Professional Documents
Culture Documents
Giao Trinh Nltkno Dadadadda
Giao Trinh Nltkno Dadadadda
Biên so¿n:
Ths.KTS Lê Hãng Quang
Ths.KTS Lê TrÅn Xuân Trang
NM 2015
MĀC LĀC
MĀC LĀC&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&.1
H¯àNG DẪN.&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&7
1.2 QUÁ TRÌNH PHÁT TRIÄN CĄA KIÀN TRÚC NHÀ à: .................................. 11
1.3 KHÁI NIàM NHÀ à VÀ CÁC THUÀT NGČ LIÊN QUAN: .............................. 17
1.3.2 Các thuÁt ngč liên quan: [Ngußn :QCXDVN 01-2008] .................. 17
1.4.1 Phân loại theo chức năng và đối t°ợng sÿ dụng: [2] ......................................... 21
1.4.2 Phân loại theo mặt bằng và hình thức kiến trúc: [2] ............................................ 21
1.4.4 Phân loại theo ph°¢ng pháp xây dựng và v¿t liệu: [2] ...................................... 22
1.5 CÁC CHĆC NNG C¡ BÀN CĄA NHÀ à GIA ĐÌNH : ................................. 24
1.6 YÊU CÄU CHUNG CĄA NHÀ à TRONG Xà HàI HIàN Đ¾I: ....................... 28
1.6.3 Thßa mãn đßng thßi yêu cÅu vÁt chÃt và tinh thÅn: ....................... 29
Ch°¢ng 2 : CÁC Y¾U Tà TÁC ĐÞNG Đ¾N KI¾N TRÚC NHÀ ä ................... 32
2.2.1 Vn hóa truyÃn tháng, phong tăc tÁp quán: ................................. 38
2.3.2 Nhčng yêu cÅu và mā quan đái vãi kiÁn trúc nhà á. ...................... 45
2.4.1 Sď phát triÅn cąa vÁt liáu và kā thuÁt xây dďng: ......................... 46
Ch°¢ng 3 : QUY HO¾CH KHU ä VÀ CÁC KHÔNG GIAN CHĄC NNG TRONG
KI¾N TRÚC NHÀ ä ........................................................................... 50
3.1.1 Các lo¿i công trình và thành phÅn đÃt đai trong khu á : .................. 50
3.1.2 Lựa chọn loại hình nhà á trong quy hoạch : ....................................................... 50
3.1.3 C¢ cÃu quy ho¿ch và tá chćc không gian trong khu á : .................. 51
RIÊNG L¾&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&81
4.2.1 Nhà á nông thôn truyÃn tháng vùng Bắc bá: ................................ 82
4.2.2 Nhà á nông thôn truyÃn tháng vùng Trung bá: ............................. 83
4.2.3 Nhà á nông thôn truyÃn tháng vùng Nam bá (chą yÁu là đßng bằng
sông Cċu Long): .................................................................................... 84
4.3.3 Các yêu cÅu chung khi thiÁt kÁ nhà liên kÁ .................................. 90
Downloaded by Long Tr?nh (trinhduclongv@gmail.com)
lOMoARcPSD|14656079
4.4.1.3 Nhāng °u khuyết điám của nhà biệt thự: ...................................................... 102
4.4.2 Các yêu cÅu thiÁt kÁ nhà biát thď ............................................. 104
4.4.2.2 C¢ cÁu tổ chức không gian nhà biệt thự : ..................................................... 105
4.4.2.3 Phân loại các phòng chức năng trong biệt thự: ............................................. 105
4.4.2.4. Biệt thự trệt : ( 1 tầng, có thá có tầng lÿng ) .............................................. 106
4.4.2.5 Biệt thự lầu : ( 2 – 3 tầng cho 1 gia đình ) .................................................... 106
4.4.3 Các giÁi pháp thiÁt kÁ nhà biát thď ............................................ 109
4.4.3.1 Gi¿i pháp tổng mặt bằng ( hình 4.37 ) ........................................................... 109
4.4.3.3 Tổ chức thiết kế sân v°ßn, hồ b¢i, cổng, hàng rào ....................................... 113
Ch°¢ng 5 :Tä CHĄC KHÔNG GIAN CHĄC NNG TRONG NHÀ CHUNG
C¯&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&118
5.2 QUY HO¾CH TàNG mặt bằng KHU NHÀ à CHUNG C¯ ........................... 119
5.2.3.2 Phân loại theo đặc điám không gian và vị trí (Hình 5.9 ) ............................... 126
5.3 HÌNH THĆC KIÀN TRÚC VÀ Tà HĀP KHÔNG GIAN ................................ 130
5.4.5 Yêu cÅu và há tháng cÃp đián và thông tin liên l¿c : .................... 140
5.5.2.2 Phân loại theo hình dáng bên ngoài : ............................................................ 142
5.5.2.3 Phân loại theo hình dạng mặt bằng : ............................................................ 143
5.5.3 Đặc điÅm và yêu cÅu kiÁn trúc cąa chung c° cao tÅng : ............... 143
PHĂ LĂC :
MàT Sà XU H¯âNG THIÀT KÀ NHÀ à H¯âNG TâI PHÁT TRIÄN BÂN VČNG
H¯àNG DẪN
MÔ TÀ HÞC PHÄN
- Học phÅn NGUYÊN LÝ THIÀT KÀ NHÀ à cung cÃp cho sinh viên các nguyên
tắc tá chćc không gian, nái dung và yêu cÅu cąa các không gian chćc nng trong
các thÅ lo¿i nhà á khác nhau.
- Thông qua bài giÁng lý thuyÁt và bài tÁp, sinh viên s¿ tích lũy đ°āc kiÁn thćc
và phát triÅn kā nng cÅn thiÁt, có khÁ nng phân tích các điÃu kián khách quan
và chą quan cąa khu đÃt xây dďng, nhu cÅu cąa ng°ßi sċ dăng &v..v làm c¢ sá
đÅ đ°a ra các giÁi pháp thiÁt kÁ ngôi nhà phù hāp nhÃt.
Ch°¢ng đÅu tiên giãi thiáu và quá trình phát triÅn nhà á , các cách phân lo¿i
nhà á. Cung cÃp cho sinh viên kiÁn thćc và chćc nng c¢ bÁn – yêu cÅu chung
cąa kiÁn trúc nhà á trong xã hái hián đ¿i , nắm včng các khái niám , các thuÁt
ngč liên quan đÁn thiÁt kÁ nhà á,
Qua ch°¢ng này, sinh viên có khÁ nng nhÁn định và đánh giá các yÁu tá tď
nhiên- vn hóa xã hái- kinh tÁ có Ánh h°áng và tác đáng đÁn quá trình thiÁt kÁ
công trình c° trú . HiÅu biÁt đ°āc cách ćng xċ cąa ng°ßi thiÁt kÁ trong quy
ho¿ch táng thÅ khu nhà á, thẩm mā , kā thuÁt &..làm c¢ sá đÅ vÁn dăng vào
thiÁt kÁ nhà á . NhÁn thćc đ°āc vai trò cąa ng°ßi thiÁt kÁ trong viác t¿o lÁp môi
tr°ßng á thích hāp, cÁi thián vi khí hÁu.
Ch°¢ng 3: Quy ho¿ch tång thà khu å và các không gian chąc nng
trong nhà å
+ Quy hoạch tổng thể khu ở : giãi thiáu các thành phÅn đÃt đai và các lo¿i
hình nhà á ; c¢ cÃu quy ho¿ch và tá chćc không gian trong khu á; nguyên
tắc lďa chọn các lo¿i hình nhà á, nguyên tắc tá hāp nhà và nhóm nhà á.
+ Phân khu chức năng trong nhà ở : giãi thiáu hai khu chćc nng chính trong
nhà á, mái liên há giča hai khu chćc nng.
+ Các thành phần phòng ốc trong nhà ở : giãi thiáu và vị trí, công nng, yêu
cÅu qui mô cąa các không gian chćc nng khác nhau trong nhà á, giúp sinh
viên hiÅu rõ vai trò, đặc điÅm tĉng không gian că thÅ đÅ phái hāp vÁn dăng
vào thiÁt kÁ.
Trong ch°¢ng này s¿ giãi thiáu khái niám, đặc điÅm, cách phân lo¿i cąa nhà á
kiÅu cn há riêng lẻ ( Biát thď, nhà liên kÁ) . Trình bày các nguyên tắc tá chćc
dây chuyÃn sċ dăng, tá chćc không gian phòng ác, giÁi pháp thiÁt kÁ mặt bằng,
mặt đćng, xċ lý các yÁu tá công nng thẩm mā - kā thuÁt cąa nhà á kiÅu Liên
kÁ và Biát thď.
Nái dung ch°¢ng này chą yÁu giãi thiáu khái niám, đặc điÅm, cách phân lo¿i
cąa nhà á chung c° thÃp tÅng ( 5 – 7 tÅng). Trình bày các nguyên tắc tá chćc
dây chuyÃn sċ dăng, tá chćc không gian, giÁi pháp thiÁt kÁ táng mặt bằng khu
nhà á chung c° thÃp tÅng , giÁi pháp thiÁt kÁ mặt bằng và mặt đćng, phái hāp
xċ lý các yÁu tá công nng thẩm mā - kā thuÁt cąa nhà á chung c° thÃp tÅng.
Các nái dung chi tiÁt và chung c° cao tÅng ( ≥ 9 tÅng ), sinh viên s¿ đ°āc học
trong chuyên đà kiÁn trúc 6 : Nhà cao tầng. Tuy nhiên, học phÅn này s¿ giãi
thiáu táng quan và chung c° cao tÅng : khái niám, phân lo¿i, đặc điÅm và yêu
cÅu thiÁt kÁ kiÁn trúc
Học phÅn Nguyên lý thiÁt kÁ kiÁn trúc Nhà á đòi hßi sinh viên hoàn tÃt học phÅn
KiÁn trúc nhÁp môn, có nÃn tÁng kiÁn thćc và Nguyên lý thiÁt kÁ kiÁn trúc Dân
dăng và CÃu t¿o công trình dân dăng.
÷ Hoàn thành bài tÁp nhóm hoặc thuyÁt trình do giáo viên phân công đÅ đą
điÃu kián tham gia thi kÁt thúc học phÅn
Đái vãi các buái học, sinh viên cÅn đọc tr°ãc măc tiêu và nái dung tĉng
buái học , tóm tắt bài học . KÁt thúc mßi ch°¢ng, sinh viên nên trao đái, thÁo
luÁn hoặc đặt câu hßi vãi các b¿n và giáo viên và các vÃn đà liên quan nái
dung bài học.
ĐiÅm bài tÁp: 30%. Hình thćc và nái dung bài tÁp s¿ do giáo viên quyÁt
định, phù hāp vãi quy chÁ đào t¿o và tình hình thďc tÁ t¿i n¢i tá chćc học
phÅn.
ĐiÅm thi kÁt thúc học phÅn : 70%. Hình thćc và nái dung bài thi, thßi gian
làm bài s¿ do giáo viên quyÁt định. Nái dung gßm các kiÁn thćc tĉ ch°¢ng 1
đÁn ch°¢ng 5 , kÁt hāp các câu hßi có liên quan đÁn kiÁn thćc má ráng mà
giáo viên đã đà cÁp trong quá trình giÁng d¿y trên lãp, đặc biát bài thi đòi
hßi ng°ßi học phÁi có sď suy luÁn, đánh giá cąa riêng mình.
CH¯¡NG 1 :
TäNG QUAN VÀ KI¾N TRÚC NHÀ ä
KiÁn trúc xuÃt phát tĉ nhu cÅu că thÅ cąa con ng°ßi. Nhu cÅu á là nhu cÅu
xuÃt hián sãm, có thÅ nói là đÅu tiên trong lịch sċ phát triÅn cąa con ng°ßi .ĐÅ
có thÅ tßn t¿i, con ng°ßi cÅn đ°āc bÁo vá tr°ãc sď khắc nghiát cąa thiên nhiên,
cÅn có n¢i chán cho các ho¿t đáng sáng nh° n uáng, nghỉ ng¢i, sinh sÁn, nuôi
con&.đôi khi kÁt hāp cÁ sÁn xuÃt và các ho¿t đáng tâm linh. ĐÅ đáp ćng nhu
cÅu c¢ bÁn và thiÁt yÁu này, kiÁn trúc nhà á ra đßi .
Khi thÅ chÁ xã hái xuÃt hián, cũng là lúc con ng°ßi ho¿t đáng có tá chćc, có
sď kÁ thĉa và phát triÅn tri thćc, có nhu cÅu cao h¢n và các lo¿i ho¿t đáng. Tĉ
đó, kiÁn trúc phát triÅn h¢n, phăc vă cho nhu cÅu ngày càng đa d¿ng và càng
cao cąa con ng°ßi.
Nhu cÅu á cąa con ng°ßi có thÅ khái quát thành 2 lo¿i hình c¢ bÁn sau:
1.1.1 Nhu cÅu å trong nhà:
- Nhu cÅu á trong nhà thÅ hián 3 mặt: sinh ho¿t, sćc khoẻ và tinh thÅn.
÷ Sinh hoạt gia đình : gßm các ho¿t đáng nh° làm viác, giao tiÁp , nÃu n°ãng,
n uáng, giặt giũ, dọn dẹp, vá sinh&
÷ Đảm bảo sức khoẻ: phăc hßi l¿i nng lďc lao đáng sau quá trình làm viác
thông qua viác n uáng, nghỉ, ngą. Các không gian này cÅn đÁm bÁo thông
thoáng chiÁu sáng và yên tĩnh&
÷ Hoạt động tinh thần: viác d¿y dß con cái, học tÁp, n¢i phát triÅn nng khiÁu,
th°áng thćc nghá thuÁt, âm nh¿c&
÷ Hoạt động kinh tế tại nhà: làm dịch vă, kinh doanh , hành nghà chuyên môn
hoặc cho thuê mặt bằng &
ĐÅ phăc vă cho các nhu cÅu á trong nhà này đã hình thành nên Không
gian riêng t°. Đây là lo¿i không gian á riêng biát cho mßi há gia đình, cho các
cá thÅ và chính sď khác biát cąa không gian này đã t¿o nên các lo¿i hình kiÁn
trúc nhà á.
÷ Nhu cÅu th°ßng xuyên: xÁy ra 1 hay 2 lÅn trong tuÅn, còn gọi là nhu cÅu
hằng tuÅn nh° ho¿t đáng TDTT, vui ch¢i á khu giÁi trí, ho¿t đáng á CLB &.
÷ Nhu cÅu không th°ßng xuyên: xuÃt hián 1 hay 2 lÅn trong tháng hoặc ít h¢n
còn gọi là nhu cÅu hàng tháng nh° đi xem kịch, xem phim, cắt tóc&.
ĐÅ phăc vă cho các nhu cÅu c° trú ngoài nhà này đã hình thành nên Không
gian công cộng. Đây là nhčng không gian phăc vă cáng đßng do nhà n°ãc hoặc
chą đÅu t° trďc tiÁp quÁn lý và trďc tiÁp đÅu t° nh° : há tháng giao thông
(đ°ßng phá, đ°ßng đi bá), há tháng h¿ tÅng kā thuÁt (vỉa hè, cÃp đián, cÃp
thoát n°ãc, cây xanh), công viên, bÁn xe, các công trình vn hoá, giáo dăc, y
tÁ, hành chánh&.
Ngoài ra còn có không gian nửa công cộng nửa riêng t° hay còn đ°āc
gọi là Không gian chuyển tiếp . Đây là các không gian phăc vă cho c° dân
trong khu nhà á và đ°āc quÁn lý bái chą đÅu t° nh° : lái vào và sÁnh chính khái
cn há ; sÁnh tÅng - hành lang- cÅu thang ( thang máy + thang bá thoát hiÅm
) ; hàng lang bao quanh các khái nhà á tÅng trát ; không gian sinh ho¿t cáng
đßng , hiên ch¢i hoặc sân ch¢i chung tÅng trát ; sân v°ßn trên các tÅng cao ;
hành lang nái giča các khái nhà..v..v
Mát môi tr°ßng á hoàn chỉnh bao gßm các không gian Cá thể, không gian
Công cộng và không gian Chuyển tiếp đÅ đáp ćng đÅy đą các nhu cÅu c° trú
trong nhà l¿n ngoài nhà.
Hình 1.0: Minh họa cho không gian riêng t° và công cáng trong nhà á
[ nguồn : Community Development Residential Design Guidelines,trang 14 ]
Tr°ãc khi có đ°āc nhà cċa hián đ¿i nh° ngày nay , con ng°ßi tĉ hàng nghìn
nm qua đã xây dďng tá Ãm tĉ thô s¢ đÁn phćc t¿p. Quá trình đó đã trÁi qua
nhiÃu thßi kỳ.
- Trong lịch sċ phát triÅn nhà á, chúng ta nhÁn thÃy ngoài viác dďa
vào các rặng đá, hang đáng làm n¢i c° trú trong giai đo¿n tiÃn sċ, con ng°ßi
đã biÁt khai thác và sċ dăng các lo¿i vÁt liáu có trong tď nhiên cũng nh° sáng
t¿o ra nhiÃu lo¿i cÃu trúc xây dďng nhà á phong phú, do đó ngoài viác tìm
hiÅu nhà á theo tiÁn trình lịch sċ chúng ta còn có thÅ tìm hiÅu lịch sċ nhà á
theo cÃu trúc và vÁt liáu xây dďng. NÁu phân lo¿i nhà á theo vÁt liáu xây dďng
s¿ có :
÷ Nhà á làm tĉ da, x°¢ng, phân cąa đáng vÁt
Hình 1.1: à Kazaktan, các tÁm bao che và mái nhà đ°ợc làm
từ da của các loài v¿t nuôi nh° dê, cừu, ngựa -
Hình 1.2:Vách nhà đ°ợc làm từ hßn hợp đÁt + phân súc v¿t +
r¢m đ°ợc nén chặt thành từng khối – Đông bắc Àn Đá
Hình 1.4: T°ßng xây gạch đÁt sét đ°ợc s¿n xuÁt
từ khuôn gß ( Adobe ) - Norfolk England
Hình 1.7 : Nhà á làm từ dây leo và cây mây – Làng Mailu – New Guinea
Hình 1.8 : Nhà á kiáu hang đá á vùng YuXi – Bắc Trung Quốc
Theo ĐiÃu 1 - LuÁt Nhà á cąa Viát Nam ban hành nm 2005 thì khái niám
này đ°āc giÁi thích nh° sau: < Nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để
ở và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân <
Nhà á là lo¿i hình kiÁn trúc xuÃt hián sãm nhÃt. Đó là nhčng không gian
kiÁn trúc phăc vă cho đßi sáng sinh ho¿t gia đình cąa con ng°ßi. ĐÅu tiên, nhà
á đ¢n thuÅn chỉ là mát n¢i trú thân đ¢n giÁn nhằm bÁo vá con ng°ßi cháng l¿i
nhčng bÃt lāi cąa điÃu kián thiên nhiên nh° nắng, m°a, tuyÁt, gió, lũ, bão, thú
rĉng& Theo thßi gian, nhà á t¿o cho con ng°ßi và gia đình cąa họ nhčng điÃu
kián đÅ nghỉ ng¢i tái t¿o sćc lao đáng, sinh con đẻ cái đÅ duy trì nòi giáng và
còn có thÅ làm kinh tÁ đÅ sinh tßn và phát triÅn.
Trong xã hái hián đ¿i, nhà á còn là nhčng trung tâm tiêu thă, n¢i h°áng
thă nhčng thành tďu cąa nÃn khoa học kā thuÁt, vãi đÅy đą nhčng tián nghi
cąa vn minh đô thị. [4]
Hình 1.14 : Minh họa chỉ giới đ°ßng đỏ, chỉ giới xây dựng đối với lô đÁt xây
dựng nhà á riêng lẻ
BÁng 1.1: Quy định khoÁng lùi tái thiÅu (m) cąa các công trình theo bà ráng
lá giãi đ°ßng và chiÃu cao xây dďng công trình [QCXDVN 01-2008,trang 26]
ChiÁu cao xây dăng công trình(m)
Lß giái
đ°ãng ti¿p ≤ 16 19 22 25 28
giáp vái lô đÃt xây dăng
công trình (m)
< 19 0 0 3 4 6
19 ø < 22 0 0 0 3 6
22 ø < 25 0 0 0 0 6
25 0 0 0 0 6
Đái vãi tá hāp công trình bao gßm phÅn đÁ công trình và tháp cao phía trên
( Vd: chung c° cao tÅng) thì các quy định và khoÁng lùi công trình đ°āc áp dăng
riêng đái vãi phÅn đÁ công trình và đái vãi phÅn tháp cao phía trên theo tÅng cao
xây dďng t°¢ng ćng cąa mßi phÅn tính tĉ mặt đÃt tď nhiên (cao đá vỉa hè).
÷ Độ vươn ra tối đa của ban công, mái đua, ô-văng
BÁng 1.2: Đá v°¢n ra tái đa cąa ban công, mái đua, ô-vng
[QCXDVN 01-2008,trang 31 ]
Lưu ý : Mọi bá phÁn phÅn ngÅm d°ãi mặt đÃt cąa ngôi nhà (Vd: tÅng hÅm, bÅ tď
ho¿i) đÃu không đ°āc v°āt quá chỉ giãi đ°ßng đß.
BÁng 1.4: MÁt đá xây dďng tái đa cąa nhóm nhà chung c° theo dián tích lô
đÃt và chiÃu cao công trình [ QCXDVN 01-2008,trang 27 ]
ChiÁu cao xây M¿t đß xây dăng tái đa (%) theo dißn tích lô
dăng công trình đÃt
trên m¿t đÃt (m) ≤3.000m2 10.000m2 18.000m2 35.000m2
≤16 75 65 63 60
19 75 60 58 55
22 75 57 55 52
25 75 53 51 48
28 75 50 48 45
31 75 48 46 43
34 75 46 44 41
37 75 44 42 39
40 75 43 41 38
43 75 42 40 37
46 75 41 39 36
>46 75 40 38 35
÷ Tỷ lệ đất trồng cây xanh trong các lô đất xây dựng công trình
Trong các lô đÃt xây dďng công trình, phÁi đÁm bÁo quy định và tÿ lá tái
thiÅu đÃt trßng cây xanh nêu trong bÁng 1.5
BÁng 1.5: Tÿ lá đÃt tái thiÅu trßng cây xanh trong các lô đÃt xây dďng công
trình [ QCXDVN 01-2008, trang 29]
Trong lô đÃt xây dăng công trình Tÿ lß đÃt tái thiÃu trãng cây xanh
(%)
1- Nhà å:
- Bánh vián 30
3- Nhà máy: 20
÷ Hệ số sử dụng đất: (áp dăng cho nhà cao tÅng vì đái vãi nhà thÃp tÅng
thông th°ßng chỉ quy định sá tÅng và chiÃu cao mßi tÅng)
Há sá sċ dăng đÃt đ°āc tính bằng táng dián tích xây dďng cąa các sàn (trĉ
sàn tÅng hÅm, tÅng kā thuÁt, sân th°āng, mái che bußng thang) chia cho dián
tích khu đÃt.
Lưu ý : Các chỉ tiêu nói trên đ°āc qui định trong các vn bÁn chính thćc cąa
Bá Xây Dďng và có thÅ thay đái theo tĉng giai đo¿n kinh tÁ xã hái, vì vÁy ng°ßi
thiÁt kÁ cÅn th°ßng xuyên theo dõi đÅ cÁp nhÁt.
Hián nay có nhiÃu tiêu chí đÅ phân lo¿i nhà á. Cách phân lo¿i nhà á
theo mßi tác giÁ, mßi quác gia cũng có sď khác biát .
1.4.1 Phân lo¿i theo chąc nng và đái t°ÿng sÿ dāng: [2]
÷ Nhà ở gia đình: là lo¿i nhà á phá biÁn nhÃt, gßm mát sá kiÅu cn há
nhÃt định t°¢ng ćng vãi các kiÅu gia đình khác nhau. Nhčng ng°ßi sáng
trong lo¿i nhà này đa phÅn là có quan há huyÁt tháng vãi nhau.
÷ Nhà ở phi gia đình : gßm có khách s¿n, ký túc xá, nhà d°ÿng lão, doanh
tr¿i, cô nhi vián&.. Ng°ßi sċ dăng lo¿i nhà á này chỉ l°u trú trong mát
khoÁng thßi gian nhÃt định và nhčng ng°ßi này không có quan há huyÁt
tháng vãi nhau. Họ là mát nhóm đái t°āng cùng sċ dăng nhà á nh° sinh
viên, công nhân, quân nhân, ng°ßi già h°u trí& Lo¿i nhà này quy mô mặt
bằng có thÅ lãn h¢n nh°ng đ¢n giÁn h¢n so vãi nhà á gia đình , các khu
tắm, vá sinh có thÅ bá trí tÁp trung hay phân tán , th°ßng có không gian
sinh ho¿t chung cho nhiÃu ng°ßi và các không gian phă trā khác
1.4.2 Phân lo¿i theo m¿t bằng và hình thąc ki¿n trúc: [2]
÷ Nhà á kiÅu biát th°.
÷ Nhà á kiÅu liên kÁ (nhà khái ghép)
÷ Nhà á kiÅu đ¢n nguyên (nhà chung c°)
Hình 1.15 a) Nhà á kiáu biệt thự Hình 1.15 b) Nhà á kiáu liên kế
(Quy chuẩn kā thuÁt quác gia và nguyên tắc phân lo¿i, phân cÃp công
trình dân dăng, công nghiáp và h¿ tÅng kā thuÁt đô thị )
÷ Nhà chung cư : cao tÅng , nhiÃu tÅng , thÃp tÅng , chung c°
hßn hāp
÷ Nhà riêng lẻ : biát thď , liên kÁ , nhà mặt phá
Ngoài ra còn có thÅ phân lo¿i nhà á theo các tiêu chuẩn kinh tÁ kā thuÁt
khác nh°: Kinh tÁ (nhà á xã hái, nhà á th°¢ng m¿i&), kÁt
cÃu – kā thuÁt ( kÁt cÃu vách cćng , khung, lõi cćng, kÁt cÃu háp&).
1.4.7 Các lo¿i hình nhà å đô thị theo UN-Habitat:
A. Đ¢n vị nhà å xây dăng < kiên cá = (41% quā nhà å đô thị)
A1. Nhà á kÁt hāp làm cċa hàng ( th°ßng hẹp, ch¿y dài, dián tích th°ßng là 4m x 25m,
xây hÁt 100% dián tích lô đÃt)
÷ Vãi nhčng nhà xây đã lâu : tái đa G+1 tÅng 1, mái ngói, tÅng trát th°ßng làm n¢i
bán hàng.
÷ Vãi nhčng nhà mãi xây : có thÅ lên đÁn G+6 tÅng hoặc cao h¢n, mái bằng, tÅng
trát có thÅ là n¢i bán hàng
A2. Nhà chung c° cao tÅng, dián tích xây dďng lãn, nhiÃu không gian má
÷ Nhà á xã hái đ°āc xây dďng tĉ nhčng nm 1960 đÁn giča nhčng nm 1980, hÅu
hÁt đã xuáng cÃp, trung bình G+7 tÅng.
÷ Nhà chung c° chÃt l°āng cao mãi xây dďng do các nhà đÅu t° lãn, trung bình
G+18 tÅng.
÷ Nhà tái định c° và nhà á xã hái mãi xây (dián tích nhà nhß), trung bình G+5 tÅng
đÁn G+12 tÅng.
A3. Biát thď
÷ Biát thď thßi thuác địa cũ và các biát thď á trung tâm thành phá ( còn rÃt ít và
đang mÃt dÅn đi ).
÷ Biát thď sang trọng mãi trong các dď án nhà á lãn.
A4. Nhà trong ngõ
÷ Dián tích xây dďng hẹp, dián tích xây dďng chiÁn gÅn 100% lô đÃt, cao nhÃt là
G+2 tÅng, chą yÁu là á các khu dân c° cũ.
B. Đ¢n vị nhà å xây dăng < bán kiên cá < ( 53% quā nhà å đô thị)
B1. Nhà á 1 tÅng có dián tích nhß hoặc cùng lắm là G+1 tÅng.
÷ Thuác nhóm nhà á < không chính thćc=, chą yÁu á khu vďc ven đô.
÷ Trung bình 3m x 15m, lái vào nhß hoặc ngõ hẹp.
B2. Nhà mãi có dián tích nhß, mát tÅng
÷ Thuác nhóm < không chính thćc =, chỉ gßm 1 phòng đ¢n đÅ cho thuê, chą yÁu á
các khu ven đô.
÷ Trung bình 3m x 20m
C. Nhà å xây dăng < thi¿u kiên cá < ( 3,3% quā nhà å đô thị )
C1. Nhà kiÅu nông thôn tr°ãc đây á các vùng quê đang đô thị hóa thành các khu ngo¿i
vi
C2. Nhà t¿m, lÃn chiÁm á dọc các con kênh&
D1. Nhà kiÅu nông thôn lâu đßi á các vùng quê đang đô thị hóa thành các khu ngo¿i vi.
D2. Nhà t¿m, lÃn chiÁm á dọc các con kênh&
1
G = Ground floor= tÅng trát [chú giÁi cąa ng°ßi viÁt]
Hình 1.16 b : Mặt bằng căn há linh hoạt theo sự biến đáng số l°ợng nhân khẩu
[ nguồn : WOHA Architects ]
Hình 1.17 :
[ www.houzz.com ]
Nhà á còn có nhčng không gian sinh ho¿t tâm linh, t°áng niám là n¢i
thß cúng ông bà tá tiên. Đây là không gian đÅ nhčng ng°ßi lãn tuái giáo
dăc con cháu và truyÃn tháng, và lái sáng tát đẹp.
T¿o điÃu kián nâng cao trình đá chuyên môn, phát triÅn thÅ chÃt hài
hoà vãi tinh thÅn, tá chćc cuác sáng theo sá thích. (Hình 1.20)
Hình 1.20 :
Không gian
đọc sách và
làm việc trong
mát biệt thự
Con ng°ßi không thÅ sáng tách rßi xã hái và cáng đßng. Vì vÁy, nhà á
còn có chćc nng giáo dăc xã hái, cÅn t¿o điÃu kián đÅ con ng°ßi có mái
quan há vãi láng giÃng, vãi nhčng ng°ßi trong thân tác, t¿o không khí thân
th°¢ng hòa thuÁn.
Gia đình là tÁ bào cąa xã hái, là n¢i tiÁp tăc hoàn thián tri thćc và nhân
cách, lành m¿nh hóa thÅ chÃt, tình cÁm và sinh ho¿t tâm linh
Cách tá chćc không gian hiên, sân v°ßn&t¿o sď thân thián và c¢ hái
gặp gÿ giao tiÁp vãi láng giÃng. ( Hình 1.21 )
Hình 1.21 : Không gian giao tiếp cáng đồng. [ Nguồn ¿nh: Lê Hồng Quang, 2010 ]
kinh tÁ trong gia đình rÃt quan trọng, tr°ßng hāp nhà á nông thôn đ°āc xem
là mát đ¢n vị kinh tÁ đác lÁp, tď cung tď cÃp. (Hình 1.22)
Hình 1.22 :
Nhà á nông thôn
truyßn thống là
mát đ¢n vị kinh
tế gia đình tự
cung và tự cÁp
Nhà á thành thị là chß á kÁt hāp vãi x°áng thą công nhß hay cċa hàng
buôn bán nhß. Xã hái càng phát triÅn thì chćc nng này càng giÁm yÁu, vì
con ng°ßi cÅn phÁi làm viác tÁp thÅ cáng tác vãi nhiÃu ng°ßi khác đÅ t¿o
nên hiáu quÁ làm viác cao, tá chćc sÁn xuÃt quy mô lãn.
Tuy nhiên trong nhà á hián đ¿i v¿n tßn t¿i không gian phăc vă cho chćc
nng kinh tÁ, đặc biát trong nhčng kiÅu nhà liên kÁ th°¢ng m¿i, nằm trong
nhčng khu phá buôn bán. (Hình 1.23)
Trong điÃu kián công nghá thông tin phát triÅn, nhà á hián đ¿i cÅn tá
chćc thêm không gian làm viác thiên và các ho¿t đáng tri thćc, sáng t¿o
mà không cÅn phÁi đÁn n¢i làm viác .
Hình 1.23 :
Khu nhà phố liên
kế th°¢ng mại
Thu¿n Việt,
đ°ßng Lý
Th°ßng Kiệt ,
TP.HCM
1.6 YÊU CÄU CHUNG CĂA NHÀ ä TRONG Xà HÞI HIÞN Đ¾I:
Cũng chính vì yêu cÅu này mà nhà á s¿ có đặc điÅm kiÁn trúc khác
nhau, vì sá thích cąa các gia chą không bao giß giáng nhau hoàn toàn. Nhà
á cÅn đÁm bÁo sď khai thác sċ dăng theo sá thích tĉng gia đình.
Ngoài ra cũng cÅn đáp ćng đ°āc mćc sáng, khÁ nng kinh tÁ cąa gia
đình và cąa xã hái đßng thßi phù hāp vãi chính sách nhà á.
Tá chćc không gian nhà á phÁi bÁo vá đ°āc gia đình và tĉng thành viên
trong gia đình phát triÅn an toàn, hài hoà, gắn bó đ°āc các thành viên vãi
nhau trong mát mái quan há thuÁn hòa.
Nhà á là mát n¢i trú ngă riêng cąa gia đình, không chỉ cháng l¿i nhčng
bÃt lāi cąa thiên nhiên mà còn cháng l¿i nhčng bÃt lāi và nguy hiÅm cąa xã
hái và nhÃt là đÅ mọi ng°ßi có điÃu kián đ°āc nghỉ ng¢i th° giãn sau nhčng
giß làm viác cng thẳng. Muán vÁy:
÷ Nhà á phÁi đáp ćng đ°āc các ho¿t đáng cąa chćc nng gia đình,
phân biát bái quy mô nhân khẩu, lća tuái, giãi tính, nghà nghiáp&
÷ Không gian chính và phă trong nhà á phÁi đáp ćng không chỉ vÃ
dián tích cÅn thiÁt, mái quan há công nng hāp lý giča các không
gian mà cÁ đặc điÅm riêng cąa tĉng không gian.
÷ PhÁi phân khu rõ các ho¿t đáng chung và riêng đÅ t¿o đ°āc không
khí Ãm cúng cho gia đình và phát triÅn hài hòa cho tĉng cá nhân
thành viên.
Ng°ßi thiÁt kÁ cÅn tìm hiÅu nghà nghiáp, phong cách, lái sáng, sá thích
cąa các thành viên đÅ cá gắng đáp ćng đ°āc tãi mćc cao nhÃt nhčng nhu
cÅu cąa họ.
1.6.3 Thßa mãn đãng thãi yêu cÅu v¿t chÃt và tinh thÅn:
Đáp ćng các yêu cÅu vÁt chÃt că thÅ (dián tích, khái tích) cąa gia đình
và các thành viên. Ngôi nhà phÁi có dián tích, khái tích, không gian hāp lý
cho ho¿t đáng vÁt chÃt cũng nh° tinh thÅn cąa con ng°ßi.
- Mặt bằng: là sď tá hāp các phòng sinh ho¿t, phòng ngą, bÁp, khu
vá sinh&. thành mát đ¢n vị á thích hāp theo c¢ cÃu nhân khẩu 1 gia đình,
đÁm bÁo sċ dăng hāp lý, mang tính đa năng và kinh tế.
- Không gian sċ dăng: cąa tĉng cn há, tĉng phòng hāp lý, vãi trang
thiÁt bị và vÁt dăng đi kèm theo nhu cÅu cąa mßi há.
- CÅn xác định các khái tích, dián tích sinh ho¿t cąa các thành viên
trong gia đình và cÁ các khái tích, dián tích cÅn thiÁt cąa trang thiÁt bị đÅ
thiÁt kÁ nái thÃt cho phù hāp.
- Ng°ßi thiÁt kÁ phÁi vÁn dăng các quy chuẩn xây dďng l¿n các yêu
cÅu đặc biát cąa đái t°āng á đÅ thiÁt kÁ.
÷ Yêu cầu về giao thông:
- Giao thông theo chiều ngang: hành lang hay lái di chuyÅn ngang
nái liÃn sď liên l¿c giča các phòng phÁi chọn ph°¢ng án ngắn nhÃt. Đßng
thßi dọc lái đi,hành lang có thÅ tÁn dăng không gian đÅ bá trí tą ká, tranh
Ánh , cċa má ra sân v°ßn&
Hình 1.24 : Các hình thức trang trí hành lang trong nhà á
[ www.houzz.com]
- Giao thông theo chiều đứng: cÅu thang bá (thang máy) là lái di
chuyÅn theo ph°¢ng thẳng đćng, t¿o sď liên há giča các tÅng lÅu. Thông
th°ßng cÅu thang đ°āc đặt á nút giao thông, giao điÅm cąa lái đi ngang,
tr°ßng hāp cÅu thang đ°āc đặt trong phòng chung thì phÁi chú ý đÁn tính
thẩm mā cąa không gian nái thÃt.
Hình 1.25 : Cầu thang góp phần làm đẹp cho không gian nái thÁt.
[ www.houzz.com]
Hình 1.26 : Các phòng chính (khách, SHC, bếp-ăn, ngủ) nên đ°ợc thông gió tự nhiên.
Bố trí v¿t dụng nái thÁt không nên c¿n trá kh¿ năng thông gió và chiếu sáng tự nhiên.
Mßi thành viên trong gia đình đÃu có nhčng nhu cÅu sinh ho¿t biát lÁp theo
sá thích rÃt cÅn thiÁt cho cho cuác sáng hài hoà và cân bằng sinh lý nh° không
gian th° giãn, không gian học tÁp, suy t°&
÷ Học tập làm việc: tùy theo nhu cÅu cąa gia chą và các thành viên trong
gia đình mà bá trí không gian học tÁp, làm viác riêng biát hoặc kÁt hāp
vãi các phòng khác (th°ßng là phòng ngą), đÁm bÁo yên tĩnh, đÅy đą
chiÁu sáng và thông gió tát.
÷ Vui chơi - giải trí và nghỉ ngơi: không gian nghỉ ng¢i cÅn yên tĩnh, bÁo
đÁm phăc hßi sćc khoẻ sau mát ngày làm viác. Không gian vui ch¢i giÁi
trí bao gßm sân v°ßn, phòng giÁi trí, phòng tÁp thÅ dăc, kÅ cÁ phòng
ngą& cÅn thoáng đãng vãi bao cÁnh thích hāp.
÷ Giao tiếp tưởng niệm: trong môi tr°ßng sáng cąa con ng°ßi, con ng°ßi
còn có nhu cÅu tâm linh, t°áng niám& nên trong cn há th°ßng có không
gian t°áng niám thß cúng trang nghiêm
Do vÁy, trong nhà á nói chung th°ßng cÅn có nhčng không gian không chỉ
đą ráng, cao (định l°āng) mà còn cÅn đ°āc phân khu, hāp nhóm hāp lý nhằm
đáp ćng nhčng nhu cÅu chÃt l°āng (định tính).
CH¯¡NG 2 :
CÁC Y¾U Tà TÁC ĐÞNG Đ¾N KI¾N TRÚC NHÀ ä
2.1 Y¾U Tà TĂ NHIÊN
Đây là nhân tá quyÁt định tãi nái dung cũng nh° hình thćc cąa kiÁn trúc
nhà á, trong viác t¿o nên nhčng điÃu kián sinh ho¿t gia đình thoÁi mái, thích
dăng, khắc phăc nhčng bÃt lāi do điÃu kián tď nhiên n¢i đó gây ra.
Phân lô khu đÃt cũng tùy theo qui ho¿ch cąa tĉng n¢i mà các nhà thiÁt kÁ
phân lô các khu dân c° theo các lô đÃt nh° sau:
Cát cao đá và đá dác cąa khu đÃt Ánh h°áng rÃt nhiÃu tãi giÁi pháp kiÁn
trúc nh°: quyÁt định lái vào chính phă, phân bá tÅng nhà, tá hāp hình khái,
h°ãng chính cąa công trình, tá chćc m¿ng l°ãi, đ°ßng cÃp thoát n°ãc, cách xċ
lý cháng ngÁp n°ãc,&.
CÃu t¿o địa chÃt cùng khÁ nng chịu tÁi cąa đÃt có tác đáng trďc tiÁp tãi
ph°¢ng án xċ lý móng.
Chính vì các lý do đó mà khi thiÁt kÁ, ng°ßi kiÁn trúc s° cÅn có đÅy đą các
tài liáu nh°: bÁn đß thÅ hián đ°ßng đßng mćc, các sá liáu và địa chÃt, bÁn đß
hián tr¿ng, quy ho¿ch định h°ãng,&&mãi t¿o nên nhčng công trình phù hāp vãi
địa hình, nhằm khai thác đặc điÅm, điÃu kián tď nhiên khu đÃt xây dďng.
Hình 2.1 : [ 5 ]
Khu đÁt có đá dốc từ
10% - 20% là địa hình lý
t°áng đá xây dựng nhà
á. (a)
Cùng mát diện tích đÁt ,
cùng số l°ợng nhà, cùng
đ°ßng giao thông tiếp
c¿n nh°ng với hai địa
hình khác nhau thì bố
cục nhà cÿa ph¿i bám
theo địa hình . ( b ) & (c )
[ Nguồn hình: Time-
Saver Standards for
Housing and Residential a)
Development, NXB Mc-
Graw-Hill, 1995 ] b) c)
Hình 2.2:
[Nguồn hình:
Kts.Võ Đình Diệp
]
÷ Vi khí hậu :
Là khí hÁu trong ph¿m vi nhß nh° khí hÁu trong căm dân c°, hay
hẹp h¢n là trong cn há, trong phòng.Có thÅ dùng các giÁi pháp vÁt lý kiÁn
trúc, vÁt liáu xây dďng, chọn h°ãng công trình, khai thác cÁnh quan..v..v
đÅ cÁi t¿o vi khí hÁu tát h¢n.
+ Hướng công trình: Nhà có h°ãng tát nhÃt là nhà có các không
gian sċ dăng chính nh° phòng khách, phòng ngą, phòng sinh ho¿t chung,..
không bị nắng nóng chiÁu trďc tiÁp, đón đ°āc gió tát và h°áng thă đ°āc
phong cÁnh đẹp. Tuy nhiên, trong thďc tÁ không có nhiÃu ngôi nhà mà mọi
phòng ác đÃu đ¿t đ°āc nhčng yêu cÅu Ãy. Do đó trong quá trình thiÁt kÁ
phÁi dùng bián pháp lďa chọn h°ãng °u tiên cąa mßi phòng, tùy theo mćc
đá sċ dăng quan trọng đái vãi chą nhà.
+ Thông gió tự nhiên : Gió đ°āc t¿o ra bái sď chênh lách áp suÃt
không khí. Gió tď nhiên có thÅ là gió trďc tiÁp (tĉ ngoài trßi vào trong
phòng), hay gió gián tiÁp (qua sân trong, hành lang, các phòng khác,&).
Gió nhân t¿o có thÅ t¿o ra bằng há tháng qu¿t c¢ đián . Tuy nhiên , trong
nhà á ng°ßi ta °u tiên thông gió tď nhiên cho các phòng á. ĐÅ đ¿t đ°āc
thông gió tď nhiên, cÅn chú ý tr°ãc tiên đÁn h°ãng nhà, h°ãng má cċa đón
gió đúng h°ãng có gió tát (th°ßng là quay cċa đón gió cho phòng và h°ãng
Nam, Đông Nam, Tây Nam).Bên c¿nh đó còn phÁi chú ý t¿o khoÁng cách
hāp lý cho 2 nhà (cách nhau khoÁng 1-> 1.5 chiÃu cao nhà.)
( hình 2.3, 2.4 ).
Hình 2.4 :
Các gi¿i pháp thông
gió cho nhà á
[ Nguồn hình:
Kts.Võ Đình Diệp]
+ Chống nóng: yêu cÅu c¢ bÁn là chắn đ°āc nắng gắt tĉ ngoài vào
nhà bằng nhiÃu cách khác nhau : dùng các lo¿i lam chắn nắng, mái hiên, ô
vng, cây xanh . Sċ dăng hāp lý cây xanh, thÁm cß, mặt n°ãc đÅ cÁi t¿o vi
khí hÁu .T°ßng nhà s¢n màu trắng hoặc sáng đÅ giÁm mćc hÃp thă nhiát
l°āng, tng khÁ nng phÁn x¿ nhiát&v..v
Có thÅ tng chiÃu dày cąa lãp kÁt cÃu bao che, bá sung lãp cách nhiát
đÅ t°ßng, mái lâu bị nóng lên khi mặt trßi chiÁu vào. Tuy nhiên giÁi pháp
này không tái °u vì s¿ tng tÁi trọng kÁt cÃu, và kÁt cÃu s¿ gič nhiát l¿i lâu
sau khi ngußn nhiát đã tắt.
Mát giÁi pháp khác nča là dùng đám không khí giča 2 lãp vÁt liáu nh°
t°ßng 2 lãp, mái 2 lãp. Bián pháp này t°¢ng đái hiáu quÁ, đặc biát khi lãp
đám không khí này đ°āc đái l°u. Nh°ng bián pháp này đòi hßi thi công khá
phćc t¿p và tán kém. ( hình 2.5: trích tĉ < Sun-Wind & Light= )
Hình 2.5.b : Ví dụ vß
chống nóng cho t°ßng
Viác nghiên cću quā đ¿o mặt trßi và nhčng thay đái có tính chu kỳ
trong nm, các tia nắng chiÁu theo giß trong ngày, tháng, mùa giúp ta hoàn
chỉnh giÁi pháp cháng nóng hāp lý và chính xác.
+ Chống gió lạnh: MiÃn Bắc n°ãc ta có gió mùa Đông Bắc vào mùa
đông mang theo đá ẩm cao, nên đã rét l¿i còn gía buát. Nên bá trí các
phòng ho¿t đáng chính nh° phòng khách, phòng ngą sao cho đón đ°āc gió
mát vào mùa hè, kÁt hāp cây xanh thân lãn, tán ráng đÅ ngn bãt gió l¿nh
vào mùa đông
Hình 2.7 : Ngôi nhà hòa nh¿p với c¿nh quan thiên nhiên xung quanh
Hình 2.8 : Khi xung quanh khu nhà á không có c¿nh quan tự nhiên, ng°ßi thiết kế tạo ra
c¿nh quan nhân tạo bằng hoa viên, sân v°ßn, đ°ßng dạo, hồ n°ớc..v..v
Quá trình hình thành và phát triÅn nhà á luôn chịu tác đáng cąa yÁu tá xã hái,
do đó và mặt xã hái học trong nhà á đặt ra nhiÃu vÃn đà đÅ nghiên cću:
2.2.1 Vn hóa truyÁn tháng, phong tāc t¿p quán:
Do nhčng đặc thù và điÃu kián tď nhiên và vn hoá cąa tĉng vùng khác
nhau d¿n đÁn con ng°ßi có nhčng phong tăc, tÁp quán và cách sinh ho¿t cũng
khác nhau. Mßi dân tác, mßi quác gia đÃu có bÁn sắc vn hóa dân tác riêng, vì
vÁy khi thiÁt kÁ cÅn nắm đ°āc nhčng đặc điÅm riêng trong sinh ho¿t lái sáng gia
đình, trong quan há gia đình vãi cáng đßng đÅ tá chćc không gian c° trú cho phù
hāp, có bÁn sắc riêng.
Ví dă: Đái vãi n°ãc NhÁt, tÁp quán sinh ho¿t truyÃn tháng cąa họ là ngßi
xÁp chân bằng, bàn thÃp, nên phòng khách cuÁ họ phÁi phù hāp vãi module c¢
sá là chiÁu ngßi Tatami. Trong nhčng gia đình ng°ßi NhÁt, phòng khách cąa họ
th°ßng có 2 lo¿i, mßi lo¿i có chćc nng đái nái, đái ngo¿i khác nhau, cách trang
tri nái thÃt cũng khác nhau: KiÅu hián đ¿i( phòng khách )-đái ngo¿i. KiÅu truyÃn
tháng (phòng sum họp gia đình và cho khách thân) - đái nái.
Đái vãi vn hóa truyÃn tháng Viát Nam thì do Ánh h°áng lâu đßi cąa vũ tră
quan Ph°¢ng Đông (quan há hài hòa <Thiên- Địa- Nhân=, thuyÁt Âm d°¢ng ngũ
hành, thuÁt Phong thąy&) nên mọi ho¿t đáng vn hóa, đßi sáng tâm linh đÃu bị
chi phái rõ rát trong cách chọn n¢i á, tá chćc không gian c° trú. Că thÅ nh°:
- Chọn đÃt làm nhà, xem h°ãng đÃt, định kiÅu nhà, h°ãng nhà theo thuÁt
Phong thąy.
- Ngôi nhà xây dďng nên dďa vào nhčng vÁt liáu sẵn có, gÅn gũi xung
quanh.
- KiÁn trúc hòa đßng vãi thiên nhiên, n°¢ng theo thiên nhiên :
+ Ngôi nhà th°ßng trÁi dài,bám sát mặt đÃt hoặc bß tráng tÅng 1, t¿o
sď thông thoáng nhẹ nhàng.
+ Cċa sá thÃp và dài đÅ h¿n chÁ ánh nắng chiÁu vào nhà, đón gió mát.
+ Mái v°¢n dài, có hàng hiên ráng đÅ tránh nắng trďc tiÁp, tránh m°a
t¿t vào nhà.
+ Không gian má, liên thông giča các không gian, giča bên trong vãi
bên ngoài. Ngn cách không gian bằng các vách ngn nhẹ, di đáng
linh ho¿t đÅ dß dàng thay đái khi cÅn.
+ Công trình ẩn d°ãi bóng cây xanh. Xen vào ngôi nhà là nhčng mÁng
cây xanh, thÁm cß sân v°ßn đÅ cÁi t¿o vi khí hÁu, và t¿o ra nhčng
góc nhì đẹp dß chịu.
- Trong ngôi nhà, vị trí trang trọng nhÃt luôn đặt bàn thß tá tiên. Đây là
không gian tâm linh không thÅ thiÁu trong ngôi nhà ng°ßi Viát.
2.2.2 Nhu cÅu nhà å và khÁ nng chi trÁ :
Tùy theo thu nhÁp cąa há gia đình mà mćc sáng và không gian á cũng
thay đái theo. Đó là lý do d¿n đÁn nhu cÅu và tián nghi á và khÁ nng chi trÁ
khác nhau giča 5 nhóm thu nhÁp há gia đình ( BÁng 2.1) .
Ng°ßi thiÁt kÁ nên dďa vào hoàn cÁnh kinh tÁ cąa há gia đình đÅ xác định
mćc đá tián nghi, dián tích phòng á, trang thiÁt bị nái thÃt& cho phù hāp nhu
cÅu và khÁ nng tài chính cąa tĉng gia đình.
BÁng 2.1 : Thu nhÁp há gia đình đô thị theo 5 nhóm nm 2010 (Đ¢n vị tính:
triáu đßng) [ Nguồn: Hồ sơ Nhà ở Việt Nam, UN-Habitat , bảng 21, trang 63 ]
Lưu ý : Táng thu nhÁp trong bÁng trên đã bao gßm tÃt cÁ các ngußn chć
không phÁi chỉ có tiÃn l°¢ng và cũng đã tính đÁn tr°ßng hāp trong mát gia đình
có thÅ có nhiÃu h¢n mát suÃt l°¢ng.2
Theo dď báo cąa UN-Habitat, táng cáng 394.000 đ¢n vị nhà á cÅn đ°āc cung
cÃp hàng nm đÁn nm 2049. ĐiÃu này nghĩa là 1.079 đ¢n vị nhà á đ°āc xây
dďng hàng ngày, hoặc 45 đ¢n vị nhà á mßi giß, đÅ thích ćng dď báo tng tr°áng
hián nay. Có thÅ thÃy rõ sď gia tng sá l°āng nhà á s¿ đem đÁn nhčng lďa chọn
nhà á khác nhau, các dịch vă há trā và tín dăng, quyÃn °u tiên mua nhà&.
2
Ví dă và thu nhÁp cąa Bá Xây Dďng ( 2011 : 18-19)
Nhu cÅu nhà á t¿i Viát Nam hián nay và khÁ nng chi trÁ đ°āc kÁt luÁn
nh° sau: khÁ nng chi trÁ đang là thách thćc lãn t¿i đô thị Viát Nam và khó
khn này có xu h°ãng ngày càng lãn h¢n, do giá nhà tng nhanh và quá trình
đô thị hóa dißn ra m¿nh m¿. Nhà á xã hái mà Chính phą muán phát triÅn trên
dián ráng chỉ phù hāp vãi khÁ nng chi trÁ khi có các trā cÃp kháng lß và các
điÃu kián °u đãi khác. Trong t°¢ng lai không xa, hy vọng duy nhÃt đái vãi nhà
á phù hāp vãi khÁ nng chi trÁ cąa phÅn lãn c° dân đô thị là nhà á <dân tự xây=
không chính thćc . 3
3
Hß s¢ nhà á Viát Nam, UN-Habitat 2014 , trang 69
+ Gia đình h¿t nhân có 2 thÁ há: gßm có bá mẹ và con cái đ°āc xem
là gia đình đ¢n giÁn
- Gia đình phćc t¿p: là gia đình có thành viên thuác trên 2 thÁ há.
- Gia đình phát triÅn: (khoÁng 10-15 nm sau ngày c°ãi ) trÁi qua 2 giai
đo¿n : Giai đo¿n phát sinh ( t¿o lÁp gia đình ), giai đo¿n đang phát triÅn ( sinh
con đẻ cái ).
- Gia đình án định: ( khoÁng 16-17 nm tiÁp theo ) : Vā sang tuái 36 hoặc
chßng trên tuái 60, các con ch°a đÁn tuái kÁt hôn.
- Gia đình tàn lăi : ( khoÁng 10-12 nm kÁ tiÁp ): bá mẹ b°ãc sang tuái thọ
trung bình là 65 vãi nam và 69 vãi nč, con cái tãi tuái kÁt hôn 28 vãi nam và 23
vãi nč.
BÁng 2.2 : C¢ cÃu gia đình á TP.HCM (ngußn:PTS – Nguyßn Minh Hoà)
Nm 2012, táng dân sá Viát Nam là 88,78 triáu ng°ßi vãi tác đá tng tr°áng
hằng nm là 1,04%. Sď gia tng dân sá trong 5 nm qua á mćc vĉa phÁi – trên
d°ãi 1% mßi nm. C¢ cÃu tuái dân sá hián nay là có lāi cho nÃn kinh tÁ cąa Viát
Nam : 70,8% táng dân sá trong đá tuái 15-64. 5
Dân sá đô thị Viát Nam ( cÁ chính thćc và không chính thćc) °ãc tính s¿
tng nhanh trong vòng 10-25 nm tãi. ĐiÃu này có nghĩa hằng nm có ít nhÃt 1
triáu ng°ßi s¿ đ°āc bá sung vào vác khu vďc đô thị Viát Nam. Bá Xây Dďng dď
báo đÁn nm 2020, dân sá đô thị s¿ chiÁm khoÁng 45% táng dân sá quác gia (
bao gßm cÁ dân sá không đng ký c° trú ) 6
Tháp tuái phÁn ánh rõ nét hián tr¿ng kinh tÁ-xã hái và tiÃm nng nhân lďc
lao đáng cąa mát đÃt n°ãc. Thông qua tháp tuái, ta thÃy rõ đ°āc đặc thù dân
sá, dď báo và kinh tÁ đÅ có nhčng tính toán và quā nhà á cho thích hāp.
Ví dă : tháp tuái cąa n°ãc ta cho thÃy sá ng°ßi trong đá tuái lao đáng
(15-59 tuái) chiÁm đa sá. Do đó xã hái cÅn dď trù mát sá l°āng lãn nhà á gia
đình, chung c°, ký túc xá&..Có nghĩa là chính tháp tuái đã phÁn ánh rõ lo¿i hình
nhà á nào có nhu cÅu nhiÃu hay ít, qua đó ta có thÅ dď báo xây dďng các lo¿i
nhà á cÅn thiÁt.
Dân sá gia tng thďc sď là vÃn đà nan giÁi trên toàn thÁ giãi, đặc biát là
nhčng n°ãc có dián tích đÃt nhß hẹp và đang trong thßi kỳ phát triÅn nh° Viát
Nam chúng ta. Sćc ép và vÃn đà dân sá tng nhanh đã tác đáng m¿nh m¿ đÁn
đô thị và mọi mặt nh° mÁt đá á, mćc sáng trung bình, các yêu cÅu và phăc vă
dân sinh nh° nhà trẻ, tr°ßng học, bánh vián&
Vi ệt nam:
Hình 2.9 :Tháp tuổi dân số Việt Nam qua các năm [ nguồn: U.S Census Bureau, International
Data Base và Niên giám thống kê Y tế năm 2000 ]
giÁi nhčng nhu cÅu khát vọng và hành đáng trong quá trình tá chćc, thiÁt lÁp và
hoàn thián môi tr°ßng á cąa họ.
Ví dă : nhà á cho các đái t°āng nh° nghá sĩ, nhà vn, nhà th¢, bác sĩ&thì
tá chćc không gian làm viác cho các đái t°āng này cÅn l°u ý nhčng đặc thù riêng
phù hāp vãi ho¿t đáng nghà nghiáp cąa họ .
BÁng 2.5: Tháng kê sď phân tÅng cąa các nhóm xã hái t¿i TP.HCM
[Ngußn: ĐÃ tài nghiên cću 11-12]
Mąc sáng Giàu có Tb - khá Trung Tb- kém Nghèo
Nhóm xã hßi (%) (%) Bình(%) (%) Đói (%)
- Khi Quy ho¿ch khu nhà á ,ng°ßi thiÁt kÁ cÅn tôn trọng các c¢ sá quy
ho¿ch chung, cÅn có sď gắn kÁt không gian khu á vãi các tá chćc công
trình phúc lāi công cáng, há tháng đ°ßng xá cąa khu á, cąa khu vďc đô
thị.
- CÅn tuân thą các chỉ tiêu quy ho¿ch chung và mÁt đá xây dďng, sá tÅng
cao, há sá sċ dăng đÃt&.đÅ không d¿n tãi sď quá tÁi cho há tháng giao
thông, h¿ tÅng kā thuÁt.
- Giao thông tiÁp cÁn cùng vãi các há tháng kā thuÁt h¿ tÅng (cÃp đián,
cÃp và thoát n°ãc,&) và giao thông vùng đô thị là mát trong các yÁu
tá quyÁt định đÁn các giÁi pháp quy ho¿ch táng mặt bằng khu nhà á ,
đÁn hình thćc kiÁn trúc tĉng ngôi nhà .
- Quy định và màu sắc, chiÃu cao nhà, khoÁng lùi, đá v°¢n cąa ban công
v&v.đÅ t¿o đ°āc sď tháng nhÃt và hài hòa cho cÁ dãy phá, cho khu nhà
á.
- Sân v°ßn tr°ãc và sau, giÁng trßi, thông hành đi¿ dịch &.cũng cÅn
đ°āc quy định că thÅ đÅ t¿o ra mát môi tr°ßng sáng cân bằng, xanh -
s¿ch - đẹp.
2.3.2 Nhāng yêu cÅu vÁ mā quan đái vái ki¿n trúc nhà å.
Xã hái càng phát triÅn thì yêu cÅu và cái đẹp trong xây dďng nhà á càng
đ°āc nâng cao. Mā quan là mát trong nhčng yêu cÅu quan trọng cąa nhà á vì
thoÁ mãn yêu cÅu sinh ho¿t bao gßm cÁ mćc đá tián nghi và giá trị thẩm mā.
Tá hāp kiÁn trúc ngôi nhà á và hình thćc kiÁn trúc bên ngoài còn đ°āc xác
định bái bá căc mặt bằng, công nng sċ dăng, giÁi pháp kÁt cÃu và vÁt liáu xây
dďng.
Ph°¢ng pháp xċ lý t¿o hình và tá hāp cąa ban công, lô - gia, cċa sá, cċa
đi, cÅu thang& phÁi tuân theo các quy luÁt c¢ bÁn cąa nghá thuÁt t¿o hình nh°
nhịp điáu, vÅn luÁt, t°¢ng phÁn&.
Thẩm mā trong thiÁt kÁ nhà á gắn liÃn vãi thẩm mā tĉng cn nhà, dãy phá
và thẩm mā cÁ khu nhà á. Do đó, Bá Xây Dďng quy định khá chặt ch¿ và <
yêu cầu công tác hoàn thiện và cảnh quan đô thị < nh° sau : [ Trích TCVN
9411-2012: Nhà ở liên kế-Tiêu chuẩn thiết kế ]
÷ Công tác hoàn thián cÅn phÁi đÁm bÁo đáp ćng yêu cÅu thích dăng,
bÃn včng và mā quan.
÷ Không đ°āc xây dďng các kiÁn trúc bằng vÁt liáu t¿m, thô s¢ trong các
khu vďc đô thị đã án định.
÷ Không đ°āc xây dďng các kiÁn trúc chắp vá t¿m thßi trên các kiÁn trúc
kiên cá
÷ Không nên sċ dăng nhiÃu màu sắc và nhiÃu vÁt liáu trang trí lên bÃ
mặt ngôi nhà. CÅn hoàn thián ngo¿i thÃt cho tĉng ngôi nhà sao cho
hài hoà và đßng nhÃt cho toàn dãy nhà liên kÁ mặt phá .Khi hoàn thián
phÁi tháng nhÃt các chi tiÁt că thÅ, màu sắc và vÁt liáu xây dďng cho
tÃt cÁ các lo¿i nhà.
÷ Mái nhà đ°āc lāp màu theo tĉng nhóm hoặc tĉng khu vďc theo quy
ho¿ch quy định. Không đ°āc đặt t°āng trang trí trên mái nhà. Không
cho phép gắn các lo¿i hình t°āng trang trí trên ban công.
÷ Cċa đi, cċa sá phÁi đ°āc sċ dăng chÃt liáu tháng nhÃt cho mát khu,
mát tuyÁn đ°ßng phá hoặc mát đo¿n phá theo quy ho¿ch chi tiÁt hoặc
thiÁt kÁ đô thị khu vďc đã đ°āc cÃp có thẩm quyÃn phê duyát.
÷ Mặt tiÃn ngôi nhà không đ°āc dùng màu sắc có đá t°¢ng phÁn cao vãi
sọc ngang hoặc dọc trên khung cċa sá và t°ßng lċng. Không đ°āc sċ
dăng các lo¿i vÁt liáu có đá phÁn quang lãn h¢n 70 %.
÷ Chi tiÁt góc c¿nh hoặc chi tiÁt trang trí cąa công trình không v°āt quá
5 % dián tích bà mặt cąa công trình.
÷ T°ßng rào xây kín phÁi dùng chung màu vãi màu nhà hoặc màu trắng.
Các thanh sắt, thanh nhôm cąa hàng rào phÁi dùng màu phù hāp vãi
màu cąa ngôi nhà .
÷ Các lo¿i cċa đi, cċa sá, tą quÅy hàng hoặc bá phÁn trang trí kiÁn trúc
á đá cao 3,0 m trá xuáng không đ°āc phép dùng kính tráng thuÿ ngân
phÁn x¿.
÷ Kết cấu theo vật liệu tre, nứa, lá gỗ, gạch, ngói, đất:
PhÅn lãn áp dăng cho nhà á nông thôn nông nghiáp vì các lo¿i vÁt liáu này
có á khắp các địa ph°¢ng trong n°ãc và họ tď trßng tď cung tď cÃp đ°āc, kÁt
cÃu th°ßng có khẩu đá 4-6m, b°ãc cát 2-3m, thßi gian sď dăng không lâu, phÁi
th°ßng xuyên xây l¿i.
Nhà á có kÁt cÃu tre nća, mái lá, mái tranh, t°ßng đÃt thuác nhčng gia đình
có thu nhÁp thÃp. Nhà á có kÁt cÃu bằng gß, có thÅ kÁt hāp vãi tre, mái ngói
hoặc fibrô ximng thuác ng°ßi có thu nhÁp trung bình trá lên.
Nhà xây g¿ch t°ßng bá trí mái ngói hoặc tôn hay fibrô xi mng th°ßng gọi
là nhà cÃp IV mát tÅng đ°āc xây dďng và sċ dăng á các khu phá lao đáng á
thành phá hoặc khu công nghiáp. Há kÁt cÃu chịu lďc là (3m x 4.5m) hoặc (3m
x 6m) cát g¿ch bá trā tră 0.22m x 0.22m, xây thu hßi, mái dác lāp bằng ngói
hoặc vÁt liáu có giá thành thÃp khác. ¯u điÅm là giá thành rẻ, nhân công xây
dďng không cÅn kā thuÁt cao, thi công nhanh, không cÅn thiÁt bị thi công hián
đ¿i.
Nhà g¿ch xây t°ßng chịu lďc th°ßng đ°āc ćng dăng cho nhà 2-3 tÅng, có
thÅ tái đa 4-5 tÅng nÁu xċ lý nÃn móng tát, sàn gß (2-3 tÅng), tÃm đan bê tông
cát thép, panen hoặc xây g¿ch cuán (4-5tÅng) mái bằng hoặc mái dác. Há chịu
lďc chính là t°ßng theo ph°¢ng ngắn nhÃt nÁu v°āt các không gian lãn th°ßng có
dÅm kÁt hāp. Há sàn cũng truyÅn tÁi trọng ngang và t°ßng chịu lďc, t°ßng biên
đôi khi xây thu hßi đÅ t¿o mái dác lāp ngói, lo¿i này đa sá là mái bằng có sênô
thoát n°ãc phía trong hoặc phía ngoài. Đây là lo¿i nhà khá phá biÁn trong thßi kỳ
đây xây dďng nhà á trong các khu vďc chung c°, nhà tÁp thÅ vì nó có nhiÃu °u
điÅm là vÁt liáu đ¢n giÁn dß sÁn xuÃt và cho phép xây dďng theo kiÅu thą công,
kā thuÁt xây dďng phá thông.
Lo¿i này kÁt hāp chịu lďc bằng t°ßng g¿ch và khung cát th°ßng dùng cho nhà
ít tÅng (khoÁng 3 tÅng), thi công đ¢n giÁn và có thÅ xây dďng theo ph°¢ng pháp
thą công.
T°ßng bao và ngn chia xây bằng g¿ch, đ°āc xây dďng khá phá biÁn ã n°ãc
ta hián nay, nhÃt là á nhčng thành phá lãn. Lo¿i kÁt cÃu này chą yÁu dùng vÁt
liáu bê tông cát thép, ćng dăng đa d¿ng cho các lo¿i nhà tĉ ít tÅng đÁn nhiÃu
tÅng vì có rÃt nhiÃu °u điÅm nh° thi công đ¢n giÁn, quá trình xây dďng t°¢ng
đái nhanh nÁu có há tháng cát pha đÅy đą và hoàn chỉnh. Toàn nhà có đá cćng
án định cao, có thÅ áp dăng công nghá xây dďng truyÃn tháng hoặc công nghá
cao.
Dùng các tÃm bê tông cát thép hoặc không cát thép có kích th°ãc nhß,
ghép vào các cát khung s°ßn nhß, mßi b°ãc cát có thÅ liên kÁt cát vãi móng
bằng các hác chân cát chia thành nhiÃu khoÁng nhß có khung s°ßn cćng, chßng
tÅng liên kÁt bằng mũ các đÅu cát. NÁu xây dďng 3-5 tÅng thì cÅn chú ý bá
sung há dÅm nhằm bÁo đÁm lďc ngang, làm cho nhà án định. Lo¿i nhà này thi
công xây dďng phćc t¿p h¢n và giá thành cũng cao h¢n nhà xây g¿ch nên ít
phá biÁn.
Lo¿i nhà này đ°āc xây dďng hàng lo¿t theo công nghá sÁn xuÃt sẵn t¿i các nhà
máy, á trình đá cao cąa công nghá hóa xây dďng. ¯u điÅm là xây nhanh, gọn nh°ng
rÃt cÅn sď đßng bá và máy móc sÁn xuÃt cũng nh° trình đá thi công. Lo¿i hình xây
dďng này chỉ phát triÅn khi có sď đÅu t° thích đáng cąa nhà n°ãc và công tác thiÁt
kÁ và thiÁt bị máy móc.
ChÃt l°āng tián nghi cn há đ°āc biÅu hián chą yÁu qua:
CÅn phÁi dďa vào mćc đá kinh tÁ cąa chą há đÅ có giÁi pháp thiÁt kÁ phù
hāp, lďa chọn các trang thiÁt bị t°¢ng ćng vãi khÁ nng kinh tÁ cąa tĉng gia
đình. Ví dă:há tháng quÁn lý nhà thông minh Smart home
Ngày nay khoa học kā thuÁt phát triÅn, nhß đó các há tháng kā thuÁt và
trang thiÁt bị cho nhà á cũng thay đái không ngĉng, ng°ßi thiÁt kÁ cÅn phÁi cÁp
nhÁt đÅ có lďa chọn giÁi pháp phù hāp.
CH¯¡NG 3 :
QUY HO¾CH KHU ä VÀ CÁC KHÔNG GIAN CHĄC NNG
TRONG KI¾N TRÚC NHÀ ä
- Nhà ở: nhà á biát thď, nhà liên kÁ, nhà chung c° thÃp tÅng và cao
tÅng, nhà á đ¢n lẻ, theo khái, nhóm hoặc tá hāp.
+ Công trình giáo dăc: tr°ßng tiÅu học, trung học c¢ sá, nhà trẻ,
m¿u giáo
+ Công trình th°¢ng m¿i dịch vă - phăc vă cho nhu cÅu hàng ngày
cąa ng°ßi dân: chā, siêu thị, cċa hàng,&
+ Công trình hành chính: Uÿ ban nhân dân ph°ßng, công an ph°ßng
- Cây xanh, không gian má, sân thÅ thao, sân ch¢i.
- Đ°ßng giao thông, bãi đß xe và các công trình h¿ tÅng kā thuÁt nh°
tr¿m đián, &
÷ Tuỳ theo tính chÃt cąa tĉng khu á mà các lo¿i công trình trên t°¢ng
ćng vãi các thành phÅn đÃt đ°āc chia theo 4 thành phÅn c¢ bÁn:
+ Đất ở: Bao gßm đÃt xây dďng công trình nhà á, đ°ßng đi (phăc vă
nái bá căm nhà, nhóm nhà) và sân v°ßn xung quanh.
+ Đất công trình công cộng: công trình giáo dăc, y tÁ, hành chánh,
th°¢ng m¿i, dịch vă (phăc vă nhu cÅu hàng ngày cąa ng°ßi dân)
+ Đất cây xanh, thể thao: gßm đÃt cây xanh sċ dăng công cáng, mặt
n°ãc (khi tính chỉ tiêu cây xanh, mặt n°ãc đ°āc tính bằng 50% dián
tích cây xanh), v°ßn hoa nhß, sân thÅ thao.
+ Đất giao thông: đÃt xây dďng đ°ßng giao thông trong khu á, không
kÅ đ°ßng, sân trong nái bá nhóm nhà.
Đây là cách phân lo¿i vãi 4 thành phÅn đÃt c¢ bÁn nhÃt th°ßng đ°āc sċ
dăng đÅ đái chiÁu vãi các quy chuẩn hián hành. Tuy nhiên hay gặp khó khn khi
phân lo¿i theo d¿ng này cho các công trình có chćc nng hßn hāp trên cùng mát
lô đÃt.
Viác lďa chọn lo¿i hình nhà á trong quá trình quy ho¿ch cÅn tuân theo mát
sá nguyên tắc :
- Lďa chọn tỉ lá các lo¿i hình nhà á, c¢ cÃu cn há theo nhu cÅu thị
tr°ßng, theo các đái t°āng mà dď án dď kiÁn đáp ćng. Nên có đa d¿ng lo¿i hình
nhà á, đáp ćng đ°āc đa d¿ng các đái t°āng và nhu cÅu. CÅn có sď tháng nhÃt
cąa chą đÅu t°.
Viác lďa chọn lo¿i hình nhà á quyÁt định sď thành công cąa các dď án
phát triÅn nhà á. Nhčng c¢ sá đÅ lďa chọn là :
+ Đái t°āng phăc vă : là ng°ßi có thu nhÁp cao, trung bình hay thÃp,
tĉ đó quyÁt định tiêu các lo¿i cn há và các lo¿i nhà á, quyÁt định tỉ lá các lo¿i
biát thď, chung c° cao tÅng – thÃp tÅng, nhà liên kÁ cũng nh° dián tích phân
lô t°¢ng ćng. NÁu phÁi di dßi dân c° hián hču đÅ giÁi phóng mặt bằng, đòi hßi
phÁi có chính sách đÃn bù, có quā nhà á đÅ di dân và các công tác này cũng
tác đáng đÁn sď lďa chọn đái t°āng phăc vă và táng mćc đÅu t° cąa dď án.
+ D¿ng đÅu t° : chą đÅu t° quyÁt định các ph°¢ng án và tỉ lá nhà cho
thuê hay xây dďng đÅ bán, tỉ lá nhà biát thď, chia lô hay chung c° theo chiÁn
l°āc kinh doanh cąa họ. D¿ng đÅu t° dď án đ¢n lẻ th°ßng có lo¿i hình nhà khác
vãi các dď án đÅu t° đßng bá h¿ tÅng kā thuÁt kÁt hāp xây dďng nhà á.
Lo¿i hình nhà á, hình dáng kiÁn trúc c¢ bÁn phÁi đ°āc nghiên cću kā
tĉ giai đo¿n thiÁt kÁ m¿u nhà cho Quy ho¿ch chi tiÁt 1/500 , t¿o điÃu kián
thuÁn lāi cho công tác thiÁt kÁ kiÁn trúc giai đo¿n sau.
Lo¿i hình nhà á cũng phă thuác vào ph°¢ng thćc xây dďng có thÅ áp
dăng trong thi công. Ví dă nÁu sċ dăng d¿ng nhà lắp ghép thì ngay trong quy
ho¿ch, các m¿u nhà lắp ghép phÁi đ°āc lďa chọn đÅ áp dăng.
Mặc dù và nguyên tắc các hình thái nhà á dùng trong quy ho¿ch chỉ là
đÅ tham khÁo khi thiÁt kÁ kiÁn trúc nh°ng trong thďc tÁ nó l¿i là nhčng ràng
buác rÃt lãn cho kiÁn trúc s° do nhčng giãi h¿n và hình khái, đ°ßng nét, kích
th°ãc táng thÅ cąa ngôi nhà. Vì vÁy cÅn cân nhắc kā khi lďa chọn m¿u nhà.
7
Ph¿m Hùng C°ßng, Quy hoạch xây dựng đơn vị ở, NXB Xây Dďng, 2012
- Tr°ãc hÁt là quan điÅm vì con ng°ßi, vì môi tr°ßng sáng chung cąa đô
thị. Tÿ lá các thành phÅn t°¢ng quan vãi nhau đÁm bÁo cho chÃt l°āng
môi tr°ßng sáng, cho sď phát triÅn bÃn včng.
- ĐÁm bÁo hiáu quÁ sċ dăng đÃt trong đô thị, khai thác tÁn dăng đ°āc hÁt
các giá trị đÃt đai cũng nh° h¿ tÅng kā thuÁt.
- C¢ cÃu đÃt phù hāp vãi khÁ nng đÅu t° xây dďng và ph°¢ng thćc quÁn
lý hián hành.
Trong quá trình tính toán, các thành phÅn đÃt công trình công cáng nh°
tr°ßng học, tr¿m y tÁ,.. đã đ°āc quy định khá că thÅ theo QCXD. Còn l¿i t°¢ng
quan quy mô giča các công trình th°¢ng m¿i; cây xanh, khu thÅ thao, không
gian má; đÃt á thay đái tuỳ theo mćc sáng, đái t°āng phăc vă cąa khu á. Ví dă,
nh° khu á vãi đái t°āng có mćc sáng cao th°ßng có dián tích cây xanh, mặt
n°ãc lãn t°¢ng ćng vãi tÿ lá đÃt á thÃp.
RÃt khó có thÅ có mát c¢ cÃu sċ dăng đÃt tái °u chung cho mọi lo¿i hình
khu á do nhčng tham sá và quy mô dân c°, mćc sáng, lo¿i hình nhà á, tÅng
cao.&giča các khu á là khác biát. Viác tính toán cÅn cn cć vào đặc điÅm tĉng
lo¿i hình đÃt că thÅ. Cũng cÅn tính tãi sď biÁn đáng cąa c¢ cÃu, sď mÃm dẻo đÅ
có thÅ đáp ćng sď phát triÅn và tßn t¿i lâu dài cąa khu á.
Trong thďc tÁ mát sá khu á kà gÅn các khu dân c° lân cÁn khác, căm nhà
á riêng lẻ cÅn tng quy mô cąa công trình dịch vă công cáng bái khÁ nng phăc
vă cąa các công trình dịch vă này v°āt ra khßi ph¿m vi cąa riêng khu á.
BÁng 3.1 : Táng hāp các chỉ tiêu sċ dăng đÃt trong khu á theo Quy chuẩn
xây dďng
Chỉ tiêu đÃt (m2/ ng°ãi)
Lo¿i
Xây dďng Giao Công trình Cây
đô thị Cáng
nhà á thông công cáng xanh
I – II 19 – 21 2 – 2,5 1,5 – 2 3–4 25 – 28
III – IV 28 – 35 2,5 –3 1,5 – 2 3–4 53 – 45
V 37 – 47 3 1,5 3–4 45 – 55
Viác tá hāp nhà á và nhóm nhà dďa trên các nguyên tắc sau:
a. Nguyên t¿c phù hợp vßi đißu kiện tÿ nhiên, t¿o đißu kiện tßt nh¿t cho môi tr±ßng ß.
Đây là nguyên tắc quan trọng nhÃt, quyÁt định lãn đÁn chÃt l°āng cuác
sáng cąa ng°ßi á. Viác quy ho¿ch dân c° t¿i vùng nào phÁi cn cć vào điÃu kián
tď nhiên vùng đó. Bá trí h°ãng nhà nên theo nguyên tắc :
- Nhà á đặt theo h°ãng có lāi nhÃt và gió và nắng: tránh nắng h°ãng
Tây trďc tiÁp chiÁu vào nhà, giÁm bãt bćc x¿ và sď truyÃn nhiát vào
nhà; ngôi nhà có cċa đón gió tát và tránh h°ãng gió xÃu. T¿o điÃu kián
cho gió xuyên phòng, tng khÁ nng thông thoáng, giÁm bãt tác h¿i
cąa khí hÁu có đá ẩm cao.
Downloaded by Long Tr?nh (trinhduclongv@gmail.com)
lOMoARcPSD|14656079
- H¿n chÁ các Ánh h°áng xÃu và bćc x¿ mặt trßi tãi ngôi nhà, sċ dăng
cây xanh, mặt n°ãc điÃu hoà vi khí hÁu cho ngôi nhà. Tránh t¿o các bÃ
mặt lãn nh° sân bê tông, mái tôn hắt nắng vào nhà.
- H°ãng nhà nên bá trí thẳng góc hoặc lách vãi h°ãng gió chính khoÁng
10 – 15 đá. Nhčng ngôi nhà quay h°ãng Tây nên tÁn dăng sď che chắn
cąa các ngôi nhà phía tr°ãc hay các khái c¿nh lßi lõm có bóng đá, h¿n
chÁ phÅn dián tích chịu nắng trďc tiÁp. ( Hình 3.1)
Trong các khu á có nhiÃu lo¿i hình nhà á, cÅn tá hāp các nhà á và các không
gian tráng hāp lý cho h°ãng gió tát l°u thông trong khu á. Chú ý tãi sď Ánh
h°áng cąa các khái cao tÅng tãi nhà thÃp tÅng và viác che chắn gió và bćc x¿.
Không sċ dăng nhà cao tÅng có chiÃu dài lãn s¿ nh° mát bćc t°ßng chắn gió
h¿n chÁ sď thông thoáng cho khu á. ( Hình 3.2 )
b. Kho¿ng cách giÿa các ngôi nhà đ¿m b¿o yêu c¿u thông thoáng gió và phòng hßa :
Trên nguyên tắc các ngôi nhà không che chắn gió cąa nhau đÅ đÁm bÁo sď
thông thoáng, các ngôi nhà phÁi đ°āc đặt cách nhau mát khoÁng cách nhÃt định,
khoÁng cách đó phă thuác vào các yÁu tá:
+ ChiÃu cao cąa ngôi nhà: nhà càng cao, khoÁng cách giča các ngôi nhà
cÅn càng lãn.
+ ChiÃu dài cąa ngôi nhà
Hình 3.3 : S¢ đồ t°¢ng quan tỷ lệ chißu cao nhà và kho¿ng cách giāa các
ngôi nhà (theo QCXDVN) [ Nguồn :Quy hoạch xây dựng đ¢n vị á ]
Sá tÅng nhà 1 5 10 15
KhoÁng cách 5 20 30 45
L giča các dãy (L = (L = (L = (L =
nhà (m) 1,5h) 1,3h) 1,0h) 1,0h)
Trong đó h là chiÃu cao cąa các dãy nhà.
Trong thďc tÁ quy ho¿ch, có nhiÃu d¿ng công trình và cách thćc bá trí khác
nhau, vì vÁy theo nhčng nguyên tắc c¢ bÁn trên có thÅ điÃu chỉnh khoÁng cách
giča các ngôi nhà trong mát sá tr°ßng hāp.
+ Nhà d¿ng tháp cao trên 15 tÅng, chiÃu ráng c¿nh nhà d°ãi 25m: khÁ
nng che chắn gió theo ph°¢ng ngang thÃp h¢n nhiÃu so vãi nhà có cùng
chiÃu cao á d¿ng tÃm. KhoÁng cách giča các nhà có thÅ nhß h¢n theo quy
định.
+ GiÁm khoÁng cách nÁu nhà d¿ng tÃm có các khoÁng tráng tÅng t¿o đ°āc
tÅm nhìn và thông gió cho các ngôi nhà phía sau.
+ KhoÁng cách giča các ngôi nhà không có cùng chiÃu cao đ°āc tính vãi
chiÃu cao cąa nhà á đÅu h°ãng gió.
+ GiÁm khoÁng cách nÁu các khái nhà bá trí so le, h¿n chÁ sď che chắn tÅm
nhìn cąa nhà tr°ãc vãi nhà sau. ( Hình 3.4)
* Theo yêu cầu phòng hỏa: KhoÁng cách giča các ngôi nhà phÁi đÁm bÁo các
đám cháy tĉ nhà này không lan sang nhà khác, có tính đÁn điÃu kián có gió và
vÁt liáu chịu lċa cąa ngôi nhà.
Theo QCXDVN 01 – 2008, khoÁng cách giča các công trình xây dďng riêng lẻ
hoặc dãy nhà liên kÁ ( gọi chung là các dãy nhà) quy định nh° sau: khoÁng cách
giča các c¿nh dài cąa hai dãy nhà có chiÃu cao <46m phÁi đÁm bÁo ≥ ½ chiÃu
cao công trình và không đ°āc < 7m; các công trình có chiÃu cao ≥ 46m khoÁng
cách giča các c¿nh dài cąa hai dãy nhà phÁi đÁm bÁo ≥ 25m.
Vãi nhà cao 15 – 25 tÅng d¿ng tháp, khoÁng cách giča 2 nhà tái thiÅu có thÅ
lÃy theo yêu cÅu PCCC bái khÁ nng che chắn gió tãi công trình khác thÃp. Nên
lÃy tái thiÅu là 25m – 30m đÅ đÁm bÁo cháng cháy tĉ nhà này sang nhà kia, kÅ
cÁ khi có gió lãn. Vãi nhà d¿ng tÃm, khoÁng cách L lÃy bằng 0,9 – 0,6H ( giÁm
dÅn theo chiÃu cao nhà) là khoÁng cách hāp lý tham khÁo khi thiÁt kÁ
Nh° vÁy phái hāp giča các điÃu kián tÅm nhìn, thông thoáng gió và phòng
hoÁ s¿ quyÁt định đ°āc khoÁng cách hāp lý giča các toà nhà.
Thďc tÁ mßi n°ãc có quy định khác nhau và khoÁng cách nhà do các điÃu
kián và tď nhiên khác nhau. Vãi điÃu kián khí hÁu nhiát đãi ẩm nh° Viát Nam, viác
bá trí nhà á cÅn chọn h°ãng nhà sao cho t¿o đ°āc thông thoáng và ít bị tác đáng
trďc tiÁp cąa nắng mùa hè.
c. Xây dÿng nhà ß phù hợp vßi địa hình, chú ý nhÿng ¿nh h±ßng cÿa vi khí h¿u do tác
động cÿa các y¿u tß địa hình tßi ngôi nhà.
Do yÁu tá địa hình h°ãng gió khu vďc có thÅ thay đái so vãi h°ãng gió chą
đ¿o trong vùng, cÅn khÁo sát đánh giá că thÅ đÅ có sď điÃu chỉnh và h°ãng
nhà cho phù hāp.
Nhà á xây dďng vùng đßi núi cÅn dďa theo thÁ cąa địa hình đÅ h¿n chÁ san
lÃp. (Hình 3.5a). Viác trßng cây xanh, bá trí các không gian công nng ngoài
nhà cÅn đ°āc bá trí vãi sď cân nhắc đái vãi các đá dác khác nhau cąa khu đÃt.
(Hình 3.5b).
- Đ°ßng - Đ°ßng màn chắn
bằng cây
SÁnhngoài
nhà
Kg làm viác/kho
V°ßn đá
- bãi cß
V°ßn cây thân
lãn
v°ßn rau
Hình 3.5 a : Hình 3.5 b :
[ Nguồn :Residential Landscape Architecture - Norman K. Booth & Jame E. Hiss ,2012 ]
d. Tß chÿc nhóm nhà t¿o đißu kiện đß tăng c±ßng các quan hệ láng gißng thân thiện . .
(Hình 3.6)
Viác thiÁt lÁp các không gian chung nh° sân trong cąa nhóm nhà t¿o điÃu
kián cho các quan há giao tiÁp cąa dân c° trong nhóm. Không gian sân v°ßn kÁ
cÁn toà nhà hoặc không gian sân trong vãi sď tÁp trung cąa các lái vào toà nhà
là n¢i t¿o điÃu kián cho viác tng c°ßng khÁ nng gặp gÿ và giao tiÁp.
f Bß trí kho¿ng lùi hợp lý, h¿n ch¿ ti¿ng ßn cÿa đ±ßng giao thông
Vãi nhà á c¿nh đ°ßng khu vďc, khoÁng cách tĉ mặt nhà tãi chỉ giãi đ°ßng
đß nên tái thiÅu là 10m. Nhà á gÅn tuyÁn đ°ßng giao thông chính thành phá cÅn
có dÁi cây xanh ngn cách làm giÁm tiÁng ßn.(Hình 3. 7 )
+ Phân khu các ho¿t đáng chung và riêng đÅ t¿o sď thuÁn lāi trong sinh
họat, nh°ng cÅn có sď tá hāp vãi giao thông hāp lý không chßng chéo, nhằm
thßa mãn sď liên há thuÁn lāi giča các không gian chính nh° không gian
sinh ho¿t chung, không gian cá thÅ, không gian phă trā.
+ ĐÁm bÁo sď đác lÁp cÅn thiÁt giča các phòng trong không gian cá
thÅ, nh°ng v¿n có sď liên há vãi không gian sinh ho¿t chung công cáng.
+ Không gian chính và phă trong nhà á phÁi đáp ćng không chỉ và dián
tích cÅn thiÁt, mái quan há công nng hāp lý mà cÁ cá tính riêng cąa tĉng
không gian đó. Khi bá trí các phòng chính phă cÅn chú ý đÁn h°ãng nắng,
h°ãng gió.
+ Nhà á phÁi đáp ćng đ°āc các ho¿t đáng cąa chćc nng gia đình,phân
biát bái quy mô nhân khẩu, lća tuái, giãi tính, nghà nghiáp&
+ Ngoài ra đÅ đáp ćng các sinh ho¿t trên, trong nhà á còn có các không
gian phă trā phăc vă khác nh° kho, phòng kā thuÁt, phòng giặt là&trong
tr°ßng hāp có thÅ.
Hình 3.10 :
÷ Phòng khách :
Là không gian sinh ho¿t chung dành cho mọi thành viên, là n¢i nghỉ n¢i,
trao đái, tiÁp khách. Phòng khách th°ßng liên há trďc tiÁp vãi tiÃn phòng và
gÅn vãi phòng n, bÁp và phòng ngą. Dián tích phòng khách th°ßng lãn h¢n
các phòng khác, dián tích biÁn thiên tĉ 16 m² đÁn 30 m².
Hình 3.12 :
Các dạng bố
trí không gian
phòng khách
với tâm điám
là khu vực trò
chuyện
Tuy nhiên đã có nhčng xu h°ãng muán cách tân quan niám và phòng này:
- T¿o mát không gian má, tď do, có thÅ chća đďng các ho¿t đáng lß tân, thÁm
chí gắn liÃn vãi sân v°ßn, n¢i chiêu đãi tiác ngoài sân. ĐiÃu này l¿i trùng hāp vãi
quan niám truyÃn tháng cąa ng°ßi Viát.
- T¿o không gian l°u thông, gắn liÃn vãi các phòng n, sinh ho¿t chung thành
mát không gian đa chćc nng.
Hình 3.13 :
Phòng khách má ráng
ra sân v°ßn của mát
biệt thự á ngoại ô
Johannesburg, Nam
Phi. Thiết kế : SAOTA
& Antoni Associates
[www.homedsgn.com]
Là không gian lãn có tính chÃt sċ dăng chung cho tÁp thÅ các thành viên gia
đình và khách thuác dián thân, tin cÁy. Nái dung ho¿t đáng và trang thiÁt bị nái
thÃt t°¢ng đ°¢ng nh° phòng khách, tuy nhiên có mát sá khía c¿nh cÅn l°u ý là
gắn liÃn vãi khu sinh ho¿t đêm (phòng ngą) đÅ t¿o đ°āc sď kín đáo Ãm cúng cąa
sinh ho¿t nái bá gia đình. Dián tích phòng sinh ho¿t chung tĉ 16m² đÁn 20 m².
Phòng sinh ho¿t chung ngày nay vãi sď xuÃt hián cąa nhiÃu máy móc giÁi
trí có vẻ nh° đang tiÁn hóa dÅn thành phòng giÁi trí đa ph°¢ng tián (media
room). Vì vÁy cÅn bá trí sao cho có mát bćc vách <đa ph°¢ng tián= (media wall)
có mát tą hay giá (ká) bá trí các trang thiÁt bị nghe nhìn t¿i nhà nh° TV, Video,
VCD, dàn nh¿c, loa&..
NhiÃu phòng sinh ho¿t chung hình thành khu riêng kiÅu r¿p hát á nhà
(home theater) và khá phá biÁn á các biát thď cao cÃp.
Dĩ nhiên, nh° trên đã nói, phòng sinh ho¿t chung gia đình nên gắn liÃn vãi
bÁp đÅ tián n uáng, khi giÁi trí hoặc nên có riêng mát quÅy bar trong phòng
(sinh ho¿t chung).
Hình 3.14 : Phòng SHC gần các phòng ngủ á tầng trên và phòng SHC có quầy bar
[ www.houzz.com ]
Downloaded by Long Tr?nh (trinhduclongv@gmail.com)
lOMoARcPSD|14656079
÷ Phòng ngủ:
Phòng ngą là lo¿i phòng cÅn °u tiên và thông gió và chiÁu sáng tď nhiên
trong nhà á. Khi thiÁt kÁ phòng ngą cÅn chú ý đÁn các khoÁng cách thao
tác, kích th°ãc vÁt dăng ( Hình 3.15 )
Hình 3.18 :
Khu ngủ : Chß đặt gi°ßng ngą nên yên tĩnh kín đáo, có bćc t°ßng
đặc đÅ đ°a đÅu gi°ßng vào, có khßang tráng 2 bên đÅ bá trí 2 bàn đÅu
gi°ßng( table de nuit). Không nên kê gi°ßng sát cċa sá, khó đóng má cċa
và dß bị Ánh h°áng trďc tiÁp bái các tác đáng bên ngoài (nắng m°a, tiÁng
ßn&)
Khu ngồi chơi : Có 2 hay nhiÃu chß ngßi , có thÅ có salon, có tÅm
nhìn ra bên ngoài. Có thÅ kèm theo mát phòng th° giãn hoặc làm viác kÁ
bên phòng ngą, kÁt hāp th° vián riêng. Có thÅ ngn chia các khu bằng
các tą ká lċng, cċa tr°āt, màn kéo. Nên bá trí chß ngßi á balcon nÁu có
điÃu kián.
Há tháng các phòng ngą này phă thuác vào các yÁu tá:
- Quan há giãi tính và lća tuái cąa cÃu trúc gia đình.
- Phong tăc tÁp quán, đặc điÅm mô hình vn hoá cąa gia đình và xã hái.
Các thành viên trong gia đình nên có phòng ngą riêng, đác lÁp dďa trên nguyên
tắc:
- Trẻ em trên 7 tuái phÁi tách khßi gi°ßng hay phòng ngą bá mẹ.
Tĉ nhčng yêu cÅu trên, các phòng ngą đ°āc chia ra nh° sau:
- Phòng ngą các nhân: dián tích tái thiÅu 9m², chiÃu ngang tái thiÅu 3m,
há sá vÁt dăng không quá 0,5.
- Phòng ngą 2 ng°ßi: dián tích tái thiÅu 12 m², há sá vÁt dăng không quá
0,5.
- Phòng ngą tÁp thÅ: th°ßng thiÁt kÁ cho khoÁng 3 ng°ßi trá lên, phá biÁn
là phòng ba mẹ và con nhß d°ãi 3 tuái, dián tích khoÁng 16 m² đÁn 24
m².
÷ Phòng ăn:
Các đặc điÅm yêu cÅu phÁi có đái vãi mát phòng n là:
Hình 3.21
:
÷ Khu bếp:
Bếp nên gắn liền hoặc gần với phòng sinh hoạt chung gia đình.
+ Trďc tiÁp: trong đó hai không gian này gắn liÃn nhau.
Ph°¢ng Tây quan niám đó là bàn n sáng. Trong khi các ho¿t đáng xã hái
tng lên thì sď đoàn tă gia đình l¿i giÁm xuáng, bča n ngày càng không nhÃt
thiÁt phÁi tà tďu đą thành viên trong gia đình. Vì vÁy mát chß n gọn l¿i trá nên
đặc dăng.
Trên nguyên tắc, phòng n có thÅ kÁt hāp vãi bÁp, nÁu là mát phòng n riêng
thì vị trí thích hāp nhÃt là gÅn bÁp và liên há thuÁn tián vãi phòng khách.
Khối bếp và sinh hoạt chung thường được bố trí sao cho có thể từ đó kiểm
soát ngôi nhà từ bên ngoài và sân vườn.
NÁu kiÅm soát đ°āc cÁ v°ßn tr°ãc l¿n v°ßn sau thì rÃt tát vì nh° vÁy s¿ kiÅm
soát đ°āc lái ra vào nhà. Nh°ng nÁu tình hình an ninh bÁo đÁm thì viác quan
tâm nhiÃu và phía sân sau t¿o sď riêng t° tát h¢n.
Hình 3.23 : Mối liên hệ của bếp và SHC trong mặt bằng nhà
BÁp là thành phÅn khó thiÁt kÁ nhÃt trong ngôi nhà. Tĉ chß là mát bá phÁn
cąa khái phăc vă, bÁp trá nên là mát thành phÅn cąa khái sinh ho¿t chung. Viác
thay đái này khiÁn bÁp không còn là n¢i kín đáo vãi các tą đďng thćc n, chén
bát lỉnh kỉnh, mắm muái hôi hám mà trá nên là niÃm tď hào cąa cn há. Mát cn
nhà đẹp cÅn trình dißn (chć không cÅn phÁi che chắn) vẻ duyên dáng cąa bÁp
cho ng°ßi trong và ngoài gia đình th°áng ngo¿n.
Bếp cần có quan hệ phức tạp với nhiều thành phần khác:
- Phòng n chính.
- Garage xe h¢i
Bếp cần có quan hệ với các yếu tố thuộc môi trường thiên nhiên như:
- ChiÁu sáng.
- Thông gió.
Ngày nay các trang thiÁt bị tát và chiÁu sáng, hút khói (qu¿t, máy hút
khói&) đã cho phép bÁp không nhÃt thiÁt phÁi trďc tiÁp vãi thiên nhiên bên ngoài
nh°ng khi điÃu kián cho phép, v¿n phÁi tÁn dăng tái đa mái quan há trďc tiÁp
vãi các yÁu tá thiên nhiên, không chỉ vì nhu cÅu sinh lý, vÁt chÃt mà còn là vÃn
đà thẩm mā tâm lý. T°ßng và vÁt liáu làm mặt bàn bÁp cÅn phÁi là vÁt liáu đẹp,
các thiÁt bị cũng phÁi có tính thẩm mā cao và s¿ch s¿.
- Dián tích bÁp tĉ 4 m² đÁn 7 m² và phă thuác vào nhčng yÁu tá sau:
+ Ph°¢ng thćc đun nÃu.
+ Kích th°ãc và cách sắp xÁp trang thiÁt bị.
+ Sá ng°ßi trong gia đình.
BÁp hián đ¿i á các n°ãc có 3 lo¿i sau:
- Bếp ngăn nhỏ: lo¿i này dùng cho há ít ng°ßi hoặc đác thân, cho nhčng
n¢i có điÃu kián n uáng công cáng, trong bÁp chỉ có thiÁt bị tái thiÅu.
Ngn bÁp này th°ßng chỉ có chß nÃu, chÁu rċa, và mát chß chuẩn bị thćc
n nhẹ. (dián tích 1,5m x 2m)
- Bếp thông thường: lo¿i này phá biÁn nhÃt trong các lo¿i bÁp. ThiÁt bị làm
bÁp t°¢ng đái đÅy đą, chiÃu ráng bÁp tĉ 2m đÁn 2,4m và chiÃu dài
khoÁng 3 m.
Downloaded by Long Tr?nh (trinhduclongv@gmail.com)
lOMoARcPSD|14656079
- Bếp kết hợp với chỗ ăn: lo¿i này có dián tích lãn nh°ng bá trí phÁi tùy
theo tÁp quán dân tác, điÃu kián khí hÁu, và điÃu kián sċ dăng chÃt đát.
- Viác bá trí các quÅy trong bÁp phÁi đ°āc chú ý sao cho khoÁng cách
giča các quÅy cũng nh° khoÁng cách giča các thiÁt bị là hāp lý đÅ tián khai
thác cho ng°ái sċ dăng cũng nh° đÅ các thiÁt bị không Ánh h°áng nhau
(gßm có tą l¿nh, lò nÃu, máy giặt, các ngn kéo tą chia thćc n và dăng că
bát đĩa nßi niêu). Cách bá trí các quÅy bÁp có thÅ là kiÅu hai bàn song song
,chč L , chč U hay chč U hẹp. ( Hình 3.24)
- Các không gian cao thÃp đÃu phÁi đ°āc tÁn dăng làm tą bÁp, d°ãi
gÅm bàn, tą treo, kho treo&.thÁm chí đÅ cÁ máy giặt đÅ ng°ßi làm bÁp tián
vĉa nÃu n vĉa giặt đß.
- Tam giác làm viác: BÁp gßm 3 thành phÅn chính là ChÁu rċa – Tą
l¿nh – BÁp lò. Chúng hình thành mát tam giác làm viác (work triangle) các
c¿nh tam giác này không nên quá lãn, á các phòng bÁp sang trọng và lãn,
táng chiÃu dài các c¿nh nói trên chỉ nên khoÁng 3m.
- CÅn giành °u tiên cho đỉnh tam giác n¢i có chÁu rċa á vị trí t°ßng
ngoài có cċa sá nhìn ra sân , còn 2 đỉnh kia (tą l¿nh và lò) có thÅ á c¿nh
t°ßng trong. Khi dùng bàn bÁp kiÅu đÁo (island) có thÅ xuÃt hián tć giác
làm viác thay cho tam giác. (Hình 3.25 )
Hình 3.24:
Hình 3.25:
Tam giác và tứ
giác làm việc
của bếp Bàn soạn ăn
Chậu rửa : là vị trí quan trọng nhÃt á bÁp, đ°āc sċ dăng tr°ãc khi
nÃu, trong khi nÃu, khi n cũng nh° dọn bàn sau khi n. Đó là n¢i ng°ßi nái trā
dùng nhiÃu nhÃt trong bÁp (á đây không nhắc đÁn kích th°ãc chiÃu cao, ráng
cąa quÅy bÁp vì đã có trong các sá tay thiÁt kÁ )
Vì vÁy vị trí ng°ßi đćng tr°ãc chÁu rċa là vị trí phÁi quan sát đ°āc nhčng
không gian có quan há, nhÃt là bàn n (chú ý không đ°āc đÅ các tą treo che
khuÃt) và không gian bên ngoài theo mát trong hai ph°¢ng thćc: trďc tiÁp hoặc
gián tiÁp
Mặt khác , chÁu rċa cÅn có quan há vãi các bá phÁn liên quan bên trong
nh° tą chén bát, giß rác, bÁp nÃu. CÅn chú ý đÅ cánh cċa các bá phÁn này không
va vào nhau. Ngày nay giß rác không chỉ có mát, có thÅ phÁi dùng nhiÃu giß rác
đÅ phân chia ngay rác °ãt, rác khô và lo¿i rác có thÅ tái chÁ.
à các nhà có dián tích ráng rãi, ng°ßi ta có thÅ bá trí riêng chÁu rċa cho bá
phÁn so¿n n, tiÁng Anh gọi là Salad sink.
Tủ lạnh: Đ°āc mát sá tác giÁ coi là có tÅm quan trọng thć hai. Khi
bá trí mát tą l¿nh, cÅn cân nhắc không gian cÅn thiÁt đÅ tiÁp cÁn tą đßng thßi
khi má cánh tą không bị v°ãng mắc . Tą l¿nh đ°āc dùng tãi nhiÃu, trong khi
nÃu, soan n, khi n, sau khi n cũng nh° dùng tãi trong nhčng lúc giÁi trí, nghỉ
ng¢i khác. Vì vÁy viác bá trí tą l¿nh cÅn phÁi đ°āc coi trọng.
Không gian bên ngoài còn rÃt cÅn thiÁt khi cÅn gia công thćc n (rċa rau, làm
gà vịt cá) á sân °ãt phía sau.
Bếp lò: BÁp gas đ°āc sċ dăng phá biÁn nhÃt. Ngoài ta còn có bÁp
đián tĉ và lò vi sóng ngày càng đ°āc °a dùng vì tính tián lāi, an toàn và s¿ch
s¿. Đái vãi bÁp gas nên bá trí phía có t°ßng đặc, kín gió đÅ tránh các lußng gió
thái b¿t hay làm tắt lċa bÁp.
Hình 3.26: T°¢ng quan vị trÍ của các thiết
bị chính trong bếp. [ www.houzz.com ]
TĄ L¾NH
ĐÀO BÀP
LÒ NÂU
CHÀU RĊA
Bàn ăn nội bộ gia đình: à các cn há nhß, đó chỉ là cái bàn (có khi chỉ
là bàn xÁp) bá trí trong bÁp. Nh°ng á các cn há lãn h¢n, nên bá trí thành chß
n riêng nh°ng v¿n liên há trďc tiÁp vãi bÁp mà không bị cÁn trá.(Hình 3.27)
Có 3 giÁi pháp chính :
- CÅn chú ý đÁn mái giao tiÁp giča bÁp và bàn n nái bá đÅ ng°ßi
đang nÃu bÁp và ng°ßi đang n có thÅ nói chuyán vãi nhau. Các
thiÁt kÁ cąa ph°¢ng Tây gÅn đây °a dùng lo¿i bàn n hay quÅy
kiÅu bán đÁo (peninsula) t¿o sď liên há gÅn gũi giča ng°ßi nÃu và
ng°ßi n.
- Mái liên há giao tiÁp giča bÁp không gian bên ngoài: BÁp cÅn có
cċa ra sân đÅ phăc vă các bča n ngoài trßi mà không phÁi đi qua
khu bàn n bên trong, đó là bàn n ngoài sân.
- à Viát Nam, do thćc n t°¢i sáng còn chiÁm tÿ lá cao, viác liên
há vãi sân n°ãc là cÅn thiÁt đÅ làm n¢i gia công thô.
Hình 3.26:
Tĉ bÁc lên á ngoài nhà hoặc tĉ cÅu thang và hành lang, tr°ãc khi
vào các phòng th°ßng phÁi qua tiÃn phòng. TiÃn phòng là nút giao thông
cąa nhà, là không gian chuyÅn tiÁp giča trong và ngoài nhà, tĉ đó phân phái
dòng ng°ßi đi các phòng khác. TiÃn phòng còn là không gian đám giča môi
tr°ßng bên trong và bên ngoài nhà.
Hình 3.28:
Vì vÁy tiÃn phòng cũng là n¢i mà khách, chą đÃu cÅn có tÅm nhìn đÁn
các bá phÁn khác. Tuy nhiên nhčng n¢i lán xán (kho, garage) hay có tính
nái bá nh° (bÁp, sinh ho¿t chung gia đình) không nên đÅ thÃy tĉ tiÃn phòng,
ngay mát bá phÅn gắn liÃn vãi tiÃn phòng là tą treo áo và phòng vá sinh cho
khách cũng cÅn mát vị trí tÁ nhị.
÷ Phòng thờ:
- Bàn thß là n¢i thÅ hián lòng thành kính cąa con cháu đái vãi tá tiên, nên
bàn thß trong nhà á gia đình truyÃn tháng th°ßng đ°āc lÁp á giča gian chính
cąa ngôi nhà - là vị trí trang trọng nhÃt.
- Tuy nhiên, vãi nhčng cn nhà có kiÁn trúc
hián đ¿i, nhà lô phá hián nay thì cách bá trí
bàn thß và các đß thß cũng có nhiÃu thay đái
đÅ phù hāp h¢n vãi cÃu trúc và dián tích cąa
ngôi nhà nh°ng v¿n gič đ°āc sď tôn nghiêm
n¢i thß cúng. Không gian này nên đặt á vị trí
yên tĩnh nh°ng phÁi tián cho viác dọn dẹp,
nhang khói&
Th°ßng gặp á thÅ lo¿i nhà á biát thď hoặc cn há penthouse, cÅn đặt khu
yên tĩnh, đą ráng và tián sắp xÁp sách vá, máy tính, dăng că vn phòng.
Dián tích khoÁng 9 m² đÁn 12 m².( Hình 3.30)
Hình 3.30 :
a) Bố trí không gian làm
việc á mát góc nhà
Hình 3.30:
b) Vị trí phòng
làm việc trên
tổng mặt bằng
nhà biệt thự
÷ Khu vệ sinh:
Nhčng yêu cÅu c¢ bÁn đái vãi khái vá sinh là:
- Phân rõ khu vďc khô và khu vďc °ãt
- Sċ dăng thuÁn tián, bá trí nên kÁt hāp chung vãi đ°ßng áng kā thuÁt.
- BÁo đÁm hāp lý và chiÁu sáng, thông thóang.
- Nên đặt cuái h°ãng gió, có bián pháp tránh ẩm °ãt, dß lau chùi cọ rċa.
.
Hình 3.31: Các kiáu phòng tắm thông dụng
Khái vá sinh trong nhà gßm chá tắm, rċa, xí và tiÅu, có 2 d¿ng tá chćc các thiÁt bị:
- Khái vá sinh kÁt hāp: phòng vá sinh có dián tích tĉ 4m² đÁn 12m², tá
chćc đÅy đą các thiÁt bị tắm rċa cá nhân, đ¿i tiÅu tián& d¿ng này th°ßng
gặp trong phòng ngą cá nhân hoặc phòng ngą vā chßng ( Master
bedroom)
- Khái vá sinh tách biát: chą yÁu phăc vă cho khu sinh ho¿t chung hoặc
gắn liÃn vãi các phòng ngą.
÷ Kho và tủ t°ờng:
- Kho cũng có tác dăng tát nh° tą t°ßng bái nó có thÅ dùng đÅ chća thďc
phẩm, chÃt đát, vÁt dăng nát thÃt&. Kho có thÅ tÁn dăng d°ãi gÅm cÅu
thang quanh khu vďc bÁp.
- Tą đi vào đ°āc (W.I.C ): khu vďc đÅ quÅn áo và thay đß gắn liÃn vãi
khu vá sinh riêng trong phòng ngą master.
- Táng dián tích kho và tą t°ßng trong mát cn há có thÅ tĉ 4% đÁn 5%
táng dián tích sàn và th°ßng lÃy tĉ 1m² đÁn 6m² tùy theo quy mô cn
há.
Hình 3.32:
- Tùy theo tĉng thÅ lo¿i nhà á mà chúng ta có các lo¿i nhà xe khác nhau.
Đái vãi nhà biát thď, th°ßng nhà xe chća tĉ 1 đÁn 2 ôtô con, còn nhà chung c°
thì tuỳ theo qui mô sá cn há mà chúng ta có thÅ tính toán dián tích cho nhà
xe.
- Vị trí nhà xe nên nằm gÅn nhà chính hay trong nhà , tát nhÃt là gÅn lái
vào chính đÅ xe ra vào dß dàng. Có lái đi trďc tiÁp tĉ nhà xe đÁn tiÃn sÁnh ,
hành lang trong nhà hoặc có lái đi phă nái vãi bÁp.
- Khu giặt ąi có thÅ c¿nh garage hoặc gÅn phòng gia nhân
Hình 3.33:
Hình 3.34: Vị trí phòng giặt và các kiáu bố trí phòng giặt
- Ban công (balcon hay balcony): đây là không gian há hay nċa kín nċa
há, gắn liÃn vãi nhà á hay cn há, là n¢i tiÁp cÁn vãi thiên nhiên cąa các
phòng á trong gia đình.
- Lôgia (loggia): là nhčng mặt sàn nằm thăt vào trong mặt nhà vãi ba
phía là t°ßng còn mát phía là há. Lôgia có hai lo¿i chính mát là lo¿i đÅ
nghỉ ng¢i giÁi trí, ngắm cÁnh. Lo¿i còn l¿i là là đÅ phăc vă nái trā gắn liÃn
vãi bÁp và khái vá sinh.
- Sân th°āng và giÁng trßi (patio hay atrium): sân th°āng là không gian
sċ dăng cao nhÃt trong nhà nhß tÁn dăng mát phÅng mái bằng , là n¢i
trßng cây ngắm cÁnh, th° giãn&..bên trên không có mái che nh°ng có
thÅ có giàn dây leo. Còn giÁng trßi (patio) là nhčng khoÁng sân tráng
nằm á giča không gian á, không có mái che vãi dián tích 6m² đÁn 12 m²
Hình 3.36: Các hình thức hàng rào : đặc - cao , thÁp và th°a hoặc dùng cây xanh
ngăn cách tự nhiên [ Nguồn : www.houzz.com ]
CH¯¡NG 4 :
Tä CHĄC KHÔNG GIAN CHĄC NNG TRONG NHÀ ä
RIÊNG L¾
Trong ch°¢ng này, chą yÁu tÁp trung giãi thiáu các lo¿i hình nhà á riêng lẻ
phá biÁn t¿i các đô thị lãn, phÅn nhà á nông thôn sinh viên tď đọc thêm
Theo QCVN 03-2012, nhà á riáng lẻ là công trình đ°āc xây dďng trong
khuôn viên đÃt á thuác quyÃn sċ dăng cąa há gia đình, cá nhân theo quy
định cąa pháp luÁt, kÅ cÁ tr°ßng hāp xây dďng trên lô đÃt cąa dď án nhà á.
- Nhà á nông thôn : nhà v°ßn, trang tr¿i , biát thď &v..v
- Nhà á đô thị : nhà phá, nhà liên kÁ, biát thď, chung c°.
- Các phòng sinh ho¿t chung: là n¢i tiÁp khách, chß đÅ bàn thß, th°ßng có
1 gian hoặc 3 gian.
- Phòng ngą: tÁp quán không ngn thành các phòng riêng trong ngôi nhà
á nông thôn (tÁp quán này cÅn phÁi xem xét l¿i)
- Bá phÁn bÁp và kho: bá phÁn này gßm bÁp và kho, bên c¿nh đó là giÁng
n°ãc hoặc bÅ n°ãc sinh ho¿t. Nhà bÁp và kho th°ßng bá trí á khái nhà
ngang.
- Bá phÁn chußng tr¿i vá sinh: gßm chußng gà, vịt, trâu, bò, há xí hai
ngn. Bá phÁn này có thÅ kÁt hāp vãi bÁp hoặc tách riêng.
- Sân v°ßn: tác dăng cąa sân v°ßn rÃt quan trọng, dùng làm n¢i ph¢i thóc,
ngũ các, r¢m r¿&sân v°ßn, ao cá không nhčng đem l¿i sÁn phẩm cho
ng°ßi nông dân, mà còn góp phÅn cÁi t¿o vi khí hÁu.
Hình 4.1:
Chß làm g¿o, sÁn xuÃt, bÁp và chußng súc vÁt đ°āc bá trí nay t¿i các nhà
ngang (nhà phă).
Th°ßng h¿n chÁ má cċa á phía bắc (phía sau nhà), cċa đi chính th°ßng
má và phía sân tr°ãc (phía nam hay đông – nam), cċa làm theo lái cċa bćc bàn,
má suát cÁ gian nhà bằng nhiÃu cánh.
Mái chą yÁu làm bằng ngói, ít khi làm bằng lá, r¢m. NÃn nhà cao tĉ 45cm
– 60cm. Chân cát chịu lďc kê trên tÁng đá hay ximng.
Hình 4.2:
Hình 4.3 a:
Tổ chức mặt bằng
nhà á truyßn thống
á Huế.
[ Nguồn : Kts. Võ
Đình Diệp ]
Hình 4.3 b: Kiến trúc nhà v°ßn Huế . [ Nguồn : tác gi¿ s°u tầm ]
4.2.3 Nhà å nông thôn truyÁn tháng vùng Nam bß (chă y¿u là
đãng bằng sông Cÿu Long):
Đßng bằng sông Cċu Long là vùng th°ßng bị ngÁp n°ãc định kỳ. Các
điÅm dân c° nằm trong khu vďc xung quanh là kênh r¿ch chằng chịt. Vì thÁ
nhà th°ßng đ°āc xây dďng theo các xóm nhß hoặc rÁi theo các đ°ßng giao
thông và kênh r¿ch sông ngòi. (Hình 4.4 a).
Nhà á đ°āc xây dďng ít kiên cá, mặt bằng bá căc theo hình đ¢n giÁn,
tÁp trung các sinh ho¿t vào mát nhà nh° kiÅu nhà chč đinh, nhà ba gian,
nhà bát dÅn, nhà mái nái(nái đái), nhà thÁo b¿t. (Hình 4.4 b)
Hình 4.4 a : Phân lô đÁt xây dựng nhà Hình 4.4 b: Các dạng kiến trúc nhà á truyßn thống
v°ßn nông thôn Tây Nam bá nông thôn Nam bá [ Nguồn:Kts. Võ Đình Diệp ]
KÁt cÃu nhà bằng khung gß đ¢n giÁn, mát sá n¢i là nhà sàn và chiÃu
cao phăc thuác vào mďc n°ãc lũ cąa địa ph°¢ng.
Cách bá căc không gian bên trong có nhčng nét đác đáo: Phòng khách
có bàn thß tá tiên á chính giča , tiÁp sau là các phòng ngą, chß n, kho
thóc, bÁp th°ßng đặt á nhà sau ( nhà sau th°ßng nằm kÁ bên và nhß h¢n
nhà tr°ãc ), có mái thÃp h¢n nhà tr°ãc. (Hình 4.5 )
áng kā thuÁt h¿ tÅng đô thị, t¿o khÁ nng tiÁp cÁn vãi không gian đ°ßng phá
và các tián nghi đô thị.
- Kích th°ãc chiÃu ngang lô đÃt có xu h°ãng giÁm dÅn khi nhà liên kÁ đ°āc
xây dďng tiÁn dÅn vào trung tâm thành phá, nh°ng không đ°āc nhß h¢n
3,5m.
- MÁt đá xây dďng lo¿i nhà này cho phép tĉ 60 –80 %
- Vì các ngôi nhà ghép liÃn sát nhau, vai kà vai, l°ng kà l°ng nên chỉ tiÁp
xúc vãi thiên nhiên á mát hoặc hai mặt nhà .
- Mßi gia đình đ°āc khai thác sċ dăng toàn bá không gian trong ph¿m vi lô
đÃt cąa mình
- Tùy theo h°ãng gió, địa hình, kÁt cÃu & mà có nhčng cách hāp khái khác
nhau: xÁp thẳng hàng, xÁp chéo, xÁp so le, xÁp giÁt cÃp hoặc chßng lên
nhau&
- Cć 6-10 cn há t¿o thành mát dãy nhà có chung mái và t°ßng ngn giča
các ngôi nhà . Sá tÅng cąa các dãy nhà th°ßng tĉ 2 – 4 tÅng.
- Tùy theo điÃu kián cÁnh quan, quy ho¿ch phân lô và địa hình mà mát dãy
nhà có sá cn há nhiÃu hay ít (dao đáng tĉ 4 - 16 cn há / dãy). NÁu sá
l°āng cn há trong dãy nhà liên kÁ quá nhiÃu s¿ gây cÁm giác bußn tẻ, đ¢n
điáu cho cÁnh quan khu á.
- Lo¿i nhà này thích hāp cho các gia đình thị dân trung l°u hoặc khá giÁ á các
thị trÃn, thành phá nhß và đô thị lãn. Chćc nng chính cąa nhà liên kÁ là đÅ
á , hoặc có thÅ vĉa á vĉa kÁt hāp kinh doanh, buôn bán, làm kinh tÁ.
Hình 4.6:
Nhà liên kế
3 tầng có
sân tr°ớc
- Nhà liên kÁ chỉ có chćc nng á ( mặt nhà ráng 3.5m – 5m)
- Nhà liên kÁ á kÁt hāp kinh doanh, dịch vă (mặt mhà ráng 4 m – 6m)
- Nhà liên kÁ có tính xã hái hóa cao, kÁt hāp giča á vãi làm n sinh sáng
và có thÅ tď phát triÅn á mćc đá cho phép. Thu nhÁp cąa phÅn lãn c°
dân á các đô thị ch°a cao lắm trong khi nhu cÅu cuác sáng và giá cÁ
thị tr°ßng ngày càng tng. Vì thÁ giÁi pháp nhà mặt phá, nhà liên kÁ
v¿n còn phù hāp vãi hián tr¿ng kinh tÁ quác dân.
- So vãi chung c° cao cÃp, biát thď thì nhà liên kÁ có chi phí dịch vă thÃp
h¢n, phù hāp vãi vãi thu nhÁp cąa ng°ßi lao đáng. Do đó trong quy
ho¿ch các khu đô thị mãi, ng°ßi ta th°ßng bá trí nhà liên kÁ bám theo
trăc đ°ßng chính đÅ có thÅ buôn bán hay làm dịch vă tng thu nhÁp,
cÁi thián mćc sáng.
- Trong quá trình đô thị hóa, cÃu trúc và quy mô gia đình rÃt đa d¿ng.
Theo điÃu tra xã hái học thì hián nay á các thành phá lãn có trên 6 kiÅu
gia đình khác nhau và quy mô gia đình có sď chênh lách rÃt lãn.
Do đó nhu cÅu và dián tích, không gian chćc nng trong nhà á cũng khác nhau
và không ngĉng thay đái.
÷ Chỉ có nhà mặt phá trong đó bao gßm nhà phá riêng lẻ và nhà liên
kÁ là có thÅ phát triÅn theo <chiÃu thć ba=, tćc là phát triÅn theo
chiÃu cao nhằm tng dián tích á, t¿o ra các không gian sinh ho¿t
cho tĉng cá nhân và phÅn nào đáp ćng đ°āc chu kỳ phát triÅn cąa
gia đình.
Chính các yÁu tá trên là °u điÅm rÃt lãn và mặt kinh tÁ -xã hái, mang tính
quyÁt định cho sď tßn t¿i và phát triÅn cąa lo¿i hình nhà mặt phá.
- Nhà liên kÁ vãi hình thćc kiÁn trúc đßng bá s¿ góp phÅn làm phong
phú h¢n cho không gian đô thị và thẩm mā kiÁn trúc, sinh đáng trong
nhịp điáu mặt đćng và t¿o hình thÅ đa d¿ng cąa các ô phá trong khu
nhà á.
- Do đ°āc xây dďng đßng lo¿t, tháng nhÃt và kiÅu dáng và cao đá cho
tĉng căm nhà, kiÁn trúc nhà liên kÁ s¿ t¿o ra các dãy phá mãi, trÁt tď
và hài hòa trong không gian táng thÅ cąa khu đô thị mãi.
Hình 4.10 : Kiến trúc đồng bá, nhÁt quán tạo ra nét
hài hòa và ngăn nắp cho c¿nh quan khu nhà á .
- Xu h°ãng kÁt hāp tĉ 2 đÁn 3 cn liên kÁ hoặc tng chiÃu ráng lên 5m -
8m /cn s¿ đáp ćng nhu cÅu mÿ ráng không gian mua bán.
- VÃ mặt công nng, v¿n có thÅ kÁt hāp không gian á (tÅng lÅu) vãi không
gian kinh doanh - dịch vă (tÅng trát ), hoặc tng thêm dián tích cho không
gian kinh doanh - dịch vă ( trát và tÅng lċng).
- Nhà liên kÁ có thÅ đ°āc xem là lo¿i <nhà ở sinh lợi=, phát triÅn bám theo
các trăc giao thông trong đô thị, là mát hián thďc khách quan và cũng là lái
sáng thďc dăng t¿i đô thị các n°ãc đang phát triÅn nh° Viát Nam.
- Nhà liên kÁ kÁt hāp kinh doanh s¿ t¿o nên các dãy phá vãi nhiÃu cċa
hàng liên tiÁp , xuÃt hián nhiÃu chß ra vào trên đ°ßng phá gây cÁn trá giao
thông , đặc biát là đái vãi các khu vďc đông dân c° có l°u l°āng giao thông
lãn.
- Nhà liên kÁ khó có thÅ t¿o ra mát môi tr°ßng sáng riêng biát yên
tĩnh, xa tiÁng ßn và tránh băi bặm. ThiÁu cây xanh, tá chćc thông thoáng
chiÁu sáng cho cn há còn h¿n chÁ (do bá trí l°ng kà l°ng), thiÁu không khí
trong lành& d¿n đÁn chÃt l°āng môi tr°ßng á kém. Dián tích sàn xây dďng
v°āt quá nhu cÅu á cũng gây lãng phí.
- Sď pha trán, lai t¿p trong phong cách kiÁn trúc s¿ làm giÁm giá trị cn
nhà, sď đ¢n điáu cąa mặt tiÃn dãy phá làm giÁm tính đa d¿ng cąa cÁnh quan
đô thị, Ánh h°áng không tát đÁn thị hiÁu thẩm mā trong xây dďng nhà á.
Hình 4.11 : Sự đ¢n điệu trong hình khối, chi tiết và màu sắc của dãy nhà liên kế
- H°ãng nhà là mát tiêu chí quan trọng trong thiÁt kÁ vì có Ánh h°áng lãn
đÁn chÁ đá nhiát và không khí trong nhà. Viác chọn h°ãng nhà phÁi đ°āc
nghiên cću tr°ãc trên mặt bằng quy ho¿ch khu nhà á, dďa vào bćc x¿ mặt
trßi và chÁ đá gió t¿i địa ph°¢ng.
- H°ãng nhà s¿ là tái °u khi nó đem l¿i mát l°āng bćc x¿ mặt trßi tái thiÅu
vào mùa hè, cÁi thián vi khí hÁu trong nhà. Muán vÁy, khi chọn h°ãng nhà
cÅn đÁm bÁo 2 yêu cÅu c¢ bÁn sau:
+ H¿n chÁ tái đa bćc x¿ mặt trßi lên các bà mặt nhà và chiÁu nắng vào
các phòng trong mùa nóng
+ ĐÁm bÁo thông gió tď nhiên cho phÅn lãn các phòng, đặc biát là phòng
ngą vào mùa nóng.
- Xác định h°ãng nhà không chỉ theo yêu cÅu cháng nhiát mà còn phÁi tính
đÁn h°ãng gió chą đ¿o t¿i địa ph°¢ng, đÁm bÁo thông gió tát và mùa nóng.
Nhà có mặt đćng vuông góc vãi h°ãng gió s¿ tiÁp nhÁn mát cách đÅy đą vÁn
tác và áp lďc gió, còn khi t¿o vãi h°ãng gió mát góc 45ð thì chỉ tiÁp nhÁn 50%
Hình 4.12 : Khu nhà á Duren- Đćc ( 1997)- Kts Herman Hertzberger :phÅn lãn các ngôi
nhà đ°āc bá trí theo h°ãng Bắc – Nam [ Ngußn: Urban Housing Form – JingminZhou]
- Trong điÃu kián khí hÁu nóng ẩm m°a nhiÃu t¿i miÃn Nam ( mùa m°a tĉ
tháng 5 đÁn tháng 11 ćng vãi gió Tây Nam, mùa khô tĉ tháng 12 đÁn tháng
4 nm sau ćng vãi gió Đông Nam ) thì h°ãng nhà Nam – Bắc và Bắc - Nam
là h°ãng lāi nhÃt và bćc x¿ mặt trßi, giÁm bãt chi phí cho kÁt cÃu cháng
nắng, cháng chói và chiÁu sáng tď nhin. Còn h°ãng nhà Tây Nam – Đông
Bắc và Đông Nam – Tây Bắc là h°ãng lāi nhÃt và thông gió tď nhiên, nh°ng
s¿ chịu nhčng phí tán cao h¢n cho kÁt cÃu che nắng, cháng m°a hắt.
- Trong nhà liên kÁ chỉ có mát hoặc hai mặt t°ßng tiÁp giáp vãi không gian
bên ngoài ( mặt tiÃn và mặt hÁu), do đó giÁi pháp che nắng và cách nhiát
chą yÁu tÁp trung vào mái nhà và hai mặt t°ßng tr°ãc và sau nhà.
+ Đối với mặt trước và sau nhà : yêu cÅu che nắng và che m°a t¿t là
chą yÁu. ĐiÃu này phă thuác vào định vị h°ãng nhà so vãi h°ãng nắng
tãi và h°ãng gió chą đ¿o. KÁt cÃu che nắng kÁt hāp che m°a nÁu đ°āc
nghiên cću phái hāp tát cũng góp phÅn t¿o thẩm mā cho mặt đćng
công trình, t¿o các đ°ßng nét tháng nhÃt hài hòa cho cÁ khu nhà liên
kÁ.
+ Đối với mái nhà : Nhà mái dác đóng trÅn nên mÿ cċa mái nhằm đ°a
gió vào, giÁm m¿nh l°āng nhiát truyÃn vào nhà. Nhà mái bằng t¿o tÅng
thông gió bằng lãp đan cách nhiát phía trên lãp cháng thÃm ( sàn g¿ch
báng )
- KÁt hāp 3 lo¿i không gian kín, há và nċa kín nċa há. Lái vào nhà nên t¿o
mát không gian chuyÅn tiÁp có mái che s¿ phù hāp h¢n vãi khí hÁu nắng gắt
m°a nhiÃu.
- Giča không gian bên trong nhà và bên ngoài nhà cÅn có mái liên há hču c¢
thông qua các không gian nċa kín nċa há nh° ban công, lôgia, giÁng trßi,
hàng hiên, giàn hoa, lái vào&
- Có sď phân chia không gian giča khu đáng (không gian sinh ho¿t) vãi khu
tĩnh (không gian nghỉ ng¢i). Trong khu phă nh° bÁp, vá sinh cũng cÅn phân
ra khu vďc khô và khu vďc °ãt.
- Ngoài yêu cÅu thông gió xuyên phòng, cÅn chú ý tá chćc thông gió thẳng
đćng hay thông gió xuyên mái qua các không gian giao thông theo chiÃu
ngang, giao thông theo chiÃu đćng trong mßi cn há.
- Trong nhà có thÅ áp dăng mát sá bián pháp t¿o khoÁng tráng nh° hiên đón,
lôgia sâu, t°ßng hoa, vách ngn nhẹ, v°ßn trên mái bằng và bá trí cây xanh,
bßn hoa, bÅ n°ãc ngoài nhà&.. đÃu là nhčng bián pháp cÁi t¿o vi khí hÁu hiáu
quÁ. Sď thông thoáng trong cn há s¿ gia tng khi các khoÁng tráng này đ°āc
mÿ ráng nhß liên kÁt các sân tr°ãc, sân trong (patio) cąa các nhà kÁ cÁn
nhau, hoặc tá chćc sân sau liên hoàn thành mát hành lang kā thuÁt (cÃp thoát
n°ãc).
Hình 4.14
- Tá chćc, bá căc phòng ác trong cn há sao cho sď liên há đi l¿i ngắn gọn
hāp lý và không chßng chéo nhau.
- Phân chia không gian cn há nên mang tính linh ho¿t cao, dùng vách ngn
di đáng, tą ká hoặc thay đái cao đá giča các khu chćc nng khác nhau đÅ
phân chia không gian mát cách °ãc lá, mát không gian sċ dăng không nhÃt
thiÁt phÁi đ°āc xác định bái các bćc t°ßng ( trĉ phòng ngą và vá sinh).
Hình 4.15 : Phần tr°ớc nhà ( tián s¿nh- khách- không gian uống
trà) và phần sau nhà ( ăn- bếp - wc) đ°ợc ngăn cách °ớc lệ bái
hồ n°ớc giāa giếng trßi [ nhà liên kế số 55 Blair road , Singapore
– Thiết kế : Ong&Ong, 2009 ]
Hình 4.16 : Không gian công cáng phía sau khu nhà liên kế
- Trong môi tr°ßng đô thị, con ng°ßi ít có điÃu kián tiÁp xúc vãi thiên nhiên
trong lành. Do đó trong mặt bằng quy ho¿ch khu á nên dành mát phÅn dián tích
cho cây xanh. Ngoài tác dăng t¿o bóng mát, cÁi thián vi khí
hÁu, cây xanh còn có tác dăng giÁm tiÁng ßn tĉ phía đ°ßng giao thông ngo¿i vi,
t¿o sď yên tĩnh cÅn thiÁt cho khu nhà á.
- Nhčng không gian tráng xung quanh hoặc liÃn kà nhà á, nÁu khai thác tát
bằng dãi cây xanh, bßn hoa, hß n°ãc&.s¿ đóng góp rÃt nhiÃu cho viác t¿o lÁp
môi tr°ßng á trong lành .
Hình 4.17: Tổ chức cây xanh trên các không gian trống xung quanh khu nhà liên kế
góp phần tạo nên mát môi tr°ßng á trong lành
- Không gian đệm là n¢i che m°a nắng cho khách bá hành đi mua sắm dọc
theo dãy phá, đ°āc ngn cách vãi đ°ßng phá qua hàng cát hiên. Nhß không gian
này mà vĩa hè không bị lÃn chiÁm, lo¿i bß các hình thćc mái che cao thÃp lán
xán cąa các cċa hàng.
Hình 4.18: Cách tổ chức không gian bán riêng t° (semi private)
của đô thị Phú Mỹ H°ng
- GiÁi pháp này phù hāp vãi khí hÁu nhiát đãi, t¿o ra không gian đi bá lý
t°áng, giÁm sď chênh lách nhiát đá giča bên trong các cċa tiám có sċ dăng máy
điÃu hòa và không khí nóng bên ngoài đ°ßng phá, đÁm bÁo sćc khoẻ cho khách
bá hành.
- Tho¿t nhìn thì không gian đám tr°ãc dãy nhà liên kÁ có v¿ gây lãng phí
và dián tích sċ dăng , tuy nhiên nó t¿o ra lāi ích nhiÃu mặt cho bÁn thân ngôi
nhà, cáng đßng c° dân và làm tng mā quan cho cÁ dãy phá th°¢ng m¿i.
- VÃ mặt tâm lý, nó gāi nhã không gian hàng hiên trong nhà á truyÃn tháng,
t¿o ra mát không gian giao tiÁp Ãm cúng và gÅn gũi thân thuác vãi con ng°ßi.
- VÃ mặt kā thuÁt, có thÅ đi đ°ßng dây cÃp đián, thông tin liên l¿c&.d°ãi
không gian đám này hoặc đặt các quÁng cáo, chỉ d¿n cho cċa hàng phía trong.
Hình 4.21: Phân khu đáng ( màu đỏ) – tĩnh (màu xanh) theo các tầng, từ đó xác
định nút giao thông chính cho toàn nhà
- KÁt hāp 3 lo¿i không gian kín, má và nċa kín nċa má.
- Trong khu phă nh° bÁp, vá sinh cũng cÅn phân ra khu vďc khô
và khu vďc °ãt.
- Tá chćc, bá căc phòng ác trong nhà sao cho liên há đi l¿i ngắn
gọn hāp lý và không chßng chéo nhau.
Hình 4.22 : Mặt đứng dãy nhà đ°ợc tổ hợp từ các thanh-b¿n-khối và đ°ợc xÿ lý đặc rßng
bằng vách kính và t°ßng đá [ The Trevose House,Singapore.Thiết kế :Bedmar&Shi ]
- Nhčng thành phÅn chính đÅ tá hāp mặt đćng nhà á là : các nhóm cċa
sá cċa đi, ban công, lôgia và cÅu thang. Xċ lý các thành phÅn này mát cách
khéo léo, sáng t¿o và có quy luÁt thì mãi đem l¿i mā quan cho ngôi nhà.
- Kích th°ãc cċa sá phă thuác vào yêu cÅu chiÁu sáng, giÁi pháp kÁt cÃu
và tá chćc nái thÃt. Đái vãi nhà h°ãng Bắc-Nam thì cċa sá có thÅ má ráng,
nhà h°ãng Tây Nam-Đông Bắc thì cċa sá không má quá lãn và nên kÁt hāp
giÁi pháp bao che bằng ôvng, lam đćng-lam ngang, mái đua&v..v
- Ban công và lôgia có mát phÅn rßng hoặc toàn bá rßng, đ°āc điÅm
xuyÁt bái bßn hoa cây xanh s¿ làm cho mặt đćng nhà thêm duyên dáng và
t°¢i mát. Hiáu quÁ bóng đá cąa chúng cũng làm tng v¿ đẹp cąa ngôi nhà.
Khi thiÁt kÁ ban công và lôgia nên chú ý hình thćc cąa lan can. Lan can có
thÅ là thanh đćng kÁt hāp thanh ngang, hoặc đ°āc uán-dÁp t¿o hình nh°ng
tránh r°ßm rà hóa, cÅu kỳ hóa hình thćc lan can.
- Nhčng mãng t°ßng đặc hoặc nhčng phÅn có lôgia n sâu vào khái nhà
s¿ đái chọi vãi nhau. Trên mặt đćng, hai thành phÅn này không nên có kích
th°ãc bằng nhau vì s¿ t¿o nên sď so sánh nhÃt định. Nói cách khác là ng°ßi
thiÁt kÁ cÅn chú ý đÁn tÿ lá và hình thćc mãng đặc rßng trên mặt nhà.
- VÃ chÃt liáu, khi xċ lý phân vị cũng nh° xċ lý chi tiÁt mặt nhà, dùng
vÁt liáu thô hay mịn cũng cÅn đúng chß, không nên dùng trang trí giÁ nh° kẻ
vča XM giÁ đá, đúc BT giÁ gß&.đÅ đÁm bÁo tính chân thďc cąa vÁt liáu. Có thÅ
kÁt hāp sċ dăng vÁt liáu thiên nhiên ( gß, đá) vãi vÁt liáu nhân t¿o ( kính,
thép, chÃt d¿o&)
Hình 4.24: Mặt đứng dãy nhà đ°ợc phối kết bái hình khối kỷ hà, không chi tiết trang trí ,
chủ yếu dùng màu sắc và chÁt liệu của v¿t liệu hoàn thiện. [Nguồn hình:Endless Dwelling]
gian, dián tích sċ dăng , trang trí nái thÃt cho đÁn hình thćc bên ngoài ngôi nhà
đÃu có các yêu cÅu rÃt cao.
- Lô đÃt cąa biát thď th°ßng tĉ 300-800m² nh°ng chỉ đ°āc phép xây
dďng vãi mÃt đá nhß h¢n hoặc bằng 35%.
- Do có nhiÃu khÁ nng đóng góp vẻ đẹp mā quan cho đô thị, cho đ°ßng phá,
biát thď th°ßng đ°āc xây dďng á nhčng khu vďc đẹp cąa thành phá và cũng có
thÅ á ngo¿i vi các đô thị hoặc xen k¿ l¿n trong các khu nhà á xa trung tâm, á
nhčng n¢i có phong cÁnh đẹp, có điÃu kián khí hÁu thích hāp cho viác nghỉ ng¢i
yên tĩnh, gÅn gũi thiên nhiên. NhiÃu quác gia hián nay đã coi nhà á biát thď
không còn là lo¿i nhà chính cąa khu trung tâm thành phá nča, mà chúng chỉ
đ°āc xây dďng á ngo¿i ô hoặc nhčng khu nghỉ mát.
- Biát thď còn là sď kÁt tinh cąa khoa học và xây dďng và trang trí nái
ngo¿i thÃt. Dďa vào hình thćc và chÃt l°āng biát thď có thÅ đánh giá đßi sáng
cąa mát gia đình và các mặt tinh thÅn, vÁt chÃt và vn hoá . Nhà á biát thď
h¢n bÃt cć lo¿i hình nhà á nào khác là nó có thÅ thÅ hián đ°āc thị hiÁu thẩm
mā cąa chą nhân nhiÃu nhÃt.
- Biát thď có không gian nái thÃt các phòng chính nh° phòng khách,
phòng n, sinh ho¿t chung, phòng ngą &tháng nhÃt ,hài hoà tĉ táng thÅ đÁn
chi tiÁt. Ngoài ra mßi phòng ác th°ßng có mát màu sắc , mát bá căc nái thÃt
riêng, đáp ćng sá thích và cá tính cąa ng°ßi sċ dăng.
4.4.1.3 Nhāng °u khuy¿t điÃm căa nhà bißt thă:
- Biát lÁp, yên tĩnh và tiÁp xúc tát vãi thiên nhiên á nhiÃu mặt . BÁo đÁm
điÃu kián sinh ho¿t, tián nghi á mćc đá cao .
- Yêu cÅu há kÁt cÃu không quá phćc t¿p, tuy nhiên đòi hßi vÁt liáu hoàn
thián và vÁt liáu trang trí tát đÅ bÁo đÁm mā quan.
- Do biát lÁp và yên tĩnh nên rÃt phù hāp cho ng°ßi già và trẻ con.
- KÁt hāp tát vãi cÁnh quan xung quanh.
Nhčng h¿n chÁ cąa lo¿i nhà này:
- VÃ qui ho¿ch, khu biát thď thuác d¿ng bá căc phân tán, chiÁm nhiÃu
đÃt , h¿ tÅng kā thuÁt kéo dài gây tán kém&
- Đái vãi lo¿i nhà này th°ßng có thêm mát sá không gian phă nh° kho,
nhà xe, tÅng hÅm, phòng giặt ąi, phòng ngą gia nhân&
- Giá thành xây dďng cao
4.4.1.4 Phân lo¿i nhà bißt thă
+ Theo diện tích khu đất xây dựng :
- Biát thď lãn (Diát tích khu đÃt >= 800m²)
- Biát thď trung bình (Dián tích khu đÃt tĉ 400-700m²)
- Biát thď nhß (Dián tích khu đÃt tĉ 250-400m²)
- Biát thď đ¢n lÁp: Là lo¿i nhà á kiÅu sân v°ßn , mát cn nhà đác lÁp
dành riêng mát há gia đình c° trú..
- Biát thď song lÁp: gßm hai cn nhà kà liÃn nhau, mßi cn dùng cho
mát há gia đình xây trên hai khu đÃt đác lÁp có t°ßng chung á mát
c¿nh ( th°ßng là c¿nh dài )
- Ngoài ra còn có căm biát thď tĉ 4 cn (tć lÁp) hoặc nhiÃu h¢n, nh°ng
á n°ãc ta không phát triÅn bái vì không đÁm bÁo tính riêng t°, dián
tích sân v°ßn h¿n chÁ và mát sá cn s¿ không có h°ãng gió tát .
- Biát thď ngo¿i ô có điÃu kián sân v°ßn ráng rãi , th°ßng xung quanh
khu đÃt xây dďng có phong cÁnh đẹp ( kênh r¿ch, sông hß, công
viên&). Nghá thuÁt kiÁn trúc cÁnh quan đ°āc vÁn dăng vào sân v°ßn
cąa biát thď.
Biát thď nái đô có sân v°ßn vĉa đą cho yêu cÅu cách ly th° giãn, bá
căc nái thÃt đÅy đą sá phòng cÅn cho gia đình. Đó là xu thÁ cąa kiÁn
trúc biát thď trên thÁ giãi tĉ thÁ kÿ XVI đÁn thÁ kÿ XIX.
- Biát thď xây dďng á nhčng vị trí đặc biát nh° trên s°ßn núi nhìn ra
biÅn, trên đỉnh đßi, ven suái hoặc thác n°ãc, d°ãi thung lũng, ven hß
ráng, giča sa m¿c..v..v
a) b)
Hình 4.27: Biệt thự : a) trong rừng thông ; b) trên thác ; c) ven bß suối
c)
- Do dián tích chiÁm đÃt lãn , có nhiÃu đ°ßng áng kā thuÁt và thiÁt
bị căc bá nh° máy phát đián, máy b¢m, xċ lý n°ãc thÁi, điÃu hòa
không khí trung tâm&v..v nên cÅn có mát sá không gian phă nh°
kho, khu kā thuÁt á tÅng hÅm , tÅng áp mái trong tr°ßng hāp có
thÅ.
- Không gian sÁnh, hiên trong biát thď đóng vai trò là nút giao
thông toàn nhà. Tuy nhiên, vãi điÃu kián khí hÁu nhiát đãi nóng
ẩm nh° n°ãc ta không nên ngn cách mát cách khiên c°ÿng các
không gian này mà chỉ t¿o sď phân chia mát cách °ãc lá, đÁm bÁo
thông thoáng và t¿o cÁm giác ráng rãi và cÁm thă không gian.
Nhà biát thď th°ßng có nhčng bá phÁn sau: TiÃn phòng, phòng sinh
ho¿t chung, phòng n, phòng ngą, bÁp, cÅu thang, vá sinh, nhà xe, khu
phă. Đôi khi phòng khách và phòng sinh ho¿t chung đ°āc kÁt hāp chung. (
Hình 4.28)
4.4.2.3 Phân lo¿i các phòng chąc nng trong bißt thă:
÷ Các phòng sinh hoạt chung: TiÃn phòng, phòng khách và sinh ho¿t
chung, phòng n, bÁp. Trong biát thď lãn sang trọng, khu sinh ho¿t
chung đ°āc chia thành :
+ Khu sinh ho¿t đái ngo¿i tiÁp khách gßm phòng khách, phòng
n chính.
+ Khu sinh ho¿t đái nái gßm phòng sinh ho¿t chung gia đình,
phòng n phă th°ßng gắn liÃn vãi bÁp
÷ Các phòng sử dụng riêng tư: gßm phòng ngą các thành viên, phòng
làm viác riêng, phòng ngą khách, phòng gia nhân.
÷ Các phòng phục vụ: vãi mát biát thď hoàn chỉnh, các phòng này gßm
nhà xe, phòng giặt ąi, phòng kā thuÁt cąa toàn nhà.
Hình
Biát thď trát th°ßng có tĉ 4 đÁn 6 phòng. TiÃn sÁnh và phòng sinh ho¿t
chung là không gian liên há chính giča các phòng. Lo¿i nhà này có tĉ 2 đÁn
3 lái vào nhà, không gian bên trong và bên ngoài cÅn có mái liên há vãi
nhau. S¢ đß tá chćc biát thď 1 tÅng th°ßng có các d¿ng nh° :
Phòng chung
Hình 4.30 : Mặt bằng biệt thự trệt : Khách + SHC và 4 phòng ngủ [ 3 ]
Hình 4.31
Là lo¿i nhà á kiÅu sân v°ßn tĉ 2 đÁn 3 tÅng , gßm 02 cn ghép đái xćng
nhau qua mát c¿nh, dành cho 2 gia đình, mßi gia đình có khuôn viên sân
v°ßn đác lÁp dù nằm c¿nh nhau.
Là lo¿i nhà á kiÅu sân v°ßn, tĉ 2 đÁn 3 tÅng, gßm bán cn há giáp vãi
nhau á hai c¿nh và xung quanh là sân v°ßn, dành cho 4 gia đình đác lÁp.
Hình 4.36 :
Mát biệt thự tứ
l¿p với lối vào
riêng cho c¿ 4
căn á hai trục
đ°ßng
- Ngôi nhà chính th°ßng đặt lùi vào hàng rào khoÁng 5-6m, đÅ và
t¿o sď riêng t° kín đáo, tránh đ°āc ßn ào, băi bặm tĉ đ°ßng phá nh°ng
v¿n bÁo đÁm hình khái kiÁn trúc đóng góp vãi mā quan chung khu nhà á.
- Trong các ngôi nhà phă (tĉ 1-2 tÅng) th°ßng đ°āc bá trí gara đÅ xe
ôtô (18 ÷24m2), kho chća dăng că làm v°ßn, dăng că thÅ thao và phòng
á cho ng°ßi giúp viác , tài xÁ. Thông th°ßng nhà phă đ°āc bá trí á h°ãng
xÃu cąa lô đÃt đÅ ngn cÁn các yÁu tá có h¿i nh° tiÁng ßn, nắng gắt, gió
xÃu. Các nhà phă th°ßng đ°āc đặt theo hai giÁi pháp
+ Đặt nhà xe á phía sau, có thÅ ghép sát nhà chính. NÁu nhà xe
đặt lùi sâu vào bên trong thì nên tá chćc lái vào xe thuÁn tián, đ°ßng
ráng tái thiÅu 3m.
+ Đặt á phía tr°ãc hay lách mát bên đÅ làm nhà xe, giáp vãi đ°ßng
phá, ôtô ra vào thuÁn tián và nhanh chóng.
- Ngôi nhà chính th°ßng cao tĉ 1-4 tÅng dành cho chą nhân. Trong
tr°ßng hāp đÃt chÁt hẹp thì ng°ßi ta có thÅ tá chćc khu phă nằm á tÅng
trát, t¿o thành mát tÅng bá nhà cao khoÁng 2,4m -2,7m và chą nhân s¿ á
tĉ lÅu mát trá lên. Khi Ãy thông th°ßng tĉ phía cáng và v°ßn tr°ãc có mát
cÅu thang ngoài trßi d¿n lên sÁnh chính á lÅu mát
- Gara có thÅ tá chćc theo cách sau:
+ Đặt trong nhà phă á phía sau tách rßi khßi nhà chính (có
hoặc không có hành lang nái vãi nhà chính)
+ Đặt trong nhà phă gắn liÃn vãi nhà chính á phía tr°ãc và lách vÃ
mát bên nhà chính.
+ Đặt trong khái kiÁn trúc chính (tÅng hÅm, tÅng trát hay tÅng bá
nhà)
+ Đặt ngoài v°ßn có mái che, hoặc giàn hoa bên trên...
- ĐÅ có thÅ lÃy ánh sáng và thông gió tát cho các bußng phòng thì
mặt bên cąa nhà nên cách t°ßng rào tái thiÅu 2m. NÁu cách d°ãi 2m thì nhà
chính chỉ có thÅ má đ°āc cċa sá phă (lß cċa nhß, trên cao).
- Phía sau nhà th°ßng là các sân phă trā , chß giặt ph¢i và v°ßn cây
bóng mát kÁt hāp n¢i nghỉ ng¢i th° giãn cąa gia đình: bÅ b¢i, sân n°ãng thịt
( grill terrace ), sân quÅn vāt , chòi nghỉ...
- Phía không gian tr°ãc nhà và hai bên hông nhà chính th°ßng bá trí
các tiÅu cÁnh trang trí hoặc các băi cây thÃp, bßn hoa, hß n°ãc hay nhčng
cây cÁnh có tán lá th°a nhằm làm không gian thoáng mát. Không che chắn
nhiÃu mặt đćng, hình khái cũng nh° đ°ßng phá.
- Khi bá trí các phòng chính - phă cÅn phÁi chú ý đÁn h°ãng gió và
h°ãng nắng. Các phòng phă nh° gara, cÅu thang, bÁp, khái vá sinh, hành
lang, lôgia... nên đặt và phía Tây hay Tây Bắc cąa ngôi nhà nhằm t¿o nên
mát khu vďc đám đÅ tránh Ánh h°áng cąa nắng chiÃu , dành hẳn phía Nam
và Đông Nam đÅ tá chćc khu vďc á (phòng chính). Đặc biát là các phòng
ngą cÅn có khÁ nng thông gió xuyên phòng trďc tiÁp và nên tránh đ°āc
các lußng gió l¿nh cąa mùa đông.
- Vị trí sân v°ßn tát nhÃt th°ßng là h°ãng Nam, Đông Nam hoặc h°ãng
Tây.
Hình 4.37 : Phân khu chức năng trên mặt bằng tổng thá nhà biệt thự trệt
KiÁn trúc nhà biát thď nhằm phăc vă sinh ho¿t á là chính và dành cho các
gia đình có điÃu kián sáng cao. Vì vÁy sá bußng phòng că thÅ trong tĉng gia đình
rÃt khác nhau và không phă thuác vào sá nhân khẩu mà chą yÁu theo yêu cÅu
Downloaded by Long Tr?nh (trinhduclongv@gmail.com)
lOMoARcPSD|14656079
cąa tĉng gia đình. Vì vÁy ta có thÅ thÃy đÅy đą các lo¿i hình phòng á trong mát
biát thď . Viác tá chćc không gian, dián tích nái thÃt cąa biát thď tuỳ thuác tr°ãc
tiên vào ngôi nhà chính đ°āc thiÁt kÁ mát tÅng hay nhiÃu tÅng.
GiÁi pháp kiÁn trúc đái vãi nhà mát tÅng, viác phân khu ngày - đêm
đ°āc thÅ hián rÃt rõ
Khu ngày (có gara, bÁp n, tiÁp Dß tiÁp cÁn vãi đ°ßng phá. Sċ dăng
----> mang tính tÁp thÅ, ßn ào, nng đáng...
khách...)
Khu đêm (Phòng ngą, WC, Yêu cÅu yên tĩnh, riêng t°, gắn vãi sân
---->
kho, chß nghiên cću, làm viác) v°ßn, ban công, lôgia&
Đái vãi biát thď nhiÃu tÅng, thông th°ßng tÅng trát dành cho khu
sinh ho¿t ngày, đòi hßi tá chćc không gian gắn bó vãi sân v°ßn. Khu vďc
sinh ho¿t đêm cÅn yên tĩnh, kín đáo, nên th°ßng đ°āc bá trí á các tÅng trên
vãi sď kÁt hāp ban công, lôgia, sân th°āng đÅ t¿o điÃu kián tiÁp cÁn vãi
thiên nhiên .
Tổ chức không gian nhà biệt thự có hai giải pháp chính :
Dùng sÁnh chính kÁt hāp cÅu thang làm đÅu mút giao thông á vị trí trung
tâm bá căc cąa toàn nhà.
Dùng tiÃn phòng, tiÃn sÁnh làm đÅu nút giao thông đặt giča hai khu vďc
đáng-tĩnh. KiÅu này có các °u khuyÁt điÅm nh° riêng t°, kín đáo; cách
biát, yên tĩnh; đà cao lái sáng tď do cá nhân.
S¢ đá mßi quan hß các không gian trong nhà ở 2-3 tÁng l¿y sảnh, thang làm trung tâm
Hình 4.38 : Ví dụ vß gi¿i pháp tổ hợp các không gian quanh s¿nh thang
Dùng phòng khách làm nút giao thông trung tâm (có thÅ có thêm thang
phă phía sau)
Dùng phòng khách ( hay phòng sinh ho¿t chung) làm đÅu nút giao
thông . KiÅu này có các °u điÅm nh° : t¿o không gian Ãm cúng, đà cao lái
sáng chan hoà, t¿o kiÅu bá căc không gian liên tăc.
VÃ nh°āc điÅm: phòng khách luôn bị quÃy nhißu bái ng°ßi qua l¿i,
lãng phí dián tích giao thông. Tuy có thiÁu sď yên tĩnh, kín đáo, riêng t°,
các phòng v¿n bị Ánh h°áng l¿n nhau nh°ng có thÅ khắc phăc bằng các
bián pháp nh° vách ngn chia không gian đóng má linh ho¿t, vách tr°āt
hay các bián pháp kā thuÁt hay cÃu t¿o khác.
Lái đi
Mát sá tiÅu phẩm nh° điêu khắc, non bá, đài phun n°ãc
Hình 4.40 : Sân v°ßn biệt thự theo phong cách Pháp ( French style garden) và
Địa Trung H¿i ( Mediterranean style garden )
Hồ b¢i:
- Mát hß b¢i, dù to hay nhß, dù đ°āc đặt á đâu cũng t¿o ra cho ngôi nhà
mát nét chÃm phá trong kiÁn trúc cÁnh quan. Tát nhÃt hãy thiÁt kÁ hß
b¢i gÅn nhà chính đÅ tián cho viác sċ dăng và chm sóc, bÁo trì.
- Nên trßng cây lãn xung quanh hß b¢i, phía tiÁp giáp vãi nhà hàng xóm
đÅ tránh tÅm nhìn quá thoáng , tráng trÁi gây cÁm giác không tď nhiên,
yên tâm khi b¢i.
- Bá trí hß b¢i gÅn khu vďc tắm và vá sinh đÅ thuÁn tián cho viác thay
đß tắ rċa khi có khách đÁn ch¢i.
Hình 4.42 : Hàng rào có thá kết hợp cây xanh hoặc sắt uốn trên t°ßng thÁp.
- Mặt khác, chą nhân cąa các ngôi biát thď ván có điÃu kián kinh tÁ dßi
dào nên có thÅ phÅn nào góp phÅn xây dďng t¿o ra nhčng vẻ đẹp sang
trọng cÅu kỳ đÅy hÃp d¿n.
- Có thÅ nói tr°ãc tiên kiÁn trúc biát thď cÅn phÁi hoà nhÁp nhiÃu nhÃt
vào thiên nhiên xung quanh. Do đó khi thiÁt kÁ biát thď thì ng°ßi kiÁn trúc
s° phÁi không chỉ t¿o nên vẻ đẹp kiÁn trúc á trong nái thÃt mà cÅn chú ý
cÁ hình khái mặt đćng cąa công trình và các không gian kÁ cÁn vãi nó .
Hình 4.43 : Các biệt thự á Đà Lạt hòa quyện vào không gian rừng thông và địa hình
- Hình t°āng kiÁn trúc chịu sď chi phái cąa hai yÁu tá: Lôgic công nng
và lôgic kÁt cÃu . Hai yÁu tá này có tác đáng quan trọng, nh°ng đßng thßi
cũng có nhčng quy luÁt t¿o hình riêng cąa nó đÅ t¿o nên sćc truyÃn cÁm
nghá thuÁt :
+ T¿o nên sď gắng bó hài hoà giča ngôi nhà và thiên nhiên (cây xanh,
thÁm cß, hoa lá, mặt n°ãc...)
+ T¿o giÁi pháp tá hāp tát cho hình khái kiÁn trúc và mặt đćng biát
thď
+ Chú ý đÁn sď phong phú cąa mái dác hoặc mái bằng trên hình khái
xinh xắn, tÿ lá hāp lý.
+ T¿o phong cách nghá thuÁt tĉ các thành phÅn đặc tr°ng cąa mát
sá phong cách biát thď có ngußn gác lịch sċ và th°ßng chú ý đÁn vẻ
đẹp cąa bá mái dác .
Hình 4.44 : Biệt thự có phong cách kiến trúc địa ph°¢ng á Pháp và biệt thự kiáu Pháp tại Đà Lạt
+ T¿o nên sď đa d¿ng và chÃt liáu trên mặt đćng (áp đá tď nhiên,
áp gß, kính, g¿ch ceramic, g¿ch trÅn không trát vča...), màu sắc cąa
vÁt liáu hoàn thián , t¿o nên sď gắn kÁt giča mặt đćng và môi tr°ßng
tď nhiên .
+ T¿o nên sď phong phú và hình thćc và chi tiÁt nhß sċ dăng các
hình thćc đặc tr°ng cąa cċa, ban công, logia (loggia), lan can... và
cÁ ôvng (auvent). Các bá phÅn này cÅn đ°āc nghiên cću kā l°ÿng
đÅ kÁt hāp cùng vãi kiÅu dáng chung t¿o ra mát thÅ tháng nhÃt hài
hoà vãi khung cÁnh.
+ Các hình thćc cċa sá góc, cċa sá sinh đôi, bßn hoa bÁu cċa, cÅu
ngoài trßi là các thą pháp hay đ°āc khai thác.
+ Chú ý t¿o ra sď đác đáo cąa mái hiên, cąa lái đi vào sÁnh. T¿i đó
cÅn kÁt hāp vãi bßn cây xanh, giàn hoa pergola, các bćc t°āng nhß, bÅ
cÁnh cùng vãi đài phun n°ãc.
Hình 4.45 : bồn hoa kết hợp với cÿa đi và cÿa sổ trên mặt đứng biệt thự cổ Đà Lạt
CH¯¡NG 5 :
Tä CHĄC KHÔNG GIAN CHĄC NNG TRONG NHÀ CHUNG C¯
5.1 TäNG QUAN VÀ CHUNG C¯ THÂP TÄNG :
- Theo QCVN 03:2012, nhà chung c° bao gßm các lo¿i sau: chung c° cao
tÅng, chung c° nhiÃu tÅng, chung c° thÃp tÅng, chung c° mi ni [ Phă
lăc A, trang 19, QCVN 03:2012/BXD ]
- Tiêu chuẩn dián tích á, các tián nghi phăc vă đ°āc nghiên cću sao cho
đáp ćng đ°āc điÃu kián kinh tÁ xã hái, tiêu chuẩn XD hián hành, và phù
hāp các tÅng lãp dân c° khác nhau
- Trang thiÁt bị kā thuÁt cąa nhà chung c° thÃp tÅng đ°āc bá trí trong
các không gian á tÅng hÅm hay trát, tÅng kā thuÁt trên cùng. Há tháng
áng gen (gain) kā thuÁt đián, n°ãc, PCCC, thông tin, an ninh, thu rác&
phÁi đ°āc thiÁt kÁ đßng bá vãi giÁi pháp kiÁn trúc.
- Há tháng giao thông theo chiÃu đćng cąa nhà chung c° thÃp tÅng là các
thang bá và thang thoát hiÅm. Trong nhiÃu tr°ßng hāp v¿n có thÅ có
thang máy và viác bá trí há tháng thang máy có Ánh h°áng rÃt lãn đÁn
bá căc mặt bằng cąa nhà chung c° .
- GiÁi pháp kÁt cÃu có Ánh h°áng lãn đÁn giÁi pháp kiÁn trúc. Các há kÁt
cÃu phá biÁn cąa chung c° thÃp tÅng : kÁt cÃu BTCT, kÁt cÃu thép hình
kÁt hāp vãi BTCT dď ćng lďc, kÁt cÃu hßn hāp&
CHUNG C¯ KIàU HÀNH LANG GIĀA CHUNG C¯ KIàU HÀNH LANG BÊN
Ngoài ra còn có lo¿i chung c° kiÅu hành lang giča và bên kÁt hāp.
CÃu trúc không gian chuyÅn tiÁp đ°āc t¿o nên bái c¢ cÃu không gian
cá thÅ và đ°āc chuyÅn hóa và hình thành há tháng tÅng bÁc trong không gian,
đ°āc liên kÁt tĉ nhß đÁn lãn, đ¢n giÁn đÁn phćc t¿p, nâng cao giá trị môi tr°ßng
á, t¿o điÃu kián tián nghi cho khu á.
÷ Không gian công cộng:
Là các không gian phăc vă chung cho cáng đßng dân c° trong khu á,
gßm các công trình th°¢ng m¿i dịch vă, nhà trẻ, phòng sinh ho¿t cáng đßng,
đ°ßng đi d¿o, công viên ,hß b¢i, sân thÅ thao& Qua há tháng không gian giao
tiÁp, không gian công cáng đÅ phăc vă cho không gian riêng t°.
Toàn bá há tháng ba không gian trên đ°āc hình thành theo nguyên tắc
tá hāp liên kÁt không gian tĉ thÃp đÁn cao, gắn bó và có quan há chặt ch¿ vãi
nhau t¿o thành đ¢n vị á. Trong đó không gian riêng t° mang tính chÃt công
trình, còn không gian nċa riêng t° - nċa công cáng và không gian công cáng
mang tính chÃt xã hái, cÁnh quan, môi tr°ßng.
` Không gian
riêng t°
Không gian
nÿa riêng t°-
nÿa công cáng
Không gian
công cáng
Hình 5.1 : C¢ cÁu ba loại không gian trong mặt bằng tổng thá khu chung c°
Scenic Valley – Phú Mỹ H°ng. [ nguồn : www.phumyhung.com.vn ]
- Vị trí khu đÃt , đặc điÅm hián tr¿ng và m¿ng l°ãi giao thông khu vďc.
- H°ãng nhà và cÁnh quan xung quanh .
- Hāp lý và các chỉ tiêu quy ho¿ch kiÁn trúc : mÁt đá xây dďng , há sá
xċ dăng đÃt , khßang lùi công trình, mÁt đá cây xanh, dián tích bãi đÁu
xe, dân sá..v&.v
- Tá chúc hāp lý các hình thćc giao thông trong khu á gßm :
+ Giao thông khu vďc .
+ Giao thông tiÁp cÁn .
+ Giao thông nái bá.
KiÁn trúc nhà cao tÅng và nhiÃu tÅng có Ánh h°áng rÃt lãn tãi mā quan
và tính hián đ¿i cho khu á và đô thị, quy ho¿ch táng mặt bằng nên kÁt hāp vãi
các lo¿i nhà á khác đÅ t¿o thành nhčng không gian á tián nghi , hāp lý và mặt
công nng sċ dăng, giao thông thuÁn tián, mā quan và vá sinh môi tr°ßng.
Trong khu đÃt xây dďng ngoài quā đÃt dành cho nhà á, còn có các lo¿i
đÃt dành cho giao thông, cây xanh, sân ch¢i, TDTT và các công trình dịch vă
công cáng.
5.2.2.1 Bá cāc khái nhà å chính
- Bá căc và h°ãng khái nhà á chính phÁi đÁm bÁo các yêu cÅu và tÅm
nhìn tĉ cn há ra ngoài, chiÁu sáng, thông gió, phòng cháy chča cháy,
cháng ßn, khoÁng cách ly vá sinh, đßng thßi phù hāp nhčng yêu cÅu
d°ãi đây:
a) GiÁi quyÁt tát mái quan há giča viác xây dďng hián t¿i và dď
kiÁn phát triÅn t°¢ng lai, giča công trình xây dďng kiên cá vãi công
trình xây dďng t¿m thßi;
b) TÁn dăng thông gió tď nhiên mát và mùa hè, h¿n chÁ gió l¿nh
và mùa đông, tránh t¿o thành vùng áp lďc gió;
c) ThuÁn tián cho viác thiÁt kÁ đßng bá há tháng h¿ tÅng kā thuÁt:
cung cÃp đián, n°ãc, thoát n°ãc, trang thiÁt bị kā thuÁt, thông tin
liên l¿c, cÃp khí đát (gaz), giao thông, sân v°ßn, cáng và t°ßng
rào.
- Nên lďa chọn giÁi pháp tá chćc mặt bằng và hình khái nhằm đÁm bÁo
tng đá cćng công trình.
- Tuỳ thuác vào tá chćc quy ho¿ch không gian kiÁn trúc, chiÃu cao công
trình và chiÃu ráng cąa lá giãi, khoÁng lùi tái thiÅu cąa nhà chung c°
không đ°āc nhß h¢n 6m.
- KhoÁng cách giča các mặt nhà đái dián cąa hai nhà chung c° đác lÁp
phÁi đÁm bÁo điÃu kián thông gió, chiÁu sáng tď nhiên, không cháy lan
khi có sď cá và không đ°āc nhß h¢n 25m.
Hình 5.2 : Habour Isle apartmen-Copenhagen, Denmark -Thiết kế : Lundgaard & Tranberg Arkitekter.
[ nguồn : The Architecture of Apartment design in the world ]
ĐÅ đÁm bÁo khoÁng cách an toàn phòng cháng cháy trong khu nhà
chung c°, đ°ßng dành cho xe chča cháy phÁi có chiÃu ráng thông thuÿ không
nhß h¢n 3,5m và chiÃu cao thông thuÿ không nhß h¢n 4,25m. Cuái đ°ßng căt
phÁi có khoÁng tráng đÅ quay xe. Kích th°ãc chß quay xe không nhß h¢n 15m
x 15m.
Ngoài ra cÅn chú ý bußng thu rác phÁi có lái vào riêng và có cċa má ra
ngoài á tÅng trát. Cċa bußng thu rác đ°āc cách ly vãi lái vào nhà bằng t°ßng
đặc hoặc t°ßng cháng cháy.
5.2.2.3 Cây xanh, sân ch¢i, sân TDTT :
Trong khu á, há tháng cây xanh v°ßn hoa công viên nhằm phăc vă cho vÃn đÃ
vui ch¢i, giao l°u, giÁi trí, TDTT cąa trẻ em và ng°ßi lãn. Cây xanh
th°ßng đ°āc tá chćc gắn liÃn vãi há tháng giao thông nái khu, sân bãi, v°ßn trẻ
& có thÅ đßng thßi là há tháng cây xanh cách ly.
Trên nÃn hình khái không gian và mặt đćng các toà nhà thì cây xanh là
yÁu tá quan trọng đÅ t¿o cÁnh quan cho khu vďc quanh nhà á. Cây xanh cÅn kÁt
hāp hài hòa vãi mặt n°ãc, quÁng tr°ßng, sân bãi,& đÅ t¿o hiáu quÁ cao và mā
quan, đÁm bÁo vá sinh môi tr°ßng á.
Yêu cÅu dián tích cây xanh trong khu á phÁi tuân thą quy chuẩn kā thuÁt
và quy ho¿ch và thiÁt kÁ cây xanh đô thị, và phù hāp vãi điÃu kián tď hiên, khí
hÁu cũng nh° tính chÃt cąa khu á. Că thÅ, dď kiÁn thành phá s¿ ban hành quy
chÁ ràng buác các chą đÅu t° các dď án khu dân c°, khu đô thị mãi phÁi đÁm
bÁo dián tích mÁng xanh theo đúng quy chuẩn 2 m²/ng°ßi; dián tích các sân
ch¢i 0,6m²/ng°ßi.
Ngày nay vãi xu h°ãng < kiÁn trúc xanh <, thì viác tá chćc quy ho¿ch cây
xanh trong khu á càng đ°āc quan tâm, nhằm t¿o ra nhčng môi tr°ßng sáng cân
bằng và có bÁn sắc riêng.
Ngoài ra trong khu á còn có th° vián, phòng gič trẻ, phòng tÁp Gym, hß b¢i
cho trẻ em và ng°ßi lãn, nhà hàng, quán café, cċa hàng tián ích&
Hình 5.4 : Các hoạt đáng giao tiếp ngoài nhà của ng°ßi dân
[ nguồn : The Architecture of Apartment design in the world ]
5.2.3.2 Phân lo¿i theo đ¿c điÃm không gian và vị trí (Hình 5.9 )
- Cn há tiêu chuẩn: có các phòng cùng cao đá trong mát mặt bằng sàn
- Cn há có gác lċng (Loft) [ hình 5.9:a ]
- Cn há trát có lái ra sân v°ßn phía tr°ãc [ hình 5.9:b]
- Cn há v°āt tÅng hoặc chßng tÅng (duplex): có các phòng trên hai tÅng.
- Cn há cao cÃp (Penthouse) th°ßng á các tÅng trên cùng hoặc trên đỉnh tòa
nhà, có sân v°ßn, có tầm nhìn đẹp bao quát. [ hình 5.9:c]
Hình 5.9: a)
Căn há có
gác lÿng
Hình 5.9: b) Chung c° Mỹ Tú 1 - cn há trát có lái ra sân v°ßn phía tr°ãc
và phía sau [ nguồn : www.phumyhung.com.vn ]
Cn há trong nhà chung c° cũng đ°āc phân thành 2 khu sinh ho¿t
chung và khu sinh ho¿t riêng
Khu sinh hoạt chung : là các không gian tÁp trung đông ng°ßi và có tÅn suÃt
sċ dăng cao, °u tiên thông thoáng và chiÁu sáng tď nhiên gßm phòng khách,
sinh ho¿t chung, phòng n và bÁp.
- Phòng n trong cn há th°ßng không lãn nh°ng v¿n bÁo đÁm viác
n uáng dißn ra thoÁi mái, dián tích tĉ 7m² đÁn 12 m². Phòng n
nên kà liÃn vãi bÁp đÅ tián tiÁp thďc. Có thÅ dùng bàn n kiÅu bán
đÁo cho bča n đ¢n giÁn.
- B¿p: là n¢i chÁ biÁn, nÃu n°ãng và chuẩn bị thćc n, rċa s¿ch nßi,
chén dĩa&th°ßng có 6 cách bá trí mặt bằng bÁp: 1 dãy, hai dãy,
hình chũ U; hình chũ L; có đÁo; bán đÁo. Tam giác liên há giča
tą l¿nh, bÁp và chÁu rċa nên có táng chiÃu dài c¿nh ngắn nhÃt.
Khu sinh hoạt riêng tư : Không gian này gßm các phòng ngą, làm viác riêng
cąa các thành viên trong gia đình, vãi phòng vá sinh tắm kèm theo&Khu
này cÅn bÁo đÁm tính kín đáo, yên tĩnh.
÷ Phòng ngă: là không gian riêng t° yên tĩnh, dián tích phòng ngą
có thÅ tĉ 12 m² đÁn 16 m². Phòng ngą cÅn đ°āc nghiên cću sao
cho có chß kê vÁt dăng và khoÁng tráng má cċa. Phòng ngą chą
há (master bedroom) th°ßng có phòng vá sinh – tą quÅn áo riêng
( master bathroom).
Ba nhân tá quan trọng t¿o sď thoÁi mái cho phòng ngą là:
+ Có đą chiÃu dài t°ßng đÅ kê đß đ¿c và đą chiÃu ráng đÅ
bá trí gi°ßng ngą (phòng ngą 2 ng°ßi phÁi có chiÃu ráng tái
thiÅu 2,9m).
+ Lái đi l¿i trong phòng vĉa đ¢n giÁn vĉa thuÁn tián.
+ BÁo đÁm quan há hāp lý giča 3 vị trí: Ngą - Vá sinh, tắm
– Làm viác riêng.
- Phòng vß sinh - tắm : có thÅ phăc vă chung cho các không gian
chung hoặc riêng cho tĉng phòng ngą . Nên phân rõ khu khô và khu
°ãt đÅ phòng vá sinh luôn khô thoáng s¿ch s¿. Vá sinh phòng ngą
chính có thÅ bá trí 2 chÁu rċa cho chßng và vā dùng riêng. PhÁi cá
gắng bá trí khu vá sinh gÅn áng Gain kā thuÁt n°ãc.
- Kho chąa và tă t°ãng: cn há cÅn có các lo¿i kho và tą t°ßng,
nên dùng các không gian thĉa hoặc vị trí bÃt lāi đÅ bá trí kho. Tą
quÅn áo phòng ngą chính (walkin-closet) có thÅ đi vào đ°āc
Phối hợp không gian trong căn hộ : PhÅn lãn các cn há có dián tích cho
phép h¿n hẹp, nên viác bá căc không gian phÁi chặt ch¿ .Các nguyên tắc
th°ßng đ°āc áp dăng là:
- T¿o khoÁng không gian trung tâm cn há ráng rãi đÅ bá trí các
không gian sinh ho¿t chung nh° : Phòng khách, phòng n, sinh ho¿t
chung& ( hình 5.12 )
- Đẩy khái °ãt ra biên cn há, sát hành lang công cáng.
Khái °ãt gßm: bÁp, tắm -vá sinh, n¢i giặt ph¢i&cÅn tiÁp cÁn há tháng
kā thuÁt, nhÃt là áng gain cÃp thoát n°ãc. àng gain này là trung tâm
giča các bá phÁn thuác khái °ãt, nên bá trí sát hành lang công cáng
hay sát t°ßng ngoài nhà đÅ dß tiÁp cÁn sċa chča, không phÁi vào
trong cn há khác. ( hình 5.13)
Hình 5.14:
Avalon Appartment -
đ°ßng Nguyễn Thị Minh
Khai,Q.1 : đa số các
phòng chính trong căn
há đ°ợc chiếu sáng và
thông thoáng tự nhiên
¯u điÅm:
- TiÁt kiám cÅu thang bá vì 1 thang bá có thÅ phăc vă 1 đo¿n nhà đÁn
25m.
KhuyÁt điÅm:
- Tính kín đáo yên tĩnh cąa cn há kém vì viác đi l¿i trên hành lang, cÅu
thang s¿ gây bÃt tián cho sinh ho¿t gia đình và tiÁng ßn, bị nhòm ngó,
vá sinh hàng lang chung không đÁm bÁo.
- Tán dián tích giao thông do hành lang công cáng dài.
Chung c° thÃp tÅng kiÅu hành lang phá biÁn nhÃt là các lo¿i sau :
Lo¿i chung c° này có hành lang tiÁp xúc trďc tiÁp vãi bên ngoài, các
cn há đ°āc bá trí và mát phía cąa hành lang. Chung c° hành lang bên
đÁm bÁo thông gió xuyên phòng và chiÁu sáng tát, kÁt cÃu đ¢n giÁn dß
thi công, nh°ng mćc đá Ánh h°áng l¿n nhau giča các gia đình khá lãn,
khÁ nng cách ly, tiÁng ßn kém.
b)
Hình 5.15:
Các dạng mặt
bằng của chung c°
hành lang bên
a) c)
a)
c)
b)
Hình 5.16: Các dạng mặt bằng chung c° hành lang giāa
Chung c° d¿ng đ¢n nguyên có nhiÃu °u điÅm h¢n so vãi các lo¿i nhà
á khác: bÁo đÁm tián nghi, cách ly tát, thích hāp vãi nhiÃu lo¿i khí hÁu, kinh
tÁ& khuyÁt điÅm là khó khn trong viác tá chćc thông gió trďc tiÁp và
th°ßng có mặt bằng hình chč nhÁt đ¢n giÁn.
- Mái quan há giča các phòng á : đó là sď sắp xÁp t°¢ng quan giča phòng
sinh ho¿t chung, phòng ngą, và lái vào. Tá chćc mặt bằng cn há có hai
cách giÁi quyÁt: tiÃn phòng là trung tâm cąa cn há hay phòng chung
(khách-SHC) là không gian liên há chính cąa cn há (phÁi qua phòng chung
đÅ vào phòng ngą và các phòng khác).
- T°¢ng quan vị trí cąa bÁp và khái vá sinh trong cn há: vị trí cąa bÁp và
khái vá sinh trong cn há Ánh h°áng lãn đÁn chÃt l°āng sċ dăng, sao cho
vÃn đà đi l¿i thuÁn tián, sċ dăng dián tích tiÁt kiám, đÁm bÁo thông gió,
chiÁu sáng tát&
Hình 5.19:
Chung c° Mỹ Tú 1- Phú
Mỹ H°ng : qui mô 1
hầm + 5 tầng có thang
máy. Mßi căn há có hai
tầng (kiáu duplex) và đối
xứng qua cầu thang.
Thang máy chỉ có hai
điám dừng á tầng 1 và
tầng 3.
[www.phumyhung.com.
vn]
Hình 5.20: Đ¢n nguyên 2 căn há không đối xứng qua cầu thang – Dự án Panorama,
Phú Mỹ H°ng [ www.phumyhung.com.vn ]
+ Đơn nguyên 3 căn hộ: mặt bằng đ¢n nguyên có 3 cn há th°ßng
không đái xćng qua cÅu thang.
Hình 5.21:. Garden Plaza 2 – MB tầng 4 - đ¢n nguyên 3 căn há
[ www.phumyhung.com.vn]
+ Đơn nguyên 4 - 6 căn hộ: mặt bằng đ¢n nguyên lọai này th°ßng
có hình chč nhÁt, có thÅ đái xćng hoặc không đái xćng qua thang. Lo¿i
nhà này có chiÃu dÅy lãn, hiáu quÁ kinh tÁ cao vì 1 nút giao thông đćng
cho sá há lãn h¢n , đÁm bÁo cách ly, yên tĩnh tát nên đ°āc phát triÅn
ráng rãi.
a) Mặt bằng đián hình- chung c° C¿nh Viên 1
Hình 5.22 : Mặt bằng đ¢n nguyên 4 và 6 căn há đối xứng qua s¿nh thang
[www.phumyhung.com.vn ]
Các yÃu cÅu và kā thuÁt cąa nhà chung c° nói chung thÅ hián trong
viác điÃu hāp giča giÁi pháp kiÁn trúc và các há tháng kā thuÁt nh° thông
tin liên l¿c, an ninh quÁn lý tòa nhà.
Nhčng há tháng có Ánh h°áng hoặc có thÅ làm thay đái giÁi pháp
kiÁn trúc là: Há tháng giao thông; há tháng kÁt cÃu ; há tháng PCCC -
cću n¿n, há tháng cÃp thoát n°ãc, há tháng thu rác.
5.4.1 Yêu cÅu vÁ tå chąc giao thông :
÷ Há tháng giao thông theo ph°¢ng đćng trong nhà chung c°
quyÁt định đÁn giÁi pháp bá trí mặt bằng và chÃt l°āng sċ dăng cho nên
khi thiÁt kÁ cÅn quan tâm đặc biát . Nút giao thông đćng gßm nhčng thành
phÅn sau: thang máy, thang bá, phòng kā thuÁt, há tháng gen kā thuÁt :
+ Thang máy : nên bá trí á lõi cćng (th°ßng á trung tâm mặt
bằng công trình) đÅ thuÁn lāi cho giÁi pháp kÁt cÃu, viác vÁn
chuyÅn khách và thiÁt kÁ đ°ßng áng kā thuÁt. ĐÅ đ¿t hiáu suÃt
sċ dăng tát, thang máy nên bá trí theo căm và không quá xa
nhau, nên gÅn thang bá đÅ viác sċ dăng đ°āc linh ho¿t và kinh
tÁ.
Hình 5.23:. S¢ đồ bố trí nhóm thang máy
[ Ken Yeang, Service Cores –Detail in
Building, Wiley-Academy, Italy, 2000 ]
+ Thang bß: có thÅ phân thành các lo¿i: cÅu thang chiÁu sáng tď
nhiên, cÅu thang kín (giča nhà), cÅu thang ngoài trßi. Sá l°āng,
kích th°ãc, vị trí thang phă thuác vào giÁi pháp mặt bằng, sá
tÅng cąa tòa nhà, sá ng°ßi , giÁi pháp thoát ng°ßi. Nh°ng chiÃu
ráng (thông thąy) cąa 1 vÁ thang công cáng đ°āc nhiÃu n°ãc qui
định ít nhÃt là 1,2m và do đó chiÃu ráng bußng thang ít nhÃt là
2,4 m. ChiÁu nghỉ và chiÁu tãi không hẹp h¢n 1,2m.
Hình 5.24:. Mặt bằng đián hình của mát chung c° cho ng°ßi thu nh¿p thÁp tại khu vực
đô thị .[ Nguồn : kienviet.net ]
÷ Há tháng giao thông theo ph°¢ng ngang gßm: lái vào chính, sÁnh
tòa nhà n¢i bá trí háp th° cąa các cn há, quÅy tiÁp tân, bÁo vá& SÁnh và
hành lang chung á các tÅng. KhoÁng cách tĉ cċa thang máy đÁn t°ßng đái
dián không nên nhß h¢n 2,1m. Hành lang có chiÃu ráng theo tính toán
thoát ng°ßi khi có sď cá, không hẹp h¢n 1,2m
Hình 5.25:.
Mặt bằng trệt
tổ chức giao thông
thoát hiám tách
biệt cho :
Thang bá
từ trên xuống và
Thang bá từ
d°ới hầm lên
- Thang thoát hiÅm: tùy qui mô mặt bằng đ¢n nguyên, có thÅ là 1
hoặc 2 thang. Tr°ßng hāp mặt bằng có 2 thang, nên thiÁt kÁ có 1 thang
tiÁp giáp vãi bên ngoài.
- Lái thoát n¿n đ°āc coi là an toàn khi đÁm bÁo mát trong các điÃu
kián sau:
+ Đi tĉ các cn há tÅng trát trďc tiÁp ra ngoài hay qua tiÃn sÁnh
ra ngoài;
+ Đi tĉ cn há á bÃt kỳ tÅng nào (trĉ tÅng trát) ra hành lang có
lái thoát.
- CÅu thang , phòng đám hoặc hành lang thoát hiÅm phÁi đÁm bÁo
các yêu cÅu sau:
+ Có thông gió điÃu áp và không bị tă khói á bußng thang;
+ Có đèn chiÁu sáng sď cá ch¿y bằng ngußn đián riêng.
Hình 5.26:. Mặt bằng đián hình 8 căn há với 02 thang thoát hiám : mát thang kín,
mát thang há
Hình 5.27: a) Khung chịu lực + lõi cứng, b) Vách cứng chịu lực + lõi cứng
Viác bá trí các cċa thu rác phÁi hÁt sćc cẩn thÁn đÅ đÁm bÁo vá sinh,
mā quan, tián dăng và hÁt sćc đà phòng hßa ho¿n vì các lo¿i khí sinh ra tĉ
rác
MỞ RA
MỞ RA
PHÒNG ĐỂ
ỐNG THU RÁC
Hình 5.28:. Mặt bằng bố trí gain thu rác với minh họa cho hệ thống thu rác, cÿa đổ rác.
5.4.5 Yêu cÅu vÁ hß tháng cÃp đißn và thông tin liên l¿c :
Há tháng cÃp đián cho nhà chung c° ngoài ngußn đián chính tĉ l°ãi
đián thành phá ( ngußn đáng lďc) còn có ngußn đián dď phòng tĉ máy phát
đián. Ngußn đián dď phòng th°ßng sċ dăng khi phÁi ngắt ngußn chính đÅ :
- kiÅm tra, bÁo trì, sċa chča khắc phăc sď cá cąa ngußn đián đáng
lďc
Ngoài ra còn có há tháng vißn thông và thông tin liên l¿c bao gßm :
m¿ng đián tho¿i – táng đài đián tho¿i, cáp truyÃn hình, thiÁt bị thu phát tín
hiáu vá tinh (chÁo parabol) , m¿ng internet-wifi ; há tháng âm thanh công
cáng (Public Alrm); há tháng báo cháy trung tâm; há tháng quÁn lý và điÃu
khiÅn tòa nhà (BMS-Building Management System ); há tháng kiÅm soát ra
vào ( ACS- Access Control System )
Há tháng thoát n°ãc bao gßm máy b¢m n°ãc bẩn tĉ bÅ xċ lý n°ãc thÁi
và máy b¢m thoát n°ãc m°a, n°ãc rċa sàn tÅng hÅm. Ngoài ra còn có máy
b¢m chča cháy.
Theo TCXDVN 323-2004 < Nhà ở cao tầng –Tiêu chuẩn thiết kế < , nhà
á cao tÅng là lo¿i nhà á kiÅu cn há có chiÃu cao tĉ 9 tÅng đÁn 40 tÅng. ThiÁt
kÁ cn há trong nhà á cao tÅng cÅn đáp ćng hai yêu cÅu chính :
Đa d¿ng và quy mô cn há,đáp ćng nhu cÅu á và phù hāp xu thÁ phát triÅn
xã hái, thuÁn tián sċ dăng và quÁn lý công trình.
ĐÁm bÁo điÃu kián và tÅm nhìn cÁnh quan và vá sinh môi tr°ßng, đÁm
bÁo tính đác lÁp khép kín, tián nghi an toàn sċ dăng.
Nguyên nhân sď phát triÅn nhanh chóng nhà á cao tÅng trong đô thị là
do sď bùng ná dân sá và tác đá phát triÅn kinh tÁ - xã hái, d¿n đÁn tÁp trung
dân c° lãn á các đô thị và nhu cÅu nhà á luôn tng cao , trong khi quā đÃt
xây dďng đô thị ngày càng thu hẹp. Do đó giÁi pháp phát triÅn xây dďng nhà
á cao tÅng là mát sď lďa chọn tÃt yÁu.
Có thÅ nói chung c° cao tÅng là sÁn phẩm cąa quá trình đô thị hóa,
công nghiáp hóa và lo¿i hình nhà á này cũng có nhčng °u nh°āc điÅm riêng:
¯u điểm :
+ TiÁt kiám đÃt xây dďng trong đô thị , tng dián tích sàn nhà á, giÁm chi
phí đÅu t° h¿ tÅng kā thuÁt đô thị nh° há tháng giao thông, há tháng đián
n°ãc, cây xanh, chiÁu sáng đô thị.
+ Há sá sċ dăng đÃt cao, mÁt đá c° trú cao h¢n so vãi các lo¿i hình nhà á
khác, hiáu quÁ đÅu t° quā nhà á cao.
+ GiÁi phóng không gian mặt đÃt, t¿o sď thông thoáng và tÅm nhìn cho
ng°ßi đi bá, tng dián tích cây xanh mặt n°ãc, sân bãi.
+ Tng tián nghi cho cuác sáng ng°ßi dân nhß có khu th°¢ng m¿i dịch vă
tÁp trung, tiÁt kiám thßi gian đi l¿i, giÁm bãt cng thẳng cho giao thông đô
thị, nâng cao hiáu suÃt sinh ho¿t , làm lāi cho viác khai thác sċ dăng h¿ tÅng
kā thuÁt , cho công tác quÁn lý đô thị .
+ Làm hián đ¿i phong phú thêm bá mặt đô thị vì bÁn thân kiÁn trúc cao
tÅng s¿ là các điÅm nhÃn trong thiÁt kÁ quy ho¿ch cÁnh quan đô thị. Tĉ mái
nhà cao tÅng có thÅ tá chćc nhčng điÅm nhìn toàn cÁnh thành phá, kÁt hāp
các lo¿i hình dịch vă, giÁi trí, tham quan&
Nh°ợc điểm :
+ Yêu cÅu thiÁt kÁ và xây dďng vãi kā thuÁt công nghá cao, chi phí đÅu t°
xây dďng cao, thßi gian thi công kéo dài.
+ Há tháng thang máy và kā thuÁt phćc t¿p, đòi hßi bÁo d°ÿng định kỳ,
chi phí quÁn lý và vÁn hành cao.
+ Con ng°ßi sáng xa mặt đÃt trong điÃu kián không khí loãng s¿ Ánh h°áng
đÁn sćc khße, ho¿t đáng cąa ng°ßi già và trẻ em không thuÁn tián, ít có thßi
gian giao tiÁp vãi láng giÃng.
+ Đòi hßi ng°ßi dân phÁi làm quen vãi vn hóa và lái sáng trong nhà cao
tÅng, biÁt cách sċ dăng thang máy, cách ra vào các cáng có kiÅm soát và
quÁn lý, khi có sď cá phÁi biÁt cách thoát hiÅm tĉ trên cao xuáng và tĉ d°ãi
hÅm lên mặt đÃt &
Hián nay, tùy theo sá tÅng mà ng°ßi ta chia nhà á cao tÅng thành các nhóm :
- Nhóm nhà có đá cao thÃp: tĉ 9 tÅng - 16 tÅng (chiÃu cao d°ãi 55m) .
- Nhóm nhà có đá cao trung bình: tĉ 17 tÅng-25 tÅng (chiÃu cao d°ãi 85 m).
- Nhóm nhà có đá cao lãn 26 tÅng - 40 tÅng (chiÃu cao d°ãi 120m).
- Nhà á siêu cao tÅng : trên 40 tÅng (chiÃu cao trên 120 m)
- Nhà d¿ng tÃm ( Barre ) : các khái hình chč nhÁt mßng, kéo dài vãi nhčng
biÁn thÅ cąa nó vãi mát h°ãng hay nhiÃu h°ãng, trďc giao hay gãy khúc.
- Nhà d¿ng điÅm hay tháp ( Tour ) : các khái nhà có mặt bằng gọn, v°¢n theo
chiÃu cao cùng hình thćc mặt bằng vuông, chč nhÁt, tròn, đa giác, chč thÁp,
chč Y, mặt bằng tď do.
- Nhà d¿ng tá hāp giÁt cÃp: các khái v°¢n cao theo mát h°ãng, hai h°ãng hay
nhiÃu h°ãng&có thÅ t¿o giÁng trßi, sân trong kÁt hāp không gian phăc vă
công cáng á phía d°ãi ngôi nhà , hay chen giča các tÅng cao.
5.5.3 Đ¿c điÃm và yêu cÅu ki¿n trúc căa chung c° cao tÅng :
Nhà á cao tÅng có mát sá đặc điÅm và yêu cÅu quy ho¿ch-thiÁt
kÁ kiÁn trúc khác biát so vãi nhà á thÃp tÅng và nhiÃu tÅng :
- Chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc : mÁt đá xây dďng, há sá sċ dăng đÃt,
táng sá cn há, dân sá c° trú, dián tích bãi đÁu xe, dián tích th°¢ng
m¿i dịch vă - cây xanh- thÅ dăc thÅ thao, quy mô nhà trẻ& phÁi đ°āc
tính toán kā ngay trong giai đo¿n bắt đÅu quy ho¿ch táng mặt bằng
và thiÁt kÁ đ¢n nguyên.
- Hình khối lớn: chung c° cao tÅng là mát táng thÅ vãi sá l°āng lãn các
cn há chßng lên nhau theo chiÃu cao, hình khái công trình lãn nên
yêu cÅu khi thiÁt kÁ phÁi xċ lý hình khái bên ngoài tát, đ°ßng nét kiÁn
trúc, chi tiÁt trang trí , vÁt liáu hoàn thián& có cân nhắc chọn lọc , đÅ
hình khái mặt ngoài cąa công trình góp phÅn cho mā quan đô thị.
- Thang máy : là ph°¢ng tián giao thông thẳng đćng chą yÁu . Vị trí và
sá l°āng thang máy có Ánh h°áng lãn đÁn bá căc mặt bằng đ¢n
nguyên và tá hāp không gian kiÁn trúc, đÁn hiáu quÁ và an toàn trong
sċ dăng, đÁn giÁi pháp kÁt cÃu, há tháng cÃp đián, phòng cháy chča
cháy và cću n¿n.
- Tầng hầm : chą yÁu là bãi đÁu xe cho các cn há và bá trí các phòng
kā thuÁt nh° : máy phát đián, bÅ n°ãc ( sinh ho¿t và PCCC) , tr¿m
b¢m riêng cho n°ãc s¿ch và n°ãc bẩn, bÅ tď ho¿i, bÅ xċ lý n°ãc thÁi,
điÃu hòa không khí trung tâm&..
- Tầng kỹ thuật : do khái bá hoặc tÅng trát là không gian th°¢ng m¿i
dịch vă, do các trang thiÁt bị kā thuÁt có yêu cÅu đặc biát riêng, yêu
cÅu cÃp thoát n°ãc , yêu cÅu phòng cháy chča cháy& nên cÅn thiÁt
phÁi bá trí tÅng kā thuÁt á tÅng d°ãi cùng khái tháp. Đặc biát tÅng
trên cùng ( sân th°āng) có phòng thang máy, bÅ chća n°ãc, qu¿t hút
điÃu áp bußng thang bá, kim cháng sét&.
- Lựa chọn giải pháp kết cấu : cho há cọc-móng, vách tÅng hÅm, khái
bá, khái tháp cÅn l°u ý đÁn chi phí và tiÁn đá thi công , tính hiáu quÁ
cąa không gian và hình khái kiÁn trúc, sď phái hāp đßng bá vãi các
há tháng kā thuÁt và các trang thiÁt bị khác cąa tòa nhà.
- Giải quyết các vấn đề của căn hộ : sá l°āng cn há trên mát tÅng,
dián tích sàn hču dăng cąa tĉng cn và cąa tÅng điÅn hình, chá đá
rác, xċ lý khċ mùi thoát khói cho khu phă trong cn há, t¿o thông gió
và chiÁu sáng tď nhiên cho cn há.
- Giải quyết các nhu cầu sinh hoạt cộng đồng : khu th°¢ng m¿i tÁp
trung, các dịch vă tián ích cho c° dân , hß b¢i , sân bãi thÅ thao, công
viên cây xanh, đ°ßng đi d¿o, sân ch¢i trẻ em&
1. Ph¿m Hùng C°ßng- Lâm Quang C°ßng- Đặng Thái Hoàng – Ph¿m Thúy Loan
– Đàm Thu Trang ( 2012 ). Quy hoạch xây dựng đơn vị ở, NXB Xây Dďng
2. Đặng Thái Hoàng (2000). Kiến trúc Nhà ở, NXB Xây dďng
3. TrÅn Vn KhÁi (2014). Thiết kế môi trường ở, Đ¿i học KiÁn trúc TP.HCM
4. Nguyßn Đćc ThiÃm (2006). Nguyên lý thiết kế kiến trúc Nhà ở, NXB Xây Dďng.
5. Joseph de Chiara – Julius Panero-Martin Zelnik (1995).Time-Saver Standards
for Housing and Residential Development, NXB Mc-Graw-Hill.
6. Maureen Mitto – Courtney Nystuen (2007). Residential Interior Design-A guide
to planning space , John Wiley & Son, Inc.
7. Quentin Pickard (2006). Cẩm nang Kiến Trúc sư (The Architects’Handbook),
NXB Xây Dďng.