ความรูเ้ บืองต้นทางความสัมพันธ์

INTRODUCTION
ระหว่ างประเทศ TO
INTERNATIONAL RELATIONS

รองศาสตราจารย์จุฑาทิพ
คล้ายทับทิม
 สภาพความสัมพันธ์
ระหว่างประเทศ
1. ระบบ 2 ช่ วงหลั
ขัวอํ งสงครามโลกครั
านาจ งที
(BI POLAR SYSTEM)
ค.ศ.1951-19602 ถึงปจจุบัน
2. ระบบหลายขัวอํานาจ (MULTI POLAR
SYSTEM) ค.ศ.1961-1970
3. ยุคผ่อนคลายความตรึงเครียด (DETENTE)
ค.ศ.1971-1980
4. ยุคขับเคียวแข่งขัน (CONTESTATION)
ค.ศ.1981-1990
5. การจัดระเบียบโลกใหม่ (THE NEW WORLD
ORDER) ค.ศ.1991-ปจจุบน ั
ระบบ 2 ขัวอํานาจ (BI POLAR SYSTEM)
หมายถึงค.ศ. 1951-1960
ระบบระหว่ างประเทศทีแบ่งเปน
2 ค่ายอย่างชัดเจนโดยแต่ละค่ายต่างก็มผ ี นู้ ํา
ค่าย ผูน ้ ําค่ายภายใต้ระบบ 2 ขัว อํานาจคือ
สหรัฐอเมริกา ซึงเปนผูน ้ ําของกลุ่มประเทศโลก
เสรีมบ
ี ทบาทในการพิทักษ์ เสรีภาพและ
ประชาธิปไตย ส่วนสหภาพโซเวียตเปนผูน ้ ํา
กลุ่มประเทศคอมมิวนิสต์ มีบทบาทในการ
เผยแพร่ลัทธิคอมมิวนิสต์ ทัง 2 กลุ่ม (ค่าย)
พยายามแข่งขันกันขยายอํานาจ และอิทธิพล
โดยแสวงหาพันธมิตร ทางทหาร เพือสกัดกัน
การขยายอิทธิพลของฝายตรงข้าม
 สาเหตุทก่
ี อให้เกิดระบบ
2 ขัวอํานาจ
1. ความหวาดระแวงระหว่ าง สหรัฐอเมริกาและ
สหภาพโซเวียต ซึงเนืองมาจากความแตกต่าง ทาง
ด้านอุดมการณ์
2. มหาอํานาจทังสองต่างครอบครองอาวุธ
นิวเคลียร์ซงทรงประสิ
ึ ทธิภาพสูงในการทําลายล้าง
หลักการทรูแมน (TRUMAN DOCTRINE) คือ
ความพยายามของสหรัฐในการสกัดกัน การขยาย
อิทธิพล ของสหภาพโซเวียต ด้วยมาตรการ
ทางการเมือง เศรษฐกิจ
แผนการมาร์แชล (MARSHALL PLAN) คือ
แผนการทีสหรัฐอเมริกาให้ความช่วยเหลือทาง
 สงครามเย็น
สงครามเย็นCOLD WAR
คือ ภาวะความขั ดแย้ง
ระหว่าง มหาอํานาจทัง
2 ประเทศ (SUPERPOWER CONFLICT) ซึง
ได้แก่สหรัฐอเมริกา และสหภาพโซ
เวียตโดยทีทัง 2 มหาอํานาจต่างก็มค
ี วามแตก
ต่างทังทางอุดมการณ์ทางการเมืองและระบบ
เศรษฐกิจ ภาย ใต้สภาพสงครามเย็นทําให้โลก
ตกอยูใ่ นภาวะความตึงเครียด แต่ทังนีไม่มก
ี าร
ทําสงคราม หรือ การปะทะกันทางทหารแต่
อย่างใด นอกจากการใช้สงครามจิตวิทยา การ
ทูต และการโฆษณาชวนเชือโจมตีซงกั ึ นและกัน
ผ่านทางสือมวลชนแขนงต่างๆ
 สาเหตุของสงครามเย็น
1. ความแตกต่างของประเทศมหาอํานาจทัง 2 ทาง
ด้าน การเมือง เศรษฐกิจ และสังคม
2. ความขัดแย้ง และการเผชิญหน้ากันระหว่าง
มหาอํานาจทัง 2 ฝาย

ลักษณะของสงครามเย็น
ความสัมพันธ์ทแบ่
ี งตามหลักภูมิรฐั ศาสตร์
: เกิดสภาพ 2 ค่าย ค่ายตะวันออก VS ค่ายตะวันตก
EAST VS WEST
ความขัดแย้งทางด้านลัทธิ และอุดมการณ์
: CAPITALIST DEMOCRACY VS COMMUNISM
(PRIVATE WEALTH) vs
(AUTHORITARAIN STYLE)
ผลของสงครามเย็น

1. วิกฤตการณ์ในทางคาบสมุทร
เกาหลี
2. วิกฤตการณ์ในอินโดจีน
3. วิกฤตการณ์ทช่ี องแคบ
ฟอร์โซมา(ไต้หวัน)
 องค์การสนธิสญ
ั ญาแอตแลนติกเหนือ (NORTH
ATLANTIC TREATY ORGANIZATION OR NATO) คือ
ความร่วมมือทางด้านการทหารทีสหรัฐอเมริกามีกับ
ประเทศในยุโรป ตะวันตก

สภาความช่วยเหลือร่วมกันทางเศรษฐกิจ (COUNCIL
FOR MUTUAL ECONOMIC ASSISTANCE CMEA OR
COMECON) คือความพยายามของสหภาพโซเวียตในการ
สกัดกันอิทธิพลของสหรัฐอเมริกา ด้วยการให้ความ
ร่วมมือทางเศรษฐกิจแก่ประเทศสมาชิกคอมมิวนิสต์ใน
ยุโรปตะวันออก

กติกาสัญาษวอร์ซอร์ (WARSAW PACT) คือกลุ่ม

พันธมิตรทางทหารทีสหภาพโซเวียตจัดตังขึนร่วมกับ
ประเทศยุโรปตะวันออก 7 ประเทศคือ โปแลนด์ ฮังการี
 แผนภูมิระบบ 2 ขัว อํานาจ (BI POLAR
SYSTEM) ค.ศ.1951-1960
DISTRUST & BI POLAR
CONTEST
CONTAINMENT COLD WAR
POLICY
ECONOMIC MILITARY EURO ASI MIDDL
POLICY POLICY PE A E
EAST
MARSHALL NATO VS KOREAN
PLAN VS WARSAW WAR
COMECON MILITARY VIETNAM
ALLIANCE WAR
ECONOMIC FORMOSA
ASSISTANCE CRISIS
SUEZ CANEL