Anyong Tubig: Talon

Ang lalawigan ng Cotabato ay maaaring hindi isa sa mga nangungunang destinasyon ng

turista sa bansa, ngunit hindi ito nangangahulugang wala itong partikular na lugar na
mapupuntahan. Sa kasong ito, ang hilagang bahagi ng lalawigan ay nagtataglay ng isa
sa mga kamakailang natuklasang hiyas, ang Asik-Asik ay bumagsak.
Ang pangalan ng mga talon mismo ay nangangahulugang "pagwiwisik" ng tubig. Ang
pagtuklas ng lugar na ito ay nagulat dahil hindi ito natagpuan hanggang sa huling
sampung taon. Sa paglipas ng mga taon, ang katanyagan ng kamangha-manghang lugar
na ito ay nagkaroon ng kamalayan ng mga lokal at dayuhang turista. Sa gayon, hindi
maikakaila na ang lugar ay dahan-dahang gumagawa ng isang pangalan para sa sarili
nitong mga nagdaang taon at sa mga darating na taon.
Natagpuan sa Mount Ragang o kilala rin bilang Mount Piapayungan, o Blue Mountain
doon. Sa nasabing iyon, hindi rin alam ang pinagmulan nito. Kasama sa unang alamat
ang pagtuklas ng isang militar, habang ang pangalawang kwento ay nagsasabi na ang
lugar ay kilala ng mga lokal. Ito ay lamang na hindi sila mag-abala upang ibahagi ang
kuwento tungkol dito dahil alam nila ngayon kung gaano ito kamangha-mangha
kumpara sa iba pang mga atraksyon sa lugar.
Ang pag-akyat sa tuktok ng talon ay mahirap na paggawa. Mangangailangan ito ng
pagsakay sa isang motorbike sa isang maabok na kalsada at pag-akyat sa 376 na mga
hakbang patungo sa tuktok!

Anyong Lupa: Bulubundukin

Marami ang namamangha sa mga magagandang tanawin sa La Palmera Mountain Ridge sa
bayan ng Columbio, Sultan Kudarat.
Tampok sa mountain ridge ang mga burol at talampas, na inihahalintulad ng ibang dumarayo
roon sa mga tanawin ng Batanes at bansang New Zealand.
Ang La Palmera Mountain Ridge ay isang kumot ng berdeng nakabalot sa mga tanawin ng
Sultan Kudarat. Ang pangalang "La Palmera" ay ipinangalan sa mga plantasyon ng palma na
nagsisilbing uri ng kabuhayan para sa mga nakatira sa landlocked na rehiyon.
Ang bulubundukin ng La Palmera ay natatangi na sa sarili nito dahil mayroon itong dalawang
panahon na nag-aalok ng magkaibang tanawin, kaya maaaring magbago ang mga tanawin
depende sa kung kailan bumibisita ang mga tao. Nariyan ang berdeng panahon kung saan ang
mga damo ng cogon ay sariwa at kumakalat na berde sa buong kabundukan at pagkatapos ay
mayroong kayumangging panahon kung saan nagsisimulang malanta ang mga malalasang
damo.
Ang mga bulubundukin ng La Palmera ay isa sa mga pinakamahusay na paraan upang
maranasan ang kadakilaan ng kalikasan sa Mindanao at sa Pilipinas. Ano ang mas mahusay
na paraan upang pahalagahan ang ating bansang pinagpala ng kalikasan kaysa sa pagtuklas
ng mga kababalaghan nito gamit ang ating sariling mga paa.
 Anyong Tubig: Ilog
Ang Rio Grande de Mindanao, o Ilog Mindanao (Min•da•náw) ang pinakamalaking ilog sa
isla ng Mindanao at ikalawang pinakamalaking sistemang ilog sa buong Filipinas,
pagkatapos ng Ilog Cagayan sa Luzon.
 
May habà itong 373 km, at ang river basin nitó ay may lawak na 23,169 km². Nagsisimula
ang Rio Grande de Mindanao bilang Ilog Pulangi sa bayan ng Impasug-ong sa Bukidnon,
sa timog ng Lungsod Gingoog sa Misamis Oriental. Aagos ito patimog sa kalakhan ng
Talampas ng Bukidnon at daraan sa karamihan ng mga bayan ng lalawigan. Lalawak ito
sa mga kapatagan ng Cotabato bago bumuhos sa Look Illana sa Lungsod Cotabato. Ilan sa
mga sangay nitó ang mga ilog Bobonawan, Manupali, Maradugao, Muleta, Sawaga, at
Tigwa.
 
Ilan sa mga pangunahing bayan sa pampang ng ilog ang mga lungsod ng Cotabato,
Kidapawan, Koronadal, Malaybalay, at Valencia. Mahalaga ang ilog bilang paraan ng
transportasyon ng mga produktong agrikultural at mga troso. Dito rin matatagpuan ang
Dikeng Pulangi, na kilala rin bilang Pulangi IV Hydroelectric Plant. Ang artipisyal na
lawang naiipon ng dike ay tinatawag na Lawang Pulangi o Maramag Basin at ginagamit
bilang irigasyon, maiinom na tubig, at upang makalikha ng koryente. Sangkapat ng
pangangailangan ng buong Mindanao sa koryente ang tinutustusan ng Dikeng Pulangi.

Anyong Lupa: Bulkan

Ang Mount Parker, lokal na kilala bilang Melibengoy, ay isang stratovolcano sa Mindanao
Island. Ito ay matatagpuan sa lalawigan ng South Cotabato, 30 kilometro sa kanluran ng
General Santos City at 44 kilometro sa timog ng Koronadal City.

Ang Ingles na pangalan ng bulkan ay kinuha mula sa isang Amerikanong Heneral, si Heneral
Frank Parker, na nakakita sa bundok at sinabing "nadiskubre" ito sa isang paglipad na
kanyang piloto noong 1934. Pinangunahan ni Heneral Parker ang isang ekspedisyon
hanggang sa lawa sa bunganga ng bundok kasama ang iba pang ang mga opisyal ng
gobyernong kolonyal ng US at Pilipino, kasama sina Vice-Governor-General Joseph Ralston
Hayden at Provincial Governor Gutierrez, noong taglagas ng 1934.

Ang Mount Parker ay matatagpuan sa bayan ng T'boli, South Cotabato.

Ang elevation ay ibinibigay bilang 1,784 metro ng ilang pinagmumulan at bilang 1,824
metro ng iba. Ito ay may base diameter na 40 km. Mayroon itong 2.9-km na lapad na caldera
na may matarik na pader na tumataas nang 200-500 metro sa itaas ng lawa ng bunganga na
tinatawag ngayong Lawa ng Maughan. Ang lawa, na opisyal na tinatawag na Lake Holon, ay
ipinangalan sa isa pang Amerikano na kasama ni Parker nang siya ay bumagsak.
Matatagpuan sa highland town ng South Cotabato, ang Seven Falls ay isang kamangha-
manghang natural na kababalaghan sa Barangay Lake Siloton ng munisipalidad ng Lake
Sebu. Binubuo ito ng pitong talon na may malakas na tubig na nagmumula sa mga pag-
agos ng Lake Sebu, isang mahalagang watershed sa rehiyon.

Ang mga pag-agos ay papunta sa Ilog Lonon at umaagos sa mas maliit na Lawa ng Siloton
bago umaagos mula Hikong Alo (unang talon) hanggang Hikong Tonok (ikapitong talon)
at panghuli sa Allah River.

Ang unang dalawang talon ay ang madaling mapupuntahan sa pito - ang Waterfalls One o
"Hikong Alo" ay nakatayo sa 35 talampakan habang ang Talon Dalawa o "Hikong Bente"
ay 70 talampakan ang taas. Ang paglapit sa iba pang lima (Hikong B’Lebel, Hikong Lowig,
Hikong Ukol, Hikong K’Fo-I at Hikong Tonok) ay medyo isang pagsisikap ngunit madali
silang makikita sa pamamagitan ng pagsakay sa zipline na nagsisimula sa Waterfalls One.

Habang ang biyahe sa Seven Falls ng Lake Sebu ay maaaring gawin sa isang araw kung
ikaw ay manggagaling sa General Santos City, may mga matutuluyan sa bayan para sa
mga mas gustong mag-overnight. Kabilang sa mga ito ang School of Living Traditions,
Punta Isla Resort, Lemobung Lodge and Restaurant, Balben Family Cove, Estares Resort,
Merl Garden Spring Resort, Tonez Farm Resort at Artacho Resort.

Anyong Lupa: Kapatagan

Ang Dole Philippines Incorporated ay ang pinakamalaking kumpanyang pang-
industriya na kasangkot sa pagpapalago, pagproseso at pag-export ng sariwa at de-
latang pinya.

Noong 2004, ang lugar na itinanim ng pinya ay 15,507.872 ektarya na may average na
dami ng produksyon na 31.94 metriko tonelada bawat ektarya. Ang industriyang ito, na
matatagpuan sa Barangay Cannery Site, ay bumubuo ng humigit-kumulang 6,000
trabaho sa kasalukuyan. Ito ay itinuturing na pinakamalaking nagbabayad ng buwis sa
munisipalidad.

Ang lungsod ng Polomolok sa South Cotabato ay naging kilala sa 12,000 ektarya na Dole
Pineapple Plantation na sumasakop sa base ng Mount Matutum, na isang biyahe ang
layo mula sa Kalsangi Clubhouse. Ito rin ang pinakamalaking plantasyon ng pinya sa
buong mundo. Ang mga bisitang naglilibot sa lugar ay maaaring payagang subukan ang
mga pinya nang may pahintulot siyempre.
 Anyong Tubig: Talon
Anyong Tubig: Dagat
Ang Bayan ng Palimbang ay isang ika-3 klaseng bayan sa lalawigan ng Sultan
Kudarat, Pilipinas. Ayon sa senso ng 2020, ito ay may populasyon na 92,828 sa may
19,591 na kabahayan.

Ang bayan ng Palimbang ay nahahati sa 40 na mga barangay.

Hindi maipagkakaila ang ganda ng mga baybayin sa bayan ng Palimbang, kabilang din
dito ang mga kamangha- manghang mga isla tulad ng Midol Island at Tingting Island.

Anyong Tubig: Bulkan

Mahahanap sa Lalawigan ng South Cotabato sa timog-gitnang silangan ng Isla ng Mindanao, ang
Bulkang Matutum ay ikalabing-apat sa listahan ng may pinakamataas na tuktok sa Pilipinas. Ito ay isang
stratovolcano na may taas na 2,286 MASL o 7,500 talampakan at may paanang sukat na 25 kilometro
dayametriko.
May taglay itong dalawang mainit na bukal, ang Acmonan at Linan, na makikita 5.7 km sa kanluran-
timog kanluran ng bulkan. Ang kanyang hangganan ay ang mga bayan ng Malalag at Kiblawan ng Davao
del Sur sa hilaga, ang lungsod ng Heneral Santos at mga bayan ng Polomolok, Tupi at Tampakan ng
South Cotabato sa timog, ang mga bayan ng Banga at Tboli at ang lungsod ng Koronadal sa kanluran.
Ang mga kalapit na anyong lupa ay ang Bundok Landayao, Tampad, at Albulhek, na mahahanap sa
kanluran ng Bulkang Matutum at ang Bundok Magolo sa hilaga nito.
Bilang isa sa mga aktibong bulkan sa Pilipinas, ang Bulkang Matutum ay huling sumabog noong
ika-17 ng Marso, 1911. Ayon sa mga vulcanologists ito ay isang uri ng phreatic explosion, isang
pagsabog na nagmumula sa kailaliman ng lupa. Napapabilang sa Pacific Ring of Fire ang Bulkang
Matutum. Tinatayang muli itong sasabog pagkalipas ng 10,000 taon.
Tinawag na Bulol M’tutong ng mga Blaan, ang Bulkang Matutum ay balot ng mga kuwentong
katutubo. Ayon sa alamat, noong unang panahon daw, ang Bulkang Matutum at ang katapat nitong
Bulkang Parker ay dating mag-asawang Blaan na pinarusahan ni D’wata Melu dahil sa pagnakaw nito ng
ginintuang sinturon ng D’wata habang ito’y natutulog. Ayon pa rin sa katutubong Blaan, kung
pagmasdan sa malayo’t mataimtimang suriin, ang Bulkang Matutum ay may anyong isang babae na
nakamasid sa Bulkang Parker na may anyo namang isang lalaking nakahimlay na ang ulo’y nakabaling
palayo dahil ayaw nitong pakinggan ang sisi’t galit ng asawa nito.
Ayon pa rin sa mga kuwentong katutubo, ang paanan ng Bulkan Matutum ay madawag kung saan
tumutubo ang malawak na kolonan (cogon) na kung tawagin nila sa salitang Blaan ay ‘flom molok’ na
ang ibig sabihin ay isang sagradong pook na pangasohan. Naglipana dito ang mga usa at baboy damo na
malayang namumuhay kasama na ang mga pagkaing ugat na malayang tumutubo na siyang
pangunahing pagkain ng mga katutubo.
 Anyong Tubig: Lawa
Ang Lake Agco ”The Eden of Kidapawan” ay matatagpuan sa paanan ng Mt. Apo, 1,250
meters above sea level sa Ilomavis Village around 25 kilometers mula sa lalawigan ng
Kidapawan.
Dahil aktibong bulkan ang Mt. Apo, marami rin natural hot spring at lake tulad ng Lake
Agco. Ang kumukulong sulfuric mud na lumalabas dito ay nagmumula naman sa
kailaliman ng lupa at sinasabing tumutulong para maiwasan ang malakas na pagsabog
ng Mt. Apo.
Isa na rin ang Kidapawan City sa mga pwedeng entry point kung babalakin mong
umakyat ng Mt. Apo. pero karamihan, eto ang ginagawang exit point para maexperience
at makapagrelax matapos ang nkakapagod na hiking.
Mula sa lalawigan ng Kidapawan, 30 mins land travel at mararating mo na ang Lake
Agco.
Siyempre pinakadinadayo dito ang Mud Craze or Mud Scrub na pinapaniwalaan na
napakaraming health benefits sa katawan at balat ng tao. At kapag natuyo na ang mud
sa inyong katawan, oras na naman para magbabad naman sa kanila hot pool.

Anyong Lupa: Bundok

Ang Mt. Susong Dalaga (or Mt. Maiden Breast) is a conical hill at its peak resembling
the female breast, na matatagpuan sa Barangay Lambayong, Tampakan, South Cotabato.
Kahit maraming bundok sa Pilipinas ang may pangalang Susong Dalaga tulad ng sa
Pagadian, Zamboanga Del Sur pero ang nasa bayan ng Tampakan ang may pinaka
perfect coned shape.
Matatagpuan ang Mount Susong Dalaga sa Tampakan, South Cotabato.
Ang Tampakan ay isang ika-4 na klaseng bayan sa Timog lalawigan ng Timog Cotabato.