Professional Documents
Culture Documents
Hoạt động 1: Giới thiệu bài hát: giới thiệu bài hát, tên
tác giả hoặc xuất xứ ( nơi xuất xứ khi dạy dân ca không
có tên tác giả), nội dung dẫn dắt trẻ bằng các thủ thuật
với mục đích tập trung sự chú ý của trẻ đến nội dung,
hình tượng nghệ thuật, khơi gợi trí tưởng tượng và sự
hình dung của trẻ. Đàm thoạt trò chuyện ( bài này vui
hay buồn, nhanh hay chậm, hát như thế nào) hát thử
( hát mẫu).
Hoạt động 2: dạy hát
Dạy bài hát trẻ chưa biết
- Dạy từng câu ( cho trẻ chia nhóm)
+ đọc ca từ: phải có ngữ điệu để trẻ dễ vào
đúng cao độ khi hát để trẻ biết phát âm rõ ca
từ ( cho trẻ thực hiện 2 – 3 lần tùy vào thời
gian)
+ hát từng câu: hát chậm ( 4 ô nhịp là 1 câu,
1 đoạn là 2 câu, 8 ô nhịp, 1 câu có 2 vế, 1 vế
có 2 ô nhịp). bài hát của trẻ có 2 đoạn ( đơn
– ngắn) nửa bài là 1 đoạn. khi dạy hất được
nửa bài ( 1 đoạn) cho trẻ nghỉ ngơi và củng
cố ôn luyện lại những gì đã hát ( không mời
cá nhân). Vì nếu không cho trẻ nghỉ ngơi thì
ảnh hưởng đến thanh đới ( khoảng 2 phút).
Thời gian tiến hành giờ học : mầm ( 15 -20
phút), chồi ( 20 – 25 phút), lá ( 25 – 30 phút)
+ đoạn 2: thực hiện giống đoạn 1 nhưng khi
ôn luyện cho trẻ hát hết 2 đoạn. trẻ hát xong
cho trẻ nghe nhạc ( dựa vào mục đích yêu
cầu) nếu còn thời gian cho trẻ ráp nhạc ( ví
nguyên tắc hát phải có nhạc)
+ đàm thoại, trò chuyện: khi hát không có
nhạc và khi ráp với nhạc. lưu ý: lựa chọn
nền nhạc có nhạc dạo dễ nghe, dễ vào bài
hát.
Dạy bài hát trẻ đã biết: dạy múa, vận động theo
nhạc, dạy tiết tấu kết hợp ( tích hợp vận động),
dạy vận động ( vỗ tiết tấu chậm – nhanh, múa
minh họa)
+trẻ hát và vận động trải qua 2 giai đoạn ( 2 tiết)
- Học thuộc bài hát: bài hát mới với mục đích
trẻ nhớ lời, nhớ giai điệu bài hát
- Dạy vận động với mục đích trẻ biết hát kết
hợp với vận động.
+ Tiết tấu theo lời ca: Hát thế nào vỗ thế đó.
- Nhóm 2: Hướng vào kĩ năng chuyển động trong quá trình tổ
chức âm nhạc: đi vòng tròn trong bài hát tập thể lực ( đi, chạy,
nhảy), dựng thành các hình tượng trò chơi và múa các động tác
dễ dựa theo chất liệu dân gian các dân tộc VN hoặc minh họa
lời bài hát.
- Các động tác vận động nhịp điệu âm nhạc như: gõ nhịp, gõ
phách, gõ theo âm hình tiết tấu, bài tập, trò chơi, múa… đều
thực hiện nhiệm vụ chung là cảm nhận tiết tấu âm nhạc, nhưng
mỗi loại vận động nhịp điệu có chức năng và yêu cầu khác
nhau.
+ Gõ phách, nhịp bằng vỗ tay, giậm chân, gõ theo âm hình tiết
tấu có tác dụng giúp trẻ nắm vững tiết tấu, nhịp, phách trong tác
phẩm và được tiến hành ngay khi làm quen với tác phẩm. gõ
nhịp, phách, âm hình tiết tấu yêu cầu phải chính xác, đúng với
tác phẩm, không cần phải có tư thế, tạo dáng, đường nét…
+ Bài tập nhằm phát triển các động tác thể dục, động tác múa
đơn giản, hoàn thiện tính nhịp nhàng, mềm dẻo, linh hoạt và xây
dựng thành trò chơi, đi vòng tròn, múa. Giúp trẻ tự thể hiện
mình thoải mái, rõ ràng hơn trong các hình thức vận động phức
tạp.
+ Trò chơi là hình thức chủ đạo trong tổ chức dạy trẻ, phù hợp
với nhu cầu của trẻ lứa tuổi mẫu giáo. Nội dung âm nhạc gợi ý
cho trẻ tiến hành tổ chức nhập vai các nhân vật là cơ sở của trò
chơi. trong quá trình chơi, trẻ tự coi mình là bác đưa thư, là nhạc
công, kị binh phi trên ngựa… âm nhạc không chỉ đem đến cho
trẻ tâm trạng, cảm xúc đặc biệt mà nhịp điệu đã tạo cho trẻ thể
hiện các động tác, điệu bộ một cách tích cực.
+ Múa là dạng vận động có tác dụng phát triển tính thẩm mĩ cho
trẻ, hình thành những tư thế, dáng điệu, động tác đẹp. các bài
múa được xây dựng trên cơ sở nội dung, tính chất, nhịp điệu âm
nhạc, lời ca. tuy nhiên không phải bài hát nào cũng có thể xây
dựng thành điệu múa. Do đặc điểm tư duy trực quan hình tượng
của trẻ mà các điệu múa nên biên soạn từ những động tác đơn
giản hoặc các động tác minh họa lời ca, miêu tả đời sống, sinh
hoạt, mô phỏng thiên nhiên. Các chất liệu cơ bản của múa dân
gian các dân tộc VN, múa hiện đại cần được khai thác. Tuy vậy,
múa được sử dụng chủ yếu với trẻ ở độ tuổi mẫu giáo, cùng với
sự phát triển của trẻ, phải 5 – 6 tuổi trẻ mới nhảy múa có kĩ
năng rõ ràng, đa dạng.
4. Chuẩn bị dạy trẻ vận động
- Phân tích, tìm hiểu nội dung tác phẩm ( tính chất âm nhạc: cấu
trúc, tiết tấu giai điệu, nội dung lời ca) dể chọn động tác phù
hợp ( nhanh – động tác dứt khoát, chậm – động tác mềm mại)
- Căn cứ vào khả năng vận động của trẻ theo nhóm tuổi để gợi ý
cho trẻ tự thể hiện động tác nhịp điệu, minh họa lời ca hoặc xây
dựng bài múa.
- Xác định mục tiêu cảu bài dạy: kĩ năng, cảm thụ, thể hiện diễn
cảm…
- Chọn động tác ( mỗi động tác 1 câu): gv thực hiện tập nhớ động
tác, vị trí từng động tác để lên tiết, tính toán thời gian ( bấm
đồng hồ cô làm x 3 = tgian trẻ thực hiện), động tác nào làm
nhiều thời gian, có bao nhiêu hoạt động, trò chơi.
- Giáo viên tập luyện cách vận động nhịp điệu ( nhịp, phách, tiết
tấu chậm, phối hợp) hoặc tập luyện bài múa. Khi tập phối hợp
với các phương tiện như nhạc đệm, băng đĩa, đạo cụ.
- Chuẩn bị đồ dung học tập cho trẻ: nhạc cụ trẻ em, dụng cụ gõ,
đồ chơi, tranh ảnh, con rối… phù hợp với nội dung.
- Soạn trình tự cách hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc, nêu cụ thể
biện pháp dung lời: chỉ dẫn, gợi mở, giảng giải, đàm thoại, đặt
câu hỏi, liên hệ giáo dục…; biện pháp trực quan: làm mẫu, sử
dụng đồ dung học tập…; các cách thực hành tập luyện tập thể,
tổ, nhóm, cá nhân. Thay đổi đội hình múa hát, đưa yếu tố vui
chơi trong quá trình dạy để giờ tập luyện không bị nhàm chán.
- Kiểm tra âm thanh.
5. Phương pháp dạy vận động theo nhạc
Nhóm phương pháp chung
- Dùng lời nói: là biện pháp cần thiết để dẫn dắt vào bài học, gợi
ý cho trẻ kể lại nội dung hình ảnh của tác phẩm, giả định về
những động tác, giải thích chi tiết, đặc điểm, cách thực hiện
động tác, khuyến khích trẻ hoạt động độc lập, động viên khuyến
khích ( khen ngợi, sửa sai). Giúp trẻ tưởng tượng khi làm động
tác.
Ví dụ: + Gv muốn trẻ vẫy 2 cánh tay mềm mại có thể nói: “
Nào, chúng ta hãy cùng nhau làm cánh chim bay”
+ Muốn cho trẻ đi nhanh – chậm theo tốc độ âm nhạc cô
giáo nói “ chúng ta hãy làm đoàn tàu rời bến ( trẻ đi chậm theo
nhạc), đoàn tàu bon nhanh ( trẻ đi nhanh dần), tàu vào ga ( trẻ đi
chậm dần), tàu đến ga – nhạc dừng ( trẻ đứng lại)”
- Trực quan và minh họa: làm mẫu là biện pháp quan trọng, nhằm
mục đích cho trẻ tri giác toàn vẹn về âm nhạc và vận động trong
1 khối đồng nhất. nếu hát kết hợp vận động vỗ tay hay gõ đệm
theo âm hình tiết tấu. vận động minh họa giáo viên cần trình bày
kết hợp dùng lời giải thích động tác của bé trai và bé gái. Có thể
giải thích dưới hình thức dựng hình ảnh, hoặc chỉ dẫn ngắn gọn,
dễ hiểu. với các vận động, trò chơi không có nội dung nhưng rõ
ràng về động tác nên phải nêu ngắn gọn về trò chơi. do trẻ học
bắt chước nên giáo viên phải làm mẫu nhiều lần, động tác rõ
ràng, đúng tính chất âm nhạc, có đường nét đẹp, có diễn cảm.
- Thực hành trải nghiệm:
+ gv làm mẫu lại các động tác có sự kết hợp của âm nhạc với
mục đích khôi phục trí nhớ, tri giác, thính giác và trình tự các
động tác.
+ chỉ dẫn trẻ thực hiện động tác cùng với âm nhạc
+ Giảng giải, chỉ dẫn trong quá trình học thuộc, biểu diễn bài
hát, động tác cùng trẻ.
+ Sưả sai những động tác trẻ thực hiện không chính xác ( tách ra
để tập riêng)
+ tổ chức đa dạng cách học thuộc động tác, nhịp điệu âm nhạc
( phân nhóm, cá nhân) để tạo khả năng theo dõi, phân tích, làm
lại chính xác. Giáo dục bằng tình cảm và khích lệ qua hành
động cử chỉ ân cần, ánh mắt trìu mến nhằm giúp trẻ tự tin. Nêu
gương, đánh giá trẻ, không dùng hình phạt.
Nhóm phương pháp âm nhạc hiện đại
- Sự di chuyển, năng lực thị giác, ghi nhớ, âm nhạc, sáng tạo, xã
hội, ngôn ngữ.
- Gồm các bước: nghe, đọc, hát
- Khi tổ chức hoạt động âm nhạc thực hiện 2 hình thức trình bày
+ đứng đối diện với trẻ
+ đứng cùng chiều với trẻ ( nếu cô ko đứng cùng chiều với trẻ
thì trẻ đã biết từ trước) sử dụng trong hoạt động dạy tiết tấu
( chậm – nhanh- phối hợp), vỗ theo phách, theo nhịp, vỗ theo lời
ca bài hát, vận động theo lời bài hát, minh họa ( tiến hành chậm,
rõ ràng)
+ minh họa gồm các bước thực hiện ( thực hiện từng động tác)
Bước 1: giới thiệu động tác minh họa, giới thiệu số
lượng động tác, làm từng động tác và giải thích (làm
mẫu trực quan)
+ lần 1: giới thiệu động tác
+ lần 2: giải thích và hướng dẫn từng động tác
Bước 2: cho trẻ thực hiện
+ lần 3: cho trẻ làm( cô ko làm cùng trẻ mà chỉ quan sát
sửa sai)
+ lần 4: cho trẻ thực hiện lại
Động tác mới cho trẻ làm nhiều
Bước 3: ráp lời ( cô hát trẻ làm động tác) thực hiện 2 lần
Bước 4: cho trẻ tự làm ( trẻ hát khết hợp với làm động
tác) thực hiện 2 lần
Đến động tác thứ 2: đàm thoại, trò chuyện về động
tác
Khi dạy được nửa bài ( 2 câu) cho trẻ thực hành –
ôn luyện ( theo nhóm)
Dạy tiếp động tác còn lại
- Sau khi trẻ thực hiện tất cả động tác thì cho trẻ ráp nhạc nhưng
trước hết cho trẻ nghe nhạc trước, đàm thoại ( bài này nhanh
hay chậm để trẻ hình tượng điều chỉnh tốc độ. Cho trẻ hát theo
tốc độ phù hợp với nhạc ( tập dợt) kết hợp với vỗ tay, vỗ nhịp.
khi trẻ nghe nhạc được rồi mới cho trẻ ráp lại nhạc kết hợp với
hát và vận động.
- Động tác dựa vào minh họa không nên đưa nhiều động tác vào,
đừng chọn động tác khó, động tác phù hợp với giai điệu của bài
hát ( giai điệu nhanh – động tác nhanh gọn, dứt khoát; giai điệu
chậm – động tác nhẹ nhàng)
- Không minh họa hết cả bài
Ví dụ: hát 2 lần thì lần 1 dứng in, lần 2 đưa động tác vào điệp
khúc)
- Tóm lại
+ b1: cho trẻ hát bài hát chuẩn bị vận động
+ b2 : giới thiệu về vận động
+ b3: làm mẫu
+ b4: trẻ thực hiện
+ b5: tổ chức trò chơi ( nếu có)
Bài 4: Trò chơi âm nhạc
1. Mục đích- ý nghĩa
- Phát triển cảm giác nghe nhạy bén của trẻ
- Hình thành kĩ năng vì trong trò chơi có luật, có quy định nên
đòi hỏi trẻ phải vận dụng tất cả các kĩ năng mà trẻ đã tích lũy
được trong quá trình học ( học hát, học nghe, học vận động theo
nhạc)
- Trẻ được tự do tìm cách thể hiện nhân vật, thể hiện bản thân,
hoạt động tích cực sáng tạo
- Giúp trẻ có sự tưởng tượng phong phú, có tinh thần tập thể, rèn
luyện phản xạ nhanh nhẹn.
2. Các dạng trò chơi âm nhạc ở trường mầm non
- Trò chơi dựa theo nội dung và cấu trúc âm nhạc: trẻ vừa hát vừa
diễn vai các nhân vật ( làm chú bộ đội, cô chú công nhân, bác
đưa thư,…). Trong quá trình học hát, trẻ được phân nhóm hát
nối tiếp từng câu nhạc, hát đối đáp.
- Trò chơi rèn thuộc tính âm nhạc: dựa vào âm sắc, cao độ, cường
độ, tiết tấu, nhịp độ các trò chơi khác nhau như: nghe tiếng hát
tìm đồ vật, ai hát, bao nhiêu bạn hát,… sẽ giúp trẻ nhận biết các
phương tiện diễn tả cơ bản của âm nhạc ( nhớ lại bài hát: ca từ,
giai điệu, tranh ảnh minh họa)
- Trò chơi rèn trí nhớ âm nhạc: trẻ nhắc lại giai điệu khi nghe
giáo viên đàn, nhìn tranh đoán tên bài hát, nghe giai điệu nhận
ra bài hát.
Trò chơi ca hát
+ Mục đích:
- Lời ca giúp trẻ phát triển bộ máy phát âm
Trẻ bắt đầu hát, làm quen với ca từ, cách thể hiện như thế
nào
Trẻ biết nhả từ, phát âm như thế nào cho đúng
Biết cách lấy và xử lí hơi
Giúp trẻ thở sâu, phát triển giọng, củng cố thanh quản.
Biết kết hợp môi, miệng, rang, lưỡi, hơi thở một cách
thuần thục.
- Phát triển ngôn ngữ: Trẻ biết thêm nhiều từ mới thông qua ca
hát ( có vốn từ), biết cách hình thành câu, rèn cho trẻ kĩ năng
ghi nhớ ( nhớ ca từ, giai điệu, cách biểu diễn bài hát như thế
nào), hình thành sự tự tin, mạnh dạn, cái “ tôi” của trẻ được thể
hiện trong lời bài hát.
+ Trò chơi 1: chia trẻ làm 2 nhóm ( đội) cô sẽ có 3 hình thức:
đưa ra chủ đề, trẻ chọn chủ đề, bốc thăm ( bốc thăm có hình
ảnh). Hát bài hát theo chủ đề đã chọn, bốc thăm. Đội nào hát
nhiều bài sẽ thắng ( hát 1 câu).
+ Trò chơi 2: nhóm A hát, nhóm B đoán tên bài hát và ngược
lại. nâng cao từng cấp độ: từ hát thành lời đến hát bằng âm la
hoặc ngậm miệng phát âm thanh.
+ Trò chơi 3 “ nghe nhạc đoán hình”: vẽ 4 tấm hình nhưng
khác 1 chi tiết trong tấm hình ( trong 4 tấm hình sẽ có một tấm
hình đúng, trẻ sẽ nghe nhạc và đoán tên bài hát qua hình ảnh)
+ Trò chơi 4: nhìn hình đoán ên bài hát: vẽ 6 tấm hình khác
nhau ứng với 6 bài hát, úp hình, sử dụng pptx ( mỗi ô hình gắn
với 1 chủ đề. Cho từng đội chọn và đoán tên bài hát, cho nghe
nhạc, tới đoạn nào trong hình có thì yêu cầu trẻ chỉ vào. Mỗi lần
đúng được 1 điểm. sau khi lật hết hình sẽ có 1 hình nền lớn để
trẻ đoán đúng bài hát.
+ Trò chơi 5: chọn 5 con vật để trẻ hát nhái âm ( gà, mèo, chó,
vịt, heo) làm mũ con vật. mỗi đội cử 3 bạn lên chọn 3 con vật
trong tổng 5 con vật, mỗi đội chọn 1 bài hát và hát bằng tiếng
con vật mà đội đã chọn.
+ Trò chơi 6: cho trẻ nghe 1 đoạn clip và bắt chước lại những gì
đã được xem ( hình thành cho trẻ kĩ năng thực hiện, bắt
chước, rèn sự chú ý và ghi nhớ. Sau đó chấm điểm, mỗi phần
1 điểm ( cách hát, phong thái). Hoặc mỗi đội cử 2 bạn lên và
hát lại bài hát vừa nghe theo kiểu hát khác ( hình thành kĩ
năng sáng tạo)
Trò chơi hát và múa
+ trò chơi 1: chia 2 đội, chọn chủ đề( bốc thăm), hát bài
hát gì + vận động. chấm điểm 2 phần ( nhớ lời bài hát
và vận động). hoặc đội A hát, đội B đưa ra vận động và
ngược lại. quy định hát hết 1 câu mà đội B chưa đưa ra
vận động thì B thua ( hình thành cho trẻ kĩ năng phản
xạ, hình thành tư duy- động tác nhanh hay chậm, chủ đề
gì).
Trò chơi nhạc cụ
+ mục đích, ý nghĩa: hình thành cho trẻ khái niệm về
các loại hình nhạc cụ: tên, âm sắc, hình dáng, cách sử
dụng.
+ Trò chơi 1: nghe băng : nghe 1 nhạc cụ ( độc tấu) và
đoán tên nhạc cụ ( mô tả hình dáng nhạc cụ, âm sắc của
nhạc cụ, cách sử dụng) mỗi lần trả lời đúng được 1
điểm. nâng cấp trò chơi từ 1 nhạc cụ đến cả ban nhạc
( từng nhạc cụ phát ra). Sau đó cho trẻ đoán tên những
nhạc cụ vừa phát ra ( trẻ sẽ tìm và dán hình nhạc cụ)
sau đó nói được hình dáng của nhạc cụ, thứ tự phát ra
của từng nhạc cụ, nhạc cụ nào trước nhạc cụ nào sau.
Cho trẻ thực hiện biểu diễn nhạc cụ.
+ Trò chơi 2: mô phỏng động tác: nhóm A đưa ra động
tác, nhóm B đoán tên nhạc cụ. sau đó nâng cấp từ 1 bạn
– 2 bạn – 3 bạn đưa ra động tác.
Trò chơi âm nhạc kể chuyện
+ ý nghĩa: giúp trẻ nắm rõ nội dung, tình tiết của câu
chuyện từ đó giúp trẻ hiểu rõ, nắm được tính cách đặc
điểm của từng nhân vật trong câu chuyện, từ đó giúp trẻ
hóa thân vào vai nhân vật
+ cách tiến hành: Đọc câu chuyện và phân các phần
Phần 1: không gian, thời gian, nhân vật chính diện
- Nhân vật chính diện
Nếu nhân vật có tính cách linh haot5, nhanh nhẹn, hoạt
bát, mưu chí, ma mảnh thì chọn âm nhạc polka / pasodoble
Nếu nhân vật có cá tính hiền, thật thà, có lòng vị tha, khờ,
lạc quan dùng “ walty”. Ví dụ nhân vật công chúa bạch
tuyết, lọ lem, người đẹp và quái vật.
Nếu nhân vật có tính cách tự tin, mạnh dạn, lạc quan, điềm
tĩnh, thong dong, ung dung dùng “ pop”. Ví dụ cô bé
quàng khăn đỏ, vua sư tử, chú bé người cổ ( nhân vật đa
tính cách), chú bé mũi dài.
Nếu nhân vật có tính cách anh hung, mạnh mẽ luôn bảo vệ
những người yếu đuối, lẽ phải chống lại thế lực xấu xa “
March”( hành khúc). Ví dụ: thánh going, sơn tinh thủy
tinh.
Phần 2: phần chính của truyện ( sự đối đầu giữa
các nhân vật thiện – ác) nhân vật xấu xuất hiện
đối thoại ( sử dụng âm thanh và tiếng động)
Ví dụ