1

(FABRİKANIN GENEL TANITIMI )

Pİ MAKİNA OTOMOTİV İNŞ. MAK. PAZ. İTH. İTH. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Ankara Konya Yolu 23. km 06831 Gölbaşı / Ankara / TÜRKİYE
Pİ Makina Ltd. Şti. ERG İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. ‘den 01.05.2007’de ayrılıp, ERG
A.Ş.’nin 1970 yılında inşaat ve taahhüt hizmeti vermek amacıyla kurulmasından kısa bir süre
sonra ERG A.Ş.’ye bağlı Makine İmalat Fabrikası olarak tesis edilmiştir. ERG İnşaat
Kollektif Şirketi birçok baraj, hidroelektrik projelerinin, sulama ve kanalizasyon tesislerinin,
hava alanları, yollar ve köprülerin vb. proje ve inşaatını başarı ile tamamlamıştır. Pi Makine
kuruluşun imalat bölümüdür. ERG İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş.’nin bir yan kuruluşu olarak
birçok inşaat makinesi ve ekipmanlarının, proje, geliştirme ve üretimi işleri için kurulmuştur.

Gösterdikleri performanslar arasında; Atatürk havalimanı, Safranbolu-Bartın karayolu

inşaatı, Ankara-Gökçekaya 380 kv’luk yüksek gerilim hattı, Antalya havalimanı, Sivas-
Kangal termik santrali, Karakoçan barajı inşaatı, Maraş-Narlıova 2.kısım sulaması inşaatı,
Çatalan barajı inşaatı, Tercan barajı inşaatı, Karakaya barajı ve santrali, Kars havalimanı,
Bingöl-Karlıova termik santrali yer almaktadır. Ayrıca Artvin’de Çoruh nehri üzerinde
yapılmakta olan Deriner Barajının yapımını tamamen üstlenmiştir.

Pİ Makina 800’e yakın çalışanıyla Gölbaşı-Ankara yolunda Ankara’nın 25 km. güneyinde

150.000 m2 arazi üzerinde 75.000 m2 kapalı alanı ile iş ve makine üretimi yapmaktadır.
Günümüzde birçok iş ve inşaat makinasının imalatını yapan firma bunların yanında baraj
daimi teçhizatına dahil cebri boru, orifis, baraj kapakları vb. özel imalatlarını da yapmaktadır.
Firma ayrıca kısa sürede dişli üretimine geçebilecek şartları sağlamaya çalışmaktadır. Dişli
üretimiyle ürün yelpazesini genişletmek ve böylece pazar payını arttırmak amaçlanmaktadır.

Firma mamullerini T.C. Karayolları, Köy Hizmetleri, DSİ, Orman Bakanlığı, Milli Savunma
Bakanlığı, Kara, Hava ve Deniz Komutanlıkları, Belediyeler gibi birçok kuruluşa
pazarlamaktadır.

Firma ve mamulleri TSE kalite uygunluk ve TSE imalat yeterlilik belgelerine 90’lı yıllarda
ISO 9001 Kalite Güvence Sistem Belgesini eklenmiştir. 2003 yılında da ISO 9001:2000
Kalite Yönetim Sistemi’ne geçilmiştir.
KURULUŞUN TARİHÇESİ

Pi Makina Fabrikası 1971 yılında üst kuruluşu olan ERG İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş. grubu
içerisinde inşaat şirketlerini desteklemek amacıyla kurulmuştur. Halen 500’e yakın personeli,
150.000 m² açık, 75.000 m² kapalı alanı ile iş ve makina üretimi yapmaktadır.

Pi Makina şimdiye kadar ithali çok pahalı olan ve havaalanı inşaatları için kullanılan 120
m3/saat kapasiteli beton finişerlerini, derz kesme ve derz dolgu makinalarını ve diğer gerekli
ekipmanları imal etmiştir. Ayrıca Safranbolu-Bartın Karayolu inşaatı, Ankara Gökçekaya
Yüksek Gerilim Hattı Projesi, Maraş Narlıova Sulama Kanalları İnşaatı, Antalya Havalimanı,
Atatürk(Yeşilköy) Havalimanı, Kars Havalimanı, Karakoçan Barajı İnşaatı, Tercan Barajı,
Karakaya Barajı ve Santrali, Çatalan Barajı, Sivas Kangal Termik Santrali, Bingöl Karlıova
Termik Santrali projeleri de yapılan işler arasındadır.

Günümüzde birçok iş ve inşaat makinasının imalatını yapan firma bunların yanında baraj
daimi teçhizatına dahil cebri boru, orifis, baraj kapakları vb. özel imalatlarını da yapmaktadır.
Ayrıca Artvin’de Çoruh nehri üzerinde yapılmakta olan Deriner Barajının yapımını tamamen
üstlenmiştir.

Firma mamullerini T.C. Karayolları, Köy Hizmetleri, DSİ, Orman Bakanlığı, Milli Savunma
Bakanlığı, Kara, Hava ve Deniz Komutanlıkları, Belediyeler gibi birçok kuruluşa
pazarlamaktadır.

Firma ve mamulleri TSE kalite uygunluk ve TSE imalat yeterlilik belgelerine 90’lı yıllarda
ISO 9001 Kalite Güvence Sistem Belgesini eklenmiştir. 2003 yılında da ISO 9001:2000
Kalite Yönetim Sistemi’ne geçilmiştir.
1.1. KURULUŞUN ÜRETİM KAPASİTESİ

Pi Makina Fabrikası’nda siparişe dayalı üretim sistemi uygulanmaktadır. Üretilen iş

makinası ve tesislerin yüksek maliyetli olması ve aynı zamanda stoğa elverişsiz olması
nedeniyle en avantajlı sistem budur. Ürün çeşitliliğinin yüksek, üretim miktarlarının düşük
olduğu bu sistem kesikli üretim sistemi olarak da adlandırılabilir.

Makina donanımı ve atölye düzenlemesi proses esaslı olarak yapılmıştır. Makinalar

özelliklerine göre gruplandırılmışlardır. Gelen iş, değişik makinalarda, değişik sıralarda rota
ihtiyacına göre işlem görmektedir. Üretim sistemi, fiziksel düzenlemesi açısından karmaşık iş
akışlı atölye tipindedir.

Fabrika tek vardiya olarak haftada 6 gün çalışmaktadır. Fabrikanın vardiya usulüyle
çalıştığı tek departmanı Isıl işlem departmanıdır. Fırınların her daim çalışması ve sürekli
kontrol altında tutulması gerekir. Onun dışında bu normal mesai şartlarında yıllık üretim
kapasitesi; 250 iş makinası ve 10000 ton çelik konstrüksiyon olarak hesaplanmıştır. Fakat
alınan siparişler doğrultusunda yıllık kapasite bu rakamın %50’si civarında oluşmaktadır.
Dolayısıyla fabrikanın tam kapasite çalışmıyor olması; siparişe dayalı üretim sistemine ve
piyasa koşullarındaki zorlanmadan dolayı oluşan sipariş azlığına bağlanabilir. Siparişlerin
arttığı ve üretimin yoğunlaştığı dönemlerde fazla mesai uygulanarak imalata devam edilir.
 2
(ORGANİZASYON ŞEMASI )
 3
(ÇALIŞANLAR VE KISACA GÖREV TANIMLARI)
 KURULUŞUN PERSONEL DAĞILIMI

Üst Yönetim : 13 Usta Yardımcıları : 19

Müdür Yardımcıları :2 Büro Elemanları :3
Mühendisler : 14 Satınalma :2
Şefler : 13 Ambar Memuru :6
Teknikerler: : 23 Santral Memuru :2
Teknik Ressamlar :9 Sağlık Memuru :1
Muhasebe Personeli :8 Güvenlik Görevlisi : 10
Sekreterler :4 Hizmet Görevlisi :6
Operatörler :4 İşçiler : 17
Formenler : 17 Şoförler :9
Ustabaşı : 23 Aşçılar :7
Ustalar : 130 Bahçıvanlar :3

Genel Müdür:
Görevleri; fabrikanın finansman durumunu, para ihtiyacı ve nakit hareketlerini
yönlendirmek, üretilen malların en iyi şekilde pazarlanmasını temin edici
faaliyetleri koordine etmek ve yönlendirmek, bütün birimlerin çalışmalarını
yönetmek, kontrol etmek ve personelin mesleki bakımdan yetişmesi için gerekli
tedbirleri almaktır.

Finans Müdürü:

Kalite sistemi ile ilgili parasal kaynakların teminini koordine etmek ve sorumluluk
alanına giren konularda düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulanmasını
sağlamakla yükümlüdür.
Pazarlama Müdürü:

Fabrikada üretilen mamullerin dış piyasaya satışı ile ilgili bilgilerin toplanmasını,
bu bilgiler üzerinde inceleme ve değerlendirme yapılmasını, müşterilerin
mamullerin nitelik ve fiyatlarına karşı tepkilerinin tespit edilmesi, rakip
mamullerin fiyat ve özellikleri ile dağıtım kanalları, arz olanakları ve bunlarla
ilgili gelişmelerin izlenmesi, mamullerin fiyat ve talep esnekliklerinin saptanması
ve fiyat politikasının belirlenmesinde kullanılması, sözlü ve yazılı olarak teklif
istenen mamuller için teklif mektuplarının hazırlanması, gönderilmesi ve
sonuçlarının takip edilmesini sağlamakla görevlidir.

Fabrika Müdürü:

Kuruluşun müşteri isteklerini karşılama durumunun değerlendirilmesi, satın

alınacak ürün ve hizmetlerin planlanması, ürün temin edilen tedarikçilerin ön
değerlendirmelerinin yapılması, yarı mamuller ve bitmiş ürünlerin uygun
yöntemlerle tanımlanması ve izlenebilirliğinin sağlanması, üretim programlarının
yapılması ve değişikliklerinin gerçekleştirilmesi, iş makinaları ve tesisler için
müşteri şikâyetlerinin değerlendirilmesi ve yapılacak işlemlere karar verilmesi,
personelin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve kuruluş içi eğitimlerin
gerçekleştirilmesi, iş için gerekli malzeme kullanımında azami ekonominin
sağlanması yönünde bütün tedbirlerin alınmasını sağlamakla görevlidir.

Kendisine bağlı İmalat Başmühendisliği ile Ambar, Servis ve Yedek Parça

Hizmetleri, İdarî Hizmetler, Yardımcı İşletmeler Şefliklerinin iş ve işlemlerini
koordine etmek, bağlı personelinin genel değerlendirmesini yapmak görevleri
arasındadır.

Kalite Kontrol Müdürü:

Görevleri; girdi, yarı mamul ve bitmiş ürünler için yapılan kalite kontrollerinin
düzenlenmesi, kalite kontrol için yapılan muayene ve deney sonuçlarına göre
tespit edilen her türlü sorunla ilgili birimleri bilgilendirmek, kalite kontrol bölümü
ile ilgili akine ve cihazların tamir ve bakımlarının yapılmasını sağlamak, uygun
olmayan bitmiş ürünleri tanımlamak ve tamir edilen bitmiş ürünlerin kontrolünü
sağlamak, imalat ile ilgili girdilerin sağlandığı tedarikçilerin ön değerlendirmesine
gerekli ise tedarikçilerin yerinde tetkiklerine katılmaktır.

Proje Müdürü:

İmalatın en uygun kalite ve maliyette yapılmasını sağlamak için proje çalışması

yapmak, imalata ait detay ve komple resimlerin, açılım, ince detay, kalıp, şablon
ve özel takım çizimlerinin hazırlanarak malzeme cinsi ve miktarı ile birlikte
İmalat Başmühendisine ulaşmasını sağlamak, imalata esas olan konularda
yayınlanan standartların takip edilerek imalatın bu standartlara uygun yapılmasını
sağlamak, imalat sırasında gerekli görülen ve tatbikatı sonucu olumlu netice veren
maliyeti kaliteden ödün vermeden azaltan değişikliklerin tetkik edilerek gerekirse
tasarım tadilatına gidilmesini sağlamak esas görevleri arasındadır.

AR-GE ve CAD/CAM Müdürü:

Görevleri; yeni teknoloji uygulamalarının belirlenmesini ve tatbikini sağlamak

üzere ARGE çalışmaları yapmak ve bu çalışmaların sonucunda imalat tipleri
üzerinde gerekirse yeni teknolojileri uygulatmak, imalat projelerini bilgisayar
destekli tasarım (CAM) resimleri haline ve daha sonra da bilgisayar destekli
üretim (CAD) resimleri haline getirmek, imalat tezgahlarına aktarılmasını ve
uygun takımların seçilmesini sağlamak, Proje Bürosu’ndan gelen teknik
resimlerin malzeme miktar ve özellikleri ile ilgili listeler, gerekli olan alet, kalıp,
takım gibi ihtiyaçların detaylarının sağlanabilmesi için birimler ile çok yakın
işbirliği içinde olmaktır.

İmalat Başmühendisi:

Görevleri; tüm işlemlerin kontrollü şartlar altında gerçekleştirilmesini sağlamak,

teçhizatın planlı bakımının programlanmasını yapmak, Genel Müdür İdari
Yardımcısı’ndan gelen Sipariş Bilgi Formu’na uygun olarak İŞ EMRİ’ni
açmak/kapatmak, üretilen Makine ve tesislerin Sicil Kartlarını hazırlamak,
personelin eğitim ihtiyaçlarını belirlemek ve kuruluş içi eğitimlerin
gerçekleştirilmesini sağlamaktır.

Üretim Planlama ve Kontrol Mühendisi:

İş programlarının öngördüğü miktar ve standartta, teknik spesifikasyonlara uygun

özellikte mal üretebilmesi amacı ile planlar hazırlamak, iş için gerekli malzeme
kullanımında azami ekonominin sağlanması yönünde tüm tedbirleri almak, tezgah
ve işyeri yükleme programlarını hazırlamak, devam eden işlerin programa göre
durumunu takip etmek, biten işin siparişinin kapanması için gerekli işlemleri
yapmak ve ilgili evrakları düzenleyerek diğer birimlere ulaştırmakla görevlidir.

İmalat Şefleri:

İmalat Başmühendisliğinden gelen işlerin zamanında yetiştirilmesini sağlamak,

imalatın kaliteli olması için gerekli kontrolleri yapmak, meydana gelecek arıza ve
problemlerde ön tedbirleri almak ve bu konu ile ilgili İmalat Başmühendisliğini
haberdar etmekle sorumludur.

Bakım Şefi:

Tezgahların periyodik bakımlarını yapmak, ilgili kayıtların tutulmasını sağlamak,

sorumluluk alanına giren konularda düzenleyici ve önleyici faaliyetlerin
uygulanmasını sağlamakla yükümlüdür.

 Personel Hakkında Genel Bilgi

Toplam personel sayısı: 482

Üst Yönetim : 13

Müdür Yardımcıları : 2

Mühendisler : 14

Teknikerler: : 23
Teknik Ressamlar :9

Formenler : 17

İdari Personel : 29

İşçiler (direkt) : 233

(endirekt) : 92

Firmada 9 makina mühendisi, 1 uçak mühendisi, 1 metalurji mühendisi, 1 endüstri

mühendisi, 1 elektrik mühendisi, 1 bilgisayar mühendisi olmak üzere 14 mühendis
çalışmaktadır.
 4
(BİLGİSAYAR KULLANIMI)
 Kullanılan Bilgisayar Teknolojisi

Unigraphics NX: Katı modelleme programıdır. İş makinası, kamyon vs.katı modellerinin yapılarak, çarpma
analizleri ve imalat resimlerinin çıkartılmasına yarayan programdır. Yapılan modellerin CAM uygulamaları
yapılır.

Recur Dyne: Modellenen araçların dinamik analizlerini, yol performansını ve çalışan sistemlerinin görsel olarak
analizlerini yapan programdır.

Solid Edge: Unigraphics ile aynı işlemleri yapan katı modelleme programıdır.

Ansys:Sonlu elemanlar analizi yapan bir programdır.

Matlab:Karmaşık denklem çözümü ve matematiksel hesaplar yapmada kullanılan program.

Kissoft: Dişli sistem tasarımı yapılan, hesap raporları, dişli profilleri, dişli değerleri, katı modeller elde ettiğimiz
program.

Xsteel (Tekla): Çelik konstrüksiyon imalat resimlerinin tasarlandığı program.

AutoCAD: 2 ve 3 boyutlu çizim yapılan ve atölye imalatı için gereken resimlerin elde edilmesini sağlayan
program.

Microsoft Excell ve Mikrosoft Word

SAP: Fabrikadaki ürün, parça, sonuç takibi için kullanılan maliyetli ve oldukça gelişmiş erp sistemidir.
 5
(ÜRETİM YAPILAN BİRİMLERİN TANITIMI)
1.5.3.Fabrikanın Bölümleri

Pİ Makine temel olarak

 Kesme , Bükme ve Kaynak Bölümleri
 Torna ve Freze Bölümü
 Eletrik Kontrol Bölümü
 Isıl İşlem Bölümü
 Boyahane ile faaliyet göstermektedir.
Ancak yukarıda sınıflanan bölümler holler içine proseslere göre yerleştirilmiştir. Hollerde
gerçekleşen işlemler ise şu şekildedir:

1 No’ lu İmalat Holü

Fabrikada, parça hazırlama, komple tesis, iş makinesi imalatı, elektrik ve boyahane
1 i barındıran binadır. Diğer bir deyişle iş makinesi montajı, kaynak, bükme,
boyama ve elektrik işlerinin yapıldığı bölümdür. Burada bulunan raylı sistem,
forklift ve tavan vinçleri sistemi, parça taşımaya büyük kolaylık sağlamaktadır.

2No’ lu İmalat Holü

Bu bölümde iş makinelerinin revizyonu yapılmaktadır. Ayrıca motor bölümü de
bulunmaktadır. Motorlar tamir ve bakımdan geçerler. Sorumlu kişiler revizyon baş
mühendisi ve bakım şefidir. Bu bölümde, sorumlu kişilerden aldığım bilgiye göre,
toz altı kaynağında, hava ile teması kesmek için toz kullanılmaktadır.

3No’ lu İmalat Holü

Bu atölyede genellikle iş makinesi dış kabin imalatı ve ince saçların kesilip
bükülme işlemleri yapılmaktadır. Makas, pres vb. tezgahlarda şekillendirilip, punta
ve kaynak ile oluşturulan kabinler, daha sonra montaj atölyesine gönderilir.

4No’ lu İmalat Holü

Fabrikada parça üretiminde kullanılan üretim tezgâhları bu bölümdedir. Burada
CNC, torna, freze, planya, matkap, yatay delik, azdırma, taşlama gibi parça
imalatında kullanılan tezgâhlar bulunmaktadır.
Boyahane
Yüzeyler hazırlanarak astar atımı, 1. kat boya ve son kat boya olarak boyama
işlemi yapılır. Gerekli yerlerde fırınlar ve boya tozları için havalandırma sistemleri
mevcuttur. Sorumlu kişi Boya Şefidir.
 6
(ÜRETİLEN ANA ÜRÜNLER VE BUNLARIN YILLIK ÜRETİM
MİKTARLARI )
Pi Makina' nın ürettiği ana ürün tipleri kırıcılar ve kırma tesisleri, eleme ve yıkama tesisleri, beton kırıcılar,
beton hazırlama ve karıştırma tesisleri, beton pompaları, transmikserler, asfalt tesisleri, sericiler ve finişerler,
beton sericiler, diagonal ve kare sericiler, bantlı taşıma sistemleri veya spiral taşıma sistemleri, kule vinçleri,
portal vinçler ve köprü vinçleri, yükleyiciler, ekskavatörler, dozerler, sıkıştırma ekipmanları (titreşimli veya düz
tip), greyderler olmak üzere oldukça geniş bir yelpazede üretim yapılmaktadır. Ürünler modellerine göre şu
şekilde sınıflandırılmıştır.
Dozerler Pİ 2007, Pİ 2008, Pİ 2009
LastikTekerlekli Yükleyiciler Pİ 1001, Pİ 1011, Pİ 1021, Pİ 1041, Pİ 1051, Pİ 1061, Pİ 1071, Pİ 1081, Pİ
1091, Pİ 1099
Paletli Yükleyiciler Pİ 1025, Pİ 1045, Pİ 1055
Ekskavatörler Pİ 3003, Pİ 3004, Pİ 3005, Pİ 3006, Pİ 3007, Pİ 3009
Greyderler Pİ 3080, Pİ 3140, Pİ 3200
Transmikserler Pİ MİX 4, Pİ MİX 6, Pİ MİX 7
Beton Pompaları Pİ PO Volkan D, Pİ PO Volkan E
KamyonaÜstübBeton Pİ PO ST, Pİ PO K 65.22, Pİ PO K 65.28, Pİ PO K 65.32
Pompaları
Beton Santralleri Pİ 16, Pİ 20, Pİ 21, Pİ 37, Pİ 50, Pİ 70, Pİ 90, Pİ 120, Pİ 240
Betonyerler Pİ 4, Pİ 10
Konveyörler Pİ Bant
Beton Makinaları Derz Kesme Makinası, Beton Spre-Finişerleri
AsfaltaHazırlama Tesisleri Pİ ASF 6, Pİ ASF 7, Pİ ASF 11, Pİ ASF 14
Vibrasyonlu Silindirler Pİ 4005, Pİ 4006, Pİ 4008, Pİ 4009
Kırıcılar Pİ KON, Pİ K 100, Pİ K 200, Pİ K 300, Pİ K 600, Pİ K 850, Pİ K 1000, Pİ K
1250
Besleyiciler Vibrasyonlu, Paletli, Vergelli, Vibrasyonlu Grizli
Elekler Pİ EL 150, Pİ EL 250, Pİ EL 350
Kule Vinçleri Pİ Kule 14, Pİ Kule 41, Pİ Kule 58, Pİ Kule 95

Yaklaşık 70 değişik tipte üretilen inşaat makinelerinin yedek parça sayılabilecek birçok elemanı da firma
tarafından üretilmektedir. Bu makinaların imalatında kullanılmak üzere dörtyüze yakın muhtelif tip ve
kapasitede dişli kutusu ve muhtelif aktarma organları, otuza yakın değişik kapasitede aks, muhtelif rulmanlı
dişliler, çok çeşitli hidrolik sistemler, muhtelif vibratör üniteleri, hidrolik ve su radyatörleri, hidrolik bloklar, bazı
valfler ve hidrolik motor, münferit birçok dişli ve dişlili aksam, birçok değişik vasıfta imalat milleri ve küçük
imalat parçaları fabrikada yapılmaktadır.
Pi Makina’da uygulanan siparişe dayalı üretim sistemi ürünlerin maliyetinin yüksek
oluşu ve pazar şartlarının sürekli değişmesi bu sistemi daha uygun hale getirmektedir.
Nitekim sürekli geliştirilen modeller ve müşterinin özel isteklerine göre üretim gibi avantajlar
bu sistemin uygulanması sonucu elde edilmiştir.
Fabrika tek vardiya olarak haftada 6 gün çalışmaktadır. Bu normal mesai şartlarında
yıllık üretim kapasitesi; 250 iş makinası ve 10000 ton çelik konstrüksiyonu olarak
hesaplanmıştır. 2007 yılını tam kapasitede geçiren makina fabrikası alınan siparişlerle birlikte
2008 yılındada tam kapasitede çalışacağı görülmektedir. İmalat kapasitesi tamamen dolu
olmakla birlikte tezgah ve personel faydalı kullanım oranlarının %80 civarında olduğu
yapılan zaman etüdlerinde tesbit edilmiştir. Dolayısıyla fabrikanın faydalı kullanım
oranlarının düşük olması kapasitenin yüksek olmasına rağmen imalat hızının düşmesine
neden olmaktadır. Siparişlerin arttığı ve üretimin yoğunlaştığı dönemlerde fazla mesai
uygulaması yapılarak imalata devam edilir.
 Pi Makina genellikle üst şirketi olan ERG İnşaat A.Ş. için üretim yaptığı ve ihale
yoluyla makina sattığı için geçmiş yıllara ait üretim miktarlarını ve bu dönemlere ait

fiyatların, fiyat analiz bilgilerinin stajerlere verilmesi firma yetkililerince uygun bulunmamışt

(ÜRETİLEN ÜRÜNLERDEN SEÇİLECEK ÖRNEKLER

7
ÜZERİNDEN BU ÜRÜNLERİN ÜRETİMİNE AİT İŞ AKIŞI VE
ŞEMALARI)
 8
(TAKİP EDİLEN İŞE AİT BASILI FORMLAR (İŞ EMİRLERİ,
MALZEME İHTİYAÇ FORMLARI, STOK FİŞLERİ, HER TÜRLÜ
İÇ HABERLEŞME FORMLARI ) HAKKINDA BİLGİ)
Resme veya numuneye göre malzeme seçimi ve bu malzemenin fabrikaya girişi aşağıda
anlatılmıştır:

Fabrika Müdürü, İmalat Baş Mühendisi, İmalat Şefleri ve İş Hazırlama Şefliği tarafından
gerçekleşen siparişlere göre cinsi, miktarı ve ihtiyaç tarihi ile ilgili bilgiler dâhil olmak üzere
satın alınacak malzeme ve dışarıda yaptırılacak hizmetler belirlenir. Tüm girdiler için
özellikler, miktar ve ihtiyaç tarihini içeren bilgiler malzeme istek formuna ve hizmet istek
formuna işlenir. Bundan sonra da Fabrika Müdürü tarafından onaylanarak Ambar Şefliğine
gönderilir.
Ambar Şefi stok kontrolü yaparak satın alınacak malzeme miktarını belirleyerek miktar ile
ilgili bilgileri Malzeme İstek Formu’na aktarır. Ayrıca Ambar Şefliği tarafından 15 günde bir
stok kontrolü yapılarak belirlenen asgari ambar stok seviyelerine göre satın alınacak
malzemeler saptanır ve ambar stoğu için gerekli miktar ile bilgiler Malzeme İstek Formuna
aktarılarak İkmal Müdürlüğüne gönderilir.
İkmal Müdürlüğü tarafından kendisine ulaşan Malzeme İstek Formları için Genel Müdür
onayı alınır. Malzeme İstek Formu’nda bir değişiklik yapılmışsa, değişen formun kopyası İş
Hazırlama Şefliğine gönderilir.
Temin edilecek malzeme veya hizmetlerin özelliklerini gösteren dokumanın kontrolsüz
kopyası bir kereye mahsus olmak üzere taşeronlara gönderilir. Taşeron Değerlendirme
Prosedürüne göre oluşturulan onaylı taşeron listesindeki forma veya firmalardan satın
alınacak malzeme için gereğinde faks veya yazı ile ödeme koşulları, teslim tarihi ve fiyat
teklifi istenir. En uygun fiyatı, ödeme koşulunu ve teslim tarihini teklif eden taşerona sipariş
edilecek malzemeleri içeren Malzeme Sipariş Formu, İkmal Müdürlüğü tarafından
hazırlanarak gönderilir.
Fabrika tarafından dağıtımın gerçekleştirilemeyeceği durumlarda dağıtımla ilgili bilgiler
Ambar Şefliği tarafından Dağıtım Hizmetleri Sipariş Formuna aktarılır.
Malzeme Sipariş Formunun bir kopyası ikmal müdürlüğünde kalır, bir kopyası Ambar
Şefliğine diğeride malzeme temin edildikten sonra Ambar Şefliği tarafından temin tarihi ve
kalite kontrol bilgileri kaydedilerek İş Hazırlama Şefliği’ne gönderilir. Dışarıda işlem görmüş
malzemeler ve hizmetler için Fabrika Müdürünün onayı alınmış olan Hizmet İstek Formunun
bir kopyası, hizmeti yapacak olan taşerona malzeme ile birlikte gönderilir.
Gerçekleşen yedek parça siparişlerine göre satın alınacak malzemeler için Servis Yedek Parça
Hizmetleri Şefi tarafından Malzeme İstek Formu doldurulur ve İkmal Müdürüne gönderilir.
İkmal Müdürlüğü tarafından onaylı taşeron listesindeki firmalardan en uygun fiyatı, ödeme
koşulunu ve teslim tarihini teklif eden taşerona Genel Müdür onayından sonra Malzeme
Sipariş Formu gönderilir.
Stokları verilecek yedek parçalar için siparişle ilgili olarak Servis Yedek Parça Hizmetleri
Şefi tarafından siparişi belirlenmiş olan Yedek Parça Teklif formunun bir kopyası Ambar
şefliğine gönderilir. Ambar şefliği stoktaki parçaları ayırarak sevkıyat yapılana kadar saklar.
Sipariş edilen malzemeler ve dışarıda işlem görmüş malzemeler fabrikaya geldiğinde ambar
memuru tarafından kontrol edilir ilk kontrol sonucunda uygun bulunan A grubu girdiler (göz
kontrolü, sayım vs.) ilk kontrol, muayene ve deney sonuçlarına göre uygun bulunan B grubu
girdiler ilk kontrol sonucuna göre uygun bulunan ve geçici kabulü yapılan C grubu girdiler ve
dışarıda işlem görmüş girdiler günlük olarak taşeron bazında, Ambar Malzeme Giriş Formuna
ve Ambar Hizmetleri Giriş Formuna işlenir ve bilgiler iş günü sonuna kadar bilgisayara
aktarılır. Uygun görülmeyen malzemeler ve dışarıda işlem görmüş olup uygun görülmeyen
malzemeler için Malzeme İade Formu doldurularak İkmal Müdürlüğü tarafından taşerona
iadeleri sağlanır.
Satın alınan malzemeler ve dışarıda işlem görmüş malzemelerle birlikte gelen fatura ve varsa
irsaliyenin bir kopyası taşerona Malzeme Sipariş Formu ile eşlenerek dosyasına kaldırılır ve
İkmal Müdürlüğü tarafından taşeronlarla ilgili değerlendirmeler yapılır. Fatura ve varsa
irsaliyenin aslı ödemenin yapılabilmesi için Muhasebe Müdürlüğüne gönderilir.
Dağıtım hizmeti gerçekleştirildikten sonra dağıtım ile ilgili bir sorun bildirilmemişse,
hizmetin kalitesi ve zamanında gerçekleştirilme durumu Ambar şefliği tarafından Dağıtım
Hizmeti Sipariş Formuna kaydedilir. Hizmet ile ilgili faturanın asılı ödemenin yapılabilmesi
için Muhasebe Müdürlüğüne gönderilir.
Üretim öncesi uygun malzemenin seçilmesi, bu malzemenin fabrikaya girişi, üretimin
başlangıç ve bitiş aşamalarında birimler arasındaki yazışma şekilleri yukarıda anlatılmıştır.
Anlatılan yazışma şekilleri ISO 9001’i ilgilendiren tüm doküman, yayın, prosedürlerin
doküman dağıtım listesi ile dağıtıldığı gruba girer.

BİLGİ AKIŞI
Fabrika içerisinde bölümlerarası iletişimin düzenli ve sistematik olarak sağlanabilmesi
için doküman ve belgelerin dolaşımı 5 ayrı server aracılığıyla yapılmaktadır. Elektronik
ortamda hazır bulundurulan form ve rapor formatları sayesinde bilginin detaylı ve düzgün
iletilmesi sağlanmaktadır. Fabrikada dolaşıma giren bir mamul veya yarımamul için ise bilgi
iletimi şu formlarla yapılmaktadır:

İş Emri: Üretimin sağlanabilmesi, üretim için harcanacak olan maliyetlerin hesaplanması ve

üretimde gerekli olan malzemelerin ambarda tespiti için kullanılan önemli bir komuttur. Bu iş
emri formları bu iş emrini veren birim tarafından doldurulur ve bu işle ilgilenecek olan
birimlere dağıtılır.
Stok Kartları: Ambarda, ambar sorumlusu tarafından mevcut olan malzemelerin kolayca
hazırlanabilmesi ve diğer birimlerin de ambardan malzeme talep ettiklerinde malzemenin stok
durumunu kolayca öğrenebilmeleri amacıyla kullanılan bir komuttur.
Sevk Pusulası: Malzemelerin fabrikaya girmesi veya fabrikadan çıkması için gerekli olan
tanıtım formudur. Bu pusulalar sayesinde fabrikanın almış ve satmış olduğu malzemelerin
kayıtları tutulmaktadır.
Teknik Resim: Üretilecek olan ürünün Auto Cad programı ile kağıda dökülmüş halidir.
 9
(İŞLETMEDEKİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME, ÜRÜN
GELİŞTİRME, BAKIM ONARIM, PROSES GELİŞTİRME,
TASARIM VB. GİBİ FAALİYETLERDEN EN AZ BİRİNİ
TANITMAK)
Bakım/Onarım Sistemi
Pi Makina Fabrikası’nda yapılan bakım çalışmaları günlük, haftalık, aylık, ve yıllık olmak
üzere dörde ayrılmıştır. Örneğin tezgahın temizliği hergün yapılan bir bakımdır, yağlama
haftalık yapılan bir bakımdır. Ayrıca beklenmedik arızalarda yapılan bir arıza onarım
prosesleri vardır.
Bakımı yaplacak tüm teçhizatların saptanmasının ardından, bakım talimatları ve bakım
periyotları belirlenir. İmalat Baş Mühendisi aylık ve yıllık bakım programını, teçhizatın bakım
periyotlarını göz önünde bulundurarak yapar ve bakım planı, ilgili İmalat Şeflerine dağıtılır.
İlgili İmalat Şefleri günlük ve haftalık bakımları denetler. Günlük ve haftalık bakım kayıt
formuyla bu bakım işlemleri dökumanlanır. Aylık ve yıllık periyodik bakımlarla, arıza
bakımları Cihaz Sicil kartlarına İmalat Baş Mühendisi kontrolü altında işlenir.
Olası bir arıza anında tezgah operatörünün yapması gereken ilk iş tezgahını kapatmak
olmalıdır. Daha sonra birim sorumlusuna, Ekip formenine yada Atölye Şefine arızayı ve
saatini bildirir. Bu bildirim arıza bildirim formunun hazırlanmasıyla olur ki bu formda
arızanın tam saati kesinlikle olmalıdır. Bu form şef tarafından onaylanır. Bakım şefine olay
bildirilir ve olağan süreçten haberdar edilir. Bakım Şefi arızaalanan techizatın yanına gerekli
alet ve edavatlarıyla gelir yada arıza için bir görevli yollar.techizat incelenir, arıza bulunur ve
onarılır. Eğer değişen parça varsa kayıt altına alınır ve tezgah çalıştırılarak operatöre teslim
edilir.Bakım Şefi arıza nedenlerini ve yorumlarını(yani arıza operatörün suçu yada teknik bir
arıza gibi yorumlar) Arıza Bildirim Formuna ekler. Arıza bildirim formu arızayı giderenle
Bakım Şefi tarafından imzalanır.Arıza Bildirim Formu arşivde saklanır.
Techizatın arıza bakımları incelenir ve gerekiyorsa bakım periyotları değiştirilir.talaşlı
imalatta kullanılan üretim techizatı belirli periyotlarda onaylanır. Techizatın onaylanması,
Techizat Onaylama Yöntemine göre yapılır ve onaylama kartları saklanır.

KURUMDA BAKIM-ONARIM PROSEDÜRÜNÜN

İNCELENMESİ
Bakımı yapılacak tüm teçhizatların saptanmasının ardından, bakım talimatları ve bakım periyotları
belirlenir. İmalat Baş Mühendisi, aylık ve yıllık bakım programını teçhizatın bakım peryotlarını göz önünde
bulundurarak yapar ve bakım planı, ilgili İmalat Şeflerine dağıtılır. İlgili İmalat Şefleri, günlük ve haftalık
bakımları denetler. Günlük ve haftalık bakım kayıt formu ile bu işlemler dökümante edilir. Aylık ve yıllık
periyodik bakımlar, arıza bakımları İmalat Baş Mühendisi tarafından Cihaz Sicil Kartlarına işlenir. Teçhizatta
herhangi bir arıza söz konusu olduğunda ilgili bölüm formeni veya ustabaşı tarafından giderildikten sonra da
İmalat Baş Mühendisine iletilir. Planlı bakım ve arıza bakımları ilgili bölümlere Bakım Bildirim Formu ile
doldurulur ve Tezgah Bakım Şefine, arıza giderildikten sonra da İmalat Baş Mühendisine iletilir. Planlı bakım ve
arıza bakımları ilgili bölümlere Bakım Bildiri Formu ile duyurulur ve bakım eğitilmiş ve uygun nitelikli
elemanlar tarafından gerçekleştirilerek kayıtlara geçirilir. Teçhizatın arıza bakımları incelenir ve gerektiğinde
bakım periyotları değiştirilir. Talaşlı imalatta kullanılan üretim teçhizatı belirli periyotlarda onaylanır. Teçhizatın
onaylanması, Teçhizat Onaylama Yöntemi’ne göre yapılır ve onaylama kayıtları saklanır. Yardımcı işletmelerde
yapılacak olan bakım ilgili bölümlere bakım bildirim formu ile duyurulur ve nitelikli elemanlar tarafından
gerçekleştirilerek kayıtlara geçirilir. Yardımcı işletmelerde herhangi bir arıza söz konusu olduğunda ilgili bölüm
formeni veya ustabaşı tarafından arıza bildirim formu doldurulur ve Yardımcı İşletmeler Şefine arıza
giderildikten sonra da İmalat Baş Mühendisine iletilir.
 10
(KALİTE ANLAYIŞI VE YÖNETİMİ HAKKINDA BİLGİ )
Kalite Kontrol Faaliyetleri
ERG A.Ş. Pi Makina Fabrikası’nda ürünün belirtilen şartlara uygun olmasını sağlamak amacıyla dökumante
edilmiş bir kalite sistemi vardır.TS-EN-ISO 9001:2000’in şartlarını karşılayacak şekilde tasarımlanmış olan
kalite sistemi kuruluşun politikasını yansıtır.
Fabrikada kalite ve kontrolün yapılmasından üretim planlama ve kontrol bölümü sorumludur. Bu görevli bölüm
tarafından; kalite kontrol laboratuvarlarına giden ürünler için akış belirlenmektedir. Kalite kontrolden geçen B
grubu ürünler için kabul edilir olanlara yeşil, kabul edilmeyenlere kırmızı etiket yapıştırılır. Kabul edilen ürünler
ambara geri yollanır.
Kalite kontrol çalışmaları girdi, yarı mamul be bitmiş ürün kontrolü olarak yapılmaktadır. Girdi ise kendi içinde
A Grubu, B Grubu ve C Grubu olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Girdi Kontrolü :
1)A Grubu Girdiler: TSE uygunluk belgesine sahip yada kalitesini deneyimleriyle kanıtlamış taşeronlardan
alınan girdilerdir.A grubuna giren girdilerin miktar, ürün tipi, ve genel şartları yönünden kontrolünden ve
alınmasından Ambar Memuru sorumludur.
2)B Grubu Girdiler: İlk kontrol sonucuna ve kalite kontrol sonuçlarına göre Kalite Kontrol Teknikeri tarafından
kontrol edilen ve kaıyt altına alınan girdilerdir.
3)C Grubu Girdiler: İlk kontrol sonucuna göre geçici kabulü , üretim aşamasında yapılan fonksiyonel test
sonucuna göre veya üretime uygunluk durumuna göre kesin kabulü yapılan girdilerdir.
Yarı Mamul Kontrolü: Proses aşamasında, prosesin gözlenmesi, yarı mamullerin muayene ve deneylerinin
yapılmasından Kalite Kontrol Müdürü, ilgili İmalat Şefleri, formenler ve usta başları sorumludur.
Bitmiş Ürün Kontrolü: Dağıtım öncesi, bitmiş ürünlerde müşteriye teslimden önce son kontrolerin
yapılmasından Kalite Kontrol Müdürü sorumludur.
Kalite Kontrol Laboratuvarında Uygulanan Teknikler:
Ultrason Tekniği: Ultrason ışınları yardımıyla kontrolü yapılacak olan malzemenin içinde çatlaklar olup
olmadığını gösterir. Ses dalgalarının malzemenin içine yollanması ve bilgisayarın bu değerleri kaydetmesiyle
çalışır.
Kalibrasyon: Kalite kontrol laboratuvarındaki cihaz ve malzemeler yılda 1 kez kalibre edilmektedir. Gerekli
belge ve referans cihazlara sahip olan tek firma olan TAİ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayi) kalibrasyon
işlemlerini gerçekleştirmektedir.
Sıvı Penantrant Tekniği: Tahribatsız bir tekniktir ve malzeme yüzeyindeki hataları belirtir. Parça yüzeyine önce
cleaner püskürtülür ve parça yüzeyi temizlenir. Daha sonra sıvı penantrant dökülür ve bu sıvı yüzeydeki
çatlaklara girer.15-20 dakika sonra tekrar yüzeya cleaner sıkılır ve yüzey beyazlaşır. Eğer yüzeyde çatlak varsa
bu temizleyicinin etkisiyle kırmızı olan sıvı penantrant çatlaklardan çıkar ve kırmızı lekelere neden olur.böylece
yüzeydeki çatlaklar ve yerleri tespit edilmiş olur.
Spektrometre: Parçaların kimyasal analizlerini ve kimyasal yapılarını görmemizi sağlar. Malzeme içindeki
elementlerin ağırlık yüzdelerini verir. Gelen çeliklerin çelik cinslerini kontrol etmekte kullanılır. Çeliğin cinsine
içindeki C elementinin ağırlık yüzdesine bakılarak karar verilir.
Sertlik Cihazı: Tahribatlı bir tekniktir. Genelde ısıl işlemden gelen parçada kullanılır.genelde rockwell (elmas
uç) tekniği kullanılır. Eğer ölçülecek parça çok büyükse seyyar setlik ölçme cihazı kullanılır. Bu aletin ucu
parçanın yüzeyine göre değiştirilebilir.
Nikon Mikroskop: Genelde kaynak yapılmış veya döküm malzemelerin iç yapısının incelenmesinde kullanılır.
İstatistiksel Teknikler: Fabrika içerisinde üretilen yarı mamül ve bitmiş olan ürünlerde hata ve hurda değerleri 3
aylık, 6 aylık ve yıllık olarak yapılır. Kalite hedeflerine ulaşmak için bitmiş ürünlerdeki hata, onarım ve hurda
oranı değerleri bulunur. Bitmiş ürünlerde ürün tipine göre hata türleri, pareto diagramı kullanılarak hesaplanır.
Satış yapıldıktan sonra gelen müsteri şikayetlerinin değerlendirilmesinden sonra ürün tipine göre hata türleri üçer
aylık dönemler için pareto diagramı kullanılarak belirlenir. En fazla görülen hata türleri ile ilgili olarak düzeltici
faaliyet ve önleyici faaliyet istek formları doldurulur ve kalite gözden geçirme komitesine iletilir. Komite
tarafından bu hatalar için sebep-etki diagramları kullanılır. Hataya neden olan faktörlerin giderilmesi için gerekli
işlemler ve düzeltici faaliyetler uygulanır.
 11
(KURULUŞUN ÇEVRE POLİTİKASI İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ
GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI HAKKINDA BİLGİ)
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği:

İşyerlerinde teknik ilerlemenin getirdiği daha uygun sağlık şartlarının

sağlanması, kullanılan makinelerle aletlerden herhangi bir şekilde tehlike
gösterenlerin veya hammaddelerden zehirli veya zararlı olanların, yapılan işin
özelliğine göre bu tehlike ve zararı azaltan aletlerle değiştirilmesi, iş kazalarını
önlemek üzere işyerinde alınması ve bulundurulması gerekli tedbir ve araçların;
alınacak diğer iş güvenliği tedbirlerinin devamlı suretle izlenmesi kanuni olarak
işverenin yükümlülüğündedir.
Fabrikada elektrot kaynağı yapılan bölümlerde kaynak sonrası meydana gelen
ışınlardan gözleri koruyabilmek için gerekli gözlükler yerine kaynak dikişinin
gözlendiği siperler kullanılmaktadır çünkü gerek çıkan ışınlar gerekse kaynak
sonrası ortaya çıkan gaz, duman gözlere zararlıdır. Gazaltı kaynağı yapılan
yerlerde ise kaynak sonrası çıkan gazlar zehirli olduğundan bunların
temizlenmesi için gerekli aspiratör sistemi fabrikada mevcuttur. Her iki
kaynakta da elleri ve kolları korumaya yarayan eldivenler kullanılmaktadır.
Kaynak yapılan bölümler, kaynak artıklarını yan bölümlere sıçramaması ve bu
şekilde de yangınlara sebebiyet vermemesi ve radyasyon akımından doğan
gamma ve X ışınlarından korunmak için paravanlarla birbirinden ayrılmıştır.
Kaynakta kullanılan gaz tüpleri, kablolar, borular, ezilmeyecek, devrilmeyecek
şekilde yerleştirilmiştir ve kullanılmaktadır. Jet taşı kullanan işçiler çapakların
zararını engellemek için eldiven ve gözlük kullanmaktadırlar. Testere
tezgahlarında soğutucu sıvı kullanılmakta ve bu sıvının sıçrayıp dışarı
taşmaması için siperler kullanılmaktadır bu tezgahlarda. Matkap ve frezelerde
ise parçayı kitileyen sistemler sayesinde herhangi bir iş kazasına izin
verilmemeye çalışılmaktadır. Zaten her operatör tezgahı işlem yaparken
tezgahının başında bulunmak ve acil durumlarda müdahale etmek için hazır
beklemek zorundadırlar. Ayrıca kişisel güvenlik için her işçi çelikle
güçlendirilmiş ayakkabılar giymek zorundadırlar.
İşçi sağlığı konusunda ise fabrika, bünyesine alacağı işçilerin tüm sağlık
kontrollerini yapar ve işçilerin sağlık raporlarını dosyalarında saklar. Her işçi
için iş yerinde Sağlık Sicil Kartı tutulur ve bu kartta işe giriş ve periyodik
muayene bulguları kayıtlıdır. Fabrika revirinde ise bir doktor ile bir sağlık
memuru görev yapmaktadırlar. Acil durumlarda kullanılmak üzerede fabrikada
bir ambulans hazır tutulmaktadır.
Fabrikada iş kazası ile acil ve tehlikeli hastalık halinde personelin en yakın
sağlık kuruluşuna süratle sevkini temin etmek ve gerekli kanuni ve hukuki
işlemler için gerekli birimlere bilgi vermek ve mahalli kuruluşlarla yakın
ilişkiler kurarak yürütmek, işçi sağlığı ile ilgili hizmetlerin yapılması personele
ilaç temini ve doktorun lüzum göstereceği diğer koruyucu önlemlerin alınmasını
sağlamak görevini üstlenmiş İdari Hizmetler Şefi vardır.
12
2) ÜRETİM

2.1) Üretim Sistemi

Pİ Makina Fabrikası’nda siparişe dayalı üretim sistemi uygulanmaktadır. Üretilen iş

makinası ve tesislerin yüksek maliyetli olması aynı zamanda stoğa elverişsiz olması
nedeniyle en avantajlı sistem budur. Ürün çeşitliliğinin yüksek, üretim miktarlarının düşük
olduğu sistem kesikli üretim sistemi olarak da adlandırılabilir.

Makina donanımı ve atölye düzenlemesi proses esaslı olarak yapılmıştır. Makinalar

özelliklerine göre gruplandırılmışlardır. Gelen iş, değişik makinalarda, değişik sıralarda rota
ihtiyacına göre işlem görmektedir. Üretim sistemi, fiziksel düzenlemesi açısından karmaşık
iş akışlı atölye tipindedir.

Bu üretim sistemi; esnek üretimi sağlayan tezgah, makina ve personelin kalifikasyonunu

gerektirmektedir. Bu nedenle genel amaçlı ekipman ve fonksiyonel yerleşim sağlanmıştır.
Sistemin dezavantajı yüksek ürün çeşitliliğinin oluşturduğu karmaşa ve düşük üretim
hacminden kaynaklanan yüksek birim maliyetlerdir.
2.2) Üretim Prosesi ve Alt Sistemler

Fabrikada üretim prosesi üç temel bölüme ayrılmaktadır;

Parça hazırlama

Talaşlı imalat

İmalat ve Montaj.

Bu alt sistemlerden oluşan üretim prosesi aşağıdaki şekilde görülmektedir.

 Sistemlerden Oluşan Üretim Prosesi

2.3) Genel Proses Akış Şeması

İlgili şema aşağıda verilmektedir:

Genel Proses Akiş Şemasi

2.4) KURULUŞUN ÜRETİM KAPASİTESİ

Pi Makina Fabrikası’nda siparişe dayalı üretim sistemi uygulanmaktadır. Üretilen iş

makinası ve tesislerin yüksek maliyetli olması ve aynı zamanda stoğa elverişsiz olması
nedeniyle en avantajlı sistem budur. Ürün çeşitliliğinin yüksek, üretim miktarlarının düşük
olduğu bu sistem kesikli üretim sistemi olarak da adlandırılabilir.

Makina donanımı ve atölye düzenlemesi proses esaslı olarak yapılmıştır. Makinalar

özelliklerine göre gruplandırılmışlardır. Gelen iş, değişik makinalarda, değişik sıralarda rota
ihtiyacına göre işlem görmektedir. Üretim sistemi, fiziksel düzenlemesi açısından karmaşık iş
akışlı atölye tipindedir.

Fabrika tek vardiya olarak haftada 6 gün çalışmaktadır. Fabrikanın vardiya usulüyle
çalıştığı tek departmanı fırınların her daim çalışması ve sürekli kontrol altında tutulması
gereken Isıl İşlem Departmanıdır. Onun dışında bu normal mesai şartlarında yıllık üretim
kapasitesi; 250 iş makinası ve 10000 ton çelik konstrüksiyon olarak hesaplanmıştır. Fakat
alınan siparişler doğrultusunda yıllık kapasite bu rakamın %50’si civarında oluşmaktadır.
Dolayısıyla fabrikanın tam kapasite çalışmıyor olması; siparişe dayalı üretim sistemine ve
piyasa koşullarındaki zorlanmadan dolayı oluşan sipariş azlığına bağlanabilir. Siparişlerin
arttığı ve üretimin yoğunlaştığı dönemlerde fazla mesai uygulanarak imalata devam edilir.

Temel Hammaddeler:
- Saclar
- Profil Malzemeler
- Döküm Malzemeler
- Çelik Borular
- İmalat Çelikleri

Makina-Teçhizat:
Pİ Makina Fabrikasında hem talaşlı hem de talaşsız imalat yapılmaktadır. Üretime yardımcı
olan mevcut holler; parça hazırlama holü, imalat-montaj komple tesis imalat
holü, imalat-montaj iş makinaları imalat holü, revizyon holü, boyahane,
kumlama, piston imalat holü ve talaşlı imalat holü. Fabrikada mevcut olan bu
hollerde kullanılan tezgah tip ve sayıları aşağıda verilmiştir.

Parça Hazırlama Holü:

1 adet boru bükme tezgahı 1 adet CNC oksijen kesme tezgahı
1 adet kaynak robotu 1 adet kumlama tezgahı
4 adet radyal matkap 4 adet redresör kaynak makinesi
1 adet optik oksijen tezgahı 1 adet bükme silindirik (roundo)
2 adet silindirikkolonlu matkap 14 adet trajo kaynak makinası
3 adet vals (bükme silindiri) 1 adet daire testere
34 adet gazaltı kaynak makinası 1 adet giyotin makas
1 adet hidrolik daire testere bileme tezgahı 2 adet hidrolik daire tezgahı
4 adet hidrolik pres 1 adet kombine makas
2 adet yatay başlıklı testere
İmalat-Montaj Komple Tesis İmalat Holü:
2 adet gazaltı kaynak makinası
2 adet redresör kaynak makinası
İmalat-Montaj İş Makinaları İmalat Holü:
1 adet abkant
1 adet daire testere
1 adet eksantrik pres
1 adet punta kaynak makinası
1 adet seyyar plazma kaynak makinası
1 adet seyyar plazma kesme makinası
Revizyon Holü:
3 adet gazaltı kaynak makinası
1 adet redresör kaynak makinası
1 adet kollu mekanik makas
1 adet hidrolik pres
3 adet trafo kaynak makinası
Boyahane:
2 adet seyyar boya makinası
Kumlama:
2 adet elle kumlama makinası
Piston İmalat Holü:
1 adet hortum kesme makinası
1 adet silindirik kolonlu matkap
1 adet redresör kaynak makinası
1 yatay şerit testere
1 adet hidrolik pres
1 adet silindirik kolonlu matkap
1 adet el makası
1 adet gazaltı kaynak makinası
1 adet giyotin makas
2 adet silindirik kolonlu matkap
1 adet tık tık kesme makinası
1 adet trafo kaynak makinası
1 adet punta kaynak makinası
1 adet giyotin makas
1 adet silindirik kolonlu matkap
1 adet kenet makinası
1 adet otomatik kumlama makinası
1 adet hortum taşlama makinası
2 adet hortum presi
Talaşlı İmalat Holü:
3 adet azdırma 4 adet CNC torna
2 adet dik işleme merkezi 1 adet dik planya
1 adet düz konik dişli 1 adet fellow
1 adet planya 1 adet nümerik torna
1 adet lepleme tezgahı 1 adet kontrol tezgahı
1 adet konik helis dişli açma tezgahı 3 adet freze
2 adet radyal matkap 1 adet satıh taşlama tezgahı
1 adet redresör kaynak makinası 1 adet silindirik kolonlu matkap
2 adet matkap bileme tezgahı 18 adet torna
5 adet yatay delik tezgahı 2 adet silindirik taşlama tezgahı
2 adet takım bileme tezgahı 1 adet takım dizme tezgahı
1 adet yatay şerit testere

MALİYET HESABI
İşçilik Giderlerinin Maliyete Yansıtılması:

Direkt İşçilik: Üretimin herhangi bir aşamasında çalışan ve puantaj veren personel ücretleridir. Brüt ücret, brüt
fazla mesai, brüt görev tazminatı, SSK işveren hissesi ve işsizlik sigortası işveren hissesi toplamları direkt
işçilik ücreti maliyetini oluşturmaktadır. Aylık olarak grupların direkt işçilik maliyeti tutarları belirlenir ve aylık
çalışma saatlerine bölünerek TL/saat cinsinden işçilik maliyeti bulunur.
Endirekt İşçilik: Üretimle ilgili sayılan fakat üretim maliyetine doğrudan katılmayan işçiliklerdir. Mühendisler,
teknisyenler, teknik ressamlar, sekreterler, büro görevlileri ve temizlik işçileri bu kapsamdadır.
Genel Üretim Giderleri: Genel üretim giderleri maliyetleri birbirinden çok farklı nitelikte birçok maliyetin
birleşmesiyle oluşur. Bunların bir kısmı sabit, bir kısmı değişken maliyetlerdir.

Sabit Giderler: Endirekt malzeme olarak temizlik malzemeleri, endirekt işçilik kapsamında sürekli personel
ücretleri, ikramiye giderleri, SSK işveren payları, işsizlik sigortası, kıdem tazminatı, personel taşıma (servis)
ücretleri, yemek ücretleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetlerden bina, taşıt ve diğer sigortalar, vergi, resim
ve harç giderleri ile amortismanlar dahildir.

Değişken Giderler: Üretim amaçlı küçük demirbaş, tamir bakım malzemesi, büro demirbaşları, kırtasiye, fazla
mesai ücretleri, sergi, fuar, reklam vs. giderlerdir.

Grup bazında bütçelenen giderler daha sonra grup içindeki bölümlere pay edilmektedir.
Anahtar katsayılar ile bölümlere yıllık gider dağılımı yapılır. Bundan sonra bölümlere
merkezi hizmet ve yardımcı bölüm gider payları da yüklenerek dağıtılacak genel üretim gideri
tutarı belirlenmiş olur.

Beton Pompası Bom Silindiri Maliyet Hesabı

Şirket incelemesi yapılan 70b beton santrali hakkında maliyet bilgisi vermemektedir. Stajer öğrencilere yanlız
Beton pompası bom silindiri maliyet hesabı verilmektedir.

Malzemenin Cinsi Üretim İçin Birim Fiyatı TUTARI

Miktarı  ( TL )  ( TL )
Ø120xØ70x1685 Kromlu Mil 1 Adet 450 450
Ø210x180 Honlanmış Boru 1 Adet 150 150
2,5x15 Yataklama Bandı 2 Adet 10 20
14,5x120x140 Yağ Keçesi 1 Adet 12 12
7,1x120x132,2 Toz Keçesi 1 Adet 1,75 1,75
Ø105x70 Bronz 10 Kg. 10 100
Delik Segmanı 140 1 Adet 1.5 1,5
M10 Gresörlük 1 Adet 0,7 0,7
O-Ring 7x176 1 Adet 0,8 0,8
Selülozik Tiner 3 Kg. 1,5 4,5
İşçilik 55   SAAT 50 2750

TOPLAM 3491,25 TL