SEVK

Ukrayna'nın Rus Hatlarının

Arkasında Faaliyet Gösteren
Gizli Bir Direnişi Var
Günümüz Ukraynalı partizanları sessizce işgali baltalamak için
çalışıyor.

21 KASIM 2022, 10:10

İrlanda'dan serbest çalışan bir gazeteci olan Norma Costello ve Harvard Üniversitesi'nde misafir araştırmacı
olan Vera Mironova tarafından .

Ukrayna Güvenlik Servisi'nden (SBU) memurlar, 27 Ekim'de bir Rus muhbir hakkında bilgi aldıktan sonra Ukrayna'nın Kharkiv bölgesindeki bir
apartmanın önünde bekliyorlar. NORMA COSTELLO'NUN FOREİGN POLİCY İÇİN FOTOĞRAFLARI
KYIV, Ukrayna—Kiev'in merkezinde işlek bir caddede, siyah
kapüşonlu uzun boylu bir adam bir kafenin önünde öfkeyle
elektronik sigarasını tüttürüyor. 40'lı yaşlarının ortasındaki
sıradan adamla daha önce hiç röportaj yapılmadı ve bunun iyi
bir nedeni var. Gaziler Komitesi başkanı olan resmi unvanı,
kulağa iyi huylu bir kamu görevlisinin rolü gibi gelebilir, ancak
bu makalenin amaçları doğrultusunda güvenliğini korumak için
seçilen bir takma ad olan Mykhailo, geçit törenlerinden ve
kurdele iğnelemesinden çok uzaktır.

Görevi, düşman hatlarının gerisinde Ukrayna için gizlice

savaşanlarla çalışmaktır. Mykhailo, Rus işgali altındaki
topraklardaki Ukrayna partizanlarının ana stratejistlerinden ve
organizatörlerinden biridir. "Beni öldürürlerse, yerimi alacak
başkaları da var," dedi umursamaz bir tavırla. “Uyum sağlamak
ve daha yaratıcı olmak zorundaydık. Güçlü olabilirler ama biz
aklımızı kullanırız.”

Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgalinden sonra,

kullanılmayan gaziler dernekleri işgal altındaki topraklarda
Ukrayna direnişinin can damarı haline geldi. Ağları,
Mykhailo'ya göre, Rusya'nın Şubat ayındaki tam ölçekli
saldırısından aylar önce görevde olan kendini adamış
gönüllülere dayanıyordu. “2014'te Rusların o bölgelerde
durmayacağını söylüyorduk. Yani bir bakıma ülke
hazırlanıyordu” dedi. “2014 gazileri bunun bir parçasıydı ve
şimdi neredeyse tamamı orduya geri döndü. Erken vurulacağını
bildiğimiz alanlarda insanları hazırlıyorduk. Okullarımızda bile
çocuklarımızı psikolojik olarak hazırlıyorduk.”

Başlangıçta politikacılar, yaklaşan Rus saldırılarına karşı bekle

ve gör yaklaşımını tercih ederek Ukrayna'nın askeri ve güvenlik
servisleri içindekilerin yüksek sesli alarmını görmezden geldiler.

Bununla birlikte, Mykhailo gibi kişilerin başarılı lobi

çalışmalarının ardından hükümet, Temmuz 2021'de Ukrayna
savunmasında sivillerin rolünü en üst düzeye çıkarmak için
tasarlanan Ulusal Direnişin Temelleri Yasasını kabul etti.
Mahallelerde bölgesel savunma gruplarının kurulmasına ve bu
yurttaş savunma gruplarının Ukrayna'nın daha geniş güvenlik
ve askeri aygıtıyla bağlantı kurmasına yardımcı oldu. Bu Şubat
ayına kadar, sivillerin ülke genelinde mahallelerini savunmasına
izin vermek için silah ve eğitim almamış olanlar için derme
çatma dağıtım merkezleri kuruldu.

SBU memurları, 27 Ekim'de Kharkiv bölgesinde Rus cephe hattına yakın bir adamı sorgularken bir adam yakacak odun
topluyor.

Mykhailo, Ukraynalılar için 24 Şubat saldırılarının ilk şokunun

ardından bu yerel sivil savunma ağlarının birbiriyle bağlantı
kurmaya başladığını söyledi. “İlk gün insanlar şok oldu çünkü
düşen roketler vardı ve hedefleri kesin değildi, bu yüzden her
şey vuruldu. İlk iki günlük şoktan sonra insanlar direnmemiz
gerektiğini anladılar. Gruplarında bir araya gelmeye başladılar”
dedi.

Başlangıçta, birçoğu Donetsk ve Luhansk bölgelerinde deneyime

sahip eski askerler olan ve şimdi Ukrayna'nın Kiev'deki askeri ve
güvenlik servisiyle işbirliği içinde çalışan Mykhailo gibi
organizatörler, bilgi akışını koordine etmeye odaklanmaya
başladılar. Neyin saldırıya uğradığını, silahların nerede gerekli
olduğunu ve onları oraya nasıl götüreceklerini bulmakla
görevlendirildiler. Rus kuvvetleriyle sokak çatışmalarının patlak
verdiği Sumy ve Kharkiv gibi işgal altındaki yerlerde, savunma
ağları, karşılık vermek için esas olarak, bazen eski
hizmetlerinden hâlâ yaraları olan eski askerlere güveniyordu.
 "Bu adamlar silahları, RPG'leri ve bunun gibi şeyleri nasıl
kullanacaklarını biliyorlar. Sovyet ordusunda eğitildiler, bu
yüzden Rusya'nın taktiklerini biliyorlar. Ağlar kurduk, insanları
birbirine bağladık ama onlar genellikle kendi çevrelerini ayrı
ayrı kullandılar. Tüm aileler devreye girdi,

Bir SBU görevlisi, 28 Ekim'de Kiev dışındaki denizaşırı kontrol noktalarında.

Ancak partizanlar sadece eski askerlerden oluşmuyordu.

Mykhailo, memurların, postane çalışanlarının ve hatta avcıların
Ukrayna partizan hareketinde çok önemli bir rol oynadığını
söyledi. "Ormanları bilen insanlar bize yardım etmek istediler.
Bazıları ormancılıkta çalıştı; diğerleri kaçak avcıları yakalıyordu.
Bölgesel bilgileri benzersizdi, bu yüzden Rus hareketi hakkında
bilgi bulmanın yeni yollarını bulmak ve bölgelerindeki
eylemlerimizin başarılı olup olmadığını görmek için onlarla
birlikte çalıştık” dedi.

Çarpıcı bir anekdot, ulusal dava için çalıştırılan bir av köpeği

olan Kaban'la ilgilidir. Rusya Kiev'e saldırmaya başladığında
ordu çok zayıf bir konumda olduğunu fark etmeye başladı ve
doğal kaynakları kullanmaya başladı. Kiev bölgesinde, Rusların
geçici köprüler inşa etmesini önlemek için nehirleri nasıl su
basacağını planlamaya başladı. Bir keresinde, bir nehrin
seviyesini önemli ölçüde yükseltmesi gerektiğinde, bir baraja
çarptı, ancak saldırısının istenen sonuçları sağlayıp
sağlamadığını kontrol etmenin hiçbir yolu yoktu.

Yerel bir avcı, bir GoPro kamerayla donatılan ve daha sonra gizli
partizan ağı aracılığıyla Kiev'e gönderilen değerli görüntüleri
geri getirmek için Rus işgali altındaki bölgeye seyahat eden
Kaban'ı teklif etti. Sahibi, Kaban'ı düşman bölgesinden almayı
nasıl başardı? Mykhailo, "Sahibi onun için ıslık çaldı," diye
güldü. Kaban'ın eylemleri sayesinde, Ukrayna güvenlik servisleri
görevlerinin başarılı olduğunu doğrulayabildi.

Partizanlar, işgal altındaki topraklarda kendilerine sunulan her

türlü kaynağı kullandılar. Bir görevde, sınır muhafızları
tarafından tutulan silahlar, yerel halkın onları alabileceği
belirlenmiş alanlara nakledildi. Bu arada işgal altındaki
topraklarda Ukrayna emekli maaşı dağıtan kadınlar, Rus
hareketleri hakkında bilgi toplamaya başladı. Emeklilik parası
bittikten sonra bile kadınlar, emekli maaşı dağıtma bahanesiyle
ev ev seyahat etmeye devam ettiler.

Mykhailo, "Onlar paha biçilmezdi," diye düşündü. Bu kanallar

Ruslar tarafından keşfedildiği için Mykhailo bunlardan
bahsediyor ama her geçen gün birçok yeni yöntemin
kullanıldığını söylüyor. "Partizanlarımızın çoğu öldürüldü veya
işkence gördü, ancak büyükanneler, kız kardeşler ve anneler
olarak gönüllü olmaya devam ediyorlar" dedi.

Kısa süre önce özgürleştirilen Herson bölgesinden 46 yaşındaki

Igor, Rus hareketlerini filme aldığı çalışması düşmanla kısa bir
süre gözaltına alınmasına ve sonunda şanslı bir kaçışa yol açana
kadar Mykhailo'nun partizan ağının bir parçasıydı.
“Telefonumda Rusları ve silahların hareketini çekmeye
başladım. En sonunda bizim köyden birinin çekim yaptığını fark
ettiler ve kontrol noktalarını kapatıp telefonlarımızı incelemeye
başladılar. Resimlerimi sildim ama çöp kutusunu silmedim.
Kontrol ettiklerinde fotoğrafları buldular ve beni götürmeye
çalıştılar. Etrafını çok sayıda insan sardı ve bazı akrabalarım
onlara para ve sigara verdi” dedi.

Igor'un videolarını gönderebileceği güvenilir bir ağ bulması

zaman aldı, ancak daha sonra aile üyeleri onun faaliyetlerini
öğrenince, arıcılık yapan babası da dahil olmak üzere yardım
teklif ettiler.

SBU memurları, 27 Ekim'de Kharkiv bölgesindeki Kupiansk yakınlarında komşusu tarafından ihbar edilen bir adamı
sorguluyor.

"Başlangıçta koordinatları kime göndereceğimi bilmiyordum, bu

yüzden onları Mykolaiv oblast idari ofisine gönderdim ama
sonra 2014'te savaşan bir akraba buldum, bu yüzden çok daha iyi
bir ağa sahipti. Herson'dan Mykolaiv'i bombalamaya
başladıklarında babam kendini kötü hissetti ve yardım etmek
istedi. Arılarla çalıştı, bu yüzden bize arıları tuttuğumuz yerler
ve şu anda meşgul olup olmadığı, bunun gibi şeyler hakkında
şifreli mesajlar gönderirdi. Sadece bizim bildiğimiz yerler.
Nehrin yanındaki alanların görüntüsünü almamız gereken bir
zaman vardı—uydular bile bunu göremezdi. Balığa gidiyormuş
gibi yaptık ve yeri rapor edebildik” dedi.

Planlama düzeyinde, Mykhailo, Ukrayna içindeki kontrgerilla

hareketlerinde çalışan Ukrayna'nın daha geleneksel güvenlik
servisi SBU ile yakın işbirliği içinde çalışır. SBU'dakiler, Ukrayna
hükümeti tarafından resmi olarak Ukrayna'daki Rus varlığının
haritasını çıkarmak, Ukrayna'nın kendi saflarında Rus
casuslarını avlamak ve meslektaşlarının Ukrayna topraklarında
nasıl çalıştıklarının bir resmini bir araya getirmekle
görevlendirildi. Kiev'de bir Rus silah deposunun
bulunmasından, Rivne'deki bir askeri kışlada yemeklerin
koordinatlarını ve saatlerini 300 dolara satan Ukraynalı bir
aşçının bulunmasına kadar, Ukrayna güvenlik servisleri ülke
içindeki Rus isyancılara karşı sürekli tetikte. Bir SBU memuru
olan Olek, "Bazen bunu para için yapıyorlar ama çok küçük,"
diyor.
Geçen Eylül ayında, 27 Ekim'de Ukrayna ve Rus kuvvetleri arasında şiddetli çatışmalara sahne olan Kupiansk kasabasının yıkılmış bir bölgesi.

Mykhailo, "Pek çok çalışanımız tutuklandı," diye itiraf ediyor.

“Bazı köylerde Ruslar ev ev dolaşıp insanlara işkence ederek
ağlarından vazgeçmelerini sağlamaya çalıştılar. Bazen zaten gazi
listeleri vardı. Herson'da tüm devlet çalışanlarının, özellikle de
askeri emekliliği olanların veri tabanlarını aldılar.” Partizanların
sivil kayıplardan kaçınmak için teslim olduklarını söyleyen
Ukraynalı belediye başkanları sorulduğunda, Mykhailo
kararlıydı: “Yalan söylüyorlar. Bu bir FSB [Rus Federal Güvenlik
Servisi] anlatısı.”

SBU ve istihbarat görevlileri kısa süre önce kurtarılan Herson'da

isyanla mücadele çalışmalarına başlarken, Mykhailo, Rus işgali
altındaki topraklarda partizanlarla çalışmaya devam ediyor.
Taktiklerini sürekli olarak yeni zorluklarla başa çıkmak ve Rus
zayıflıklarından yararlanmak için uyarlıyorlar. "Putin açıkça
tarih kitaplarını okumadı, yoksa partizanlarımızı öğrenirdi"
dedi. "Stalin onları oldukça iyi tanıdı."

Norma Costello , İrlandalı bir serbest gazetecidir. Twitter:  @normcos

Vera Mironova , Harvard Üniversitesi'nde misafir öğretim üyesidir.

Twitter:  @vera_mironov