçóâàøú. Ðàçóìíîñòü òðýáâà,
êàòî ÿäåøú äà âúçïðèåìàøú áëàãàòà, êîèòî Áîãú äàëú. È îòú
èçëèøíîòî áëàãî, êîåòî ïðèåìàøú äà äàäåøú. Êàòî ñå íàÿ-
äåøú, äà èçïðàòèøú ñâîÿòà ìèñúëü. Àêî ñè áëèçî äî òýçè
ñûùåñòâà, êàòî ñå íàÿäåøú, êàêâîòî òè îñòàíå äà äàäåøú íà
òýõú. Àêî ñè äàëå÷å, ùå èçïðàòèøú ñâîÿòà ìèñúëü.
Íà ñúâðåìåííèÿ ñâýòú òðýáâà äà äàâàìå. Íèå èìàìå
ïýñåíü: “Äàâàé, äàâàé, âñè÷êî äàâàé”. -“Êàêâî ùå îñòàíå
çàðàäè ìåíå?” -Çàðàäè òåáå ùå îñòàíå òâîÿòú ñîáñòâåíú æè-
âîòú. Òè òîãàâà ùå îáðàçóâàøú åäíà âðúçêà ìåæäó Áîãà è
ñåáå ñè. Êàçàíî å: Áîæåñòâåíèÿòú æèâîòú å áëèçî. Àêî íå
äàâàøú, òè ùå ïðåêûñíåøú âðúçêàòà. Òè íå äàâàøú è Ãîñ-
ïîäü íýìà äà òè äàäå.
Òà ðåêîõú ñåãà, äà ñå íå ñìóùàâà ñúðöåòî âè! Âýðâàé-
òå! Ñìóùåíèåòî ñå ïðåìàõâà ñàìî ñú âýðàòà. Íýêîè ÷åòàòú:
“Äà ñå íå ñìóùàâà ñúðöåòî âè. Âýðâàéòå âú Áîãà å âú ìåíå.”
Õðèñòîñú ïîêàçà öýðà: “Âýðâàéòå âú Áîãà è âú ìåíå âýðâàé-

70
òå.” Ïî òîçè íà÷èíú ñìóùåíèåòî ùå ïðåìàõíåìú. Âýðâàéòå,
÷å Áîãú å ñúçäàëú âñè÷êî çà äîáðî. Ùå âýðâàøú, ÷å Òîçè,
Êîéòî äîøúëú îòú Áîãà, å äîøúëú äà òè ïîêàæå èñòèíñêèÿ
ïûòü, ïî êîéòî ìîæå äà èäåøú ïðè Òîçè, Êîãîòî òúðñèøú âú
ñâýòà. Òî å åñòåñòâåíîòî äà âýðâàìå âú Áîãà è äà íàìýðèìú
ïûòÿ, ïî êîéòî ìîæå äà èäåìú ïðè Îòöà. À Îòöà, Òîé ùå íè
ïîêàæå. Õðèñòîñú êàçâà: “Íèêîé íå ìîæå äà äîéäå ïðè ìåíå,
àêî Îòåöú íå ãî å ïðèâëýêúëú. È íèêîé íå ìîæå äà èäå ïðè
Îòöà, àêî àçú íå ìó ïîêàæà ïûòÿ.”
Çàùî ñå ñìóùàâàìå âú ñâýòà? Íèå ñå ñìóùàâàìå, çà-
ùîòî âýðàòà íè âú Áîãà å ñëàáà, çàùîòî âýðàòà íè âú Õðèñòà
å ñëàáà. Ñåãà çàñèëåòå âàøàòà âýðà. Äíåøíèÿòú äåíü èìà ëè
îáëàöè íýêûäå? Êàêâî âè ïðåïÿòñòâóâà äíåñú äà âýðâàòå?
Ìîæå ëè äíåñú äà ñå ñúìíÿâàòå âú ñëúíöåòî? Âèæäàòå ïå÷å,
âñè÷êî âè äàâà. Âèå êàçâàòå: “Óòðå êàêâî ëè ùå áûäå?” Âèå
âåäíàãà ìèñëèòå çà óòðåøíèÿ äåíü, òîé íå âëèçà âú ïðîãðà-
ìàòà íà äíåøíèÿ äåíü. Äíåøíèÿòú äåíü å öåëüòà íà æèâîòà.
Àêî âèå èìàòå âýðà, ùîìú äîéäàòú îáëàöè íàäú âàñú, ïîêàç-
âà, ÷å âèå ñòå ñëýçëè ìíîãî íàäîëó. Àêî èìàòå âýðà, âèå ùå
ñå êà÷èòå íàäú îáëàöèòý è ïàêú ùå áûäå ÿñíî. Ìû÷íîòèèòý
ñû îáëàöè, êîèòî ñû äîøëè âú âàøèÿ æèâîòú. Àêî èìàòå âýðà,
ùå áûäåòå íàäú îáëàöèòý. Ñú àåðîïëàíú íýêîè ñû íàäú
2,3,4,5,6 õèëÿäè ìåòðà íàäú îáëàöèòý. Êà÷àòú ñå íàäú îáëà-
öèòý, íåáåòî å ÿñíî. Ñú âýðà íèå ùå ñå êà÷èìú íàäú ìû÷íî-
òèèòý, êîèòî ñûùåñòâóâàòú âú æèâîòà.
Æåëàÿ âè ñú âàøèÿ óìú è ñú âàøåòî ñúðöå äà ñå êà÷èòå
íàäú îáëàöèòý îòãîðå, êîèòî çàñýí÷âàòú âàøåòî ñúðöå.
Âýðà âú æèâîòà, âýðà âú ñâýòëèíàòà, âýðà âú ñâîáîäà-
òà.

Îò÷å íàøú

Áåñåäà äúðæàíà íà 21 þëèé 1939ã.

ïåòúêú, Ìîëèòâåíèÿòú âðúõú íà Åçåðàòà
5 ÷.ñ.

71
 ÏÐÅÇÚ ÂÐÀÒÀÒÀ ÍÀ ËÞÁÎÂÜÒÀ

Íåáåòî ïðîøàðåíî ñú ìàëêî îáëàöè,

âðåìåòî õëàäíî è âýòðîâèòî,
ñëúíöåòî èçãðý âú 5 ÷.8 ì.

Äîáðàòà ìîëèòâà
“ íà÷àëî áý Ñëîâîòî”

Ìàëêî ðàçìèøëåíèå

Ùå ïðî÷åòà 3-òà ãëàâà îòú Åâàíãåëèåòî íà Éîàíà.

“Äóõúòú Áîæèé”

Ñúâðåìåíèÿòú æèâîòú íà ÷îâýêà ñå íàìèðà âú åäèíú

çàñòîé. Çàñòîÿòú ïðèëè÷à íà åäèíú ÷îâýêú, êîéòî ðàñòå, è
íýìà íèùî íîâî âú íåãî. Î÷àêâà ñàìî ñìúðòüòà - äà óìðå.
Íå ñå çàíèìàâà ñú íèùî äðóãî, îñâåíú ñú ñâîÿ ìèíàëú æèâî-
òú - êàêú å æèâýëú íà ìëàäèíè. Òîâà ïîâòàðÿ äåíü ñëåäú äåíü
è íèùî íå ïðèäîáèâà. Êàçâàòú, ÷å ïîâòîðåíèåòî å ìàéêà íà
çíàíèåòî. Ñòàðèÿòú ÷îâýêú êàçâà, ÷å ïîâòîðåíèåòî å óòåøå-
íèå. Èìà è âýðóþùè, êîèòî ñûùî îñòàðÿâàòú è êàçâàòú: “Åäíî
âðåìå áýõìå âúîäóøåâåíè, èãðàõìå, êàêú ñå îáè÷àõìå!” È
òîâà ãî ïîâòàðÿòú. Òîâà å çàñòîé íà æèâîòà. Äà ïîâòàðÿøú
íýùàòà, äà ãè äåêëàìèðàøú, òîâà å åäíî íèùî.
Õðèñòîñú êàçâà âú ïðî÷åòåíàòà ãëàâà: “Àêî íå ñå ðî-
äèòå èçíîâî îòú âîäà è Äóõú, íå ìîæåòå äà âëåçåòå âú Öàðñ-
òâîòî Áîæèå.” À ïúêú Öàðñòâîòî Áîæèå å îíçè ñâýòú, êúìú
êîéòî äóøèòý ñå ñòðåìÿòú. Çíà÷è ðîäåíîòî âå÷å ìèíàâà âú
åäíî äðóãî ñúñòîÿíèå, íå æèâýå âú åäíî ñòàòè÷åñêî ïîëîæå-
íèå, âú çàñòîé êàêòî ñòàðèÿ, íî òîé å âú ìýñòîòî, êûäåòî
÷îâýêú ñå ïîäìëàäÿâà. Ñìèñúëúòú íà æèâîòà, òîâà å âý÷íàòà
Áîæåñòâåíàòà ìëàäîñòü íà äóøàòà.

72
 Ðåêîõú, èìà íýùà âú æèâîòà, êîèòî îòâëè÷àòú ÷îâýø-
êîòî âíèìàíèå. Íàïðèìýðú îòâëè÷à âíèìàíèåòî íà ÷îâýêà:
íàé-ïúðâî òîé ìèñëè, ÷å òðýáâà äà ÿäå. ×å òðýáâà äà ÿäå -
äà. Íî ÿäåíåòî å åäíî óñëîâèå. Ðèáàòà, êîÿòî æèâýå âú ìîðå-
òî, ìèñëè, ÷å àêî íå ãúëòà äðóãèòý ðèáè, òÿ íýìà äà ìîæå äà
æèâýå. È òÿ ïðîïîâýäâà åäíî ó÷åíèå, ÷å àêî íå æèâýå âú
âîäàòà, íýìà æèâîòú. È âñýêîãà ðèáàòà, êîÿòî ñå å îïèòâàëà
äà èçëýçíå îòú âîäàòà, å óìèðàëà. È êàçâàòú ðèáèòý: “Èç-
âúíú âîäàòà íèêàêúâú æèâîòú íå ñûùåñòâóâà.” Íî, êàòî ñå
èçó÷àâà âúíøíèÿ æèâîòú, êàòî ñå èçó÷àâà íàïðåäúêà íà æè-
âîòíèòý, ùå âèäèìú, ÷å ãîëýìèòý ñòðàäàíèÿ íàêàðàõà ðè-
áèòý äà èçëýçàòú íàäú âîäàòà. È ïîäñêà÷àõà íàäú âîäàòà,
ïîäñêà÷àõà ñú õèëÿäè ãîäèíè. È íýêîè èçëýçíàõà îòú âîäàòà
è âëýçíàõà âú âúçäóõà. Çàùîòî ðèáèòý íå ìîæàõà äà ïðîãðå-
ñèðàòú òàìú, ïîíåæå ñå ÿäÿõà åäíà äðóãà.
Ìèñëèòå ëè, ÷å õîðàòà, êîèòî ÿäàòú æèâîòíèòý, ìîãà-
òú äà ïðîãðåñèðàòú? Çàùîòî ñëåäú êàòî ÿäåøú ñâèíñêî ìå-
ñî, òè ñòàâàøú íàñëåäíèêú íà âñè÷êè ïîðîöè, êîèòî èìà ñâè-
íÿòà. Òè, êàòî ÿäåøú êîêîøå ìåñî, ñòàâàøú ïðîâîäíèêú íà
ïîðîöèòý íà êîêîøêàòà. Ñëåäîâàòåëíî êàêâàòî õðàíà ÿäå-
øú, òè ñòàâàøú íàñëåäíèêú íà òàÿ õðàíà. Òà ðåêîõú, âñýêà
åäíà õðàíà íàé-ïúðâî òðýáâà äà ñå ïðå÷èñòè, òðýáâà äà ñå
èçó÷àòú çàêîíèòý íà ïðå÷èñòâàíåòî. Ñåãà íýêîè ÷åñòî ãîâî-
ðÿòú, ÷å ñû âåãåòàðèàíöè. Íî âåãåòàðèàíöèòý ãîòâÿòú ñú ìàñ-
ëî, ñú êðàâåøêî ìàñëî, íýêîè ñû âåãåòàðèàíöè, íî ñåãèçú-
òîãèçú îáè÷àòú è ðèáèöà, ïîíåæå Õðèñòîñú ïåêúëú íà ñâîè-
òý ó÷åíèöè ðèáà. Õóáàâî, âñåêè áè ÿëú åäíà ðèáà îòú Õðèñ-
òà, ïåêàíà âú îíÿ îãúíü. Õðèñòîñú, êàòî èçâàäè ðèáèòý, íå ãè
äàäå ñóðîâè íà ó÷åíèöèòý, íî ãè îïå÷å íà îãúíü. Âèå íå çíàå-
òå êàêâî íýùî å ïå÷åíåòî íà îãúíü. Òîâà íå å âúíøíàòà ñòðà-
íà. ßäåíåòî å åäèíú ìåòîäú çà îïîçíàâàíå íà âåëèêèÿ æèâî-
òú. Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî íå ÿäåòå ïëúòüòà ìè è íå ïèåòå
êðúâüòà ìè, íýìàòå æèâîòú.” Õóáàâî, àêî ÿäåìú ïëúòüòà è
ïèåìú êðúâüòà íà Õðèñòà, èìàìå æèâîòú. Àêî ÿäåìú ïëúòü-
òà è ïèåìú êðúâüòà íà äðóãèòý, íå ìîæåìú äà èìàìå æèâîòú.
Èìà åäíà ðàçëèêà. È àêî õîðàòà ñå ÿäÿõà åäèíú äðóãú, ùåøå
äà áûäå îùå ïî-ëîøî. Àêî îòèäåòå ìåæäó êàíèáàëèòý, êîè-

73
òî ÿäàòú ÷îâýøêî ìåñî, ùå âèäèòå êàêâî ñòðàøíî íýùî ñû
òý. Äÿâîëúòú å íèùî ïðåäú åäèíú êàíèáàëú. Êàêâî ñòðàøè-
ëèùå ñû òý. ×å êàòî ÿäåøú ÷îâýøêî ìåñî, êàêâî ùå ñå íàó-
÷èøú?
Ìîæå áè âèé, êàòî ñåäèòå, èìàòå âñå åäíî íåòúðïåíèå.
Èñêàòå èçâåäíúæú äà çíàåòå âñè÷êî. Òîâà å åäíî ãîëýìî íå-
ùàñòèå, äà çíàåòå âñè÷êî. È òî å íåâúçìîæíîòî ïðè ñåãàø-
íèòý óñëîâèÿ äà çíàåòå âñè÷êî. Äà äîïóñíåìú, ÷å íà åäíî
ìàëêî äåòå ìó óøèÿòú äðåõè. Ùå ìó âçåìàòú íàé-ïúðâî
ìýðêà. È òî ùå ïèòà ïîñòîÿííî êîãà ùå ìó øèÿòú äðåõèòý.
È òî ìèñëè, ÷å êàòî òóðè íà ïðàçíèêà íîâàòà äðåõà, êîé çíàå
êàêâî ùå ñòàíå. À ïúêú òî ùå áûäå ïàêú ñûùîòî è ñú íîâèòý
äðåõè è ñú ñòàðèòý. È êàòî îâåõòýÿòú äðåõèòý, òî ñëåäú âðå-
ìå ùå ñå íàìåðè ïàêú âú ñûùîòî ïîëîæåíèå. Íèå âèæäàìå
òîçè ïðîöåñú âú õðèñòèÿíñòâîòî. Íàé-ïúðâî õðèñòèÿíñòâî-
òî ñå ðàçäýëÿ íà òðè êëîíà: çàïàäåíú êëîíú, èçòî÷åíú êëîíú
è ïîñëå ðåôîðìàòîðñêè åâàíãåëèçúìú. Ïî êàêâî ñå îòëè÷àâà
òîé? Çàïàäíèÿòú è èçòî÷íèÿòú êëîíú îáúðíàõà ïîâå÷å âíè-
ìàíèå íà âúíøíàòà ñòðàíà íà õðèñòèÿíñòâîòî - íà ôîðìàòà
íà õðèñòèÿíñòâîòî - íà äðåõèòý, äà áûäàòú òý âåëè÷åñòâåíè.
Ñâåùåíèêúòú äà áûäå âåëè÷åñòâåíî îáëå÷åíú, ñú êîðîíà, ñú
öàðñêà ìàíòèÿ, ñú ñêèïòúðú, êîéòî äà äúðæè âú ðûêàòà ñè,
äà êîìåíòèðàòú, ÷å Áîãú èìú ãè å äàëú. Âñè÷êè òèÿ ðàáîòè
íå ñû äàäåíè îòú Áîãà. Õîðàòà ñû ãè äàëè. Êîãàòî Ìîéñåé
èçâåäå åâðåèòý èçú Åãèïåòú, êàêúâú ñêèïòúðú èìàøå? Òîé
èìàøå åäíà îâ÷àðñêà òîÿãà. Íî ñú òàçè îâ÷àðñêà òîÿãà êîãà-
òî óäðÿøå, ñòàâàøå âñè÷êî. À ïúêú äà êàæåìú, ÷å òè äàäàòú
åäèíú æåçúëú è òè óäðÿøú è íèùî íå ñòàâà, òîãàâà? Æåëúçú-
òú å çíàíèåòî. Èìàøú çíàíèå è óäðÿøú è íèùî íå ñòàâà.
Òîãàâà êàêâî òðýáâà äà ìèñëèøú?
Ñåãà àçú ñúìú ïðèâåæäàëú ñëåäíèÿ ïðèìýðú. Ùå âè äà-
ìú åäíî îáÿñíåíèå äîíýêûäå, îò÷àñòè. Òîçè æåçúëú, êîéòî
íîñè çíàíèåòî, òðýáâà äà ñå ïðå÷óïè, çà äà ìîæåìú äà èçëý-
çåìú îòú íåãî. Âú ñúâðåìåííàòà òåõíèêà, àêî ïðåêàðàòú åëåê-
òðè÷åñêè òîêú ïðåçú åäèíú êðûãú è àêî òîçè êðûãú íå ñå ðàç-
êûñà íèêûäå, òî ñèëàòà, êîÿòî îáèêàëÿ òîçè êðûãú íå ìîæå
äà ñå ïðîÿâè. Êðûãúòú òðýáâà äà ñå ðàçêûñà è òðýáâà äà ñå

74
îáðàçóâàòú äâåòý òå÷åíèÿ. È òîãàâà âú ðàçêûñàíèÿ êðûãú ñå
ïîÿâÿâà ñâýòëèíà. Òîçè ïðèìýðú àçú ñúìú ãî ïðåäñòàâèëú
òàêà: åäèíú äýäî îñòàâà íà ñâîÿ âíóêú åäíà òîÿãà è ìó êàçâà:
“Òàçè òîÿãà å îòú ðàÿ èçëýçëà, îòú ïðàäýäèòý. È âñè÷êàòà
ñèëà ñåäè âú òîÿãàòà.” À âíóêúòú ðàçáðàëú òîâà íýùî áóê-
âàëíî. Íîñèëú òîé òîÿãàòà ãîäèíà, äâå, äåñåòü ãîäèíè íàâñý-
êûäå è îòú òàìú íàñåòíå âñè÷êèòý íåùàñòèÿ ïî÷íàëè äà ãî
ñïîëýòÿâàòú è çàïî÷íàëú òîé äà ìèñëè, ÷å îòú êàêú å äîøëà
òîÿãàòà âú íåãî, òîé å ñòàíàëú íåùàñòåíú. È èñêàëú òîé äà
õâúðëè òîÿãàòà íàíýêûäå, íî íýùî ãî çàäúðæàëî. Âåäíàæú
âú ãîðàòà åäèíú áèêú èäå íàñðýùà ìó ñú íàâåäåíè ðîãà. Èäå
äà ãî íàìóøè. È òîé ïî÷íàëú äà óäðÿ ñú òîÿãàòà ïî ãëàâàòà
íà áèêà. Òîÿãàòà ñå ñ÷óïèëà è áèêúòú ñå îòòåãëèëú. Íî îòú
òîÿãàòà ïîòåêëè çëàòíè ìîíåòè, êîèòî áèëè ñêðèòè âúòðå. È
êàçàëú òîé íà áèêà: “Çàùî íå äîéäå ïðåäè ïåòü ãîäèíè?” Òà
ðåêîõú, òîâà çíàíèå, êîåòî èìàòå ñåãà, äî êûäå ìîæå äà âè
äîâåäå?
Íåêà äà ðàçãëåäàìå äóìèòý: óñåòú, äîñåùàíå è îáõî-
äà. ×îâýêú òðýáâà äà èìà åäèíú âúòðåøåíú óñåòú. Òîâà å
íàé-åëåìåíòàðíîòî. Åäèíú äóõîâåíú óñåòú òðýáâà äà èìà ÷î-
âýêú çà íýùàòà. Òîâà å ôèçè÷åñêàòà ñòðàíà. Òîâà å åäèíú
ìàëúêú îïèòú. À ïúêú óñåùàíåòî å ñëåäíîòî: òè ïðàâèøú
èçâîäú îò òîâà, êîåòî ñè ñå äîñåòèëú. À ïúêú îáõîäà çíà÷è
êàêú äà ïðàâèøú òîâà, êîåòî çíàåøú. Íàé-ïúðâî ÷îâýêú
òðýáâà äà çíàå êàêú äà ñå îáõîæäà ñú ñåáå ñè. ×å àêî òè íå
çíàåøú êàêú äà ñå îáõîæäàøú ñú ñâîåòî ñúðöå, ñú ñâîÿ óìú,
ñú ñâîÿòà äóøà è ñú ñâîÿ äóõú, êàêâî çíàíèå ìîæåøú äà
èìàøú?
Òè ãîâîðèøú çà äóøàòà ñè, íî ìèñëèøú, ÷å òÿ å ïîä÷è-
íåíà íà òýëîòî è íå çíàåøú êàêâî íýùî å äóøàòà. Òè ãîâî-
ðèøú çà óìà ñè è ìèñëèøú, ÷å òîé å åäíî ñðýäñòâî çà òåáå,
íî íå çíàåøú âú ñûùíîñòü êàêâî íýùî å óìúòú. Òè ãîâî-
ðèøú çà ñúðöåòî ñè è íå çíàåøú êàêâî íýùî å ñúðöåòî. Íèå
èìàìå åäèíú ìàëúêú îáðàçú. Èìàìå åäíî ìàëêî ñúðöå, ïðå-
çú êîåòî ìèíàâà êðúâüòà è òîâà, ìàëêîòî ñúðöå ðàçïðîñòðà-
íÿâà êðúâüòà èçú öýëîòî òýëî. Ñúðöåòî èçïðàùà êðúâüòà, ïðî-
ìèøëÿâà çà õðàíàòà íà öýëîòî òýëî. Çíà÷è ñúðöåòî ñå çàíè-

75
ìàâà ñú èêîíîìè÷åñêàòà ñòðàíà íà öýëèÿ îðãàíèçúìú. Ñúð-
öåòî èçïðàùà õðàíàòà, íî ñúðöåòî å ñâúðçàíî ñú äðîáîâåòý.
Òàçè êðúâü, êîÿòî òðýáâà äà ìèíå ïðåçú ñúðöåòî, íàé-ïúðâî
òðýáâà äà ìèíå ïðåçú äðîáîâåòý è äà ñå ïðå÷èñòè òàìú. Ñúð-
öåòî èìà ïóëñú 72 ïûòè âú ìèíóòàòà. Ïðè ïóëñèðàíåòî êðúâü-
òà èçëèçà. Âñýêè åäèíú ïîòèêú íà ñúðöåòî, âñýêè åäèíú òà-
êúâú óäàðú å êîçìè÷åíú óäàðú, âñýêî òóïàíå íà ñúðöåòî å
êîçìè÷åíú óäàðú, êîéòî íîñè ñïåöèàëíà åíåðãèÿ. Ñú âñýêè
óäàðú ñúðöåòî âíàñÿ íýùî íîâî âú êðúâüòà. Ñú ïúðâèÿ óäà-
ðú, âòîðèÿ, òðåòèÿ è ò.í. Êîëêî óäàðè èìà ñúðöåòî âú åäíà
ìèíóòà? Íýêîé ïûòü ñúðöåòî óäðÿ ïîâå÷å, íýêîé ïûòü ïî-
ìàëêî. Íà ñòàðè ãîäèíè ñúðöåòî îòñëàáâà. ×èñëîòî 72 ñûùåñ-
òâóâà âñýêûäå. Îíýçè, êîèòî ïðåâåäîõà ñâýùåíèòý êíèãè,
áýõà 72 äóøè. Ñåäåìüòý å åäíî ïîëîæèòåëíî ÷èñëî, êîåòî
ïîêàçâà îíýçè ïîëîæèòåëíèòý ñèëè âú ïðèðîäàòà, êîèòî òâî-
ðÿòú è ñúçäàâàòú. À ïúêú äâåòý å ÷èñëî, êîåòî óðåæäà íýùà-
òà. Ñåäåìüòý å òâîð÷åñêî ÷èñëî çà àíãåëèòý, à ïúêú äâåòý å
òâîð÷åñêàòà ñèëà íà Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Çíà÷è ñúåäèíåíè
ñû òèÿ äâå ÷èñëà: îòðèöàòåëíîòî ÷èñëî íà Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú
è ïîëîæèòåëíîòî íà àíãåëñêèÿ ñâýòú.
Êîãàòî ÷îâýêú æèâýå íîðìàëíî, ïî çàêîíà íà ëþáîâü-
òà, òî ñúðöåòî ìó òóïà íîðìàëíî. À ïúêú ùîìú íå æèâýå
íîðìàëíî, òî ñå èçìýíÿ è ïóëñà íà ñúðöåòî ìó. È âñè÷êîòî
íåùàñòèå, êîåòî æèâîòúòú íîñè, ñå äúëæè íà òîâà. Àêî äîé-
äå îáåçíàäåæäàâàíå, ïóëñúòú ñå ìåíè. Ñûùî òàêà ïðè îáåç-
ñúð÷åíèåòî, ñúìíåíèåòî, ñûùî òàêà è îáíàäåæäàâàíåòî. Àêî
ñè ñêúðæåâú ñûùî òàêà ñå ìåíè ïóëñúòú. Ñëåäîâàòåëíî ñú
íàøèòý ìèñëè è ÷óâñòâà ìåíèìú êîçìè÷åñêèÿ ïóëñú, êîéòî
íîñè Áîæèåòî áëàãîñëîâåíèå. È çàòâàðÿìå è îòïóøâàìå òýçè
áëàãîñëîâåíèÿ. Íèé ïðèëè÷àìå íà îíçè àíãëèéñêè ìèëèîíå-
ðú, êîéòî âëýçúëú äà âèäè áîãàòñòâîòî ñè âú ñâîåòî ïîäçå-
ìèå è êàòî âëýçíàëú, âðàòàòà ñëó÷àéíî ñå çàòâîðèëà, à òîé
çàáðàâèëú äà âçåìå êëþ÷à îòú âúíú è íàïèñàëú åäíà çàïèñêà:
“Àêî èìàøå íýêîé äà ìè äàäå åäíî ïàð÷åíöå õëýáú, ùýõú
äà ìó äàìú ïîëîâèíàòà áîãàòñòâî”, è óìèðà. Òîé óìèðà, çà-
ùîòî êëþ÷úòú å îòú âúíú. Òà ðåêîõú, íèêîãà íå îñòàâÿéòå

76
êëþ÷à íà âúòðåøíîòî áîãàòñòâî îòú âúíú. Ùîìú îòâàðÿòå,
íîñåòå òîçè êëþ÷ú âú ñåáå ñè.
×îâýêú èìà òðè êëþ÷à: äà ñå îáíàäåæäâà - òîâà å ïúð-
âèÿ êëþ÷ú; äà ïðèäîáèâàìå âýðàòà - òîâà å âòîðèÿ êëþ÷ú; äà
ïðèäîáèâàìå ëþáîâüòà - òîâà å òðåòèÿ êëþ÷ú. Ëþáîâüòà, âú
äàäåíèÿ ñëó÷àé å êëþ÷ú, âýðàòà å êëþ÷ú è íàäåæäàòà å êëþ-
÷ú. Êëþ÷ú çà ðàçêðèâàíå òàéíèòý íà ïðèðîäàòà, íà Áîæåñò-
âåíèòý ñúêðîâèùà, êîèòî ñû îïðåäýëåíè îòú íåçàïîìíåíè
âðåìåíà çà îíýçè äóøè, êîèòî æèâýÿòú íà çåìÿòà, êîèòî ñû
ïðàòåíè íà çåìÿòà è âúðøàòú Âîëÿòà Áîæèÿ.
Ñåãà, æåëàíèåòî âè òðýáâà äà áûäå äà ÷óâñòâóâàòå äî
êîëêî èçïúëíÿâàòå Âîëÿòà Áîæèÿ ïî çàêîíà íà íàäåæäàòà, ïî
çàêîíà íà âýðàòà è ïî çàêîíà íà ëþáîâüòà. Ïî çàêîíà íà íà-
äåæäàòà äà áûäåòå îáëå÷åíè ñú Áîæåñòâåíàòà äðåõà. Ñïî-
ðåäú çàêîíà íà âýðàòà âú âàñú äà èçâèðà Áîæåñòâåíàòà âîäà,
à ïî çàêîíà íà ëþáîâüòà äà ñå îçàðÿâàòå ñú Áîæåñòâåíàòà
ñâýòëèíà. Ëþáîâüòà ñëóæè çà îñâýòëåíèå è êîãàòî òÿ äîéäå
äà äåéñòâóâà, âú õîðàòà ñå ñúáóæäàòú íàé-õóáàâèòý ìèñëè è
íàé-õóáàâèòý ÷óâñòâà. Êàçâà Õðèñòîñú ñåãà: “Àêî ñå íå ðî-
äèòå èçíîâî îòú âîäà è Äóõú”, îòú âîäàòà, êîÿòî èäå ïî çà-
êîíà íà âýðàòà è îòú Äóõà, Êîéòî èäå ïî çàêîíà íà Ëþáîâü-
òà. Ëþáîâüòà å õëýáú, àêî ÷îâýêú íå ñå õðàíè ñú ëþáîâüòà,
òîé íå ìîæå äà ñå ðîäè. À ïúêú òðýáâà äà ñå ðîäè, çàùîòî
êàòî ñå ðîäè, òîãàâà òîé äîáèâà ãðàæäàíñêè ïðàâà, äà ìîæå
äà ñå ïîëçóâà.
Ñåãà íå ðàçáèðàéòå ñàìî åäíî ðàæäàíå. Âú ðàæäàíåòî
ñå âêëþ÷âàòú óñëîâèÿòà íà åäíî äåòå. Òî, êàòî ñå ðîäè, òðýáâà
äà ðàñòå, èíàêú å ñòàòè÷åñêî ðàæäàíå. Êàòî ñå ðîäè äåòåòî,
ïîñòîÿííî òðýáâà äà ðàñòå âú ïðèäîáèâàíå íà Áîæåñòâåíî-
òî çíàíèå. È êàòî ðàñòå, êàòî äîéäåòå âú âîäàòà è Äóõà, ïî÷-
âà äà ñå ñòðîè Íîâèÿòú ÷îâýêú. Ñåãà âèå ñòðîèòå, âèå ðàáî-
òèòý ñú îíýçè îðãàíè, êîèòî ñúçäàäîõà ìèíàëèòý ïîêîëåíèÿ
è âèå èìàòå ïî÷òè ñûùèòý íàâèöè - ñêîðî ñå îáíàäåæäâàòå è
ñêîðî ñå îáåçíàäåæäâàòå. Àêî äîéäå åäèíú ÷îâýêú è âè äàäå
1000 ëâ., âèå ñå ïîäèãàòå. Àçú ñúìú íàáëþäàâàëú ÷èíîâíè-
öèòý êúìú êðàÿ íà ìåñåöà, êîãàòî íýìàòú íèòî ïåòü ïàðè âú

77
äæîáà ñè, õîäÿòú ìàëêî ñâèòè, äúðæàòú ðûöåòý ñè âú äæî-
áîâåòý è ñû ìàëêî íåðàçïîëîæåíè. Ùîìú ïðèåìàòú èëè ìî-
ãàòú äà âçåìàòú ïàðè èìàòú ðàçïîëîæåíà ñòîéêà, îáíàäåæä-
âàòú ñå. Òàêà ñå äâèæàòú ìåæäó çàêîíà íà îáíàäåæäâàíåòî è
îáåçñúð÷åíèåòî. È âú äóõîâíî îòíîøåíèå å ïàêú ñûùîòî.
Òè ñðýùàøú åäèíú äîáúðú ÷îâýêú è ñå îáíàäåæäâàøú è
ñðýùàøú åäèíú ëîøú ÷îâýêú è ñå îáåçíàäåæäâàøú è âåäíà-
ãà êàçâàøú: “Òîçè ñâýòú íýìà äà ñå îïðàâè.”
Ïèòàìú òîãàçú: êàêú ùå îáÿñíèòå åäèíú äîáúðú ÷î-
âýêú, êàêú ùå ãî ðàçáåðåòå? Åäèíú äîáúðú ÷îâýêú å åäíà
ñòàòóÿ âå÷å îáðàáîòåíà îòú íàé-äîáðèÿ ñêóëïòîðú. Âèå ìî-
æå äà ÿ ïðîäàäåòå è äà îñèãóðèòå öýëèÿ ñè æèâîòú. À ïúêú
äðóãèÿòú ÷îâýêú å ïðîñòú êàìúêú, åäèíú êàìúêú, îòú êîéòî
ìîæåòå äà èçðàáîòèòå íàé-õóáàâàòà ñòàòóÿ. Ïðîñòèÿòú êà-
ìúêú ìàëêî ùå ñòðóâà çà îíçè, êîéòî íå ðàçáèðà Áîæåñòâå-
íèÿ çàêîíú. Íî îíçè, êîéòî ðàçáèðà, çíàå, ÷å ëîøèòý õîðà ñû
óñëîâèå, ïî÷âà, âúðõó êîÿòî ìîæåòå äà ïðèäîáèåòå âàøåòî
çíàíèå. Àêî íýêîè îáúðíàòú íýêîé ëîøú ÷îâýêú âú äîáúðú,
òîãàâà â êàêâî ñåäè çíàíèåòî? Âèå ÷åñòî èìàòå æåëàíèå äà
îáúðíåòå íýêîé áîãàòú ÷îâýêú, çàùîòî èìà ïàðè. Íýìàòå
æåëàíèå äà îáúðíåòå åäèíú ñèðîìàõú. Ïîíåæå, êàòî ãî îáúð-
íåòå, òîé îòú âàñú ùå èñêà. Àêî îáúðíåòå íýêîé áîãàòú ÷îâ-
ýêú, çíàåòå ïàðè èìà, òîé ùå ïî÷íå äà äàâà. Íî àêî îáúðíåòå
íýêîé áýäåíú, òîé ùå èñêà îòú âàñú. Íî òîâà å åäíî íåðàçáè-
ðàíå. Èìà áýäíè õîðà, êîèòî, êàòî ãè îáúðíåòå êúìú Áîãà,
ùå ïî÷íàòú äà âè ïîìàãàòú. Èìà áýäíè õîðà ïúêú, êàòî ãè
îáúðíåòå êúìú Áîãà, ùå ïî÷íàòú äà ðàáîòÿòú çà âàñú.
Êàçâàòú çà Áóäà, ÷å êîãàòî òîé áèëú âú ìèíàëîòî êàòî
åäèíú áðàìèíú, åäèíú äåíü ÷åëú åäíà ìíîãî äúëãà ìîëèòâà
è áèëú òîëêîâà ãëàäåíú, ÷å îòñëàáíàëú íà ñðýäàòà íà ìîëèò-
âàòà. È ùýëà äà îñòàíå ìîëèòâàòà ìó íåäîâúðøåíà. È äîøå-
ëú åäèíú çàÿêú, õâúðëèëú ñå âú îãúíÿ è ñå îïåêúëú. Áóäà ãî
èçÿëú è ñè ñâúðøèëú ìîëèòâàòà. È êàòî äîøåëú Áóäà âú ïîñ-
ëåäíîòî ñè ïðåðàæäàíå, ó÷åíèöèòý ìó ñå çà÷óäèëè, ÷å äîø-
ëè âèñîêè ëè÷íîñòè ïðè íåãî - êíÿçå, áðàìèíè è ïðî÷èå è
òîé íå ãè ïðèåìàëú. Èäâà åäèíú áýäåíú ÷îâýêú ïðè íåãî,
òîé ãî ïðèåëú è ñå ðàçãîâàðÿëú äúëãî âðåìå ñú íåãî. È ó÷å-

78
íèöèòý ìó êàçàëè: “Êàêâî ïðèñòðàñòèå ïîêàçà òè! Íàëè è òý
èìàòú äóøè!” Áóäà êàçàëú: “Òîçè ÷îâýêú áýøå çàÿêú åäíî
âðåìå è òîé ñå îïå÷å, òîé ñå ïîæåðòâóâà è àçú ãî èçÿäîõú, çà
äà ñâúðøà ìîëèòâàòà ñè. È çàòîâà ñåãà ìó ñå îòïëàùàìú.”
Ñåãà âèå èñêàòå Áîãú êúìú âàñú äà èìà îñîáåíî ðàçïîëîæå-
íèå. Èñêàòå íýêîé ñè äà èìà êúìú âàñú îñîáåíî ðàçïîëîæå-
íèå. ×å àêî êàòî òîçè çàÿêú íå ñå îïå÷åòå, çà äà ñè èçêàæå
Òîé ìîëèòâàòà, êàêú ùå èìà Òîé îñîáåíî ðàçïîëîæåíèå êú-
ìú âàñú?
Âèå èñêàòå íýêîé ïûòü äà âè îáè÷àòú õîðàòà. Çàùî èñ-
êàòå äà âè îáè÷àòú? È êàçâàòå: “Ó÷èòåëþ, çàùî íå íè îáè÷à-
øú?” Ðåêîõú èìú: Âèå íå çíàåòå äàëè îáè÷àòå èëè íå. Àçú íå
ñ÷èòàìú ñëàäêèòý äóìè, ÷å òîâà å ëþáîâü. Àçú ñ÷èòàìú, ÷å
òîâà å ðàçìúðäâàíå íà âúçäóõà. Êàòî ñè ãîâîðÿòú ñëàäêè äó-
ìè, õîðàòà íå ñå îáè÷àòú îùå, íî ñå îïðýñíÿâàòú. Êàòî êàç-
âàòú: “Àçú òå îáè÷àìú”, òîâà-îíîâà, òîâà å ñàìî îïðýñíÿâà-
íå, íàñúð÷åíèå. Çíàåòå ëè êàêâî íýùî å ëþáîâüòà? Âèå, êàòî
ñå âëþáèòå åäèíú âú äðóãú, îñëýïÿâàòå; êàòî ñå âëþáèòå åäèíú
âú äðóãú, çàáðàâÿòå öýëèÿ ñâýòú è öåëèÿ äåíü ñè ãóãóöàòå.
ßäåòå çàåäíî è ñè ãóãóöàòå; ïèåòå çàåäíî è ñè ãóãóöàòå è
êàçâàòå: “Æèâîòúò çà íàñú èìà âå÷å ñìèñúëú.” Íå, æèâîòúòú
ñå îáåçñìèñëÿ çà òýõú. Òîâà å åäíî êðèâî ðàçáèðàíå íà ëþ-
áîâüòà. Òîâà å ïðàâî, òîâà å îïðýñíÿâàíå. Êàòî ñå îïðåñíý-
âàòú õîðàòà, òý ñè ïîìàãàòú, íî òè êàòî âëåçåøú âú ñâðúçêà
ñú ëþáîâüòà, êîÿòî èçëèçà îòú Ñâýòëèíàòà íà Áîãà, çà òåáå
âñè÷êè õîðà ùå áûäàòú åäíàêâè. Òîãàâà, êàêòî äâàìàòà ñè
ãóãóöàòú, ñú âñè÷êèòý õîðà ùå ãóãóöàòú. È êàòî äîéäå òàçè
ëþáîâü, ùå âëåçåøú âú ñâðúçêà ñú òýõíèòý äóøè, à âú äðóãà-
òà ëþáîâü òè ùå áûäåøú âú ñúïðèêîñíîâåíèå ñàìî ñú
òýõíèòý òýëà. Òî å âñå åäíî äà âèäèøú êûùàòà íà áîãàòèÿ
÷îâýêú èëè ôàáðèêèòý ìó, èëè íåãîâèòý àâòîìîáèëè, èëè áèá-
ëèîòåêàòà ìó, êàêâî ùå íàó÷èøú îòú òîâà? Òè íå ñè âú âðúç-
êà ñú æèâèÿ ÷îâýêú, òè íå çíàåøú êàêâî íýùî å äà âè îáè÷à
Îíçè, Êîéòî âè îáè÷à.
Âú ñâýòà èìàòå ñåãà ñàìî îáðàçà íà Áîãà, Êîéòî âè îáè-
÷à. Òîé îòú äàëå÷ú ïðèãîòîâëÿâà âñè÷êî. È êîãàòî äîéäå è
êîãàòî ñòðàäàìå, íèå íå Ãî âèæäàìå. Êîãàòî ñòðàäàøú, êî-

79
ãàòî ñå îáåçñìèñëè æèâîòúòú òè è ìèñëèøú, ÷å íèêîé íå òå
îáè÷à, òè âèæäàøú, ÷å ñòàâà íýêîå ÷óäî è èäâà åäèíú ÷î-
âýêú - Ïåòêî, Ñòîÿíú è ïð. è òè ïîìàãà. Òîé å Áîãú, Êîéòî ãî
å èçïðàòèëú è Êîéòî òå îáè÷à. Òè ìèñëèøú, ÷å ñè ãðýøíèêú,
÷å ñè ïðîïàäíàëú, ÷å ùå èäåøú âú àäà èëè ÷å ìíîãî ìû÷íî
ñå âëèçà âú Öàðñòâîòî Áîæèå. Íî äîéäå òîçè ÷îâýêú è èìà
îñîáåíî ðàçïîëîæåíèå êúìú òåáå. È àêî òè íå ðàçáèðàøú
Áîæèÿòà ïðîìèñúëü, Áîæèÿòà Ëþáîâü, òîâà ùå ãî çàãóáèøú
ïàêú. È òîãàçú ùå äîéäå äðóãî èçïèòàíèå.
Ñåãà àçú ÷åñòî âèæäàìú ìåæäó ìëàäè è ñòàðè ñåñòðè
ñëåäíîòî: ñòàðèòý ñåñòðè, êîèòî ñû âëåçëè âú æàáóíÿêà è
ìëàäèòý ñåñòðè, êîèòî ñû â íà÷àëîòî íà êðÿêàíåòî ïðåçú ïðî-
ëýòüòà. Ïðåçú ïðîëýòüòà ìëàäèòý òðè-÷åòèðè ìåñåöà êðÿêà-
òú è ïýÿòú, íî êàòî äîéäå çèìàòà ìëúêâàòú âñè÷êèòý. Ñåãà
ïîäú “ñòàðèòý” àçú ðàçáèðàìú ñëåäíîòî: êîãàòî íýêîé ÷îâý-
êú îñòàðýå, òîé ìèñëè, ÷å å íàó÷èëú âå÷å íýùî è êàçâà: “Ìíî-
ãî ñúìú ðàçáðàëú îòú æèâîòà.” Ïðåâåæäàëú ñúìú ñëåäíèÿ
ïðèìýðú: Ðàçõîæäà ñå åäèíú ó÷åíú ÷îâýêú ñú åäèíú ëîäêàðü
âú ìîðåòî è òîé ïèòà ëîäêàðÿ: “Òè ïî åñòåñòâåíèòý íàóêè
çíàåøú ëè íýùî?” - “Íå çíàÿ.” -“Ïî ôèëîñîôèÿ çíàåøú ëè?”
- “Íå çíàÿ.” - “Ìíîãî ñè çàãóáèëú! Ïî àñòðîíîìèÿ çíàåøú
ëè?” - “Íå çíàÿ.” È ïî ìíîãî äðóãè âúïðîñè ãî ïèòà, òîé
îòãîâàðÿ “íå çíàÿ” è ó÷åíèÿòú ìó êàçâà: “Ìíîãî ñè èçãóáè-
ëú!” Íî ñòàâà åäíà áóðÿ âú ìîðåòî è ëîäêàðüòú ãî ïèòà: “Òè
çíàåøú ëè äà ïëàâàøú?” - “Íå çíàÿ.” - “Òè ñè èçãóáèëú âñè÷-
êî! Àçú, êîéòî íå çíàÿ ìíîãî íýùà, ñåãà, êàòî ñå îáúðíå ëîä-
êàòà, ìàêàðú è äà íå çíàÿ òîâà, êîåòî òè ïèòàøú, íî çíàÿ äà
ïëàâàìú. À òè ìíîãî çíàåøú, íî êàòî íå çíàåøú äà ïëàâàøú,
èçãóáèëú ñè âñè÷êî.”
Òà, íèå âú æèâîòà ìíîãî çíàåìú, êàòî òîçè ó÷åíèÿ ÷î-
âýêú, ñàìî åäíî íå çíàåìú - äà ïëàâàìå. À ïúêú ùî å ïëàâà-
íåòî? Òîâà å ëþáîâüòà. Àêî òè íå ñè îïèòàëú ëþáîâüòà, òè
èçãóáâàøú âñè÷êî. Òè ìîæåøú äà èìàøú âñè÷êîòî çíàíèå.
Àïîñòîëú Ïàâåëú êàçâà: “Àêî èìàõú âñè÷êîòî çíàíèå è ìîãà
äà ãîâîðÿ ñú ÷îâýøêè è àíãåëñêè åçèöè, íî ëþáîâü íýìàìú,
íèùî íå ñúìú.” ×îâýêú òðýáâà äà âëåçíå âú ëþáîâüòà, çà äà
âëåçå âú Öàðñòâîòî Áîæèå. Òîâà å íåîáõîäèìî, çà äà ñå îñ-

80
âîáîäè ÷îâýøêàòà äóøà. Òîâà å íîâîòî ñõâàùàíå.
×îâýêú òðýáâà äà ñå îñâîáîäè îòú ìèíàëîòî, áûäàùå-
òî è íàñòîÿùåòî. Íàïðèìýðú íèå ÷àêàìå äà äîéäå Õðèñòîñú
äà íè ñïàñè. Õóáàâî å òîâà. Ìàéêàòà îáè÷à ñâîåòî äåòå. Çà-
ùî? Çàùîòî ãî å ðîäèëà. Íå ìîæå äà îáè÷à äðóãèòý, ïîíåæå
íå ãè å ðîäèëà. Òîâà, êîåòî ìîæåøú äà ðîäèøú, ìîæåøú äà
îáè÷àøú. Èëè äðóãî ÿ÷å êàçàíî: âñýêà åäíà ìèñúëü, êîÿòî
èäå âú òåáå ÷ðåçú ëþáîâüòà, òè ùå èìàøú êúìú íåÿ ñúâñåìú
äðóãî îòíîøåíèå, îòêîëêîòî ìèñëèòý, êîèòî íå ñû ìèíàëè
ïðåçú ëþáîâüòà. Âñýêè åäèíú ÷îâýêú, àêî íå ìîæå äà ìèíå
ïðåçú òàçè ëþáîâü, êîÿòî òè èìàøú, òîé íå ìîæå äà òå ïîç-
íàâà; èëè àêî òè íå ìîæåøú äà ìèíåøú ïðåçú íåãîâàòà ëþ-
áîâü, òè íå ìîæåøú äà ãî ïîçíàâàøú. Çàùîòî àêî èñêàøú äà
ïîçíàåøú íýêîãî òðýáâà äà ìèíåøú ïðåçú íåãîâàòà ëþáîâü.
Àêî íå ìèíåøú ïðåçú âðàòàòà íà îíçè, êîéòî òå îáè÷à, òè íå
ìîæåøú äà ãî ïîçíàâàøú. È àêî òîé íå ìîæå äà ìèíå ïðåçú
âðàòàòà íà òâîÿòà ëþáîâü è òîé íå ìîæå äà òå ïîçíàå. È Õðèñ-
òîñú, êàòî ñëåçå íà çåìÿòà, Òîé ìèíà ïðåçú âðàòàòà íà íàøà-
òà ëþáîâü, ïðåçú ñòðàäàíèÿòà ìèíà. Õðèñòîñú ìèíà ïðåçú
âðàòàòà íà ëþáîâüòà, êîÿòî õîðàòà èìàõà. È îòú ëþáîâü Òîé
ïîæåðòâóâà âñè÷êî çà ÷îâý÷åñòâîòî. È Õðèñòîñú êàçà: “Àçú
ìèíàõú ïðåçú âàøàòà âðàòà è ñåãà àêî âèå íå ìîæåòå äà ìè-
íåòå ïðåçú ìîèòý âðàòà, âèå íå ìîæåòå äà âëåçåòå âú Öàðñò-
âîòî Áîæèå.” Õðèñòîñú êàçâà: “Àçú ñúìú âðàòàòà.” Èëè êàçà-
íî íà ïî-ïðîñòú åçèêú, Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî äóìèòý ìè ïðåá-
ûäâàòú âú âàñú è âèå ïðåáûäåòå âú ìåíå, àçú è Îòåöú ìè ùå
äîéäåìú è ùå íàïðàâèìú æèëèùå âú âàñú.”
Ñåãà àçú ðåêîõú âú ïðîñòèÿ ñìèñúëú íà äóìàòà, òðýáâà
äà ñå ìèíå ïðåçú âðàòàòà íà ëþáîâüòà. Âèå ìèñëèòå ñàìî
âåäíàæú ùå ñå ìèíå. Ïèòàìú âè, àêî îòèäåòå, äà êàæåìú è
èçõîäâàòå åäíî ïðîñòðàíñòâî îòú õèëÿäè êèëîìåòðè, ïðåçú
åäíà âðàòà ëè ùå ìèíàâàòå âñå? Äà êàæåìú, ÷å èìàòå ðàçíè
äîëèíè, ðåäú ïëàñòîâå, âúðõîâå, ïîëåòà, êîèòî ùå ìèíåòå.
Íýìà äà ìèíàâàòå ñàìî ïðåçú åäíî ìýñòî, ïðýçú ìíîãî ìýñòà
òðýáâà äà ìèíåòå è òðýáâà äà ñå îñâåäîìèòå ñú öýëàòà
ìýñòíîñòü, êîÿòî âèé ïðåìèíàâàòå. Òà ðåêîõú ñåãà, âèå èñ-
êàòå äà âëåçåòå âú Öàðñòâîòî Áîæèå. Êàêâî âè ïðèâëè÷à òà-

81
ìú? Âèå, êàòî âëåçåòå âú Öàðñòâîòî Áîæèå, ùå ìèíåòå ïðåçú
ðåäú ñûùåñòâà è ùå âèäèòå êàêâî ïðåäñòàâëÿâà Áîæèÿòà Ëþ-
áîâü. È âèå, êàòî ìèíàâàòå ïðåçú òýçè ðåäú ñûùåñòâà, íàâ-
ñýêûäå ùå âè ñïèðàòú äà îöåíÿòú Áîæèÿòà Ëþáîâü. È âèå,
êàòî îòèäåòå ïðè Áîãà, òîâà ùå áûäå åäíî ãîëýìî òúðæåñò-
âî. Âèå ìèñëèòå, ÷å êîãàòî îòèäåòå ïðè Ãîñïîäà è ïîñëå îòú
Íåãî ùå ñëåçåòå ïðè äðóãèòý õîðà. Õðèñòîñú, êàòî ñëýçíà íà
çåìÿòà, õîäè ïðè âñè÷êè õîðà è íàâñýêûäå Ãî ïðèåõà è Òîé
ïðèå âñè÷êè è ïîñëå, êàòî âúçêðúñíà, êàçà: “Íå ñå äîïèðàéòå
äî ìåíú, íå ñúìú îòèøåëú îùå ïðè Îòöà.”
Êîãàòî ìèíåòå ïðåçú íàé-ãîëýìèòý ñòðàäàíèÿ, åäâàìú
òîãàçú ñå ïðèãîòîâëÿâàòå äà îòèäåòå ïðè Ãîñïîäà. Ïðè íàé-
ãîëýìèòý íåùàñòèÿ ùå îòèäåòå ïðè Ãîñïîäà. Îáà÷å, êîãàòî
äîéäàòú íàé-ãîëýìèòý íåùàñòèÿ, òîãàâà èìà îïàñíîñòü äà
êàæåòå: “Òî ñå âèæäà, ÷å òàçè ðàáîòà íå å çà íàñú, ÿ äà ñè
ïîæèâýåìú, êàêòî ïî ñòàðîìó.” È âèå âñå ñå èçìàìâàòå è âèå
ñàìè ñå èçìàìâàòå. Çàùî å òàêà? Çàùî ùå ìèíåòå ïðåçú íàé-
ãîëýìèòý ñòðàäàíèÿ, çàùî ùå èçïèåòå íàé-ãîð÷èâàòà ÷àøà
ïðè îòèâàíå ïðè Ãîñïîäà? Àêî Áîãú âè å äàëú åäíà ñëàäêà
÷àøà äà ïèåòå, òî âñè÷êè õîðà ùýõà äà âè âçåìàòú ÷àøàòà è
ùýõà äà âêóñÿòú îòú íåÿ. À ïúêú Áîãú âè äàâà åäíà ãîð÷èâà
÷àøà, ÷å íèêîé äà íå èñêà äà ÿ âçåìå. Çíà÷è, áîãàòñòâîòî âè
íèêîé íå ìîæå äà ãî âçåìå. Áîãàòñòâàòà, êîèòî Áîãú âè äàâà
âú ãîð÷èâàòà ÷àøà, íèêîé íå èñêà ÿ âçåìå, íî âñýêè, êîéòî å
ìèíàëú ïðåçú ñòðàäàíèÿòà, êàçâà: “Äîáðå ìè ñòàíà, ÷å ïîñò-
ðàäàõú!” Ñåãà âèå êàçâàòå: “Çàùî ñòðàäàìå?” Çà äà èäåòå íà
ãîñòè ïðè Áîãà. Çàùî ñòðàäàòå? - Çà äà ïðèåìåòå Áîæåñòâå-
íèòý áëàãà, êîèòî Áîãú âè îïðåäýëèëú. Àêî íå ñòðàäàòå, òýçè
áëàãà íå ìîãàòú äà äîéäàòú. Ñåãà òîâà òðýáâà äà çàëåãíå âú
óìà âè. ×å êàòî äîéäàòú ñòðàäàíèÿòà, äà ïî÷íåòå äà ïðîçè-
ðàòå êàêâî ñå êðèå çàäú òýõú. Òý ñû ñàìî åäèíú ïàðàâàíú,
êîéòî âè ïëàøè.
Àçú ñúìú ïðèâåæäàëú ñëåäíèÿ ïðèìåðú. Òðèìà ìëàäå-
æè ñå âëþáèëè âú åäíà êðàñèâà ìîìà, êîÿòî å áèëà òîëêîâà
êðàñèâà, ÷å çàñëóæàâàëà äà ñå âëþáâàòú âú íåÿ. Òÿ å áèëà
ìíîãî óìíà. Òÿ å íàïðàâèëà åäíà èçêóñòâåíà ïðåãðàäà îòú
êíèãà, êàòî ÷å å íàïðàâåíà îòú ñòîìàíà è òóðèëà äî ñòåíàòà

82
òðè íîæà. Òýçè ìëàäåæè òðýáâàëî ñú ñåãàøíèòý âåëîñèïåäè
äà ñå áëúñíàòú î íîæîâåòý è ñòåíàòà è êîéòî îñòàíå æèâú, äà
ñå îæåíè çà íåÿ. Ïúðâèÿòú, êàòî äîøúëú äî íýêûäå, ñïðýëú
ñå è êàçàëú: “Àçú íå èñêàìú äà óìèðàìú”. Âòîðèÿòú äîøúëú
äî ñòýíàòà, ñûùî ñå ñïðýëú è êàçàëú: “Êàêâî ëè ùå ìè äàäå
òÿ? È àçú íå èñêàìú äà óìèðàìú”. Òðåòèÿòú, êàòî äîøåëú ñå
ñïóñíàëú è ïðåìèíàëú ñòåíàòà. Íî è íîæîâåòå áèëè êíèæíè.
Äðóãèòý, êàòî ñå ïîãëåäíàëè, òîãàâà êàçàëè: “È íèå ùýõìå
äà íàïðàâèìú òîâà.”
Òà âèå ñå ñïèðàòå âñå ïðè íîæîâåòå è êàçâàòå: “Íå ñè
ñòðóâà äà óìèðàìå.” Ùå äîéäå íýêîé áýäåíú ÷îâýêú è ùå
ïðîáèå ñòåíàòà. Íî òîãàçú âèå áèõòå èçãóáèëè. Ïîñëå ïàêú
ùå ñòàíå îïèòú. Íî âòîðèÿ îïèòú ùå áûäå ñú äðóãî. Âòîðè-
ÿòú îïèòú ùå áûäå ñú îãúíü. È îíçè, ïîñëåäíèÿòú îãúíü ùå
èìà 10 000 ãðàäóñà òîïëèíà. È êàòî íàáëèæè òàÿ ñòýíà, êîÿ-
òî ùå áûäå òîãàâà æåëýçíà è òîé, êàòî äîéäå, îòú äàëå÷ú ùå
ÿ ñòîïè. Òîçè ïúðâèÿòú îïèòú ùå áûäå ëåêú - ñú êíèæíèòý
íîæîâå è ñú êíèæíàòà ñòýíà. Âòîðèÿòú îïèòú ùå áûäå ïî-
òåæúêú. Âú âòîðèÿ îïèòú òðýáâà äú èìàòå ãîëýìà òîïëèíà,
ñú êîÿòî òðýáâà äà ðàçòîïèòå âñè÷êè ìû÷íîòèè. Ïúðâèÿòú
îïèòú ùå áûäå ñú êíèæíè íîæîâå, à âòîðèÿòú îïèòú ùå áûäå
ðåàëåíú. Ùå èìà åäíî ñúñòåçàíèå ìåæäó âúíøíèÿ ñâýòú è
âàøèÿ âúòðåøåíú ñâýòú. È êîèòî îòú âàñú ïîáýäèòå äî êðàÿ,
ùå áûäåòå ñïàñåíè. Ñïàñåíèåòî å âú òîçè ñìèñúëú, ÷å ÷î-
âýêú ùå áûäå ñâîáîäåíú, ùå çíàå êàêâî íýùî å Áîæåñòâåíà-
òà Ñâîáîäà. Ùå çíàå êàêâî íýùî å äà ñëóãóâà íà Áîãà. Êàçà-
íî å: “×èñòèòý ïî ñúðöå ùå âèäÿòú Áîãà.” Ñòðóâà ñè ÷îâýêú
äà ïðåòúðïè âñè÷êè ñòðàäàíèÿ, çà äà âèäè ëèöåòî íà Áîãà è
íýìà ïî-õóáàâî íýùî îòú òîâà. Ñòðóâà ñè ÷îâýêú äà ïîñòðà-
äà âú ñâýòà, íî äà âèäè ëèöåòî íà Õðèñòà. Íå åäíî âèæäàíå
êàêòî ñåãà. Íèå ñåãà íå ìîæåìú äà âèæäàìå ñëúíöåòî. Íýêîè
áýõòå èçëýçëè ïðåäè äà áý èçëýçëî Ñëúíöåòî. Íåáåòî íå áýøå
òàêà ÿñíî. Ïîñëå, êàòî èçãðý Ñëúíöåòî, òî îêàçà èçâýñòíî
âëèÿíèå âúðõó âàñú. Ñëúíöåòî ìîæå äà íàïðàâè è äðóãî íýùî,
íî íèå òðýáâà äà âýðâàìå. Ìîæåìú äà ñå ïðåíåñåìú èçú âúç-
äóõà, áåçú äà âúðâèìú ïî êàìúíèòý è ïî çåìÿòà. Êàòî âýðâà-
øú âú ñëúíöåòî, äýòî è äà ïîìèñëèøú ìîæåøú äà îòèäåøú.

83
Òè èñêàøú äà îòèäåøú âú Ôðàíöèÿ - ùå ñå íàìýðèøú íà
Ìåñå÷èíàòà. Òè èñêàøú äà èäåøú íà Ìåñå÷èíàòà, äà ñå ïðå-
íåñåøú òàìú.
Òà ðåêîõú, òàêîâà íýùî å Áîæèÿòà ëþáîâü. Àêî ÷îâý-
êú èìà Áîæèÿòà Ëþáîâü âú òîçè ñìèñúëú, òîé ùå ìîæå äà
îòèäå íàâñýêûäå êûäåòî ïîæåëàå. À àêî ÿ íýìàøú, ùå áûäå-
øú îãðàíè÷åíú. Êàêòî ñåãà ñòå îãðàíè÷åíè. Òà, ñòðåìåòå ñå
êúìú òàçè ëþáîâü, êîÿòî ùå âè äàäå êðèëàòà íà àíãåëèòý äà
ïûòóâàòå âú Âñåëåíàòà, êîÿòî Áîãú å íàïðàâèëú çà äàëå÷íî-
òî áûäàùå. Òà ñåãà ùå ñå ó÷èòå äà ñå õðàíèòå ñú ëþáîâüòà,
äà ñå ðîäèòå îòú âîäà è Äóõú, çà äà ñòàíåòå ãðàæäàíè íà
Öàðñòâîòî Áîæèå

Îò÷å íàøú

Ïîìíåòå äóìèòý Õðèñòîâè: “Êîéòî ìå ëþáè, âúçëþ-

áåíú ùå áûäå.”

6 ÷.18 ì.

6-òî ïëàíèíñêî íåäýëíî óòðèííî Ñëîâî íà Ó÷èòåëÿ

23 þëèé 1939 ã., íà Ìîëèòâåíèÿ âðúõú
ïðè âòîðîòî åçåðî
5 ÷.ñ.

84
 ËÞÁÎÂÜ È ÏÎ×ÈÒÀÍÈÅ

“Ùå ñå ðàçâåñåëÿ”

Ñëåäú åäèíú õóáàâú îáýäú, âòîðè îáýäú íå ñå äàâà, íî

ìàëêà çàêóñêà. Êîãàòî îòèâà íà íýêîé èçâîðú, ÷îâýêú òðýáâà
äà èìà åäíà õóáàâà ñòîìíà, êîÿòî äà íå áûäå ïóêíàòà. Ïóê-
íàòàòà ñòîìíà å, êîãàòî ÷îâýêú íå çíàå êàêú äà ðàçñúæäàâà è
äà èçïîëçóâà Áîæèèòý áëàãà. Êàêâîòî ñå ñèïå âú òîçè ÷î-
âýêú, êàòî ïóêíàòà ñòîìíà, âñè÷êî îòèâà - íå ãî áèâà. Ñëåäî-
âàòåëíî ñåãà èìà äâå âúçðàñòè âú æèâîòà. Åäíàòà å íà çåëå-
íèòý, íà ìëàäèòý, êîèòî ñû âú çîðàòà íà æèâîòà, à äðóãàòà å
íà ñòàðèòý, êîèòî ñû âú çàëåçà íà æèâîòà. Åäíèòý ñå ñ÷èòàòú
çà ùàñòëèâè, à äðóãèòý - íåùàñòíè, òî å âñå îòú íåðàçáèðà-
íåòî. Çàùîòî Ñëúíöåòî, êîåòî çàëýçâà, ïðèâèäíî çà åäíè
çàëýçâà, çà äðóãè èçãðýâà. Çàùîòî ñòàðèòý, êàòî îñòàðÿâàòú,
äàâàòú âúçìîæíîñòü íà ìëàäèòý äà ñå ïîäìëàäÿâàòú, à ìëà-
äèòý, êàòî ñå ïîäìëàäÿâàòú, äàâàòú âúçìîæíîñòü íà äðóãèòý
äà îñòàðÿâàòú. Òúé ùîòî ÷îâýêú òðýáâà äà ñå ïîäìëàäÿâà.
Çàùîòî, àêî ñòàðèÿòú íå ñå ïîäìëàäÿâà è ìëàäèÿòú íå îñòà-
ðÿâà, òý íå ìîãàòú äà ñå ðàçáåðàòú ïðàâèëíî. Íå ðàçáèðàéòå
ñòàðú ÷îâýêú òîçè, êîéòî å èçãóáèëú ñèëàòà ñè. Ñòàðú ÷îâý-
êú å òîçè, êîéòî å èçïîëçóâàëú ñèëèòý ñè íà ìëàäèíèòý ñè è
çà íåãî æèâîòúòú ñå îñíîâàâà íà âíóøåíèåòî. Ñòàðîñòüòà
ïúëíè æèâîòà ñú îòðèöàòåëíè ìèñëè è îòðèöàòåëíè ÷óâñòâà.
Îòðèöàòåëíèòý ìèñëè è îòðèöàòåëíèòý ÷óâñòâà ñû âèíàãè
äèíàìè÷íè, âú òýõú ëèïñâà ïîòåíöèàëíà ñèëà, êîÿòî ìîæå
äà ãðàäè. Òý èçãàðÿòú, áåçú äà äîïðèíåñàòú íýùî.
Òà ðåêîõú, âñýêè ÷îâýêú, êîéòî êàçâà, ÷å êîãàòî áîëý-
äóâàëú èçãóáâàëú âñè÷êî, òîé å ñòàðú ÷îâýêú. Êàòî ñå îãëåäà
íà îãëåäàëîòî, òîé ñúæàëÿâà, ÷å å ïîæúëòýëú è êàçâà: “Êûäå
îòèäå êàïèòàëúòú ìè?” Òóé íèùî íå çíà÷è. Ãëåäàøú ãî ñëå-
äú íýêîëêî ìåñåöà ïàêú ñå ïîïðàâèëú. Òúé ùîòî ñèëàòà íà
÷îâýêà ñòîè âú íåãîâîòî ñúçíàíèå, âú íåãîâèÿ óìú. Òîé ìî-

85
æå ïîñòîÿííî äà ñå ïîäìëàäÿâà. Çà äà ñå ïîäìëàäè ÷îâýêú
òðýáâà ïîñòîÿííî äà äðóæè ñú ìëàäè õîðà. Èìà åäíà âý÷íà
ìëàäîñòü âú ñâýòà, ñú êîÿòî ÷îâýêú òðýáâà äà çíàå êàêú äà ñå
ñâúðæå. Çíà÷è èìà äâå íýùà âú ñâýòà. Åäíîòî å âý÷íà ìëà-
äîñòü, à äðóãîòî âý÷íà ñòàðîñòü. Àçú íàðè÷àìú ìëàäèòý õî-
ðà - õîðà íà ëþáîâüòà, à ñòàðèòý õîðà - õîðà íà çíàíèåòî, íà
ìûäðîñòüòà. Òà ðåêîõú, ìëàäèòý òðýáâà äà èìàòú óâàæåíèå-
òî è ïî÷èòàíèå êúìú ñòàðèòý, à ñòàðèòý òðýáâà äà èìàòú
ëþáîâü êúìú ìëàäèòý. Àêî ñòàðèÿòú íå îáè÷à, òîé íå ìîæå
äà ñå ïîäìëàäè. Àêî ïúêú ìëàäèÿòú íå ïî÷èòà, òîé íå ìîæå
äà ïîóìíýå, òîé íå ìîæå äà ñå ïîäìëàäè. Ñëåäîâàòåëíî çà
äà ñå ïîäìëàäÿòú ñòàðèòý òðýáâà äà îáè÷àòú, à ìëàäèòý äà
ïî÷èòàòú. Òúé ùîòî, àêî ïèòàòå çàùî òðýáâà äà îáè÷àòå - çà
äà ñå ïîäìëàäèòý. Çàùî òðýáâà äà ïî÷èòàòå? -Çà äà ïðèäî-
áèåòå çíàíèå. Çàùîòî ïîòèêà íà æèâîòà å ëþáîâü êúìú âñè÷-
êèòý ïîñòèæåíèÿ, à çíàíèåòî - òîâà ñû âúçìîæíîñòèòý, ñú
êîèòî ìîæå äà ñå ïîñòèãíàòú æåëàíèÿòà.
Ñåãà âèå ñòå äîøëè íà çåìÿòà è èìàòå ìíîãî ïîñòèæå-
íèÿ, íî ïðè òýçè ðàçáèðàíèÿ, âñýêè ñå íàìèðà âú åäíî áåçèç-
õîäíî ïîëîæåíèå. Çàïðèìåðú ó âàñú ìîæå äà ñå ÿâè ìèñúëü-
òà: Êàòî ñå ñâúðøè òîçè æèâîòú âñè÷êî ñå ñâúðøâà, íýìà
äðóãú æèâîòú. Ïèòàìú: îòú ãäå çíàåòå, ÷å íýìà äðóãú æèâî-
òú? Àêî Ñëúíöåòî ñå ñêðèå íà çàïàäú, òîâà ïîêàçâà ëè, ÷å òî
å èç÷åçíàëî? Áèëî å âðåìå, êîãàòî õîðàòà ñû ìèñëèëè, ÷å ñú
çàëýçâàíåòî ñè, Ñëúíöåòî èç÷åçâà, íî êàòî èçãðýå íà èçòîêú
òý âèæäàòú, ÷å ïàêú ñå ÿâÿâà. Ñûùî òàêà, êîãàòî íýêîé ÷î-
âýêú óìðå, õîðàòà ìèñëÿòú, ÷å òîé ñå èçãóáâà, à âú ñûùíîñòü
òîé ñûùåñòâóâà. Êàòî ïîãëåäíåøú íà èçòîêú òîé ïàêú èçïû-
êâà îòú íýêûäå. Îíýçè, êîèòî ñû çàìèíàëè çà îíçè ñâýòú, è
îòíîâî ñû ñå çàâúðíàëè íà çåìÿòà, òý íå ñè êàçâàòú èìåíàòà,
òý íå êàçâàòú, ÷å ñû èäâàëè, òý ìúë÷àòú. ×å êàêú îíçè ÷î-
âýêú, êîéòî íå å èäâàëú íà çåìÿòà, å ìîãúëú äà íàó÷è äà ÿäå
ïî ÷îâýøêè? Çíà÷è òîé è äðóãú ïûòü å ÿëú. Âèé èìàòå ïîíÿ-
òèå çà äîáðî è çà çëî. Àêî ÷îâýêú íèêîãà íå å èäâàëú íà çåìÿ-
òà îòú ãäå ùå çíàå êîå å äîáðî è êîå å çëî. Çíà÷è òîé å èä-
âàëú ìíîãî ïûòè íà çåìÿòà. Äåòåòî îùå êàòî ñå ðîäè, îùå

86
êàòî å âú áåçñúçíàíèå çàïî÷âà äà ïëà÷å, ñú êîåòî èñêà äà
êàæå íà ìàéêà ñè: “Òóé íå å õóáàâî,” íå îäîáðÿâà ïîñòûïêà-
òà ¢. Êàòî å äîâîëíî òî ñå ðàäâà, ñìýå ñå, ñú êîåòî èñêà äà
êàæå: “Òóé å óìíî!” Òúé ùîòî ïëà÷à íà äåòåòî å ïðîòåñòú,
÷å íå ïîñòûïâàòú ñú äåòåòî êàêòî òðýáâà. Ìàéêà ìó, êàòî ãî
êûïå, òî èçâåäíàæú ïèñíå, çàïî÷âà äà ïëà÷å. Çàùî? Ïîíåæå
íýêîãà å áèëî ðèáà, æèâýëî å âú âîäàòà ìèñëè, ÷å ñåãà ìàéêà
ìó èñêà äà ãî òóðè âú âîäàòà è êàçâà: “Àçú åäâà ñå îñâîáîäè-
õú îòú òîâà çëî, à òè èñêàøú îòíîâî äà ìå âúðíåøú.” Ìàéêà
ìó êàçâà: “Íå èñêàìú äà òå òóðÿ âú âîäàòà, íî èñêàìú äà òå
îñâîáîäÿ îòú íåùàñòèåòî.” Êàòî ðàçáåðå ðàáîòàòà, äåòåòî
ïðåñòàâà äà ïëà÷å è çàïî÷âà äà ïëÿñêà ñú ðûöå âú âîäàòà.
Òà ðåêîõú, ÷åñòî è íèå âú æèâîòà ñè ñòðàäàìå è ìèñëè-
ìú, ÷å ñå âðúùàìå âú íýêîè íàøè ìèíàëè îïèòíîñòè è ïîíå-
æå ñìå ãè îïèòàëè âåäíàæú, íå èñêàìå ïîâòîðíî äà ñå âðú-
ùàìå êúìú òýõú. Âú ïðèðîäàòà íýùàòà íèêîãà íå ñå ïîâòà-
ðÿòú. Òóé, êîåòî âåäíàæú ñè ïðåêàðàëú, âòîðèé ïûòü ïî ñûùèÿ
ïûòü íå ìîæåøú äà ìèíåøú. È òúé äðúæòå âú óìà ñè èäåÿòà
çà âý÷íà ìëàäîñòü, ïîíåæå èñêàòå äà áûäåòå âý÷íî ìëàäè.
Çàùîòî àêî ÷îâýêú íå å ìëàäú, ñú ìëàäèòý íå ìîæå äà äðó-
æè è àêî íå å ñòàðú, ñú ñòàðèòý íå ìîæå äà äðóæè. Çà äà
äðóæèøú ñú ìëàäèòý, ìëàäú òðýáâà äà áûäåøú; çà äà äðó-
æèøú ñú ñòàðèòý, ñòàðú òðýáâà äà áûäåøú. Íàëè âèæäàòå,
êîãàòî ìàëêîòî äåòå îòèâà ïðè äýäî ñè êàêú ñòàâà ñåðèîçíî,
òî âçèìà âèäú íà ñòàðú ìûäðåöú. È êàçâà: “Äýäî, ðàçêàæè
ìè åäíà ïðèêàçêà.” Òî âçåìà âèäú íà íýêîé ÷îâýêú êðèòèêú,
êàòî íýêîé ïèñàòåëü è äýäî ìó ñå ðàäâà è çàïî÷âà äà ðàçêàç-
âà è ñëåäú òîâà êàçâà: “Êàòî äîéäåøú óòðå àçú ùå òè ðàçêà-
æà îùå åäíà ïðèêàçêà ìíîãî ïî-õóáàâà.” Ñåãà íå å ëè õóáàâî
äà èìà ÷î-âýêú åäèíú äýäî, êîéòî äà ìó ðàçïðàâÿ åäíà ïðè-
êàçêà? Íå å ëè õóáàâî äà èìà åäíî ìàëêî äåòå, êîåòî äà ñëó-
øà òèÿ ïðèêàçêè? Çàùîòî, àêî íýìàøå òîâà äåòå, äýäîòî
íýìàøå íà êîãî äà ðàçïðàâÿ ïðèêàçêè. Òà äýäîòî å íåîáõî-
äèìú íà äåòåòî è äåòåòî íà äýäîòî. Çíàíèåòî íà äýäîòî ñå
èçïîëçóâà îòú ìëàäèòý.
Òà ñåãà ñïîðåäú åäíî òå÷åíèå êàçâàòú, ÷å ñåãàøíèòý
ñòàðè íå ñû çà âðåìåòî ñè, íå ñû ñú âýêà ñè, íàçàäú ñû îñòà-

87
íàëè. Òîâà å ïðèâèäíî òàêà. È ñëúíöåòî, êàòî ñå äâèæè, äâè-
æè ñå âú èçâåñòíî íàïðàâëåíèå. Ñëúíöåòî, êàòî îòèâà êúìú
çåìÿòà, îñòàðÿâà. Êàòî äîéäå ìåñåöú äåêåìâðèé, Ñëúíöåòî
äîñòèãà äî ãîëýìà ñòàðîñòü. Òîãàâà äíèòý ïîñòåïåííî ñå íà-
ìàëÿâàòú. Ñëåäú òîâà ïî÷âà ïàêú äà ñå ïîäìëàäÿâà. Êàòî äîñ-
òèãíàòú äî èçâýñòíà òî÷êà, äíèòý çàïî÷âàòú ïàêú äà ñå óâå-
ëè÷àâàòú è êàòî ñòàíàòú íàé-ãîëýìè, äîõîæäà íàé-ãîëýìîòî
ïîäìëàäÿâàíå.
Òà ðåêîõú, ïîíýêîãà è âèå èçìýíÿòå îðáèòàòà íà âà-
øèÿ ïûòü âú æèâîòà. È âèå êàòî Ñëúíöåòî ñå äâèæèòå òó âú
åäíî, òó â äðóãî íàïðàâëåíèå. Íî íå òðýáâà äà ñå ñòðàõóâàòå
îòú óâåëè÷àâàíåòî è íàìàëÿâàíåòî íà äíèòý. Çàïðèìåðú âèå
èìàòå 365 äíè âú ãîäèíàòà. Àêî îòèäåòå íà ïîëþñà, ùå èìà-
òå åäèíú äåíü è åäíà íîùü. Ïðåäè òðè ãîäèíè äîéäå ïðè
ìåíå åäèíú ñûáîòÿíèíú, êîéòî èñêàøå äà ìå óáåäè äà âýð-
âàìú âú ñûáîòàòà, âú ñåäìèÿ äåíü. Ïèòàìú ãî: Àêî îòèäåøú
íà ñåâåðíèÿ ïîëþñú, êîé äåíü ùå ïðàçíóâàøú? Òàìú èìà ñà-
ìî åäèíú äåíü. Çíà÷è êîéòî èñêà äà áûäå ñûáîòÿíèíú, òðýáâà
äà îòèäå íà ïîëþñà. À òúé ñàìî åäèíú ñûáîòåíú äåíü. Òóêú
êîëêî ñûáîòè èìàòå? - 52 ñûáîòè. Íà ïîëþñà èìà ñàìî åäíà
ñûáîòà. Êîéòî îòèäå òàìú, ùå âèäè, ÷å òàìú íèùî íå ñå ðàæ-
äà, ÷å òàìú èìà ñàìî ñíýãú. Äà ñå ãîâîðè çà ñûáîòà, òîâà å
áóêâàëíî ðàçáèðàíå íà íýùàòà.
Ïîíýêîé ïûòü íèå ñå çàáëóæäàâàìå âú æèâîòà êàòî
ìèñëèìú, ÷å ÷îâýêú ñàìî òðýáâà äà ÿäå è äà ïèå è äà âúðøè
êàêâîòî èñêà. Òàêà ìèñëÿòú è ìëàäèÿòú è ñòàðèÿòú. Ìëàäè-
ÿòú å èçïðàòåíú íà çåìÿòà äà ïðèäîáèå çíàíèå, äà ñòàíå ñè-
ëåíú, äà áûäå ïîëåçåíú íà ÷îâý÷åñòâîòî. Ñòàðèÿòú ïúêú å
áàíêåðú, êîéòî å ñïå÷åëèëú ìíîãî, òà âñè÷êîòî ñè áîãàòñòâî
òðýáâà äà îñòàâè âú çàâåùàíèå íà ìëàäèÿ. Òà, êîãàòî ñå ãî-
âîðè çà ùåäðîñòü è ñàìîîòðè÷àíå, ðàçáèðàìå ñòàðèÿ, êîéòî
ñå å îòðåêúëú îòú ñâîÿòà ìëàäîñòü. Íå, ÷å òîé îñòàðÿâà, íî
çà äà ïðèäîáèå çíàíèåòî ñè, òîé ñå å îòðåêúëú îòú ñâîÿòà
ìëàäîñòü. Ïúêú è ìëàäèÿòú, çà äà ïðèäîáèå çíàíèå è òîé
òðýáâà äà ñå îòðå÷å. Îòðè÷àíåòî íå å ëîøî íýùî. Âñè÷êè
âñå òðýáâà äà ïëàòèòå íýùî, çà äà ñå ñàìîîòðå÷åòå. Àêî ïè-
ÿíèöàòà ñå å îòðåêúëú îòú âèíîòî, çàãóáèëú ëè å íýùî? Àêî

88
áîãàòèÿòú ñå îòêàæå îòú êðàäåíèòý ïàðè, çàãóáèëú ëè å íýùî?
Àêî ÷îâýêú ñå îòðè÷à îòú íàñèëèåòî, îòú áîëýñòèòý, îòú áåçâ-
ýðèåòî, çàãóáèëú ëè å íýùî? ×å êàêâî å äîïðèíåñëî áåçâý-
ðèåòî âú ñâýòà? Àêî ÷îâýêú ñå îòêàæå îòú áåçâýðèåòî, èçãó-
áèëú ëè å íýùî? Èìà íýùà, îòú êîèòî íèå òðýáâà äà ñå îòêà-
æåìú.
Âñýêîãà ÷îâýêú, çà äà ñå îòêàæå îòú íýùî, òðýáâà äà
èìà íýùî äðóãî, êîåòî äà çàïúëíè òàÿ ïðàçíèíà. Àçú ñúìú
ãëåäàëú ìíîãî ìëàäè ìîìöè, êîèòî èìàòú ëîøè íàâèöè, îáè-
÷àòú äà ïèÿòú, äà ãóëÿÿòú, íå îáè÷àòú äà ðàáîòÿòú, íî êàòî
íàìýðÿòú íýêîÿ ìëàäà ìîìà, êîÿòî îáè÷àòú, òý êàçâàòú: “Îò-
êàçâàìú ñå îòú ïèÿíñòâîòî, îòú ïóøåíåòî íà òþòþíú.” Òàêà
÷å ñòàâàòú ïðàâîâýðíè. Òîé ñòàâà ðàáîòëèâú, ñú íèêîãî íå
ñå êàðà, õîäè è ñå âðúùà íà íèâàòà ðåäîâíî. Äîêàòî ëþáîâü-
òà çàíèìàâà íàøèòý óìîâå è ñúðöà, âñè÷êî ìîæåìú äà ïîñ-
òèãíåìú. Êîéòî äåíü ÷îâýêú èçãóáè ëþáîâüòà ñè, íåãîâèÿòú
ñâýòú ñå îáåçñìèñëÿ, òîé íýìà âå÷å çà êàêâî äà ðàáîòè.
Ðåêîõú, ñåãà âèé ñòå äîøëè íà ïëàíèíàòà, çà äà ñå íàó-
÷èòå íà íýùî äà âèäèòå êàêâà èñòîðèÿ èìàòú òýçè êàíàðè.
Òý ñû ñâèäåòåëè íà òàêèâà åïîõè, íà êàêâèòî íà ÷îâýêú íà
óìú íå å èäâàëî. Òý ñû ñâèäåòåëè íà åïîõà, êîãàòî Ñëúíöåòî
å èçãðýâàëî îòú çàïàäú; òý ñû ñâèäåòåëè íà åïîõà, êîãàòî
ñëúíöåòî å èçãðýâàëî îòú ñåâåðú; òý ñû ñâèäåòåëè, êîãàòî
ñëúíöåòî å èçãðýâàëî îòú þãú; òý ñû ñâèäåòåëè íà åïîõà, êî-
ãàòî îñüòà íà çåìÿòà å áèëà ïåðïåíäèêóëÿðíà; òý ñû ñâèäåòå-
ëè íà åïîõà, êîãàòî îñüòà íà çåìÿòà å áèëà õîðèçîíòàëíà.
Çíàåòå ëè òîãàâà êàêúâú å áèëú êëèìàòúòú. Ñåãà àçú íýìà äà
ñå ñïèðàìú âúðõó òýçè äàëå÷íè ãåîëîãè÷íè ðàáîòè. Òà, êîé-
òî íå çíàå, ùå êàæå: “Êàêú ìîæå äà áûäå òîâà?” Òîâà å ðàáî-
òà íà Ñëúí÷åâàòà ñèñòåìà, íà Ñëúíöåòî. Áèëî å âðåìå, êîãà-
òî è âèé íå ñòå èìàëè òàêàâà ôîðìà, êàêòî ñåãàøíàòà. Êàêâè
ñòå áèëè òîãàâà âèé, ìúë÷èòå, èìàòå ïðàâî äà ìúë÷èòå. Çà
ìèíàëîòî ÷îâýêú íå òðýáâà äà ãîâîðè.
Åäèíú ðóñêè áàðàáàí÷èêú, âú ïîñëåäíàòà ðóñêà âîéíà,
âèäýëú íà åäíî ìýñòî ìíîãî êîêîøêè [è] ãè çàêëàëú, à ñëåäú
òîâà íàïúëíèëú ñú òýõú áàðàáàíà, êàòî ãè ïðåäâàðèòåëíî èç-
÷èñòèëú è ïðèãîòâèëú çà ÿäåíå. Êîìàíäèðúòú ìó êàçàëú: “Áèé

89
áàðàáàíà!” - Íå áèå òûïàíúòú, ðàçâàëèëú ñå å íýùî. Çàùî ñå
å ðàçâàëèëú, çàùîòî êîêîøêèòý ñû âúòðå. Ñåãà ðåêîõú è íà
âàñú: Íå òóðÿéòå êîêîøêè âú áàðàáàíà ñè. Ùîìú ñè òóðèëú
íýêîëêî êîêîøêè âú óìà ñè, òîé âå÷å íå ìèñëè. Íèêàêâè êî-
êîøêè, íèêàêâè ïðàçíè ìèñëè íå òðýáâà äà òóðÿòå âú óìà ñè,
âú ãëàâàòà ñè, âú ìîçúêà ñè. Â ìîçúêà ñè ùå òóðèòå íàé-õó-
áàâèòý ìèñëè.
Òà ðåêîõú, ñåãàøíàòà åïîõà, âú êîÿòî æèâýåìú, íèå
èìàìå íàé-ãîëýìèòý áëàãà. Êîå å íàé-ãîëýìîòî áëàãî âú
ñâýòà? - Äà âýðâà âú íåâúçìîæíè ðàáîòè. Íýêîé êàçâà: “Àçú
âýðâàìú âú âúçìîæíè ðàáîòè.” Äàâàìú òè õèëÿäà ëåâà è òè
âýðâàøú âú òîâà. Íå, òîâà íå å âýðà. Ùîìú òè äàâàìú, òè
âýðâàøú, òîâà íå å âýðà, òîâà å çíàíèå. Íýêîé êàçâà: “Àêî
ìè äàäåøú ïàðè âú çàåìú, ùå ïîâýðâàìú.” Íå, òîãàâà íýìà
çàùî äà âýðâàøú. Ìîæå äà ñå âýðâà ñàìî âú òîâà, êîåòî çà
âú áûäàùå ùå ñòàíå. Èìà íýùà, êîèòî çà âú áûäàùå ùå ñòà-
íàòú. È òý ñû ñòî è åäíî íà ñòî âýðíè. Âýðíî å çàïðèìýðú,
÷å çåìÿòà ùå ñå âèäîèçìýíè, ùå ñå îáúðíå âú ðàéñêà ãðàäè-
íà è îòú âñè÷êî òîâà [êîåòî] âèæäàòå, íèùî íýìà äà îñòàíå.
È òîãàâà, àêî äîéäåòå íà çåìÿòà, ùå âèäèòå, ÷å íýìà äà èìà
áîëíè, äúæäîâå, íàâîäíåíèÿ, êàêâîòî ñåãà âú Ñåâëèåâî ñòà-
íà. Íýìà äà èìà ïàðè, íýìà äà èìà íàâîäíåíèÿ, êàêòî âú
Àìåðèêà - ðýêàòà Ìèñèñèïè. Äíåñú õèëÿäè êàòàñòðîôè ñòà-
âàòú âñýêè äåíü. 35 ìèëèîíà õîðà óìèðàòú âú ãîäèíàòà, à
áëèçî 40 ìèëèîíà õîðà ñå ðàæäàòú. Êàçâàìå ñåãà, ÷å èñêàìå
äà ñå óâåëè÷è áðîÿòú íà õîðàòà. Óâåëè÷åíèåòî å åäèíú åñ-
òåñòâåíú ïûòü, íî òî òðýáâà äà ñòàâà ðàçóìíî. Àêî æåëàíèÿ-
òà íà ÷îâýêà ñå óâåëè÷àâàòú, óâåëè÷àâàòú ñå è ñòðàäàíèÿòà.
Àêî ïúêú æåëàíèÿòà ñå íàìàëÿâàòú èäâàòú ïàêú ñòðàäàíèÿ,
íî îáðàòíè íà ïúðâèòý. Âñýêè ÷îâýêú òðýáâà äà ðåàëèçèðà
âú ãîäèíàòà ïîíå åäíî ñâîå æåëàíèå, ïî åäíà ñâîÿ ìèñúëú è
ïî åäíà ñâîÿ ïîñòûïêà. È àêî ÷îâýêú æèâýå 60 ãîäèíè, òðýáâà
äà èìà ïîíå 50 ìèñëè ðåàëèçèðàíè, 50 ÷óâñòâà è 50 ïîñòûï-
êè. Çíà÷è 150. Ìàëêî ëè å ÷èñëîòî 150. Ïðåäñòàâåòå ñè ñåãà,
÷å âñýêî åäíî ïîñòèæåíèå ñòðóâà 10 000 000, êàêâî áîãàòñò-
âî ùå èìàòå òîãàâà. Êîëêî ìèëèàðäà ùå ñòðóâà âñè÷êî òîâà?
Íåêà ìàòåìàòèöèòý èç÷èñëÿòú òîâà.

90
 Ðåêîõú, âñè÷êè õîðà èñêàòú äà áûäàòú áîãàòè, íî áî-
ãàòñòâî íå å ñàìî òîâà, êîåòî õîðàòà ðàçáèðàòú è èçèñêâàòú.
Ñúâðåìåíàòà íàóêà å îòêðèëà, ÷å âñè÷êè õîðà, êîèòî èñêàòú
äà èìàòú êíèãè, íèâè, êûùè, èìîòè, òý ùå èìàòú ñúîòâåòíî
ðàçâèòú öåíòúðú. Àêî òîçè öåíòúðú íå å äîáðå ðàçâèòú âú
÷îâýêà, òîé ñè îñòàâà áýäåíú. Àêî öåíòúðúòú å ñèëíî ðàçâè-
òú, òîé ñòàâà áîãàòú. Íî öåëèÿòú ìîçúêú íå å îïðåäýëåíú çà
áîãàòñòâî ñàìî. Ñåãàøíàòà íàóêà å îïðåäýëèëà, ÷å îíåçè õî-
ðà, êîèòî îáè÷àòú ìíîãî äà ôèëîñîôñòâóâàòú, äà òúðñÿòú
ïðè÷èíè è ïîñëåäñòâèÿ íà íýùàòà, òý èìàòú îòïðåäú íà ÷å-
ëîòî ñè ïî äâà ðîãà, äâà ðàçâèòè öåíòúðà. Îíåçè, êîèòî íå
îáè÷àòú äà ôèëîñîôñòâóâàòú, íýìàòú ðàçâèòè òèÿ öåíòðîâå.
Îíýçè õîðà, êîèòî îáè÷àòú äà ñå îáëè÷àòú äîáðå, èìàòú ðàç-
âèòú öåíòúðú íà ÷åëîòî ñè íà äîëíàòà ÷àñòü. À îíåçè ìîìè è
ìîìöè, êîèòî íå îáè÷àòú äà ñå îáëè÷àòú, òý ïóñíàòú ïîÿñà
ñè, ðàçïàñàíú ïîÿñú. Çíà÷è çà äà ñå îáëè÷à, ÷îâýêú òðýáâà
äà èìà ñúîòâåòåíú öåíòúðú ðàçâèòú. Íýêîè õîðà ñû ìíîãî
ðåëèãèîçíè, âñëåäñòâèå íà êîåòî ãëàâàòà èìú ãîðå å ìíîãî
èçäàäåíà. Îíýçè õîðà, êîèòî íå ñû ðåëèãèîçíè, òîâà ìýñòî
ïðåäñòàâÿ åäíà äîëèíà. À îíèÿ, êîèòî ñû ìíîãî ðåëèãèîçíè,
öåíòúðúòú èìú å ðàçâèòú è ïðåäñòàâëÿâà âðúõú, êàòî Ìóñà-
ëà. À îíèÿ, âú êîèòî òîÿ öåíòúðú å íåðàçâèòú å êàòî äîëèíà.
Çíà÷è âú ïðèðîäàòà ïëàíèíñêèòý ìýñòà, êîèòî èìàòú
ìíîãî åíåðãèÿ, ãè ïðàùàòú âú äîëèíàòà äà ñå ñìýíÿòú. Òîãà-
âà êàçâàòå, ÷å êîéòî å áýäíÿêú, òîé å äîëèíà, òàìú æèòîòî ñå
ðàæäà. Ñëåäú âðåìå äîëèíèòý ùå ñå âäèãíàòú è ùå ñòàíàòú
ïëàíèíè, à ïëàíèíèòý, ùå ñå ñíèøàòú è ùå ñòàíàòú äîëèíè.
Îíåçè, êîèòî íå ðàçáèðàòú Áîæèèòý íýùà, äàâàòú êðèâî òúë-
êóâàíèå. Òý êàçâàòú: “Òîçè ÷îâýêú å áåçâýðíèêú.” ×å àêî
åäèíú ÷îâýêú æèâýå äîáðå, âú êàêâî ñå çàêëþ÷àâà íåãîâîòî
áåçâýðèå? Òîçè ÷îâýêú íå âýðâà âú íèùî, íî íå òå îáèðà, íå
ïðàâè ïàêîñòè. Äðóãú ïúêú âýðâà âú Áîãà, îáà÷å êðàäå, ïðà-
âè òè çëî. Ðåêîõú, âú êàêâî ñåäè âýðàòà? Âýðàòà ñåäè âú òî-
âà, ÷îâýêú äà íå ëúæå, äà íå îáèðà, äà íå ïðàâè çëî. Âýðàòà å
íýùî ðåàëíî. Ñèðîìàõúòú êàæå íýùî è íå ìîæå äà ãî íàï-
ðàâè. Áîãàòèÿòú, ñèëíèÿòú êàæå íýùî è ãî íàïðàâè. Çàùî?
Çàùîòî èìà ñèëà. Ñëåäîâàòåëíî ðåàëíî å òîâà, êîåòî ìîæå

91
äà íàïðàâèìú âú äàäåíú ìîìåíòú. Îíîâà, êîåòî íå ìîæåìú
äà íàïðàâèìú, íå å ðåàëíî. Çàòîâà ñèëåíú ÷îâýêú å ñàìî îí-
çè, êîéòî âú äàäåíú ìîìåíòú ìîæå äà ðåàëèçèðà ñâîÿòà ìè-
ñúëü, ñâîåòî ÷óâñòâî. Êàêâîòî êàæå, òîé ìîæå äà ãî íàïðàâè,
âú òîâà ñåäè íåãîâàòà ñèëà. Çàòîâà ÷îâýêúòú íèêîãà íå òðýáâà
äà îòëàãà ñâîèòý äîáðè ìèñëè. Âñýêà äîáðà ìèñúëü, êîÿòî
ìîæå ÷îâýêú äà ðåàëèçèðà, ìó ïðèäàâà íýêàêâî ðàçïîëîæå-
íèå è òýëîòî ìó ñå ïîäîáðÿâà. Âñýêî äîáðî ÷óâñòâî, êîåòî
ñå ðåàëèçèðà, ïîäîáðÿâà íåãîâîòî ñúðöå. Ñëåäîâàòåëíî õó-
áàâèòý ìèñëè ïîääúðæàòú çäðàâîñëîâíîòî ñúñòîÿíèå íà ìî-
çúêà; õóáàâèòý ÷óâñòâà ïîääúðæàòú ïðàâèëíîòî êðúâîîáðà-
ùåíèå è äèøàíå; à õóáàâèòý ïîñòúïêè ïîääúðæàòú íîðìàë-
íîòî ñúñòîÿíèå íà îðãàíèçìà è òîé ìîæå äà ÿäå ñëàäêî è äà
ñïè ñëàäêî. Ñëåäîâàòåëíî àêî ÷îâýêú ïîñòûïâà äîáðå, ñòî-
ìàøíàòà ìó ñèñòåìà ùå áûäå âú íîðìàëíî ñúñòîÿíèå. Ñëå-
äîâàòåëíî òðýáâà äà ìèñëèìú äîáðå, çà äà áûäå ìîçúêúòú
íè âú íîðìàëíî ñúñòîÿíèå; òðýáâà äà äèøàìå äîáðå, çà äà
áû-äàòú äðîáîâåòý íè âú íîðìàëíî ñúñòîÿíèå; òðýáâà äà ïîñ-
òûïâàìå äîáðå, çà äà áûäå ñòîìàøíàòà íè ñèñòåìà âú èçï-
ðàâíî ñúñòîÿíèå.
Äâàìà áúëãàðñêè ìèëèîíåðè ñå ðàçãîâàðÿòú. Åäèíèÿòú
êàçâà: “Íå ìîãà ïîâå÷å äà ÿìú.” Äðóãèÿòú îòãîâàðÿ: “ßæú íå
áîé ñå îòú íèùî!” - “Íå ìîãà, ñòîìàõúòú ìå áîëè. Àêî ÿìú
ñêûïî ùå ïëàòÿ.” - “Å, òîâà å äðóãî íýùî. Ùîìú ñòîìàõúòú
íå èñêà, ùå ãî ñëóøàøú.” Òè èñêàøú äà ÿäåøú, òóðÿøú õëýáú,
êîðåíè, âîäà, õðàíà, íî ðàçñòðîéñòâîòî íà ñòîìàõà íå òè ïîç-
âîëÿâà. Êîéòî å îïèòàëú ðàçñòðîéñòâîòî íà ñòîìàõà, òîé çíàå,
÷å òîâà ñúñòîÿíèå å óæàñíî. Êàòî ñòðàäà îòú ñòîìàõà ñè ÷î-
âåêú ñå ïðèíóæäàâà äà ñå õðàíè ñú îâåñåíà ÷îðáèöà ïî íýêîë-
êî ëúæèöè íà äåíü. Ïðè òîâà ïîëîæåíèå íýìà êàêâî äà ñå
ïðàâè. Ñïîðåäú ìåíå íà òàêúâú ÷îâåêú àçú áèõú êàçàëú òàêà:
èñêàøú ëè äà ïîïðàâèøú ñòîìàõà ñè, ïðîìåíè æèâîòà ñè.
Òóðè ñâýòëè ìèñëè âú óìà ñè, ñâýòëè ÷óâñòâà âú ñúðöåòî ñè
è ïðàâî ïîñòûïâàé, íèêîãî íå îáèæäàé. Æèâýåøú ëè òàêà,
âñýêîãà ùå ÿäåøú ñëàäêî. Òè òðýáâà äà ìèñëèøú çà áýäíèòý.
Ùîìú íå ìîæåøú äà ÿäåøú äîáðå, ùîìú ñòîìàõúòú òè å

92
ðàçñòðîåíú, íàìåðè åäèíú áýäåíú, äàé ìó äà ÿäå è êàæè: “Ãîñ-
ïîäè, áëàãîñëîâè è ìåíå òàêà, êàêòî òîçè áýäíèÿ. Ïîìîãíè
ìè äà ÿìú è àçú êàòî íåãî.” Íà âòîðèÿ äåíü ïàêú çàíåñè ÿäå-
íå íà íýêîé áýäåíú èëè ãî èçâèêàé äîìà ñè è ñå ïîìîëè íà
Ãîñïîäà äà òè ïîìîãíå äà ÿäåøú êàòî íåãî. Ïîñòûïè òàêà
ïîíå äåñåòü äíè ïîäðåäú è ùå ïî÷óâñòâóâàøú ïîíå åäíà ìàë-
êà ïðîìýíà âú ñåáå ñè.
Ñåãà íèå ñìå äîøëè íà çåìÿòà äà èçâúðøèìú íàé-õó-
áàâèòý íýùà, äà èçâúðøèìú Âîëÿòà Áîæèÿ. Âñè÷êè òðýáâà
äà æèâýåìú äîáðå. Òîâà å îáùú çàêîíú çà âñè÷êè ñûùåñòâà.
Âñè÷êè òðýáâà äà èìàòú äîáðè îòíîøåíèÿ åäíè êúìú äðóãè.
Òàêà òðýáâà äà æèâýÿòú çà âú áûäàùå è äúðæàâèòý è îáùåñ-
òâàòà è íàðîäèòý è ñåìåéñòâàòà - âñè÷êè ìîãàòú äà æèâýÿòú
òàêà. Äíåñú õîðàòà íå æèâýÿòú ïîìåæäó ñè äîáðå îòú íåðàç-
áèðàíèå, ïîíåæå íýìà åäèíñòâî ìåæäó òýõú. Åäèíú âýðâà
âú åäèíú Ãîñïîäü, äðóãú âú äðóãú Ãîñïîäü. Åäèíú âýðâà âú
åäíà äúðæàâà, äðóãú âú äðóãà äúðæàâà. Íýìàìú íèùî ïðî-
òèâú òîâà. Îáà÷å âñè÷êè õîðà ñû èçëýçëè îòú åäèíú èçòî÷-
íèêú. Åäèíú å Áàùàòà íà âñè÷êè õîðà. Åäèíú å Áîãú, êîéòî å
íàïðàâèëú Çåìÿòà, Ñëúíöåòî, öýëàòà Âñåëåíà. Àçú íàðè÷àìú
âñåëåíà âñè÷êè îíèÿ áëàãà, êîèòî Áîãú âêëþ÷âà âú ñåáå ñè.
Âñè÷êî îíîâà, êîåòî äàâà æèâîòú îòú ñåáå ñè íà âñè÷êè æè-
âè ñûùåñòâà. Âñè÷êè ãî ÷óâñòâóâàòú. Òîé å âúòðå âú òýõú. È
êîãàòî ÷îâýêú íå ñå ïîä÷èíÿâà íà âåëèêèòý çàêîíè, òîé ÷óâ-
ñòâóâà íàé-ãîëýìîòî ñòðàäàíèå. Òàêà ñàìî èäàòú áîëýñòèòý,
ñòðàäàíèÿòà, íåùàñòèÿòà. Êîéòî ðåøè äà èçïúëíÿâà Âîëÿòà
Áîæèÿ, òîé ùå áûäå çäðàâú, ñèëåíú, áîãàòú, âñè÷êî ùå áûäå.
Ëþáîâüòà êúìú Áîãà íå ñåäè âú ÷óâñòâàòà, êîèòî õîðàòà èìà-
òú, íèòî âú âýðàòà, êîÿòî òý èçïîâýäâàòú. Åòî êàêú àçú ðàç-
áèðàìú ëþáîâüòà êúìú Áîãà.
Ñèëíèÿòú ÷îâýêú òðýáâà äà îñòàíå âú òèëà, à ñëàáèòý
òðýáâà äà èçëýçàòú íà ôðîíòà, íàïðåäú. Ñèëíèòý òðýáâà äà
ãè ïàçÿòú îòçàäú. Òàêà å êàçàíî è âú ïèñàíèåòî: “Ãîñïîäü ùå
âè áûäå çàäíà ñòðàæà.” Òîé ïîñòîÿííî ùå âè ïîìàãà. Òîé ùå
áûäå îòïîäèðå âè è ùå áûäå âñýêîãà âú óñëóãà íà ñëàáèòý.
Äíåñú å òî÷íî îáðàòíî. Ñèëíèòý âúðâÿòú íàïðåäú, à ñëàáèòý

93
íàçàäú. Òà, âñýêè ÷îâýêú ñú ñâîèòý õóáàâè ìèñëè, ÷óâñòâà è
ïîñòûïêè òðýáâà äà îñòàíå âú òèëà. È êàòî äîéäå äî íýêîé
ñëàáú, ñòðàäàùú, òîé òðýáâà äà ïîìàãà.
Àêî âú óìà íà íýêîé âëåçå ìèñëüòà, ÷å ùå óìðå, êàêú
òðýáâà äà ìó ïîìîãíåìú. Ïðåäè âñè÷êî âèé òðýáâà äà çíàå-
òå êàêâî îçíà÷àâà äóìàòà “óìèðàíå”. Àçú òúëêóâàìú äóìàòà
“óìèðàíå” òàêà: ó-ìèðà. Çíà÷è - âú ñâýòà. Çíà÷è, êîéòî óìè-
ðà, òîé îòèâà âú äðóãú ñâýòú. Àêî åäèíú ÷îâýêú îòú Áúëãà-
ðèÿ îòèâà âú Ôðàíöèÿ, êàêâî ëîøî èìà îòú òîâà? Èëè, àêî
íýêîé ÷îâýêú îòú Ôðàíöèÿ îòèâà âú Àíãëèÿ, êàêâî ëîøî èìà
âú òîâà? Íà äóìàòà óìèðàíå âèå ñòå äàëè ëîøî òúëêóâàíå.
Êàòî óìðå íýêîé, âèå ìèñëèòå, ÷å òîé èç÷åçâà íýêûäå. Êàòî
óìèðà, ÷îâýêú íàïóùà òîçè ñâýòú íà ñòðàäàíèÿòà è îòèâà âú
äðóãú ñâýòú. Èìà åäèíú äðóãú ñâýòú ìíîãî ïî-êðàñèâú îòú
çåìíèÿ ñâýòú. Àêî âèé áèõòå ïðîíèêíàëè çà ìàëêî âú òîçè
ñâýòú, íå áèõòå ïîæåëàëè äà ñå âúðíåòå âú òîçè ñâýòú. Òîçè
ñâýòú ñúçíàòåëíî å ñêðèòú îòú âàñú, çà äà ìîæå äà æèâýåòå
íà çåìÿòà è äà ñå ó÷èòå. Íàé-ãîëýìàòà òðóäíîñòü å äà æèâýå
÷îâýêú íà çåìÿòà, íî ñûùåâðåìåííî, òîçè æèâîòú íîñè íàé-
ãîëýìèòý ïðèäîáèâêè. Æèâîòúòú íà çåìÿòà å æèâîòú, êîéòî
êðèå âú ñåáå ñè ãîëýìè ñúêðîâèùà, óñëîâèÿ çà ãîëýìè ïðè-
äîáèâêè. Âñè÷êî òîâà ñå êðèå âú ìàòåðèÿòà íà çåìÿòà. Îòú
çåìÿòà òðýáâà äà äîáèåìú îíàçè ðîâêà ìàòåðèÿ, êîÿòî òðýáâà
äà ñå îáðàáîòâà. Òàêà îáðàáîòåíà òàçè ìàòåðèÿ ùå çàíåñåìú
âú äðóãèÿ ñâýòú äà èìà òàìú ñú êàêâî äà ðàáîòèìú. Çàùîòî
òàìú íýìà îòú òàçè ðîâêà ìàòåðèÿ. È êàòî ñå âúðíåìú îòíî-
âî íà çåìÿòà, ùå ïðîäàäåìú âñè÷êî, êàêâîòî ñìå îáðàáîòè-
ëè. Íà âàøú åçèêú ãîâîðÿ. Êàêâî ëîøî èìà âú òúðãîâåöà, êîé-
òî ïðîäàâà ñòîêàòà ñè? Õîðàòà èìàòú íóæäà îòú ñòîêàòà íà
òúðãîâåöà. Êàêâî ëîøî èìà âú òîâà, êîãàòî íýêîé òúðãîâåöú
ïðîäàâà õëýáà ñè? Êàêâî ëîøî èìà âú òîâà, êîãàòî çåìëåäý-
ëåöúòú ïðîäàâà æèòîòî ñè? Êàêâî ëîøî èìà âú òîâà, êîãàòî
îâîùàðüòú ïðîäàâà ïëîäîâåòý ñè èëè ìëýêàðüòú - ìëýêîòî
ñè? Íýìà íèùî ëîøî âú òîâà. Òîâà å åäíà îáìýíà ìåæäó
õîðàòà, êîÿòî ñëóæè äà ñå îïîçíàÿòú.
Òà ðåêîõú, âñè÷êè õîðà íà çåìÿòà ñû äîøëè äà ñå îïîç-
íàÿòú. Êîãàòî ó÷èòåëüòú ó÷è îêîëî 40-50 ó÷åíèêà âú îòäý-

94
ëåíèÿòà èëè êëàñîâåòý, òîé ñå çàïîçíàâà ñú òèÿ ó÷åíèöè. Àêî
íå ãè ó÷åøå, òîé íýìàøå äà ñå çàïîçíàå ñ òýõú. Îáà÷å ó÷è-
òåëü, êîéòî å ó÷èëú ñâîèòý ó÷åíèöè 4-5 ãîäèíè íàðåäú, òîé
âå÷å ãè å îïîçíàëú. Îíýçè, êîèòî ñëåäâàòú ïúðâîíà÷àëíèòý
ó÷èëèùà èëè ïðîãèìíàçèè èëè ñû ñâúðøèëè óíèâåðñèòåòú,
òý èìàòú âå÷å ñïîìåíú çà ñâîèòý ó÷èòåëè. Ñëåäîâàòåëíî âñè÷-
êî âú ñâýòà ñëóæè êàòî óñëîâèå äà ñå îïîçíàÿòú õîðàòà. È
äåöàòà, êîèòî ñå ñúáèðàòú íà åäíî ìýñòî äà èãðàÿòú è òý ñå
çàïîçíàâàòú åäíè äðóãè. Ñåãà è âèå ñòå ñúáðàíè òóêú, çà äà
ñå çàïîçíàåòå åäèíú äðóãú. Çíàåòå ëè êîëêî å ìû÷íî äà ñå
îïîçíàÿòú õîðàòà è äà ñòàíàòú áðàòÿ ïîìåæäó ñè? Âèå ãîâî-
ðèòå - áðàòñòâî, ñåñòðèíñòâî, íî ñèðåíåòî å ñú ïàðè, õëý-
áúòú å ñú ïàðè. Äîòîãàâà äîêàòî ñå ñèðåíåòî ïðîäàâà, íèêàê-
âî áðàòñòâî íýìà. Íå å ëè ñèðåíåòî ñú ïàðè, áðàòñòâî èìà.
Áðàòñòâîòî èçêëþ÷âà âñýêàêâà ïðîäàæáà. Ïðè áðàòñòâîòî
åäèíèÿòú äàâà è äðóãèÿòú äàâà. Ïðè áðàòñòâîòî è ñåñòðèíñ-
òâîòî íèòî áðàòúòú ìîæå äà ïðîäàâà íà ñåñòðàòà, íèòî ñåñò-
ðàòà - íà áðàòà. Èñêàòå ëè äà áûäåòå áðàòÿ ïîìåæäó ñè, ùå
ñå îòâèêíåòå îòú: äà ïðîäàâàòå. Êîèòî íå ñû áðàòÿ è ñåñòðè,
ìåæäó òýõú èìà ïðîäàæáà. Êàçàíî å âú Ïèñàíèåòî: “Äàâàé-
òå è ùå âè ñå äàäå.” Áðàòú, êîéòî äàâà ùåäðî íà ñåñòðà ñè,
íèêîãà íýìà äà îñèðîìàøåå. È ñåñòðà, êîÿòî äàâà ùåäðî íà
áðàòà ñè, íèêîãà íýìà äà îñèðîìàøåå. Ùîìú áðàòú è ñåñòðà
âú ñâýòà ñå îáè÷àòú, çëî íå ìîæå äà ñûùåñòâóâà. Çëîòî
ñûùåñòâóâà ïî åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà, ÷å íýìà áðàòñòâî è
ñåñòðèíñòâî âú ñâýòà. Çàòîâà íîâîòî ìýðèëî âú ñâýòà èìà çà
öýëü äà íàïðàâè âñè÷êè õîðà áðàòÿ è ñåñòðè ïîìåæäó ñè.
Êàêâî å íîâîòî ó÷åíèå? Òî èìà ïðåäú âèäú äà íàïðàâè âñè÷-
êè õîðà áðàòÿ è ñåñòðè ïîìåæäó ñè, äà ðàáîòÿòú âñè÷êè åäè-
íú çà äðóãú. Ñàìî ïðè òîâà ïîëîæåíèå ìîæå äà èìàòå âýðó-
þòî íà Ëþáîâüòà, êîÿòî ùå âíåñå ñúãëàñèå ìåæäó âñè÷êè
õîðà. Òîâà å öýëüòà íà äàëå÷íîòî áûäàùå, êîãàòî õîðàòà ùå
æèâýÿòú åäèíú çà äðóãú. Ùå äîéäå âðåìå, êîãàòî òîâà ùå ñå
ðåàëèçèðà. Âèå, êîèòî ñòå òóêú è âñè÷êè îíèÿ, êîèòî ñû ïðúñ-
íàòè ïî öýëàòà çåìÿ, ùå âèäÿòú åäèíú äåíü îíîâà, êîåòî ùå
ñòàíå, òúé êàêòî âñè÷êè âèæäàòå èçãðýâàùîòî ñëúíöå. Òàêà
åäèíú äåíü âñè÷êè õîðà ùå âèäÿòú íîâàòà åïîõà - åïîõàòà íà

95
Èçãðýâàùîòî Ñëúíöå. Ñâýòúòú å ñúçäàäåíú çà äîáðèòý õîðà,
êîèòî ñû äîøëè íà çåìÿòà äà ëþáÿòú Áîãà è äà ñòàíàòú ÷àäà
Áîæèè.

“Áîãú å Ëþáîâü”
Îò÷å íàøú

Áåñåäà îòú Ó÷èòåëÿ äúðæàíà íà 23 þëèé 1939ã.,

9.30 ÷., íåäåëÿ
Ñàëîíà çà áåñåäè

96
 ÒÎÉ Å!

Íåáåòî ÷èñòî, ñèíüî. Âðåìåòî òèõî è ìåêî.

Ñëúíöåòî èçãðý íàäú îáëàêú âú 5 ÷.14 ì.
Ìîëèòâåíèÿòú âðúõú ïðè âòîðîòî åçåðî.

Âñýêè äà èç÷åòå âú ñåáå ñè òàéíî Äîáðàòà ìîëèòâà.

“Äóõúòú Áîæèé”

Ùå ïðî÷åòà 15 ãëàâà îòú Åâàíãåëèåòî íà Éîàíà.

Ðàçìèøëåíèå

Ùå ñå ñïðà ñàìî âúðõó äóìàòà “ïðåáûäâàíå”. Êîãàòî

÷îâýêú æèâýå âú âúçäóøíî ïðîñòðàíñòâî, òîé òðýáâà äà çíàå
êàêú äà ñå ñïðàâè ñú âúçäóõà. Äà èìà îòíîøåíèå ìåæäó âúç-
äóõà è íåãî. Àêî âú òîâà âúçäóøíî ïðîñòðàíñòâî òîé íå çíàå
êàêú äà ñå ñïðàâè ñú íåãî, àêî íå çíàå êàêú äà ìó ãîâîðè, íå
ùå ìîæå äà âúçïðèåìå íèùî îòú íåãî. Òîé òðýáâà äà ó÷è
åçèêà ìó è äà ñå ðàçïðàâÿ ñú íåãî ïîñòîÿííî. È êàêâîòî ìó
ãîâîðè âúçäóõúòú, òîé äà ãî âúçïðèåìå. È àêî âúçïðèåìà
âñè÷êî îíîâà, êîåòî âúçäóõúòú ìó äàâà, òîé ìîæå äà ñå ïîë-
çóâà.
Çà èçÿñíåíèå ùå âçåìà è ñëåäíàòà àíàëîãèÿ: êîãàòî ó÷è-
òåëüòú ïðåïîäàâà íýêîÿ ëåêöèÿ, àêî åäèíú ó÷åíèêú å âú ó÷è-
ëèùåòî, à íåãîâèÿòú óìú å îòâëå÷åíú, òîé íýìà äà çíàå íè-
ùî. Ó÷èòåëüòú ìó ãîâîðè, à ïúêú òîé ñè ìèñëè çà ñúâñåìú
äðóãè ðàáîòè. Ó÷èòåëüòú ðàçïðàâÿ çà íàó÷íè ðàáîòè, à ïúêú
òîé ñè ìèñëè çà äðóãî. È êîãàòî ó÷èòåëüòú ìó êàæå: “Ðàçïðà-
âåòå óðîêà”, òîé íå çíàå íèùî. Òîãàâà êàêâî ùå ãî ïîëçóâà,
àêî õîäè íà ó÷èëèùå. Âíèìàíèåòî ìó òðýáâà äà áûäå áóä-
íî, çà äà ñõâàíå îíîâà, êîåòî ó÷èòåëüòú ïðåïîäàâà, è äà ïî÷-

97
íå äà ìèñëè âúðõó äàäåíèÿ ïðåäìåòú. Èëè êàêâî ùå âè ïîë-
çóâà, àêî ñòå âú åäíà êîíöåðòíà ñòàÿ, äåòî ïýå åäíà ïýâèöà
èëè ñâèðè åäèíú îðêåñòúðú, à âàøèÿ ñëóõú íå âúçïðèåìà òàÿ
ìóçèêà. Âèé ñòå çàíÿòè âú òîçè ìîìåíòú ñú ñúâñåìú äðóãè
ìèñëè è ïýíèåòî íè íàé-ìàëêî íå äîñòèãà äî âàøèòý óøè.
Ñûùî òàêà è ñåãà àçú, êàòî âè ãîâîðÿ, âèé ìîæå äà ñòå çàíÿòè
ñú ñúâñåìú äðóãè âúïðîñè. Äà âè êàæà ñú êàêâî. Íýêîè îòú
âàñú ìîæå äà ñòå çàíÿòè ñú íýêîé àïàðòàìåíòú çà èçïëàùà-
íå; èëè ñú íýêîÿ ïîëèöà, êîÿòî èìàòå äà ïëàùàòå; èëè ñú ìè-
ñúëüòà, ÷å èìàøú ðàçäîðú ñú íýêîãî - ñêàðàëè ñòå ñå è ìèñ-
ëèòå êàêâî äà ïðàâèòå; èëè ìèñëèòå, ÷å ïàëàòêàòà âè íå å íàï-
ðàâåíà êàêòî òðýáâà; èëè ÷å ëåãëîòî âè íå å íàïðàâåíî êàêòî
òðýáâà; èëè ÷å íå ñòå ñïàëè íîùåñú êàêòî òðýáâà. Ìîæå äà
èìà ðàçíè íýùà âòîðîñòåïåííè. Íýêîè îòú âàñú ìîæå äà ñå
÷óäèòå êàêú äà ñè óðåäèòå æèâîòà, èëè ïúêú ìîæå äà ñòå
çàíÿòè ñú ìèñúëüòà, ÷å íýìà êîé äà âè îáè÷à, èëè ÷å äîñåãà
ñëàäêà äóìà íå ñû âè êàçàëè.
À ïúêú íýêîè ñòå âå÷å äî âðàòàòà íà ïðåáûäâàíåòî. Äà
ïðåáûäâàìå âú Áîãà! Òîâà å âåëèêîòî âú ñâýòà. Êàçàíî å: “Áî-
ãú å Äóõú è êîèòî Ìó ñå êëàíÿòú âú Äóõú è Èñòèíà äà Ìó ñå
êëàíÿòú.” Äà ìó ñå êëàíÿøú ïî Äóõú, òîâà çíà÷è ïî ëþáîâü,
à ïúêú äà ìó ñå êëàíÿøú âú Èñòèíà, òîâà çíà÷è ñú ñèëà. ×î-
âýêú íå ìîæå äà îáè÷à Èñòèíàòà, àêî íå å ñèëåíú. Îíçè, êîé-
òî îáè÷à Èñòèíàòà, å âñåñèëåíú. Òðýáâà äà áûäåøú âñåñèëå-
íú. À ïúêú âñåñèëåíú ìîæå äà áûäå îíçè, êîéòî ñå êëàíÿ íà
Áîãà âú Äóõú è Èñòèíà - âñåñèëåíú ñú Ëþáîâüòà è âñåñèëåíú
ñú Èñòèíàòà. Áåçú Èñòèíà, íèêîé íå ìîæå äà áûäå ñèëåíú è
áåçú Äóõú íèêîé íå ìîæå äà áûäå âú Ëþáîâüòà. Çàùîòî Ëþ-
áîâüòà å ïëîäú íà Äóõà, à ñèëàòà å ïëîäú íà Èñòèíàòà.
Òàçè ñóòðèíú íèå ãëåäàìå Ñëúíöåòî. Êàêâî ïîêàçâà
ñëúíöåòî? Òî å ïðèñûòñòâèåòî íà Áîæèÿòà ñèëà âú ñâýòà. Êîë-
êî å ìàëêî Ñëúíöåòî. Öýëàòà íàøà ñëúí÷åâà ñèñòåìà å òîë-
êîçú ãîëýìà, êîëêîòî Ñëúíöåòî. À ïúêú àêî âçåìåòå öýëîòî
ïðîñòðàíñòâî, êîåòî âèæäàìå, âú íåãî ïðåáûäâà Áîæåñòâå-
íàòà ñèëà. Âú òîâà ïðîñòðàíñòâî ñå âìýñòâàòú ìèëèîíè è
ìèëèîíè ñëúíöà êàòî íàøåòî, âìåñòâàòú ñå îùå è ìèëèàðäè
çåìè êàòî íàøàòà. À ïúêú èìà îùå ìàòåðèÿ äà ñå ñúçäàäàòú

98
îùå ìèëèàðäè âñåëåíè êàòî íàøàòà. Òý èìà ïî íàòàòúêú äà
ñå ñúçäàäàòú. È òîâà íýìà íèòî íà÷àëî íèòî êðàé. Çà òýçè
ðàáîòè íýìà êàêâî äà ñå òðåâîæèòå. Êûäå å êðàÿòú íà ñâýòà?
Òè, êàòî ïî÷íåøú äà ìèñëèøú, òîâà å íà÷àëîòî íà ñâýòà çà
òåáå, à êàòî ïðåñòàíåøú äà ìèñëèøú, òîâà å êðàÿòú íà ñâýòà
çà òåáå. Òè, êàòî ïî÷íåøú äà îáè÷àøú Áîãà, äà Ìó ñëóæèøú,
äà ïðåáûäâàøú âú íåãî âú Äóõú è Èñòèíà, òè ñè âú íà÷àëîòî
íà ñâýòà. À êàòî ïðåñòàíåøú äà ìèñëèøú çà Áîãà, òè ùå èç-
÷åçíåøú. Íýêîé ïûòü âèå èñêàòå äà çíàåòå êàêâî íýùî å ñâýòà.
Êàêâî èñêàòå äà çíàåòå âú ñâýòà? Äà äîïóñíåìú, ÷å åäèíú
ó÷åíèêú èñêà äà áûäå êàòî ó÷èòåëÿ ñè. Õóáàâî. Êàêâî ùå
ïðèäîáèå êàòî ñòàíå êàòî ó÷èòåëÿ ñè? Äà äîïóñíåìú, ÷å ó÷è-
òåëüòú ìó å ìíîãî óìåíú ÷îâýêú, íî îáè÷à ìàëêî äà ïîñðúá-
âà. Çíàåòå êàêâî íýùî å ïîñðúáâàíåòî. Òîé, êàòî ñòàíå ñóò-
ðèíüòà, çà äà áûäå ëåêöèÿòà ìó ïî-ÿñíà, òóðÿ âú ñåáå ñè åäíà
÷àøêà îòú åäíî åñòåñòâî. Çíà÷è òè, êàòî èñêàøú äà áûäåøú
êàòî ó÷èòåëÿ ñè, ùå íàó÷èøú ñðúáâàíåòî ïîâå÷å îòú òîâà,
êîåòî ó÷èòåëüòú çíàå. Çàùîòî ó÷èòåëüòú êàòî ñðúáâà ìîæå
äà çíàå êàêú äà ñå ñïðàâè ñú ñðúáâàíåòî, à òè, êàòî ïèåøú, íå
çíàåøú êàêú äà ñå ñïðàâÿøú.
Äà âè êàæà êàêâî çíà÷è äà ñå ñïðàâÿøú. Íèå èìàõìå
åäèíú Ñèìåîíú áîãîìîëåöúòú îòú ñ. Áåáðîâî. Òîé èñêàøå
äà îïðàâè ñâýòà è ìèñëåøå, ÷å êàòî èçëåçå ñú åäíà êàäèëíè-
öà, êàêòî ñâåùåíèêà, è ìèíå ñú íåÿ ïðåçú ãðàäà Òúðíîâî îòú
åäèíèÿ äî äðóãèÿ ìó êðàé, õîðàòà ùå ñå îïðàâÿòú è ùå ðàç-
áåðàòú èñòèíàòà. Òîé êàçà: “Àêî ìè êàæåøú, ùå ãî íàïðàâÿ!
Òîçè ñâýòú äðóãîÿ÷å íýìà äà ñå îïðàâè, äîêàòî íå ìó ñå êà-
äè ñú òàìÿíú.” Àçú âèæäàìú ñåãà, ÷å òîé ïðàâî ìèñëè, íî
êàäåíåòî, òîâà å èçïðàùàíå íà ìèñúëü. Àêî îòú óìà òè èçëè-
çà áëàãîóõàíèå ñú ìèñúëüòà òè, òî ñâýòúòú ùå ñå îïðàâè. Íî
àêî èñêàøú äà îïðàâèøú ñâýòà ñàìî ñú òàìÿíú è êàäåíèå, òî
ñâýòúòú ùå ñè áûäå, êàêúâòî ñè å ñåãà. Òà, àêî ñâýòúòú ìî-
æåøå äà ñå îïðàâè ñú êàäåíèå, äîñåãà òðýáâàøå äà ñå îïðà-
âè. Ñëúíöåòî íàé-ìíîãî êàäè. Òî îòú ìèëèîíè ãîäèíè êàäè
ñâýòà è òîé ïàêú íå ñå å îïðàâèëú. Àêî ñú äóìèòý íà âýòúðà
ìîæåøå äà ñå îïðàâè ñâýòúòú, òî òîëêîçú ãîäèíè âýå âýòú-
ðúòú è ñâýòúòú íå ñå å îïðàâèëú. Òîâà å âúíøíàòà ñòðàíà.

99
Íå, ÷å ñâýòúòú íå ñå å îïðàâèëú. Òîé ïîñòîÿííî ñå îïðàâÿ.
Èñêàìú äà íàáëåãíà íà ñëåäóþùåòî: Íå î÷àêâàéòå ïîõ-
âàëèòý. Íèå èìàìå ïîãðýøíè ñõâàùàíèÿ. Ñâýòúò å îïðàâåíú
òàêà õóáàâî. Êàòî ãîâîðè Õðèñòîñú çà ñâýòà, Òîé ïîäðàçáè-
ðà ñâýòà íà õîðàòà. Ñâýòúòú íà õîðàòà íå å îïðàâåíú, à ïúêú
ñâýòúòú, âú êîéòî æèâýÿòú îíèÿ íàïðåäíàëè ñûùåñòâà, êîè-
òî ñû çàâúðøèëè ñâîÿòà åâîëþöèÿ è êîèòî ñû ñëóæèëè âú
Äóõú è Èñòèíà, òîé å îïðàâåíú. Íà òýõú å äàäåíú öýëèÿ ìà-
òåðèàëåíú ñâýòú äà ãî óïðàâëÿâàòú. Íèå íà çåìÿòà ñìå âú
åäèíú êîðàáú è òý íè ãëåäàòú. Ñú òîçè êîðàáú íèå õîäèìå íà
åêñêóðçèÿ, íî íå çíàåìå êûäå îòèâàìå. Êîãà ñìå ñå êà÷èëè,
íèå íå çíàåìú è íà êîå ïðèñòàíèùå ùå ñëåçåìú è òîâà íå
çíàåìú. Ãëåäàìå íà âñåëåíàòà âú êîÿòî ïûòóâàìå. È çàùî
ñìå ñå êà÷èëè, íå çíàåìú. Åäèíú äåíü ùå âè äúðæàòú ñêàçêà
îòú êîå ïðèñòàíèùå ñòå ñå êà÷èëè. Âèå êàçâàòå, ÷å Áîãú ñúç-
äàäå ÷îâýêà âú ðàÿ. Íà êîå ìýñòî ãî ñúçäàäå íå çíàåòå, çàùî-
òî êîãàòî Áîãú ñúçäàäå ÷îâýêà, ïîñëåäíèÿ ñïýøå, íå áýøå
áóäíî íåãîâîòî ñúçíàíèå. Áîãú ãî èçâàäè îòú ñúíú, áóòà ãî
íàñàìú íàòàòúêú è êàòî ãî áóòà äúëãî âðåìå òîé ñå ìðúäíà è
ñå ñúáóäè. È Ãîñïîäü ãî îñòàâè òàêà, êàêòî ìàéêàòà îñòàâÿ
äåòåòî ñè, êàòî ñå ðîäè è çàïëà÷å. Òÿ ãî çàâèâà âú ïåëåíêè è
òî çàñïèâà. Êàòî ñå ïðîáóäè äåòåòî, òî íå èñêà íèêàêâè ëåê-
öèè, íî êàçâà: “Õðàíà!” Ìàéêà ìó ùå ìó äàäå è ùå ãî òóðè
ïàêú âú ëþëêàòà. Ïðåçú öýëà ãîäèíà òî ñè ïýå âñå åäíà ïýñå-
íú: “Õëýáú, õëýáú, õëýáú.” Ìàéêàòà êàçâà: “Äàâàìú, äàâàìú,
äàâàìú.”
Ñåãà ìíîçèíà îòú âàñú ìèñëèòå, ÷å ñòå ìíîãî ñèëíè è
èñêàòå äà áûäåòå óâàæàâàíè è ïî÷èòàíè. Âñè÷êî âè å äàäåíî
âàìú. Íýìà íýùî, êîåòî íå âè å äàäåíî. Íå ÷å âè å äàäåíî,
íî êàíäèäàòè ñòå. Åäèíú ó÷åíèêú, êàòî âëåçå âú ãèìíàçèÿòà,
íàëè å âå÷å êàíäèäàòú? Çà êàêâî å êàíäèäàòú? Òîé å êàíäè-
äàòú âå÷å çà ó÷èòåëü. Êàòî ñâúðøè ãèìíàçèÿ, íàëè ãî ïðàâÿ-
òú ó÷èòåëü âú ïúðâîíà÷àëíî ó÷èëèùå? À ïúêú êàòî âëåçå âú
óíèâåðñèòåòà, çà êàêâî å êàíäèäàòú? Êàíäèäàòú å çà ó÷èòåëü
âú ãèìíàçèÿòà. Îòú ãèìíàçèÿòà èçëèçà ó÷èòåëü çà ïúðâîíà-
÷àëíî ó÷èëèùå, à ïúêú îòú óíèâåðñèòåòà èçëèçà êàíäèäàòú

100
çà ó÷èòåëü âú ãèìíàçèÿ.
Îïèòâàëè ëè ñòå âèå íýêîé ïûòü äà çíàåòå êîëêî ñòå
ñèëåíú? È êàòî èìà âýòúðú äà êàæåòå: “Íå ñúìú ðàçïîëî-
æåíú ñåãà, ñïðåòå ìàëêî, ïîñëå êàòî ñè ñâúðøà ðàáîòàòà ïà-
êú ïîäóõàéòå.” Êàæåòå íà âýòúðà. Çíàåòå ëè êîëêî å óìåíú
âýòúðúòú? Ïî-óìåíú îòú âýòúðà íýìà. È Õðèñòîñú êàçâà:
“Âýòúðúòú âýå, íî íå çíàåøú êûäå îòèâà.” Èìàìå ïðèìýðú
êàêú å áèëî ãîâîðåíî íà âýòúðà. Êîãàòî Õðèñòîñú ñú ó÷åíè-
öèòý ñè áýøå âú ëîäêàòà, Õðèñòîñú çàñïà è äîéäå áóðÿ. Ìàëêà
ëîäêà áýøå òîâà. Íå áýøå íýêîÿ ãîëýìà ãåìèÿ. Ó÷åíèöèòý
Ìó ñå óïëàøèõà. Òý íå çíàåõà äà ïëàâàòú. Ñòàíà Õðèñòîñú è
êàçà: “Íå ãè ïëàøåòå. Ïðåñòàíåòå. Ïîñëå, êàòî èçëåçåìú íà-
âúíú çàäóõàéòå!” È âýòúðúòú ïðåñòàíà è ó÷åíèöèòý ñå óñïî-
êîèõà. Íî, çà äà òå ïîñëóøàòú òý, òðýáâà äà òå îáè÷àòú. È çà
äà òå ïîñëóøàòú òý, òè òðýáâà äà æèâýåøú âú Èñòèíàòà, òè
òðýáâà äà áûäåøú ñèëåíú. Âèå âñè÷êè èñêàòå äà áûäåòå ñèë-
íè, íî ñàìî Èñòèíàòà å, êîÿòî ïðàâè ÷îâýêà ñèëåíú. È êîãà-
òî ÷îâýêú ãîâîðè íà ïðèðîäàòà âú èìåòî íà Èñòèíàòà, òÿ ãî
ñëóøà. Êàçàíî å: “Âúçëþáèëú ñè Èñòèíàòà, êîÿòî å âú ÷îâý-
êà”. È àêî íèå æèâýåìú âú Èñòèíàòà, òîãàçú ùå ïîñòèãíåìú
íýùàòà, íî àêî æèâýåìú èçâúíú èñòèíàòà, òîãàâà âñè÷êè
íýùà, êîèòî èñêàìå äà ïîñòèãíåìú, ñû íåïîñòèæèìè.
Âú ïðåáûäâàíåòî èìà íýùî âåëèêî, õóáàâî è êðàñèâî.
Ìíîçèíà îòú âàñú òúðñèòå ïî÷èòú è óâàæåíèå îòú âúíú. Ïè-
òàìú, êàêâî ùå ìå ïîëçóâà ìåíú, àêî êàæåòå ñåãà: “Ó÷èòåëþ,
òè ñè ìíîãî âåëèêú ÷îâýêú.” Èëè àêî ìè êàæåòå: “Òè ñè ìíî-
ãî äîáúðú.” Êàêâî ùå ìå ïîëçóâà. Èëè àêî ìè êàæåòå: “Òè
âñè÷êî ìîæåøú äà íàïðàâèøú.” Êàêâî ùå ìå ïîëçóâà? Ïðåä-
ñòàâåòå ñè, ÷å àçú ñòîÿ è ðèñóâàìú êàòî õóäîæíèêú, äîéäå
íýêîé è ìå çàíèìàâà ñú ïðàçíè ðàáîòè. Àçú ãëåäàìú äà ðèñó-
âàìú, à ïúêú òîé ìè êàçâà: “Ìíîãî õóáàâî ðèñóâàøú.” ×å
òîé ùå îòâëå÷å óìà ìè. Àçú èñêàìú äà òóðÿ åäíà êðàñêà è
òîé ñú ñâîèòý ïîõâàëè ùå îòâëå÷å âíèìàíèåòî ìè è ùå èçãó-
áÿ ìîìåíòà. Òîâà å åäèíú ìîìåíòú, íýêîëêî ñåêóíäè è òîé
êàòî ìè ãîâîðè, ùå ïðîïóñíà òîçè ìîìåíòú. Òîé, êàòî äîé-
äå, òðýáâà äà ìúë÷è è âú ñåáå ñè äà ãîâîðè, ÷å õóáàâî ðèñó-

101
âàìú. À ïúêú òîé ùå ìå õâàëè. Êîãàòî îòèäåòå ïðè íýêîãî è
ãëåäàòå, ÷å õóáàâî ðèñóâà, êàæåòå âú ñåáå ñè, ÷å õóáàâî ðè-
ñóâà. Íå ãî õâàëåòå, òîé äà ÷óå, íî ó÷åòå ñå îòú íåãî. Êîãàòî
íýêîé ìíîãî äîáðå ïîñòûïâà, íå ãî õâàëåòå îòâúíú, íî âú
ñåáå ñè êàæåòå, ÷å ìíîãî äîáðå ïîñòûïâà. Çàùîòî äîáðîòî,
êîåòî òîé ïðàâè, òî îùå íå å çàâúðøåíî. Àçú íàïðàâÿ åäíî
äîáðî, íî òî íå å îùå çàâúðøåíî. Íà äîáðîòî àçú åäâàìú
ñúìú òóðèëú íà÷àëî, êàêòî è íà åäíà êàðòèíà. È íà äðóãèÿ
äåíü ïàêú ùå îòèäà äà ðàáîòÿ âúðõó òîâà äîáðî, êàêòî íà
êàðòèíàòà. Èìà õóäîæíèöè, êîèòî ïðàâÿòú ñêèöè. Òî å äðó-
ãú âúïðîñú. Òè ðèñóâàøú åäíà êàðòèíà è êàòî ÿ âèäèøú, òÿ
äà îæèâýå. Èìà êàðòèíè, êîèòî ãîâîðÿòú. Âèå ñòå åäíà õóäî-
æåñòâåíà êàðòèíà, êîÿòî ãîâîðè. Êàòî âè å íàïðàâèëú Ãîñïî-
äú, ñåãà ãîâîðèòå. Áîæåñòâåíîòî äýëî, îíîâà êîåòî Áîãú å
íàïðàâèëú, òî æèâýå. Òîâà, êîåòî å èçëýçëî îòú ðûêàòà íà
Áîãà, òî å æèâî, òî å áåçñìúðòíî. È îíîâà, êîåòî óìèðà, òî å
òóé, êîåòî å èçëýçëî îòú íàøàòà ðûêà. È àêî íèå óìèðàìå,
òî óìèðàìå ïî åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà, ÷å èìà íýùî âú íàñú,
êîåòî íå å Áîæåñòâåíî.
Ñåãà îáúðíåòå âíèìàíèå âúðõó îíîâà, êîåòî ìîæåòå
äà ïðèäîáèåòå. Âñýêè äåíü òýçè âåëèêè ñûùåñòâà, êîèòî ñû
çàâúðøèëè ñâîåòî ðàçâèòèå, êàòî äîéäàòú ïðè âàñú, äàâàòú
âè èçâåñòíè áëàãà, èçâýñòíè ïîäáóæäåíèÿ îòú âúòðå, ïðåäà-
âàòú âè èçâåñòíè óðîöè.
Âèå êàçâàòå: “Ñëúíöåòî õóáàâî ãðýå, òî ãîðè.” Ñëúí-
öåòî íå ãîðè âú ñûùíîñòü. Êàêâî çíà÷è ãîðåíèå. Ãîðåíèåòî,
òîâà å åäíà îáìýíà. Îáìýíà ìåæäó êàêâî å ãîðåíèåòî, ñïî-
ðåäú ñúâðåìåííîòî ðàçáèðàíå? (Ó÷èòåëüòú çàïèòà åäíà
ñåñòðà: ) “Êàêâî ãîðè?” (-Ãîðè âåùåñòâîòî è ñå îáðàçó-
âàòú ãàçîâå.) Çíà÷è, âåùåñòâàòà ñå ðàçëàãàòú. Òýçè, êîèòî
ãîðÿòú, êûäå îòèâàòú? Âçåìåòå åäíî äúðâî, êîåòî ãîðè. Òîâà
äúðâî ñòî ãîäèíè å ñåäýëî çàðîâåíî ñú êîðåíèòý ñè âú çåìÿ-
òà è å ðàñëî. Òî å ñúáèðàëî ñëúí÷åâà åíåðãèÿ è êàòî ãîðè,
òàçè åíåðãèÿ êûäå îòèâà? Òÿ ñå âðúùà ïàêú âú Ñëúíöåòî.
×àñòü îòú òàçè åíåðãèÿ è íèå âúçïðèåìàìå, åäíà ìèêðîñêî-
ïè÷åñêà ÷àñòü, êîãàòî ñå ãîðÿòú äúðâà çèìíî âðåìå. À ïúêú

102
äðóãàòà ÷àñòú îòèâà âú Ñëúíöåòî è ñå ïîâðúùà ïàêú íà çåìÿ-
òà äà âëåçå ïàêú âú îáðúùåíèå, ïàêú äà âëåçå âú òîâà ñú÷åòà-
íèå. Ñåãà òîâà ñû îòâëå÷åíè ðàáîòè. Ìîæå äà ñå ïîðîäè ñúì-
íåíèå. Ìîæå äà êàæåòå: “Êàêú ùå îòèâà äî Ñëúíöåòî è êàêú
ùå ñå âúðíå ïàêú.” Õðèñòîñú êàçâà: “Èçëýçîõú îòú Îòöà ñè è
ñå âðúùàìú ïðè Îòöà.” Êîãà ñå âúðíà ïðè Îòöà? Ñëåäú êàòî
óìðý. Òîé îòèäå äà ñå îáíîâè è ïîâúðíå. Õðèñòîñú êàçà: “Îòè-
âàìú ïðè Îòöà ñè, íå ñå äîïèðàéòå äî ìåíå.”
Òà ðåêîõú, âñè÷êî îíîâà, êîåòî íèå íå âèæäàìå, íàñú
íè ñïûâà. Îíîâà, êîåòî âèæäàìå, âå÷å íå íè ñïûâà. Íàïðè-
ìýðú êîãàòî ÷îâýêú íè îáè÷à, êàêú ïîçíàâàìå? Íýêîé êàçâà:
“Àçú ÷óâñòâóâàìú, ÷å òîé ìå îáè÷à.” Òè íàé-ïúðâî òðýáâà
äà âèäèøú, ÷å òîé òå îáè÷à, ïîñëå òðýáâà äà ÷óåøú âúòðåø-
íî, ÷å òîé òå îáè÷à, ïîñëå òðýáâà äà ñõâàíåøú îíîâà áëàãî-
óõàíèå, êîåòî èçëèçà îòú íåãî. Îíçè, êîéòî òå îáè÷à, îòú
íåãî èçëèçà åäíî áëàãîóõàíèå è êàòî ïîìèðèøåøú îíîâà áëà-
ãîóõàíèå, òåáú òè ïàäà êàòî ìåäú íà ñúðöåòî. È ïîñëå òðýáâà
äà ãî âêóñèøú. Íàëè ïëîäà íàé-íàïðåäú ãî ïîìèðèñâàòå è
êàçâàòå, ÷å õóáàâî ìèðèøå è ïîñëå ãî âêóñâàòå?
Íà êàêâî ñå äúëæè ñûùåñòâóâàíèåòî íà òîçè ïëîäú?
Òîçè ïëîäú ñå äúëæè íà åäíà êðàñèâà ìèñúëü, êîÿòî ãî å ðà-
áîòèëà. Òîçè ïëîäú èìà ñêðèòî ðàçóìíî ñûùåñòâî è ñëåäú
êàòî ÿäåòå ïëîäà, òîâà ñûùåñòâî ïîçíàâà äîêîëêî ñòå ðàçá-
ðàëè Áîæèèòý ðàáîòè è äîêîëêî Ãî îáè÷àòå. Êàòî ÿäåòå ïëî-
äà, òîâà ñûùåñòâî âñå âè èçó÷àâà. Ñåãà, àçú íå èñêàìú äà âè
íàêàðàìú äà âýðâàòå âú ñóåâýðèå, íî ìîæåòå äà íàïðàâèòå
åäèíú îïèòú. Èìà èçâýñòíè ïëîäîâå âú ñâýòà, êîèòî ñû ëý÷åá-
íè. Ëý÷åáåíú ïëîäú å ÷åðåøàòà. Ëý÷åáåíú ïëîäú å ïðàñêî-
âàòà. Äà äîïóñíåìú, ÷å ñòå ìàëîêðúâåíú è íåðâåíú ÷îâýêú.
Õîäèëè ñòå ïðè âñè÷êèòý ëýêàðè è íå ñòå íàìýðèëè ïîëçà,
ìíîãî ìàëêî ïîëçà ñòå íàìýðèëè. Íî äîñòàòú÷íî å ïðåçú ïðî-
ëýòüòà äà èçáåðåòå îòú õóáàâèòý, åäðèòý ÷åðåøè è äà ãè èçÿ-
äåòå ñú ëþáîâü è âåäíàãà âñè÷êàòà âè íåâðúñòåíèÿ ùå èç÷åç-
íå è ùå ñå çàïúëíèòå ñú åäíî ðàçïîëîæåíèå, êîåòî íèêîãà íå
ñòå èìàëè. Íî òàçè ÷åðåøà òðýáâà äà å ïîñàäåíà îòú íýêîé
ìíîãî äîáúðú ÷îâýêú è äà å ïîëèâàíà, äà å îáãðàäåíà, òà äà

103
íå ñû õîäèëè îêîëî íåÿ.
Êîãàòî åäèíú öàðü âçåìå è ïîäïèøå åäíî íàðåæäàíå è
êàæå äà ñå íàïðàâè åäíî äîáðî, òîâà âåäíàãà ñå èçïúëíÿâà.
Äóìàòà ìó èìà ñèëà. Íî àêî åäèíú áýäåíú ÷îâýêú êàæå äå-
ñåòü ïûòè íà äåíü äà ñå íàïðàâè äîáðî, òîâà íýìà äà ãî èç-
ïúëíÿòú. Êîãàòî íèå ïðåáûäâàìå âú Áîãà, êàêâîòî êàæåìú -
ñòàâà, êàêòî ïðè ñëó÷àÿ ñú öàðÿ. Êîãàòî íå ïðåáûäâàìå âú
Áîãà, òîãàâà íàøåòî ïîëîæåíèå å êàêòî ïðè âòîðèÿ ñëó÷àé.
Êàçâàìå: “Òîâà, îíîâà äà áûäå”, íî íèùî íå ñòàíå. Çàùî?
Åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà å, ÷å íå ïðåáûäâàìå âú Áîãà. Òè, êàòî
íå ïðåáûäâàøú, ðàáîòèòý íå ñòàâàòú èëè ìàëêî ñòàâàòú. À
ùîìú ïðåáûäâàøú âñýêà åäíà òâîÿ ìèñúëü, ÷óâñòâî èëè ïîñ-
òûïêà ñòàâàòú. Òîâà, êîåòî ïîäïèñâàøú, ñòàâà. È Õðèñòîñú
êàçâà: “Àêî ïðåáûäâàòå âú ìåíå, êàêâîòî ïîèñêàòå îòú Îòöà
ìè, ùå âè áûäå.” Õðèñòîñú êàçâà: “Äîñåãà íå ñòå ïðîñèëè.
Ïðîñåòå è ùå âè áûäå.”
Ñåãà, àçú áèõú æåëàëú âñè÷êè äà ïðåáûäâàòå âú Áîãà.
Çíàåòå ëè êàêâî áèõìå íàïðàâèëè íèå îòú Ðèëà. Êàòî ïðåáû-
äâàìå, áèõìå êàçàëè âñè÷êè òèÿ êàìúíè äà ñå íàðåäÿòú. È
àêî èìú çàïîâýäàìå, ùå çàïî÷íàòú äà ñå äâèæàòú êàìúíèòý.
Íî âèå èñêàòå äà âèäèòå, ÷å ñå äâèæàòú êàìúíèòý è òîãàâà äà
ïîâýðâàòå. Êàòî òðúãíå åäèíú ïàðàõîäú, òè íýìà ëè äà ïî-
âýðâàøú? Òè è äà âýðâàøú è äà íå âýðâàøú, òîé ñè âúðâè ïî
ñâîÿ ïûòü. Òà ðåêîõú ñåãà, îíåçè, êîèòî ñû ìèñëèëè, ñû ãè
íàðåäèëè ïî òîçè íà÷èíú. Òý ñû íàðåäåíè ïî îñîáåíú íà-
÷èíú. Íèé òðýáâà äà áûäåìú ïî-óìíè îòú òýõú, çà äà ãè íà-
ðåäèìú ïðàâèëíî. Òý ñû íàðåäåíè ìíîãî õóáàâî. À àêî íå
ñìå óìíè, òîãàçú ùå ãè ðàçáúðêàìå. Ìíîãî ïûòè, êàòî ìèíà-
âàòå, êàçâàòå: “Òýçè êàìúíè ñû ðàçõâúðëåíè.” Íè íàé-ìàëêî
òý íå ñû ðàçõâúðëåíè. Èìà ðàçõâúðëåíè íýùà ïîðàäè íàøå-
òî íåðàçáèðàíå. Âú ïðèðîäàòà èìà åäíà âúíøíà êðàñîòà, êî-
ÿòî ÷îâýêú òðýáâà äà ðàçáèðà. Èìà è åäíà âúíøíà ðàçõâúð-
ëåíîñòü. Âèé âèæäàòå ðàçõâúðëåíè íýùàòà, ïîíåæå íåäîâèæ-
äàòå. Àçú âèæäàìú íýùàòà, êîèòî âèé íå âèæäàòå.
Íýêîé ïûòü íàáëþäàâàòå íýêîå ëèöå è êàçâàòå: “Êîëêî
å õóáàâú, êðàñèâú òîçè ÷îâýêú!” Àçú âèæäàìú äðóãè ðàáîòè,
âèæäàìú íåäîñòàòúöè, âèæäàìú, ÷å âú íåãî èìà íýùà, êîèòî

104
íå ñû íàìýñòåíè êàêòî òðýáâà. Òîé å êðàñèâú ÷îâýêú, íî íå å
òúðïåëèâú, íå å ðàçóìåíú. Íàáëþäàòåëåíú å, õóáàâî å îáëå-
÷åíú, íî òîé íå îöåíÿâà äðåõèòý ñè. Òîé ñå îáëåêúëú çà õî-
ðàòà, à íå çà ñåáå ñè. Àçú, êàòî ñå îáëè÷àìú, ñå îáëè÷àìú çà
Ãîñïîäà. Êàòî îòèäà ïðåäú Íåãîâîòî Ëèöå, êàòî ñå ïîêàæà
ïðåäú ëèöåòî Ìó, Ãîñïîäü ùå âèäè êàêâî ñúìú íàïðàâèëú,
äàëè óìúòú ìè è ñúðöåòî ìè ñû íà ìýñòî. Òîé ùå âèäè îòú
åäèíèÿ è äî äðóãèÿ êðàé êàêú ñúìú æèâýëú. Òî ùå áûäå êàòî
êèíåìàòîãðàôú. Òîé íèùî íýìà äà ìè êàæå. Íî àçú ùå ïî-
÷óâñòâóâàìú, ÷å ìíîãî ðàáîòè îùå ìè ëèïñâàòú. Ãîñïîäü å
äúëãîòúðïåëèâú, à ïúêú àçú ñúìú åäâàìú ìàëêî òúðïåëèâú.
Õèëÿäè õîðà ãðýøàòú è ïðàâÿòú ïðåñòûïëåíèÿ è Áîãú èìú
èçïðàùà Ñâîåòî áëàãîñëîâåíèå. Òîé å äúëãîòúðïåëèâú. Áëà-
ãîñêëîííî âè ãëåäà, à ïúêú àçú ñúìú ìàëêî òúðïåëèâú. È êà-
òî èçãóáÿ ñâîåòî íàïðàâëåíèå, îòèâàìú ïðè Áîãà è êàçâàìú:
“Õîðàòà ñû ëîøè, ìíîãî ëîøè!” Íàé-ïúðâî è àçú ñúìú åäè-
íú îòú òýçè õîðà ñåãà. Íèé ñìå ëîøè ïî åäèíñòâåíàòà ïðè-
÷èíà, ÷å íå ïðåáûäâàìå âú Áîãà. Íèé ñìå ëîøè ïî åäèíñòâå-
íàòà ïðè÷èíà, ÷å íå ñëóæèìú ïî Äóõú è Èñòèíà, ÷å íå èçïîë-
çóâàìå âñè÷êè áëàãà, êîèòî Áîãú íè å äàëú. Íèé ñìå îùå ëî-
øè ïî åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà, ÷å íå óïîòðýáÿâàìå óìà, êîé-
òî Áîãú íè å äàëú êàêòî òðýáâà. È ÷å íå óïîòðýáÿâàìå ñúð-
öåòî, êîåòî Áîãú íè å äàëú, êàêòî òðýáâà. È ÷å íå óïîòðýáÿ-
âàìå äóøàòà è äóõúòú, êîèòî Áîãú íè å äàëú, êàêòî òðýáâà,
íå ñå äîïèòâàìå äî äóøàòà è äóõúòú. È íèå ìèñëèìú, ÷å
êàêâîòî ïîæåëàåìú, ùå ñòàíå.
Ñåãà àçú íå ãîâîðÿ çà âàøåòî ñåãàøíî ïîëîæåíèå, íî
ãîâîðÿ çà îíîâà, êîåòî ñòå ìèíàëè. Âèé ùå êàæåòå: “Êîëêî
ëîøè õîðà ñìå!” Íå, íå, íî âú ìèíàëîòî êîëêî íåâíèìàòåëíè
ñòå áèëè âú êëàñà, êîãàòî ñòå ñëóøàëè âàøèÿ ó÷èòåëü. È êàòî
âè ãëåäàìú ëèöàòà, òîâà å íàïèñàíî òàìú. È êàòî ñå âúðíå
íýêîé è äðåõèòý ìó ñû îêàëÿíè, êàêâî ïîêàçâà òîâà? Òîâà íå
å ñåãàøíîòî ìó ñúñòîÿíèå, íî ìèíàëîòî ìó ñúñòîÿíèå. Íýêîé
ñå âúðíàëú ñ ïóêíàòà ãëàâà. Íýêîé ñå âúðíàëú ñú ñ÷óïåíè
êðàêà. Âñè÷êî, êîåòî èìàòå ñåãà, òî å ìèíàëîòî âè. À ïúêú
ñåãàøíîòî âè ñúñòîÿíèå å áóäíîòî âè ñúçíàíèå. Êîãàòî êàç-
âàòå: “Äíåñú ùå æèâýåìú, êàêòî Áîãú èñêà”, òîâà å íàñòîÿ-

105
ùå!
Íèé ìèíàëîòî ìîæåìú äà ãî èçïðàâèìú ìîìåíòàëíî,
çàùîòî êîãàòî ðåøèøú äà æèâýåøú ïî Áîãà, ñú òåáå ùå ñå
êîîïåðèðàòú âñè÷êè ðàçóìíè ñûùåñòâà è ùå òè ïîìàãàòú. È
ùå èìú ñòàíå ïðèÿòíî, ÷å òè ïîìàãàòú. Êîãàòî ÷îâýêú ñå
ðýøè äà ìèñëè è äà æèâýå ïî Áîãà, âåäíàãà âñè÷êè ðàçóìíè
ñûùåñòâà, êîèòî ñû çàâúðøèëè ñâîÿòà åâîëþöèÿ, ùå êàæà-
òú: “Äà ìó ïîìîãíåìú”, è ñå çàðàäâàòú, ÷å òè ñè âçåìàëú òî-
âà ðåøåíèå. È ðàáîòèòý òè ùå âúðâÿòú äîáðå. Ïîêîëåáàåøú
ëè ñå ìàëêî, òý ùå ñå îòòåãëÿòú. Ïàêú ðåøèøú äà æèâýåøú
ïî Áîãà è òý ïàêú èäâàòú. Îòêàçâàøú ñå è òý ñå îòêàçâàòú.
Òà ðåêîõú ñåãà, íå ñå êîëåáàéòå ñåãà âú âàøåòî ðåøå-
íèå. Âèé êàçâàòå: “Ñåãà íå ñìå ãîòîâè.” Äîáðå, ñåãà äà âè
íàâåäà åäèíú ìàëúêú ïðèìýðú. Äà äîïóñíåìú, ÷å äîéäå åäèíú
ó÷èòåëü âú âàøèÿ äîìú è âèå èìàòå åäíî äåòå íà 5 ãîäèíè è
ó÷èòåëüòú ãî ïîèñêà äà îòèäå ñú íåãî. Òîçè ó÷èòåëü å ãèìíà-
çèàëåíú. Òîé ïðåïîäàâà âú ãèìíàçèÿòà. Êàêâî òðýáâà äà êà-
æå òóé äåòå? Òî ùå êàæå: “Ó÷èòåëþ, íåêà ïî÷àêàìú ìàëêî.
Àçú ñúìú íà 5 ãîäèíè. Íå ñúìú çà ãèìíàçèÿ. Òðýáâà äà âëýçà
âú ïúðâîíà÷àëíîòî ó÷èëèùå è òàìú äà ó÷à 4 ãîäèíè, ïîñëå
ïðîãèìíàçèÿ è ñëåäú òîâà äà äîéäà òóêú. Ñëåäú 7 ãîäèíè äà
äîéäà. Àçú ñå ìíîãî ðàäâàìú, ÷å ñëåäú 7 ãîäèíè ùå äîéäà
ïðè òåáå.” Âèå ùå êàæåòå: “Èçãóáèõìå ñëó÷àÿ!” Òîçè ó÷è-
òåëü òîãàâà ùå ñè èçâàäè òåâòåðà è ùå çàáýëåæè: “Ñëåäú 7
ãîäèíè àçú ùå äîéäà ïàêú.” È ñëåäú 7 ãîäèíè òîé ïàêú ùå
äîéäå. Âèé ñòå áèëè íà 5 ãîäèíè, òîãàâà ùå áûäåòå: 5 è 7
êîëêî ïðàâÿòú? - Íà 12 ãîäèíè, òúêìî ùå áûäåòå òîãàçú âú
ãèìíàçèÿòà. Âèé ùå ñòå ñâúðøèëè ïðîãèìíàçèÿòà è ùå âëå-
çåòå âú ãèìíàçèÿòà è òîé ùå âè áûäå ó÷èòåëü. È ïîñëå, êîãà-
òî èìàòå åäèíú ó÷èòåëü, êàêâî òðýáâà äà ìèñëèòå? Íýêîé
ïûòü ìèñëèòå, ÷å òðýáâà äà çíàåòå ïîâå÷å îòú íåãî. Íå, ó÷å-
íèêúòú íå ìîæå äà çíàå ïîâå÷å îòú ó÷èòåëÿ ñè íà òîâà ïðîñ-
òî îñíîâàíèå, ïîíåæå îíýçè ó÷èòåëè, êîèòî ïðåïîäàâàòú, òý
ïîñòîÿííî ó÷àòú. Äà êàæåìú, ÷å òè ñè ó÷èëú 7 ãîäèíè, íî
òîçè ó÷èòåëü å ó÷èëú ïðåäè òåáå è çíàå ïîâå÷å è ïðåçú âðå-
ìåòî íà 7-òýõú ãîäèíè, êîãàòî òè å ïðåïîäàâàëú, òîé ïîñòî-
ÿííî å ó÷èëú. Òîé, êàòî ïðåïîäàâà è òîé ó÷è. Çà íåãî òîâà å

106
ïðåäìåòíî ó÷åíèå. Êàêòî ñå ó÷èòå ïðè íåãî, òîé äúðæè èç-
ïèòú. Òîé, êàòî èçïèòâà è ñàìú ñå èçïèòâà. È âèæäà îíîâà,
êîåòî çíàå, äàëè ìîæå äà ãî ïðèëîæè èëè íå. Òîé âèæäà äå-
ôåêòèòý íà ìåòîäèòý, ñú êîèòî ñè ñëóæè. Òýçè ìåòîäè, êîè-
òî ïðèëàãàòå, ìîæå äà ñû ìíîãî äîáðè, íî òý ñû âýðíè ñàìî
çà åäèíú ìîìåíòú. Ïðèëîæåòå åäèíú ìåòîäú, äâà ìåòîäà, òðè
ìåòîäà, äâàéñåòü ìåòîäà è ùå èìàòå èçâåñòíî ïðèëîæåíèå.
À âèå ïðèëîæèòå ñàìî åäèíú ìåòîäú è êàçâàòå: “Òàçè ðàáîòà
íå ìîæå äà ñå íàïðàâè.”
Íàé-ïúðâîòî íýùî å: ïðåáûäâàéòå âú Áîãà! Èìàéòå åä-
íà ÿñíà ïðåäñòàâà çà Áîãà, Áîãú íå îáè÷à ïðîòèâîðå÷èÿòà.
Íýêîé ïûòü âèé Ìó ñå ñúðäèòå. Ùîìú íå ñòàíå íýùî, êîåòî
âèé èñêàòå, êàçâàòå: “Íýìà äà ó÷à àçú!” Çàùîòî ó÷åíèêúòú,
êàòî ñå ðàçñúðäè íà ó÷èòåëÿ ñè, êàçâà: “Ïî íåãîâèÿ ïðåäìå-
òú íýìà äà ó÷à!” Ìîìàòà, êàòî ñå ðàçñúðäè íà ìàéêà ñè, êàç-
âà: “Íýìà äà ñå îáëè÷àìú. Íýìà äà ðàáîòÿ!” Áýãà îòú êûùè.
“Íýìà äà èçìèÿ ïàíèöèòý, íýìà äà äîíåñà âîäà!” Ïèòàìú
ñåãà, àêî èçáýãà îòú êûùè è îòèäå âú äðóãà êûùà, ìèñëèòå
ëè, ÷å íýìà äà ¢ äàäàòú ðàáîòà? Àçú ñúìú ïðèâåæäàëú ñëåä-
íèÿ ïðèìýðú: Åäèíú áèâîëú, îòú åäíî ñåëî îòú Âàðíåíñêî,
èçáýãàëú. Äîòåãíàëî ìó îòú ãîñïîäàðÿ ìó è îòèøåëú âú Êàì-
÷èÿòà, âú åäíà ãîðà. Ãîñïîäàðüòú êàçàëú: “Íåêà ñè îñòàíå
òàìú, íýìà äà ãî òúðñÿ.” Äâå ãîäèíè ãî îñòàâèëú äà ñå âúðíå.
Ñëåäú äâå ãîäèíè, åäíà çèìà èìàëî äúëáîêú ñíýãú. Äîòîãàçú
òîçè áèâîëú ñè õîäýëú ñâîáîäíî, íî ñåãà ãî çàãàùèëà åäíà
ãëóòíèöà è òîé òóðèëú ãúðáà äî åäíî äúðâî, çà äà ñå âàðäè è
ñå áðàíèëú. È êàòî ñå îòêîï÷èëú îòú òàìú, ñóòðèíüòà ãî âèæäà
ãîñïîäàðüòú ìó, ÷å âëèçà âú äàìà. È êàçàëú áèâîëúòú: “Ïðè
òåáå - ëîøî, íî îòú âúíú - îùå ïî-ëîøî!” Ïðè Áîãà - ëîøî,
íî îòú âúíú å îùå ïî-ëîøî.
Íýìà ïî-õóáàâî íýùî îòú òîâà, ÷îâýêú äà ñëóæè íà
Áîãà. Âñè÷êàòà îíàçè ðàäîñòü è îíîâà âåñåëèå, êîåòî ÷óâñò-
âóâàìå ïîíýêîé ïûòü, òîâà ñû îíýçè ìîìåíòè, êîãàòî ñìå
èçâúðøèëè íýùî, êîåòî Áîãú èçèñêâà. Òîãàâà óñåùàìå ãîëý-
ìà ðàäîñòü. À ïúêú âñè÷êàòà ñêðúáü ñå äúëæè íà íàðóøåíèå
íà Áîæåñòâåíèÿ çàêîíú. È Áîãú, êàòî íè ïîãëåäíå, êàçâà: “Òîâà
íå å õóáàâî. Íå å çà òâîå äîáðî. Íå ñå ó÷è òàêà, íå ñå ïîñòû-

107
ïâà òàêà.” È òè ïî÷óâñòâóâàøú ñêðúáü. Êîãàòî äîéäå ó÷è-
òåëüòú ïî ðèñóâàíå è çà÷åðêíå íýùî íà êàðòèíàòà, êîÿòî ó÷å-
íèêúòú ðèñóâà, è òè êàçâà: “Ïàêú ãè íàðèñóâàé!” Äîéäå âòî-
ðèé ïûòü ñú ÷åòêàòà è íèêàêú íå æàëè è ïàêú çà÷åðêâà. À
íýêîé ïûòü ãî ïîãëåäíå ìàëêî, âëèçà âå÷å âú ïîëîæåíèåòî
ìó è âçåìà, ÷å ïîïðàâÿ êàðòèíèòý. Íàé-ïúðâî çà÷åðêâà, çà äà
ãî íàêàðà äà îáúðíå âíèìàíèå, çà äà ãî ñòèìóëèðà. À ïúêú
äðóãú ïûòü ñåäíå è ãî ïîïðàâè. Ïîïðàâÿ î÷èòý, óøèòý è ïð.
Íýêîé ïûòü, êàòî ãî ïîãëåäíå ó÷èòåëüòú, ïîòóïêà ãî ïî ãúð-
áà è êàçâà: “Ãîëýìú õóäîæíèêú ùå ñòàíåøú, íî òè òðýáâà
ïîâå÷å âíèìàíèå.” Òà ðåêîõú ñåãà, êàêâî çíà÷è äà íàðèñóâà-
òå äîáðå î÷èòý ñè? - Äà îáè÷àòå Èñòèíàòà. Êàêâî çíà÷è äà
íàðèñóâàòå äîáðå óøèòý ñè? - Äà îöåíÿâàòå Ñëîâîòî. Êàêâî
çíà÷è äà íàðèñóâàòå äîáðå íîñà ñè? - Âñýêî åäíî ðàñòåíèå,
êàòî ãî ïîìèðèøåøú, äà ãî ïîçíàâàøú. Êàêâî çíà÷è äà íà-
ðèñóâàøú äîáðå óñòàòà ñè? - Äà çíàåøú êàêú äà ñå õðàíèøú.
Ïðåáûäâàíå òðýáâà âú Áîãà. Òîâà å îíàçè Âåëèêà Ëþ-
áîâü, [ñú] êîÿòî ñå çàïîçíàâàòå. Äà ïðåáûäâàòå âú Áîãà, òîâà
çíà÷è äà Ìó ñëóæèòå âú Èñòèíàòà, äà áûäåìú ñèëíè, äà íýìà
íèêàêâî êîëåáàíèå âú íàñú, äà áûäåìú ñìýëè, äà áûäåìú ãî-
òîâè íà âñè÷êè æåðòâè. Êîãàòî äîéäå çà Áîãà, âñýêè òðýáâà
äà áûäå ãîòîâú çà íàé-ãîëýìàòà æåðòâà. Åäèíñòâåíîòî
ñûùåñòâî, êîåòî íè îáè÷à, òîâà å Áîãú.
Òè êîãàòî ñðýùíåøú íýêîé ÷îâýêú äà òå îáè÷à, ùå êà-
æåøú: “Òîé å!” Êîãàòî íýêîé å ãîòîâú äà òè íàïðàâè óñëóãà,
òè êàæè: “Òîé å!” Äýòî è äà Ãî ñðýùíåøú, ùå êàæåøú: “Òîé
å!” Ìåíú ìè ðàçïðàâÿøå åäèíú ìîé ïîçíàòú ñëåäíîòî: “Àçú
âúðâýõú âú äóõîâíèÿ ïûòü è áýõú ñå îáåçâýðèëú. Åäèíú äåíü
âú ñâîèòý òûãè è ñêúðáè èçëýçîõú äà ñå ðàçõîäÿ è ïûòóâàìú
âú åäíà ìýñòíîñòü. Èçãëàäíýõú. 24 ÷àñà íå áýõú ÿëú. Ëýãàìú
ïîäú åäíà êðóøà. È òóêú ñûùîòî íåùàñòèå. Ãëåäàìú, ÷å êðó-
øàòà å îáðàíà. Ïîíå äà èìàøå íýêîëêî êðóøè, ùýõú äà ñè
îòêûñíà. Ñýäÿ è ñúìú ñå çàìèñëèëú. Êàçâàìú ñè: íå ìè âúð-
âè. Äîéäå åäèíú ìàëúêú âýòúðú è ïîðàçäðóñà êðóøàòà è 5-6
êðóøè ïàäíàõà ïðåäú ìåíå. Äîéäå ìè íà óìú è ñè êàçàõú:
“Òîé å!” Âçåõú òýçè êðóøè è íàé-ñëàäêèÿ îáýäú, êîéòî ñúìú
èìàëú, áýøå òàìú. Èçÿäîõú ïúðâàòà êðóøà è êàçàõú: “Òîé

108
å!” Ïîñëå, èçÿäîõú âòîðàòà êðóøà è êàçàõú: “Òîé å!” Èçÿäî-
õú 5-òý êðóøè è ñå âúðíàõú âú êûùè.”
Òîé å, Êîéòî êàðà õîðàòà äà íè îáè÷àòú. Òîé å, Êîéòî
êàðà âýòúðà äà ïîâýâà. Òîé å, Êîéòî äàâà âñè÷êè õóáàâè íýùà
âú æèâîòà íè. Êîãàòî äîéäå âú òåáå íýêîÿ õóáàâà ìèñúëü -
Òîé å. Êîãàòî äîéäå âú òåáå åäíî õóáàâî ÷óâñòâî - Òîé å.
Êîãàòî èìàøú íà ðàçïîëîæåíèå îíàÿ çäðàâîñëîâíà õðàíà -
Òîé å. Òîé å, Êîéòî íè äàâà õðàíàòà.
Òà ðåêîõú ñåãà, ïðåáûäâàéòå ïî Äóõú è Èñòèíà âú Áî-
ãà!

Îò÷å íàøú
6.15÷.

8 áåñåäà íà Ó÷èòåëÿ
26 þëèé 1939 ã., ñðýäà
Ìîëèòâåíèÿòú âðúõú ïðè Âòîðîòî åçåðî

109
 ÐÀÇÓÌÍÎÑÒÜ

Íåáåòî ÷èñòî. Âðåìåòî ìåêî.

Ñëúíöåòî èçãðý íàäú îáëàêú 5.20 ÷.ñ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”
Ðàçìèøëåíèå

Ùå ïðî÷åòà 13 ãëàâà îòú Åâàíãåëèåòî íà Éîàíà.

“Áîãú å Ëþáîâü”

Ùå ãîâîðÿ âúðõó åäíà äóìà, êîÿòî å ìàëêî ðàçáðàíà -

ðàçóìíîñòü. Áúëãàðèòý ÿ óïîòðýáÿâàòú áåçú äà ÿ ðàçáèðàòú.
Òÿ îçíà÷àâà Áîæåñòâåíàòà ñâýòëèíà, êîÿòî íîñè âú ñåáå ñè
âñè÷êèòý êà÷åñòâà. Ðàçóìíîñòüòà å, êîÿòî ïîâäèãà ÷îâýêà,
ò.å. òàçè ñâýòëèíà, êîÿòî èçëèçà îòú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Òÿ
ïîâäèãà ÷îâýêà è êîëêîòî ïîâå÷å ÷îâýêú èìà îòú òàÿ ñâýòëè-
íà, òîëêîâà òîé å ïî-áëàãîðîäåíú; è êîëêîòî ïî-ìàëêî èìà,
òîëêîçú òîé ñåäè íà ïî-íèçêà ñòåïåíü íà ðàçâèòèå. Çà ðàçóì-
íèÿ ÷îâýêú íýìà ïðîòèâîðå÷èå, ïîíåæå òîé ñàìú íå ñå ïîñ-
òàâÿ âú ïðîòèâîðå÷èÿ. Ðåêîõú, ïîíýêîé ïûòü ïðîòèâîðå÷èÿ-
òà âú æèâîòà ïðîèçòè÷àòú îòú íýìàíåòî íà òàÿ ñâýòëèíà. Íèå
ñàìè ñè ñúçäàâàìå ïðîòèâîðå÷èÿ.
Åäíà ìëàäà ìîìà ñè ñúçäàâà ïðîòèâîðå÷èå. Ìàéêà ¢ è
áàùà ¢ ñû ÿ îáè÷àëè è ñû ¢ äàëè æèâîòú, çà äà äîéäå íà
çåìÿòà. Òÿ, êàòî ïîðàñíå, å íåäîâîëíà îòú áàùà ñè è ìàéêà
ñè è òúðñè íýêîãî äà ÿ íàïðàâè ùàñòëèâà íà çåìÿòà. Ïîñòû-
ïêàòà ¢ å íåðàçóìíà, òÿ å íåðàçóìíà. Ìîìàòà èñêà äà áûäå
ùàñòëèâà âú òîçè ñâýòú. Òîâà å íåâúçìîæíî. Òî å âñå åäíî äà
ñåäíåøú íà ëåäà è êàòî ñåäèøú íà ëåäà, äà î÷àêâàøú òîçè
ëåäú äà òè äàäå òîïëà õðàíà è ïðî÷èå. Êàêâî ìîæå äà òè
äàäå ëåäúòú, íýìà äà âè ðàçïðàâÿìú. Ëåäúòú íèùî íå ìîæå
äà äàäå. Òîé å åäèíú ñêëàäú è òðýáâà äà ìèíå ïðåçú èçâåñòå-

110
íú ïðîöåñú, çà äà ãî íàêàðàøú äà äàäå. Ëåäúòú å åìáëåìú íà
êðàåíú åãîèçúìú, êîéòî ñûùåñòâóâà âú õîðàòà. Âú äóõîâíèÿ
ñâýòú åãîèçìúòú ó õîðàòà å êàêòî ñåâýðíèÿ ïîëþñú ïîòú-
íàëú âú çàëåäÿâàíå. Òàêà è ó òîçè ÷îâýêú ãëàâàòà è ñúðöåòî
ìó ñû çàëåäåíè. Ñàìî òóêú-òàìú âú òðîïè÷åñêèòý ìýñòà èìà
ìàëêà òîïëèíêà. Íàëè ñå îïëàêâàòú õîðàòà îòú ëåäåíàòà åïî-
õà, êîãàòî ñû íàó÷èëè íàé-ëîøîòî íà çåìÿòà. Âñè÷êè òýçè
îñòàòúöè íà çåìÿòà, êîèòî ñûùåñòâóâàòú, ñû îòú òîãàçú. Êî-
ãàòî èçëýçíàëú Àäàìú îòú ðàÿ, ñå îáðàçóâàëà ëåäåíàòà åïîõà
âú ñâýòà. Âú òàçè ëåäåíà åïîõà Êàèíú óáè áðàòà ñè - èçÿäå
ãî. Óáèâà ñå íýêîé, îòú êîãîòî ÷îâýêú èñêà äà âçåìå íýùî.
Åäèíú ðàçáîéíèêú óáèâà íýêîãî è ìó âçåìà ïàðèòý. È àêî
ïèòàòå, çàùî ãî óáè? - Óáèâà ãî, çà äà âçåìå ïàðèòý. Óáèâà
ãî çà ïàðèòý. Òîé óáèâà åäèíú ÷îâýêú, êîéòî å òîëêîâà öåíå-
íú. Ïðèðîäàòà, Áîãú å òîëêîâà ðàáîòèëà, à ïúêú ðàçáîéíèêú-
òú ìîæå áè çà õèëÿäà èëè äâå õèëÿäè ëåâà ãî ïðåòóïâà, çà äà
ìó âçåìå ïàðèòý.
Ñåãà êàêú áèõòå ñè îáÿñíèëè òîâà ÿâëåíèå? Èëè âèå
èìàòå äà âçåìåòå îòú íýêîãî, äàëè ñòå ìó õèëÿäà ëåâà íà
çàåìú. Âäèãàòå öýëú åäèíú ñêàíäàëú, ÷å íå âè äàâà ïàðèòý.
Ïèòàìú ñåãà, àêî âè âçåìàòú, ñú õèëÿäàòà ëåâà êàêâî ùå ñïå-
÷åëèòå? Ùå âè ïðèäàäàòú ëè íýùî òý? Òî å åäíî âàøå íåðàç-
áèðàíå. Òî çíà÷è, ÷å âèå íå ðàçáèðàòå Áîæåñòâåíèÿ ïðîöåñú
êàêâî íýùî å. Äà êàæåìú, ÷å åäíà ÷åøìà å äàëà íà íýêîìó
åäèíú êèëîãðàìú âîäà. Òîé ÿ å íàëÿëú âú åäíî øèøå, ÷åøìà-
òà äèãà ëè ñêàíäàëú äà [¢] âúðíå òàÿ âîäà? - Íèêîãà. Íåáåòî,
êîåòî å ïðàòèëî äúæäà, íèêîãà íå ïðàâè ñïîðú äà ìó âúðíà-
òú âîäàòà. Ñåãà íà âàñú âè äîéäå åäíî ìàëêî èçïèòàíèå è íå
ìîæå äà ãî òúðïèòå. Ëèøàâàòå ñå îòú íýêîå ìàëêî áëàãî è
âèå ñòå íåäîâîëíè. Áîãú âè å äàëú õèëÿäè äîáðèíè, âèå ãè
çàáðàâÿòå è çà åäíî ìàëêî íåóäîâîëñòâèå, âèå ñå ñúðäèòå.
Êàêú òàêà äà íå ñå çàäîâîëè âàøåòî æåëàíèå!
Ïèòàìú ñåãà, çàùî ïðàâèòå òèÿ ðàáîòè? Êàòî ñå ñúð-
äèòå, êàêâè ñû âàøèòý îñíîâàíèÿ? Íàó÷íî äà ñå îáÿñíè.
Ñðúäíÿòà íå å ëîøî íýùî ñàìî ïî ñåáå, íî òðýáâà äà ÿ îöå-
íèòå. Êàòî äîéäå ñðúäíÿòà, òðýáâà äà ¢ íàïðàâèòå íàé-õóáà-
âèÿ îáýäú. À ïúêú òÿ ñå ñúðäè çà ëîøèÿ îáýäú, ñú êîéòî ñòå

111
ÿ íàãîñòèëè. Ñðúäíÿòà ñå ñúðäè, ÷å íå ñòå ÿ îöåíèëè. Çíà÷è,
íå ñå ñúðäèòý âèå, à ñðúäíÿòà. Êàêâî çíà÷è ñðúäíÿ? Ñðúäíÿ
çíà÷è “ñðýäèíà”, ò.å. ïîñðåäú äåíü äà ñå íå ñïúíåøú íýêûäå.
Ïèòàìú, àêî ïîñðåäú äåíü ñå ñïúíåøú íýêûäå, êàêúâú å ïî-
âîäúòú íà òîâà? Êàêú ùå ãî îáÿñíèøú? Àêî ñå ñïúíåøú
íýêûäå, êàêú ùå ñå îïðàâäàåøú? Òè ùå ñå îïðàøèøú. Ùå
òúðñèøú ïîâîäà âú òîâà, ÷å ïûòüòú íå å íàïðàâåíú õóáàâî,
÷å òýçè õîðà ñû íåêóëòóðíè, òîâà-îíîâà. Íå, íå. Âñè÷êàòà
ðàáîòà ñåäè âú òîâà, ÷å íå ñè ñãîòâèëú äîáðå íà ñðúäíÿòà.
Êàêâî ðàçáèðàìú àçú ïîäú òîâà? Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî ñå
îáè÷àòå åäèíú äðóãè, ïî òîâà ùå ïîçíàÿ, ÷å ñòå ìîè ó÷åíè-
öè.” Ëþáîâüòà òðýáâà äà âè áûäå õðàíà. ×îâýêú âú äàäåíèÿ
ñëó÷àé, àêî íå ñå õðàíè ñú ëþáîâü, òîé âñýêîãà ùå ïðàâè
ïîãðýøêè. Íàëè îíýçè, êîèòî íå ñå õðàíÿòú ñú õóáàâà õðàíà,
îòñëàáâàòú, î÷èòý èìú õëúòâàòú, íå ñû ñïîñîáíè çà ðàáîòà,
ïî÷âà ñâýòú äà èìú ñå âèå, íå ìîãàòú äà ñïÿòú. Âèå êàçâàòå:
“Êàêâî òðýáâà äà ñå ïðàâè?” - Õðàíåòå ñå. Ñú êàêâî? Ñ ïëî-
äîâåòý íà Äóõà.
Ó÷åíèöèòý ñå îáðúùàòú êúìú Õðèñòà è êàçâàòú: “Êîé
å, êîéòî ùå Òå ïðåäàäå?” Ïîíåæå åäèíú îòú ó÷åíèöèòý íà-
ìèñëèëú äà Ãî ïðåäàäå. Ðàçíè ñû òåîðèèòý. Íýìà äà ñå ñïè-
ðàìú íà òîâà, ïîíåæå àêî âè ðàçïðàâÿ ïðè÷èíàòà, çàùî Þäà
å ïðåäàëú, ùå âè îöàïàìú âñèíöà. È òîãàçú, çà ñòî ãîäèíè
íýìà äà ñå èç÷èñòèòå. Òîçè âúïðîñú íýìà äà ãî çàñåãàìú.
Íýêîè êàçâàòú, ÷å Þäà Ãî ïðåäàëú çà 30 ñðåáúðíèêà. Êîãàòî
åäíà ìîìà ãîâîðè çëå çà åäíà äðóãà ìîìà, êîé å ïîâîäà? Òà-
çè äðóãàòà ìîìà íèêàêâî çëî íå å íàïðàâèëà. È äâåòý ìîìè
ñå êàðàòú çà åäèíú ìîìúêú, êîãîòî èñêàòú äà èìàòú çà ñòå-
æàíèå, çà ñîáñòâåíîñòü. È ïî÷âàòú äà ñå êàðàòú è ãîâîðÿòú
ëîøî åäèíú çà äðóãè. Òý êàçâàòú, ÷å èìàòú ïðàâî íàäú íåãî.
Êàðàòú ñå çà íåãî è èñêàòú äà ãî èìàòú è ñå ìðàçÿòú åäíà
äðóãà. Çàùî ñå ìðàçÿòú çà ìëàäèÿ ìîìúêú? Òý ãî ïðîäàâàòú,*
íèùî ïîâå÷å.
Íî âèå ïðåíåñåòå òîçè ïðîöåñú íå îòú âúíú. Àçú ãîâî-
ðÿ íå çà ìîìèòý îòú âúíú. Òîâà ñû ñýíêèòý âú æèâîòà. Êîÿ å
* â îðèãèíàëà äóìàòà å èçïèñàíà êàòî: “ïðàäàâàòú” - ò.å. ìîæå äà ñå
÷åòå è êàòî “ïðåäàâàòú”

112
ìëàäàòà ìîìà âûòðå âú ÷îâýêà? Êîé å ìëàäèÿòú ìîìúêú âú
÷îâýêà? Àêî âú åäíî îòíîøåíèå çà ìëàäèÿ ìîìúêú âçåìåòå
óìà, çà ìëàäàòà ìîìà ùå âçåìåòå ñúðöåòî. Ïèòàìú òîãàçú:
êîëêî ìîìè ìîæå äà îáè÷à åäèíú ìîìúêú? Êîëêî ìîìè èìàòú
ïðàâî íàäú ìîìúêà? Àêî âèå ñòå äî åäíî äúðâî, êîé èìà ïðàâî
äà îòêûñíå ïëîäú?
Äà èçÿñíÿ ìàëêî ïî-îáåêòèâíî. Äà äîïóñíåìú, ÷å 10
äóøè ñû íàðåäåíè íà ðàçëè÷íà äàëå÷[èíà] îòú äúðâîòî. Êîé
èìà ïðàâî äà îòêúñíå ïëîäà? Íî íýìà ïðàâî äà ñå ïðèáëè-
æèòå. Êîéòî äåòî è äà å îòú òàìú òðýáâà äà ñè ïðîòî÷è ðûêà-
òà. Âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú òè íýìàøú ïðàâî äà èçòèêàøú äå-
âåòòý, àêî ñè äåñåòèÿ è äà âçåìåøú ïúðâîòî ìýñòî. Àêî òè
íàïðàâèøú òîâà, òè ùå èçãóáèøú âñè÷êèòý óñëîâèÿ íà æèâî-
òà. À ïúêú òóêú íà çåìÿòà âèå ãî ïðàâèòå. Íàé-ïîñëåäíèÿòú
ìîæå äà èçòèêà íýêîé äðóãú è äà âçåìå ïúðâî ìýñòî. À âú
Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú òîâà å íåâúçìîæíî. Ñåãà êûäå å ïðè÷è-
íàòà? Çàùî âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú å íåâúçìîæíî? Ïîíåæå å
åäèíú ðàçóìåíú ñâýòú, âú êîéòî âñè÷êè ñûùåñòâà ñû ðàçóì-
íè. Òý íå ïðàâÿòú òîâà òàìú, ïîíåæå âñè÷êè ñûùåñòâà òàêà
ñå îáè÷àòú, ÷å âñè÷êè ñè óñëóæâàòú. È îíçè, êîéòî å íàé-
áëèçî äî äúðâîòî, ùå âçåìå ïëîäà è ùå ãî ïðåäàäå íà äåñå-
òèÿ. Íýìà çàùî äåñåòèÿòú äà âçåìå ïúðâî ìýñòî. Íî òîâà
ìîæå äà ñòàíå âú ôèçè÷åñêèÿ ñâýòú, êîéòî íå å îùå îðãàíè-
çèðàíú. Àêî âèå âçåìåòå è òóðèòå âú åäíî øèøå 10 ïåñú÷íè
çðúíöà, òî àêî îáúðíåòå øèøåòî, òèÿ çðúíöà ùå âçåìàòú ðàç-
íè ïîëîæåíèÿ. Òý íå ñû ãîñïîäàðè íà ïîëîæåíèåòî. Âèå, êà-
òî âúðòèòå øèøåòî, ùå íàïðàâèòå ïúðâîòî - ïîñëåäíî è ïîñ-
ëåäíîòî - ïúðâî. Ùå íàïðàâèòå òàêàâà áúðêîòèÿ, ÷å íýìà äà
ñå çíàÿòú ìýñòàòà. È ùå êàæàòú: “Òàêúâú å ñâýòúòú.” Ñëåäî-
âàòåëíî ùîìú ïðåñòàíåòå äà ìèñëèòå, òîãàâà âèå ñòå âú åäíî
øèøå è íýêîé áúðêà øèøåòî, äâèæè ãî è ïîñòîÿííî ñå èç-
ìýíÿ ìèñúëüòà.
Ñåãà âèæäàìå õóáàâî ïðåäìåòèòý, ïîíåæå Ñëúíöåòî
ãðýå. Íî àêî Ñëúíöåòî ïðåñòàíå äà ãðýå, òîãàçú âåäíàãà ùå
ñå èçìýíè ïëîæåíèåòî. Íî àêî âèå ñàìè ñòå ñëúíöå, òîãàçú
ìîæå ëè äà ñå èçìýíè ïîëîæåíèåòî? Ñåãà ïðè÷èíàòà å âúíú
îòú íàñú. À ïúêú âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú ïðè÷èíàòà å îòú

113
âûòðå. Òà ðåêîõú, äîêàòî ñâýòëèíàòà ÿ ïðèåìàòå ñàìî îòú
âúíú, òîãàâà èìà îïàñíîñòü âú ðàçáèðàíåòî íà íýùàòà. Íýêîé
ïûòü ùå ðàçáèðàòå äîáðå íýùàòà. À íýêîé ïûòü íýìà äà ãè
ðàçáèðàòå. ×îâýêú òðýáâà äà îöåíÿâà íýùàòà. Èìà äâå òåî-
ðèè: åäíè êàçâàòú, ÷å àêî Þäà íå áýøå ïðåäàëú Õðèñòà,
ñâýòúòú íå ùýøå äà ñå ñïàñè, òîâà å êðèâî ðàçáèðàíå. Ìîæå
áè ïîíåæå Þäà ïðåäàäå Õðèñòà, çàòîâà ñâýòúòú äîñåãà îùå
íå å ñïàñåíú. È àêî íå áýøå Ãî ïðåäàëú, ùýøå äà áûäå ïî-
äîáðå ñïàñåíú. Íèìà, àêî åâðåéñêèÿòú íàðîäú áýøå ïðèåëú
Õðèñòîâîòî Ó÷åíèå è àêî âñè÷êèòý áýõà ñòàíàëè ïðîïîâýä-
íèöè, íå ìîæåøå ëè ñâýòúòú äà ñå ñïàñè? - Ìîæåøå. Íî íèå
ñìå îòú îíýçè õîðà, ÷å ñëåäú êàòî íàïðàâèìú ïîãðýøêà, êàç-
âàìå, ÷å áåçú òàçè ïîãðýøêà íýìà äà íàó÷èìú òàçè îïèò-
íîñòü. Òàêà å. Âýðíî å. Íî èìà ñûùåñòâà, êîèòî è áåçú äà
ãðýøàòú èìàòú îïèòíîñòü. Èçèñêâà ëè ñå äà ÿäå ÷îâýêú åäè-
íú ãîð÷èâú îáýäú, çà äà ñå íàó÷è? Ìíîãî ìàëêî ñå èçèñêâà.
×îâýêú ñàìî êàòî áëèçíå îòú åäèíú ãîð÷èâú îáýäú, ùå êàæå:
“Äîñòàòú÷íî å!”
Îòú êàêâî ïðîèçòè÷à ëàêîìèÿòà? - Îòú õóáàâèòý ðàáî-
òè. À ïúêú îòú êàêâî ïðîèçòè÷à ñêúðæàâîñòüòà? - Êîãàòî ÷î-
âýêú íå èñêà äà ÿäå, êîãàòî îáýäúòú íå å õóáàâú, êîãàòî å
ãîð÷èâú, õîðàòà íýêîé ïûòü êàçâàòú: “Íå ñúìú ãëàäåíú, íå
èñêàìú äà ÿìú.” Òîé íå èñêà äà ÿäå, ïîíåæå îáåäúòú íå å
õóáàâú. Äåòî èìà õóáàâú îáýäú, âñýêîãà èìà äîáðî ÿäåíå.
Õóáàâîòî ÿäåíå å åäèíú ïðîöåñú. ×îâýêú, êîéòî äîáðå ìèñ-
ëè, òîé äîáðå ÿäå. Äîáðàòà ìèñúëü å ÿäåíå. Ïîíåæå ìèñúëü-
òà ñàìà ïî ñåáå ñè èìà åäíà öýëü. Ïðàâàòà ìèñúëü íîñè ïîñ-
òèæåíèÿ íà îíçè æèâîòú, êîéòî íèå òúðñèìú. Çàùîòî, àêî
íèå íå ðàçñûæäàâàìå ïðàâèëíî, àêî íå îöýíÿâàìå âñè÷êî òî-
âà, êîåòî Áîãú å ñúçäàëú, íèå èçãóáâàìå óñëîâèÿòà çà äîáðèÿ
æèâîòú.
Ñåãà ïî êàêâî ìîæåìú äà ïîçíàåìú îíàçè ïðàâàòà ìè-
ñúëü? Íàïðèìýðú ñðåùíåòå íà ïîëåòî åäíî ÷åðâåíî öâýòå.
Ïèòàìú: çàùî òîâà öâýòå ñå å îáëýêëî ñú ÷åðâåíà äðåõà?
Âèå ìèñëèòå, ÷å å ïðîèçâîëíî. Íè íàé-ìàëêî íå å ïðîèçâîë-
íî. Èëè ñðåùíåòå íýêîå öâýòåíöå, êîåòî å îáëý÷åíî ñú æúë-
òà äðåõà èëè ñú ñèíÿ, èëè çåëåíà, èëè ñú êàêâà è äà å äðóãà

114
êðàñêà. Êàêúâú å ïîâîäúòú, ÷å òî ñå å îáëýêëî ñú òàçè äðåõà?
Òîâà öâýòå âú äàäåíèÿ ñëó÷àé ñå å îáëýêëî çà âàñú. È òî êàç-
âà: “Àçú ñúìú öåíà íà æèâîòà.” Òî èñêà äà òè êàæå: “Òè ñè
âëýçúëú âú æèâîòà. Òè ñè ñâîáîäåíú. Íå ãðýøè, çà äà íå èç-
ãóáèøú òâîÿòà ÷åðâåíèíà.” Ïîíåæå, àêî ïðåñòàíåøú äà áûäå-
øú ÷åðâåíú, ùå ñòàíåøú ÷åðåíú è òîãàâà ùå èçãóáèøú âñè÷-
êèòý óñëîâèÿ, ïðè êîèòî ìîæåøú äà ðàáîòèøú. Ñâîáîäàòà
íà ÷îâýêà çàâèñè îòú ñëåäíîòî: òîé òðýáâà äà ñå îñâîáîäè
îòú îíàçè ïúðâàòà ÷åðóïêà, êàêòî ïèëåòî ñå îñâîáîæäàâà îòú
ÿéöåòî. Íýêîé ïûòü âèå ñå óñýùàòå êðàéíî îãðàíè÷åíè, êà-
òî ÷å íýìàòå ñâîáîäà. Òîâà å ëèïñà íà ÷åðâåíèÿ öâýòú èëè
ëèïñà íà òàçè Áîæåñòâåíà ñâýòëèíà, êîÿòî íîñè 7-òýõú öâýòà.
Âñýêè åäèíú öâýòú íîñè æèâîòú âú ñåáå ñè. Òý ñû äàðáè âú
æèâîòà. Êîãàòî òîçè öâýòú ñòàíå àêòèâåíú, òîãàâà âñè÷êè
ìû÷íîòèè ïàäàòú. È âèå ñå óñåùàòå ñâîáîäåíú. Òîçè ÷åðâå-
íèÿòú öâýòú âú ìóçèêàòà å îñíîâíèÿ òîíú, ñú êîéòî çàïî÷âà-
øú äà ãîâîðèøú.
Íýêîè èñêàòú äà çíàÿòú ñú êîé òîíú çàïî÷âà ÷îâýêúòú.
Ñú îñíîâíèÿ òîíú çàïî÷âà äà ãîâîðè ÷îâýêúòú. Îñíîâíèÿòú
òîíú íà ñúçíàíèåòî å, êîãàòî òâîåòî ñúçíàíèå ñå ïðîáóäè.
Ùîìú ñå ïðîáóäèøú è ñå óñåùàøú, ÷å ñè íýêûäå, òî å îñ-
íîâíèÿòú òîíú, ñú êîéòî çàïî÷âàøú äà ãîâîðèøú. Èëè íýêîé
ïûòü êàçâàìå: “Îñíîâíà ìèñúëü.” Çàêîíúòú å âñå åäèíú è
ñûùú: îñíîâíà ìèñúëü, îñíîâíî æåëàíèå, îñíîâíî äîáðî, îñ-
íîâíà ïîñòûïêà âú æèâîòà. Òðýáâà äà èìàìå åäíà îñíîâà,
îòú êîÿòî äà çàïî÷âàìå æèâîòà ñè. Îñíîâíèÿòú òîíú òîâà å
ïëîäú íà Äóõà. Òîâà å ïúðâèÿòú ïîòèêú íà Áîæåñòâåíèÿ Äó-
õú, êîéòî òå âúâåæäà âú ñâýòà è òè êàçâà: “Âíèìàâàé ñåãà!” È
êîãàòî ÷îâýêú ñå îáëý÷å ñú ÷åðâåíà äðåõà, êàêâî òðýáâà äà
ïðàâè? Òîãàâà òîé îòèâà äà âîþâà. Òîâà å èñòèíñêîòî âîéíñ-
òâî âú ñâýòà. Òàìú çàïî÷âà ðàñòåæà, ìèñúëüòà. Òîé òúðñè
Èñòèíàòà, òúðñè çíàíèåòî, ñâýòëèíàòà, ñìèñúëà íà æèâîòà.
Òîâà å âîþâàíå. Òîé òúðñè âú ñâýòà áîãàòñòâîòî, êîåòî Áîãú
å âëîæèëú çà íåãî. Èëè ïî-ÿñíî êàçàíî: òîé îòèâà âú ó÷èëè-
ùå è çàïî÷âà äà ñå ó÷è.
Ñåãà ìíîçèíà ìèñëÿòú, ÷å âú 4-5-15-20 ãîäèíè ìîãàòú
äà ñå íàó÷àòú è äà ñòàíàòú ó÷èòåëè. Àêî å çà åäèíú îõëþâú -

115
äà. Àêî èñêàøú îõëþâú äà ñòàíåøú, ìíîãî ìàëêî âðåìå ñå
èçèñêâà. Àêî èñêàøú äà ñòàíåøú ãûñåíèöà, ìíîãî ëåñíî ìî-
æåøú äà ñòàíåøú. Àêî ïúêú èñêàøú äà ñòàíåøú ÷îâýêú çà
ñòî ãîäèíè, ëúæåøú ñå. Åäèíú îõëþâú çà ñòî ãîäèíè ìîæå-
øú äà ñòàíåøú. Àçú ñúìú ïðèâåæäàëú ñëåäíèÿ ïðèìåðú: îòè-
âà åäèíú àìåðèêàíñêè ñòóäåíòú âú ñòàðà Ãåðìàíèÿ, à íå ñå-
ãàøíàòà. Àìåðèêàíöèòý ìíîãî áúðçàòú. Òý èñêàòú âñè÷êî äà
íàó÷àòú áúðçî. Òîçè àìåðèêàíåöú îòèâà ïðè åäèíú ãåðìàíñ-
êè ïðîôåñîðú è èñêà äà ãî íàó÷è ïî ôèëîñîôèÿ. Ïèòà ãî:
“Èìàòå ëè åäèíú êóðñú êûñú ïî ôèëîñîôèÿ çà 5-6 ìýñåöà?
Èñêàìú äà ÿ èçó÷à çà 6 ìýñåöà.” Ïðîôåñîðúòú áèëú óìåíú.
Òîé êàçàëú: “Èìà òàêúâú êóðñú. Íî êîãàòî Ãîñïîäü èñêà äà
íàïðàâè åäíà òèêâà, Òîé ÿ ñúçäàâà çà 6 ìýñåöà. Íî êîãàòî
èñêà äà ñúçäàäå åäèíú äûáú, âçåìà Ìó ñòî ãîäèíè è ïîâå÷å,
çà äà áûäå äûáúòú çäðàâú è äà óñòîÿâà.”
Òè ïîñýâàøú äèíåíà ñýìêà è ñëåäú 5-6 ìýñåöà ùå
èìàøú äèíè, êîëêîòî èñêàøú. Íî ïèòàìú: çà êîëêî âðåìå
ìîæåøú äà çàäúðæèøú òýçè äèíè, êîëêî ìîãàòú äà óñòîÿòú?
Êàòî ãè äúðæèøú åäíà ãîäèíà, âñè÷êè ùå èçêóôýÿòú. È îòú
òýõíîòî ñúäúðæàíèå âûòðå, íèùî íýìà äà îñòàíå, ùå èìà
ñàìî êîðèòý. Òàêà å è ñú âñè÷êè îíýçè, êîèòî òàêà áúðçàòú.
Òý óñåùàòú åäíî ñúñòîÿíèå âú ñåáå ñè è êàçâàòú: “Èçãóáèõ-
ìå!” Åäíî èçêóôýâàíå èìà âú õîðàòà. Ìëàäàòà ìîìà ìîæå
äà èçêóôýå. Ìëàäèÿòú ìîìúêú ìîæå äà èçêóôýå. È ðåëèãè-
îçíèÿòú ÷îâúêú è ó÷åíèÿòú ìîæå äà èçêóôýå. Íýìà ÷îâýêú,
êîéòî äà íå ìîæå äà èçêóôýå. Êîãàòî ïî÷íå ó÷åíèÿòú äà èç-
êóôýâà, çàáðàâÿ ðàáîòèòý, êàòî ñòàíå íà 100-120 ãîäèíè. È
ìëàäàòà ìîìà èçêóôýâà, òÿ, êàòî ñòàíå íà 120 ãîäèíè, ÷óäè
ñå, êàêú å õîäèëà ïîäèðú òýçè ìîìöè, ÷óäè ñå, ÷å å òè÷àëà
ïîäèðú òýõú çà ÷åðíèòý èìú î÷è.Òÿ íå å ðàçáðàëà ìîìúêà.
Òÿ òðýáâàøå äà îáîãàòè ñâîÿ óìú, à ïúêú òÿ òúðñè ñâîåòî
ùàñòèå îòú âúíú, äà ñå õàðåñà, îáëè÷àëà ñå å, ïðåäú îãëåäà-
ëîòî å ñåäýëà. Õóáàâî å, íî àêî ñåäèøú ïðåäú îãëåäàëîòî
öýëú äåíü, êàêâî ùå ñïå÷åëèøú? Ñóòðèíü - ïðåäú îãëåäàëî-
òî, íà îáýäú - ïðåäú îãëåäàëîòî, âå÷åðü - ïðåäú îãëåäàëîòî.
Äàæå âå÷åðíî âðåìå, êàòî ÿäå, çàäàâÿ ñå íýêîé ïûòü, ïîíåæå
òÿ çà íåãî ìèñëè.

116
 Ñåãà òîâà å ïðåäìåòíî ó÷åíèå. Ñåãà íå âýðâàìú, ÷å âèå
èìàòå òàçè îïèòíîñòü. Âèå ÿ íýìàòå. Àçú ñúìú ñëóøàëú ìíî-
çèíà êàçâàòú: “Àçú íå ìèñëÿ çà ñåáå ñè.” - ×å êàêú íå ìèñëè-
øú? Àçú ñúìú âèæäàëú ìîìà, ÷å êàòî ñå âëþáè è êàòî óìèðà,
ðàäîñòíî ¢ å, ÷å óìèðà çà íåãî. À íýêîÿ ñúæàëÿâà, ÷å óìèðà
çàðàäè íåãî. Ïèòàìú, êîå å âýðíîòî? Âýðíî å, êîãàòî òÿ ñúç-
íàâà ñûùèíàòà, îíàÿ ñûùèíà. À êîãàòî å òè÷àëà ïîäèðú
ñýíêèòý íà íýùàòà, òîãàâà òÿ ñúæàëÿâà. Èìà åäíî ðàçëè÷èå
ìåæäó ñýíêèòý è ðåàëíîñòüòà íà íåùàòà. Îíçè ìîìúêú, çà
êîéòî ìëàäàòà ìîìà å òè÷àëà, íèùî íå ¢ å äàëú. Òîé å ñýíêà
íà æèâîòà. Íî îíçè ìîìúêú, çà êîéòî òÿ å òè÷àëà è êîéòî ¢ å
ïðèäàëú âñè÷êè êà÷åñòâà, òîé å ðåàëåíú.
Àêî âèå ñòå õîäèëè âú åäíî ó÷èëèùå ïðè íýêîé ïðî-
ôåñîðú è òîé 4 ãîäèíè âè å ïðåïîäàâàëú çà áóêâèòý. Ïîñëå
òðè ãîäèíè ñû âè ïðåïîäàâàëè, âú ïðîãèìíàçèÿòà ñû âè ïðå-
ïîäàâàëè âñå çà áóêâèòý. Ïåòü ãîäèíè âú ãèìíàçèÿòà ïàêú çà
áóêâèòý, 4 ãîäèíè âú óíèâåðñèòåòà - âñå çà áóêâèòý, òîãàâà
ïèòàìú: êàêâî ùå íàó÷èòå? 4 ïëþñú 3, ïëþñú 5, ïëþñú 4 ðàâ-
íî íà 16 ãîäèíè. Çà òîëêîâà ãîäèíè âñå çà áóêâèòý ñû âè
ïðîïîâýäâàëè, çà áóêâàðà. Ïèòàìú: êàêâî ùå íàó÷èòå îòú
åäèíú áóêâàðú? Âèå ñòå òè÷àëè ïîäèðú ñýíêèòý. Íî ðåêîõú,
àêî ïðåçú òýçè 16 ãîäèíè òîçè ïðîôåñîðú âè å ïðåïîäàâàëú
16 áóêâàðà, òîãàçú âèå ñòå íàó÷èëè âå÷å íýùî. Áóêâàðà - òî-
âà å ïúðâàòà äîáðîäåòåëü âú ñâýòà, êîÿòî ÷îâýêú òðýáâà äà
èçó÷àâà. Òÿ å ñâúðçàíà ñú çëîòî, ñú äîáðîòî è çëîòî. Ïúð-
âèòý õîðà íàó÷èõà òîâà. È Áîãú êàçà: “Ïîíåæå Àäàìú ÿäå
îòú ïëîäà, çà äà ïîçíàâà äîáðîòî è çëîòî è ïîíåæå íå å òàêà
óìåíú, êàêòî áè òðýáâàëî äà áûäå, çà äà ñòàíå êàòî åäèíú
îòú áîãîâåòý, òî äà íå áè äà ÿäå è îòú äúðâîòî íà æèâîòà,
òðýáâà äà ãî èçïûäèìú íàâúíú äà èäå äà ñå ó÷è. Äà âèäè âú
êàêâî ñåäè äîáðîòî è çëîòî, äà âèäè êîíòðàñòà, êîéòî ñûùåñ-
òâóâà.” Òà, íèå ñåãà èçó÷àâàìå òýçè ïðîòèâîïîëîæíîñòè.
Òðýáâà äà çíàåìú, ÷å ñëåäú åäíî äîáðî, ñëåäú åäíà ïðèÿò-
íîñòü ñëåäâà íýùî íåïðèÿòíî.
Íàïðèìýðú âèå ñòå ìíîãî äîáðå îáëý÷åíè. Âëýçåòå âú
åäèíú ñúâðåìåíåíú õîòåëú èëè ðåñòîðàíòú, äåòî ñêûïî ñå
ÿäå è ñå ïëàùà. Âèå ùå èìàòå åäèíú îáýäú, êîéòî êîñòóâà 10

117
äîëàðà, à òîâà ñû ïðèáëèçèòåëíî õèëÿäà ëåâà. Çà åäèíú îáýäú
âëèçàøú âûòðå, ðàçïîëîæèøú ñå, ÿäåøú. Òýçè õîðà, êàòî òå
âèäÿòú äîáðå îáëý÷åíú, îùå ïðè âëèçàíåòî òè, ùå òè êàæàòú:
“Çàïîâýäàéòå!” Ùå òè âçåìàòú øàïêàòà è ùå ÿ òóðÿòú íà
åäíà çàêà÷àëêà. È ó÷òèâî ùå âè ñåðâèðàòú õðàíàòà. Íî ùîìú
èçëèçàòå, ùå âè êàæàòú: “Ãîñïîäèíå, òðýáâà äà ïëàòèòå!” Íàé-
ïúðâî âèå ùå ìèñëèòå, ÷å òóêú ñòå êàòî ó äîìà ñè. Íî êàòî
èçëèçàòå, âè êàçâàòú: “Íå ìîæåòå äà ñè èçëýçåòå äîêàòî íå
ïëàòèòå!” È àêî íýìà [ñú] êàêâî äà ïëàòèòå, ùå êàæàòú: “Ãîñ-
ïîäèíå, êàòî íýìàòå ïàðè, çàùî íè èçëúãàõòå? Íèå òîëêîçú
óâàæåíèå è ïî÷èòú äà âè äàäåìú! ß, îñòàâåòå ãîðíîòî ñè ïàë-
òî!” Âèå ùå âëýçåòå ñú ãîðíîòî ñè ïàëòî è ùå èçëýçåòå ñàìî
ñú äîëíîòî ñè ïàëòî. Äîáðå, àêî íå íàó÷èòå òîçè óðîêú, ùå
âëýçåòå âú äðóãî ìýñòî ñú äîëíîòî ñè ïàëòî, íî êàòî èçëýçå-
òå îòú òàìú, ùå îñòàíåòå ïî æèëåòêà. Òîâà, êîåòî âèå ÷óâñò-
âóâàòå, å ÷å âàñú ïîñòîÿííî âè ñúáëè÷àòú âú òýçè ðåñòîðàí-
òè. Ìèñëèòå ëè, ÷å óäîâîëñòâèÿòà íå ñû ïîäîáíè ó÷ðåæäå-
íèÿ, äåòî âè ñúáëè÷àòú? Êàòî âëåçåøú âú åäíî ìýñòî íà óäî-
âîëñòâèå, âëèçàøú ñú ïàëòîòî, íî êàòî èçëýçåøú, ïàëòîòî âè
ùå èç÷åçíå. È êàòî èçëýçåøú, ùå âèäèøú, ÷å âðåìåòî ñå å
èçìýíèëî, ñòóäåíî âè å è êàçâàòå: “Òúíêè ìè ñû äðåõèòý!”
Ñåãà àçú ãîâîðÿ çà âûòðåøíèòý ïðîöåñè, êîèòî ñòàâà-
òú âú íàñú. Íýêîé ïûòü ÷îâýêú å íåäîâîëåíú îòú ñåáå ñè.
Çàùî å íåäîâîëåíú? Íåäîâîëñòâîòî ïðîèçòè÷à îòú òîâà, ÷å
òîé òðýáâà äà èìà îòú òàçè Áîæåñòâåíà ñâýòëèíà. Òðýáâà äà
èìà ðàçóìíîñòü. Òàçè ñðè÷êà ÐÀ íà åãèïåòñêè çíà÷è “ñâýòëè-
íà”. ÎÌ çíà÷è âñè÷êè êà÷åñòâà, êîèòî ñå ñúäúðæàòú âú ïðè-
ðîäàòà. ÐÀÇ è ÎÌ ñòàâà: “Ñâýòëèíà, êîÿòî íîñè âñè÷êè Áî-
æåñòâåíè êà÷åñòâà.”
Òà Õðèñòîñú äàâà åäèíú ïðèìåðú ñú ñåáå ñè. Âèå êàç-
âàòå: “Êîëêî çëî å íàïðàâèëú Þäà, êàòî å ïðåäàëú Õðèñòà!”
×å àêî âèå ïðåäàâàòå âú ñåáå ñè âñýêè äåíü Áîæåñòâåíîòî,
àêî âèå âñýêè äåíü ïåòíèòå ñåáå ñè, íå å ëè ñûùîòî? ×å àêî
÷îâýêú âñýêè äåíü ïðåäàâà ñåáå ñè, êàòî ïðàâè ïðåñòûïëå-
íèå, íå å ëè ñûùîòî? Àêî òè ïåòíèøú Áîæåñòâåíîòî, êîåòî å
âú òåáå, íå âúðøèøú ëè ñûùîòî? Íå âúðâèøú ëè ïî ñòûïêèòý
íà Þäà? Àìè àêî åäíà äúùåðÿ, êîÿòî çà åäèíú ìîìúêú íàïó-

118
ùà áàùà ñè è ìàéêà ñè, íå âúðøè ëè ñûùîòî ïðåñòûïëåíèå?
Àêî åäèíú ó÷åíèêú íàïóùà ó÷èëèùåòî çà åäíî ìàëêî óäî-
âîëñòâèå, íå ïðàâè ëè ïðåñòûïëåíèå? Àêî åäèíú íàïóùà ìî-
ëèòâàòà ñè çà åäíî ìàëêî óäîâîëñòâèå íàâúíú âú ñâýòà, íå
ïðàâè ëè ñûùî ïðåñòûïëåíèå? Àçú ãîâîðÿ çà îíýçè âûòðåø-
íèòý ó÷åíèöè. Æèâîòúòú èäå îòú âûòðå, îòú Áîæåñòâåíîòî,
êîåòî Áîãú å âëîæèëú âú íàñú. Çàùî ùå òúðñèìú âúíú? Íèå
ïîñðåùàìå Ñëúíöåòî è íå òúðñèìú íýùî îòú íåãî. Çà íàñú
ñëúíöåòî èìà ñìèñúëú äîòîëêîçú äîêîëêîòî å èçðàçú êàòî
ïðåäìåòíî ó÷åíèå çà Áîæåñòâåíîòî âûòðå âú ñâýòà. Ïîíåæå
Ñëúíöåòî å åäèíú èçðàçú íà åäíà êîëåêòèâíà äåéíîñòü íà ðà-
çóìíè ñûùåñòâà, êîèòî ñû ñúáðàíè âú òîâà êúëáî, âú Ñëúí-
öåòî. È ïîíåæå òý ñû ìíîãî íàïðåäíàëè, òàÿ ñâýòëèíà ñå äúë-
æè íà òýõíàòà ìèñúëü. Ñâýòëèíàòà, êîÿòî Ñëúíöåòî èçïðà-
ùà, ñå äúëæè íà ìèñúëüòà íà òýçè ñûùåñòâà, êîèòî æèâýÿòú
íà Ñëúíöåòî. Òý ñû òîëêîâà íàïðåäíàëè, ÷å ïîñòîÿííî èçï-
ðàùàòú ñâýòëèíà íà õîðàòà íà çåìÿòà è ìèñëÿòú çà òýõú. Èñ-
êàòú äà ãè ïîâäèãíàòú. ×ðåçú ÷åðâåíèÿ öâýòú äàâà[òú] æè-
âîòú; ÷ðåçú ïîðòîêàëåíèÿ öâýòú èíäèâèäóàëèçèðàòú ñûùåñ-
òâàòà; ÷ðåçú æúëòèÿ öâýòú èìú äàâàòú èíòåëèãåíòíîñòü; ÷ðåçú
çåëåíèÿ èìú äàâàòú ïîòèêú, çà äà ðàñòàòú; ÷ðåçú ñèíèÿ öâýòú
èìú äàâàòú âýðà è íàäåæäà; ÷ðåçú âèîëåòîâèÿ èìú äàâàòú
ñèëà, äà ìîãàòú äà ñå áîðÿòú. Èìà è ìíîãî äðóãè öâýòîâå,
êîèòî ñå èçïðàùàòú. Çíà÷è, òý ñû êàòî ïðàòåíèöè íà îíçè,
Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Òý èçïðàùàòú Áîæåñòâåíà ñâýòëèíà, òý
ñû íîñèòåëè íà Áîæåñòâåíîòî íà÷àëî.
Âèå ìîæå äà ìèñëèòå äàëè íà Ñëúíöåòî ñûùåñòâóâàòú
òàêèâà õîðà èëè íå. Àçú ùå âè ïîïèòàìú åäèíú âúïðîñú: ñëåäú
êàòî óìðåòå è íàïóñíåòå òýëîòî ñè, ìîæå ëè äà êàæåòå êàêâà
ùå áûäå âàøàòà ôîðìà è êûäå ùå áûäåòå âèå? Ñëåäú êàòî
óìðåòå êàêâî ïðîñòðàíñòâî ùå çàâçåìàòå? Íà ôèçè÷åñêîòî
ïîëå âèå íýìà äà èìàòå íýêàêâî ìýñòî. Äàæå íýìà äà âçåìå-
òå ìýñòî êîëêîòî áîäà íà åäíà èãëà. Îòú ôèçè÷åñêèÿ ñâýòú
âñè÷êàòà ñîáñòâåíîñòü, êîÿòî èìàòå, ùå âè ÿ âçåìàòú. Çíà÷è
íà çåìÿòà ùå áûäåòå áåçú ñîáñòâåíîñòü. Íèêàêâî ìýñòî íýìà
äà çàâçåìàòå. Òîãàâà, êàòî èçãóáèòå ìýñòîòî íà çåìÿòà, ùå
âëåçíåòå âú äðóãî åäíî ïðîñòðàíñòâî. È àêî ñòå ñú òýçè âúç-

119
ãëåäè, êîèòî èìàòå ñåãà, âèå ùýõòå äà ñå íàìýðèòå âú åäíà
óæàñíà òúìíèíà. È ùå êàæåòå: “Æèâîòúòú íýìà íèêàêúâú
ñìèñúëú âú ñåáå ñè.” Íàëè âñýêîãà âëþáåíèòý êàçâàòú ñëåä-
íîòî, ùîìú ìëàäàòà ìîìà ñðåùíå ñâîÿ âúçëþáåíú, êàçâà:
“Ñëúíöåòî èçãðý çàðàäè ìåíå.” Íî ùîìú íå ãî âèæäà, öåëè-
ÿòú äåíü å òúìåíú çà íåÿ. È àêî òîé å ìàëêî íàâúñåíú, ñûùî.
Ïîíýêîé ïûòü, íå ÷å èñêà äà áûäå íàâûñåíú, íî â÷åðà íàï-
ðèìýðú, êîëêî ìúãëà èìàøå, êîÿòî çàêðèâàøå Ñëúíöåòî. Êàê-
âî ïîêàçâà òàçè ìúãëà? Òàçè ìúãëà, êîÿòî èäå òóêú ïî ïëàíè-
íàòà, ïîêàçâà âàøèòý ëîøè ìèñëè, âñè÷êîòî âè íåðàçïîëî-
æåíèå.
È âñýêà ãîäèíà íèå èìàìå âñå ñûùîòî. Ïðåäè åäíà ãî-
äèíà íèå èìàõìå áëèçî öýëà ñåäìèöà ñú ìúãëè, îòú ìúãëèòý
íå ìîæàõìå äà ñå îñâîáîäèìú öýëà ñåäìèöà. Ìúãëàòà ñå îá-
ðàçóâà ïî ñëåäíàòà ïðè÷èíà: çàêîíúòú å âñå ñûùèÿ - êîãàòî
åëåêòðè÷åñòâîòî ãîðå âú ïðîñòðàíñòâîòî å ïîëîæèòåëíî è
êîãàòî åëåêòðè÷åñòâîòî äîëó íà çåìÿòà å ñûùî ïîëîæèòåë-
íî, òîãàçú ìúãëàòà íå ìîæå äà ñå âäèãíå íàãîðå, ïîíåæå äâå
ïîëîæèòåëíè ñèëè ñå îòáëúñêâàòú. Ùîìú òý ñå ñïîðàçóìå-
ÿòú, ÷å ãîðå îñòàíå ïîëîæèòåëíà åíåðãèÿ, à ïúêú çåìÿòà ñå
ïðåâúðíå âú îòðèöàòåëíà, òîãàçú ãîðíàòà àòìîñôåðà ïðèâ-
ëè÷à òýçè ìúãëè íàãîðå. Òà, äîêàòî âèå ñòå ïîëîæèòåëíè è
èñêàòå äà ñúçäàäåòå åäèíú íîâú ñâýòú è êàçâàòå: “Çàùî Ãîñ-
ïîäü íàïðàâè ñâýòà òàêà,” âñå èìà äîñòàòú÷íî ìúãëè. Âèå
òðýáâà äà êàæåòå: “Ñâýòà, Ãîñïîäü ãî å ñúçäàëú ìíîãî äîá-
ðå. Àçú ùå èçó÷àâàìú ñâýòà òàêà êàêòî Áîãú ãî å ñúçäàëú, à
íå òàêà êàêòî àçú èñêàìú äà ãî ñúçäàìú!” Òà, âèå íå ñúçäà-
âàéòå âú ñåáå ñè åäèíú íîâú æèâîòú, Áîãú èñêà äà ñúçäàäå âú
âàñú åäèíú íîâú æèâîòú. Ïðèåìåòå íîâèÿ æèâîòú, êîéòî Áîãú
âëàãà âú âàñú. Èíà÷å ùå ñúçäàäåòå êàëü. È àêî ñå ñúçäàäå
êàëüòà, ùå ñå ÿâè íåäîâîëñòâî âú âàñú.
Íýêîé ïûòü ìîæå äà âè ñå âèæäà ñòðàííî è ìîæå äà
êàæåòå: “Íå ñìå ëè íàïðåäíàëè ó÷åíèöè?” - Äîñòà íàïðåäíà-
ëè ó÷åíèöè ñòå âú åäíî îòíîøåíèå. Ùå âè òóðÿ 6 âú åäíî
îòíîøåíèå. Äà âäèãíåòå ñêàíäàëú ñòå ìàéñòîðè. Çà ñêàíäà-
ëè íà âñè÷êè ùå âè òóðÿ ïî 6 è ïî 7. Íå çíàÿ êàêâî çíà÷è
äóìàòà ñêàíäàëú. Íà òóðñêè “äàë” çíà÷è “êëîíú”. À íà áúë-

120
ãàðñêè çíà÷è “äàâàíå”. À ïúêú “ñêà” çíà÷è îñêûäíî. “Ñêàí-
äàëú” òîãàâà çíà÷è: “îñêûäíî äàâàøú”. Êîãàòî äàâàøú îñê-
ûäíî ùå ñå âäèãíå ñêàíäàëú. Èëè êîãàòî íàïðàâèøú íýùî
îòðèöàòåëíî, òîâà å ñêàíäàëú. Ìîæå äà íàïðàâèòå åäíà ñòîì-
íà ìû÷íî, äà ÿ ñ÷óïèòå å ëåñíî, íî äà ÿ íàïðàâèòå å ìû÷íî.
Åäíà äðåõà ìîæå äà ÿ ðàçâàëèòå, íî äà ÿ íàïðàâèòå å ìû÷íî.
Åäíà äðåõà ìîæå äà ÿ çàöàïàòå, çà÷åðíèòå ëåñíî, íî äà ÿ íàï-
ðàâèòå å ìû÷íî. Åäíà äóìà ìîæå äà ÿ çà÷åðêíåòå, íî äà ÿ
ïîïðàâèòå å ìû÷íî. Àçú íå èñêàìú äà çà÷åðêíåòå. Âèå êàçâà-
òå íýêîé ïûòü: “Àçú íå ñúìú òîëêîâà äîáúðú!” - Êîå âú âàñú
íå å äîáðî? Ùîìú õîäèøú âúíú, ùå ñå îêàëÿøú. Êàëüòà íå
èäå îòú òâîÿòà âûòðåøíîñòü. Êàêú ìîæå äîáðèÿòú ÷îâýêú
äà ñòàíå ëîøú? Òîâà å íåâúçìîæíî. Íî äîáðèÿòú ÷îâýêú ìî-
æå äà ñå îêàëÿ îòú âúíú.
Äà äîïóñíåìú ñåãà, ÷å ñðýùíåòå íýêîãî è êàçâàòå: “Àçú
÷óâñòâóâàìú, ÷å òîé íå ìå îáè÷à.” Êàêú ÷óâñòâóâàòå, ÷å òîé
íå âè îáè÷à? Ïðåñòàâåòå ñè, ÷å åäèíú ÷îâýêú å èçëýçúëú îòú
âú êûùàòà ñè ñú òîïëèíà è å õîäèëú ïî ñòóäåíú ñíýãú è ñû
ìó èçñòèíàëè êðàêàòà. È àêî òîé ùå òóðè ñâîÿ êðàêú ïðè
âàøèÿ êðàêú, òîé ùå âè äàäå ñâîÿòà ñòóäåíèíà. Êàêâîòî èìà
òîé, òîâà âè äàâà. Ïèòàìú: êîé å âèíîâàòú çà òîâà? Íýêîé
ïûòü âèå êàçâàòå: “Òîâà, êîåòî ãîâîðèòå, âýðíî ëè å?” - Áî-
æåñòâåíèÿòú ñâýòú èçèñêâà îòú äîáðîòî, êîåòî å âú òåáå, äà
äàäåøú íà ÷îâýêà òîëêîçú, êîëêîòî äàâàøú è íà ñåáå ñè. Òîë-
êîçú ñâýòëèíà äà ìó äàäåøú, êîëêîòî äàâàøú è íà ñåáå ñè.
Òîëêîçú ñèëà äà ìó äàäåøú, êîëêîòî äàâàøú è íà ñåáå ñè. Äà
ìó äàäåøú åäèíú ëû÷ú, íî ëû÷ú îòú Áîæåñòâåíàòà ñâýòëè-
íà, åäèíú ëû÷ú îòú Áîæåñòâåíèÿ æèâîòú è åäèíú ëû÷ú îòú
Áîæåñòâåíàòà ñèëà. Òîâà çíà÷è äà îáè÷àøú íýêîãî. Åäèíú
ìàëúêú ëû÷ú îòú Áîæåñòâåíàòà òîïëèíà ùå äàäåøú íà òîçè,
êîãîòî îáè÷àøú. À ïúêú ùîìú íå äàâàøú òîçè ëû÷ú, íå ìî-
æå äà èìà îáè÷ü. È òýçè ëû÷è, òàÿ ëþáîâü íå ñå èçìýíÿòú.
Ïèñàíèåòî êàçâà: “Ëþáîâüòà íèêîãà íå îòïàäà.” Íå ñå ñàìî-
èçëúãâàéòå. Ìîæåòå äà êàæåòå: “Íýêîãà èìàõú ëþáîâü, à ñå-
ãà íýìàìú.” Áîãú âú íàñú íå ìîæå äà ñå èçìýíè. È àêî íýêîé
ïûòü íèå ñå èçìýíèìú, òîâà ïîêàçâà, ÷å íèå íå îöýíÿâàìå
òîâà, êîåòî Áîãú íè äàâà. Àêî ñðýùíà åäèíú ÷îâýêú, êîéòî

121
íå ìå îáè÷à, àçú íýìà äà êàæà, ÷å íå ìå îáè÷à, àçú ùå êàæà:
Òîçè ÷îâýêú å åäíî ïðåäìåòíî ó÷åíèå. Ùå êàæà: Òîé ìå îáè-
÷à, íî àçú îáè÷àìú ëè Áîãà âú ñåáå ñè? Ñëåäîâàòåëíî, êàòî
ñðýùíåòå åäèíú ëîøú ÷îâýêú, íåêà òîé äà âè áûäå åäíà
ìýðêà. Òîâà, êîåòî òîé íýìà, òè ùå âèäèøú èìàøú ëè ãî âú
ñåáå ñè. È àêî ïðàâèëíî ðàçðåøèòå âúïðîñà âú ñåáå ñè, òè
íýìà äà ïðîïàäíåøú âú ëþáîâüòà. Àêî òè èçïàäíåøú âú èç-
êóøåíèåòî äà ìèñëèøú êàêú å ñòàíàëú òîçè ÷îâýêú ëîøú,
òîâà èçêóøåíèå ìîæå äà òå íàêàðà äà ñå ïîäïëúçíåøú.
Íýêîé ïûòü èñêàìå äà çíàåìú çàùî õîðàòà ñòàâàòú ëî-
øè âú ñâýòà? Ìîìàòà å ëîøà, ïîíåæå å èçãóáèëà îíçè, êîãî-
òî òÿ å îáè÷àëà. Òúðãîâåöúòú å ëîøú, ïîíåæå å èçãóáèëú êà-
ïèòàëà ñè. Ìàéêàòà ñòàâà ëîøà íýêîé ïûòü, êîãàòî å èçãóáè-
ëà äåòåòî ñè. Òà, âñýêè ÷îâýêú, êàòî èçãóáè òîâà, êîåòî èìà,
ñòàâà ëîøú. Ëîøåâèíàòà ñåäè âú îíîâà, âûòðåøíîòî íåäî-
âîëñòâî. Òà, ïúðâîòî íýùî, âú êîåòî âèå òðýáâà äà ñå îïèò-
âàòå, å ñëåäíîòî: çàùî íèå èìà äà ñêúðáèìú, ÷å ñìå èçãóáè-
ëè òîâà è îíîâà? Áîãú ìîæå ëè äà íè âçåìå Ñëúíöåòî? Êîé
ìîæå äà íè âçåìå Ñëýíöåòî? Ñîôèÿíöè ìîãàòú ëè äà íè çà-
òóëÿòú Ñëúíöåòî? Íå ìîãàòú. È âñè÷êè õîðà, êîèòî ñû äîëó,
íå ìîãàòú. Òóêú ñïîêîéíî ìîæåìú äà âçåìåìú îòú ñëúí÷åâà-
òà ñâýòëèíà òîëêîçú, êîëêîòî èñêàìå. ×åñòî âú ïóñòèíÿòà,
êîãàòî ïûòóâàòú, ïûòíèöèòý âäèãàòú ïðàõú îêîëî ñåáå ñè.
Òîçè ïðàõú ãè îáêðûæàâà è òý ìèñëÿòú, êàòî ÷å öýëèÿòú ñâýòú
å âú ïðàõú. À ïúêú òî å ñàìî îêîëî òåáå. Òà ðåêîõú, íèå âäè-
ãàìå ñåãà òýçè ìúãëè. È êàêâî ìèñëèòå? Òýçè ìúãëè ñå âäèãà-
òú íàãîðå, âðåìåòî ùå áûäå ëè õóáàâî äíåñú èëè íå? Îòú
âàñú çàâèñè. È äîáðèÿòú æèâîòú, è ñïàäàíèÿòà, è ðàäîñòèòý
âú ñâýòà çàâèñÿòú îòú õîðàòà.
Òà ðåêîõú, òóðåòå òàÿ îñíîâíà ìèñúëü: Äàéòå ìýñòî íà
Áîãà, Êîéòî æèâýå âú âàñú, äà ðàáîòè. Ñëóøàéòå Ãî! Äîéäå
íýêîé ÷îâýêú è âè îáèäè. Ïèòàé Ãîñïîäà: “Ãîñïîäè, êàêú äà
ïîñòûïÿ? Êàêâà å Òâîÿòà Âîëÿ?” À ïúêú òè èçâåäíúæú ñòà-
íåøú ãîñïîäàðü è ìèñëèøú êàêòî èñêàøú. Âèå áðúñíåòå
íýêîé ïûòü áåçú ñàïóíú, ñú âàøú áðúñíà÷ú, ïî áúëãàðñêè
êàçàíî. Íà îáùî îñíîâàíèå áðúñíåòå. Çàòâîðåòå è òóðåòå
âñè÷êè âàøè áðúñíà÷è âú äæîáà ñè. Íèêàêâî áðúñíåíå! Çà-

122
ùîòî òýçè áðàäè èçëýçíàõà îòú ìíîãîòî áðúñíåíå. Ñåãà àçú
ñúìú îñòàâèëú áðàäàòà ñè áåçú áðúñíåíå. Àêî ìîãà äà ñå îñ-
âîáîäÿ îòú áðàäàòà áåçú áðúñíåíå, òîãàâà. È êîëêîòî ïîâå÷å
áðúñíåøú áðàäàòà, òîëêîâà êîñìèòý ñòàâàòú ïî-äåáåëè. Íè-
òî áðúñíåíå, íèòî ñòðèæåíå! Íà ôèçè÷åñêîòî ïîëå èìà ñòðè-
ãàíå è áðúñíåíå. À âú äóõîâíèÿ ñâýòú íèêàêâî ñòðèæåíå è
áðúñíåíå íå ñå ïîçâîëÿâà.
Ñåãà, äà ïðåâåäà òîâà. Êîãàòî èìàòå âèå ÷åñúíú è ëóêú
âú ãðàäèíàòà, êàêâî ïðàâèòå? Ñòðèæåòå ëè ãî èëè ãî òúðãà-
òå? Èçòðúãíåòå åäèíú êîðåíú, âòîðè, òðåòè. ×å òî å ïðàâèë-
íîòî. ×åñúíúòú ãî èçòúðãàòå îòú çåìÿòà. Íå ãî èçðåçâàòú îò-
ãîðå. Òîãàâà áè îñòàíàëè ãëàâèòý äîëó. Òà ðåêîõú, íèêîãà íå
ïîñýâàé åäíî ëîøî æåëàíèå âú ñåáå ñè. Èëè ãî ïðåñàäåòå
èëè ãî èçòðúãíåòå. Íî çàêîíúòú å: Âñýêîãà, êîãàòî èçòðúãíå-
òå åäíî ëîøî æåëàíèå, âñýêîãà ïîñàäåòå íà íåãîâî ìýñòî
åäíî äîáðî æåëàíèå. Äàâàòú ñå âú íàñú äîáðèòý æåëàíèÿ
âñýêîãà, êîãàòî âú íàñú ñå äàâàòú óñëîâèÿ íà Áîæåñòâåíàòà
ñâýòëèíà. Êîãàòî Áîæåñòâåíàòà ñâýòëèíà íå ðàáîòè âú íàñú,
ðàæäà ñå çëîòî. Êîãàòî òÿ ðàáîòè âú íàñú, ðàæäà ñå äîáðîòî.
Çàòîâà êàçâàìå, ÷å çëîòî å ñýíêà íà äîáðîòî. Äîáðîòî ñå ðàæ-
äà îòú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. È êîãàòî Áîæåñòâåíàòà ñâýòëèíà
íå îçàðÿâà ÷îâýêú, òîãàâà ñå ðàæäà çëîòî. Çëîòî è äîáðîòî
ñû êàòî åäíî ðàñòåíèå. Çëîòî å êîðåíú íà äîáðîòî, òîâà å
åäíî óïîäîáëåíèå ñàìî. À ïúêú äîáðîòî, òîâà ñû êëîíèùà
íà çëîòî. À ïúêú ïëîäúòú, êîéòî ñå ðàæäà å Ëþáîâüòà. Õðèñ-
òîñú êàçâà: “Ïî òîâà ñâýòúòú ùå ïîçíàå, ÷å ñòå ìîè ó÷åíèöè,
àêî èìàòå Ëþáîâü, êîÿòî å ðîäåíà îòú Äóõà, àêî èìàòå
Ñâýòëèíà, êîÿòî èçëèçà îòú Áîãà è àêî èìàòå ñèëà, êîÿòî Áî-
ãú âè å äàëú.” È Õðèñòîñú êàçâà âú ïðî÷åòåíàòà ãëàâà: Êàê-
âîòî äà ïðàâèøú, ïðàâè ãî ñåãà. È ðàçóìíî ãî ïðàâè. Íî òè
ùå íîñèøú ïîñëåäñòâèÿòà. Èäè íàïðàâè íýùàòà ðàçóìíî!
Âú óìà òè å âëýçëà åäíà ëîøà ìèñúëü. Èäè äà èçïðàâèøú
ïîãðýøêàòà ñè. Èäè äà êàæåøú íà îíýçè: “Àçú íå ïðåäàâàìú
Ó÷èòåëÿ ñè, àçú ñå îòêàçâàìú îòú òîâà.” Þäà êàòî ñåäýëú,
ñåäýëú, ïî÷íàëú äà ñå êîëåáàå. È Õðèñòîñú êàçâà ñëåäú òîâà:
“Ñåãà ñå ïðîñëàâè Ñèíú ×åëîâý÷åñêè.” Õðèñòîñú êàçâà íà
Þäà: “Êàêâîòî òðýáâà äà íàïðàâèøú, èäè ãî íàïðàâè. È àêî

123
òè íå íàïðàâèøú òîâà, êîåòî òðýáâà äà íàïðàâèøú, àçú ùå
ãî íàïðàâÿ!” È Þäà íå íàïðàâè òîâà, êîåòî ìó êàçâà Õðèñòî-
ñú äà ãî íàïðàâè. Ñòðàäàíèÿòà ïîêàçâàòú òîâà. È Õðèñòîñú
ãî íàïðàâè. Õðèñòîñú êàçâà íà Þäà äà íîñè Áîæåñòâåíàòà
ñâýòëèíà è Áîæåñòâåíàòà Ëþáîâü âú ñâýòà. Íî òîé íå ãî íàï-
ðàâè. È àçú âè ðåêîõú ñåãà: Íå õîäåòå ïî ïûòÿ íà Þäà! Çà-
ùîòî, àêî âèå íå íàïðàâèòå òîâà, êîåòî òðýáâà, ùå äîéäå
òîãàçú Õðèñòîñú è ùå ãî íàïðàâè. È ùå èìà ñòðàäàíèÿ. È
ïîñëå Þäà, êîéòî ãî áýøå ñòðàõú îòú ñòðàäàíèÿòà, ïîíåæå
áýøå ñòðàõëèâú ÷îâýêú, ìíîãî ñòðàõëèâú ÷îâýêú, íå ìîæà
äà èçáàâè ñâîÿ æèâîòú. Òîé îòèäå è ñå îáýñè. Íèùî ïîâå÷å!
Òà, ñåãà ùå âè îñòàâà ìèñúëüòà: Íå èñêàìú äà ãîâîðÿ
çà îòðèöàòåëíè íýùà âú ñâýòà. Îïàñíîñòüòà âú ñâýòà ïðîèç-
òè÷à îòú êðàñèâèòý íýùà. Åäíà çäðàâîìèñëåùà ìîìà, êàòî
âèäè åäèíú êðàñèâú ìîìúêú, ïîùóðýå. Çàùî? - Òÿ íå îöýíÿ-
âà íýùàòà. Àêî âçåìåøú õóáàâîòî âèíî è ñå íàïèåøú, âåä-
íàãà ùå èçãóáèøú ñâýòà ñè. Òà, íå æåëàéòå äà èìàòå õóáà-
âèòý íýùà, íå æåëàéòå äà ãè âçåìåòå. Ðàäâàéòå ñå íà ìîì-
öèòý. Íå èñêàéòå äà ãè èìàòå çà ñîáñòâåíîñòü. Òè êàçâàøú:
“Êàêâî òðýáâà äà ðàçáèðàìå ïîä òîâà?” ×å àçú, àêî âèäÿ åäèíú
÷îâýêú ñú îòëè÷åíú óìú è àêî ìó çàâèäÿ, áèõú ðåêúëú: äà
èìàìú òàêúâú óìú è àçú! - ×å òè ãî èìàøú. Àçú ñå ðàäâàìú,
÷å òîé èìà òàêúâú óìú. Òîçè ÷îâýêú èçïîëçóâà òîçè óìú è
çàòîâà ãî èìà. Àçú äà ñå çàðàäâàìú è äà ðåêà: “Òîâà, êîåòî
èìàìú è àçú äà ãî ðàçâèÿ!” Ìîìàòà, êàòî âèäè òîçè ìîìúêú,
òÿ òðýáâà äà çíàå, ÷å òÿ èìà òîçè ìîìúêú âú ñåáå ñè. È òðýáâà
äà ãî èçÿâè. È ìîìúêúòú, êàòî âèäè êðàñèâàòà ìîìà, òðýáâà
äà çíàå, ÷å òîé èìà òàçè ìîìà âú ñåáå ñè. Âñè÷êî òîâà, êîåòî
âèå òúðñèòå, âèå ãî èìàòå âú ñåáå ñè. Îíýçè õîðà, êîèòî âèæ-
äàòå îòâúíú ñú âñè÷êèòý èìú ïðèäîáèâêè, òý ñû åäíî ïîîù-
ðåíèå, êîåòî Áîãú âè ïîêàçâà è èñêà äà âè êàæå: “Êîãàòî âèå
ïðèëîæèòå òîâà, êîåòî îíçè ÷îâýêú å èçïîëçóâàëú, Áîãú ùå
âè áëàãîñëîâè.” Íå ïàäàéòå äóõîìú, íå êàçâàéòå: “Àçú èçãó-
áèõú óñëîâèÿòà. Àçú íå ñúìú îöåíåíú.” Ùå âè îöåíÿòú. Êàòî
çàìèíåòå îòú òîçè ñâýòú âú äðóãèÿ, ùå âè îöåíÿòú. Òàìú ùå
âè äàäàòú îöåíêà. Èçïèòàòåëíàòà êîìèñèÿ íå å òóêú, à ãîðå.
Òóêú å ó÷åíåòî, ïðåïîäàâàíåòî. È ãîðå âú íåâèäèìèÿ ñâýòú,

124
êàòî íå âè íàìýðÿòú ãîòîâè, òý ñû ìíîãî ó÷òèâè, ùå âè äà-
äàòú áèëåòú äà äîéäåòå íà çåìÿòà. È ïîñëå ïàêú ùå ñå âúðíå-
òå. È êàòî âè âèäÿòú, êîìèñèÿòà çíàå îòú êîè ñòå, îòú òðóäî-
ëþáèâèòý èëè íå. È àêî íå ñòå îòú òðóäîëþáèâèòý, òý âñýêî-
ãà ùå âè äàäàòú ïî åäèíú õóáàâú áèëåòú çà ðàçõîäêà äî çå-
ìÿòà. È ùå êàæàòú: “Òýçè ñû îòú îíèÿ, êîèòî îáè÷àòú ìíîãî
äà ñå ðàçõîæäàòú.” Íå ãîâîðÿ çà âàñú. À ïúêú, àêî ñòå îòú
òðóäîëþáèâèòý, ùå êàæàòú: “Òýçè ñû îòú îíèÿ, êîèòî ìíîãî
äîáðå ñå ó÷àòú.”
Òà, ðåêîõú, àçú æåëàÿ äà áûäåòå âñè÷êè âèå êàòî îíèÿ,
êîèòî ìíîãî äîáðå ñå ó÷àòú, òà êàòî îòèäåòå ïðåäú òàÿ èçïè-
òàòåëíà êîìèñèÿ, òý äà êàæàòú, ÷å ñå ó÷èòå äîáðå. Êàçàíî å:
“Ïî òîâà ùå ïîçíàå ñâýòúòú, ÷å ñòå ìîè ó÷åíèöè, àêî èìàòå
ëþáîâü åäèíú êúìú äðóãú.” Çíà÷è, àêî ñå ó÷èòå è ñå ïîîù-
ðÿâàòå âú Áîæåñòâåíîòî Äîáðî, êîåòî Áîãú âè å äàëú è ðàç-
âèâàòå âàøåòî ñúðöå, âàøèÿ óìú è âàøàòà ñèëà, âú òîâà Áîãú
âñèíöà âè ùå âè áëàãîñëîâè. Ïîíåæå ñâýòúòú ñå íóæäàå ñåãà
îòú ìíîãî äîáðè ðàáîòíèöè, ìíîãî ñèëíè è óìíè ðàáîòíè-
öè, êîèòî äà íå ìèñëÿòú çà ñåáå ñè. Íå, äà çàíåìàðÿòú ñåáå
ñè, íî âñýêè äà âäèãíå çíàìåòî è äà êàæå: “Çà Áîãà ùå ðàáî-
òèìú îòú ñåãà íàòàòúêú!” Çà Ëþáîâüòà, çà Ìûäðîñòüòà è Èñ-
òèíàòà, çà ÷îâý÷åñòâîòî, çà âñè÷êî òîâà, êîåòî å âåëèêî è
äîáðî, çà òîâà âñè÷êè òðýáâà äà ðàáîòèòå, íå ñàìî âèå, íî è
âñè÷êè âú ñâýòà, è íà çåìÿòà è íà Íåáåòî! È êàêòî ñå êàçâà âú
Ãîñïîäíÿòà ìîëèòâà: Äà äîéäå Öàðñòâîòî Òè íà çåìÿòà òàêà
êàêòî å íà Íåáåòî. Êàêòî ðàáîòÿòú ãîðå íà Íåáåòî, òàêà äà
ðàáîòèìú è äîëó íà çåìÿòà.
Îò÷å íàøú
Èñêàìú äà îñòàíå âú âàñú ìèñúëüòà, äà êàæåòå: “Ãîñ-
ïîäè, áëàãîäàðèìú Òè, ÷å ñè íè ïîäìëàäèëú, çà äà ìîæåìú
äà ðàáîòèìú çàðàäè Òåáå!”
6.40 ÷.ñ.

9-òî ïëàíèíñêî ñëîâî

Íåäåëíî óòðèííî ñëîâî íà Ó÷èòåëÿ
30 þëèé 1939 ã., 5 ÷.ñ.
íà Ìîëèòâåíèÿòú âðúõú, âòîðîòî åçåðî - Ðèëà

125
 ÇÀÏÀÇÂÀÍÅ È ÑÏÅ×ÅËÂÀÍÅ

“ íà÷àëî áý Ñëîâîòî”

Èìà äâà âúïðîñà, çà êîèòî âñýêè ÷îâýêú òðýáâà äà ñå

èíòåðåñóâà: äà çàïàçè òîâà, êîåòî èìà è äà ñïå÷åëè òóé, êîå-
òî íýìà. Âúðõó ïúðâîòî ïîëîæåíèå ñå ãðàäè ñåãàøíèÿòú ïî-
ðÿäúêú íà íýùàòà. Ñåãàøíèÿòú ïîðÿäúêú íà íýùàòà ïîäðàç-
áèðà äà çàäúðæèìú òîâà, êîåòî èìàìå. Áûäàùåòî ðàçâèòèå
èçèñêâà äà ïðèäîáèåìú òîâà, êîåòî íýìàìå. Ñåãà ùå ðàçáè-
ðàòå ìíîãî øèðîêî. Òóé, êîåòî ìëýêîïèòàåùîòî ãî íýìà,
÷îâýêú ãî èìà. Òóé, êîåòî ðèáèòý íýìàòú, ìëýêîïèòàþùèòý
ãî èìàòú. Òóé, êîåòî ðèáèòý èìàòú, ðàñòåíèÿòà ãî íýìàòú.
Òà ðåêîõú, ïðèðîäàòà, âú êîÿòî íèå æèâýåìú, òîâà å
åäèíú ñâýòú íà ïðåäìåòíî ó÷åíèå. Âèå ñòå áèëè íýêîãà ìëà-
äè è ñòå îñòàðÿëè. Íýêîãà ñòå áèëè äåöà, ñâúðøèëè ñòå ó÷è-
ëèùå, ïðèäîáèëè ñòå èçâåñòíî çíàíèå è ñòå ñòàíàëè âúçðàñò-
íè. Òîâà çíàíèå, êîåòî ñòå ïðèäîáèëè, òðýáâà äà ãî çàäúðæè-
òå. Çàùîòî èìà îïàñíîñòü, äà èçãóáèòå çíàíèåòî, êîåòî ñòå
ïðèäîáèëè. Ñåãà ùå âè ïðåäñòàâÿ êàðòèííî, êàêâî íýùî å
çàãóáàòà. Çàïðèìýðú êàêâî ñå ïîëçóâà åäèíú ðèáàðú, êîéòî
õâúðëÿ íýêîëêî ïûòè ìðåæàòà ñè âú ìîðåòî è êîëêîòî ðèáè
óëîâè, âñè÷êèòý èçëèçàòú îòú äóïêèòý íà ìðåæàòà? Ïèòàìú:
çàùî ìó å òàçè ìðåæà, ïðåçú êîÿòî ðèáèòý åäíà ïî åäíà èç-
ëèçàòú è îòèâàòú âú ìîðåòî? Êàòî èìà ìðåæà, òîé òðýáâà äà
õâàíå ïîíå åäíà ðèáà. Òîâà å ïå÷àëáà. Çíà÷è, ñïîðåäú ìåíå
÷îâýøêèÿòú óìú ïðåäñòàâÿ åäíà ïîäîáíà ìðåæà. È àêî òîçè
óìú, êàòî ìðåæàòà íà ðèáàðÿ, ïîñòîÿííî ñå õâúðëÿ âú ñâýòà,
èçâàæäà ðèáè áåçú äà ãè çàäúðæè âú ñåáå ñè, çàùî ìó å òîçè
óìú. Åäèíú óìú, êîéòî íå ìîæå äà çàäúðæè ïîíå åäíî òýëî
ðèáà, ò.å. êîéòî íå ìîæå äà çàäúðæè ïîíå åäíà ñûùåñòâåíà
ìèñúëü âú ñåáå ñè, íå å íà ìýñòîòî ñè.
Íèå ñìå äîøëè äî åäíà åïîõà âú æèâîòà, êîãàòî òúð-
ñèìú ñûùåñòâåíîòî. Êîå å ñûùåñòâåíîòî âú æèâîòà? Äíåñú
æèâýåøú, óòðå óìèðàøú, èç÷åçâàøú. Ñûùåñòâåíî ëè å òî-

126
âà? Äà ìèñëèøú, ÷å ñú ñìúðòüòà èç÷åçâà è äóõúòú íà ÷îâýêà,
òè ñå ñàìîèçëúãâàøú. Çíà÷è ñûùåñòâåíîòî íå óìèðà.
Äâàìà ñòóäåíòè âú Êåéìáðè÷êèÿ óíèâåðñèòåòú âú
Àíãëèÿ ñè äàëè îáåùàíèå, ÷å êîéòî ïî-ðàíî óìðå äà äàäå
íýêàêâî ñúîáùåíèå îòú îíçè ñâýòú, çà äà ðàçáåðå äðóãèÿòú
äàëè èìà çàäãðîáåíú æèâîòú èëè íå. Çà òàçè öåëü òý íàïèñà-
ëè åäíî ìîòî íà åäèíú ëèñòú, çàòâîðèëè ãî âú åäèíú ïëèêú è
ãî îñòàâèëè íàñòðàíà è äâàìàòà çíàåëè ìîòîòî. Íå ñëåäú ìíî-
ãî ãîäèíè åäèíèÿòú îòú òýõú óìèðà ïî-ðàíî. Äðóãèÿòú, êîé-
òî îñòàíàëú æèâú, òðúãíàëú äà òúðñè íà÷èíú äà âëåçå âú ñú-
îáùåíèå ñú çàìèíàëèÿ ñè äðóãàðü. Êûäå íå õîäèëú òîé. Ïðè
âðà÷êè, ïðè àäåïòè, ïðè ÿñíîâèäöè, íî âñå íå ìîãúëú äà ñå
óáýäè äàëè ñûùåñòâóâà äðóãú ñâýòú. Êàêâîòî ìó êàçâàëè,
òîé âñå ñå ñúìíÿâàëú âú çàäãðîáíèÿ æèâîòú. Òîé ñå ñúìíÿâà-
ëú, ÷å ïðèÿòåëüòú ìó å æèâú. Íàé-ïîñëå òîé ñå óáýäèëú ïî
íýêàêúâú íà÷èíú. Òîé íàïðàâèëú ñëåäíèÿ îïèòú: òîé âçåëú
åäíà ïëî÷à, çàâèëú ÿ ñú ïëàòíî îòãîðå, òóðèëú åäèíú ìîëèâú
è îñòàâèëú ïëî÷àòà íà åäíî ñêðèòî ìýñòî, êîåòî ñàìî òîé
çíàåëú. Ñëåäú òîâà òîé ñå îáúðíàëú ìèñëåíî êúìú ïðèÿòåëÿ
ñè ñú ñëåäíàòà ìîëáà: “Ìîëÿ òè ñå, ñúîáùè ìè ïî íýêàêúâú
íà÷èíú äàëè ñè æèâú, äàëè èìà çàäãðîáåíú æèâîòú, èñêàìú
äà ñå óâýðÿ âú òîâà.” Åäèíú äåíü òîé îòèâà íà ìýñòîòî êûäå-
òî å áèëà ïëî÷àòà è êàêâî âèæäà? Íà ïëî÷àòà áèëî íàïèñàíî
ñú ïîçíàòú íà íåãî ïî÷åðêú, ïúðâî: ìîòîòî, êîåòî áèëî íà-
ïèñàíî âú ïëèêà ïðåäè ñìúðòüòà íà ñòóäåíòà è âòîðî: “Òóêú
ñúìú âå÷å îòú äâå ãîäèíè. Åäâà ñåãà çàïî÷âà äà ñå çàçîðÿâà
âú ìîÿ æèâîòú. Îùå íå ñúìú âèäýëú íèêàêâà ðàáîòà.” Òàêà
òîé ñå óâýðèëú, ÷å òýçè äóìè ñû íàïèñàíè îòú ïðèÿòåëÿ ìó,
ïîíåæå ìîòîòî, êîåòî áèëî íàïèñàíî íà ïëî÷àòà, å áèëî èç-
âåñòíî ñàìî íà äâàìàòà.
Òà ðåêîõú, êîå å ñûùåñòâåíî ñåãà çà âàñú. Âèå ñòå ñëó-
øàëè ìíîãî ôèëîñîôè äà ãîâîðÿòú çà Áîãà, íî òîâà ñû îòâ-
ëå÷åíè ðàáîòè. Òîâà, êîåòî íèå çíàåìú, ñåãà íè ïîëçóâà ñàìî
äî èçâåñòíà ñòåïåíü. Îíîâà, êîåòî íè ïîëçóâà, òî íå å îùå
ñàìàòà ïðèðîäà, çàùîòî òîâà, êîåòî çíàåìú, òîâà, êîåòî âèæ-
äàìå, å ïðåõîäíî îùå. Òî å ñàìî êàòî åäíà âúíøíà îáñòà-
íîâêà, êàòî åäèíú òåàòúðú, êàòî åäíà ñöåíà, íî âñè÷êî îùå

127
íå å ðåàëíî. Âèå âèæäàòå íà ñöåíàòà ðàçëè÷íè àêòüîðè, êîè-
òî èãðàÿòú ðîëèòý íà öàðü, íà öàðèöà, íà ñûäèÿ, íî òóé íå å
ðåàëíî îùå, òîâà å ñàìî åäíî ïðåäñòàâëåíèå îùå. Òîâà å
åäíà ðåàëíîñòü, êîÿòî å èçâúíú òåàòúðà. Ñëåäîâàòåëíî æè-
âîòúòú, êîéòî íèå ñåãà æèâýåìú íà çåìÿòà, å åäèíú òåàòúðú.
À ðåàëíèÿòú æèâîòú íå å âúíøåíú. Íå ìèñëåòå, ÷å òèÿ 500 -
1000 äóøè, êîèòî ñû ñå ñúáðàëè âú òåàòúðà, íîñÿòú íýùî
ðåàëíî. Òý ñû ëþáèòåëè ñàìî è ïðåäñòàâÿòú íýùàòà íà ñöå-
íàòà, áåçú äà ñòàâàòú äåéñòâèòåëíî òàêà è âú æèâîòà.
Ïèòàìú: îíÿ, êîéòî èãðàå ðîëÿòà íà öàðü íà ñöåíàòà,
öàðü ëè å âú ñûùíîñòü? Îíçè, êîéòî ñå îáëè÷à ñú ðàçëè÷íè
êîñòþìè è èãðàå ÷óæäè ðîëè, òàêúâú ëè å âú ñûùíîñòü? Îí-
çè, êîéòî èãðàå ðîëèòý íà àñòðîíîìú, àñòðîíîìú ëè å âú
ñûùíîñòü? Íå, òîé ñàìî èãðàå ðîëÿ íà àñòðîíîìú. Òîé èã-
ðàå ðîëÿ ñàìî, êàêâàòî å ïèñàíî âú äðàìàòà. Êàòî å ðàáîòè-
ëú 3-4 ñåäìèöè âúðõó ñâîÿòà ðîëÿ, èçëèçà íà ñöåíàòà, âçèìà
òðûáàòà, ñú êîÿòî ñå å óïðàæíÿâàëú äà íàñî÷âà ïîãëåäà ñè
êúìú íåáåòî, è ìèíàâà çà àñòðîíîìú. Íî òîé íèùî íå çíàå,
òîé íå ðàçáèðà íèùî îòú àñòðîíîìèÿ. Îíçè, êîéòî å ñûäèÿ
íà ñöåíàòà, ñûäèÿ ëè å âú ñûùíîñòü? Òîé îòñûæäà, ðàçäàâà
ïðàâà áåçú äà å ñûäèÿ. Òîé íå å ñâúðøèëú íàé-ïúðâî ïî ïðà-
âîòî. Òîé å àêòüîðú, íî íå íà èñòèíñêè çàêîíè. È ïðè òîâà
òîçè àêòüîðú, êîéòî å äàëú ïðèñûäàòà ñè, ìîæå ëè äà ÿ ïðè-
ëîæè âú äåéñòâèòåëíèÿ æèâîòú? Çà 4 ÷àñà òîé å îòñûäèëú
íýêîãî çà íýêàêâî ïðåñòûïëåíèå, íî ïðèñûäàòà ìó íå ñå ïðè-
ëàãà. Âðåìåííî ñàìî ÿ ïðèëàãàòú, çàòâàðÿòú ãî âú çàòâîðà,
äîêàòî ñå ñâúðøè ïðåäñòàâëåíèåòî. Ìû÷åíú âúïðîñú å òîâà.
Òîâà å åäèíú ìû÷åíú âúïðîñú.
Åäèíú ôðàíöóçèíú îòèøåëú äà ïîñåòè Ïàðèæú. Çà òà-
çè öåëü òîé ñå îòáèëú âú Íîòúðú äàìú äüî Ïàðèñú äà ðàçãëå-
äà êàêâî èìà òàìú, ïîñëå îòèâà âú åäèíú îòú òåàòðèòý è ñè
âçèìà áèëåòú. Òîé ìèñëèëú, ÷å îòèâà âú öúðêâà, à òî ñå îêà-
çàëî òåàòúðú. Òîé ïîìèñëèëú, ÷å ùå îòèäå âú öúðêâà, íî ñå
èçëúãàëú, âú òåàòúðà ïîïàäíàëú. Ïðåçú âñè÷êîòî âðåìå òîé
ñòîÿëú áëèçî äî ñöåíàòà. Íà ñöåíàòà ïðåäñòàâÿëè åäíî ìû÷íî
äåéñòâèå. Êàñàåëî ñå çà íýêàêâî ïðåñòûïëåíèå. Òîé ãëåäà
âñè÷êè õîðà íàîêîëî ñè, íàðåäåíè åäèíú ñëåäú äðóãú, à íà

128
ñöåíàòà ñòàíàëî åäíî ïðåñòûïëåíèå, íýêàêâî óáèéñòâî, çà
êîåòî õâàíàëè ïðåñòûïíèêà è ùå ãî ñûäÿòú. Êàòî ãëåäàëú
êàêú âñè÷êè õîðà íà ñöåíàòà, àêòüîðèòý óâúðòâàëè äåéñòâè-
åòî, êàêú àäâîêàòèòý çàùèùàâàòú ïðåñòûïíèêà è òîé ñå ÷ó-
äè, ÷å ñëåäú êàòî âñè÷êè õîðà, öýëàòà ïóáëèêà âèäÿëè êàêú å
èçâúðøåíî ïðåñòûïëåíèåòî è âñè÷êè ìúë÷àòú, íèêîé íèùî
íå êàçâà, òîé ñå âúçìóòèëú è êàçâà: “Àçú òå âèäýõú êàêú èç-
âúðøè ïðåñòûïëåíèåòî!” È âñè÷êè ìó ðûêîïëýñêàòú. Òîé ñå
îáðúùà ñëåäú òîâà êúìú ïóáëèêàòà è ñå ÷óäè íà óìà èìú, ÷å
âñýêè îòú òýõú íèùî íå êàçâà.
Ñåãà è íèå ñå íàìèðàìå âú òàêúâú íåðåàëåíú æèâîòú -
æèâîòú íà ñöåíàòà. Âú òåàòúðà íýìà íèùî ðåàëíî. Òîé å æè-
âîòú ñàìî çà çàáàâëåíèÿ. Àâòîðúòú å íàïèñàëú íýùî ñàìî çà
ìèñëåíå, çà ñäðóæåíèå. Êàêâîòî ìó äîøëî íà óìà, òîâà ïè-
ñàëú. Òîé ñå ñòðåìýëú äà íàïèøå íýùî ïî-åôåêòíî, êîåòî äà
âúçäåéñòâóâà íà ñâýòà, íà ñâîèòý õîðà. Èçâúíú òåàòúðà âú
äåéñòâèòåëíèÿ æèâîòú, õîðàòà ñòðàäàòú, ìû÷àòú ñå, íî íè-
êîé íå ïëà÷å çà òýõú. À íà ñöåíàòà, âú òåàòúðà õîðàòà ïëà-
÷àòú è ñòðàäàòú, à ïóáëèêàòà ïëà÷å è ñå ñìóùàâà.
Åäèíú äåíü åäèíú ñâýùåíèêú çàïèòàëú åäèíú àêòüîðú:
“Ñëóøàé, âèå ïðîïîâýäâàòå ëûæàòà è âñè÷êè ïëà÷åòå, âýðâàòå
âú íåÿ, à íèå ïðîïîâýäâàìå èñòèíàòà íà õîðàòà, à òý íå âýðâà-
òú. Êîå å ïðè÷èíàòà çà òîâà?” Àêòüîðúòú îòãîâîðèëú: “Ïðè-
÷èíàòà å âú òîâà, ÷å íèå ïðîïîâýäâàìå íà õîðàòà ëûæàòà
êàòî èñòèíà, à âèå ïðîïîâýäâàòå èñòèíàòà êàòî ëûæà.” Àìè
àêî òè ðàáîòèøú è íèùî íå âýðâàøú âú òîâà, êîåòî ñè èçðà-
áîòèëú, êàêâî ñè ñïå÷åëèëú? Âàæíî å ÷îâýêú äà ðàáîòè è äà
âýðâà âú òîâà, êîåòî å èçðàáîòèëú. Çà ÷îâýêà å âàæíî äîêîë-
êî òîé ìîæå äà ïðèëîæè íýùàòà.
Ïîìíåòå ñëåäíèÿ çàêîíú: ×îâýêú ñå ïîëçóâà ñàìî îòú
îíîâà, êîåòî òîé ñàìú ìîæå äà ïðèëîæè. Áîæåñòâåíàòà ñïðà-
âåäëèâîñòü ñåäè âú òîâà: êàêâîòî ÷îâýêú ïðèëîæè çà ñåáå ñè,
òîâà îñòàâà çà âý÷íè âðåìåíà çà íåãî. Êàêâîòî õîðàòà ïðèëà-
ãàòú, òî îñòàâà çà òýõú. Åäèíú äåíü, êàêâîòî âñè÷êè õîðà
ïðèëîæàòú çàåäíî, òý ñòàâàòú åäíà öåëîêóïíîñòü è òîãàâà
äðúæòå âú óìà ñè ìèñúëüòà, êîÿòî ñå îòíàñÿ äî äàëå÷íîòî
áûäàùå: Âñè÷êè áëàãà, êîèòî õîðàòà ñû ïðèäîáèëè äíåñú,

129
åäèíú äåíü ùå ñòàíàòú îáùî äîñòîÿíèå. À çà ñåãà, âñýêî áëàãî
å äî èçâåñòíà ñòåïåíü äîñòîÿíèå çà îíçè, êîéòî âúðøè òîâà
áëàãî. Êîéòî ñå ó÷è, òîé ñòàâà ó÷åíú. Êîéòî æèâýå äîáðå,
òîé ñòàâà ÷èñòú è ñâýòú. Êîéòî èçó÷àâà çàêîíèòý íà õèãèå-
íàòà, òîé ñòàâà çäðàâú. Êîéòî èçó÷àâà çàêîíèòý íà çàáîãàòÿ-
âàíåòî, òîé ùå ñòàíå áîãàòú, íî çàáîãàòÿâàíåòî íå å ïðîèç-
âîëåíú ïðîöåñú. Èñòèíñêîòî áîãàòñòâî, êîåòî ÷îâýêú èìà,
ïîêàçâà, ÷å òîçè ÷îâýêú å ðàáîòèëú âú äàëå÷íîòî ìèíàëî. Íå
ìèñëåòå, ÷å êîãàòî ÷îâýêú çàáîãàòÿâà, òîé çàáîãàòÿâà îòú ñà-
ìî ñåáå ñè. Õèëÿäè äóøè ñû ðàáîòèëè çà çàáîãàòÿâàíåòî íà
åäèíú ÷îâýêú.
Ìîæå ëè äà êàæåìú, ÷å õðèñòèÿíñòâîòî, êîåòî èìà 500
000 ïîñëåäîâàòåëè, âñè÷êè òèÿ ïîñëåäîâàòåëè ñû ñå óáåäèëè
îòú åäèíú ÷îâýêú? Îòú 2000 ãîäèíè íàñàìú ìèëèîíè õîðà
ñû ðàáîòèëè çà ðàçïðîñòðàíåíèå íà õðèñòèÿíñòâîòî. Òî ñå
äúëæè íà êîëåêòèâíèÿ òðóäú íà ìèëèîíè õîðà, êîèòî ñû ðà-
áîòèëè çà ðàçïðîñòðàíåíèå íà Ñëîâîòî Áîæèå è ñû ïðèäîáè-
ëè èçâåñòíè ðåçóëòàòè. È äîñåãà îùå õðèñòèÿíñòâîòî íå å
äîñòèãíàëî òîâà, êîåòî òðýáâà. Ìíîãî îùå òðýáâà äà ñå ðà-
áîòè, çà äà ñå äîñòèãíå òîâà, êîåòî Õðèñòîñú å ïðîïîâýä-
âàëú. Çà âú áûäàùå ñå èçèñêâàòú ðàáîòíèöè, êîèòî äà ðàáî-
òÿòú íå ñàìî áåçêîðèñòíî, íî äà ðàáîòÿòú ñú ñúçíàòåëíà ëþ-
áîâü. Çàùîòî òîâà, êîåòî âèå èçðàáîòâàòå, ùå áûäå çà âú
áûäàùå. Áûäàùåòî õðèñòèÿíñòâî íýìà äà áûäå çà åäèíú, íî
ùå áûäå çà âñè÷êè. Âñýêè åäèíú ùå ó÷àñòâóâà âú òîâà, êîåòî
å èçðàáîòèëú. Àêî ðàáîòèòå, ùå ó÷àñòâóâàòå; àêî íå ðàáîòè-
òå, íýìà äà èìàòå äýëú.
Ñåãà âèå ñòå ñå ñúáðàëè òóêú äà ñëóøàòå åäíà áåñåäà.
Òàçè ñóòðèíü ñëóøàõòå åäíà ìàëêî îòâëå÷åíà áåñåäà. Ñåãà
ùå ãîâîðÿ âúðõó ïî-ïðàêòè÷íè íýùà. Íýêîé ïûòü âàøèòý
óìîâå ñû íàòîâàðåíè ñú âðåìåííè íýùà. Äà äîïóñíåìú, ÷å
ñåãà êàòî ãîâîðèìú, íýêîé îòú âàñú íå ìîæå äà ìå ñëóøà.
Çàùî? Òîé äúëæè 20-30 000 ëâ., çà êîèòî ñû ãî äàëè ïîäú
ñûäú. Òîé âçåëú ïàðè íà çàåìú è íå ìîæå äà ãè âúðíå. Àçú
ïðîïîâýäâàìú, à âú óìà ìó âñå òèÿ 20-30 000 ëâ. è òîé ìèñëè
êàêú äà èçïëàòè ñâîÿ äúëãú. Òîé ìèñëè äàëè ùå ñïå÷åëè äýëî-
òî ñè èëè íå. Àçú, êàòî ãîâîðÿ, âèæäàìú íà êûäå å íåãîâèÿòú

130
óìú è ìó ðåêîõú: “Ñëóøàé, íýìà êàêâî äà ñå áåçïîêîèøú, òè
ùå ñïå÷åëèøú äýëîòî!” Âåäíàãà âú óìà ìó ñå çàðàæäà ìè-
ñúëüòà: “Ïðàâî ëè ãîâîðèøú, îòú ãäå çíàåøú òîâà?” - “Íå
ïèòàé îòú ãäå çíàÿ. Óòðå, êàòî ñïå÷åëèøú äýëîòî, òîãàâà ùå
ñè ñïîìíèøú äóìèòý ìè. Àêî ñïå÷åëèøú, ùå êàæåøú, ÷å
ñúìú âýðíî êàçàëú; àêî íå ñïå÷åëèøú, ùå êàæåøú, ÷å ñúìú
òå èçëúãàëú.” Äîáðå, ðåêîõú ìó ñåãà: “Òè ùå èçãóáèøú äýëî-
òî.” Òîé ïàêú ïèòà: “Îòú êûäå çíàåøú?” - “Ùå âèäèøú, ùå
ïðîâýðèøú.” Ìîãà äà òè êàæà äâå íýùà, êîèòî âú åäèíú ñëó-
÷àé ùå òè áûäàòú ïðèÿòíè, âú äðóãú ñëó÷àé - íåïðèÿòíè. Êà-
òî êàæà, ÷å ùå ñïå÷åëèøú - ïðèÿòíî òè å. Êàòî êàæà, ÷å ùå
èçãóáèøú äýëîòî - íåïðèÿòíî òè å. Ïîíýêîãà íå å ëè õóáàâî
÷îâýêú äà èçãóáè? Àçú ùå âè êàæà, ÷å å õóáàâî ïîíýêîãà
÷îâýêú äà èçãóáè. Çàïðèìýðú òè ñè áîëåíú ÷îâýêú è àçú òè
êàçâàìú, ÷å å õóáàâî äà èçãóáèøú áîëýñòüòà ñè. Ïèòàìú: àêî
òè êàæà, ÷å ùå èçãóáèøú áîëýñòüòà ñè, ùå òè áûäå ëè ìû÷íî,
ùå òè áûäå ëè íåïðèÿòíî? Íå, ïðèÿòíî ùå òè ñòàíå. Îáà÷å
àêî òè êàæà, ÷å ùå èçãóáèøú çäðàâåòî ñè, ùå òè ñòàíå íåï-
ðèÿòíî. Çàùî, êàòî èçãóáèøú áîëýñòüòà ñè, òè ñòàâà ïðèÿò-
íî, à êàòî èçãóáèøú çäðàâåòî ñè, íå ñå ðàäâàøú? Êàòî ìå
ñðýùíå áîëýñòüòà, ùå ìå ïèòà: “Òè çàùî ìå èçïúäè îòú êè-
ðàäæèÿòà ìè, îòú òîçè ìè íàåìàòåëü? Òè íå çíàåøú ëè, ÷å
íàâðåäè ìîèòý èíòåðåñè?” Êàêâî òðýáâà äà êàæà íà áîëýñ-
òüòà? Àçú ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú îòú áúëãàðñêèÿ æè-
âîòú, äà âè êàæà êàêâî áèõú îòãîâîðèëú íà áîëýñòüòà.
Åäèíú áúëãàðñêè îâ÷àðü, êîéòî ñå çàíèìàâàëú ñú îêóëò-
íèòý íàóêè, ìèíàâàëú åäíà ëýòíà âå÷åðü ïðåçú åäèíú ìîñòú,
ãäýòî ñå ñðýùíàëè äâå òð¡ñêè (áîëýñòüòà). Òîé ñå ñïðýëú íà
ìîñòà äà ñëóøà êàêú ñå ðàçãîâàðÿòú äâåòý ñåñòðè òð¡ñêè.
Åäíàòà çàïèòàëà äðóãàòà: “Òè êûäå îòèâàøú?” - “Àçú îòè-
âàìú ãîðå íà ïëàíèíàòà ïðè åäèíú îâ÷àðü, ãîëýìú çäðàâåíÿ-
êú, îòú êîãîòî ñúìú íàìèñëèëà äà ñè âçåìà ìàëêî åíåðãèÿ çà
çèìàòà.” - “Å, êàêú ùå íàïðàâèøú òîâà?” - “Òîé ùå èçäîè
îâöåòý è êàòî ñðúáíå ïúðâàòà ëúæèöà îòú ìëýêîòî, àçú ùå
âëýçíà âú íåÿ. Àìè òè êûäå ùå îòèäåøú?” - “Àçú ïúêú ñúìú
íàìèñëèëà äà îòèäà ïðè åäèíú êàäèÿ, îòú íåãî äà ñè âçåìà
ìàëêî åíåðãèÿ çà ïðåçú çèìàòà.” Îâ÷àðüòú ÷óëú òîçè ðàçãî-

131
âîðú è âçåëú ìýðêè ïðîòèâú òð¡ñêàòà. Ñëó÷èëî ñå ïðåçú òîâà
âðåìå, ÷å åäíà îòú îâöåòå ìó óìðýëà. Òîé îäðàëú êîæàòà ¢,
íàïðàâèëú ñè åäèíú ìýõú è ãî òóðèëú íà ñëúíöå äà ñå èçñó-
øè. Êàòî èçäîèëú îâöåòý ñè, âìýñòî äà èçïèå ïúðâàòà ëúæè-
öà ìëýêî, òîé ÿ òóðèëú âú òóëóìà. Ñú ïúðâàòà ëúæèöà ìëýêî,
çàåäíî, âëýçëà è òð¡ñêàòà, êîÿòî öýëî ëýòî òðåñëà òóëóìà.
Ïúðâèÿ, âòîðèÿ äåíü âñå òó-òó-òó, òðåñå ñå òóëóìúòú îòú
òð¡ñêà. Ïðåçú åñåíüòà, êàòî ñâúðøèëú ðàáîòàòà ñè íà ïëàíè-
íàòà, îâ÷àðüòú ñíåëú îâöåòý ñè âú ñåëîòî, íî ïîíåæå òóëóìà
ìó òðýáâàëú çà ñèðåíå, òîé ãî îòâîðèëú, èçõâúðëèëú òð¡ñêà-
òà íàâúíú, èçìèëú õóáàâî òóëóìà è ãî íàïúëíèëú ñú ñèðåíå.
Ñëåäú òîâà òîé ïàêú îòèøåëú íà ìîñòà äà ñëóøà êàêâî ùå
ãîâîðÿòú òð¡ñêèòý. Ïúðâàòà òð¡ñêà ñå çàäàëà îòú äàëå÷ú, íî
ìúðøàâà, ñëàáà è åäâà âúðâè. Ñåñòðà ¢ ÿ ïðåãúðíàëà è ¢ êà-
çàëà: “Ñåñòðî, êàêâî òè å, íà êàêâî ñè çàìýçàëà?” - “Ãëàäíà
ñúìú, öýëî ëýòî íå ñúìú ÿëà. Îñòàâè ñå, òîçè îâ÷àðü ïðèãîò-
âèëú åäèíú òóëóìú è àçú âëýçîõú âú íåãî ñú ïúðâàòà ëúæèöà
ìëýêî. Öýëî ëýòî òðýñîõú òîçè òóëóìú, íî êàêâî ùå âçåìå-
øú îòú íåãî, òîé íèùî íýìà.” - “Íèùî ñåñòðî, åëà àçú ùå òå
çàâåäà ïðè íàøèÿ ñòàðú êàäèÿ.” Êàòî îòèøëè ïðè ñûäèÿòà,
÷å êàòî çàïî÷íàëè - åäíàòà ñóòðèíü äà ãî ðàçòúðñâà, äðóãàòà
- âå÷åðü, êîæàòà ìó îäðàëè. Êàòî ñå îïðàâèëè è äâåòý òð¡ñêè,
òý ñè çàìèíàëè è îñòàâèëè ñûäèÿòà ñâîáîäåíú. Ñåãà è àçú ùå
êàæà íà âàøèòý áîëýñòè: Äðúæòå ñûäèÿòà! Åäíàòà - âå÷åðü,
äðóãàòà - ñóòðèíü.
Êàêâî îçíà÷àâà òîçè ïðèìýðú? Ïðèìýðúòú îçíà÷àâà,
÷å ÷îâýêú òðýáâà äà áûäå óìåíú. Äîéäàòú ëè íýêàêâè íåïðè-
ÿòíîñòè âú æèâîòà ìó, òîé òðýáâà äà ãè òóðè âú òóëóìà.
Èìàøú åäèíú äúëãú äà ïëàùàøú, òóðè ãî âú òóëóìà âúòðå,
äà ñå íå áåçïîêîèøú. Èìàøú îìðàçà êúìú íýêîãî, òóðè ÿ âú
òóëóìà. Èìàøú íýêàêâà íåâîëÿ, íýêàêâî íåâýðèå, òóðè ãî âú
òóëóìà. Èìàøú íýêàêâà íåñðåòà, òóðè ÿ âú òóëóìà, à òè ñè
ãëåäàé ðàáîòàòà. Íåêà òóëóìúòú ñè èçïèòâà, íåêà òîé ñå ðàç-
ïðàâÿ, òè íå ñå ðàçïðàâÿé ñú ìû÷íîòèèòå ñè. Íî ðåêîõú, çà
äà ìîæå ÷îâýêú äà ïîñòûïâà ïî òîçè íà÷èíú, òîé òðýáâà äà
èìà çäðàâú óìú. Òîé íå òðýáâà äà ìèñëè, ÷å å áîëåíú. Çàùî-
òî áîëýñòüòà íå å íèùî äðóãî, îñâýíú ðàçãëàñÿâàíå íà îíýçè

132
îðãàíè, êîèòî èìàìå. Íýêîé ïûòü ÷îâýêú ìîæå äà ñè íàâýõ-
íå êðàêà, áëàãîäàðåíèå íà òîâà, ÷å ñòàíàëî ðàçøèðåíèå íà
ëèãàìåíòèòý, êîèòî äúðæàòú ìóñêóëèòý, âñëåäñòâèå íà êîå-
òî òý íå ìîãàòú äà äúðæàòú êîñòèòý âú èçïðàâíî ïîëîæåíèå.
Ïðè òîâà ñúñòîÿíèå êðàêúòú íå ìîæå äà áûäå ñòàáèëåíú. Çà-
òîâà, êàòî âúðâè âú ïûòÿ ñè, ÷îâýêú íå òðýáâà äà ñå çàõëàñ-
âà. Àçú õàðåñâàìú òèÿ, êîèòî êàòî âúðâÿòú, îòú äàëå÷ú ãëå-
äàòú äà íýìà òðúï÷èíêè ïðåäú òýõú, ÷å êàòî íàáëèæàòú, íà-
ìàëÿâàòú õîäà ñè, äà íýìà ñúòðåñåíèå. Òåðåíúòú, ïî êîéòî
âúðâèìú, íå å íàâñýêûäå åäíàêúâú, íå å òúé ãëàäúêú äà âúð-
âèøú ñïîêîéíî. Íå ìîæå íàâñýêûäå äà ñå âúðâè ñú åäíàêâà
áúðçèíà. Íýêûäå òðýáâà äà íàìàëÿâàøú õîäà íà ñâîåòî äâè-
æåíèå.
Ïîíýêîãà õîðàòà ñå çàáëóæäàâàòú âú äâå íýùà. Òý ìèñ-
ëÿòú, ÷å ìíîãî çíàÿòú, à íýêîãà ìèñëÿòú, ÷å íèùî íå çíàÿòú.
Òîâà ñû äâå êðàéíîñòè. ×å çíàÿòú íýùî, âýðíî å. ×å èìà
íýùà, êîèòî íå çíàÿòú è òîâà å âýðíî. Àêî ñúáåðåòå çíàíèå-
òî íà âñè÷êèòý æèâîòíè âú ñâýòà, ùå âèäèòå, ÷å ÷îâýêú çíàå
ïîâå÷å îòú êîëêîòî çíàíèåòî íà âñè÷êè çàåäíî. Äàæå è íàé-
ìàëêîòî äåòå èìà ïî-ãîëýìè âúçìîæíîñòè, îòêîëêîòî âñè÷-
êè æèâîòíè çàåäíî. Ñûùåâðåìåííî åäèíú àíãåëú çíàå ïîâå-
÷å, îòêîëêîòî âñè÷êè õîðà íà çåìÿòà, îòêîëêîòî çíàíèåòî íà
öýëîòî ÷îâý÷åñòâî, êîåòî å ïðèäîáèòî ïðåçú õèëÿäèòý ãî-
äèíè. Êàçâàøú: “Êàêâà å öåëüòà íà æèâîòà?” Öåëüòà íà ÷î-
âýøêèÿ æèâîòú å äà ïîñòèãíå âú áûäàùå ïîëîæåíèåòî íà
àíãåëú, äà ïðèäîáèå àíãåëñêè óìú, ÷å êàòî ïîãëåäíå ñàìî äà
çíàå êàêâî ùå áûäå áûäàùåòî. Áûäàùåòî íà ÷îâýêà å íà÷åð-
òàíî. Çàïðèìýðú èìà ó÷åíè õîðà, êîèòî äîñòàòú÷íî å äà èç-
ìýðÿòú ÷åëîòî íà ÷îâýêà íà øèðî÷èíà è íà âèñî÷èíà, çà äà
ïîçíàÿòú íåãîâèÿ óìú. Ñûùåâðåìåííî äîñòàòú÷íî å äà èçì-
ýðÿòú øèðî÷èíàòà è âèñî÷èíàòà íà ÷îâýøêèÿ ÷åðåïú, çà äà
ïîçíàÿòú êàêúâú ùå áûäå íåãîâèÿòú õàðàêòåðú. Ñûùåâðå-
ìåííî òý ìîãàòú äà ïîçíàÿòú äàëè ùå èìà ÷îâýêú óñïýõú âú
æèâîòà ñè èëè íýìà. Ó÷åíèòý ñû äîøëè äî çàêëþ÷åíèå, ÷å
êîãàòî ãëàâàòà îòçàäú å ìíîãî øèðîêà ÷îâýêú å ìíîãî ñòðàõ-
ëèâú, êàòî çàåêà. Äîñòàòú÷íî å äà ãî áóòíå íýêîé ïî êîðåìà,
êàòî çàÿêà, çà äà ïîäñêî÷è.

133
 Çàïðèìýðú åäèíú çàÿêú ðàçïðàâÿëú íà äðóãú, ÷å 60 ìå÷-
êè ãî ãîíèëè. ×å îòú ãäå ñå âçåõà òîëêîâà ìíîãî ìå÷êè? Ìå÷-
êèòý íå ãîíÿòú çàéöè ïðåäè âñè÷êî, íå åäíà, à äîðè 60 ìå÷êè
áèëè. - “Å, àêî íå áýõà 60, ïîíå 25 èìàøå.” - Êûäå ùå ñå
ñúáåðàòú 25 ìå÷êè çà åäèíú çàÿêú, äà ãî ãîíÿòú? Íàó÷íèòý
èçñëåäâàíèÿ êàçâàòú, ÷å ìå÷êàòà ìîæå äà õâàíå âîëú äà ìó
èçñìó÷è êðúâüòà ìó, íî êàêâî ùå ïðàâè ñú åäèíú çàÿêú. Àêî
ãî õâàíå, ùå âçåìå îòú íåãî íýêîëêî ãðàìà êðúâü. Ìå÷êàòà
íå ñè ãóáè âðåìåòî çà åäèíú çàÿêú. - “Åõú, íå çíàÿ êàêâî áýøå.
Êàòî ìèíàâàõú ïðåçú ãîðàòà, íýùî ìå áóòíà ïî êîðåìà è àçú
ïîäñêî÷èõú.”
×åñòî è íèå, ïîíýêîãà êàòî çàÿêà êàçâàìå, ÷å èìàìå ãî-
ëýìè ñòðàäàíèÿ. Âú êàêâî ñåäÿòú âàøèòý ñòðàäàíèÿ? Âèå ñòå
èçïðàòåíè íà çåìÿòà íà êóðîðòú, à ïðåçú ïðàçíîòî âðåìå
òðýáâà äà îòèâàòå íà ó÷èëèùå äà ñå ó÷èòå. Âèå èìàòå âñè÷-
êè óñëîâèÿ çà òîâà - èçîáèëíî âúçäóõú, èçîáèëíà õðàíà, èçî-
áèëíî âîäà è ñâýòëèíà, âñè÷êè ïîñîáèÿ. Òîãàâà âú êàêâî ñå-
äÿòú âàøèòý ñòðàäàíèÿ? Åõú, íà îáýäú íå ñòå èìàëè ïîâå÷å
ÿäåíå, à ñàìî åäíî. Èëè ÷å âú ñóïàòà íýìàëî ðàçáèòè ÿéöà
èëè íýìàëî ëèìîíú èëè íýìàëî ôèäå èëè ñóïàòà íå áèëà íàï-
ðàâåíà îòú ïóéêà. Íàëè çíàåòå êàêú ñå ïðàâè òàçè ñóïà? Ìå-
íå íå ìè âëèçà âú ðàáîòàòà, íå ñå çàíèìàâàìú ñú òàêèâà ñó-
ïè, íî äà âè êàæà êàêú ñå ïðàâè. Ïúðâî ïóéêàòà ñå çàêîëâà,
ñëåäú òîâà ñå èçòúðáóøâà, èç÷èñòâà ñå, èçâàæäà ñå âîäåíè÷-
êàòà ¢, èçìèâà ñå, íàðýçâà ñå íà ñèòíî. Ñëåäú òîâà ïóéêàòà
ñå èçìèâà, òóðÿ ñå öýëà âú ÷îðáàòà ñú íàðýçàíàòà âîäåíè÷êà,
òóðÿ ñå ìàëêî ôèäå, ïðèáàâÿòú ñå åäíî äâå ðàçáèòè ÿéöà.
Âàðåíàòà ïóéêà ñå èçâàæäà íàñòðàíà è îòäýëíî ñå òóðÿ íà
ñêàðà äà ñå ïîçà÷åðâè ìàëêî. Êàòî ÿäåòå òàçè ñóïà, çà âàñú å
äîáðå, íî çà ïóéêàòà íå å äîáðå. Íýêîè ïèòàòú çàùî ïóéêàòà
ñè ïðîäúëæàâà íîñà íàäîëó. Ïóéêàòà êàçâà: “Âñýêè, êîéòî
ìè îòðýçâà ãëàâàòà, òðýáâà äà ìèñëè. Àêî íå ìèñëè, Ãîñïîäü
ùå ïðîòî÷è è íåãîâèÿ âðàòú, êàêòî ìîÿòú íîñú å ïðîòî÷è-
ëú.”
Ñåãà çàïðèìýðú âçåìåòå åäèíú ÷îâýêú, êîéòî èñêà äà
âè ãîâîðè. Çíàåòå ëè êîëêî å îïàñíî äà ãîâîðè ÷îâýêú äíåñú
âú ñúâðåìåííèÿ æèâîòú. Îòú êîÿòî ñòðàíà äà ðàçãëåæäàøú

134
åäèíú ïðèìýðú, âñå ùå ñå íàìýðè íýêîé äà ìèñëè, ÷å òîçè
ïðèìýðú ñå îòíàñÿ äî íåãî. Âú Àìåðèêà åäèíú ïðîïîâýä-
íèêú ïðîïîâýäâàëú íà ìûæå è æåíè. Íà ñúáðàíèåòî ïðèñûò-
ñòâóâàëè ìíîãî õîðà, ìíîãî ìûæå è æåíè. Ñëåäú ñâúðøâàíå
íà ñúáðàíèåòî åäèíú ìûæú, êàòî ñå âúðíàëú äîìà ñè, îáðú-
ùà ñå ñòðîãî êúìú æåíà ñè è êàçâà: “Íå òå å ñðàìú, äà õîäè-
øú äà ðàçïðàâÿøú òýçè èíòèìíè ðàáîòè íà ïðîïîâýäíèêà,
äà ñòàâàìå çà ñìýõú ïðåäú õîðàòà, âñè÷êè äà çíàÿòú êàêâî
ñìå ïðàâèëè âú êûùè!” - “Íèùî íå ñúìú ðàçïðàâÿëà!” - “Íå,
íå å âýðíî, òè ñè ðàçïðàâÿëà è òî òàêèâà èíòèìíè ðàáîòè îòú
íàøèÿ èíòèìåíú æèâîòú.”
Ñëåäîâàòåëíî âú âñýêà ðå÷ü äóìèòý òðýáâà äà áûäàòú
ìíîãî èçáðàíè, íî è ïðèìýðèòý äà áûäàòú èçáðàíè. Àçú ñúìú
çà îíçè åçèêú, ÷ðåçú ïðèìýðèòý íà êîéòî, õîðàòà íå òðýáâà
äà èäâàòú äî ëîøè çàêëþ÷åíèÿ. Õîðàòà íå òðýáâà äà ñå îáèæ-
äàòú îòú ïðèìýðèòý. Ïðèìýðèòý òðýáâà äà áûäàòú ïîîùðå-
íèå êúìú äîáðîòî. Çàùîòî è äîáðèòý è ëîøèòý ïðèìýðè èìà-
òú ãîëýìî âëèÿíèå âúðõó õîðàòà. Íýêîé ïûòü íèå íàâåæäà-
ìå åäèíú ëîøú ïðèìýðú ñàìî çà äà äàäåìú ïîâîäú êúìú èç-
âåñòíî ÷èñòåíå. Íàëè ïîíýêîãà âú êèíîòî äàâàòú ôèëìîâå
êàêú ñå èçâúðøâà èçâåñòíî ïðåñòûïëåíèå. Òýçè ôèëìîâå ïðà-
âÿòú ñèëíî âïå÷àòëåíèå âúðõó äåöàòà è òý èñêàòú äà îïèòàòú
òýçè íýùà.
Ðåêîõú, ïðè ñåãàøíèòý óñëîâèÿ, ïðè êîèòî íèå æèâýå-
ìú, òðýáâà äà èìàìå åäíà âúòðåøíà ìèñúëü, íà êîÿòî âèíàãè
äà ñå ðàç÷èòà. Òàçè ìèñúëü òðýáâà äà ïðåäñòàâÿ çàëîãú íà
áàíêåðà, êîéòî å âëîæèëú âú áàíêàòà 500 000 ëåâà âú íàëè÷-
íîñòü è íà êîèòî âñýêîãà ìîæå äà ðàç÷èòà. Ñòàáèëíîñòüòà íà
äóìèòý çàâèñè îòú çëàòíèÿ åòàëîíú, êîéòî å âëîæåíú âú òýõú.
Ñåãà âú Àìåðèêà èìà ìèëèàðäè çëàòî, êîåòî å çàðîâåíî âú
çåìÿòà. Âú íàëè÷íîñòü ñû òèÿ ïàðè. Òàêà è âñýêè ÷îâýêú
òðýáâà äà èìà òàêàâà íàëè÷íîñòü âú èäåèòý ñè. Òîé òðýáâà
äà èìà òàêèâà èäåè, íà êîèòî âñýêîãà äà ðàç÷èòà. Âñåêè îòú
âàñú ìîæå äà ðàç÷èòà íà íýùî.
Âú Àìåðèêà, èçîáùî âú ãîëýìèòý ãðàäîâå õîðàòà ñû
ñâúðçàíè ñú áàêàëíèöàòà ñè ÷ðåçú òåëåôîíè. Òîé âçåìå òåëå-
ôîííèÿ íîìåðú íà åäè êîÿ ñè áàêàëíèöà è êàçâà: “Ìîëÿ ãîñ-

135
ïîäèíå, èçïðàòè ìè òîëêîâà êèëà çàõàðú, òîëêîâà êèëà îðè-
çú, õëýáú” è ò.í. Íå ñå ìèíàâà è ïîëîâèíú ÷àñú è îòú áàêàë-
íèöàòà ìó äîñòàâÿòú âñè÷êî. Âñýêè îòú âàñú èìà òàêèâà òå-
ëåôîíè, òúé ùîòî êîãàòî ïîèñêà íýùî, ùå õâàíå íîìåðà íà
òåëåôîíà è ùå ïîñòèãíå êàêâîòî âè òðýáâà. Òàêà ëåñíî ÷î-
âýêú ìîæå äà ñå ñïðàâÿ ñú âñè÷êè âú æèâîòà ñè. Êîëöèíà îòú
âàñú ñå çàïèòâàòå ïî òåëåôîíèòý îòú äðóãèÿ ñâýòú äà âè äà-
äàòú åäèíú äîáúðú ñúâýòú. Äíåøíîòî ÷îâý÷åñòâî ëåñíî
óðåæäà ðàáîòèòý ñè ñú òåëåôîííèòý ñè ñúîáùåíèÿ. Íàïðè-
ìýðú, íýêîÿ áóðÿ ïðåäñòîè äà äîéäå. ×ðåçú òýçè òåëåôîííè
ñúîáùåíèÿ ìîæå õîðàòà äà ñå ïðåäóïðåäÿòú, ÷å íà 5-6 000
êèëîìåòðà îòú òýõú ñå çàðàæäà íýêàêâà áóðÿ. Ìîæå ñûùåâ-
ðåìåííî äà ñå èç÷èñëè ñú êàêâà ñêîðîñòü ñå äâèæè òàÿ áóðÿ
è ñëåäú êîëêî âðåìå ùå ñå ÿâè íà îïðåäýëåíî ìýñòî. Ïî òîçè
íà÷èíú ìîæå äà ñå âçåìàòú ïðåäîõðàíèòåëíè ìýðêè ïðîòè-
âú áóðÿòà. Íýêîé ïûòü ÷ðåçú òýçè òåëåôîííè ñúîáùåíèÿ êàç-
âàòú, ÷å âðåìåòî ñå ïîäîáðÿâà. Íèå æèâýåìú âú åäèíú ñâýòú,
ãäýòî òåëåôîííèòý ñúîáùåíèÿ ñû íåîáõîäèìè. Êàêòî ñû
íóæíè ôèçè÷åñêèòý òåëåôîíè, òàêà ñû íóæíè è äóõîâíèòý
òåëåôîíè íà õîðàòà. Òýçè òåëåôîíè íèå ãè íàðè÷àìå “èíòó-
èöèÿ”.
Åäèíú áúëãàðñêè îôèöåðú ìè ðàçïðàâÿøå åäíà ñâîÿ
îïèòíîñòü, çà ñèëàòà íà èíòóèöèÿòà. Êàòî íà÷àëíèêú íà ãàð-
íèçîíú ïðåçú âðåìå íà âîéíàòà, äàâàòú ìó äâà âçâîäà. Åäèíú
äåíü, êàêòî áèëè íà áîéíîòî ïîëå, òîé èçáðàëú åäíî ìýñòî,
äåòî íàðåäèëú âîéíèöèòý ñè. Êîëêîòî è äà áèëè îáñòðýëâà-
íè îòú íåïðèÿòåëèòý ñè, òîçè äåíü ìèíàëú ìíîãî áëàãîïî-
ëó÷íî - íèêàêúâú ñíàðÿäú íå ïàäíàëú íà ìýñòîòî, êûäåòî
áèëú òîé ñú âîéíèöèòý ñè. Íà äðóãèÿ äåíü âîéíèöèòý îòèâà-
òú íà ñûùîòî ìýñòî, íî åäèíú âúòðåøåíú ãëàñú êàçâà íà îôè-
öåðà äà ïðîìåíè òîâà ìýñòî, äà íå îñòàíàòú íà ñûùîòî
ìýñòî. Âîéíèöèòý êàçâàòú: “Ãîñïîäèíú íà÷àëíèêú, äà îñòà-
íåìú òóêú, â÷åðà áýøå ìíîãî õóáàâî.” Âú òîâà âðåìå îôè-
öåðúòú ñå îòäàëå÷àâà îòú òîâà ìýñòî, îòèâà ïî-äàëå÷ú îòú
âîéíèöèòý ñè. Âú òîçè ìîìåíòú ïàäà åäíà ãðàíàòà, èçáèâà
ãîëýìà ÷àñòü îòú âîéíèöèòý ìó, îñòàíàëèòý ðàíÿâà, à òîé
åäèíñòâåíú îñòàâà æèâú. Ðåêîõú, èìà íýùî âúòðå âú ÷îâýêú,

136
êîåòî ïîñòîÿííî ìó ãîâîðè. Àêî ÷îâýêú ñå âñëóøâà âú ñâîÿ-
òà èñòèíñêà èíòóèöèÿ, òîé âñýêîãà ùå áûäå äîáðå. Èìà è
åäíà ëúæëèâà èíòóèöèÿ, êîÿòî ëúæå ÷îâýêà. Âîéíèöèòý ñå
ïîääàäîõà íà ñâîÿòà ëúæëèâà èíòóèöèÿ è ìèñëýõà, ÷å êàòî å
áèëú â÷åðàøíèÿòú äåíü äîáúðú è äíåøíèÿòú ùå áûäå äîáú-
ðú, íî íà îôèöåðà ïîäøåïâàøå íýùî: “Äíåñú èäè íà äðóãî
ìýñòî.” Íèå íå òðýáâà êàòî âîéíèöèòý [äà ìèñëèìú], ÷å ñà-
ìî òóé ìýñòî å áåçîïàñíî. Áåçîïàñíîòî ìýñòî íå å ñàìî åä-
íî. Áåçîïàñíîòî ìýñòî å ìýñòîòî íà Áîãà, à Òîé å íàâñýêû-
äå. Ñëóøàé òîçè âúòðåøåíú ãëàñú, êàêâîòî òè ãîâîðè è âñýêî-
ãà ùå áûäåøú äîáðå. Àêî íå ñëóøàòå òîçè âúòðåøåíú ãëàñú,
âñýêîãà ùå èìàòå íåñðåòè.
Ñåãà íýêîè îòú âàñú ñòå æåíåíè, à äðóãè ñòå íåæåíåíè.
Ùå âè äàìú åäèíú ïðèìýðú. Äà çíàåòå êàêú äà ñå îñâîáîæ-
äàâàòå îòú íåïðèÿòåëèòý ñè. Çàïðèìýðú ìûæà íà íýêîÿ æå-
íà å ìíîãî äîáúðú ÷îâýêú, íî ìíîãî ñïðèõàâú, íå èñêà äà ìó
òóðÿòú áåíòú. Êàòî ñå ðàçãíýâè è çàïî÷íå äà ãîâîðè, íå ìó
êàçâàé íèùî. Òîé èäå îòú ðàáîòà, ìàëêî å âúçáóäåíú. Êàòî
ãî âèäè æåíà ìó, íå òðýáâà äà ãî ïèòà çàùî å âúçáóäåíú.
Áåçú äà îáðúùà âíèìàíèå íà íåãîâàòà âúçáóäåíîñòü, òÿ
òðýáâà äà ãî ïîçäðàâè è äà ñè ìúë÷è. Òîé êàòî ãîâîðè, òÿ äà
ñè ìúë÷è. Ðå÷å ëè äà ãî çàïèòâà çàùî íå å äîíåñúëú òîâà èëè
îíîâà îòú ãðàäà, çàùî íå å äîíåñúëú íýùî çà ÿäåíå, çà îáëè-
÷àíå èëè çàùî íå ¢ êóïèëú îáåùàíàòà ðîêëÿ èëè çàùî íå ¢
äîíåñúëú áèëåòú çà ñòðàíñòâî, íàïðèìýðú êàêòî ñåãà çà èç-
ëîæåíèåòî çà Íþ Éîðêú. Íå, òÿ òðýáâà äà ìúë÷è èëè äà ìó
çàïýå íýêàêâà ïýñåíü. Òîâà ïðàâèëî âàæè åäíàêâî è çà æåíà-
òà, è çà ìûæà è çà äåöàòà. Àêî ñû óìíè, äåöàòà íå òðýáâà äà
ïðàâÿòú áåëåæêè íà áàùà ñè, íà ìàéêà ñè, äà íàìèðàòú
òýõíèòý ñëàáîñòè. Ñèíîâåòý è äúùåðèòý íèêîãà íå òðýáâà
äà ãîâîðÿòú çà ñëàáîñòèòý íà ñâîèòý ðîäèòåëè. Ñûùî òàêà è
äîáðèòý ðîäèòåëè, áàùè è ìàéêè, íèêîãà íå òðýáâà äà ãîâî-
ðÿòú çà ñëàáîñòèòý íà ñâîèòý ñèíîâå è äúùåðè. Íýêîè ðîäè-
òåëè ðàçïðàâÿòú çà íåäúçèòý íà ñâîèòý äåöà, à ïúêú äðóãè ãè
ïðåêàëåíî õâàëÿòú. Íå, ðîäèòåëèòý íå òðýáâà íèòî äà êîðÿ-
òú, íèòî äà õâàëÿòú äåöàòà ñè. Èñêàòú ëè äà êàæàòú íýùî çà
òýõú, íåêà êàæàòú: “Äîáðè ñû äåöàòà íè, íî êàòî äåöà ïîíý-

137
êîãà ïðàâÿòú ïîãðýøêè. Òîâà ñû îáèêíîâåíè ðàáîòè, íàâñý-
êûäå ãè èìà èçú âúíøíèÿ ñâýòú.”
Ñåãà êàêú ñå èçÿâÿâà æèâîòúòú íà ÷îâýêà? ×îâýêú å èç-
ëîæåíú íà ðàçëè÷íè âëèÿíèÿ. Çàïðèìýðú, àêî ïðè âàñú äîé-
äå íýêîé íåðâåíú ÷îâýêú è âèå ñòàâàòå íåðâåíú. Òîé âè ïðå-
äàâà ñâîÿ èìïóëñú. Àêî äîéäå íýêîé äîáúðú, ðàçïîëîæåíú
÷îâýêú è âèé ñòàâàòå äîáðå ðàçïîëîæåíú. Àêî âðåìåòî å òîïëî
è âèå ñòå ðàçïîëîæåíè. Àêî âðåìåòî å ñòóäåíî, âèå âåäíàãà
ñå ñâèâàòå. Îíýçè, êîèòî ðàçáèðàòú Áîæèèòý çàêîíè, çíàÿòú
êàêú äà ïîñòûïÿòú ïðè èçâýñòíî íåðàçïîëîæåíèå. Êîãàòî ÷î-
âýêú å êðàéíî íåðâåíú, ñèëíî ðàçäðàçíåíú, íåêà ñå ïîäëîæè
íà åäèíú ñòóäåíú äóøú. Êîëêîòî è äà å íåðàçïîëîæåíú, âåä-
íàãà âú íåãî ùå ñòàíå åäíà ðåàêöèÿ è íåðàçïîëîæåíèåòî ùå
èç÷åçíå. Âîäàòà èãðàå ðîëÿ íà ïðîâîäíèêú íà äîáðè ñèëè.
×ðåçú íåÿ ÷îâýêú ñå îñâîáîæäàâà îòú ñúáðàëèòý ñå åíåðãèè
âú îðãàíèçìà. Çàïðèìýðú, àêî òè ñè ðåøèëú äà ñå êàðàøú ñú
æåíà ñè èëè ñú ìûæà ñè, ïðåäè äà ïðèñòûïèøú êúìú òîâà,
ïîäëîæè ñå íà åäèíú ñòóäåíú äóøú. Òîâà ñå îòíàñÿ è çà ìûæà
è çà æåíàòà è çà äåöàòà âú åäèíú äîìú. Ïðè òîâà, àçú íå ïðå-
ïîðû÷âàìú ñòóäåíà âîäà. Ïî íèêîé íà÷èíú âîäàòà íå ìîæå
äà áûäå ïîäú íóëà ãðàäóñú. Çà ãíýâëèâèÿ ÷îâýêú òåìïåðàòó-
ðàòà íà âîäàòà òðýáâà äà áûäå íàäú 10 ãðàäóñà. Òàçè âîäà
äýéñòâóâà îòëè÷íî. Òîâà âñýêè ìîæå äà îïèòà. Òúé ùîòî,
ãíýâè ëè ñå ÷îâýêú ÷åñòî, íåêà ïðàâè òàêèâà ñòóäåíè äóøî-
âå. Êàòî íàïðàâè 6 äóøà âú ãîäèíàòà òîé ùå çàïî÷íå äà ñå
ãíýâè âñå ïî-ðýäêî è ïî-ðýäêî. Íàé-íàïðåäú ùå ñå ãíýâè
åäèíú ïûòü âú ìåñåöà, ïîñëå íà äâàòà ìåñåöà åäèíú ïûòü, âú
òðèòý ìåñåöà åäèíú ïûòü è ò.í. Òàêà òîé ùå óðàâíîâåñè ñè-
ëèòý íà ñâîÿ îðãàíèçúìú è ùå äîéäå äî îíîâà åñòåñòâåíî
ïîëîæåíèå, êîãàòî ÷îâýêú ñòàíå ãîñïîäàðü íà ñåáå ñè.
Òà ðåêîõú, íèå íå òðýáâà äà èçðàçõîäâàìå íàïðàçíî
ñâîÿòà åíåðãèÿ. Àçú íýìàìú ïðåäâèäú ãíýâà êàòî íýùî ëî-
øî, íî êàçâàìú, ÷å âú ãíýâà, âú âñýêà íååñòåñòâåíà ìèñúëü
ñå èçãóáâà åíåðãèÿ, êîÿòî ïîñëå ìû÷íî ñå äîñòàâÿ. Íèå òðýáâà
äà ïàçèìú ñâîÿòà åíåðãèÿ çà íýùî ïî-õóáàâî, íå òðýáâà äà ÿ
õàð÷èìú áåçðàçáîðíî. Êàòî îñòàðýå ÷îâýêú, çíàåòå ëè êîëêî
ìû÷íî ñå äîáèâà òàÿ åíåðãèÿ. Âú ñòàðèòý ñå ðàçâàëÿ îíçè

138
àïàðàòú, ÷ðåçú êîéòî ñå äîáèâà òàçè åíåðãèÿ. Åòî çàùî, âú
ìëàäè ãîäèíè ÷îâýêú òðýáâà äà ïàçè åíåðãèÿòà ñè, äà èìà
èçîáèëíà åíåðãèÿ, òà êàòî ñòàíå íà 50, 60, 70, 80 ãîäèíè ïàêú
äà ñå óñåùà ìëàäú. Ñòàðîñòüòà íå òðýáâà äà îçíà÷àâà èçãóá-
âàíå íà îíàçè åñòåñòâåíà ñèëà, êîÿòî Áîãú å äàëú íà ÷îâýêà.
Ñòàðèÿòú ÷îâýêú òðýáâà äà çíàå ïîâå÷å, äà çíàå êàêú äà ðàç-
ïðåäýëÿ ñâîÿòà ñèëà, à íå äà ãóáè çíàíèåòî è ñèëàòà ñè.
Ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú îòú âðåìåòî íà Õåðöå-
ãîâñêàòà âîéíà. Ïðè òóðñêèÿ ïàøà ïî òîâà âðåìå èäâà åäèíú
ñòàðú ÷îâýêú íà 80 ãîäèíè è ñå îïëàêâà íà ïàøàòà, ÷å áàùà
ìó ãî áèëú. - “Áàùà ìè ìå áè è ìå èçïûäè îòú äîìà”, êàçàëú
ñòàðèÿòú. Çàèíòåðåñóâàëú ñå ïàøàòà äà âèäè êàêúâú ùå å
áèëú òîçè òóð÷èíú, òîçè áàùà, êîéòî å ìîãúëú äà áèå ñâîÿ
80 ãîäèøåíú ñèíú. Îòèâà òîé ïðè áàùàòà è âèæäà åäèíú 100-
ãîäèøåíú ñòàðåöú äúðâîäýëåöú, êîéòî ðàáîòè. - “Çàùî ñè
áèëú ñèíà ñè?” - “Íå èñêà äà ðàáîòè, ìúðçè ãî, íå ìå ñëóøà!”
Çíà÷è òîçè 100-ãîäèøåíú ñòàðåöú ìîæå äà áèå ñèíà ñè. Ñòî-
ãîäèøíèÿòú êàçâà íà ïàøàòà, ÷å òîé èìàëú áàùà ïî-ñòàðú
îòú íåãî, êîéòî ïðîäúëæàâàëú îùå äà ðàáîòè. Ïàøàòà îòèâà
äà âèäè è òîçè ñòàðåöú. Êàêâî ïîêàçâà òîâà? ×å òýçè ñòàðè
õîðà èìàëè çíàíèå, òà ìîãëè äà çàïàçÿòú ñâîÿòà åíåðãèÿ, ñâî-
ÿòà ìëàäîñòü.
×åñòî ðåëèãèîçíèòý õîðà êàçâàòú, ÷å æèâýÿòú ïî Áîãà,
÷å Áîãú ãè å áëàãîñëîâèëú, à ïðåæäåâðåìåííî îñòàðÿâàòú.
Çàùî? Çàùîòî íå ñïàçâàòú òîâà, êîåòî Áîãú èìú å äàëú. ×îâ-
ýêú íå òðýáâà äà áûäå ðàçòî÷èòåëåíú. Âñýêî íýùî, êîåòî
Áîãú íè å äàëú, òðýáâà äà ãî ïàçèìú, äà áûäå çà íàøåòî áëà-
ãîñëîâåíèå, êàêòî çà áëàãîñëîâåíèåòî íà íàøèòý áëèæíè è
çà îêîëíèòý. È òúé, ïúðâîòî íýùî: Ïàçåòå ñâîèòý ìèñëè. Äîé-
äå ëè âú óìà âè åäíà ñâýòëà ìèñúëü, íå äîïóùàéòå âú òîâà
âðåìå äà âëåçå íýêîÿ ëîøà ìèñúëü. Äðúæòå âú ñúðöåòî ñè
âñýêîãà ïî åäíî òîïëî, áëàãîðîäíî ÷óâñòâî è âú æèâîòà ñè
äà èìàòå ïî åäíà ñâýòëà ïîñòûïêà, êîèòî äà âè ñëóæàòú êàòî
ôàðú. Èìàòå ëè ïî åäíà ñâýòëà ìèñúëü, ñâýòëî ÷óâñòâî è áëà-
ãîðîäíà ïîñòûïêà, òðýáâà äà âè å ïðèÿòíî, êàòî ïîãëåäíåòå
íà òýõú. Çà âñýêà äîáðà ïîñòûïêà òðýáâà äà âè å ïðèÿòíî, ÷å

139
ñòå ÿ èçâúðøèëè.
Òà, ðåêîõú ñåãà, çàäàéòå åäèíú âúïðîñú, íî íýêîé ôè-
ëîñîôñêè, îòâëå÷åíú âúïðîñú, êîéòî äà ïîëçóâà âñè÷êè. Çàï-
ðèìýðú ìîæå äà çàäàäåòå âúïðîñà êàêú ìîæå ÷îâýêú äà ñòà-
íå ó÷åíú, ñèëåíú, êàêú ìîæå äà ðàçâèå ñâîèòý äîáðîäýòåëè,
ñâîèòý ñïîñîáíîñòè, ñâîåòî òýëî, äà ïðèäîáèå äîáðè óñëî-
âèÿ.
Íà ìíîçèíà, êîèòî ñû êàçàëè, ÷å ñû ñèðîìàñè, àçú ñú-
ìú ðåêúëú: Âèå èìàòå ãîëýìú êðåäèòú âú áàíêèòý. Àçú âèæ-
äàìú âàøèÿ êðåäèòú. Âèå ñòå äàðîâèòè. Íýêîé îòú âàñú ìî-
æå äà ðèñóâà õóáàâî, íåãîâèòý äýäè è ïðàäýäè ñû ðèñóâàëè,
âú íýêîëêî ãîäèíè òîé ìîæå äà ñòàíå îòëè÷åíú õóäîæíèêú.
Àêî àçú áýõú íà íåãîâî ìýñòî áèõú íàðèñóâàëú òàêàâà êàð-
òèíà, êîÿòî áè ìîãëà äà ñå ïðîäàäå çà 100 000 ëåâà. Åäèíú
çíàìåíèòú õóäîæíèêú âú ×èêàãî íàðèñóâàëú åäíà õóáàâà êàð-
òèíà, íî ïîíåæå íå ìó äàëè çà íåÿ êîëêîòî èñêà, òîé ÿ ðàçðÿ-
çàëú íà äâå ÷àñòè. Âú òîçè ìîìåíòú ñå ñòè÷àòú íýêîëêî àìå-
ðèêàíöè è êóïóâàòú êàðòèíàòà äâîéíî ïî-ñêúïî. Åäíî å âàæ-
íî: äà çíàåøú êîãà äà ðàçðåæåøú êàðòèíàòà. Äðóãú íýêîé å
äîáúðú õèðóðãú, çíàå êàêú äà íàìýñòâà ñ÷óïåíè êðàêà, äðó-
ãú ïúêú çíàå êàêú äà ðàçòðèâà. Àêî àçú áýõú íà âàøå ìýñòî,
ùýõú äà íàìýðÿ íýêîé áîãàòàøú ñú èçêúë÷åíú êðàêú è ùå
íàìåñòÿ êðàêà ìó. Ïúðâî ùå íàìýñòÿ êðàêà íà áîãàòàøà äà
ãî [ñå] ïîñðåáðÿ, à ïîñëå ùå ëýêóâàìú áåçïëàòíî. Òúé ùîòî
èñêàøú ëè äà èçïðàâèøú æèâîòà ñè, ðàçòðèâàé èçêúë÷åíè êðà-
êà, íî äà çíàåøú êàêú äà ðàçòðèâàøú. Âú Ñîôèÿ èìà åäèíú
äîáúðú ìàéñòîðú íà ñ÷óïåíè êðàêà, Âîäåíè÷àðîâú ñå êàçâà.
Òîé íà-ìýñòèëú ñ÷óïåíèòý êðàêà íà íýêîè íàøè ñåñòðè, êî-
èòî ñúìú âîäèëú ïî ðàçõîäêè. Ïîíåæå ñúìú ãè âîäèëú ïî
ðàçõîäêè, àçú òðýáâàøå äà ïëàùàìú çà òýõíèòý êðàêà. Òà
ñåãà áûäåòå âíèìàòåëíè, êàòî õîäèòå ïî ïëàíèíèòý. Íå èñ-
êàìú íèêîé äà ñè ñ÷óïè èëè èçêúë÷è êðàêàòà. Êàòî âúðâèòå,
íå ãëåäàéòå âú îáëàöèòý, íî ïúðâî ãëåäàéòå ïðåäú âàñú, äà
íå õëúòíåòå íýêûäå. Åòî è àçú, êàòî õîäÿ, âñýêîãà ãëåäàìú
ïðåäú ñåáå ñè. Ãëåäàéòå êàêú ñòûïâàòå, ñòûïâàéòå íà öýëèÿ
ñè êðàêú, à íå ñàìî íà ïðúñòèòý ñè.
Äðóãú íýêîé ìîæå äà èìà õóáàâú ãëàñú, ñàìî äà ãî ðàç-

140
âèå. Ùîìú ñòå íåðàçïîëîæåíè, ïýéòå. Âú ÷îâýêà èìà äâå
ñûùåñòâà - åäíîòî å ðàçïîëîæåíî, äðóãîòî - íåðàçïîëîæå-
íî. Ïîïýéòå åäíà-äâå ìèíóòè íà íåðàçïëîæåíèÿ è íåðàçïëî-
æåíèåòî ùå èç÷åçíå. Òúé ùîòî âñýêè ùå ñå ñïðå íà åäíà îòú
ñâîèòý äàðáè è ùå ðàáîòè âúðõó íåÿ. Ñåãà íå î÷àêâàéòå íà
Áîãà äà âè áëàãîñëîâè. Áîãú å áëàãîñëîâèëú âñè÷êè õîðà, ñà-
ìî ÷å òý òðýáâà äà ïðèçíàÿòú áëàãîñëîâåíèåòî. ×îâýêú íîñè
âú ñåáå ñè ðåäú äàðáè, à âú áûäàùå ùå ìó äàäàòú è äðóãè
äàðáè. Õðèñòîñú êàçâà, ÷å îíçè, êîéòî èìàëú åäèíú òàëàíòú
è íå ãî îáðàáîòâàëú, ìó ãî îòíåëè. Îíçè, êîéòî èìàëú äâà
òàëàíòà, äàëè ìó îùå äâà, à òîçè, êîéòî èìàëú ïåòü òàëàíòà,
äàëè ìó îùå ïåòü. Îïàñíî å êîãàòî ÷îâýêú íå ðàçâèâà òàëàí-
òèòý ñè, òîé ñòîè, íå ðàáîòè è êàçâà, ÷å [å] íåñïîñîáåíú.
Òà ñåãà, êàòî ñå ðàçñúðäèòå, ùå âè äàìú åäèíú ïðàêòè-
÷åíú ìåòîäú ïðîòèâú ñúðäåíåòî. Ùîìú ñå ðàçñúðäèøú, ïîå-
ìè äúëáîêî âúçäóõú è áðîé îòú 1 äî 10, àêî ñè îùå ãíýâåíú,
ïîåìè îùå åäèíú ïûòü äúëáîêî âúçäóõú, èçäèøàé ãî è áðîé
îòú 1 äî 100, àêî ñè îùå ãíýâåíú, ïàêú ïîåìè äúëáîêî âúç-
äóõú, èçäèøàé ãî è áðîé îòú 1 äî 200. Äîéäåøú ëè äî 300,
âñýêàêúâú ãíýâú ùå èç÷åçíå. Òîâà å åäèíú äîáúðú ìåòîäú çà
óðàâíîâåñÿâàíå íà åíåðãèèòý íà ÷îâýêà. Àêî ïúêú íå èñêàòå
òîçè ìåòîäú, êàòî ñå ðàçãíýâèòå, èçïèéòå åäíà ÷àøà òîïëà
âîäà íà ãëúòêè. Ãíåâúòú å òîïëèíà. Çíà÷è, ïîäîáíîòî ïîäîá-
íî ëýêóâà. Ãíýâúòú è òîïëàòà âîäà ñå õâàùàòú ðûêà çà ðûêà
è ãëàâàòà òè ñòàâà ìèðíà. Àêî íå ïèåòå òîïëà âîäà, ãíýâúòú
ùå èçëýçå íàâúíú, ùå ñå ñêàðàòå ñú îêîëíèòý ñè è ùå ñúæà-
ëÿâàòå, ÷å ñòå èçãóáèëè åíåðãèè ïîâå÷å îòêîëêîòî òðýáâà.
Òàêúâú å çàêîíúòú. Âñýêà ìèñúëü òðýáâà äà ñå èçðàçè íà ñâî-
åòî âðåìå. Àêî ìèñúëüòà ñå èçðàçè ïðåäè âðåìåòî èëè ïîñëå
ñâîåòî âðåìå, âèå ãóáèòå.
Âñýêî íýùî, êîåòî ìèñëèìú, ÷óâñòâóâàìå è âñýêà ïîñ-
òûïêà òðýáâà äà áûäàòú íàïðàâåíè íà ñâîåòî âðåìå, ùîìú
ãè íàïðàâèìú ïðåäè âðåìåòî è ïîñëå âðåìåòî, íå èçëèçà êàê-
òî òðýáâà. Öýëàòà ôèëîñîôèÿ ñòîè âú òîâà äà íàïðàâèìú
âñýêî íýùî íà ñâîåòî âðåìå. Çàùîòî ñâýòúòú, âú êîéòî ñåãà
æèâýåìú, íèå íå ìîæåìú äà ãî íàïðàâèìú ïî-äîáúðú îòú êîë-
êîòî å. Íà âðåìåòî íå ìîæåìú äà çàïîâýäâàìå. È íà âúçäóõà

141
íå ìîæåìú äà çàïîâýäâàìå. È íà õîðàòà íå ìîæåìú äà çà-
ïîâýäâàìå. Åäèíñòâåíîòî íýùî, íà êîåòî ìîæåìú äà çàïîâýä-
âàìå, òîâà å íà ñåáå ñè. Íà ñåáå ñè ìîæåìú äà áûäåìú ïúëíè
ãîñïîäàðè. Âñýêè ìîæå äà áûäå ãîñïîäàðü íà ñåáå ñè. À ïîñëå
òîé èìà ïðàâî äà óïðàæíè âëèÿíèå è íà äðóãèòý õîðà.
Ïðàâîòî å Áîæåñòâåíî, à êðèâîòî å êîãàòî íèå íå ñìå
áèëè ãîñïîäàðè íà ñåáå ñè, à èñêàìå äà ñìå ãîñïîäàðè íà
äðóãèòý. ×îâýêú òðýáâà äà áûäå äîáúðú ãîñïîäàðü, à íå ëîøú.
Àêî ÷îâýêú å äîáúðú ãîñïîäàðü íà ñåáå ñè, ùå áûäå äîáúðú
ãîñïîäàðü è íà äðóãèòý. Àêî ÷îâýêú å áèëú äîáúðú ñëóãà íà
ñåáå ñè, ùå áûäå äîáúðú ñëóãà íà äðóãèòý. Äâå íýùà ñå èçèñ-
êâàòú îòú ÷îâýêà: äà áûäåìú äîáðè ãîñïîäàðè íà ñåáå ñè è
äîáðè ãîñïîäàðè íà äðóãèòý. Äà áûäåìú äîáðè ñëóãè íà ñå-
áå ñè è äîáðè ñëóãè íà äðóãèòý. Òîâà å ïðàêòè÷åñêîòî, êúìú
êîåòî âñýêè òðýáâà äà ñå ñòðýìè. Òîâà íå ìîæå äà ñå ïîñòèã-
íå âú åäíà, äâå, òðè ãîäèíè, íî ñëåäú 10 - 20 ãîäèíè. Íî è
ñëåäú òîëêîâà ãîäèíè äà ñå ïîñòèãíå, òîâà å åäíî âåëèêî áëàãî.
Òîâà å, êîåòî æåëàÿ ñåãà. Òîãàâà ÷îâýêú ùå èìà áëàãîñëîâå-
íèåòî íà Áîãà, íà äîáðèòý õîðà è íà ðàçóìíèÿ ñâýòú.

Ïýñåíüòà “Áëàãîñòü”
Îò÷å íàøú

Áåñåäà äúðæàíà íà
30 þëèé 1939 ã., 10 ÷.ñ.
íà ïîëÿíêàòà íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

142
 ÓÌÅÍÚ, ÄÎÁÚÐÚ È ÑÈËÅÍÚ

Íåáåòî ÷èñòî, ñèíüî.

Âðåìåòî òèõî è ìåêî.
Ñëúíöåòî èçãðý âú 5÷.20 ì.

Äîáðàòà Ìîëèòâà
Ìîëèòâàòà íà Öàðñòâîòî
“Äóõúòú Áîæèé”

Ùå âè ïðî÷åòà ïàêú 15 ãëàâà îòú Éîàíà.

Âú íà÷àëîòî íà ïðîëýòüòà, êîãàòî îòèâàòú äà îáðýç-
âàòú ëîçÿòà, ùå âèäèøú êàêú ïî÷âàòú äà ïëà÷àòú ëîçèòý, ïî-
íåæå ïî÷âàòú äà ðåæàòú ïðú÷êèòý. Ùå ãëåäàøú åäíà îñîáå-
íà êàðòèíà. Òè ìîæåøú äà ñè ìèñëèøú: “Çàùî ðåæàòú òýçè
ëîçÿ. Íå ìîãàòú ëè áåçú äà ãè ðåæàòú? Çàùî äà ãè ðàçïëàê-
âàòú?” Íî àêî îòèäåøú âú êðàÿ íà ëýòîòî, êîãàòî ëîçàòà âå-
÷å å îáëå÷åíà ñú ñâîÿòà õóáàâà ïðåìýíà, à èìà è ãðîçäå, òî-
ãàçú ùå èìàøú ñúâñåìú äðóãî ñõâàùàíå. Àçú ñåãà ÷åòà âú
òàÿ ãëàâà: “Àçú ñúìú ëîçàòà.” Àçú ÷åòà çà ëîçàòà, íî íå âå÷å
êàêú ñå îáðýçâà, íî êàêú å îáëå÷åíà è å ñú ãðîçäå.
(Ó÷èòåëüòú ïðî÷åòå ãëàâàòà.)
“Âú íà÷àëî áý Ñëîâîòî”
Òðè íýùà ñû ïîòðýáíè íà âñýêè åäèíú ó÷åíèêú - äà
áûäå óìåíú, äà áûäå äîáúðú è äà áûäå ñèëåíú. Âú íà÷àëîòî,
êîãàòî îáðýçâàòú ëîçÿòà, íèùî íýìà äà íàó÷èøú. Ùå âè-
äèøú, ÷å ëîçàòà ùå ÿ îêàñòðÿòú, ùå âèäèøú ñàìî åäèíú ÷ó-
êàíú èçîñòàíàëú ñú íýêîëêî ïðú÷êè. Ùå âèäèøú äâå - òðè
ïðú÷êè èçîñòàíàëè ñú ïî åäíî îêî èëè ñú ïî äâå î÷è.* Òýçè,
êîèòî ðåæàòú ïðú÷êèòý, êàçâàòú òàêà: “Ùå ãè îñòàâèìú ñú
ïî åäíî èëè äâå î÷è.” Âèé, êàòî ðåæåòå ïðú÷êèòý, êàêú ãè
ðåæåòå? Ñú ïî åäíî îêî ëè ãè îñòàâÿòå èëè ñú ïî äâå î÷è?

*î÷è - ïúïêèòý, êîèòî ëîçàðèòý îñòàâÿòú íà ëîçîâàòà ïðú÷êà

143
Íýêîé ïûòü òúé íàðå÷åíèòý ìàéñòîðè íå îñòàâÿòú íè åäíî
îêî. Îñòàâÿòú ïðú÷êèòý áåçú î÷è. Îñòàâÿòú ñú åäíî îêî, çà
äà äàäå ïðú÷êàòà ìàëêî ïëîäú. Àêî îñòàâÿòú áåçú î÷è, òî
îñòàâÿòú ëîçàòà çà èäóùàòà ãîäèíà. Íýêîé ïûòü ñå êàçâà çà
íýêîãî: “Ìîæå áè òàçè ãîäèíà íýìà äà äàäå ïëîäú, íî èäó-
ùàòà ãîäèíà ìîæå áè äà äàäå. Âèé íå âçåìàéòå åäíà ãîäèíà
êàòî äúëúãú ïåðèîäú. Åäèíú äåíü, ïîñëå åäèíú ÷àñú, åäíà
ñåêóíäà è òîâà ìîæå äà å ðàâíî íà åäíà ãîäèíà. Ïèòàìú:
ñâýòëèíàòà, êîÿòî èçâúðâÿëà 300 000 êèëîìåòðà âú åäíà ñå-
êóíäà, òî ÷îâýêú çà êîëêî âðåìå áè èçõîäèëú òîâà ðàçñòîÿ-
íèå? Àêî èçâúðâÿâàòå íà äåíü ïî 50 êèëîìåòðà íîðìàëåíú
õîäú, òî çà êîëêî âðåìå âèé áèõòå èçõîäèëè 300 000 êèëî-
ìåòðà? Ïîíåæå íýìàìú âðåìå ñåãà, òî âèå ñè ñìýòíåòå è ùå
âèäèòå êîëêî å äúëãà ñåêóíäàòà. Òýçè 300 000 êèëîìåòðà ñû
ðåçóëòàòú íà åäíà ñåêóíäà.
Ñåãà èñêàìú äà îáúðíà âíèìàíèåòî âè íà òîâà, ïîíåæå
âèå ñòå äîøëè íà çåìÿòà. È âñýêè îòú âàñú å åäèíú òúðñà÷ú.
Âèå òúðñèòå íýùî. Âèå ñòå âñå èìàíÿðè. Àçú âçèìàìú èìà-
íÿðñòâîòî âú ìíîãî äîáðà ñìèñúëü. Íýêîè îòú âàñú òúðñÿòú
çàðîâåíî èìàíå. Íýêîè îòú âàñú òúðñÿòú íýêîÿ ñòàðà êíèãà,
íà êîÿòî ñû íàïèñàíè ãîëýìè, âåëèêè ðàáîòè. Íýêîè òúðñÿòú
íýêîé ñêûïîöåíåíú êàìúêú, îñòàíàëú îòú áàùà ìó íýêûäå.
Íýêîè îòú âàñú ñòå êàòî ñúãëåäàòåëè, êàêòî èçðàèëñêèÿ íà-
ðîäú îáèêàëÿòå çåìÿòà äà âèäèòå äàëè èìà íýêûäå ìýñòî äà
ñå çàñåëèòå. Íî êàêòî è äà å, âñýêè åäèíú å äîøúëú ñú èçâåñ-
òíà ìèñèÿ. È íèêîé íå òðýáâà íèòî äà ïîäöåíÿâà, íèòî äà
íàäöåíÿâà ñâîÿòà ìèñèÿ, çà êîÿòî å ïðàòåíú. Âèå òðýáâà äà
èìàòå ñìýëîñòü. Âèå òðýáâà äà èìàòå òàÿ ñìýëîñòü.
Îòèâà åäíî ìëàäî ìîìè÷å, 12 ãîäèøíî, ïðè åäèíú áàí-
êåðú. Òÿ å ìíîãî äîáðà, óìíà è ñìýëà. Áàùà ¢ áèëú áýäåíú.
Òîé ñå áèëú ïîìèíàëú è ìàéêà ¢ ñå ïîìèíàëà. Òî îñòàíàëî
ñèðà÷å. Áàùà ¢ ¢ îñòàâèëú åäíà öèãóëêà, à ïúêú ìàéêà ¢ áèëà
õóáàâà ïýâèöà è ¢ îñòàâèëà åäèíú õóáàâú ãëàñú. Åäèíú äåíü
òÿ ñìýëî îòèâà ïðè åäèíú áàíêåðèíú ñú öèãóëêàòà ñè è ìó
êàçàëà: “Ãîñïîäèíå, èñêàìú îòú òåáå åäíà óñëóãà. Ùå òè ïîñ-
âèðÿ è ùå òè ïîïýÿ.” Òîé áèëú ìëàäú áàíêåðèíú è íåæåíåíú.
Òîé èìàëú ãîëýìú îáîðîòú. Áàíêåðèíúòú ñå ó÷óäâà. Òÿ ìó

144
íàïðàâèëà âïå÷àòëåíèå. Òÿ ìó ïîñâèðèëà è ìó ïîïýëà è ïîñ-
ëå ìó êàçàëà: “Ìîæå ëè äà ìå êðåäèòèðàøú, èñêàìú äà ñâúð-
øà ïî ïýåíå è ìóçèêà è êîëêîòî äàäåøú çà ìåíå, àçú ùå òè
ãè âúðíà.” Áàíêåðèíúòú êàçàëú: “Ñúãëàñåíú ñúìú.” Òÿ ìó êà-
çàëà: “Àêî óñòîèøú íà äóìàòà ñè è àçú ùå òè ïðåäñêàæà
íýùî.” Òÿ íå ñàìî çíàÿëà äà ñâèðè è äà ïýå, ìàêàðú è íà÷àë-
íè ðàáîòè. Áàíêåðèíúòú êàçàëú, ÷å è äâåòý íýùà çíàå. Òÿ
êàçàëà: “Àêî òè óñòîèøú íà äóìàòà ñè, òè ùå ñå îæåíèøú çà
åäíà ìíîãî äîáðà ìîìà è ùå èìàøú åäíî äîáðî äåòå è ùå òå
áëàãîñëîâè Ãîñïîäú. Àç êàòî ñâúðøà ó÷èëèùåòî, òîãàçú ùå
ñå ñáûäíå òîâà.”
Ïîíýêîé ïûòü íèå ñå îáåçñúð÷àâàìå áåçïðåäìåòíî.
Ó÷åíèöèòý ñå îáåçñúð÷àâàòú âú íåïîñòèãàíåòî íà íýêîè ñâîè
ñòðåìåæè. Äà êàæåìú, ÷å áàùà òè ãî íýìà, ìàéêà òè ÿ íýìà è
òè ñè êàçâàøú: “Òýçè, íà êîèòî óïîâàâàõú, íýìà ãè!” ×å òîâà
å çàáëóæäåíèå. Áàùà òè è ìàéêà òè íèêîãà íå óìèðàòú. Òîâà
ìîìè÷å ðàçñûæäàâà: “Áàùà ìè è ìàéêà ìè çàìèíàõà çà ñâîÿ
ðàáîòà è ìå îñòàâèõà âú êûùè. Àçú êàêâî ìîãà äà ñâúðøà?”
Òðýáâà äà ïîñòûïèòå âú òîÿ ñëó÷àé óìíî è ñìýëî.
Ùå âè ïðåâåäà ñëåäóþùèÿ ïðèìýðú. Åäèíú ãîëýìú ÷îð-
áàäæèÿ èìàëú ãîëýìî èìàíå, òîé çàòâîðèëú êûùàòà è îòè-
øúëú íà íèâàòà. Èäâà ïðè íåãîâàòà êûùà åäíà ñïðåòíàòà áúë-
ãàðêà, íàìèðà êëþ÷à, îòâàðÿ è âëèçà âúòðå; íàìèðà íîùî-
âèòý, çàìýñâà è îïè÷à õëýáú, ñãîòâÿ ÿäåíå, äîíàñÿ îòú ÷åø-
ìàòà âîäà è ïðî÷èå. Âðúùà ñå ÷îðáàäæèÿòà è âèæäà, ÷å êûùà-
òà å îòâîðåíà è âñè÷êîòî å ñãîòâåíî. Òÿ íå ïèòà íèêîãî, êî-
ãàòî ïðàâè âñè÷êî òîâà. Òîé âèäýëú, ÷å òÿ å ìíîãî óìíî ìî-
ìè÷å è êàçàëú: “Äîáðå ñè äîøëà ó äîìà.” ×å, àêî âàøàòà
çàòâîðåíà êûùà íå ìîæå äà ÿ îòâîðèòå, äà ñå ðàçøåòàòå âú
íåÿ è äà íàïðàâèòå âñè÷êî, êîåòî å íåîáõîäèìî, òîãàçú íå
ìîæå äà ñå ïîâäèãíåòå.
Ñåãà ìîæå äà ìèñëèòå, äàëè å õóáàâî äà îòâîðèòå êûùà-
òà è äà øåòàòå âúòðå. Íàïðàâè äîáðîòî, íå ïèòàéòå íèêîãî.
Îòâîðåòå êûùàòà, íà êîãîòî è äà å è íàïðàâåòå äîáðîòî. Äîá-
ðîòî âñýêîãà ùå ñå õàðåñà íà ÷îâýêà. Òà òðè íýùà òðýáâàòú:
óìíè áûäåòå, äîáðè áûäåòå è ñèëíè áûäåòå. Òî å çà íàñú.
Ïðú÷êèòý - òîâà å ÷îâýêúòú. Òîé äà áûäå óìåíú. Ëîçàòà -

145
òîâà å äîáðîòî. Õðèñòîñú êàçâà: “Àçú ñúìú ëîçàòà, âèå
ïðû÷êèòý, à Îòåöú ìè çåìëåäýëåöà.” Ñèëàòà å âú Îòöà, Îí-
çè, êîéòî îáðýçâà ïðú÷êèòý. Ñèëíèÿòú å, êîéòî ùå îáðýæå
ïðú÷êèòý. È êîãàòî ñèëíèÿòú òå îáðýçâà è äîéäàòú íýêîè
èçïèòàíèÿ âú æèâîòà âè, âèé íå ñå áåçïîêîéòå, ÷å òîâà ùå
ïðè÷èíè íýêîå ãîëýìî íåùàñòèå âú æèâîòà. Çàùîòî âñýêî
èçïèòàíèå å åäíî îáðýçâàíå è íåïîòðýáíîòî ñå èçõâúðëÿ, à
òîâà êîåòî å ïîòðýáíî ñå îñòàâÿ ñú ïî åäíî îêî, ñú ïî äâå
î÷è, à ïîíýêîãà ñú òðè î÷è. Ïîäú äóìàòà î÷è, àçú ðàçáèðàìú
âúçìîæíîòî âú æèâîòà çà ïîñòèæåíèå.
Äíåñú èìàìå õóáàâú èçãðýâú íà Ñëúíöåòî, åäèíú õó-
áàâú äåíü. Âèå ñïèðàëè ëè ñòå íýêîé ïûòü, äàëè ñòå ñå çà-
ìèñëèëè, êîëêî ñòðóâà äà ñìå íà òîâà ìýñòî. Àêî íèå äàâàìå
êîíöåðòú âú çàëà Áúëãàðèÿ, çà åäèíú è ïîëîâèíà - äâà - òðè
÷àñà ñå ïëàùà 10 000 ëâ., âúîáùå çà äâà ÷àñà - 10 000 ëâ. À
íèå òóêú êîëêî äåíà ñìå âå÷å? Âñýêà ñóòðèíú âèå èäâàòå òóêú.
Ãîëýìú å íàåìúòú íà òîâà ìýñòî. Íå ìèñëåòå, ÷å òóêú å áåçú
ïàðè. Ãîëýìú å íàåìúòú. Íî òý äàðîìú íè ãî îòïóñêàòú. Òóêú,
àêî äîéäàòú äðóãèòý íýìà äà ìèíå òàêà, 10 000 ëâ. ùå èìú
âçåìàòú. Äåñåòü äåíà ïî 10 000 ëâ. - òý ñû 100 000 ëâ. ñàìî
çà íàåìà. Ïîñëå èìàìå äîñòà õóáàâî îñâýòëåíèå. Îñâåíú òî-
âà èìàìå è âúíøíà îáñòàíîâêà. Âú çàëà Áúëãàðèÿ êàêâî ùå
âè ïðèâëå÷å âíèìàíèåòî? Àêî ñðàâíèìú çàëà Áúëãàðèÿ ñú òîçè
ñàëîíú, êîëêî å ãîëýìà ðàçëèêàòà. Åäèíú àìåðèêàíñêè ìèëè-
àðäåðú, àêî äîéäå òóêú, áè ñè ñúãðàäèëú ñàìî çà ÷óäî åäèíú
ïàëàòú, äà ãëåäà ïðèðîäàòà. Òîé ùå ñå íàñëàæäàâà. Ùå èäâà
ñú ñâîÿ àåðîïëàíú è ùå ñè îòèâà. Âú çàëà Áúëãàðèÿ, àêî ñâè-
ðè åäèíú îáèêíîâåíú ìóçèêàíòú, ïîñåòèòåëèòý ùå êàæàòú:
“Îòèäîõà ïàðèòý íàïðàçäíî è ñúæàëÿâàìå, ÷å èçãóáèõìå è
âðåìåòî íàïðàçäíî!” Íî àêî ñâèðè ïúðâîêëàñåíú ìóçèêàíòú,
ùå áëàãîäàðèøú íå ñàìî çà âúíøíàòà îáñòàíîâêà, íî è çà
ìóçèêàòà íà òîçè ìóçèêàíòú. Òà âú òîâà ìýñòî, âú êîåòî ñå
íàìèðàìå íèå, íå å âàæíà ñàìî âúíøíàòà îáñòàíîâêà.
Âú æèâîòà ñè íàó÷åòå ñå äà ñå ìîëèòå. Ìîëèòâàòà å
ïðàâèëåíú ïûòü äà ñå íàó÷èøú êàêú äà ãîâîðèøú íà Ãîñïî-
äà, ÷å êàòî òå ñëóøà Ãîñïîäü, äà îñòàíå äîâîëåíú îòú åçèêà
òè è äà âèäè, ÷å çíàåøú êàêú äà ìó ãîâîðèøú.

146
 Åäèíñòâåíîòî íýùî âú ñâýòà, êîåòî ïðàâèëíî âçåìà è
ïðàâèëíî äàâà, òîâà ñû óñòàòà. Ïîñëå òàìú èìàòå åäèíú èí-
ñïåêòîðú. Òîé èíñïåêòèðà ðàáîòèòý. È èíñïåêòîðúòú ïðàâè
ïîíýêîãà ïîãðýøêè. Èìà åäíà ñëàáîñòü òîé, ÷å íýêîé ïûòü
ñå ïîäêóïâà. Êàòî âçåìåøú íýùî ñëàäêî, òîé ïîäïèñâà è êàç-
âà: “Ìîæå!” Äàâà ìó ñâîáîäåíú õîäú äà ñå ðàçõîæäà íàäîëó.
Íî äîëó èìà åäèíú òîëêîâà âçèñêàòåëåíú èíñïåêòîðú, ÷å àêî
âëåçå íýùî, êîåòî íå å ïîäõîäÿùî, êàçâà: “Âúíú òàêèâà íýùà,
íå èñêàìú äà ãè âçåìà. Âúíú!”
Òà íýêîé ïûòü ìåæäó åçèêà è ñòîìàõà èìà ðàçíîãëà-
ñèå. Åçèêúòú êàçâà: “Áûäåòå ïî-÷åëîâýêîëþáèâú!” À ïúêú
ñòîìàõúòú êàçâà: “Íå, êîåòî âëåçå òóêú, òðýáâà äà áûäå äîñ-
òîéíî!”
Êîé å äîñòîåíú ÷îâýêú? Äîñòîåíú å îíçè, êîéòî å
óìåíú, äîáúðú è ñèëåíú. Íàé-íàïðåäú ùå ïðåäøåäñòâóâà âú
òåáå óìúòú, êîéòî íîñè ñâýòëèíà. Âú òåáå ùå ñå ÿâè òîïëè-
íàòà. Õóáàâèòý ÷óâñòâà ñû, êîèòî íîñÿòú òîïëèíàòà, êîÿòî å
íåîáõîäèìà. È íàé-ïîñëå, äýòî ïðèñûòñòâóâà òîïëèíàòà è
ñâýòëèíàòà, òðýáâà äà äîéäå ñèëàòà, ïîíåæå òÿ òðýáâà äà
ñâúðøè íýêàêâà ðàáîòà. Òà è äíåñú íèå èìàìå äà ñâúðøèìú
åäíà ðàáîòà. Äíåñú èìàìå åäèíú äîáúðú äåíü. Èìàìå äà íàï-
ðàâèìú åäíà ìàëêà ðàçõîäêà. Íî êàòî âúðâèòå, ùå ÷åòåòå
êðà÷êèòý ñè, ùå âúðâèòå îòìýðåíî. È äýòî ñòûïâàòå, î÷èòý
âè ùå áûäàòú ÷åòèðè, ùå áûäàòú îòâîðåíè. È äà îöåíèòå
ìýñòîòî, ïî êîåòî ùå ìèíåòå. Ùå ìèíåòå ñú íàé-äîáðèòý ñè
ìèñëè. Êîãàòî ìàëêîòî äåòå îòèâà íà ó÷èëèùå, êàêâî ùå ìèñ-
ëè? Òðýáâà äà ìèñëè ïîñòîÿííî êàêâî ùå ñòàíå ñú ìàéêà ìó
è áàùà ìó è äàëè ùå ãè íàìýðè, êàòî ñå âúðíå. Íå, òîâà äåòå
ùå òðýáâà äà îòèäå ñú âàñú íà ó÷èëèùå. Ìàéêà ¢ ùå ñâúðøè
äîáðå ðàáîòàòà ñè è òî, êàòî ñå âúðíå ó äîìà ñè, ùå ÿ íàìýðè.
Òà òðýáâà äà áëàãîäàðèòå, ÷å ñòå ïðàòåíè íà êóðîðòú
òóêú íà ïëàíèíàòà. È íà òîçè êóðîðòú âèæòå ñëúíöåòî äíåñú
êîëêî õóáàâî èçãðý. È êîé öàðü áè íàïðàâèëú òàêúâú õóáàâú
äåíü? - Íèêîé. È çà òîçè äåíü ñëóæèòåëèòý Áîæèè - àíãå-
ëèòý, ñû ïðèãîòâèëè âñè÷êî. Ñëúíöåòî èçãðý õóáàâî, ìíîãî
âåñåëî íè ãëåäà, ïîíåæå òî çíàå, ÷å àçú ùå âè ãîâîðÿ, ÷å ÷î-
âýêú òðýáâà äà áûäå óìåíú, äîáúðú è ñèëåíú, ÷å ñâýòúòú å

147
íàïðàâåíú ñú ìíîãî ãîëýìà ìûäðîñòü, ÷å ñâýòúòú âú îñíî-
âàòà ñè å äîáúðú, ÷å òîé èìà äîáðà îñíîâà è ÷å ñâýòúòú ñå
ïîäúðæà ñú Áîæåñòâåíàòà ñèëà. Òîâà Ñëúíöå èñêà äà ïîêà-
æå, ÷å Áîãú å Âñåìûäúðú, Âñåáëàãú è Âñåñèëåíú. Íèå, êîèòî
ñìå äîøëè íà çåìÿòà, íýìà êàêâî äà ñå îáåçñúä÷àâàìå. Êàê-
òî Òîé å ðàáîòèëú, ùå ðàáîòèìú è íèå. Åäèíú ÷îâýêú íå ìî-
æå äà ðàáîòè, àêî íå å óìåíú. Íèå ñåãà âúðâèìú ïî åäèíú
ïûòü íà îòðèöàíèå. ×îâýêú å óìåíú è òðýáâà äà ïðèëîæè
êàêòî òîâà ìëàäîòî ìîìè÷å. Òîé òðýáâà äà âýðâà âú îíîâà,
êîåòî Áîãú å âëîæèëú âú íåãî. È íèêîãà íå ñå îáåçñúðä÷à-
âàéòå îòú íàé-ìàëêèòý ïîñòèæåíèÿ, êîèòî èìàòå. Çàùîòî ãîë-
ýìèòý ïîñòèæåíèÿ âú ñâýòà, êîèòî õîðàòà òúðñÿòú, òý íàé-
ïîñëå òðýáâà äà äîéäàòú. Îíîâà, ìàëêîòî äåòå íýìà êàêâî
äà ñå îáåçñúðä÷àâà. Ìàëêèòý äåöà, èçîáùî ìíîãî ñå îáåç-
ñúðä÷àâàòú. Òý ñû ìíîãî âçèñêàòåëíè. Òý ïðèëè÷àòú íà ãå-
íåðàëú, èñêàòú êàêâàòî çàïîâýäü äàäàòú, äà ñå èçïúëíè. Ìàé-
êàòà è áàùàòà âú ïúðâàòà ãîäèíà ìíîãî çà÷èòàòú äóìèòý íà
ãåíåðàëà. Êàòî çàïëà÷å äåòåòî, ìàéêàòà ùå äîéäå è äåñåòü
ïûòè äà äàäå çàïîâåäè äåòåòî. Äåòåòî ïëà÷å, íî ïëà÷úòú å
çàïîâýäú. Òîâà äåòå ïðîòåñòèðà, çàùîòî ìàéêàòà è áàùàòà
ìîæå äà ñû ïèñàëè ïîâå÷å îòú ñòî ïèñìà, çà äà èìú äîéäå
òîâà äåòå íà ãîñòè è äåòåòî èñêà äà èçïúëíÿòú òîâà, êîåòî å
êàçàëî.
Çåìíèÿòú æèâîòú íèêîãà íå ìîæå äà äàäå íà ÷îâýøêà-
òà äóøà òîâà, êîåòî òÿ èçèñêâà. Ìíîãî âçèñêàòåëíà å äóøà-
òà. Äóøàòà èçèñêâà êàòî ÿ ïîãëåäíåøú, äà ÿ ïîãëåäíåøú ñú
íàé-õóáàâàòà ñâýòëèíà, ñú ìíîãî ìèëú ïîãëåäú; ïîñëå, êàòî
¢ äàäåøú öâýòå, äà ¢ äàäåøú öâýòå ñú íàé-õóáàâîòî óõàíèå.
Àêî ¢ äàäåøú íýùî, êîåòî ¢ äîïàäà, òÿ âñýêîãà îñòàâà äî-
âîëíà. Ïîñëå äóøàòà èçèñêâà, êîãàòî ãîâîðèøú, äà áûäåøú
ìíîãî âíèìàòåëåíú; òÿ èñêà íè íàé-ìàëêî äà íå áûäåøú ðàç-
ñýÿíú; ùîìú âèäè, ÷å ñè ðàçñýÿíú, âåäíàãà ñå äîêà÷à. Ïðåä-
ñòàâåòå ñè, ÷å âèå ãîâîðèòå íýêîìó, à òîé ãëåäà äîëó íà çå-
ìÿòà. Äîïóñíåòå ñåãà, ÷å ìëàäèÿòú ìîìúêú ïèòà ìîìàòà: “Òè
îáè÷àøú ëè ìå?” À ïúêú òÿ ãëåäà äîëó íà çåìÿòà. Êàêâî îç-
íà÷àâà òîâà? Òîé â ñåáå ñè êàçâà: “Íå ìè õàðåñâà òàçè ìî-
ìà.” Òÿ ãëåäà íàäîëó, çà äà ïîêàæå, ÷å å ìíîãî ñðàìåæëèâà.

148
Òÿ èñêà äà êàæå: “Çà òàêèâà ðàáîòè, çà ëþáîâü íå ìîæå äà
ñòàâà âúïðîñú!” È òÿ å ïðàâà. Òÿ ãëåäà äîëó íà çåìÿòà, òÿ
èñêà äà êàæå: “Íèå ñìå äîëó òóêú íà çåìÿòà”. Òÿ å ïðàâà. È
òîé êàçâà: “Òàçè ðàáîòà íýìà äà ÿ áûäå.” Òîé èñêà íýùî,
êîåòî íå ìîæå äà ìó ñå äàäå.
Ñåãà íàñú íè ïèòàòú: “Êàêâî ùå íàïðàâèòå äíåñú?”
Ìíîçèíà îòú âàñú äúðæèòå î÷èòý ñè âñå íàäîëó. Êîãàòî ÷î-
âýêú ìèñëè ñàìî çà ñåáå ñè, òîé ãëåäà ñàìî íà çåìÿòà. Êîãà-
òî ÷îâýêú ãëåäà íà çåìÿòà, êàêâî îçíà÷àâà? Êîãàòî òàçè ìî-
ìà ÿ ïèòà ìîìúêúòú: “Òè îáè÷àøú ëè ìå?” Òÿ êàêâî òðýáâà
äà êàæå? ×å, àêî àçú ñúìú åäíà ìîìà, åòî êàêâî ùå êàæà:
“Òîçè ìîìúêú íå å èçïèòàòåëíà êîìèñèÿ.” Òîé èñêà äà çíàå
äàëè òÿ ãî îáè÷à èëè íå. Àçú áèõú ìó êàçàëú òàêà: “Òè èñêà-
øú äà çíàåøú äàëè àçú òå îáè÷àìú èëè íå. Âñè÷êî, êàêâîòî
èìàøú, äàé ìè ãî è òîãàçú ùå îïèòàøú äàëè òå îáè÷àìú èëè
íå.” Äîêàòî íå ìè äàäåøú âñè÷êî, òè íå ìîæåøú äà îïèòàøú
òîâà, ïîíåæå âñýêîãà ìîæå äà äîéäå åäíî ñúìíåíèå. È ó õî-
ðàòà èìà åäíî ñúìíåíèå âú Áîãà. Õîðàòà íå ðàçáèðàòú Áîãà,
ïîíåæå ãè å ñòðàõú Áîãú äà èìú êàæå: “Òè ãîòîâú ëè ñè äà
ïîæåðòâóâàøú âñè÷êî?” Òîãàâà òè ùå ñè òóðèøú î÷èòý íà-
äîëó.
Âèå ìèñëèòå, ÷å ÷îâýêú àêî ñëóæè íà Áîãà, ùå ñå ëèøè
îòú âñè÷êè çåìíè áëàãà. Íå, òî÷íî îáðàòíîòî å âýðíî. Êîãà-
òî íå ñëóæèøú, ùå ñå ëèøèøú îòú âñè÷êè çåìíè áëàãà. Ñëó-
æåíåòî å åäíî ïîñòèæåíèå âú ñâýòà. Äà ñëóæèøú, òîâà çíà÷è
äà ïîëó÷èøú âñè÷êè áëàãà. À íèå ñå ïëàøèìú îòú ñëóæåíå-
òî. Òè íå ìîæåøú äà ñëóæèøú, äîêàòî íå ñè óìåíú, äîêàòî
íå ñè äîáúðú è äîêàòî íå ñè ñèëåíú. Ñàìî óìíèÿòú, äîáðèÿ-
òú è ñèëíèÿòú ÷îâýêú ìîãàòú äà ñëóæàòú. Êàòî ñëóæèòå, âèå
èìàòå åäíà ñâýòëèíà, ìîæå äà íàïðàâèòå âñè÷êî. Òîâà å êàòî
åäèíú õóäîæíèêú, êîéòî êàòî òåãëè åäíà ëèíèÿ, êàòî âçåìå
÷åòêàòà è íàðèñóâà åäíà êàðòèíà, ìåäú äà òè ïàäíå íà ñúðöå-
òî. È äîáðèÿòú ÷îâýêú, êàòî êàæå åäíà äóìà, êàòî ÿ ÷óåøú,
òîâà å äîñòàòú÷íî, çà äà ñå ïîâäèãíå òâîåòî ñúçíàíèå. Òàÿ
äóìà èìà ìîùíî äåéñòâèå.
Âèå êàçâàòå: “Êàêâî îçíà÷àâà äîáðàòà äóìà?” Åäèíú
ó÷åíèêú ïèòàëú ñâîÿ ó÷èòåëü êàêâî íýùî å äîáðîòî. Ó÷è-

149
òåëüòú ìó êàçàëú: “Òðúãíè ïî ïûòÿ è ùå íàó÷èøú êàêâî íýùî
å äîáðîòî.” Âåäíàãà ãî õâàùàòú ïî ïîäîçðåíèå è ãî îñûæ-
äàòú íà ñìúðòü. Êàòî ãî çàêà÷èëè íà âûæåòî, òîé êàçàëú:
“Ñâúðøè ñå”, òàêà ñè ìèñëåëú ó÷åíèêúòú. Òîé ñè êàçàëú: “Èñ-
êàìú äà çíàÿ êàêâî íýùî å äîáðîòî, íî ñåãà êàêâî ùå íàó÷à,
êàòî ìè ñòåãíàõà âðàòà.” Êàòî ìó ñòåãíàëè âðàòà, öàðüòú äî-
øúëú íà ìýñòîòî è êàçàëú: “Îñâîáîäåòå ãî!” Ñëåäú êàòî ãî
îñâîáîäèëè, ó÷åíèêúòú ðàçáðàëú êàêâî íýùî å äîáðîòî.
Öàðüòú ãî ïîòóïàëú ïî ãúðáà è êàçàëú: “Âúðíè ñå ïðè òâîÿ
ó÷èòåëü è ìó êàæè êàêâî íýùî å äîáðîòî.” Òîé âå÷å èìàëú
åäíà âúòðåøíà îïèòíîñòü, à íå íà äóìè. Öàðüòú êàçàëú: “Ñíå-
ìåòå ãî îòú âûæåòî, íåêà äà ñå âúðíå ïðè ñâîÿ ó÷èòåëü.” Òî-
âà å äîáðîòî âú ñâýòà. Êîãàòî âñè÷êî èç÷åçíå âú ñâýòà, êîãà-
òî âñè÷êî çà òåáå å ðàçðóøåíî, êàçâà ñå: “Äà áûäå ñâýòëè-
íà”, è ñå âúçñòàíîâÿâà òîçè ñâýòú. È âñè÷êèòý òè ðàçðóøåíè
áëýíîâå ñå âúçñòàíîâÿâàòú. È Áîãú òå âúçñòàíîâÿâà ìëàäú è
ñâýæú è ñèëåíú. È òè êàçâà: “Âúðíè ñå ïðè ñâîèòý!”
Äîñåãà ìíîãî ïûòè ñúìú âè ãîâîðèëú. Àçú íàðè÷àìú
íàé-äîáðèÿ ó÷èòåëü âú ñâýòà Áîæåñòâåíèÿ äóõú, êîéòî çà-
ïî÷âà ñú Ëþáîâüòà. Èìà åäèíú ó÷èòåëü íà ëþáîâüòà, êîéòî
ó÷è ñú ëþáîâü. Íýìà ïî-äîáúðú ó÷èòåëü îòú íåãî. Âèå ñåãà
ñòå õîäèëè ïðè ìíîãî ó÷èòåëè. Íýêîè çàïî÷âàòú ñú ñâýòëè-
íàòà, íýêîè ñú ñèëàòà, íýêîè ñú áîãàòñòâîòî, íýêîè ñú âúíø-
íè èçðàæåíèÿ. Òý íå ñû îíåçè ó÷èòåëè, êîèòî ìîãàòú äà âíå-
ñàòú íýùî âú âàñú. Îíçè Ó÷èòåëü, ïðè êîéòî ìîãàòú äà îòè-
äàòú âñè÷êè âýðóþùè, òîâà å Ëþáîâüòà, ïðè êîéòî Ó÷èòåëü
âñýêè ìîæå äà îòèäå è ñú êîéòî Áîæåñòâåíèÿòú Äóõú ñå
èçÿâÿâà. Ñåãà, âñè÷êè ñè ðåøåòå äà îòèäåòå ïðè òîÿ Ó÷è-
òåëü. Âèé ìíîãî ïûòè ñòå õîäèëè ïðè íåãî, òîé å ìíîãî âçèñ-
êàòåëåíú. Êîéòî òðýáâà äà âëåçå âú òîâà ó÷èëèùå, òîé òðýáâà
äà ñå îòðå÷å îòú âñè÷êî âú ñâýòà è îòú ñåáå ñè è îòú ñâîÿ ñè
æèâîòú.
Ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú îòú ñòàðèÿ çàâýòú. Îòú
íåãî ùå âèäèòå çàùî òðýáâà äà ñå îòðè÷à ÷îâýêú. Âú âðåìå
íà Ñàóëà ñå ÿâèëú åäèíú ãîëýìú ãåðîé, íýêîé ñè Ãîëèàòú,
êîéòî ñú ñâîèòý äóìè îáåç÷åñòèëú èçðàèëñêîòî âîéíñòâî.
Äàâèäú îòèøåëú ïðè Ñàóëà, èñêàëú äà ñå áèå. Íàé-ïúðâî öàðü

150
Ñàóëú ãî îáëýêúëú ñú ðèçíèöà, äàëú ìó øëåìú, êîïèå è ïðî-
÷èå. Êàòî ñå îáëýêúëú ñú òýçè òåæêè äðýõè è âçåëú òýçè òåæ-
êè îðûæèÿ, Äàâèäú êàçàëú: “Òýçè ðàáîòè ñû ìíîãî òåæêè. Íå
ìîãà äà ñè ñëóæà ñú òýõú. Àêî îòèäà ñú òýçè íýùà íà áîéíî-
òî ïîëå íèùî íýìà äà ñâúðøà, ùå ìå ïðåòðåïÿòú è àçú ùå ñå
îïîçîðÿ.” Îñòàâèëú òîé ðèçíèöàòà è òåæêèòý îðûæèÿ è øëå-
ìà, âçåëú ñè åäíà ìàëêà òîðáè÷êà, åäíà ïðàøêà è òðè êàìú-
÷åòà. Öàðüòú êàçàëú: “Êàêâî ùå ñâúðøèøú ñú òàçè ïðàøêà?
Äåòèíñêà ðàáîòà!” Íî Äàâèäú çíàåëú äà ðàáîòè ñú òàÿ ïðàø-
êà. Òîé, êàòî òóðèëú ïúðâèÿ êàìúêú âú òàÿ ïðàøêà è çàìýðè-
ëú, êàìúêúòú óäàðèëú Ãîëèàòà ïðàâî âú ÷åëîòî. Òàìú èìà
åäèíú öåíòúðú. È òîãàçú Äàâèäú îòèâà, èçâàæäà íåãîâèÿ íî-
æú è ìó îòñè÷à ãëàâàòà. Íýêîè êàçâàòú: “Ìîæå ëè?” Ïèòàìú:
òè íà çëîòî âú ñåáå ñè ìîæåøú ëè äà ìó îòðåæåøú ãëàâàòà?
Òîâà å çíà÷åíèåòî. ×åëîòî îçíà÷àâà ðàçóìíîòî, ñâýòëèíàòà.
Çíà÷è íà çëîòî ùå òðýáâà äà îòãîâîðèøú ñú ñâýòëèíà - òàçè
ïðàøêà, òîçè êàìúêú. ×îâýêú, êîéòî îòèâà âú ñâýòà äà âîþ-
âà, òîé òðýáâà äà å âúîðúæåíú ñú ñâýòëèíàòà íà óìà ñè, ñú
äîáðîòî è ëþáîâüòà è ñú ñèëàòà.
Âèå ÷åñòî ñå îáåçñúðä÷àâàòå. ×åñòî ïðè ìåíå èäâàòú è
ìè ñå îïëàêâàòú íýêîè, ÷å íå ìîæåëè äà ïýÿòú. À íà òîâà
êûäå å ïðè÷èíàòà? ×å êàêú ùå ïýåøú, êîãàòî âúíú èìà 35
ãðàäóñà ñòóäú. Ðàçáèðàìú åäèíú ñàëîíú îòîïëåíú, êàòî ñà-
ëîíú Áúëãàðèÿ. Òàìú ñå ïýå. Èìà 15 - 20 ãðàäóñà òîïëèíà, òè
ñè ðàçïîëîæåíú, äîáðà å è îáñòàíîâêàòà. Òà ðåêîõú, êîãàòî
íå ìîæåøú äà ïýåøú, ñàëîíúòú íå å äîáðå îòîïëåíú. Ùîìú
âëåçåøú âú îòîïëåíú ñàëîíú, äàðáèòý âú âàñú ùå ñå ïðîÿâÿ-
òú. È àêî íýêîé ïûòü äàðáèòý âú âàñú íå ñå ïðîÿâÿâàòú, òî
òè ñè âú ñàëîíú íåîòîïëåíú. Íå ñå îáåçñúð÷àâàéòå. Íýêîé
ïûòü ìèñëèòå, ÷å íèùî íå çíàåòå, íýêîé ïûòü ïúêú ìèñëèòå,
÷å ìíîãî çíàåòå. È äâåòå íýùà ñû íåâýðíè. Âå÷åðíî âðåìå,
àêî àçú çàâúðòÿ åëåêòðè÷åñêèÿ êëþ÷ú è ñâýòíå ñàëîíà, âèå
ñòå ìíîãî ó÷åíè, ÷åòåòå è ìíîãî çíàåòå. Íî êîãàòî çàâúðòÿ
êëþ÷à âú îáðàòíà ïîñîêà è ñòàíå òúìíî âú ñàëîíà, êàêâî ùå
÷åòåòå. Äà êàæåìú, ÷å òðýáâà äà ÷åòåòå åäíà êíèãà - äåêëà-
ìèðàòå ïîåçèÿòà íà Îìèðà, ÷åòåòå îòú òàÿ êíèãà. Êàòî çà-
âúðòÿ êëþ÷à, ùå ñòàíå òûìíî è êàêú ùå ÷åòåòå Îìèðà? Íå,

151
÷å ñòå íåâåæè, íî íýìàòå óñëîâèÿ - ñâýòëèíà.
Ëþáîâüòà ñå îòëè÷àâà ñú ñëåäíîòî: íýêîé èñêà äà ÷óå
äàëè ãî îáè÷àòú èëè íå. Êàêâî ùå ïèòàøú Ãîñïîäà: “Ãîñïî-
äè, îáè÷àøú ëè ìå èëè íå?” ×å âú ñàìèÿ òîçè âúïðîñú èìàòå
åäíî ñúìíåíèå. Âèå òðýáâà äà íîñèòå òîâà ñúçíàíèå, ÷å Áîãú
âè îáè÷à. Íèêàêâî ñúìíåíèå äà íå âëèçà âú âàøèÿ óìú. Âú
âñè÷êî äðóãî ìîæåìú äà ñå ñúìíÿâàìå, íî ùîìú äîéäåìú
äî Áîãà, íèå òðýáâà äà èìàìå åäíà ìèñúëü. È äà ñå ñúìíÿâà-
ìå âú Áîãà èëè âú ñåáå ñè, èëè âú áëèæíèòý ñè, òî å âñå ðàâ-
íîñèëíî. Èìà íýùî âú ñâýòà, âú êîåòî ÷îâýêú íå òðýáâà äà
ñå ñúìíÿâà è âú êîåòî ñåäè ñèëàòà ìó. Òîé íå òðýáâà äà ñå
ñúìíÿâà âú Áîæèÿòà Ëþáîâü, âú Áîæåñòâåíàòà Ììûäðîñòü.
Òîé íå òðýáâà äà ñå ñúìíÿâà âú Áîæåñòâåíàòà Ëþáîâü; òîé
íå òðýáâà äà ñå ñúìíÿâà âú Áîæåñòâåíàòà ñèëà. Òîâà ñû òðè
íýùà, äî êîèòî êàòî äîéäå, òîé äà èìà ñàìî åäíî ìíåíèå.
Òîé äà ãðàäè âñè÷êî âúðõó Áîæåñòâåíàòà Ìûäðîñòü âúðõó
Áîæåñòâåíàòà äîáðîòà è Ëþáîâü è âúðõó Áîæåñòâåíàòà ñè-
ëà. Òîâà äà áûäå òèëú âú ñúçíàíèåòî âè. Êàòî äîéäå äî òîâà
äà êàæåøú: “Èìà íýùî, çà êîåòî àçú íå ïèòàìú!”
Ñåãà ñëåäóþùåòî, âòîðîòî ïîëîæåíèå å: íèå òðýáâà äà
äîêàæåìú, ÷å îöåíÿâàìå, öåíèìú ðàçóìíîñòüòà âú êîÿòî æèâ-
ýåìú. Íèå îöåíÿâàìå ñâýòà, êàêòî å íàïðàâåíú. Íèå îöåíÿ-
âàìå äîáðîòî, êîåòî Áîãú íè å äàëú. Îöåíÿâàìå ñèëàòà, êîÿ-
òî Áîãú å äàëú íà íàøå ðàçïîëîæåíèå. Çàùîòî âñè÷êè îíýçè
õîðà, ñú êîèòî ùå äîéäåòå âú ñòúëêíîâåíèå, òý íîñÿòú âú
ñåáå ñè òîâà, Áîæåñòâåíîòî. È ñëåäîâàòåëíî, âú äàäåíèÿ ñëó-
÷àé èëè âèé ùå áûäåòå îáðàçà çà Íåãî èëè òîé ùå áûäå îá-
ðàçú çà âàñú. Àêî íýêîé íå âè îáè÷à, îáè÷àéòå ãî âèå. Àêî
íýêîé çà âàñú ìèñëè äîáðå è âèé ìèñëåòå çà íåãî äîáðå. Çà-
ùîòî òîçè, êîéòî íå ìèñëè äîáðå çà âàñú, òîé íýìà ñâýòëè-
íà, òîé íå âè âèæäà, òîé å âú òûìíî. È çàòîâà òîé íýìà ìíå-
íèå. Ìîæå ëè æàäíèÿòú ÷îâýêú äà èìà ëîøî ìíåíèå çà îíçè
õóáàâèÿ áàëêàíñêè èçâîðú? Êàòî äîéäå ïðè íåãî, êàòî ãî ïîã-
ëåäíå, òðåïíå ìó ñúðöåòî. Êàòî âçåìå êàïêà ïî êàïêà. Êàòî
âçåìå îòú òýçè ãëúòêè, êàêâà ðàçòóõà èìà âú íåãî. Òîé íå
ìîæå äà èìà ëîøî ìíåíèå çà òîçè èçâîðú. Ìîæå ëè ãëàäíèÿ-
òú ÷î-âýêú äà èìà ëîøî ìíåíèå çà îíçè,s õóáàâèÿ õëýáú, êîé-

152
òî ìó ñå äàâà, òîé îùå ñú óõàíèåòî ìó ðàçáèðà êàêâî íýùî å
òîçè õëýáú. È êàòî ãî ÿäå, ó íåãî ñå çàðàæäà åäíà âúòðåøíà
áëàãîäàðíîñòü. Ìîæåøú ëè äà èìàøú ëîøî ìíåíèå çà îíçè
÷î-âýêú, êîéòî òå îñâîáîæäàâà îòú âûæåòàòà. Èëè ëîøî ìíå-
íèå çà åäèíú ÷îâýêú, êîéòî òè ïîìàãà. Êúìú òîçè ÷îâýêú íè-
êîãà íå ìîæå äà ñå çàðîäè âú äóøàòà òè åäíî ëîøî ÷óâñòâî.
Ñåãà àçú íå ñúìú çà ñàìîîñûæäàíåòî. Àçú ñúìú çà òîâà äà ñå
èçïðàâè ÷îâýêú. Êàòî âèäÿ åäèíú óìåíú ÷îâýêú, àçú ñå çà-
ðàä-âàìú, çàùîòî èìàìú åäèíú îáðàçåöú. Êàòî âèäÿ åäèíú
ñèëåíú ÷îâýêú, àçú ñå çàðàäâàìú, òîâà å çà ìåíú îáðàçåöú. È
êàòî âèäÿ åäèíú äîáúðú ÷îâýêú, àçú ñå çàðàäâàìú. Âú óìíèÿ
÷î-âýêú, âú äîáðèÿ è âú ñèëíèÿ ÷îâýêú, Áîãú ñå ïðîÿâÿâà. À
ïúêú òàìú, ãäýòî Áîãú ñå ïðîÿâÿâà, çëîòî íå ìîæå äà âçåìå
íàäìîùèå.
È íà âàñú ùå âè äàìú åäíî ïðàâèëî: âèå ñåãà âñè÷êè
èñêàòå äà ñå áîðèòå ñú çëîòî. Òàçè âîéíà ñú çëîòî, îñòàâåòå ÿ
íàñòðàíè. Âñýêîãà, êîãàòî èñêàøú äà ñå áîðèøú ñú çëîòî,
òóðåòå äîáðîòî ìåæäó ñåáå ñè è çëîòî. Òè äà áûäåøú íà
äýñíàòà ñòðàíà, à çëîòî íà ëýâàòà, à ïî ñðåäàòà äà áûäå äîá-
ðîòî. Ëîøèòý õîðà ïîñòàâÿòú ñåáå ñè íà ëýâàòà ñòðàíà, à
ïúêú òóðÿòú äîáðîòî íà äýñíàòà ñòðàíà. À âú öåíòúðà òóðÿ-
òú çëîòî. À ïúêú äîáðèòý õîðà òðýáâà äà òóðÿòú äîáðîòî âú
öåíòúðà, ñåáå ñè âú äýñíàòà ñòðàíà, à çëîòî âú ëýâàòà. Êîãà-
òî äîéäå çëîòî òðýáâà äà çíàåøú, ÷å ìåæäó òåáå è çëîòî å
äîáðîòî. È òîãàçú ìîæåøú äà áûäåøú ñïîêîåíú. Âñè÷êè îíý-
çè åíåðãèè, êàòî èçëýçàòú îòú çëîòî, ùå ìèíàòú ïðåçú äîá-
ðîòî, à äîáðîòî çíàå êàêú äà ñå ñïðàâè ñú òýõú.
Òîâà å çàêîíà íà ïðèñàæäàíåòî. Ùîìú ñå ïðèñàäè åä-
íà êèñåëèöà ñú åäíà ïèòîìíà ÿáúëêà, íýêîÿ õóáàâà ÿáúëêà,
äîáðîêà÷åñòâåíà, òî îíýçè íåäîáðîêà÷åñòâåíèòý ñîêîâå ùî-
ìú ìèíàòú ïðåçú íîâàòà ïðèñàäêà, âåäíàãà ñå èçìýíÿòú. Âñè÷-
êî îíîâà, êîåòî ìèíå îòú çëîòî êúìú äîáðîòîq ñå èçìýíÿ.
Ñåãà íýêîé ïûòü ó âàñú îñòàâàòú ñòàðèòý ðàçáèðàíèÿ, âèå
êàçâàòå: “Êàêú äà íàïðàâèìú òîâà?” Ìíîãî ó÷åíèöè ñà ïèòà-
ëè òàêà: “Íå çíàÿ êàêú äà óãîäÿ íà ìîÿ ó÷èòåëü=” Òîçè ó÷è-
òåëü ïðåïîäàâà ïî ìàòåìàòèêà. Òè ó÷è ìàòåìàòèêàòà, íèùî
ïîâå÷å. Êàòî ÿ èçêàðà[øú], ðåøàâàé äîáðå çàäà÷è è òè ïîñ-

153
òåïåííî ùå èìàøú äîáðîòî óìåíèå. Àêî òè íå ó÷èøú, íå
ìîæåøú äà èìàøú äîáðîòî ìíåíèå íà ó÷èòåëÿ ñè. Òîâà å
ìíîãî âýðíî. Äà êàæåìú, ÷å ó÷èòåëüòú òè ïðåïîäàâà ïî ìó-
çèêà. È àêî òè íå ðàçó÷àâàøú äîáðå óðîöèòå, òîé íå ìîæå äà
èìà äîáðî ìíåíèå çà òåáå. Àêî çàó÷àâàøú äîáðå óðîöèòý
ìó, òîé âñýêîãà èìà äîáðî ìíåíèå çà òåáå. Ñûùîòî å è ïðè
ìàòåìàòèêàòà. Ìíîãî áåçêîðèñòíè ñû ó÷èòåëèòý. Ìîæå äà
èìà íýêîè ìàëêè èçêëþ÷åíèÿ, íî èçîáùî ñû áåçêîðèñòíè.
Àêî åäèíú ó÷åíèêú ñå ñòðàõóâà, ÷å ìîæå äà áûäå çà-
ñýí÷åíú îòú ñâîÿ ó÷èòåëü, ó÷åíèêúòú íå ðàçáèðà. È àêî åäè-
íú ó÷èòåëü [ñå ñòðàõóâà], ÷å ìîæå äà ãî çàñýí÷è ó÷åíèêúòú è
òîé íå ðàçáèðà, òîé íå å ó÷èòåëü. Ó÷èòåëüòú íèêîãà íå ìîæå
äà áûäå çàñýí÷åíú îòú ñâîÿ ó÷åíèêú. È ó÷åíèêúòú íå ìîæå
íèêîãà äà áûäå çàñýí÷åíú îòú ñâîÿ ó÷èòåëü. Àêî åäèíú ó÷è-
òåëü çàñýí÷è ó÷åíèêà, àêî âú íåãî âëåçå ìèñúëüòà äà çàñýí÷è
ó÷åíèêà, òîãàçú òîé íå å ðàçáðàëú ñâîåòî ïðåäíàçíà÷åíèå.
Ñâýòúòú å òîëêîçú tèðîêú. Ó÷èòåëüòú å äàëå÷ú îòú ó÷åíèêà.
È ó÷èòåëüòú íèêàêâà ñýíêà íå èñêà äà õâúðëè âúðõó ó÷åíè-
êà. Ó÷èòåëüòú èñêà äà ó÷è ó÷åíèêà. Ìèñèÿòà íà ó÷åíèêà, çà
êîÿòî òîé å ïðàòåíú íà çåìÿòà, å äà ñâúðøè òîâà ó÷èëèùå è
äà áûäå ïîëåçåíú âú äàäåíú ñëó÷àé íà âñè÷êè ñâîè äðóãàðè.
Íàó÷åòå ñå äà ãîâîðèòå. Íàó÷åòå ñå äà ãîâîðèòå õóáà-
âî, ïîíåæå êàêâîòî ãîâîðèòå, ùå ñå âúðíå ïðè âàñú. Âñè÷-
êèòý âè ðå÷è ñå ôèëìóâàòú. Òàêà êàêòî ãîâîðèòý íýêîìó, èìà
êèíîàðòèñòè, êîèòî ïîñòîÿííî âúðòÿòú è ôèëìóâàòú ðå÷üòà
âè. È íýêîé ïûòü íà êèíî ùå âèäèòå êàêâî ñòå ãîâîðèëè. Êî-
ãàòî çàïî÷íåòå äà èçó÷èòå òîçè ôèëìú, âåäíàãà ùå âèäèòå
ïîãðýøêèòý ñè, ùå ñõâàíåòå, ÷å íå òðýáâà äà ãîâîðèòå òàêà.
Êîå å ïî-ëåñíî äà êàæåòå ñåãà: “Îáè÷àìú âè” èëè “íå
âè îáè÷àìú”? Êîå å ïî-ëåñíî íà ãëàäíèÿ äà êàæå: ÷å ìîæå äà
ÿäå èëè ÷å íå ìîæå äà ÿäå? Àêî ìîæå äà ÿäå, êàêúâú å ãëàä-
íèÿòú? Òîé å çäðàâú ÷îâýêú. Àêî íå ìîæå äà ÿäå, òîâà ïîêàç-
âà, ÷å å áîëåíú. Ñëåäîâàòåëíî àêî âèå êàæåòå, ÷å íå ìîæåòå
äà îáè÷àòå, âèå ñòå íà ñöåíà, íèùî ïîâå÷å. Àêî êàæåòå, ÷å
îáè÷àòå, âèå ñòå çäðàâú ÷îâýêú. È òîãàçú âúïðîñúòú å: ùå
ÿäåòå âú äàäåíú ñëó÷àé òîëêîçú, êîëêîòî å ïîòðåáíî, çà äà
ñå âúçîáíîâÿòú âàøèòý ñèëè. Òà ïúðâîòî íýùî å: âèå òðýáâà

154
äà ìèñëèòå. Ñâýòëèíàòà å âúíøåíú ñòèìóëú çà ëþáîâüòà. Òîâà
å ïðîáóæäàíå íà ñúçíàíèåòî. Ëþáîâüòà íå å äîøëà îùå. Êà-
òî äîéäå ñâýòëèíàòà, òÿ å ïðåäãîâîðú çà Ëþáîâüòà. È ñëåäú
òîâà íàïðàâî íýìà äà äîéäå Ëþáîâüòà. Ëþáîâüòà èäâà íàé-
ïîñëå îòú âñè÷êèòý íýùà. Ïî-ðàíî èäâà ñèëàòà è òîâà, êîåòî
èäå íàé-ïîñëå å Ëþáîâüòà. È ïîíåæå Ëþáîâüòà èäâà ïîñëåä-
íà âú ñâýòà, ñåãà îùå Ëþáîâüòà ÿ íýìà, íî ñå ïðèãîòîâëÿâà.
×ðåçú ñâýòëèíàòà è ÷ðåçú ñèëàòà ñâýòà ñåãà ñå îñâîáîæäàâà,
çà äà áûäåìú ãîòîâè, òà êàòî äîéäå Ëþáîâüòà, äà ìîæåìú äà
ÿ ðàçáåðåìú è ïðèåìåìú. Ñú Ëþáîâüòà ùå ñå èçãðàäè áûäà-
ùàòà êóëòóðà, áûäàùèÿ æèâîòú. Îòú âñè÷êî òðýáâà äà ñå
îòðå÷åìú - îòú âñè÷êè îíýçè ñëàáè è ñòàðè ðàçáèðàíèÿ. Âúð-
õó ñòàðèòý âýÿíèÿ, ñòàðèòý ðàçáèðàíèÿ Ëþáîâüòà íå ìîæå
äà ñå ïðîÿâè.
Òè ïèòàøú: “Êàêâî ùå ñòàíå ñú ìåíú?” Òè àêî èìàøú
ñúçíàíèåòî íà åäíà ìðàâêà, òè ùå îñòàíåøú ñú òîâà ñúçíà-
íèå, êàêâî ùå ïðèäîáèåøú? Êàêâî îãðàíè÷åíèå èìà âú ñúç-
íàíèåòî íà ìðàâêàòà? Èìà åäèíú ìðàâóíÿêú ïðè ìåíå. Äà-
âàìú èìú êàøêàâàëú - íå ãî ÿäàòú. Äàâàìú èìú ïúïåøåíî
ñåìå. È íåãî íå ÿäàòú. Ãëåäàìú, ÷å òý õîäÿòú ïî äúðâåòàòà,
òàìú èìà íýêîè áîðîâèíêè, çðúíöà è òýõú ÿäàòú. Âåãåòàðè-
àíöè ñû. Òàêèâà ðàáîòè, êàòî êàøêàâàëú íå ÿäàòú. Èçõâúðëÿ-
òú ãî íàâúíú. Íî íàìèðàòú çðúíöà è ãè ÿäàòú. Òýçè ìðàâêè
ñû äîñòà ìèðîëþáèâè. Àêî ìðàâêèòý ñû ñòàíàëè âåãåòàðè-
àíöè íà ïëàíèíàòà, íà 2000 ìåòðà âèñî÷èíà, àçú ðàçáèðàìú.
Òý êàçâàòú: “Òîâà, êîåòî äàâàòå, å åäèíú ëóêñú, êîéòî íå ìî-
æå äà ñå íàìýðè íà ïëàíèíàòà, òà ùå áûäåòå òàêà äîáðè äà
íå íè äàâàòå êàøêàâàëú.”
Òà íàé-åñòåñòâåíàòà õðàíà çà ÷îâýøêàòà äóøà, òîâà å
õðàíàòà, êîÿòî èäå îòú Ëþáîâüòà. Òðýáâà äà çàïî÷âà ñú
ñâýòëèíà. Ñâýòëèíàòà è òîïëèíàòà, òîâà ñû õðàíà çà äóøàòà.
Òîâà ñû õðàíè, êîèòî èäàòú îòú Ëþáîâüòà. Ñâýòëèíàòà å ïëî-
äú îòú Ëþáîâüòà. È òîïëèíàòà å ïëîäú îòú Ëþáîâüòà.
Ñâýòëèòý ìèñëè è ñâýòëèòå ÷óâñòâà, òîâà ñû íýùà, êîèòî
õðàíÿòú ÷îâýøêàòà äóøà. È ñëåäú êàòî ñå å íàõðàíèëà äó-
øàòà ñú ñâýòëèíà è òîïëèíà, ñëåäú êàòî ñå å õðàíèëà ñú õó-
áàâèòý ìèñëè è ÷óâñòâà è äîáðèòý ïîñòûïêè, ñëåäú òîâà èä-

155
âà âå÷å Ëþáîâüòà. Òîãàçú âå÷å çà ÷îâýêà ñå îòâàðÿ åäíî íîâî
ïîëå. Åäèíú íîâú ñâýòú ñå ÿâÿâà ïðåäú íåãî. È àïîñòîëú Ïà-
âåëú êàçâà: “Îêî íå å âèäýëî è óõî íå å ÷óëî òîâà, êîåòî Áîãú
å ïðèãîòâèëú çà îíýçè, êîèòî Ãî ëþáÿòú.” Òà öýëèÿ ñâýòú,
âñè÷êàòà ïðèðîäà - òîâà ñû âúçìîæíîñòè çà ïðîÿâåíèå íà
Áîæèÿòà Ëþáîâü, êîÿòî èìà äà îïèòàìå. Íåñìýòíè áîãàòñò-
âà, íåñìýòíè âúçìîæíîñòè èìà. È çà ïýâöè, è çà ìóçèêàíòè,
è çà áàùè, è çà ìàéêè, è çà ñëóãè, è çà õóäîæíèöè, çà âñè÷êè
õîðà èìà íåñìýòíè áîãàòñòâà, âú êàêâîòî è ïîëîæåíèå äà
ñû.
Äðúæòå ìèñúëüòà, ÷å Áîãú äàâà âñè÷êè âúçìîæíîñòè
íà òåáå. Áîãú å îáìèñëèëú çà òåáå è òè íå òðýáâà äà ñå îáåç-
ñúðä÷àâàøú. Âñýêè åäèíú ÷îâýêú, êàêúâòî è äà å, äà áûäå çà
òåáå åäèíú ñòèìóëú çà åäèíú ñòðåìåæú. Òà, âñè÷êè õîðà, êî-
èòî ñðýùàòå, ñû åäíî áëàãî çà âàñú, àêî ðàçáèðàòå. À ïúêú
âñè÷êè õîðà, êîèòî ñðýùàòå, àêî íå ðàçáèðàòå, ñû åäíà ñïûíêà
çà âàñú. Òà, àêî ðàçáèðàòå, ñâýòëèíàòà, äîáðîòî è ñèëàòà ñû
åäíî áëàãî çà âàñú. È âú äîáðèÿ æèâîòú, âú ðàçóìíèÿ æèâîòú
è âú ñèëíèÿ æèâîòú å Áîãú. Âú òýõú Áîãú ñå ïðîÿâÿâà. È âñè÷-
êè õîðà, êîèòî íîñÿòú âú ñåáå ñè äîáðîòî, ðàçóìíîòî è ñèëà-
òà, òý ñû åäíî áëàãî çà âàñú, ñú êîåòî Áîãú âñýêè äåíü âè
ïîñðåùà.
Òà ðåêîõú, êàòî ñå ñðýùàìå ñåãà íà ïëàíèíàòà, èìàéòå
æåëàíèå òàçè ãîäèíà äà ñå âúçîáíîâèòå ñúâñåìú. Íýêîè îòú
âàñú ñòå îñòàðýëè è ìèñëèòå, ÷å ñòå ñòàðè. Íå. Äà îñòàðýå
÷îâýêú å ìíîãî ìû÷íî. Íàé-ìû÷íàòà ðàáîòà å äà îñòàðýå
÷îâýêú. Îòêàêú å ñâýòúòú ñúçäàäåíú, âú íåáåòî èìà ñàìî 24
ñòàðöè. Ìíîãî ìû÷íî ÷îâýêú ñòàâà ñòàðåöú. È ñåãà ñå ïðè-
ãîòîâëÿâà îíçè ñòàðåöú, çà äà ñòàíàòú 25. À ïúêú òóêú íà
çåìÿòà ãè å íàñïîðèëú Ãîñïîäü, ñú ìèëèîíè ñòàðöè èìà. Âèå
ñå îòêàæåòå îòú òàçè èäåÿ. Çà ïîäìëàäÿâàíåòî - ìîæå, à çà
îñòàðÿâàíåòî - îñòàâåòå òîâà. Âñè÷êè ñòàíåòå êàíäèäàòè çà
ìëàäîñòüòà, à ïúêú çà ñòàðîñòüòà, òî å ìíîãî çà âàñú, íåïîñ-
òèæèìî å çà âàñú. Åäèíñòâåíîòî íýùî, êîåòî å íåïîñòèæèìî
çà âàñú, òî å ñòàðîñòüòà. Àêî èñêàòå äà îñòàðýåòå, òî íåâúç-
ìîæíî. Íî àêî èñêàòå äà ñå ïîäìëàäÿâàòå, òî å âúçìîæíî.
Çàòîâà, îáíîâÿâàéòå ñå âú âàøàòà ìèñúëü, âú âàøåòî

156
÷óâñòâî è âú âàøàòà ñèëà è áûäåòå êàòî äåöàòà. È äà íîñèòå
Áîæåñòâåíîòî Çíàíèå, Áîæåñòâåíàòà Ëþáîâü è Áîæåñòâåíà-
òà Ñèëà.

Îò÷å íàøú

Ñåãà, êàòî òðúãíåòå íàãîðå êúìú “Åçåðîòî íà ÷èñòîòà-

òà”, íå áúðçàéòå. Íýêîè áúðçàòú äà ñòèãíàòú ïúðâè. Êàòî ñå
çàïúõòèòå íýêûäå, ñïðåòå ñå è ïî÷èíåòå ñè ìàëêî. Çàùîòî
èìà íýêîè ñåñòðè, êîèòî ìèñëÿòú, ÷å ñû ñòàðè. È ìèñëÿòú,
÷å íå ìîãàòú äà õîäÿòú. Êàòî ñå çàïúõòèòå, êàæåòå: “Ìëàäú
ñúìú!”

6÷.30 ìèí.

(Âåäíàãà îòú Ìîëèòâåíèÿ âðúõú îòèäîõìå ïðè “Åçå-

ðîòî íà ÷èñòîòàòà”. Íà ïîëÿíêàòà íàäú åçåðîòî ñå íàï-
ðàâèõà ïàíåâðèòìè÷íèòý óïðàæíåíèÿ è ñëåäú òîâà ïðè
åçåðîòî ñè óìèõìå ëèöåòî, êðàêàòà.)

Áåñåäà îò Ó÷èòåëÿ
äúðæàíà íà 2 àâãóñòú 1939 ã., ñðýäà, 5 ÷.ñ.
Ìîëèòâåíèÿòú âðúõú ïðè Ñåäåìòýõú Ðèëñêè åçåðà

157
 ÒÚÐÏÅÍÈÅ

Äîáðàòà ìîëèòâà,
Äóõúòú Áîæèé.

Ùå ïðî÷åòà 14 ãëàâà îòú Éîàíà.

“Âñè÷êî âú æèâîòà å ïîñòèæèìî”

Õîðàòà íà íîâàòà êóëòóðà òðýáâà äà ñå îòëè÷àâàòú ñú

òúðïåíèå. Åäèíñòâåíîòî íýùî, êîåòî õîðàòà ñåãà íýìàòú, å
òúðïåíèåòî. Ìíîãî ðýäêî ùå ñå ñðåùíå íýêîé, êîéòî äà å
òúðïåëèâú. Ñýíêàòà íà òúðïåíèåòî õîðàòà íîñÿòú, òîâà å íå-
âîëÿòà, ìû÷åíèåòî, ñòðàäàíèåòî. Òýõú èçäúðæàòú è ìèñëÿ-
òú, ÷å ñû òúðïåëèâè. Èìà åäíî âûòðåøíî ìúðìîðåíå. Òúðïè
íýêîé è íåäîâîëåíú âú ñåáå ñè.
Ïèòàìú: àêî âàñú âè äàäàòú åäíà ïðîãðàìà äà ñúçäà-
äåòå ñâýòà, êàêú ùå ãî ñúçäàäåòå? Âèå ñòå íåäîâîëíè, íî àêî
âèå ñúçäàäåòå åäèí ñâýòú, êàêú ùå ãî ñúçäàäåòå? Àêî âèå
ñúçäàäåòå ñâýòà, ùå òóðèòå ñåáå ñè íà ïúðâî ìýñòî. Òîãàâà
äðóãèòý õîðà êûäå ùýõà äà áûäàòú? Âñýêè îò âàñú èìà ñúç-
äàäåíú ñâîé ñâýòú, âú êîéòî òîé å íà ïúðâî ìýñòî. Ñâýòúòú
ñòðàäà âñå îòú ïúðâåíöè. Äâàìà õîðà ñïîðÿòú, çàùîòî ñû
ïúðâåíöè. Ñåãà òóé, êîåòî ñòàâà âú âàñú, âèæäàòå íå âñè÷-
êèòý íåñúîáðàçíîñòè. Âèæäàòå, ÷å íýêîé ñú âàñú íå ïîñòûï-
âà, êàêòî âèå ðàçáèðàòå. Êàêú òðýáâà äà ïîñòûïè ÷îâýêú?
Àêî âú åäíà ìðà÷íà íîùü, àçú âè îñòàâÿ äà õîäèòå ïî çåìÿòà
è âè êàçâàìú: “Ïðàâî ùå õîäèòå, íýìà äà ñå ñïúâàòå”, ùå
ìîæå ëè äà íå [ñå] ñïúâàòå? Ïèòàìú: ïóñíà âè âú åäíà òúìíà
ñòàÿ, äåòî èìà ñòîëîâå, ìàñè, êàêú ùå ìèíåòå? Ùå íàïðàâè-
òå äîñòà áåëè. Àêî èìà âàçè, ÷àøè, âñè÷êî ùå áóòàòå íà çå-
ìÿòà. Êîé å ïðè÷èíàòà? Íå, ÷å âèå èñêàòå. Çíà÷è âú òúìíàòà
íîùü íå òðýáâà äà ñå äâèæèòå. Êîãàòî å òúìíî ìýñòîòî,
òðýáâà äà ñåäèòå íà åäíî ìýñòî. Âñýêîãà, êîãàòî äâàìà äó-

158
øè ñå êàðàòú, òý ñû âú òúìíà ìåáåëèðàíà [ñòàÿ]. Ïîíåæå
íýìàòú ñâýòëèíà, áëúñêàòú ñå. Ñåãà àêî æèâýåòå âú åäèíú
óðåäåíú ñâýòú, âèå íýìàòå íèêàêâà çàñëóãà. Àêî ñòå äîáúðú,
òàçè äîáðèíà íå ïðîèçòè÷à îò âàñú. Êîãàòî íà åäíà êàìåííà
ñòàòóÿ íýêîé âåëèêú àðõèòåêòú èëè ñêóëïòîðú äàäå åäíà õó-
áàâà ôîðìà è âñè÷êè ÿ óâàæàâàòú, ïî÷èòàòú, äîñòîéíñòâîòî
íå å íà ñàìàòà ñòàòóÿ, äîñòîéíñòâîòî å íà ñàìèÿ õóäîæíèêú,
êîéòî ÿ íàïðàâèëú òàêàâà êðàñèâà. Òÿ å ñàìî åäíî îáÿâëå-
íèå.
Âåäíàæú ãëåäàõú åäèí öàðü, êîéòî ñå ðàçõîæäàøå èçú
ãðàäà Áîñòîíú, âåëè÷åñòâåíú öàðü. Íà áîé èìàøå äâà ìåòðà
âèñî÷èíà, îáëý÷åíú ñú öàðñêà ìàíòèÿ êîðîíà íà ãëàâàòà, ðàç-
õîæäà ñå èçú óëèöèòý è íèêîé îòú àìåðèêàíöèòý íå ìó îá-
ðúùà âíèìàíèå. ×óäÿ ñå, êàêú àìåðèêàíöèòý, êîèòî ñû òîë-
êîâà ëþáîïèòíè, íå îáðúùàòú âíèìàíèå íà öàðÿ. Êàòî ãëå-
äàìú ãúðáà ìó - öýëèÿòú ãðúáú íàïèñàíú ñú îáÿâëåíèÿ, ðàçá-
ðàõú ðàáîòàòà. Òîé å öàðñêà ñòàòóÿ. Àìåðèêàíöèòý êàçâàòú:
“Íèå ñìå ñâèêíàëè, äîñòà ãè èìàìå òàêèâà ñòàòóè.”
Òà ðåêîõú, ñûùåñòâåíîòî âú ñúâðåìåííèÿòú ñâýòú
ïðåäñòàâÿ õîðàòà, íå ñòàòóè. Õóáàâî íýùî ñû ñòàòóèòý, íî
âú òýõú æèâîòú íýìà. Âú ÷îâýêà âûòðå, êîëêîòî è ñêðîìåíú
äà å, âú ÷îâýêà èìà åäíà äóøà, èìà äóõú, èìà óìú, èìà åäíî
ñúðöå, èìà åäíà âîëÿ âûòðå, êîèòî ÷îâýêú òðýáâà äà ãè îáè-
ֈ.
Òà, ïúðâîòî íåùî íà ÷îâýêà òîâà å òúðïåíèåòî, îíîâà
ñúçíàíèå, ÷å òè, ïðè íàé-ãîëýìèòý íåñãîäè íà æèâîòà, ñè óìå-
íú, äà ìîæå äà ìèíåøú òúé, ÷å äà íå íàïðàâèøú ïàêîñòü.
Êàòî ïîñòàâèøú íåùî, äà ãî ïîñòàâèøú òî÷íî íà ìýñòî. Êà-
òî îáúðíåòå âàøàòà äðåõà íàîïàêè è èçëýçåòå ñú íåÿ ìåæäó
õîðàòà, êàêâî ùå êàæàòú? Íýêîé ïûòü õîðàòà íîñÿòú íýêîÿ
äîáðîäåòåëü íàîïàêè îáúðíàòà. Îáúðíàòàòà äîáðîäåòåëú òî-
âà å íåòúðïåíèåòî - åäíà îáúðíàòà äîáðîäåòåëü. Íýêîè õîðà
ñû ìíîãî íåòúðïåëèâè, òúðïåíèåòî å îáúðíàòî íàîïàêè. Çà-
ùîòî çàêîíúòú íà òúðïåíèåòî, òè òðýáâà äà ñå ñïðåøú íà
åäíî ìýñòî. Òúðïåëèâú ìîæå äà áûäåøú äî âðåìå, íå âñýêî-
ãà òúðïåëèâú ìîæå äà áûäåøú. Äîêàòî ñå ïðåìàõíàòú âñè÷-

159
êèòý ïðåïÿòñòâèÿ, äîêàòî èìà òúìíèíà âú òâîÿ óìú, ùå áûäå-
øú òúðïåëèâú, ùå ÷àêàøú äà ñå ìàõíå òúìíèíàòà, òîãàâà ùå
âçåìåøú òâîåòî äâèæåíèå. Íåòúðïåëèâèòý õîðà ñå äâèæàòú
âú òúìíèíàòà. À âú òúìíèíàòà ñå çàðàæäàòú âñè÷êè ñúâðå-
ìåííè íåäîâîëñòâà, êîèòî èìàòå. Äà äîïóñíåìú, ÷å âú ÷îâý-
êà èìà æåëàíèå äà ñå õðàíè - òóé å åäèíú íååñòåñòâåíú æèâî-
òú, æåëàíèåòî. ßäåíåòî å çàêîíú íà îïîçíàâàíå. Òè íå ìîæå
äà îïîçíàåøú åäèíú ïëîäú, àêî íå ãî èçÿäåøú. Ñëåäîâàòåë-
íî êàòî èçÿäåøú ïëîäà, ùå ãî îïîçíàåøú, îáè÷à ëè òå ïëî-
äúòú èëè íå. Àêî òè ïðè÷èíè áîëêà âú ñòîìàõà, òîçè ïëîäú
íå òå îáè÷à; àêî òè äîíåñå ðàäîñòü âú ñòîìàõà, òîçè ïëîäú
òå îáè÷à, òè ùå ñå çàïîçíàåøú ñú íåãî. Ñëåäú êàòî òå îáè÷à,
òîé ùå îòâîðè ìýñòî, ùå âëýçå âú ìîçúêà âûòðå, ùå ãî ðàç-
âåäåøú âú îíçè âåëèêú ñâýòú. Òîçè ïëîäú ùå çàïî÷íå äà ñå
ó÷è âú òåáå.
Òà ðåêîõú, âñè÷êè îíýçè õîðà, êîèòî íå ñû òúðïåëèâè,
ïðè÷èíÿâàòú ãîëýìè ñìóùåíèÿ âúâ íåâèäèìèÿ ñâýòú. Çàòî-
âà âñè÷êèòý õîðà, êîèòî ñû äîøëè òóêú íà çåìÿòà, êîèòî ñû
èçïðàòåíè íà çåìÿòà, ñû îòú íåòúðïåëèâèòý. Îòú íåâèäèìèÿ
ñâýòú âñýêè, êîéòî å íåòúðïåëèâú, ïðàùàòú ãî òóêú äà ñå
ïðåðîäè, äà ñå ó÷è íà çåìÿòà. Òúé ùîòî ùîìú ñòå ñëýçëè íà
çåìÿòà, âèå íå ñòå îòú òúðïåëèâèòý. Íà çåìÿòà ñòå äîøëè äà
íàó÷èòå çàêîíà íà òúðïåíèåòî. È âñè÷êèòý íåñãîäè íà æèâî-
òà ñû ó÷èëèùå, äåòî èñêàòú äà âè ïîêàæàòú, äà âè íàó÷àòú
íà òúðïåíèå. Çàùîòî âñè÷êî âú ñâýòà, êîåòî å ñúçäàäåíî, å
íà ìýñòîòî ñè. Åäíî âàøå ñòðàäàíèå å áëàãî çà äðóãèòý. Íè-
ìà ìèñëèòå, êîãàòî èçÿäàìú åäíà ÿáúëêà, íå å áëàãî çàðàäè
ìåíå. Àêî ÿáúëêàòà íå ðàçáèðà, ùå ñòðàäà. Êàêú ïîñðýùàòå
âèå ÿáúëêàòà. Íàé-ïúðâî âèå ñòå ìíîãî ìåêú. Êàòî ïîãëåäíå-
òå, ïîãëàæäàòå ÿ. Ïîñëå ÿ ñòèñêàòå, îïèòâàòå äàëè òÿ òúðïè è
÷óâàòå åäèíú ìàëúêú çâóêú. “Êîëêî å õóáàâà ëþáîâüòà òè”-
êàçâà òàçè ÿáúëêà. Çûáèòý ïðåäñòàâÿòú ÷îâýøêèòý äîáðîäå-
òåëè. Òè ïîñðýùàø ÿáúëêàòà ñú çûáèòý. Êàçâàøú: “Äîáúðú
äåíü, äîáðå äîøëà, ðàäâàìú ñå, ÷å Ãîñïîäü òå èçïðàòèëú ïðè
ìåíå íà ãîñòè.”
Àç ìîæå äà âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú îòú æèâîòà íà
Åïèêòåòà. Òîé áèëú ðîáú ïðè åäèíú ðèìñêè ïàòðèöèé. Íî

160
ãîñïîäàðüòú áèëú ìíîãî íåäîâîëåíú îòú ñâîÿ ðîáú, ÷å òîé
íèêîãà íå ñå îïëàêâàëú. Êàòî áèåëè, äðóãèòý ðîáè îõêàëè,
âèêàëè, ïëàêàëè, à òîçè, êîãàòî ãîñïîäàðüòú ãî íàêàçâàëú, òîé
ñå óñìèõâàëú. Èñêàëú äà ìó êàæå: “Ìàêàðú äà ñè ïàòðèöèé,
âíèìàâàé, çàùîòî åäèíú äåíü è òè ìîæå äà ñå íàìýðèøú âú
ìîåòî ïîëîæåíèå.” ×óäèëú ñå íà òîçè óïîðèòú ÷îâýêú. Åäèíú
äåíü èñêàëú äà ãî íàêàçâà, çàïî÷íàëú äà ìó íàòèñêà êðàêà,
òîé ìó êàçàëú ñïîêîéíî: “Ãîñïîäàðþ, àêî òàêà ìè íàòèñêàøú
êðàêà, ùå ãî ñ÷óïèøú.” Ñëåäú êàòî ìó ñ÷óïèëú êðàêà, òîçè
ïàòðèöèé ñå îáúðíàëú, îñâîáîäèëú Åïèêòåòà îòú ðîáñòâî,
äàëú ìó ãîëýìà ñóìà è ãî èçïðàòèëú äà ñè îòèâà âú Ãúðöèÿ.
È íàïèñâà ìíîãî èíòåðåñíè ðàáîòè. Òóé å òúðïåíèå. Îòòàìú
íàñåòíå òîçè ïàòðèöèé è Åïèêòåòú ñòàíàëè ïðèÿòåëè. Ïèòà-
ìú: âàøèÿòú êðàêú êîãàòî íàòèñêàòú, êàêâî òðýáâà äà êàæåòå
âèå? Àçú ñúìú âèæäàëú íýêîè, êàòî ñå ïðèáëèæè ïðè òýõú
íýêîé, êàçâàòú: “Êàêâî ìå íàòèñêàøú, íå âèæäàøú ëè?” Äðå-
õàòà êàòî äîêîñíàòú, íå ìîæå äà òúðïè, ÷å ñå ïðèáëèæèëú.
Òèÿ êàìúíè, íà êîèòî ñåäèìú, òý ñû åäèíú âúðõó äðóãè, êàê-
âî ìèñëèòå ó÷àòú - òúðïåíèå. Êàêâà òåæåñòü ñåäè îòãîðå èìú.
Òý òúðïÿòú ñïîêîéíî. Êàìúíèòý ñû ìíîãî òúðïåëèâè. Íà
Åïèêòåòà ôèëîñîôèÿòà äà èìàòå.
Àçú ñ÷èòàìú åäèíú ÷îâýêú, êîéòî íýìà òúðïåíèå, íå-
ìó ìó ëèïñâóâà åäíî êà÷åñòâî - óñòîé÷èâîñòü, òâúðäîñòü íà
õàðàêòåðà. ×îâýêú áåçú òúðïåíèå, õàðàêòåðúòú ìó íýìà îñ-
íîâà, íýìà íà êàêâî äà ñå îáîñíîâàâà. Òâúðäîñòüòà íà ÷îâý-
êà ïðåäñòàâÿ åäíî îòú ìîðàëíèòý êà÷åñòâà. Òâúðäîñòüòà å
çàäíà ñòðàæà íà Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Çà Áîãà êàçâàìå, ÷å Òîé
å äúëãîòúðïåëèâú. Áîãú, êîéòî âèæäà âñè÷êèòý íåäîñòàòúöè
íà õîðàòà, Òîé âçåìà ñàìî âú ñúîáðàæåíèå îòú òèÿ íåäîñòà-
òúöè äà èçêàðà íýêàêâà äîáðîäåòåëü. Òè ñè íåòúðïåëèâú. Âú
êàêâî ñåäè íåòúðïåíèåòî òè? Ñàìî âúâ åäíà ìàëêà ÷àñòèöà
“íå”. È â àíãëèéñêè å “no”. Âú ôðåíñêè ñú êîëêî áóêâè ñå
ðàçëè÷àâà? (-Âú äâå.)
Íåòúðïåíèåòî èìà äâà åëåìåíòà. Åäíîòî íåòúðïåíèå
îòú æåíèòý, äðóãîòî íåòúðïåíèå èäå îòú ìûæåòý. Îòú “Í” å
íà æåíèòý, îò “Å” íà áúëãàðñêè å íà ìûæåòý. Æåíàòà ïðàâè
ìîñòîâå - “Í” íà áúëãàðñêè. Êûäåòî è äà å, æåíàòà ïðàâè

161
ìîñòîâå äà ìèíå. “Å” - òîâà å ìûæúòú, êîéòî îáè÷à äà çà-
ïîâýäâà. “Å” å çàêîíú íà ðàçøèðåíèå. Íî ìûæúòú êàòî ñå
îæåíè, èñêà æåíà ìó äà ñå ïîä÷èíÿâà. Æåíàòà çà äà íàïðàâè
åäíî ïðèìèðèå, òðýáâà äà íàïðàâè åäèíú ìîñòú. Êîé å òîçè
ìîñòú? Òî å ÷îâýøêîòî áëàãîðàçóìèå. Òàìú, äåòî èìà áëà-
ãîðàçóìèå, ïðîòèâîðå÷èÿòà âú æèâîòà ñå óðåæäàòú ëåñíî;
äåòî íýìà áëàãîðàçóìèå, ïðîòèâîðå÷èÿ èìà. Ñëåäîâàòåëíî
æåíàòà ñå ÿâèëà âú ñâýòà, çà äà íàïðàâè åäèíú ìîñòú, äà âíå-
ñå áëàãîðàçóìèåòî âú ÷îâýêà, äà ãî íàó÷è êàêú äà áûäå òúð-
ïåëèâú. Æåíàòà ñúçäàëà íàé-ãîëýìîòî ãëàâîáîëèå íà ìûæà.
Íå íà ìûæà, ìûæúòú è æåíàòà ñåãà ñû ðàçäýëåíè. Ïîäú äó-
ìàòà “ìûæú”, òÿ å åäíà ñàíñêðèòñêà äóìà, íèå ðàçáèðàìå
åäíî ñûùåñòâî, êîåòî òðýáâà äà ìèñëè. Íî èìà åäèíú ìûæú
íà íåòúðïåíèåòî; èìà è åäíà æåíà íà íåòúðïåíèåòî. Òèÿ
ìûæú è æåíà ñå êàðàòú öýëèÿ äåíü è ñå ðàçïðàâÿòú. Åäèíèÿ-
òú èñêà äà ãðàäè ìîñòîâå, íýìà ìàòåðèàëú, íå ìîæå äà ïðàâè
ìîñòîâå. Äðóãèÿòú èñêà äà ñå ðàçøèðè, íî íýìà ìýñòî, íýìà
êîìó äà çàïîâýäâà. Æåíàòà íýìà ìàòåðèàëú äà íàïðàâè ìîñ-
òîâå. Åäèíú ìîñòú äà íàïðàâèøú, âú ñåáå ñè äà ñå ïðèìèðè-
øú. Êîëêî å ìû÷íî õîðàòà äà ñå ïðèìèðÿòú! Ðåêîõú: “Ïðè-
ìèðè ñå!” Íå ìîæå. Òîé å íåòúðïåëèâú. Ðåêîõú, ïðèìèðåòå
ñå. Òðýáâà äà ïðèìèðèøú äâà áðýãà íà ðýêàòà. Òèÿ áðýãîâå
íýìà êàêâî äà ïðèìèðèøú, èñêàøú äà ñå ïðèìèðèøú, ùå íàï-
ðàâèøú åäèíú ìîñòú îòú åäèíèÿ áðýãú äî äðóãèÿ. Ïîíåæå
âîäàòà ãè ðàçäýëÿ, èñêàòú äà ñå ïðèáëèæàòú. Êàçâàòú: “Òý ñå
ñêàðàëè.” Êàêú ñå ñêàðàëè? Òý íèêîãà íå ñû ñå âèæäàëè, âî-
äàòà ãè ðàçäýëÿ. Äâàìà áðàòÿ ñå êàðàòú, ïîíåæå âîäàòà ìè-
íàëà ìåæäó òýõú.
Ðàçïðàâÿòú çà òúðïåíèåòî íà äâàìà àñêåòè÷åñêè ôèëî-
ñîôè, êîèòî ñå ñúñòåçàâàëè çà ãîëýìî òúðïåíèå. Åäèíèÿòú ñå
îòëè÷àâàëú ñú ãîëýìî òúðïåíèå, äðóãèÿòú êàçâàëú, ÷å è òîé
ìîæå äà òúðïè êàòî íåãî. Îòèøúëú åäèíú ïðîñÿêú äà ãè îïè-
òà, êîëêî ìîãàòú äà òúðïÿòú. Îòèâàëú ïðè åäèíèÿ 19 ïûòè äà
ïðîñè è òîé âñå ãî ïðèåìàëú ëþáåçíî è ìó óñëóæâàëú. Ïðè
äðóãèÿ êàòî îòèøúëú ïåòü ïûòè äà ãî ïîñåòè, òîé ìó êàçàëú:
“Âñå ñú òåáå ëè ùå ñå çàíèìàâàìú?” Ïðîñÿêúòú ìó êàçàëú:

162
“Íå òå áèâà òåáå. Àçú 19 ïûòè õîäèõú ïðè òâîÿ ïðèÿòåëü è
òîé âñå ìå ïîñðýùàøå âåñåëú, ïåòü ïûòè ïðè òåáå äîéäîõú
è òè âå÷å êèïíà.”
Òà ñåãà è âèå ñå ñúñòåçàâàòå âú òúðïåíèåòî. Àçú ñ÷è-
òàìú, ÷å âú ñâýòà èìà ñàìî äâå ñûùåñòâà: åäèíú ìûæú è
åäíà æåíà. Àçú ñ÷èòàìú âñè÷êèòý õîðà êîïèå íà òèÿ, êàêòî
âú åäèíú äîìú äåöàòà ñû êîïèå íà áàùàòà è ìàéêàòà. Ùîìú
èìà áàùà è ìàéêà, èìà äåöà; ùîìú íýìà áàùà è ìàéêà, íýìà
äåöà. Ùîìú èìà ñêóëïòóðè, ùå èìà è ñòàòóè; ùîìú íýìà
ñêóëïòîðè, íýìà ñòàòóè. Àêî èìà àðõèòåêòè, ùå èìà êûùè;
àêî èìà çåìëåäýëöè, ùå èìà íèâè äà ñå îðàòú. Àêî èìà ñïè-
ñàòåëè, èìà êíèãè, àêî íýìà ôèëîñîôè, íýìà ôèëîñîôèÿ âú
ñâýòà. Ñëåäîâàòåëíî òúðïåíèåòî ëè òðýáâà äà ñûùåñòâóâà
ïî-íàïðåä èëè òúðïåëèâèòý ñûùåñòâóâàòú? Òúðïåíèåòî òî-
âà å åäíî îòú îñíîâíèòý êà÷åñòâà íà Ëþáîâüòà. Òè íå ìîæå
äà îáè÷àøú, àêî íå òúðïèøú. Òî å åäíî íåðàçáèðàíå. Âèå
âñýêîãà ñòå ãîòîâè äà ïðèåìåòå åäèíú áîãàòú ÷îâýêú. Ñú ÷å-
òèðè î÷è ùå ãëåäàòå äà äîéäå âú êûùè, òîé íîñè ïðîâèçèè,
âñè÷êèòý áîãàòñòâà. Àêî äîéäå âú êûùè åäèíú áåäåíú, íå âè
å ïðèÿòíî. Äâàìà áåäíè õîðà íà åäíî ìýñòî íå ìîãàòú äà
æèâýÿòú. Âèå ñåãà, êîèòî ñòå íåòúðïåëèâè, ñúáðàíè ñòå ñú
äðóãî íåòúðïåíèå. Íåòúðïåíèåòî íà ìûæà ñå å ñúáðàëî ñú
íåòúðïåíèåòî íà æåíàòà è êàòî ñå ñúáðàëè, íå ìîãàò äà ñå
òúðïÿòú. Òúðïåíèåòî íà ìûæà ñå å ñúáðàëî ñú òúðïåíèåòî
íà æåíàòà è êàòî ñå ñúáåðàòú, ìîãàòú äà ñå òúðïÿòú. Àçú âè
êàçâàìú ïðîèçõîäà. Òè íå ìîæå äà áûäåøú òúðïåëèâú, äîêà-
òî íýìàøú åäíà æåíà. Òè íå ìîæå äà áûäåøú òúðïåëèâú,
äîêàòî íýìàøú åäíà ñåñòðà. Òè íå ìîæå äà áûäåøú òúðïå-
ëèâú, äîêàòî íýìàøú åäíà ìàéêà. Òè íå ìîæå äà áûäåøú
òúðïåëèâú, äîêàòî íýìàøú åäèíú áàùà. Òè íå ìîæå äà áû-
äåøú òúðïåëèâú, êîãàòî íýìàøú åäèíú ó÷èòåëü. Òè íå ìîæå
äà áûäåøú òúðïåëèâú, äîêàòî íýìàøú åäèíú ñëóãà.
È òîãàâà Õðèñòîñú ðå÷å: “Àçú ùå èçïðàòÿ äóõà ñè.”
Ùîìú äîéäå Äóõúòú âú òåáå, òî å ìîùíîòî, ñèëíîòî, êîåòî
ùå ñúçäàäå òúðïåíèåòî. Íèå âèæäàìå êàêú Ñëúíöåòî èçðý
òàçè ñóòðèíü, êàêú ñå ïîêàçà. Ó÷åíèòý õîðà êàçâàòú, ÷å òî å

163
åäíà òîïêà, ìàòåðèàëú, íýìà ñúçíàíèåòî âú íåãî. Òî å ãîðå-
ùî âåùåñòâî íà áóíòú. Íàé-ãîëýìèòý áóíòîâíèöè ñû âú
Ñëúíöåòî. Òàìú èìà òàêèâà èçáóõâàíèÿ íà ëàâà ïî íà 200-
300 õèëÿäè êèëîìåòðà. Îêîëî ñòîòèíà, 150, 180 èçáóõâàíèÿ.
Àêî ñìå íà Ñëúíöåòî, ùå èçâúðêíåìú íýêûäå è íýìà äà íè
âèäè íèêîé. Èìà íýùî âú Ñëúíöåòî, êîåòî êèïâà, íî òî íå å
òàêîâà. Âú Ñëúíöåòî èìà åäèíú ñòðåìåæú íà ëþáîâü, äà èçï-
ðàòè ñâîÿòà ïîìîùü êúìú îíýçè, êîèòî ñå íóæäàÿòú. Ñëåäñ-
òâèå íà òîâà èìà åäíî âûòðåøíî ñúñòåçàíèå, êîé äà èäå ïî-
íàïðåäú äà ñëóãóâà. Àêî âèå ìîæåõòå äà âèæäàòå, ùýõòå äà
âèäèòå, òî ñû õèëÿäè è õèëÿäè ðàçóìíè ñûùåñòâà, êîèòî èç-
ëèçàòú êàòî ñëúí÷åâè ëû÷è, îáëý÷åíè ñú ñâîèòý ìàíòèè, òè-
÷àòú ïî âñåëåíàòà è ðàçíàñÿòú ñâýòëèíà. Ïîñëå ïàêú ñå ïî-
êàçâàòú âú Ñëúíöåòî. Èìà òåîðèÿ, ÷å òèÿ ïåòíà, êîèòî ñå ÿâÿ-
âàòú íà Ñëúíöåòî, ñû àíãåëèòý, êîèòî ñå âðúùàòú, îòâàðÿòú
ñå ñëúí÷åâèòý âðàòè è õîðàòà âèæäàòú ñàìî òúìíèòý âðàòè.
Òý ñû ñè ñâúðøèëè ðàáîòàòà, çàòîâà òúìíè ñòàâàò, ãîëýìè
îòâúðñòèÿ èìà.
Òà ïîíýêîãà, êîãàòî âèå ñåäèòå è íýìàòå ñìèñúëú âú
æèâîòà, çàùî èäàòú ñòðàäàíèÿòà? Òý èäàòú äà âè äàäàòú ðà-
áîòà. Ðàäîñòüòà òîâà å åäíà ðàáîòà âúíøíà, ñòðàäàíèåòî å
åäíà ðàáîòà âûòðåøíà. Ñëåäîâàòåëíî êàçâàòú: “Çàùî ñû ñòðà-
äàíèÿòà?” Åäíà âûòðåøíà ðàáîòà ñû. Ñòðàäàíèåòî å åäíà
Áîæåñòâåíà âûòðåøíà ðàáîòà. È òè îùå íå ðàçáèðàøú Áî-
æèèòý ïûòèùà. Íàëè ó÷èòåëèòý âè äàâàòú äîìàøíè ðàáîòè,
äàäàòú âè åäíà ìû÷íà çàäà÷à, òè ðåøàâàøú ïî åäèíú íà÷è-
íú, ïî âòîðè, íå ìîæå äà ðåøèøú, ëýãàøú äà ñïèøú, íå ìî-
æå äà ñïèøú, ñòàâàøú, õâàíåøú ñè ãëàâàòà, ïàêú ñåäíåøú.
Êàòî ðåøèøú çàäà÷àòà, ñòàíå òè ðàäîñòíî. Êàòî èäåøú âú
ó÷èëèùå, çàäà÷àòà å ëåñíà. Ñòðàäàíèÿòà, òîâà ñû äîìàøíè
óïðàæíåíèÿ. Îòú ðåøàâàíåòî íà òèÿ çàäà÷è çàâèñè âàøèÿòú
ïðîãðåñú.
Ñåãà ñïîðåäú âàñú, êàêâî èñêàòå âèå. Àêî íýìà ñòðàäà-
íèå, íýìà è ðàäîñòü. Ùîìú èìà ñòðàäàíèå, ùå èìà è ðàäîñòü;
ùîìú èìà ðàäîñòü, ùå èìà è ñòðàäàíèå. Ñåãà, êîéòî íå ðàç-
áèðà, ùå ñ÷èòà, ÷å ñòðàäàíèåòî å çëî. Ñòðàäàíèåòî å íàé-
ãîëýìîòî áëàãî íà ñúâðåìåííèòý õîðà. Õðèñòîñú, êàòî äîé-

164
äå îòú íåáåòî, ñú êàêâî ãî ïîñðýùíàõà õîðàòà? Íàïðàâèõà
ëè ãî öàðü? Èìàøå ëè íýêîé àïàðòàìåíòú? Íîñýøå ëè òàêà-
âà òîãà êàòî ðèìñêèòý ïàòðèöèè, íýêîé âýíåöú, êîðîíà? Äåéñ-
òâèòåëíî, Òîé èìàøå öàðñêà ìàíòèÿ, Òîé áýøå îáëý÷åíú ñú
íàé-õóáàâàòà ìàíòèÿ íà Ëþáîâüòà. Íà çåìÿòà êàòî äîéäå
ìíîãî îáëý÷åíú áýøå, èçïðîäàäå ñè âñè÷êèòý äðåõè, çà äà
ïîìàãà íà õîðàòà. Íàé-ïîñëå äàäå è ïîñëåäíàòà ñè ìàíòèÿ è
ñè çàìèíà ãîëú îòú çåìÿòà. Ñúáëýêîõà Ãî, âñè÷êî ìó âçåõà è
òàêà ñè çàìèíà. Ïî ÷îâýøêè ãîâîðÿ ñåãà.
Ðåêîõú, ïîíýêîé ïûòü íýêîè ïðîïîâýäâàòú, ó÷àòú ÷å
Õðèñòîñú ñå îòëè÷àâàøå ñú ãîëýìî òúðïåíèå. Èìà åäèíú îá-
ðàçú, ÷å åäíà æåíà ÷óëà, ÷å Õðèñòîñú ëýêóâàëú è íîñèëà ñâîÿ
ñèíú ïðè Õðèñòà äà ãî èçëýêóâà. Åäâà ïðèñòèãíàëà, êîãàòî
Òîé áèëú çàêîâàíú íà êðúñòà è çàïî÷íàëà äà ïëà÷å íà Õðèñ-
òà. Õðèñòîñú ñå ïîìîëèëú äà ìó îòêîâàòú ðûêàòà, òóðèëú
ðûêàòà íà äåòåòî è òî îçäðàâýëî. Ïîñëå ïàêú ìó çàêîâàëè
ðûêàòà. Êîëöèíà îòú âàñú ñòå ãîòîâè äà îòêîâåòå ðûêàòà è
äà íàïðàâèòå åäíî äîáðî è ïàêú äà âè çàêîâàòú ðûêàòà. Ãëå-
äàìú òóêú çà êàêâè ìàëêè ðàáîòè ñå áåçïîêîèòå. ×å íå ãî
ïîãëåäíàëè õóáàâî, áåçïîêîè ñå. Îòú [äå] çíàå, êàêâà íàóêà
èìà? Êàçâà: “Êðèâî ìå ïîãëåäíàõà.” Äå íàìýðè òîçè ûãúëú.
Êàçâà: “Íàïðàâî íå ìå ïîãëåäíà. Òîïëèíà íýìà âú ïîãëåäà.”
Êàêú èçìýðè òåìïåðàòóðàòà, êàçâà, ÷å òîïëèíà íýìàëî âú ïîã-
ëåäà. Ñú êàêúâú óðåäú èçìýðèëú, ÷å òîïëî íå ãî ïîãëåäíàëú?
Äà âè êàæà ñàìàòà èñòèíà êàêú ñåäè: Íå ìîæå õîðàòà
äà âè îáè÷àòú, àêî íå ãè îáè÷àòå. Êîéòî ïðúâú îöåíÿâà ëþ-
áîâüòà òîé å, êîéòî ðàçäàâà ëþáîâüòà. Êîéòî âòîðè îöåíÿâà
ëþáîâüòà, êîé ïðèåìà ëþáîâüòà. Ñëåäîâàòåëíî âú åäèíú è
ñûùú ìîìåíòú íå ìîæå äà äàäåøú òâîÿòà Áîæåñòâåíà ëþ-
áîâü îòú ñåáå ñè. Àêî íå ìîæå äà âúçïðèåìåøú îòú äðóãèãî,
òè íå ìîæå äà èìàøú ëþáîâü. Äâà ìîìåíòà ñû òý âú õàðàê-
òåðà íà ÷îâýêà. Çàùîòî Áîãú å ñêðèòú è âú äîáðèòý è âú ëî-
øèòý õîðà. Íî äà âè êàæà ñåãà: Áîãú å ñêðèòú âú åäíî ñûùåñò-
âî, íàðå÷åíî ìûæú. Òîé ñè ìèñëè, ÷å å ìûæú. Áîãú å ñêðèòú
âú åäíî ñûùåñòâî, êîåòî å íàðå÷åíî æåíà. Ìûæúòú å, êîéòî
èçëýçàëú îòú îáëàñòüòà íà ìèñúëüòà. Æåíàòà å èçëýçëà èçú
îáëàñòüòà íà æèâîòà. Ñúáðàëè ñå íà åäíî ìýñòî, çà äà áû-

165
äàòú ìèñúëü è æèâîòú, âú ñúäðóæèå âëýçëè è çàâçåëè ìýñòî-
òî. Ìûæúòú çàâçåëú óìà, æåíàòà - ñúðäöåòî. Êàðàòú ñå, êîé
äà èìà ïúðâîòî ìýñòî. Ïèòàìú ñåãà: êàêú ùå ïðèìèðèòå, èìà-
òå äâà êðàêà, àêî äýñíèÿòú å ïðúâú âú åäèíú ìîìåíòú, âòî-
ðèÿ ìîìåíòú êàêú ùå áûäå - ëýâèÿòú ùå áûäå ïðúâú, à äýñíè-
ÿòú âòîðú, ïîíåæå äâèæåíèå òðýáâà äà èìà. Ëýâèÿòú êðàêú å
æåíàòà, äýñíèÿòú å ìûæúòú - ìûæúòú ùå èäå íàçàäú, æåíàòà
íàïðåäú. Êîé ùå áûäå ïðúâú? Ìûæúòú ùå áûäå ïðúâú, ïîñ-
ëå æåíàòà ùå áúäå ïúðâà. Êàêâî ñå ðàçðåøàâà âú òîçè âúïðî-
ñú. Ñú äýñíèÿ êðàêú ùå ìèñëèøú, ñú ëýâèÿ êðàêú ùå ÷óâñò-
âóâàøú. Ñú äýñíèÿ êðàêú òè ùå ãîâîðèøú ðàçóìíî, ñú ëýâèÿ
êðàêú êàêâî ùå ïðàâèøú? Ñú ëýâèÿ êðàêú òè ùå óòåøàâàøú
áåäíèòý, ñòðàæäóùèòý, ùå ãè ïðåãúðíåøú, ùå ãè öýëóíåøú,
ùå ãè ëýêóâàøú. Ñú äýñíàòà ðûêà ñå äàâà, ñú ëýâàòà ñå ðàä-
âà. Ñú äýñíèÿ êðàêú ñå òóðÿ îáùèÿ êàïèòàëú âú åäíà áàíêà,
ñú ëýâèÿ êðàêú òîçè êàïèòàëú ñå ðàçïðåäýëÿ, êîìó êàêâî
òðýáâà äà ñå äàäå. Àêî âú òåáå ñúðäöåòî íå å ðàçâèòî, êàïè-
òàëúòú, êîéòî èìàøú, íýìà äà çíàåøú êàêú äà ãî ðàçäàäåøú.
Ñåãà âèå ñòå ñå ñúáðàëè òóêú íà ïëàíèíàòà è àçú èñêà-
ìú äà áûäåòå êàêòî òàçè óòðåøíîòî Ñëúíöå. Äíåñú Ñëúíöå-
òî êàçàëî íà âýòúðà: “Ùå òúðïèøú, ùå äàäåøú äîáúðú ïðè-
ìýðú.” Çàùîòî ìíîãî ñïðèõàâú å âýòúðúòú. Ñåãà ùå ãî ðàç-
ãíýâàòú íýêûäå, ùå çàïî÷íåòå äà ÷óâàòå øåïîòà ìó, òóê-òà-
ìú äà ñå êàðà. Ìèíå ïîêðàé íýêîå äúðâî, êàçâà: “Êàêâî òúð-
ñèøú òóêà?” Ìèíå ïîêðàé êàìú÷å, çàäèãíå ïðàõà. Ùå ìèíå
ïîêðàé âàñú è êàçâà: “Êàêâî ñòå äîøëè òóêú íà ïëàíèíàòà!”
Ùå âè äèãíå äðåõàòà, øàïêàòà. Òîé êàçâà: “Õà, ìàõàéòå ñå
îòú òóêú âå÷å.” Ùî å âýòúðúòú? Òî å ÷îâýøêàòà ìèñúëü. Ïîí-
ýêîé ïûòü ÷îâýêú òðýáâà äà ñïðå ñâîÿòà ìèñúëü.
Âèå ïîíýêîé ïûòü èìàòå åäèíú ÷îâýêú äî âàñú, êîãîòî
íå ìîæåòå äà òúðïèòå, êàçâàòå: “Íåòúðïèìú.” Èëè ðûöåòý
ìíîãî òâúðäè, èëè îòú íåãî èçëèçà íýêîå óõàíèå, íýìà õóáà-
âî óõàíèå, èëè âú î÷èòý èìà íýêûäå íýêîé äåôåêòú, èìà íå-
ùî, êîåòî âàñú âè ñìóùàâà. Ïîìíåòå: òîçè ÷îâýêú å íåäî-
âúðøåíà êàðòèíà. Àêî èäåòå ïðè åäèíú õóäîæíèêú, êîéòî
ðèñóâà, ùå âèäèòå, ÷å èìà èçâåñòíè ùðèõè, ãðîçíà å êàðòè-

166
íàòà. Ñëåä âðåìå ùå ñòàíå îòëè÷íà êàðòèíà, ìèëèîíè ùå ñòðó-
âà. Âèå èìàòå åäèíú ÷îâýêú, Ãîñïîäü ñåãà ãî íàïðàâèëú. Âèå
ñòå âëýçëè âý àòåëèåòî íà Áîãà ïðåäè äà å äîâúðøèëú òàçè
êàðòèíà. Íå å âàøà ðàáîòà äà êðèòèêóâàòå, ÷å êàðòèíàòà íå å
äîâúðøåíà. Íå ñè äàâàéòå ìíåíèåòî çà êàðòèíè, êîèòî íå ñû
äîâúðøåíè. Òàìú å âàøàòà ïîãðåøêà. Òè êàçâàøú ñåãà, ÷å íå
ìîæå äà òúðïèøú íýêîãî. Ïîìèñëè, ÷å òè ñè ïðè Ãîñïîäà.
Ìèñëèøú ëè, ÷å âñè÷êî îíîâà, êîåòî òè ìèñëèøú è ÷óâñòâó-
âàøú Ãîñïîäü ãî óäîáðÿâà? Òè âèæäàøú ìíîãî äåôåêòè. Íå
å äîâúðøåíú ÷îâýêúòú. Ìèñëèòå ëè, ÷å êîãàòî Ãîñïîäü ïðà-
âýøå Àäàìà, êîãàòî Ãîñïîäü ñúçäàäå Àäàìà, âçåìàøå îíàçè
ïðúñòü è ãî ïðàâè âåäíàæú, äâàæú, òðèæú, ìíîãî ðýäêà áýøå
òàçè ïðúñòü. Åäèíú íåãúðú, êàòî ïðîïîâýäâàëú êàêú Ãîñïîäü
ñúçäàëú ÷îâýêà, êàçàëú, ÷å òðè äíè íà åäèíú ïëåòú, òðè äíè
ãî ñóøèëú. Äðóãú íåãúðú ãî ïèòàëú: “Àìè ïëåòà êîé ãî íàï-
ðàâèëú?” Êàçâà: “Òî íå å âàøà ðàáîòà.” Åäíè êàçâàòú, ÷å ïúð-
âîòî ñúùåñòâî, êîåòî å ñúçäàäåíî, å ÷îâýêúòú, ïëåòúòú êîé
ãî å ñúçäàëú? Âñå òàêè òîçè ïëåòú ñûùåñòâóâà. Âñýêîãà íå-
òúðïåíèåòî ñå ðàæäà ïðè åäèíú ïëåòú. Ïîíåæå êàòî ñå íàï-
ðàâè ìåæäó äâàìà ñúñåäè åäíà ïðåãðàäà, åäèíú ïëåòú è çà-
ïî÷âàòú äà ñïîðÿòú. Íà ïëåòà ñå îïîçíàâàòú. Ïèòàòú: “Çàùî
ïîñòàâèëè ïëåòà?” Èëè ïèòà: “Çàùî âëýçúëú âú êûùè?” Çíà-
÷è åäíà âðàòà òðýáâà äà èìà. Âñýêîãà, ùîìú âëèçàøú âú åäèíú
äîìú áåçú ëþáîâü, ùå òå ïèòàòú: “Êîé òè äàäå ïðàâîòî äà
âëèçàøú.” Ùîìú âëèçàøú ñú ëþáîâü, íèêîé íýìà äà òå ïèòà.
Õîðàòà íà ëþáîâüòà ñû äîáðå äîøëè, íî õîðàòà íà áåçëþ-
áèåòî íèêîé íå ãè èñêà. Ìíîãî åñòåñòâåíî. Àêî âè äàìú åäèíú
äèàìàíòú, äîáðå äîøúëú å, íýìà äà âè îáèäÿ. Àêî âè äàìú
åäèíú äèàìàíòú êàòî êîêîøî ÿéöå, ùå ãî ñ÷èòàòå çà ãîëýìà
ïðèâèëåãèÿ. Àêî âè äàìú åäíî ïà÷å ÿéöå èëè åäèíú ïðîñòú
êàìúêú, ùå áûäå îáèäà.
Ðåêîõú, ñûùèÿòú çàêîíú å: Àêî òè îòèâàøú âú åäèíú
äîìú, òðýáâà äà íîñèøú ïîäàðúöèòý íà ëþáîâüòà. Âëèçàøú
âú êîéòî è äîìú äà å, ùå íîñèøú ñêûïîöåííîñòèòý íà ëþ-
áîâüòà. Òîãàâà ùå áûäåøú äîáðå äîøúëú. Àêî íîñèøú ïðîñ-
òè êàìúíè, íèêîé íå ãè èñêà. Íèå ñìå áîãàòè ñú ÷îâýøêè

167
ïîäàðúöè, íèå íýìàìå íóæäà îòú òýõú. Òðýáâà äà ñå îòêàæå-
ìú. Çà áûäåùå ïîäàðÿâàéòå ñè ñêûïîöåííèòý êàìúíè, íàï-
ðàâåíè îòú ëþáîâüòà. Ïúðâèÿòú êàìúêú äà áûäå íà âàøåòî
Áîæåñòâåíîòî òúðïåíèå.

Îò÷å íàøú

Èìàéòå òúðïåíèåòî íà ìàéêàòà, êîÿòî ïî äåñåòü ïûòè

ñòàâà çà îíîâà êðå÷àòàëî è êàòî ãî ïîãëåäíå, ïîìèëâà ãî è
êàçâà: “Îòú òåáå ÷îâýêú ùå ñòàíå.” Ðåêîõú, ñëóøàéòå êîãàòî
âàøàòà ìàéêà âè ãîâîðè. Áëàãîäàðåòå íà Áîãà çà îíîâà, ãîëý-
ìîòî òúðïåíèå.

Áåñåäà äúðæàíà íà 4 àâãóñòú 1939ã.

Ïåòúêú 5 ÷.ñ.
íà Ìîëèòâåíèÿ âðúõú

168
 ÑÂÝÒËÈÍÀ, ÒÎÏËÈÍÀ È ÑÈËÀ

Íåáåòî ÷èñòî ñèíüî.

Âðåìåòî ìåêî, ñëàáú âýòúðú.
Ñëúíöåòî èçãðý â 5 è 31 ÷àñà ñóòðèíòà

Íåêà âñýêè òàéíî äà ïðî÷åòå Îò÷å íàøú.

Ùå ïðî÷åòà 18 ãëàâà îòú Åâàíãåëèåòî íà Èîàíà.

“Äóõúòú Áîæè”

Âú ñâýòà èìà òðè âàæíè ðàáîòè. Âñýêè, êîéòî èñêà äà

ñëåäâà Áîæåñòâåíèÿ ïûòü, èëè äà áûäå ó÷åíèêú, äà äúðæè
óìúòú ñè, ñúðäöåòî ñè è âîëÿòà ñè âú èçïðàâíî ïîëîæåíèå.
Ùîìú ìàñëîòî èçòè÷à èçú ãúðíåòî, ãúðíåòî íå å çäðàâî; ùîìú
âîäàòà èçòè÷à èçú øèøåòî, øèøåòî íå å çäðàâî. Èìà äâå
îïàñíîñòè. Ïðåç ïóêíàòèíèòý âîäàòà èçòè÷à. È ùîìú èçú øè-
øåòî èçòå÷å âîäàòà, îòâúíú ùå ñå âëýå íýùî, êîåòî å ìúòíî.
È öýëèÿòú æèâîòú å ñúçäàäåíú îòú ïðîòèâîðå÷èÿ. Âçåìåòå
ñåìåéñòâîòî. Ìàéêàòà ñú ëþáîâü ðàæäà äåöàòà, ñûùî è áà-
ùàòà ñú ëþáîâü ñå îòíàñÿ êúìú òýõú. Äåöàòà ñû êàòî àíãåë-
÷åòà. Íî ñëåäú âðåìå ñå ðàæäà åäíî íåäîðàçóìåíèå è ìåæäó
ðîäèòåëèòý è äúùåðÿòà èëè ñèíà. Ìîæå áàùàòà èëè ìàéêà-
òà, èëè ñèíúòú, èëè äúùåðÿòà äà ñû ïóêíàòè øèøåòà. Ìîæå
ìàéêàòà äà å çäðàâà, à áàùàòà äà å ïóêíàòú; èëè ìîæå áè
äúùåðÿòà äà å çäðàâà è ñèíúòú äà å ïóêíàòú. Íî ïèòàìú: àêî
äîïóñíåìú, ÷å âñè÷êè øèøåòà ñû çäðàâè è íýìà ñïîðàçóìå-
íèå, êàêú ùå ñè ãî îáÿñíèòå? Íÿìà ñïîðàçóìåíèå ìåæäó òýõú.
Ïèòàìú: êîãàòî äâàìà õîðà ñå êàðàòú çà èìóùåñòâîòî íà áà-
ùà ñè, êûäå å ïðè÷èíàòà? Ïðè÷èíàòà å âú ñëåäóþùåòî. Ïðè-
÷èíàòà ñåäè âú òîâà, ÷å áàùàòà óìèðà. Áàùàòà å âèíîâàòú,
÷å óìèðà. Çàùîòî, àêî áàùàòà íå áýøå óìðýëú, ñèíîâåòý íå
ùýõà äà ñå êàðàòú. Âú ïðèò÷àòà íà áëóäíèÿ ñèíú ñå ðàçêàçâà,

169
÷å ìëàäèÿòú ñèíú èñêàëú íàñëåäñòâîòî ñè. È áàùàòà ãî èçï-
ðàùà, çà äà íå ãî îáèäè, äà íå ìèñëè ñèíúòú, ÷å áàùà ìó å
ëîøú. Ñèíú ìó îòèâà è ïîõàð÷âà âñè÷êî. Âðúùà ñå è âèæäà,
÷å áàùà ìó å ïðàâú. È ñúçíàâà ïîãðýøêàòà ñè. Íàé-ïúðâî
òîé å ìèñëèëú, ÷å áàùà ìó íå å òîëêîâà äîáúðú è ÷å òîé
òðýáâà äà áûäå ñâîáîäåíú. Íî ùîìú ñå âðúùà íàçàäú, áàùà-
òà ñå ïðèìèðÿâà ñú ìàëêèÿ ñèíú, à ïúêú ñå ñêàðâà ñú ãîëý-
ìèÿ. Ãî-ëýìèÿòú âèæäà, ÷å áàùàòà äàâà óãîùåíèå íà ìàëêèÿ
ñè ñèíú è êàçâà: “Êàêâî èìà? Àçú òîëêîâà ãîäèíè ðàáîòèõú è
íèêàêâî óãîùåíèå íå ìè äàäå, à ñåãà, êàòî äîéäå ìëàäèÿòú,
òè óñòðîè óãîùåíèå.” Áàùà ìó êàçâà: “Çàùî ñå ñúðäèøú,
âñè÷êî êàêâîòî èìàìú å òâîå.”
Ñåãà âèå, êîèòî ìå ñëóøàòå, íýêîè ñòå îòú ìëàäèòý
ñèíîâå, à íýêîè îòú ñòàðèòý. Êîãàòî áàùà ìó äàäå ïàðèòý íà
ìëàäèÿ ñèíú, ìëàäèÿòú ñèíú êàçà, ÷å áàùà ìó å ìíîãî äî-
áúðú. È êàòî ñå âúðíà ïîçíà ïîãðýøêàòà ñè. Ãîëýìèÿòú ñèíú
íå ïðèçíà, ÷å áàùà ìó å ïðàâú.
Ñåãà âèå èñêàòå äà îòèäåòå âú ñâýòà äà íîñèòå Íîâîòî
ó÷åíèå. Âú êàêâî ñåäè Íîâîòî ó÷åíèå? Òî íå å áèò-ïàçàðñêî
ó÷åíèå. Àêî îòèäåòå âú ñâýòà, äà òóðèòå ðåäú è ïîðÿäúêú, äà
òóðèòå ðåäú è çàêîííîñòü, òý ñè èìàòú ìíîãî ïî-äîáðè çàêî-
íè. Òý ñè èìàòú ðåäú. Îïðåäåëÿòú àâòîìîáèëèòý îòú êîÿ ñòðà-
íà äà ñå äâèæàòú îòú ëýâî èëè îòú äýñíî. Ïîñëå èìàòú êûùè
ïîñòðîåíè, ïëàùàòú îïðåäåëåíè äàíúöè, èìàòú ñè ñâåùåíè-
öè è ó÷èëèùà, íà êàêâî ùå ãè ó÷èøú? Èëè àêî âëýçåøú âú
íýêîé äîìú, ïàêú êàêâî ùå ãè ó÷èøú? Êàêú äà ñå îáè÷àòú
ëè? Òý çíàÿòú êàêú äà ñå îáè÷àòú. Íà êàêâî ùå ãè ó÷èøú? Íå
òðýáâà äà ïðàâèòå ïîãðýøêàòà, êîÿòî íàïðàâè ñòàðèÿòú ðàêú.
Ñòàðèÿòú ðàêú êàçàëú íà ñèíà ñè, êàòî èçëýçå èçú ðýêàòà: “Ñèí-
êî, ïðàâî ùå âúðâèøú. Âñè÷êè äà âèäÿòú, ÷å ïðàâî âúðâè-
øú.” Ìàëêèÿòú ðàêú êàçàëú: “ß, ìè ïîêàæè! Àçú ïîäèðú, òè
îòïðåäú.” Ñòàðèÿòú òðúãíàëú è ñèíúòú êàçàëú: “È àçú âúðâÿ
êàòî òåáå.” Íà êûäå âúðâè ñòàðèÿòú ðàêú: âú äýñíî èëè âú
ëýâî? Âú ëýâî. Êàòî îòèäåøú âú íýêîè äúðæàâè, ùå âúðâè-
øú âú ëýâî. È êàòî ñå âðúùàø - âú äýñíî.
Êîå âú ñâýòà å êðèâî? Ïîãðýøêàòà å, êîãàòî åäíî áëà-
ãî ãî òúðñèøú çà ñåáå ñè, íå èñêàøú òîâà áëàãî äà ãî ñïîäå-

170
ëÿòú è äðóãèòý õîðà, òè ñ÷èòàøú, ÷å òè ñè äîñòîéíèÿòú, à
ïúêú äðóãèòý íå ñû äîñòîéíè. Íàïðèìýð âèå ìîæå äà ñïîðè-
òå òàçè ñóòðèíü êîé îòú âàñú âèäýëú ïî-äîáðå èçãðýâà íà
Ñëúíöåòî. Òîâà çàâèñè îò âàøèòý î÷è. Õóäîæíèêúòú, êàòî
ïîãëåäíå Ñëúíöåòî, äðóãîÿ÷å ùå ãî âèäè. Ìíîçèíà îòú âàñú,
êîèòî íå ñòå õóäîæíèöè, ñòå ãî âèäýëè ìàëêî ïî-äðóãîÿ÷å.
Âèå îáè÷àòå Ñëúíöåòî, íî êúìú îáýäú íå ìîæå äà ãî ïîãëåä-
íåòå. Íå å ïðèÿòíî äà ãî ãëåäàøú. È êîëöèíà ìîæå äà ãëåäà-
òå òîâà Ñëúíöå 5 ìèíóòè? Ñåãà, îòú êûäå ïðîèçòè÷àòú ïðî-
òèâîðå÷èÿòà? Ïåòúðú ìèíàâàøå çà åäèíú ñìýëú ÷îâýêú, êîé-
òî îáè÷àøå Õðèñòà. È êàçâàøå Ïåòúðú: “Àêî âñè÷êè ñå îò-
ðåêàòú îòú Òåáå, àçú íå!” Òîâà êàçâàøå ìîùíèÿòú, çíàìåíè-
òèÿòú Ïåòúðú. È êàòî äîéäîõà äà ãî õâàíàòú, òîçè ñìýë÷àêú
èçâàäè íîæú è îòñå÷å óõîòî íà Ìàëõà. Òîé íå ìó áëúñíà ãëà-
âàòà, íî ìó îòñå÷å óõîòî. Èñêàøå äà ìó êàæå: “Òè óìåíú ëè
ñè, òè ñëóøàøú ëè, çíàåøú ëè êîãî õâàùàøú? Õðèñòîñú ìó
êàçà: “Òóðè ñè íîæà âú íîæíèöàòà! Ñú åäíî îòñè÷àíå íà óõî-
òî, íå ñå îïðàâÿ òàçè ðàáîòà. Òðýáâà äà óìðå íýêîé.” Ïåòú-
ðú èñêàøå ñú ìíîãî ìàëêî, ñú åäíî óõî, äà ñå óðåäè öýëàòà
âîéíà è âðàãîâåòý äà ñå ïîáýäÿòú. Õðèñòîñú êàçâà: “Íå, åäè-
íú òðýáâà äà óìðå íàé-ìàëêî âú åäíà âîéíà. È àêî íå óìðå,
îòú òàÿ ðàáîòà íèùî íå ñòàâà.”
Âèå ïîíýêîé ïûòü èñêàòå äà èçïðàâèòå ñåáå ñè ñàìî ñú
åäíî óõî. À òðýáâà äà ñå ìðå. Çíàåòå ëè, êàêâî çíà÷è óìèðà-
íåòî? Àêî òè íå ìîæåøú äà óìðåøú çà óìðàçàòà, çà áåçâýðè-
åòî, çà âñè÷êè ïðîòèâîðå÷èÿ âú ñâýòà, êîèòî ñìóùàâàòú äó-
øàòà òè, òàçè ðàáîòà íýìà äà ñå ñâúðøè. Ñú åäíî óõî íå ñå
ñâúðøâà. Óìèðàíå àçú âçåìàìú âú ñëåäíèÿòú ñìèñúëú: äà ìè-
íåøú îòú åäèíú ñâýòú âú äðóãú. Óìèðàíå íå çíà÷è äà óì-
ðåøú è äà èç÷åçíåøú, à äà ìèíåøú îòú åäèíú ñâýòú âú äðó-
ãú. Îòú åäíè ðàçáèðàíèÿ âú äðóãè, îòú ñìúðòü êúìú æèâîòú.
Èìà åäíî óìèðàíå îòú æèâîòú âú ñìúðòü, òî å äðóãî.
Òà ðåêîõú, âñè÷êàòà ìû÷íîòèÿ å âú ñëåäíîòî: ïîìíåòå
åäíî - ÷îâýêú íèêîé íå ìîæå äà ãî èçïðàâè, àêî òîé ñàìú íå
èñêà äà ñå èçïðàâè. Íåâúçìîæíî å ïî íèêîé íà÷èíú äà èçïðà-
âèøú íýêîãî. Ïî çàêîíú íå ìîæåøú äà ãî èçïðàâèøú. Äàæå
è åäèíú ñèíú, êîéòî å ðîäåíú îòú áàùà ñè, áàùàòà íå ìîæå

171
äà ãî èçïðàâè. Íýêîé ïûòü íèå èñêàìå äà èçïðàâèìú õîðàòà.
È ïðèâèäíî ñå ñàìîçàáëóæäàâàìå, ÷å ìîæåìú äà ãè èçïðà-
âèìú. Íýêîé ïûòü è âú ñåáå ñè ìèñëèìú, ÷å ñìå ñå èçïðàâè-
ëè. Íî êîãàòî äîéäå èçïèòàíèåòî, âèæäàìå êîëêî å ñëàáú ÷îâ-
ýêú. ß, íà îíàçè ìàéêà âçåìåòå êðàñèâàòà äúùåðÿ? Êàêâî ùå
áûäå íåéíîòî ïîëîæåíèå? Êàçâàòú, ÷å ÷îâýêú òðýáâà äà áûäå
ôèëîñîôú, õëàäíîêðúâíî äà ïîñðýùà âñè÷êèòý ðàáîòè. Íî
êàòî âçåìåòå êðàñèâàòà äúùåðÿ, è ìàéêàòà íýìà äà áûäå õëàä-
íîêðúâíà. Âçåìåòå ñèíúòú íà áàùàòà, è áàùàòà íýìà äà áûäå
õëàäíîêðúâåíú; âçåìåòå ïàðèòý íà áîãàòèÿ ÷îâýêú è òîé íýìà
äà áûäå õëàäíîêðúâåíú. Âçåìåòå êðàñîòàòà íà ìîìàòà è òÿ
íýìà äà áûäå õëàäíîêðúâíà; âçåìåòå çäðàâåòî íà ÷îâýêà è
òîé íýìà äà áûäå õëàäíîêðúâåíú; âçåìåòå îðûæèåòî íà âîé-
íèêà è òîé íýìà äà áûäå õëàäíîêðúâåíú.
È êàêâî ðàçáèðàòå ïîäú õëàäíîêðúâåíú? Êàçâàòú:
“Õëàäíîêðúâåíú.” Òàÿ äóìà íå å òîëêîç óìýñòíà. Êàçâàòú:
“Òðýáâà ñú õëàäíîêðúâèå äà ïîñòûïâàìå.” Íèìà ðèáèòý íå
ñû õëàäíîêðúâíè? Êàçâàòú, ÷å íýêîé áèëú õëàäíîêðúâåíú è
òúðïåëèâú. ×å íýìà ïî-õëàäíîêðúâíè îòú ðèáèòý. Òý ãúëòà-
òú ðèáèòý öýëè. Õëàäíîêðúâíî ãè ãúëòà[òú] öýëè. Åäèíñòâå-
íîòî äîáðî íýùî âú õëàäíîêðúâèåòî å ñëåäíîòî: íà ÷îâýêà,
êàòî ìó èçñòèíàòú ðûöåòý, íå ìîæå äà êðàäè. Êàòî ìó èçñòè-
íàòú óñòàòà, íå ìîæå äà ÿäå. È âúëêúòú, êàòî çàìðúçíå, ñâå-
òèÿ ñòàâà. Íî êàòî ãî ðàçìðàçèøú, âúëêú ñòàâà. È îâöàòà,
êàòî ÿ çàìðàçèøú, ñâåòèÿ ñòàâà. Òðåâà íå ïàñå. Íî êàòî ÿ
ðàçìðàçèøú, ïàêú å îâöà. Ïàêú ïàñå. Êàêâî òðýáâà äà ÿäå
âúëêúòú? Àêî òàçè îâöà èìàøå 500 ãðàäóñà òîïëèíà, áè ëè ÿ
ÿëú âúëêúòú? Ïîíåæå îâöàòà èìà òåìïåðàòóðà áëèçî äî ÷îâ-
ýøêàòà, 37 ãðàäóñà, âúëêúòú ÿ ÿäå. Âúëêúòú êàçâà: “Ïîãðýø-
êàòà íà îâöàòà å, ÷å èìà ìàëêà òîïëèíà. À ïúêú àçú îáè÷àìú
ñòóäåíè ðàáîòè, çà ðàçõëàæäàíå.” Íàëè àêî îòèäåòå âú Àìå-
ðèêà ëýòíî âðåìå, êîãàòî å ãîðåùî, îáè÷àòú äà ïèÿòú ñòóäå-
íè íàïèòêè îòú ïîðòîêàëè, îòú ëèìîíè, âèøíè, ÿáúëêè, êðó-
øè. Êàòî ïèÿòú ñòóäåíè ïèòèåòà, íà âñè÷êè àìåðèêàíöè ñòî-
ìàñèòý ñû âñå ðàçâàëåíè îòú ñòóäåíîòî. Ïðàâà ëè å ôèëîñî-
ôèÿòà íà âúëêà? Íå å ïðàâà. Ïèòàì ñåãà: àêî ñåäíå ÷îâýêú è
ïî÷íå äà âúçïèòàâà âúëêà è ìó êàçâà: Òè íýìà äà ÿäåøú îâ-

172
öåòý”, âúëêúòú êàêâî ùå êàæå? Òîé ùå êàæå: “Êàêú íýìà äà
ñå ÿäàòú îâöåòý, ÿ ìè êàæè!”
Òîãàçú çàêîíúòú å òîçè: Òîçè âúëêú, êîéòî å èçÿëú õè-
ëÿäè îâöå, êàêâî ùå ñòàíå ñ íåãî? Êàêú ùå îïðàâäàåòå ïðî-
òèâîðå÷èÿòà? Âúëêúòú êàçâà: “Íèå ÿäåìú îâöè, çà äà ñòàíåìú
îâöè, ïîíåæå ñìå ìíîãî ëîøè.” Âúëêúòú ÿäå îâöè, çà äà ñòà-
íå îâöà. Òîãàâà àêî åäèíú âúëêú ÿäå îâöè, çà äà ñòàíå îâöà,
êàêâî ëîøî èìà âú òîâà? È àêî âñè÷êè îâöè ñû áèëè âúëöè è
ñû ñòàíàëè îâöè, òîãàçú êàêâî ëîøî èìà âú òîâà, ÷å ñû ÿëè
îâöå? Îòú êàêâî ñòàíàõà âúëöèòý? Âúëöèòý êàçâàòú: “Âñè÷-
êè íèå ñòàíàõìå âúëöè ïî åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà, ÷å ñå îòêà-
çàõìå äà ÿäåìú îâöå. È ïîíåæå ñúçíàâàìå ñâîÿòà ïîãðýøêà,
çàïî÷íàõìå äà ÿäåìú îâöå.” Àêî íå ÿäåøú îâöå, âúëêú ùå
ñòàíåøú. Àêî ÿäåøú îâöè, îâöà ùå ñòàíåøú. Àêî ñå îòêàæå-
øú îò Ëþáîâüòà, âúëêú ùå ñòàíåøú. Àêî ïî÷íåøú äà ÿäåøú
Ëþáîâüòà, îâöà ùå ñòàíåøú. Âú æèâîòà ïðîòèâîðå÷èå íýìà.
Íå, ÷å íýìà ïðîòèâîðå÷èå, íî èìà íýùî äðóãî. Ïèòàìú åä-
íîãî, íà êîãîòî ðûöåòý ñû èçñòèíàëè, òîé êàçâà: “Íå ìè å
ñòóäåíî.” Ïîñëå êàçâà: “Íå ìîãà äà ñâèðÿ, çàùîòî ðûöåòý
ìè ñû ïðåìðúçíàëè.” Òîé êàçâà, ÷å íå ìó å ñòóäåíî, à íå
ìîæå äà ñâèðè. Êàòî å ñòóäåíî, íå ìîæå äà ñâèðè. Êàòî äîé-
äå òîïëèíàòà, ùå ñâèðèøú. Âú ñàìèÿ ÷îâýêú, êîãàòî òîé ïî-
æåðòâóâà âú ñåáå ñè íàé-õóáàâàòà ñâîÿ ìèñúëü çà åäíà ëîøà
ìèñúëü, êàêâî ïîñòèãàøú?
Àçú çíàìú åäèíú ïðèìýðú, êîéòî ñå å ñëó÷èëú âú Áúë-
ãàðèÿ, âú òóðñêî âðåìå. Åäèíú ãîëýìú òúðãîâåöú âú Âàðíà
ñå å íàó÷èëú äà èãðàå íà êîìàðú. Òîâà å õàçàðòíà èãðà. Êàòî
çàëàãàëú, çàëàãàëú, çàëîæèëú âñè÷êî è íàé-ïîñëå çàëîæèëú è
æåíà ñè. È êàòî çàëîæèëú è æåíà ñè, òÿ òîãàâà ñå ðàçâýëà ñú
íåãî, íèùî ïîâå÷å. Îòêàçàëà ñå îòú íåãî. È àêî òè, êàòî çà-
ëîæèøú âñè÷êî, çàëîæèøú è íàé-õóáàâîòî âú ñåáå ñè, òîãà-
âà ñú òåáå ùå ñòàíå òîâà, êîåòî ñòàíà ñú òîçè ãúðêú, ÷å æåíà
ìó ñå îòäåëèëà îòú íåãî. È òîãàâà ùå èçãóáèøú. Òè êàçâàøú:
“Çàùî èçãóáèõú òàçè äîáðîäåòåëü?” - Çàùîòî ñè ÿ çàëîæèëú.
×å àêî ìîìàòà çàëîæè ñâîèòý óáåæäåíèÿ çà ÷åðíèòý î÷è íà
åäèíú ìîìúêú, àêî òÿ çàëîæè âñè÷êèòý ñè äîáðîäåòåëè, êàê-
âî ùå ¢ äîíåñàòú òýçè ÷åðíè î÷è? Ùå ÿ ïî÷åðíàòú, íèùî

173
ïîâå÷å. È âñýêà åäíà ìîìà, êîÿòî å çàëîæèëà ñâîèòý äîáðî-
äåòåëè, çà ÷åðíèòý î÷è íà ìîìúêà, òîé ÿ ïî÷åðíÿ. È ñëåäú
êàòî ñå îæåíè, òîé ùå òóðè íà ãúðáà ¢ âñè÷êèòý ¢ ïðåñòûï-
ëåíèÿ, êîèòî èìà âú íåÿ, íýìà äà îñòàâè ïðåñòûïëåíèå, êîå-
òî òîé äà íå ¢ ïðåïèøå. Îáõîäåòå öýëèÿ ñâýòú è ùå âèäèòå,
÷å ìëàäèòý ìîìöè ïðèïèñâàòú íà ìëàäèòý ìîìè âñè÷êèòý
ïðåñòûïëåíèÿ. Íýêîÿ ìîìà ïîæåðòâóâà âñè÷êèòý äîáðîäå-
òåëè çà ðûöåòý íà åäèíú ìîìúêú. Êàçâà òÿ: “Íåãîâèòý ðûöå
ñû àíãåëñêè, êîëêî ñû êðàñèâè ïðúñòèòý ìó. Ïúðâèÿòú
ïðúñòú, âòîðèÿòú, òðåòèÿòú, ÷åòâúðòèÿòú, ïàëåöúòú ìó! Ïðúñ-
òè íà õóäîæíèêú!” À ïúêú ñëåäú êàòî ñå îæåíè çà íåãî, òîçè
õóäîæíèêú ñòàâà êàòî êàïåëìàéñòîðú. È êàçâà: “Ðàçú, äâà,
òðè è ïðî÷èå.” È òÿ ïî÷âà äà ïýå. Íýêîè êàçâàòú, ÷å òÿ ïëà-
÷åëà. Âñýêè áè ïëàêàëú îòú òàêèâà “àíãåëñêè ðûöå”.
Ðåêîõú, ìëàäèÿòú ìîìúêú òðýáâà äà ïðåïèøå íà ñâîÿ-
òà âúçëþáëåíà âñè÷êèòý äîáðîäåòåëè. Òîâà å âúçâèøåíîòî è
áëàãîðîäíîòî. Ìëàäèÿòú ìîìúêú íå òðýáâà äà ñòàâà êàïåë-
ìàéñòîðú, íî äà ñòàíå õóäîæíèêú. È õóäîæíî äà ¢ êàæå: “ß,
ìè ïîçèðàé.” È òÿ äà ïîçèðà, è òîé äà íàïðàâè õóáàâè êàðòè-
íè. Òîé ùå ãè ïðîäàâà è õóáàâî ùå æèâýÿòú. È òîé ùå êàçâà:
“Êàêâà êðàñàâèöà å òÿ! Êàêúâú àíãåëú!” À ïúêú ñåãà ìëàäè-
ÿòú ìîìúêú ñêðèâà ÷åòêèòý è áîèòý, çàòâàðÿ âñè÷êè âðàòè è
¢ êàçâà: “Òè âå÷å íýìà äà îòèâàøú íèêûäå! Íèêîé äà íå òå
âèæäà.” È òÿ îñòàâà çàòâîðíèöà.
Ñåãà àçú ùå âè êàæà ñëåäíîòî, íå çíàÿ êàêú ùå ìå ðàç-
áåðåòå: Îòú âàñú ïî-õóáàâè õîðà íå ñúìú âèæäàëú âú ñâýòà.
È ñúìú íàìèñëèëú äà âè ðèñóâàìú âå÷å. Õóäîæíèêú ñúìú
âå÷å. Ñëåäú êàòî ìèñëèõú, ìèñëèõú, ðåêîõú ñè: Ùå âçåìà
âå÷å ÷åòêàòà. Òýçè õîðà òðýáâà äà ñå ðèñóâàòú, ÷å ñâýòúòú
äà âèäè êàêâè õîðà èìà. Òîâà ñû êðàñèâè àíãåëè, íèùî ïîâå-
÷å. ×å òàêà å! Ðàçáèðà ñå, òàêà å. Íàëè êàçâàòú, ÷å âñè÷êè
õîðà ñû îòú Áîãà íàïðàâåíè. ×å èìàëè êàëü, òîâà - îíîâà, ùå
èç÷èñòèìú êàëüòà è ùå âèäèìú Áîæåñòâåíîòî âú òýõú. Ùå
ïî÷íåìú ñú õóáàâîòî, Áîæåñòâåíîòî âú òýõú. ×îâýêú èìà
åäèíú Áîæåñòâåíú Äóõú, äóøà, óìú, ñúðäöå è âîëÿ. ×îâýêú
èìà åäíè Áîæåñòâåíè óñòà, åäèíú Áîæåñòâåíú íîñú, èìà åä-
íî Áîæåñòâåíî òýëî. Âñè÷êî âú ÷îâýêà å Áîæåñòâåíî. Âú åäè-

174
íú ñìèñúëú àçú ãîâîðÿ âýðíî. Åäèíú ÷îâýêú è êàòî å ëîøú,
äà âèäè[øú] äîáðîòî âú íåãî. Àçú ãëåäàõú åäèíú ìîìúêú,
íåãîâàòà âúçëþáëåíà ìÿçà íà àðàáêèíÿ, ÷åðíà å, à ïúêú òîé
êàçâà: “Êàêâà êðàñîòà å òÿ! Êàêúâú àíãåëú å òÿ!” Êàêâî ùå ìó
êàæåøú? Àêî ìó êàæåøú, ÷å íå å êðàñèâà, òîé ùå ñå íàõâúð-
ëè îòãîðå òè. Òîé êàçâà: “Êðàñèâà å! Êîëêî å ñðû÷íà!” À ïú-
êú àçú ãëåäàìú ñðû÷íîñòüòà ¢, ÷å íàé-ïúðâî êúðïàòà íà ãëà-
âàòà ¢ íå å çàâèòà êàêòî òðýáâà. Âèæäàìú, ÷å êîñàòà ¢ íå å
â÷åñàíà êàêòî òðýáâà. À ïúêú òîé êàçâà, ÷å å â÷åñàíà äîáðå.
Çàùî íà íýêîè õîðà êîñèòý ñû êúäðàâè, à íà äðóãè -
ãëàäêè. Çàùî íà íýêîè õîðà êîñèòý ñû ìåêè, à íà äðóãè ñû
òâûðäè è îñòðè? Çàùî íà íýêîè õîðà íîêòèòý ñû øèðîêè, à
ïúêú íà äðóãè - òåñíè? Çàùî íà íýêîè õîðà íîêúòú å òåñåíú,
à íà äðóãè å øèðîêú; íà íýêîè - êûñú, à íà äðóãú - äúëúãú.
Èìà åäèíú àíåêäîòú: Åäèíú àìåðèêàíåöú èìàëú åäèíú èç-
êóñòâåíú íîñú, íàïðàâåíú. Òîé ïîâèêàë åäèíú çíàìåíèòú õó-
äîæíèêú, êîéòî çàïî÷íàëú äà ãî ðèñóâà. È êàòî ãî ðèñóâàëú,
îíçè ÷îâýêú âú êûùè ïîáóòíå íîñà ñè ìàëêî è íà äðóãèÿ
äåíü õóäîæíèêúòú ïî÷âà äà ïîïðàâÿ íîñà. ×îâýêúòú ó äîìà
ñè ïàêú ïîáóòíå íîñà è íà äðóãèÿ äåíü õóäîæíèêúòú ïàêú ñè
ãî ïîïðàâè. È ñëåäú åäèíú ìýñåöú õóäîæíèêúòú ìó êàçâà:
“Òè ñè åäèíñòâåíèÿòú ÷îâåêú, ÷èéòî íîñú íå ìîãà äà íàðè-
ñóâàìú. Áàìáàøêà íîñú èìàøú! Êàêú ùå ãî ðèñóâàøú!”
Èñêàìú äà ðåêà ñëåäíîòî: Íå ðèñóâàéòå èçêóñòâåíè íî-
ñîâå! Íå ùå ìîæåøú. Íèêîãà íå ïðèìèðÿâàé òîâà, êîåòî íå
ìîæå äà ñå ïðèìèðè. Òè êàçâàøú: “Àçú èìàìú äà òè äàâàìú,
íî ìè ïðîñòè.” Íå, íå. Ïëàòè íà ÷îâýêà, íèùî ïîâå÷å. Íèêî-
ãà âú ñâýòà òè íå ìîæåøú äà ñå ïðèìèðèøú ñú Áîãà, äîêàòî
íå Ãî îáè÷àøú, íèùî ïîâå÷å. Ìîæåøú äà ñå ðàçêàéâàøú,
ìîæåøú äà ïëà÷åøú. Ëþáîâüòà å, êîÿòî ïðèìèðÿâà íýùàòà
âú ñâýòà. Ïðè òàÿ Ëþáîâü âñè÷êî ìîæå äà ñòàíå. Äâàìà äó-
øè ñå êàðàòú ñàìî çà ñòî ëåâà. Äâàìàòà 20 ãîäèíè íå ñå
ñðýùàòú çà òèÿ ïàðè. Êîãàòî äîéäå Ëþáîâüòà, òÿ ùå ãè ïðè-
ìèðè. Êàêâî å òîâà äà ñå êàðàøú çà ñòî ëåâà? Ìîæå ëè äà
ñòàâà âúïðîñú çà ñòî ëåâà? Êàçàëú òè íýêîé íýêîÿ îáèäíà
äóìà. ×å àêî òå áýøå îáèäèëú íà ôðåíñêè èëè àíãëèéñêè,
ùýøå ëè äà ñå îáèäèøú? -Íå. Íî ùîìú òè ãîâîðè íà ðàçáðà-

175
íú áúëãàðñêè åçèêú, òè ñå îáèæäàøú. È àêî áýøå òè ãîâîðè-
ëú õóáàâè äóìè íà ôðåíñêè åçèêú, íå ùýøå äà ðàçáåðåøú.
Èìà åäèíú àíåêäîòú: Îòèâà åäèíú áîãàòú àìåðèêàíå-
öú âú íåáåòî è êàçâà: “Ìíîãî äîáðèíè íàïðàâèõú âú ñâýòà.”
Ñâåòè Ïåòúðú ãî ïèòà: “Êàêâè äîáðèíè?” -“Íàïðàâèõú öúðê-
âà.” Ñâåòè Ïåòúðú ìó êàçàëú: “Íî òè íå ÿ íàïðàâè îòú Ëþ-
áîâü, à çà ñëàâà îòú õîðàòà. Íå âúðâè òîâà òóêú.” Îíçè êàçà-
ëú: “Íàïðàâèõú ó÷èëèùå.” Àïîñòîëú Ïåòúðú ìó êàçàëú: “Ó÷è-
ëèùå ñè íàïðàâèëú ïàêú çà ñëàâà îòú õîðàòà. Òîâà ïàêú íå
âúðâè. Êàæè íýùî, êîåòî ñè íàïðàâèëú, áåçú äà å çà ñëàâà
îòú õîðàòà.” Îíçè ìèñëèëú, ìèñëèëú, òîé ãîëýìè ðàáîòè
íàïðàâèëú, íî âñå çà ñëàâà îòú õîðàòà. Íàé-ñåòíå äîøëî ìó
íà óìú ñëåäíàòà äîáðèíà, êàçàëú: “Åäèíú äåíü îòèâàõú íà
ðàáîòà è åäíà âäîâèöà âúðâý ïîäèðå ìè è àçú ¢ äàäîõú åäè-
íú äîëàðú, çà äà íå ìå ñìóùàâà.” È àïîñòîëú Ïåòúðú êàçàëú:
“Ñåãà âå÷å ìîãà äà òå çàâåäà ïðè Ãîñïîäà è Òîé ìîæå äà òå
ïðèåìå. Çà äðóãè äîáðèíè íýìà äà òå ïðèåìå Ãîñïîäü, íî çà
òîçè äîëàðú ùå òå ïðèåìå.” Ïåòúðú ãî çàâýëú ïðè Ãîñïîäà è
ðàçïðàâèëú íà Ãîñïîäà âñè÷êèòý ìó äîáðèíè. Ãîñïîäü êàçà-
ëú: “Äàéòå ìó äâà äîëàðà è ãî ïðàòåòå íà çåìÿòà.”
Ðåêîõú ñåãà, àçú áèõú âè ïðåïîðû÷àëú âñè÷êè äà ñòà-
íåòå ñåãà õóäîæíèöè! Äîñòà õóäîæíèöè èìà òóêú. ×åòèðè,
ïåòü, øåñòü õóäîæíèöè èìà, íî áèõú æåëàëú âñè÷êè äà ñòà-
íåòå õóäîæíèöè è äà ðèñóâàòå íàé-õóáàâè ðàáîòè. Çàäàéòå
ñè åäèíú âúïðîñú èìàòå ëè ïîíå åäèíú ÷îâýêú âú ñâýòà, êî-
ãîòî äà îáè÷àòå òîëêîçú, ÷å ñòå ãîòîâú îòú ëþáîâü êúìú íå-
ãî íà âñè÷êè æåðòâè. Íå äâàìà, íî åäèíú ïîíå, íî äà ãî îáè-
÷àòå òàêà, ÷å äà ñòå ãîòîâè äà íàïðàâèòå âñè÷êè æåðòâè çà
íåãî. Òîçè èäåàëú çà âàñú ìîæå äà áûäå èëè Áîãú èëè âàøèÿ
áëèæåíú èëè âèå ñàìèòý. Íî è ñåáå ñè àêî îáè÷àòå, ëþáîâü-
òà êúìú ñåáå ñè äà áûäå òàêàâà, ÷å äà ïîæåðòâóâàòå âñè÷êî
çà íåÿ. È ñåáå ñè àêî îáè÷àòå, è Áîãà àêî îáè÷àòå, è áëèæíèÿ
àêî îáè÷àòå, ëþáîâüòà âè äà áûäå òàêàâà, ÷å äà ñòå ãîòîâè íà
âñè÷êè æåðòâè, çà òîçè êîãîòî îáè÷àòå. Îò äåòî è äà çàïî÷-
íåòå å äîáðå. Òà çàïî÷í¡òå èëè ñú ñåáå ñè, èëè ñú áëèæíèÿ
ñè, èëè ñú Áîãà. Íî äà îáè÷àòå åäíîãî. È çà ëþáîâüòà äà ñòå
ãîòîâè äà íàïðàâèòå âñè÷êè æåðòâè. Âú òîâà å ñèëàòà íà ÷î-

176
âýêà. Êîãàòî ÷îâýêú ñú ñâîÿòà âîëÿ ìîæå äà ïîæåðòâóâà âñè÷-
êî, òîé å õóäîæíèêú. Êîãàòî ÷îâýêú ñú ñâîåòî ñúðäöå ìîæå
äà ïîæåðòâóâà âñè÷êî, òîé å õóäîæíèêú; êîãàòî ÷îâýêú ñú
ñâîÿ óìú ìîæå äà ïîæåðòâóâà âñè÷êî, òîé å õóäîæíèêú. Âåä-
íúæú àçú ãëåäàõú åäèíú àìåðèêàíñêè õóäîæíèêú, êîéòî äà-
âàøå èçëîæáà. È âú âðåìå íà èçëîæáàòà òîé ïîêàíè ïóáëèêà-
òà äà ìó íà÷åðòàÿòú êàêâàòî è äà å ëèíèÿ è òîé, èçõîæäàéêè
îòú òàÿ ëèíèÿ, òóðÿøå ÿ òàêà íà ìýñòî, âñè÷êè ëèíèè òàêà
íàìýñòâàøå, ÷å èçëèçàøå íýùî êðàñèâî. Òóðèõà ìó ñòîòèíà
ëèíèè, êðèâè. È ñú òýõú òîé èçðèñóâàøå íýùî ìíîãî õóáà-
âî. Åòî åäèíú ìàéñòîðú!
Íà âñýêà åäíà ïîãðýøêà, êîÿòî å òóðåíà âú âàñú, âèå
äà ¢ íàìýðèòå ìýñòîòî. Çàùîòî è ïîãðýøêèòý ñû ÷àñòè îòú
íýùî õóáàâî. Âñè÷êî, êîåòî å áåçîáðàçíî âú ñâýòà, å èçëýç-
ëî îò Ëþáîâüòà. È àêî å òóðåíî íà ìýñòî, òî íå å âå÷å åäèíú
íåäîñòàòúêú, íî åäíà äîáðîäåòåëü. À âñýêà åäíà äîáðîäå-
òåëü, êîÿòî å èçëýçëà îòú öýëîòî, ìèíàâà âå÷å çà ïðåñòûïëå-
íèå. Ñëåäîâàòåëíî ïðåñòûïëåíèÿòà, êîèòî ñûùåñòâóâàòú â
ñâýòà, ñû äîáðîäåòåëè èçâàäåíè îòú öýëîòî. Ïðåñòûïëåíèå
å àêî ïðåõðàíèøú åäèíú ÷îâýêú. Òóðèøú ìó ïîâå÷å îòêîë-
êîòî òîé ìîæå äà ÿäå. Ïðåñòûïëåíèå å êîãàòî åäíà ìàéêà
õðàíè äåòåòî ñè ñú òâúðäà õðàíà. Âú äàäåíèÿ ñëó÷àé òÿ òðýáâà
äà ãî õðàíè ñú ìëýêî. Àêî ãî õðàíè âú ïúðâèÿ ìýñåöú ñú
òâúðäà õðàíà, ìîæå äà ãî óìîðè. Ñëåäîâàòåëíî âñè÷êè ëîøè
ðàáîòè ñû ëîøè ïî åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà, ÷å íå ñû íà ñâîå-
òî âðåìå. Ñåãàøíîòî ëîøî, ùå áûäå ñëåäú âðåìå äîáðîäå-
òåëü. Òâúðäàòà õðàíà, êîÿòî çà åäíî ìàëêî äåòå íå å íà ìýñòî,
ñëåäú âðåìå, êîãàòî çàÿêíàòú çûáèòý ìó, òÿ ùå áûäå íà ìýñòî.
Òà ðåêîõú, íýêîé ïûòü ñå ñëó÷âà äà äåéñòâóâà òîçè çà-
êîíú: Íàé-ïúðâî âèå âú æèâîòà ñè ìîæå äà íå ÷óâñòâóâàòå
íèêàêâè ñòðàäàíèÿ, à âñå ðàäîñòè. Íî êîëêîòî ïîâå÷å ïîðàñ-
òâàòå, èäâàòú è ñòðàäàíèÿòà. Ñåãà èäâà òâúðäàòà õðàíà, êîÿ-
òî òðýáâà äà ñå äúâ÷å. Çûáèòý ñû áýëè. Òîâà å äîáðîäåòåëü-
òà. Àêî âàøàòà õðàíà íå ìîæåòå äà ÿ äúâ÷åòå ñú âàøèòý çûáè,
âèå ñòå ñëàáú ÷îâýêú. Àêî ìîæåòå äà ÿ äúâ÷åòå, âèå ñòå ñè-
ëåíú ÷îâýêú. Âçåìåòå âûãëåäâóîêèñà, êîéòî óìîðÿâà õîðà-
òà, à äàâà æèâîòú íà ðàñòåíèÿòà. Ðàñòåíèÿòà îòú òîçè âûãëåä-

177
âóîêèñú èçêàðâàòú õóáàâàòà õðàíà. Òà òðýáâà äà äîéäàòú ãå-
íèàëíè õîðà è ñåãàøíîòî çëî äà ãî ïðåâúðíàòú âú äîáðî. Çà
âú áûäåùå íèå ùå áûäåìú ñèëíè è ìîùíè è ùå ìîæåìú ñå-
ãàøíîòî çëî äà ãî ïðåâúðíåìú âú äîáðî è äà äàäåìú íà õî-
ðàòà òýçè ïëîäîâå. Êàêòî ðàñòåíèÿòà ïðåâðúùàòú âûãëåäâó-
îêèñà âú ñëàäêè ïëîäîâå, òàêà ïðàâåòå è âèå. È æåëàÿ íà âñèí-
öà âè äà áûäåòå ãåðîè è äà ìîæåòå, ïîäîáíî íà ðàñòåíèÿòà,
äà ïðåâðúùàòå âûãëåäâóîêèñà íà ñëàäêè ïëîäîâå.

Äîáðàòà ìîëèòâà

Îòú òúìíèíàòà êúìú ñâåòëèíàòà!

Îòú ñòóäà êúìú òîïëèíàòà!
Îòú áåçñèëèåòî êúìú ñèëàòà!

6 è 30 ÷àñà

(Óïðàæíåíèÿòà ïðè òðåòîòî åçåðî.)

13 ïëàíèíñêî ñëîâî îòú Ó÷èòåëÿ

íåäýëíî óòðèííî ñëîâî
6 àâãóñòú 1939ã. 5 ÷àñà ñóòðèíòà
Ðèëà, íà Ìîëèòâåíèÿ âúðõú

178
 ÏÎÑÒÎßÍÍÎÒÎ ÂÚ ÆÈÂÎÒÀ*

Ñûùåñòâóâàòú äâà âèäà ïðîÿâè âú æèâîòà: íåèçìýííè

èëè ïîñòîÿííè è èçìýííè èëè íåïîñòîÿííè. Êîãàòî èçó÷à-
âàòú ÷îâýøêèÿ õàðàêòåðú, ó÷åíèòý íàìèðàòú è äâàòà âèäà
ïðîÿâè âú ÷îâýêà. Òý çíàÿòú ïðè÷èíèòý çà òýçè ïðîÿâè.
Ñûùåâðåìåííî òý çíàÿòú è ìýñòàòà íà öåíòðîâåòý, êîèòî
ñû ñâúðçàíè ñú òèÿ ïðîÿâè. Çàïðèìýðú, íà âûòðåøíàòà ÷àñòü
íà ïðúñòèòý âú ÷îâýøêàòà ðûêà èìà îñîáåíè ãúíêè, îñîáåíè
ëèíèè, êîèòî ìû÷íî ñå èçìýíÿòú. Ó íýêîè õîðà òèÿ ëèíèè ñå
çàâèâàòú âú âèäú íà ñïèðàëà, íà îõëþâú è ò.í. Ïî òýõú ñå
ïîçíàâà õàðàêòåðà íà ÷îâýêà. Êðèìèíàëíàòà ïñèõîëîãèÿ èç-
ïîëçóâà òèÿ ëèíèè çà îòêðèâàíå íà ïðåñòûïíèöèòý. Òý âçè-
ìàò ïå÷àòú îòú ïàëåöà íà ïðåñòûïíèêà è òàêà îòêðèâàòú ïðåñ-
òûïëåíèåòî ìó. Âìýñòî ïîäïèñú, êàêòî ïðàâÿòú ñåãà, âú ñòà-
ðî âðåìå õîðàòà ñû ñå ïîäïèñâàëè ñú ïå÷àòú îòú ñâîÿ ïà-
ëåöú. Òîçè ïîäïèñú å ïî-ïîñòîÿíåíú îòú ñåãàøíèÿ. Ñåãàø-
íèÿòú ïîäïèñú ìîæå äà ñå ôàëøèôèöèðà, íî ïå÷àòúòú íà ïà-
ëåöà - íèêîãà.
Êàòî ãîâîðèìú çà ïîñòîÿííè è íåïîñòîÿííè íýùà âú
æèâîòà, èìàìå ïðåäú âèäú óñòîé÷èâîñòüòà è íåóñòîé÷èâîñ-
òüòà íà íýùàòà. Óñòîé÷èâîñòüòà íà íýùàòà ñå äúëæè íà ïîñ-
òîÿííèòý âåëè÷èíè, à íåóñòîé÷èâîñòúòà - íà íåïîñòîÿííèòý.
Óñòîé÷èâàòà, ïîñòîÿííà âåëè÷èíà å åäèíèöà, ñú êîÿòî ìý-
ðèìú íýùàòà. Íèå íàðè÷àìå òàçè åäèíèöà ìýðêà - “ïðàâî”.
Âñýêà ÷îâýøêà ìèñúëü, âñýêî ÷îâýøêî ÷óâñòâî è âñýêà ÷î-
âýøêà ïîñòûïêà, êîèòî îòãîâàðÿòú íà òàçè åäèíèöà, ñû äîá-
ðè. Íå îòãîâàðÿòú ëè íà åäèíèöàòà ìýðêà, òý íå ñû äîáðè.
Çíà÷è âú æèâîòà èìà åäèíèöà ìýðêà, ñú êîÿòî ñå èçìýðâàòú
íýùàòà. Òÿ îïðåäýëÿ, êîå å äîáðî è êîå - çëî. Äîáðî å îíîâà,
êîåòî äàâà óñëîâèÿ íà ÷îâýêà äà ðàñòå; äîáðî å îíîâà, êîåòî
äàâà ïðîñòîðú íà ÷îâýøêèÿ óìú äà ñå ðàçâèâà. Äîáðîòî âíà-

*Ïîðàäè ëèïñà íà îðèãèíàëú, áåñåäàòà å ïðåïå÷àòàíà îò ïúðâîòî

èçäàíèå - Ñîôèÿ 1939ã., ñèëíî ðåäàêòèðàíî îòú Ïàøà Òåîäîðîâà.

179
ñÿ ñâýòëèíà âú ÷îâýøêèÿ óìú. Äîáðî å îíîâà, êîåòî äàâà
óñëîâèÿ íà ÷îâýøêîòî ñúðäöå äà ñå ïðîÿâè. Äîáðîòî âíàñÿ
òîïëèíà âú ÷îâýøêîòî ñúðäöå. Ñâýòëèíàòà è òîïëèíàòà, êî-
èòî äîáðîòî âíàñÿ âú óìà è âú ñúðäöåòî íà ÷îâýêà, ñå êàçâà-
òú: “ñâýòëèíà è òîïëèíà íà äîáðîòî”. Òý ïðåäñòàâÿòú îáåê-
òèâíàòà ñòðàíà íà æèâîòà. Êîãàòî Áîæåñòâåíàòà ñâýòëèíà îò-
ñûòñòâóâà, ÷îâýêú âèíàãè ïðàâè ïîãðýøêè. Òîé íå ìîæå ïðà-
âèëíî äà ðàçñûæäàâà. Êîãàòî Áîæåñòâåíàòà òîïëèíà îòñûòñ-
òâóâà, ÷îâýêú âñýêîãà áîëåäóâà.
Ìíîçèíà èñêàòú äà áûäàòú çäðàâè, áîãàòè è êðàñèâè.
Çäðàâå, áîãàòñòâî è êðàñîòà ñû ñèíîíèìè. Êîéòî å çäðàâú,
òîé å åäíîâðåìåííî áîãàòú è êðàñèâú. Îáà÷å, ÷îâýêú ìîæå
äà áûäå çäðàâú ñàìî ïðè èçâåñòíè óñëîâèÿ. Ñëåäîâàòåëíî
÷îâýêú ìîæå äà áûäå çäðàâú è áîãàòú, ñàìî àêî èìà ÷èñòú
âúçäóõú, ÷èñòà õðàíà è õèãèåíè÷íî æèëèùå. Íýìà ëè òýçè
îñíîâíè óñëîâèÿ, òîé íå ìîæå äà áûäå çäðàâú. Èñòèíñêè çäðà-
âèÿòú ÷îâýêú å çäðàâú âú ôèçè÷åñêî, âú óìñòâåíî è âú ñúð-
äå÷íî îòíîøåíèå. Çà äà áûäå óìñòâåíî çäðàâú, ÷îâýêú
òðýáâà äà èìà óñòîé÷èâè è ïîëîæèòåëíè ìèñëè, äà íå ñå áåç-
ïîêîè çà äðåáíè íýùà. Íýêîé ñå áåçïîêîè îòú ìèñúëüòà, ÷å
ùå óìðå. Ùîìú ñå áåçïîêîè îòú ìèñúëüòà çà ñìúðòüòà, òîâà
ïîêàçâà, ÷å òîé íå çíàå êàêâî íýùî å ñìúðòü.
Âú åäèíú îòú àíåêäîòèòý çà Íàñòðàäèíú Õîäæà óñìè-
âàòú ñõâàùàíèÿòà íà íýêîè õîðà çà ñìúðòüòà è çà îíçè ñâýòú.
Åäèíú äåíú Íàñòðàäèíú Õîäæà îòèøúëú âú áëèçêàòà ãîðà äà
ñý÷å äúðâà. Òîé ñå êà÷èëú íà åäíî äúðâî, ñòûïèëú íà åäèíú
êëîíú è çàïî÷íàëú äà ãî ñý÷å. Âú òîâà âðåìå åäèíú ïûòíèêú
âèäýëú Íàñòðàäèíú Õîäæà íà äúðâîòî è ìó êàçàëú: “Êàêâî
ïðàâèøú òóêú?” -“Äúðâà ðýæà.” - “Çíàåøú ëè, ÷å êàòî îòðý-
æåøú êëîíà, íà êîéòî ñè ñòûïèëú, ùå ïàäíåøú íà çåìÿòà?” -
“Òîâà íå å òâîÿ ðàáîòà.” Íàñòðàäèíú Õîäæà ïðîäúëæèëú ðà-
áîòàòà ñè, íî ùîìú îòñýêúëú êëîíà, çàåäíî ñú íåãî è òîé
ïàäíàëú íà çåìÿòà. “×óäíî íýùî! Òî÷íî òàêà èçëýçå, êàêòî
êàçà ïûòíèêúòú. Ùîìú çíàå, ÷å ùå ïàäíà îòú äúðâîòî, òîé
ùå çíàå, êîãà ùå óìðà.” Íàñòðàäèíú Õîäæà ñòèãíàëú ïûòíè-
êà è ìó êàçàëú: “Êàòî çíàåøú òîëêîâà ìíîãî, ÿ ìè êàæè êîãà
ùå óìðà?” -“Ñëåäú òðè äåíÿ.” Íàñòðàäèíú Õîäæà îòèøúëú

180
ó äîìà ñè è êàçàëú íà æåíà ñè: “Æåíà, çíàåøú ëè, ÷å ñëåäú
òðè äåíÿ ùå óìðà?” Æåíà ìó ãî èçñëóøàëà, íî íèùî íå îòãî-
âîðèëà. Òîé âçåëú òîðáè÷êàòà ñè âú ðûêà, ïðîñòèëú ñå ñú
æåíà ñè è ñú äåöàòà ñè è èçëýçúëú âúíú îòú ãðàäà, âú ïîäíî-
æèåòî íà áëèçêàòà ïëàíèíà. Òàìú, íà åäíà ïîëÿíêà, ïîäú åä-
íà êðóøà, òîé ñè èçêîïàëú ãðîáú è ëåãíàëú âú íåãî. Îòú âðå-
ìå íà âðåìå îòú äúðâîòî ïàäàëè êðóøè, ñú êîèòî òîé ðàçõ-
ëàæäàëú óñòàòà ñè è ñè ìèñëýëú: “Àêî òîâà å ñìúðòüòà, íå å
ñòðàøíà. Ëåæèø ïîäú êðóøàòà è ÿäåøú êðóøè.” Òàêà èçìè-
íàëè äâà äíè. Íà òðåòèÿ äåíü òîé ÷óëú îêîëî ñåáå ñè ãîëýìú
øóìú. Äèãíàëú ãëàâàòà ñè äà âèäè êàêâî ñòàâà. Òîé âèäýëú
íýêîëêî êàìèëàðè ñú êàìèëè, íàòîâàðåíè ñú ãðúíöè. Êàòî
âèäýëè, ÷å ÷îâýêú ïîäàëú ãëàâàòà ñè îòú çåìÿòà, êàìèëèòý
ñå óïëàøèëè è õóêíàëè äà áýãàòú. Âú áýãàíåòî ñè òý èçïî÷ó-
ïèëè ìíîãî ãðúíöè. Íåäîâîëíè îòú òîâà, êàìèëàðèòý õâàíà-
ëè Íàñòðàäèíú Õîäæà è ãî íàáèëè äîáðå. Òîãàâà òîé èçëýçú-
ëú îòú ãðîáà è òðúãíàëú çà äîìà ñè. Êàòî âèäýëú æåíà ñè,
òîé êàçàëú: “Æåíà, âúðíàõú ñå âå÷å îòú îíçè ñâýòú.” -“Êàêâî
èìà òàìú?” -“Äîêàòî êðóøèòý ïàäàõà îòú äúðâîòî è ñå ðàç-
õëàæäàõú ñú òýõú, äîáðå áýøå. Àêî òàêà ñå óìèðà, íèùî
ëîøî íýìà âú ñìúðòüòà. Íî, êîãàòî äîéäîõà êàìèëàðèòý è
ìå íàáèõà, ïîëîæåíèåòî ñå âëîøè. Íå ñòðóâà ñú áîé äà îòè-
äåøú íà îíçè ñâýòú.”
Ñìýøíè ñû ðàçñûæäåíèÿòà íà Íàñòðàäèíú Õîäæà çà
îíçè ñâýòú, íî ìíîçèíà èìàòú ïîäîáíè ñõâàùàíèÿ. Êàòî ñå
íàìýðÿòú ïðåäú ìû÷íîòèèòý âú æèâîòà, õîðàòà òúðñÿòú íà-
÷èíú äà ñå îñâîáîäÿòú îòú òýõú. Àêî íå ìîãàòú ïðàâèëíî äà
ãè ðåøàòú, òý òúðñÿòú ðàçðåøåíèå âú ñìúðòüòà. È òîãàâà ñå
ñúçäàâàòú ðàçëè÷íè òåîðèè çà ñìúðòüòà. Íýêîè êàçâàòú, ÷å
ñìúðòüòà å èëþçèÿ, äðóãè êàçâàòú, ÷å ñìúðòüòà å ñúíü.
Êàêâî ïðåäñòàâÿ ñúíüòú? Ñïîðåäú íýêîè ñúíüòú å èëþ-
çèÿ, à ñïîðåäú äðóãè - ïðåäñêàçàíèå. Ñûùåñòâóâàòú ðàçíè
òåîðèè çà ñúíÿ, íî âúïðýêè âñè÷êè òåîðèè èìà ñëó÷àè, êîãà-
òî ÷îâýêú ñúíóâà íýùî, êîåòî ñå ñáûäâà âú äåéñòâèòåëíîñòü.
Åäèíú îòú åãèïåòñêèòý ôàðàîíè ñúíóâàëú, ÷å îòú ðýêàòà Íèëú
èçëýçëè ñåäåìü òëúñòè êðàâè, à ñëåäú òýõú äðóãè ñåäåìü -
ìúðøàâè. Ìúðøàâèòý êðàâè èçÿëè òëúñòèòý. Ôàðàîíúòú èç-

181
âèêàëú âñè÷êè åãèïåòñêè ìûäðåöè è ñúíîòúëêóâàòåëè äà èç-
òúëêóâàòú ñúíÿ ìó, íî íèêîé íå ìîãúëú. Òîãàâà ôàðàîíúòú
èçâàäèëú Èîñèôà îòú òúìíèöàòà, äà ìó ðàçòúëêóâà ñúíÿ. Èî-
ñèôú êàçàëú: “Ñåäåìòý òëúñòè êðàâè ïðåäñòàâÿòú ñåäåìü ïëî-
äîðîäíè ãîäèíè, à ñåäåìòý ìúðøàâè - ñåäåìü íåïëîäîðîä-
íè, ãëàäíè ãîäèíè. Íåïëîäîðîäíèòý ãîäèíè ùå ñå ïîëçóâàòú
îòú èçîáèëèåòî íà ïëîäîðîäíèòý.” Êàêòî èçòúëêóâàëú ñúíÿ,
òàêà ñå ñëó÷èëî. Âú Åãèïåòú íàñòàíàëè ñåäåìü ïëîäîðîäíè
ãîäèíè, à ñëåäú òýõú - ñåäåìü íåïëîäîðîäíè. Àêî íýêîé ñú-
íóâà, ÷å ãî ãîíè çìèÿ, òîâà ïîêàçâà, ÷å âú ñêîðî âðåìå ùå
ñðåùíå ÷îâýêú, êîéòî èìà õàðàêòåðú íà çìèÿ, è ùå ìó ïðè-
÷èíè íýêàêâà íåïðèÿòíîñòü. ×ðåçú ñúíÿ ãî ïðåäóïðåæäà-
âàòú, äà çíàå, êàêú äà ñå ñïðàâè ñú òîçè ÷îâýêú.
Ïðåäè ãîäèíè âú Àìåðèêà ñå ÿâèëú åäèíú ïðîôåñîðú,
êîéòî ñå çàíèìàâàëú ñú óêðîòÿâàíåòî íà çâýðîâåòý. Òîé ïðà-
âèëú îïèòè çà îáóçäàâà ëîøè êîíå, êîèòî îáè÷àòú äà õàïÿòú.
Èìà êîíå ñú ëîøú õàðàêòåðú. Êàòî ñå äîáëèæè ÷îâýêú äî
òýõú, òý õàïÿòú ïî íîñà, ïî óõîòî, ðèòàòú äåòî èìú ïàäíå.
Ïî åäíî âðåìå ïðè ïðîôåñîðà äîâåëè åäèíú ìíîãî ëîøú êîíü
- íèêîé íå ñå íàåìàëú äà ñå ïðèáëèæè äî íåãî. Ïðîôåñîðúòú
óñïýëú äà ãî óêðîòè ïî îðèãèíàëåíú íà÷èíú. Òîé çàïîâýäàëú
äà ñâàðÿòú öâåêëî. Ñëåäú òîâà õâàíàëú ëîøèÿ êîíü çà þçäà-
òà. Âú ìîìåíòà, êîãàòî êîíüòú ñå ãîòâýëú äà õàïå, ïðîôåñî-
ðúòú èçâàäèëú îòú âðýëàòà âîäà åäíà ãîëýìà ãëàâà âàðåíî
öâåêëî è ÿ ïúõíàëú âú óñòàòà íà êîíÿ. Êàòî íàïðàâèëú òîâà
òðè - ÷åòèðè ïûòè, êîíüòú ñå îòêàçàëú îòú îáè÷àÿ ñè äà õàïå.
Òîâà å åäèíú îòðèöàòåëåíú ìåòîäú çà óêðîòÿâàíå íà
æèâîòíèòý, íî òîé íå å Áîæåñòâåíú. ×åñòî ïðèëàãàòú òîçè
ìåòîäú è êúìú ÷îâýêà. Èìà åäíà ðàçóìíà, Áîæåñòâåíà ñòðà-
íà âú æèâîòà. Çà äà ïîïàäíå âú òàçè îáëàñòü ÷îâýêú òðýáâà
äà æèâýå äîáðå. Äîáðèÿòú æèâîòú êðèå âú ñåáå ñè óñëîâèÿòà
íà âý÷íèÿ æèâîòú. Àêî íå èñêàøú ñêîðî äà óìèðàøú, òè
òðýáâà äà æèâýåøú äîáðå. Àêî èñêàøú ïî-ñêîðî äà óìðåøú,
ìîæåøú äà íå æèâýåøú äîáðå. Çàùî òðýáâà äà æèâýåøú äîá-
ðå? Çà äà áûäåøú ñèëåíú ïî óìú, ïî ñúðäöå è ïî âîëÿ. Ñú
äðóãè äóìè êàçàíî: Òè òðýáâà äà ïðàâèøú äîáðî, çà äà èìàøú
ñâýòëè ìèñëè, ÷óâñòâà è ïîñòûïêè. Ñèëíèÿòú ïî óìú ñå îò-

182
ëè÷àâà ñú ñâîÿòà ñâýòëèíà. Ñèëíèÿòú ïî ñúðäöå ñå îòëè÷àâà
ñú òîïëèíà è óñòîé÷èâîñòü íà ÷óâñòâàòà. Òîïëèíàòà è ñâýòëè-
íàòà ñû òâîð÷åñêè ñèëè. ×îâýøêèÿòú óìú íå ìîæå äà ñå ïðîñ-
âýòè, àêî íýìà ñâýòëèíà âú ñåáå ñè. ×îâýøêîòî ñúðäöå íå
ìîæå äà ñå îáðàáîòè è îáëàãîðîäè, àêî íýìà òîïëèíà âú ñå-
áå ñè.
Ñúâðåìåííèòý ó÷åíè ñû óñïýëè äà ðàçëîæàòú ñâýòëè-
íàòà íà ñåäåìü öâýòà, êîèòî ñúñòàâÿòú ïúðâàòà ãàìà. Îòú
òèÿ ñåäåìü öâýòà íàãîðå èìà ïî-âèñîêè ãàìè, ñú ñûùèòý
öâýòîâå, íî ïî-ôèíè. Àêî ÷îâýêú êîíöåíòðèðà óìà ñè è ñå
èçîëèðà îòú âñè÷êè âúíøíè âïå÷àòëåíèÿ è ñå âãëúáè âú ñåáå
ñè, òîé ùå óñýòè, ÷å ïîòúâà âú åäèíú ãûñòú, íåïðîíèöàåìú
ìðàêú. Ñëåäú òîâà âú íåãî çàïî÷âà äà èçãðýâà, äà ñå çàçîðÿâà
íýùî, è òîé ñå íàìèðà âú ñâýòëèíà, ïî-ãîëýìà îòú ôèçè÷åñ-
êàòà. Òàçè ñâýòëèíà ìîæå äà ñå ðàçëîæè íà ñûùèòý ñåäåìü
öâýòà, êàêòî è ôèçè÷åñêàòà, ñàìî ÷å òîíîâåòý ¢ ñû ïî-ìåêè
è ïðèÿòíè. Êàòî èçëýçåòå îòú êîíöåíòðèðàíåòî, âèå ïàêú ùå
ìèíåòå ïðåç ñûùàòà òúìíà çîíà. Âñè÷êè õîðà, êîèòî óìèðà-
òú, ìèíàâàòú ïðåçú òàçè òúìíà çîíà. Áåçú äà å óìðýëú ÷îâý-
êú ìîæå äà ñå èçëû÷è, äà îòèäå âú òúìíàòà çîíà. Àêî ñå èçë-
û÷âà ñúçíàòåëíî, òîé ïàêú ìîæå äà ñå âúðíå íà ôèçè÷åñêèÿ
ñâýòú. Àêî èçëû÷âàíåòî ñòàâà íåñúçíàòåëíî, ÷îâýêú ìèñëè,
÷å å óìðýëú è íå ìîæå äà ñå âúðíå íàçàäú.
Íàñêîðî âú Àìåðèêà ñå å ñëó÷èëî íýùî îñîáåíî. Åäèíú
èíäóñú ïðàâýëú îïèòè äà ïðèñïèâà õîðàòà ÷ðåçú âíóøåíèå
è õèïíîçà. Åäíà ãîñïîæèöà îòú ïðèñûòñòâóâàùèòý íà îïèòà
êàçàëà, ÷å íå âýðâà íà òèÿ ðàáîòè. Èíäóñúòú ÿ ïîêàíèëú äà
íàïðàâè îïèòà ñú íåÿ, äà ñå óâýðè âú ñèëàòà íà âíóøåíèåòî.
Òîé ¢ îïðåäýëèëú ÷àñú äà ñå ÿâè âú õîòåëà, äåòî ñå å óñòàíî-
âèëú. Âú óðå÷åíèÿ ÷àñú òÿ ñå ÿâèëà âú õîòåëà. Èíäóñúòú íàï-
ðàâèëú îïèòà ñú ìîìàòà, ïðèñïàëú ÿ, íî çàáðàâèëú äà ¢ âíó-
øè âðåìåòî çà ñúáóæäàíåòî. Ïîíåæå ìó ñå ÿâèëà íýêàêâà
ðàáîòà, òîé èçëýçúëú îòú õîòåëà ñàìî çà ïîëîâèíú ÷àñú. Îáà-
÷å, ñëó÷èëî ñå íåùàñòèå ñú íåãî: àâòîìîáèëú ãî ïðåãàçèëú.
Òúé êàòî èíäóñúòú íå ñå âúðíàëú âú õîòåëà, ìîìàòà îñòàíà-
ëà âú ñïÿùî ñúñòîÿíèå. Âëàñòüòà îïðåäýëèëà ãîëýìà ñóìà
íà îíçè, êîéòî ìîæå äà ÿ ñúáóäè.

183
 Çàêîíú å: Íèêîé íå ìîæå äà îñâîáîäè ÷îâýêà îòú îíà-
çè ìèñúëü, êîÿòî òîé ñàìú ñè å âíóøèëú. Êàòî çíàå òîâà, òîé
òðýáâà äà áûäå âíèìàòåëåíú, äà íå äîïóùà âñýêàêâè ìèñëè
âú óìà ñè. Àêî íýêîé äîïóñíå âú óìà ñè ìèñúëüòà, ÷å îòú
íåãî ÷îâýêú íå ìîæå äà ñòàíå, òîé çàïî÷âà äà âýðâà âú òàçè
ìèñúëü è íèêîé âå÷å íå ìîæå äà ìó ïîìîãíå. Çàùî òðýáâà äà
äîïóùà ÷îâýêú âú ñåáå ñè ìèñúëüòà, ÷å îòú íåãî íèùî íå
ìîæå äà ñòàíå? Çàùî íå äîïóñíå ìèñúëüòà, ÷å îòú íåãî ìî-
æå äà ñòàíå ÷îâýêú? Êîëêîòî å âýðíî åäíîòî, òîëêîâà å âýðíî
è äðóãîòî. Çàùî òîãàâà òîé íå äîïóùà ïîëîæèòåëíàòà ìè-
ñúëü, ÷å îòú íåãî ìîæå äà èçëýçå íýùî?
Ïîìíåòå: ìíîãî îòú ìèñëèòý, êîèòî ìèíàâàòú ïðåçú
âàøèÿ óìú, ñû ÷óæäè. Ìèñúëüòà, ÷å îòú òåáå íèùî íå ìîæå
äà ñòàíå, å ÷óæäà. Áîãú å ñúçäàëú ÷îâýêà, çà äà ñòàíå íýùî
îòú íåãî. Âñýêè ÷îâýêú å íàäàðåíú ñú èçâåñòíè äàðáè è ñè-
ëè, êîèòî òðýáâà äà ðàçâèå. Òîâà å íåãîâî ãðàæäàíñêî ïðàâî.
Âñýêè, êîéòî îòíèìà òîâà ïðàâî íà õîðàòà, òîé âúðøè ïðåñ-
òûïëåíèå. Âñýêè, êîéòî îòíèìà ïðàâîòî íà õîðàòà äà âúð-
øàòú äîáðî, òîé ñàìú âúðøè ïðåñòûïëåíèå. Ñëåäîâàòåëíî
êîãàòî æèâýå äîáðå, ÷îâýêú âúðøè âîëÿòà Áîæèÿ. Ùîìú èç-
ïúëíÿâà âîëÿòà Áîæèÿ, òîé å çäðàâú, ñèëåíú, áîãàòú.
Ìíîãî îòú ñúâðåìåííèòý õîðà ñû áîëíè. Çàùî? Çàùî-
òî íå çíàÿòú êàêú äà ñå ïîëçóâàòú îòú ñëúí÷åâèòý ëû÷è. Ñëúí-
öåòî ñúäúðæà âñè÷êè ìåäèêàìåíòè âú ñåáå ñè. Íýìà áîëåñòü,
êîÿòî äà íå ñå ïîä÷èíÿâà íà äåéñòâèåòî íà ñëúí÷åâèòý ëû÷è.
Çà äà ñå ëýêóâà ÷îâýêú òðýáâà äà ïðåêàðâà ñëúí÷åâèòý ëû÷è
ïðåçú èçâåñòíè ïðèçìè. Òýçè ïðèçìè ìîãàòú äà áûäàòú ôè-
çè÷åñêè, à ìîãàòú äà áûäàòú è óìñòâåíè. Çà äà ìîæå áîëíè-
ÿòú äà ïðèåìå ñâýòëèíàòà îòú ñëúíöåòî, òÿ òðýáâà äà ìèíå
ïðåç ìîçúêà íà íýêîëêî äóøè, êàòî ïðåçú ïðèçìà. Ñûùîòî
ñòàâà è ñú ñâýòëèíàòà, êîÿòî ïðèåìàìå îòú Ñëúíöåòî. Çà äà
äîéäå ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ äî íàøèòý î÷è êàòî ñâýòëèíà, òÿ
ìèíàâà ïðåçú íýêîëêî òðàíñôîðìàòîðà. Òúé ùîòî íèå âúçï-
ðèåìàìå ïðå÷óïåíà, ðåôëåêòèðàíà ñâýòëèíà îòú Ñëúíöåòî,
à íå ïðàâà. Ïî òàçè ïðè÷èíà íèå âèæäàìå íýùàòà îòíîñèòåë-
íî, à íå àáñîëþòíî. Íèå íå âèæäàìå íýùàòà òàêèâà êàêâèòî
ñû âú äåéñòâèòåëíîñòü.

184
 Õîðàòà, êîèòî âèæäàìå îêîëî ñåáå ñè, íå ñû åäíàêâè.
È çà òýõú íèå èìàìå îòíîñèòåëíà ïðåäñòàâà. Çàïðèìýðú
ñðýùàòå åäèíú ÷îâýêú, êîéòî èìà íîñú äúëúãú 3 ñì., à øè-
ðîêú - 2; äðóãú èìà íîñú äúëúãú 4 ñì., à øèðîêú- 2.5; òðåòè
èìà íîñú äúëúãú 5-6 ñì., à øèðîêú 3 ñì. Òýçè õîðà èìàòú
ðàçëè÷åíú õàðàêòåðú. Õàðàêòåðúòú èìú ñå îïðåäýëÿ îòú äúë-
æèíàòà è øèðî÷èíàòà íà íîñà. Òîâà íå çàâèñè îòú ñàìèÿ ÷îâ-
ýêú. Ìíîãî ïîêîëýíèÿ ïðåäè íåãî ñû ðàáîòèëè çà ñúçäàâàíå-
òî íà òîçè íîñú. Äúëæèíàòà íà íîñà ïîêàçâà ðàçâèòèåòî íà
óìà, à øèðî÷èíàòà - ðàçâèòèåòî íà ñúðäöåòî. Çíà÷è, äúëæè-
íàòà íà íîñà å áàðîìåòúðú, êîéòî ïîêàçâà ñúñòîÿíèåòî íà
óìà; øèðî÷èíàòà íà íîñà å õèãðîìåòúðú, êîéòî îïðåäýëÿ ñúñ-
òîÿíèåòî íà ñúðäöåòî.
Ñúâðåìåííèòý ó÷åíè ñè ñëóæàòú ñú áàðîìåòúðú çà îï-
ðåäýëÿíå íà àòìîñôåðíîòî íàëýãàíå è õèãðîìåòúðú - çà îï-
ðåäýëÿíå êîëè÷åñòâîòî íà âëàãàòà âú âúçäóõà. Êîãàòî íàëý-
ãàíåòî è âú áàðîìåòúðà, è âú õèãðîìåòúðà ñå óâåëè÷àâà, íåï-
ðåìåííî ùå âàëè äúæä. Àêî íàëýãàíåòî âú õèãðîìåòúðà íå
ñå óâåëè÷àâà, à âú áàðîìåòúðà ñå óâåëè÷àâà, ùå èìà âýòúðú.
Êàòî ïðàâè íàáëþäåíèÿ íàäú áàðîìåòúðà è õèãðîìåòúðà, ÷î-
âýêú ïîçíàâà è íàé-ìàëêèòý ïðîìýíè íà âðåìåòî. Àêî òîâà å
âúçìîæíî äà ñòàíå ñú âúíøíè óðåäè, ìíîãî ïî-ëåñíî è òî÷-
íî ìîæå äà ñòàíå ñú ÷îâýøêèÿ íîñú, êîéòî ïðåäñòàâÿ åäíîâ-
ðåìåííî áàðîìåòúðú è õèãðîìåòúðú. Ñêûïî ñòðóâà òîçè èí-
ñòðóìåíòú. Ñêûïî ñòðóâà íîñúòú, íî ÷îâýêú íå ìîæå äà ãî
îöåíè. Ìíîãî áàðîìåòðè èìà âú ÷îâýêà. Çàïðèìýðú êîëýíî-
òî å åäèíú äîáúðú áàðîìåòúðú íà ÷îâýêà. Ïðè íàé-ìàëêàòà
ïðîìýíà íà âðåìåòî òîé ÷óâñòâóâà âú êîëýíîòî ñè èëè âú
ñòàâèòý íýêûäå èçâåñòíà áîëêà. Òàçè áîëêà îïðåäýëÿ, ÷å ùå
âàëè äúæäú, ñíýãú, ãðàäú. Ùîìú âðåìåòî çàïî÷íå äà ñå ïî-
äîáðÿâà è áîëêàòà ïðåñòàâà. Òúé ùîòî äàëè âè áîëè ãúðëî,
êðàêú, ðûêà èëè äðóãî íýùî, ùå çíàåòå, ÷å âàøèÿòú áàðîìå-
òúðú ñå îáàæäà. Ïî òîçè íà÷èíú âèå ìîæåòå äà ñòàíåòå ïðî-
ðîêú, äà ïðåäñêàçâàòå âðåìåòî. Àêî âè áîëè ãúðëîòî, âðåìå-
òî ùå ñå ðàçâàëè ïî åäèíú íà÷èíú; àêî âè áîëè êðàêú - ïî
äðóãú íà÷èíú è ò.í.

185
 Ñúâðåìåííèòý õîðà òúðñÿòú íà÷èíú äà ñå îñâîáîäÿòú
îòú ñâîèòý áàðîìåòðè. Êàêâîòî äà ïðàâÿòú, âñå ùå èìàòú
íýêàêúâú áàðîìåòúðú âú ñåáå ñè. Àêî íýìàòú íèêàêâà áîëêà,
ò.å. íýìàòú íèêàêúâú áàðîìåòúðú, òîãàâà ìýñòîòî ïîäú ëú-
æè÷êàòà ùå èãðàå ðîëÿ íà áàðîìåòúðú. Êàòî áîëíè èëè êàòî
çäðàâè âñå ùå èìàò íýêàêúâú áàðîìåòúðú. Çàïðèìýðú çàáå-
ëÿçàíî å, ÷å ìåæäó ïðîìýíàòà íà âðåìåòî è ÷îâýøêèòý ÷óâ-
ñòâà èìà èçâåñòíî ñúîòíîøåíèå. Áåçú íýêàêâà âúíøíà ïðè-
÷èíà ÷îâýêú èçïèòâà èçâåñòíà ïðèÿòíîñòü ïîäú ëúæè÷êàòà.
Ïðè÷èíàòà çà òîâà ñå êðèå âú ïîäîáðÿâàíå íà âðåìåòî. Äðóãú
ïûòü ÷îâýêú ñòàâà îòú ñúíü, âèæäà, ÷å âðåìåòî å ÿñíî, ñâýòëî,
à ïîäú ëúæè÷êàòà ñè ÷óâñòâóâà íýêàêâà òåæåñòü. Òîé ñå ïèòà
çàùî ìó å ìû÷íî, òúðñè ïðè÷èíàòà çà òîâà, íî íèùî íå ðàç-
áèðà. Îáà÷å, ñëåäú íýêîëêî ÷àñà âðåìåòî ñå ðàçâàëÿ. Ñëåäú
òîâà íåðàçïîëîæåíèåòî ìó èç÷åçâà. Îòú ñâîèòý âûòðåøíè
ðàçïîëîæåíèÿ è íåðàçïîëîæåíèÿ ÷îâýêú äîõîæäà äî ïðàâèë-
íè ïñèõîëîãè÷åñêè çàêëþ÷åíèÿ.
Åäíî ñåìåéñòâî, ñúñòîÿùî ñå îòú øåñòü ÷ëåíà - ìàéêà,
áàùà è ÷åòèðè äåöà, îïèñâàòú ñâîèòý íàáëþäåíèÿ ïî îòíî-
øåíèå çàêîíà íà âëèÿíèåòî. Òý ñû çàáåëÿçàëè ñëåäíîòî: àêî
áàùàòà å íåðàçïîëîæåíú âú ïîíåäýëíèêú, ìàéêàòà å íåðàç-
ïîëîæåíà âú âòîðíèêú, ãîëýìèÿòú áðàòú - âú ñðýäà, ãîëýìà-
òà ñåñòðà - âú ÷åòâúðòúêú, ìàëêèÿòú áðàòú - âú ïåòúêú, ìàë-
êàòà ñåñòðà - âú ñûáîòà. Âú íåäýëÿ âñè÷êè èìàòú äîáðî ðàç-
ïîëîæåíèå. Öýëîòî ñåìåéñòâî å ðàäîñòíî. Äîéäå ëè ïîíå-
äýëíèêú, äåæóðñòâîòî çàïî÷âà îòíîâî. Áàùàòà ñå ÷óäè êàê-
âî äà ïðàâè, çà äà èçáýãíå äåæóðñòâîòî. Êàçâàìú ìó, ÷å ùî-
ìú çàáåëåæè èçâåñòíî íåðàçïîëîæåíèå âú ñåáå ñè, äà âçåìå
ðàíèöàòà ñè è äà îòèäå íà åêñêóðçèÿ. Èçîáùî ïî÷óâñòâóâà
ëè ÷îâýêú íýêàêâî íåðàçïîëîæåíèå, íåêà ñå çàåìå çà ðàáîòà,
äà âïðåãíå åíåðãèÿòà ñè. Çàêîíú å: Êîãàòî ñå îáè÷àòú, õîðà-
òà ïðåäàâàòú íàñòðîåíèÿòà è ðàçïîëîæåíèÿòà ñè åäèíú íà
äðóãè. Âú òîâà îòíîøåíèå ÷îâýêú å ïðåäàâàòåëü è âúçïðèå-
ìàòåëü íà åíåðãèè. Êîãàòî ìåæäó äâàìà äóøè ñûùåñòâóâà
èçâåñòíî ïîäîáèå, òý âçàèìíî ñè ïðåäàâàòú ñâîèòý ìèñëè è
÷óâñòâà: êàêâîòî åäèíèÿòú ìèñëè, äðóãèÿòú ùå ãî âúçïðèå-

186
ìå; êàêâîòî åäèíèÿòú ÷óâñòâóâà - è äðóãèÿòú ùå ÷óâñòâóâà.
Àêî åäèíèÿòú èìà ëîøî ðàçïîëîæåíèå, ùå ïðåäàäå ðàçïîëî-
æåíèåòî ñè íà äðóãèÿ; àêî å äîáðå ðàçïîëîæåíú, ùå ïðåäàäå
äîáðîòî ñè ðàçïîëîæåíèå íà äðóãèÿ. Êàòî çíàå òîâà, ÷îâýêú
òðýáâà äà òúðñè ïðè÷èíàòà íà ñâîåòî ëîøî ðàçïîëîæåíèå.
Êàòî íàìýðè ïðè÷èíàòà íà ëîøîòî ðàçïîëîæåíèå, òîé ìîæå
äà ñå îñâîáîäè îòú íåãî. Ïî òîçè íà÷èíú ÷îâýêú ëåñíî ìîæå
äà ñå ñïðàâÿ ñú ñâîèòý ìû÷íîòèè.
Áûäåùàòà õèãèåíà èçèñêâà õîðà ñú ðàçâèòè ÷óâñòâà,
ïî âûòðåøåíú ïûòü äà ïîçíàâàòú êàêâà õðàíà äà óïîòðýáÿ-
âàòú è îòäå äà ÿ ïðèåìàòú. Êàæå ëè âè íýùî îòâûòðå äà íå
ÿäåòå èçâåñòíà õðàíà, èëè äà íå îòèâàòå âú èçâåñòíà ãîñòèë-
íèöà, ñëóøàéòå òîçè ãëàñú. Íå ãî ëè ïîñëóøàòå è âëýçåòå âú
ãîñòèëíèöàòà, âú êîÿòî âè ñå çàáðàíÿâà äà âëèçàòå, âèå ùå
èçïèòàòå ãîëýìî íåðàçïîëîæåíèå. Âñëóøâàéòå ñå âú âûòðåø-
íîòî ñè ÷óâñòâî, êîåòî âñýêîãà âè ïîäñêàçâà, êàêâî äà ÿäåòå,
êûäå äà îòèäåòå, ñú êîãî äà äðóæèòå è ò.í. Èìà ãîñòèëíè÷à-
ðè, êîèòî íå âëàãàòú äîáðè åíåðãèè âú ÿäåíåòî. ßäåòå ëè
òýõíàòà õðàíà, íåïðåìåííî ùå ñå ðàçñòðîèòå. Òîçè çàêîíú
èìà ïðèëîæåíèå íàâñýêûäå âú æèâîòà. Îòèâàøú ëè âú ìàãà-
çèíú äà êóïóâàøú íýùî, âñëóøàé ñå âú ñâîåòî âûòðåøíî
÷óâñòâî, èìàøú ëè ðàçïîëîæåíèå êúìú ÷îâýêà, îòú êîãîòî
êóïóâàøú. Ñâúðçâàøú ëè ïðèÿòåëñòâî ñú õîðàòà, ïðèëàãàé
ñûùèÿ çàêîíú. Ñâúðçâàé ïðèÿòåëñòâî ñú õîðà, êúìú êîèòî
èìàøú äîáðî ðàçïîëîæåíèå. Ñðåùíåøú ëè ÷îâýêú, êîéòî
ïðîèçâåæäà íýêàêâî âûòðåøíî ïðîòèâîðå÷èå âú òåáå, íå
ñâúðçâàé ïðèÿòåëñòâî ñú íåãî. Íå ïðîèçâåæäà ëè íèêàêâî ïðî-
òèâîðå÷èå âú òåáå, èìàøú ëè ðàçïîëîæåíèå, ñâúðæè ïðèÿ-
òåëñòâî ñú íåãî è íå ñå ñòðàõóâàé. Òîçè ÷îâýêú ùå îñòàíå
âýðåíú ïðåçú öýëèÿ òè æèâîòú.
Ñëåäîâàòåëíî íå ñâúðçâàéòå ïðèÿòåëñòâî ñú ÷îâýêú,
êîéòî ïðîèçâåæäà ñòýãàíå íà ñúðäöåòî è ïðîòèâîðå÷èå âú
óìà. Çàùî å òàêà, íå ïèòàéòå è íå ïðàâåòå îïèòú äà ñå ïðå-
ñèëâàòå, äà ïðåîäîëÿâàòå òîâà ÷óâñòâî. Àêî ïîñýåòå æèòî íà
ïýñúêà âú ïóñòèíÿòà, êàêâî ùå ïîëó÷èòå? Êîëêîòî äà ðàçî-
ðàâàòå ïýñú÷íàòà ïî÷âà, æèòîòî íå âèðýå âú íåÿ. Èñêàòå ëè

187
æèòîòî äà âè äàäå ïëîäú, ïîñýéòå ãî âú ÷åðíîçåìú. Îòú õè-
ëÿäè ãîäèíè íàñàìú ÷åðíîçåìúòú å îáðàáîòâàíú ñú öåëü äà
ñå ïîäîáðÿòú óñëîâèÿòà çà äîáðî æèòî.
Ñúâðåìåííèòý õîðà ñû äîøëè äî çàêîíà íà õàðìîíèÿ-
òà âú æèâîòà è êàçâàòú, ÷å âñè÷êî òðýáâà äà ïî÷èâà íà òîçè
çàêîíú. Î÷àêâàòå ëè ïðèÿòåëñòâî ìåæäó äâàìà äóøè, âèæòå
äàëè òý ñè õàðìîíèðàòú. Èñêàòå ëè äà ñëóøàòå ìóçèêà, âèæ-
òå äàëè õàðìîíèðà ñú âàøåòî ðàçïîëîæåíèå. Êîãàòî òâîðè,
ìóçèêàíòúò ïðèëàãà çàêîíà íà õàðìîíèÿòà âú òîíîâåòý. Àêî
äâà èëè ïîâå÷å òîíà íå ñè õàðìîíèðàòú, òîé íå ãè ñú÷åòàâà,
íå îáðàçóâà îòú òýõú íèêàêâè àêîðäè. Ïýåòå ëè, ñâèðèòå ëè,
ãîâîðèòå ëè, íàâñýêûäå òðýáâà äà ñïàçâàòå çàêîíà íà õàðìî-
íèÿòà. Áåçú õàðìîíèÿ æèâîòúòú ñå îáåçñìèñëÿ. Îáà÷å, êîë-
êîòî äà ñå ñòðåìè êúìú õàðìîíèÿ, ÷îâýêú íå ìîæå àáñîëþò-
íî äà èçáýãíå äèñõàðìîíèÿòà. Ëîøèòý õîðà íå ñû íèùî äðó-
ãî, îñâåíú äèñõàðìîíè÷íè òîíîâå. Àêî íå ìîæå àáñîëþòíî
äà èçáýãíåòå äèñõàðìîíè÷íèòý òîíîâå, ò.å. ëîøèòý õîðà, âèå
òðýáâà äà çíàåòå, êûäå äà ãè ïîñòàâèòå. Ïî îòíîøåíèå íà
äîáðèòý õîðà, òý ñû òîíîâå îòú äðóãè ãàìè, êîèòî íýìàòú
íèùî îáùî ñú òýõú. Äîéäåòå ëè äî ëîøèÿ ÷îâýêú, îñòàâåòå
ãî íàñòðàíà, íå ñâúðçâàéòå ïðèÿòåëñòâî ñú íåãî. Íýêîé ìî-
ìúêú ñå âëþáè âú åäíà óïîðèòà ìîìà è ìèñëè, ÷å ùå ÿ ïðå-
âúçïèòà, ùå ÿ íàñòðîè íà ãàìàòà, âú êîÿòî òîé ïýå è ñâèðè.
Óïîðñòâîòî å äèñõàðìîíè÷åíú òîíú âú æèâîòà, çà êîéòî ñå
èçèñêâà îñîáåíà ãàìà. Îïèòâàëè ëè ñòå ñå äà ïðåâðúùàòå äèñ-
õàðìîíè÷íàòà ãàìà âú õàðìîíè÷íà, äà âèäèòå êàêú ñòàâà òî-
âà ïðåâðúùàíå?
Åäèíú áúëãàðèíú ñòðàäàëú îòú æåíà ñè, ïîíåæå áèëà
ìíîãî óïîðèòà. Êàêâîòî ¢ êàçâàëú, òÿ âñè÷êî âúðøåëà íàî-
ïàêè. Åäèíú äåíü, êàòî âàäýëà âîäà îòú êëàäåíåöà, òîé ¢ êà-
çàëú: “Âíèìàâàé äà íå ïàäíåøú âûòðå.” Òÿ íàðî÷íî ñå õâúð-
ëèëà âú êëàäåíåöà è íå èçëýçëà âå÷å îòòàìú. Ìûæúòú çàïî÷-
íàëú äà ïëà÷å çà æåíà ñè, ÷å ãî îñòàâèëà ñàìú, ñú íýêîëêî
äåöà. Ñëåäú ïîëîâèíú ÷àñú òîé âèäýëú äà èçëèçà îòú êëàäå-
íåöà åäèíú äÿâîëú, öýëú ïîáýëýëú. “Êúäå îòèâàøú? Çàùî
áýãàøú?” - “Îñòàâè ñå, ïðåäè åäèíú ÷àñú ïàäíà âú êëàäåíå-
öà åäíà æåíà, ìíîãî íýùî èçïàòèõú îòú íåÿ - ãëàâàòà ìè

188
ïîáýëý.” Êàòî ÷óëú, ÷å è äÿâîëúòú áýãà îòú æåíà ìó, ìûæúòú
ñè êàçàëú: “Àçú ùå ñå çàåìà ñú ëýêóâàíåòî íà õîðàòà. Ùîìú
äÿâîëúòú áýãà îòú æåíà ìè, è áîëåñòèòý ùå áýãàòú îòú íåÿ.”
Òîé òðúãíàëú èçú ãðàäà äà ëýêóâà. Êàòî âëèçàëú âú íýêîé
äîìú, äåòî èìàëî áîëåíú, òîé ñýäàëú áëèçî äî áîëíèÿ, íà-
âåæäàëú ñå äî óõîòî ìó è òèõî ìó ïîøåïâàëú: “Æåíà ìè
èäå!” Ùîìú ÷óâàëà òèÿ äóìè, áîëåñòüòà âåäíàãà íàïóøàëà
áîëíèÿ. Âú ñêîðî âðåìå òîé çàáîãàòýëú è ïîäîáðèëú ïîëî-
æåíèåòî ñè.
Êàêâî îçíà÷àâà ïîáýëÿâàíåòî? Áýëèÿòú öâýòú å çäðà-
âîñëîâåíú, òîé å öâýòú íà ùåäðîñòü. Äîêàòî êîñàòà å ÷åðíà,
÷îâýêú ñúáèðà ñàìî âú ñåáå ñè. Ùîìú ïîáýëýå êîñàòà ìó,
òîé çàïî÷âà äà ðàçäàâà. Ìíîçèíà ìèñëÿòú, ÷å êàòî ïîáýëýå,
÷îâýêú îñèðîìàøàâà. Íå, õîðàòà ñú áýëè êîñè ñû ìíîãî áî-
ãàòè. Òý ñåãà èìåííî çàïî÷âàòú äà ðàçäàâàòú. Õîðàòà ñú ÷åð-
íè êîñè ïî÷âàòú äà çàáîãàòÿâàòú, íî äîêàòî êîñèòý èìú íå
ñòàíàòú ñúâúðøåíî áýëè, íå ìîãàòú äà ñå íàðåêàòú áîãàòè.
Õîðàòà ñú ÷åðíè êîñè ñû íåòúðïåëèâè, èçáóõëèâè. Òý èçðàç-
õîäâàòú ìíîãî åíåðãèÿ íàïðàçíî. Õîðàòà ñú áýëè êîñè ñû
êðîòêè. Òý íå èçðàçõîäâàòú åíåðãèÿòà ñè íàïðàçíî, çàùîòî
çíàÿòú, ÷å ìû÷íî ñå ïå÷åëè. Ñëåäîâàòåëíî çà äà ïîóìíýå ÷îâ-
ýêú, êîñàòà ìó òðýáâà äà ïîáýëýå. ×åðíèÿòú öâýòú å öâýòú
íà âúçïðèåìàíå è íà ïî÷èâêà. Êîéòî èñêà äà ñè ïî÷èíå, òîé
òðýáâà äà èìà ÷åðåíú öâýòú. Çàòîâà å ñúçäàäåíà íîùüòà.
Íýêîé ãëåäà íà ÷åðíèÿ öâýòú êàòî íà çëî, êàòî íîñèòåëü íà
íåùàñòèå. ×åðíèÿòú öâýòú èìà è äîáðà ñòðàíà. Êîãàòî èñêà
äà ñè ïî÷èíå, äà ïðèåìà ïî-ìàëêî âïå÷àòëåíèÿ, ÷îâýêú òúð-
ñè íîùüòà. Êîãàòî ÷îâýêú ïðèåìà ìíîãî âïå÷àòëåíèÿ, êîãà-
òî èìà ìíîãî æåëàíèÿ, êîñàòà ìó ïîáýëÿâà. Íýêîè êàçâàòú,
÷å êîñàòà íà ÷îâýêà ïîáýëÿâà îòú ìíîãî òðåâîãè è áåçïî-
êîéñòâà. Òàêúâú ÷îâýêú ïîáýëÿâà ïðåæäåâðåìåííî. Çíà÷è,
òîé å ïîáýëýëú ïðåäè íà ïîóìíýå. Òîâà ïîêàçâà, ÷å íå âñè÷-
êè õîðà ñú áýëè êîñè ñû óìíè è íå âñè÷êè õîðà ñú ÷åðíè
êîñè ñû ëîøè.
È òúé, êàòî ó÷åíèöè ñïàçâàéòå ñëåäíèÿ çàêîíú: Îöåíÿ-
âàéòå Áîæåñòâåíîòî âú ñåáå ñè - ñâîÿ óìú, ñâîåòî ñúðäöå,
ñâîÿòà âîëÿ, ñâîÿòà äóøà è ñâîÿ äóõú. Ùîìú îöåíÿâà óìà

189
ñè, ÷îâýêú ùå ãî ïðèëàãà íàâñýêûäå âú æèâîòà ñè. ×ðåçú ñâîÿ
óìú òîé ìîæå äà òðàíñôîðìèðà îòðèöàòåëíèòý ìèñëè, ÷óâñ-
òâà è ïîñòûïêè âú ïîëîæèòåëíè. Êîéòî íå ìîæå äà ïðåâðú-
ùà îòðèöàòåëíèòý ïðîÿâè âú ñåáå ñè âú ïîëîæèòåëíè, òîé
íèùî íå ðàçáèðà îòú âèñøà ìàòåìàòèêà.
Âú åäèíú ñàíàòîðèóìú âú Þæíà Àìåðèêà èìàëî äâà-
ìà ïàðàëèòèöè, áîëíè öýëè 20 ãîäèíè. Êàòî ãè ïðåãëåæäàëè,
ëýêàðèòý ñå ïðîèçíåñëè íàé-ïîñëå, ÷å ñû íåèçëý÷èìè. Âú òà-
çè îáëàñòü, äåòî áèëú ñàíàòîðèóìúòú, ñå âúäýëè ìíîãî ãîëý-
ìè çìèè. Åäèíú äåíü åäíà îòú òèÿ çìèè, ãîëýìà áîà, íàïóñ-
íàëà ìýñòîòî, äåòî æèâýëà è òðúãíàëà êúìú áîëíèöàòà, äà
ïîêàæå ñâîåòî ãåðîéñòâî. Õîðàòà õóêíàëè äà ÿ ãîíÿòú, íî òÿ
óñïýëà äà ñå ñêðèå âú ñòàÿòà, äåòî ëåæàëè äâàìàòà ïàðàëèòè-
öè. Êàòî âèäýëè áîàòà ñðåùó òýõú, äâàìàòà ïàðàëèòèöè ñêî-
÷èëè îòú ëåãëàòà ñè è èçáýãàëè âúíú îòú áîëíèöàòà. Êàòî
âèäýëè, ÷å ñòûïèëè íà êðàêàòà ñè, òý áëàãîäàðèëè íà áîàòà,
÷å âëýçëà âú áîëíèöàòà äà ãè èçïëàøè, çà äà ðàçáåðàòú, ÷å ñû
çäðàâè.
Òúé ùîòî, êîãàòî ñå íàìýðè ïðåäú ãîëýìè ïðîòèâîðå-
÷èÿ è íåïðèÿòíîñòè, ÷îâýêú òðýáâà äà çíàå, ÷å òý íå ñû íè-
ùî äðóãî, îñâåíú áëàãîñëîâåíèÿ. Âú âðåìå íà ìû÷íîòèè è
íåïðèÿòíîñòè, ÷îâýêú ñå êîíöåíòðèðà. ×ðåçú ñòðàäàíèÿòà
÷îâýêú ñå ó÷è è âèæäà, ÷å âñè÷êî âú æèâîòà å öåëåñúîáðàç-
íî. Íýìà íèùî íåöåëåñúîáðàçíî. Êîãàòî êàçâàòå, ÷å íýêîé
÷îâýêú å ãëóïàâú, à äðóãú óìåíú, òîâà ñû îòíîñèòåëíè ïðå-
öåíêè. Âú ïðèðîäàòà è ãëóïàâèÿòú âúðøè âàæíà ñëóæáà. Íè-
ìà ñûùåñòâóâàíåòî íà Íèàãàðñêèÿ âîäîïàäú íå å öåëåñúîá-
ðàçíî? Êàòî ñëèçà îòú ãîëýìà âèñî÷èíà, âîäàòà íà Íèàãàðñ-
êèÿ âîäîïàäú ïðîáèâà íýêûäå çåìÿòà, íî ñûùåâðåìåííî òÿ
ñå èçïîëçóâà çà ðàçóìíè öåëè. Çàïðèìýðú, àìåðèêàíöèòý ñû
íàïðàâèëè ìíîãî êàíàëè, ïðåçú êîèòî ñû ïðåêàðàëè ÷àñòü îòú
âîäàòà íà âîäîïàäà. Äíåñú òý ñå îñâýòÿâàòú îòú åíåðãèÿòà
íà òýçè êàíàëè.
Ìíîçèíà ñû ïîñåùàâàëè Íèàãàðñêèÿ âîäîïàäú, îêîëî
êîéòî ñå ðàçêàçâàòú ðàçëè÷íè èñòîðèè. Äâàìà ìëàäè àìåðè-
êàíöè ïîñåòèëè âîäîïàäà è ñå óñòàíîâèëè âú åäèíú îòú áëèç-
êèòý õîòåëè, äåòî õàïíàëè è ïèéíàëè äîáðå. Êàòî ñå íàïèëè,

190
äîøëà èìú èäåÿòà äà ñå ðàçõîäÿòú ñú ëîäêà ïî åäèíú îòú
êàíàëèòý. Ïî åäíî âðåìå ëîäêàòà ñå áëúñíàëà âú åäíà êàíàðà
è ñå ðàçáèëà. Åäèíèÿòú îòú òýõú îñòàíàëú íà ñ÷óïåíàòà ëîä-
êà è òå÷åíèåòî íà âîäàòà ãî ïîíåñëî íàäîëó. Äðóãèÿòú ñêî-
÷èëú íà êàíàðàòà, äåòî îñòàíàëú èçâåñòíî âðåìå. Âîäàòà ñëè-
çàëà îòú âèñî÷èíàòà íà âîäîïàäà ñú ñèëåíú ðåâú, à õîðàòà
ñòîÿëè íà áðýãà è íå çíàåëè, êàêú äà ïîìîãíàòú íà ìëàäèÿ
÷îâýêú. Ïî åäíî âðåìå íà åäíîãî îòú òýõú äîøëà èäåÿòà äà
õâúðëÿòú åäíî âûæå íà êàíàðàòà. Òý õâúðëèëè íà êàíàðàòà
åäíî ìåòàëè÷åñêî âûæå, ïî êîåòî ìëàäèÿòú ÷îâýêú ïðåìè-
íàëú âîäîïàäà.
Äðóãú àìåðèêàíåöú ïîæåëàëú äà îïèòà ìîùíàòà ñèëà
íà Íèàãàðñêèÿ âîäîïàäú. Çà òàçè öåëü òîé êóïèëú åäíà ãîëý-
ìà áú÷âà, êîÿòî îñìîëèëú îòâúíú è îòâûòðå äîáðå. Ñëåäú
òîâà îáâèëú áú÷âàòà ñú íåïðîìîêàåìà ìàòåðèÿ, âëýçàëú âú
íåÿ è ñå ñïóñíàëú îòú ãîðíîòî òå÷åíèå íà âîäàòà. Ñëåäú äúë-
ãî ëþøêàíå îòú âîäàòà íà åäíà è íà äðóãà ñòðàíà, àìåðèêà-
íåöúòú ñòèãíàëú íàé-ïîñëå íà áðýãà íà êàíàëà è êàòî èçëý-
çúëú îòú áú÷âàòà, êàçàëú: “Öýëèÿòú ñâýòú äà ìè äàâàòú, âòî-
ðè ïûòü íå âëèçàìú âú áú÷âà äà èçìýðâàìú ìîùüòà íà Íèà-
ãàðñêèÿ âîäîïàäú.”
Ñúâðåìåííèòý õîðà, ïîðàäè íåðàçáèðàíå íà Áîæèèòý
çàêîíè ñàìè ñå èçëàãàòú íà íåíóæíè ñòðàäàíèÿ, êàòî òèÿ àìå-
ðèêàíöè. Èìà ñòðàäàíèÿ, êîèòî ñû ïîëåçíè, íî èìà íåíóæ-
íè, èçêóñòâåíî ñúçäàäåíè ñòðàäàíèÿ, êîèòî íå ñû ïîëåçíè.
Äîéäå ëè äî òèÿ ñòðàäàíèÿ, ÷îâýêú òðýáâà äà ãè èçáýãâà. Çà
äà èçáýãíå íåíóæíèòý ñòðàäàíèÿ ÷îâýêú òðýáâà äà èìà
ñâýòúëú óìú. Ìíîçèíà ìèñëÿòú, ÷å ïî-ðàçóìíè ñûùåñòâà îòú
õîðàòà íà çåìÿòà íýìà. Ðàçóìíè ñûùåñòâà èìà íå ñàìî âú
Ñëúí÷åâàòà ñèñòåìà, íî è âú äðóãèòý ñèñòåìè. Ñûùåñòâàòà,
êîèòî íàñåëÿâàòú äðóãèòý ñèñòåìè, ñû ïî-ðàçóìíè äàæå îòú
òèÿ íà ñëúí÷åâàòà ñèñòåìà. Ùå êàæåòå: “Îòäå çíàåøú òîâà?”
Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å ìåæäó ñòîòèíà õîðà èìà åäèíú ñú îòâî-
ðåíè î÷è, êîéòî âèæäà âñè÷êî. Òîé âèæäà ÷óäíè íýùà îêîëî
ñåáå ñè è ãîâîðè çà òýõú. Êàêú âèæäà òèÿ íýùà? Ñú î÷èòý ñè.
Òîé èìà î÷è è âèæäà, à äðóãèòý íèùî íå âèæäàòú. È òý èìà-
òú î÷è, íî îùå íå ñû îòâîðåíè. Åäèíú äåíü, êîãàòî î÷èòý

191
èìú ñå îòâîðÿòú, è òý ùå âèæäàòú. Âñè÷êî ñåäè âú âèæäàíå-
òî. Áèëî å âðåìå, êîãàòî õîðàòà ñû âèæäàëè ñàìî òðè öâýòà,
ïîñëå - ÷åòèðè, ïåòü, øåñòü, à äíåñú âèæäàòú ñåäåìü öâýòà.
Ùå äîéäå äåíü, êîãàòî òý ùå âèæäàòú ïîâå÷å öâýòîâå îòú
òèÿ, êîèòî äíåñú âèæäàòú. Òý ùå âèæäàòú öâýòîâå ïîäú óëò-
ðà÷åðâåíàòà è íàäú óëòðàâèîëåòîâàòà ñâýòëèíà.
Èçâåñòíî å íà âñè÷êè, ÷å îñâåíú ñú ôèçè÷åñêà õðàíà,
÷îâýøêèÿòú óìú ñå õðàíè è ñú îñîáåíà ñâýòëèíà, êîÿòî åäâà
ñåãà õîðàòà èçó÷àâàòú. Áåçú äà ïîçíàâà òîâà ÷îâýêú å èçïèò-
âàëú äåéñòâèåòî íà òàçè ñâýòëèíà. Çàïðèìýðú íýêîé ó÷åíèêú
ðåøàâà åäíà ìû÷íà çàäà÷à, íî òúìíî å âú óìà ìó, íå ìîæå
äà ÿ ðåøè. Äúëãî âðåìå ìèñëè âúðõó çàäà÷àòà ñè, äîêàòî íàé-
ïîñëå âú óìà ìó ïðîíèêíå íýêàêâà ñâýòëèíà è òîé ÿ ðåøè.
Çíà÷è èìà åäíà ñâýòëèíà âú ñâýòà, êîÿòî ðàçðåøàâà âñè÷êè
ìû÷íîòèè. Äîêàòî òàçè ñâýòëèíà íå ïðîíèêíå âú óìîâåòý íà
õîðàòà, òý ùå æèâýÿòú âú òúìíèíà è áåçú äà èñêàòú ùå ñå
ñáëúñêâàòú è ùå ñå ÷óäÿòú, êîÿ å ïðè÷èíàòà çà òîâà ñáëúñê-
âàíå. Ìíîãî ïðîñòî. Ïðè÷èíàòà çà ñáëúñêâàíèÿòà ìåæäó õî-
ðàòà å âûòðåøíàòà òúìíèíà, êîÿòî ñûùåñòâóâà âú òýõíèòý
óìîâå.
Ñåãà àçú ãîâîðÿ çà îíàçè êóëòóðà, êîÿòî íå íîñè ñâýòëè-
íà íà ÷îâý÷åñòâîòî. Ñàìî ëþáîâüòà è ñâýòëèíàòà, êîÿòî íî-
âàòà êóëòóðà íîñè, ñû âú ñúñòîÿíèå äà íàïðàâÿòú íýùàòà ÿñ-
íè. Êîãàòî âëýçå âú åäèíú äîìú, òàçè ñâýòëèíà ó÷è õîðàòà
êàêú äà æèâýÿòú áðàòñêè. Äîìú, âú êîéòî òàçè ñâýòëèíà íå
âëèçà, å îñûäåíú íà ãîëýìè ðàçäîðè è íåäîðàçóìåíèÿ. Âú
êîéòî äîìú, âú êîåòî îáùåñòâî âëýçåòå äíåñú, íàâñýêûäå
èìà ðàçäîðè.
Ñúâðåìåííèòý õîðà ñå ñúáèðàòú âú îáùåñòâà, îáðàçó-
âàòú ãðàäîâå è ñåëà, êàêòî è âèå ñòå ñå ñúáðàëè íà ïëàíèíàòà.
Çàùî ñå ñúáèðàòú õîðàòà? Ïî äâå ïðè÷èíè: èëè çà äîáðî èëè
çà çëî. È âèå ñòå ñå ñúáðàëè òóêú èëè çà äîáðî, èëè çà çëî.
Êàêòî âèæäàòå ëåñíî ñå ðàçðåøàâà âúïðîñúòú. Äðóãî ðàçðå-
øåíèå íýìà. Ùîìú íýùî å äîáðî, âú âñè÷êè ñëó÷àè å äîáðî;
ùîìú å çëî, âú âñè÷êè ñëó÷àè å çëî. Îáà÷å, çàäà÷àòà íà ÷îâý-
êà å äà ïðåâúðíå çëîòî âú äîáðî. Âñè÷êè õîðà ñû äëúæíè äà
èçó÷àâàòú ñèëèòý íà çëîòî, äà çíàÿòú êàêú äà ãè ïðåâðúùàòú,

192
ïîíåæå è òý ñû Áîæåñòâåíè. Åòî, ñúâðåìåííèòý ëýêàðè âçè-
ìàòú åäíà îòðîâà âú õîìåîïàòè÷åñêà äîçà è ñú íåÿ ëýêóâàòú
èçâåñòíè áîëåñòè. Âú äàäåíèÿ ñëó÷àé îòðîâàòà ïðåäñòàâÿ çëî-
òî. ×îâýêú òðýáâà äà çíàå, âú êàêâà äîçà äà óïîòðýáè çëîòî,
çà äà ñå ïîëçóâà îòú íåãî. Âèå òðýáâà äà ðàçáèðàòå çëîòî
êàòî òâîð÷åñêà ñèëà âú ñâýòà, à íå êàêòî äíåñú ãî ðàçáèðàòú.
Êîéòî íå ðàçáèðà çàêîíèòý íà çëîòî, òîé ñòàâà íà ïåïåëü,
ò.å. ðàçðóøàâà ñå. Çàòîâà Õðèñòîñú êàçâà: “Íå ñå ïðîòèâè íà
çëîòî.” Ñú äðóãè äóìè êàçàíî: Íå ñå áîðè ñú çëîòî. Êîéòî ñå
å îïèòàëú äà ñå áîðè ñú çëîòî, òîé ñàìú å ïîäïèñàëú ïðèñû-
äàòà ñè. Íèêîé ÷îâýêú äîñåãà íå å ïîáåäèëú çëîòî.
Åäèíñòâåíàòà ñèëà, êîÿòî ìîæå äà ïîáåäè çëîòî, å Áî-
æèÿòà Ëþáîâü. Ïîìíåòå, ÷å Áîãú å ìåæäó âàñú, æèâýå âú
âàñú, âú äóøàòà íà âñýêè ÷îâýêú. Êàòî çíàåòå òîâà, áëàãîäà-
ðåòå íà Áîãà çà æèâîòà, çà óìà, çà ñúðäöåòî, çà äóõà è çà
äóøàòà, êîèòî âè å äàëú. Àêî èñêàòå äà áûäåòå ùàñòëèâè,
ñëóøàéòå Íåãîâèÿ ãëàñú. Ñëúíöåòî ãðýå, âýòúðúòú âýå, âî-
äèòý òåêàòú, çåìÿòà äàâà ñâîèòý ïëîäîâå, ìàéêèòý ðàæäàòú,
áàùèòý îòãëåæäàòú äåöàòà ñè, çàùîòî Áîãú ïîâåëÿâà òîâà.
Êàêâîòî Òîé êàçâà, òîâà ñòàâà. Òîé å íàðå÷åíú Áàùà íà âñè÷-
êè. Âñè÷êè òðýáâà äà èçïúëíÿâàòú Íåãîâèòý çàêîíè è äà Ãî
îáè÷àòú. Íå êàçâàìú, êàêú òðýáâà äà Ãî îáè÷àòå. Îáè÷àéòå
Áîãà, êàêòî âèå çíàåòå äà îáè÷àòå; âýðâàéòå âú Áîãà, êàêòî
âèå çíàåòå äà âýðâàòå è íýìà äà áûäåòå äàëå÷ú îòú èñòèíà-
òà. Àêî íå îáè÷àòå áàùà ñè, ìàéêà ñè, áðàòú ñè è ñåñòðà ñè è
àêî íå âýðâàòå âú òýõú, êàêú ùå îáè÷àòå äðóãèòý è ùå èìú
âýðâàòå? Àêî íå îáè÷àòå áëèçêèòý ñè, âèå íå ìîæåòå äà îáè-
÷àòå è ÷óæäèòý. Õðàíåòå ñâåùåíè ÷óâñòâà ïúðâî êúìú áàùà
ñè, ìàéêà ñè, áðàòà ñè è ñåñòðà ñè, çà äà õðàíèòå ñûùèòý
÷óâñòâà è êúìú îêðûæàâàùèòý. Ïî òîçè íà÷èíú ñàìî ùå äîé-
äåòå äî íîâàòà êóëòóðà, êîÿòî ùå îáåäèíè âñè÷êè õîðà.
Çàäà÷àòà íà âñýêè ÷îâýêú å äà çíàå ñâîåòî èìå, ñâîåòî
ìýñòî âú öýëîòî, êàêòî åâðåèòý, êîèòî áýõà 12 ïëåìåíà, çíà-
ÿõà êîé êàêâà ÷àñòü íîñè îò ñêèíèÿòà. Êîãàòî ñïèðàõà íà ïî-
÷èâêà, òý ñúáèðàõà ÷àñòèòý íà öýëàòà ñêèíèÿ, ñúåäèíÿâàõà
ãè âú åäíî öýëî, è òàìú ñå ïîêëàíÿõà è áëàãîäàðýõà íà Áîãà.
Äíåñú âñýêè ÷îâýêú êàçâà: “Àçú íîñÿ Áîæåñòâåíîòî âú ñåáå

193
ñè.” Òè íîñèøú ÷àñòü îòú Áîæåñòâåíîòî. Åäèíú äåíü, êîãàòî
âñè÷êè õîðà ñå ñúáåðàòú íà åäíî ìýñòî, è âñýêè äîíåñå ñâî-
ÿòà ÷àñòü, ùå îáðàçóâàòú íîâàòà ñêèíèÿ, âú êîÿòî âñè÷êè ùå
ñå ïîêëàíÿòú íà Áîãà âú Äóõú è Èñòèíà. Çàêîíúòú íà Ëþ-
áîâüòà ùå áûäå çàêîíú íà ðàçáèðàòåëñòâî. Òîçè çàêîíú
òðýáâà äà ñå ïðèëîæè îùå òàçè ãîäèíà. Íå ñå ëè ïðèëîæè
òàçè ãîäèíà, ùå ÷àêàòå 1999 ãîäèíà è ùå çàïî÷íåòå îòíîâî.
Ïîìíåòå, ÷å áûäåùåòî å çà óìíèòý, çà äîáðèòý è çà
ñèëíèòý õîðà. Àêî íå âýðâàòå âú òîâà, êîåòî ñåãà âè êàçâàìú,
åäèíú äåíü ùå ïîâýðâàòå è ùå âèäèòå, ÷å òîâà, êîåòî âè ãî-
âîðÿ, å ñòî è åäíî íà ñòî âýðíî. Âñè÷êè õîðà, ñåìåéñòâà,
îáùåñòâà, íàðîäè, êîèòî ñû óìíè, äîáðè è ñèëíè, ùå èìàòú
Áîæèåòî áëàãîñëîâåíèå. Òîâà çàïî÷âà îòú òàçè ãîäèíà. Äàëè
äóìèòý ìè ñû âýðíè, òîâà ùå âèäÿòú îíýçè, êîèòî ñëóæàòú
íà Áîãà, íî è îíýçè, êîèòî íå Ìó ñëóæàòú. Âú ïðîäúëæåíèå
íàé-ìíîãî íà äåñåòü ãîäèíè îòú äíåñú âñè÷êè ùå ïðîâýðÿòú
èñòèííîñòüòà íà ìîèòý äóìè. Áîãú å òóðèëú âå÷å çàêîíà íà
ëþáîâúòà âú äåéñòâèå è êîèòî íå ñå ïîä÷èíÿòú íà òîçè çàêî-
íú, ùå èçïèòàòú ïîñëåäñòâèÿòà íà ñâîåòî íåïîñëóøàíèå. Äîé-
äåòå ëè äî òîçè çàêîíú, íýìà äâà ïûòÿ.
Ñúâðåìåííèòý õîðà ñå íàìèðàòú ïðåäú åäíî ñâýòëî
áûäåùå. Âñè÷êî ëîøî ùå èç÷åçíå. Çåìÿòà êîðåííî ùå ñå
ïðîìýíè, à çàåäíî ñú íåÿ è ëóíàòà. Áîãú å ïðèãîòâèëú íîâú
ñâýòú, íîâè óñëîâèÿ çà îíèÿ, êîèòî Ãî ëþáÿòú. Êàòî íàáëþ-
äàâàìú ñåãàøíèòý õîðà, âèæäàìú, ÷å òý åäâà èçêàðâàòú ïðåõ-
ðàíàòà ñè. Òý õîäÿòú îòú êûùà íà êûùà äà ïðîñÿòú. Òý ñû
öàðñêè ñèíîâå, íî ñû çàáðàâèëè òîâà. Êîé å öàðñêè ñèíú?
Öàðñêè ñèíú å îíçè, êîéòî ñëóæè íà Ëþáîâüòà, íà Ìûäðîñòü-
òà è íà Èñòèíàòà. Öàðñêè ñèíú å îíçè, êîéòî ñëóæè íà æèâî-
òà, íà çíàíèåòî è íà ñâýòëèíàòà. Öàðñêèÿòú ñèíú ñëóæè è íà
ñâîáîäàòà.
Ñåãà, æåëàÿ âè äà áûäåòå öàðñêè ñèíîâå, äà áûäåòå áðà-
òÿ ïîìåæäó ñè. Òîâà èçèñêâà Áîãú îòú âñè÷êè õîðà. Áðàòú å
îíçè, êîéòî îáè÷à æèâîòà, çíàíèåòî, ñâýòëèíàòà è ñâîáîäà-
òà, êàêòî çà ñåáå ñè, òàêà è çà äðóãèòý. Âú áûäåùå ùå èìàòå
òàêàâà ìóçèêà, îòú êîÿòî óìðýëèòý ùå îæèâÿâàòú. Îòú êàð-
òèíèòý íà áûäåùèòý õóäîæíèöè ìúðòâèòý ùå îæèâÿâàòú.

194
Ñòàòóèòý íà áûäåùèòý ñêóëïòîðè ùå âúçêðúñÿâàòú õîðà. Çà
äà îçäðàâýå áîëíèÿòú, äîñòàòú÷íî å åäèíú îòú áûäåùèòý
ëýêàðè äà ìèíå êðàé êûùàòà ìó. Àêî êðàñèâèòý ìîìè è ìîì-
öè íà áûäåùåòî ìèíàòú êðàé õîðà, êîèòî ñå êàðàòú, òý âåä-
íàãà ùå ñå ïðèìèðÿòú. Íîâèòý õîðà - õîðàòà íà áûäåùàòà
êóëòóðà, ùå íîñÿòú íàâñýêûäå ëþáîâü, ðàäîñòü è âåñåëèå.
Õîðàòà íà áûäåùåòî ùå ñå îòëè÷àâàòú ñú ãîëýìà ñè-
ðîìàøèÿ è ãîëýìî íåâåæñòâî. Òý ùå áûäàòú áåäíè îòú ïî-
ðîöè, íî áîãàòè íà äîáðîäåòåëè. Òý íýìà äà çíàÿòú êàêâî
ïðåäñòàâÿ ëúæàòà, êðàæáàòà, íàñèëèåòî. Çåìÿòà ùå ñå ïðå-
âúðíå íà ðàéñêà ãðàäèíà. Õîðàòà ùå ñå ñðýùàòú áðàòñêè, ñú
ëþáîâü. Òý íýìà äà ãîâîðÿò ìíîãî. Êàæàòú ëè ñè åäíà äóìà,
ùå ñå ðàçáåðàòú. Êîÿ äóìà å íàé-ñèëíà? Âú áúëãàðñêè åçèêú
íàé-ñèëíà è ñúäúðæàòåëíà å äóìàòà “áëàãîñòü”. Âú òàçè äó-
ìà íýìà íèêàêâî ðàçäâîÿâàíå. Áëàãîñòüòà å Áîæåñòâåíî êà-
÷åñòâî.
Áèõú æåëàëú âñè÷êè äà áûäåòå áëàãè. Áèõú æåëàëú âñè÷-
êè áúëãàðè äà áûäàòú áëàãè. Âèñîêà å òîïëèíàòà íà äóìàòà
“áëàãîñòü”. Òÿ èìà 35 ìèëèîíà ãðàäóñà òîïëèíà. Äåòî ìèíå
áëàãîñòüòà, âñè÷êè ïðîòèâîðå÷èÿ ñå ñòîïÿâàòú. Áëàãîñòüòà
ñúäúðæà âñè÷êî âú ñåáå ñè. Áëàãîñòüòà èçêëþ÷âà âñè÷êè ñëà-
áîñòè. Áëàãèÿòú å ðàçóìåíú, äîáúðú è ñèëåíú. Òîé åäíîâðå-
ìåííî å è ãîñïîäàðü, è ñëóãà. Òîé å íàé-äîáðèÿòú, íàé-óì-
íèÿòú è íàé-ñèëíèÿòú ãîñïîäàðü è ñëóãà.
Æåëàÿ âè äà áûäåòå áëàãè ñëóãè è áëàãè ãîñïîäàðè.

6 àâãóñòü 10 ÷. ïð. îá.

195
 ÏÚÐÂÈßÒÚ ÏËÎÄÚ ÍÀ ÄÓÕÀ

Íåáåòî ïðîøàðåíî, ñú îáëàöè.

Âðåìåòî õëàäíî.Ñëàáú âýòúðú.
Ñëúíöåòî èçãðý âú 5.35÷.

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Âú íà÷àëî áý Ñëîâîòî”

Ùå ÷åòà 19 ãë. îòú Åâàíãåëèåòî íà Èîàíà.

Âñè÷êè õîðà ñû íà åäíî ãîëýìî èçïèòàíèå âú ñâýòà.
Íýìà ÷îâýêú, êîéòî äà å ñïîêîåíú. Íýìà íèòî åäèíú ÷îâý-
êú, êîéòî äà å äîøúëú íà çåìÿòà è äà å ñâúðøèëú äîáðå. À
ïðè òîâà âñè÷êèòý õîðà âñå ìèñëÿòú, ÷å äîáðå ùå ñâúðøàòú.
Ñåãà, êîãàòî ñòðàäà íåïðàâåäíèÿòú èëè ãðýøíèÿòú ÷îâýêú,
ðàçáèðàìå - èìà ñè ïðè÷èíà, íî êîãàòî ñòðàäà ïðàâåäíèÿòú,
êàêâè ñû ïðè÷èíèòý? Êîãàòî ãðýøíèêúòú ñòðàäà, òîé èçïðà-
âÿ ãðýõîâåòý ñè. À ïúêú êîãàòî ñòðàäà ïðàâåäíèÿòú, òîé ñå
ïîâäèãà, òîé ïå÷åëè. Òà, ïî äâà íà÷èíà ÷îâýêú ñòðàäà: ïî
åäèíú íà÷èíú, çà äà èçïëàòè òîâà, êîåòî å ïðàâèëú, äà ïëàòè
äúëãîâåòý ñè, à ïúêú ïðè äðóãèÿ ñòðàäà, çà äà ñïå÷åëè. À
ïúêú îíýçè, êîèòî íå èñêàòú äà ñòðàäàòú ïî äâàòà íà÷èíà, òý
òîãàçú ñû äîøëè è íå çíàÿòú çàùî ñû äîøëè íà çåìÿòà. Òðå-
òà êàòåãîðèÿ èìà, íî çà òýõú áþäæåòú íýìà. Ñúâðåìåííàòà
äúðæàâà èìà áþäæåòú ñàìî çà äâà âèäà õîðà. Òÿ èìà áþäæå-
òú çà çàòâîðèòý. Êàòî õâàíàòú íýêîé ïðåñòûïíèêú, òóðÿòú
ãî âú çàòâîðà. Èìà áþäæåòú çà áîëíèöèòý. Èìà áþäæåòú è
çà ó÷èëèùàòà. Äåöàòà ãè ïðàùàòú íà ó÷èëèùå. À ïúêú çà îí-
ýçè, êîèòî íå èñêàòú äà ñå ó÷àòú è íå èñêàòú äà áûäàòú âú
çàòâîðà, çà òýõú íýìà áþäæåòú.
Âñýêè åäèíú îòú âàñú òðýáâà äà ñè ñúñòàâè åäíà ôèëî-
ñîôèÿ çà æèâîòà, ñú êîÿòî òîé òðýáâà äà áûäå ñúîáðàçåíú,
àêî èñêà æèâîòà ìó äà èìà ñìèñúëú. Âñå òàêè âèå îùå íýìà-
òå åäíà ÿñíà ïðåäñòàâà, îòú êûäå èäåòå è íà êûäå îòèâàòå.
Êîãàòî åäèíú ÷îâýêú èìà ÿñíà ïðåäñòàâà çà åäèíú ïðåäìå-

196
òú, òîé ìîæå äà íàïðàâè íýùàòà. Íàïðèìýðú àêî èìàøú åäè-
íú èíñòðóìåíòú, äà êàæåìú öèãóëêà íà Ñòðàäèâàðèóñú, ìî-
æåøú äà ÿ èçâàäèøú îòú êóòèÿòà, ìîæåøú äà äúðæèøú ëûêà,
íî àêî íå ìîæåøú äà ñâèðèøú, òàçè öèãóëêà ùå áûäå áåçï-
ðåäìåòíà. È ìîæåøú òîãàâà äà ÿ ïðîäàäåøú, äà âçåìåøú
ïàðè è äà ñè óñëóæèøú ôèçè÷åñêè.
Æèâîòúòú ïî òðè íà÷èíà ìîæå äà ñå ðàçáåðå. Èìà åäíà
ôèçè÷åñêà ñòðàíà, íàé-áëèçêàòà ñòðàíà, êàêòî íèå æèâýåìú
íà çåìÿòà. Íèå ÷óâñòâóâàìå îñâåíú òîâà íýùî è òîâà, êîåòî
÷óâñòâóâàøú íå ãî âèæäàøú. Òîâà å âòîðàòà ñòðàíà. Èìàøú
íýùî âú óìà ñè, êîåòî ïðåäñòàâÿøú íà ñåáå ñè, íî êàêòî ãî
ïðåäñòàâÿøú íà óìà ñè, îòâúíú íå ìîæåøú äà ãî âèäèøú. Òà
ðåêîõú, ÷îâýêú å ñúñòàâåíú îòú ìíîãî ðàçíîðîäíè ìàòåðèà-
ëè, ðàçíîðîäíà ìàòåðèÿ, ðàçíîðîäíè ñèëè, ðàçíîðîäíè ìèñ-
ëè è ðàçíîðîäíè ÷óâñòâà. Âñè÷êî òîâà òðýáâà äà ñå èçó÷àâà,
çà äà ñå ðàçáåðàòú çàêîíèòý, ïî êîèòî å ñúçäàäåíú ñàìèÿ ÷î-
âýêú. Ïèñàíèåòî êàçâà, ÷å Áîãú å ñúçäàëú ÷îâýêú îòú ïðúñòü
è âäúõíàëú âú íåãî äèõàíèå íà æèâîòú. È ñòàíàëú ÷îâýêú
æèâà äóøà. Åäèíú ÷îâýêú, êîéòî å äîøåëú íà çåìÿòà, çà äà
ïîìîãíå íà ÷îâý÷åñâîòî, êàêâî òðýáâà äà ïðàâè? Âèå àêî
áýõòå íà ìýñòîòî íà Èñóñà Õðèñòà, êàêâî ùýõòå äà ïðàâè-
òå? ×îâýêú ìîæå äîáðîâîëíî äà ïîñòûïè, à ïúêú ìîæå è íà
ñèëà. Ùýõòå äà ìèíåòå ïî ñûùèÿ ïûòü êàêòî è Òîé.
Àêî åäèíú ÷îâýêú ìèíàâà îòäåëåíèÿòà è íå ó÷è, ìèíà-
âà âú ïðîãèìíàçèÿ è íå ó÷è, è âú ãèìíàçèÿòà è íå ó÷è, ìèíà-
âà âú óíèâåðñèòåòà è íå ó÷è, ïðåçú âñè÷êîòî âðåìå àêî íå å
ó÷èëú, êàêâî ùå ïðèäîáèå? Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å âú îòäåëåíè-
ÿòà ãî ïðåêàðâàõà îòú åäíî îòäåëåíèå âú äðóãî äàðîìú. Âú
ïðîãèìíàçèÿòà, âú ãèìíàçèÿòà è âú óíèâåðñèòåòà ïàêú äàðî-
ìú è ìó äàäàòú äèïëîìà, êàêâî ùýøå äà ãî ïîëçóâà òàÿ äèï-
ëîìà. Ñåãà âñè÷êè íå ìîãàòú äà ñè äàäàòú îò÷åòú çàùî òðýáâà
äà ñòðàäàòú? À ïúêú íå ìîæå äà ñè äàäåòå îò÷åòú è çàùî
òðýáâà äà ñå ðàäâàòå? Ñòðàäàíèÿòà è ðàäîñòèòý, òîâà ñû
äâåòý ñòðàíè íà æèâîòà. Æèâîòúòú äðóãîÿ÷å íå ìîæå äà ñå
ðàçâèâà. Òàìú äåòî íýìà ñòðàäàíèÿ, íýìà è ðàäîñòè. Äåòî
íýìà ðàäîñòè, íýìà è ñòðàäàíèÿ. È âèæäàìå, ÷å íà çåìÿòà
æèâîòú è ñìúðòü âúðâÿòú çàåäíî. Ñìúðòüòà - òîâà å îïàêèòý

197
íà æèâîòà. À æèâîòúòú - òîâà å ëèöåòî íà æèâîòà. Âèå çíàåòå
êàêâî íýùî å îïàêè. Àêî èìàòå äâå ðûêàâèöè è ãè îáúðíåòå
íàîïàêè, äýñíàòà ðûêàâèöà å çà ëýâàòà ðûêà è îáðàòíî. Ïè-
òàìú òîãàçú: êàêâà å ðàçëèêàòà? Ðàçëèêàòà å, ÷å äýñíàòà ðûêà-
âèöà ñå å ïðåâúðíàëà âú ëýâà è îáðàòíî. Ìîãà äà âè ïðåâåäà
ìíîãî ïðèìýðè. Íî åäèíú ïðèìýðú ùå âè äàäå åäíà ÿñíà
ïðåäñòàâà: äà îòèäå äýñíàòà âè ðûêàâèöà íà ëýâàòà ñòðàíà,
òîâà çíà÷è äà íàòîâàðèøú êîíÿ, à ïúêú äà îòèäå ëýâàòà ðûêà-
âèöà íà äýñíàòà ðûêà, òîâà çíà÷è äà ðàçòîâàðèøú êîíÿ. Äà
ñè èçïëàòèøú äúëãîâåòý è äà ñïå÷åëèøú, òîâà å îáðúùàíå
íà ðûêàâèöà.
Äà äîïóñíåìú, ÷å âèå ñòå áîãàòú âú ñâýòà, èìàòå çíà-
íèÿ. Âñè÷êîòî çíàíèå, êîåòî ïðèäîáèâàòå, âèå âñå ãî ïðèäî-
áèâàòå çà âúíøíèÿ ñâýòú è çà ñåáå ñè, çà äà ìîæå äà óðåäèòå
âàøèòý ðàáîòè. Íàïðèìýðú àêî àçú ðàçâèâàìú ñâîåòî çðå-
íèå, òî å çàðàäè ìåíå ñàìèÿ, ïîíåæå áåçú î÷èòý ñè ùå âëèçà-
ìú âú ãîëýìè ñïûíêè ñú âúíøíèÿ ñâýòú. À àêî î÷èòý ìè ñû
äîáðå îòâîðåíè, ùå ñå èçáàâÿ îòú ìíîãî ìû÷íîòèè. Àêî àçú
ðàçâèâàìú ñâîÿ ñëóõú, òîâà å íàé-ïúðâî çàðàäè ìåíå, ïîíå-
æå òàêà ùå ñå èçáàâÿ îòú ìíîãî íåïðèÿòíîñòè âú ñâýòà. È
îíîâà, êîåòî ùå ìè ñå êàæå, àêî íå å ðàçâèòú ñëóõúòú ìè, íå
ùå ãî ÷óÿ. È àêî ðàçâèâàìú ìîÿ ãîâîðú, ïàêú ùå ñå èçáàâÿ
îòú ìíîãî ìû÷íîòèè. Ñûùî òàêà, àêî ðàçâèÿ ñâîÿ óñåòú, ìíî-
ãî ïûòè õîðàòà ñòðàäàòú ïîíåæå ó òýõú óñåòèòý íå ñû ïðà-
âèëíè. Àêî õîðàòà áýõà çàïàçèëè âïå÷àòëåíèÿòà îòú ñòðàäà-
íèÿòà, ïî-ìàëêî ïðåñòûïëåíèÿ ùýõà äà íàïðàâÿòú.
×åñòî íèå ñå íàìèðàìå âú ïîëîæåíèåòî íà åäíî ìåñî-
ÿäíî æèâîòíî. Åäèíú âúëêú õâàíå åäíà îâöà, ðàçêûñà ÿ è ÿ
ÿäå. Ïðèÿòíî ìó å. Òîé íè íàé-ìàëêî íå ÷óâñòâà ñòðàäàíèÿ-
òà íà îâöàòà. Âèå êîëêîòî è äà ðàçïðàâÿòå íà òîçè âúëêú, ÷å
íå òðýáâà äà ÿäå îâöå, òîé ùå êàæå: “Ãîñïîäü òàêà ñúçäàäå
ñâýòà, ÷å àçú òðýáâà äà ÿìú îâöè, èíà÷å ùå óìðà ãëàäåíú.”
Âúëêúòú ìèñëè, ÷å Ãîñïîäü ñúçäàëú ñâýòà, çà äà ÿäå òîé îâ-
öè. Òîâà íè íàé-ìàëêî íå å ïðàâèëíî. Âú íèêîÿ ñâåùåíà êíè-
ãà íå å êàçàíî, ÷å íà âúëêúòú å äàäåíî ïðàâî äà ÿäå îâöè. Òîé
ñàìú ñè å ïîçâîëèëú òîâà. Íà âúëêúòú è íà îâöàòà Ãîñïîäü å
äàëú òðåâà, êîðåíè äà ÿäàòú. Âúëêúòú ñå å íàó÷èëú îòú ïîñëå

198
íà òîçè çàíàÿòú. È íà ïúðâèÿ ÷îâýêú Áîãú íå áýøå ïîçâîëè-
ëú äà ÿäå ìåñî, íî ÷îâýêú ñàìú å íàïðàâèëú òîâà. Ôèçèîëî-
ãè÷åñêè ðàçãëåäàíî ìåñíàòà õðàíà å íàé-íå÷èñòàòà, ïîíåæå
âñè÷êè êëåòêè, êîèòî æèâýÿòú âú æèâîòèíñêîòî òýëî èìàòú
íå÷èñòîòèè, èçâåðæåíèÿ, ìèêðîáè è ïðî÷èå. Êîëêîòî è äà å
÷èñòî ìåñîòî, âñå èìà èçâåðæåíèÿ. Ìèñëèòå ëè, ÷å ïðè òàêà-
âà õðàíà ÷î-âýêú ìîæå äà áûäå çäðàâú? Ñåãàøíèòý ôèçèî-
ëîçè êàçâàòú, ÷å ñåãàøíàòà ìåñíà õðàíà íà ÷îâýêà òðýáâà äà
ñå çàìýíè. Ñú êàêâî òðýáâà äà çàìåíèìú? À ïúêú çà äà ñå
èçìýíè ðåæèìà íà ÿäåíåòî, òðýáâàòú óáåæäåíèÿ. ×îâýêú
òðýáâà äà çíàå, ñú êàêâî äà ñå õðàíè? È çà ñåãà ïî-çäðàâîñ-
ëîâíà õðàíà îòú æèòîòî íýìà. Õëýáúòú íå å ïðèãîòâåíú ñåãà
êàêòî òðýáâà. Ãîëýìà ÷àñòü îòú õðàíèòåëíîñòüòà íà æèòîòî
èç÷åçâà, êàêòî ñåãà ïðèãîòîâëÿâàòú õëýáà. È êàêòî ñåãà ñå
îáðàáîòâà æèòîòî. Àêî òè îðåøú íèâàòà ñú ëþáîâü, àêî ÿ
ïîñýåøú ñú ëþáîâü è íå èçìû÷âàøú äîáèòúêà è íå ãî ðóãàå-
øú, êàêòî ñåãà ãî ðóãàÿòú, àêî òè ïîæåíåøú íèâàòà ñú ëþ-
áîâü, àêî òè îâúðøýåøú æèòîòî ñú ëþáîâü, àêî òè íå ãî ìýëè-
øú ñú êàìúíè, àêî íàïðàâèøú õëýáà ñú ëþáîâú, òî òè ùå
äîáèåøú 10 ïûòè ïî-ãîëýìà õðàíèòåëíîñòü îòú æèòîòî,
îòêîëêîòî õîðàòà ñåãà äîáèâàòú.
Ìû÷íî å ïîíýêîé ïûòü õîðàòà äà ñå óáåäÿòú âú ïðàâ-
äîïîäîáíîñòüòà íà òîâà. Çàùîòî êàêâà å çàäà÷àòà íè íà çå-
ìÿòà? Çàùî ñìå äîøëè íà çåìÿòà? Ñú êàêâà öýëü? Âèå ñòå
äîøëè íà çåìÿòà äà ñå ó÷èòå, çà äà ïðèäîáèåòå îíçè æèâîòú,
êîéòî íå ñå èçìýíÿ, Áîæåñòâåíèÿ æèâîòú è äà ñå èçáàâè ÷î-
âýêú îòú ðîáñòâîòî íà ñìúðòüòà. Íèå ñìå äîøëè íà çåìÿòà,
çà äà âîþâàìå è äà ñå îñâîáîäèìú. Íèå íå ñìå ñâîáîäíè õî-
ðà. Íýêîé ìèíàâà çà ñâîáîäåíú, íî âú ñûùíîñòü íèêîé íå å
ñâîáîäåíú. Çàùîòî ñâîáîäíèÿòú ÷îâýêú òðýáâà äà áûäå ãîñ-
ïîäàðü íà ñåáå ñè è ñëóãà íà ñåáå ñè. Êîéòî íå å íàó÷èëú
çàêîíèòý äà áûäå ãîñïîäàðü è ñëóãà íà ñåáå ñè, òîé ìàëêî
ðàçáèðà îòú æèâîòà. Çàùîòî, çà äà áûäåøú ñëóãà, òðýáâà äà
ñè ñâúðøèëú 4 ôàêóëòåòà ïî 4 ãîäèíè, òý ñû 16 ãîäèíè. Ñà-
ìî âú óíèâåðñèòåòà òðýáâà äà ñè ñâúðøèëú 4 ôàêóëòåòà. Çà
äà áûäåøú ñëóãà âú äóõîâíèÿ ñâýòú, òðýáâà äà ñè ñâúðøèëú
4 ôàêóëòåòà. Òàìú çà íàé-ïðîñòàòà ðàáîòà, íàïðèìýðú çà

199
õëýáàðÿ òðýáâà 4 ôàêóëòåòà. Çà ïðîñòú ïèñàðü òðýáâà 4 ôà-
êóëòåòà. Çà åäèíú îáèêíîâåíú, êàêúâú äà å ÷îâýêú òðýáâàòú
4 ôàêóëòåòà, à ïúêú çà ïî-âèñøè äëúæíîñòè ñå èçèñêâà îñî-
áåíà ñïåöèàëèçàöèÿ, çà äà ñå ïðèñïîñîáèøú çà ðàáîòàòà ñè.
Òà, ñåãà íýêîé îòú âàñú èñêàòå äà áûäåòå ùàñòëèâè. Êîëêî
ôàêóëòåòè ñòå ñâúðøèëè? Òè, êàòî ñâúðøèøú 4 ôàêóëòåòà,
ùå çíàåøú ìàëêî ñàìî äà âêóñèøú îòú ôèçè÷åñêèòý ïðèÿò-
íîñòè íà æèâîòà. Ùå ðàçáåðåøú çåìÿòà. Àêî ñâúðøèøú 4
ôàêóëòåòà, òîãàâà êàìúíèòý ùå ïî÷íàòú äà òè ãîâîðÿòú. Ñå-
ãà íýêîè ñå ÷óäÿòú êàêú êàìúêúòú ìîæå äà ãîâîðè. ×å êàêú
ïëî÷èòý ìîãàòú äà âè ãîâîðÿòú! Àçú ñåãà âèæäàìú, ÷å òóðÿ-
òú ïëî÷à, çàâèÿòú ÿ è òÿ ïî÷íå äà ãîâîðè, êàòî ñå âúðòè. È
ïýå, è ãîâîðè, è ïðåäñòàâëÿâà äðàìàòè÷åñêè ðàáîòè. Òà ðå-
êîõú, ó÷åíèÿ ÷îâýêú, êîéòî å ñâúðøèëú 4 ôàêóëòåòè, òóðÿ
òîçè êàìúêú, çàâúðòÿâà ãî è ñå ÷óâà ìóçèêà. (Ó÷èòåëüòú
ïîñî÷è åäèíú îòú êàìúíèòý íà ìîëèòâåíèÿ âúðõú.) Àêî
äîéäå íåâåæèÿòú, òîé ùå õâúðëè êàìúêà è ùå ìèñëè, ÷å êà-
ìúêúòú íå çíàå íèùî. Òóêú èìà äîñòà ãîëýìè ïëî÷è. Àçú âè
êàçâàìú òîâà, íå çà äà âýðâàòå. Íàé-ïúðâî ìîæåøú äà âýðâà-
øú, íî êàòî íå ÷óâàøú, êàêú ùå óáåæäàâàøú, ÷å ìîæå äà
ãîâîðè åäíà ïëî÷à. Îíçè ùå êàæå: “Àçú ñúìú ÷îâýêú íà 60,
70 ãîäèíè è íå ñúìú ÷óâàëú òàêîâà íýùî. ß äà ÷óÿ.”
Êàòî çàíåñëè ïúðâèÿ ôîíîãðàôú âú Òóðöèÿ, òóðèëè åä-
íà ïëî÷à íà òóðñêè åçèêú è åäèíú òóð÷èíú êàçàëú: “Êîãà äîéäå
è êîãà íàó÷è òóðñêè?” Ïîíýêîé ïûòü íà ïëî÷à ìîæåìú äà
íàó÷èìú ôðåíñêè åçèêú äà ãîâîðèìú ïðàâèëíî çà åäèíú äåíü.
Íî òðýáâà åäèíú ìíîãî óìåíú ïðîôåñîðú äà òè ãîâîðè ÷ðå-
çú òàçè ïëî÷à. Ïëî÷àòà êàêâîòî å ÷óëà, âñè÷êî òîâà ãî îòáåë-
ýçâà. È ìîæå äà ïîâòîðè âñè÷êî òîâà, êîåòî ïðîôåñîðúòú å
êàçàëú.
Òà ðåêîõú, âú ñâýòà èìà åäíà íåâèäèìà ñòðàíà, êîÿòî
íèå îùå íå ñìå èçó÷àâàëè è íå ÿ ðàçáèðàìå. Òîâà å äóõîâíèÿ
æèâîòú. Òðýáâà äà èçó÷àâàìå âûòðåøíèòý âúçìîæíîñòè íà
æèâîòà. Âú âñýêè åäèíú îòú âàñú èìà ñêðèòè ãîëýìè áîãàòñ-
òâà, êîèòî òðýáâà äà èçó÷àâàòå. Êàêú? Íýêîé ó÷åíú ïðîôå-
ñîðú òðýáâà äà äîéäå. Àêî äåòåòî íýìà åäíà ó÷åíà ìàéêà, òî
ó÷åíî íå ìîæå äà ñòàíå. Àêî ñèíúòú íýìà åäèíú ó÷åíú áà-

200
ùà, òîé ó÷åíú íå ìîæå äà ñòàíå. Êðàâàòà ðàæäà òåëåòà. Íýìà
óñëîâèÿ çà äðóãî. Èìà âûòðåøíè âúçìîæíîñòè, íî íýìà óñ-
ëîâèÿ. Èìà õèëÿäè âúçìîæíîñòè, íî òðýáâàòú îòëè÷íè ìàé-
êè è îòëè÷íè áàùè, çà äà ñå ðîäÿòú òàêèâà äåöà. Íå ñàìî
ðîäèòåëè òðýáâàòú, íî òðýáâàòú è ó÷èòåëè. ×îâýêú ìíîãî
ïûòè òðýáâà äà ñå ðàæäà, äà ñòàíå òàêúâú êàêúâòî òðýáâà. È
Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî íå ñå ðîäèòå èçíîâî íå ìîæåòå äà âëýçå-
òå âú Öàðñòâîòî Áîæèå.” ×îâýêú òðýáâà äà ñå ðîäè âåäíúæú,
çà äà ñòàíå ãðàæäàíèíú íà çåìÿòà. À ïúêú, çà äà ñòàíå ãðàæ-
äàíèíú íà äóõîâíîòî öàðñòâî, òðýáâà äà ñå ðîäè îòú âîäà è
Äóõú. Äóõúòú å íàé-ðàçóìíîòî, íàé-ñèëíîòî, íàé-ìîùíîòî,
êîåòî âúâåæäà ÷îâýêà âú Öàðñòâîòî Áîæèå. Òà âñè÷êè âèå
òðýáâà äà ñå íàó÷èòå äà ñëóæèòå íà Áîæåñòâåíîòî âú ñåáå
ñè.
Ðåêîõ ñåãà, îíîâà, êîåòî âîäàòà çà âàñú ìîæå äà èçâúð-
øè, êîé äðóãú ìîæå äà èçâúðøè? Îíîâà, êîåòî âúçäóõúòú
ìîæå äà èçâúðøè, êîé äðóãú ìîæå äà èçâúðøè? Îíîâà, êîå-
òî ñâýòëèíàòà ìîæå äà èçâúðøè, êîé äðóãú ìîæå äà èçâúð-
øè? È îíîâà, êîåòî ñûùèíñêèÿòú æèâîòú ìîæå äà èçâúðøè,
êîé äðóãú ìîæå äà èçâúðøè? È îíîâà, êîåòî Äóõúòú ìîæå
äà èçâúðøè, êîé äðóãú ìîæå äà èçâúðøè? Äóõúòú äàâà íàé-
âåëèêîòî. Ëþáîâüòà å ïëîäú íà Äóõà. È äîêàòî ÷îâýêú íå
äîéäå âú ñúïðèêîñíîâåíèå ñú Äóõà, äîêàòî íå ñå íàõðàíè ñú
ïëîäà íà Äóõà, òîé íå ìîæå äà ðàçáåðå òàéíèòý íà Öàðñòâî-
òî Áîæèå. È ñàìî Ëþáîâüòà å âú ñèëà äà îñâîáîäè ÷îâýêà
îòú âñè÷êè ñúâðåìåííè îãðàíè÷åíèÿ, âú êîèòî ñå íàìèðà. È
êîãàòî ÷îâýêú âúçïðèåìå òàçè õðàíà - Ëþáîâüòà, òîãàâà òîé
ùå ñòàíå ãîñïîäàðü è ñëóãà íà ñåáå ñè. È ùîìú ñòàíå òîâà,
òîâà ùå áûäå íàé-ùàñòëèâîòî âðåìå, êîåòî íèå î÷àêâàìå. È
êàòî ñìå ñå õðàíèëè ñú ïëîäà íà Äóõà - Ëþáîâüòà, ùå ñòàíå-
ìú ñëóãè íà Áîãà. Áîãú èñêà ñëóãè, êîèòî ñëóãóâàòú ñú ëþ-
áîâü è ãîñïîäàðè, êîèòî ãîñïîäàðóâàòú ñú ëþáîâü!

Îò÷å íàøú

201
 Ñëóøàéòå è âíèìàâàéòå íà ïîó÷åíèåòî íà Äóõà, êîéòî
âè ãîâîðè îòú âûòðå.

6.14 ÷.ñ.

9 àâãóñòú 1939ã.,
ñðýäà 5÷.ñ.
Ìîëèòâåíú âúðõú

202
 ÃÎÑÏÎÄÀÐÜ È ÑËÓÃÀ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”

Ùå âè ïðî÷åòà ãëàâà íà ìúãëÿâàòà ëþáîâü.

Àçú íàðè÷àìú ìúãëÿâà ëþáîâü íåðàçáðàíàòà ëþáîâü.
Ìúãëÿâàòà ëþáîâü å êàêòî äíåñú, âðåìåòî å îáëà÷íî. È äà
èñêàìå äà âèäèìú Ñëúíöåòî, íå ìîæå äà ãî âèäèìú.
Ùå ïðî÷åòà 13-à ãëàâà îòú ïîñëàíèåòî êúìú Êîðèíòÿ-
íèòý.
Çíà÷è àêî èìàìå âñè÷êîòî çíàíèå, à Ëþáîâü íýìàìå,
ùå ñìå ìå÷ú ùî çâúíòè è êèìâàëú, ùî äðúíêà. Ëþáîâüòà
äúëãîòúðïè. Òúðïåíèåòî å íà ôèçè÷åñêîòî ïîëå. Ëþáîâüòà å
áëàãîñêëîííà. Ëþáîâüòà íå çàâèæäà, íå ñå ïðåâúçíàñÿ. Êîãà-
òî íýêîé îòïàäíå, ìèñëè, ÷å å çàãóáèëú ëþáîâüòà ñè. Ëþ-
áîâüòà íèêîãà íå îòïàäà, çíà÷è îòïàäíå ëè, íå å èìàëî òàçè
Ëþáîâü. Èìà åäíî íåáå, êîåòî íå ñå çàñýí÷âà îòú îáëàöè. Òî
å Áîæåñòâåíîòî. Íèêàêâè îáëàöè íýìà òàìú.
Äà èìàìå åäíî ìàëêî ðàçìèøëåíèå.
Ñåãà ìîæå äà âèäèòå ìàëêî ÷åðâåíà ëþáîâü. (Íà èç-
òîêú ïîäú îáëàöèòý Ñëúíöåòî å îãðýëî ïîëåòî ñú ÷åðâå-
íú öâýòú.)
Ñåãà ùå âè äàìú ñàìî íýêîëêî ïðàâèëà. Íå òðýáâà äà
ïðàâèòå ïîãðýøêàòà íà îíçè âèðòóîçú, êîéòî îòèøúëú âú Ïà-
ðèæú. Åäèíú âèðòóîçú îòèâà âú Ïàðèæú äà äàäå åäèíú êîí-
öåðòú. Ñúáèðà ñå ìíîãî ãîëýìà ïóáëèêà äà ãî ñëóøà. Òîé
òàêà ñå çàõëàñíàëú âú ñâèðåíåòî, ñâèðèëú òîëêîçú äúëãî, ÷å
ïóáëèêàòà ñå óìîðèëà äà ãî ñëóøà è íàïóñíàëà çàëàòà. Íàé-
ïîñëå îñòàíàëú ñàìî ñëóæèòåëüòú âú òåàòúðà, êîéòî èäå ñú
êëþ÷à è êàçâà: “Ãîñïîäèíå, êîãàòî ñâúðøèòå, çàêëþ÷åòå ñà-
ëîíà.” Ñåãà ìîæå äà ïîïèòàòå, çàùî ñâèðèëú òîëêîçú äúëãî
âðåìå. Äà ïîêàæå, ÷å ìíîãî çíàå äà ñâèðè. Ïèòàìú: àêî âèå
ñòå íà òàêúâú äúëúãú êîíöåðòú îòú 5-6 ÷àñà, âòîðè ïûòü ùå
èäåòå ëè? ×åñòî ñåãàøíèòý âýðâàùè òîêó öèòèðàòú, òàêà å

203
êàçàëú àïîñòîëú Ïàâåëú, òàêà å êàçàëú Õðèñòîñú, åäè êîé ñè
ñâåòèÿ. Âñè÷êè ìíîãî äîáðå ñû êàçàëè, íî òèÿ ñâåòèè ñâèðè-
õà ìíîãî êðàòêî. Ãîâîðèõà ìíîãî êðàòêî, ãîâîðèõà ìíîãî
ìàëêî è âúðøèõà ïîâå÷å ðàáîòà, ïúêú ñåãàøíèòý ñå îò-
ëè[÷à]âàòú ñú òîâà, ãîâîðÿòú ïîâå÷å, âúðøàòú ïî-ìàëêî. Åä-
íî âðåìå ñâåòèèòý ÿäýõà ìíîãî ìàëêî, ïîñòýõà. Ñâåòèè èìà-
øå, êîèòî âú ñåäìèöàòà âçèìàõà ñàìî ïî åäèíú îáýäú. Ïî
åäèíú îáýäú âú ñåäìèöàòà, çíà÷è âú ìåñåöà ÷åòèðè îáýäà.
Ñåãà ïî òðè ïûòè íà äåíú ÿäåìú è âú ìåñåöà âçèìàìå 90
îáýäà è ïðè òîâà èìàìå èçâúíðåäíè çàêóñêè. È ïî åäíà çà-
êóñêà íà äåíü, çíà÷è 120 ïûòè âú ìåñåöà ÿäåìú.
Ïèòàìú âú ìàòåðèàëèñòè÷åñêî îòíîøåíèå êàêâà å ðàç-
ëèêàòà? Ñâåòèèòý âçèìàõà çà ìåñåöú ÷åòèðè îáýäà, à íèå âçè-
ìàìå 120 îáýäà. Êîé õàð÷è ïîâå÷å? Íèå ñìå ìíîãî ðàçòî÷è-
òåëíè. 120 îáýäà ïî åäíà àíãëèéñêà ëèðà, 120 àíãëèéñêè ëè-
ðè ðàçõîäú, à ñâåòèèòý - ÷åòèðè ëèðè. Òîãàâà ñâåòèèòý ðàáî-
òèõà ïîâå÷å, âçèìàõà ïî-ìàëêî. Îíçè, êîéòî ìíîãî ÿäå, ìíî-
ãî ðàçòî÷àâà, ìàëêî ðàáîòè, ïúêú 120 ëèðè äà ìó ïëàùàòú íà
ìåñåöú ñàìî çà ÿäåíå. Ïèòàìú ñåãà: êîé å ïî-óìåíú ñâåòèèòý
ëè èëè ñúâðåìåííèòý õîðà, êîèòî íå ñû ñâåòèè? Êàçâà: “Àçú
íå ñúìú ñâåòèÿ.” Èìåííî ñâýòúòú ñòðàäà, çàùîòî õîðàòà íå
ñû ñâåòèè. Àêî âñè÷êè áýõà ñâåòèè, ñâýòúòú ùýøå äà ñå îï-
ðàâè. Âëèçàøú âú åäèíú äîìú, êàðàòú ñå äâàìà ìûæú è æåíà.
Çàùî ñå êàðàòú? - Çàùîòî íå ñû ñâåòèè. Âëèçàøú âú åäíà
öúðêâà, äâàìà ñâåùåíèöè ñå êàðàòú, çàùî? - Çàùîòî íå ñû
ñâåòèè. Äâàìà âýðâàùè ñå êàðàòú, çàùî? - Çàùîòî íå ñû ñâå-
òèè.
Ñåãà òóðèëè åäíà òåîðèÿ, êàçâàòú, ÷å èìàëî åâîëþöèÿ.
Êàòî ñå êàðàòú õîðàòà, ñú êàðàíèöà ñå âúçïèòàâàòú, ñòàâàòú
ïî-äîáðè. Òóðöèòý êàçâàòú : “Îëà áåëèðú.”
Åäèíú îòú òóðñêèòý ñóëòàíè äàëú åäíî îáÿâëåíèå, ÷å
ùå äàäå íàãðàäà íà îíçè, êîéòî ìó êàæå åäíà ñûùèíñêà ëú-
æà. Ùå ìó ïëàòè çà ëúæàòà. Çàïî÷íàëè äà ñå èçðåæäàòú, äà
ãî ëúæàòú. Òóðöèòý ãè êàçâàòú “ìàñàëè”. Ùå êàæå íýêîé íýùî
ñú íýêàêâà âýðîÿòíîñòü. Èäå åäèíú è íîñè åäíî êîêîøî ÿé-
öå è êàçâà íà ñóëòàíà: “Ìàéêà ìè òóðè òîâà ÿéöå ïîäú êâà÷-
êàòà è êàòî ãî èçìûòè, èçëýçå öýëà êàìèëà.” Òóð÷èíúòú êàç-

204
âà: “Ìîæå äà ñòàíå, Áîæà ðàáîòà.” Èäå åäèíú è íîñè åäèíú
êîñúìú îòú áðàäàòà íà áàùà ñè è êàçâà: “Òîçè êîñúìú å îòú
áðàäàòà íà áàùà ìè è êîãàòî ñóëòàíúòú âîþâàøå ñú ìîñêî-
âåöà, êàòî ãî òóðè íà Äóíàâà, ìîñòú ñòàíà è ìîñêîâöèòý ìè-
íàõà.” Êàçâà: “Îëà áåëèðú.” Íàðåæäàëè ñå ðàçíè è ìó êàçâà-
òú, íî ñóëòàíúòú íå ãè ïðèçíàâà çà ëúæè. Íàé-ïîñëå èäàòú
äâàìà õàìàëè è íîñÿòú åäèíú ãîëýìú êþïú, êîéòî ñúáèðàëú
500-600 êèëà âîäà. Êàçâà ìó òóð÷èíúòú: “Áàùà ìè, âú âðåìå
íà âîéíàòà ñú ìîñêîâåöà, çàå ïàðè íà çàåìú íà òâîÿ áàùà,
ñóëòàíà - òîçè êþïú ñú ïàðè. Êàçâà: “Òîâà å åäíà ëúæà.” Àêî
êàæå, ÷å ìîæå äà áûäå, òðýáâà äà ïëàòè äúëãà íà áàùà ñè.
Ïèòàìú, çàùî ñóëòàíúòú èñêàëú äà ìó êàæàòú åäíà ëúæà,
ñûùèíñêà ëúæà?
Íèå âñè÷êè ñòðàäàìå. Âú ëúæàòà ñå ñúäúðæà íýùî, êî-
åòî íå å âýðíî. Òè êàçâàøú: “Àçú ñúìú ãîñïîäàðü íà ñåáå
ñè.” Âýðíî ëè å òîâà? Àêî ñè ãîñïîäàðü íà ñåáå ñè, òè òðýáâà
äà áûäåøú íàé-óìíèÿ ÷îâýêú, çäðàâú - äà íå ñòðàäàøú, äà
áûäåøú íåçàâèñèìú. Ùîìú ñè çàâèñèìú, òè íå ìîæå äà áû-
äåøú ãîñïîäàðü. Êàçâàøú: “Àçú ñúìú ñëóãà.” È òîâà íå å
âýðíî. Ïîíåæå àêî áýøå âýðíî, òè íå òðýáâàøå äà ñå íóæäà-
åøú îòú äðóãèòý äà òè ñëóãóâàòú. Àêî ñè îòú îíýçè, êîèòî
çíàÿòú äà ñëóãóâàòú, òè íýìà äà èìàøú íóæäà îòú ñëóãóâà-
íåòî íà äðóãèòý õîðà. Ñëåäîâàòåëíî íàëè êîãàòî åäèíú ëýêà-
ðú îòèâà äà ïîìàãà íýêîìó, òîé ñòàâà ñëóãà íà áîëíèÿ. Íî
áîëíèÿòú òðýáâà äà ñå ðàçáîëýå. Çà áûäåùå, êîãàòî òè îòè-
âàøú äà ñëóãóâàøú íýêîìó, òè òðýáâà äà ñëóãóâàøú îòú ëþ-
áîâü. Îòú Íåâèäèìèÿ ñâýòú ñëóãóâàòú íýêîìó îòú ëþáîâü.
Áåçú ëþáîâü íèêîé íèêîìó íå ñëóãóâà. Åäèíñòâåíî ñëóãóâà-
íåòî âú ñâýòà ñòàâà ïî çàêîíà íà ëþáîâüòà. Òî å çàïëàòàòà.
Ñåãà, êîãàòî õîðàòà ñëóãóâàòú ñú çàïëàòà, äàâàòú òè
ïîâå÷å ïàðè - ïîâå÷å ñëóãóâàøú; äàâàòú òè ïî-ìàëêî ïàðè -
ïî-ìàëêî ñëóãóâàøú. Äàâàòú òè ïî-ìàëêî ïàðè - ïî-ìàëêî
ó÷èøú; äàâàòú òè ïîâå÷å ïàðè - ïîâå÷å ó÷èøú. Ïëàùàòú òè
ïî-ìàëêî - ïî-ìàëêî ãîâîðèøú; ïëàùàòú òè ïîâå÷å - ïîâå÷å
ãîâîðèøú. Òîçè çàêîíú å âýðåíú è âú äóõîâíèÿ ñâýòú. Êîéòî
ìíîãî òå îáè÷à, ìíîãî ìó ñëóãóâàøú. Êîéòî ìàëêî òå îáè÷à,
ìàëêî ìó ñëóãóâàøú. Ïîñëå è ãîñïîäàðóâàíåòî å ïî çàêîíà

205
íà ëþáîâüòà. Êîéòî ìíîãî òå îáè÷à, ìíîãî ìó ãîñïîäàðó-
âàøú; êîéòî ìàëêî òå îáè÷à, ìàëêî ìó ãîñïîäàðóâàøú. Êîé-
òî íèêàêú íå òå îáè÷à, íèêàêú íå ìó ãîñïîäàðóâàøú. Êîéòî
íèêàêú íå òå îáè÷à, íèêàêú íå ìó ñëóãóâàøú. Òîâà ñû ñåãà
ìàêñèìè. Î÷àêâàòå, êàêú ìîæå äà ñå ïîïðàâè æèâîòúò òè âú
ñâýòà. Ñûùèÿòú çàêîíú å: Òè, àêî íå îáè÷àøú Áîãà, Áîãú íà
òåáå íå òè ñëóãóâà. Íàëè êàçâà Õðèñòîñú: “Ñèíú ÷åëîâý÷åñ-
êè íå äîéäå äà ìó ñëóãóâàòú, íî äà ïîñëóæè.”
Âñè÷êè âèå, êîèòî ñå îïëàêâàòå âú ñâýòà, âñè÷êè ñå îï-
ëàêâàòå, ÷å ñòðàäàòå îòú íýùî. Çàùî èäàòú âàøèòý ñòðàäà-
íèÿ? Ñòðàäàíèÿòà èäàòú îòú äâå íýùà: îòú ãîñïîäàðèòý è
îòú ñëóãèòý. Ãîñïîäàðèòý è ñëóãèòý ñû ñúçäàëè âñè÷êèòý
ñòðàäàíèÿ. Òè ñòðàäàøú, ïîíåæå íýìà êîé äà òè ñëóãóâà. Áî-
ëåíú ñè ñòðàäàøú, ïîíåæå íýìà êîé äà òè ñëóæè. Òè ñòðàäà-
øú, ïîíåæå èìàøú ãîñïîäàðü, êîéòî òå îãðàíè÷èëú, íå òå
îñòàâÿ ñâîáîäíî äà ìèñëèøú. Òè ñòðàäàøú, ïîíåæå ñè ñëóãà
è ãîñïîäàðüòú íå òå îñòàâÿ ñâîáîäíî äà ïîñòûïâàøú, íàâñý-
êûäå ùå òè òóðè îãðàíè÷åíèå.
Ñåãà äà äîïóñíåìú, ÷å òîâà ñòàâà âú âúíøíèÿ ñâýòú.
Íî, êîãàòî âú ñåáå ñè ÷îâýêú ñå áåçïîêîè, êîé å ïðè÷èíàòà?
Àêî òè ñå ñìóùàâàøú, ÷å íýêîè õîðà ñû êàçàëè íýùî ëîøî
çà òåáå, òè ñòðàäàøú, ïîíåæå ñè ÷óëú. Àêî áýøå ãëóõú, ùýøå
ëè äà ñå ñìóùàâàøú? Òè ñå ñìóùàâàøú, ÷å ñè âèäýëú íýùî,
íî àêî áýøå ñëýïú, ùýøå ëè äà ñå ñìóùàâàøú? Èëè ñòðà-
äàøú, çàùîòî ñè ÿëú íýùî, íå ñè ñäúâêàëú äîáðå õðàíàòà.
Àêî íýìàøå óñòà, ùýøå ëè äà ñå ñìóùàâàøú? Ñåãà êîå å ïî-
äîáðå, çàùî òðýáâà äà ñòðàäàìå? Òè èìàøú óñòà, íî òàçè
óñòà òè íîñè ñòðàäàíèÿ, îùå íå ñå å íàó÷èëà óñòàòà òè. Òðýáâà
äà èìàøú åäíà ó÷åíà óñòà, êîÿòî äúëãîòúðïè, êîÿòî å áëà-
ãîñêëîííà, êîÿòî íå çàâèæäà. Óñòàòà ìíîãî çàâèæäà. Êàòî
äàäåøú ÿäåíå âú ÷èíèè íà äâå äåöà, òî ãëåäà âú ÷èíèÿòà íà
äðóãîòî è ñå ñúðäè, àêî íà äðóãîòî äåòå å äàäåíî ïîâå÷å
ÿäåíå. Òî äàæå è ïîëîâèíàòà îòú òîâà ÿäåíå íå ìîæå äà èçÿ-
äå. Ãëåäàéòå ñúâðåìåííèÿ ñâýòú, òîé òîëêîçú ïðîâèçèè èìà-
òú, öýëà ãîäèíà íå ìîãàòú äà ãè èçÿäàòú, ìèñëÿòú, ÷å íýìà äà
èìú ñòèãíàòú. Äðóãè èìàòú çà ñòî ãîäèíè äà ÿäàòú è ïàêú
ìèñëÿòú, ÷å íýìà äà èìú ñòèãíàòú. Íýêîè èìàòú åäèíú ìè-

206
ëèîíú, äâà ìèëèîíà, ñòî ìèëèîíà è ìèñëÿòú, ÷å ïàêú íýìà äà
èìú ñòèãíàòú.
Âú âðåìåòî íà êîðîíàöèÿòà íà Êðàëèöà Âèêòîðèÿ èëè
Åäóàðäú åäèíú àíãëèéñêè ìèëèîíåðú îòú Àâñòðàëèÿ, êîéòî
îòèâàëú çà êîðîíàöèÿòà è êîéòî èìàëú 350 ìèëèîíà ëèðè ñòåð-
ëèíãè, ñå õâúðëèëú âú ìîðåòî, ïîíåæå ìèñëèëú, ÷å ïàðèòý
ìó íýìà äà ìó ñòèãíàòú. Âñè÷êè âèå, êîèòî ìå ñëóøàòå, ñòå
òîëêîçú áîãàòè. Êîëêî ñòðóâà âàøèÿòú óìú? Çíàåòå ëè êîëêî
ñòðóâà âàøåòî ñúðöå? Çíàåòå ëè êîëêî ñòðóâà âàøåòî òýëî?
Èìà èçâåñòíè íèøêè âú âàøèÿ îðãàíèçúìú, êîèòî ñû äîíå-
ñåíè îòú òîëêîâà äàëå÷å îòú ïðîñòðàíñòâîòî, ÷å äàæå åäíà
íèøêà ñòðóâà åäèíú ìèëèàðäú äà ñå íàïðàâè íà îíýçè ñûùåñ-
òâà. Âèå èìàòå åäíî òýëî, êîåòî ñòðóâà ìèëèàðäè, âèå ãëåäà-
òå íà ñåáå ñè è ìèñëèòå, ÷å íèùî íýìàòå. Êîãàòî ÷îâýêú çà-
ãóáè òýëîòî ñè, òîãàâà âèæäà êàêâî ãðàìàäíî áîãàòñòâî èç-
ãóáèëú. Àêî ñå îñâîáîäèòå îòú ôèçè÷åñêîòî òýëî, ôèçè÷åñ-
êèÿòú ñâýòú ùå ñå çàòâîðè çà âàñú. Âñè÷êèòý íýùà âú ôèçè-
÷åñêèÿ ñâýòú íýìà äà ñòðóâàòú íèùî, áëàãîäàðåíèå íà òýëî-
òî, êîåòî íè å äàäåíî, òý ñû öåííè.
Ñåãà âñè÷êè îòú âàñú èñêàòå äà áûäåòå ùàñòëèâè. Âú
óìà ñè èìàòå íýùî, òúðñèòå ùàñòèåòî íýêûäå, äåòî ãî íýìà.
Âèå ìèñëèòå, ÷å êàòî ñòàíåòå ó÷åíú ÷îâýêú, âèå ùå áûäåòå
ùàñòëèâè. Âèå ìèñëèòå, ÷å êàòî ñòàíåòå áîãàòú ÷îâýêú, ùå
áûäåòå ùàñòëèâè. Âèå ìèñëèòå, ÷å àêî ñòå ñèëåíú, àêî ñòå
êðàñèâú, ùå áûäåòå ùàñòëèâè. Âñè÷êè òèÿ íýùà ñû âýðîÿò-
íè ñàìî âúíøíî. Ïðè òîâà âèå ñòå çàáëóäåíè, âèå ñòå áîãàòè
è íå ñúçíàâàòå, ÷å ñòå áîãàòè, òúðñèòå âàøåòî áîãàòñòâî îò-
âúíú. Âñè÷êè çíàåòå, ÷å âú Áîãà æèâýåìú è ñå äâèæèìú è
ñûùåñòâóâàìå. Ïðîïîâýäíèöèòý äîñåãà öèòèðàòú ñòèõà: “Âú
Áîãà æèâýåìú è ñå äâèæèìú è ñûùåñòâóâàìå. Áîãú å Ëþ-
áîâü.” Áîãú å Ëþáîâü è ïðè òîâà íèå ñòðàäàìå. Êàêú å âúç-
ìîæíî ÷îâýêú äà æèâýå âú Áîãà è äà ñòðàäà, äà áûäå íåäîâî-
ëåíú? Êàçâàìå, ÷å ëþáèìú Áîãà. Êàêú å âúçìîæíî ÷îâýêú äà
ëþáè Áîãà è äà áûäå íåùàñòåíú. Îòú íåäîèìúêà íà Ëþáîâü-
òà ÷îâýêú ñòðàäà. Ïàâåëú ñõâàùà, ÷å ÷îâýêú âñè÷êî ìîæå äà
èìà, àêî ëþáîâü íýìà, òîé ùå áûäå êàòî íýêîé íåîäóøå-
âåíú ïðåäìåòú.

207
 Åäíî ïðàâèëî âè òðýáâà. Òðýáâà äà çíàåòå, ÷å îíîâà
áîãàòñòâî, êîåòî âè å äàëú, äà ñå âúðíåòå ñú óìà ñè, ñú ñúð-
öåòî ñè, ñú äóøàòà ñè, ñú äóõà ñè, ñú òýëîòî ñè ïðè Áîãà è äà
Ìó áëàãîäàðèòå. Êàòî ïîãëåäíåøú ðûêàòà ñè, äà áëàãîäà-
ðèøú íà Áîãà. Êàòî ïèïíåøú óõîòî ñè, äà áëàãîäàðèøú íà
Áîãà. Êàòî ïèïíåøú óñòàòà ñè, äà áëàãîäàðèøú íà Áîãà, êà-
òî ïèïíåøú íîñà ñè, âåæäèòý ñè, çà âñè÷êî äà áëàãîäàðèøú
íà Áîãà. Äà áëàãîäàðèøú íà Áîãà çà ñúðöåòî ñè, äà áëàãîäà-
ðèøú íà Áîãà çà óìà ñè, çà äóøàòà ñè, çà äóõà ñè, çà âñè÷êî
îíîâà, êîåòî Áîãú òè å äàëú. Òîâà å íîâîòî ó÷åíèå. Êîéòî
ìîæå äà ïîâýðâà âú ëþáîâüòà, òîé ùå ñå îñâîáîäè îòú âñè÷-
êî. Òîé ùå ñå îñâîáîäè, êàêòî çìèÿòà ñå îñâîáîæäàâà îòú
ñâîÿòà ñòàðà êîæà. Ùå äîéäå äî åäíî ìýñòî, äåòî êîæàòà ùå
ñå èçõëóçè, ùå îñòàíå íîâàòà êîæà. Ñòàðà êîæà àçú íàðè÷à-
ìú âñè÷êè íàøè íåäîâîëñòâà, íåäîðàçóìåíèÿ, êàðàíèöè. ×î-
âýêú è ñú ñåáå ñè ñå êàðà. Êàçâà íà ñåáå ñè: “Êîëêî íåâåæà
ñúìú, êîëêî ïðîñòú ñúìú, òîâà íå ìîæàõú äà èçïîëçóâàìú.”
Êîé å íåäîâîëåíú è êîé å ó÷åíú? Åäèíèÿòú å ãîñïî-
äàðü è äðóãèÿòú å ñëóãà. Ãîñïîäàðüòú ñå êàðà íà ñëóãàòà, ÷å
òîé òîâà íå íàïðàâèëú. Ñëóãàòà êàçâà: “Òè íå ìè ïëàòè.” Ãîñ-
ïîäàðüòú è ñëóãàòà ñå êàðàòú âûòðå. Ñåãà âèæäàëè ëè ñòå
âàøèÿ ñëóãà? Ãëåäàëè ëè ñòå âàøèÿ ñëóãà? Ìîæå ëè äà íàðè-
ñóâàøú ñåáå ñè êàòî ñëóãà è êàòî ãîñïîäàðü. Ñåãà, êîãàòî ñè
ãîñïîäàðü, èçïú÷èøú ñå, âçåìåøú åäíà ïîçà, âàæåíú ñè. Ñòà-
íåøú ñëóãà, ñâèåøú ñå. Àçú òîâà íàðè÷àìú àêòüîðñòâî íà
ñöåíàòà. Òè âå÷å èãðàåøú ðîëÿòà êàòî ãîñïîäàðü. Íýêîé ïûòü
èìà ðîëÿ íà öàðü, íàïèñàëú íýêîé è òè ñå îáëè÷àøú êàòî
öàðü, ñú êîðîíà, ñú âåíåöú, ñú ìàíòèÿ íà ñöåíàòà èãðàåøú,
ìèñëèøú, ÷å ñè öàðü. Òè ñå âúëíóâàøú. Êîëêî òè ïëàùàòú çà
åäíà âå÷åðü äà èãðàåøú íà ñöåíàòà. Äîñòà ãîëýìà ñóìà ïëà-
ùàòú.
Äà âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú. Íýêîé àíãàæèðàëú Àäå-
ëèíà Ïàòå äà ïýå âú åäíà îïåðà. Ïîíåæå òÿ çíàåëà, ÷å îíçè
äèðåêòîðú íå îáè÷àëú äà ïëàùà, ïóáëèêàòà äîøëà âú òåàòú-
ðà, ðûêîïëýñêà, à òÿ ñè îáóëà ñàìî åäíàòà îáóâêà è ñåäè ñú
åäèíú êðàêú íåîáóòú. Êàòî ¢ ïëàùà 25 õèëÿäè, òÿ îáóâà è
äðóãèÿ êðàêú è èçëèçà äà ïýå. Ïýå çàùî? Çàùîòî ¢ äàëè 25

208
õèëÿäè ëåâà äà ñè îáóå îáóâêàòà. Ðåêîõú, âñè÷êè íèå, êîèòî
ïýåìú, êàêâîòî è äà ïðàâèòå âú ñâýòà, âñå âè ïëàùàòú. Òî íå
å ëîøî, òî å õóáàâî. Àêî òÿ íå áýøå íàïðàâèëà òúé, àçú íå
ùýõú äà âè ãîâîðÿ. Àçú ÿ ïîõâàëÿâàìú, ÷å ìàëêî ãî ïîïåêëà.
Òîçè äèðåêòîðú äà ïëàòè, ïîíåæå òîé èñêà äà ÿ èçïîëçóâà. Òÿ
êàçâà: “Òîãàâà è àçú ùå òå èçïîëçóâàìú.” Íýêîé êàçâà ñåãà:
“Òè íå ìå îáè÷àøú.” - Ïëàòè 25 õèëÿäè ëåâà, äà âèäèøú êàêú
ùå òå îáè÷àìú.
È âòîðè ïðèìýðú ùå âè ïðèâåäà çà Àäåëèíà Ïàòå. Äîñ-
òà ïðèìýðè èìà çà íåÿ. Îòèâà âåäíúæú âú Íþ-Éîðêú, íå ïîç-
íàâà íèêîãî, òðýáâàëî äà èçòåãëè åäíà êðóïíà ñóìà, íå ÿ ïîç-
íàâàòú, êàçâà: “Äàéòå ñè ñâèäåòåëñòâîòî, ÷å ñòå Àäåëèíà Ïà-
òå.” Òÿ ñå ñïèðà âú ïîùàòà è çàïî÷âà äà ïýå. Äèðåêòîðúòú
êàçâà: “Äàéòå ¢ ïàðèòý!” Èçïýâà åäíà ïýñåíú è ¢ äàâàòú ïà-
ðèòý. Ïàêú ïýå çà 25 õèëÿäè ëåâà. Îíçè íå ¢ äàâà ïàðèòý,
çàùîòî íåéíèòý áèëåòè ñû ìíîãî ñêûïè âú òåàòúðà, òÿ òðýáâà
äà ïýå, çà äà ¢ äàäàòú ïàðèòý. Ïúðâèÿòú ïûòü, çà äà òóðè
åäíàòà ñè îáóâêà, äèðåêòîðúòú òðýáâàøå äà ¢ äàäå 25 õèëÿ-
äè. Âòîðèÿ ïðèìýðú òîçè äèðåêòîðú âú ïîùàòà, òîé å ñûùè-
ÿòú äèðåêòîðú, êàçâà: “Íå ñè Àäåëèíà Ïàòå”, òðýáâà äà ïýå
áåçú 25 õèëÿäè. Âòîðèÿ ïûòü òîçè äèðåêòîðú âú ïîùàòà, òîé
å ñûùèÿ, êàçâà: “Íå ñè Àäåëèíà Ïàòå, òðýáâà äà ïýåøú áåçú
25 õèëÿäè.” Ðåêîõú, êîãàòî ïýåòå ïðåäè äà ñòå ñè îáóëè îáóâ-
êàòà, íà ìýñòî å, çàùîòî ïàðè ùå âçåìåòå, âòîðîòî êîãàòî
ïýåòå, ÷å âè äàâàòú ïàðèòý, êîå ïî-õóáàâî? Õóáàâî ïýå, òÿ
êàçâà, ÷å çà äà òóðè îáóâêàòà ñè: “Åíåðãèÿòà, êîÿòî ùå óïîò-
ðýáÿ, ñòðóâà 25 õèëÿäè.” Äèðåêòîðúòú òðýáâà äà ïëàòè, çà
äà äîéäå òàçè åíåðãèÿ, äà ñè îáóå îáóâêàòà. Äèðåêòîðúòú íà
ïîùàòà êàçâà: “Àçú, çà äà çàïîâýäàìú äà òè ïëàòÿòú, òðýáâà
äà ïýåøú, äà ïîêàæåøú, ÷å ìîæå äà ïýåøú, çà äà âçåìåøú
25 õèëÿäè.” Òÿ ïàêú ïýå.
Ñåãà ùå âè íàâåäà íà îíçè Áîæåñòâåíú çàêîíú: Âñè÷êè
õîðà, òðýáâà äà áûäàòú ñúâúðøåíè. Ñúâúðøåíñòâîòî ÷îâýêú
ìîæå äà ãî ïðèäîáèå ñàìî âú Ëþáîâüòà. Íèå æèâýåìú âú
Ëþáîâüòà è òðýáâà äà âúçïðèåìåìú âñè÷êî îíîâà, êîåòî Áîãú
å ñúçäàëú è äà íýìàìå äâå ìíåíèÿ çà æèâîòà. Ñåãà íèå çà
åäèíú ÷îâýêú ïðåíåáðýãâàìå Áîæèÿòà Ëþáîâü. Âçåìåòå åä-

209
íà äúùåðÿ, çà åäèíú ñâîé âúçëþáëåíú ìèñëè, ÷å ùå áûäå ùàñ-
òëèâà, íàïóùà áàùèíèÿ ñè äîìú. Îòèâà ñú åäèíú íåïîçíàòú,
êîéòî ¢ êàçâà, ÷å å íåéíú âúçëþáåíú. Ìîæå äà å. Ïî êàêâî ùå
ïîçíàåøú åäèíú ÷îâýêú âúçëþáëåíú ëè å? Ïî äâà íà÷èíà ìî-
æå äà ãî ïîçíàåøú. Àêî ìîæå åäíîâðåìåííî äà òè ñòàíå ñëó-
ãà è äà òè ñòàíå ãîñïîäàðü, òîé å òâîé âúçëþáëåíú. È åäíîâ-
ðåìåííî, àêî òè ìîæå äà ìó ñòàíåøú ñëóãà è äà ìó áúäåøú
ãîñïîäàðü, âèå ñòå åäèíú çà äðóãú. Íî ùîìú òîé íå ìîæå äà
òè ñòàíå ñëóãà è ãîñïîäàðü è ùîìú òè íå ìîæå äà ìó ñòàíå-
øú ñëóãà è ãîñïîäàðü, âèå íå ñòå åäèíú çà äðóãú.
Ñåãà ùå ìè êàæåòå: “Êàêú äà ãî ðàçáèðàìå?” Âå÷åðíî
âðåìå íýìà äà õîäèøú äà êîïàåøú íà íèâàòà. Âú ìðà÷íàòà
íîùü, êîãàòî èìà îòâúíú 25 ãðàäóñà ñòóäú, íýìà äà õîäèøú
äà êîïàåøú íà íèâàòà. Êîãàòî íýìàøú íèòî ïåòü ïàðè âú
äæîáà íà ãîñòèëíèöà íýìà äà õîäèøú äà ÿäåøú. Êîãàòî íýìà-
øú ïåòú ïàðè âú äæîáà, õóáàâè äðåõè íýìà äà òóðÿøú íà
ãúðáà. Êîãàòî íýìàøú ïåòü ïàðè âú äæîáà, âú îòëè÷íè àïàð-
òàìåíòè íýìà äà æèâååøú. Çíà÷è, êîãàòî äåíüòú å ñâýòúëú,
õîäè äà ðàáîòèøú. Êîãàòî äåíüòú å òîïúëú, èäè äà ðàáîòè-
øú. Êîãàòî èìàøú âñè÷êè áëàãîïðèÿòíè óñëîâèÿ, èäè äà ðà-
áîòèøú. Èëè êàçàíî âú íîâîòî ðàçáèðàíå - âúðøè âñýêà ðà-
áîòà ñú ëþáîâü, ñú ëþáîâü è îòú ëþáîâü. Îòú Áîãà è çà Áîãà,
îò ñåáå ñè è çà ñåáå ñè, îòú áëèæíèÿ è çà áëèæèíèÿ ñè.
Òàçè å ìíîãî íåðàçáðàíà ðàáîòà. Çàïðèìýðú èìà íýùà,
êîèòî õîðàòà ðàçáèðàòú, èìà íýùà, êîèòî íå ðàçáèðàòú. Âçå-
ìåòå ñåãà ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú. Çàïðèìýðú âú êîç-
ìåòèêà[òà] ìîãàòú äà íàïðàâÿòú ëèöåòî ñè ìíîãî êðàñèâî,
÷åðâåíè÷êî, áýëè÷êî, áðú÷êèòý äà ãè íýìà. Íî òîâà å âúíø-
íà êîçìåòèêà. Àêî èìú êàæåøú îòú âûòðå äà ñå ïîäìëàäÿòú,
íå çíàÿòú. Îòâúíú çíàÿòú äà ñå ïîäìëàäÿâàòú, îòâûòðå íå
ìîãàòú. Çíàíèå ëè å òîâà? Êîçìåòèêàòà å ñàìî çà åäèíú äåíü.
Ñóòðèíüòà êàòî òóðèøú, âå÷åðü êàòî ñå èçìèåøú, ïàêú íà-
íîâî òðýáâà. Òúé ùîòî âú ãîäèíàòà 360 ïûòè òðýáâà äà ñå
ïîäìëàäÿâàøú, äà òóðÿøú êîçìåòèêà. Íå å ëîøî, õóáàâî å,
íî çíàåòå êîëêî òðýáâà äà ïëàòèøú, äà òè òóðÿòú êîçìåòèêà.
Õîäèëè ëè ñòå âú Ïàðèæ, äà çíàåòå êîëêî âçåìàòú, àêî íå
çíàåøú, àêî òðýáâà îòâúíú äà òå ãðèìèðàòú. Àçú ãè ïîõâàëÿ-

210
âàìú.
Åäèíú ìëàäú ìîìúêú ñå ïîäèãðàâàëú ñú åäíà ñòàðà áà-
áà, íå áúëãàðñêà, íî ïàðèæêà, ôðàíöóçêà ïîäèãðàâêà, ìíîãî
äåëèêàòíà, òúé ôèíà, åäâà äà ÿ íàìåðèøú. Òÿ ðåøèëà äà ñè
îòìúñòè íà òîçè ìëàäú ìîìúêú. Ñú êîçìåòèêà ïîïðàâèëà ëè-
öåòî ñè íà åäíà ìëàäà ìîìà è çàïî÷íàëà äà ìó õâúðëÿ òàêèâà
ìíîãî ëþáâåîáèëíè î÷è, óñìèâêè, òîâà-îíîâà è òîé ñå âëþ-
áèëú. Çàãîðÿâà ñúðöåòî ìó, ïèøå ïèñìà, ÷å íå ìîæå äà æè-
âýå áåçú íåÿ è íàé-ïîñëå òÿ ñå ñúãëàñÿâà äà ñå îæåíÿòú. Îæåí-
âàòú ñå. Âå÷åðüòà, êàòî âëèçà âûòðå òîé ìèñëè, ÷å å ùàñò-
ëèâú. Òÿ, çà äà ìó ïîêàæå, ñíåìà êîçìåòèêàòà, ñíåìà çûáèòý,
âñè÷êî èçêóñòâåíî. Êàòî âèäýëú òîâà, èçëèçà èçú ñòàÿòà íà-
âúíú, äà ãî íýìà.
Àçú âè ïðèâåæäàìú åäèíú ïðèìåðú. Òóé å ñú íàñú.
Âñè÷êè õîðà ùå âèäÿòú ñâîèòý çàáëóæäåíèÿ. Âú êðàÿ íà êðà-
èùàòà ùå âèäÿòú, ÷å çà ñòàðà áàáà ñà îæåíåíè. Ñòàðàòà áà-
áà, òîâà å æèâîòà íà ïëúòüòà. Åäèíú äåíü, êàòî âèäÿòú êîëêî
å ãðîçíà, ùå èçáýãàòú èçú ñòàÿòà íàâúíú. Íýìà äà íè èìà
òàìú. Ðåêîõú, ÷îâýêú êàòî íå òúðïè, ñòàâà íåðâåíú. Êàòî íå
å áëàãîñêëîíåíú, òîé ñúçäàâà ñâîåòî íåùàñòèå. Êàòî çàâèæ-
äà, ñúçäàâà ïîëîæèòåëíîòî âú ñâýòà. Âèæäàòå, ÷å èçòîêúòú å
ñâîáîäåíú îòú ìúãëèòý. Îêîëî íàñú å ñàìî òàçè ìúãëà. Òî
ñìå íèå. Íèå ñàìè íà ñåáå ñè ïðåïÿòñòâóâàìå äà âèäèìú èñ-
òèíàòà. Íàäàëå÷å Ñëúíöåòî ãðýå. Êîëêî å õóáàâî è êðàñèâî.
Êîéòî å õóäîæíèêú åäíà õóáàâà êàðòèíà å òîâà. Àçú, àêî èìà-
õú âðåìå è àêî çíàåõú, ùýõú äà ñè âçåìà ÷åòêàòà. Ïúêú ùå ÿ
íàðèñóâàìú.
Ñåãà âè êàçâàìú äâå íýùà: Áëàãîäàðåòå íà Áîãà çà âñè÷-
êèòý ñòðàäàíèÿ. Áëàãîäàðåòå íà Áîãà çà âñè÷êèòý âàøè ðà-
äîñòè. Áëàãîäàðåòå íà Áîãà çà âñè÷êàòà âàøà ñèðîìàøèÿ, áëà-
ãîäàðåòå íà Áîãà çà âñè÷êîòî âàøå áîãàòñòâî. Áëàãîäàðåòå
íà Áîãà çà âñè÷êîòî âàøå íåâåæåñòâî, êîåòî èìàòå. Áëàãîäà-
ðåòå çà çíàíèåòî, çà âñè÷êî Ìó áëàãîäàðåòå. Âèå ñ÷èòàòå, ÷å
ñòå íåâåæè. Âú íåâåæåñòâîòî å ñêðèòî çíàíèåòî. È âú çíàíè-
åòî å ñêðèòî íåâåæåñòâîòî. Âú ñèðîìàøèÿòà å ñêðèòî áîãàò-
ñòâîòî è âú áîãàòñòâîòî å ñêðèòà ñèðîìàøèÿòà. Ñèðîìàøè-
ÿòà òîâà å ñëóãàòà, áîãàòñòâîòî òîâà å ãîñïîäàðÿ. È äâàìàòà,

211
êàòî ñå ñúáåðàòú íà åäíî ìýñòî, îòú ãîñïîäàðÿ - êàïèòàëà,
îòú ñëóãàòà - ðàáîòàòà, òîãàâà ðàáîòàòà âúðâè. Íàñòîÿùåòî
å áîãàòñòâî, ìèíàëîòî å ñèðîìàøèÿ. Íàñòîÿùàòà ñèðîìà-
øèÿ ùå áûäå áûäåùåòî áîãàòñòâî, íàñòîÿùåòî íåâåæåñòâî
ùå áûäå áûäåùîòî çíàíèå. Ñåãàøíîòî çíàíèå å ìèíàëîòî
íåâåæåñòâî.
Ïîíåæå æèâýåòå âú Áîãà, íàó÷åòå ñå íà íîâîòî âú ñâýòà.
Òàçè ãëàâà àçú ÿ íàðè÷àìú ãëàâàòà íà ìúãëÿâàòà ëþáîâü. Èìàòå
çàçîðÿâàíå, èìàòå è ìúãëÿâà ëþáîâü. Íàäú âàñú èìà íýùî
êàêòî òàçè ìúãëà. Âú âñýêè åäíîãî îòú âàñú å òàçè ìúãëà.
Êîëêî å òàçè ìúãëà íàãîðå? - Íà äâà êèëîìåòðà, íàäú òðè
êèëîìåòðà å ÿñíî. Îòäîëó ïîäú òðè êèëîìåòðà å, èìà ìúãëà.
Ñåãà òóé å äúëãîòúðïåíèåòî. Òðýáâà äà òúðïèøú, ÷å ñå ëè-
øàâàøú îòú ñëúí÷åâàòà ñâýòëèíà. Ïúêú òðýáâà äà áûäåøú
áëàãîñêëîíåíú. Ìúãëàòà êàçâà: “Ïî÷àêàéòå äà ñå ïîñòîïëè-
ìú, ùå áûäåòå äîáðè íèå äà ñå ïîñòîïëèìú, ïîñëå íèå ùå
îòñûïèìú, ïúêú âèå ùå ñå òîïëèòå.” Ìîæå äà ñå ðàçñúðäè
ìúãëàòà, ùå çàïî÷íå äà ïëà÷å. Ñíîùè êîëêî ïëàêàõà. Êàçâà-
òú: “Ïîçâîëåòå íà íàøèòý ó÷åíèöè íè[å] äíåñú äà ñå ïîãðýå-
ìú, âèå îòäîëó äà ïî÷àêàòå.” Ðåêîõú, òúé äà áûäå. Âèå ñåãà
ìîæå äà ìèñëèòå, ìîæå ëè ÷îâýêú äà ñå ðàçãîâàðÿ ñ ìúãëàòà.
Òý ñû âñå ñûùåñòâà ðàçóìíè, êîèòî ñû äîøëè. Äíåñú ñû äîø-
ëè íà åêñêóðçèÿ, èäàòú òý îòú íåâèäèìèÿ ñâýòú íà åêñêóðçèÿ
íà ïëàíèíàòà. Åêñêóðçèàíòè ñû, èñêàòú äà âèäÿòú Ñëúíöåòî
êàêú èçãðýâà, äðóãú ïûòü íå ñû ãî âèæäàëè. Êàçâàòú: “Ùå
îñòàâèìú åäíà ìàëêà âðàòà, áåçú äà âèäèòå ñëúíöåòî, ñàìî
ñâýòëèíàòà ùå âèäèòå.” Äíåñú òðýáâà äà ñå ðàäâàìå âú òýõíà-
òà ðàäîñòü.
Íà ãîëýìà ïî÷èòú ñòå. Êîãàòî ñå äàâàøå íà Ìîéñåÿ
çàêîíà, ïëàíèíàòà áýøå îáâèòà ñú òàêàâà ìúãëà äîëó è Áîãú
äàâàøå çàêîíà íà Ìîéñåÿ. Ñåãà âè ñå äàâà åäèíú çàêîíú áåçú
ãúðìîòåâèöè - çàêîíúòú íà Ëþáîâüòà. Çàêîíú ñå äàâà. Áåçú
Ëþáîâü - ïîäú ìúãëèòý, ñú Ëþáîâü - íàäú ìúãëèòý. Áåçú Ëþ-
áîâü - âú ñèðîìàøèÿòà, ñú Ëþáîâü - íàäú ñèðîìàøèÿòà, âú
áîãàòñòâîòî. Áåçú Ëþáîâü - âú áîëåñòüòà, ñú Ëþáîâü - íàäú
áîëåñòüòà, âú çäðàâåòî îòãîðå.
Ðåêîõú, åäèíñòâåíèÿòú çàêîíú, ñú êîéòî òðýáâà äà ñëó-

212
æèòå íà Áîãà, å Ëþáîâüòà. Ëþáîâüòà íèêîãà íå îòïàäà. Èìàé-
òå òîãàâà ïúëíà âýðà, ïúëíà íàäåæäà è Ëþáîâü âú Áîãà è
âñè÷êè âàøè êîïíåæè, êîèòî èìàòå èçâåäíúæú íýìà äà ñå
ïîñòèãíàòú, íî èìàòå âåëèêî áûäåùå. Ùå âèäèòå îíàçè âå-
ëèêà áëàãîñòü, êîÿòî Áîãú ïðèãîòâèëú çàðàäè âàñú.
Ãëåäàéòå äîáðå äà ïîñðåùíåòå ñûáîòàòà. Ñûáîòàòà å
äåíü íà Ëþáîâüòà.

Îò÷å íàøú

Áåñåäà äúðæàíà íà 11 àâãóñòú 1939 ã.

Ìîëèòâåíèÿ âðúõú
Ïåòúêú, 5 ÷.ñ.

213
 ÎÏÎÇÍÀÂÀÍÅ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúò Áîæè”
“ íà÷àëî áå Ñëîâîòî”

Ùå âè ãîâîðÿ òàçè ñóòðèíü âúðõó îïîçíàâàíåòî. Âú

îïîçíàâàíåòî èìà ÷åòèðè ñúñòîÿíèÿ, ÷åòèðè ïîëîæåíèÿ.
Îïîçíàâàíå áåçú ñúçíàíèå íå ìîæå äà ñå ïðîÿâè. Çíà÷è èìà-
ìå ÷åòèðè ñúñòîÿíèÿ, ïðåçú êîèòî ÷îâýêú ìèíàâà: ïîäñúçíà-
íèå, ñúçíàíèå, ñàìîñúçíàíèå è ñâðúõñúçíàíèå. Ñåãà ùå íàï-
ðàâÿ åäíî ðàçãðàíè÷åíèå. Ïîäñúçíàíèåòî å ïîäîáíî íà ñúñ-
òîÿíèåòî, êîãàòî äåòåòî å âú óòðîáàòà íà ìàéêà ñè. Ñúçíàíè-
åòî å ïîäîáíî íà ñúñòîÿíèåòî íà äåòå, êîåòî å ðîäåíî âå÷å.
Ñàìîñúçíàíèåòî å äåòå, êîåòî ñå èçïðàâèëî íà êðàêàòà ñè è
õîäè íà ó÷èëèùå äà ñå ó÷è. Ñâðúõñúçíàíèåòî å ñúñòîÿíèå,
âú êîåòî ÷îâýêú ñëóæè íà Áîãà. Îòú òýçè ÷åòèðè ñúñòîÿíèÿ
ñå ðàæäà ñòðåìåæú, îòú òýõú ïðîèçòè÷à æèâîòúòú. Ñåãà àçú
ãîâîðÿ çà åäèíú æèâîòú íå íà ñòðàäàíèÿ è íà èçïèòàíèÿ, íî
çà åäèíú îðãàíèçèðàíú æèâîòú. Îðãàíèçèðàíèÿòú æèâîòú å
ñú÷åòàíèå íà ìèñëèòý, ÷óâñòâàòà è ïîñòûïêèòý, âú íåãî èìà
ïúëíî åäèíåíèå. Ñúâðåìåííîòî ÷îâý÷åñòâî å âå÷å ìèíàëî
äâàòà åòàïà.
Âú ïúðâà ãëàâà íà Áèòèåòî å êàçàíî, ÷å Áîãú å íàïðà-
âèëú ÷îâýêà îòú ïðúñòü. Ïðúñòüòà ïîêàçâà åäíî áðåìåííî
ñúñòîÿíèå. Ïúðâîíà÷àëíî ÷îâýêú íå å ñúçíàâàëú æèâîòà, òîé
áèëú âú ïîëîæåíèåòî íà ïî÷âàòà, âúðõó êîÿòî íèå ñåãà æè-
âýåìú, âú ïîëîæåíèåòî íà êàìúíèòý, íà âîäàòà, êîÿòî òå÷å,
íà âúäóõà è ñëåäú êàòî Áîãú âäúõíàëú äèõàíèå íà ÷îâýêà
÷ðåçú íîñà, òîãàâà èäâà ñúçíàíèåòî. Íîñúòú ïîêàçâà ñúçíà-
íèåòî íà ÷îâýêà, óñòàòà ìó ïîêàçâà ïîäñúçíàíèåòî, óøèòý
ìó ïîêàçâàòú ñàìîñúçíàíèåòî, à î÷èòý ìó ïîêàçâàòú ñâðúõ-
ñúçíàíèåòî. Òýçè ÷åòèðè ñúñòîÿíèÿ ñå îáåäèíÿâàòú ÷ðåçú çà-
êîíà íà Ëþáîâüòà. Êîãàòî ÷îâýêú ñòûïâà íà êðàêàòà ñè âå÷å,
òîé òðýáâà äà ñúçíàâà îíîâà ïîëîæåíèå, îòú êîåòî å èçâàäå-

214
íú - ïúðâîòî ïîëîæåíèå. Âòîðîòî ïîëîæåíèå å, êîãàòî íèå
ñðýùàìå æèâîòíèòý. Æèâîòíèòý ïðåäñòàâÿòú ñúçíàíèåòî: ðè-
áèòý, ïòèöèòý, ìëýêîïèòàþùèòý.
Åäíà ìàëêà áåëåæêà ùå íàïðàâÿ: òúé êàêòî ñû åçèöèòý
íà âñè÷êè ñúâðåìåííè íàðîäè, òý íýìàòú òî÷íèòý äóìè, ñú
êîèòî äà ñè èçðàçÿâàòú èäåèòý.
×îâýêúòú ñàìú ïðåäñòàâÿ ñàìîñúçíàíèåòî. Ñàìîñúç-
íàíèåòî ñå îòëè÷àâà ñú äâå êà÷åñòâà. Òî íîñè âú ñåáå ñè ðà-
äîñòè è ñòðàäàíèÿ. Ñòðàäàíèÿòà ïðîèçòè÷àòú îòú îíçè íååñ-
òåñòâåíú, íåîðãàíèçèðàíú æèâîòú. Ðàäîñòüòà ïúêú å îíçè îð-
ãàíèçèðàíú æèâîòú. Çíà÷è îðãàíèçèðàíèÿòú è íåîðãàíèçè-
ðàíèÿòú æèâîòú ñå ñðýùàòú âú ÷îâýêà. Íåîðãàíèçèðàíèÿòú
æèâîòú å âú ñòðàäàíèÿòà, à îðãàíèçèðàíèÿòú - âú ðàäîñòèòý.
Âåëèêîòî, áåçïðåäýëíîòî, Áîãú, êàòî ñå å îãðàíè÷èëú, å ñúç-
äàëú ìàëêèòý ôîðìè, äîêàòî íàñòàíè õîðàòà. È ñú òîâà ñå
èçãóáâà âý÷íîòî. Êîãàòî õîðàòà ñå îãðàíè÷àâàòú, ðàæäàòú
ñå ñòðàäàíèÿòà. Ïðåäñòàâåòå ñè ñåãà, ÷å âèå èäåòå îòú Ïà-
ðèæú, îòú ìýñòîòî íà âñè÷êèòý óäîáñòâà, à òóêú íýìàòå òà-
êèâà óäîáñòâà: íýìàòå òýçè ëþëýåùè ëåãëà, àâòîìîáèëè, õó-
áàâè àïàðòàìåíòè. Òóêú àïàðòàìåíòèòý âè ñû ñú ñòåíè íýêîë-
êî ìèëèìåòðà äåáåëè.
Îïîçíàâàíåòî íîñè åäíà âåëèêà èäåÿ - âúçïðèåìàíå íà
Ëþáîâüòà. Âú Ëþáîâüòà èìà íýêîëêî åëåìåíòà: ñëèçàíå è
êà÷âàíå. Ïúðâî Ëþáîâüòà ñëèçà. Ñàìî ðàçóìíèÿòú ÷îâýêú,
ñàìî Áîãú ìîæå äà ñëèçà âú ñâýòà. Ñàìî ðàçóìíèÿòú, ñàìî
Áîãú ìîæå äà âúçëèçà. Òàìú, äåòî Áîãú ìîæå äà ñëèçà, è òà-
ìú, äåòî Áîãú ìîæå äà âúçëèçà, íèêîé äðóãú íå ìîæå äà ñëè-
çà, íèêîé äðóãú íå ìîæå äà âúçëèçà. Ëþáîâüòà ñå èçðàçÿâà
÷ðåçú æèâîòà. Òîâà ÷å Áîãú å ñëýçúëú, ïîêàçâà æèâîòà, êîéòî
èìàìå ñåãà. Òîâà å ïðèñûòñòâèåòî íà Áîãà âú íàñú. È ïîíåæå
Òîé å ñëýçúëú îòú åäèíú âúçâèøåíú ñâýòú, äîøúëú å âú åäè-
íú ñâýòú, êàêòî âèå ñòå äîøëè òóêú âú ïëàíèíàòà. Çà äà ñëýçå
âú òîçè ñâýòú, Òîé ñå å ïðèñïîñîáèëú, çà äà íàìýðè åäíî
ìàëêî ìýñòî âú íàñú, âú êîåòî äà ñå íàñòàíè. Çíà÷è Áîãú ñå
ñàìîîòðè÷à îòú ñâîÿòà ñëàâà, âåëè÷èå, îòú âñè÷êî, êîåòî èìà
è ñëèçà äà æèâýå ìåæäó ñâîèòý äåöà. È íèå ìîæå äà êàæåìú,
÷å Áîãú æèâýå êàêòî ÷îâýêú, êàêòî íèå æèâýåìú. Ïîñëå ïúêú

215
íèå ùå îòèäåìú ïðè Áîãà, ùå æèâýåìú âú Áîãà êàòî ÷îâýöè.
Çíà÷è Áîãú æèâýå âú íàñú êàòî ÷îâýêú, à íèå æèâýåìú âú
Áîãà êàòî ÷îâýöè. Áîãú, êîéòî å ñëýçúëú ó íàñú, íîñè âñè÷êè
ñâîè áëàãîñëîâåíèÿ è òúðñè íà÷èíè äà íè ïðåäàäå ñâîèòý
áëàãîñëîâåíèÿ, çà äà íå çëîóïîòðýáèìú ñú âñè÷êî îíîâà, êî-
åòî Òîé ùå íè äàäå. Ñëåäîâàòåëíî ÷ðåçú çàêîíà íà ñòðàäà-
íèÿòà è ðàäîñòèòý, Òîé å ïî÷íàëú äà íè ó÷è äà îöåíÿâàìå
Íåãîâèòý áëàãà.
Ñòðàäàíèåòî ïðîèçòè÷à îòú èçâåñòíî âûòðåøíî ïðå-
ñèëâàíå. Àêî ïðåòîâàðèòå ñòîìàõà ñè, âèå ùå èìàòå ñòðàäà-
íèÿ. Àêî ïðåñèëâàòå ñúðäöåòî ñè, âèå ùå èìàòå ñòðàäàíèÿ.
Àêî ïðåñèëâàòå óìà ñè, ùå èìàòå ïîòúìíÿâàíå èëè íåâðàñ-
òåíèÿ. Âñýêîãà, êîãàòî ÷îâýêú ñå çàåìå äà èçâúðøè íýùî, çà
êîåòî íå å ãîòîâú, òîé ñòðàäà. È âñýêîãà, êîãàòî ñå çàåìå äà
èçâúðøè íýùî, êîåòî òîé çíàå, òîé ñå ðàäâà.
È òúé çàêîíúòú íà þáîâüòà, êîéòî ñåãà âëèçà âú ñâýòà,
ùå ïðåîáðàçè ñâýòà. Ïúðâîíà÷àëíî ÷îâýêú ñå å ñòðåìýëú äà
æèâýå çà ñåáå ñè. Áîæåñòâåíî êà÷åñòâî å äà æèâýåøú çà ñåáå
ñè. È Áîãú íå ìîæå äà æèâýå çà äðóãèòý. Äà æèâýåøú çà ñåáå
ñè, òîâà å åäíî îòú íàé-âåëèêèòý êà÷åñòâà. È Áîãú êàòî íýìà
çà êîãî äà æèâýå, èñêà äà æèâýå çà îíýçè, êîèòî å ñúçäàëú.
Åòî çàùî Áîãú å çàïî÷íàëú ñú ñàìîîãðàíè÷åíèåòî. Òîé ñå å
ðàäâàëú âú îðãàíè÷åíèåòî, ÷å ìîæå äà ñëýçå, äà îïîçíàå îíýçè
ñûùåñòâà, êîèòî å ñúçäàëú. Íî ïðèñûòñòâèåòî íà Áîãà âú
ìàëêèòý ñûùåñòâà å ïðè÷èíèëî òýõíèòý ñòðàäàíèÿ. Òîâà îã-
ðàíè÷åíèå å ïîäîáíî íà ñúñòîÿíèåòî âè, êîãàòî ñå íàìèðàòå
ïðåäú íýêîÿ ãîëýìà ïëàíèíà, êîÿòî õâúðëÿ ñýíêà îòãîðå âè.
Òÿ íåïðåìýííî ùå âè ïðè÷èíè èçâåñòíî ñòðàäàíèå, ïîíåæå
íå ìîæå äà èìàòå òàêúâú ãîëýìú ïðîñòîðú. Âèå ñòðàäàòå îòú
òîâà, ÷å íýêîé âè å çàñýí÷èëú. Äåöàòà ñòðàäàòú îòú ìàéêèòý
ñè, êîèòî ãè çàñýí÷âàòú. Ñèíîâåòý ñòðàäàòú îòú áàùèòý ñè,
êîèòî ãè çàñýí÷âàòú. Ñëóãèòý ñòðàäàòú îòú ãîñïîäàðèòý ñè,
êîèòî ãè çàñýí÷âàòú. Ó÷åíèöèòý ñòðàäàòú îòú ó÷èòåëèòý, êî-
èòî ãè çàñýí÷âàòú. Öýëèÿòú ñâýòú å ïúëåíú ñàìî ñú çàñýí÷-
âàíå. È êîãàòî õîðàòà èñêàòú äà ñå îñâîáîäÿòú îòú çàñýí÷-
âàíåòî, èçñè÷àòú ãîðèòý. Êîãàòî õîðàòà èñêàòú äà ñå îñâî-
áîäÿòú îòú çàñýí÷âàíåòî íà êûùèòý, ñúáàðÿòú ãè. Ñëåäîâà-

216
òåëíî çà áûäàùå êûùèòý íè òðýáâà äà áûäàòú ïðîçðà÷íè, äà
íå çàñýí÷âàòú íèêîãî. Ìàéêèòý òðýáâà äà áûäàòú ïðîçðà÷-
íè, äà íå çàñýí÷âàòú íèêîãî. Áàùèòý òðýáâà äà áûäàòú ïðîç-
ðà÷íè, äà íå çàñýí÷âàòú íèêîãî. Ãîñïîäàðèòý è ó÷èòåëèòý
òðýáâà äà áûäàòú ïðîçðà÷íè, äà íå çàñýí÷âàòú íèêîãî. Íàé-
ïîñëå è ñàìèòý ó÷åíèöè òðýáâà äà áûäàòú ïðîçðà÷íè, äà íå
çàñýí÷âàòú íèêîãî. Ïðîçðà÷íîñòüòà ìîæå äà ñå îáðàçóâà ñà-
ìî ïî çàêîíà íà Ëþáîâüòà. Àçú óïîòðýáÿâàìú äóìàòà ïðîç-
ðà÷íîñòü âú ñìèñúëú äà íýìà íèêàêâî ñúïðîòèâëåíèå âú ÷îâ-
ýøêèòý ìèñëè, âú ÷îâýøêèòý ÷óâñòâà è âú ÷îâýøêèòý ïîñò-
ûïêè.
Ñåãà àçú ðàçãëåæäàìú æèâîòà îòú åäíî íîâî ñòàíîâè-
ùå òúé, êàêòî äíåñú ìîæå äà ñå ïðîÿâè. Íèå æèâýåìú âú
åäèíú íåîöåíåíú ñâýòú. Çàïðèìýðú íèòî åäèíú îòú âàñú íå å
äîâîëåíú îòú ñúòîÿíèåòî, âú êîåòî ñå íàìèðà. Ìàéêàòà íå å
äîâîëíà îòú ñèíîâåòý è äúùåðèòý ñè, ïîíåæå íå ÿ îáè÷àòú
òúé, êàêòî òÿ æåëàå. È äåöàòà íå ñû äîâîëíè îòú ìàéêà ñè è
îòú áàùà ñè, çàùîòî íå ñû òàêèâà, êàâèòî òý ãè èñêàòú. Ïîíý-
êîãà áàùàòà è ìàéêàòà ñòàâàòú êàïåëìàéñòîðè. Äåöàòà òðýáâà
äà ïýÿòú, à òý íå çíàÿòú îùå äîáðå ïýåíåòî. Òîãàâà ìàéêàòà
å ïðèíóäåíà äà ïðàâè íýêàêâà çàáåëåæêà íà äåöàòà ñè.
Ñåãà ùå âè çàäàìú âúïðîñà: Êàêú òðýáâà ÷îâýêú äà æè-
âýå? Ïúðâîíà÷àëíî êàòî ÷îâýêú òè ñå íàìèðàøú çàòâîðåíú
âú ÿéöå è òðýáâà äà çíàåøú, êàêú äà ñ÷óïèøú ÷åðóïêàòà. Êîé-
òî íå çíàå, òîé ñ÷óïâà ÿéöåòî, à êîéòî çíàå, òîé ðàçòâàðÿ
ÿéöåòî. Ñëåäîâàòåëíî ðàçòâàðÿíåòî íà ÿéöåòî, òîâà å îñíîâ-
íèÿòú òîíú íà æèâîòà. Òîâà íàðè÷àòú è âú ìóçèêàòà îñíî-
âåíú òîíú. È òîãàâà, êîéòî âçèìà îñíîâíèÿ òîíú íà æèâîòà
ïðàâèëíî, òîé íå áîëåäóâà. Êîãàòî íàïðàâèòå åäíà ïîãðýø-
êà, âèå áîëåäóâàòå. Âñýêî áîëåäóâàíå ïîêàçâà, ÷å âèå íå ñòå
âçåëè îñíîâíèÿ òîíú íà æèâîòà.
Ñåãà íèå ãîâîðèìú çà îïîçíàâàíåòî. Äà îïîçíàåøú ñå-
áå ñè èëè äà îïîçíàåøú äðóãèòý, òîâà çíà÷è äà äàäåøú íà
òîçè, êîãîòî îáè÷àøú, âñè÷êè óñëîâèÿ äà ñå ïðîÿâè âú óìñò-
âåíî, ñúðäå÷íî è ôèçè÷åñêî îòíîøåíèå. Òîâà, êîåòî âèäýõ-
òå òàçè ñóòðèíü íà èçãðýâà, òîâà áýøå åäíà õóäîæåñòâåíà
êàðòèíà, êîÿòî ïîêàçâàøå êàêúâú å áèëú ñâýòà, êîãàòî âèå

217
ñòå áèëè ñúçäàâàíè. Ñåãà ïúêú âðåìåòî ïîêàçâà, êûäå îòèâà-
òå, êàêâî ùå áûäå áûäåùåòî. Ñúâðåìåííèòý õîðà èìàòú íóæ-
äà îòú òðàíñôîðìèðàíå íà åçèöèòý, çà äà ñå ðàçáèðàòú. Âú
íîâèÿ æèâîòú Áîãú âè äàâà âå÷å óñëîâèÿ äà ñå îïîçíàåòå. È
ïúðâèÿòú ïðîöåñú íà îïîçíàâàíåòî ñåäè âú òîâà, ÷å îíçè, ñú
êîãîòî òðýáâà äà ñå îïîçíàåòå, òîé ùå âè ïðîãîâîðè. È òîãà-
âà öýëàòà ïðèðîäà ïðåäñòàâÿ ñúâîêóïíîñòü îòú âñè÷êè åëå-
ìåíòè: êàòî çàïî÷íåìú îòú ôèçè÷åñêèÿ ñâýòú, îðãàíè÷åñêèÿ
è äîéäåìú äî ÷îâýøêèÿ. Òóé ïîêàçâà âúçìîæíîñòèòý çà ÷î-
âýøêàòà äóøà, êîèòî ïðåäñòîÿòú âú áûäåùå äà ñå ïðîÿâàòú.
Âñýêà ôîðìà å âúçìîæíîñòü íà äóøàòà äà ïðèäîáèå èçâåñò-
íî áîãàòñòâî. Çàïðèìýðú âèå ñå íàìèðàòå ïðè åäíî äúðâî è
ìèñëèòå, ÷å òîâà äúðâî å íåðàçóìíî. Íå, òîâà äúðâî å ìíîãî
÷óâñòâèòåëíî. Ìíîãî ïðèìýðè âú æèâîòà ïîòâúðæäàâàòú òî-
âà. Àêî åäèíú ïðåñòûïíèêú îòèäå ïðè íýêîå äúðâî, òîâà äúðâî
íåïðåìýííî ùå óìðå, èçñúõâà. Èìà ñëó÷àè, êîãàòî íýêîé ïðà-
âåäåíú èëè ñâåòèÿ îòèäå ïðè íýêîå ñóõî äúðâî, äúðâîòî îæè-
âýâà. Çíà÷è êîãàòî äúðâåòàòà èçñúõâàòú, ïðåñòûïëåíèÿ ñå âúð-
øàòú. Êîãàòî äúðâåòàòà èçðàñâàòú, äîáðî ñå âúðøè âú ñâýòà.
Êàãàòî õîðàòà óìèðàòú, ïðåñòûïëåíèÿ ñå âúðøàòú. Êîãàòî
õîðàòà ñå ðàæäàòú, äîáðî ñå âúðøè âú ñâýòà.
Âú åäèíú ðàçêàçú îòú äðåâíîñòüòà ñå ðàçïðàâÿ çà òðè-
ìà ó÷èòåëè, êîèòî ñå ñúñòåçàâàëè çà åäíà è ñûùà ìèñèÿ âú
ñâýòà. Çà òàçè öåëü çàñòàâèëè è òðèìàòà äà ãëàñóâàòú, äà èç-
áåðàòú åäíîãî ìåæäó òýõú. Ñëåäú ãëàñóâàíåòî íàìýðèëè òðè
áþëåòèíè, âñýêè ãëàñóâàëú çà ñåáå ñè. Ñëó÷èëî ñå òîâà, êîå-
òî å ñòàíàëî íýêîãà âú ìèíàëèÿ âýêú ïðè ïîñðåùàíåòî íà
åäèíú åâðîïåéñêè êðàëü. Çà òàçè öåëü áèëè èçáðàíè äâàíàäå-
ñåòü êðàñèâè ìîìè, âñýêà îòú êîèòî íîñýëà áóêåòú, íî åäíà
îòú òýõú, òðúáâàëî äà ãè ïðåäàäå íà êðàëÿ. ×ðåçú ãëàñóâàíå
òðýáâàëî äà áûäå èçáðàíà åäíà îòú òýõú. Êàòî ãëàñóâàëè,
íàìýðèëè äâàíàäåñåòü ðàçëè÷íè áþëåòèíè - âñýêà ãëàñóâàëà
çà ñåáå ñè. Ñåãà êàêú áèõòå ðàçðåøèëè âèå òàçè ìû÷íîòèÿ?
Òðýáâàøå äà äîéäàòú äâàíàäåñåòü êðàëå, ÷å âñýêà åäíà îòú
òýõú äà ìó ïîäíåñå áóêåòú. È ïîíåæå òîâà ïðîòèâîðå÷èå å
ñûùåñòâóâàëî è ñûùåñòâóâà è äî äíåñú å òàêà íàðåäåíî, ÷å
çà õîðàòà, êîèòî ñå æåíÿòú, âñýêè ìûæú äà áûäå êðàëÿ, êîãî-

218
òî ïîñðýùàòú, à æåíà ìó äà áûäå ìëàäàòà ìîìà, êîÿòî ùå
ìó ïðåäàäå áóêåòà. Äåòåòî, êîåòî ìàéêàòà ðàæäà, å êðàëüòú,
êîéòî èäå, à ìàéêàòà ïðåäàâà áóêåòà. Ñëåäîâàòåëíî çà äà íýìà
ïðîòèâîðå÷èå âú ÷îâýøêèÿ æèâîòú, çà âñýêè äàäåíú ñëó÷àé,
âñýêè ÷îâýêú òðýáâà äà èìà ñàìî åäíà èäåÿ, êîÿòî äà ïîñ-
ðåùíå êàòî êðàëÿ. Ìèñúëüòà - òîâà å ñèíúòú, êîéòî òðýáâà
äà ñå ðîäè. Òîé å êðàëüòú, öàðüòú å Áîæåñòâåíîòî, êîåòî
òðýáâà äà äîéäå âú ÷îâýêà. Âú ñúðäöåòî ïúêú òðýáâà äà ñå
ðîäè ñàìî åäíî õóáàâî ÷óâñòâî, òîâà å äúùåðÿòà. Äúùåðÿòà
ñå ðàæäà âú ñúðäöåòî. Òîâà å öàðèöàòà, êîÿòî òðýáâà äà äîé-
äå, òîâà å êíÿãèíÿòà, êîÿòî òðýáâà äà äîéäå.
Òà ðåêîõú, ñåãà òðýáâà äà èìàòå åäíî íîâî ðàçáèðàíå
çà Ëþáîâüòà. Çà äà îáè÷àøú íýêîãî, òè òðýáâà äà ñëýçåøú
íà íåãîâèÿ óðîâåíú. Çà äà îáè÷àøú íýêîãî, òðýáâà äà ìó
çàíåñåøú îòú ñâîèòý áëàãà, êîèòî èìàøú, è äà ãî íàó÷èøú
êàêú äà ãè óïîòðýáÿâà. È íàé-ïîñëå äà îáè÷àøú íýêîãî òîâà
çíà÷è äà ãî ïðèåìåøú âú ñåáå ñè è äà ãî çàâåäåøú íà ãîñòè
âú ñâîåòî îòå÷åñòâî. Òîãàâà âñè÷êè âèå ñå ïðèãîòîâëÿâàòå
äà îòèäåòå òàìú, îòäåòî ñòå èçëýçëè, ò.å. äà ñå âúðíåòå èçíî-
âî âú ðàÿ, âú ðàéñêàòà ãðàäèíà íà âñè÷êèòý âúçìîæíîñòè, íà
âñè÷êèòý áëàãà, êîèòî ñòå èìàëè. Ìåæäó çåìÿòà è ðàÿ, äåòî
ùå âëýçåòå, èìà åäíà òúìíà çîíà, çà ìèíàâàíåòî íà êîÿòî
òðýáâà äà èìàòå åäíà ìîäåðíà çàïàëåíà ñâýùü, íàé-ìàëêî
îòú 25 ìèëèîíà ñâýùè. Òîâà å íåîáõîäèìî, çà äà ìèíåòå òà-
çè çîíà. Êàòî âëåçåòå âú äðóãèÿ ñâýòú, âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú
òàçè ñâýùü ùå ïðåäñòàâÿ åäíà ìàëêà ÷åðâåíà ñâýòëèíêà. Òàìú
òàçè ñâýòëèíà íýìà äà áûäå íåîáõîäèìà. Òàçè çîíà ñå îòëè-
÷àâà íå ñàìî ñú ñâîÿòà òúìíèíà, íî òÿ å òîëêîâà ñòóäåíà, ÷å
âñè÷êî çàìðúçâà. Òàìú ñòóäúòú å ïî-ãîëýìú îòú 273 ãðàäó-
ñà. Ïðåçú òàçè çîíà ñàìî Ëþáîâüòà å âú ñúñòîÿíèå äà âè äà-
äå îíàçè òîïëèíà, çà äà íå èçñòèíåòå.
À îíîâà, êîåòî âè çàäúðæà îùå íà çåìÿòà, òîâà å ÷î-
âýøêèÿòú åãîèçúìú. Äâàòà ïîëþñà ïîêàçâàòú åãîèçúìà íà
ìûæåòý è æåíèòý. Ñåâåðíèÿòú ïîëþñú ïîêàçâà ìûæêèÿ åãî-
èçúìú, êîéòî ñå ñúñòîè îòú íàòðóïàíè ñíýãîâå è ëåäîâå. Þæ-
íèÿòú ïîëþñú ïîêàçâà æåíñêèÿòú åãîèçúìú. Çíà÷è èìà äâà
âèäà åãîèçúìú: åãîèçúìú íà óìà è åãîèçúìú íà ñúðäöåòî. Àçú

219
ìîãà äà âè êàæà, êàêâî ïðåäñòàâÿ åãîèçúìúòú íà ñåâåðíèÿ
ïîëþñú. Àêî ñè ïðåäñòàâèòå âñè÷êèÿ ñúáðàíú ëåäú íà ñåâåð-
íèÿ ïîëþñú ðàçïðúñíàòú èçú öýëà Åâðîïà, òîé áè îáðàçó-
âàëú åäíà ïëàíèíà îòú äâå õèëÿäè ìåòðà. Àêî ïúêú òîçè ëåäú
ñå ðàçïðîñòðå ïî öýëàòà çåìÿ, òÿ áè áèëà ïîêðèòà îòú åäèíú
ëåäåíú ïëàñòú, äåáåëú 40 ìåòðà. Òîâà å ìûæêèÿòú åãîèçúìú.
Ñûùî òîëêîâà å è æåíñêèÿòú åãîèçúìú, ëåäåíà ïëàíèíà äâå
õèëÿäè ìåòðà. Òîâà íå å íåùàñòèå. Òîâà å åäíî áëàãî. Èçêóñ-
òâî å äà çíàå ÷îâýêú êàêú äà èçïîëçóâà òîâà áëàãî. Åãîèçú-
ìúòú, òîâà å áîãàòñòâîòî, êîåòî ìûæåòý è æåíèòý ñû ñúáðà-
ëè îòú õèëÿäè ãîäèíè íà çåìÿòà, ñëåäú êàòî ñû èçëýçëè îòú
ðàÿ. Çíà÷è âñè÷êîòî òîâà áîãàòñòâî, ñêëàäèðàíî îòú õèëÿäè
ãîäèíè íàñàìú, å íàòðóïàíî íà ñåâåðíèÿ è þæíèÿ ïîëþñú. È
õîðàòà ïîíýêîãà èñêàòú äà ïðåìàõíàòú òîçè åãîèçúìú. Îïàñ-
íà ðàáîòà å äà ñå ïðåìàõíå òîçè åãîèçúìú. Êûäå ùå ñå òóðè
òîçè ëåäú? Öýëàòà çåìÿ ùå ñå çàòðóïà, öýëàòà êóëòóðà ùå
ñïðå. Ïúêú àêî ðå÷åìú äà ãî ñòîïèìú ùå ñòàíå öýëú ïîòîïú
íà çåìÿòà. Åäèíñòâåíîòî íýùî, êîåòî ìîæå äà ñå ñïðàâè ñú
òîçè ëåäú, òîâà å ëþáîâüòà. Ìàëêî ïî ìàëêî ïîñòåïåííî òÿ
ùå ãî ñòîïè.
Ñåãà àçú íå èñêàìú îòú âàñú îòâåäíàæú äà ðàçòîïèòå
ñâîÿ åãîèçúìú. Ïî íèêîé íà÷èíú íå âè ïðåïîðû÷âàìú äà ðàç-
òîïèòå âàøèÿ åãîèçúìú, çàùîòî ùå íàñòàíå öýëú ïîòîïú. Àêî
ïúêú ðå÷åòå äà ãî ðàçõâúðëèòå ó âàñú, öýëàòà âè åâîëþöèÿ
ùå ñïðå. Íåêà ñåäè íà ñâîåòî ìýñòî, êûäåòî ñè å. À ïîíåæå
óìúòú è ñúðäöåòî ïðåäñòàâÿòú äâàòà ïîëþñà íà âàøèÿ æè-
âîòú. Âú óìà å ñúáðàíú âñè÷êèÿòú åãîèçúìú íà ìûæà, à âú
ñúðäöåòî âñè÷êèÿòú åãîèçúìú íà æåíàòà. È Áîãú, êîéòî âèæ-
äà îïàñíîñòüòà çà ÷îâýêà, íå êàçâà: “Ñèíå ìîé, äàé ìè óìà
ñè”, íî êàçâà: “Äàé ìè ñúðäöåòî ñè.” Áîãú èñêà ñåãà æåíèòý
äà îòèäàòú ïðè Íåãî, äà ñå ñïðàâè ñú òýõíèÿ åãîèçúìú, äà ãî
îðãàíèçèðà. È òúé îòú õèëÿäè ãîäèíè íàñàìú ñå ñòîïÿâà åãîè-
çúìúòú íà æåíàòà. Òîçè åãîèçúìú, êîéòî ñåãà ñå çàâúðøâà, å
åãîèçúìúòú íà æåíèòý. Íîâàòà åïîõà, êîÿòî èäå, çàïî÷âà ñú
åïîõàòà íà ìûæà, äà ñå îðãàíèçèðà ìûæêèÿ åãîèçúìú. Ïîíå-
æå æåíèòý âå÷å ñû îñâîáîäåíè îòú ñâîÿ åãîèçúìú, òý ùå äîé-
äàòú äà ïîìàãàòú íà ìûæåòý äà ñå îñâîáîäÿòú. Çàòîâà âñýêè

220
ìûæú èçèñêâà æåíà ìó äà ãî [îáè÷à], ïîíåæå òÿ ùå äàäå òàçè
òîïëèíà, êîÿòî ùå ñòîïè åãîèçúìúòú ìó. Çàòîâà ìûæúòú ñå
íóæäàå îòú ëþáîâüòà íà æåíàòà. Àçú óïîòðýáÿâàìú äóìèòý
ìûæå è æåíè âú ìíîãî øèðîêú ñìèñúëú, íå âú òîçè îãðàíè-
÷åíú ñìèñúëú, êàêòî ñåãà ñå ðàçáèðà. Ñú äðóãè äóìè êàçàíî,
÷îâýøêîòî ñúðäöå òðýáâà äà ïîìàãà íà ÷îâýøêèÿ óìú. Òîâà
å æåíàòà, òîâà å äåâàòà.
Òà ñåãà âñè÷êè, êîèòî ñòå äîøëè òóêú, âñè÷êè èìàòå
ãîëýìè äàðáè, ñïîñîáíîñòè, ñèëè âëîæåíè âú âàñú, íî îùå
íå ãè ñúçíàâàòå. Ïîíýêîãà âèå ñå äâèæèòå âú åäèíú èëþçî-
ðåíú ñâýòú, äà ìèñëèòå, ÷å íèùî íýìà ó âàñú. Íàëè ñòå íàá-
ëþäàâàëè çèìíî âðåìå, êàòî ãëåäàòå çåìÿòà, êàçâàòå, ÷å íè-
ùî íýìà âú íåÿ, íî ïðîëýòíî âðåìå, ùîìú äîéäå òîïëèíàòà,
ñâýòëèíàòà, âëàãàòà, âñè÷êèòý öâýòÿ èçðàñòâàòú. Ñåãà ùå íàï-
ðàâÿ åäíî ñðàâíåíèå. Åäíîâðåìåííî âú ÷îâýêà èìà äâå äâè-
æåíèÿ, êàêòî è çåìÿòà. Çåìÿòà èìà äâå âàæíè äâèæåíèÿ: òÿ
ñå âúðòè îêîëî Ñëúíöåòî, âúðòè ñå è îêîëî ñåáå ñè. Îòú äâè-
æåíèåòî îêîëî Ñëúíöåòî ñå îáðàçóâàòú ãîäèøíèòý âðåìåíà.
Îòú äâèæåíèåòî îêîëî ñåáå ñè ñå îáðàçóâàòú äåíü è íîùü.
Ðàäîñòüòà òîâà å îñâýòëåíàòà ñòðàíà íà âàøèÿ æèâîòú. Ñòðà-
äàíèåòî, òîâà å òúìíàòà, íåîñâýòëåíàòà ñòðàíà íà âàøèÿ æè-
âîòú. È çàòîâà íèå êàçâàìå, ÷å êîãàòî ðàäîñòüòà, îñâýòëåíà-
òà ñòðàíà ñå äâèæè, ùå äîéäå âú îáëàñòüòà íà ñòðàäàíèåòî.
È ñòðàäàíèåòî êàòî ñå äâèæè, ùå äîéäå âú îáëàñòüòà íà ðà-
äîñòüòà. Òðýáâà äà çíàåòå çàêîíà, ÷å ðàäîñòèòý è ñêúðáèòý
ñå ñìýíÿòú, ïîíåæå âàøèÿòú æèâîòú ñå äâèæè îêîëî ñåáå ñè,
äâèæè ñå è îêîëî Áîãà.
Åòî ñåãàøíèòý íàáëþäåíèÿ ïîêàçâàòú, ÷å Ìàðñú, êîé-
òî áýøå íàé-áëèçî äî çåìÿòà, ïîñëåäíèòå 15 ãîäèíè ñå å èç-
ìýíèëú. Àñòðîíîìèòý ñû íàìýðèëè, ÷å èíæåíåðèòý íà Ìàðñú
ñû ìíîãî ïî-íàïðåäíàëè îòêîëêîòî òèÿ íà Çåìÿòà. Òàìú èìà
òàêèâà ãðàíäèîçíè êàíàëè, êàêâèòî íà çåìÿòà íýìà. Òàìú èìà
äâà ïûòè ïîâå÷å îáðàáîòåíà ïî÷âà îòêîëêîòî íà Çåìÿòà. Òî-
âà ñû ïðåäïîëîæåíèÿ. Êàòî ÷åòåòå Ñâåäåíáîðãà, âèæäàòå,
÷å òîé õîäèëú íà Ìàðñú, íà Þïèòåðú, íà Âåíåðà, íà âñè÷-
êèòý ïëàíåòè è îïèñâà êàêúâú å æèâîòúòú òàìú. Òîâà ñû ÷î-
âýøêèòý ñïîñîáíîñòè, ÷îâýøêèòý ÷óâñòâà, ÷îâýøêèòý ñè-

221
ëè, êîèòî ìîãàòú äà ñå ñúáóäÿòú. Ùîìú ñå ñúáóäÿòú, ñú òýõú
ùå èçó÷àâàòå æèâîòà è íà äðóãèòý ïëàíåòè.
Äàëè òîâà å âýðíî èëè íå, åäèíú äåíü âèå ùå çíàåòå
ïîëîæèòåëíî. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å ïî íýêàêúâú íà÷èíú âè óïî-
ÿâàòú è âå÷åðü, êàêòî ñïèòå, âè ïðåíàñÿòú îòú âàøàòà ñòàÿ
âú íýêîÿ äðóãà êûùà. Âèå ñå íàìèðàòå âú ÷óäî, íå çíàåòå
äàëè òàçè êûùà å âàøà èëè íå. Êàêú å ñòàíàëî ïðåìýñòâàíå-
òî íå çíàåòå. Íî àêî ñúçíàòåëíî âè ïðåìýñòâàòú îòú åäíà
êûùà âú äðóãà, âèå ùå âèæäàòå ïûòÿ, ïî êîéòî ñòå ìèíàëè.
Åäèíú äåíü, êîãàòî èçðàñíåòå îùå ïîâå÷å, ìîæå áè âú äà-
ëå÷íîòî áûäåùå, âèå ùå èìàòå ïî åäèíú ñâîáîäåíú áèëåòú
çà åêñêóðçèÿ è ùå ìîæåòå äà õîäèòå ïî êîÿòî ïëàíåòà èñêà-
òå, êàêòî íýêîè îòú âàñú, ñòå äîøëè îòú Ïàðèæú âú Áúëãà-
ðèÿ. È òîãàâà ùå õîäèòå ïî Ìàðñú, ïî Âåíåðà, äåòî èñêàòå.
Åäèíú äåíü ùå èìà ïîñåòèòåëè íà çåìÿòà è îòú äðóãèòý ïëà-
íåòè, íî äíåñú îùå íå ìîãàòú. Àêî ñåãà ñëýçå íåêîé îòú äðó-
ãèòý ïëàíåòè íà çåìÿòà è êàæàòú, ÷å ñû äîøëè îòú Þïèòåðú,
ùå êàæàòú, ÷å ñû ëûæöè è èçìàìíèöè è ùå ãè òóðÿòú âú çàò-
âîðú êàòî ëóäè. Àêî îòèäåòå âú Ïàðèæú è ñòå ñëýçëè îòú
Ñëúíöåòî, ùå âè ïîâýðâàòú ëè? À ÷îâýêú òðýáâà äà îòèäå äî
Ñëúíöåòî è äà ñå âúðíå. Èìà åäíî Ñëúíöå, íà êîåòî ÷îâýêú
òðýáâà äà îòèäå. Èìà åäíî Ñëúíöå, ÷èéòî æèòåëè, êàòî äîé-
äàòú ó íàñú, òý ïîäèãàòú ÷îâýøêèÿ æèâîòú. Òý ñû áðàòÿ íà
ëþáîâüòà, êîèòî ñåãà ñëèçàòú. Òý èäàòú, íèå èìàìå èçïðàòå-
íú àâàíãàðäú îòú òýõú. Êîãàòî òý ñëýçàòú íà çåìÿòà, öýëàòà
çåìÿ ùå ñå ïðåîáðàçè, òîãàâà âñè÷êè õîðà ùå ãîâîðÿòú íà
åäèíú åçèêú. Âñè÷êè õîðà ùå ñå íàðè÷àòú áðàòÿ è ñåñòðè.
Âñè÷êè ìàéêè è áàùè ùå îáðàçóâàòú ñàìî åäèíú áàùà è åä-
íà ìàéêà.
Ñåãà âèå ùå çàïèòàòå îòêûäå ùå äîéäàòú. Îòãîðå ëè? -
Íå. Òý ùå èçëýçàòú îòú ÷îâýøêàòà ãëàâà, ïðåçú òàìú ùå ìè-
íàòú. ×îâýøêèòý î÷è ùå áûäàòú âðàòàòà, ïðåçú êîÿòî òý ùå
äîéäàòú âú ñâýòà. Òý ñû òîëêîâà ôèíè, ÷å ïðåçú íèêîå äðóãî
ìýñòî îñâåíú î÷èòý íýìà äà ìèíàòú. Ïðåçú óøèòý íýìà äà
ìèíàòú. Òý òðýáâà äà äîéäàòú ïðåçú î÷èòý. È çàòîâà êàçâà
ïñàëìîïýâåöúòú: “Êîãàòî âèäÿ Ãîñïîäà, äóøàòà ìè ùå ñå
èçïúëíè ñú ðàäîñòü.” È îíîâà, êîåòî ñåãà âûòðåøíî ñúçåð-

222
öàâàìå, êîåòî âèæäàìå, òîâà å, êîåòî ïðîèçâåæäà âú íàñú
ðàäîñòü. È òîâà, êîåòî îòïîñëå ÷óâñòâóâàìå è âèæäàìå, òî-
âà ïðîèçâåæäà ðàäîñòü.
Ñåãà òàçè ñâýòëèíà, êîÿòî íèå âèæäàìå, òÿ å èçëýçëà
îòú î÷èòý íà äðóãè. Íèå ñõâàùàìå ñâýòëèíàòà íà îíýçè, êîèòî
ñåäÿòú ïî-ãîðå îòú íàñú. Íèå âúçïðèåìàìå òàçè ñâýòëèíà êà-
òî âúíøíà. Ñâýòëèíàòà ïúêú, êîÿòî íèå èçäàâàìå, æèâîòíèòý
ÿ ñõâàùàòú êàòî âúíøíà ñâýòëèíà. Æèâîòíèòý íå âèæäàòú
íýùàòà òúé êàêòî íèå ãè âèæäàìå, ïîíåæå âå÷å òÿ ïðåòúðïÿ-
âà äâå ïðå÷óïâàíèÿ. Âèå çíàåòå, ÷å êîãàòî ñâýòëèíàòà ìèíà-
âà îòú ïî-ðýäêà âú ïî-ãûñòà ñðýäà, ñå ïðå÷óïâà. Ùîìú òó-
ðèòå åäíà ïðû÷êà âú âîäàòà, òÿ ñå ïîêàçâà ïðå÷óïåíà. Òîâà
ñû ïîäðîáíîñòè, îáøèðíè ðàáîòè, òåõíè÷åñêè ðàáîòè, îòú
êîèòî âñèíöà íå ìîæå äà ñå ïîëçóâàòå. Çàïðèìýðú âçåìåòå
åäèíú öèãóëàðú, êîéòî å òåõíèêú, ìàéñòîðú íà öèãóëêè. Òîé
ñå èíòåðåñóâà îòú êàêúâú ìàòåðèàëú å íàïðàâåíà. Êàòî âçå-
ìå öèãóëêàòà âú ðûêà, òîé ùå ÿ ðàçãëîáè è ïàêú ùå ÿ ñãëîáè.
Êîéòî ñå èíòåðåñóâà îòú ñòðóíèòý, òîé ùå ãëåäà ñòðóíèòý
íà öèãóëêàòà; êîéòî ñå èíòåðåñóâà îòú ëûêà, ùå ãëåäà êàêú å
íàïðàâåíú òîçè ëûêú. Îáà÷å îáèêíîâåíèòý õîðà, êîèòî èñ-
êàòú ðåàëíîñòúòà, òå èñêàòú äà çíàÿòú êàêúâú òîíú, êàêâà ìó-
çèêà ìîæå äà èçëýçå îòú öèãóëêàòà.
Íèå ñìå ðàçëè÷íè èíñòðóìåíòè. Âàæíî å ñåãà, êàêâà
ìóçèêà ùå èçëýçå îòú íàñú, êàêâè ìèñëè ùå èçëýçàòú îòú íà-
ñú è êàêâè ÷óâñòâà ùå èçëýçàòú îòú íàñ. Ìèñúëüòà íà ÷îâýêà
çàâèñè îòú îíîâà ïðåäðàçïîëîæåíèå, äà âúçïðèåìå òýçè áðà-
òÿ, êîèòî èäàòú îòãîðå - Áðàòÿòà íà Ëþáîâüòà. È âñè÷êè âèå
èìàòå îïèòíîñòòà, êîãàòî ñòå áèëè ìëàäè, âèæäàòå åäèíú
ìëàäú ÷îâýêú è ãî îáèêíåòå. Êàòî îñòàðýåòå, êàêòî ñåãà
íýêîè ìèñëÿòú, ÷å ñû îñòàðýëè, âå÷å íå âèæäàòå òàçè êðàñî-
òà. Àçú íàðè÷àìú ìëàäè õîðà îíèÿ, êîèòî èìàòú ãðàäèíè,
ïúëíè ñú ïëîäíè äúðâåòà è ñàìè êûñàòú ïëîäîâåòý îòú ñâî-
èòý äúðâåòà. Ñòàðè õîðà ñû îíèÿ, êîèòî ñû ìèíàëè ïðåçú
ñâîèòý ãðàäèíè âå÷å, òý íå æèâýÿòú âå÷å âú ãðàäèíèòý ñè,
ïîíåæå ñû êîíñåðâèðàëè âå÷å ñâîèòý ïëîäîâå è ñå çàíèìàâà-
òú ñúñ ñâîèòý òåíåêèè.
Ñåãà íèå âå÷å ñìå ñå îòåã÷èëè îòú êîíñåðâèòý. Íýêîè

223
îòú òýçè êîíñåðâè ñû ðàçâàëåíè. Âú íîâèÿ æèâîòú íèå âëèçà-
ìå ïàêú âú Áîæåñòâåíèòý ãðàäèíè è ÿäåìú îòú òýõíèòý ïëî-
äîâå. Ñåãà íèå âñè÷êè âè ïîêàíâàìå äà èçëýçåòå îòú âàøåòî
ïîëîæåíèå, äà âëýçåòå âú Áîæåñòâåíèòý ãðàäèíè è äà ñè îò-
êûñíåòå îòú íîâèòý ïëîäîâå. Âðåìåòî ïîìàãà, è íèå ùå âè
ïîìîãíåìú, êàòî âëýçåòå âú ãðàäèíèòý, äà çíàåòå êàêú äà ñè
èçáåðåòå îòú òýçè ïëîäîâå. Âñýêè ùå ñè èçáåðå ñïîðåäú âêó-
ñà íà ñâîÿ óìú, ñïîðåäú âêóñà íà ñâîåòî ñúðäöå. Ñåãà âñè÷êè
áûäåòå ãîòîâè çà îíýçè áëàãà, êîèòî ùå âè äîíåñòú âàøèòý
áðàòÿ, êîèòî èäàò îòãîðå. Îò õèëÿäè ãîäèíè íàñàìú öýëîòî
÷îâý÷åñòâî ãè î÷àêâà è òý ùå äîéäàòú. Òîâà ãî íàðè÷àòú:
“âòîðîòî ïðèøåäñòâèå”, íî îíèÿ, êîèòî íå ãî ðàçáèðàòú. Òî-
âà ãî íàðè÷àòú: “ñâúðøâàíå íà ñâýòà”, íî îíèÿ êîèòî íå ãî
ðàçáèðàòú. À íèå ãî íàðè÷àìå: “íà÷àëî íà íîâèÿ æèâîòú”.

Îò÷å íàøú

Áåñåäà äúðæàíà îòú Ó÷èòåëÿ

ïðåäú ïàëàòêàòà ìó âú 6 ÷. ñ.
12 àâãóðñòü 1939ã.
ñûáîòà

224
 ÂÝ×ÍÈßÒÚ ÆÈÂÎÒÚ

Íåáåòî ÿñíî, âðåìåòî ìåêî, ïðèÿòíî.

Ïðè Ó÷èòåëÿ íà âúðõà 5 ÷.ñ.,
ðàçìèøëåíèå ïðåäè èçãðýâú íà Ñëúíöåòî.

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”
“Âú íà÷àëî áý Ñëîâîòî”

Ùå ïðî÷åòà ñàìî ÷àñòü îòú 12 ãë. íà Éîàíà.

Òàçè êàðòèíà, êîÿòî å ïðåäú âàñú ñåãà, òÿ å ïîäîáíà íà
îíçè ñòèõú: “Èñòèíàòà ùå âè íàïðàâè ñâîáîäíè.” Òàçè êàð-
òèíà òîâà îçíà÷àâà. Âèå Ñëîâîòî òðýáâà äà ãî ðàçäàâàòå òúé,
êàêòî êàòî áýõà ïðè Õðèñòà èìàøå ãîëýìî áîëøèíñòâî è
èìàøå 5 õëýáà, ÷å ãî ðàçäàâàõà íà ó÷åíèöèòý. Âñýêè êàêâî-
òî å ÷óëú äà ãî ðàçäàâà íà äðóãèòý. Âñýêè, êîéòî ïýå, ïýâåöú
ñòàâà. Íî êîéòî íå ïýå, ïýâåöú íèêîãà íå ñòàâà. Âñýêè, êîé-
òî ãîâîðè, îðàòîðú ñòàâà, íî êîéòî íå ãîâîðè, íèùî íå ñòà-
âà. Âñýêè, êîéòî ó÷è, ó÷åíú ñòàâà; êîéòî íå ó÷è, íèùî íå
ñòàâà. Âñýêè, êîéòî îáè÷à, îæèâÿâà, ïðèäîáèâà æèâîòú; êîé-
òî íå îáè÷à, óìèðà. Âñýêè, êîéòî îáè÷à Èñòèíàòà, ñâîáîäå-
íú ñòàâà; êîéòî íå îáè÷à Èñòèíàòà, ðîáú ñòàâà. Ïîñëå âñýêè
îòú ãîñòèòý ôðàíöóçè íåêà ñè ïðî÷åòå 12 ãëàâà îòú Éîàíà.
(Ó÷èòåëüòú ÷åòå ãëàâàòà.)
Ìíîãî ìàëêî òðýáâà íà ÷îâýêà. Ñàìî åäíî äóõàíå
òðýáâà: õó-ó! Ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìåðú. Åäèíú ìëàäú
áúëãàðñêè ìîìúêú èñêàëú äà èçó÷è ãðúí÷àðñòâîòî. Îòèøú-
ëú ïðè åäèíú ãîëýìú áúëãàðñêè ìàéñòîðú íà ãðúíöè. Òðè ãî-
äèíè ó÷èëú êàêú äà ñå ïðàâÿòú ãðúíöèòý. Ñëåäú òðè ãîäèíè
òîé ïî÷óâñòâóâàëú, ÷å ñå å íàó÷èëú êàêú äà ñå ïðàâÿòú ãðúí-
öèòý. È çàòîâà ïîèñêàëú îòú ãîñïîäàðÿ ñè, îò ó÷èòåëÿ ñè äà
ãî íàïðàâè è íåãî ìàéñòîðú, äà ãî ïðîèçâåäå è íåãî ìàéñòî-

225
ðú. Ïîèñêàëú äà ñå èçâèíè, ÷å ïî-äúëãî âðåìå íå ìîæå äà
ñåäè, ïîíåæå ìèñëèëú âå÷å äà ñå îæåíè, òúé ÷å äà ñè ñïå÷åëè
ìàëêî ïàðèöè. È ó÷èòåëüòú ìó ãî ïðîèçâýëú ìàéñòîðú. Çà-
ðàäâàëú ñå òîé, ÷å å ñâúðøèëú òîé ó÷èëèùåòî è âå÷å ñâî-
áîäíî ìîæå äà ïðàâè ãðúíöè, êàêòî èñêà. Îáà÷å êàêâî áèëî
íåãîâîòî î÷óäâàíå, êîãàòî íàïðàâèëú âñè÷êèòý ñâîè ãðúíöè
è ãè îïåêúëú, âñè÷êèòý ñå íàïóêàëè äî åäíà. È âèäýëú, ÷å
ðàáîòàòà íå âúðâè. Ïóêíàòè ãðúíöè õîðàòà íå êóïóâàòú. Îòèâà
òîé ïðè ó÷èòåëÿ ñè è êàçâà: “Ãîëýìî íåùàñòèå ìå ñïîëåòÿ,
ãðúíöèòý ìè ñå íàïóêàõà!” Ó÷èòåëüòú ìó êàçàëú: “Ùå äîé-
äåøú ïðè ìåíå äà ñëóæèøú îùå òðè ãîäèíè.” -“Êàêú òðè
ãîäèíè è 10 ãîäèíè ùå ñëóæà, ñòèãà äà íå ñå ïóêàòú ãðúí-
öèòý.” Âòîðèÿòú ïûòü áèëú ìíîãî âíèìàòåëåíú, âíèìàâàëú
êàêú ó÷èòåëüòú ìó ñúáèðàëú ïðúñòüòà, êàêú ÿ ïðåñýâàëú, êà-
êú ÿ çàìýñâà. Ìèñëèëú, ÷å âå÷å íå å ïðîïóñíàëú íèùî, íàâñ-
ýêûäå î÷èòý ìó áèëè îòâîðåíè. Òîé ìèñëèëú, ÷å ó÷èòåëüòú
ìó ùå ìó ðàçêðèå íýêàêâà ãîëýìà òàéíà, íýêàêâà êíèãà ùå
ìó îòâîðè îòú âûòðå, ùå ìó ïîêàæå íýêàêâà ôîðìóëà. Ñëå-
äú èçìèíàâàíåòî íà òðè ãîäèíè, ó÷èòåëüòú ìó íàïðàâèëú 300
ãðúíöè è ãè òóðèëú âú ïåùüòà, äà ñå ïåêàòú. Êîãàòî ñå îïåê-
ëè ãðúíöèòý, òîé ãî ïîâèêàëú è ìó êàçâà: “Åëà ñàìú òóêú!”
Õâàíàëú åäíî ãúðíå è êàòî ãî èçâàäèëú îòú ïåùüòà, äóõíàëú
òúé: “õó-ó”! È ãî îñòàâèëú íàñòðàíà. Õâàíàëú âòîðîòî ãúð-
íå, äóõíàëú è ãî òóðèëú íàñòðàíà. Íå ñå ïóêà ãúðíåòî. Äóõà,
300 ãðúíöè íå ñå ïóêàòú! - “×óäíà ðàáîòà, çà åäíî “õóó” òðè
ãîäèíè îòèäîõà íàïðàçíî.” Ó÷èòåëüòú ìó êàçàëú: “Òè, êàçâà,
íå çíàåøú åçèêà íà ãðúíöèòý. Ãúðíåòî, êàòî ãî èçâàäèøú,
òðýáâà äà ìó êàæåøú, ÷å ãî îáè÷àøú, òîâà ãúðíå äà íå ñå
ïóêà. Êàòî ñå äóõà, âú äóõàíåòî çíà÷è, êàçâàøú: Îáè÷àìú òå
ãúðíå! È êàòî ìó êàæåøú, ÷å ãî îáè÷àøú, ãúðíåòî íå ñå ïó-
êà. Àêî íå ìó êàæåøú, ÷å ãî îáè÷àøú, ïóêà ñå. Èäè, êàçâà, è
äóõàé íà âñè÷êèòý ãðúíöè, êîèòî ïðàâèøú. Êàçâàé èìú, ÷å
ãè îáè÷àøú.” Âñýêè äîìú, äåòî ãðúíöèòý ñå äóõàòú, íå ñå
ïóêàòú. È âñýêè äîìú, äåòî ãðúíöèòý íå ñå äóõàòú, ñå ïóêà-
òú. Âñýêè æèâîòú îñíîâàíú íà Ëþáîâüòà, óñïýâà. È âñýêè
æèâîòú, äåòî íýìà îñíîâà ëþáîâüòà, òîé ïðîïàäà. Ïóêà ñå.

226
 Ïðàâèëîòî å: Ëþáîâüòà íå òúðïè íèêàêâà îòðèöàòåëíà
ìèñúëü. Èëè äðóãîÿ÷å êàçàíî, âèå ùå ðàçáåðåòå êðèâî ìè-
ñúëüòà, òúé êàêòî å ïîñòàâåíà, êðèâî ùå ÿ ñõâàíåòå. Ëþáîâü-
òà íèêîãà íå âçèìà åäíà îòðèöàòåëíà ìèñúëü äà ÿ ïîñòàâè âú
ãðàäåæà íà ñâîåòî çäàíèå. Àêî âèå ïîñòàâèòå êàêúâòî è äà å
ïðåäìåòú âú åäíà çäðàâà ðûêà, òîçè ÷îâýêú íýìà äà ïî÷óâñ-
ò-âóâà íèêàêâà áîëêà. Äàæå ùå ïî÷óâñòâóâà åäíà ïðèÿòíîñòü,
÷å èìà åäèíú ïðåäìåòú âú ðûêàòà ñè. Àêî ïîñòàâèòå åäèíú
ïðåäìåòú âú åäíà ðûêà, êîÿòî å îáýëåíà, íà êîÿòî êîæàòà å
îáýëåíà, èìà ðàíà, òîé ùå ïî÷óâñòâóâà áîëêà. Âñýêè ÷îâýêú,
êîéòî êàçâà, ÷å íå ìîæå äà îáè÷à, êîæàòà ìó ñå îõëóçâà.
Âñýêè, êîéòî êàçâà ÷å îáè÷à, íåãîâàòà êîæà ñå âúçñòàíîâÿâà
è æèâîòúòú ìó ñòàâà ïðèÿòåíú.
Äà îáÿñíÿ ìàëêî, åäíî ìàëêî îáÿñíåíèå. Åäèíú ìëàäú
ìîìúêú îòú êíÿæåñêà ôàìèëèÿ, íýêûäå âú Åâðîïà ñå å ñëó-
÷èëî. Ìîæå áè âú Ôðàíöèÿ, ìîæå áè âú Àíãëèÿ, ìîæå âú Ãåð-
ìàíèÿ, ìîæå áè âú Àìåðèêà, íî ñå å ñëó÷èëî. Âëþáâà ñå âú
åäíà êðàñèâà ìîìà ïàêú îòú êíÿæåñêà ôàìèëèÿ. Íî åäèíú
äåíü òîé ñå óñúìíèëú, ÷å òÿ îáè÷à äðóãèãî. Íî ïîíåæå áèëú
ìíîãî áëàãîðîäåíú, çà äà íå ¢ ñúçäàäå íåïðèÿòíîñòü, êàçàëú:
“Íåêà ñè îáè÷à äðóãèãî, íî àçú íýìà çàùî äà æèâýÿ.” Íà-
ìèñëèëú äà ñå õâúðëè âú ðýêàòà è äà ñå óäàâè. È òðúãíàëú ïî
ïûòÿ äà èäå íà åêñêóðçèÿ. Çàùîòî âú òàçè ìýñòíîñòü èìàëî
åäíà ãîëýìà ðýêà, âú êîÿòî òîé ìîæåëî äà ñå óäàâè, òúé êàê-
òî òîé ìèñëèëú. Äîøúëú äî áðýãà è ãëåäà ðýêàòà áèñòðà, îá-
ðúùà ñå íàçàäú, ãëåäà ÷å òÿ èäâà. Òÿ èäâà è ìó ïðèøåïâà
íýùî íà óõîòî. Òîé ñå çàñìýëú è ñå âúðíàëú, íå ñå óäàâèëú.
Êàêâî ìó å êàçàëà òÿ? Ïèòàëè ãî: “Êàêâî òè êàçà ìîìàòà?” -
“Êàçà ìè, ÷å àêî âëýçíà âú âîäàòà áåçú äà ÿ îáè÷àìú, ùå ìå
èçõâúðëè íàâúíêà. È ðýêàòà ìè êàçà, ÷å òÿ îáè÷à äà âëèçà, à
íå îáè÷à õîðàòà âú íåÿ äà âëèçàòú.” Àçú äà âè êàæà ñåãà,
êàêâî ìó êàçàëà ìîìàòà. -“Àçú âè îáè÷àìú. Íå ñúìú îáè÷àëà
äðóãèãî îñâåíú âàñú è çà áûäåùå íýìà äà îáè÷àìú.” Êàêâî å
êàçàëú ìîìúêúòú òîãàâà? “Àçú, êàçâà òîé, ùå èçïðàâÿ ñâîÿòà
ïîãðýøêà, ïúêú àçú ùå îáè÷àìú îòú ñåãà íàòàòúêú âñè÷êè.”
È âñè÷êè õîðà ñòðàäàòú îòú ñûùàòà áîëýñòü. Âñè÷êè
ìèñëÿòú, ÷å Áîãú íå ãè îáè÷à è îòèâàòú äà ñå äàâÿòú. Ñëúí-

227
öåòî, òàçè ñóòðèíü èçãðý è êàçà: “Áîãú âè îáè÷à! Çàòîâà àçú
äîéäîõú äà âè êàæà, ÷å Áîãú âè îáè÷à, àêî íå âè îáè÷àøå,
àçú íå áèõú äîøúëú.”
Ñåãà íýìà äà âè êàæà, äà ñå íå ñúìíÿâàòå. Èçâàäåòå
ñàìè ñúìíåíèåòî âúíêà îòú ñåáå ñè. Íå ñå äàâåòå âú ñúìíå-
íèåòî ñè. Çàùîòî âñýêè ÷îâýêú, êîéòî íå âýðâà, ñå äàâè âú
ñúìíåíèåòî. Áîãú èìà òðè äúùåðè âú ñâýòà. Ïúðâàòà äúùå-
ðÿ å Íàäåæäàòà íà ôèçè÷åñêèÿ ñâýòú. Âñýêè, êîéòî èñêà äà
çàáîãàòåå, òîé òðýáâà äà ñå çàïîçíàå ñú òàçè äúùåðÿ - Íà-
äåæäàòà íà çåìÿòà. Îòú íåÿ çàâèñè âñè÷êî. Âòîðàòà äúùåðÿ
å Âýðàòà. Âñåêè, êîéòî èñêà óìúòú ìó äà ïðîñâýòíå, äà äî-
áèå çíàíèå, òðýáâà äà ñå çàïîçíàå ñú äúùåðÿòà Âýðà. Òðåòà-
òà äúùåðÿ å Ëþáîâüòà, êîÿòî æèâýå âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú.
Âñýêè, êîèòî èñêà äà äîáèå æèâîòà, âý÷íèÿ æèâîòú, òîé
òðýáâà äà ñå çàïîçíàå ñú äúùåðÿòà Ëþáîâü.
Ñåãà èìà åäèíú ñòèõú, êîéòî êàçâà: “Òîâà å æèâîòú
âý÷åíú äà ïîçíàÿòú Òåáå Åäèííàãî Èñòèíàãî Áîãà.” È ðåêîõú,
âú íîâèÿ æèâîòú çàïîçíàéòå ñå, íàäýâàéòå ñå ñú òàçè, êîÿòî
ñå íàäýâà; âýðâàéòå ñú òàçè, êîÿòî âýðâà; ëþáåòå ñú òàçè,
êîÿòî ëþáè. Òîâà å Âý÷íèÿòú Æèâîòú!

Îò÷å íàøú
7 ÷.ñ.

12 íåäýëíî óòðèííî ñëîâî 13 àâãóñòú 1939 ã., 5 ÷.ñ.

Ðèëà, Âòîðîòî åçåðî íà âúðõà
ïðè ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ.

(Íà òðåòîòî åçåðî óïðàæíåíèÿòà! Îòëè÷íî âðå-

ìå, ñëúíöå è ìíîãî ãîñòè îòú ÷óæáèíà.)

228
 ÃËÀÑÚÒÚ ÍÀ ËÞÁÎÂÜÒÀ

“Áàõàðú Áåíó Àáà”

Ùå âè ïðèâåäà äâà ïðèìýðà, çà äà îáÿñíÿ åäíà îáèêíî-

âåíà èñòèíà. Ïðåçú åäèíú çèìåíú äåíü åäèíú ìîìúêú èçëý-
çúëú äà ñå ðàçõîäè. Òîé íå ïðåäâèæäàëú íèêàêâà îïàñíîñòü,
çàðàäè êîåòî íå ñè âçåëú íèêàêâî îðûæèå. Íî åòî, ÷å ñå ÿâè-
ëà åäíà ãëóòíèöà âúëöè è òîé áèëú çàñòàâåíú äà ñå êà÷è íà
åäíî äúðâî äà ñå ñïàñè. Ñëåäú åäèíú ÷àñú âúëöèòý ñè çàìè-
íàëè, íî âú òîâà âðåìå òîé âèæäà, ÷å åäíà ìå÷êà òè÷à êúìú
íåãî, îòèâà êúìú äúðâîòî, èñêà è òÿ äà ñå êà÷è, äà ñå ñïàñè
îòú âúëöèòý, êîèòî îòíîâî èäàòú. Êàòî ñå êà÷èëà íà äúðâî-
òî, ìå÷êàòà âèæäà, ÷å íà ñûùîòî äúðâî íàäú íåÿ ñåäè åäèíú
ìîìúêú. Òÿ ðàçáðàëà, ÷å òîé ñå ñòðàõóâà îòú íåÿ, áåçïîêîè
ñå íýùî. Òÿ ãî ïîãëåäíàëà è ìó êàçàëà: “Íå áîé ñå, çàùîòî è
äâàìà ñìå íà ñûùàòà îïàñíîñòü. È àçú òðýáâàøå êàòî òåáå
äà ñè ïî÷èíà ïðåçú íîùüòà, íî èçëýçîõú äà ñå ðàçõîäÿ, òà è
ìåíå ïîãíàõà.” Ñëåäú åäèíú ÷àñú âúëöèòý ñè çàìèíàõà. Òî-
ãàâà ìå÷êàòà ñå îáúðíà êúìú ìîìúêà è ìó êàçà: “Äî âèæäà-
íå!” Êàòî ñëýçå îòú äúðâîòî ìîìúêúòú, ñå îáúðíà êúìú íåãî
è ìó êàçà: ”Äî âèæäàíå!” Æèâîòúòú ïðåäñòàâÿ äúðâîòî, à
ìîìúêúòú - óìúòú íà ÷îâýêà. Ìå÷êàòà å ñúðäöåòî íà ÷îâýêà.
Êîãàòî óìúòú è ñúðäöåòî íà ÷îâýêà åäíîâðåìåííî ñå íàìè-
ðàòú âú îïàñíîñòü, òý íå òðýáâà äà ñå áîðÿòú.
Äðóãú ïðèìýðú. Ïðåçú åäèíú ëýòåíú äåíü åäèíú ìëà-
äú ìîìúêú îòèøúëú ïî ðàáîòà âú ãîðàòà. Íî åòî ïî åäíî
âðåìå êúìú íåãî èäå åäíà ìå÷êà ñú äèãíàòú êðàêú è ñú ñèëå-
íú ðåâú. Ñú òîâà òÿ ãî ïîçäðàâèëà, êàòî èñêàëà äà ìó îáúðíå
âíèìàíèå. Òîé ïîãëåäíàëú êúìú ëàïàòà ¢ è âèäýëú, ÷å âú íåÿ
ñå çàáèëú åäèíú ãîëýìú òðúíú. Òîé ñå íàâåëú êúìú íåÿ, èçâà-
äèSëú òðúíà îòú ëàïàòà ¢ è ñëåäú òîâà íàìàçàëú ìýñòîòî ñú
ìàñëî, ïðåâúðçàëú ðàíàòà ¢ è ÿ îñâîáîäèëú. Òîé íàïðàâèëú
äîáðå ñâîÿòà îïåðàöèÿ. Ñëåäú òîâà ìå÷êàòà ãî õâàíàëà ñú

229
ïðåäíèÿ ñè êðàêú è ãî ïîâåëà ñëåäú ñåáå ñè. Òîé ñå ÷óäèëú
êàêâî èñêà ìå÷êàòà îòú íåãî, íî òðúãíàëú ïîäèðú íåÿ. Ñëåäú
êàòî ïûòóâàëè ïîëîâèíú ÷àñú, ìå÷êàòà ãî çàâåëà ïðè åäíî
ãîëýìî äúðâî, äåòî îòú åäíà ãîäèíà èìàëî åäíà ãîëýìà ï÷å-
ëà è ìó êàçàëà: “Çà ãîëýìàòà óñëóãà, êîÿòî ìè íàïðàâè, âçå-
ìè ñè îòú òîçè ìåäú, êîëêîòî èñêàøú.”
Ñëåäîâàòåëíî êîãàòî òâîåòî ñúðäöå å íàðàíåíî, èçâà-
äè òðúíà ìó. Òî ùå òè ïîêàæå êûäå æèâýÿòú ï÷åëèòý. Ìå÷-
êàòà çàâåëà ÷îâýêà ïðè ìåäà, èñêàëà äà ìó äàäå åäèíú äî-
áúðú óðîêú. Òÿ èñêàëà äà ìó êàæå: “Áúäè ðàáîòëèâú è ÷èñòú
êàòî ï÷åëàòà!” Òîâà, êîåòî ïîíýêîãà ÷îâýøêèÿòú óìú ìîæå
äà ðàçáåðå çà õèëÿäè ãîäèíè, çà ðàçóìíîòî ÷îâýøêî ñúðäöå
å íóæíî ñàìî åäèíú äåíü. Òîâà, êîåòî ñúðäöåòî å íàó÷èëî
îòäàâíà, ÷îâýøêèÿòú óìú åäâà ñåãà ãî ó÷è. Íýêîè ìèñëÿòú,
÷å ÷îâýøêèÿòú óìú âúðøè âñè÷êî. Òîâà îò÷àñòè å âýðíî.
Óìúòú âúðøè âñè÷êî, íî ïî èíèöèàòèâà íà ñúðäöåòî. Çàòîâà
÷îâýêú ïúðâî òðýáâà äà ðàçáåðå èñòèíàòà ñú ñúðäöåòî ñè, à
ïîñëå äà ÿ ðàçáåðå ñú óìà ñè. ×îâýêú òðýáâà ïúðâî äà âúçï-
ðèåìå ëþáîâüòà ñú ñúðäöåòî ñè, à ïîñëå ñú óìà ñè.
Ñåãà, êàòî âè ñå ïðåâåæäà, òðýáâà äà çíàåòå, ÷å âñýêè
÷îâýêú èìà è ñâîé âûòðåøåíú ïðåâîä÷èêú. Ñëåäú êàòî ïðå-
âåäåòå åäíà èñòèíà íà ÷îâýêà, îñòàâåòå ãî äà ÿ ðàçáåðå òîé
âûòðåøíî, êàêòî òÿ å ñúçäàäåíà. Êàêú ìîæå åäèíú ÷îâýêú äà
ìå óáåäè, ÷å ìå îáè÷à? Òîé ìîæå äà ìè äàäå åäíà äðåõà, íî
òîâà íè íàé-ìàëêî íå å ëþáîâü. Òîé îáðàëú âúëíàòà îòú îâ-
öàòà è íàïðàâèëú äðåõà, íî âúëíàòà íå å íåãîâà. Äðóãú íýêîé
ìîæå äà ìè äàäå 10, 20 èëè ñòî õèëÿäè ëåâà, çà äà ïîêàæå, ÷å
ìå îáè÷à, íî òýçè ïàðè íå ñû íåãîâè, òîé å îáðàëú çåìÿòà.
Òîé ìîæå äà ìå óãîñòè ñú åäíî àãíå, äà ìè ïîêàæå ëþáîâüòà
ñè, íî òîâà íå å íåãîâàòà ëþáîâü, òîâà å ëþáîâüòà íà àãíåòî.
Êîãàòî ÷îâýêú ìè äàâà äðåõà, àçú ïîçíàâàìú ëþáîâüòà íà
îâöåòý. Êîãàòî ìè äàâà ïàðè, àçú ïîçíàâàìú ëþáîâüòà íà çå-
ìÿòà. Êîãàòî ìå óãîùàâà ñ àãíå, àçú ïîçíàâàìú ëþáîâüòà íà
àãíåòî. Íî êàêú ùå ìè ïîêàæå ñâîÿòà ëþáîâü? Òîé òðýáâà äà
ìè ïîêàæå, ñâîåòî äîáðî ñúðäöå. Òîé òðýáâà äà ìè ïîêàæå,
÷å ìå îáè÷à, òúé êàêòî Áîãú ìå îáè÷à. Òîé òðýáâà äà ìå îáè-
÷à òàêà, êàêòî ìàéêà ìè è áàùà ìè ñû ìå îáè÷àëè. Òîé òðýáâà

230
äà ìå îáè÷à òàêà, êàêòî áðàòú ìè è ñåñòðà ìè ñû ìå îáè÷àëè.
Òîâà ñû ïîíÿòèÿ ñàìî íà óìà, íî âú ïîìîùü íà òýõú òðýáâà
äà äîéäå ñúðäöåòî. Åäèíñòâåíîòî íýùî âú ÷îâýêà, êîåòî ñå
æåðòâóâà, òîâà å ñúðäöåòî. Âñè÷êè ïðåãðýøåíèÿ íà ÷îâýêà
ïðîèçòè÷àòú âñå îòú æåðòâèòý, êîèòî ñúðäöåòî å íàïðàâèëî.
Çàòîâà èìåííî, Áîãú èçâèíÿâà ïîãðýøêèòý íà ñúðäöåòî, ïî-
íåæå òî ãè å íàïðàâèëî îòú ëþáîâü.
Ñåãà ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú, çà äà èçÿñíÿ òàçè
èäåÿ. Åäèíú îòú âåëèêèòý Ó÷èòåëè íà äðåâíîñòüòà èçïðàòèëú
åäèíú îòú ñâîèòý ó÷åíèöè äà ïðîïîâýäâà. Ñûùåâðåìåííî
òîé ìó äàëú ñèëà äà ëýêóâà ñëýïè, ãëóõè, êóöè, õðîìè, ñú
åäíà äóìà äà ëýêóâà áîëíè, äà äàâà çäðàâå íà õîðàòà. Íî
êàêâî áèëî î÷óäâàíåòî ìó, êîãàòî êîëêîòî ñëýïè ñðåùíàëú
è îòâîðèëú î÷èòý èìú, âñè÷êèòý çàïî÷íàëè äà ãî ïðåñëåäâà-
òú, äà ãî ãîíÿò. Íà îíýçè, íà êîèòî îòâîðèëú óøèòý è óñòàòà,
ïî÷íàëè äà ãîâîðÿòú ïðîòèâú íåãî. Íà îíýçè, íà êîèòî èçëý-
êóâàëú ðûöåòý è êðàêàòà, çàïî÷íàëè äà ãî íàëàãàòú íà îáùî
îñíîâàíèå. Òîé ñå âúðíàëú ïðè ó÷èòåëÿ ñè è ìó êàçàëú:
“Ñâýòúòú íå å ãîòîâú îùå çà ìîåòî ó÷åíèå.” Ó÷èòåëüòú ìó
ãî çàïèòàëú: “Çàùî ñâýòúòú íå å ãîòîâú çà òâîåòî ó÷åíèå?” -
“Çàùîòî íà âñè÷êè îíýçè, íà êîèòî âúçâúðíàõú çðåíèåòî, ñëó-
õà, ãîâîðà, äâèæåíèåòî íà ðûöåòý è íà êðàêàòà, ñòàíàõà ìîè
íåïðèÿòåëè.” Òîãàâà Ó÷èòåëüòú ìå îòãîâîðèë: “Òè íàïðàâè
ïúðâàòà ïîãðýøêà ñú òîâà, ÷å ïúðâî îòèäå äà îòâàðÿøú î÷èòý
íà ñëýïèòý, äà îòâàðÿøú óøèòý íà ãëóõèòý, äà îñâîáîæäà-
âàøú ðûöåòý è êðàêàòà íà îíèÿ, êîèòî áýõà âúðçàíè. Òè
òðýáâàøå ïúðâî äà ïðîïîâýäâàøú íà îíèÿ, êîèòî èìàòú çäðà-
âè î÷è è óøè, êîèòî èìàòú çäðàâè ðûöå è êðàêà. Ïúðâî
òðýáâàøå äà ïðîïîâýäâàøú íà çäðàâèòý, à ïîñëå, êàòî íýìà-
øå êàêâî äà ïðàâèøú, òîãàâà òðýáâàøå äà îòâîðÿøú î÷è íà
ñëýïè, óøè íà ãëóõè, äà ðàçäâèæâàøú ðûöå è êðàêà íà ñàêà-
òèòý. È íàé-ïîñëå, êàòî ñè ñâúðøåøå ðàáîòàòà, òðýáâàøå äà
ñå âúðíåøú ïðè ìåíå. Åäíî âðåìå âñè÷êè òèÿ ñëýïè, ãëóõè,
íýìè, õðîìè áýõà òâîè íåïðèÿòåëè. Àçú ãè âúðçàõú, çà äà íå
òå ñïúâàòú âú ñâýòà.”
Ðåêîõú, ñûùî òàêà è âèå èìàòå åäíà ñëýïà ìèñúëü âú
ñåáå ñè. Òðýáâà ëè äà ¢ îòâàðÿòå î÷èòý? Âèå òðýáâà äà óñëó-

231
æèòå ñàìî íà îíàçè âàøà ìèñúëü, íà êîÿòî î÷èòý ñû çäðàâè.
È ñëåäú êàòî ïîìîãíåøú íà âñè÷êè ñâîè äîáðè ìèñëè, êàòî
íýìà êàêâî äà ïðàâèøú, òîãàâà ìîæåøú äà îòâîðèøú î÷èòý
íà îíàçè ñâîÿ ìèñúëü, êîÿòî å îñòàíàëà ñëýïà. Âèå òðýáâà äà
çíàåòå, ÷å âñýêà âàøà ñëýïà ìèñúëü å âàøú íåïðèÿòåëú. Êî-
ãàòî äîéäå äî ñâîåòî ñúðäöå, ÷îâýêú òðýáâà äà ïîìàãà íà
âñè÷êè îíýçè ÷óâñòâà, íà êîèòî î÷èòý è óøèòý ñû çäðàâè,
êîèòî ñû çäðàâè ÷óâñòâà. Íà òýõú òðýáâà ïúðâî äà ïîìàãà
÷îâýêú. Ñûùîòî ñå îòíàñÿ è äî ÷îâýøêèòý ìèñëè è ïîñòûï-
êè. Àêî òè ïîìàãàøú íà åäíî íåçäðàâîñëîâíî, íà åäíî áîëíî
÷óâñòâî âú ñåáå ñè, òè òðýáâà äà çíàåøú, ÷å ïîìàãàøú íà
ñâîÿ íåïðèÿòåëü. Òî å òâîé íåïðèÿòåëü.
Ñåãà âñè÷êè âèå ñòå èçïðàòåíè êàòî ó÷åíèöè âú ñâýòà
äà ïðîïîâýäâàòå. Åäíî îáÿñíåíèå. Òàçè ìèñúëü, ÷å òðýáâà
äà ïðîïîâýäâàòå íà áåäíèòý õîðà, ìè ñå âèæäà ìàëêî ñòðàí-
íà. Ïèòàìú: êîè áýõà ïðè÷èíèòý, äåòî ìàëêèÿòú ñèíú, çà êî-
ãîòî ñå ãîâîðè âú Áèáëèÿòà, îñòàíàëú ïîñëåäåíú ñèðîìàõú?
Áàùà ìó ñèðîìàõú, áåäåíú ëè áýøå? Áîëåíú ëè áýøå? Ñëýïú
ëè áýøå? Ãëóõú ëè áýøå? Íå, òîé áýøå íàé-çäðàâèÿòú è íàé-
áëàãîðîäíèÿòú ÷îâýêú. Àêî áýõà ñúæàëèëè òîçè, ìëàäèÿòú
ìîìúêú è áýõà ìó äàëè îùå òîëêîâà ïàðè, êîëêîòî áàùà ìó
äàäå, êàêâî ùýøå äà ïðàâè òîé? Òîé è äîñåãà îùå ùýøå äà
ñå çàáàâëÿâà ñú ìëàäèòý ìîìè. À ìëàäèòý ìîìè íå èñêàòú
ãëóïàâè ó÷åíèöè. Íýìà ìîìà âú ñâåòà, êîÿòî äà íå å äàëà
ïûòÿ íà åäèíú ãëóïàâú ìîìúêú. Ñëåäîâàòåëíî îíèÿ ìîìè,
êîèòî áýõà ìíîãî óìíè, íàêàðàõà ìëàäèÿ ìîìúêú äà èçõàð-
÷è ïàðèòý ñè è äà ñòàíå ñâèíàðü, çà äà äîéäå íà ñåáå ñè.
Ñåãà, àçú ùå ñå îòêëîíÿ ìàëêî îòú ìèñúëüòà ñè. Ìèñ-
ëèòå ëè, ÷å àêî åäèíú ó÷åíèêú å áîãàòú, ùå ó÷è ïî-äîáðå?
Àêî òîâà áýøå âýðíî, Õðèñòîñú òðýáâàøå äà ñå ðîäè âú íýêîé
öàðñêè äîìú. Òîãàâà Òîé ùýøå äà èìà íà ðàçïîëîæåíèå âëàñ-
òüòà è íýìàøå äà ãî ãîíÿòú è ðàçïúâàòú íà êðúñòú. Íî ïðè
òîâà ïîëîæåíèå Õðèñòîñú íèêîãà íýìàøå äà ñâúðøè òàçè
ðàáîòà, êîÿòî ñâúðøè. Òîé ùýøå äà ñå íàó÷è äà ñå îáëè÷à
äîáðå, êàêú äà òóðÿ êîðîíà íà ãëàâàòà ñè, êàêú äà çàïîâýäâà,
íî íèêîãà íýìàøå äà çíàå, êàêâî íýùî å ñòðàäàíèåòî, êàêâî
íýùî å æåðòâà çà äðóãèòý. Âú Áèáëèÿòà èìàìå äâà ïðèìýðà

232
çà Äàâèäà è çà Ñîëîìîíà. Äàâèäú áýøå áåäåíú îâ÷àðü, íî
êàòî ñòàíà öàðü íà Èçðàèëÿ, ïðè âñè÷êèòý ñè äîáðîäåòåëè,
ïðè âñè÷êàòà ñè äîáðîòà, òîé íàïðàâè òîëêîâà ìíîãî ïîãðý-
øêè, çà êîèòî è äî äíåñú ãîâîðÿòú. È íàé-ïîñëå ìó ñå ðîäè
åäèíú ñèíú, êîéòî ìèíàâàøå çà íàé-ãîëýìèÿ ìûäðåöú âú
ñâýòà. Âúïðýêè òîâà òîé èìàøå 300 æåíè è 900 íàëîæíèöè.
Ïèòàìú: àêî âñè÷êè ìûæå áèõà æåëàëè äà èìàòú ïîñòèæåíè-
ÿòà íà Ñîëîìîíà âú òîâà îòíîøåíèå, îòäå ùýõà äà ñå íàìý-
ðÿòú òîëêîâà æåíè âú ñâýòà? Ñúâðåìåííèòý õîðà, âú ñâîèòý
íåíàñèòíè æåëàíèÿ ìÿçàòú íà Ñîëîìîíà. Íèå âèæäàìå, ÷å
âñè÷êè îíèÿ âåëèêè, ãðàìàäíè æèâîòíè ïðåäèïîòîïíè, êîè-
òî èìàõà ãîëýìè æåëàíèÿ, ïðèðîäàòà ãè èçòðåáè. Ñåãà êàòî
íàé-ãîëýìî æèâîòíî å îñòàíàëú ñëîíúòú, êîéòî âú ñðàâíå-
íèå ñú ïðåäïîòîïíèòý ãîëýìè æèâîòíè å êàòî åäíî ìàëêî
òåëåíöå.
Ñåãà ùå âè ïðèâåäà äðóãú åäèíú ïðèìýðú. Åäèíú òóð-
ñêè ïàøà ïîñåòèëú åäíî âàðíåíñêî ñåëî. Ñåëÿíèòý ãî ïðèåëè
ìíîãî äîáðå è âú çíàêú íà áëàãîäàðíîñòü òîé èìú èçïðàòèëú
åäèíú ñëîíú ïîäàðúêú. Çíàåòå ëè êîëêî êèëîãðàìà îðèçú èçÿæ-
äà åäèíú ñëîíú íà äåíü? Çà åäèíú äåíü òîé èçÿæäà 50-60
êèëîãðàìà îðèçú. Âú äâå ãîäèíè ñåëîòî îáåäíýëî îòú ïîä-
äúðæàíåòî íà òîçè ñëîíú. Ñëåäú èçâåñòíî âðåìå ïàøàòà
ñðåùíàëú åäèíú îòú ñåëÿíèòý íà òîâà ñåëî è ãî çàïèòàëú:
“Äîâîëíè ëè ñòå îòú ñëîíà?” - “Ìíîãî ñìå äîâîëíè.” -“Äîá-
ðå ëè ãî ãëåäàòå?” -“Ìíîãî äîáðå ãî ãëåäàìå.” -“Òîãàâà äà
âè èçïðàòÿ îùå åäèíú.” Êàòî ÷óëú òèÿ äóìè ñåëÿíèíúòú è
âåäíàãà èçáýãàëú. Ïèòàìú: êûäå å ïîãðýøêàòà ñåãà, âú ïàøà-
òà èëè âú ñåëÿíèíà? Ïîëîâèíàòà ïîãðýøêà å âú ïàøàòà, à
äðóãàòà ïîëîâèíà âú ñåëÿíèòý, ÷å íå çíàÿëè êàêú äà óïîòðý-
áÿòú ñëîíà, êàêú äà ãî âïðåãíàòú íà ðàáîòà. Ïàøàòà ïðåäñ-
òàâÿ ÷îâýøêèÿ óìú, à ñåëÿíèòý - ÷îâýøêîòî ñúðäöå. Òà ðå-
êîõú, êîãàòî óìúòú ïðàâè ïîäàðúöè íà ñúðäöåòî, íå òðýáâà
äà ìó äàâà ñëîíîâå. Ïî-äîáðå äà ìó äàäå êàòî ïîäàðúêú åä-
íà ï÷åëà. Òÿ ùå ìó ïðèíåñå íýêàêâà ïîëçà, ùå ìó äàäå ìåäú.
Ñåãà äà äîéäåìú äî îñíîâíàòà ìèñúëü. Âú æèâîòà íà
âñýêè ÷îâýêú èìà òðè ìîùíè íýùà. Íýìà ïî-ìîùíî íýùî
îòú åäíà ñâýòëà ìèñúëü; íýìà ïî-ìîùíî íýùî îòú åäíî äîá-

233
ðî ÷óâñòâî è íýìà ïî-ìîùíî íýùî îòú åäíà áëàãîðîäíà ïîñ-
òûïêà. Äíåñú âñè÷êè õîðà ñû ïîäëîæåíè íà åäíî âûòðåøíî
èçïèòàíèå, íà åäíî âûòðåøíî íåäîâîëñòâî. Òîâà íåäîâîëñò-
âî íå ìîæå äà ñå ïðåìàõíå ïî äðóãú íà÷èíú, îñâåíú ÷ðåçú
ñâýòëàòà ìèñúëü, ÷ðåçú äîáðîòî ÷óâñòâî è ÷ðåçú áëàãîðîä-
íàòà ïîñòûïêà. Êàêâî òðýáâà äà ïðàâè áëàãîðîäíèÿòú ÷î-
âýêú? Òðýáâà ëè òîé äà òúðñè ñâîèòý ìèñëè îòâúíú? Åäèíñ-
òâåíîòî áëàãî, êîåòî Áîãú íè äàâà âú óìà, òîâà ñû ñâýòëèòý
ìèñëè, êîèòî èäàòú îòú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Äîáðèòý æåëà-
íèÿ, êîèòî Áîãú íè äàâà íà íàøåòî ñúðäöå, òîâà å íàøåòî
áîãàòñòâî. Áëàãîðîäíèòý ïîñòûïêè, êîèòî íè èçïðàùà Áîãú,
òîâà å íàøåòî áîãàòñòâî. Àêî âú òâîÿòà ñâýòëà ìèñúëü òè íå
ìîæåøú äà âèäèøú Áîãà; è àêî âú òâîåòî äîáðî ÷óâñòâî òè
íå ìîæåøú äà âèäèøú Áîãà; è àêî âú òâîÿòà áëàãîðîäíà ïîñ-
òûïêà òè íå ìîæåøú äà âèäèøú Áîãà, êûäå ùå Ãî âèäèøú
òîãàâà?
Ñëåäîâàòåëíî âú âñýêà ñâýòëà ìèñúëü, îòäåòî è äà èäå
òÿ, àêî òè íå ìîæåøú äà âèäèøú Áîãú - îñòàâà áåçïðåäìåò-
íà. Ñâýòëèòý ìèñëè èäàòú è îòú æèâîòíèòý è îòú âúçäóõà è
îòú ðàñòåíèÿòà. È âúçäóõúòú ìèñëè è ñâýòëèíàòà ìèñëè. ×åñ-
òî âèå ñå îïëàêâàòå, ÷å èìàëî âýòúðú èëè áóðÿ, ÷å âè õàïýëè
êîìàðè è ò.í. È ïðè ìåíå ñû èäâàëè êîìàðè, êàöàòú íà ðûêà-
òà ìè. Òý ñû ó÷åíè ñûùåñòâà, èñêàòú äà íàïðàâÿòú ñîíäàæú,
äà èçñëåäâàòú êðúâòà ìè. Àçú äóõíà ñàìî è òý èçõâðúêâàòú.
È ñëåäú òîâà ñëóøàìú òèÿ ó÷åíè êîìàðè, êàòî ñå âðúùàòú
îòú ñâîèòý íàó÷íè èçñëåäâàíèÿ, êàêâî ðàçïðàâÿòú íà ñâîèòý
ñè. Òý èìú êàçâàòú, ÷å å äîøëà ãîëýìà áóðÿ, êîÿòî å ðàçâàëè-
ëà íàó÷íèòý èìú èçñëåäâàíèÿ. À ïúêú àçú âèæäàìú, ÷å òý
èñêàòú äà ïðàâÿòú íàó÷íè èçñëåäâàíèÿ áåçú äà ìå ïèòàòú.
Àçú íàìèðàìú, ÷å êîìàðèòý ñû äîñòà íåâúçïèòàíè, çàùîòî
äîñåãà íèòî åäèíú êîìàðú íå ìå å ïèòàëú, êàòî å êàöâàëú íà
ðûêàòà ìè. Íýêîé ïûòü ãè äóõàìú, à íýêîé ïûòü íå ãè äóõà-
ìú è òý ìèñëÿòú, ÷å íýêîé ãîëýìú ìåòåîðú ãè å óäàðèëú.
Òîâà å íàé-ãîëýìèÿòú ìåòåîðú, ïî÷òè íýêîêî õèëÿäè ïûòè
ïî-ãîëýìú îòú òýõú ñàìèòý. Àçú ãè óäðÿìú òàêà, ÷å òý íå
óìèðàòú. È ñëåäú òîâà òý ñå ÷óäÿòú êàêúâú ìåòåîðú å áèëú

234
òîçè, êîéòî íå ãè å óìúðòâèëú. È òý ñå ÷óäÿòú íà ñåáå ñè,
êîëêî ñû áèëè ñèëíè, äà èçäúðæàòú íà òàêèâà óäàðè.
È òúé ïîìíåòå, ñèëàòà âè ñåäè âú âàøèòý ñâýòëè ìèñ-
ëè. Êàêâè ñû êà÷åñòâàòà íà ñâýòëàòà ìèñúëü? Ñâýòëàòà ìè-
ñúëü å îíàçè, êîÿòî äîéäå ëè âú ÷îâýêà, ïðè êàêâèòî óñëîâèÿ
è äà ñå íàìèðà, òîé íèêîãà íå ãóáè ñâîåòî ðàâíîâåñèå. È
äîáðîòî ñè ÷óâñòâî ùå ïîçíàåòå ïî òîâà, ÷å ïðè êàêâèòî óñ-
ëîâèÿ äà ñå íàìèðàòå, äîéäå ëè åäíî äîáðî ÷óâñòâî âú ñúðä-
öåòî âè, âèå íèêîãà íýìà äà èçãóáèòå ñâîåòî ðàâíîâåñèå.
Ñåãà àçú ùå âè ïðèâåäà îùå åäèíú ïðèìýðú, çà äà èçÿñ-
íÿ ñèëàòà íà âàøàòà ìèñúëü è íà âàøåòî ÷óâñòâî. Åäèíú âå-
ëèêú ó÷èòåëü èçïðàòèëú åäèíú îòú ñâîèòý ó÷åíèöè âú ñâýòà
äà ñå ó÷è. Òîé ìó êàçàëú: “Ùå ñðåùíåøú íà ïûòÿ ñè åäèíú
âîåíåíú è ùå ìó óäàðèøú åäíà ïëåñíèöà.” Ó÷åíèêúòú íàï-
ðàâèëú êàêòî ó÷èòåëüòú ìó êàçàëú. Âîåííèÿòú ñå îáúðíàëú
êúìú ó÷åíèêà, óäàðèëú ìó äâå ïëåñíèöè è äâà ïûòè ãî îáúð-
íàëú íà çåìÿòà. Òîé îòèøúëú ïðè ó÷èòåëÿ ñè è ìó êàçàëú:
“Àçú óäàðèõú íà âîåííèÿ åäíà ïëåñíèöà, íî òîé ìè óäàðè
äâå è äâà ïûòè ñå òúðêóëèõú íà çåìÿòà.” Ñëåäú òîâà ó÷è-
òåëüòú ìó ãî èçïðàòèëú ïðè åäèíú áðàìèíèíú, êîéòî ñå ìî-
ëèëú âú õðàìà è ìó êàçàëú è íà íåãî äà óäàðè åäíà ïëåñíèöà
è äà âèäè, êàêú ùå ìó îòãîâîðè. Ó÷åíèêúòú íàïðàâèëú êàê-
âîòî ó÷èòåëüòú ìó êàçàëú, óäàðèëú è íà áðàìèíèíà åäíà ïëåñ-
íèöà. Âú ïúðâèÿ ìîìåíòú áðàìèíèíúòú äèãíàëú ðûêàòà ñè
äà ãî óäàðè, íî âåäíàãà ÿ ñïóñíàëú íàäîëó è ïðîäúëæèëú ìî-
ëèòâàòà ñè. Ó÷åíèêúòú ñå âúðíàëú ïàêú ïðè ó÷èòåëÿ ñè è ìó
êàçàëú, êàêâî íàïðàâèëú ñú áðàìèíèíà. Òîé êàçàëú íà ó÷èòå-
ëÿ ñè: “Ìíîãî ñëàáú ÷îâýêú å òîçè áðàìèíèíú. Äèãíà ðûêàòà
ñè äà ìå óäàðè, íî âåäíàãà ÿ ñâàëè äîëó, íýìà ñèëà äà ìå
óäàðè.” Íàé-ïîñëå ó÷èòåëüòú ìó ãî ïðàòèëú ïðè äðóãú åäèíú
ó÷èòåëü - àäåïòú, äà óäàðè è íà íåãî åäíà ïëåñíèöà è äà âè-
äè, êàêâî ùå íàïðàâè. Ó÷åíèêúòú óäàðèëú íà àäåïòà åäíà
ïëåñíèöà, íî òîé áèëú òàêà âãëúáåíú âú ñâîèòý ðàçìèøëå-
íèÿ, ÷å íèùî íå çàáåëÿçàëú, äàæå íå ñå ìðúäíàëú îòú ìýñòî-
òî ñè. Êàòî ñå âúðíàëú ïðè ó÷èòåëÿ ñè, ó÷åíèêúòú êàçàëú:
“Òîçè ïîñëåäíèÿòú ïúêú å ñúâñåìú ñëàáú ÷îâýêú, äàæå íå ñå

235
ìðúäíà, êàòî ÷å íèùî íå âèäý.” Òîãàâà ó÷èòåëüòú ìó êàçàëú:
“Äîêàòî íå ïðèäîáèåøú êà÷åñòâàòà è íà ïîñëåäíèÿ, òè íèêî-
ãà íýìà äà èìàøú óñïýõú âú ñâýòà.”
Ñåãà ïðèëîæåíèåòî. Âñè÷êè ñúâðåìåííè õîðà ñå íàìè-
ðàòú âú èçïèòàíèÿòà íà ó÷åíèêà è íà òèÿ, êîèòî ñû ïîëó÷àâà-
ëè ïëåñíèöè. Åäíè äðóãè ñè ñëóæàòú êàòî ïðåäìåòíî ó÷å-
íèå. Ïèòàìú: ñëåäú êàòî ó÷åíèêúòú îòèäå äà óäàðè åäíà ïëåñ-
íèöà íà âîåííèÿ, èçïúëíè ëè çàïîâýäüòà íà ó÷èòåëÿ ñè, êàêòî
òðýáâà? Ó÷åíèêúòú ñå å íàìèðàëú âú ãîëýìè çàáëóæäåíèÿ.
Ñåãà ùå âè ïðèâåäà äðóãú åäèíú ïðèìýðú. Äðóãú åäèíú ó÷å-
íèêú îòèâàëú äåñåòü ãîäèíè íàðåäú ïðè òîçè âåëèêú ó÷èòåëü,
äà ãî ïèòà, êàêâî ïðåäñòàâÿ ëþáîâüòà. Ó÷èòåëüòú ìó âñå ìúë-
÷àëú, íî ó÷åíèêúòú ïîñòîÿíñòâóâàëú òîé èñêàëú äà ðàçáåðå
êàêâî ïðåäñòàâÿ ëþáîâüòà. È íà äåñåòàòà ãîäèíà ó÷åíèêúòú
ïàêú çàäàëú ñûùèÿ âúïðîñú íà ó÷èòåëÿ ñè, êîéòî ïîñòîÿííî
ìúë÷àëú, íèùî íå êàçâàëú. Ó÷èòåëüòú áèëú âèñîêú, ñíàæåíú,
ñèëåíú ÷îâýêú. Òîé õâàíàëú òîçè ïûòü ó÷åíèêà çà ðûêà è ãî
çàâåëú ïðè ðýêàòà Ãàíãú, äåòî ãî ïîòîïèëú. Ó÷åíèêúòú çà-
ïî÷íàëú äà ðèòà óñèëåíî, äà ñå îñâîáîäè îòú ìîùíàòà ðûêà
íà ó÷èòåëÿ ñè. Íàé-ïîñëå ó÷èòåëüòú ìó ãî èçâàäèëú îòú âî-
äàòà è ãî çàïèòàëú: “Êàêâî ÷óâñòâóâàøå âú âîäàòà?” -”×óâñò-
âóâàõú, ÷å ñå çàäúõâàõú, âúçäóõú ìè ëèïñâàøå.” Ó÷èòåëüòú
ìó îòãîâîðèëú: “Êîãàòî òè äîéäåøú äî ïîëîæåíèå äà ñå çà-
äúõâàøú, äà ÷óâñòâóâàøú íóæäà îòú âúçäóõú. Òîãàâà ùå ðàç-
áåðåøú êàêâî íýùî å ëþáîâüòà.”
Íèå ñå äâèæèìú ìåæäó òðè êàòåãîðèè õîðà: åäíàòà êà-
òåãîðèÿ ìÿçà íà îôèöåðà, íà êîãîòî àêî óäàðèøú åäíà ïëåñ-
íèöà, òîé ùå òè óäàðè äâå è ùå òå îáúðíå äâà ïûòè íà çåìÿ-
òà. Âòîðàòà êàòåãîðèÿ ñû ïîäîáíè íà áðàìèíà, íà êîéòî àêî
óäàðèøú åäíà ïëåñíèöà, òîé ñàìî ùå äèãíå ðûêàòà ñè è âåä-
íàãà ùå ÿ ñâàëè äîëó. Òðåòàòà êàòåãîðèÿ õîðà ñû îíèÿ, íà
êîèòî àêî óäàðèøú åäíà ïëåñíèöà, äàæå íýìà äà îáúðíàòú
âíèìàíèå íà òåáå, íèòî íà ïîñòûïêàòà òè. Òîãàâà ó÷èòåëüòú
èçâèêàëú ó÷åíèêà ñè è ìó êàçàëú: “Òè òðýáâà äà áûäåøú ñìýëú
è ñèëåíú êàòî âîåííèÿ, êîéòî ñëóæè íà çàêîíà. Çàêîíúòú [å]
òàêîâà íýùî: àêî ãî íàðóøèøú, êàòî ìó óäàðèøú åäíà ïëåñ-
íèöà, òîé ùå òè óäàðè äâå. Ïîñëå òðýáâà äà áûäåøú êàòî

236
áðàìèíà, êàòî îíýçè õîðà, êîèòî ñû èçëýçëè âå÷å îòú çàêîíà
è èñêàòú äà áûäàòú ñâîáîäíè. Ïî ñòàðú íàâèêú òîçè ÷îâýêú
ñè äèãíàëú ðûêàòà [äà] îòãîâîðè, íî êàòî ñè ïîìèñëèëú, ÷å
ñëóæè íà äðóãú çàêîíú, òîé âåäíàãà ñè ñâàëèëú ðûêàòà, êàòî
âèäýëú, ÷å èìà ïî-âàæíà ðàáîòà äà âúðøè, îòêîëêîòî äà ñå
çàíèìàâà ñú ñòàðîòî. Çàòîâà ìó êàçàëú: “È òè âú áûäåùå íå
ñå çàíèìàâàé ñú ÷óæäèòý ðàáîòè.” Òðåòàòà êàãåãîðèÿ õîðà
ïðåäñòàâÿòú õîðàòà, êîèòî ñëóæàòú íà ëþáîâüòà, òý íå ñå
èíòåðåñóâàòú îòú êðàìîëèòý âú ñâýòà. Åäèíú äåíü, êîãàòî è
âèå ñå âúðíåòå âú äðóãèÿ ñâýòú è âè èçïèòâàòú, ùå âèäÿòú
äîêîëêî ñòå ñëóæèëè íà çàêîíà íà ëþáîâüòà. Àêî âèå ñòå ñòî-
òèíà, ãîâîðèëè ñòå ïðîòèâú òýõú, ùå âè ïèòàòú êàêâè ñû áè-
ëè íàó÷íèòý îñíîâàíèÿ íà âàøàòà êðèòèêà. Êàêâî ùå îòãî-
âîðèòå? Ùå êàæåòå, ÷å ñòå èñêàëè äà ãè îïðàâèòå. Íî âåäíà-
ãà ùå âè ïèòàòú: “Âèå îïðàâèõòå ëè ñåáå ñè?” È êîãàòî âèå
çàïî÷íåòå äà äàâàòå ñâîèòý íàó÷íè äîâîäè, òý ùå âè êàæàòú,
÷å âèå ñòå ñå íàìýðèëè âú ïîëîæåíèåòî íà òî÷èëîòî, êîåòî
îñòðè íîæîâåòý íà õîðàòà. Âèå ñòå íàîñòðèëè òî÷èëîòî, çà
äà ðýæåòå ãëàâèòý íà õîðàòà.
Ñåãà ùå âè ïðèâåäà îùå åäèíú ïðèìýðú, çà äà èçÿñíÿ
ïîëîæåíèåòî. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å îòíýêûäå âè ñå ïàäà åäíî
íàñëåäñòâî îòú äåñåòü ìèëèîíà, íî âèå ñðýùàòå åäíîãî, êîéòî
âè äúëæè ñòî ëåâà. Òðýáâà ëè äà ãî õâàíåòå è äà èñêàòå ïà-
ðèòý ñè îòú íåãî èëè äà ãî îñòàâèòå íàñòðàíà, äà íå èñêàòå
ñòîòý ëåâà, à äà ñè âçåìåòå ñâîåòî íàñëåäñòâî? Àêî ðå÷åòå
äà ñå çàíèìàâàòå ñú ñòîòý ëåâà, ùå èçãóáèòå äåñåòüòý ìèëè-
îíà, ùå èçãóáèòå ïàäåæà, êîéòî å îïðåäýëåíú çà òýõíîòî èç-
ïëàùàíå. Ñåãà íèå ñìå äîøëè íà çåìÿòà äà âçåìåìú ñâîåòî
íàñëåäñòâî. Ãîëýìî å òîâà íàñëåäñòâî. Òðýáâà ëè ïðè òîâà
áîãàòñòâî äà ñå çàíèìàâàìå ñú ïîãðýøêèòý íà õîðàòà, ñú
äðåáíàâîñòèòý íà æèâîòà? Òîâà ñû óëîâêè è âñýêè, êîéòî ñå
çàíèìàâà ñú òýçè óëîâêè, òîé å èçãóáèëú ñâîåòî íàñëåäñòâî.
Ïèòàìú: àêî âèå íîñèòå åäíî øèøå îòú åäèíú êèëîãðàìú
âìýñòèìîñòü, ïúëíî ñú âîäà è ïî ïûòÿ âè ñðåùíå ÷îâýêú,
êîéòî èñêà äà ïèå îòú âàøàòà âîäà, ìèñëèòå ëè, ÷å ñú òîâà
ùå âè ïðè÷èíè íýêàêâà ïàêîñòü? Òîé âè ïðàâè åäíà óñëóãà,
ïîíåæå âèå ñòå áëèçî äî èçâîðà è êàòî îòèäåòå ïðè íåãî è

237
áåçú òîâà ùå èçëýåòå âîäàòà îòú øèøåòî ñè. Ñëåäîâàòåëíî
êàêâèòî ïàêîñòè è äà âè ïðàâÿòú õîðàòà, òý ñû çà âàøà ïîëçà.
Ó âàñú ñå ñúçäàâà åäíî ïðîòèâîðå÷èå è âèå ñå ÷óäèòå, êàêú å
âúçìîæíî õîðàòà äà âè ïðè÷èíÿâàòú ïàêîñòè è âèå äà íå ñå
çàùèùàâàòå. Ìèñëèòå ëè, ÷å öàðñêèÿòú ñèíú, êàòî òðúãíå
çàíýêûäå, òîé ñàìú òðýáâà äà ñå çàùèùàâà? Îêîëî íåãî èìà
äîñòà ãîëýìú åêñêîðäú õîðà, êîèòî ùå ãî çàùèùàâàòú. Íà
ñûùîòî îñíîâàíèå è îêîëî âàñú èìà ñûùåñòâà îòú íåâèäè-
ìèÿ ñâýòú, êîèòî âè ïðèäðóæàâàòú è çàùèùàâàòú.
Áàùàòà íà åäíî äåòå áèëú ìàøèíèñòú íýêûäå âú Àìå-
ðèêà. Äåòåòî ÷åñòî ñè èãðàåëî êðàé ëèíèÿòà, äåòî ìèíàâàëú
òðåíúòú. Åäèíú äåíü äåòåòî ïàêú ñè èãðàåëî íà ëèíèÿòà, íî
ñëó÷èëî ñå, ÷å âú òîçè ìîìåíòú, èìåííî ìèíàâàëú òðåíúòú.
Êàòî âèäýëú äåòåòî ñè íà ëèíèÿòà, áàùàòà èçâèêàëú: “Ëýãàé!”
Äåòåòî ëåãíàëî íà ëèíèÿòà, òðåíúòú ìèíàëú îòãîðå ìó è òî
ñå ñïàñèëî. Àêî äåòåòî ñå áýøå ñïðýëî äà ïèòà áàùà ñè, çà-
ùî äà ëåãíå, ùýøå ëè äà ñå ñïàñè? Åòî çàùî, êàæå ëè âè
Ëþáîâüòà íýùî, ñëóøàéòå ãëàñà ¢. Êàæå ëè âè Ëþáîâüòà:
Ëýãàé - ëýãàé! Ñòàâàé - ñòàâàé! Ìúë÷è - ìúë÷è! Ãîâîðè - ãî-
âîðè! Ñëóøàéòå êàêâîòî Ëþáîâüòà âè ðàçêàçâà: Ëýãàéòå -
ëýãàéòå! Ñòàâàéòå - ñòàâàéòå! Ãîâîðåòå - ãîâîðåòå! Ìúë÷åòå
- ìúë÷åòå! Âú òîâà ñåäè ðàçðåøåíèåòî íà âúïðîñèòý âú æè-
âîòà. Âèå ùå çàïèòàòå êàêú òðýáâà äà ñòàíå òîâà. Ùå âëýçåòå
âú òåõíè÷åñêîòî ó÷èëèùå è òàìú ùå âè êàæàòú êàêú òðýáâà
äà ñòàíå. Òîâà å òåîðèÿ ñåãà, à òîâà ñòàâà íà ïðàêòèêà. Ñëó-
øàéòå ãëàñà íà Ëþáîâüòà è ùå ïðèåìåòå èñòèíñêèÿ æèâîòú.
Ñëóøàéòå ãëàñà íà Èñòèíàòà, è òÿ ùå âè äàäå èñòèíñêàòà
ñâîáîäà. Ñëóøàéòå ãëàñà íà Ìûäðîñòüòà è òÿ ùå âè äàäå
èñòèíñêàòà ñâýòëèíà. Òîâà å âåëèêîòî áëàãî, êîåòî âèå ñòå
ïðèçâàíè âú íîâàòà åïîõà äà ïðèåìåòå.

“Áîãú å Ëþáîâü”

Àêî âúçïðèåìåòå òîâà Ñëîâî è æèâýåòå ñïîðåäú Íåãî,

òîãàâà Äóõúòú ùå äîéäå, ùå æèâýå ó âàñú è ùå ñå èçïúëíÿòú
äóìèòý: ”Äóõúòú ùå äîéäå è âñè÷êî, êàêâîòî æåëàåòå, ùå

238
áûäå ïîñòèãíàòî.” Äåòî äà ñòå, ïðè íàé-ëîøèòý óñëîâèÿ, ïðè-
ëàãàéòå òîâà Ñëîâî è ùå âèäèòå äîáðàòà ñòðàíà. Àçú âýðâàìú,
÷å âñè÷êè âèå ùå ãî ïðèëîæèòå.

Áåñåäà äúðæàíà îòú Ó÷èòåëÿ íà 13 àâãóñòü

10 ÷àñà ïðåäè îáýäú ïðåäú ïàëàòêàòà Ìó
íåäýëÿ

239
 ÐÀÇÍÎÎÁÐÀÇÈÅÒÎ Â ÆÈÂÎÒÀ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Äóõúòú Áîæèé”
“ íà÷àëî áý Ñëîâîòî”

Ðàçìèøëåíèå

Ùå ïðî÷åòà íýùî, êîåòî å êàçàíî ïðåäè íýêîëêî õèëÿ-

äè ãîäèíè, âú íà÷àëîòî íà õðèñòèÿíñêàòà åïîõà. Ùå ïðî÷åòà
äåñåòà ãëàâà îòú Åâàíãåëèåòî íà Éîàíà.
Éîàíú ìèíàâà çà àïîñòîëú, çà íîñèòåëü íà Ëþáîâüòà.
Ïúðâèÿ ïûòü, êîãàòî Ëþáîâüòà ñå ÿâè âú íåãî è ãî ïîñðåù-
íà, òîé îñòàâè äðåõàòà ñè è èçáýãà. Êàòî ìó âçåõà äðåõàòà,
òîé îñòàíà ãîëú. Çàòîâà òîé îñòàíà äúëãî âðåìå íà çåìÿòà,
äà ñè íàïðàâè íîâà äðåõà. Òîé å åäèíú îòú àïîñòîëèòý, êîé-
òî å æèâýëú íàé-äúëãî âðåìå íà çåìÿòà, ïîâå÷å îòú 80 ãîäè-
íè. Òàçè ãëàâà å ïèñàíà îòú íåãî. Òîé å ïèñàëú, êàêâî å ãîâî-
ðèëú íåãîâèÿòú Ó÷èòåëü. Éîàíú äúëãî âðåìå ñå å çàíèìàâà-
ëú ñú áîãèíÿòà Âåíåðà. Ñåãà è âèå ñàìè ìîæåòå äà ñè ïðî÷å-
òåòå òàçè ãëàâà. “Èñòèíà, èñòèíà âè êàçâàìú…”
Õðèñòîñú êàçâà, ÷å âñè÷êè îíèÿ, êîèòî ñû äîøëè âú
ñâýòà áåçú Ëþáîâü, òý ñû êðàäöè è ðàçáîéíèöè. À âñè÷êè
îíèÿ, êîèòî ñû äîøëè ÷ðåçú çàêîíà íà Ëþáîâüòà, òý ñû ïàñ-
òèðè íà îâöå. “Êðàäåöúòú íå èäå, îñâåíú äà îòêðàäíå, äà çà-
êîëè è äà ïîãóáè”. Âñýêè, êîéòî íîñè Ëþáîâüòà, òîé íîñè
æèâîòú âú ñåáå ñè. Òîé èäå äà ðàçäàâà æèâîòú, à íå äà âçèìà
æèâîòú. Ùå âçåìà ñàìî äóìèòý: “Èñòèíà, èñòèíà âè êàçâà-
ìú.” Àêî ñå ñïðà äà ãîâîðÿ ñàìî âúðõó ìèíàëîòî, îòú íåãî
ìîæåòå ñàìî äà ñå ïîëçóâàòå, íî íèêàêúâú íîâú æèâîòú íå
ìîæåòå äà âúçïðèìåòå. Ìèíàëîòî ìÿçà íà óìðýëú ÷îâýêú,
êîãîòî ïîãðåáâàòú. Òîé å äîáðå îáëý÷åíú, âñè÷êè ñå ãðèæà-
òú çà íåãî, îòú ëþáîâü êúìú íåãî ïëà÷àòú. Òîé ëåæè ñú çàò-
âîðåíè î÷è è íå îáðúùà íèêàêâî âíèìàíèå íà âñè÷êè ïëà÷î-
âå, íà âñè÷êè áîëêè íà áëèæíèòý ñè. Òîé ìúë÷è, çà äà âèäè,

240
äàëè ìîãàòú äà ãî ñúæèâÿòú. Íàé-ïîñëå, êàòî âèäÿòú, ÷å íå
ìîãàòú äà ãî ñúæèâÿòú, ðåøàâàòú ñå äà ãî ïîæåðòâóâàòú. Òý
ãî çàðàâÿòú âú çåìÿòà è êàçâàòú: “Àêî ñè þíàêú, ñòàíè?” È
ñëåäú òîâà, êàòî ìó èçïýÿòú íýêîëêî ïýñíè è ïðî÷åòàòú
íýêîëêî ìîëèòâè, îñòàâàòú ãî è ñè çàìèíàâàòú. Âñè÷êè, êîè-
òî æèâýÿòú áåçú ëþáîâü, òîâà ùå ãè ïîñòèãíå. ×îâýêú, êîéòî
å ðàçáðàëú èñòèíàòà, íå ìîæå âå÷å äà ñå çàíèìàâà ñú ñóõèòý
êîðèöè íà æèâîòà. ×îâýêú, êîéòî å ðàçáðàëú èñòèíàòà, íå
ìîæå äà ñå çàíèìàâà ñú êîðèöàòà íà ïëîäà. Òîçè ÷îâýêú íå
ñå çàíèìàâà ñú êîðèòý íà ïëîäà, íî ñå çàíèìàâà ñú ñîêà íà
ïëîäîâåòý.
Ñåãà àçú èñêàìú äà âè ãîâîðÿ çà ðàáîòè, êîèòî äà âè
áûäàòú ïîíÿòíè, çàùîòî àçú ìîãà äà âè ãîâîðÿ çà íýùà, êîè-
òî äà íå âè ïîëçóâàòú. Àçú ìîãà äà âè ãîâîðÿ çà ðàáîòè, êîè-
òî äà âè ïîñòàâÿòú âú çàòðóäíåíèå. Çàïðèìýðú àêî âè ãîâîðÿ
çà Ñëúíöåòî, ÷å òàìú æèâýÿòú ñûùåñòâà, õîðà, âèå ùå ñå
íàìýðèòå âú ïðîòèâîðå÷èå, êàêú å âúçìîæíî äà æèâýÿòú òà-
ìú ñûùåñòâà, êîãàòî ñå êàçâà, ÷å íà ïîâúðõíîñòüòà íà Ñëúí-
öåòî èìà ïîâå÷å îòú äåñåòü õèëÿäè ãðàäóñà òîïëèíà? Èìà
âèäíè àñòðîíîìè, êîèòî äàâàòú ðàçëè÷íè òåîðèè çà ñëúíöå-
òî. Ñïîðåäú åäíè âú öåíòúðà íà ñëúíöåòî èìà òîïëèíà îêîëî
ñòî õèëÿäè ãðàäóñà, ñïîðåäú äðóãè - îêîëî 25 ìèëèîíà, à
ñïîðåäú òðåòè - îêîëî 42 ìèëèîíà ãðàäóñà. Êîãàòî ñå ïðå-
âåæäà îòú åäèíú åçèêú âú äðóãú, òîâà å ìû÷íî, ïîíåæå âñè÷-
êè åçèöè íýìàòú ñúîòâåòíè äóìè, ñú êîèòî äà ñå ïðåäàäàòú
èçâåñòíè ìèñëè. Êîãàòî ñå ïðåäàâà åäíà èñòèíà îòú Äóõîâ-
íèÿ èëè îòú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú, òîâà å ìíîãî ìû÷íî. Ìû÷íî
å äà ñå ïðåäàäå ñûùàòà ìèñúëü íà ÷îâýøêè åçèêú. ×îâýêú íå
ìîæå äà ðàçáåðå èñòèíàòà áåçú ëþáîâü. Áåçú ëþáîâü òîé ñïè.
Ñú ëþáîâü òîé ñå ñúáóæäà. Áåçú ëþáîâü òîé å íåïîäâèæåíú.
Ñú ëþáîâü òîé å ïîäâèæåíú.
Âú äâèæåíèåòî èìà ÷åòèðè ôîðìè: Ïúðâîòî äâèæåíèå
å íàðå÷åíî ìåõàíè÷åñêî. Âòîðîòî å îðãàíè÷åñêî. Òðåòîòî å
ïñèõè÷åñêî, à ÷åòâúðòîòî äâèæåíèå å íà Äóõà. Ñëåäîâàòåë-
íî â ñâåòà èìà åäíà ìåõàíè÷åñêà ëþáîâü, êîÿòî õîðàòà äîñ-
òà äîáðå ðàçáèðàòú. Òàçè ëþáîâü å òîëêîâà òâúðäà, ÷å ìíîãî
õîðà ñû îñàêàòåíè îòú íåÿ. È äóìèòý íà òàçè ëþáîâü ñû ìíîãî

241
òâúðäè Âñè÷êè èìàòå îïèòíîñòüòà íà òàçè ëþáîâü. Âñýêè å
îïèòàëú òåæêèòý äóìè íà îíçè, êîéòî ãî å îáè÷àëú. Òàçè ëþ-
áîâü òðýáâà äà ñå ïðåâúðíå âú îðãàíè÷åñêà. Îðãàíè÷åñêàòà
ëþáîâü òðýáâà äà ñå ïðåâúðíå âú ïñèõè÷åñêà. À ïñèõè÷åñêà-
òà ëþáîâü òðýáâà äà ñå ïðåâúðíå âú ëþáîâü íà Äóõà. Ïúðâè-
ÿòú äåíü - ñûáîòàòà ïðåäñòàâÿøå ìåõàíè÷åñêàòà ëþáîâü. Âòî-
ðèÿòú äåíü - íåäýëÿòà ïðåäñòàâÿøå îðãàíè÷åñêàòà ëþáîâü.
Äíåøíèÿòú äåíü - ïîíåäýëíèêúòú ïðåäñòàâÿ ïñèõè÷åñêàòà
ëþáîâü. Äíåøíèÿòú äåíü å äåíü íà íîâàòà ëþáîâü, êîÿòî âëè-
çà âú ñâýòà. Êàêòî âèæäàòå, íýìà íèêàêâè îáëàöè íà íåáåòî.
Âñè÷êî å òèõî è ÿñíî. Ðàçãëåäàéòå íåáåòî è ãî çàïîìíåòå.
Çàïîìíåòå êàêú èçãðý Ñëúíöåòî. Ñëúíöåòî íà âñè÷êè, êîèòî
ñû ïîäú íàñú è íàäú íàñú ãîâîðè íà åäèíú åçèêú. Ïîíåæå âú
âûòðåøíîòî ðàçáèðàíå íýìà íèêàêâî ðàçëè÷èå. Âñè÷êè ñõâà-
ùàòú íýùàòà åäíàêâî, íà âñè÷êè ñåãà å ïðèÿòíî. Ñåãà, êàêòî
è äà ïðåâåæäàòå íýùàòà, âûòðåøíèòý ïðåâîä÷èöè ùå âè ãè
ïðåâåäàòú íàé-äîáðå.
Âú âðåìå íà ñåâàñòîïîëñêàòà âîéíà, êîãàòî ôðàíöóçèòý
çàåäíî ñú àíãëè÷àíèòý ñå áèõà ïðîòèâú Ðóñèÿ, êàòî ìèíàâà-
ëè ôðàíöóçêèòý âîéíèöè ïðåçú åäíî âàðíåíñêî ñåëî, åäèíú
âîéíèêú ñå îòáèëú âú åäíà áúëãàðñêà êûùà è çàïî÷íàëú äà
ðàçïðàâÿ íà ñåëÿíèíà, ÷å å ãëàäåíú, ÷å èñêà äà ïèå ìëýêî.
Òîé ðàçïðàâÿëú, ðàçïðàâÿëú, íî ñåëÿíèíúòú íå ãî ðàçáðàëú.
Òîé ìó êàçàëú: “Ñèíêî, êàêú áàùà òè íå òå å ïðàùàëú âú òà-
êîâà ó÷èëèùå, ÷å äà ãîâîðèøú íà åäèíú ðàçáðàíú åçèêú? Èñ-
êàìú äà òè óñëóæà, íî íå òå ðàçáèðàìú.” Íàé-ïîñëå ôðàíöó-
çèíúòú íàïðàâèëú åäíà äóïêà íà çåìÿòà, êàòî ÷èíèÿ, êàòî ñûäú
è ñú ïðúñòà ñè çàïî÷íàëú äà ïðàâè äâèæåíèå, êàòî ÷å äîè. -
“À, òàêà ìè êàæè, ÷å èñêàøú ìëýêî äà ïèåøú.” Ñåëÿíèíúòú
ãî ïîòóïàëú ïî ãúðáà è ìó êàçàëú: “Áàùèòý íè íàïðàâèõà
åäíà ïîãðýøêà, ÷å ìåíå èçïðàòèõà âú åäíî ó÷èëèùå äà íàó-
÷à åäèíú åçèêú, à òåáå âú äðóãî ó÷èëèùå, äà íàó÷èøú äðóãú
åçèêú, ÷å äíåñú íå ñè çíàåìú åçèöèòý è íå ìîæåìú äà ñå ðàç-
áåðåìú.” Ðåêîõú, âñè÷êî îíîâà, êîåòî å ñòàíàëî äîñåãà âú
ñâýòà è êîåòî ñåãà ñòàâà, è êîåòî èìà äà ñòàíå, å äîáðî. Âú
íîâàòà åïîõà õîðàòà íå ñàìî ÷å òðýáâà äà âëýçàòú ïðåçú âðà-
òàòà íà ëþáîâüòà, íî òý òðýáâà äà çíàÿòú êàêú äà èçëýçàòú.

242
×îâýêú íå ñàìî, ÷å òðýáâà äà âúçïðèåìå ëþáîâüòà, íî òîé
òðýáâà äà ÿ îöåíè è ïðèëîæè. Òîâà ñû òðè âàæíè ïîëîæåíèÿ.
×åñòî âú æèâîòà, ìåæäó ìàëêèòý äåöà ñå [ñëó÷âà] ñëåä-
íîòî: ïúðâîòî äåòå, êîåòî ñå ðàæäà âú åäèíú äîìú, å ìíîãî
äîáðå ïðèåòî îòú ðîäèòåëèòý ñè. Ñëåäú íýêîëêî ãîäèíè, êà-
òî èçðàñòíå ïúðâîòî äåòå, ñå ðàæäà âòîðî äåòå, êîåòî å ïàêú
íà îñîáåíî âíèìàíèå ïðåäú ðîäèòåëèòý ñè. Íî ïúðâîòî äåòå
íå å äîâîëíî îòú âòîðîòî è íå ãî ìèëâà, íå ìó ñå ðàäâà, íî ãî
áèå, íåäîâîëíî å îòú íåãî. Ïúðâîòî äåòå ñå ñúðäè íà ðîäè-
òåëèòý ñè, íà âòîðîòî äåòå. È ìåæäó âúçðàñòíèòý õîðà ïîíý-
êîãà ñå çàðàæäà ñûùîòî ÷óâñòâî. Îáà÷å âú ïñèõè÷åñêàòà åïî-
õà, âú êîÿòî âëèçàòå, òîâà ÷óâñòâî òðýáâà äà ñå èçáýãâà. Âú
íîâàòà åïîõà, âñýêè ÷îâýêú, êîãîòî ñðåùíåòå, å åäíî íîâî
îòêðîâåíèå íà Áîæåñòâåíàòà Ëþáîâü. Âúïðîñúòú âå÷å ñå ïîñ-
òàâÿ äðóãîÿ÷å. Íå å âàæíî, êàêâè ñìå áèëè âú ìèíàëîòî, íî
êàêâè òðýáâà äà áûäåìú ñåãà è êàêâè òðýáâà äà áûäåìú âú
áûäåùå.
Àêî âú âñýêà äóìà, êîÿòî ÷îâýêú èçêàçâà, íå âëîæè
èçâåñòíî ñúäúðæàíèå, èçâåñòíè òðåïòåíèÿ, òàçè äóìà íå ìî-
æå äà èìà íèêàêúâú ñìèñúëú. Çàïðèìýðú êàêú ùå ïðåäàäåòå
ìèñúëüòà çà ÷åðâåíèÿ öâýòú íà åäèíú ñëýïú ÷îâýêú? Âèå ìî-
æåòå äà ïðåäàäåòå òîçè öâýòú íà ñëýïèÿ ñàìî ÷ðåçú èçâåñò-
íî ðàçìúðäâàíå, êàòî ìó ïîêàæåòå, ÷å òîé ðàçìúðäâà íýùà-
òà. Òîãàâà òîé ùå ìèñëè, ÷å äåòî èìà ðàçìúðäâàíå, èìà ÷åð-
âåíú öâýòú. Äîñåãà íèå ñìå ðàçáèðàëè ëþáîâüòà ïî îñîáåíú
íà÷èíú. Âèå ñòå ìèñëèëè, ÷å îíçè, êîéòî âè îáè÷à, ùå âè
ïðèåìå äîáðå ó äîìà ñè, ùå âè íàãîñòè, ùå âè äàäå âîäà, ùå
âè äàäå ëåãëî äà ñïèòå, ùå âè èçâåäå èçú ãðàäà, ùå ñå ðàçãî-
âîðè ñú âàñú è ùå âè èçïðàòè äà ñè îòèäåòå.
Ïðåäñòàâåòå ñè ñåãà, êàêâî íýùî å åçèêúòú. Äîéäåòå
ëè äî åäèíú åçèêú, òîé ñè èìà ñâîÿ àçáóêà è òî ðàçëè÷íà,
ñïîðåäú åçèêà. Âú ôðåíñêè åçèêú, çàïðèìýðú, èìà 26 áóêâè,
âú áúëãàðñêè åçèêú - 32, à âú åâðåéñêè åçèêú - 22 è òî âñè÷êè
ñû ñúãëàñíè, íýìà ãëàñíè áóêâè âú àçáóêàòà. Ñåãà, àêî àçú
ïðîèçíåñà âñè÷êè ôðåíñêè áóêâè, òîâà ïîêàçâà ëè, ÷å çíàÿ
ôðåíñêè åçèêú? Ìîãà äà ïðîèçíåñà è íýêîè ôðåíñêè äóìè,
íî òîâà ïîêàçâà ëè, ÷å çíàÿ ôðåíñêè åçèêú? Çíà÷è êîãàòî ïî÷-

243
íà äà ñúåäèíÿâàìú èçâåñòíè áóêâè è äà èçó÷àâàìú òýõíèòý
ìåõàíè÷åñêè, îðãàíè÷åñêè è ïèèõè÷åñêè ñâîéñòâà, òîâà ïî-
êàçâà âå÷å, ÷å àçú çíàÿ åäèíú åçèêú è ìîãà äà ãîâîðÿ. Çàï-
ðèìýðú âú ôðåíñêè åçèêú èìà åäíà áóêâà “å ìþå”*, êîåòî
ïîêàçâà èçâåñòíî ñâèâàíå. Áóêâàòà è âú ôðåíñêè åçèêú ïî-
êàçâà ãîòîâú ëè ñè äà âúçïðèåìåøú òîâà, êîåòî ùå òè êàæà?
Áóêâàòà “à”, êîÿòî å îòâîðåíà, ïîêàçâà, ÷å òè âñýêîãà òðýáâà
äà íîñèøú èçâåñòåíú òîâàðú, äà áûäåøú íàòîâàðåíú ñú íýùî.
Ìíîãî ïýâöè èñêàòú äà ïýÿòú äîáðå. Òý íå ìîãàòú äà ïýÿòú
äîáðå, äîêàòî íå ìîãàòú äà ïðîèçíàñÿòú çâóêà “à”, êàêòî
òðýáâà. Òý íå ìîãàòú äà âíåñàòú òîâà ñúäúðæàíèå, êîåòî å
íåîáõîäèìî. Êàòî ïýÿòú, òý íå ìîãàòú äà äàäàòú ôîðìà íà
òîíà. Çàùî? Çàùîòî íå ìîãàòú äà ïðîèçíåñàòú ïðàâèëíî çâóêà
“î”. Íýêîè ïýâöè íå ìîãàòú äà ïðèäàäàòú èíòåíñèâíîñòü íà
òîíà ïî åäèíñòâåíàòà ïðè÷èíà, ÷å íå ìîãàòú äà ïðîèçíåñàòú
ïðàâèëíî çâóêà “å”. Íýêîè õîðà íå ìîãàòú äà äàäàòú ñèëà íà
òîíà “ñè”, ïîíåæå íå ìîãàòú äà ïðîèçíàñÿòú òîíà “è” äîáðå.
Çàïðèìýðú àêî ïýåòå äóìàòà “Ìàõàðú” ñèëíî è òèõî, èìà
èçâåñòíà ðàçëèêà âú òîâà ïýíèå. Ïðè ñèëíîòî ïýíèå òè êàç-
âàøú íà îíçè, êîéòî å ïàäíàëú âú êëàäåíåöú: “Çàùî íå ñè
îòâàðÿøú î÷èòý, íî ñè äîïóñíàëú äà ïàäíåøú âûòðå?” Êàòî
ïýåøú òèõî, ñú òîâà èñêàøú äà ìó êàæåøú: “Íå áîé ñå, àçú
ùå òè ïóñíà âûæå äà èçëýçåøú.” Ñàìà ïî ñåáå ñè Ëþáîâüòà
íîñè Áîæåñòâåíà ìåêîòà âú âñè÷êè ïðîèçíîøåíèÿ.
Ñåãà, çà äà èçÿñíÿ ñûùèíñêàòà ìèñúëü, ùå âè äàìú åä-
íî ñðàâíåíèå. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å èìàìú åäíî äåòå íà ïåòü
ãîäèíè, äðóãî - íà äåñåòü ãîäèíè, íà 15, íà 20 è íàé-ïîñëå
èìàìú åäèíú âúçðàñòåíú ÷îâýêú íà 85 ãîäèíè. Íà âñè÷êè äà-
âàìú ïî åäíî çëàòíî ïåðî äà ïèøàòú. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å òî-
âà ïåðî å Ëþáîâüòà. Àêî äàìú çíà÷è òîâà ïåðî âú ðûêàòà íà
òèÿ õîðà îòú ðàçëè÷íè âúçðàñòè, êàêú ìèñëèòå, êîé ïî êàêú-
âú íà÷èíú ùå èçðàçè Ëþáîâüòà? Àêî ïåðîòî å âú ðûêàòà íà
åäèíú ðåëèãèîçåíú ÷îâýêú, òîé ùå íàïèøå: “Áîãú å Ëþáîâü.”
Àêî ïåðîòî å âú ðûêàòà íà åäèíú ó÷åíú, òîé ùå íàïèøå:
“Ñëúíöåòî ñâýòè.” Àêî å âú ðûêàòà íà åäèíú ìûæú, êîãîòî

*e muet - (ôð.) íÿìî “å”

244
æåíà ìó íå ãî îáè÷à, òîé ùå íàïèøå: “Æåíà ìè íå ìå îáè-
÷à.” Àêî å âú ðûöåòý íà åäèíú îáóùàðü, òîé ùå íàïèøå: “Íå
ìè ïëàòèõà çà îáóùàòà.” Àêî å âú ðûöåòý íà åäèíú ó÷åíèêú,
òîé ùå íàïèøå: “Ó÷èòåëüòú ñå îáõîæäà çëå ñú ìåíå.” Àêî å
íýêîé ôèëîñîôú, òîé ùå íàïèøå: “Ëþáîâüòà å íà÷àëî íà æè-
âîòà.” Ëþáîâüòà íå ñå ïðåäàâà, ëþáîâüòà ñå æèâýå. Íèêîé
÷îâýêú íå ìîæå äà îáè÷à ÷îâýêà. Íýêîé ïûòü èñêàòå íýêîé
÷îâýêú äà âè îáè÷à. Òîâà å íåâúçìîæíî. Ëþáîâüòà å êà÷åñò-
âî ñàìî íà Áîãà. Ñàìî Áîãú ìîæå äà îáè÷à. Íàøàòà ëþáîâü
å ñàìî îòðàæåíèå íà Áîæèÿòà Ëþáîâü. Ñëåäîâàòåëíî êàçâà-
òå ëè, ÷å íýêîé íå âè îáè÷à, âèå ñå ñàìîçàáëóæäàâàòå.
Òîé è äà èñêà, íå ìîæå äà âè äàäå. Ìîæå ëè ìåñå÷èíà-
òà äà âè äàäå ñûùàòà ñâýòëèíà, êàêâàòî Ñëúíöåòî âè äàâà?
Ìîãàòú ëè ïëîäîâåòý äà çðýÿòú íà ñâýòëèíàòà íà ìåñå÷èíà-
òà? Êàêâà å ñëóæáàòà íà ìåñå÷èíàòà âú ÷îâýøêèÿ æèâîòú?
Òÿ èçòåãëÿ âñè÷êè îòðîâè îòú ÷îâýøêèÿ îðãàíèçúìú. Òÿ èç-
òåãëÿ ëîøîòî îòú ÷îâýêà, íî íèùî íå ìîæå äà ìó äàäå. Ïðè
ñåãàøíèòý óñëîâèÿ ÷îâýêú áåçú ìåñå÷èíàòà áè ñå íàìýðèëú
ïðè ìíîãî òðóäíè óñëîâèÿ. Çàòîâà ìëàäèòý ìîìè èçëèçàòú
íà ìåñå÷èíàòà äà ñå ëýêóâàòú. Êîãàòî èñêàòú äà æèâýÿòú, òý
èçëèçàòú íà ñëúí÷åâàòà ñâýòëèíà, íî ñå ïàçÿòú äà íå ãè èçãî-
ðè. Âñè÷êè ðåëèãèîçíè âýðâàíèÿ, [êîèòî] ñåãàøíèòý ðåëèãè-
îçíè õîðà èìàòú, ñå äúëæàòú íà ìåñå÷èíàòà, íà ñâýòëèíàòà
íà ìåñå÷èíàòà. Âñè÷êè ìèñëè è ÷óâñòâà, êîèòî èìàòú çà æè-
âîòà, ñå äúëæàòú íà ñâýòëèíàòà íà Ñëúíöåòî. Âñè÷êè ëþáîâ-
íè ôîðìè, êîèòî èìàòú çà ëþáîâüòà ñå äúëæàòú íà Âåíåðà.
Âåíåðà å ìîäèñòêàòà íà ëþáîâüòà. Îñíîâíîòî íýùî å, ÷å
òðýáâà äà ñå èçó÷àâà ñâýòëèíàòà íà îíîâà äóõîâíî ñëúíöå,
êîåòî ñåãà èçãðýâà âú ñâýòà. Êîãàòî ãîâîðèìú çà ëþáîâüòà,
íèå ðàçáèðàìå, ÷å âú ñúçíàíèåòî íà õîðàòà ñå ÿâÿâà åäíî
íîâî ñëúíöå, êîåòî âíàñÿ íîâà ñâýòëèíà, îòú êîåòî ñâýòúò ñå
ðàçáèðà äðóãîÿ÷å, îòêîëêîòî íèå ñìå ãî ðàçáèðàëè âú ìèíà-
ëîòî.
Ìèíàëàòà âå÷åðü åäèíú áðàòú îòú ôðàíöóçèòý ÷åòå ñâî-
ÿòà ðå÷ü íà áúëãàðñêè è äîñòà äîáðå ÿ ÷åòå. Áúëãàðèòý, êîè-
òî ãî ñëóøàõà, ðàçáðàõà âñè÷êî. Îíèÿ ïúêú áðàòÿ ôðàíöóçè,
íå ãî ðàçáðàõà. Äðóãú åäèíú áðàòú ôðàíöóçèíú ÷åòå ñâîÿòà

245
ðå÷ü íà ôðåíñêè, íî ÿ ïðåâåäîõà íà áúëãàðñêè. Âú òîçè ñëó-
÷àé áúëãàðèòý âçåõà äâà äýëà, à ôðàíöóçèòý ñàìî åäèíú. Ñå-
ãà íèå ñå ðàäâàìå íà âñè÷êè ïðèÿòåëè, êîèòî ñû äîøëè îòú
äàëå÷íè ñòðàíè, ÷å ñû ñå îòçîâàëè íà ïîêàòà íà Áîæåñòâåíèÿ
ñâýòú, ÷å ñòàâàòú ïðîâîäíèöè íà íîâàòà ëþáîâü, êîÿòî èäå
âú ñâýòà. Íèå ñ÷èòàìå, ÷å ÷ðåçú òýõú ïðèñûòñòâàòú âñè÷êè
ôðàíöóçè. Íèå ñ÷èòàìå, ÷å ÷ðåçú ëàòâèéöèòý ïðèñûòñòâóâà-
òú âñè÷êè ëàòâèéöè. Íèå ñ÷èòàìå, ÷å è âñè÷êè èòàëèàíöè
ïðèñûòñòâóâàòú òóêú, ÷å è âñè÷êè àíãëè÷àíè ïðèñûòñòâóâà-
òú òóêú, íèå ñ÷èòàìå, ÷å è âñè÷êè ðóñíàöè ïðèñûòñòâóâàòú
òóêú, íèå ñ÷èòàìå, ÷å è âñè÷êè ôèíëàíäöè è âñè÷êè õîëàíä-
öè ïðèñûòñòâóâàòú òóêú. Íèå ñ÷èòàìå, ÷å è âñè÷êè ãúðöè
ïðèñûòñòâóâàòú òóê. Íà òýçè, íà êîèòî íå ñìå ñïîìåíàëè èìå-
íàòà è íà òýõú âú áûäåùå ùå ïèøåìú ïî åäíî ëþáîâíî ïèñ-
ìî. Ñûùåñòâåíîòî, êîåòî å ìåæäó âñè÷êè íàðîäè íà çåìÿòà,
òîâà å ãîëýìîòî ðàçíîîáðàçèå, êîåòî ñûùåñòâóâà âú Áîæåñ-
òâåíèÿ ñâýòú. Òî å èçðàçåíî ÷ðåçú ãîëýìîòî ðàçíîîáðàçèå.
Ñåãà ùå âè ïðèâåäà åäèíú ìàëúêú àíåêäîòú. Ñúáèðàòú
ñå âú åäèíú ðåñòîðàíòú ÷åòèðèìà äóøè îòú ðàçëè÷íè íàöèè:
åäèíú ôðàíöóçèíú, åäèíú àíãëè÷àíèíú, åäèíú ãåðìàíåöú è
åäèíú ðóñíàêú. Êàòî îáýäâàëè, òý âèäýëè, ÷å íýùî ñå âèåëî
èçú âúçäóõà - äâà îðëè. Êàòî âèäýëú òîâà íýùî ôðàíöóçè-
íúòú âåäíàãà îòèøúëú äà âèäè êàêâî ñå ïèøå âú âåñòíèöèòý
ïî òîâà. Ãåðìàíåöúòú âåäíàãà îòèøúëú âú áèáëèîòåêàòà äà
âèäè, êàêâî ñå ïèøå âú êíèãèòý ïî òîçè âúïðîñú. Àíãëè÷àíè-
íúòú âåäíàãà ñè âçåëú ÷àíòàòà ñú áèíîêëà è îòèøúëú äà âèäè
êàêâî ñå âèå èçú âúçäóõà. Íî ðóñíàêúòú ñïîêîéíî ñå èçëåã-
íàëú íà ãúðáà ñè è êàçàëú: “Îðëè ñû òîâà.”
Ñåãà íèå âè ïîçäðàâÿâàìå ñú íîâèÿ äåíü íà Ëþáîâüòà.
Æåëàÿ âè ñúðäöàòà âè äà áûäàòú ñâîáîäíè îòú âñè÷êè òðåâî-
ãè. Íå èçïûæäàéòå òðåâîãèòý ñè, íî ãè îñòàâåòå îòâúíú, à âú
ñúðäöàòà ñè äà èìàòå ðàäîñòü. Âçåìåòå äóìèòý íà åäèíú îòú
âåëèêèòý Ó÷èòåëè, Êîéòî å êàçàëú: “Êàêòî ìå Îòåöú âúçëþ-
áè, òàêà è àçú âè âúçëþáèõú.” Ïîìíåòå ñûùî òàêà äóìèòý,
êîèòî Òîé å êàçàëú: “Ñèíú ÷åëîâý÷åñêè å äîøúëú äà äàäå
æèâîòú íà õîðàòà.” È òîçè ñûùèÿòú, Êîéòî å ãîâîðèëú ïðå-
äè õèëÿäè ãîäèíè, ïàêú âè ãîâîðè, ÷å èäå äà äàäå ëþáîâü âú

246
ñúðäöàòà íà âñè÷êè õîðà. È âñè÷êè, êîèòî âýðâàòå, òîâà å
âàøåòî áûäåùå. Äíåøíèÿòú äåíü ïîêàçâà âàøåòî áûäåùå,
íýìà çàùî äà ñå îáåçñúðä÷àâàòå. Äåíüòú å õóáàâú, ñëúí÷å-
âú, òèõî, ïðèÿòíî âðåìå. Âú áûäåùå âèå ùå âêóñèòå âñè÷êè
Áîæèè áëàãà, òàêà êàêòî íèêîãà íå ñòå ãè âêóñâàëè. Ïðåäú
âàñú ñåäè åäíî âåëèêî áûäåùå - áûäåùå, âú êîåòî Ëþáîâüòà
èäå äà ñå èçÿâè âú âñè÷êè íàðîäè. Âñè÷êè õîðà ùå ñè ïîäà-
äàòú ðûêà êàòî áðàòÿ è ùå ñå ïîçäðàâÿòú ñú Áîæèÿòà Ëþ-
áîâü. Òý ùå ñå ïîçäðàâÿòú êàòî áðàòÿ è ñåñòðè è ùå áûäàòú
áëèçêè åäèíú êúìú äðóãú. Òîâà å Áîæèåòî áëàãîñëîâåíèå,
[…] ïîçäðàâúòú íà âñè÷êè áðàòÿ, êîèòî âè ïîçäðàâÿâàòú îò-
ãîðå.

Îò÷å íàøú

Áîãú å Ëþáîâü. Áîãú å æèâîòú. Áîãú å Ìûäðîñòü. Áîãú

å ñâýòëèíà. Áîãú å Èñòèíà. Áîãú å Ñâîáîäà.

Áåñåäà îòú Ó÷èòåëÿ, äúðæàíà íà 14 àâãóñòü 1939ã.

5 ÷.ñ. ïðåäú èçãðýâà íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

247
 ÍÀ ÑÂÎÅÒÎ ÌÝÑÒÎ

Òàçè ñóòðèíü ùå âè äàìú åäíà ìíîãî ìàëêà çàêóñêà, çà

äà ìîæå äà ðàáîòèòå äîáðå. Ùå âè èçíåñà åäèíú ìàëúêú
ïðèìýðú. Êîãàòî Áîãú ñúçäàäå ñâýòà, âñè÷êèòý õîðà áèëè
ùàñòëèâè, íî íýìàëè êàêâî äà ðàáîòÿòú. Çàòîâà çàïî÷íàëè
äà ñå ìîëÿòú äà èìú èçïðàòè Ãîñïîäü êàêâî äà ïðàâÿòú. Çà-
òîâà Ãîñïîäü èçïðàòèëú åäèíú àíãåëú ñú åäíà ìíîãî ãîëýìà
òîðáà äà äàäå íàñòàâëåíèÿ íà õîðàòà, êîé êàêâî äà ðàáîòè.
Õîðàòà íå áèëè òîãàâà òîëêîçú ìíîãî êîëêîòî ñåãà. Òý áèëè
íà áðîé îêîëî õèëÿäà äóøè. Êàòî òðúãíàëú àíãåëúòú, ïîíå-
ñúëú òîðáàòà, êîÿòî áèëà ïúëíà ñú ïàêåòè. Âñè÷êèòý ïîäàðú-
öè ñåäýëè âú òýçè ïàêåòè. Êîãàòî òðúãíàëú, àíãåëúòú íàáëè-
æàâàëú çåìÿòà, ðàçãëåæäàëú ÿ, òîé âèäýëú åäíà êðàñèâà ìî-
ìà. Òÿ áèëà öàðñêà äúùåðÿ, êîÿòî ñå êûïåëà âú åäèíú õóáàâú
èçâîðú. Òîé ñå òàêà çàõëàñíàëú âú íåéíàòà êðàñîòà, òà çàáðà-
âèëú ÷óâàëà ñè è èçïîïàäàëè âñè÷êèòý ïàêåòè ïî çåìÿòà. Õî-
ðàòà ñå ðàçòè÷àëè è âñýêè âçåëú êàêâîòî ìó ïîïàäíàëî, ðàçã-
ðàáèëè ïàêåòèòý, íå êàêòî áèëî ïðåäíàçíà÷åíèåòî, âñýêè íå
îòèøúëú íà ñâîåòî ìýñòî è çàòîâà ñå ðîäèëî ðàçíîãëàñèå
ìåæäó õîðàòà. Âúðíàëú ñå àíãåëúòú ïðè Áîãà. Ïîïèòàëú ãî:
“Ðàçäàäå ëè ïàêåòèòý íà õîðàòà?” Àíãåëúòú êàçàëú: “Ãîñïî-
äè, âèäýõú åäíà êðàñèâà äåâèöà, êîÿòî Òè ñè ñúçäàëú, ÷å çàá-
ðàâèõú äà ãè ðàçäàìú.” Ãîñïîäú ìó êàçàëú, ÷å ùå ãî ïðàòè
âòîðè ïûòü íà çåìÿòà, äà ñå íàó÷è äà íå ãè çàáðàâÿ. È äîñåãà
òîçè àíãåëú âú âñèíöà âè ó÷è äà íå ãè çàáðàâÿ. Òîçè àíãåëú
âñå è òîé å íåäîâîëíèÿ âú âàñú. Âñè÷êè âèå íîñèòå òîðáàòà,
êîÿòî Ãîñïîäü âè å äàëú, êàòî âè å èçïðàòèëú îòú Íåáåòî äà
ðàçäàäåòå òèÿ áëàãà è òý ñû èçïîïàäàëè áåçú äà îòèäàòú íà
ñâîåòî ìýñòî.
Âú íîâàòà åïîõà òîçè àíãåëú ùå ñå îñâîáîäè, ùå ñå
âúðíå âú ñâîåòî îòå÷åñòâî è çà òîëêîçú õèëÿäè ãîäèíè òîé
õîäè îòú ÷îâýêú íà ÷îâýêú, çà äà ïðîâýðÿâà êîé ïàêåòú å

248
âçåëú. Âñè÷êèòý ïàêåòè ñû áèëè íàäïèñàíè. Âèå ñå çàõëàñâà-
òå âñè÷êè âú òàçè êðàñèâàòà öàðñêà äúùåðÿ. À, çíàåòå ëè êîÿ
å òÿ? Òî å ñâýòúòú. Ñâýòúòú, â âñè÷êèòý ñâîè ïðîÿâëåíèÿ, âú
êîèòî íèå ñå çàõëàñâàìå íýêîé ïûòü, òîé å öàðñêàòà äúùåðÿ.
Íå å ëîøî ÷îâýêú äà ñå çàõëàñâà. ×îâýêú èìà ïðàâî äà ñå
çàõëàñâà, ñàìî êîãàòî èçïúëíè ñâîÿòà äëúæíîñòü. Òîé òðýáâà-
øå äà ðàçäàäå âñè÷êèòý ïîäàðúöè è òîãàâà äà ñå çàõëàñâà.
Âú íîâàòà êóëòóðà ÷îâýêú èìà äà ðàçó÷àâà ÷åòèðè íýùà: äà
îöåíè áëàãàòà íà ñâîÿ äóõú; äà îöåíè áëàãàòà íà ñâîÿòà äó-
øà; äà îöåíè áëàãàòà íà ñâîÿ óìú è äà îöåíè áëàãàòà íà ñâî-
åòî ñúðäöå è äà ïîñëóæè íà Ãîñïîäà ñú âñè÷êîòî ñè ñúðäöå,
ñú âñè÷êèÿ ñè óìú, ñú âñè÷êàòà ñè äóøà, ñú âñè÷êèÿ ñè äóõú.
Òý ñû ÷åòèðèòý ïðúñòà. Ñèëàòà íà ïàëåöà, ñèëàòà íà ïîêàçà-
ëåöà êàòî ñå ñúáåðàòú, òîãàâà ìîæå äà ðàáîòÿòú âñè÷êèòý.
Ïúðâèÿòú ïðúñòú, òîâà å íåãîâèÿòú äóõú, âòîðèÿòú ïðúñ-
òú, òîâà å íåãîâàòà äóøà, òðåòèÿòú ïðúñòú å íåãîâèÿòú [óìú]
è ÷åòâúðòîòî, ìàëêîòî ïðúñò÷å å íåãîâîòî ñúðäöå. Ïàëåöú-
òú ïîêàçâà Áîæåñòâåíèÿòú äóõú, Áîæåñòâåíèÿòú ñâýòú, òîâà
å Ëþáîâüòà. Òý âèíàãè òðýáâà äà ñå ñúáåðàòú ñú ãîëýìèÿ
ïðúñòú äà ñúáåðàòú ñèëà ÷ðåçú íåãî. Àêî íå ãè ïîäêðåïè, òý
ñû áåçñèëíè. Òîãàâà, êîãàòî âèå îòñëàáíåòå, ñúáåðåòå ïðúñ-
òèòý, òóðåòå ïàëåöà è êàæåòå: “Àçú ùå ðàáîòÿ ñú ìîÿ äóõú,
ñú ìîÿòà äóøà, ñú ìîÿ óìú, ñú ìîåòî ñúðäöå ùå ðàáîòÿ çà
Áîãà.” Íàëè ñòå âèäýëè õîðàòà êàêú ñúáèðàòú ïðúñòèòý ñè.
Êàêâî èñêàòú äà êàæàòú? - Çíàåòå ëè àçú êàêâî èìàìú? È àçú
íå ãî çíàÿ. Çà äà ñå ñúçäàäå ïúðâèÿòú ïðúñòú, âñè÷êè ìîùíè
äóõîâå ñû ðàáîòèëè çà ñúçäàâàíåòî âú ôàáðèêèòý. Òîé ñå
íàðè÷à ïðúñòú íà Þïèòåðú - åäíî îòú âåëèêèòý áîæåñòâà íà
ìèíàëîòî. Çà äà ñå îáðàçóâà âòîðèÿòú ïðúñòú âñè÷êè âúçâè-
øåíè äóøè ñû ðàáîòèëè äà ñúçäàäàòú òîçè ïðúñòú. Òîçè
ïðúñòú å íà Ñàòóðíú - íà åäíî ïàäíàëî áîæåñòâî. Òî å ïðúñ-
òúòú íà ÷î-âýøêàòà ðàçóìíîñòü, íà ÷îâýøêàòà ñúâåñòü, íà
÷îâýøêàòà ñïðàâåäëèâîñòü. Çà òðåòèÿ ïðúñòú ñû ðàáîòèëè
âñè÷êè âúçâèøåíè óìîâå, òîé å ïðúñòúòú íà Ñëúíöåòî. Òîé å
ïðúñòúòú íà õóáàâîòî, êðàñèâîòî, âúçâèøåíîòî âú ñâýòà,
ïðúñòúòú íà íàóêàòà. Çà ìàëêèÿ ïðúñòú ñû ðàáîòèëè âñè÷êè
âúçâèøåíè ñúðäöà äà íàïðàâÿòú ìàëêèÿ ïðúñòú. Òîé å ïðúñ-

249
òú íà Ìåðêóðèé, òúé íàðå÷åíèÿòú ñåêðåòàðú íà áîãîâåòý.
Òà âèå ÷åñòî òðýáâà äà ïîïèïâàòå ìàëêèÿ ñè ïðúñòú è
äà êàæåòå: “Ìîëÿ, êàæè íè êàêâî òðýáâà äà ïðàâèìú.” Òîçè,
ìàëêèÿòú ïðúñòú ñå çàíèìàâà ñú âñè÷êèòý ìàòåðèàëíè ðàáî-
òè âú ñâýòà. Ãîëýìèÿòú ïðúñòú òîâà å Áîæåñòâåíîòî âú ÷î-
âýêà, Áîæåñòâåíîòî ñúðäöå, îòú êîåòî èçëèçàòú âñè÷êèòý
åíåðãèè è ñå ïîäêðåïÿòú ïðúñòèòý âú ÷îâýêà.
Âèå íå òðýáâà äà ïðàâèòå ïîãðýøêàòà íà åäèíú öàðü
âú äðåâíîñòüòà. Àçú ùå âè êàæà êàêâà ïîãðýøêà å íàïðàâèëú.
Ïîãðýøêàòà, êîÿòî öàðüòú íàïðàâèëú, å ïîãðýøêàòà, êîÿòî
åäèíú îòú íåãîâèòý ïîäàíèöè íàïðàâèëú. Òîé ñè ïîñàäèëú
åäíà ãðàäèíà è ïîñàäèëú òðè äðúâ÷åòà îòú ÷åðåøè, íàé-õó-
áàâèòý ÷åðåøè, êîèòî èìàëú. Êîãàòî ÷åðåøèòý óçðýëè, òîé
íàïúëíèëú åäíà òàáëà, òóðèëú ÿ íà ãëàâàòà ñè è òðúãíàëú äà
èäå ïðè öàðÿ äà çàíåñå òèÿ ïëîäîâå. Íî ïî ïûòÿ âçåìàëú ïî
åäíà ÷åðåøà - äàëè ñû ñëàäêè, äàëè ùå ãè õàðåñà öàðüòú.
Äîêàòî èäå äî öàðÿ âçåìàëú è îïèòâàëú è îñòàíàëè ñàìî äâå
÷åðåøè. Êàòî îòèøúëú ïðè öàðÿ, öàðüòú ãî ïîïèòàëú: “Êàêú
ñå ÿäå òîâà íýùî?” Òîé âçåëú è èçÿëú è äâåòý ÷åðåøè. Öàðüòú
âèäýëú êàêú ñå ÿäå, íî ñåãà ñàìè ùå ñè òåãëèòå çàêëþ÷åíèå-
òî.

Îò÷å íàøú

Âòîðíèêú, 15 àâãóñòü 1939ã.

Íà áèëîòî íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

250
 ÂÚÇÌÎÆÍÎÑÒÈÒÝ ÍÀ ËÞÁÎÂÜÒÀ

Ïîëÿíêàòà íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

5.30 ÷. ñóòðèíòà. Ñëúíöåòî èçãðý 5.31ì
Íåáåòî ÷èñòî, ñèíüî. Âðåìåòî òèõî
è ìåêî. Õóáàâú èçãðýâú.

“Äóõúòú Áîæèé”
Äîáðàòà ìîëèòâà

Ìàëêî ðàçìèøëåíèå
Àêî âè çàïèòàòú çàùî õîäèòå íà ïëàíèíàòà, êàêúâú îò-
ãîâîðú áèõòå äàëè? Àêî ïîïèòàòú ó÷åíèêà, çàùî õîäè âú ó÷è-
ëèùå, òîé ùå êàæå: “Äà ñå ó÷à.” Àêî ïîïèòàòú ìîëÿùèÿ ñå:
“Çàùî õîäèòå âú öúðêâà?” Òîé ùå êàæå: ”Çà äà ñå ìîëÿ, çà äà
ñå íàó÷à äà ñå ìîëÿ.” Àêî ïîïèòàòú ãëàäíèÿ çàùî õîäè âú
ãîñòèëíèöàòà òîé ùå êàæå: “Çà äà ñå õðàíÿ.”
Íî òýçè ïðîöåñè íå ñû ñòàòè÷åñêè. Òý íå ñû ñàìî çà
åäèíú ìîìåíòú. Òý ñû ïðîöåñè íåïðåðèâíè. ×îâýêú ïðåçú
öåëèÿ ñè æèâîòú òðýáâà äà ãè èçó÷àâà. Êîéòî õîäè âú ó÷èëè-
ùå, âñå ñè âçåìà ïî åäíà êíèãà, èçíàñÿ îòú ó÷èëèùå ïî åäíà
êíèãà, íîñè ÿ âú òîðáàòà ñè. È êàçâà: “Îòú òàÿ êíèãà àçú ñå
ó÷à.” Êîéòî èçëèçà îòú öúðêâà ñè íîñè åäèíú ìîëèòâåíèêú è
êàçâà: “Îòú òàçè êíèãà ñå ó÷à äà ñå ìîëÿ.” Êîéòî èçëèçà èçú
ãîñòèëíèöàòà, íîñè õëýáú è êàçâà: “Îòú òîçè õëýáú ùå ñå
ó÷à êàêú äà ñå õðàíÿ.” Íýêîè õîðà ñå ðàçäýëÿòú íà äâå êàòå-
ãîðèè: Èìà õîðà, êîèòî èçëèçàòú èçú ó÷èëèùåòî è âúðâÿòú è
íèùî íå íîñÿòú, íî îòïîäèðý èìú èìà åäèíú ÷îâýêú, êîéòî
èìú íîñè áóêâàðÿ. Èìà õîðà, êîèòî èçëèçàòú èçú öúðêâàòà,
èìà ñëóãè, êîèòî èìú íîñÿòú ìîëèòâåíèêà îòïîäèðú. Ñåãà
èìà åäíè, êîèòî èçëèçàòú èçú ãîñòèëíèöàòà è èìàòú ñëóãè,
êîèòî èìú íîñÿòú õëýáîâåòý.
Ñåãà âèå, êàòî äîéäîõòå íà ïëàíèíàòà íàé-ïúðâî âè ïðå-
äóïðåäèõà, ÷å ñàìè òðýáâà äà ñè íîñèòå è áóêâàðÿ è ìîëèò-

251
âåíèêà è õëýáà ñè ñú ñåáå ñè. Òîãàçú âú æèâîòà êîå å ïî-
äîáðå: ñàìú ëè äà ñè íîñèøú áóêâàðÿ èëè äà òè ãî íîñÿòú2
Ñàìú ëè äà ñè íîñèøú ìîëèòâåíèêà èëè äà òè ãî íîñÿòú2
Õëýáà ñàìú ëè äà ñè ãî íîñèøú èëè äà òè ãî íîñÿòú? Äà òè
íîñÿòú è äà íîñèøú òîâà ñû äâà âåëèêè ïðîöåñà âú ïðèðîäà-
òà. È äâàòà ïðîöåñà èçèñêâàòú íàé-óìíè õîðà çà ñëóãè. Ìî-
æå ëè âèå äà ïîñòàâèòå ãëóïàâèÿ çà ó÷èòåëü? Ìîæåòå ëè äà
âçåìåòå çà ñëóãà õèëàâèÿ? (Ó÷èòåëÿòú ñå îáúðíà êúìú ïðå-
âîäà÷êàòà è êàçà: ) -Âèå íýêîé ïûòü íå ñå áåçïîêîéòå çà
ïðåâîäà ñè. Ïîïèòàëè åäèíú áúëãàðèíú, çíàå ëè ôðåíñêè. Òîé
êàçàëú: “Çíàÿ ðàçáèðà ñå: Ìîí ïåð, ìîí ìåð.” -Çíàåòå ëè àí-
ãëèéñêè? -“Çíàÿ ðàçáèðà ñå: Ìàé ôàäúð, ìàé ìàäúð.” - “Ïî-
âå÷å çíàåøú ëè?” -“Èìàõú ìíîãî ðàáîòà, ñàìî òîâà ÷óõú è
ñàìî òîâà íàó÷èõú è ëåñíî àçú ó÷à åçèöèòý. Ñàìî êàòî ãè
÷óÿ, ãîâîðÿ ãè âå÷å.” Òîâà ìîæå äà ãî âçåìåòå êàòî ñåðèîçíî
èëè êàòî àíåêäîòú. Äàëè ñå å ñëó÷èëî, òî å âúïðîñú.
Íî ñûùåñòâóâàòú äâà âåëèêè çàêîíà âú ñâýòà, êîèòî
íàïðàâëÿâàòú ÷îâýøêèÿòú æèâîòú. Òî å çàêîíà çà ÷îâýøêàòà
ìèñúëü è çàêîíà çà ÷îâýøêèòý ÷óâñòâà. Òýçè çàêîíè ñå îòëè-
÷àâàòú ñú ñëåäíèòý êà÷åñòâà: Êîãàòî âëåçåøú âú ïúðâèÿ çà-
êîíú íà ÷îâýøêàòà ìèñúëü, òè óñýùàøú âñè÷êîòî ðàçïîëî-
æåíèå, íå ìîæå äà èìàøú áåçïîêîéñòâèå íà ìèñúëüòà ñè. Êî-
ãàòî âëåçåøú âú âòîðèÿ çàêîíú, èìàøú âñè÷êîòî ðàçïîëîæå-
íèå íà ÷óâñòâàòà ñè. È ÷îâýêú ñå íàìèðà âú ïðîöåñèòý íà
ïîñòîÿííî âäúõíîâÿâàíå, êàêòî ãî íàðè÷àòú ïîåòèòý. Àêî ïî-
êàíèòý íà ãîñòè åäèíú ôðàíöóçèíú è åäèíú àíãëè÷àíèíú è
èìú êàæåòå: “çàïîâýäàéòå”, òî íà àíãëè÷àíèíà ùå ãî êàæåòå
ïî àíãëèéñêè, íà ôðàíöóçèíà ïî ôðåíñêè, íà áúëãàðèíà ïî
áúëãàðñêè. Êàêú ùå çàïî÷íàòú òý ÿäåíåòî? Ïî ðàçëè÷íè íà-
÷èíè ëè? Òý ùå íàðóøàòú åäèíú çàêîíú íà ñúâðåìåííàòà åòè-
êà. Òý ùå ïî÷íàòú è òðèìàòà äà ñè êðèâÿòú óñòàòà. È ñëåäú
êàòî ñû ñè êðèâèëè óñòàòà çà ïîëîâèíú ÷àñú, ùå âè êàæàòú:
“Áëàãîäàðèìú.” Ôðàíöóçèíúòú ùå êàæå: “Ìåðñè áîêó.” Àí-
ãëè÷àíèíúòú ùå êàæå: “Àé òàíêú þ âåðè ìú÷ú.” Áúëãàðèíú-
òú ùå êàæå: “Àçú âè áëàãîäàðÿ ìíîãî.” Òýçè õîðà, êîèòî ãî-
âîðÿòú òàêà, ñû ðàçáðàëè âûòðåøíîòî ñúäúðæàíèå íà õðàíå-
íåòî è ïîíýêîé ïûòü, êîãàòî õîðàòà ñû ïîâèêàíè äà æèâýÿ-

252
òú, òý ñå êðèâÿòú, êàêòî õîðàòà, êîèòî ÿäàòú. È íýêîè ùå
êàæàòú: “Êàêâî ñå êðèâÿòú òýçè õîðà?” Íýìà äà áúðçàøú.
Ùå ÷àêàøú äîäåòî äîéäå äî: “Àé òàíêú þ.” Ìîæåøú äà ó÷è-
øú áúëãàðèíà, àíãëè÷àíèíà è ôðàíöóçèíà êàêú äà ãîâîðÿòú,
íî êàêú äà ÿäàòú, íýìà äà ãè ó÷èøú.
Âú æèâîòà, íýêîè ïîñòûïêè íà íýêîè õîðà íè ñå âèæ-
äàòú íååñòåñòâåíè. Õóäîæíèêúòú íàé-ïúðâî çàïî÷âà ñú öà-
ïàíåòî íà ïëàòíîòî. Ïîåòúòú ñå ó÷è äà äðàñêà ïî ÷èñòàòà ñè
êíèãà, êîÿòî èìà. Íî õóäîæíèêúòú ðàçóìíî öàïà. È ïîåòúòú
ðàçóìíî äðàñêà. Ðàçóìíèòý è íåðàçóìíèòý öàïàíèÿ è ðàçóì-
íèòý è íåðàçóìíèòý äðàñêàíèÿ, ñå îòëè÷àâàòú ïî òîâà, ÷å
åäíèòý ñå ïðî÷èòàòú, à ïúêú äðóãèòý íå ìîãàòú. Ñåãàøíàòà
ñâýòëèíà, êîÿòî âëèçà âú ÷îâýøêèòý î÷è, ïðîèçâåæäà åäíîâ-
ðåìåííî 7 ïðîöåñà. Òýçè ïðîöåñè ñàìî ðàçóìíèòý õîðà ãè
ðàçáðèðàòú. Òýçè ïðîöåñè ñû ïðîöåñè íà ÷åðâåíàòà ñâýòëè-
íà, íà ïîðòîêàëåíàòà, æúëòàòà, çåëåíàòà, ñèíÿòà, òúìíî ñè-
íÿòà è âèîëåòîâàòà. ×åðâåíàòà ñâýòëèíà å ïðîöåñú íà ñúðä-
öåòî. Ïîðòîêàëåíàòà å ïðîöåñú íà óìà. Çåëåíàòà å ïðîöåñú
íà ñúðäöåòî. Æúëòàòà å ïðîöåñú íà óìà. Ñèíÿòà å ïðîöåñú çà
äóøàòà. Âèîëåòîâàòà å ïðîöåñú íà äóõà. ×åðâåíàòà ñâýòëè-
íà èìà îñîáåíú åçèêú, êîéòî òðýáâà äà ñå çíàå. Ñâýòëèíàòà
åäíîâðåìåííî ãîâîðè íà 7 åçèöè íà ÷îâýêà. È êîéòî ðàçáèðà
òèÿ 7 åçèêà, òîé å çäðàâú, ó÷åíú è ôèëîñîôú. À ïúêú êîéòî
íå ãè ðàçáèðà, íå ìîæå äà èìà ïîñòèæåíèÿ. Îíýçè, êîèòî
èçó÷àâàòú åçèêà íà ÷åðâåíàòà ñâýòëèíà, êàòî íå ãî çíàÿòú,
âçåìàòú ñàìî äà ÿäàòú è äà äúâ÷àòú ñú øóìú. Òý èçó÷àâàòú
íàóêàòà çà õðàíåíåòî. È ïî÷òè öýëîòî ÷îâý÷åñòâî å çàíÿòî
ñú íàóêàòà çà õðàíåíåòî - ó÷àòú òîâà. Îíèÿ, êîèòî çàïî÷âàòú
ñú ïîðòîêàëåíàòà ñâýòëèíà, ïîíåæå íå çíàÿòú åçèêà ¢ äà ãî
ãîâîðÿòú, òý âäúõâàòú âúçäóõà - ó÷àòú ó÷åíèåòî íà äèøàíå-
òî. Òý ñû ó÷åíèöè íà íàóêàòà çà äèøàíåòî. È ÷îâýêú, ñëåäú
êàòî å ÿëú äúëãî âðýìå, ùå êàæå: “Òåíêú þ, ìåðñè, áëàãîäà-
ðÿ.” À ïúêú îíýçè, êîèòî çíàÿòú åçèêà, áëàãîäàðÿòú ïðåäè äà
ñû ÿëè. Îíýçè, êîèòî íå çíàÿòú, áëàãîäàðÿòú ñëåäú êàòî ñû
ÿëè.
Íèå âú ñâýòà îáè÷àìå îíýçè, êîèòî ñû íè îáè÷àëè, îíý-
çè, êîèòî ñû ñâúðøèëè íýùî çà íàñú. Òîâà å çàêîíú çà ó÷åíè-

253
öèòý, âú êàêúâòî è äà å ñìèñúëú íà äóìàòà. À ïúêú Áîãú îáè-
÷à õîðàòà, ïðåäè äà ñû íàïðàâèëè íýùî, êîãàòî ñû áèëè
ãðýøíè. Íèùî íå ñû íàïðàâèëè è ïàêú Áîãú ãè îáè÷à. Òîâà
ñû äâà âúïðîñà: Âúïðîñú íà çíàéíîòî è âúïðîñú íà íåçíàé-
íîòî. Äà ó÷èøú òîâà, êîåòî íå çíàåøú è íýìà êàêú äà òè ãî
ðàçïðàâÿ è íýìà êàêú äà ãî èçó÷èøú.
Âúïðîñà íà çíàéíîòî è âúïðîñà íà íåçíàéíîòî äðóãîÿ-
÷å ìîæå äà ñå èçðàçè òàêà: Åäèíèÿòú ïðîöåñú å ÷îâýøêè, à
ïúêú äðóãèÿòú ïðîöåñú å Áîæåñòâåíú. Íåâúçìîæíîòî âú åäè-
íèÿ ïðîöåñú å âúçìîæíî âú äðóãèÿ ïðîöåñú. È âú Ïèñàíèåòî
å êàçàíî: Íåâúçìîæíîòî çà ÷îâýêà å âúçìîæíî çà Áîãà. Íå-
âúçìîæíîòî çà îìðàçàòà å âúçìîæíî çà Ëþáîâüòà. Íåâúçìîæ-
íîòî çà íåâåæåñòâîòî, å âúçìîæíî çà çíàíèåòî. Íåâúçìîæ-
íîòî çà ñëàáîñòüòà å âúçìîæíî çà ñèëàòà.
Íàïðèìýðú êîëêî å ìû÷íî äà íàïðàâèøú óñëóãà íà åäè-
íú ÷îâýêú, êîéòî òè å íàïðàâèëú ïàêîñòü. Âú êàêâî ñåäè
ìû÷íîòèÿòà? Àêî ñïóñíåòå åäèíú ÷îâýêú âú êëàäåíåöà ñú
åäíî âûæå, òîâà âûæå å íà ìýñòîòî ñè. È àêî ðå÷åòå äà îòðå-
æåòå âûæåòî, ùå íàïðàâèòå åäíà ãîëýìà ïàêîñòü íà ÷îâýêà.
Ùå òðýáâà äà ñïóñíåòå ÷îâýêà ñú çäðàâî âûæå è äà ãî èçâà-
äèòå. Âûæåòî íå òðýáâà äà ñå ðåæå. Íî ñëåäú êàòî ñòå ãî
ñïóñíàëè è ñòå ãî èçâàäèëè âå÷å íàâúíú, òîãàçú ìîæå äà îò-
ðåæåòå âûæåòî. Çàùîòî âú âòîðèÿ ñëó÷àé, àêî âèå íå îòðå-
æåòå âûæåòî, òîé íå ùå ìîæå äà õîäè ïî ïûòÿ, ùå ñå ñïúíå.
Âú ïúðâèÿ ñëó÷àé, àêî ñòå îòðýçàëè âûæåòî êîãàòî òîé å ñïóñ-
íàòú âå÷å äîëó, ïàêú íýìà äà ñâúðøèòå ðàáîòàòà - òîé ùå
îñòàíå äîëó.
Âñè÷êèòý ïðîòèâîðå÷èÿ, êîèòî ñå ñëó÷âàòú âú æèâîòà
âè, äà íå âè ñìóùàâàòú. Òîâà, êîåòî âè ñìóùàâà, òîâà å ðà-
áîòà çà Áîãà. Ðàáîòà çà Áîãà å òîâà, çàòîâà âè ñìóùàâà. Òîâà,
êîåòî íå âè ñìóùàâà, òîâà å âàøàòà ðàáîòà. Ïîãðýøêàòà å
òàìú, ÷å õîðàòà ñå çàíèìàâàòú ñú Áîæèèòý ðàáîòè, à ïúêú ñû
îñòàâèëè ñú òýõíèòý ðàáîòè Áîãú äà ñå çàíèìàâà. Òîâà å âñå
åäíî äåöàòà îòú ïúðâî îòäýëåíèå äà ñå çàíèìàâàòú ñú ðàáî-
òàòà íà ó÷èòåëÿ ñè, à ïúêú äà îñòàâÿòú áóêâàðà ñè, òîé äà
ó÷è çà òýõú. È àêî ìå ïîïèòàòå, êàêú ùå ñå îïðàâè ñâýòúòú,

254
ùå êàæà: âçåìåòå áóêâàðà è ó÷åòå áóêâèòý è îñòàâåòå ôèëî-
ñîôñêèòý âúïðîñè íà ó÷åíèòý. Íå âè ñúâýòâàìú äà âçåìåòå
ó÷åíèòý êíèãè. Áóêâàðèòý äà âçåìåòå.
Ùå çàâúðøà ñàìî ñú åäíî èçðå÷åíèå, âðåìåòî íàïðåä-
âà. Çàùî òðýáâà äà çàêëþ÷à? Ïîíåæå íàáëèæàâà âå÷å åäíà
çîíà, äåòî Ãîñïîäü òðýáâà äà ðàáîòè è íèå òðýáâà äà ïðåê-
ðàòèìú íàøàòà ðàáîòà.
Âú Àìåðèêà åäèíú áîãàòú áàíêåðèíú ñå îòëè÷àâàëú ñú
ñâîÿòà ñòèñíàòîñòü, ñêúðæàâîñòü. Äóìàòà ñêúðæàâú íå å õàð-
ìîíè÷íà. È äóìàòà ñòèñíàòú íå å õàðìîíè÷íà. Òîãàâà ìîæå
äà êàæåìú: “åäèíú ÷îâýêú, êîéòî íå å ùåäúðú”. È âñýêîãà
òîé íå äàâàëú ïîâå÷å îòú 1 äîëàðú. Êîãàòî îòèâàëè ïðè íåãî
îòú èìåòî íà íýêîå áëàãîòâîðèòåëíî äðóæåñòâî, íå äàâàëú
ïîâå÷å îòú 1 äîëàðú. Ñëåäú êàòî ìó ãîâîðÿòú 10-15 ãîñïî-
æè, ùå èìú äàäå 1 äîëàðú. Åäèíú äåíü âëèçà åäíà ìëàäà ìî-
ìà è ìó êàçâà: “Ãîñïîäèíå, èñêàìú äà âè êàæà ñàìî åäíà äó-
ìà íà óõîòî. Íèêîé äà íå ÷óå.” Ñëåäú êàòî ìó êàçàëà òàçè
äóìà, êîÿòî íèêîé íå ñëóøàëú, òîé èçâàæäà è ¢ äàâà 25 000
äîëàðà. Íåãîâèòý ïðèÿòåëè, êàòî ãî âèäýëè, êàçàëè: “Çàùî
äàâàøú òîëêîçú ìíîãî?” Òîé êàçàëú: “Òÿ çíàå êàêú äà ãîâî-
ðè.” Àçú íèêîãà íå ñúìú ñëóøàëú òàêèâà äóìè êàòî íåéíèòý.
Ñåãà îñòàâàìú âèå ñàìè äà ñè ðàçðåøèòå êàêâî ìó å êàçàëà
òÿ.
Ïðèëîæåòå òàÿ ïîñòûïêà íà ìëàäàòà ìîìà.

Îò÷å íàøú

(Óïðàæíåíèÿ ïðè òðåòîòî åçåðî.)

22 Ðèëñêà áåñåäà
Ñðýäà, 16 àâãóñòú 1939ã.

255
 ÍÅ ÄÈÐÈ ÑÂÎÅÒÎ ÑÈ

Íà áèëîòî íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Áëàãîñëîâåíú Ãîñïîäü”
Ðàçìèøëåíèå

Ñàìî ùå öèòèðàìú åäíî èçðå÷åíèå îòú ñâåùåíèòý êíè-

ãè: “Ëþáîâüòà íå ñå ïðåâúçíàñÿ, íå äèðè ñâîåòî ñè, íå ñå
ðàäâà íà çëîòî, íî ñå ðàäâà íà äîáðîòî. Íà âñè÷êî õâàùà
âýðà.” Ùå âè ïðèâåäà åäèíú ïðèìýðú. Êðàòúêú ùå áûäå. Âú
åäèíú ìîíàñòèðú æèâýåëè êàëóãåðèöè, ó÷èëè ñå íà áëàãî-
÷åñòèâú æèâîòú. Èãóìåíêàòà áèëà äîáðà æåíà. Èìàëà äîñòà
êîêîøêè âú ìîíàñòèðà, êîèòî ñíàñÿëè èçîáèëíî ÿéöà. Îáà÷å
òÿ çàáåëÿçàëà, ÷å ÿéöàòà èç÷åçâàòú íýêûäå. Ïîäîçèðàëà, ÷å
êàëóãåðèöèòý ïåêàòú ÿéöàòà, áåçú äà ãè âèæäà äà ãè ïåêúòú.
Çàïîâýäàëà äà ñå íå ïàëè îãúíü âú íèêîÿ êàëóãåðñêà êèëèÿ.
Òàêà òÿ ìèñëèëà, ÷å íèêûäå íýìà äà ñå ïåêàò ÿéöàòà. Íî çà
íåéíî ó÷óäâàíå çàáåëÿçàëà, ÷å ÿéöàòà èç÷åçâàòú íýêûäå. Åä-
íà âå÷åðü òðúãíàëà òÿ îòú êèëèÿ íà êèëèÿ äà íàáëþäàâà êàê-
âî ïðàâÿòú êàëóãåðèöèòý. Íýêûäå êàëóãåðèöèòý ñå ìîëèëè,
íýêûäå ñå ñìýåëè, íýêûäå ñå ðàçãîâàðÿëè. Íà åäíî ìýñòî
çàáåëÿçàëà äâå êàëóãåðêè ñâúðçàëè åäíî ÿéöå íà åäèíú òåëú è
ãî ïåêàòú íà åäíà ñâýùú. Òÿ èçâèêàëà: “Òîçè äÿâîëú íà êà-
êúâú ìóðàôåòú ãè å íàó÷èëú!” Äÿâîëúòú êàçàëú: “Íå ìå îá-
âèíÿâàéòå, òîçè ìóðàôåòú è àçú çà ïðúâú ïûòü ãî âèæäàìú.”
Èãóìåíêàòà çàïèòàëà òîãàâà äÿâîëà êàêâî äà ïðàâè. -“Íå îò-
ãëåæäàé êîêîøêè âú ìîíàñòèðà.” -“Ìåíú ìè òðýáâàòú ìàëêî
ÿéöà.” -“Ùîìú, êàçâà, íà òåáå òè òðýáâàòú è íà êàëóãåðêèòý
òðýáâàòú.”

Îò÷å íàøú

×åòâúðòúêú, 17 àâãóñòü 1939ã.

256
 ÍÎÂÈßÒÚ ÇÀÊÎÍÚ

Íà áèëîòî íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Áîãú å Ëþáîâü”
Ìàëêî ñúçåðöàíèå

Ùå âè ïðî÷åòà âòîðà ãëàâà îòú Âòîðîòî ïîñëàíèå êúìú

Êîðèíòÿíèòý.
Çäðàâåòî, íà êîé äà å ÷îâýêú íà ôèçè÷åñêîòî ïîëå, çà-
âèñè îòú âúçäóõà, çàâèñè îòú õðàíàòà. Êîãàòî ÷îâýêú ïðà-
âèëíî äèøà è ïðàâèëíî ñå õðàíè, òîé å çäðàâú. Òèÿ äâàòà
ïðîöåñà ñûùåñòâóâàòú è âú äóõîâíèÿ ñâýòú. Êîãàòî ïðàâèë-
íî ìèñëèìú, òîâà å âûòðåøíèÿ äóõîâåíú ñâýòú - äèøàíåòî.
Êîãàòî ïðàâèëíî ÷óâñòâóâàâìå, òîâà å ÿäåíåòî, õðàíàòà. Òà
îíýçè, êîèòî ðàçáèðàòú, èìà åäíà âðúçêà ìåæäó äèøàíåòî è
ìèñúëüòà è ìåæäó ÿäåíåòî è ÷óâñòâàíåòî íà ÷îâýêà. Çàùîòî
ÿäåíåòî áåçú åäíî âûòðåøíî ÷óâñòâóâàíèå íà ñúðäöåòî å áåç-
ïîëåçíî. Äèøàíåòî áåçú åäíà ïðàâèëíà âûòðåøíà ìèñúëü è
òî å áåçïîëåçíî. Êîãàòî ñâúðæåìú ÿäåíåòî ñú ñòðåìåæà íà
ñúðäöåòî è äèøàíåòî ñú ìèñëåíåòî, íèå âå÷å èìàìå åäèíú
ïðàâèëåíú ïðîöåñú.
Ñòðàäàíèÿòà ïðîèçòè÷àòú îòú äâå íýùà: íåïðàâèëíî
ÿäåíå è íåïðàâèëíî äèøàíå, îòú íåïðàâèëíî ÷óâñòâóâàíèå è
íåïðàâèëíî ìèñëåíå. Ñëåäîâàòåëíî ÿäåíåòî å ñâúðçàíî ñú
ñúðäöåòî, äèøàíåòî å ñâúðçàíî ñú ìèñúëüòà. Ïðîöåñúòú íà
ñúðäöåòî å ñâúðçàíú ñú äóøàòà. Ïðîöåñúòú íà óìà å ñâúð-
çàíú ñú äóõà. Êîãàòî ÷îâýêú óðåãóëèðà òèÿ äâà ïðîöåñà ïî
îòíîøåíèå íà ÷îâýøêàòà äóøà è ïî îòíîøåíèå íà ÷îâýø-
êèÿ äóõú æèâîòúòú å ïðàâèëåíú. Âú ïúðâèÿ ïðîöåñú ñâúðæå-
òå ñåáå ñè ñú âñè÷êè õîðà, êîèòî ñû çäðàâè, êîèòî ÿäàòú äîá-
ðå. Íèêîãà íå íàáëþäàâàéòå åäèíú áîëåíú ÷îâýêú, êîãàòî ÿäå.
Âèå íàáëþäàâàéòå åäèíú çäðàâú ÷îâýêú, êîãàòî äèøà. Íèêî-
ãà íå íàáëþäàâàéòå åäèíú áîëåíú ÷îâýêú, êîãàòî äèøà. Íàá-

257
ëþäàâàéòå åäèíú ÷îâýêú, êîéòî äîáðå ïðîÿâÿâà ñâîèòý ÷óâ-
ñòâà. Òîé å çäðàâú. Íå íàáëþäàâàéòå ÷îâýêú, êîéòî ñúðäå÷-
íî íå ñå ïðîÿâÿâà äîáðå. Íàáëþäàâàéòå åäèíú ÷îâýêú, êîéòî
äîáðå ìèñëè. Íèêîãà íå íàáëþäàâàéòå ÷îâýêú, êîéòî íå ìèñ-
ëè.
Äà âè äàìú åäíî ñðàâíåíèå. Ùå êàæåòå: “Çàùî å òà-
êà?” Ïîíåæå èìàìå îáëà÷íî âðåìå, íå ðàçïîëàãàìå ñú ìíîãî
âðåìå, àêî íàáëþäàâàòå åäíà ïðàçíà êåñèÿ, êàêâî ùå ïðèäî-
áèåòå? Àêî íàáëþäàâàòå åäíà ïúëíà êåñèÿ, èìà êàêâî äà âçå-
ìåòå. Êàêâî ùå ñå ïîëçóâàòå, àêî íàáëþäàâàòå åäíà ñóõà ÷åø-
ìà. Àêî íàáëþäàâàòå åäèíú æèâú èçâîðú, êîéòî èçâèðà, èìà
êàêâî äà âçåìåòå îòú èçâîðà. Áîëíèòý õîðà ñû ïðàçíè êåñèè.
Çäðàâèòý õîðà ñû ïúëíè êåñèè. Áîëíèòý õîðà ñû ñóõè èçâî-
ðè, çäðàâèòý õîðà ñû æèâè èçâîðè. Ïðàçíàòà êåñèÿ òðýáâà äà
èäå ïðè ïúëíàòà. Ñóõèÿòú èçâîðú òðýáâà äà èäå ïðè æèâèÿ.
Òîâà å ïðàâèÿòú Áîæåñòâåíú ïðîöåñú, êîéòî ñåãà äåéñòâóâà
âú ñâýòà. Ñåãà èìà åäíà ïîãðýøêà âú ñõâàùàíåòî íà ñúâðå-
ìåííèòý õîðà. Òý äúðæàòú ïðàçíèòý êåñèè çàòâîðåíè è ñëåä-
ñòâèå íà òîâà íå ìîæå íèùî äà âëýçå âú òýõú. Ïðàçíèòý êå-
ñèè òîâà ñû ïðàçíè ùåðíè, êîèòî î÷àêâàòú äà ñå íàïúëíÿòú
ñú âîäà. Íî òàçè ùåðíà òðýáâà äà å ñâúðçàíà ñú åäíà êûùà.
Àêî íýìà òàçè âðúçêà ñú êûùàòà, òÿ âèíàãè îñòàâà ïðàçíà.
Àêî ÷îâýêú íå å ñâúðçàíú ñú ðàçóìíèÿ æèâîòú, òîé âñýêîãà
îñòàâà åäíà ïðàçíà ùåðíà. Ïðîöåñúòú íà íåâýðèåòî âý ñâýòà
ïðýêûñâà âðúçêàòà ìåæäó æèâîòà è ÷îâýêà. Âú Ïèñàíèåòî ñå
êàçâà: “Íèå æèâýåìú è ñå äâèæèìú âú Áîãà.” Íî àêî ÷îâýêú
íýìà åäíà âûòðåøíà âðúçêà ñú òóé äâèæåíèå, òîé ùå îñòàíå
åäíà ïðàçíà ùåðíà.
Âçåìåòå åäíî æèòåíî çúðíî, êîåòî å ïîñòàâåíî âú
åäèíú ñóõú õàìáàðú. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å òóé æèòåíîòî çúð-
íî èìà âñè÷êèòý âúçìîæíîñòè. Íî àêî òóé æèòåíî çúðíî ñå
îòêàæå äà èçëýçå, äà ñå ïîñýå âú ïî÷âàòà, òî ùå îñòàíå áåçï-
ëîäíî. Àêî ñå ñâúðæå ñú ïî÷âàòà, òî ïëîäú ùå äàäå. Ìàë-
êèòý ñòðàäàíèÿ ïðåäñòàâÿòú áëàãîïðèÿòíàòà ïî÷âà çà ðàñòå-
íåòî íà òîâà ñåìå. Çàùîòî âñè÷êè Áîæåñòâåíè ñòðàäàíèÿ ñû
ìàëêè, âñè÷êè ÷îâýøêè ñòðàäàíèÿ ñû ãîëýìè. Ñòðàäàíèåòî,
òî å åäíà âúçìîæíîñòü, êîÿòî ñûùåñòâóâà âú æèâîòà. Äîòî-

258
ãàâà, äîêàòî òÿ îñòàíå íåðàçáðàíà, òî å ñòðàäàíèå. Êîãàòî
ñòðàäàíèåòî ñòàíå ðàçáðàíî, òî å ðàäîñòü. Ñëåäîâàòåëíî ÷î-
âýêú âñýêîãà òðýáâà äà ñå ñòðåìè äà ðàçáèðà ìàëêèòý ñòðà-
äàíèÿ, êîèòî ìó ñû äàäåíè îòú Áîãà. Àêî âèå âú æèâîòà ñè
íå ìîæå äà ïîñòàâèòå ëþáîâüòà òàìú äåòî òðýáâà äà äåéñò-
âóâà òÿ, êàêúâú ðåçóëòàòú ùå ïîëó÷èòå? Àêî ïîëèâàòå åäèíú
êàìúêú ñú ïðýñíà âîäà âñýêà ñóòðèíü, êàêâî ùå ìó ïðèäàäå-
òå? Èëè àêî ãî ïðåãðúùàòå è ãî öýëóâàòå êàêâî ùå ìó ïðèäà-
äåòå. Àêî òîâà ãî ïðàâèòå õèëÿäè ãîäèíè, ùå íàïðàâèòå åäíà
ìàëêà òðàï÷èíêà, âú êîÿòî ùå ñå ñúáèðà âîäà. Öýëóâêàòà è
ïðåãðúäêàòà íå ñû çà êàìúíèòý. Àêî åäèíú ÷îâýêú ìÿçà íà
êàìúêú, òîãàâà çàùî ùå õîäèòå äà ãî ïðåãðúùàòå è äà ãî
öýëóâàòå? Àêî íýêîé íå âè îáè÷à, çàùî òðýáâà äà ãî îáè÷à-
òå. Ñúâðåìåííèòý õîðà èñêàòú äà íàêàðàòú êàìúíèòý äà ãè
îáè÷àòú. Âñýêè, êîéòî ñå å îïèòâàëú äà íàêàðà êàìúíèòý äà
ãî îáè÷àòú, ãëàâàòà âèíàãè ìó ñå å ïóêàëà. È îíîâà çàáðàíå-
íîòî äúðâî âú ñâýòà íà ïîçíàíèåòî äîáðîòî è çëîòî, òîâà ñû
ëîøèòý õîðà. Áîãú å êàçàëú îòú òýõíèòý ïëîäîâå äà íå ÿäå-
òå, à äà ñå õðàíèòå îòú ïëîäîâåòý íà äîáðèòý õîðà. È íà
âàñú âè ðåêîõú: Íå ñå õðàíåòå ñú ïëîäîâåòý íà ëîøèòý õîðà,
à ñå õðàíåòå ñú ïëîäîâåòý íà äîáðèòý õîðà. Òîâà å íîâèÿòú
çàêîíú âú ñâýòà íà ôèçè÷åñêîòî ïîëå.
Àçú âèæäàìú åäíî ïðîòèâîðå÷èå âú âàñú. Äà âè äàìú
åäíî èçðå÷åíèå: Íå î÷àêâàéòå íýêàêâà ïîìîùü îòú âàøèòý
ëîøè ÷óâñòâà è ëîøè ìèñëè, êîèòî ñû âú âàñú. Î÷àêâàéòå
äîáðî îòú âàøèòý äîáðè ÷óâñòâà, îòú âàøèòý äîáðè ìèñëè.
Ñåãà å ìàëêî ïî-ÿñíà ìèñúëüòà. Ëîøèòý õîðà íå ñû îòâúíú,
òý ñû âûòðå âú âàñú. È äîáðèòý õîðà íå ñû âúíú îòú âàñú, íî
ñû âûòðå âú âàñú.

Ïåòúêú, 18 àâãóñòü 1939ã.

259
 ÍÎÂÎÐÀÆÄÀÍÅ

Íåáåòî îáëà÷íî. Âðåìåòî òèõî è ìåêî.

Îò÷å íàøú
“Äóõúòú Áîæèé”

Ùå ïðî÷åòà òðåòà ãëàâà îòú Åâàíãåëèå íà Èîàíà.

Ìàëêî ðàçìèøëåíèå
Ñûùåñòâóâà åäíî ãîëýìî ïðîòèâîðå÷èå âú ÷îâýøêàòà
ïðèðîäà. Âú ìèíàëîòî è âú íàñòîÿùåòî ó÷åíèòý õîðà ðàç-
ëè÷íî ãî îáÿñíÿâàòú. Êîãàòî ñå èçâàäè, ãðîçäîâèÿòú ñîêú íàé-
ïúðâî å ñëàäúêú, íî ñëåäú 5-6 èëè 10 äåíà òîé ñå âêèñâà.
Òîâà âêèñâàíå íå ñòàâà îòú ñàìèÿ ñîêú. Íàìýðåíî å, ÷å íýêîè
ìàëêè êâàñíè ãûáè÷êè îñòàâÿòú ñâîèòý äàðîâàíèÿ. Ìíîãî ñû
ùåäðè. Êàòî òóðÿòú ñâîèòå äàðîâàíèÿ, ñâîèòý ïîäàðúöè, ïîñ-
ëåäíèòý âêèñâàòú ñëàäêîòî âèíî. Òýçè êâàñíè ãûáè÷êè, êàòî
âëýçàòú âú ñëàäêèÿ ñîêú, ïî÷âàòú äà ñå ìèÿòú òàìú, èìàòú ñè
áàíÿòà, êûïàëíÿòà, èìàòú ñè ñâîèòý êëîçåòè. È ïðè òàêèâà
áëàãà êàêú íýìà äà ñå âêèñíå ñëàäêèÿòú ñîêú.
Âñýêà åäíà ÷îâýøêà ìèñúëü, êàêâàòî è äà å òÿ, âñýêî
åäíî æåëàíèå, îñòàâÿ ñâîèòý óòàéêè âú æèâîòà. Çàòîâà âú
íåâèäèìèÿ ñâýòú, ðàçóìíèòý ñûùåñòâà ñû ïðèãîòâèëè ôèëò-
ðè è òýçè ôèëòðè ñå ñúñòîÿòú âú òîâà, ÷å åäèíú ÷îâýêú, êîé-
òî æèâýå âú ìàòåðèàëíèÿ ñâýòú, âú òýëîòî, òðýáâà äà ñå ðî-
äè èçíîâî.
Àêî ãðîçäîâèÿòú ñîêú, êîéòî å ïðèäîáèòú îòú ãðîçäå-
òî, ñå òóðè âåäíàãà âú íýêîå çàïóøåíî øèøå, çà äà íå ìî-
ãàòú äà ïðîíèêíàòú òýçè ìàëêèòý ñûùåñòâà, òîé îñòàâà ñëà-
äúêú.
Íàé-ãîëýìîòî ïðîòèâîðå÷èå íà ÷îâýêà ïðîèçòè÷à îòú
íåãîâîòî õðàíåíå. Âñè÷êèòý äðóãè ïðîòèâîðå÷èÿ ñû âúíø-
íè, à ïúêú ÿäåíåòî å åäèíú ïðîöåñú, êîéòî ïðîèçâåæäà åäíî

260
âûòðåøíî ïðîòèâîðå÷èå. Âçåìåòå íàïðèìåðú âú ñúâðåìåíèÿ
æèâîòú ìåñîÿäöèòý, êîèòî ÿäàòú ìåñî. Òý èìàòú òîëêîâà íå-
÷èñòîòèè âûòðå âú ñåáå ñè, òîëêîâà îòðîâè, ÷å òý ðàçâàëÿòú
æèâîòà. Çàùîòî ìåñîòî íîñè âñè÷êèòý êà÷åñòâà íà îíîâà æè-
âîòíî, îòú êîåòî ïðîèçëèçà. Ìåñîòî íîñè âñè÷êèÿ ìèñëîâú è
ñúðäå÷åíú ñâýòú íà æèâîòíîòî, òà êàêâîòî å æèâîòíîòî, îòú
êîåòî å ìåñîòî, òàêúâú ñòàâà è ÷îâýêà. Àêî åäèíú ÷îâýêú áè
ñå õðàíèëú öýëèÿ ñè æèâîòú ñú ñâèíñêî ìåñî, òîé ùýøå äà
äîáèå êà÷åñòâàòà íà ñâèíÿòà. Äà âè ïðåäñòàâÿ ñëåäíîòî: Êî-
ãàòî åäíà ñâèíÿ íàìýðè ïîäú åäíî äúðâî íýêîè ïëîäîâå, âåä-
íàãà ãè èçÿæäà, òàêèâà êàêâèòî ñû ñè - êàëíè. È ñëåäú òîâà
ïî÷âà äà ðîâè îêîëî äúðâîòî è êàòî ðîâè ïî÷âàòú äà ïàäàòú
êðóøè îòãîðå è òÿ ìèñëè, ÷å òÿ ãè å èçðîâèëà îòú çåìÿòà. Âú
íåÿ íýìà æåëàíèå äà èçìèå ïëîäîâåòý. Òÿ ìèñëè, ÷å êàòî ðî-
âè èçú çåìÿòà, âñè÷êî ìîæå äà íàïðàâè, ÷å âñè÷êî ñòàâà ñú
ðîâåíå.
Ñåãà ñúâðåìåííèòý õîðà ïîíýêîãà ìèñëÿòú êàòî ñâè-
íÿòà. Òý, êàòî èçîðàòú çåìÿòà è õâúðëÿòú æèòîòî, êàçâàòú:
“Íèå íàêàðàõìå æèòîòî äà ðàñòå.” À ïúêú áèëî å âðåìå, êî-
ãàòî æèòîòî å ðàñëî, áåçú äà ãî ñàäÿòú õîðàòà, ñàìî ñè å
ðàñëî. Ïúðâîíà÷àëíî çðúíöàòà íà æèòîòî ñû áèëè òàêà åäðè
êàêòî ÿáúëêèòý è êàêòî êðóøèòý. È êîëêîòî õîðàòà ñòàâàëè
ïî-óìíè, òîëêîâà æèòîòî ïî÷íàëî äà ñå ñìàëÿâà. Êàòî ñòà-
íàëè ïî-óìíè îòú ñâèíèòý, æèòíèòý çúðíà ñòàíàëè êàòî ñëè-
âèòý. Êàòî ñòàíàëè ïî-óìíè îòú ñëîíà, æèòíèòý çúðíà ñòà-
íàëè êàòî äðýíêè. Òî å íàé-ÿêîòî äúðâî. Òîâà äúðâî öúôòè
íàé-ðàíî è çðýå íàé-êúñíî. Èìà åäèíú àíåêäîòú. Òîé å ñëåä-
íèÿòú: Äðýíúòú öúôòÿëú íàé-ðàíî. Èñêàëú äà ñè ñâúðøè ðà-
áîòàòà. Äÿâîëúòú, êàòî âèäýëú, ÷å òîé öúôòè íàé-ðàíî, êàçà-
ëú: “Òîâà äúðâî å ìîå.” Òîé ñè ìèñëåëú, ÷å äðýíúòú êàòî
öúôòè íàé-ðàíî, ùå óçðýå è íàé-ðàíî è ÷å òîé ùå ìîæå äà
ÿäå îòú äðýíêèòý. Îáà÷å êàêâî áèëî ó÷óäâàíåòî ìó êîãàòî
óçíàëú, ÷å íàé-ïîñëý óçðýâà. Òîçè å ïúðâè ïûòü, êîãàòî äÿ-
âîëúòú ñå å èçëúãàëú âú ñâîÿ èçáîðú. È êàòî ñå ðàçãíýâèëú
äÿâîëúòú, íàïðàâèëú äðýíúòú ìíîãî òâúðäú, ÷å êîéòî ÷îâý-
êú áèÿòú ñú íåãî, äà çíàå, ÷å êúñíî çðýå. È çà òîâà ïèñàëú
åäíà òåçà: “Íå âýðâàéòå âú äúðâåòàòà, êîèòî ðàíî öúôòÿòú.”

261
Íî äðýíúòú, òåçè äðýíêè, èìàòú åäíî ëý÷åáíî ñâîéñòâî. Êî-
ãàòî ñòîìàõúòú íà åäèíú ÷îâýêú å ðàçñòðîåíú, êàòî ÿäå
äðýíêè ñå îïðàâÿ ñòîìàõúòú ìó. Äðýíêèòý è òèêâàòà èìàòú
åäíî ñâîéñòâî - ÷å ìíîãî ñå îáè÷àòú. Äðýíêàòà å ìíîãî ïåñ-
òåëèâà, à ïúêú òèêâàòà å ùåäðà, âú íåÿ èìà ãîëýìî òùåñëà-
âèå. À äðýíêàòà å ìíîãî ñêðîìíà. Ïîïèòàëè äðýíà çàùî íå
ïðàâè òàêèâà ãîëýìè ïëîäîâå. Òîé îòãîâîðèëú: “Ãîëýìèòý
ðàáîòè ñàìî çà øåñòü ìåñåöà èçäúðæàòú, à ïúêú äðåáíèòý -
âýêîâå.”
Äà äîéäåìú äî ôèëòðèòý: Íèêîãà íå ÿæú åäíà õðàíà,
êîÿòî íå îáè÷àøú.

Äîáðàòà ìîëèòâà

Ïîëÿíêàòà íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

Ñûáîòà, 19 àâãóñòü 1939ã.
5.30 ÷àñà ñóòðèíüòà

262
 ÎÒÍÎÑÈÒÅËÍÈ È ÀÁÑÎËÞÒÍÈ
ÐÀÇÁÈÐÀÍÈß*

Ðàçìèøëåíèå

Âú äðåâíîñòüòà ó÷åíèöèòý ñå ñïèðàëè âúðõó ÷åòèðèòý

åëåìåíòà íà Àðèñòîòåëÿ: âîäà, âúçäóõú, îãúíü è çåìÿ. Òý êàç-
âàëè, ÷å ÷îâýêú íå ìîæå äà æèâýå áåçú òýçè åëåìåíòè. Òîé
íå ìîæå äà æèâýå áåçú âîäà - îòú æàæäà ùå óìðå; áåçú âúç-
äóõú ùå ñå çàäóøè; áåçú îãúíü ùå çàìðúçíå è íå ìîæå äà ñå
äâèæè; áåçú çåìÿ íýìà êûäå äà ñòûïè è äà ñè ïî÷èíå.
Ñúâðåìåíèòý ó÷åíè êàçâàòú, ÷å òèÿ ÷åòèðè åëåìåíòà
âçèìàòú ãîëýìî ó÷àñòèå ïðè îáðàçóâàíåòî íà îðãàíè÷åñêèÿ
ñâýòú. Ñú åäíà äóìà, òý èãðàÿòú ãîëýìà ðîëÿ âú ñúçäàâàíå íà
ïðèðîäàòà. Êàòî ñû èçó÷èëè òèÿ ÷åòèðè åëåìåíòà, òúé íà-
ðå÷åíè âú øèðîêú ñìèñúëú íà ïîíÿòèåòî åëåìåíòú, êàçâàòú,
÷å âîäàòà å ñëîæíî òýëî, ñúñòàâåíî îòú äâà îáåìà âîäîðîäú
è åäèíú îáåìú êèñëîðîäú. Âúçäóõúòú å ñìýñü îòú 4/5 àçîòú è
1
/5 êèñëîðîäú. Çåìÿòà ïúêú ïðåäñòàâÿ ñìýñü îòú âñè÷êè åëå-
ìåíòè, âçåòè âú ðàçëè÷íè êîëè÷åñòâåíè îòíîøåíèÿ. Òîâà, êî-
åòî ó÷åíèòý íýêîãà ñ÷èòàëè çà åëåìåíòú, äíåñú ñå îêàçâà, ÷å
íå å åëåìåíòú. Çàùî? Çàùîòî ìîæå äà ñå ðàçëàãà íà ïî-ïðîñ-
òè îòú ñåáå ñè ñúñòàâíè ÷àñòè. Âúíøíî èçãëåæäà êàòî åëå-
ìåíòú, íî íå è âûòðåøíî. È êóêëàòà âúíøíî ïðèëè÷à íà ÷î-
âýêú, íî íå å ÷îâýêú. Òÿ èìà âñè÷êè óäîâå, êàêâèòî è ÷îâýêú
èìà, íî óäîâåòý íå ÿ ïðàâÿòú ÷îâýêú. ×îâýêú å ñûùåñòâî,
êîåòî èìà äóõú, äóøà, óìú è ñúðäöå. Äóõúòú å íà÷àëî, êîåòî
ñúçäàâà âñè÷êî; äóøàòà óðåæäà âñè÷êî; óìúòú èçÿâÿâà âñè÷-
êî, à ñúðäöåòî ñòîïÿâà âñè÷êî.
Êàòî ñðàâíÿâàìå ñåãàøíèÿ æèâîòú ñú æèâîòà íà ìèíà-
ëîòî, âèæäàìå ãîëýìà ðàçëèêà è âú íàó÷íî, è âú ðåëèãèîçíî
*Ïîðàäè ëèïñà íà îðèãèíàëú, áåñåäàòà å ïðåïå÷àòàíà îò ïúðâîòî
èçäàíèå - Ñîôèÿ 1939ã., ñèëíî ðåäàêòèðàíî îòú Ïàøà Òåîäîðîâà

263
îòíîøåíèå. Ñåãàøíèòý íàó÷íè ðàçáèðàíèÿ ñå ðàçëè÷àâàòú
êîðåííî îòú òèÿ íà ìèíàëîòî. È ñåãàøíèòý ðåëèãèîçíè âýðâà-
íèÿ íà õîðàòà ñå ðàçëè÷àâàòú êîðåííî îòú ìèíàëèòý. È áûäå-
ùèòý íàó÷íè è ðåëèãèîçíè âúçãëåäè íà õîðàòà ùå ñå ðàçëè-
÷àâàòú êîðåííî îòú ñåãàøíèòý. Çàïðèìýðú, ìàëêèòý äåöà
âýðâàòú, ÷å êàòî òýõíèòý ìàéêè, áàùè, áðàòÿ è ñåñòðè íýìà
âú ñâýòà. Âýðíî ëè å òîâà? Ðàçáèðàíèÿòà èìú ñû òàêèâà. Ïîíý-
êîãà è âúçðàñòíèòý õîðà ïðàâÿòú ïîäîáíè çàêëþ÷åíèÿ. Çà-
ùî? Ðàçáèðàíèÿòà èìú ñû òàêèâà. Êîãàòî íå ðàçáèðà íýùà-
òà, ÷îâýêú ñè ïðåäñòàâÿ òîâà, êîåòî íå å.
Âú âðåìåòî íà ôðåíñêàòà ðåâîëþöèÿ åäèíú ìëàäú òóð-
÷èíú êàçàëú íà åäèíú ñòàðú òóð÷èíú: “Âú Ôðàíöèÿ èìà ðå-
âîëþöèÿ.” Ñòàðèÿòú ñå õâàíàëú çà áðàäàòà, çàìèñëèëú ñå è
êàçàëú: “Áëàãîäàðÿ íà Áîãà. Äàíî òîâà, êîåòî ñòàâà òàìú, äà
äîéäå è êúìú íàñú.” Çàùî êàçàëú òàêà? Íå ðàçáèðà ÷îâýêúòú.
Òîé ìèñëýëú, ÷å íýêàêâî ãîëýìî áëàãîñëîâåíèå å ñïîëåòýëî
Ôðàíöèÿ. Êàòî ìó îáÿñíèëè, ÷å âú âðåìå íà ðåâîëþöèÿòà
íýùàòà ñå îáðúùàòú ñú ãëàâàòà íàäîëó, òîé êàçàëú: “Äàíî
Áîãú íè çàïàçè, äà íå èçïðàùà è êúìú íàñú òîâà, êîåòî ñòàâà
âú Ôðàíöèÿ. Ñåãà ðàçáèðàìú âå÷å, êàêâî ïðåäñòàâÿ ðåâîëþ-
öèÿòà.”
Êàêâî îçíà÷àâà äóìàòà “ðåâîëþöèÿ”? Ðåâîëþöèÿ îç-
íà÷àâà, ÷å âñè÷êè íýùà ñå âúðòÿòú îêîëî ñâîé öåíòúðú, îêî-
ëî ñåáå ñè. Êîëåëîòî íå ñå ëè âúðòè îêîëî ñåáå ñè? Àêî íå ñå
âúðòè îêîëî ñåáå ñè, àêî íå ïðàâè ðåâîëþöèÿ, òî íå ìîæå äà
ñå äâèæè. Âú ðåâîëþöèÿòà èìà è äîáðî è çëî. Ïðè äîáðîòî
÷îâýêú çàáîãàòÿâà, ïðè çëîòî - îñèðîìàøàâà; ïðè äîáðîòî
÷îâýêú îæèâÿâà, ïðè çëîòî - óìèðà. Âú ïðèðîäàòà ñûùåñò-
âóâà ïðèâèäíà ñìúðòü. Êîãàòî åäíî ñûùåñòâî óìèðà, äðóãî
îæèâÿâà. Çëîòî îáà÷å, òðýáâà ïîñòîÿííî äà óìèðà. Àêî çëî-
òî âú ÷îâýêà íå óìèðà ïîñòîÿííî, òîé íå ìîæå äà æèâýå. Âú
÷îâýêà èìà íýùî, êîåòî ïîñòîÿííî óìèðà, íî èìà íýùî, êî-
åòî ïîñòîÿííî îæèâÿâà. Çàïðèìýðú äíåñú âèå íå ñòå òîâà,
êîåòî ñòå áèëè âú äåòèíñòâîòî ñè, íèòî âú çàðîäèøíîòî ñè
ñúñòîÿíèå. Êîãàòî ñòå áèëè âú çàðîäèøú, âèå ñòå áèëè ïî÷òè
áåçú òåãëî è ïîñòåïåííî ñòå óâåëè÷àâàëè òåãëîòî ñè. Äíåñú
èìàòå òåãëî ïîâå÷å îòú 60 êèëîãðàìà. Êîëêîòî ïîâå÷å ðàñòå

264
òýëîòî, òîëêîâà ïîâå÷å ñå óâåëè÷àâà òåãëîòî ìó. Äîêàòî èìà
ìàëêî òåãëî, äåòåòî íå ïîìíè íèùî îòú ñâîÿ æèâîòú. Êîëêî-
òî ïîâå÷å ðàñòå, ñúçíàíèåòî ìó ñå ïðîáóæäà è òî çàïî÷âà äà
ïîìíè. Êàòî ïîðàñíå, äåòåòî ïðîÿâÿâà ñèëà, âú çàâèñèìîñòü
îòú óâåëè÷àâàíå íà ìàòåðèÿòà ñè. Îáà÷å ìàòåðèÿòà ñå èç-
ìýðâà ñú åäíà ìýðêà, à åíåðãèÿòà - ñú äðóãà. Ìàòåðèÿòà ïðî-
èçâåæäà åäèíú ðîäú íàëýãàíå, à åíåðãèÿòà - äðóãú.
Ñúâðåìåííèòý ó÷åíè ãîâîðÿòú çà àòìîñôåðíîòî íàëý-
ãàíå è êàçâàòú, ÷å òîâà íàëýãàíå âúðõó ÷îâýêà ñå óðàâíîâå-
ñÿâà ñú íåãîâîòî âûòðåøíî íàïðåæåíèå. Àêî íýìàøå
âûòðåøíî íàïðåæåíèå, âúíøíîòî íàëýãàíå áè ãî ñïëåñêàëî.
×îâýêú å èçëîæåíú íå ñàìî íà ôèçè÷åñêè, íî è íà ïñèõè÷åñ-
êè íàëýãàíèÿ. Çëîòî çàïðèìýðú å âúíøíî íàëýãàíå âúðõó ÷î-
âýêà, à äîáðîòî - âûòðåøíî. Àêî íýìàøå âúíøíî íàëýãàíå,
÷îâýêú áè ñå ïðúñíàëú; àêî íýìàøå âûòðåøíî íàïðåæåíèå,
òîé áè ñå ñïëåñêàëú. Çíà÷è âúíøíîòî è âûòðåøíî íàëýãàíå
ñû íåîáõîäèìè.
Äíåñú íà çëîòî è íà äîáðîòî ñå ãëåäà êàòî íà îñîáåíú
ðîäú íàëýãàíèÿ âúðõó ÷îâýêà. Ñïîðåäú íýêîè çëîòî å ñèëà,
êîÿòî ñå ïðîÿâÿâà áåçú çàêîíú, à äîáðîòî - ñú çàêîíú. Êàêâî
ëîøî èìà âú òîâà, ÷å åäíà ñèëà ñå ïðîÿâÿâà áåçú çàêîíú èëè
ñú çàêîíú? Åòî èíäóñèòý ãëåäàò íà æèâîòà êàòî íà çëî, íåçà-
âèñèìî òîâà äàëè ñå ïðîÿâÿâà ñú çàêîíú èëè áåçú çàêîíú. Çëî
è äîáðî ñû îòíîñèòåëíè ïîíÿòèÿ. Êîãàòî ðàçáîéíèêúòú îã-
ðàáâà áîãàòèÿ ÷îâýêú, òîâà íàðè÷àìå çëî. Çàùî? Çàùîòî ãî
ëèøàâà îòú áîãàòñòâîòî ìó. Áîãàòèÿòú ñòðàäà, çàùîòî ðàç-
áèðà öåíàòà íà áîãàòñòâîòî. Àêî íå äàâàøå öåíà íà áîãàòñò-
âîòî ñè, òîé íýìàøå äà ñòðàäà. Àêî ðàçáîéíèêúòú âúðíå áî-
ãàòñòâîòî íàçàäú, áîãàòèÿòú ùå ñå ðàäâà. Âú òîçè ñëó÷àé çëî-
òî èç÷åçâà. Òîâà ïîêàçâà, ÷å ïîíÿòèÿòà çà çëî è çà äîáðî ñû
îòíîñèòåëíè è ñå ìýíÿòú ñïîðåäú ðàçáèðàíèÿòà íà õîðàòà.
Ñåãà ùå äàìú äðóãî îïðåäýëåíèå çà çëîòî è çà äîáðî-
òî. Àêî ïðàâèøú çëî áåçú ëþáîâü, òîâà å çëî; àêî ïðàâèøú
äîáðî áåçú ëþáîâü è òîâà å çëî. Çàïðèìýðú àêî îáåðåøú
íýêîé ÷îâýêú è íå ìó âúðíåøú ïàðèòý, òîâà å çëî. Òè ñè íàï-
ðàâèëú çëî áåçú ëþáîâü. Îáà÷å, àêî îáåðåøú ÷îâýêà è âúð-
íåøú ïàðèòý ìó íàçàäú, òè ñè íàïðàâèëú äîáðî. Òîâà å çëî,

265
íàïðàâåíî ñú ëþáîâü. Àêî ïðàâèøú çëî ñú ëþáîâü, òîâà å
äîáðî; è àêî ïðàâèøú äîáðî ñú ëþáîâü, òîâà å ïàêú äîáðî.
×åñòî õîðàòà ãîâîðÿòú çëå çà ñåáå ñè. Çàïðèìýðú íýêîé
êàçâà: “Íå ñúìú ñïîñîáåíú ÷îâýêú. Çàùî ìè å æèâîòú ïú-
ëåíú ñú ñòðàäàíèÿ? Çàùî ìè å òîâà áîãàòñòâî, êàòî íýìà êîé
äà ìå îáè÷à? Çàùî ìè å òîâà çíàíèå, êàòî íýìà êûäå äà ãî
ïðèëîæà? Çàùî ìè å äàäåíú òîçè õóáàâú ãëàñú, êàòî íýìà
êîé äà ìå ñëóøà?” Îíýçè îòú âàñú, êîèòî ñòå äîøëè íà ïëà-
íèíàòà, ïýéòå çà ñàìàòà ïëàíèíà, çà êàìúíèòý, çà âîäèòý. Òý
ñû íàé-äîáðèòý ñëóøàòåëè. Çàïî÷íåòå äà ïýåòå è ùå âèäè-
òå, ÷å âîäèòý ùå ñå ïëèñêàòú, ìàëêèòý êàìú÷åòà ùå ïîäñêà-
÷àòú. Àêî âèå ïýåòå è ñàìè íå ñå ñëóøàòå, îòâúíú íèêîé íýìà
äà âè ñëóøà. Âèå ùå áûäåòå åäíîâðåìåííî èçïúëíèòåëü è
ñëóøàòåëü. Àêî âèå ñàìè íýìàòå äîáðî ìíåíèå çà ñåáå ñè è
õîðàòà íýìà äà èìàòú äîáðî ìíåíèå çà âàñú. Êàòî èìàòå äîá-
ðî ìíåíèå çà ñåáå ñè, ùå èìàòå äîáðî ìíåíèå è çà îêðûæà-
âàùèòý.
Ìíîçèíà ñå ìèñëÿòú çà ñèðîìàñè è êàçâàòú, ÷å íýìàòú
ñðýäñòâà çà ó÷èòåëè, äà ãè ó÷àòú. Òý íå çíàÿòú, ÷å Îíçè, Êîéòî
ó÷è âñè÷êè õîðà, òîâà å Áîãú. Òîé ó÷è ÷îâýêà îòâûòðå ÷ðåçú
ñàìèÿ æèâîòú. Òîé ãî ó÷è ÷ðåçú çëîòî è ÷ðåçú äîáðîòî. Òîé
ãî ó÷è ÷ðåçú âñè÷êè áëàãà è ÷ðåçú âñè÷êè íåñãîäè. Ñëåäîâà-
òåëíî Áîãú èñêà îòú ÷îâýêà äà èìà ïúëíà âýðà è ïúëíî óïî-
âàíèå âú Íåãî. Áîãú èñêà ÷îâýêú äà ïðèëàãà ëþáîâüòà, êàêòî
Òîé ÿ ïðèëàãà. Áîãú å òîëêîâà ñíèçõîäèòåëåíú, ÷å íå èñêà
îòú ÷îâýêà äà áûäå äúëãîòúðïåëèâú, íî ïîíå òúðïåëèâú. Òîé
íå èñêà îòú ÷îâýêà äà áûäå âñåëþáåùú, íî äà áûäå ïîíå ëþ-
áåùú.
Êàòî ó÷åíèöè, îòú âàñú ñå èñêà ðàçóìíîñòü, äà èçïîë-
çóâàòå òîâà, êîåòî äíåñú âè ñå äàâà. Âñýêà ìèñúëü, âñýêî ÷óâ-
ñòâî, âñýêà ïîñòûïêà, êîëêîòî äà ñû ìàëêè, èçïîëçóâàéòå ãè
âú äàäåíèÿ ìîìåíòú. Íå îòëàãàéòå íýùàòà çà áûäåùå. Íàñ-
òîÿùåòî å âàøå, à íå áûäåùåòî. Òàêà ïîñòûïâàòú ðàçóìíèòý,
äîáðèòý, ëþáåùèòý õîðà.
Áëàãîäàðåòå çà âñè÷êî, êîåòî âè ñå ñëó÷âà âú æèâîòà.

20 àâãóñòú, 5 ÷.ñ.

266
 ÌÀËÊÀÒÀ ÌÎËÈÒÂÀ

Íà áèëîòî íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

Ùå âè öèòèðàìú åäèíú ñòèõú îòú åïîõàòà íà Õðèñòèÿí-

ñòâîòî: “Ëþáîâüòà íèêîãà íå îòïàäà.”
Åäíî ìàëêî öâýòåíöå âú ïëàíèíàòà òàêà ñå å ìîëèëî íà
Áîãà: “Ãîñïîäè, ïîñåùàâàé ìå ñú Ñâîÿòà ðîñà è ñú íåáåñíà-
òà Ñè ñâýòëèíà, äà ñå ðàäâà ìîåòî ìàëêî ñúðäöå íà Òâîèòý
áëàãà. Àçú, Ãîñïîäè, ùå ñå îáëè÷àìú âú íàé-õóáàâèòý ñè äðå-
õè äà ïîñðýùàìú Òâîÿòà ñâýòëèíà. Êîéòî ìèíàâà ïîêðàé ìå-
íå, àçú ùå ãî ïîçäðàâëÿâàìú âú Òâîåòî èìå.”

Ïîíåäýëíèêú, 21 àâãóñòü 1939ã.

267
 ÖÀÐÜ È ÑËÓÆÈÒÅËÜ

Íà áèëîòî íàäú ïàëàòêàòà íà Ó÷èòåëÿ

Äîáðàòà ìîëèòâà
“Áîãú å Ëþáîâü”

Ùå âçåìà äóìèòý, êîèòî Õðèñòîñú êàçâà: “Àçú ñúìú

ïûòüòú, èñòèíàòà è æèâîòúòú.”
Êàêâî ìîæå äà íàó÷èòå îòú äíåøíèÿ äåíü? Äíåøíèÿ-
òú äåíü ïîêàçâà, ÷å êîãàòî ÷îâýêú æèâýå ñàìî çà ñåáå ñè,
òàêîâà å íåãîâîòî ïîëîæåíèå, êàêòî äíåøíèÿòú äåíü. Áîãú,
Áîæåñòâåíîòî ñëúíöå íå ìîæå äà ãî îçàðÿâà. Òîé ìû÷íî ìî-
æå äà ñå îðèåíòèðà âú æèâîòà. Âñýêè åäèíú îòú âàñú ìîæå
äà ìèñëè, ÷å öýëàòà çåìÿ å îáâèòà ñú ìûãëà. Òîâà å çàáëóæ-
äåíèå. Ìîæå äà å áèëî âðåìå, êîãàòî å áèëà òàêà îáâèòà, íî
òîâà å áèëî ïðåäè ìèëèîíè ãîäèíè. Äíåøíèÿòú äåíü ïîêàç-
âà, ÷å ìíîãî íýùà âú æèâîòà íà õîðàòà èìà, êîèòî äà óñòîÿ-
âàòú. Âðåìåòî áýøå ñóõî, çåìÿòà äîñòà ñóõà è ñå íóæäàåøå
îòú äúæäú. Ìàëêèòý èçïèòàíèÿ âú æèâîòà, êîèòî äîéäàòú,
ùå áûäàòú êàòî òàçè ìúãëà. Âèå òðýáâà äà èìàòå âýðàòà íà
æèòíîòî çúðíî. Òî, êîãàòî âëýçå âú çåìÿòà ïðåçú çèìàòà, ñè
ïî÷èâà è ìèñëè êàêâî äà ïðàâè. Òî äàæå êîãàòî âàëè ñíýãú,
óïîòðýáÿâà ãî çà þðãàíú, ïî÷èâà ñè è áëàãîäàðè, ÷å èìà òà-
êúâú þðãàíú. Êîãàòî çàâàëè äúæäú íè íàé-ìàëêî íå ñå áîè
îòú äúæäà, íî ñå ðàäâà, ÷å Áîãú ðàçìåêâà ñúðäöåòî íà ñóõà-
òà ïðúñòü è ïðúñòüòà ñòàâà ëþáâåîáèëíà, íå ãî ñòèñêà. Êîãà-
òî çåìÿòà ðàçìåêíå, èçíèêâà íàãîðå, ïîê[àç]âà ñå, çàïî÷âà ïà-
êú äà ðàñòå. Êîãàòî âå÷å ñå îòñòðàíè ìúãëàòà, èçãðýå ñëúí-
öåòî, òî äàâà ïëîäîâå.
È ÷îâýêú ïðè âñè÷êèòý óñëîâèÿ íà æèâîòà òðýáâà äà
áëàãîäàðè íà Áîãà, çàùîòî âñè÷êî òóé ùå ñå ïðåâúðíå çà åä-
íî âåëèêî áëàãî âú íåãîâèÿ æèâîòú. Âú ñâýòà èìà ìíîãî ñúë-
çè, êîèòî Áîãú [å] èçáúðñàëú, èìà ìíîãî ñòðàäàíèÿ, êîèòî
Áîãú å îòñòðàíèëú, èìà ìíîãî íåñãîäè, êîèòî Áîãú å ïîäîá-

268
ðèëú. Èìà ìíîãî íåäîðàçóìåíèÿ, êîèòî Áîãú îïðàâèëú. Äà-
æå òàêèâà íåäîðàçóìåíèÿ, ÷å ÷îâýêú ïîíýêîé ïûòü ñú ñåáå
ñè ñå êàðà, íåäîâîëåíú å îòú ñåáå ñè. Íåäîâîëåíú å íýêîé
ïûòü, ÷å íå å äîñòàòú÷íî âèñîêú; íeäîâîëåíú å íýêîé ïûòü,
÷å ðûöåòý ìó íå ñû êðàñèâè. Íåäîâîëåíú å íýêîé ïûòü, ÷å
ëèöåòî ìó å ìàëêî æúëòî, ïî÷åðíýëî. Íåäîâîëåíú [å] ïîíý-
êîé ïûòü, ÷å õðàíàòà ìó íå å òàêàâà, êàêâàòî èñêà. Òîé èñêà
äà ÿäå êàòî öàðü. À êîëêî õîðà âú ñâýòà ìîãàòú äà áûäàòú
öàðå? Åä[â]à âú ñâýòà èìà ñâîáîäíè ìýñòà çà öàðå. Îêîëî
ñòîòèíà ìýñòà ìîæå äà èìà çà öàðå. Äðóãèòý êàêâî òðýáâà
äà ïðàâÿòú? Èìà åäíî âàêàíòíî ìýñòî çà öàðü, âñýêè ìîæå
äà áûäå öàðü íà ñåáå ñè. Ñåãà àçú âè ïðåïîðû÷âàìú äà ñòàíå-
òå öàðå íà ñåáå ñè. Ïúêú äà ñòàíåòå ñëóæèòåëè íà Áîãà, òîãà-
âà Áîæèåòî áëàãîñëîâåíèå ùå äîéäå âúðõó âè.

Îò÷å íàøú

Âòîðíèêú, 22 àâãóñòü 1939ã.

269
 ÒÐÈÒÝ ÍÝÙÀ

Äîáðàòà ìîëèòâà
Ìîëèòâàòà íà Öàðñòâîòî
91 ïñàëîìú
“Äóõúòú Áîæè”

Íýìà ïî-âåëèêî íýùî çà ÷îâýêà îòú äà âúçïðèåìå ïðà-

âèëíî íýùàòà, êîèòî Áîãú ïðàùà.
Ùå âçåìà ïúðâèòý äåñåòü ñòèõà îòú äåñåòàòà ãëàâà îòú
Åâàíãåëèåòî íà Èîàíà. Ùå âçåìà òèÿ äóìè, êàêòî òý ñû èçë-
ýçëè îòú Áîãà.

Ðàçìèøëåíèå

Òðè íýùà èìà âú æèâîòà, êîèòî ÷îâýêú òðýáâà äà çíàå.

Òý ñû îñíîâà, âúðõó êîÿòî âñè÷êî ìîæå äà ñå ñúãðàäè. Ëþ-
áîâüòà å, êîÿòî íîñè öåííîñòèòý íà æèâîòà. Âñè÷êèòý áëàãà
íà æèâîòà ñû ñêðèòè âú Ëþáîâüòà. Ëþáîâüòà èìà äâå ñòðà-
íè: òàìú äåòî èçëèçà, òî å äàâàíå. Áîãú å, Êîéòî äàâà Ëþ-
áîâüòà. Îòú Äóõà èçëèçà Ëþáîâüòà. Âòîðîòî å: äà ñå âúçïðè-
åìå Ëþáîâüòà - âúçïðèÿòèåòî. ×îâýøêàòà äóøà å, êîÿòî âúç-
ïðèåìà Ëþáîâüòà. Òðýáâà äà èìà íýêîé, îòú êîéòî Ëþáîâü-
òà äà äîéäå, è äà èìà íýêîé, êîèòî äà âúçïðèåìå Ëþáîâüòà.
È ñèëàòà íà ÷îâýêà ñåäè âú âúçïðèåìàíåòî íà Ëþáîâüòà. Êî-
ãàòî âúçïðèåìåøú Ëþáîâüòà, âú òåáå ùå íàñòàíå ìèðú è ðà-
äîñòü è âñè÷êèòý ïðîòèâîðå÷èÿ íà æèâîòà ùå èç÷åçíàòú. Êî-
ãàòî èç÷åçíàòú âñè÷êèòý ïðîòèâîðå÷èÿ, òè ïðàâèëíî ñè âúç-
ïðèåëú Ëþáîâüòà. Äîòîãàâà, äîêàòî íå ñå ìàõíàòú ïðîòèâî-
ðå÷èÿòà, òîâà ïîêàçâà, ÷å òè íå ñè âúçïðèåëú Ëþáîâüòà. Íå,
÷å íýìà Ëþáîâü, íî ïðè÷èíàòà òðýáâà äà òúðñèøú âú ñåáå
ñè. Íå, ÷å òè ñè âèíîâàòú. Ñòúêëàòà, êîèòî èìàòå íà âàøèòý
êûùè, ìîæå äà ñå ïîêðèÿòú ñú âëàãà, ÷å äà íå ìîæå ñâýòëè-
íàòà äà âëèçà. Ñëåäîâàòåëíî òðýáâà äà ãè èç÷èñòèòå, íå ñú

270
íýêîÿ ãðóáà êúðïà, íî ñú íýêîÿ ìíîãî äåëèêàòíà, çàùîòî àêî
òðèåòå ïðîçîðöèòý ñú ãðóáà, ïðîçîðöèòý ùå ñå ðàçâàëÿòú.
Âòîðîòî öåííî íýùî å Ìûäðîñòüòà. Òÿ íîñè öåííîñ-
òèòý íà ñâýòëèíàòà è íà çíàíèåòî. Ñâýòëèíàòà è çíàíèåòî ñû
öåííè ïî òîâà, ÷å âú òýõú ñå êðèå ñèëàòà íà ÷îâýøêèÿ æè-
âîòú.
Òðåòîòî íýùî å Èñòèíàòà. Òÿ íîñè öåííîñòèòý íà ñâî-
áîäàòà. Çíà÷è òè, çà äà âúçïðèåìåøú Èñòèíàòà, òðýáâà äà
âúçïðèåìåøú íåéíèòý öåííîñòè. Öåííîñòèòý ¢ ñåäÿòú âú ñâî-
áîäàòà. Àêî òè íå ñè ñâîáîäåíú, òè íýìàøú öåííîñòèòý íà
Èñòèíàòà. “Èñòèíàòà ùå âè íàïðàâè ñâîáîäíè.” Ñàìî ñâî-
áîäíèÿòú ÷îâýêú ìîæå äà ñå äâèæè. Ñàìî ñâîáîäíèÿòú ÷îâýêú
ìîæå äà ïðèëàãà Ëþáîâüòà. Ñàìî ñâîáîäíèÿòú ÷îâýêú ìîæå
äà ïðèëàãà ñâýòëèíàòà, çíàíèåòî. Ñàìî ñâîáîäíèÿòú ÷îâýêú
ìîæå äà æèâýå.
Ðåêîõú, âñè÷êè âèå, êîèòî ìå ñëóøàòå, òðýáâà äà ìå
ñëóøàòå ÷ðåçú çàêîíà íà Ëþáîâüòà, òðýáâà äà ìå ñëóøàòå
÷ðåçú çàêîíà íà Ìûäðîñòüòà è òðýáâà äà ìå ñëóøàòå ÷ðåçú
çàêîíà íà Èñòèíàòà. Àêî íå ñëóøàòå ïî òèÿ òðè çàêîíà, íàé-
ïúðâî âèå íýìà äà ðàçáåðåòå öåííîñòèòý, êîèòî Ëþáîâüòà
íîñè, íýìà äà ðàçáåðåòå öåííîñòèòý, êîèòî Ìûäðîñòüòà íî-
ñè, íýìà äà ðàçáåðåòå öåííîñòèòý, êîèòî Èñòèíàòà íîñè.
Âñýêè åäèíú îòú âàñú ìîæå äà ïðîèçíåñå äóìàòà Èñòèíà,
ìîæå äà ïðîèçíåñåòå äóìàòà Ìûäðîñòü è äóìàòà Ëþáîâü
ìîæå äà ïðîèçíàñÿòå. Íî âñýêî ïðîèçíîøåíèå ñè èìà åäèíú
âûòðåøåíú ñìèñúëú. Âñýêè ìîæå äà ïýå, íî êàêâà ãðàìàäíà
ðàçëèêà èìà ìåæäó åäèíú äîáúðú ïýâåöú è åäèíú îáèêíî-
âåíú ïýâåöú. Êàêâà ãðàìàäíà ðàçëèêà èìà ìåæäó åäèíú ãå-
íèàëåíú õóäîæíèêú è åäèíú îáèêíîâåíú õóäîæíèêú. Êàêâà
ãðàìàäíà ðàçëèêà ñûùåñòâóâà ìåæäó åäèíú ãåíèàëåíú ãîâî-
ðèòåëú è åäèíú îáèêíîâåíú ãîâîðèòåëú. Îáèêíîâåíèòý ãî-
âîðèòåëè âú ñâýòà ñàìî ïðàõú äèãàòú. Òý, êàòî âëýçàòú âú
ñâýòà, ïúëíÿòú ñàìî ñú ïðàõú è êàëü. Õóáàâî íýùî å ïðà-
õúòú, ïîíåæå ñëåäú òîçè ïðàõú èäàòú äúæäîâíèòý êàïêè.
Ñëåäú êàòî ñû ïàäíàëè äúæäîâíèòý êàïêè, èäå êàëüòà. Êîé-
òî å ãåíèàëåíú ìàéñòîðú, òðýáâà äà äîéäå è äà íàïðàâè ãðúí-

271
öè îòú òàçè êàëü. Àêî âèå òîçè ïðàõú íå ìîæå äà ãî âïðåãíå-
òå äà íàïðàâèòå äúæäîâíèòý êàïêè è àêî îòú êàëüòà íå ìîæå
äà íàïðàâèòå ãðúíöè, âèå íå ñòå ãåíèàëåíú ìàéñòîðú. Íýêîé
ïûòü âèå êàçâàòå: “Îáè÷àøú ëè ìå?” Êàëüòà îáè÷à ñàìî ãå-
íèàëíèòý ãðúí÷àðè, êîèòî ïðàâÿòú õóáàâè ñúñûäè îòú êàëü-
òà. Ïðàõúòú îáè÷à ñàìî ãåíèàëíèòý ãðúí÷àðè, êîèòî ìîãàòú
îòú òýçè ðàçïðúñíàòèòý ìàëêè ÷àñòèöè ìîãàòú äà ãè ñúáå-
ðàòú íà åäíî ìýñòî è äà íàïðàâÿòú âîäíèòý êàïêè, äà ãè èçï-
ðàòÿòú ïî âñè÷êèòý ìàëêè ðàñòåíèÿ, öâýòåíöà, äà ãè ïîëýÿòú.
Êîãàòî ñòðàäàòå, òðýáâà äà çíàåòå, ÷å âèå ñòå îáèêíî-
âåíè õîðà, êîèòî äèãàòå ñàìî ïðàõú è êàëü. Íå å ëîøî òîâà,
íî ñòå îáèêíîâåíè õîðà. Àêî îòú îíçè ìàòåðèàëú, êîéòî Áîãú
âè å äàëú, àêî âèå îòú íåãî íå ìîæå äà íàïðàâèòå, äà èçâàåòå
åäíà ñâýòëà ìèñúëü, àêî îòú òàçè êàëü íå ìîæå äà èçâàäèòå
ñâýòëè ÷óâñòâà, àêî îòú òàçè êàëü íå ìîæå äà èçâàåòå åäíà
ñâýòëà ïîñòûïêà, âèå ñïàäàòå êúìú îáèêíîâåíèòý õîðà âú
ñâýòà. Àçú ãîâîðÿ ñåãà íå íà ÷îâýøêè åçèêú.
Êàçâàòå: “Àçú ñúìú äîáúðú ÷îâýêú.” Çà ìåíå äîáðèíà-
òà íå ñåäè âú âðåìåòî. Òÿ å èçâúíú âðåìåòî. Ëþáîâüòà äåéñ-
òâóâà èçâúíú âðåìåòî, ïîñëåäñòâèÿòà îñòàâàòú âú âðåìåòî.
Òóé, êîåòî îñòàâà âú âðåìåòî, òî å âå÷å ïðîÿâåíîòî. Àêî èñ-
êàøú äà çíàåøú îíîâà íåïðîÿâåíîòî, òî îñòàâà èçâúíú âðå-
ìåòî. Ëþáîâüòà âèíàãè ñå ïðîÿâÿâà èçâúíú âðåìåòî. Íî òóé,
êîåòî ñå ïðîÿâÿâà èçâúíú âðåìåòî, òî å âý÷íî. Òî êàòî ñå
ïðîÿâè, òî ïðåáûäâà âñýêîãà. Ïðîÿâåíîòî íå ïðåáûäâà âñýêî-
ãà. Çàïðèìýðú àêî âèå âå÷åðíî âðåìå ñòå âú åäèíú ñàëîíú,
èìàòå åäíî ïðåäñòàâëåíèå, åäíî êèíî, ïðåäñòàâÿòú ñå íýêàêâè
äâèæåíèÿ, íýêàêâè ïëàíèíñêè ìýñòíîñòè. Äîòîãàâà, äîêàòî
ñâýòëèíàòà ôóíêöèîíèðà âú òîçè ñàëîíú, âèå âèæäàòå èçîá-
ðàæåíèåòî, êîãàòî ñâýòëèíàòà ïðåñòàíå, âåäíàãà âñè÷êî èç-
÷åçâà. Òîãàâà âèå íå ñòå âú ñâýòà íà ðåàëíîñòèòý, âèå ñòå âú
ñâýòà íà ñýíêèòý, äåòî íýùàòà èçïàäàòú. Çíà÷è èìà åäèíú
æèâîòú íà ñýíêèòý. Òè ñè ùàñòëèâú, íî âú åäèíú ìîìåíòú
âñè÷êîòî òâîå ùàñòèå èç÷åçâà. Òè ñè ñå âëþáèëú, íî âú åäèíú
ìîìåíòú âñè÷êàòà òâîÿ ëþáîâü èç÷åçâà. Ëþáîâü, êîÿòî èç-
÷åçâà, òÿ íå íîñè öåííîñòèòý íà æèâîòà. Çíàíèå, êîåòî èç-
÷åçâà, òî íå íîñè öåííîñòèòý íà æèâîòà. Ñâîáîäà, êîÿòî èç-

272
÷åçâà, òÿ íå íîñè öåííîñòèòý íà Èñòèíàòà. Îíîâà, êîåòî èç-
÷åçâà, òî [íå] íîñè öåííîñòè. Âú Èñòèíàòà íýìà êîìåíòà-
ðèè, âú çíàíèåòî íýìà êîìåíòàðèè, âú Ëþáîâüòà íýìà êî-
ìåíòàðèè. Âú ñýíêèòý èìà êîìåíòàðèè, êîëêîòî èñêàòå. Ìî-
æå äà ãîâîðèòå, ÷å ëþáîâüòà å èäåàëíà èëè îáèêíîâåíà ëþ-
áîâü. Èäåéíàòà ëþáîâü íèêîãà íå ïðåñòàâà, íå ñå èçìýíÿ, òÿ
ïîñòîÿííî ðàñòå è ñå óñèëâà. Èäåéíàòà ëþáîâü îáãðúùà âñè÷-
êè ñûùåñòâà, êîèòî Áîãú å ñúçäàëú. Àçú ñåãà íå ãîâîðÿ çà
íýùà, êîèòî Áîãú íå å ñúçäàëú. Èìà ìíîãî ðàáîòè, êîèòî
Áîãú íå å ñúçäàëú. Àçú ãîâîðÿ çà îíîâà, êîåòî Áîãú å ñúç-
äàëú. Ðåàëíè ñû íýùàòà, êîèòî Áîãú å ñúçäàëú. Âñè÷êèòý
íýùà, êîèòî Áîãú íå å ñúçäàëú, òîâà ñû ñýíêà, îòðàæåíèå íà
îíîâà, êîåòî Áîãú å ñúçäàëú.
Ñëåäîâàòåëíî òóðåòå âú ñåáå ñè Ëþáîâüòà. Èìà íýùà,
êîèòî âèå ñòå ñúçäàëè, âàøåòî ðàçáèðàíå. Èìà íýùà, êîèòî
Áîãú å ñúçäàëú. Öåííîòî å îíîâà, êîåòî Áîãú å ñúçäàëú âú
âàñú. Êîå å öåííîòî âú âàñú? Öåííîòî å âàøèÿòú äóõú. Êîå å
öåííîòî âú âàñú? Öåííîòî å âàøàòà äóøà. Êîå å öåííîòî âú
âàñú? Öåííîòî å âàøèÿòú óìú. Êîå å öåííîòî âú âàñú? Öåí-
íîòî å âàøåòî ñúðäöå. Êîå å öåííîòî? Öåííîòî å âàøåòî
òýëî, âú êîåòî ñåãà æèâýåòå. Âñè÷êèòý íåùà, êîèòî Áîãú å
ñúçäàëú, òîâà ñû ðåàëíèòý íýùà, òý âèíàãè îñòàâàòú è âú
òýõú ñåäè âàøåòî âý÷íî áëàãî.
Âèå åäâà ñåãà èçó÷àâàòå åçèêà íà âàøåòî ñúðäöå. Êîë-
êî ìû÷íî å ÷îâýêú äà ãîâîðè åçèêà íà ñúðäöåòî ñè. Ìîæå äà
ïèòàòå: “Îáè÷àøú ëè ìå òè?” Ðåêîõú: “Îáè÷àìú òå.” Êàçâà:
“Èñòèíà ëè ìè êàçâàøú?” - “Êàêâî ùå ìå ïèòà?” Êàçâà ìè
ïýâåöúòú: “Ùå ïîïýÿ.” Ïýå ìè òîé. Àçú ïèòàìú: “Ïðàâèëíî
ëè ìè ïýåøú?” Ùîìú ãî ïèòàìú, àçú ñúìú ãëóõú. Ïèòàìú ãî:
“Òè ïýåøú ëè òúé êàêòî òðýáâà?” Ùîìú ãî ïèòàìú, çíà÷è
àçú ñúìú ãëóõú. Óõîòî ìè òðýáâà äà çíàå, íå òðýáâà äà ïèòà-
ìú. Êîãàòî ïýâåöúòú ïýå, óõîòî, êîåòî ñëóøà, çíàå ïýâåöú-
òú ïýå ëè õóáàâî. Óõîòî ñõâàùà åçèêà íà ïýâåöà. Êàòî òóðè-
øú äýñíîòî óõî èëè ëýâîòî óõî èëè àêî ñëóøàøú ñú äâåòý
óøè, ìîæå äà ñõâàíåøú ïýåíåòî è òè ðàçáèðàøú. Ïýâåöà
íýìà äà ãî ïèòàøú. Ùå ìó êàæåøú: “Ìíîãî äîáðå ïýåøú.”
Êîãàòî ïýâåöúòú ïýå íà ëýâîòî óõî, òî îçíà÷àâà, ÷å òîé òå

273
îáè÷à, äàâà òè íýùî â æèâîòà. Êîãàòî ïýâåöúòú ïýå âú äýñíî-
òî óõî, òîé ùå âíåñå âú òåáå ñâýòëèíà è çíàíèå. Àêî åäèíú
ïýâåöú íå âíàñÿ åäíîâðåìåííî âú ëýâîòî óõî Ëþáîâü è öåí-
íîñòèòý íà æèâîòà, ñìèñúëú íà æèâîòà è ïðåçú äýñíîòî óõî,
àêî ïýâåöúòú íå âíàñÿ ñâýòëèíà è çíàíèåòî íà Ìûäðîñòüòà,
òîé íå å ïýâåöú. Àêî àçú íå ìîãà ïðåçú ëýâîòî óõî äà âúçï-
ðèåìà òóé, êîåòî ïýâåöúòú ïýå, àçú íå ñúìú ðàçáðàëú Ëþ-
áîâüòà è àêî ìè ïýå ïðåçú äýñíîòî óõî è àçú íå ìîãà äà âúç-
ïðèåìà ñâýòëèíàòà, êàêòî òîé, àçú íå ñúìú âúçïðèåëú ñâýòëè-
íàòà è çíàíèåòî íà Ìûäðîñòüòà.
Ñåãà àçú ãîâîðÿ çà Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Êîãàòî õîðàòà
ãîâîðÿòú, àçú ðàçáèðàìú, å ãîâîðúòú å íàé-âåëèêîòî íýùî
âú ñâýòà. Ñëåäú ãîâîðà èäå ïýíèåòî, ìóçèêàòà íà æèâîòà.
Ìóçèêàòà å âý÷íà è òÿ ïîêàçâà, ÷å òè ïðàâèëíî ñè ðàçáðàëú.
Òàìú, äåòî èìà ìóçèêà, òàìú Áîãú ãîâîðè, òàìú, äåòî íýìà
ìóçèêà, íå å Áîãú. Òàìú, äåòî èìà ãîâîðú âú ïúëíèÿ ñìèñú-
ëú, Áîãú ãîâîðè. Áîãú å, Êîéòî ãîâîðè âú ñâýòà è Áîãú å,
Êîéòî âíàñÿ õàðìîíèÿ, âåëèêàòà ïýñåíü íà æèâîòà. Ñåãà àêî
áýõà âàøèòý óøè îòâîðåíè, ùýõòå äà ÷óåòå ãëàñà íà àíãå-
ëèòý, êîèòî ïýÿòú ïýñåíüòà íà Ëþáîâüòà. Òý ïýÿòú è êàçâà-
òú: “Î, ÷îâýöè, êîèòî ñòå ñúçäàäåíè ïî îáðàçú ïîäîáèå íà
Áîãà, ñëóøàéòå ãëàñà íà âàøèÿ òâîðåöú, ñëóøàéòå ãëàñà íà
âàøèÿ áàùà, êîéòî äíåñú ãîâîðè. Ñëóøàéòå Ãî, êàêòî íèå
Ãî ñëóøàìå. Âúðøåòå âîëÿòà Ìó, êàêòî íèå ÿ âúðøèìú. Òî-
âà å ñìèñúëúòú íà æèâîòà íà áåçñìúðòèåòî.” Åòî ïýñåíüòà
íà àíãåëèòý, êîèòî ïýÿòú ñåãà.
Êàçâà Õðèñòîñú: “Àçú ñúìú âðàòàòà.” Òàçè âðàòà òîâà
å Ëþáîâüòà. Ïðèåìíàòà ñòàÿ òîâà å ñâýòëèíàòà è çíàíèåòî.
Ñòàÿòà, âú êîÿòî âèå ùå ñå çàïîçíàåòå ñú Îíçè, Êîéòî ñúç-
äàëú ñâýòà, òî å ñòàÿòà íà Èñòèíàòà, òàìú å ñâîáîäàòà. Äà
áûäå ÷îâýêú ñâîáîäåíú, òî çíà÷è äà ñå çàïîçíàå ñú Áîãà. Äà
îáè÷à ÷îâýêú, çíà÷è äà å âúçïðèåëú Áîæèÿ æèâîòú. Çà äà ïîç-
íàâà Áîãà, òðýáâà äà å âúçïðèåëú ñâýòëèíàòà è çíàíèåòî, êî-
åòî å èçëýçëî èçú Áîãà.
Ðåêîõú, îñâîáîäåòå ñå îòú âàøèòý îáèêíîâåíè ãîâî-
ðèòåëè. Îñâîáîäåòå ñå îòú âàøèòý îáèêíîâåíè ïýâöè. Îñâî-
áîäåòå ñè îòú âàøèòý îáèêíîâåíè áúðáîðêîâöè çà ñâîáîäà-

274
òà, êîèòî äèãàòú ïðàõú. Âú Èñòèíàòà ÷îâýêú ñòàâà ñèëåíú,
ñâîáîäåíú, ñòàâà øèðîêú, âú Èñòèíàòà òîé âñè÷êî ìîæå äà
íàïðàâè. Âú Ìûäðîñòüòà ÷îâýêú ñòàâà ñèëåíú, âñåñèëåíú. Çíà-
íèåòî å, êîåòî äàâà ñèëà. À âú Ëþáîâüòà òîé ïðèäîáèâà ùàñ-
òèåòî, ïðèäîáèâà áëàæåíñòâîòî, ñìèñúëà íà æèâîòà è âñè÷-
êèòý ñòðàäàíèÿ ñå ñòîïÿâàòú. Âñè÷êèòý ñòðàäàíèÿ ñå ñòîïÿ-
âàòú è îòú òèÿ ñòðàäàíèÿ èçëèçà ðàäîñòü è âåñåëèå íà ÷îâý-
øêàòà äóøà. Ëþáîâüòà å, êîÿòî ïðåâðúùà íåñãîäèòý íà æè-
âîòà è âñè÷êèòý ñòðàäàíèÿ íà ðàäîñòè. È àçú âèæäàìú, ÷å
âèå ñåãà êàòî ìàëêèòý äåöà, çàïî÷âàòå äà ÷óâñòâóâàòå ðà-
äîñòü, çàïî÷âàòú äà ïîíèêâàòú ìàëêèòý öâýòåíöà òóêú òàìú.
Îíýçè èçâîð÷åòà çàïî÷âàòú äà èçëèçàòú, ïòè÷êèòý ïýÿòú è
âèå ñå âñëóøâàòå. Òàìú äàëå÷å íà õîðèçîíòà ñå âèæäà Áî-
æåñòâåíîòî ñëúíöå âå÷å íà èçãðýâàíå. Îíçè ïúðâèÿòú ëû÷ú,
òîé å ëû÷ú íà Áîæåñòâåíàòà Ëþáîâü. Ëû÷úòú íà öåíòúðà å
ëû÷úòú íà Áîæåñòâåíàòà Ìûäðîñòü. È òèÿ äâàòà ëû÷à, êîèòî
âëèçàòú, êàòî ñå ñúåäèíÿòú, îáðàçóâàòú Áîæèÿòú ëû÷ú íà Èñ-
òèíàòà è íà Ñâîáîäàòà.
Ñåãà âè ïîæåëàâàìú Áîæèÿòà Ëþáîâü äà ñå ñúåäèíè âú
âàøåòî ñúðäöå è Áîæèÿòà Ìûäðîñòü êàòî ñå ñúåäèíÿòú âú
âàøèÿ óìú è òèÿ äâà ëû÷à êàòî ñå ñúåäèíÿòú äà îáðàçóâàòú è
äà âè äàäàòú Áîæåñòâåíàòà Ñâîáîäà, âú êîÿòî ùå ñå èçÿâè
âàøàòà ñèëà. Ùå ïî÷óâñòâóâàòå áëàãàòà, êîèòî çà áûäåùå
ùå âè òðýáâàòú. Âñè÷êè òðýáâà äà èìàòå èçîáèëåíú æèâîòú.
Âñè÷êè òðýáâà äà èìàòå èçîáèëíî çíàíèå è èçîáèëíà ñâîáî-
äà. Òîçè æèâîòú, òîâà çíàíèå è òàçè ñâîáîäà [äà ïîñâåòèòå]
âú ñëóæåíèå íà Áîãà, Îíçè, Êîéòî íè å äàëú âñè÷êî. Íå ÷à-
êàéòå, êàêâî ùå ñòàíå ñú ñâýòà. Îòú òîçè ñâýòú ùå èçëýçå
åäèíú îòëè÷åíú ñâýòú. Îòú ÿéöåòî, êîåòî å ïîäú êâà÷êàòà,
òóé ÿéöå îòâúíú ùå ñå ðàçâàëè, íî ùå èçëýçå íýùî îòú íåãî,
ùå èçëýçå åäíî ïèëå, åäèíú ïýòåëú, êîéòî ùå ïýå è ùå ïî-
êàçâà êîãà Ñëúíöåòî ùå èçãðýâà. Áûäåùèÿòú ñâýòú ùå áûäå
ñâýòú íà áðàòñòâî è ñâîáîäà. Áûäåùèÿòú ñâýòú ùå áûäå ñâýòú
íà Ëþáîâü. Áûäåùèÿòú ñâýòú ùå áûäå ñâýòú íà ðàçáèðàòåë-
ñòâî. Íýìà êàêâî äà ñå ïðèìèðÿâàìå.
Ñåãà ïðèëîæåòå âàøèòý ñèëè. Ïîíåæå âñè÷êè ñå íàìè-
ðàòå âú åäíî èçïèòàíèå. Âàñú âè èçïèòâàòú. Ïðåäñòàâåòå ñè

275
ñåãà, ÷å âú åäíà ñòàÿ ñå íàìèðàòú ñòî äóøè, õîðà íà ðàçíè
âúçðàñòè, åäíè íà ïåòü ãîäèíè, äðóãè íà 10, 15, 20, 30, íàé-
ïîñëå èìà è íà 120 ãîäèíè. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å íà òèÿ õîðà
èìú ñå äàâàòú äðåõè, ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å èìú äàâàòú åäíî
ìàëêî ïàëòåíöå çà íàé-ìàëêîòî äåòå, ïîñëå è çà ïî-ãîëýìèòý.
Àêî âúçðàñòíèÿòú âçåìå äðåõàòà íà ìàëêîòî ïåòü ãîäèøíî
äåòå, êàêâî ùå ñå ïîëçóâà îòú òàÿ äåòèíñêà äðåõà? Òàçè äðå-
õà å çà äðóãèãî îòú ñàëîíà. Âàñú ÷åñòî âè ãëåäàìú, âçåìåòå
åäíà äðåõà íà äåòåòî, òóðèòå ÿ âú âàøèÿ äîëàïú è ÷àêàòå äà
íàïðàâèòå íýêàêúâú ïàçàðëúêú. Èçïðàòåòå äðåõàòà íà íåé-
íîòî ìýñòîíàçíà÷åíèå. Òóé äåòå ÿ ÷àêà. Êîãàòî äîéäå ñòàðà-
òà äðåõà, ÷å ÿ äàäåòå íà ìàëêîòî äåòå, òî ùå êàæå: “Òàçè
äðåõà íå å çà ìåíå, à çà ñòàðèÿ.” Ñòàðèòý äðåõè äà èäàòú ïðè
ñòàðèòý. Âúçðàñòíèòý äðåõè äà èäàòú ïðè âúçðàñòíèòý è äåò-
ñêèòý äðåõè äà èäàòú ïðè äåöàòà. Âñýêà ìèñúëü, âñýêî ÷óâñ-
òâî è âñýêà ïîñòûïêà ñïîðåä ñâîÿòà ôîðìà äà èäå íà ñâîåòî
ìýñòîíàçíà÷åíèå.
Ñòðàäàíèÿòà íà çåìÿòà ïðîèçòè÷àòú îòú òîâà, ÷å íèå
âçèìàìå îíèÿ Áîæèè áëàãà, êîèòî íå ñû çàðàäè íàñú. Áîæèèòý
áëàãà ùå äîéäàòú ïðè òåáå è òè ùå ãè èçïðàòèøú. Çà òåáå
Áîæèåòî áëàãî ùå äîéäå íàé-ïîñëå. Ïî òîâà ñå ïîçíàâà. Âú
åäíî óãîùåíèå èñêàøú äà çàâçåìåøú ïúðâî ìýñòî. Òè íå ñè
ðàçáðàëú Áîæèÿ çàêîíú. Ïðè Áîãà òè ùå çàâçåìåøú ïîñëåä-
íîòî ìýñòî è êàòî äîéäå Áîãú, ùå òè äàäå ìýñòîòî, êîåòî å
ïðåäíàçíà÷åíî çà òåáå. Òâîÿòú äóõú, òâîÿòà äóøà, òâîÿòú
óìú, òâîåòî ñúðäöå îïðåäýëÿòú òâîåòî ìýñòî âú ñâýòà. Êàê-
âîòî å òâîåòî ñúðäöå è êàêâàòî å òâîÿòà äóøà, êàêúâòî å òâî-
ÿòú óìú è êàêúâòî å òâîÿòú [äóõú], òàêîâà ùå áûäå è òâîåòî
ïðåäíàçíà÷åíèå âú ñâýòà. Ðàäâàéòå ñå, ÷å å òàêà. Îíîâà, êîå-
òî Áîãú âè å äàëú ïî òîçè íà÷èíú, íèêîé íå å âå÷å âú ñèëà äà
âè ãî îòíåìå. Ñàìî êîãàòî âàøåòî ñúðäöå ñå ïîñòàâè íà ñâî-
åòî ìýñòî, ñàìî êîãàòî âàøèÿòú óìú ñå ïîñòàâè íà ìýñòî,
ñàìî êîãàòî âàøàòà äóøà ñå ïîñòàâè íà ìýñòî è ñàìî êîãàòî
âàøèÿòú äóõú ñå ïîñòàâè íà ìýñòî, âèå òîãàâà ùå ïîçíàåòå
Áîãà, Òîé ùå âè ãîâîðè. Òîé ùå âè ïîñåòè òîãàâà. Áîãú ïîñå-
ùàâà ñàìî îíèÿ, íà êîèòî ñúðäöåòî å íà òýõíîòî ìýñòî. Òîé
ãè ïîñåùàâà ïî äðóãú íà÷èíú, íî ùå èìàòå ñòðàäàíèÿ. Àêî

276
èñêàòå Áîãú äà âè ïîñåòè è äà èìàòå ðàäîñòü, âàøåòî ñúðäöå
òðýáâà äà áûäå íà ìýñòî, íà ðàáîòà.
Òóé ñúðäöå, êîåòî å âú âàñú, êàêâà ãðàìàäíà ðàáîòà
âúðøè, òî òðýáâà äà èçïðàùà êðúâüòà. Íî òàçè êðúâü òî íå
çàäúðæà çà ñåáå ñè, òàçè êðúâü èçïðàùà ïî öýëîòî òýëî, çà äà
ìîæå âñè÷êè áåçáðîéíè æèòåëè íà òâîåòî òýëî äà ïðèåìàòú
ñâîÿòà õðàíà è äà áëàãîäàðÿòú íà Áîãà. È âàøèÿòú óìú òðýáâà
äà èçïðàòè ìèñëèòý, äà èçïðàòè õðàíà çà ìèñúëüòà íà âñè÷-
êèòý æèòåëè. Óìúòú èìà ñâîå ïðåäíàçíà÷åíèå. Èñòèíàòà è
òÿ èìà ïðåäíàçíà÷åíèå âú âàøèÿ ñâýòú, äà îñâîáîäè âñýêà
åäíà êëåòêà âú ÷îâýøêàòà äóøà. Çàùîòî âú âñýêà êëåòêà âú
òýëîòî ñåäè åäíà ìàëêà äóøà, êîÿòî çà áûäåùå ùå áûäå òà-
êà âåëèêà, êàêòî âèå ñòå âåëèêè. Òà ðåêîõú, âèå òðýáâà äà
îñâîáîäèòå âñè÷êè îíèÿ äóøè, êîèòî æèâýÿòú è ðàáîòÿòú âú
âàñú, òý äà ïîçíàÿòú, ÷å èìàòú åäèíú ãîñïîäàðü, êîéòî å ãå-
íèàëåíú, êîéòî ìèñëè çà òýõíàòà ñâîáîäà. Êàêâîòî å Áîãú
çàðàäè íàñú, Êîéòî òúðñè íàøåòî áëàãî, òàêîâà òðýáâà äà
áûäå íàøåòî ïîâåäåíèå ñïðÿìî ñåáå ñè, äà îñâîáîäèìú äîá-
ðîòî âûòðå. Äîáðîòî âûòðå òðýáâà äà ñå ïðàâè. Âñè÷êèòý
îíèÿ æèòåëè, êîèòî ñû íåäîâîëíè âûòðå âú íàñú, òðýáâà äà
ãè íàïðàâèìú äîâîëíè, äà ãè ïðåâúçïèòàìå, ÷å åäèíú äåíü äà
íè ïðèçíàÿòú çà ãîñïîäàðè. Ñåãà ïîëîâèíàòà æèòåëè íå íè
ïðèçíàâàòú. Òý êàçâàòú: “Íýìà ãî ãîñïîäàðüòú, òóêú öàðè
åäíà àíàðõèÿ. Êîé ÿäå è êîé ïëàùà, íå ñå çíàå.
“Àçú ñúìú âðàòàòà.” Òîâà å Ëþáîâüòà. Ïðåçú òàçè âðà-
òà àêî âëýçå íýêîé, ùå âëýçå, ùå èçëýçå è ï-øà ùå íàìýðè.
Ï-øàòà òîâà å Áîæåñòâåíàòà Ìûäðîñòü, áëàãàòà, êîèòî ñû
ñúçäàäåíè. Âèå äíåñú ñòå ñå ñúáðàëè. Êîé âè å ñúáðàëú? -
Ñúáðàëè ñû âè âàøèòý ñúðäöà, ñúáðàëè ñû âè âàøèòý óìîâå,
ñúáðàëè ñû âè âàøèòý äóøè, ñúáðàëè ñû âè âàøèòý äóõîâå.
Âñè÷êèòý ñúðäöà, âñè÷êèòý óìîâå, âñèêèòý äóøè, âñè÷êèòý
äóõîâå Áîãú ãè å ñúçäàëú è ñúáðàëú âú ñâýòà. Ùîìú ñìå ñúá-
ðàíè îòú íàøèòý ñúðäöà, ùîìú ñìå ñúáðàíè îòú íàøèòý óìî-
âå, ùîìú ñòå ñúáðàíè îòú íàøèòý äóøè, ùîìú ñìå ñúáðàíè
îòú íàøèòý äóõîâå, òîãàâà Áîãú å ñú íàñú.
Æåëàÿ âè äíåñú äà âèäèòå Áîæèåòî ïðèñûòñòâèå âú
ñâýòà è äà íàïðàâèòå òóé, êîåòî äîñåãà íå ñòå íàïðàâèëè: äà

277
âúçêðúñèòå ìúðòâèòý, äà ïðîñâåòèòå íåâåæèòý, äà îñâîáî-
äèòå ðîáèòý è äà ãè íàïðàâèòå ñâîáîäíè. Òîâà å Áîæèåòî
ïðèñûòñòâèå. Îñâîáîäåòå âàøåòî ñúðäöå, îñâîáîäåòå âàøèÿ
óìú, îñâîáîäåòå âàøàòà äóøà, îñâîáîäåòå âàøèÿ äóõú è ñòà-
íåòå ñëóæèòåëè íà Ãîñïîäà, Êîéòî äíåñú âè ãîâîðè.

Îò÷å íàøú

Êîéòî ñåãà íå ìîæå äà íàïðàâè òîâà, íåêà îñòàâè Ãîñ-

ïîäü âú íåãî äà íàïðàâè òîâà, êîåòî òîé íå ìîæå äà íàïðàâè.

Áåñåäà, äúðæàíà íà ïúðâèÿ äåíü íà ñúáîðà

ñûáîòà 26 àâãóñòü 1939 ã.
Èçãðýâú

278
 ÇÀÏÀËÊÀÒÀ ÍÀ ÑÂÅÙÅÍÈß ÎÃÚÍÜ

Âðåìåòî òèõî è ìåêî.Íåáåòî ïðîøàðåíî ñú

ëåêè îáëàöè òóêú-òàìå. 5.30 ÷àñà ñóòðèíòà.

Äîáðàòà ìîëèòâà
Ìîëèòâàòà íà Öàðñòâîòî
91 ïñàëîìú
“Áîãú å Ëþáîâú”
Ùå âè ïðî÷åòà ïúðâèòý 10 ñòèõà îòú 12 ãëàâà îòú Åâàí-
ãåëèåòî íà Ëóêà.
Ðàçìèøëåíèå
Èìà åäíî íà÷àëî âú ñâýòà. Òîâà íà÷àëî ãî íàðè÷àòú
Ëþáîâü. Èìà åäíî èçÿâëåíèå âú ñâýòà. Òîâà õîðàòà íàðè-
÷àòú Ìûäðîñòü. Èìà åäíî îñâîáîæäåíèå âú ñâýòà, ñïàñåíèå.
Òîâà íàðè÷àòú Èñòèíà. Òîâà ñû äóìè. ×îâýêú òðýáâà äúëãî
âðåìå äà å ó÷èëú, çà äà ðàçáåðå òýõíèÿ âûòðåøåíú ñìèñúëú.
Ëþáîâüòà áåçú ñâåùåíèÿ îãúíü íå ìîæå äà ñå ðàçáåðå. Âú
äðåâíèòý âðåìåíà å èìàëî ó÷èëèùå, äåòî ñå å ó÷èëî çà ñâå-
ùåíèÿ îãúíü. Îãúíü, êîéòî ïîñòîÿííî å ãîðýëú. Òî å âúíø-
íàòà ñòðàíà. È âñè÷êè õîðà ñû èñêàëè äà çíàÿòú êàêâî íýùî
å ñâåùåíèÿ îãúíü. Òý ñû ãî òúðñèëè âú ñâåòèëèùåòî íà õðà-
ìà - îòâúíú. À ïúêú ñâåùåíèÿ îãúíü âñýêîãà ãî èìà âú âàøå-
òî ñúðäöå. È îíýçè, êîèòî íå ñû èçó÷èëè çàêîíà íà ñâåùåíèÿ
îãúíü, ìíîãî ñòðàäàíèÿ ñû ïðåìèíàëè. À ïúêú îíýçè, êîèòî
ñû èçó÷èëè çàêîíà íà ñâåùåíèÿ îãúíü, íà òýõú ñû äîøëè ìíî-
ãî ðàäîñòè. Ùå âè ïðî÷åòà îòú êíèãàòà “Ó÷èòåëÿòú ãîâîðè”
çà ñâåùåíèÿ îãúíü. (Ïðî÷åòå ñå îòú òàÿ êíèãà ñòð.138
îòú íà÷àëî äî íîâèÿ ðåäú: “È âñè÷êè…”)
Òîçè îãúíü å áèëú îòú íàé-ñèëíèòý îðûæèÿ íà òåçè,
êîèòî èäàòú îòú Áîãà. (Ïðîäúëæè ñå ÷åòåíåòî äî ïîñëåä-
íèÿ íîâú ðåäú íà ñûùàòà ñòðàíèöà.) Òîé èçïúëâà öýëîòî
ïðîñòðàíñòâî. È òî ðàâíîìýðíî. Òîé å ñêðèòú. Íå íýêûäå äà
å ïî-ñèëåíú, à íýêûäå ïî-ñëàáú. (Ó÷èòåëüòú ïðîäúëæè ÷å-
òåíåòî äî êðàÿ íà òàÿ ãëàâà.) ×îâýêú ìîæå äà çíàå âñè÷êè
òåîðèè, êîèòî äíåñú ñûùåñòâóâàòú âú ìóçèêàòà. Ìîæå äà

279
çíàå, êàêú ñû ïîñòðîåíè èçâýñòíè íîòè, êàêâè îòíîøåíèÿ èìà
ìåæäó òîíîâåòý. Òîâà å ñàìî òåîðèÿ. Íàêàðàéòå òîçè, êîéòî
ãîâîðè òàçè òåîðèÿ äà ïýå. Õóáàâè ñû õèïîòåçèòý, õóáàâè
ñû òåîðèèòý, õóáàâà å íàóêàòà, õóáàâî å ïðèëîæåíèåòî, õó-
áàâà å ðàáîòàòà. Âñè÷êè òýçè ðàáîòè ñû õóáàâè, íî äà çíàå
÷îâýêú äà ïýå áåçú ïîãðýøêà, òîâà å íàé-õóáàâî.
Ñåãà ìíîçèíà ñòå îòñêà÷àëè îòú îãúíÿ, êîãàòî ñå ïðèá-
ëèæèòå äî íåãî. Êàòî ñå çàïàëè åäíà ñâåùü, äåòåòî íàé-ïúð-
âî èñêà äà ïîáóòíå òîçè ïëàìúêú. Ó áúëãàðèòý ìàéêàòà ùå
ìó êàæå: “Ãø!” Äåòåòî íå ðàçáèðà òàçè, ïúðâàòà äóìà - ”ãø”.
Òàÿ äóìà å âàòàíñêà. Òÿ çíà÷è íà âàòàíñêè íýùî, êîåòî íå
ðàçáèðàòú. Òîâà çíà÷è: Ïðîó÷è íýùàòà äîáðå è òîãàçú ãè
ïèïàé. Íå ãè ïèïàé, çà äà ñå íàó÷èøú. Çàùîòî àêî ãè ïèï-
íåøú, ùå ñå ñëó÷è òîâà, êîåòî íèêîãà íå ñè óñýùàëú è íå ñè
÷óâàëú. Ìàéêàòà êàçâà: “Ãø”, à ïúêú äåòåòî ìèñëè, ÷å ìó
êàçâàòú: “Äðúæú!” Òðè ïûòè êàòî áóòíå äåòåòî, ÷åñòî “Ãø”,
òî ïî÷âà äà ðàçáèðà è íå áóòà. È íà âàñú íà âàòàíñêè åçèêú
âè êàçâàòú ÷åñòî “Ãø”. È àêî âèå íå ïîñëóøàòå òîçè ãëàñú íà
“Ãø”, âåäíàãà ùå èìàòå îïèòíîñòüòà, êîÿòî âñè÷êè èìàòå
êàòî äåöà. Âñýêî ñòðàäàíèå íå å íèùî äðóãî îñâåíú, ÷å ñòå
áóòíàëè åäíà çàïàëåíà ñâýùü. Åäíà ñâýùü êàòî ãîðè, òÿ ãî-
âîðè. Íî ìíîçèíà íå ðàçáèðàòú åçèêà íà ïëàìúêà. Íýìà ïî-
äîáúðú åçèêú îòú åçèêà íà ñâýòëèíàòà. Êîãàòî èäâà ñâýòëèíà-
òà, òîâà å åäíà ãîðÿùà ñâýùü, ñâåùåíú ïëàìúêú å òîâà. Òîâà,
êîåòî ñå èçëû÷âà îòú ïëàìúêà, èäâà âú âàøèòý î÷è. Âèå íýêîé
ïûòü èñêàòå äà õâàíåòå ïëàìúêà, íýêîé ïûòü èñêàòå äà õâà-
íåòå íýêîÿ äóìà. Òóêú å òóðåíú åäèíú ìèêðîôîíú è âñè÷êî
êàêâîòî ïðàâèòý ñå ôèëìóâà. Âñè÷êî ñå çàïèñâà è ñú ìóçèêà-
òà è ñú äâèæåíèÿòà è ñú âñè÷êèòý ìó óêðàøåíèÿ íà òîçè àïà-
ðàòú. Âèå êàçâàòå: “Êàêâî ëè íýùî å æèâîòúòú?” Åäèíú äåíü
ùå îòâîðÿòú òàçè ëåíòà è êîëåëîòî ùå ïî÷íå äà ñå âúðòè è
ùå âèäèòå, ÷å âñè÷êî òàéíî, êîåòî å áèëî âú âàñú, ùå ñå ÿâè
òàìú. Íýêîè íýùà ùå ñå õàðåñàòú íà âàñú, à íýêîè - íå.
Òà ðåêîõú, ñèëàòà íà ÷îâýêà ñåäè âú îíîâà çíàíèå íà
îíçè, ñâåùåíèÿ îãúíü. ×îâýøêàòà ìèñúëü å åäíà ôîðìà, ÷ðåçú
êîÿòî ñå ïîçíàâà ñâåùåíèÿ îãúíü. ×îâýøêèòý ÷óâñòâà ñû äðó-
ãà ôîðìà, ÷ðåçú êîÿòî ñå ïîçíàâà ñâåùåíèÿ îãúíü. ×îâåø-

280
êèòý ïîñòûïêè, òîâà å åäíà ôîðìà, ÷ðåçú êîÿòî äà çíàåøú
êàêú äà óïîòðýáèøú ñâåùåíèÿ îãúíü. Òîâà, êîåòî âèå íàðè-
÷àòå Ëþáîâü, ÷óâñòâà âú ñâýòà, òîâà ñå äúëæè íà ñâåùåíèÿ
îãúíü. Àêî âàøèòý ÷óâñòâà íýìàòú ñâåùåíú îãúíü, òý ñû íå-
óñòîé÷èâè. ×åñòî êàçâàòú: “Ìîÿòú âúçëþáëåíú íýìà ñåãà îíèÿ
÷óâñòâà, êîèòî èìàøå êúìú ìåíå.” -“Íýìà ÿ îíàÿ ïúðâîíà-
÷àëíà òîïëèíà, êîÿòî ÷óâñòâóâàõú âú ñúðäöåòî ñè.” ×óâñò-
âóâàøú, ÷å îòú òâîÿòà âúçëþáëåíà, êîÿòî òå å ñòîïëÿëà, ëúõà
íýùî ñòóäåíî, ïîäîáíî íà ñåâýðíèÿ ïîëþñú. È âñè÷êî òàìú
å çàìðúçíàëî. Âñè÷êî òàìú å áýëî. Îòâúíú å áýëî, à ïúêú
îòâûòðå å ÷åðíî. Âú òåáå îãúíüòú å çàïî÷íàëú äà èçãàñâà, à
ïúêú îòâúíú îñòàâà òîâà, êîåòî å áèëî åäíî âðåìå. Ñåãà áýëè-
ÿòú öâýòú è ÷åðíèÿòú öâýòú, òý ñû äâå ñúñòîÿíèÿ. Ïðè ñâå-
ùåíèÿ îãúíü òý ñû íà ìýñòîòî ñè. Ïðè ñâåùåíèÿ îãúíü ÷åð-
íèÿòú öâýòú îçíà÷àâà, ÷å òðýáâà õàðìîíè÷íî äà âúçïðèå-
ìàøú íýùàòà âú æèâîòà. È äà áëàãîäàðèøú çà îíîâà, êîåòî
ñè ïðèåëú. À ïúêú áýëèÿòú öâýòú ïîêàçâà, ÷å õàðìîíè÷íî
òðýáâà äà ïðåäàâàøú òîâà, êîåòî ñè ïðèåëú è ïîñëå îòèâàøú
äà ó÷èøú. Íýêîé ïûòü òè ðîïòàåøú è êàçâàøú: “Çàùî äà
õîäÿ äà ó÷à, äà ñè ãóáÿ âðåìåòî, êîãàòî ìîèòý äðóãàð÷åòà
èãðàÿòú, à ïúêú àçú äà ñå îãðàíè÷àâàìú ñú åäèíú áóêâàðú, ñú
åäíà êíèãà!” È ÷åñòî äåöàòà, êàòî èçëýçàòú îòú äîìà çà ó÷è-
ëèùå, îòèâàòú ñú äâà ðåäà ñúëçè. È ìëàäàòà íåâýñòà ñè áúð-
øå î÷èòý íýêîé ïûòü. È íýìà íèòî åäèíú îòú âàñú, êîéòî äà
íå ñè å áúðñàëú î÷èòý. Êàêâî îçíà÷àâà áúðñàíåòî? Ñâåùåíè-
êúòú, êîéòî åäíî âðåìå å îòèâàëú ïðè ñâåùåíèÿ îãúíü, å íà-
ìîêðÿëú ëèöåòî ñú âîäà. Òîé ñè å íîñèëú åäíà êúðïà, ïîíåæå
âîäàòà, êîÿòî å òóðÿëú íà ëèöåòî ñè, áèëà ñâåùåíà, äà íå
êàïíå íèòî åäíà êàïêà íà çåìÿòà. È âèå âñè÷êè ñòå ñâåùåíè-
öè, êàòî ñå ìèåòå ñóòðèíòà, âèå ñå áúðøåòå ñú êúðïà, íî êàï-
êè ïàäàòú íà çåìÿòà. Çíà÷è âîäàòà íå å ñâåùåíà.
Âèå âñè÷êè ñòå áèëè ñâåùåíèöè, æðåöè. Íýìà íèòî
åäèíú îòú âàñú, êîéòî äà íå å áèëú æðåöú. Íýìà íèòî åäèíú
îòú âàñú, êîéòî íå å êëàëú òîçè ñâåùåíèÿ îãúíü. Åäíî âðåìå
ñòå òóðÿëè äúðâàòà, âûãëèùàòà è òý ñû èçãàðÿëè. Òè êàçâàøú:
“Òîâà å ïðàçíà ðàáîòà.” Òîâà å âúíøíàòà ñòðàíà íà æèâîòà.
Âèå îáè÷àòå íýêîãî è ñëåäú òîâà ãî ðàçëþáèòå. Òîâà êàêâî

281
ïîêàçâà? Òîé å èçãîðýëú. Âèå ñòå ãî èçãîðèëè. È èçãîðåíèÿ-
òú êàçâà: “Èçãîðè ìå.” Ìëàäàòà ìîìà, êîÿòî å èçãîðýëà, êàç-
âà: “Èçãîðè ìå!” È ìëàäèÿòú ìîìúêú è òîé êàçâà: “Èçãîðè
ìå!” È ìàéêàòà êàçâà: “Èçãîðè ìå!” È ñèíúòú êàçâà òàêà. È
áàùàòà êàçâà: “Èçãîðè ìå!” Ñâåùåíèêúòú, ãîñïîäàðüòú, ñëó-
ãàòà, âñè÷êè êàçâàòú òàêà. Âñè÷êè ñå îïëàêâàòú âú ñâýòà. Íýìà
íèòî åäèíú îòú âàñú, êîéòî äà íå å èçãîðýëú.
Ñåãà àçú ãîâîðÿ çà âàøàòà ìèíàëà îïèòíîñòü. Èçãîðå-
íèÿòú ÷îâýêú âú ìèíàëîòî òðýáâà ïàêú íàíîâî äà âëýçå âú
îãúíÿ. Ïèñàíèåòî êàçâà: “Îíýçè, êîèòî ñïàòú âú ãðîáîâåòý.”
Òý ñû èçãîðýëèòý, òýçè, êîèòî ñû ïàäíàëè. Ñâåùåíèÿòú îãúíü
èñêà ïàêú íàíîâî äà ãè âúçêðåñè. ×îâýêú êàòî å ñòðàäàëú äúë-
ãî âðåìå, òî å õóáàâî, çàùîòî âú íåãî èäâà ñúçíàíèå. Çàùî-
òî òîé íàé-ïúðâî ìèñëè, ÷å æèâîòúòú íýìà ñìèñúëú. Òîé íå
çíàå êàêâî íýùî å îñíîâàòà íà æèâîòà. Öýëèÿòú ñâýòú, òîâà
ñû âúçìîæíîñòè, êîèòî ñû ñúçäàäåíè îòú ñâåùåíèÿ îãúíü,
çà äà ñå ïîâäèãíàòú ÷îâýøêèÿòú äóõú, äóøà, óìú è ñúðäöå è
çà äà ñå èçãðàäè êðàñîòàòà íà ÷îâýøêîòî òýëî, çà äà ìîæå
÷îâýêú äà âèäè õóáîñòüòà íà Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú îêîëî íåãî,
êîéòî ñå èçÿâÿâà ÷ðåçú óøèòý ìó, î÷èòý ìó, óñòàòà ìó,
ðûöåòý ìó, êðàêàòà ìó, ÷ðåçú âñýêà êëýòêà, êîÿòî ñûùåñòâó-
âà, òîé ñå èçÿâÿâà.
Òà ðåêîõú, òà ÷ðåçú ñâýùåíèÿ îãúíü íàé-íåïðèÿòíèòý
ðàáîòè, êîèòî ñå ñëó÷âàòú âúâ âàøèÿ ñâýòú, äîáèâàòú äúë-
áîêú ñìèñúëú. Íýêîé ïûòü ñå ÷óäèòå è êàçâàòå: “Çàùî ìè
äîéäå òîâà íà ãëàâàòà?” Ñûùèÿòú âúïðîñú ìîæå äà ãî çàäà-
äå è çàêëàíàòà êîêîøêà. Òÿ ìîæå äà êàæå: “Çàùî ëè òðýáâà-
øå äà ìå êîëÿòú?” Òîâà å åäíî ïðåñòûïëåíèå, îòú ãëåäèùå-
òî [¢] å åäíî ïðåñòûïëåíèå, à ïúêú îòú ãëåäèùåòî íà îíýçè,
êîèòî ÿ èçÿæäàòú - åäíà êîêîøêà, çà äà æèâýÿòú, òîâà å åäíî
áëàãî. Ñëåäîâàòåëíî ñòðàäàíèåòî, êîåòî èçïèòâàòå âú æèâî-
òà ñè, òî å ñûùåâðåìåíî åäíî áëàãî çà äðóãè ñûùåñòâà, êîè-
òî ñå âúçäèãàòú. È àêî åäíà êîêîøêà å èçÿäåíà, çà äà ñå ïîâ-
äèãíå åäèíú ÷îâýêú, òîãàâà ñìúðòüòà å íà ìýñòîòî ñè.
Ðàçïðàâÿ Áóäà åäèíú ïðèìåðú îòú ñâîÿ æèâîòú. Ó÷å-
íèöèòý ìó íàìýðèëè, ÷å òîé íå ïîñòûïâà ñïðàâåäëèâî. Ïðè
íåãî èäâàëè êíÿçå, áðàìèíè, âèñîêîñòîÿùè è òîé íå ãè ïðèå-

282
ìàëú. Òîé íå îáðúùàëú âíèìàíèå, ìàêàðú è äà áèëè áîãàòè.
Íî äîøúëú åäèíú ãîëýìú áåäíÿêú ïðè íåãî è òîé îáúðíàëú
ãîëýìî âíèìàíèå íà íåãî êàòî íà åäèíú âúçëþáëåíú ó÷åíè-
êú. Ó÷åíèöèòý ìó êàçàëè: “Çàùî ñòå òàêà ïðèñòðàñòåíú? È
îíýçè õîðà òúðñÿòú èñòèíàòà.” Áóäà êàçàëú: “Òý òúðñèõà èñòè-
íàòà çà ñåáå ñè. Òý íèêîãà äîáðî íå ñû ïðàâèëè. À ïúêú òîçè
ïðåäè 400 ïðåðàæäàíèÿ ìè íàïðàâè åäíî äîáðî. Ïðåäè òîë-
êîçú ïðåðàæäàíèÿ àçú áýõú åäèíú áðàìèíú è êàòî ñè ÷åòýõú
ìîëèòâèòý, áýõú èçãëàäíýëú äî òàêàâà ñòåïåíü, ÷å íå ìîæàõú
äà ñè êàæà ìîëèòâàòà. À ïúêú òîçè áåäåíú ÷îâýêú òîãàâà áýøå
åäèíú çàÿêú, òîé ñå õâúðëè âú îãúíÿ, îïå÷å ñå è àçú ãî èçÿ-
äîõú. È ñè ñâúðøèõú ìîëèòâàòà, êîÿòî òðýáâàøå äà êàæà
ïðåäú Áîãà. È çàòîâà ñåãà ñå îòïëàùàìú çà ãîëýìàòà óñëóãà,
êîÿòî ìè íàïðàâè. Àçú ñúìú ñå ïîâäèãíàëú è òîé ñå ïîâäèã-
íà.
È âèå êàòî òîçè çàÿêú, àêî íå ìîæåòå äà ñå õâúðëèòå âú
òîçè ñâåùåíèÿ îãúíü, çà äà âè èçÿäàòú äðóãèòý, íå ìîæåòå äà
ñå ïîâäèãíåòå. Âèå ùå êàæåòå: “Êàêú äà ìå èçÿäå?” Âíèìàíè-
åòî, ñú êîåòî Áóäà ïîñðýùíà òîçè ÷îâýêú, ñå äúëæàëî íà òî-
âà, ÷å òîé ñå æåðòâàëú âú îãúíÿ. Àçú ñúìú ïðåäñòàâèëú åäèíú
ìàëúêú ïðèìýðú, íýêîè âèñîêîïîñòàâåíè ëè÷íîñòè - êíÿçå,
ãðàôîâå, áàðîíè è ïðî÷åå íàìèñëèëè äà íàïðàâÿòú çèìíî
âðåìå åäíà åêñêóðçèÿ. Òý áèëè ìëàäè ìûæå è æåíè. Òý íîñè-
ëè âñè÷êî: è çà ÿäåíå, è çà ïèåíå, è äðåõè, áèëè õóáàâî îáëý-
÷åíè. Äðåõèòý èìú áèëè äåáåëè, íî çàáðàâèëè äà ñè âçåìàòú
çàïàëêà, êèáðèòú. Ñòàíàëî ãîëýìà áóðÿ âú ïëàíèíàòà è òý ñå
ïðèáðàëè âú åäèíú ñïàñèòåëåíú äîìú. Íà âñè÷êè èçìðúçíà-
ëè ðûöåòý. È âèíöå èìàëè çà ïèåíå, è õëýáú èìà è âñè÷êî
èìà, íî îãúíü íýìà. Èäâà åäèíú ãîñïîäèíú, êîéòî íèùî íå
íîñè. Òý ãî âèæäàòú, ÷å å áåäåíú ÷îâýêú. Òý ãî ïèòàòú: “Îòú
êûäå èäåøú?” Òîé êàçâà: “Èäâàìú è àçú âú ñïàñèòåëíèÿ
äîìú.” Îíýçú ìó êàçàëè: “Íèå âñè÷êî èìàìå, íî åäíî íè ëèï-
ñâà - çàïàëêà.” Òîé êàçàëú: “Àçú íîñÿ çàïàëêà, êèáðèòåíà êó-
òèÿ.” Òý ìó êàçàëè: “Äàéòå íè îòú âàøèÿ îãúíü, à ïúêú íèå
ùå äàäåìú äðóãîòî - è õðàíà è äðåõè è âñè÷êî äðóãî.”
Âú ñâýòà âñè÷êî èìà, íî ñúâðåìåííèÿ ñâýòú åäíî íýìà:
çàïàëêèòý íà Ñâåùåíèÿ îãúíü. È íà âàñú âè ïðåïîðû÷âàìú

283
òîâà, íèùî äðóãî íå âè òðýáâà, íîñåòå âèå ñàìî çàïàëêèòý
íà Ñâåùåíèÿ îãúíü. Ñåãà íýêîè îòú âàñú ìîæå äà ïîïèòàòú:
“Êûäå ñà òèÿ çàïàëêè? Îãúíüòú íå îáè÷à ëè âñè÷êè ðàáîòè?
”Êàêâîòî è äà òóðèøú, òîé íå ãî èçõâúðëÿ. Åäíè íýùà ùå
ñòîïè, à äðóãè ùå èçãîðè. Êîãàòî âèå îáè÷àòå íýêîãî, âèå
èçâúðøâàòå åäíî ñâåùåíî äýëî. Íå å ëè õóáàâî äà çàïàëèøú
íåãîâîòî ñúðäöå, äà ãî çàïàëèøú áåçú äà èçãàðÿ? Íå å ëè
õóáàâî äà çàïàëèøú Ñâåùåíèÿ îãúíü âú íåãî è òîé äà ñâåòè
áåçú äà èçãîðè? Íå å ëè õóáàâî äà çàïàëèøú ÷îâýøêàòà äó-
øà, íî íå äà ÿ îïåòíèøú, äà ñòàíå òÿ ÷èñòà îáëý÷åíà ñú îí-
çè, áýëèÿ öâýòú.
Áýëèÿòú öâýòú å åìáëåìà. Âñè÷êè Áîæèè áëàãà ñå ñú-
áèðàòú âú áýëèÿ öâýòú. Êîãàòî ðàçëîæèòå âèå áýëèÿ öâýòú,
ùå íàìýðèòå âú íåãî âñè÷êè äðóãè öâýòîâå, öýëèÿòú ñïåê-
òúðú íà ñëúí÷åâàòà ñâýòëèíà. Ó÷åíèòý õîðà îùå íå çíàÿòú
êàêâî å ïðèëîæåíèåòî íà ÷åðâåíèÿ öâýòú. Òî å âúíøíàòà ñòðà-
íà. Òý íå çíàÿòú êàêâî å ïðèëîæåíèåòî íà ïîðòîêàëåíèÿ öâýòú,
íà æúëòèÿ, çåëåíèÿ, ñèíèÿ, òúìíî ñèíèÿ è âèîëåòîâèÿ. Òý çíà-
ÿòú îòú êîëêî áèëèîíà òðåïòåíèÿ å ñúñòàâåíú òîçè èëè îíçè
öâýòú, íî êàêâî å óïîòðýáëåíèåòî íå çíàÿòú. Ñàìî ïîñâåòå-
íèòý, ñàìî èñòèíñêèòý ó÷åíè, ñàìî ãåíèèòý çíàÿòú äîíýêû-
äå êàêú äà óïîòðýáÿòú ñâåùåíèÿ îãúíü, à ïúêú òàëàíòëèâèòý
åäâàìú ñåãà ñû ïî÷íàëè äà ãî èçñëåäâàòú. À îáèêíîâåíèòý
õîðà åäâàìú ñåãà ãî ñúíóâàòú. Êîãàòî âèå êàçâàòå, ÷å òýçè
íýùà ñû íåïîíÿòíè, âèå ñòå îáèêíîâåíè õîðà. À ïúêú êîãàòî
ñòå çàèíòåðåñóâàíè, âèå ñòå òàëàíòëèâè. Êîãàòî ïî÷íåòå äà
ïðàâèòå ïúðâèòý îïèòè, âèå ñòå ãåíèàëíè. Êîãàòî íàïðàâèòå
ïúðâèÿ îïèòú, âèå ñòå âå÷å ñâåòèÿ. À ïúêú êîãàòî ìàíèïóëè-
ðàòå ñú ñâåùåíèÿ îãúíü, âèå ìîæå äà áûäåòå Ó÷èòåëü.
Åäèíú ÷îâýêú, êîéòî íå å áèëú îáèêíîâåíú, íå ìîæå äà
áûäå òàëàíòëèâú è åäèíú, êîéòî íå å áèëú òàëàíòëèâú, íå
ìîæå äà áûäå ãåíèàëåíú; è êîéòî íå å áèëú ãåíèàëåíú, íå
ìîæå äà áûäå ñâåòèÿ. È êîéòî íå å áèëú ñâåòèÿ, íå ìîæå äà
áûäå Ó÷èòåëü. Íå å ñàìî äà ó÷èòåëñòâóâà ÷îâýêú, òîâà å âúí-
øíàòà ñòðàíà. Çà äà áûäåøú áðàòú, êàêâî òè òðýáâà? Çà äà
áûäåøú ñåñòðà, êàêâî òè òðýáâà? Çà äà áûäåøú ñëóãà, êàêâî
òè òðýáâà? Çà äà áûäåøú áàùà, êàêâî òè òðýáâà? Âñè÷êè ñå-

284
ãàøíè õîðà èìàòú ãîëýìî æåëàíèå äà áûäàòú áàùè, òî å åä-
íà ïî÷åòíà äëúæíîñòü äà áûäåøú áàùà èëè ìàéêà. Íî, çà äà
áûäåøú áàùà, òðýáâà äà íîñèøú îáðàçà íà Áîãà è âú Äóõà
ñè, è âú äóøàòà ñè, è âú óìà ñè, è âú ñúðäöåòî ñè. È çà äà
áûäåøú ìàéêà òðýáâà ñûùî äà íîñèøú îáðàçà íà Áîãà. È
àêî òè íå íîñèøú îáðàçà íà Áîãà âú äóøàòà ñè, òè ùå ñè
ñúçäàäåøú ãîëýìî íåùàñòèå: ùå ðîäèøú åäèíú ãðýøíèêú.
Êàêâî íýùî å ãðýøíèêú? Ãðýøåíú å ÷îâýêú, âú êîãîòî ñâå-
ùåíèÿòú îãúíü å çàãàñåíú, à ïúêú èìà òîé îáèêíîâåíú îãúíü,
âú êîéòî âñè÷êî ãîðè è èçãàðÿ. À ïúêú ïðàâåäåíú å îíçè, âú
êîãîòî ãîðè ñâåùåíèÿ îãúíü è âñè÷êî òè å ïðèÿòíî. Áåçú Ëþ-
áîâüòà âñè÷êî òè å ïðîòèâíî âú æèâîòà, âñè÷êî âèæäàøú ìðà÷-
íî, òúìíî, íå÷èñòî è êîãàòî èçãàñíå ñâåùåíèÿòú îãúíü, òî-
ãàâà íàñòàâàòú âñè÷êè êàòàêëèçìè âú ñâýòà, âú æèâîòà.
Òà, ñâåùåíèÿòú îãúíü íå äà ãî ïàëèòå, íî òðýáâà äà ãî
ïîääúðæàòå. Âèå íýêîé ïûòü îñòàâÿòå âàøèòý ñëóãè äà îòè-
âàòú äà ïîääúðæàòú ñâåùåíèÿ îãúíü. Òîâà å ïîãðýøíî. Íè-
êîãî íå ïðàùàé ïðè ñâåùåíèÿ îãúíü. Òè ñè æðåöú, òè ñè ñâå-
ùåíèêú, òè ñè àíãåëú, òè ñè ñåðàôèìú, àêî ñëóæèøú ïðè òî-
çè Ñâåùåíèÿ îãúíü. Íî àêî ïúêú çàíåìàðèøú è ñå îòäàëå÷è-
øú ñàìú îòú íåãî, òè ñè ïîñëåäåíú. Âèå ñòå ÷óäíè íýêîé
ïûòü. Êàçâàòå: “Íå ìå îáè÷àòú õîðàòà.” Àçú ñúçíàâàìú, ÷å å
õóáàâî äà òå îáè÷àòú. Òè êàçâàøú: “Íèêîé íå ìå îáè÷à.” Íå
å âýðíî, ÷å íèêîé íå òå îáè÷à. Íàé-ïúðâî òåáå, êîéòî ìèñëè-
øú, ÷å íèêîé íå òå îáè÷à, Áîãú òå îáè÷à. Çàùîòî àêî Òîé íå
òå îáè÷à, òè íå áè ñå ÿâèëú íà ñâýòà. È êàòî êàçâàøú: “Íèêîé
íå ìå îáè÷à”, òè ãîâîðèøú ïúðâàòà ëúæà. Òà è òè ñè ïúðâèÿ-
òú, êîéòî íèêîãî íå îáè÷àøú, çàùîòî àêî òè ñè îáè÷àëú êàòî
òîçè çàÿêú è àêî áýøå ñå õâúðëèëú âú îãúíÿ, êàêòî òîçè çàÿêú
ñå õâúðëè, çà äà ìîæå Áóäà äà ñè ñâúðøè ìîëèòâàòà, Áîãú
ùýøå äà òè äàäå ïî÷òåíî ìýñòî. Òè ñè æèâýëú è õîðàòà ñû
æèâýëè ïðåçú õèëÿäè ãîäèíè ñàìî çà ñåáå ñè. Äîáðîäåòå-
ëèòý íà âñè÷êè õîðà ñû íàøè äîáðîäåòåëè. È ïðåñòûïëåíè-
ÿòà íà âñè÷êè õîðà ñû íàøè ïðåñòûïëåíèÿ. È äîáðèíèòý íà
âñè÷êè õîðà ñû è íàøè äîáðèíè. È òýõíèòý ëîøè äåëà ñû
íàøè. Òà, êàòî âèäèòå íýêîãî, ÷å âúðøè ïðåñòûïëåíèå, êà-
æåòå íà ñåáå ñè: “Òðýáâàøå äà ãî çàâçåìà àçú, äà èçïðàâÿ òàÿ

285
ìîÿ ïîãðýøêà. Âú ïîãðýøêàòà íà áðàòà ñè òðýáâà äà âèäè-
øú, ÷å òðýáâà äà ñå ïîïðàâèøú. Êàòî âèäèøú åäíà ÿáúëêà,
äà êàæåøú: “Êîë-êî å áëàãîðîäíî òîâà ÿáúëêîâî äúðâî, ÷å å
ñúçäàëî òîçè ïëîäú è ãî äàâà áåçú ïàðè!” È íýêîÿ ñâèíÿ äà
äîéäå è íýêîÿ ãàðãà äà äîéäå è íýêîÿ ñâðàêà èëè ìå÷êà, òÿ ñå
ðàäâà íà âñè÷êè. Íå ïðàâè íèêàêâî ðàçëè÷èå. Ðàçáèðà ñå, àêî
åäèíú ÷îâýêú ÿ èçÿäå, ùå áûäå ïî-äîáðå. Òè îòèâàøú ïðè
åäèíú èçâîðú. Àêî íå èçâèðàøå èçâîðà, òè ùýøå äà óìðåøú
îòú æàæäà. Òîé òè êàçâà: “Åëà, áðàòêî, Ãîñïîäü ìå ñúçäàäå,
ïîíåæå çíàå, ÷å òè ñè æàäåíú. Àçú ñå ìíîãî ðàäâàìú, ÷å ñè
äîøúëú. Ïèéíè îòú òàçè âîäèöà, êîÿòî íîñÿ, è êîÿòî ñúìú
âçýëú îòãîðå, îòú íåâèäèìèÿ ñâýòú.”
Òà, ñúðäöàòà âè äà áûäàòú ìýñòà íà äîáðèòý èçâîðè.
Óìîâåòý âè äà áûäàòú ïðåêðàñíè ãðàäèíè ñú âñè÷êè ïëîäîâå.
À ïúêú äóøèòý âè äà áûäàòú åäíî õóáàâî ó÷èëèùå, äåòî
âñè÷êî äîáðå ñå ó÷è. À ïúêú äóõîâåòý âè äà áûäàòú ìýñòà
äåòî âñè÷êî ñå ïðèëàãà çà ñëàâà íà Áîãà, çà äîáðîòî íà áëèæ-
íèÿ è çà áëàãîòî íà íàñú, êîèòî æèâýåìú.
Ñåãà âè ïîæåëàâàìú íà âàñú äà ïîääúðæàòå âàøèÿ Ñâå-
ùåíú îãúíü. Ñàìî ïî òîçè íà÷èíú ìîæå äà ïîääúðæàòå Ëþ-
áîâüòà. Òðóäíà íàóêà å òîâà, àçú ñúçíàâàìú. Àçú ñúìú ìèíàëú
ïî òîçè ïûòü. Äîêàòî íå çíàåøú, å ìû÷íà ðàáîòà. ×å ÿ âèæòå
îíàçè ìëàäàòà ìîìà íàé-ïúðâî. Àçú íàìèðàìú ñëåäóþùåòî
ïðîòèâîðå÷èå âú íåéíèÿ æèâîòú. Òÿ, íàé-ïúðâî êàòî âçåìå
èãëàòà, âåäíàãà âäýâà êîíåöà ïðåç óõîòî ¢. Êàòî íýêîé ñòðå-
ëåöú óäðÿ òî÷íî íà öýëüòà. Íî êàòî ñòàíå íà 85 ãîäèíè ñòàðè-
öà, áàáà, ïðèáëèæàâà êîíåöà ïðè èãëàòà, îáà÷å êîíåöúòú âñå
íàñòðàíè îòèâà. Áúëãàðñêàòà äóìà “áàáà” íà ñòàðèÿ ñâåùåíú
åçèêú çíà÷è “ãîëýìú” - “áà”. Áàáàòà êàçâà: “Êàêâà å òàçè èã-
ëà. Äàéòå äðóãà èãëà, ñú ïî-ãîëýìî óõî.” È ñú íåÿ íå ìîæå.
Òÿ êàçâà: “Äàéòå åäíà ãóáåðêà!” Ïàêú íå ìîæå. Àçú äà âè
êàæà êîÿ å ïðè÷èíàòà. Òàçè áàáà ìíîãî ñå å çàíèìàâàëà ñú
ìëàäèòý ìîìöè. È çàòîâà ñû îòñëàáíàëè î÷èòý ¢. È íå ìîæå
äà âäýíå êîíåöà âú èãëàòà. À àêî å äýäî, òîé ñå å çàíèìàâàëú
ñú ìîìèòý.
È àêî âèå íå ìîæåòå äà íàïðàâèòå åäíî äîáðî, ìíîãî
ñòå ñå çàíèìàâàëè ñú ñâýòà è òîçè ñâýòú âè å îòâëýêúëú âíè-

286
ìàíèåòî. Íå å ëîøî, äà ñå çàíèìàâà ÷îâýêú ñú ñâýòà. Íå å
ëîøî ÷îâýêú äà ñå çàíèìàâà ñú ìëàäèòý ìîìè. Òý ñû ïðîôå-
ñîðè. È òîëêîçú ÷óâñòâèòåëíè, ÷å àêî íå íàïðàâèøú òîâà,
êîåòî ïðîôåñîðúòú êàçâà, âåäíàãà ñå îáèæäà. Ìëàäàòà ìîìà
å òîëêîçú ÷óâñòâèòåëíà, ÷å àêî ìîìúêúòú íå çíàå äà ÿ ïîã-
ëåäíå ãåîìåòðè÷åñêè, ïî äèàãîíàëú, òÿ êàçâà: “Òè çàùî ìå
ïîãëåäíà?” È àêî òîé íå ðàçáèðà ìàòåìàòèêà, òÿ âåäíàãà ùå
ìó çàáåëýæè. È àêî òîé íå çíàå äà ñè òóðè âðúçêèòý êàêòî
òðýáâà, òàçè ìëàäàòà ìîìà ùå âèäè. Òÿ ùå âèäè, ÷å íå å ñâúð-
çàíú ÷îðàïúòú êàêòî òðýáâà, ÷å ïàëòîòî ìó íå å óøèòî êàêòî
òðýáâà, íî ãðóáî. È àçú óâàæàìú òàçè ìëàäà ìîìà.
Êîãàòî íýêîé âúçâèøåíú äóõú äîéäå äî âàñú, ùå âè
ïîãëåäíå îòú ãëàâàòà äî ïåòèòý è ùå êàæå: “Îáè÷àéòå õîðà-
òà!” Òîé ùå âè ãîâîðè äåëèêàòíî. Òîé å íàé-äåëèêàòåíú.
Ùîìú íýêîé ìè êàæå: “Îáè÷àéòå õîðàòà”, òîâà å âå÷å åäèíú
ìàëúêú óïðåêú. Çíà÷è õîðà […]. Íýêîé ìîæå äà âè êàæå: “Âèå
ïîñòûïâàòå ìíîãî äîáðå, íî íýêûäå ñòå ïðîïóñíàëè. Òîâà å
åäèíú ìàëúêú óïðåêú ïàêú. Íýêîé ìîæå äà âè êàæå: “Ìíîãî
äîáðå ñòå îáëå÷åíè, íî èìà íýùî âú äðåõèòý âè.” Òîâà å
ïàêú åäèíú óïðýêú. Íýêîé êàçâà: “Ìíîãî äîáðå ñå íàÿäîõìå.”
Òîâà å ïàêú åäèíú óïðåêú. ×îâýêú, êîéòî äîáðå ñå å íàÿëú,
òðýáâà äà íàïðàâè åäíî óãîùåíèå íà áýäíèòý. Ó÷åíèÿòú äà
ñúáåðå è òîé äà äàäå åäíî óãîùåíèå. Íî óãîùàâàéòå õîðà,
êîèòî ñå íóæäàÿòú.
Íýêîé ïûòü ìíîçèíà ñû ìå ïèòàëè: “Êàêâî äà ïðàâÿ?”
Êàêú äà îáðúùàòú õîðàòà? Íàé-ïúðâî íàó÷è ñå äà îáðúùà-
øú êåñèÿòà ñè. Àêî èñêàøú äà îáðúùàøú õîðàòà, íàó÷è ñå
äà îáðúùàøú êåñèÿòà ñè. Àêî èñêàøú äà îòâîðèøú ñúðäöà-
òà íà õîðàòà, íàó÷è ñå äà îòâîðèøú ñúðäöåòî íà êåñèÿòà ñè.
È êàòî áðúêíåøú âú êåñèÿòà ñè, êàêâîòî õâàíåøú, íå ãî âðú-
ùàé, íî ãî äàé. À ïúêú òè, êàòî áðúêíåøú è èçâàäèøú, ïàêú
ãî òóðèøú îáðàòíî. È âú êåñèÿòà òè èìà òðè îòäåëåíèÿ: Çà
äåñåòà÷åòà, çà ëåâ÷åòà è çà ïåòîëåâêè. Íýêîé ïûòü èìàøú è
çëàòíè ìîíåòè, íî êîëöèíà áèõà áðúêíàëè è äàëè îòú ÷åòâúð-
òîòî ïîäðàçäåëåíèå íà çëàòíèòý ìîíåòè. Êàòî äîéäå ïðî-
ñÿêú, çàïî÷âàòú ñú ïúðâîòî ïîäðàçäåëåíèå íà êåñèÿòà, íà ëåâ-
÷åòàòà èëè íà ïîëîâèíú ëåâ÷åòàòà. À ïúêú çëàòíèòý ìîíåòè

287
ãè èçâàæäàòú ïðè îñîáåíè ñëó÷àè. Êîãàòî îòèâàòú äà êóïó-
âàòú äðåõè çà ñåáå ñè. Òîãàâà îòâàðÿòú ÷åòâúðòîòî ïîäðàçäå-
ëåíèå íà êåñèÿòà. È äðóãèòý èìàòú çà òýõú âèñîêî ìíåíèå.
Âú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú çàïî÷âàòú ñ îáðàòíèÿ ïûòü: Êàòî
ñðåùíåøú åäèíú ãðýøíèêú, ùå áðúêíåøú âú ÷åòâúðòîòî ïîä-
ðàçäåëåíèå íà êåñèÿòà ñè. À ïúêú êàòî ñðýùíåøú ïðàâåäíèÿ,
ùå áðúêíåøú âú ïúðâîòî. Êàòî ñðýùíåøú ïðàâåäíèÿ, ìàëêî
ùå ìó äàäåøú. Ïðàâåäíèÿ, êîéòî èñêà ìíîãî, òîé íå å ïðà-
âåäíèêú.
Õóáîñòüòà íà æèâîòà ñåäè ñàìî âú îíàçè, ïúðâàòà êëå÷-
êà. Âñè÷êè êëå÷êè âú åäíà êèáðèòåíà êóòèÿ íå ñû çà òåáå.
Åäíàòà êëå÷êà - îòú íåÿ ìîæå äà ñå ïîëçóâà öýëèÿòú ñâýòú. È
àêî âèå âú öýëèÿ ñè æèâîòú íàïðàâèòå ñàìî åäíî äîáðî, âëî-
æåòå âñè÷êàòà ñè Ëþáîâü, âëîæåòå âñè÷êîòî ñè çíàíèå è âñè÷-
êàòà ñè ñâîáîäà. Ñàìî åäíà êëå÷êà çàïàëåòå. È òÿ ùå âè ïðèä-
ðóæàâà ïðåçú öýëàòà âý÷íîñòü. Òà ðåêîõú, âñè÷êî êàêâîòî
âúðøèòå, òðýáâà äà áûäå öýííî. Âú íåãî òðýáâà äà ïðèñûòñ-
òâóâàòú ñúðäöåòî âè, óìúòú âè, äóøàòà âè è Äóõúòú âè. È
êîãàòî ïðàâèòå åäíî äîáðî äýëî è àíãåëè, è ñåðàôèìè, è õå-
ðóâèìè äà íàäíèêíàòú è äà ïðèñûòñòâóâàòú. È Áîãú äà âèäè
è äà ïðèñûòñòâóâà. Òîçè ïîäâèãú àçú ãî íàðè÷àìú âúçêðåñå-
íèå íà ÷îâýêà! È êîãàòî ÷îâýêú íàïðàâè òîçè ïîäâèãú, òîé
âúçêðúñâà è Áîãú òîãàâà Ãî ïðèåìà âú äîìà ñè. Êàòî äîáðå
äîøúëú, ÷å å íàïðàâèëú åäíî äîáðî äýëî âú èìåòî íà Ëþ-
áîâüòà, íà Ìûäðîñòüòà è íà Èñòèíàòà. ×å å âíåñúëú æèâîòú,
ñâýòëèíà è çíàíèå è ñâîáîäà âú ñâýòà çà Ñëàâàòà íà Áîãà, çà
ñëàâàòà íà áëèæíèòý ñè, çà ñâîÿ ñëàâà.

Îò÷å íàøú
Êîãàòî îáè÷àòå, äà ïðèâëå÷åòå ïîãëåäà íà Áîãà. Êîãà-
òî ó÷èòå, äà ïðèâëå÷åòå ïîãëåäà Ìó. È êîãàòî îáè÷àòå Èñ-
òèíàòà, äà ïðèâëå÷åòå ïîãëåäà Ìó!
6.32 ÷àñà ñóòðèíòà

Âòîðè ñúáîðåíú äåíü - 27 àâãóñòü 1939ã.,

íåäýëÿ 5.30 ÷àñà ñóòðèíòà

288
 ÅÄÍÎÎÁÐÀÇÈÅ È ÐÀÇÍÎÎÁÐÀÇÈÅ*

Åäíîîáðàçèåòî âîäè êúìú íåäîâîëñòâî, êúìú ðàçî÷à-

ðîâàíèå âú åäèíè÷íèÿ æèâîòú, âú æèâîòà íà íàðîäèòý, êàêòî
è âú æèâîòà íà ÷îâý÷åñòâîòî. Ðàçíîîáðàçèåòî îáà÷å, íîñè
ïîñòèæåíèÿ. Åäíîîáðàçèåòî å ÷îâýøêè ïðîöåñú, à ðàçíîîá-
ðàçèåòî - Áîæåñòâåíú. Íýêîé äåíü ÷îâýêú å íåäîâîëåíú îòú
õîðàòà, îòú æèâîòíèòý, îòú ðàñòåíèÿòà. Çàùî å íåäîâîëåíú,
è òîé íå çíàå. Ìíîãî ïðîñòî, ïîïàäíàëú å âú åäíîîáðàçèåòî
íà æèâîòà. Òîé òúðñè ïðè÷èíàòà âúíú îòú ñåáå ñè è æåëàå
âñè÷êè äà ñå ñúîáðàçÿâàòú ñú íåãîâî ðàçïîëîæåíèå. Ùîìú
âëýçå âú ðàçíîîáðàçèåòî, ÷îâýêú îñìèñëÿ âñè÷êî. Òîé íàìè-
ðà ñìèñúëú è ðàçóìíîñòü è âú íàé-ãîëýìèòý ïðîòèâîðå÷èÿ.
Æèâýå ëè âú ðàçíîîáðàçèåòî, ÷îâýêú íàìèðà ñìèñúëú è âú
äèñõàðìîíèÿòà, è âú çëîòî, è âú áåçïîðÿäúêà íà æèâîòà. Åä-
íà ðóñêà ïîãîâîðêà êàçâà: “È âú áåçïîðÿäúêà èìà ïîðÿäú-
êú.” Îòòóêú è íèå êàçâàìå, ÷å è âú çëîòî èìà äîáðî è âú
äîáðîòî èìà çëî. Çàïðèìýðú, áîãàòñòâîòî íà áîãàòèÿ å ñúá-
ëàçúíü çà ñèðîìàõà è çà êðàäåöà. Ùîìú ñå ÷óå äóìàòà “êðà-
äåöú”, âñè÷êè õîðà íàñòðúõâàòú îòú ñòðàõú. Êàêâî ñòðàøíî
èìà âú òàçè äóìà? Ïî÷òè âñè÷êè õîðà îáè÷àòú äà âçåìàòú
íýùî áåçú ïîçâîëåíèå. Çíà÷è âñýêî íýùî, êîåòî õîðàòà âçè-
ìàòú áåçú ïîçâîëåíèå, å êðàæáà. Âñýêî íýùî, êîåòî õîðàòà
âçèìàòú ñú ïîçâîëåíèå, íàðè÷àòú ïðèäîáèâêà èëè ïå÷àëáà.
Êàòî èçó÷àâàòú ÷îâýêà, ôðåíîëîçèòý îáÿñíÿâàòú êðàæ-
áàòà ñú ñèëíî ðàçâèòú öåíòúðú âú ÷îâýêà çà ïðèäîáèâàíå íà
íýùî: ïàðè, ÿäåíå, èìîòè. Íýêîè õîðà îáè÷àòú äà ñå îáëè-
÷àòú äîáðå. Òîâà ñå äúëæè íà ÷óâñòâîòî íà êðàñîòà, êîåòî å
ñèëíî ðàçâèòî âú òýõú. Òîâà ÷óâñòâî å ñèëíî ðàçâèòî è âú
ïòèöèòý. Àêî ïòèöèòý îáè÷àòú äà ñå îáëè÷àòú äîáðå, çàùî è
÷îâýêú äà íå ñå îáëè÷à äîáðå? Âñè÷êè ïòèöè íå ñû åäíàêâî

*Ïîðàäè ëèïñà íà îðèãèíàëú, áåñåäàòà å ïðåïå÷àòàíà îò ïúðâîòî

èçäàíèå - Ñîôèÿ 1939ã., ñèëíî ðåäàêòèðàíî îòú Ïàøà Òåîäîðîâà

289
îáëý÷åíè. Òý ñå ðàçëè÷àâàòú åäíè îòú äðóãè è ïî îáëýêëîòî
ñè. Îòú âñè÷êè ïòèöè öàðñêàòà ïòèöà å íàé-äîáðå îáëý÷åíà.
Ïî îáëýêëî òÿ íàäìèíàâà äàæå öàðèöèòý. Èìà ïåïåðóäè, êîè-
òî ïî êðàñêèòý ñè íàäìèíàâàòú öàðèöèòý. Îíýçè õîðà, êîè-
òî íå ðàçáèðàòú ñìèñúëà íà ðàçíîîáðàçèåòî âú æèâîòà, íà-
ìèðàòú ãîëýìî ïðîòèâîðå÷èå âú òîâà, ÷å íýêîè ïòèöè ñû êðà-
ñèâî îáëý÷åíè ñú ïúñòðè øàðêè, à äðóãè ìèíàâàòú ñúâñåìú
íåçàáåëÿçàíè. Ðàçíîîáðàçèåòî âú ñâýòà èìà çà öýëü äà çàñòà-
âè õîðàòà äà ìèñëÿòú. Àêî âñè÷êî áýøå åäíîîáðàçíî, ìè-
ñúëüòà íà õîðàòà ùýøå äà áûäå âú çàñòîé, íýìàøå äà èìà
ïîäòèêú, äâèæåíèå âú íåÿ. Âúïðýêè ãîëýìîòî ðàçíîîáðàçèå
âú æèâîòà, âúïðýêè âúçìîæíîñòüòà íà ÷îâýêà äà ìèñëè, òîé
ïàêú ñå å ñïðýëú âúðõó åäíîîáðàçíàòà ìèñúëü: “Êàêú ùå ïðå-
æèâýÿ?” Ïîäú äóìàòà “ïðåæèâÿâàíå” ÷îâýêú ìèñëè êàêú äà
íàðåäè æèâîòà ñè: äà èìà àïàðòàìåíòú, äà ÿäå ïî òðè ïûòè
íà äåíü, äà ñå îáëè÷à õóáàâî, äà æèâýå áîãàòî, ìàêàðú è ñú
äúëãîâå, äà ñå îáëè÷à è ñúáëè÷à ïî íýêîëêî ïûòè íà äåíü è
êàòî óìðå, äà ãî ïîãðåáàòú òúðæåñòâåíî.
Êîãàòî óìðå íýêîé, áëèçêèòý ìó êàçâàòú, ÷å å çàìè-
íàëú âú ñâýòà íà ðàçî÷àðîâàíèåòî. Äîêàòî æèâýå âú ñâýòà íà
åäíîîáðàçèåòî, íåçàâèñèìî îòú òîâà äàëè å âú òîçè èëè âú
îíçè ñâýòú, ÷îâýêú âñå ùå ìèíàâà ïðåçú ðàçî÷àðîâàíèÿ. Êàêâî
ùå áûäå ïîëîæåíèåòî íà ÷îâýêà âú îíçè ñâýòú, íå å íóæíî
ñåãà äà ñå ãîâîðè. Êîéòî îòèäå òàìú, ùå âèäè êàêâî ãî î÷àê-
âà. Âú êîéòî ãîëýìú ãðàäú îòèäåòå äíåñú, òàìú ùå âèäèòå è
ðàÿ è àäà. Àêî îòèäåòå âú Ïàðèæú, âú Áåðëèíú, âú Ëîíäîíú,
èëè âú Íþ Éîðêú è ïîñåòèòå ãëàâíèòý óëèöè, ùå âèäèòå, ÷å
âñè÷êè ñû äîáðå ïîñëàíè, ÷èñòè, ñú âèñîêè çäàíèÿ. Îòèäåòå
ëè âú íýêîé êðàåíú êâàðòàëú, ùå âèäèòå, ÷å óëèöèòý ñû íå-
÷èñòè, ïðàøíè, áåçú íèêàêúâú ïàâàæú. Àêî ñòå äîáðå îáëý-
÷åíú, äåöàòà ùå âè çàìýðâàòú ñú êàìúíè, àïàøè ùå âè íàïà-
äàòú è êàêâîòî ñòå èìàëè âú äæîáîâåòý ñè - ïàðè, ÷àñîâíèêú,
âñè÷êî ùå âè âçåìàòú. Ñòðàøíî å ñàìú ÷îâýêú äà ñå äâèæè
èçú òèÿ êâàðòàëè. È âú Ñîôèÿ èìà òàêèâà êâàðòàëè. Òý ïðåä-
ñòàâÿòú àäà âú æèâîòà, êîåòî ïîêàçâà, ÷å àäúòú è ðàÿòú ñå
íàìèðàòú íà åäíî è ñûùî ìýñòî, áëèçî åäèíú äî äðóãú. Îòú
÷îâýêà çàâèñè, êûäå ùå æèâýå.

290
 È òúé âñè÷êî, êîåòî ñûùåñòâóâà âú âúíøíèÿ æèâîòú,
ñûùåñòâóâà è âú ñàìèÿ ÷îâýêú, âú íåãîâèÿ óìú è âú íåãîâî-
òî ñúðäöå, âú íåãîâèòý ìèñëè è ÷óâñòâà. Çàïðèìýðú, âú ñúð-
äöåòî íà ÷îâýêà ñå íàìèðà è ðàÿòú, è àäúòú. Âëýçåòå ëè âú
àäà íà ÷îâýøêîòî ñúðäöå, òàìú âñè÷êî ñå îáðúùà ñú ãëàâàòà
íàäîëó. Êàòî ñå íàìýðÿòú ïðåäú íýêàêâà ìû÷íîòèÿ, õîðàòà
êàçâàòú, ÷å òðýáâà äà ñå êîíñòàòèðàòú èçâåñòíè ôàêòè, äà ñå
óáåäÿòú âú èçâåñòíà èñòèíà. Òý êîíñòàòèðàòú íýêîè ôàêòè,
íî ïàêú íå ïîñòèãàòú öåëüòà ñè. Çàïðèìýðú êîãàòî ñå èçâúð-
øè íýêàêâî óáèéñòâî, ñúâðåìåííîòî ñûäîïðîèçâîäñòâî
ïðèáýãâà äî îñîáåíè èçñëåäâàíèÿ, äà êîíñòàòèðà èçâåñòíè
ôàêòè, êàêú å èçâúðøåíî ïðåñòûïëåíèåòî. Âú ïîìîùü íà
ñûäîïðîèçâîäñòâîòî èäàòú ëýêàðè. Òý ïðàâÿòú àóòîïñèÿ íà
òðóïà, äà ðàçáåðàòú, êàêú å äåéñòâóâàëú ïðåñòûïíèêúòú. Êàê-
âî ñå ïîñòèãà ñëåäú êîíñòàòàöèÿòà. Äîêàçâàòú êàêú å èçâúð-
øåíî ïðåñòûïëåíèåòî, íèùî ïîâå÷å. Óáèòèÿòú ñè îñòàâà óáè-
òú, ïðåñòûïëåíèåòî å èçâúðøåíî âå÷å, áåçú îñîáåíè ïîñòè-
æåíèÿ. È âú ëè÷íèÿ, è âú ñåìåéíèÿ, è âú îáùåñòâåíèÿ æèâî-
òú ñå êîíñòàòèðàòú ôàêòèòý, êàêú å íàïðàâåíà èçâåñòíà ïîã-
ðýøêà èëè íýêîå ïðåñòûïëåíèå, íî òîâà íå å äîñòàòú÷íî.
Âàæíî å äà ñå èçïðàâÿòú ïîãðýøêèòý è ïðåñòûïëåíèÿòà. Òî-
âà òúðñÿòú äíåñú âñè÷êè õîðà, âñè÷êè ñåìåéñòâà, âñè÷êè îá-
ùåñòâà è íàðîäè.
Ñðýùàòå íýêîé ÷îâýêú, êîéòî ñå ñúðäè, ãíýâè ñå, íå-
äîâîëåíú å îòú âñè÷êè õîðà. Çàùî ñå ãíýâè? Èìà ïðè÷èíè çà
òîâà. Äðóãú íýêîé ïúêú îáè÷à ìíîãî äà ãîâîðè. Çàùî? Çà-
ùîòî öåíòúðúòú íà ðå÷üòà å ñèëíî ðàçâèòú âú íåãî. Çíà÷è è
çà òîâà èìà ïðè÷èíè. Äàëè óìíî ãîâîðè, òîâà íå å âàæíî.
Èìà ïàïàãàëè, ó êîèòî òîçè öåíòúðú å ñûùî ñèëíî ðàçâèòú,
âñëåäñòâèå íà êîåòî è òý ïîâòàðÿòú åäíè è ñûùè äóìè.
Åäèíú àíãëè÷àíèíú ÷óëú åäèíú ïàïàãàëú äà ïîâòàðÿ äó-
ìèòý: “Íýìà ñúìíåíèå âú òîâà.” Õàðåñàëú ìó ïàïàãàëà è ãî
êóïèëú. Êàòî ãî çàíåñúëú ó äîìà ñè, òîé ñå ïîõâàëèëú íà
æåíà ñè, ÷å íàïðàâèëú íýùî õóáàâî - êóïèëú åäèíú ïàïà-
ãàëú. Âåäíàãà ïàïàãàëúòú ñå îáàäèëú: “Íýìà ñúìíåíèå âú òî-
âà.” Çíà÷è è òîé îäîáðèëú ïîñòûïêàòà íà ãîñïîäàðÿ ñè. Òàêà
ïðîäúëæàâàëú ïàïàãàëúòú äà îäîáðÿâà ïîñòûïêèòý íà ãîñ-

291
ïîäàðÿ ñè, êîéòî áèëú äîâîëåíú îòú íåãî. Åäèíú äåíü àíãëè-
÷àíèíúòú íàïðàâèëú íýêàêâà ïîãðýøêà è êàòî ñå âúðíàëú ó
äîìà êàçàëú íà æåíà ñè: “Äíåñú íå ñúìú äîâîëåíú îòú ñåáå
ñè, íàïðàâèõú åäíà ãëóïîñòü.” Âåäíàãà ïàïàãàëúòú ñå îáàäè-
ëú: “Íýìà ñúìíåíèå âú òîâà.” Êàòî ÷óëú ïîòâúðæäåíèåòî
îòú ïàïàãàëà, àíãëè÷àíèíúòú ñå ÿäîñàëú è êàçàëú íà æåíà ñè:
“Íå ñúìú äîâîëåíú îòú ïàïàãàëà, ùå ãî ïðîäàìú.” Çàùî âú
ïúðâî âðåìå àíãëè÷àíèíúòú áèëú äîâîëåíú îòú ïàïàãàëà, à
ñëåäú òîâà íå å äîâîëåíú âå÷å? Ìíîãî åñòåñòâåíî. ×îâýêú
íå ìîæå äà áûäå äîâîëåíú îòú ïîãðýøêèòý ñè, êàêòî å äîâî-
ëåíú îòú äîáðèòý ñè ïîñòûïêè. Íàèñòèíà âñè÷êè äîáðè ïîñ-
òûïêè âú æèâîòà ñè ÷îâýêú ãè ÷óâñòâóâà êàòî ñëàä÷èíà, êàòî
ïðèÿòíîñòü, êàòî õàðìîíèÿ; âñè÷êè êðèâè, ëîøè ïîñòûïêè
òîé ãè ÷óâñòâóâà êàòî ãîð÷èâèíà, êàòî íåïðèÿòíîñòü, êàòî
äèñõàðìîíèÿ. Åäíîîáðàçíèòý ïîñòûïêè âíàñÿòú ãîð÷èâèíà
âú ÷îâýêà, à ðàçíîîáðàçíèòý - ñëàä÷èíà.
Ñëåäîâàòåëíî åäíîîáðàçèåòî äåôîðìèðà ÷îâýêà, à ðàç-
íîîáðàçèåòî ãî îôîðìÿâà, ïðàâè ãî êðàñèâú. Àêî æèâýåòå
äåñåòü ãîäèíè ìåæäó ãðîçíè, ëîøè õîðà, êîèòî ïîñòîÿííî
ñå êàðàòú, âèå ùå âúçïðèåìåòå òýõíèÿ õàðàêòåðú, ùå ïðèäî-
áèåòå íýùî îòú òýõú. Àêî ïúêú æèâýåòå äåñåòü ãîäèíè íà-
ðåäú ìåæäó áëàãîðîäíè ïîäèãíàòè õîðà, ïî ñûùèÿ çàêîíú
âèå ùå ïðèåìåòå íýùî îòú òýõú, ùå óñâîèòå íýêîè äîáðè
ïðîÿâè. Òúðñèòå ëè êðàñîòàòà, ùå ÿ íàìýðèòå âú ðàçíîîáðà-
çèåòî íà æèâîòà, à íå âú åäíîîáðàçèåòî. Êàòî çíàåòå òîâà,
âèå òðýáâà äà ðàáîòèòå ñúçíàòåëíî âúðõó ñåáå ñè, äà ïðèäî-
áèåòå êðàñîòà. Äîéäå ëè âú óìà âè íýêîÿ åäíîîáðàçíà ìè-
ñúëü, òóðåòå ÿ âåäíàãà íàñòðàíà. Íå îáðúùàéòå âíèìàíèå íà
åäíîîáðàçíèòý ìèñëè, ÷óâñòâà è ïîñòûïêè. Çàáåëÿçàíî å, êî-
ãàòî íýêîå äåòå ñå ïîäñìèâà íà íåäîñòàòúêà íà äðóãî äåòå,
ñëåäú èçâåñíî âðåìå, òî ùå ïðèäîáèå ñûùèÿ íåäîñòàòúêú.
Íýêîå äåòå çàåêâà, à äðóãî ãî èìèòèðà è ìó ñå ïîäèãðàâà.
Ñëåäú ÷åòèðè - ïåòü ãîäèíè è òîâà äåòå ùå ïî÷íå äà çàåêâà.
Íå ñå ñâúðçâàéòå ñú åäíîîáðàçèåòî íà õîðàòà, çà äà íå ïî-
ïàäíåòå è âèå âú íåãî. Åäèíñòâåíîòî íýùî, êîåòî ìîæå äà
âè ïðåäïàçè îòú åäíîîáðàçèåòî, òîâà å äà íå ìó îáðúùàòå
âíèìàíèå. Ùîìú íå ìó îáðúùàòå âíèìàíèå, âèå ñòå äàëå÷ú

292
îòú íåãî. Ùîìú ñå íàòúêíåòå íà íýêîÿ îòðèöàòåëíà ìèñúëü,
ïîñòàâåòå ñðåùó íåÿ ïîëîæèòåëíà. Îòðèöàòåëíîòî âú æèâî-
òà ïðîèçòè÷à îòú åäíîîáðàçèåòî. Îòáýãâàéòå åäíîîáðàçèå-
òî, çà äà íå èçðàçõîäâàòå åíåðãèÿòà ñè íàïðàçíî.
×îâýêú å äîøúëú íà çåìÿòà äà ñëåäâà ïûòÿ íà ðàçíîîá-
ðàçèåòî, íà Áîæåñòâåíèòý ïðîöåñè, à íå äà ñå çàíèìàâà ñú
íåñúîáðàçíîñòèòý íà æèâîòà. Çàíèìàâà ëè ñå ñú íåñúîáðàç-
íîñòèòý, ÷îâýêú íîñè îòãîâîðíîñòü çà òîâà. ×îâýêú å äîøúëú
íà çåìÿòà äà ñå ó÷è äà ìèíàâà îòú åäíî îòäýëåíèå âú äðóãî,
îòú åäèíú êëàñú âú äðóãú, à íå äà ïîâòàðÿ îòäýëåíèÿòà è
êëàñîâåòý. Òîé òðýáâà äà ñâúðøè âèñøà íàóêà, ñëåäú êîåòî
äà âëýçå âú øèðîêèÿ ñâýòú, äà ïðèëîæè òîâà, êîåòî å íàó÷è-
ëú. Âú ïðèëîæåíèåòî íà Áîæåñòâåíèòý ïðîöåñè âú æèâîòà
ñåäè ñúçäàâàíåòî íà èñòèíñêèÿ ÷îâýêú, êîéòî èìà ñâîåòî
ìýñòî âú ñâýòà. Ìèñëèòå ëè, ÷å êðàñèâàòà ìîìà è êðàñèâè-
ÿòú ìîìúêú ñû äîøëè âú ñâýòà ñú åäèíñòâåíîòî ïðåäíàçíà-
÷åíèå äà ñå æåíÿòú? Íýêîè ìèñëÿòú, ÷å êàòî å äîøúëú íà
çåìÿòà, ÷îâýêú íåïðåìåííî òðýáâà äà ñå îæåíè. Òý ìèñëÿòú,
÷å ïúðâàòà ðàáîòà íà ÷îâýêà å æåíèòáàòà. Âú ñûùíîñòü æå-
íèòáàòà å ïîñëåäíà ðàáîòà. ×îâýêú å ñúçäàäåí ïúðâî äà ìèñ-
ëè, ïîñëå äà ÷óâñòâóâà è ñëåäú òîâà äà ïîñòûïâà. Ìèñëåíå-
òî, ÷óâñòâóâàíåòî è ïîñòûïâàíåòî ñû Áîæåñòâåíè ïðîöåñè,
à âñè÷êî îñòàíàëî å ÷îâýøêà ðàáîòà.
Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî íå ñå ðîäèòå èçíîâî îòú âîäà è
îòú Äóõú, íýìà äà âëýçåòå âú öàðñòâîòî Áîæèå.” Õðèñòîñú
îáðúùà âíèìàíèå íà íîâèÿ íà÷èíú íà ðàæäàíå, îòú âîäà è
Äóõú, à íå îòú ìàéêà è îòú áàùà. Ñúâðåìåííèòý õîðà ñå íà-
ìèðàòú âú ãîëýìè ïðîòèâîðå÷èÿ, âñëåäñòâèå íà êîåòî ñû äîø-
ëè äî çàêëþ÷åíèå, ÷å áåçú ïàðè íå ìîæå äà ñå æèâýå. Òîâà
çàêëþ÷åíèå äîíýêûäå å ïðàâî. Âú ñåãàøíèÿ ðåäú è ïîðÿäúêú
íà æèâîòà áåçú ïàðè íå ìîæå, íî êàêâî ïðàâÿòú ðàñòåíèÿòà è
æèâîòíèòý? È òý æèâýÿòú ïðè ñåãàøíèòý óñëîâèÿ, íî ïàðè
íå èìú òðýáâàòú. Çíà÷è ïàðèòý ñû ÷îâýøêî èçîáðåòåíèå, à
íå Áîæåñòâåíî. Ðàçáèðàíèÿòà íà õîðàòà ñû òàêèâà, ÷å áåçú
ïàðè íå ìîãàòú äà æèâýÿòú. Ùå äîéäå äåíü, êîãàòî ùå æè-
âýÿòú áåçú ïàðè. Òîãàâà òý ùå ðàçáåðàòú, ÷å ñåãàøíèòý èìú
ðàçáèðàíèÿ íå ñû ïðàâè. Ïàðèòý ñû íåîáõîäèìè çà îòíîñè-

293
òåëíèÿ ïîðÿäúêú íà æèâîòà, íî íå è çà àáñîëþòíèÿ. Ùå êà-
æåòå, ÷å æèâîòíèòý ñû íèçøè ñûùåñòâà, òý íýìàòú òàêèâà
íóæäè, êàêâèòî ÷îâýêú èìà. Îòú äðóãà ñòðàíà, êàòî ðàçñûæ-
äàâàòú, ìíîçèíà êàçâàòú, ÷å ñàìî íåâåæèòý õîðà ìîãàòú äà
áûäàòú ðåëèãèîçíè. Àêî òîâà çàêëþ÷åíèå å âýðíî, ïî-íåâå-
æè ñûùåñòâà îòú ãîâåäàòà íýìà. Ðåëèãèîçíè ëè ñû òý? Çà
ðåëèãèîçíî ÷óâñòâî âú æèâîòíèòý íå ìîæå äà ñå ãîâîðè.
Òýõíàòà ðåëèãèÿ å èäîëîïîêëîíñòâî. Òý ñû ïîäèãíàëè ñòðà-
õà âú êóëòú. Âñýêî æèâîòíî óïîâàâà íà êðàêàòà ñè. Êîéòî
èìà äúëãè êðàêà, òîé å ñïàñåíú. Òàêà ìèñëÿòú æèâîòíèòý.
Ñåãà àçú íå ñå ñïèðàìú âúðõó ëè÷íèÿ æèâîòú íà ÷îâý-
êà, íî âúðõó äâàòà âàæíè ïðîöåñà âú ñâýòà: ïðîöåñú íà åäíî-
îáðàçèå è ïðîöåñú íà ðàçíîîáðàçèå. ×îâýøêèòå ðàçáèðàíèÿ
ñå îòíàñÿòú êúìú ïðîöåñà íà åäíîîáðàçèåòî, à Áîæåñòâåíèòý
- êúìú ïðîöåñà íà ðàçíîîáðàçèåòî. Õîðàòà ñû ðàçìýñèëè òèÿ
äâà ïðîöåñà âú æèâîòà ñè, âñëåäñòâèå íà êîåòî íà íýêîè ÷î-
âýøêè ðàçáèðàíèÿ ñû ïðèïèñàëè Áîæåñòâåíú ïðîèçõîäú. Çàï-
ðèìýðú òý ñàìè ñè ñúçäàâàëè èäîëè, íà êîèòî ñå êëàíÿëè êà-
òî íà áîæåñòâà. Åäèíú îòú âàâèëîíñêèòý öàðå çàïîâýäàëú äà
èçâàÿòú åäèíú èäîëú îòú çëàòî, íà êîéòî äà ñå êëàíÿòú âñè÷-
êè õîðà. Òðèìà ìëàäè ìîìöè, êîèòî âýðâàëè âú Åäèííèÿ Áî-
ãú, îòêàçàëè äà ñå ïîêëîíÿòú íà èäîëà, íàïðàâåíú îòú ÷î-
âýøêà ðûêà. Çà òýõíîòî íåïîñëóøàíèå öàðüòú çàïîâýäàëú
äà ãè õâúðëÿòú âú îãíåíà ïåùü. Òý áèëè õâúðëåíè âú ïåùüòà,
íî çà ÷óäî íà âñè÷êè, íå èçãîðýëè. Íàèñòèíà, êîéòî âýðâà âú
Áîãà, îãúíü ãî íå ãîðè.
Äíåñú âñè÷êè õîðà ìèíàâàòú çà âýðâàùè, âúïðýêè òî-
âà áîëåäóâàòú, ñòðàäàòú îòú ñèðîìàøèÿ è ò.í. Ðåêîõú, êîéòî
âýðâà âú Áîãà, òîé íå ìîæå äà áûäå áîëåíú, íå ìîæå äà áûäå
íåâåæà, íå ìîæå äà áûäå è ñèðîìàõú. Âýðâàùèÿòú å ñèëåíú,
áîãàòú, çäðàâú ÷îâýêú. Êîéòî èìà âýðà, òîé ñå ðàçáèðà ñú
õîðàòà; êîéòî íýìà âýðà, òîé ñú íèêîãî íå ìîæå äà ñå ðàçáå-
ðå. Êîãàòî ðàáîòèòý íà ÷îâýêà íå ñå íàðåæäàòú äîáðå, òîé
ñå ñúðäè íà Ïðîâèäåíèåòî, ÷å íå ìó ïîìàãàëî. Ïðîâèäåíèå-
òî å äàëî èçîáèëíî áëàãà íà âñè÷êè õîðà, íà âñè÷êè æèâè
ñûùåñòâà. Âñýêè ÷îâýêú ðàçïîëàãà ñú èçâåñòíè äàðáè, êîèòî
íå å ðàçðàáîòèëú. Âñýêà äàðáà å êàïèòàëú, êîéòî òðýáâà äà

294
ñå òóðè âú îáðúùåíèå. Ñåãàøíèòý õîðà ñòðàäàòú çàùîòî íå
ñû îáðàáîòèëè êàïèòàëà, êîéòî èìú å äàäåíú. Êàòî ïîãëåä-
íåòå ÷åëàòà íà íýêîè õîðà, âèæäàòå, ÷å òý íå ñû ìèñëèëè
ïðàâèëíî. Êàòî ïîãëåäíåòå ãîðíàòà ÷àñòü íà ãëàâàòà èìú, âèæ-
äàòå, ÷å òèÿ õîðà íå ñû ðàáîòèëè âú äóõîâíî îòíîøåíèå.
Ãëàâèòý èìú ãîðå ñû ñïëåñêàíè. Èñòîðèÿòà íà ÷îâýøêîòî
ðàçâèòèå å íàïèñàíà íà ãëàâàòà íà ÷îâýêà. Êàòî ïîãëåäíåòå
ãëàâàòà ìó, ùå ïîçíàåòå äîáðå ëè å æèâýëú òîçè ÷îâýêú èëè
íå. Âñýêè óäú îòú ÷îâýøêîòî òýëî ñûùî òàêà ïîêàçâà êàê ñå
å ðàçâèâàëú ÷îâýêú.
Ëîìáðîçî, êîéòî ñå å çàíèìàâàëú ñú êðèìèíàëíàòà ôè-
ëîñîôèÿ, íàìýðèëú, ÷å ïúðâàòà ôàëàíàãà íà ïàëåöà âú âñè÷-
êè ïðåñòûïíèöè å äåôîðìèðàíà. Òÿ èìà ôîðìà íà ìàëêà òîï-
êà, êàòî ÷óê÷å. Ïî ïàëåöà íà ÷îâýêà ïîçíàâàòå, êàêú ñû æèâýëè
íåãîâèòý äýäè è ïðàäýäè. Àêî ïàëåöúòú íà íýêîãî å äåôîð-
ìèðàíú, òîé å îñûäåíú íà ãîëýìè ñòðàäàíèÿ è íåùàñòèÿ. Âú
íýêîè õîðà å äåôîðìèðàíú ïîêàçàëåöúòú, âú äðóãè - ñðýäíè-
ÿòú ïðúñòú, âú òðåòè áåçèìåííèÿòú è ò.í. Êàòî âèæäà òîâà,
÷îâýêú òðýáâà äà ðàáîòè óñèëåíî âúðõó ñåáå ñè, äà èçïðàâè
ïîãðýøêèòý íà ñâîåòî ìèíàëî. Àêî âëýçåòå âú íýêîÿ êûùà è
âèäèòå, ÷å ñòåíèòý ¢ ñû íàïóêàíè, êàçâàòå, ÷å ãðåäèòý ¢ ñû
ñëàáè. Òàçè êûùà íåïðåìåííî òðýáâà äà ñå ðåìîíòèðà, çà-
ùîòî ïðè íàé-ñëàáîòî çåìåòðåñåíèå ùå ñå ñúáîðè è ùå çàò-
ðóïà õîðàòà, êîèòî æèâýÿòú âú íåÿ.
Ñëåäîâàòåëíî ðåëèãèÿòà íà ÷îâýêà òðýáâà äà áûäå òà-
êàâà, ÷å äà ãî ñâúðæå ñú Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú. Çàêîíèòý íà
Áîæåñòâåíèÿ ñâýòú àáñîëþòíî íå ïîçâîëÿâàòú íà æåíàòà äà
ñå îæåíè çà ìûæú, êîãîòî íå îáè÷à. Çàêîíèòý íà Áîæåñòâå-
íèÿ ñâýòú íå ïîçâîëÿâàòú è íà ìûæà äà ñå æåíè çà æåíà, êî-
ÿòî íå îáè÷à. Òèÿ çàêîíè íå ïîçâîëÿâàòú íà ìàéêàòà äà ðîäè
äåòå, êîåòî òÿ íå å îáè÷àëà ïðåäè çà÷åâàíåòî ìó. È íà äåòå-
òî íå ñå ïîçâîëÿâà äà ñå ðîäè, àêî íå å îáè÷àëî ìàéêà ñè,
ïðåäè äà äîéäå íà çåìÿòà. Òîâà ñû ìàêñèìè, êîèòî òðýáâà äà
èìàòå ïðåäú âèäú. Ùå êàæåòå: “Îòäå çíàåìú òèÿ ìàêñèìè?
Îòäå çíàåìú, ÷å Áîãú ñûùåñòâóâà?” Ìðàâèòý íå çíàÿòú, ÷å
Áîãú ñûùåñòâóâà, çàùîòî íå ñû äîøëè äî ïîëîæåíèåòî íà
÷îâýêà. ×îâýêú îáà÷å, çíàå è òðýáâà äà çíàå, ÷å Áîãú ñûùåñ-

295
òâóâà. Íèå çíàåìú òîâà, ïîíåæå ñìå äîøëè îòú Áîæåñòâåíèÿ
ñâýòú, íèå ñìå áèëè òàìú. Òîâà, êîåòî âèæäàìå îêîëî íàñú,
íå å àáñîëþòíèÿòú ñâýòú. Òîâà íàðè÷àìå íèå ñâýòú íà
ñýíêèòý. Îíçè, êîéòî äíåñú ãîâîðè åäíî, óòðå - äðóãî, å ñýíêà
íà ÷îâýêà. Îáà÷å, íèå íå ñå ñìóùàâàìå îòú òîâà, ÷å ñýíêàòà
ñå òîïè è èç÷åçâà. Òîâà å âú ðåäà íà íýùàòà. Íèå íå ñå ñìó-
ùàâàìå îòú òîâà, ÷å õîðàòà ñå áèÿòú, ÷å ñå êàðàòú, ÷å óìèðà-
òú, ÷å ãóáÿòú áîãàòñòâîòî ñè. Çà íàñú òîâà å ïðåäñòàâëåíèå,
òåàòúðú. Òîâà ñû ðîëè âú äðàìàòà íà íýêîé àâòîðú, êîèòî
òðýáâà äà ñå èçèãðàÿòú.
Íèå ñå èíòåðåñóâàìå îòú êðàñèâèòý è áëàãîðîäíè ïîñ-
òûïêè íà õîðàòà. Íýêîé ñå îïëàêâà, ÷å ãî îáðàëè. Òîçè ÷î-
âýêú ñå çàáëóæäàâà. Àêî ñëåäú îáèðàíåòî ñå ÷óâñòâóâà ïî-
ëåêî, òîé òðýáâà äà áëàãîäàðè, ÷å ñû ñíåëè ÷àñòü îòú òîâàðà
ìó. Êàêâî ùýøå äà ñòàíå ñú íåãî, àêî ñú òîçè òîâàðú òîé
ïëàâàøå ïî ìîðåòî? Òîé ìîæåøå äà ñå óäàâè. Ùîìú ñå å
íàìýðèëú ÷îâýêú, êîéòî ìîæå äà âçåìå òîâàðà îòú ãúðáà ìó,
òîé òðýáâà äà áëàãîäàðè. Èíà÷å ùýøå äà îïèòà äúëáî÷èíà-
òà íà ìîðåòî. Åäíî òðýáâà äà çíàåòå: Ðåàëíî å ñàìî òîâà,
êîåòî íèêîé íå ìîæå äà ãî îòíåìå. Ùîìú íýêîé âçåìå íýùî
îòú òåáå, òî íå å ðåàëíî. Âñýêî áîãàòñòâî, êîåòî ìîãàòú äà
òè îòíåìàòú, íå å òâîå. Íèå âýðâàìå âú îíàçè ñîáñòâåíîñòü,
êîÿòî íèêîé íå ìîæå äà îòíåìå. Åäèíñòâåíàòà ñîáñòâåíîñòü
íà ÷îâýêà å íåãîâèÿ äóõú, íåãîâàòà äóøà, íåãîâèÿ óìú, íåãî-
âîòî ñúðäöå è íåãîâîòî òýëî.
×îâýêú ðàçïîëàãà ñú òýëî, êîåòî íèêîé íå ìîæå äà ìó
âçåìå. Êàòî óìðå, ÷îâýêú ùå îñòàíå ñú òîâà òýëî. Çàñåãà òîé
æèâýå âú ÷óæäî òýëî. Ôèçè÷åñêîòî òýëî, âú êîåòî ÷îâýêú
æèâýå, íå å íåãîâî. Òî ïðåäñòàâÿ ÷åðóïêàòà íà ÿéöå, îòú êî-
åòî ïèëåòî èçëèçà. Åòî çàùî, êàòî óìðå, ÷îâýêú èçëèçà îòú
ñâîÿòà ÷åðóïêà è âëèçà âú ñîáñòâåíîòî ñè òýëî, âú êîåòî èìà
óñëîâèÿ äà ñå ðàçâèâà. Òîâà íå òðýáâà äà âè ñìóùàâà. Ùå
êàæåòå, ÷å âýðâàòå âú Áîãà. Âýðàòà ïîäðàçáèðà ïîçíàâàíå íà
Áîãà. Äà ïîçíàåòå Áîãà, òîâà çíà÷è, äà âëýçåòå âú Áîæåñòâå-
íîòî ó÷èëèùå è äà ïðèëàãàòå Áîæèÿòà Ëþáîâü, Ìûäðîñòü,
Èñòèíà. Êàòî ïðèëàãàòå Áîæåñòâåíèòý ïðèíöèïè, âèå ùå
ïðèäîáèåòå èñòèíñêî çíàíèå. Àêî ñú ñåãàøíîòî ñè çíàíèå

296
îòèäåòå íà Ñëúíöåòî, âèå ùå ñå íàìýðèòå âú ïîëîæåíèåòî
íà äåöà, êîèòî åäâà çàïî÷âàòú äà ó÷àòú. Ùå êàæåòå, ÷å çíàå-
òå ôðåíñêè, íýìñêè, àíãëèéñêè åçèêú. Êàêâî ïðåäñòàâÿòú òýçè
åçèöè, âú ñðàâíåíèå ñú âàòàíñêèÿ åçèêú, îòú êîéòî ñû ïðîèç-
ëýçëè âñè÷êè äîñåãàøíè åçèöè? Õîðàòà ñû çàáðàâèëè âàòàí-
ñêèÿ åçèêú, ïúðâîíà÷àëíèÿòú åçèêú, íà êîéòî ñû ãîâîðèëè âú
äàëå÷íîòî ìèíàëî. Èìà õîðà, êîèòî ïîìíÿòú òîçè åçèêú, íî
ìàëöèíà ñû òý.
Ñåãà àçú íå èñêàìú äà âíàñÿìú ñìóùåíèå âú óìîâåòý è
ñúðäöàòà âè, íî èñêàìú äà âè çàñòàâÿ äà ìèñëèòå. Ñìóùåíè-
ÿòà ïðîèçëèçàòú îòú ðàçáèðàíèÿòà íà õîðàòà. Êîéòî âè îáè-
÷à, òîé íèêîãà íå âíàñÿ ñìóùåíèå âú äóøàòà âè. Ñëåäîâà-
òåëíî ùîìú èìàøú íýêàêâî ñìóùåíèå âú äóøàòà ñè, èëè òè
íå îáè÷àøú äàäåíú ÷îâýêú, èëè òîé íå òå îáè÷à. Âú Áîæåñò-
âåíàòà ëþáîâü è äâàìàòà îáè÷àòú åäíîâðåìåííî, íî ñå ïðî-
ÿâÿâàòú ðàçëè÷íî: êîãàòî åäèíèÿòú äàâà, äðóãèÿòú âçèìà. Ñëå-
äú èçâåñòíî âðåìå ñìýíÿòú ðîëèòý ñè. Áîæåñòâåíàòà ëþáîâü
ïîäðàçáèðà ïðàâèëíà îáìýíà, ò.å. ñìýíà íà ïîëþñèòý. Ñûùî-
òî ÿâëåíèå ñòàâà è âú åëåêòðè÷åñòâîòî: ïîëþñúòú, êîéòî å
áèëú ïîëîæèòåëåíú, ñòàâà îòðèöàòåëåíú. Ñâýòëèíàòà ñå ÿâÿ-
âà âñýêîãà íà îòðèöàòåëíèÿ ïîëþñú. Çàñåãà ñëàáîòî âú ñâýòà
íîñè Áîæåñòâåíèòý ïðîÿâè âú ñåáå ñè. Ñèëíîòî ïúêú íîñè
çíàíèåòî. ×îâýêú äúëæè ñâîèòý ïðèäîáèâêè íà ñëàáîòî âú
ñåáå ñè. Âñýêà âåëèêà ìèñúëü å ñúçäàäåíà îòú ìàëêè ïîòèöè.
Ìàëêèòý æåëàíèÿ è ïîòèöè, êîèòî ÷îâýêú ïîääúðæà âú ñåáå
ñè, ñëåäú âðåìå ðàæäàòú íýêàêâà âåëèêà èäåÿ. ×îâýêú òðýáâà
äà ðàáîòè äåñåòêè ãîäèíè âúðõó èçâåñòíà èäåÿ, äîêàòî ÿ ðåà-
ëèçèðà. Íèùî âú ñâýòà íå å ïðîèçâîëíî.
Çà äà ðîäè åäíî óìíî è êðàñèâî äåòå, ìàéêàòà å ðàáî-
òèëà âú òîâà íàïðàâëåíèå äåñåòêè ãîäèíè. Çà äà ðîäè ãåíèàë-
íî äåòå, ìàéêàòà å ïîääúðæàëà òàçè ìèñúëü âú óìà ñè ñú âýêî-
âå. Àêî î÷èòý íà íýêîé ÷îâýêú ñû êðàñèâè, òîâà ïîêàçâà, ÷å
òîé å ìèñëèëú äúëãî âðåìå âú òîâà íàïðàâëåíèå. Àêî íèùî
íå å ìèñëèëú, î÷èòý ìó íå ñû êðàñèâè. Òúé ùîòî, èñêàòå ëè
êðàñèâè î÷è, êîèòî äà ïðåäàâàòú Áîæåñòâåíèòý ìèñëè, ðà-
áîòåòå ñúçíàòåëíî âúðõó òîâà æåëàíèå. Âñýêà ìèñúëü, äîáðà
èëè ëîøà, êîÿòî èçëèçà îòú ÷îâýêà, ñëåäú êàòî íàïðàâè åäèíú

297
êðûãú íà äâèæåíèå, ùå ñå âúðíå ïàêú êúì íåãî. Äîáðîòî,
êîåòî ÷îâýêú ïðàâè, ñëåäú âðåìå ïàêú ùå ñå âúðíå êúì íåãî.
Òàêúâú å çàêîíúòú. Êàòî çíàåòå òîâà, ìèñëåòå, ÷óâñòâóâàéòå
è ïîñòûïâàéòå äîáðå, çà äà ñå âúðíå âñè÷êî ïðè âàñú. Äúæ-
äúòú äíåñú ïîêàçâà, ÷å âñè÷êè äîáðè ðàáîòè, êîèòî ïîñýâà-
òå, ùå áûäàòú ïîëýòè, çà äà èçðàñíàòú è ïëîäú äà äàäàòú.
Äîáðîòî, êîåòî ïîñýåòå âú ñåáå ñè, ùå èçðàñòå. Äíåøíèÿòú
äúæäú å âåëèêî áëàãîñëîâåíèå çà âàñú. Áîãú êàçâà, ÷å âñè÷-
êî, êîåòî ñòå ïîæåëàëè îòú õèëÿäè ãîäèíè íàñàìú, ùå áûäå
áëàãîñëîâåíî, ïðè óñëîâèå äà ñëåäâàòå Áîæèèòý ïûòèùà. Íå
ñå ñòðàõóâàéòå îòú äúæäà. Ïðåçú ïðîëýòüòà è ïðåçú ëýòîòî,
êîãàòî âàëè äúæäú, èçëèçàéòå âúíú, äà âè íàìîêðè äîáðå.
Àêî ñòå íà ïûòÿ íýêûäå, ñâàëåòå øàïêàòà ñè, íåêà äà ñå íà-
ìîêðè ãëàâàòà âè äîáðå. Òîçè äúæäú å áëàãîñëîâåíèå çà ÷îâ-
ýêà. Ùîìú âè âàëè äúæäú, áëàãîäàðåòå, ÷å ñòå ñå îêûïàëè,
÷å ñòå íàïðàâèëè åäíà åëåêòðè÷íà áàíÿ.
Æåëàÿ âè âàøèòý ìèñëè, ÷óâñòâà è ïîñòûïêè äà ñå îêû-
ïÿòú. Äúæäúòú, êîéòî èäå îòãîðå, å ðàçóìåíú. Òîé íîñè âú
ñåáå ñè ìîùíè ñèëè. Ðàñòåíèÿ, æèâîòíè, õîðà, êîèòî ñû íà-
ìîêðåíè è îêûïàíè îòú òîçè äúæäú, ñå áëàãîñëàâÿòú. Ïîâå-
÷åòî õîðà èìàòú íååñòåñòâåíú ñòðàõú îòú äúæäà, êàòî ÷å ñû
íàïðàâåíè îò çàõàðü. Îíèÿ, êîéòî ñû íàïðàâåíè îòú çàõàðü,
íå ãè ñúâåòâàìú äà ïðàâÿòú äúæäîâíè áàíè. Îáà÷å îíèÿ, êî-
èòî ñû íàïðàâåíè îòú óñòðîé÷èâà ìàòåðèÿ, òðýáâà äà ïðàâÿ-
òú âñýêà ãîäèíà ïîíå ïî äåñåòèíà äúæäîâíè áàíè.
Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî íå ñå ðîäèòå èçíîâî îò âîäà è
îòú Äóõú, íýìà äà âëýçåòå âú Öàðñòâîòî Áîæèå.” Çíà÷è âî-
äàòà, îòú êîÿòî òðýáâà äà ñå ðîäèòå, ùå áûäå âàøàòà ìàéêà.
Ñåãà âèå áýãàòå îòú âàøàòà ìàéêà. Äóõúòú ùå áûäå âàøèÿòú
áàùà. Êîé å âèæäàëú ñâîÿòà ìàéêà, ò.å. ëþáîâüòà? Âñè÷êè
ìëàäè ñå âëþáâàòú, íî íå ïîçíàâàòú ëþáîâüòà. Ñòàðèòý ïúêú
êàçâàòú, ÷å ëþáîâüòà íå å çà òýõú. Àêî ñòàðú ÷îâýêú ñå âëþ-
áè, êàçâàòú, ÷å áèëú ãëóïåöú. Çíà÷è ãëóïîñòüòà å çà ìëàäèòý,
à íå çà ñòàðèòý. Íà ìëàäèòý ñå ïîçâîëÿâà äà ëþáÿòú, à íà
ñòàðèòý íå ñå ïîçâîëÿâà. Âú ñûùíîñòü ÷îâýêú ìîæå äà áûäå
ìëàäú ñàìî àêî ëþáè. Ïðåñòàíå ëè äà ëþáè, òîé îñòàðÿâà. Çà
ïðåäïî÷èòàíå å ÷îâýêú äà íîñè âñè÷êèòý ãëóïîñòè íà ìëà-

298
äîñòüòà, íî ñú ëþáîâü, îòêîëêîòî âñè÷êîòî áîãàòñòâî íà ñòà-
ðîñòüòà, íî áåçú ëþáîâú. Ãëóïîñòèòý íà ìëàäîñòüòà, íî ñú
ëþáîâü, ïðåäñòàâÿòú äîáðîäåòåëèòý íà ìëàäîñòüòà. Êîãàòî
äåöàòà ñå êàðàòú, ëåñíî ñå ïðèìèðÿâàòú. Âèæäàòå, ÷å äâå äå-
öà ñå êàðàòú, áèÿòú, ñêóáÿòú êîñèòý ñè, íî ñëåäú åäíà-äâå
ìèíóòè òý ñå ïðåãðúùàòú è öýëóâàòú. Àêî äâàìà ñòàðè ñå
ñêàðàòú, ñú ãîäèíè íå ìîãàòú äà ñå ïðèìèðÿòú. Õîðàòà ñû
ðàçáðàëè êðèâî è ñòàðîñòüòà, è ìëàäîñòüòà. Ìëàäú ÷îâýêú å
òîçè, êîéòî ïðèåìà. Ñòàðú å òîçè, êîéòî äàâà. Ñòàðèÿòú
òðýáâà äà ïðåäàäå ñâîÿòà îïèòíîñòü íà ìëàäèÿ è äà êàæå:
“Ñèíêî, äîáúðú ÷îâýêú ñè. Ïûòüòú, ïî êîéòî âúðâèøú, å ïðà-
âú. Áûäè áëàãîñëîâåíú!” Íèìà äåöàòà íå âúðâÿòú ïî ïðàâèÿ
ïûòü?
Õðèñòîñú êàçâà: “Àêî íå ñòàíåòå êàòî äåöàòà, íå ìî-
æåòå äà âëýçåòå âú Öàðñòâîòî Áîæèå.” Èìà äåöà, êîèòî íå
ïðèëè÷àòú íà äåöà. Òý ïðåæäåâðåìåííî ñû îñòàðýëè. Ñïî-
ðåäú ìåíå, äåöà ñû ñàìî îíèÿ, êîèòî èìàòú ëþáîâü. Ñòàðè
ñû ñàìî îíèÿ, êîèòî èìàòú ëþáîâü. Ñëåäîâàòåëíî âñè÷êè äåöà
è âñè÷êè ñòàðè, êîèòî íýìàòú ëþáîâü, íîñÿòú äðóãè èìåíà.
Äåöàòà áåçú ëþáîâü íàðè÷àìú “ìëàäè êóêëè”. Ñòàðèòý áåçú
ëþáîâü íàðè÷àìú “ñòàðè êóêëè”. Òîâà ñå îòíàñÿ è äî ìûæåòý
è äî æåíèòý. Âñýêè òðýáâà äà ñè çàäàäå âúïðîñà: “Êàêâî ïðåä-
ïî÷èòàìú äà áûäà - ìëàäà êóêëà áåçú ëþáîâü èëè ñòàðà êóê-
ëà ñú ëþáîâü?” Âñýêè ÷îâýêú òðýáâà äà áûäå èëè ìëàäú èëè
ñòàðú, íî íåïðåìåííî ñú ëþáîâú. Äîêàòî å êóêëà, íèùî íå
ìîæå äà ñå î÷àêâà îòú íåãî. Êàêâèòî óñëîâèÿ äà ñúçäàäåòå
íà êóêëàòà, òÿ âñýêîãà ñè îñòàâà êóêëà. Äåöàòà êûïÿòú êóê-
ëèòý ñè, îáëè÷àòú ãè ñú ìîäåðíè äðåõè, ðàçõîæäàòú ãè ñú
êîëè÷êè, íî âñå êóêëè ñè îñòàâàòú. Àêî ñå ñ÷óïè êðàêà íà
êóêëàòà, äåòåòî ïëà÷å, íî êóêëàòà íå ñå èíòåðåñóâà çà ñ÷óïå-
íèÿ ñè êðàêú.
Ñåãà íåêà îñòàíå âú óìà âè ìèñúëüòà: ×îâýêú íå ìîæå
äà áûäå çäðàâú, àêî íå îáè÷à. ×îâýêú íå ìîæå äà áûäå ó÷å-
íú, àêî íå îáè÷à. ×îâýêú íå ìîæå äà áûäå ñâîáîäåíú, àêî íå
îáè÷à. Èçîáùî ÷îâýêú íå ìîæå äà áûäå ùàñòëèâú, áîãàòú,
ñèëåíú, çäðàâú, ó÷åíú, àêî íå îáè÷à. Ëþáîâüòà òðýáâà äà
ïðèñûòñòâóâà íàâñýêûäå. Àêî èìàøú ëþáîâü âú çíàíèåòî ñè,

299
òè ùå áûäåøú âåëèêú ó÷åíú. Àêî èìàøú ëþáîâü âú ñâîáîäà-
òà ñè, òè ùå áûäåøú íåóÿçâèìú. Ñâîáîäàòà, áîãàòñòâîòî, çíà-
íèåòî, çäðàâåòî ìîæå äà ñå ïàçè ñàìî ÷ðåçú ëþáîâü. Áåçú
ëþáîâü ñâîáîäàòà ñå ïðåâðúùà âú ðîáñòâî, çíàíèåòî - âú íå-
âåæåñòâî, ëþáîâüòà - âú ìû÷åíèå.
Êàçàíî å âú Ïèñàíèåòî: “Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà ïîç-
íàÿ Òåáå Åäèííàãî, Èñòèííàãî Áîãà.” Ïîçíàâàíåòî ïîäðàç-
áèðà ëþáîâü. Äà îáè÷àøú íýêîãî, òîâà çíà÷è äà æèâýåøú
çàðàäè íåãî. Ëþáîâüòà íà Áîãà ñå çàêëþ÷àâà âà òîâà, ÷å ïðè
âñè÷êèòý íåñúîáðàçíîñòè íà ÷îâýøêèÿ æèâîòú, Òîé ãëåäà áëà-
ãîñêëîííî êúìú ÷îâýêà. Êàòî âèæäà âñè÷êè êðèâè ïîñòûïêè
íà õîðàòà, Áîãú êàçâà: “Òîçè æèâîòú íå å çà âàñú. Àçú âýðâà-
ìú, ÷å ñëåäú âðåìå âèå ùå èçîñòàâèòå âàøèòý ñëàáîñòè.”
Íýìà ÷îâýêú âú ñâýòà, êîéòî îáè÷à äà ÿäå ðàçâàëåíî ìåñî.
Âñè÷êè õîðà îáè÷àòú õóáàâè, íîâè, çäðàâè äðåõè, íàïðàâå-
íè îòú ñêûïà, ôèíà ìàòåðèÿ. Âñýêè áè æåëàëú äà èìà óêðà-
øåíèÿ îòú çëàòî íàïðàâåíè, ïîñèïàíè ñú äèàìàíòè. Íàé-õó-
áàâàòà äðåõà, ñú êîÿòî ÷îâýêú ìîæå äà ñå îáëý÷å, òîâà å äðå-
õàòà íà ëþáîâüòà. Òÿ å óêðàñåíà ñú ñêûïîöåííè êàìúíè è
äèàìàíòè. Íèêîé íå å âú ñúñòîÿíèå äà îòêðàäíå äðåõàòà íà
ëþáîâüòà íà ÷îâýêà.
Íýêîè ïèòàòú ùå ñå ïîçíàâàòú ëè êàòî îòèäàòú âú äðó-
ãèÿ ñâýòú. Àêî ñå îáè÷àòú, ùå ñå ïîçíàÿòú; àêî íå ñå îáè÷à-
òú, íýìà äà ñå ïîçíàÿòú. Àêî òóêú ñå îáè÷àòå, è íà îíçè ñâýòú
ùå ñå îáè÷àòå. Çà ðàçóìíèÿ óñëîâèÿòà âú îíçè ñâýòú ñû ïî-
äîáðè îòú òèÿ íà çåìÿòà. Íà îíçè ñâýòú õîðàòà èìàòú ïî-
äîáðè óñëîâèÿ äà ñå ïîçíàÿòú è äà ñå îáè÷àòú. Âú îíçè ñâýòú
èìàòå âúçìîæíîñòü äà íàó÷èòå íàé-êðàñèâèÿ åçèêú, ñú íàé-
êðàñèâèòý äóìè, êîèòî íýêîãà ñòå òúðñèëè âú æèâîòà ñè.
Ïðåäú âàñú ùå ñå îòêðèå îíîâà âåëèêî ìèíàëî è âåëèêî áûäà-
ùå, äà âèäèòå êàêú ñòå ñå çàïîçíàëè è êàêâî ïîçíàíñòâî ùå
íàïðàâèòå âú áûäàùå. Âñýêè ÷îâýêú, êîãàòî îáè÷àòå, âè å
áèëú ïîëåçåíú âú ìèíàëîòî. Òîé ùå âè áûäå ïîëåçåíú è âú
íàñòîÿùåòî è âú áûäåùåòî. Ñëåäîâàòåëíî âñè÷êè õîðà, êîè-
òî âè îáè÷àòú, ïðåäñòàâÿòú âàøèÿ êàïèòàëú. Çà îíèÿ ïúêú,
êîèòî âèå îáè÷àòå, âèå ñòå òýõåíú êàïèòàëú. Êàêâî ïî-ãîëý-
ìî áëàãî îòú òîâà ìîæåòå äà î÷àêâàòå? Âèå ñòå êàïèòàëú çà

300
òýçè, êîèòî îáè÷àòå; òýçè ïúêú, êîèòî âàñú îáè÷àòú, ñû âà-
øú êàïèòàëú. Òýõíîòî ùàñòèå å ñêðèòî âú âàñú, à âàøåòî -
âú òýõú.
Ùàñòèåòî íà âñè÷êè õîðà å ñêðèòî âú Áîãà. Àêî ëþáè-
òå Áîãà, çíàéòå, ÷å áûäåùåòî âè å ñêðèòî âú Íåãî. Àêî Ãî
ëþáèòå, êàêâîòî ïîæåëàåòå, ùå âè ñå äàäå. Êàòî çíàåòå òîâà,
æåëàéòå îòú Áîãà ñàìî îíîâà, êîåòî îòãîâàðÿ íà âàñú. Ìîæå
ëè ìàëêîòî ìîìè÷åíöå äà èñêà äà ñå îáëý÷å âú ðîêëÿòà íà
ìàéêà ñè. Òîâà æåëàíèå íå ñúîòâåòñòâóâà íà íåãî. Êàòî ñòà-
íå 21 ãîäèøíà ìîìà, òîãàâà ìîæå äà îáëý÷å ðîêëÿòà íà ìàé-
êà ñè. Äîêàòî ñè ïåòãîäèøíî ìîìè÷åíöå, íå ïîæåëàâàé ìàé-
÷èíàòà ñè ðîêëÿ. Äîêàòî ñè ïåòãîäèøíî ìîì÷åíöå, íå ïîæå-
ëàâàé áàùèíàòà ñè äðåõà. Äîêàòî ñè ïåòãîäèøíî äåòå, íå
ïîæåëàâàé ïðîôåñîðñêà êàòåäðà. Êàòî ñòàíåøú ãîëýìú, ùå
ñå îáëý÷åøú, âú êàêâèòî äðåõè èñêàøú. Êàòî ñòàíåøú ãî-
ëýìú, ùå çàåìåøú è ïðîôåñîðñêà êàòåäðà. Âñýêî íýùî ùå
äîéäå íà ñâîåòî âðåìå. ×àêàéòå ñïîêîéíî âðåìåòî, êîåòî å
îïðåäýëåíî çà âàñú. Òî ùå äîíåñå ñúîòâåòíîòî çà âàñú áëà-
ãî.
“Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà ïîçíàÿ Òåáå Åäèííàãî, Èñ-
òèííàãî Áîãà.” Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà ñå âúçëþáèòå åäèíú
äðóãú. Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà æèâýåòå åäèíú çà äðóãú.
Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà èçïúëíèòå âîëÿòà Áîæèÿ è äà ïðè-
äîáèåòå âñè÷êî îíîâà, êîåòî æåëàåòå è äà êàæåòå: Âýðíè ñû
äóìèòý íà Õðèñòà, ÷å êàêâîòî ïîæåëàåòå âú èìåòî Áîæèå,
ùå âè ñå äàäå.
Àïîñòîëú Ïàâåëú êàçâà: “Îêî íå å âèäýëî è óõî íå å
÷óëî òîâà, êîåòî Áîãú å ïðèãîòâèëú çà òýçè, êîèòî Ãî ëþ-
áÿòü.” Çíà÷è çà âñýêè ÷îâýêú ñû îïðåäýëåíè áëàãà, êîèòî ùå
äîéäàòú íà ñâîåòî âðåìå. Çà äà ïîëó÷è òèÿ áëàãà, òîé òðýáâà
äà ïðèëîæè ëþáîâüòà ñè. ×å ùå èìà ìû÷íîòèè, òîâà å íåèç-
áýæíî. Áåçú ìû÷íîòèè ÷îâýêú íå ìîæå äà æèâýå. Ìû÷íî-
òèèòý ñû ïðîáíèÿòú êàìúêú çà ÷îâýêà. Çà äà ïðèäîáèå åäíî
áëàãî íà ëþáîâüòà, ÷îâýêú òðýáâà äà ìèíå ïðåçú 99 ñòðàäà-
íèÿ. Àêî íàìýðè ÷îâýêú, êîéòî íå å ìèíàëú ïðåçú 99 ñòðàäà-
íèÿ, ëþáîâüòà ùå ãî ñòîïè, íèùî íýìà äà îñòàíå îòú íåãî.
Ñðåùíå ëè ÷îâýêú, êîéòî å ìèíàëú ïðåç 99 ñòðàäàíèÿ, ëþ-

301
áîâüòà ùå ãè ñúåäèíè âú åäíî è ùå îáðàçóâà îòú òýõú âý÷íîòî
áëàãî íà æèâîòà. Àêî ñïàçâàòå çàêîíèòý íà ëþáîâüòà, òÿ ùå
ïðåîáðàçè âñè÷êè âàøè íåäîðàçóìåíèÿ, ñòðàäàíèÿ, ìû÷íî-
òèè è ùå ãè ïðåâúðíå âú âý÷åíú êàïèòàëú çà âàñú. Ðàäâàéòå
ñå, ÷å èäå ëþáîâüòà, êîÿòî ùå âè îñâîáîäè îòú ñåãàøíèòý
íåïîíîñèìè óñëîâèÿ íà æèâîòà. Ñàìî Áîæèÿòà Ëþáîâü å âú
ñèëà äà îñâîáîäè ÷îâýêà îòú ñìúðòüòà - íàé-ãîëýìèÿòú âðàãú
âú ñâýòà.
Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà ïîçíàåòå Áîãà êàòî Ëþáîâü.
Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà ïîçíàåòå Áîãà êàòî Ìûäðîñòü.
Òîâà å æèâîòú âý÷åíú, äà ïîçíàåòå Áîãà êàòî Èñòèíà.
Æåëàÿ âè âú áûäåùå äà âúðâèòå ïî òîçè ïûòü.
Æåëàÿ âè äà ñòàíåòå ãîñïîäàðè ñú ëþáîâü, äà ñòàíåòå
è ñëóãè ñú ëþáîâü.

3-òà Ñúáîðíà áåñåäà îòú Ó÷èòåëÿ,

äúðæàíà íà 27 àâãóñòü 1939ã.,
10 ÷àñà ïðåäè îáýäú
Èçãðýâú

302
 ÍÈÒÎ ÁËÈÇÎ, ÍÈÒÎ ÄÀËÅ×Å

Äîáðàòà ìîëèòâà
Ìîëèòâàòà íà Öàðñòâîòî
Åâàíãåëèå îòú Ìàòåÿ ãë.12, ñò. îòú 1-10
Åâàíãåëèå îòú Ëóêà ãë.12, ñò.1-10
Åâàíãåëèå îòú Ìàðêà ãë.10, ñò. îòú 1 äî 10
Åâàíãåëèå îòú Èîàíà ãë.12, ñò. îòú 10-20
“Äóõúòú Áîæè”

Åäíî ìàëêî ñðàâíåíèå ùå íàïðàâÿ. “Àêî äóìèòý ìè íå

ïðåáûäàòú âú âàñú è âèå íå ïðåáûäåòå âú ìåíå”, òàçè ìèñú-
ëú ùå âçåìà âú åäíà íîâà ôîðìà. Àêî ñâýòëèíàòà ïðåáûäå âú
íàñú è íèå ïðåáûäåìú âú ñâýòëèíàòà, ñâýòúòú ùå íè ñå èçÿ-
âè. Íîâîòî âú ñâýòà å ñëåäíîòî: Âñè÷êè ñåãà ìèñëÿòú è êàç-
âàòú: “Òðýáâà äà çíàåìú, ÷å òîãàâà äà ïðàâèìú ðàáîòèòý.”
Ïúêú âñè÷êèòý íýùà çàïî÷âàòú ñú çíàíèåòî. Òè ó÷èøú òîâà,
êîåòî çíàåøú, íî íèêîãà íå ó÷èøú òîâà, êîåòî íå çíàåøú. Òî
å íåâúçìîæíî. Íèìà ñâýòëèíàòà òðýáâà äà ÿ èçó÷èøú íàé-
ïúðâî? Ñâýòëèíàòà èçâåäíàæú ñå ÿâÿâà, òè ÿ çíàåøú è îòïîñ-
ëå ÿ èçó÷àâàøú. Õëýáà, êîéòî ÿäåøú, ñëàäêîòî, êîåòî ÿäåøú,
òè ãî çíàåøú íåïîñðýäñòâåíî è ïîñëå ãî èçó÷àâàøú. Íèå ñå
çàáëóæäàâàìå, êàçâàìå: “×àêàé äà íàó÷à òîâà íýùî, ÷å ïîñ-
ëå äà ãî ïðàâÿ.” Âñýêè åäèíú îòú íàñú çíàå äà ïðàâè íýùàòà,
íî âú ÷îâýêà èìà åäíà çëà âîëÿ, âú êîÿòî òîé íå èñêà äà ïðà-
âè òîâà, êîåòî çíàå. Òî å ãîëýìîòî íåùàñòèå, ÷å íå èñêà äà
ïðàâè òîâà, êîåòî çíàå.
Èìà åäíî ñúñòîÿíèå, âú êîåòî ÷îâýêú çàáðàâÿ íýùàòà.
Çàáðàâèëú ãè, íî ÷îâýêú ñàìú ñòàâà ïðè÷èíà äà çàáðàâè íýùî,
êîåòî å çíàåëú. Ïðåäñòàâåòå ñè åäèíú òðåçâåíú ÷îâýêú âëýçå
âú êðú÷ìàòà, âñè÷êî çíàå. Íàé-ïúðâî òîé ìèñëè çà áàùà ñè,
çà ìàéêà ñè, ìèñëè çà æåíà ñè, àêî å æåíåíú, ìèñëè çà äåöàòà
ñè, íî ïèå ëè åäíà ÷àøêà âèíî, çàïî÷âà äà ìèñëè çà ÷àøàòà.
Ïèå âòîðà, çàïî÷íå äà ìèñëè çà âòîðàòà ÷àøà, ïèå òðåòà, ÷åò-
âúðòà, ïåòà, øåñòà, ñëåäú êàòî ïèå äåñåòü ÷àøè, çàáðàâÿ áà-

303
ùà ñè, ìàéêà ñè, æåíà ñè, âñè÷êî çàáðàâÿ è çíàå íîâîòî, êîå-
òî íàó÷èëú. Òîé çàáðàâÿ âå÷å âñè÷êî, êîåòî çíàåøå è íå ïîç-
íàâà äðóãèòý.
Ñåãà äà âè ïðèâåäà òóé âú åäíà íîâà ôîðìà. Ñåãà òè
ñåäèøú è íýêîè íýùà âèæäàøú ãè ÿñíè ñû ïðåäú òåáå. Òó-
ðèøú åäíà òúíêà ïëîùú, íýùàòà ñòàâàòú òúìíè, òóðèøú îùå
ïî-äåáåëà, êàçâàøú: “Íèùî íå âèæäàìú.” Êîé å ïðè÷èíàòà
ñåãà? Òè íå ñè ñëýïú. Ñåãà äà âè èçíåñà åäíî äðóãî ïðîòèâî-
ðå÷èå, êîåòî íèå ñè ñúçäàâàìå. Íèå êàêú èçó÷àâàìå ñâýòëè-
íàòà? Âúçïðèåìàìå ñâýòëèíàòà è çíàåìú. Äà äîïóñíåìú, ÷å
íà åäèíú ÷îâýêú î÷èòý ñû ïîâðåäåíè, êàêú ùå èçó÷àâà ñâýòëè-
íàòà? Ðåàëíîñòüòà ìîæå äà ñå èçó÷àâà ïî äâà íà÷èíà; èñòè-
íàòà ñå èçó÷àâà ïî äâà íà÷èíà; çíàíèåòî ñå èçó÷àâà ïî äâà
íà÷èíà. Ñâýòëèíàòà ñå èçó÷àâà ïî äâà íà÷èíà. Ïúðâèÿòú íà-
÷èíú å ÷ðåçú ñàìàòà ñâýòëèíà. Òóé, êîåòî ïðèñûòñòâóâà è
îòâàðÿ ñâýòà ïðåäú òåáå, äàâà òè ñâîáîäà. Âèå ñ÷èòàòå ñâýòëè-
íà òîâà, êîåòî òè äàâà ñâîáîäà, äàâà òè õîäú äà âúðâèøú, äà
ñå íå ñïúâàøú. Ïðåäñòàâåòå ñè, ÷å åäèíú ÷îâýêú íýìà ïîíÿ-
òèå, êàêâî íýùî å ñâýòëèíàòà, íå âëèçà âú íåãî, ïî íèêîé
íà÷èíú íå ÿ ïîçíàâà. ×ðåçú îòñûòñòâèå, òîé ùå èìà ïîíÿòèå
çà ñâýòëèíàòà, ÷ðåçú òúìíèíàòà. Âèå ùå èçó÷àâàòå êàêâî íýùî
å ñâýòëèíàòà ÷ðåçú çàêîíà íà òúìíèíàòà.
Çàïðèìýðú êàêú ùå ïîçíàåøú, ÷å òè íå ñè ïðàâåäåíú
÷îâýêú? Íå ÷ðåçú ïðàâîòî, íî ÷ðåçú îòñûòñòâèåòî íà ïðàâî-
òî. Êîãàòî îòñûòñòâóâà åäíî ïðàâî, òî ùå òè ïðè÷èíè ñòðà-
äàíèå. Ùî å ñòðàäàíèåòî? Ùîìú ñòðàäàøú, òè ñè êðèâú. Âèå
ùå öèòèðàòå íýêîè îòú ïðîðîöèòý, êîèòî íå áýõà êðèâè, ïðà-
âåäíè õîðà áýõà, ùå öèòèðàòå Õðèñòà è ïàêú ñòðàäàõà. Êðè-
âè áýõà, çàùîòî íîñýõà ãðýõîâåòý íà êðèâèòý õîðà. Ùîìú
òè ãàðàíòèðàøú çà åäèíú íåïðàâåäåíú ÷îâýêú, êîéòî ÿëú è
ïèëú, ÷å òè ìó ñòàâàøú ãàðàíòèíú, õâàíå òå çàêîíúòú, òè íè-
òî ñè ÿëú íèòî ñè ïèëú, õâàíå òå çàêîíúòú, îñûäè òå òè äà
ïëàùàøú. Ïàðè íà çàåìú íå ñè âçåëú, äðóãú ãè âçåëú, òè òðýáâà
äà ãè ïëàùàøú. Òè ñè ñòàíàëú ãàðàíòèíú. Áàíêàòà îñòàâÿ íå-
ãî ñâîáîäåíú, ïîíåæå òîé íè êûùà èìà, íèùî íýìà, òè, êîé-
òî ñè ãàðàíòèðàëú çà íåãî - õâàíå òå çàêîíà, õâàíå òå çàêîíà
òè äà ïëàùàøú. Êàçâàøú: “Àçú ïàðè íå ñúìú âçåëú.” -Òè íå

304
ñè âçåëú, íî òè ñè ñòàíàëú ãàðàíòèíú è íà îñíîâàíèå íà òâî-
åòî äîâýðèå, íèå ìó äàäîõìå ïàðè. Òè ùå ïëàùàøú çàðàäè
íåãî.
Ñåãà ïðèëîæåíèåòî íà çàêîíà. ×åñòî âèå ñòàâàòå ïðè-
÷èíà ñàìè äà ñè ñúçäàäåòå åäíî íåùàñòèå. Çàáåëåæåòå çàùî
õîðàòà ãîíÿòú ìóõèòý. Åäíà ìóõà å ìíîãî òùåñëàâíà, ìó-
õèòý ñû êðàéíî òùåñëàâíè. Êàòî äîéäå, íýìà äà êàöíå íà
ðàìîòî, íà ãëàâàòà, àìè ùå êàöíå íà íîñà òè. Êàçâà: “Çíàåøú
êîÿ ñúìú! Òè èìàøú ëè ïîíÿòèå, êàêâî íýùî å ìóõàòà?” Ùå
êàöíå ïîñëå íà âåæäàòà, íà äðóãàòà âåæäà, âñå íà âèäíè ìýñòà
ñå êà÷âà. Ïîíýêîé ïûòü òóðÿ ñè ðûêàòà íà ìàñàòà, ìóõàòà
êàöíå íà ðûêàòà ìè. Êàçâà: “Çíàåøú ëè êîÿ ñúìú àçú? Êàêâî
ìèñëèøú çà ñâýòà?” Àçú ÿ õâàíà ñú äðóãàòà ðûêà. Êàçâàìú ¢:
“Àìè òè çíàåøú ëè êîé ñúìú?” Òÿ áðúì÷è âú ðûêàòà ìè.
Òè, êàòî âëýçåøú âú ñâýòà íà çàêîíà, íå êàöâàé íà íî-
ñà, íå êàöâàé íà âåæäàòà, íî íà ðàìîòî, ïîñëåäíîòî ìýñòî
çàåìè íýêûäå, çàùîòî çàêîíúòú èìà ðûêà. Êàòî êàöíåøú, ùå
òå õâàíå è òå äúðæè. Òóé äúðæàíå å îñûæäàíåòî. Êàêâî ùå
ïðàâèøú? Êàçâàøú: “Çíàåøú êàêâà ìóõà ñúìú.” -Õóáàâî, àêî
ñè âèäíà ìóõà, èçëýçú èçú ðûêàòà ìè. Òîãàâà òÿ âçåìà âòîðî-
òî ïîëîæåíèå, çàïî÷âà äà ñå ìîëè, çàïî÷âà äà ìè ïýå. “Àêî
ñè ìóçèêàíòú, êàçâà, áûäè ìàëêî ìèëîñòèâú êúìú ìåíå. Ïî-
íåæå ìå õâàíà, åäíî ìàëêî ñûùåñòâî ñúìú, íå ìå ñòèñêàé,
çàùîòî ùå ìè ñ÷óïèøú êðèëöàòà. Ìèñëýõú, ÷å ñúìú áèëà
ìíîãî ãîëýìà, ñåãà ñå íàó÷èõú, ÷å íå ñúìú òîëêîçú ãîëýìà.”
Êîãàâà îòâàðÿìú ðûêàòà è òÿ èçñêà÷à. Ïèòàìú: Òàçè ìóõà,
êàòî èäå ïðè äðóãèòý ìóõè, êàêâî ùå ðàçïðàâÿ?
Êîãàòî âèå îáè÷àòå åäèíú ÷îâýêú, èìàòå åäíà ñëàáîñòü,
äà ñå ïðèáëèæèòå, äà áûäåòå èëè îòëýâî èëè îòäýñíî äî ðà-
ìîòî ìó, äà ñòå ìíîãî áëèçî. Íýêîé ïûòü èìàòå îòú äàëå÷-
íîòî ìèíàëî ïðèäîáèòî æåëàíèå äà ñòå áëèçî äî ðàìîòî. Âú
âñè÷êèòý õîðà èìà åäíî æåëàíèå, äà äîéäåòå áëèçî äî òîçè,
êîãîòî îáè÷àòå. Âèå èñêàòå âñå òîé äà áûäå ïðúâú ïðåäú âà-
øèòý î÷è. Ïèòàìú: àêî ñè ïî-áëèçî äî î÷èòý íà åäèíú ÷î-
âýêú, êàêâî ùå ïðèäîáèåøú? Òðýáâà äà áûäåøú áëèçî âú
óìà, âú øèðîêèÿ ñâýòú, âú íåãîâèÿ óìú, âú íåãîâîòî ñúðäöå,
íî èçáýãâàéòå äà áûäåòå áëèçî äî õîðàòà ôèçè÷åñêè. Âñè÷-

305
êèòý íåùàñòèÿ, íåäîðàçóìåíèÿ, ñòúëêíîâåíèÿ, ïðîèçòè÷àòú
îòú ôèçè÷åñêàòà áëèçîñòü íà õîðàòà. Äâàìà õîðà ñû áëèçêè
êàêòî êëîíèùàòà, òúðêàòú ñå, òúðêàòú ñå, îñàêàùàòú ñå.
Íàé-ïúðâî õîðàòà çàïî÷âàòú ñú èäåàëíàòà ëþáîâü. Âèå
èìàòå åäèíú ïðèÿòåëü, èëè ìëàäàòà ìîìà è ìëàäèÿòú ìîìú-
êú âú íà÷àëîòî ñû ìíîãî ñðàìåæëèâè, áëàãî÷åñòèâè, èìàòú
íýùî àíãåëñêî âú ñåáå ñè. Êàòî ìèíå ìîìúêúòú, õâúðëè åäè-
íú ïîãëåäú îòäàëå÷å è öýëèÿòú äåíü å äîâîëåíú, ÷å ÿ âèäýëú,
ðàäâà ñå. Íàé-ïúðâî èñêà äà ÿ çúðíå ñàìî âåäíàæú. Êàòî õâúð-
ëè åäèíú ïîãëåäú ñú åäíîòî îêî, êàçâà: “Ñòèãà ìè òîëêîçú.”
Öåëèÿòú öåíü âúðâè ðàäîñòåíú. Âòîðèÿ ïûòü èñêà äà ÿ âèäè,
íî óâåëè÷àâà ïîãëåäà, îáðúùà ñè ïîâå÷å ãëàâàòà. Òðåòèÿòú
ïûòü óâåëè÷àâà îùå ïîâå÷å, íî íå ñå ñïèðà è òàìú. Òîé çà-
ïî÷íå äà ñå ïðèáëèæàâà. Ïî-íàïðåäú îòäàëå÷å ÿ ãëåäàøå íà
ñòîòèíà ìåòðà. Êàçâà: “Òÿ å, ïðèÿòíî ìè å.” Âòîðîòî ïîëî-
æåíèå å, ÷å èñêà äà ÷óå ãëàñà ¢, êàêú ãîâîðè. Íàé-ïúðâî èñêà
äà ÷óå ñàìî åäíà äóìà è å äîâîëåíú. Âòîðèÿ ïûòü èäå îùå
ïî-áëèçî. Ñåãà íå ñå çàäîâîëÿâà êàêú ãîâîðè ñàìî äà ÷óå, íî
èñêà íà íåãî äà ìó êàæå åäíà äóìà. Ïðèÿòíî ìó å íàé-ïúðâî
äà ìó êàæå åäíà äóìà, ïîñëå èñêà äà ìó êàæå äâå, òðè. Ùîìú
çàïî÷âà äà ìó êàçâà ïîâå÷å îòú äåñåòü äóìè, òý ñå ñêàðàòú.
Ñêàðâàíåòî îòú êàêâî ïðîèçòè÷à? Âëþáåíèòý õîðà èìàòú åä-
íî óõî ìíîãî ðàçâèòî, ñòàâàòú ìíîãî ÷óâñòâèòåëíè. Äâàìà
äóøè, êîèòî ñå îáè÷àòú, àêî ïîâèøàòú òîíà, àêî âèå ïîãëåä-
íåòå âú äóõîâíèÿ ñâýòú, àêî íà åäèíú âúçëþáëåíú ìó ïðîãî-
âîðèøú ñèëíî, îáðàçóâà ñå öýëà ðàíà. Êàçâà: “Ìíîãî ëîøî
ìè ãîâîðè.” Òàçè äóìà å öýëú åäèíú óäàðú âú äóõîâíèÿ ñâýòú.
Ðåêîõú íà îíýçè, êîãàòî âëèçàòú âú ëþáîâíèÿ […] òðýáâà
äà áûäàòú ìíîãî âíèìàòåëíè. Êàçâà íýêîé: “Íèå ñå îáè÷à-
ìå.” Íî ïîãëåäúòú íå å ëþáîâåíú, íèòî äóìèòý ñû ëþáîâíè.
Òàêà ãîâîðè, ÷å òîâà å åäèíú äèâàøêè æàðãîíú íà íýêîå ïðå-
äèïîòîïíî æèâîòíî, íà íýêîé ìàìîíòú, íà íýêîé òèãúðú, íà
íýêîÿ ìå÷êà, êîÿòî ñå ðàçÿðèëà. Êàçâà: “Àçú ãî îáè÷àìú, çíà-
åøú êîëêî ãî îáè÷àìú.” (Ãîâîðè ãðóáî.) Òî å çàêîíú íà òúì-
íîòà. Òîâà íå å ëþáîâü. Ðåêîõ, åäíî âðåìå ó÷åíèöèòý âú îêóë-
òíèòý øêîëè ñû èìàëè âúíøíà îáõîäà. Íýêîé êàçâà: “Íå ìè
ãëåäàé âúíøíàòà îáõîäà, àçú íýìàìú âúíøíà îáõîäà, íî

306
âûòðåøíà.” È âúíøíà îáõîäà òðýáâà è âûòðåøíà îáõîäà
òðýáâà.
Çàêîíúòú å ñëåäíèÿòú: Íåèçáåæíî å, ïîìíåòå, âñýêè
åäèíú ÷îâýêú ñàìú íà÷åðòàâà ïûòÿ, ïî êîéòî õîðàòà äà ãî
óâàæàâàòú è êàêú äà ãî óâàæàâàòú è äà ãî ïî÷èòàòú. Êàêòî ñå
îáõîæäàøú ñú äðóãèòý õîðà, òàêà ùå ñå îáõîæäàòú è ñú òå-
áå. Íåèçáýæíî å. Íå ñàìî âèäèìèÿòú ñâýòú, íî è íåâèäèìè-
ÿòú ñâýòú ùå ïîñòûïè òî÷íî ñú òåáå, êàêòî òè ïîñòûïâàøú.
Òóêú èìà åäíà ñåñòðà, êîÿòî å âú ñúáðàíèåòî, ùå âè
ïðèâåäà åäíà íåéíà îïèòíîñòü. Âèå íå çíàåòå èìåòî ¢, àêî
ñòå ÿñíîâèäöè, ùå çíàåòå. Òÿ çíàå. Òÿ ìè ðàçïðàâÿøå, ÷å âñýêè
äåíü, êîãàòî êàæå íýêîÿ ëúæà, íýìà äà ñå ìèíå ìíîãî è òÿ
ùå ïàäíå, ùå ñè áëúñíå ãëàâàòà. “Íàïëàøèõú ñå, êàçâà, íå
èñêàìú äà ëúæà. Ùîìú êàæà åäíà ëúæà, ùå ïàäíà íýêûäå.”
Âú ëúæàòà ÷îâýêú èçãóáâà. Ùîìú êàæåøú åäíà ëúæà, ìíîãî
ìàëêà ëúæà, áýëà ëúæà, êîÿòî ñú ìèêðîñêîïú òðýáâà äà ÿ ãëå-
äàøú äà ÿ ïîçíàåøú, ÷å å ëúæà, íî ëúæèòý ñå ðàçìíîæàâàòú
êàòî ìèêðîáèòý. Åäíà ìàëêà ìèêðîáà ñå ðàçìíîæàâà è òÿ ùå
îñòàâè ñâîèòý íå÷èñòîòèè âú óìà òè, èëè âú ñúðäöåòî òè è
ùå ïðè÷èíè âðåäà. Ðåêîõú, çëîòî âú ñâýòà, îòú êîåòî íèå
ñòðàäàìå, òî íå å äîøëî îòâúíú, òî ñûùåñòâóâà îòâúíú êàòî
åäíà âúçìîæíîñòü. Åäíà ìèêðîáà ìîæå äà ñûùåñòâóâà, íî
àêî òè íå ÿ ïðèåìåøú âú ñåáå ñè, òÿ íå å âðåäíà çà òåáå. Íî
ùîìú òàçè ìèêðîáà âëýçå âú êðúâüòà òè, òÿ ñå ðàçìíîæàâà.
Îòú íå÷èñòîòèèòý íà âñè÷êèòý ìèêðîáè, êîèòî ñå ðàçìíî-
æàâàòú, ÷îâýêú óìèðà.
×îâýêú íå òðýáâà äà ìèñëè ëîøî âú 1939ã. Íèêàêâà
ëîøà ìèñúëü! Ïîíåæå ñèëàòà íà íàøèÿ óìú, êîÿòî Áîãú íè å
äàëú, å ñàìî çà äîáðè ìèñëè. Âú áþäæåòà íà íåâèäèìèÿ ñâýòú
å ïèñàíî, ÷å òåáå òè ñå îòïóñêà òàêàâà åíåðãèÿ çà óìñòâåíèÿ
ñâýòú, êîÿòî å ïðåäíàçíà÷åíà ñàìî çà äîáðî. Òè íýìàøú ïðàâî
íà íàé-ìàëêîòî ìèêðîñêîïè÷åñêî ëîøî æåëàíèå äà íàïðà-
âèøú, ïîíåæå åíåðãèÿòà, êîÿòî Áîãú òè äàâà âú ñúðäöåòî,
òàçè åíåðãèÿ å ñàìî çà äîáðè ÷óâñòâà. Òè ìîæå äà ñè ïîçâî-
ëèøú, íî òè âå÷å ñúçäàâàøú êàðìà. Òåáå òè ñå äàâà ñèëà âú
æèâîòà äà ïîñòûïâàøú, êàêòî èñêàøú, íî âú âñè÷êèòý òè ïîñ-
òûïêè òè ñå äàâà òàçè åíåðãèÿ ñàìî çà äîáðè ïîñòûïêè. È

307
òîãàâà êàòî ñå âúðíåòå, âèå ùå äàâàòå îò÷åòú. Åíåðãèÿòà, êî-
ÿòî âè äàäå Ãîñïîäü çà óìà, çà êàêâî ÿ óïîòðýáèõòå. Êàçâà-
òå: “Àçú íàëè ñúìú ñâîáîäåíú äà æèâýÿ êàêòî èñêàìú.” Ëú-
æåòå ñå. Íèêîé âú ñâýòà íå å ñâîáîäåíú äà æèâýå êàêòî èñêà.
Òè ñè ñâîáîäåíú äà æèâýåøú, êàêòî Áîãú èçèñêâà. Àêî òè
æèâýåøú, êàêòî òè èñêàøú, òè ùå áûäåøú ñûäåíú. Òè, àêî
âëýçåøú âú åäíà ñúâðåìåííà ãèìíàçèÿ èëè óíèâåðñèòåòú, ùå
ó÷èøú íå îíîâà, êîåòî òè èñêàøú, íî îíîâà, êîåòî ïðîãðà-
ìàòà èçèñêâà. Àêî âëýçåøú âú åäíà õóäîæåñòâåíà àêàäåìèÿ,
òè íýìà äà ðèñóâàøú êàðòèíèòý, êîèòî òè ìèñëèøú, íî îá-
ðàçèòý, êîèòî ñå èçèñêâàòú.
Òà ðåêîõú, íèå ñìå ïðàòåíè âú åäèíú ñâýòú äà ó÷èìú
îíîâà, êîåòî Áîãú å ïðåäíà÷åðòàëú. Ïîãðýøêàòà ïðîèçòè÷à
ñàìî îòú òîâà, ÷å íèå íå èñêàìå äà ó÷èìú îíîâà, êîåòî Áîãú
å ïðåäíà÷åðòàëú. Êàçâà: “Àçú èìàìú ïðåäíà÷åðòàíú ïûòü.”
Êîé å ïðåäíà÷åðòàëú ïûòÿ? Êàçâà: “Àçú òðýáâà äà ñå îæå-
íÿ.” Äà ñå æåíèøú, òî íå å òâîé ïûòü. Òî å ïûòü íà Áîãà. Àêî
Áîãú òè å ïðåäíà÷åðòàëú äà ñå æåíèøú, ùå ñå æåíèøú; àêî
Áîãú íå òè å ïðåäíà÷åðòàëú äà ñå æåíèøú, íýìà äà ñå æå-
íèøú. Íî íýêîé ïûòü Áîãú å ïðåäíà÷åðòàëú äà ñå æåíèøú,
ïúêú òè íå èñêàøú äà ñå æåíèøú. Äðóãú ïûòü Áîãú íå òè å
ïðåäíà÷åðòàëú äà ñå æåíèøú, ïúêú òè èñêàøú äà ñå æåíèøú.
Ïèòàìú: âú òèÿ äâà ñëó÷àÿ òè âúðøèøú ëè âîëÿòà Áîæèÿ? È
âú äâàòà ñëó÷àÿ àêî íå èçâúðøèøú âîëÿòà Áîæèÿ, òè ùå ñòðà-
äàøú.
Çàêîíúòú å ñëåäíèÿòú: Íàé-ïúðâî âú ñâýòà àêî èñêàøú
äîáðå äà òè âúðâè, ùå èçïúëíÿâàøú âîëÿòà Áîæèÿ. Èëè äà
ïðåâåäà íà âàøú åçèêú: Ùå èçïúëíÿâàøú íàé-ïúðâî âîëÿòà
íà áàùà ñè, ùå èçïúëíÿâàøú âîëÿòà íà ìàéêà ñè è íà òðåòî
ìýñòî ùå èçïúëíÿâàøú ñâîÿòà âîëÿ. Ñëåäú êàòî èçïúëíèøú
âîëÿòà íà áàùà ñè è òîé òè êàæå: “Ìíîãî äîáðå ñè íàïðà-
âèëú.” Ñëåäú êàòî èçïúëíèøú âîëÿòà íà ìàéêà ñè è òÿ òè êà-
æå: “Ìíîãî äîáðå ñè íàïðàâèëú”, òîãàâà ùå èçïúëíèøú è
ñâîÿòà âîëÿ è Îíçè, Êîéòî æèâýå âú òåáå ùå òè êàæå, ÷å äîá-
ðå ñè ñòîðèëú. Òè âå÷å ñè íà ïðàâèÿ ïûòü.
Ñåãà âèå ñòðàäàòå. Çàùî ñòðàäàòå? ×îâýêú ñòðàäà îòú
òðè ïðè÷èíè. Ñòðàäà èëè çàùîòî íå ìèñëè ïðàâî, èëè çàùî-

308
òî íå ÷óâñòâóâà ïðàâî, ñòðàäà çàùîòî íå ïîñòûïâà ïðàâî.
Ñëåäîâàòåëíî âñýêà åäíà ïîñòûïêà èìà òðè êà÷åñòâà, âñýêà
ïîñòûïêà òðýáâà äà å äîáðå îáìèñëåíà, òðýáâà äà å äîáðå
ïî÷óâñòâóâàíà è òðýáâà äà å äîáðå íàïðàâåíà. Âñýêî íýùî,
êîåòî å ïðàâî îáìèñëåíî, äîáðå ïî÷óâñòâóâàíî è êîåòî å
äîáðå íàïðàâåíî, òî å ïðàâîòî âú ñâýòà.
Ñåãà, çà äà âè ãîâîðÿ ïðàâî, àçú òðýáâà äà âè èçíåñà
åäèíú çàêîíú. Âèå íå ìèñëåòå, ÷å àçú èñêàìú äà âè ñûäÿ. Àêî
îñûäÿ âàñú, ùå îñûäÿ ñåáå ñè. Ñú ñàìîòî ìîå æåëàíèå äà âè
ñûäÿ, àçú öàïàìú ñåáå ñè. Àçú íå èñêàìú äà ñûäÿ äðóãèòý
õîðà, ïîíåæå öàïàìú ñåáå ñè. Íå èñêàìú äà ãîâîðÿ ëîøî çà
äðóãèòý, ÷å òý íå ñû äîáðè, ïîíåæå ñåáå ñè öàïàìú. Àêî öà-
ïàìú ñåáå ñè, êàêâî ñå ïîëçóâàìú? Íýêîé îòêðàäíàëú åäèíú
ëåâú. Äîéäå è ìè êàçâà: “Îòêðàäíà ìè åäèíú ëåâú.” Èçâàæ-
äàìú îòú äæîáà ñè è ìó äàâàìú åäèíú ëåâú. Àçú ñå ðàäâàìú,
÷å òîé íè îòêðàäíàëú åäèíú ëåâú, äðóãîÿ÷å íýìàøå äà äîé-
äåøú ïðè ìåíå, âçåìè ìîåòî ëåâ÷å. Àçú îòêðàäâàìú ñåáå ñè.
Äå å ñåãà ïîãðýøêàòà? Ïîãðýøêàòà íå å âú îòêðàäíàòèÿ ëåâú,
ïîãðýøêàòà å âú òîâà, ÷å òîçè, êîéòî îòêðàäíàëú, òîé ñå å
çàáëóäèëú, òîé ìèñëè, ÷å êàòî îòêðàäíå åäèíú ëåâú, ùå ñå
óðåäè ðàáîòàòà. Òè, êàòî ãîâîðèøú çà îòêðàäíàòèÿ ëåâú, òó-
ðÿøú ãî ïðåäú ñúçíàíèåòî, çàïóøâàøú ñè î÷èòý. Îñòàâåòå
îòêðàäíàòèÿ ëåâú. Èìà åäíà íåïðàâäà âú ñâýòà, íî àêî òè
ðå÷åøú äà ãîâîðèøú çà òàçè íåïðàâäà, òè ùå íàïðàâèøú äâå
ïî-ãîëýìè.
Âú ñâýòà èìà åäèíú çàêîíú, êîéòî òðýáâà ñåãà äà ó÷è-
òå. Çàùî ñòðàäàòå? Áåçú ñòðàäàíèÿ ÷îâýêú íå ìîæå äà ñå
ïîäèãíå íà ôèçè÷åñêèÿ ñâýòú. Àêî ñå ëèøèòå îòú ñòðàäàíèÿ,
âèå ñòå îñûäåíè, íèêàêúâú ïðîãðåñú íå ìîæå äà èìàòå âú
íèêàêâî îòíîøåíèå. Çà âñýêî ñòðàäàíèå, êîåòî âè ñå äàäå,
àêî ãî èçäúðæèòå, èìà åäíî ãîëýìî âúçíàãðàæäåíèå. Âñýêî
ñòðàäàíèå, äîáðå èçäúðæàíî, ñå âúçíàãðàæäàâà äåñåòü ïûòè
ïîâå÷å îòêîëêîòî ñàìîòî ñòðàäàíèå. Àêî íýêîé âè îáèäè, äà
êàæåìú, êàæå âè åäíà ëîøà äóìà è âèå ãî ïðåòúðïèòå, ùå
äîéäàòú ñëåäú íåãî äåñåòü äóøè äà âè êàæàòú ïî åäíà ñëàä-
êà äóìà. Åäíà îòú òèÿ äóìè, êàòî çàëè÷è ëîøàòà äóìà, êîëêî
äóìè îñòàâàòú ïå÷àëáà? Äåâåòü îñòàâàòú ïå÷àëáà. Âèå êàç-

309
âàòå: “Çàùî äà ìå îáèäè?” - Çà äà çàáîãàòýåøú. Òîçè ÷îâýêú
òðýáâà äà äîéäå äà òå îáèäè, ïîíåæå çíàå, ÷å êàòî êàæå åäíà
ëîøà äóìà, çà òåáå ùå êàæàòú äåñåòü äîáðè. Òîé âè íàïðàâè
åäíà óñëóãà. Àçú âè âèæäàìú êîëêî å óìúòú âè. Êàçâàòå: “Êà-
êú èñêàøú, Ó÷èòåëþ, äà íè ïîäïëúçíåøú äà ãîíèìú Ìèõà-
ëÿ.” Íå, íå, àçú âè ãîâîðÿ åäíà èñòèíà. Ùå õîäèòå äà ãîíèòå
Ìèõàëÿ, àêî õîäèòå äà òúðñèòå ïðàâîòî ñè. Íýêîé, êàòî ãî
îáèäÿòú, êàçâà: “Íýìà ëè Ãîñïîäü âú òîçè ñâýòú!” Ùîìú ïðå-
äàäåøú ñûäáàòà íà Áîãà, òè ñå ëèøàâàøú îòú ñâîåòî ïðàâî.
Ùîìú òå îáèäè íýêîé áëàãîñëîâè Ãîñïîäà, äà äîéäå áëàãîñ-
ëîâåíèåòî. Ùîìú òè âçåìàòú åäèíú ëåâú îòú äæîáà, áëàãîñ-
ëîâè Ãîñïîäà, ùå äîéäàòú äåñåòü.
Òîëêîçú ãîäèíè âèå ñòå ó÷åíèöè, íî è äîñåãà âú âàñú
èìà åäíî æåëàíèå çà óñïýõú. Ïîíýêîé ïûòü âè ñëóøàìú äà
êàçâàòå: “Òîëêîçú ãîäèíè íå ìîæå äà óñïýâàìå. Çàùî ïî-íàï-
ðåäú ñå îáè÷àõìå ïîâå÷å, ñåãà ïî-ìàëêî ñå îáè÷àìå?” Íå, ÷å
ñåãà íå ñå îáè÷àòå è ñåãà ñå îáè÷àòå, íî ìíîãî áëèçî ñòå
äîøëè. Âèå íýêîè õîðà ñòå ãè ïðèáëèæèëè âú óìà ñè, ïîâå-
÷å, îòêîëêîòî òðýáâà. Èìà âú äóõîâíèÿ ñâýòú åäèíú çàêîíú:
Òè íèêîãà íå ïðèáëèæàâàé åäèíú ÷îâýêú ïî-áëèçî, îòêîëêî-
òî Ãîñïîäü ãî òóðèëú ïðè òåáå. Çàùîòî àêî àçú äîéäà äà âè
ãîâîðÿ èëè äà âè ïýÿ íà óõîòî, ùå âè áûäå ëè ïðèÿòíî. Íåï-
ðèÿòíî å äà âè äóõàìú, äà âè êðýñêàìú íà óõîòî. Çíàåøú
êàêâî ùå áûäå. Àêî àçú âè ïýÿ íà îíçè êðàé íà ñàëîíà è âèå
ìå ñëóøàòå, ùå âè áûäå ïðèÿòåíú òîçè ãëàñú, âèå ùå ìå ñëó-
øàòå. Êîëêîòî ñìå ïî-äàëå÷ú åäèíú îòú äðóãú, ïî-äîáðå. Àçú
ãîâîðÿ çà äåéñòâèòåëíèÿ æèâîòú. Àêî èñêàìå íèå äà ñå îïîç-
íàåìú è àêî èñêàìå äà ñå ïðèáëèæèìú, êàêâî ùå ñòàíå? Àêî
Ñëúíöåòî Ãîñïîäü ãî òóðè íà ïîëîâèíàòà ðàçñòîÿíèå, îòêîë-
êîòî å ñåãà, àêî ñòàíå 46 ìèëèîíà ìèëè, êàêâî ùå áûäå íà-
øåòî ïîëîæåíèå? Êîëêî ùå áûäå ïî-ãîëýìî Ñëúíöåòî? Ïðåä-
ñòàâåòå ñè òîâà Ñëúíöå äà èìà ñòî ìåòðà âú äèàìåòúòú íà
õîðèçîíòà, çíàåøú êàêâî ùå áûäå íàøåòî ïîëîæåíèå? Êàç-
âàòå: “Ïîâå÷å ñâýòëèíà.” Ïîâå÷å ñâýòëèíà, íî òàêîâà áîì-
áàíäèðàíå ùå áûäå îòú ñëúí÷åâàòà ñâýòëèíà, ùå íè îñëýïè.
Âåíåðà, êîÿòî å ïî-áëèçî äî Ñëúíöåòî, çà äà ñå çàïàçè îòú
ñëúí÷åâàòà åíåðãèÿ îòú ãîëýìàòà ëþáîâü íà Ñëúíöåòî, å óâèòà

310
ñú ïàðè, ÷å êàòî ìèíàâà òàçè åíåðãèÿ ïðåçú ïàðèòý äà ñå íà-
ìàëè ñèëàòà ¢, çà äà áûäå ìàëêî ïî-óäîáíî çà æèâýåíå. Òîçè
çàêîíú å âýðåíú.
Íýêîé ïûòü íýêîè õîðà èñêàòú ìíîãî äà ãè îáè÷àìå.
Íå èñêàéòå âú ñâýòà äà âè îáè÷àòú. Äà âè îáè÷àòú òîëêîçú,
êîëêîòî Áîãú òóðèëú. Íå èñêàéòå äåöàòà äà âè îáè÷àòú ïîâå-
÷å, îòêîëêîòî Áîãú òóðèëú. Íå èñêàéòå ïðèÿòåëèòý äà âè îáè-
÷àòú ïîâå÷å îòêîëêîòî Áîãú èñêà, íè áàùèòý âè, íè ìàéêèòý
âè èñêàéòå äà âè îáè÷àòú ïîâå÷å. Çàùîòî àêî ìàéêèòý âè
îáè÷àòú ïîâå÷å, îòêîëêîòî òðýáâà, ùå ñòðàäàòå. Àêî áàùèòý
âè îáè÷àòú ïîâå÷å, îòêîëêîòî òðýáâà, ùå ñòðàäàòå.
Àêî ïðåáûäåìú âú ñâýòëèíàòà è ñâýòëèíàòà ïðåáûäå
âú íàñú, ñâýòúòú ùå íè ñå èçÿâè. Ñïîðåäú çàêîíà íà ëþáîâü-
òà, çà äà ñå îïîçíàåøú òðýáâà äà ñå ïîñòàâèøú íà ñâîåòî
ìýñòî. Çà äà áûäåøú îáè÷àíú îòú õîðàòà, òðýáâà äà ñå ïîñ-
òàâèøú íà åäíà ðàçóìíà òî÷êà, íà åäíà äèñòàíèÿ, êîÿòî å
ïîòðýáíà. Ãëåäàòå åäèíú ïðåäìåòú ïðåçú åäèíú òåëåñêîïú,
çà äà áûäå òîçè ïðåäìåòú ÿñåíú, òðýáâà äà ãî íàãëàñèøú íà
òàçè òî÷êà äà áûäå ïðåäìåòà, äåòî ñå âèæäà íàé-ÿñíî. Íýêîè
õîðà íå ìîæå äà ãè âèæäàìå, ïîíåæå íå ñû íà òàçè òî÷êà.
Òýçè, êîèòî íå îáè÷àøú ñû ïî-äàëå÷ú îòêîëêîòî òýçè, êîèòî
îáè÷àøú ïîâå÷å, êîèòî ñè ïîñòàâèëú ïî-áëèçî, îòêîëêîòî
òðýáâà. Ñëåäîâàòåëíî, óìíèÿòú ùå ñå ïîñòàâè íà òàçè òî÷êà
íà òîâà ìýñòî, äåòî òðýáâà äà îáè÷àøú, êîëêîòî òðýáâà. Àêî
îáè÷àøú ïî-ìàëêî îòêîëêîòî òðýáâà, òè ñè ïî-áëèçî îòêîë-
êîòî òðýáâà. Òè ñè âèíîâàòú. Òè ùå èçìåíèøú ðåäà íà íåùà-
òà. Òè ùå ñå ïîñòàâèøú íà èñòèíñêîòî ìýñòî, äåòî òè ùå
îáè÷àøú õîðàòà, êàêòî òðýáâà è õîðàòà ùå òå îáè÷àòú, êàê-
òî òðýáâà.
Èñêàìú ïðåçú 1939-òà ãîäèíà äà íå ïðàâèòå ïîãðýøêà-
òà íà ïîëÿöèòý, äà íå ïðàâèòå ïîãðýøêàòà íà ãåðìàíöèòý, äà
íå ïðàâèòå ïîãðýøêàòà íà àíãëè÷àíèòý è äà íå ïðàâèòå ïîã-
ðýøêàòà íà ôðàíöóçèòý, íèùî ïîâå÷å. Ïîëÿöèòý ìèñëýõà:
“Êîé ìîæå äà íè ïîáåäè, ñàìî äà íè áóòíå íýêîé.” Ãåðìàí-
öèòý êàçâàõà: “Íå ñìå ëè íèå ñèëíè?” Êîé ñïå÷åëè? -Íèêîé
íå ñïå÷åëè. Êàçâàòå: “Çàùî ñòàâàòú òèÿ ðàáîòè?” Âñýêè äåíü
âèå ïî ïîëÿøêè ïîñòûïâàòå. È òóêú âèæäàìú ïîëÿøêà íå-

311
ðàçáîðèÿ, è àíãëèéñêà íåðàçáîðèÿ èìà, âèæäàìú è ôðàíöóç-
êà íåðàçáîðèÿ. Êàçâàòú: “Ùå ñå áèåìú.” Õóáàâî. Îòèâàòú
àíãëè÷àíèòý ñú Êúðåéäæúñú ïðèäðóæàâà ãî öýëú åñêîðäú,
îòèâàòú äà áîìáàðäèðâàòú. Òóðÿòú ìó íýêîëêî òîðïèëè è ãî
ïîòîïÿâàòú. Ñëåäú êàòî ñå áèÿòú õîðàòà, êàêâî ïðèäîáèâà-
òú? Êîå å ïî-õóáàâî: äà ñå áèåìú ëè èëè äà âúðøèìú âîëÿòà
Áîæèÿ? Äà îñòàâèìú âúíøíèÿ ñâýòú.
Ðåêîõú, âúíøíèÿòú ñâýòú äà íè ñëóæè êàòî ïðèìýðú.
Íå îòâàðÿé âîéíà, áåçú äà ïèòàøú Ãîñïîäà! Ðå÷å Õðèñòîñú:
“Íå ñûäåòå, çà äà íå áûäåòå ñûäåíè.” Êàçâàòå: “Íýìàìú ëè
ïðàâî äà ñè äàìú ìíåíèåòî?” Èìàøú ïðàâî äà êàæåøú Áî-
æèåòî ìíåíèå. Äà êàæåøú ñâîåòî ìíåíèå âú æèâîòà íýìà
íóæäà. Ñâýòúòú íýìà íóæäà îòú ìîåòî ìíåíèå, íýìà íóæäà
è îòú âàøåòî ìíåíèå. Ñâýòúòú èìà íóæäà îòú Áîæèåòî ìíå-
íèå. Àêî âñýêè åäèíú îòú âàñú èçðàçÿâà Áîæèåòî ìíåíèå,
òîé å íà ìýñòî. Àêî âñýêè åäèíú îòú âàñú èçðàçÿâà ñâîåòî
ìíåíèå, íýìà íóæäà ñâýòúòú îòú íåãî. Ðåëèãèîçíèòý õîðà
èñêàòú äà ñè êàæàòú ìíåíèåòî, èñêàòú äà êàæàòú êàêâî êà-
çàëú Õðèñòîñú ïðåäè äâå õèëÿäè ãîäèíè. Ðàçãëåæäàòú Õðèñ-
òà îòú äâå õèëÿäè ãîäèíè. Çíà÷è òîé ñ÷èòà òîâà, êîåòî äåòå-
òî ãîâîðèëî íà ïåòü ãîäèíè çà ïî-óìíî, îòêîëêîòî êîãàòî å
íà 12 èëè 21 ãîäèíà. Êàçâà: “Îíîâà äåòå íà ïåòü ãîäèíè êàêú
õóáàâî áúðáîðýøå!” Òî íàé-ïúðâî íå çíàåøå äà ãîâîðè ãðà-
ìàòè÷åñêè. Õðèñòîñú, êîéòî å íàé-äîáðèÿòú ÷îâýêú îò âñè÷-
êèòý õîðà è Òîé èçëýçå îòú òúðïåíèå, êàòî âëýçå âú õðàìà è
âèäý îíýçè, êîèòî ñå áýõà êóðäèñàëè è ñå çàíèìàâàõà ñàìî
ñú âçåìàíå è äàâàíå, òîé âçå êàìøèêà è çàïî÷íà äà ãè ãîíè.
Êàçâàòú Ìó: “Êîé òè äàäå òàçè âëàñòü äà íè áèåøú?” Äîñòà
ïûòè àçú ñúìú âèæäàëú Õðèñòà òóêú âú ñúáðàíèåòî ñú êàì-
øèêú. Òîãàçú ñúìú ñå ïðèáëèæàâàëú êúìú Íåãî è ñúìú êàç-
âàëú: “Ïðîñòè èìú, òý íå ðàçáèðàòú, òý íýìà äà ïðîäàâàòú.”
È Òîé ñúáîðè êàìøèêà ñè.
Ïèòàìú: Èñêàòå ëè âèå åäèíú Õðèñòîñú ñú êàìøèêú
èëè áåçú êàìøèêú. Ïî-äîáðå çàêîíúòú íà Ëþáîâüòà, ïî-äîá-
ðå å çàêîíúòú íà Ìûäðîñòüòà, ïî-äîáðå å çàêîíúòú íà Èñòè-
íàòà, îòêîëêîòî âñè÷êè äðóãè çàêîíè. Ïî-õóáàâî å çàêîíúòú
íà Ëþáîâüòà. Äà ïðîùàâàìå íà ñåáå ñè. Áîãú, Êîéòî å âñåîï-

312
ðîùàåùú, êàòî íàïðàâèìú ïîãðýøêà, êàçâà: “Ïîïðàâè ïîãð-
ýøêàòà.” Áîãú íå íè ñûäè. Ùîìú íèå èñêàìå äà ñûäèìú,
ñûäáàòà ñå ïîâðúùà è íà íàñú.
Ðåêîõ, îòú òàçè ãîäèíà îñòàâàòú îùå îêòîìâðèé, íî-
åìâðèé è äåêåìâðèé, òðè ìåñåöà. Àçú äàâàìú åäíà ïðåìèÿ
îòú äåñåòü õèëÿäè ëåâà íà îíçè, êîéòî âú ðàçñòîÿíèå íà òèÿ
òðè ìåñåöà íå êàæå íè åäíà ëîøà äóìà, äà íå îáèäè íèêîãî,
äà íå ïî÷óâñòâóâà ëîøî, äà íå ïîìèñëè ëîøî. Äåñåòü õèëÿ-
äè ëåâà ùå ïîëó÷è, ÷åñòíà äóìà. Íà ðàçïîëîæåíèå îñòàâàìú
äåñåòü õèëÿäè ëåâà. Âèå ùå èçïîõàð÷èòå ìíîãî ïîâå÷å. Îíý-
çè îòú âàñú, êîèòî ñû ñèðîìàñè, äåñåòü õèëÿäè ëåâà ìîæå äà
ïîëó÷àòú, êàêâî èìà àêî òðè ìåñåöà òúðïèøú. Êàêâî èìà òðè
ìåñåöà äà íå ãîâîðèøú! Òðè ìåñåöà äà ãëåäàøú ñàìî õóáà-
âîòî. Äâàìà äóøè êàêòî è äà ñè ãîâîðÿòú, äà êàæåøú: “Áðàò-
ñêè ñè ãîâîðÿòú.” Êàòî ãè âèäèøú êàòî ñå êàðàòú, òè îòäàëå-
÷å ùå ñå ïîñòàâèøú, äà íå ÷óâàøú, êàêú ñå êàðàòú, ñàìî ñëàä-
êèòý äóìè äà ÷óâàøú.
Òóé, êîåòî Áîãú èçèñêâà îòú íàñú, å äà æèâýåìú ïî ëþ-
áîâü. Íåâèäèìèÿòú ñâýòú å ñèòú íà âñè÷êèòý áåçðàçáîðíè
ìèñëè, áåçðàçáîðíè ÷óâñòâóâàíèÿ è áåçðàçáîðíè ïîñòûïêè.
Íàøèòý ìèñëè ñå îòðàçÿâàòú âú îíçè ñâýòú è ïðîèçâåæäàòú
öýëè ïåðòóðáàöèè è ïî÷òè ñû íà ìíåíèå, òàìú çàêîíú å èç-
äàäåíú, ÷å ñâýòúòú ùå ãî íàêàæàòú. Íå ñú ïîòîïú, íî ñú îãúíü
ùå ñå íàêàæå. Êûäå ùå ñå ñêðèåòå? Ïî íà 25 ìåòðà ñå êðèÿòú
îòú çàäóøëèâèòý ãàçîâå è îòú áîìáèòý, àìè çåìÿòà ùå ñå
ðàçòîïè íà 25 ìåòðà, êûäå ùå ñå êðèåøú? Îãúíüòú ùå äîé-
äå. Òîãàâà êàêâî ùå ñòàíå? Êðèåíå íýìà, êàòî äîéäå òàçè
òîïëèíà êàêâè òðýáâà äà áûäåòå, êàêâî ùå îñòàíå îòú âàñú,
êàæåòå ìè. Òóé ùå ãî âèäèòå. Êàòî ãî îïèòàòå, äà âè äîéäå
íà óìà. Íî êàòî ãî îïèòàòå, äà âè äîéäå íà óìà äà êàæåòå:
“Âýðíî å!” Âñè÷êè òðýáâà äà áûäåìú òúé ãîòîâè, ÷å êàòî
îíýçè òðèìà ìëàäåæè, íàëè çíàåòå îòú åâðåéñêàòà èñòîðèÿ,
êàòî ãè õâúðëèõà âú ïåùüòà íå ãîðýõà. È âèå êàòî âëýçåòå âú
îãúíÿ äà íå ìîæå äà âè ãîðè. Íèå ñìå âú ïåùüòà, èìà åäèíú
îãúíü, íà êîéòî ãîðèìú. Íýêîè îòú âàñú ñû äîñòà èçãîðýëè.
Äîñòà å íàæåæåíà ïåùüòà. Âñýêè, êàòî èçëýçå îòú ïåùüòà,
ìèðèøå. Ïî-äîáðå äà áûäåìú âú ïåùüòà áåçú äà ãîðèìú.

313
Îãúíüòú å çàïî÷íàëú. Òóé ðàçñòðîéñòâî íà íåðâíàòà ñèñòå-
ìà, òî ñå äúëæè íà òîçè âûòðåøåíú îãúíü. Ðàçñòðîéñòâîòî
íà íàøèòý ìèñëè è íà ÷óâñòâàòà, òî ñå äúëæè íà òîçè îãúíü,
êîéòî èäå è ðàçñòðîéâà âñè÷êî. Îíýçè, êîèòî âúðâÿòú ïî Áî-
æèÿ ïûòü, çà òýõú òîçè îãúíü ùå áûäå åäíî áëàãîñëîâåíèå.
Îíýçè, êîèòî íå âúðâÿòú ïî Áîæèÿ ïûòü, ùå áûäå çà òýõú
ñòðàäàíèå.
Ðåêîõú, õîäåòå âú Ëþáîâüòà! Íå, ÷å íå õîäèòå âú Ëþ-
áîâüòà, íî èìàòå êðèâè ðàçáèðàíèÿ. Èñêàòå äà áûäåòå ìíîãî
áëèçî åäèíú äî äðóãú, êîèòî ñå îáè÷àòå, à ïúêú íýêîè èñêàòå
äà ñû ïî-äàëå÷å. Íå âè ñúâåòâàìú, íèòî ìíîãî áëèçî, íèòî
ìíîãî äàëå÷å. Äà ìèñëèòå îíîâà, êîåòî Áîãú å âëîæèëú, äà
÷óâñòâóâàòå îíîâà, êîåòî Áîãú å âëîæèëú, äà ïðàâèòå îíîâà,
êîåòî Áîãú å âëîæèëú. Íèòî äàëå÷å, íèòî ìíîãî áëèçî. Íèòî
äà ñå óêîðÿâàòå, íèòî äà ñå õâàëèòå. Êàêâî òðýáâà äà ïðà-
âèìú òîãàâà? Êàòî ñå ñðåùíàòú äâàìà äóøè, îïðåäýëåíî å
êîëêî òðýáâà äà ñå ïðèáëèæàòú. Åäèíèÿòú å æàäåíú, äðóãèÿ-
òú íîñè âîäà. Êîëêî òðýáâà äà ñå ïðèáëèæàòú? Òîé ñè ïîäà-
âà ÷àøàòà, àçú íàëèâàìú âîäàòà âú ÷àøàòà, çà äà ìîæå òîé
äà âçåìå ÷àøàòà. Òàçè å äèñòàíöèÿòà. Àêî íà òàçè äèñòàíöèÿ
ñïðåìú, îòíîøåíèÿòà íè ùå áûäàòú ìíîãî äîáðè. Òîé ùå
âçåìå ÷àøàòà, ùå ÿ èçïèå. Áîãú å îïðåäýëèëú ìýðêàòà - ðûêàòà
å ìýðêàòà. Àçú ñå ïðèáëèæàâàìú, äàâàìú ñè ðûêàòà è òîé
êàòî ñè ïîäàäå ðûêàòà, ðûêóâàìå ñå, òîâà å åñòåñòâåíîòî îò-
íîøåíèå, îñòàíåòå íà òóé ìýñòî. Òîé êàòî ñè ïðîòî÷è ðûêà-
òà è òè êàòî ñè ïðîòî÷èøú ðûêàòà, ïàëåöúòú äà îñòàíå îòãî-
ðå, íå äà å ñâèòú íàäîëó, ùå ñè ïîäàäåøú ðûêàòà ïðàâî, íýìà
äà ÿ ñâèâàøú, íèòî ïðåãúâàøú, ðûêóâàòå ñå è òè õâàíåøú
ãîðíàòà ÷àñòü íà ðûêàòà íàñðýäú. Òî å õóáàâîòî ðûêóâàíå.
Íýêîé èäâà, äèãà ðûêàòà.
Âú ëþáîâüòà óìúòú òðýáâà äà å äîáðå ïîñòàâåíú, âú
ëþáîâüòà ñúðäöåòî òðýáâà äà å äîáðå ïîñòàâåíî, âú ëþáîâü-
òà âîëÿòà òðýáâà äà å äîáðå ïîñòàâåíà. Èëè óìúòú òðýáâà äà
å íà ñâîåòî ìýñòî, ñúðäöåòî òðýáâà äà å íà ñâîåòî ìýñòî,
âîëÿòà òðýáâà äà å íà ñâîåòî ìýñòî. Òîâà å âîëÿòà Áîæèÿ,
òîâà Ãîñïîäü âñýêè äåíü èçèñêâà îòú íàñú. È òúé êàòî æèâý-
åìú Íåìó Ìó å ïðèÿòíî, àçú çíàÿ. Çàùîòî âñýêîãà ùîìú íàï-

314
ðàâèìú åäíà ïîãðýøêà, âåäíàãà âú íàñú çàêîíúòú êàçâà: “Òî-
âà, êîåòî íàïðàâè, íå å ïðàâî.” Êàêòî è äà ñå ðàçïðàâÿøú,
êàçâà: “Òóé, êîåòî íàïðàâè, íå å ïðàâî.” Íèêîé íå å âèäýëú.
Àçú ïîíýêîé ïûòü, àçú, êîéòî ñúìú òîëêîçú âíèìàòåëåíú, ïîí-
ýêîé ïûòü çàáåëÿçâàìú åäíà ïîãðýøêà, äàæå è äîáðîòî, ÷å
ñúìú ãî êàçàëú ñú åäèíú ïî-âèñîêú òîíú, íýùî îòâûòðå êàç-
âà: “Íå å òàêà, íå å ïðàâî.” Ùå êàæåøú äîáðîòî, ïðàâèëíî
ùå âçåìåøú òîíà. Àçú ñúìú ïðàâèëú ìàëêî îïèòè. Àçú âè
ïðîïîâýäâàìú åäíà íàóêà, êîÿòî å îïèòàíà. Àçú âè ïðîïîâýä-
âàìú åäíà íàóêà, êîÿòî å âýðíà. Àçú íàðè÷àìú êðàñèâî
“ñîëú”, êîãàòî ñúìú èçïýâàëú “ñîëú” ïðåäú ãðîçíà ìîìà è
êàòî ãî èçïýÿ, ìîìàòà ñòàíå êðàñèâà, âú äàäåíèÿ ìîìåíòú
ëèöåòî ¢ å êðàñèâî, ÷åðâåíè÷êî. Ïðåñòàíà äà ïýÿ, òÿ ïàêú
îñòàíå ñûùàòà.
Ðåêîõú, àêî ìèñëèòå êàêòî âè êàçâàìú, âèå ùå áûäåòå
êðàñèâè. Êàòî ìèñëèòå, ìèñúëüòà èìà åäèíú òîíú, àêî òîçè
òîíú íå ãî âçåìåøú âýðíî, ìèñúëüòà òè íå ìîæå äà áûäå
ñâýòëà. Êàòî ÷óâñòâóâàòå, ñúðäöåòî èìà åäèíú òîíú, àêî òî-
çè òîíú íå ãî âçåìåòå âýðíî, ÷óâñòâîòî òè íå ìîæå äà áûäå
äîáðî. Âîëÿòà è òÿ ñè èìà ñâîé òîíú è íåãî òðýáâà äà âçå-
ìåøú âýðíî, çà äà áûäàòú ïîñòûïêèòý òè áëàãîðîäíè. Íàëè
èìàòå âú ìóçèêàòà “äî”, “ìè”, “ñîëú”. ×îâýøêàòà âîëÿ, ÷î-
âýøêîòî ñúðäöå è ÷îâýøêèÿòú óìú, òý ñè èìàòú îñíîâíè òî-
íîâå.
Ðåêîõú, êàòî ìèñëèøú, òåáå äà òè å ïðèÿòíî è äà ñå
ðàäâàø, ÷å äîáðå ìèñëèøú. Êàòî ÷óâñòâóâàøú, äà òè å ïðè-
ÿòíî, ÷å äîáðå ÷óâñòâóâàøú. È êàòî ïîñòûïâàøú, äà òè å
ïðèÿòíî, ÷å äîáðå ïîñòûïâàøú. Äà ñëóøàøú îíçè Áîæåñò-
âåíú ãëàñú, êîéòî òè êàçâà: Äîáðè è âýðíè ðàáå! Äà ÷óâàøú
ãëàñà íà Ãîñïîäà: Äîáðè ñèíêî, äîáðè ñèíêî! Ñåãà íà áúë-
ãàðñêè êàêú êàçâàòå: ä¬áðè èëè äîáð¢? Äå òðýáâà äà òóðèòå
óäàðåíèåòî?
Àêî âçåìåòå ÷èñëà 1, 2, 3, 4, 5, 9, ÷èñëîòî 1 å ïúðâî,
ïúðâîòî ìýñòî çàåìà âú ðåäà, íî òî å íàé-ìàëêîòî îòú âñè÷-
êè. Äâå, êîåòî çàåìà âòîðîòî ìýñòî, å äâà ïûòè ïî-ãîëýìî
îòú ïúðâîòî. Òðè, êîåòî çàåìà òðåòî ìýñòî, å òðè ïûòè ïî-
ãîëýìî îòú ïúðâîòî. Äåâåòîòî çàåìà äåâåòî ìýñòî, íî å äå-

315
âåòü ïûòè ïî-ãîëýìî îòú ïúðâîòî. Êàçâàøú: “Çàùî äà íå òó-
ðèìú äåâåòòý íà ïúðâîòî ìýñòî.?” Õóáàâî, àêî òè èìàøú äà
äàâàøú åäèíú ëåâú, ïîíèæèøú åäíîòî, òóðèøú ãî íà ìýñòî-
òî íà äåâåòòý, à äåâåòòý òóðèøú íà ïúðâî ìýñòî, íî êàêúâú
ùå áûäå õàëúòú òè, êàòî èìàøú äà äàâàøú. Àêî èìàøú äà
âçåìàøú âú òâîé èíòåðåñú å äåâåòòý äà å íà ïúðâîòî ìýñòî,
à ïúêú åäíîòî íà ïîñëåäíîòî. Íî òî å êîðèñòîëþáèå. Îáà÷å
ìíîãî õîðà èìà, êîèòî èìàòú äà äàâàòú, àêî äåâåòòý å íà
ïúðâîòî ìýñòî, èñêàòú äà ãî òóðÿòú íà ïîñëåäíîòî ìýñòî, à
ïúêú åäíîòî íà ïúðâîòî ìýñòî, êàçâàòú: “Ïðàâîòî âú ñâýòà.”
Êîé òúðñè ïðàâîòî? Íèêîé íå òúðñè êðèâîòî âú ñâýòà, âñýêè
òúðñè ïðàâîòî.
Ñåãà êàòî âè ãëåäàìú ëèöàòà, âèæäàìú, ÷å íå ïýåòå ïðà-
âî. Ùå ìå èçâèíèòå. Çàùîòî ÷îâýêú íýêîãà íå ìîæå äà ãëåäà
ïðàâèëíî, àêî òîé íå ïýå ïðàâî. Ïîäú äóìàòà ïýåíå àçú ðàç-
áèðàìú ÷îâýêú òðýáâà äà ìèñëè ïðàâî. Íå ìîæå äà ïýåøú,
àêî íå ìèñëèøú. Íå ìîæå ïýåíåòî äà áûäå èçðàçèòåëíî, àêî
íå ÷óâñòâóâàøú äîáðå. Íå ìîæå äà èìà ìèñúëüòà ïîñòèæå-
íèÿ, àêî âú ïýåíåòî íýìà ñèëà, òî å ÷îâýøêàòà âîëÿ. Àêî âú
ïýåíåòî ÷îâýøêèÿòú óìú íå âçèìà ó÷àñòèå, àêî ñúðäöåòî íå
âçèìà ó÷àñòèå, àêî âú ïýåíåòî âîëÿòà íå âçèìà ó÷àñòèå, ÷î-
âýêú íå ìîæå äà ïýå. Ïýåíåòî òî å ñàìîâúçïèòàíèå. Óìúòú,
ñúðäöåòî è âîëÿòà äà âçåìàòú ó÷àñòèå âú ïýåíåòî, òî å ïðàâîòî
ïýåíå.
Ðåêîõ, òóðåòå Ëþáîâüòà íà ìýñòî, êàòî ïýåòå. Òóðåòå
Ìûäðîñòüòà íà ìýñòî, êàòî ïýåòå. Òóðåòå Èñòèíàòà íà ìýñòî,
êàòî ïýåòå. Àêî âèå áèõòå ïýëè “Äóõúòú Áîæè” è òèÿ òðèòý
èäåè ãè òóðèòå, Ëþáîâúòà äà ðàáîòè, Ëþáîâüòà äà ïýå,
Ìûäðîñòüòà äà ïýå è Èñòèíàòà íà ïýå, çíàåòå êàêúâú õîðú
ùýøå äà áûäå!
Ðåêîõú, òðèòý ìåñåöà, êîèòî îñòàâàòú îòú òàçè ãîäèíà,
äà ãè ïðåêàðàòå âú ïýåíå, äà ïýå óìúòú âè, äà ïýå ñúðäöåòî
âè, äà ïýå äóøàòà âè. Òîãàâà ÷îâýêú êàòî õîäè, äà áûäå ñú
îòâîðåíà äóøà. Äà ÷óâñòâóâà ëþáîâüòà íà öýëèÿ ñâýòú, äà
÷óâñòâóâà ñâýòëèíàòà è ìèñúëüòà íà öýëèÿ ñâýòú, íà âñè÷êè
îíèÿ äóøè, êîèòî îáè÷àòú Áîãà. Äà ÷óâñòâóâàìå ñâîáîäàòà
íà âñè÷êè äóøè, êîèòî ñå ñúåäèíÿâàòú ñú Íåãî. Ïîíåæå êàòî

316
âúðøèìú äîáðîòî âú ñâýòà, âñè÷êè íàïðåäíàëè äóøè âçå-
ìàòú ó÷àñòèå ñú íàñú. Êîãàòî íàïðàâèìú äîáðà ïîñòûïêà,
âñè÷êè òý èäàòú äà íè ïîçäðàâÿòú, ÷å íèå ñìå ïîñòûïèëè,
êàêòî Áîãú èçèñêâà.
Æåëàÿ ñåãà âñè÷êè äà èìàòå åäíà îïèòíîñòü, êàòî íàï-
ðàâèòå åäíî äîáðî, äà äîéäàòú âàøèòý áðàòÿ îòú îíçè, âúç-
âèøåíèÿ ñâýòú, äà âè ïîçäðàâÿòú, ÷å ñòå èìàëè ñìýëîñòüòà
äà îáè÷àòå êàêòî Áîãú èçèñêâà, ÷å ñòå èìàëè ñìýëîñòüòà äà
ìèñëèòå êàêòî Áîãú èçèñêâà, ÷å ñòå íàïðàâèëè íýùî êàêòî
Áîãú èçèñêâà. Äà ìèñëèøú, äà ÷óâñòâóâàøú, äà ïîñòûïâàøú
êàêòî Áîãú èçèñêâà.
Ïîæåëàâàìú âè òîïëèíàòà íà Ëþáîâüòà äà áûäå íàøèÿ
ñúïûòíèêú, ñâýòëèíàòà íà Ìûäðîñòüòà äà áûäå íàøèÿ ñúïûò-
íèêú è ñèëàòà íà Èñòèíàòà äà áûäå íàøèÿòú ñúïûòíèêú!

Îò÷å íàøú

1-âà ëåêöèÿ íà Ìëàäåæêèÿ Îêóëòåíú Êëàñú,

22 ñåïòåìâðèé 1939ã., ïåòúêú, 5 ÷.ñ.
Èçãðýâú

317
 ÑÚÄÚÐÆÀÍÈÅ

1. Ñèëàòà íà ëþáîâòà…..................................………….3
12.07.1939, 5÷.
2. Îòëè÷èòåëíè êà÷åñòâà íà ìèñúëüòà............……….19
12.07.1939, 14÷
3. Ðåàëíîòî âú æèâîòà.......................................……..31
16.07.1939, 5÷.
4. ×åòèðè îñíîâíè ïðàâèëà íà õèãèåíàòà…......……..41
19.07.1939, 5÷
5. Ñú âýðà áåçú ñìóùåíèå…...............................…….61
21.07.1939, 5÷
6. Ïðåçú âðàòàòà íà Ëþáîâüòà…...........................……72
23.07.1939, 5÷
7. Ëþáîâü è ïî÷èòàíèå…….........................................85
23.07.1939, 10÷
8. Òîé å…….............................................................….97
26.07.1939, 5÷.
9. Ðàçóìíîñòü…...................................................……110
30.07.1939, 5÷.
10. Çàïàçâàíå è ñïå÷åëâàíå……................................126
30.07.1939, 10÷.
11. Óìåíú, äîáúðú è ñèëåíú…..................................143
02.08.1939, 5÷.
12. Òúðïåíèå…..........................................................158
04.08.1939,5÷.
13. Ñâýòëèíà, òîïëèíà è ñèëà…….............................169
06.08.1939, 5÷.
14. Ïîñòîÿííîòî âú æèâîòà…............................……179
06.08.1939, 10÷.
15. Ïúðâèÿòú ïëîäú íà Äóõà…..........................…….196
09.08.1939, 5÷.
16. Ãîñïîäàðü è ñëóãà….......................................….203
11.08.1939, 5÷.
17. Îïîçíàâàíå……...................................................214
12.08.1939, 5÷.
18. Âý÷íèÿòú æèâîòú…........................................…..225
13.08.1939, 5÷.

318
19. Ãëàñúòú íà Ëþáîâüòà…...................................….229
13.08.1939, 10÷.
20. Ðàçíîîáðàçèåòî âú æèâîòà.............................…..240
14.08.1939, 5÷.
21. Íà ñâîåòî ìýñòî…............................................…248
15.08.1939, 5÷.
22. Âúçìîæíîñòèòý íà Ëþáîâüòà.........................….251
16.08.1939, 5÷.
23. Íå äèðè ñâîåòî ñè…............................................256
17.08.1939, 5÷.
24. Íîâèÿòú çàêîíú….............................................…257
18.08.1939, 5÷.
25. Íîâîðàæäàíå....................................................…260
19.08.1939, 5÷.
26. Îòíîñèòåëíè è àáñîëþòíè ðàçáèðàíèÿ…............263
20.08.1939, 5÷.
27. Ìàëêàòà ìîëèòâà ….............................................267
21.08.1939, 5÷.
28. Öàðü è ñëóæèòåëü............................................….268
22.08.1939,5÷.
29. Òðèòý íýùà…...................................................….270
26.08.1939, 5÷.
30. Çàïàëêàòà íà ñâåùåíèÿ îãúíü........................…..279
27.08.1939, 5÷.
31. Åäíîîáðàçèå è ðàçíîîáðàçèå ........................….289
27.08.1939, 10÷.
32. Íèòî áèëçî, íèòî äàëå÷å.....................................303
22.09.1939, 5÷.

319
 ÁÅÈÍÑÀ ÄÓÍÎ
ÅÇÈÊÚÒÚ ÍÀ ËÞÁÎÂÜÒÀ
©ÈÊ”Æàíóà’98”
òåë. 02/9 893 897

Íàáîðú, êîðåêòóðà è ïðåäïå÷àòíà ïîäãîòîâêà:

Ìåãëåíà Øêîäðåâà
Òåîäîðà Øêîäðåâà

Íàñòîÿùîòî èçäàíèå ñå ïðàâè ïî çàïàçåíè âú Áúëãàðñêè

Èñòîðè÷åñêè àðõèâú îðèãèíàëè íà áåñåäè îòú Ó÷èòåëÿ, äúðæàíè ïðè
Ñåäåìòý ðèëñêè åçåðà ïðåçú ëýòîòî íà 1939ã. Íýêîè îòú çàãëàâèÿòà
íà áåñåäèòý, ñå ðàçëè÷àâàòú îòú ïúðâîòî èçäàíèå ïîäú ðåäàêöèÿòà íà
Ïàøà Òåîäîðîâà. ×èòàòåëÿòú ìîæå äà ñå îðèåíòèðà ïî äàòàòà è íîìåðà
íà áåñåäàòà, êîèòî ñúâïàäàòú âú äâåòý èçäàíèÿ. Óòî÷íåíèÿòà íà
ñòåíîãðàôêàòà ñû âú êðúãëè ñêîáè è êóðñèâú. Äîáàâåíèòý çà ÿñíîòà
áóêâè èëè äóìè ñû ïîñòàâåíè âú êâàäðàòíè ñêîáè.

Ïúðâî èçäàíèå, Ñîôèÿ 2003

ISBN 954-9589-74-9

320