E ISSN 1512-3146 (online) ISSN 1987-9601 (print) საერთაშორისო ჟურნალი მულტილინგვური განათლებისთვის

E ISSN 1512-3146 (online) საერთაშორისო ჟურნალი
ISSN 1987-9601 (print) მულტილინგვური განათლებისთვის www.multilingualeducation.org
ზაქარია ფურცხვანიძე
ფრანკფურტის გოეთეს სახ. უნივერსიტეტი
ინტერკულტურული განათლების შესახებ პროექტის

მენეჯმენტის ზოგიერთი ასპექტი
აბსტრაქტი
ინტერკულტურული განათლების შესახებ პროექტები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს
თანამედროვე საზოგადოების ჩამოყალიბებაში. ცოდნის გადაცემა თანამედროვე
გლობალიზებულ სამყაროში პროექტების იმპლემენტაციისათვის საუკეთესო გზას
წარმოადგენს. ერთ ქვეყანაში არსებული ეროვნული საგანმანათლებლო სტრუქტურა
შესაძლებელია მეორე ქვეყანაში იქნეს გადმოტანილი და, შესაძლოა, გამოვლენილი
პრობლემების გადაწყვეტაც მოხერხდეს. საერთაშორისო საგანმანათლებლო პროექტებში
არსებული გამოცდილება ნათლად აჩვენებს, რომ ერთი რომელიმე კონკრეტული ქვეყნის ან
ინსტიტუციისათვის აუცილებელი რესურსები, იქნება ეს აკადემიური, ადამიანური თუ
ფინანსური, არასოდესაა საკმარისი მიზნის მისაღწევად.
შესავალი აუცილებელია გაანალიზდეს სისტემის

ინტერკულტურული განათლების გავლენა სამიზნე ჯგუფზე. საგანმანათლებო
შესახებ პროექტები მნიშვნელოვან როლს სისტემაში არსებული ნაკლის გამოგონება
თამაშობს თანამედროვე საზოგადოების შეუძლებელია, ის მხოლოდ საზოგადოების
ჩამოყალიბებაში. ამ პროცესში ცენტრალურ იმ ნაწილთან ურთიერთობით შეიძლება
საკითხს მსოფლიოს ეროვნულ გამოვლინდეს, რომელზეც უშუალოდ
საგანმანათლებლო სისტემებში არსებული ახდენს გავლენას.
აქტუალური პრობლემების გამოვლენა საგანმანათლებლო პროექტის ძირითად
წარმოადგენს. საზოგადოების დაინტერე- მიზანს პრობლემების იდენტიფიკაცია და
სებული ნაწილი საგანმანათლებლო გადაწყვეტა უნდა წარმოადგენდეს.
სტრუქტურების მეშვეობით აგვარებს პრობლემები შესაძლოა გამოწვეულ იქნეს
არსებულ სისტემაში გაჩენილ პრობლემებს. კონკრეტული საზოგადოების სოციალური,
შესაბამისად, პრობლემების გამოვლენისას
1
ზ. ფურცხვანაძე, ინტერკულტურული განათლების შესახებ პროექტის # 6, 2015
მენეჯმენტის ზოგიერთი ასპექტი გვ. 1-5
პოლიტიკური და ეთნოლოგიური ციისათვის აუცილებელი რესურსები, იქნება

მდგომარეობით. ეს აკადემიური, ადამიანური თუ
ცოდნის გადაცემა თანამედროვე ფინანსური, არასოდესაა საკმარისი მიზნის
გლობალიზებულ სამყაროში პროექტების მისაღწევად.
იმპლემენტაციისათვის ყველაზე საუკეთესო
გზას წარმოადგენს. ერთ ქვეყანაში პროექტის კონსორციუმის ფორმირების
არსებული ეროვნული საგანმანათლებლო ძირითადი აქტივობები
სტრუქტურა შესაძლებელია მეორე ქვეყანაში ქვეყნის საგანმანათლებლო რესურსების
იქნეს გადმოტანილი და შესაძლოა დეტალური გამორკვევა პროექტის
გამოვლენილი პრობლემების გადაწყვეტაც კონსორციუმის ფორმირების პროცესში
მოხერხდეს. მაშასადამე, ინტერნაციონალუ- უმთავრესი ამოცანაა. პირველი ნაბიჯი
რობა შესაძლოა განვიხილოთ, როგორც ზემოთხსენებული მიზნის მისაღწევად
უალტერნატივო და აუცილებელი გზა ადგილობრივი საგანმანათლებლო ინსტი-
საგანმანათლებლო ინიციატივებში. ინტერ- ტუციების წარმომადგენლების გამოვლენაა.
ნაციონალური კომუნიკაციები არღვევს ამ უკანასკნელის გამოცდილებები
ნაციონალურ საზღვრებს და წარმოშობს ეროვნული საგანმანათლებლო სისტემის
საჭიროებას ნაციონალური საგანმანათ- ფუნქციონირებას ეფუძნება. გამოცდილების
ლებლო პრაქტიკების ინტენსიური მიხედვით, შესაძლებელია დავამტკიცოთ,
გაცვლისათვის. მიუხედავად ამისა, ისიც რომ საგანმანათლებლო სისტემის
უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ზრდადი ცენტრალურ და პერიფერიულ რეგიონებს
მულტილინგვიზმი არა მხოლოდ მხარს განსხვავებული ხედვა აქვთ გადაუდებელი
უჭერს ეროვნულ საგანმანათლებლო პრობლემების შესახებ. შესაბამისად,
სისტემებს, არამედ - გამოწვევების წინაშე ძალზედ მნიშვნელოვანია ორივე - პერი-
აყენებს. ინტერნაციონალური საგანმანათ- ფერიული და ცენტრალური საგან-
ლებლო სისტემები მხარს უჭერს მანათლებლო სივრცის წარმომადგენლების
ადამიანური და ფინანსური რესურსების ერთად შეკრება ასეთი საგანმანათლებლო
კონცენტრაციას ყველა მონაწილე ქვეყნის პროგრამის ფარგლებში.
წარმატებისათვის. წარმატებული თანამშრომლობა ორივე
საერთაშორისო საგანმანათლებლო მხარეს შორის განსაზღვრავს მიზნის
პროექტებში არსებული გამოცდილება მისაღწევ საშუალებას.
ნათლად აჩვენებს, რომ ერთი რომელიმე ორ მხარეს შორის წარმატებული
კონკრეტული ქვეყნის ან ინსტიტუ- თანამშრომლობა განსაზღვრავს მიზნის

მიღწევას. დაპირისპირებულ მხარეებს
2
შორის თანხმობის მიღწევა საერთაშორისო უნარების, ხელსაწყოებისა და ტექნიკების

საგანმანთლებლო პროექტის ერთ-ერთი გამოყენებას პროექტის სხვადასხვა ეტაპით
მთავარი ამოცანაა. საგანმანათლებო სისტემა გათვალისწინებული აქტივობების იმპლე-
გახდება ქვეყნის მთლიანი სოციალური და მენტაციისას. პროექტის ძირითადი სქემა
პოლიტიკური სისტემის შემადგენელი უკავშირდება ე. წ. „პროექტის მენეჯმენტის
ნაწილი. სწორედ ამიტომაა, რომ სასიცოცხლო ციკლს“. მას ოთხი ფაზა
კონკრეტული საზოგადოების უცნობი გააჩნია:
საგანმანათლებლო პროგრამები ცნობილი 1. დაფუძნება
გახდება ყველა ქვეყნის სკოლებისთვის. 2. დაგეგმვა
ყველა ზემოთხსენებული ასპექტი და 3. შესრულება
ამოცანები კონცენტრირდება საგანმანათ- 4. დახურვა
ლებლო პროექტის მენეჯმენტის პროექტის სასიცოცხლო ციკლი, როგორც
პასუხისმგებლობებზე. სწორედ ამიტომაა, წესი, ოთხი საფეხურისგან შედგება,
რომ პროექტის მენეჯმენტი წარმატებულად განსაზღვრა, დაგეგმვა, შესრულება და
მიდის დანიშნულების ადგილამდე. მიწოდება. პროექტი იწყება მისი
გამოცხადებიდან, ნელ-ნელა ვითარდება და
პროექტის მენეჯმენტის ამოცანები აღწევს მის მიზანს, როდესაც ბენეფიციარებს
საგანმანათლებლო პროექტის მენეჯ- მიაწოდებს პროექტის შედეგებს.
მენტი ზოგადად წარმოადგენს ცოდნის,
3
ზ. ფურცხვანაძე, ინტერკულტურული განათლების შესახებ პროექტის # 6, 2015
მენეჯმენტის ზოგიერთი ასპექტი გვ. 1-5
პროექტის კომუნიკაციური მენეჯმენტი გავრცელება,. მოიცავს სტატუსის

ეხება იმას, როგორი უნდა იყოს კომუნიკაცია ანგარიშგება, პროგრესის შეფასება და
პროექტის მიმდინარეობის პროცესში. კარგი პროგნოზირება;
კომუნიკაცია უზრუნველყოფს დაინტე- ადმინისტრაციული (პროექტის) დახურვა
რესებული მხარის საქმის კურსში ჩაყენებას, - ინფორმაციის წარმოება, შეგროვება და
პროექტის პროგრესისა და პრობლემების გავრცელება პროექტის დასრულების ფაზის
შესახებ. პროექტის კომუნიკაციური ფორმალიზებისთვის.
მენეჯმენტი შემდეგი პროცესებისგან
შედგება: DIMTEGU - ხედი გარედან
კომუნიკაციის დაგეგმვა- DIMTEGU-ს პროექტი შეიძლება
დაინტერესებული მხარეების ინფორმაციისა მივიჩნიოთ, როგორც ერთ-ერთი საუკე-
და კომუნიკაციური საჭიროებების თესოდ სტრუქტურირებული საერთაშო-
განსაზღვრა: ვის რა ინფორმაცია სჭირდება, რისო საგანმანათლებლო პროექტი,
როდის სჭირდებათ და როგორ მიეწოდებათ. რომელშიც მონაწილეობს უნივერსიტეტები
ინფორმაციის მიწოდება- საჭირო და უმაღლესი სასწავლებლები ხუთი
ინფორმაციის დროულად მიწოდება ქვეყნიდან: უკრაინა, საქართველო, ლატვია,
დაინტერესებული მხარეებისთვის. ლიტვა და გერმანია.
საქმიანობის ანგარიში-შესრულების
შესახებ ინფორმაციის შეგროვება და
ყველა აქტივობას კოორდინაციას უწევს ხელმძღვანელების მიერ თბილისში.

DIMTEGU-ს ოფისი თბილისში. აკადემიური DIMTEGU-ს ოფისის თანამშრომლები
პერსონალი და ჰუმანიტარულ მეცნიე- პრაქტიკულ დახმარებას უზრუნველყოფენ
რებათა ფაკულტეტის ადმინისტრაცია პროექტის განხორციელების ნებისმიერ
მუდმივად თანამშრომლობენ და მათი ეტაპზე. ოფისი ორგანიზებასა და
საქმიანობის მონიტორინგს ხარისხის კოორდინირებას უწევს ყველა შეხვედრას და
უზრუნველყოფის სამსახური აწარმოებს. ინიციატივას, ყველა მნიშვნელოვან ნაბიჯს
მონაწილე ქვეყნებს შორის პროექტის პროექტის შეუფერხებელი იმპლემენტა-
ბიუჯეტის ადმინისტრირება მიმდინარეობს ციისათვის.
4
Study Tour at Goethe-University

Frankfurt/M. (15 -17 May 2014)
ყურადსაღებია ის ფაქტი, რომ პროექტის ცვლილება და პოლიტიკური სირთულეები

განხორცილებისას უკრაინაში მოხდა DIMTEGU-ს პროექტის გაუთვალისწინებელ
სამხედრო ინტერვენცია, რამაც ყირიმის ფაქტორებს მიეკუთვნება. არასტაბილურობა
უნივერსიტეტი გამოთიშა პროცესს, ადვილი წარმოადგენს გამოწვევას, რომელიც
წარმოსადგენია როგორი რთული იქნებოდა ოპტიმალურად გადავწყვიტეთ შტაბის
პროექტის წყვეტის გარეშე გაგრძელება. ოფისთან ერთად. ძირითადი უნარი,
მიუხედავად ამისა, ყველა მონაწილეთა რომელიც აღნიშნული პრობლემის
თანამშრომლობს და იმედოვნებს, რომ მოგვარებაში დაგვეხმარა იყო
გადაწყდება დახმარებების მიწოდების, კომუნიკაციური არხების ფუნქციონირება
შეხვედრების ორგანიზებისა და საველე შტაბსა და ადგილობრივ მონაწილეებს
სამუშაოების მონიტორინგის პრობლემები. შორის.
გარდა ამისა, პროექტის საწყისი მენეჯმენტის კუთხით არსებული
ეტაპისაგან განსხვავებით, შეიცვალა ღირებული გამოცდილება შესაძლოა
საკანონმდებლო მდგომარეობა განათლების მივიჩნიოთ, როგორც DIMTEGU -ს პროექტის
პოლიტიკასთან დაკავშირებით. პოლიტიკის ერთ-ერთი მთავარი შედეგი.
5
ირინა პოპოვა
ალა ანისიმოვა
ირინა ბეზროდნიხი
ოლეს ჰონჩარის სახელობის
დნეპროპეტროვსკის ეროვნული უნივერსიტეტი
მულტილინგვური და მულტიკულტურული კურიკულუმი

მაგისტრატურის საფეხურისათვის: ოლეს ჰონჩარის სახელობის
დნეპროპეტროვსკის ეროვნული უნივერსიტეტის გამოცდილება
წინამდებარე სტატია მიზნად ისახავს ოლეს ჰონჩარის სახელობის დნეპროპეტროვსკის ეროვნული
უნივერსიტეტის გამოცდილების გაზიარებას მულტილინგვური და მულტიკულტურული
სამაგისტრო კურიკულუმის შექმნის კუთხით. სტატიაში განვიხილავთ „ინგლისურ ენასა და
ლიტერატურისა“ „მულტილინგვური განათლების“ სპეციალობების მაგალითებს. ნაშრომის
პირველ ნაწილში განვმარტავთ მულტილინგვიზმის ცნებას და განსხვავებას მულტილინგვიზმისა
და პოლიგლოტიზმის ცნებებს შორის. სტატიაში განსაკუთრებული ყურადღება ექცევა ბოლონიის
პროცესის უმთავრეს პრინციპებს და უკრაინის უმაღლესი განათლების სისტემაში მათი
განხორციელების თავისებურებებს. ასევე განვიხილავთ ბილინგვური და მულტილინგვური
განათლების განმასხვავებელ თავისებურებებს. სტატიის მეორე ნაწილი მოიცავს სამაგისტრო
კურიკულუმში მულტილინგვური განათლების პრინციპების პრაქტიკული განხორციელების
აღწერას. კურიკულუმი ეყრდნობა ევროპის ზოგად რეკომენდაციებს ენების ფლობის შესახებ და
განსაზღვრავს კომპეტენციებსა და მისაღწევ შედეგებს ზოგადად კურიკულუმისათვის და
თითოეული სილაბუსისათვის ინდივიდუალურად. აღნიშნული კომპეტენციები აღწერილია და
გარკვეულწილად შეცვლილია უკრაინის განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ და
ითვალისწინებს უმაღლესი და მულტილინგვური განათლების მოთხოვნებს. ზემოხსენებული
სპეციალობის სამაგისტრო საფეხურის კურიკულუმი შედგება ხუთი ნაწილისაგან. თითოეული
ნაწილი მოიცავს ECTS კრედიტების გარკვეულ ოდენობას ევროპის უმაღლესი განათლების
მოთხოვნების შესაბამისად. თითოეული ნაწილი სხვადასხვა დისციპლინისაგან შედება.
აღნიშნული დისციპლინების შესწავლის შემდეგ განისაზღვრება მისაღწევი შედეგები და
კომპეტენციები. ჩვენ მივედით დასკვნამდე, რომ მულტილინგვური განათლება არის
უმნიშვნელოვანესი წინაპირობა წარმატების მისაღწევად, ისევე როგორც ენებისა და ენობრივი
კულტურების შესწავლა განსაზღვრავს მულტილინგვური, პოლიკულტურული პიროვნების
ჩამოყალიბებას.
საკვანძო სიტყვები: მულტილინგვიზმი, მულტილინგვური განათლება, კურიკულუმი,
სილაბუსი, კომპეტენციები, სწავლის შედეგები, სპეციალიზაცია, კროსკულტურული კომუნიკაცია.
შესავალი და თანამედროვე ევროპის განმასხვავებელ

დღესდღეობით მულტილინგვიზმი და თავისებურებას წარმოადგენს. თუმცა, ეს
მულტილინგვური განათლება საგანმა- მოვლენა საუკუნეების წინაც არსებობდა,
ნათლებლო პროცესის „მოდური ტრენდია“ მაგრამ პოპულარობა და სპეციალისტების
6
ი.პოპოვა, ა. ანისიმოვა, ი. ბეზროდნიხი, მულტილინგვური და მულტიკულტურული კურიკულუმი # 6, 2015
მაგისტრატურის საფეხურისათვის... გვ. 6-22
განსაკუთრებული ყურადღება კიდევ წინამდებარე სტატია ეყრდნობა ოლეს

ერთხელ მოიპოვა 21-ე საუკუნის ჰონჩარის სახელობის დენპროპეტროვსკის
დასაწყისში, როდესაც საერთაშორისო უნივერსიტეტის ინგლისური ფილოლო-
ურთიერთობები და მობილობა ადამიანების გიის დეპარტამენტის ზოგადსაგანმანათ-
ცხოვრებისა და პროფესიული აქტივობის ლებლო და მულტილინგვური განათლების
უმთავრესი ნაწილი გახდა. მულტი- დანერგვის გამოცდილებას. აღნიშნული
კულტურული მრავალფეროვნება, ინტერ- დეპარტამენტი მუშაობდა „ინგლისური
კულტურული კომუნიკაცია, გლობალური ენისა და ლიტერატურის“ სპეციალობის
სოციო-პოლიტიკური და კულტურული კურიკულუმზე, „მულტილინგვური განათ-
კავშირები თანამედროვე მსოფლიოს ლების“ კუთხით ტემპუსის (DIMTEGU)
საერთო რეალობად იქცა და თითოეულმა პროექტის ფარგლებში, რომელიც
განხილულმა მიზეზმა გარკვეული ხორცილედება საქართველოსა და უკრაინის
ზეგავლენა მოახდინა საგანმანათლებლო უნივერსტეტებში. წინამდებარე სტატიის
სისტემაზეც. მიზანია პოლიკულტურული, მულტი-
დღესდღეობით მულტიკულტურული ლინგვური, შემოქმედებითად მოაზროვნე
განათლება ახალგაზრდებს აძლევს პიროვნების ჩამოყალიბების კუთხით
შესაძლებლობას, გახდნენ გლობალიზე- დნეპროპეტროვსკის ეროვნული უნივერსი-
ბული და პოლიკულტურული სოციუმის ტეტის გამოცდილების გაზიარება.
კონკურენტუნარიანი და კომპეტენტური
წევრები. თუმცა, ეს არ არის ადვილად თეორია
მისაღწევი მიზანი. ბევრი პასუხგაუცემელი ცნობილი ფაქტია, რომ ენა
შეკითხვა და მოსაზრება არსებობს საკომუნიკაციო და კულტურათა
მულტილინგვური საგანმანათლებლო შემაკავშირებელი ინსტრუმენტია. თუმცა
პოლიტიკის განხორციელების, კურიკუ- მისი მნიშვნელობა მხოლოდ ამით არ
ლუმისა და სილაბუსების, მასწავლებელთა შემოიფარგლება. წარმოგიდგენთ ენის სამ
პროფესიული განვითარებისა და უმთავრეს, ერთმანეთთან მჭიდროდ
მოთხოვნების მიმართულებით, თუმცა დაკავშირებულ ფუნქციას:
მულტილინგვურ განათლებაში ბევრი რამ უპირველეს ყოვლისა, ენის
ჩვენთვის ნაცნობია და გასაგები მსოფლიოს საშუალებით ვაყალიბებთ აზრს და მისივე
სხვადასხვა ქვეყნის ემპირიული დახმარებით ვუზიარებთ სხვებს.
კვლევებიდან გამომდინარე. ამასთანავე, ენა ხელს უწყობს
7
ურთიერთთანამშრომლობას. ჩვენ ზეგავ- ენის გამოყენების უნარების ფლობა) და

ლენას ვახდენთ სხვებზე ჩვენი მულტილინგვიზმს, როგორც კონკრეტულ
შეხედულებებისა და შეგრძნებების გეოგრაფიულ არეალში სხვადასხვა ენის
გამოხატვის გზით. გარდა ამისა, ენა არის თაანარსებობის მოვლენას შორის.
დამახსოვრების, გახსენების, უნარების, ევროკავშირი ორივე განხილულ
იდეებისა და ღირებულებების გადაცემის შემთხვევაში იყენებს მულტილინგვიზმის
საშუალება. ცნებას (ხანდახან გამოყოფს „ინდივიდის
განხილული ფუნქციები ადასტურებს, მულტილიგვალობას“) [9; გვ.14].
რომ ენა და კულტურა მჭიდროდ როგორც დემოკრატიული ორგანი-
უკავშირდება ერთმანეთს, რასაც ზაცია, ევროკავშირი საკუთარ მოქალა-
განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება ქეებთან საკომუნიკაციოდ მათსავე ენებს
გლობალიზაციისა და ინტერნაციონალი- მიმართავს. იგივე ეხება სახელმწიფო
ზაციის პირობებში, მაშინ, როცა ქვეყნებს მმართველობებსა და სამოქალაქო
შორის საზღვრები იხსნება და სამსახურებს, ბიზნესსა და სხვა
საკუმუნიკაციო შესაძლებლობები იოლი და ორგანიზაციებს ევროკავშირის ფარგლებში.
პრიორიტეტული ხდება. ენისა და ევროპელებს აქვთ უფლება, იცოდნენ, რა
კულტურის კავშირი ასევე მნიშვნელოვანია კეთდება მათი სახელით. მათ ასევე უნდა
მულტილინგვიზმისა და პოლიგლოტიზმის ჰქონდეთ შესაძლებლობა. იყვნენ აქტიური
კონტექსტშიც. უელსელმა მკვლევარმა ე. გ. მოქალაქეები სხვა ენების ცოდნის გარეშე
ლევისმა დაწერა: „პოლიგლოტიზმი [10].
ადამიანთა საზოგადოებების ძალიან აღნიშნული ფაქტი ადასტურებს, რომ
ადრეული მახასიათებელია. მონოლინ- გზა მულტილინგვიზმისაკენ არის
გვიზმი კულტურის ლიმიტია. საეჭვოა, სხვადასხვა აქტივობების ერთობლიობა,
რომელიმე ენამ ან თემმა იარსებოს სხვა რომელიც მიზნად ისახავს საგანმა-
ენებისაგან იზოლირებულად…” [8; გვ. 150]. ნათლებლო პროგრამების მხარდაჭერას. ის
მულტილინგვიზმი თანამედროვე გულისხმობს ორი უცხო ენის შესწავლას
სამყაროს საერთო მოვლენად იქცა და მისი სხვადასხვა აქტივობების საშუალებით,
განხილვა სხვადასხვა პერსპექტივიდანაა რომელთა მიზანიც ენობრივი მრავალფე-
შესაძლებელი. ევროსაბჭო განიხილავს როვნების შენარჩუნებაა. ამ შემთხვევაში
განსხვავებას პლურილინგვიზმსა, როგორც უცხო ენის შესწავლის დრო იზრდება.
მოსაუბრის კომპეტენციასა (ერთზე მეტი უფრო მეტიც, მულტილინგვიზმი არის
8
ერთ-ერთი კომპეტენცია, რომელსაც განათლების პოლიტიკის ექსპერტები და

თანამედროვე სპეციალისტი უნდა შემსრულებლები მუშაობდნენ ისეთ
ფლობდეს წარმატებული კარიერის საკითხებზე, როგორიცაა კრედიტების
შესაქმნელად. აღნიშნული მოსაზრება სისტემა, სტუდენტთა მობილობის
ევროკავშირის არსებობის მანძილზე პრინციპები და სხვა. მსგავსმა სწრაფმა
ადრიდანვე ერთ-ერთი მთავარი იყო ცვლილებებმა განათლების სისტემაში ვერ
ევროპული პოლიტიკის ფარგლებში. შეძლო ზეგავლენა მოეხდინა უცხო ენების
გარდა ამისა, „ბოლონიის პროცესი“, სწავლების მეთოდებზე. მაშინ, როდესაც
რომელმაც შექმნა სისტემა და თანამედროვე უცხო ენების როლი და მნიშვნელობა
ევროპული უმაღლესი განათლების ძნელად შესაფასებელია მიმდინარე
პრინციპები „მხარს უჭერს ლინგვისტურ ევროინტეგრაციის პირობებში.
პლურალიზმს, რაც გულისხმობს ევროპის წინამდებარე სტატიის მიზანია, ასახოს
უმაღლესი განათლების სისტემაში მულტილინგვური და მულტიკულტუ-
მულტილიგვური ტრადიციის ჩამოყა- რული მიმართულებების მქონე
ლიბებას და ხელს უწყობს უმაღლეს კურიკულუმის თავისებურებები „ინგლი-
საგანმანათლებლო დაწესებულებებს შორის სური ენისა და ლიტერატურის“ სპე-
თანამშრომლობასა და კონკურენციას” [11]. ციალობის მაგალითზე დაყრდნობით და
უფრო მეტიც „ბოლონიის პროცესის“ ბოლონიის პროცესის „მულტილინგვური
მიზანია, დაეხმაროს და ხელი შეუწყოს განათლების“ ჭრილში. კურიკულუმი
მობილობას, შესაბამისად, სტუდენტები შეიქმნა ოლეს ჰონჩარის სახელობის
დაეუფლებიან ისეთ უნარებს, როგორიცაა, დნეპროპეტროვსკის ეროვნული უნივერსი-
მაგალითად, კულტურული სიმწიფე, ტეტის ინგლისური ფილოლოგიის
სანდოობა და ენობრივი უნარების ფლობა დეპარტამენტის მიერ ტემპუსის პროექტის
და ესოდენ მნიშვნელოვანია მსოფლიო „მულტილინგვალ მასწავლებელთა მომზა-
ბაზარზე” [5]. დების პროგრამების შექმნა და დანერგვა
2005 წელს უკრაინაში, ისევე, როგორც საქართველოსა და უკრაინის უნივერსი-
დასავლეთ და აღმოსავლეთ ევროპის სხვა ტეტებში“ ფარგლებში.
ქვეყნებში, დაიწყო ბოლონიის პროცესი, როდესაც ადამიანი საუბრობს თუნდაც
რომელმაც სრულიად შეცვალა ქვეყნის მხოლოდ ერთ უცხო ენაზე, ეს მას აძლევს
სასწავლო გამოცდილება. კერძოდ, 2005- უფრო მეტ შესაძლებლობებს ცხოვრების
2015 წლებში უკრაინის უმაღლესი სხვადასხვა სფეროში, როგორიცაა კარიერა,
9
მოგზაურობა, ინტერპერსონალური ურთი- წარმოადგენენ სასწავლო გეგმის

ერთობები სხვა ქვეყნების წარმომად- შემადგენელ ნაწილს;
გენლებთან და სხვა. მაშასადამე, რა არის  აღნიშნული ენების პროგრესული
მულტილინგვური განათლების არსი? განვითარება სასკოლო გარემოში;
რითაა ის დაკავშირებული პიროვნულ  შინაარსზე დაფუძნებული სწავ-
წარმატებასთან? ლებით ცნობილი საგანმანათ-
აღსანიშავია, რომ მულტილინგვური ლებლო მიდგომის ზოგიერთი
განათლების ძირითადი ასპექტები ფორმის დანერგვა სწავლების
შესწავლილ იქნა მსოფლიოს სხვადასხვა პროცესში;
მკვლევრის მიერ. ფაქტია, რომ ბილინგვური  კლასში რომელიმე ენობრივი
და მულტილინგვური განათლება არის ჯგუფის წარმომადგენელ მოსწავ-
„ზოგადი ტერმინები, რომელიც წლების წინ ლეთა ზოგადი აკადემიური
გვხვდებოდა ლიტერატურაში და მიღწევები, ასევე მათი კოგნიტური
გულისხმობდა ორი ან მეტი ენის განვითარება გასათვალისწინე-
გამოყენებას სწავლა-სწავლების პროცესში, ბელია, მიუხედავად კლასში
როდესაც ბი/მულტილინგვიზმი და რომელიმე კონკრეტული ენის
ორენოვანი წიგნიერება წარმოადგენენ გამოყენებისა [1; გვ. 4].
გრძელვადიან მიზნებს” [1; გვ. 3-4]. გარდა მოცემული საბაზისო პრინ-
უფრო დეტალურად, ბილინგვური ციპებისა, გასათვალისწინებელია პრაქტი-
განათლება განისაზღვრება, როგორც კული სწავლება, რომელიც დამოკიდე-
სხვადასხვა საგანმანათლებლო პროგრამის ბულია სპეციფიკურ საგანმანათლებლო
ზოგადი კონცეფცია, რომელიც კონტექსტზე, სადაც ხორციელდება
უზრუნველყოფს სისტემატურ სწავლებას ბილინგვური განათლება.
ორ ან რამდენიმე ენაზე ხანგრძლივი დროის როგორც ვხედავთ, მულტილინგვური
განმავლობაში. მულტილინგვური განათ- განათლება ფართო ცნებაა, ის არის:
ლების ძირითადი პრინციპები მოკლედ 1) მულტილინგვური, რომელიც სწავლა-
წარმოდგენილია ქვემოთ: სწავლების პროცესში იყენებს ერთზე
 ორი ენის, როგორც სწავლების მეტ ენას;
ინსტრუმენტების, გამოყენება 2) ინტერკულტურული, რომელიც
განსაზღვრულ სფეროში ან აღიარებს და აფასებს სხვადასხვა
სასკოლო საგნებში, რომლებიც ცხოვრებისეულ გამოცდილებებსა და
10
კულტურულ შეხედულებებს შორის ტურული მიმართულების მქონე

დიალოგს; სამაგისტრო კურიკულუმზე მუშაობის
3) განათლება, რომლის ათვლის წერტილია პროცესში; კერძოდ, „ინგლისური ენისა და
მოსწავლეებისათვის ცოდნის გადაცემა ლიტერატურის“ სპეციალობაში ინგლისური
არა მხოლოდ საკლასო გარემოში, ფილოლოგიის დეპარტამენტის მიერ.
არამედ მათი ჩამოყალიბება სოციუმში გარდა ამისა, ენის ფლობის
დამოუკიდებელ პიროვნებებად, რო- ზოგადევროპული ჩარჩო გამოყენებულ იქნა
გორც ადგილობრივ, ასევე სახელმწიფო კურიკულუმის შექმნის პროცესში
და გლობალური მასშტაბებით თითოეულ სილაბუსში კომპეტენციების
[7; გვ. 198]. განსაზღვრისათვის.
მულტილინგვური განათლების თვალ- განხილული სპეციალობის ფარგლებში,
საზრისით, გასათვალისწინებელია, რომ ენა განსაზღვრულ პერიოდში მიღებული ცოდნა
თვითონ ქმნის საკუთარ დინამიკას და დაეხმარება პროფესიონალებს, გადაჭრან
მუდმივად განიცდის ცვალებადობასა და უკრაინისა და ევროკავშირის ურთიერთ-
ზეგავლენას სხვადასხვა საზოგადოებრივი თანამშრომლობის ფარგლებში განათლებისა
საკომუნიკაციო მოდელებისაგან. საგანმა- და კულტურის სფეროში არსებული
ნათლებლო პოლიტიკის შემქმნელე- პრობლემები. ასევე მოაგვარონ უკრაინის
ბისათვის რთული იყო ენების, სასკოლო ინტეგრაციის საკითხები ევროპულ
გარემოსა და კურიკულუმის მნიშვნელო- საგანმანათლებლო სივრცეში და
ბების დაბალანსება. ვინაიდან არსებობს ითანამშომლონ სხვა საგანმანათლებლო
საგანმანათლებლო არგუმენტები მშობლი- ინსტიტუციებსა და ევროკავშირის წევრ
ურ ენაზე სწავლების სასარგებლოდ, ქვეყნებთან. გარდა ამისა, მულტილინგვური
მნიშვნელოვანია ბალანსის გათვალისწი- სწავლება ხელს შეუწყობს ინტერ-
ნება იმ ადამიანებს შორის, რომლებიც ნაციონალური საგანმანათლებლო პრო-
სწავლობენ ადგილობრივ ენაზე, და იმ ექტების შექმნასა და განხორციელებას.
ადამიანებს შორის, რომლებიც იყენებენ „მულტილინგვური განათლების“
სხვადასხვა ენას საგანმანათლებლო მაგისტრებს მიენიჭებათ საერთაშორისო
პროცესში [4]. მეცნიერების კვალიფიკაცია. ისინი
ყველა განხილული თვალსაზრისი და პრივილეგირებულნი იქნებიან როგორც
პრინციპი გათვალისწინებული იქნა ქალაქებსა და რეგიონებში, ასევე სრულიად
მულტილინგვური და მულტიკულ- ევროკავშირის ფარგლებში (მათი
11
საგანმანათლებლო სისტემები, გეოგრაფია, ესპანური, იტალიური, პორტუგალიური,

ისტორია, პოლიტიკური, კულტურული, იაპონური, ჩინური, თურქული - არჩევით).
ეთნიკური და სულიერი განვითარება და ხოლო როდესაც სტუდენტი სამაგისტრო
სხვ,). მათ შეუძლიათ ასწავლონ უცხო ენები საფეხურზე ირჩევს სპეციალობას
და გამოიყენებენ მულტილინგვური „მულტილინგვური განათლება“ ის
მიდგომები სხვადასხვა საგნის სწავლების შეისწავლის მხოლოდ ერთ ძირითად
დროს. კურსდამთავრებულები დაეუფ- (ინგლისური) და ერთ დამატებით უცხო
ლებიან სათანადო უნარებს, მოამზადონ და ენას. ამ შემთხვევაში მულტილინგვიზმი არა
განახორციელონ საერთაშორისო მნიშვ- მხოლოდ მიზანი, არამედ სწავლების
ნელობის საგანმანათლებლო პროექტები. საშუალება ხდება.
ანალიზი და შედეგები კურიკულუმის ანალიზი

დნეპროპეტროვსკის ეროვნული დნეპროპეტროვსკის ეროვნული უნი-
უნივერსიტეტი მდებარეობს დნეპრო- ვერსიტეტის „ინგლისური ენისა და
პეტროვსკის რეგიონში, რომელიც არის ლიტერატურისა“ და „მულტილინგვური
ბილინგვური, ვინაიდან აქ მცხოვრები განათლების“ სპეციალობების სამაგისტრო
ადამიანები საუბრობენ, ან სულ მცირე - კურიკულუმის მიზნებია:
ესმით ორი ენა (უკრაინული და რუსული).  ფილოლოგიური კვლევების სფე-
როდესაც სტუდენტი აბარებს დნეპრო- როში არსებული ტენდენციების,
პეტროვსკის ეროვნულ უნივერსიტეტში კულტურული და ენობრივი
ინგლისური ენისა და ლიტერატურის ინტერაქციის შედეგების მეცნიე-
სპეციალობაზე, მას სურს დაეუფლოს უცხო რული ანალიზის მეთოდების
ენას, ინგლისურს. მიღებული ცოდნის გაცნობა;
დამადასტურებელია დამოუკიდებელი  კროსკულტურული და მულტი-
ტესტირების საფუძველზე გაცემული ლინგვური ანალიზის სრულ-
სერტიფიკატი. სწავლის პირველ წელს, ყოფილი ცოდნა, ასევე ევროპის
სტუდენტი ასევე შეისწავლის მეორე უცხო პლურიკულტურული და მულტი-
ენას (ფრანგული, გერმანული, ესპანური ლინგვური გარემოს განსაზღ-
არჩევით), გარდა ამისა, მათ შეუძლიათ ვრული ფენებისა და ჯგუფების
ასევე ისწავლონ მესამე უცხო ენაც სწავლის კულტურული და სოციალური
პირველსავე წელს (ფრანგული, გერმანული,
12
თავისებურებების დიფერენცი- სების წერის მეთოდების

რების უნარების განვითარება; დაუფლება;
 ენის სწავლების აქტივობების  ენის სწავლების აქტივობების
საშუალებით სათანადო ცოდნის საშუალებით სათანადო ცოდნის
დაუფლება, განსხვავებული ენობ- მიღება და პირველი უცხო ენის
რივი სისტემების შედარება- საშუალებით მეორე უცხო ენის
შეპირისპირების ცოდნა; დეტალური კვლევა;
 თანამედროვე პლურიკულტურუ-  უცხო ენის სწავლების თანა-
ლი გარემოსათვის დამახასიათე- მედროვე მიდგომების გაცნობა,
ბელი სამეცნიერო ფილოლოგი- ბოლონიის პროცესის შესაბამისად
ური ტერმინოლოგიის ცოდნა; უცხო ენის სწავლებისათვის
 სათანადო ტექნოლოგიების საჭირო პროფესიული და
გამოყენებით საკლასო ოთახში პედაგოგიური უნარების განვი-
საგანმანათლებლო ტექნოლოგიე- თარება;
ბისა და სტატიების კლასი-  ენის შესწავლისა და გამოყენების
ფიკაციის უნარების ფლობა; მიმართ ინტერესის გაღვივება,
 სტუდენტებისათვის პედაგოგი- ასევე კრიტიკული და ანალი-
ური უნარების განვითარება; ტიკური აზროვნებისათვის
 თანამედროვე კვლევის ფილო- საჭირო უნარების განვითარების
ლოგიური მეთოდოლოგიის ხელშეწყობა;
საკითხების გაცნობა. ფილოლო-  ცოდნის დაგროვებაზე დაფუძ-
გიური სამეცნიერო კვლევის ნებული თეორიების ანალიზი და
ალგორითმების გამოკვლევა; ადამიანური რესურსების აკუმუ-
 თანამედროვე ტექნიკური სის- ლაციის მოდელების განხილვა.
ტემების გამოკვლევა, რომლებიც აღნიშნული კურიკულუმი ავითარებს
უმაღლეს საგანმანათლებლო ქვემოთ მოცემულ სოციალურ და
დაწესებულებებში სწავლა-სწავ- პიროვნულ კომპეტენციებს:
ლების პროცესში გამოიყენება;  მულტიკულტურული ქცევის
 უმაღლესი საგანმანათლებლო ეთიკური ნორმების გააზრება და
ინსტიტუციებისათვის სილაბუ- გაგება;
13
 ბიოეთიკური პრინციპების დაც- მულტილინგვურ განათლებაში;

ვა; პერსონალური პროფესიული აღნიშნული ცოდნა სტუდენტს
აქტივობის პრიორიტეტების მისცემს შესაძლებლობას გააა-
იდენტიფიცირებისა და მათი ნალიზოს საკუთარი კულტურა,
პრაქტიკაში განხორციელების ზოგადი მულტიკულტურული და
უნარები; სოციალური განვითარება, ეთი-
 ჯანსაღი ცხოვრების სტილის კური ღირებულებები, ეროვნული
საჭიროებების გააზრება და ისტორია, ეკონომიკა და სამარ-
დაცვა; თალი, გაიაზროს სოციალური
 სწავლისა და სწავლების უნარები; მიზეზშედეგობრივი კავშირები
სპეციფიკურ კროსკულტურულ და აღნიშნული უნარები
გარემოში ცოდნის მიღების, გამოიყენოს პროფესიულ საქმი-
ყოველდღიურ და პროფესიულ ანობაში;
საქმიანობასთან შესაფერისი  ინტერნეტტექნოლოგიების საბა-
ახალი სპეფიციკური უნარ- ზისო ცოდნა და გამოყენების
ჩვევების გამომუშავების უნარები; უნარები;
 კრიტიკისა და თვითკრიტიკის  უკრაინულ ენაზე ზეპირი და
შესაძლებლობა; პიროვნული ქმე- წერითი მეტყველების უნარები;
დებების ანალიზის, რეგული-  უკრაინული და უცხო ენის
რებისა და კონტროლის უნარები; თანაბარი ფლობა ძირითადი
 შემოქმედებითობა, სისტემური საკომუნიკაციო კომპეტენციების
ანალიტიკური აზროვნება; კუთხით (საუბარი, კითხვა,
 ადაპტაციისა და ეფექტური მოსმენა-გააზრება, წერა). ფონე-
კომუნიკაციის უნარები; ტიკური, ლექსიკური და
 მიზანდასახულობა. გრამატიკული კომპეტენციების
სწავლის პროცესში სტუდენტი ქონა ინგლისურ, მეორე და მესამე
დაეუფლება ქვემოთ ჩამოთვლილ ზოგად უცხო ენაში;
სამეცნიერო და გამოყენებით კომპე-  საბაზისო კომპიუტერული უნა-
ტენციებს: რები; პროფესიულ სფეროში
 საბაზისო ცოდნა ფილოსოფიაში, თანამედროვე კომპიუტერული
ფსიქოლოგიაში, პედაგოგიკასა და ტექნიკის გამოყენება; ინფორ-
14
მაციის მოგროვების, ინტერნეტ- და მეორე უცხო ენაში

ტექნოლოგიების გამოყენების, პოტენციური შეცდომების გამოვ-
პროექტების წერისა და ლენა;
ინფორმაციის ანალიზის უნარები.  აღნიშნული შეცდომების გამოს-
გარდა ამისა, „მულტილინგვური წორების გზების პოვნა;
განათლების“ სპეციალობა მიზნად ისახავს  განსხვავებული ენობრივი სტრუქ-
ქვემოთ ჩამოთვლილი ძირითადი პრო- ტურის მქონე ენების ლინ-
ფესიული და სპეციალიზებული გვისტური შედარების მეთო-
პროფესიული კომპეტენციების განვითა- დებისა და პრინციპების ცოდნა.
რებას: მნიშვნელოვანია ხაზი გავუსვათ, რომ
 ლინგვისტური სისტემის სრულ- მულტიკულტურული განათლების სამა-
ყოფილი ცოდნა, რომელიც გისტრო კურიკულუმის კომპეტენციები
მოიცავს ძირითად ფონეტიკურ, შეიძლება განისაზღვროს კურიკულიმის
ლექსიკურ, გრამატიკულ, სიტყვა- სასწავლო შედეგების მიხედვით, ანუ
წარმოების ძირითადი და მეორე სასწავლო პროცესისასთვის სათანადო
უცხო ენის ფუნქციონირების ცონდისა და უნარების ფლობის მიხედვით.
პრინიპებისა და მათი განსხ- კურიკულუმით გაწერილი მისაღწევი
ვავებულობის ცოდნას; შედეგები აღწერილია ქვემოთ. „ინგლისური
 სხვადასხვა პროფესიული სფე- ენისა და ლიტერატურისა“ და
როდან არსებული ცოდნის „მულტილინგვური განათლებისათვის“
სტრუქტურიზაცია და ინტეგრი- გაწერილი კომპეტენციები მიიღწევა ხუთი
რება, აღნიშნული ცოდნის ბლოკისაგან შემდგარი ქვემოთ
გამოყენება სხვადასხვა პროფე- ჩამოთვლილი დისციპლინებისა და მათი
სიული ამოცანების გადასაჭ- შესაბამისი კომპეტენციების განვითარების
რელად; მიხედვით.
 უკრაინული, რუსული, ინგლი- მულტილინგვური განათლების
სური, გერმანული / ფრანგული სამაგისტრო საფეხურის კურიკულუმი
ენების ლინგვისტური შედარების შედგება ორი- სავალდებულო და არჩევითი
მეთოდების ცოდნა; ნაწილისაგან. მთლიანი კურიკულუმი
 ენობრივი ერთეულების გამო- მოიცავს 3240 საათს (90 ECTS).
ყენებისას, მშობლიურ, ძირითად
15
სავალდებულო ნაწილი მოიცავს სამ პირველი ბლოკი პროფესიული

ბლოკს და თითოეული მათგანი შედგება მიმართულების ჰუმანიტარული და
საგნებისა და შესაბამისი საათების / სოციოეკონომიკური სწავლების დისციპ-
კრედიტებისაგან. პირველი ბლოკის ლინები მოიცავს ოთხ დისციპლინას:
სახელწოდებაა პროფესიული მიმარ- სამოქალაქო თავდაცვა, პროფესიული
თულების ჰუმანიტარული და სოციალურ- უსაფრთხოება, უმაღლესი სკოლის
ეკონომიკური სწავლების დისციპლინები. პედაგოგიკა და ფსიქოლოგია და დიდი
იგი მოიცავს ოთხ დისციპლინას და 270 ბრიტანეთის ისტორია.
საათს (7,5 ECTS). მეორე ბლოკი სამოქალაქო თავდაცვისა და
წარმოადგენს პროფესიული მიმართულების პროფესიული უსაფრთხოების კურსების
ფუნდამენტალური სწავლების დისციპლი- მიზანია სამოქალაქო თავდაცვისათვის
ნებს და შედგება ხუთი დისციპლინისაგან, აუცილებელი ცოდნისა და პრაქტიკული
შესაბამისი 378 საათით (10,5 ECTS). მესამე უნარების ფლობა, ტრენინგი პროფესიული
ბლოკი პროფესიული და პრაქტიკული უსაფრთხოებისა და ჯანსაღი ცხოვრების
სწავლების დისციპლინები მოიცავს ოთხ შესახებ. აღნიშნული კურსები სავალდე-
დისციპლინას და 1458 საათს (40,5 ECTS). ბულოა და ცვლილებები არ განუცდია.
კურიკულუმის არჩევითი ნაწილი ორი უმაღლესი სკოლის პედაგოგიკა და
ბლოკისაგან შედგება. მათგან პირველია ფსიქოლოგა და დიდი ბრტანეთის
უმაღლესი საგანმანათლებლო დაწესებუ- ისტორიის კურსებიც სავალდებულოა
ლებების მიერ არჩეული დისციპლინები, უკრაინის განათლებისა სამინისტროს
რომელიც მოიცავს ოთხ დისციპლინას და მოთხოვნის შესაბამისად. აღნიშნული
792 საათს (22,0 ECTS) და სტუდენტების კურსების სილაბუსებში დამატებით
მიერ არჩეული დისციპლინები, რომელიც განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო
მოიცავს სამ დისციპლინასა და 342 საათს მულტილინგვიზმსა და მულტიკულ-
(9,5 ECTS)*. ტურალიზმს.
*
მეორე ბლოკი მოიცავს პროფესიული
უკრაინის განათლების სამინისტრომ
მიმართულებების ფუნდამენტური სწავ-
განახორციელა ცვლილებები ამ პერიოდისათვის
სამაგისტრო პროგრამის კურიკულუმის ლების ხუთ დისციპლინას: სამეცნიერო
სტანდარტში; შესაბამისად, შესაძლებელია კვლევის მეთოდოლოგია და სტრუქტურა,

ცვლილებები განიცადოს კრედიტებისა და უმაღლეს სკოლებში ძირითადი
საათების რაოდენობამაც. მიმართულებების სწავლების მეთოდო-
16
ლოგია, ლიტერატურის თეორია, ზოგადი ბლოკში გაერთიანებული დისციპლინები

ლინგვისტიკა და მშობლიური, ძირითადი უშუალოდაა დაკავშირებული „მულტი-
და მეორე უცხო ენების შედარებითი ლინგვურ განათლებასთან“ და მათი
ლინგვისტიკის თანამედროვე ტენდენციები. მიზანია მულტილინგვური და
აღსანიშნავია, რომ ოთხი მათგანი არ არის მულტიკულტურული კომპეტენციების
ახალი დისციპლინა, თუმცა მათ განიცადეს განვითარება. საჭიროდ მიგვაჩნია, ქვემოთ
ცვლილება და განახლება „მულტილინ- აღნიშული კურსების აღწერა შემო-
გვური განათლების“ სპეციალობის გთავაზოთ.
მოთხოვნების შესაბამისად. ძირითადი უცხო ენის (ინგლისური)
ამ ბლოკში აბსოლუტურ სიახლეს კურსის მიზანია სწავლების მეხუთე
წარმოადგენს ძირითადი და მეორეული წლისათვის (მაგისტრის ხარისხი) ინგლი-
უცხო ენების შედარებითი ლინგვისტიკის სური ენის კურიკულუმის შესაბამისად
თანამედროვე ტენდენციები. კურსის საკომუნიკაციო კომპეტენციების განვითა-
მიზანია სტუდენტებს გააცნოს სხვადასხვა რება, რაც გულისხმობს სტუდენტებისათვის
ენაში, მაგალითად, უკრაინული, ინგლისურ ენაში მეტყველებისა და
ინგლისური, გერმანული/ ფრანგული გააზრების უნარების ფლობას ინგლისურ
ენების ლინგვისტური ანალიზის ენაში, მშობლიურ ენაზე მოსაუბრეების
ადაპტირებული მეთოდები და მიდგომები. შესაბამისად. კურსის დასრულების შემდეგ
კურსის ძირითადი ამოცანაა შედარებითი სტუდენტები დაეუფლებიან ქვემოთ
ლინგვისტიკის ტერმინოლოგიისა და ჩამოთვლილ პროფესიულ უნარებს:
თეორიების დაუფლება და სხვადასხვა ენაში ანოტირების, განხილვის, ანალიზის,
არსებული საერთო ლინგვისტური შრეების სხვადასხვა ჟანრიდან ორიგინალი
თავისებურებების გამოკვლევა. ინგლისური ტექსტების თარგმნის უნარებს.
მესამე ბლოკი მოიცავს პროფესიული კურსის ძირითადი ამოცანაა სხვადასხვა
და პრაქტიკული სწავლების დისციპლინებს, საკითხის შესახებ შესაფერისი სამეტყველო
რომელიც თავის მხრივ აერთიანებს ოთხ უნარების განვითარება.
დისციპლინას: ძირითადი უცხო ენა კურსის - სამეცნიერო-კვლევითი პრო-
(ინგლისური), მულტილინგვურ სწავ- ექტი სტუდენტებისათვის მულტილინგვურ
ლებაში სამეცნიერო-კვლევითი პროექტი სწავლებაში - მიზანია კვლევის ჩატარება.
სტუდენტებისათვის, პედაგოგიური პრაქ- კვლევის ამოცანაა შედარებითი ლინ-
ტიკა და სადიპლომო ნაშრომი. აღნიშნულ გვისტიკისათვის აუცილებელი (გრამა-
17
ტიკული ასპექტები, ლექსიკური ასპექტები, ლინგვისტიკის შედარებითი და შეპი-

ფონეტიკური თავისებურებები) სამეცნიერო რისპირებითი მიდგომების გამოყენებით.
უნარების გამომუშავება, აგრეთვე მათი ძირითადი ფოკუსია მულტილინ-
უკრაინულ, ინგლისურ, გერმანულ და გვიზმი და უკრაინულ, ინგლისურ,
ფრანგულ ენებში არსებული კროს- გერმანულ და ფრანგულ ენებში არსებული
კულტურული საკითხების ანალიზი. კროსკულტურული ინტერაქცია. სადიპლო-
პედაგოგიური პრაქტიკა მიზნად მო ნაშრომის ამოცანებია: 1) დისციპ-
ისახავს, სწავლებისათვის, კონკრეტული ლინებთან დაკავშირებული თეორიებისა და
ასაკის მქონე მოსწავლეებთან დაგეგმილი ტერმინოლოგიის სრულყოფილად დაუფ-
გაკვეთილის მომზადების უნარების ლება; 2) სამეცნიერო სფეროში კრიტიკული
ჩამოყალიბებას. განსაკუთრებული ყურად- აზროვნების განვითარება; 3) პროფესიული
ღება ექცევა უმაღლესი განათლების და სამეცნიერო მიმართლებებით თარგმნის
სასწავლო პროცესის ორგანიზების უნარების განვითარება და სხვ.
გააზრებას და მასწავლებელსა და სამაგისტრო კურიკულუმის მეოთხე და
მოსწავლეს შორის თანამშრომლობის მეხუთე ბლოკი წარმოადგენს არჩევით
გააზრებას. კურსის ამოცანებია: 1) მაგი- ნაწილს, რაც გულისხმობს, რომ
სტრატურის სტუდენტებისათვის უმაღლეს დისციპლინები არჩეულია ან უმაღლესი
საგანმანათლებლო დაწესებულებებში საგანმანათლებლო დაწესებულებების, ან
სწავლების თავისებურებებისა და სასწავლო სტუდენების პირადი არჩევანის მიხედვით.
აქტივობების სპეციფიკის გაცნობა; 2) მეოთხე ბლოკი - უმაღლესი საგანმა-
პედაგოგიური პრაქტიკისა და მასწავ- ნათლებლო დაწესებულებების მიერ
ლებლად მუშაობისათვის მულტილინ- არჩეული დისციპლინები - შედგება ოთხი
გვური და პედაგოგიური მეთოდოლოგიის დისციპლინისაგან: მულტილინგვური
სწავლება. განათლება თანამედროვე ევროკულ-
სადიპლომო ნაშრომი. მულტილინ- ტურულ სივრცეში, სოციოლინგვისტიკა,
გვური კურიკულუმის ფარგლებში მეორე უცხო ენა (გერმანული ან ფრანგული)
სტუდენტებმა უნდა ჩაატარონ კვლევა და და სახელმწიფო გამოცდები.
პრაქტიკაში გამოიყენონ ლინგვისტური აღსანიშნავია, რომ ამ ბლოკის პირველი
დისციპლინების კურსებით მიღებული ორი კურსი ახლად ჩამოყალიბებულია.
ცოდნა (სფეროები: ლინგვისტიკა, კურსი მულტილინგვური განათლება
სტილისტიკა, ლინგვოსტილისიტიკა)
18
თანამედროვე ევროკულტურულ სივრცეში ლინგვური განათლების ნაწილია, მისი

აბსოლუტური სიახლეა. კურსის მიზანია ფართო გაგებით.
სტუდენტებისათვის თანამედროვე ევრო- სახელმწიფო გამოცდა უზრუნველყოფს
კულტურულ სივრცეში მულტილინგვური კურსის ფარგლებში ჩამოყალიბებული
განათლებისათვის აუცილებელი თეორიუ- ცოდნისა და უნარების კონტროლს.
ლი და პრაქტიკული უნარების გამოცდაზე სტუდენტისგან ელიან
ჩამოყალიბება. შედეგად, სტუდენტს სამაგისტრო საფეხურის ფარგლებში
ეცოდინება როგორ შეძლოს სხვების დაუფლებული ცოდნისა და კომპე-
მოტივაციის ამაღლება და ხელი შეუწყოს ტენციების გამოვლენას. კურიკულუმის
ენის შესწავლას (განსაკუთრებით იმ ენების თანახმად, სახელმწიფო გამოცდა
შესწავლას, რომელსაც გააჩნიათ განთავსებულია მეოთხე ბლოკში, რაც
სპეციფიკური დანიშნულება). გულისხმობს, რომ უმაღლეს
სოციოლინგვისტიკის კურსიც ახლად საგანმანათლებლო დაწესებულებას აქვს
შექმნილია სამაგისტრო საფეხურისათვის. უფლება, დანიშნოს, ან უარი თქვას
კურსის მიზანია ენის სოციალური ბუნების, სახელმწიფო გამოცდაზე.
ფუნქციების, სოციალური ფაქტორებისა და და ბოლოს, მეხუთე ბლოკი-
მულტილინგვურ საზოგადოებაზე მისი სტუდენტების მიერ არჩეული
როლის შესახებ ცოდნის გაღრმავება და დისციპლინები მოიცავს სამ დისციპლინას:
განსხვავებულ ენობრივ სისტემებზე ლიტერატურა, ინტერკულტურული კომუ-
სოციალური ფაქტორების ზეგავლენის ნიკაციის თეორია და ლინგვისტიკის
დიაქრონიულ ჭრილში განხილვა. კურსის ძირითადი პრობლემატიკა მშობლიური,
დასრულების შემდეგ სტუდენტს შეეძლება ძირითადი და მეორე უცხო ენის შესწავლის
გააანალიზოს კროსკულტურული კომუნი- პროცესში და ძირითადი უცხო ენის
კაციები და მოახდინოს ევროპის მრავალფეროვნება (ინგლისური ენა).
პლურიკულტურულ სივრცეში არსებული მოცემულ ბლოკში სტუდენტებს
კონკრეტული სოციალური ფენებისა და ჩამოთვლილი დისციპლინებიდან თვითონ
ჯგუფებისათვის დამახასიათებელი ლინ- შეუძლიათ შეარჩიონ მათთვის საინტერესო
გვისტური თავისებურებების დიფერენ- საგანი. მნიშვნელოვანია აღვნიშნოთ, რომ
ცირება. ეს ბლოკი მოიცავს მულტილინგვური
მეორე უცხო ენის (გერმანული ან განათლების არსებით პრობლემატიკას და
ფრანგული) შემსწავლელი კურსი მულტი- ხელს უწყობს მულტილინგვური და
19
მულტიკულტურული კომპეტენციების მულტილინგვური განათლება გვაძლევს

განვითარებას. მულტიეროვნულ საგანმანათლელო გარე-
სამაგისტრო საფეხურისათვის გან- მოში ეფექტურად მუშაობის შესაძლებ-
კუთვილი კურიკულუმის მიზანია ლობას.
მულტიკულტურული და მულტილინ- დასკვნის სახით, შეგვიძლია ვთქვათ,
გვური სწავლება და საერთო ევროპულ რომ ყველა განხილული დისციპლინა
სივრცეში ინტეგრაციის ხელშეწყობა. ჩამოყალიბდა ევროპისა და უკრაინის
სამაგისტრო სწავლების მულტიკულ- უმაღლესი განათლების მოთხოვნების
ტურული კომპონენტი ასევე მიზნად შესაბამისად და ფოკუსირებულია
ისახავს უკრაინულ, ინგლისურ, გერმანულ მულტილინგვურ და მულტიკულტურულ
და ფრანგულ ენებს შორის კროს- კომპონენტებზე. კურსის დასრულების
კულტურული ინტეგრაციის მხარდაჭერას. შემდეგ სტუდენტი უნდა ფლობდეს ენის
სწავლებისათვის ხელშემწყობი ფაქტორე- ფლობის ზოგადევროპული ჩარჩოს
ბია ბიბლიოთეკის რესურსები, ინტერნეტ- შესაბამის კომპეტენციებს, რათა იყოს
ტექნოლოგიები (მუდლის პლატფორმა), ვებ მაღალკვალიფიციური პროფესიონალი და
და ელექტრო რესურსები, რომლებიც კონკურენტუნარიანი პიროვნება მსოფლიო
ეხმარება სტუდენტებს და აკადემიურ დასაქმების ბაზარზე.
პერსონალს სწავლა-სწავლების პროცესში. ხაზი გვინდა გავუსვათ, რომ

აღნიშნული გამოცდილება სრულიად
დასკვნა ინოვაციური იყო არა მხოლოდ
დღესდღეობით კროსკულტურული, დნეპროპეტროვსკის ეროვნული უნივერსი-
სოციალური და საგანმანათლებლო საკი- ტეტის, არამედ მთლიანად დნეპრო-
თხები უფრო მეტად ურთიერთდამო- პეტროვსკის რეგიონისათვის. კურსების
კიდებული გახდა და შესაბამისად ძირითადი ნაწილის სილაბუსები შეიქმნა
გაიზარდა მულტიკულტურული სივრცეც. და განახლდა, სტუდენტების მულტი-
თანამედროვე უკრაინული საზოგადოე- ლინგვური, მულტიკულტურული და
ბისათვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს კროსკულტურული კომპეტენციების განვი-
მულტილინგვურ კომუნიკაციასა და თარების მიზნით. აღნიშნული კომპეტენ-
მულტიკულტურულ კავშირებს. აღნიშნუ- ციები კი, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ,
ლი ფაქტი განაპირობებს მულტილინგვური არსებითად მნიშვნელოვანია „მულტილინ-
განათლების ამოცანების განსაზღვრას. გვური განათლებისათვის“.
20
გამოყენებული ლიტერატურა
1. აბელო-კონტესი, 2011 - Abello-Contesse Ch., Chandler P. M. Bilingual and Multilingual

Education in the 21st Century: Building on Experience / Ch. Abello-Contesse,
P. M. Chandler. – Multilingual Matters. – 352 p.
2. ზოგადევროპული ენობრივი კომპეტენციები, 2001 - Council of Europe. Common European
Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment. Cambridge:
Cambridge University Press. – 2001.
3. დიუვალი, ვეი, 2012 - Dewaele J., Wei L. Multilingualism, Empathy, and Multicompetence / J.
Dewaele // International Journal of Multilingualism. - 2012. - P. 1-15.
4. განათლება მულტილინგვურ სამყაროში, 2003 - Education in a Multilingual World. UNESCO
Education Position Paper. – 2003. – 39 p.
5. ბოლონიის პროცესის გზამკვლევი - Guide to the Bologna Process. The UK HE Europe Unit //
http://www.unl.pt/data/qualidade/bolonha/guide-to-the-bologna-process.pdf
6. ჰორნბერგი, ვეიში, 2008 - Hornberger N., Vaish V. Multilingual Language Policy and School
Linguistic Practice: Globalization and English-language Teaching in India, Singapore and
South Africa / N. Hornberger, V. Vaish // Compare: A Journal of Comparative and
International Education. - 2008. - P. 1-15.
7. ჰორნბერგი, 2009 - Hornberger, N. H. Multilingual Education Policy and Practice: Ten Certainties
(Grounded in Indigenous Experience) / H. h. Hornberger. – Language Teaching. – 42 (2) –
2009. – P. 197-211.
8. ლუისი, 1976 - Lewis E. G. Bilingualism and bilingual education: The ancient world to the
renaissance / E. G. Lewis // J. A. Fishman (Ed.), Bilingual education: An international
sociological perspective. – Rowley, MA: Newbury House, 1976. – P. 150–200.
9. მრავალენოვანი ევროპა, 2008 - Multilingual Europe: Reflections on Language and Identity / Ed.
by J.Warren and H. M. Benbow. – Cambridge, 2008.
10. მრავალენოვნება ევროკავშირში, 2015 - Multilingualism in the European Union // http:// www.
ecose.org/gr8parents_files/multilingualism_in_eu.doc
11. ბოლონიის პროცესი 2020, 2009 - The Bologna Process 2020 – The European Higher Education
Area in the new decade Communiqué of the Conference of European Ministers
Responsible for Higher Education, Leuven and Louvain-la-Neuve, 28-29 April 2009 //
http://www.ond.vlaanderen.
21
be/hogeronderwijs/bologna/conference/documents/leuven_louvain-la-
neuve_communiqu%C3%A9_april_2009.pdf
12. ვილტონი, 2009 - Wilton A. Multilingualism and foreign language learning / A. Wilton //
Handbook of Foreign Languge Communication and Learning, K. Knapp & B. Seidlhofer
(eds). – Berlin: Mouton de Gruyter, 2009. – P. 45-78
22
ISSN 1987-9601 (print) www.multilingualeducation.org
მულტილინგვური განათლებისთვის
ვილია თარგამაძე
ვილნიუსის უნივერსიტეტი
რაიმონდა მინკუტე-ჰენრიკსონი
კაუნასის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი
ნაცნობი თუ ჯერ კიდევ აღმოუჩენელი Z თაობა: საშუალო სკოლის

მასწავლებლების ხედვა (ლიტვის მაგალითზე)
შესავალი თაობებისაგან. ა. კროს-ბაისტორმის

ახალი თაობის გაჩენა სხვადასხვაგვარად მიხედვით (2010), Z თაობა ბავშვობიდან
თარიღდება: ა. ფერინჟი, ლ. ჰორტოვანი, რ. ტექნოლოგიურ სამყაროში ცხოვრობს.
სზაბო, დ. ტაროდი (2011) მიიჩნევენ, რომ Z როგორც ჯ. პალფრეი, უ. გასერი (2008)
თაობის დაბადების თარიღი 1991 წელია. ა. აღნიშნავენ, ციფრული თაობა მუდმივად
კროს-ბისტორმი (2010)-1994 წელს ასახელებს; დაკავშირებულია ინტერნეტთან. აღნიშნული
კრ. შოლცი(2013)-1995-ს, დასავლელი შეხედულებები მიგვითითებს, რომ ეს თაობა
სოციოლოგების მიხედვით ეს თარიღი საკმაოდ გასნსხვავებულია მისი
შესაძლოა 1995 წელი იყოს. ასეთი კვლევა წინამორბედებისგან. ბევრი მეცნიერია
ლიტვაში არ ჩატარებულა. ასე რომ, დაინტერესებული Z თაობით და მისი
ჰიპოთეტურად, შესაძლებელია დავასახე- სხვადასხვა ასპექტის ანალიზით,
ლოთ თაობა, რომელიც ჯერ კიდევ უცნობია მაგალითად, კრ. შოლცი (2013) წარმოადგენს
ჩვენთვის, რომელიც სკოლაში 1995 წლიდან ოთხი თაობის კონცეფციას, რომელშიც ხაზს
მოვიდა. უსვამს ამ თაობის მახასიათებლებს; ს.
21-ე საუკუნის თაობა ისე სწრაფად ჰინდუია, ჯ. პატჩინი (2013) აანალიზებენ
იზრდება, რომ საგრძნობლად უსწრებს სხვა ინტერპერსონალურ კომუნიკაციას და
თაობების ზრდის სისწრაფეს (ტულგანი, ყურადღებას ამახვილებენ მის
2013). შესაბამისად, არ არის მარტივი მისი მახასიათებლებზე. ჯ. დრასელმა შეისწავლა
კვლევა. თუმცა, ის გამოკვლეულია, იკვლევენ ტექნოლოგიების გავლენა კომუნიკაციაზე.
და კვლავაც გამოიკვლევენ, რადგან კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი არის
მნიშვნელოვნად განსხვავდება სხვა გზა, რომლითაც მულტილინგვალი
23
ვ. თარგამაძე, რ. მინკუტე-ჰენრიკსონი, ნაცნობი თუ ჯერ კიდევ აღმოუჩენელი Z თაობა: # 6, 2015
საშუალო სკოლის მასწავლებლების ხედვა (ლიტვის მაგალითზე) გვ. 23-35
მოსაუბრეები იყენებენ ენას ინტერაქციისას კვლევის მეთოდები: სამეცნიერო

(კანაგარაჯა ა.ს., 2007). ეს მიდგომა ლიტერატურის ანალიზი, ინფორმანტების
დაკავშირებულია სოციალურ და კრიტიკულ მიერ მოწოდებული მასალის ჩანაწერები.
ტრადიციასთან. ფ. მიშნა, ა. მაკლაკი, მ. კვლევა ეფუძნება ძირითად
სეინტი (2009), ე. გიფორდსი (2009) და სხვები მეთოდოლოგიურ მიდგომას: ადამიანები
იკვლევდნენ ინტერნეტის საშუალებით ქმნიან საკუთარ ინდივიდუალურ გაგებას და
მეგობრობის ასპექტებს. ეს არ არის ცოდნის სარკული ანარეკლი,
ყურადღება უნდა გავამახვილოთ ლ.დ. არამედ პერსონალური რეფლექსია (კუკლა,
როსენის (2012) განცხადებაზე, რომ 2000).
ტექნოლოგიების გამოყენების დაუბალან- სტატიის აქტუალობა: Z თაობის
სებლობამ შესაძლოა ფსიქოლოგიური მახასიათებლები წარმოდგენილია ლიტვის
დარღვევები გამოიწვიოს: ნარცისიზმი, საშუალო სკოლების მასწავლებელთა ხედვის
სოციოფობია, ყურადღების გამახვილების გათვალისწინებით. პრაქტიკულად შესაძლოა
პრობლემები, დეპრესია. ლ.დ. როსენი (2012) ამ თვისებრივი კვლევის შედეგები
აყენებს საკითხს, რა იციან მასწავლებლებმა გამოყენებულ იქნეს განათლების
იმ ახალგაზრდების, რომლებიც დროის დიდ გაძლიერებისთვის სკოლაში, ისევე როგორც
ნაწილს კომპიუტერებთან, სხვადასხვა სხვა კვლევის შექმნაში ამ თაობის შესახებ.
სოციალურ ქსელში ატარებენ, შესახებ. ამ
სტატიაში ვსვამთ შეკითხვას კვლევის ორგანიზება
გარკვეულწილად განსხავებულად: Z თაობის კვლევა ჩატარდა 2014 წლის
რომელ თვისებებს გამოყოფენ საშუალო შემოდგომიდან 2015 წლის ზამთრამდე.
სკოლის მასწავლებლები? კვლევის მიზანი იყო, დაგვედგინა Z თაობის
სტატიის მიზანია, დაადგინოს Z თაობის მახასიათებლები საშუალო სკოლის
ძირითადი მახასიათებლები, რომლებიც მასწავლებლების ხედვით. კვლევის
ლიტვის საშუალო სკოლის მასწავლებლების ობიექტია Z თაობის მახასიათებლები
მიერაა დასახელებული. შესაბამისი დიდაქტიკური ხედვიდან.
კვლევის ობიექტია Z თობის კვლევის მეთოდი: თვისებრივი კვლევა.
მახასიათებლები, რომლებიც მასწავლებლე- ინფორმანტები არიან პროექტის
ბის მიერაა დასახელებული. „მოსწავლეთა დახმარების ხარისხის
ეფექტურობის გაზრდა. მეორე ეტაპი“ (VP1-
2.3-ŠMM-04-V-03-002) მონაწილეები. ისინი
24
მონაწილეობდნენ სემინარებში Z თაობის მახასიათებლები: 1. აქტივობა (4

შესახებ, რომელიც ვ. თარგამაძის მიერ იყო ქვეკატეგორია), 2. ტექნოლოგიებისადმი მიდ-
ორგანიზებული 2014/2015 აკადემიურ რეკილება (2 ქვეკატეგორია), 3. ღირებულების
წლებში და ის ამ სტატიის თანაავტორია. ამ ორიენტაციები (ქვეკატეგორიები არ
პროექტში მონაწილეობისას ისინი გამოვლინდა), 4. კომუნიკაცია (ორი
ჩაუღმავდნენ Z თაობის გარშემო არსებულ ქვეკატეგორია), 5. პიროვნების შეფასება (ორი
პრობლემებს. ინფორმანტები არიან ქალაქის ქვეკატეგორია), 6. სწავლის მიმართულებები
(7) 15 საშუალო სკოლიდან და რეგიონებიდან და სწავლების თავისებურებები (არ
(8). კვლევაში 219-მა ინფორმანტმა მიიღო გამოვლინდა), 7. მისწრაფებები (არ
მონაწილეობა (თითოეულ სკოლაში გამოვლინდა), 8. ყოფაქცევა (ორი
სემინარის მონაწილეთა რიცხვი 15-ს არ ქვეკატეგორია), 9. კრეატიულობა (ორი
აჭარბებდა. ჯამში 221 მონაწილიდან ქვეკატეგორია). მასწავლებელთა განცხადე--
მხოლოდ ორმა არ შეავსო კითხვარი). კვლევა ბები, რომლებიც განსაზღვრავენ Z თაობას 10-
წერილობით ჩატარდა. ინფორმანტებს ზე მეტ შემთხვევაში განმეორდა.
დაევალათ განესაზღვრათ სამი პოზიცია, წარმოდგენილია ის მოსაზრებები, რომლებიც
პირველი განესაზღვრათ Z თაობის ათი ყველაზე მეტად ასახავდა მათ აზრს.
მთავარი თვისება, რომლებიც სკოლაში თითოეული პოზიცია მოკლედ იქნება
მათთან მუშაობით გამოავლინეს, მეორე- წარმოდგენილი.
სწავლების რომელი მეთოდები არ ერგებათ აქტივობა შესაძლოა დაიყოს ოთხ
მათ და რატომ, მესამე-რომელი მეთოდები ქვეკატეგორიად: სამუშაო აქტივობა,
ერგებათ და რატომ. ინფორმანტების აქტივობის ორგანიზება, ყურადღების
პასუხები გაანალიზდა და შესაბამისი შენარჩუნება და აქტივობის შედეგები.
კატეგორიები და ქვეკატეგორიები ინფორმანტები აქტივობის ხასიათს
გამოვლინდა. საბოლოო ჯამში Z თაობის შემდეგნაირად განმარტავენ: „აქტიური,
მახასიათებლები შედგება 9 კატეგორიისა და იმიტომ რომ სწრაფი ცვლილებები სურთ“,
14 ქვეკატეგორიისაგან. „ჰიპერაქტიული იმიტომ, რომ
გაკვეთილების, შესვენებების დროს ისინი
კვლევის შედეგები მუდმივად მოძრაობენ, ერთ ადგილზე ვერ
ინფორმანტების პასუხების ანალიზი ჩერდებიან“, „ძალიან მოძრავები , საუბრობენ
საშუალებას გვაძლევს, გამოვავლინოთ Z ბევრს და ხმამაღლა“, „ერთდროულად ბევრი
თაობის მოსწავლეების შემდეგი რამის კეთება შეუძლიათ-დაწერა, კითხვა და
25
კომპიუტერში მუშაობა“. რესპონდენტები ანალიზი აჩვენებს, რომ Z თაობა ძალიან

ყურადღებას ამახვილებენ დაგეგმვაზე „ვერ აქტიურია, ასრულებენ რამდენიმე აქტივობას
გეგმავენ აქტივობებს, დავალების ერთდროულად, არ არის საკმარისად
შესრულების ვადას აცილებენ“, „ვერ გეგმავენ ორგანიზებული იმისთვის, რომ მიზანი
აქტივობებს, მეტად სპონტანურები არიან“, იპოვოს და ხშირად ამ თაობის
„ხშირად ასრულებენ ერთდროულად წარმომადგენლებისთვის რთულია ერთ
რამდენიმე დავალებას, ვერ გეგმავენ“, „აქვთ კონკრეტულ აქტივობაზე კონცენტრირება,
პრობლემები აქტივობის დაგეგმვაში, ისინი სხვა რამეებზე ამახვილებენ
აქტივობის შინაარსში, სხვა აქტივობაზე ყურადღებას, შესაბამისად, ყოველთვის ვერ
გადადიან მალევე“, „განსაკუთრებით მაშინ, აღწევენ დასახულ მიზანს. მათ აკლიათ
თუ რაღაც მიიქცევს მათ ყურადღებას“. უნარები მიზნების ფორმულირებისა და მათი
ყურადღების შენარჩუნება გულისხმობს , რომ მიღწევის გზების დაგეგმვისთვის.
„მათ არ შეუძლიათ ყურადღების შესაბამისად, მასწავლებლებმა ყურადღება
კონცენტრირება, რადგან მალე იღლებიან უნდა გაამახვილონ მაოსწავლეების
ისეთი სამუშაოს შესრულებით, რომელიც მიზანმიმართულ ფოკუსირებაზე კონკრე-
შედარებით დიდ დროს მოითხოვს, მალე ტული აქტივობისკენ, რათა დაეხმარონ მათ,
იღლებიან და ყურადღება სხვა რამეზე მოახდინონ ყურადღების კონცენტრირება,
გადააქვთ“, „არ შეუძლიათ დასახონ მიზნები დასახონ სამოქმედო მიზნები და
და დაგეგმონ მისი განხორციელების გზები“, განახორციელონ ისინი.
ქვეკატეგორია „აქტივობის შედეგები“ შესაძლებელია, რომ ტექნოლოგიებისად-
განსაზღვრულია ინფორმანტების გარკვე- მი მიდრეკილება ორ ქვეკატეგორიად
ული მოსაზრებებით, მაგალითად: „მათ დავყოთ: ტექნოლოგიების შეგრძნება და
სურთ სწრაფი შედეგი, რაც შეიძლება ცოტა ვირტუალურ გარემოში არსებობა. პირველის
ძალისხმევით“, „ცნობისმოყვარეები არიან მაგალითია შემდეგი მაგალითი: „არ ეშინია
მაგრამ ამავე დროს მოუთმენელნი - ინოვაციების, ტექნოლოგიების, რადგან
ყველაფერი ახლა და ამწუთას სურთ“, „არ კარგად ფლობენ მას“, „გონიერ თაობას
ეგუებიან ჩაჭრას, წინაღმდეგობის შეუძლია გამოიყენოს მულტიმედია
შემთხვევაში უარს ამბობენ საჭირო შედეგის ინოვაციებისთვის“, „აქვთ დიდი
მიღებაზე“, „ადვილად ცვლიან აქტივობას, გამოცდილება საინფორმაციო ტექნოლო-
ზედაპირულად ასრულებენ, და კარგ შედეგს გიებში - იყენებენ აურაცხელ განსხვავებულ
ვერ აღწევენ“. ინფორმანტების მოსაზრებების ხელსაწყოს“. მეორე - „სიამოვნებით
26
თამაშობენ კომპიუტერულ თამაშებს“, „ყველა პრობლემის შესახებ. ასე რომ,

მათგანს აინტერესებს კომპიუტერული მნიშვნელოვანია გადაწყდეს, რომელი
თამაშები“, „ადვილად იყენებენ ღირებულებების ჩამოყალიბება იმსახურებს
საინფორმაციო ტექნოლოგიებს“, „ატარებენ წახალისებას და რატომ.
დიდ დროს სოციალურ ქსელებში“, მასწავლებლებმა უფრო მკვეთრად
„ვირტუალური გარემო მათთვის არის სახლი შეაფასეს მოსწავლეების კომუნიკაცია.
სახლში“ და ა.შ. რესპოდენტებმა ყურადღება არ გაამახვილეს
ღირებულების ორიენტაციები (მესამე მოსწავლეების ბილინგვურ ან
კატეგორია) არ დაიყო ქვეკატეგორიებად, მულტილინგვურ უნარზე კომუნიკაციისა.
რადგან შეფასება თითქმის მსგავსი იყო: ძირითადად მათი პასუხები ორიენტირე-
„მატერიალისტები - ხშირად გაიგონებთ ბული იყო: კომუნიკაციის გამოხატვასა და
უფროსკლასელი მოსწავლეებისაგან საუბარს რეაქციაზე. მათ დაწერეს: „ნაკლებია
ფულის ან შენაძენების შესახებ“, ვერბალური კომუნიკაცია“, „ისინი
„მომხმარებლები - მათ ყველაფერი სიამოვნების გარეშე წერენ ტექსტს“, „აქვთ
საუკეთესო სურთ“, „სამომხმარებლო ნაკლები კომუნიკაცია რეალობაში და მეტი -
საზოგადოება - ყველაზე მნიშვნელოვანი სოციალურ ქსელებში“, „ენის მცირედი
ღირებულებები მატერიალურია“. ინფორ- ექსპრესია, აქვთ კომუნიკაცია აკრონიმებით“-
მანტები აღნიშნავენ შემდეგ ტენდენციებს: მასწავლებლებმა ჩაიწერეს მოსწავლეთა
მატერიალური ღირებულებებისა და განსხვავებული გამოხატვა (აკრონიმები,
მომხმარებლობისაკენ ტენდენცია. არავინ რომლებიც ვირტუალურ გარემოზეა
აღნიშნავს, ზოგად, მარადიულ კონცენტრირებული, ადეკვატური ტექსტის
ღირებულებებს. ბუნდოვანია - რატომ. ნაკლებობა და ა.შ.). მათ ასევე აღნიშნეს
შესაძლოა მასწავლებლები უბრალოდ არ მოსწავლეების „ექსპრესია, რომელიც
აფიქსირებენ მათ, გააჩნიათ სტერეო- კომუნიკაციას ჩრდილავს“ - „უხეშად
ტიპულად ნეგატიური დამოკიდებულება ამყარებენ კომუნიკაციას- მასწავლებელს
ახალი თაობისადმი. ყურადღების ღირსია, თვალს თვალში უყრიან“, „თამამად
რომ ერთმა ინფორმანტმა აღნიშნა: ისინი გამოხატავენ საკუთარ აზრს“, „პატივცემული
„ღირებულებებში არეულნი არიან“. კომუნიკაცია უფროსებთან ძალიან
ნებისმიერ შემთხვევაში, ინფორმანტებისგან მნიშვნელოვანია, რადგან ისინი გაბრაზებას
მიღებული ეს ინფორმაცია იძლევა მესიჯს აგრესიით პასუხობენ, სხვები ცრემლებით“,
ღირებულებების ჩამოყალიბებაში არსებული „სენსიტიურები და დაუცველები არიან
27
კომუნიკაციის დროს“. ზოგიერთი იმაზე მეტად, ვიდრე ცოდნა აქვთ“,

მასწავლებელი განსაზღვრავს კონკრეტულ „თავდაჯერებულნი არიან - უმეტესწილად
პრობლემებს, მაგალითად, „თამამად აქვთ საკუთარი აზრი და სხვის აზრს არ
გამოხატავენ საკუთარ აზრს, სურვილებს, ითვალისწინებენ“, „თავდაჯერებულნი არიან
მაგრამ სხვებს ყოველთვის არ უსმენენ- არ - რასაც სთხოვ, ყველაფერი შეუძლიათ“,
აქვთ თანამშრომლობის უნარი“, „დიდი „ისინი არაადეკვატურად აფასებენ საკუთარ
დროის განმავლობაში არ იციან, როგორ თავს - უფრო მაღალ შეფასებას აძლევენ
ესაუბრონ უფროსს, ისინი მოგმართავენ საკუთარ შესაძლებლობებს“, „თავდაჯერება -
შენობით და გაწყვეტინებენ საუბარს“, ისინი დამოკიდებულნი არიან საკუთარ
„კომუნიკაციისას შესამჩნევია, რომ უფროსს შესაძლებლობებზე, სიმამაცით ეჭიდებიან
უყურებენ, როგორც მოსამსახურეს“. ნებისმიერ დავალებას“, „მამაცები არიან -
ზოგიერთი მათგანი აღნიშნავს, რომ ხანდახან რადგან დიდ თავდაჯერებას ავლენენ“ და
კომუნიკაცია მწირია - „არ ფლობენ ა. შ. ასევე აღნიშნავენ სხვების შეფასებას
საკმარისად განვითარებულ კომუნიკაციის შემდეგნაირად: „მათ ყურადღება სურთ,
უნარებს “. შესაბამისად, ახალი თაობის მიერ სურთ მოუსმინონ და დადებითად შეაფასონ,
დამყარებული კომუნიკაცია ტიპიურია. ვერ იტანენ კრიტიკას“, „ეშინიათ უარყოფითი
მასწავლებლები მას საკუთარი ემპირიული შეფასების“ და ა. შ. ყურადღება უნდა
გამოცდილებიდან აფასებენ. ნებისმიერ გავამახვილოთ ერთ-ერთი ინფორმანტის
შემთხვევაში, აუცილებელია ვიზრუნოთ შენიშვნაზე, რომ მოსწავლეებს „უყვართ და
მოსწავლეთა კომუნიკაციაზე, მათი მოითხოვენ ყურადღებას, რადგან სურთ
დახმარებით გაიგონ კომუნიკაციური შეაფასონ“. მასწავლებელთა ხედვები
განსხვავებების, მიზნებისა და მნიშვნელობის ცხადყოფს, რომ აუცილებელია დავეხმაროთ
შესახებ. მოსწავლეებს ისწავლონ საკუთარი თავის,
პიროვნების შეფასების შესახებ მასწავ- შესაძლებლობების ადეკვატური შეფასება,
ლებლებმა ყურადღება ორი მიმართულებით რათა განავითარონ პოტენციალი, გონებრივი
გაამახვილეს - მოსწავლეების თვითშეფასება და ფიზიკური შესაძლებლობები.
და სხვების შეფასებაზე რეაქცია. მათ სწავლის მიმართულებები და სწავლების
აღნიშნეს ძლიერი თავდაჯერებულობა, თავისებურებები (კატეგორია 6.
საკუთარი შესაძლებლობებისადმი არაადეკ- ინფორმანტებმა განსხვავებული სასწავლო
ვატური დამოკიდებულება - „თავ- მიმართულებები აღნიშნეს: „არ ავლენენ
დაჯერებულნი არიან - ისინი თავს აფასებენ შინაგან მოტივაციას სწავლისთვის“, „ხშირად
28
არ სურთ სამუშაოს ხელახლა შესრულება, „რატომ არის ეს აუცილებელი“

რათა ის გაუმჯობესდეს“, „მოითხოვენ (პრაქტიკულად, ხაზგასმულია ბავშვისთვის
მასწავლებლისგან დიდ ყურადღებას“, მნიშვნელოვანი საკითხები) და მათი
„ცნობისმოყვარეები არიან, უყვართ ცნობისმოყვარეობაა ხაზგასმული („მათ
ინოვაციები, რადგან სურთ კითხვებზე სურთ ინოვაციები. აინტერესებთ ის რაც
პასუხის გაგება და არ ეშინიათ მათი ძიების“, ახალია, აღმოუჩენელია“ და „არ მოსწონთ
„თუ შეცდომას დაუშვებენ, არ ანაღვლებთ, არ მონოტონურობა, აინტერესებთ მათთვის
ასრულებენ საშინაო დავალებას უმაღლეს მოსაწონი აქტივობები“). უნდა აღინიშნოს,
დონეზე“, „მოითხოვენ მოტივირებას: მე რომ ეს ბავშვები ცნობისმოყვარეები არიან, არ
ახალგაზრდა ვარ და მოტივაცია მჭირდება“, გააჩნიათ მოტივაცია და ა.შ. მარტივად, რომ
„მოტივაციის ნაკლებობა“, „ზედაპირულად ვთქვათ, აუცილებელია მათი ინტერესის
ასრულებენ დავალებებს, არ მიდიან მხარდაჭერა, სხვადასხვა მეთოდით
სიღრმეში, არ ამოწმებენ“. ისინი საუბრობენ სწავლება, და მათთვის მოსაწონი შინაარსისა
მოსწავლეთა ნაკლებ მოტივაციაზე, ნაკლებ და ფორმის გამოყენება. განსაკუთრებით
კონცენტრაციაზე საშინაო დავალებების მნიშვნელოვანია მათი სასწავლო გეგმისა და
მიმართ. ფაქტობრივად, ეს დაკავშირებულია და კონტექსტის განახლება, რათა არ გაწყდეს
სწავლების თავისებურებებთან, მაგალითად: კავშირი ვირტუალურ და რეალურ სივრცეს
„უყურადღებოები არიან, რადგან ბევრ შორის, და ასევე, რომ მიეცეთ სტიმული
შემთხვევით შეცდომას უშვებენ“, „იშვიათად დამოუკიდებელი მუშაობისთვის.
ამახვილებენ ყურადღებას, ხშირად უშვებენ მეშვიდე კატეგორია-მისწრაფებები-
შეცდომებს, რადგან არ იციან და მოსმენაც არ დაკავშირებულია განათლებასა და
სურთ“, „მოითხოვენ ინდივიდუალურ თვითგანათლებასთან. თუ მოსწავლეების
ყურადღებას“, „უფრო უჭირთ, როდესაც მისწრაფებები ადეკვატურია, მათი სწავლის
ფიქრი უწევთ, როდესაც ინფორმაციის შედეგები უკეთესი ხდება, როგორც
მოძიება და წარმოდგენის ნაცვლად ინფორმანტები აღნიშნავენ, „რადგან
საკუთარი აზრის დაფიქსირება უწევთ“, ზოგიერთი მოსწავლე ადეკვატურად აფასებს
„მუდმივად ესაჭიროებათ მოტივაცია, საკუთარ ცოდნასა და შესაძლებლობებს,
მოუთმენელნი არიან“. ასევე ყურადღება მაშასადამე მათ ესმით, რომ მათთვის
მახვილდება სწავლებისთვის მნიშვნელოვან აუცილებელია სწავლა, რათა უკეთესი
შემდეგ მახასიათებლებზე: „რეალისტები: შედეგები მიიღონ; თუმცა უმეტესი მათგანი
რატომ არის ამის სწავლა მნიშვნელოვანი?“, არაადეკვატურად აფასებს მათ ცოდნასა და
29
შესაძლებლობებს, ისინი გადაჭარბებით აღიქვამენ გარემოს“. მათ არ ჰყავთ

აფასებენ საკუთარ შესაძლებლობებს“, „მათ ავტორიტეტები, „ხშირად მშობლებსაც კი
რომ შეეძლოთ თავიანთი შესაძლებლობების არავითარი გავლენა აქვთ მათზე“,
გააზრება, ისინი უკეთეს შედეგებს „მანიპულატორები არიან, რადგან
მიაღწევდნენ“. მაგრამ „მოსწავლეთა ეგოისტურად იქცევიან“, „არ აქვთ
უმეტესობის მისწრაფებები საკმაოდ მაღალია კონცენტრაციის უნარი - მხოლოდ საკუთარ
და არარეალური“, „თუ მისწრაფებები თავში იყურებიან“. შესაბამისად, ცხადია,
ადეკვატური იქნებოდა, ისინი უკეთეს რომ ინფორმანტებმა გამოხატეს საკმარისი
სწავლის შედეგებს მიიღებდნენ“. თუ შეხედულებები წესებისა და სტანდარტების
მივიჩნევთ, რომ მოსწავლეთა სურვილები გაუთვალისწინებლობის, მათი უპატივცე-
საკმაოდ მაღალია და არაადეკვატური, მულობის შესახებ და ემოციური ქმედებების
შესაბამისად ის გავლენას იქონიებს სწავლის შესახებ. მათ აღნიშნეს როგორც პოზიტიური,
შედეგებზე. ამიტომ, მნიშვნელოვანია ისე ნეგატიური შენიშვნები. ახალგაზრდა
დავეხმაროთ მათ გაიგონ, რამდენად თაობის ყოფაქცევის დეფინიცია საკმაოდ
მნიშვნელოვანია ადეკვატური მისწრაფებები მნიშვნელოვანია; ეს კომენტარები უნდა
მათი კარიერისთვის. გაანალიზდეს და უნდა მოიძებნოს
ინფორმანტებმა გამოავლინეს ყოფაქ- ყოფაქცევის პრევენციისა და კორექციის
ცევის რელევანტური კატეგორიები. მათ გზები, ისევე, როგორც კარგი ყოფაქცევა უნდა
გამოყვეს ორი ქვეკატეგორია: ნორმების და იქნეს ხელშეწყობილი.
წესების შესრულება, ქცევების გამოხატვა- „არ კრეატიულობა, როგორც ამ თაობის
სცემენ პატივს წესებს, რადგან მათი მახასიათებელი, ასევე დახასიათებულ იქნა -
სიმართლე აბსოლუტურია“, „ჩვენ არ ვართ ინფორმანტებმა განსაზღვრეს ორი პოზიცია -
საგნები, რომ წესებს მივსდიოთ“, კრეატიული აზროვნების დეფინიცია
„არატოლერანტურები არიან“ და შემდეგი („არასტანდარტულად ფიქრობენ, სტერეო-
ქვეკატეგორია ასე განისაზღვრება: ტიპების გარეშე“, „ორიგინალური,
„ემოციურები არიან. ყოფაქცევა შეიცავს ბევრ არასტანდარტული აზროვნება“, „სუსტი
და განსხვავებულ ემოციებს“, „ეგო- კრიტიკული აზროვნება - შეუძლიათ
ცენტრულები არიან, რადგან დამატებით გამეორება ინფორმაციის მოპოვების მიზნით,
უზარმაზარი ყურადღება ესაჭიროებათ, მაგრამ უჭირთ გამეორება და საკუთარი
სურთ პატივისცემით მოეპყრან“, სიტყვებით გადმოცემა“) და კრეატიულობის
„სენსიტიურები, რადგან ძალიან მკვეთრად პრაქტიკა ემპირიულ აქტივობებში („აქვთ
30
უამრავი იდეა, მაგრამ ეზარებათ მათი მოძებნონ შესაძლებლობები მოსწავლეთა

განხორციელება“, თავიანთ ფანტაზიას კრეატიულობის ხელშესაწყობად.
პრაქტიკაში არ ახორციელებენ). როგორც
ხედავთ, ზოგიერთმა ინფორმანტმა დისკუსია
ყურადღება გაამახვილა მოსწავლეების ჩატარებული კვლევის შედეგები
კრეატიულობაზე, და სხვებმა - მხოლოდ აჩვენებს, რომ ახალი თაობა განსხვავებულია.
შეზღუდულ გამოვლინებებზე. რთულია მათ თავისებურებას კი ვირტუალური გარემო
მათი პასუხების გაანალიზება, რადგან განსაზღვრავს. ვირტუალურ გარემოში ყოფნა
შესაძლოა ინფორმანტებს განსხვავებულად განსაზღვრავს მათი კითხვის ხარისხსაც. არა
ესმით კრეატიულობა. თუმცა ხაზოვანი, არამედ ძიებით კითხვა უფრო
კრეატიულობის პრაქტიკაში გამოყენება, დომინანტურია. ჯ. ფალშენერმა (2014) მათ
საკმაოდ ნეგატიურად შეფასდა შორის განსხვავება შეადარა სოფლის გზაზე
ინფორმანტების მიერ - ისინი აღნიშნავენ, სიარულს - თუ ვინმე მთავარ ქუჩაზე
რომ არ ახორციელებენ საკუთარ იდეებს და გაივლის და მიმოიხედავს - ეს იქნება
ა.შ. შესაძლებელია ინფორმანტები არიან ხაზოვანი კითხვა, თუ ვინმე გაჩერდება ხან აქ
ასეთი შთაბეჭდილების ქვეშ, რადგან, ხან იქ, სადაც რაიმე საინტერესოა, ეს იქნება
შესაძლოა, მოსწავლეები არ ავლენენ ძიებით კითხვა. მაშასადამე, ძიებით კითხვა,
კრეატიულობას გაკვეთილებზე, ან რომელიც დომინირებას იწყებს,
მასწავლებელი ვერ ხვდება მას. სიმართლე დაკავშირებულია ინფორმაციის ფრაგმენტუ-
რომ ვთქვათ, შემდეგი კომენტარი: „ისინი ლად მიღებასთან. დავიმახსოვროთ, რომ
თავს არიდებენ კრიტიკულ აზროვნებას, ჰიპერაქტიურობა დამახასიათებელია ამ
რადგან მათ არ აქვთ საჭირო უნარები“. ეს თაობისათვის და ამ თაობას შეუძლია
უკვე ხაზგასმაა კრეატიულბის არასაკმარის იმუშაოს რამდენიმე დავალებაზე
განვითარებაზე. ასეთი შეფასება ერთდროულად, მაგრამ შესაძლოა ვერ
მოსწავლეების კრეატიულობისა ქმნის მისი გააკეთონ ანალიზი ან არადამაკ-
სტიმულირების საფუძველს სკოლაში, მაყოფილებელი ფორმულირება მისცენ
რომელშიც, როგორც მასწავლებლები დასკვნას. კითხვა ყოველთვის დაკავში-
აღნიშნავენ, ის არასაკმარისია. შესაბამისად, რებულია რელევანტურ კონტექსტთან,
მასწავლებლებმა უნდა გააუმჯობესონ შესაბამისად, კითხვა პრობლემური ხდება.
საკუთარი პედაგოგიური აქტივობები და ზოგადად, ტექსტის ზედაპირულად კითხვა
პრობლემებს წარმოშობს, მაგალითად,
31
ხშირად დავალებები გაუგებარია, და კონტექსტის შედარება წინა თაობის (არა

არასწორად გაგებულ დავალებებს მხოლოდ მასწავლებლების)
ასრულებენ. ჩნდება შეკითხვა ენების დამოკიდებულებებთან ახალი თაობის
სწავლებისა და სწავლის შესახებ, არის თუ მიმართ.
არა მეთოდები და სტრატეგიები შესაბამისად
შერჩეული? განსაკუთრებით თანამედროვე დასკვნა
გლობალიზებულ გარემოში, სადაც წინამდებარე სტატიიდან შესაძლებელია
მულტილინგვიზმსა და ბილინგვიზმს შემდეგი დასკვნების გამოტანა:
განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. 1. მასწავლებლების მიხედვით, ახალი
როდესაც ახალი თაობა ინტერნეტში შედის, თაობა გამორჩეულია. ინფორმანტების მიერ
მათ მეტი ენები უნდა იცოდნენ, არა მხოლოდ შემოთავაზებული მისი დეფინიცია
საკუთარი მშობლიური ენა. შესაბამისად, შესაძლებელია დაიყოს ცხრა კატეგორიად, და
საინტერესო იქნება, როგორ იყენებენ ზოგიერთი მათგანი ქვეკატეგორიასაც
მულტილინგვალი მოსაუბრეები საკუთარ ითვალისწინებს:
ენას ინტერაქციისას. ახალი თაობა ჯერ კიდევ 1. აქტივობა (4 ქვეკატეგორია: სამუშაო
უცნობი და აღმოუჩენელია ჩვენს მიერ. აქტივობა, აქტივობის ორგანიზება,
შესაბამისად აუცილებელია, მოვიძიოთ ამ ყურადღების შენარჩუნება და აქტივობის
თაობისთვის შესაბამისი სწავლებისა და შედეგები), 2. ტექნოლოგიებისადმი
სწავლის სტრატეგიები. ეს მისცემს მიდრეკილება (ტექნოლოგიების შეგრძნება
შესაძლებლობას მკვლევრებს, მასწავლებელ- და ვირტუალურ გარემოში არსებობა), 3.
თა ტრენერებს, მასწავლებლებს - შეაფასონ ღირებულების ორიენტაციები (ქვეკატეგო-
პროცესი, ეს არის გამოწვევა და, ასევე რიები არ გამოვლინდა), 4. კომუნიკაცია
დაგვეხმარება, გავიგოთ და მოვიძიოთ (კომუნიკაციის გამოხატვა და რეაქცია), 5.
ოპტიმალური სტრატეგიები სწავლა- პიროვნების შეფასება (მოსწავლეთა
სწავლებისთვის. თვითშეფასება და სხვების შეფასებაზე
სამომავლო კვლევებში შეიძლება რეაქცია), 6. სწავლის მიმართულებები და
გათვალისწინებულ იქნეს Z თაობის სწავლების თავისებურებები (არ
წარმომადგენლების შეხედულებები და გამოვლინდა), 7. მისწრაფებები (არ
თავად როგორ აღიქვამენ საკუთარ გამოვლინდა), 8. ყოფაქცევა (ნორმების და
შესაძლებლობებს, კომპეტენციებს და ა.შ. წესების შესრულება, ქცევების გამოხატვა), 9.
ასევე საინტერესო იქნება ზემოაღნიშნული კრეატიულობა (კრეატიული აზროვნების
32
დეფინიცია და პრაქტიკა ემპირიულ მესიჯს ლიტვის სკოლებში არსებული

ქმედებებში). თითოეული კატეგორია (ისევე, საგანმანათლებლო პრობლემების შესახებ და
როგორც ქვეკატეგორია) ინფორმანტების გვაძლევს ბიძგს, ვეძებოთ მისი გადაჭრის
მიერ ნათლად განისაზღვრა - დაწყებული შესაძლებლობები. ასე რომ, საჭიროა
მათ პოზიტიურ მახასიათებლებზე სასკოლო განათლების პრობლემების კვლევა
ხაზგასმით, დამთავრებული ნეგატიური სხვადასხვა მიდგომით (დიდაქტიკური,
შეფასებით. თუმცა, ზოგადად, თაობის აქსიოლოგიური, ფსიქოლოგიური, მმართვე-
განსაზღვრისას შეიმჩნევა უფრო მეტად ლობითი და სხვ); მათი გამომწვევი
ნეგატიური დამოკიდებულება, ვიდრე მიზეზებისა და პრობლემების გამოვლენა;
პოზიტიური. ინფორმანტების მიერ მათი გადაჭრის გზების დასახვა სკოლის
წარმოდგენილი Z თაობის დეფინიციებთან წარმომადგენლებთან ერთად და გეგმის
დაკავშირებით შეიძლება ითქვას, რომ ეს შემუშავება; ამ გეგმის განხილვა, საუკეთესოს
თაობა ჯერ კიდევ უცნობია (ან რამდენიმე საუკეთესოს) არჩევა,
მასწავლებლებისთვის. აუცილებლობის შემთხვევაში მათი
2. ამ თაობის მოსწავლეების გასწორება და განხილვა შესაბამის ჯგუფთან;
მახასიათებლები, რომლებიც მასწავლებ- გეგმის (გეგმების) იმპლემენტირება და
ლებმა აღნიშნეს (ღირებულების ორიენტა- მონიტორინგი იმისთვის, რომ გამოვლინდეს
ციები, კრეატიულობა, სწავლებისა და შესაძლო ჩარევები, რათა დაინერგოს
სწავლის მახასიათებლები და სხვები) იძლევა პროაქტიური მენეჯმენტი.
33
გამოყენებული ლიტერატურა:
1. კანაგარაჯა ა.ს. Canagarajah, A. S. (2007). Lingua franca English, Multilingual Communities, and
Language Acquisition. Modern Language Journal, 91, 921–937.
2. კროს-ბისტრომი ა. Cross-Bystrom A. (2010). What You Need to Know about Generation Z.
Interactive. Internet access: http://www.imediaconnection.com/content/27425.asp
3. დრასელი ლ. Drussell, J. (2012). Social Networking and Interpersonal Communication and Conflict
Resolution. Skills among College Freshmen. Interactive. Internet access:
http://sophia.stkate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1021&context=msw_papers
4. ფალშლენერი ჯ. Falschlehner, G., (2014) Die Digitale generation.Jugendliche lesen anders.- Wiena:
Verlag Carl Ueberreuter.
5. ფერნიჟი ა., ჰორტოვანი ლ., ჟაბო რ., ტაროდი დ., Ferincz. A., Hortovanyi. L., Szabo. R., Tarody.
D. (2011). Changes in the Way of Work: Generation “Z” at the Labour Market. Interactive. Internet
access:
https://www.google.lt/?gws_rd=cr,ssl&ei=rgppVLHMEIGAzAPE0YHYCg#q=z+generation+character
istics&start=90
6. გიფორდსი ე. Giffords, E. (2009). The Internet and Social Work: The Next Generation. Families in
Society: The Journal of Contemporary Social Services, 90 (4). 413-418.
7. ჰინდუია ს., პატჩინი ჯ., Hinduja, S. & Patchin, J. (2013). Social Influences on Cyberbullying
Behaviors among Middle and High School Students. Journal of Adolescence, 31. 125-146
8. კუკლა ა.,Kukla, A. (2000). Social Constructivism and the Philosophy of Science. New York:
Routledge
9. მაკკინდლი, McCrindle, M. Wolfinger, E. (2010). The ABC of XYZ: Understanding the Global
Generation. Australia: University of New South Wales Press Ltd
10. მიშნა ფ., მაკლაქი ა., საინტი მ.,Mishna, F., McLuckie, A., & Saint, M. (2009). Real-world Dangers
in an Online Reality: A Qualitative Study Examining Online Relationships and Cyber Abuse. Social
Work Research, 33 (2), 107-118.
11. პალფრი დ., გასერი უ., Пaлфри Д ., Гассер У.(2011) Дети цифровой эры.- Москва: Эксмо.
12. შნეკი ო., Schneck, O. (2010). Die neue Generation Y als Herausforderung für die Diversity – Strategie
an Hochschulen.- Reutlingen: Reutlingen University
34
13. შოლცი კრ., Scholz Chr. (2013) Generation Z: Willkommen in der Arbeitswelt.-[Internet access:
http://download.sap.com/germany/download.epd?context=15CBA4EB14F95426F543A9AFDAC5A08
074271854ABCEA849F751EBD4813127056BC5C350BE083373D1BADEEC6CDCA5C60818EA00
3CF85895. Reviewed: 2014 05 30 ]
14. თარგამაძე ვ.,Targamadzė V.(2015) . Tyrimas „Z kartos bruožai bendrojo ugdymo mokyklų pedagogų
požiūriu“[Rankraštis] -Vilnius: Vilniaus universitetas.
15. ტულგანი ბ., Tulgan, B. (2013). Meet Generation Z: The Second Generation within the Giant
"Millennial Cohort. Interactive. Internet access:
http://rainmakerthinking.com/assets/uploads/2013/10/Gen-Z-Whitepaper.pdf
35
ლ. ტეტერინა, ინტერკულტურული კომპეტენციების განვითარება # 6, 2015
ფილოლოგიის ფაკულტეტის სტუდენტებში გვ. 36-47
ლილია ტეტერინა
ოლეს ჰონჩარის სახელობის
დნეპროპეტროვსკის ნაციონალური უნივერსიტეტი
ინტერკულტურული კომპეტენციების განვითარება

ფილოლოგიის ფაკულტეტის სტუდენტებში
სტატიის მიზანია, გამოიკვლიოს ის კულტურული შეტყობინებები, რომლებიც
ლიტერატურული ტექსტების საშუალებით გადმოიცემა. ლიტერატურული ტექსტები
წარმოადგენს ისტრუმენტებს ფილოლოგიის ფაკულტეტის სტუდენტების კულტურული
ცნობიერების ასამაღლებლად. სტატიის მიზანია მხატვრული დისკურსის რეალური
ინტერკულტურული პოტენციალის წარმოჩენა, რათა დავინახოთ განსხვავება და განვავითაროთ
სტუდენტების ლინგვოსოციოკულტურული კომპეტენცია. კვლევა ეყრდნობა ინგლისური
სალიტერატურო ტექსტების ანალიზს ფილოლოგიის ფაკულტეტის ინგლისელ სტუდენტებთან
ერთად, მაგრამ ის ტექნიკები, რომლებიც გამოყენებულია გამოდგება კულტურის შესასწავლად
ნებისმიერ უცხო ენაზე.
საკვანძო სიტყვები: ინტერკულტურული წიგნიერება, ინტერკულტურული კომპეტენცია,
ინტერკულტურული უნარები.
შესავალი ტერმინი, რომელიც სხვადასხვაგვარი

ინტერკულტურული წიგნიერების ინტერპრეტაციით გვხვდება.
განვითარება არის ერთ-ერთი მნიშვ- კორბეტისთვის (J. Corbett)
ნელოვანი ამოცანა თანამედროვე ინტერკულტურული კომპეტენცია არის
ინგლისური ენის სწავლებისა განათლების უნარი, გაიგო სამიზნე ჯგუფის /
ნებისმიერ საფეხურზე. ტრადიციული საზოგადოების ენა და ქცევა და აუხსნა ის
საკომუნიკაციო მეთოდი მიიჩნევა „მშობლიური“ თემის წევრებს და პირიქით
შეზღუდულად თუკი ის კურიკულუმში (კორბეტი, 1997:28).
„კულტურის“ ასპექტს არ მოიცავს. კრამსჩისთვის (C. Kramsch) ინტერკულ-
ინტერკულტურული კომპეტენცია გახდა ტურული კომპეტენცია არ არის ცოდნა,
ერთ-ერთი მთავარი მეთოდოლოგიური არამედ „ინტერპრეტაციის გაზიარებული
წესები“, რომლებიც გონივრულად
36
გამოიყენება ნაცნობი და ახალი ენად. ამის გამო მის სწავლებაში ჩართულია

კონტექსტისთვის რათა შევიმეცნოთ უამრავი ადამიანი, რომელიც ეძებს და
სამყარო (კრამსჩი, 1998:27). მხარს უჭერს მის დეეთნოსიზაციასა და დე-
ბირამი (M. Byram [1997]) გვთავაზობს კულტურალიზაციას. ამაზე კამათმა რა
ინტერკულტურული კომპეტენციებისთვის შედეგიც არ უნდა მოიტანოს, მეორე ენის
ხუთ ფორმულირებას, რომლებიც სწავლება ბრმად არ უნდა მიჰყვებოდეს
წარმოადგენს კულტურებს შორის უკიდურეს უტილიტარიზმს... და შეამ-
დასაკავშირებლად გარკვეულწილად ციროს კომუნიკაციური კომპეტენცია
საჭირო უნარებს. ერთად ეს ფორმუ- უნარების მარტივად ასათვისებლად“.
ლირებები განსაზღვრავენ სტუდენტთა ლოვედეი აღნიშნავს, რომ სალაპარაკო
უნარს რომ მიაღწიონ, როგორც კრამსჩი ენის სწავლების მხოლოდ გარდამავალ
უწოდებს, „მესამე ადგილს“ - ადგილს დონეზე ფოკუსირება უგულებელყოფს
რომელიც იძლევა უპირატესობას რომ მნიშვნელოვან ინფორმაციას კულტურის
სტუდენტმა შეძლოს გაიაზროს და იპოვოს შესახებ, რომელიც შესაძლოა დაგვეხმაროს
კავშირი მშობლიურ კულტურასა და განვსაზღვროთ და დავინახოთ
სამიზნე კულტურას შორის (კრამსჩი,1993). განსხვავებები, როგორ მოქმედებენ /
ზემოთ ნახსენებმა და სხვა ახდენენ გავლენას უბრალო სიახლეებიც კი
მკვლევრებმაც ხელახლა განსაზღვრეს სხვადასხვა კულტურაში. თანამედროვე
ენობრივი განათლების მიზნები და აღიარეს ინგლისური ენის ტრენინგის ამოცანების
უფრო როგორც „ინტერკულტურული ამგვარი ხედვა არ ნიშნავს იმას, რომ წინა
საკომუნიკაციო კომპეტენცია“, ვიდრე კულტურულ საკითხებს (პერსონალური და
როგორც „მშობლიურ ენაზე მოლაპარაკე ჯგუფური მახასიათებლების შექმნისა და
ექსპერტი“ (ბუნდოვანი და იშვიათად შეფასების კვლევა) მეორე ენის კლასებში არ
მიღწეული მიზანი), როგორც საბოლოო ექცეოდა ყურადღება. კარგი მასწავლებლები
მიზანი. კამათობენ იმაზე, რომ ენის აღქმა, ყოველთვის იყენებდნენ კულტურის
როგორც ინფორმაციის გაცვლის შესახებ ინფორმაციას თავიანთ სასაუბრო
მნიშვნელობად, აზრს მოკლებული სულაც ენის სწავლების გაკვეთილებზე. სტერნი (H.
არ არის, მაგრამ შეზღუდულია. ლოვედეის Stern) ასეთ ინფორმაციას ანუ კულტურის
დაკვირვებით (ლოვედეი, 1981:123): „ახლა (კულტურული ფონის) შესახებ
ინგლისური ენა უფრო და უფრო მიიჩნევა, ინფორმაციას უწოდებს „კულტურულ
როგორც სამყაროსთან დამაკავშირებელ რემარკებს“ (სტერნი, 1992:224). მაგრამ
37
ინტერკულტურული მიდგომა განსხვავდება სხვადასხვა სოციალურ ჯგუფს შორის,

ადრეული მიდგომებისგან იმით, რომ რომლებიც იყენებენ სხვადასხვა ენასა და
კულტურა ისწავლება ინტერკულტურული ენის ნაირსახეობებს“ (კორბეტი, 2003:2). იმ
ცოდნისა და უნარების წინ წამოწევითა და მოსწავლეებს, რომლებიც სახლში
განვითარებით და ეს კურიკულუმის სწავლობენ ინგლისურს, როგორც უცხო
შემადგენელი ნაწილი ხდება. კორბეტის ენას, ნაკლები შეხება აქვთ მშობლიურ ენაზე
მიხედვით, ეს ნიშნავს ეთნოგრაფიიდან მოლაპარაკეებთან და სამიზნე კულტურაში
სტრატეგიების ათვისებას, ისევე როგორც არსებულ პროდუქტებთან, ამიტომაა რომ
ენათმეცნიერებიდან და ინტერკულტუ- მათთვის ყველანაირი ტექსტი მთავარი
რული ცოდნის, უნარების, ენობრივი წყაროა კულტურის შესახებ ინფორმაციისა.
უნარების განსაზღვრას, სწავლებასა და და ამიტომაა, რომ მასწავლებლისთვის
შემოწმებას. ასე რომ ენის კურსი როდესაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ისეთი
„კულტურასთან“ დაკავშირებულ ასპექ- დავალებების მოფიქრება, რომლებიც
ტებსაც მოიცავს, შინაარსობრივად გააანალიზებენ ტექსტებს კულტურული
მრავალფეროვნდება, ორიენტირებული პერსპექტივიდან.
ხდება კითხვის, წერის, მოსმენისა და
მეტყველების უნარების გაუმჯობესებაზე, მხატვრული ლიტერატურა, როგორც წყარო
რაც ეხმარება მოსწავლეს აითვისოს კულტურის შესახებ ინფორმაციისა
კულტურული კომპეტენციები, როგორე- მხატვრული ტექსტი ერთ-ერთი
ბიცაა მაგალითად სტრატეგიები ქცევითი საუკეთესო რესურსია მოსწავლეებისთვის
მოდელების სისტემატური დაკვირვები- იყვნენ კულტურის მკვლევარები, რადგანაც
სთვის. უფრო მეტიც, როდესაც მათ აქვთ ინფორმაცია ამა თუ იმ
მოსწავლეები უფრო სიღრმისეულად კულტურის სოციალურ და გეოგრაფიულ
სწავლობენ თუ როგორ გამოიყენება სამიზნე მახასიათებლებზე, ღირებულებებისა და
ენა უცხოენოვანი საზოგადოების ნათელი დამოკიდებულებების შესახებ. ინგლისური
და ბუნდოვანი მიზნების მისაღწევად, მათ ენის სწავლება, რასაკვირველია, იყენებს
უნდა მისცე ბიძგი რეფლექსიისთვის, ლიტერატურას თავის სასარგებლოდ.
როგორ ფუნქციონირებს თავიანთი ინტერკულტურულ კლასში ლიტერატუ-
მშობლიური ენა და საზოგადოება. რული ტექსტებია შერჩეული, რადგანაც
„ინტერკულტურული განათლების მქონე ისინი კარგად აჩვენებენ სამიზნე
მოსწავლე გვევლინება მედიატორად კულტურის ასპექტებს. პულვერნესი
38
(1996:11) მიიჩნევს, რომ ტექსტის შერჩევისას არსებობს უამრავი გამოქვეყნებული

ფოკუსირება უნდა იყოს იმაზე, რამდენად კვლევა ლიტერატურის გამოყენებაზე
შეიცავს ის კულტურის შესახებ ინტერკულტურულ ენობრივ განათლებაში
ინფორმაციას. ლიტერატურული ტექსტი სხვადასხვა დონეზე (ანაშკინა, 2012;
შეიძლება ასე დავახასიათოთ: ბურვიც-მელზერი, 2001; ბირამი &
კულტურის პერიოდი - "მთელი ფლემინგი, 1998; კრამსჩი, 1993;
ცხოვრების განმავლობაში" მაკდონალდი, 2000). მაგალითად, ევა
სოციალური დამოკიდებულებები - le მელზერი აღწერს გერმანული სკოლის 14-15
vice anglais (მაგ. კლასობრივი სისტემა) წლის მოსწავლეების ინგლისური ენის
პოლიტიკური ღირებულებები - ერის ოთხი გაკვეთილის მიმდინარეობას და
მდგომარეობა / ყოფა გვაჩვენებს როგორ შეიძლება გამოიყენო
ენა და ჩვევები - სინქრონი. ლიტერატურული სამუშაო (პატარა
ლიტერატურის სიცხადე გულისხმობს მოთხრობა) განსხვავებულობის / განსხვა-
ტექსტების დრამატულად გადმოცემას, რაც ვებების გასააზრებლად.
მას მხატვრულობას ანიჭებს, მაგრამ, სტერლინგის უნივერსიტეტიდან
ამასთან, ეს ტექსტები წარმოაჩენენ ხალხს, მაკდონალდსმა და მისმა კოლეგებმა
რომელიც ცხოვრობს მოცემულ განავითარეს ოთხფაზიანი სასწავლო
კულტურულ გარემოში დროის გარკვეულ ციკლი, რომელიც წარმოადგენს მოდელს
მონაკვეთში. იმისათვის, რათა გამოიყენო
კორბეტი აღნიშნავს, რომ "კულტურის ლიტერატურული ტექსტის გარკვეული
შესახებ ინფორმაციის შემცველი ტექსტების" მონაკვეთი კულტურის საკვლევად
(იქნება ეს ლიტერატურიდან, ფილმიდან ინგლისური ენის სწავლების დროს და
თუ სხვა) უპირატესობა ის არის, რომ ისინი კვლევის ეფექტიანობას დააკვირდე.
სამიზნე ღირებულებათა სისტემის პირველი ფაზა გათვალისწინებული იყო
დრამატიზებას ახდენენ მისი კითხვამდე აქტივობებისთვის შესაბამისი
მისწრაფებებისა და წინააღმდეგობების სქემის ასამოქმედებლად. ეს ხდებოდა
ჩვენებით. ამ ფაქტმა შესაძლოა მოტივაცია მოთხრობის თემისა და შინაარსის
მისცეს მოსწავლეებს, რომლებიც თავიანთ დაკავშირებით მოსწავლეების პირად
წინააღმდეგობებს აწყდებიან ახალ გამოცდილებასა და ცოდნასთან მსგავს
კულტურულ გარემოში (კორბეტი, 2001:174- საკითხებზე. შემდეგი ფაზა გულისხმობდა
175). მოსწავლეთა მიერ შეკითხვებზე პასუხის
39
გაცემას მოთხრობის ძირითად ასპექტებზე: კულტურის ანალიზის მეთოდები.

პერსონაჟი, გარემო, დრო და ა.შ. სასწავლო მოსამზადებელი სტადია
ციკლის მესამე ფაზა პატარა ჯგუფურ კურსის დასაწყისში მასწავლებელი
დისკუსიებს მოიცავდა მოთხრობის ხსნის ლიტერატურული ტექსტის
საკვანძო საკითხებზე - სიუჟეტი, კულტურული ანალიზის როლს, მხატვრულ
კულმინაცია, თემები, სტილი და ა.შ. დისკურსში გამოხატვის ფორმებსა და
ბოლოს, მოსწავლეები უბრუნდებოდნენ სოციო-კულტურული ინფორმაციის
დისკუსიას, რომელიც მოთხრობის თემას შესაძლო ფუნქციებზე საუბრობს, თავისი
ბრიტანულ კულტურაში პრობლემატურ აზრის ილუსტრირებას ინგლისური
საკითხებს უკავშირებდა, მაგალითად, ლიტერატურიდან მაგალითების ანალიზით
კლასობრივი, რასობრივი ან ეთნიკური ცდილობს.
კონფლიქტები, კოლონიზაცია ან ზოგადად მნიშვნელოვანია, რომ ლიტერატურულ
გაუცხოება. ტექსტში იდენტობის ფორმები შესაძლოა
მელზერიც და მაკდონალდსიც - ორივე გამოხატული იყოს ან პირდაპირ და
იყენებს თითქმის ერთსა და იმავე ნათლად ან ბუნდოვნად. ნაწყვეტი მოლი
მეთოდოლოგიას თავიანთი მიზნების კენის ნოველადან "კარგი ქცევა", სადაც
მისაღწევად. მოსწავლეთა უკუკავშირიც ედვარდ VII - ის ეპოქაზეა (მე-19 საუკუნის
ორივე პუბლიკაციაში ცხადჰყოფს რომ ბოლო და მე-20 საუკუნის დასაწყისი)
მიზნები მიღწეულია. საუბარი, კარგი მაგალითია იდენტობის
ინგლისური ენის სწავლებაში არსებობს ფორმების ნათლად გამოხატვისა.
ამ მიდგომის გამოყენების სხვა ვარიანტიც. „იმ დღეებში ერთმა არ აღიარა
მასწავლებელს, იმის ნაცვლად რომ სიმხდალის შესაძლებლობა ახალგაზრდებ-
გამოიყენოს მთლიანად მოკლე მოთხრობები შიც კი. საშიშები იყვნენ ისინი, ვისაც ეს
და ნოველები, შეუძლია აარჩიოს ეხებოდა; მათი გაბედულება იყო საქები.
ნოველებიდან და მოთხრობებიდან პატარა მხდალი ბავშვი იყო დაფარული იარა და
ნაწყვეტები, რომლებიც მხოლოდ ერთ ბავშვის იძულება. ეღიარებინა თავისი
გარკვეულ კულტურულ ასპექტს აღწერს, პონის სიძულვილი, იყო კეთროვნების
მაგალითად - სოციალურ დამოკიდებუ- მსგავსი რამ ჩვენს საზოგადოებაში".
ლებებს ინგლისში, - უფრო დეტალური ამ ტექსტში ავტორი პირდაპირ აღწერს
ანალიზისა და ინტერპრეტაციისთვის. იმ პერიოდში პრივილეგირებული კლასების
მორალური ღირებულებების სისტემას.
40
მეორე ნაწყვეტი მუნროს პატარა მოსწავლეების ჩართვა კულტურული ფონის

მოთხრობიდან "როცა უილიამსი მოვიდა" შესახებ ინფორმაციის იდენტიფიკაციისა და
აჩვენებს კლასობრივი იდენტობის როგორც ინტერპრეტირების პროცესში
პირდაპირ, ისე არაპირდაპირ ფორმებს. თითოეული ნაწყვეტი, რომელსაც
„ისეც ხდება, რომ, შესაძლოა, უბრალო მასწავლებელი ამოარჩევს კლასში
აზნაური დაიღუპოს სკანდალის გამოწვევის გასაანალიზებლად, გამიზნულია იმისთვის,
გარეშე, მაგრამ არც ბარონს ადგას კარგი რომ დისკუსიისას კულტურულ მახასია-
დღე. სასხლეტის გამოკვრა ერთ-ერთი თებლებს შეემატოს ზოგიერთი ახალი
მოვალეობათაგანია. დღემდე პიტერბაის ასპექტი. მაგალითად, ნაწყვეტი 3 მუნროს
არასოდეს უსროლია კაკაბისთვის (H.H. Munro) მოთხრობიდან "რეჯინალდი
გაბრაზებულს, მაგრამ ამ წელს მან მწუხარების შესახებ" არის კიდევ ერთი
დამავალა დამექირავებინა მისთვის ირმის მაგალითი მე-20 საუკუნის პირველ
ტყე". ნახევარში მაღალ და საშუალო ფენებს
ეს ნაწყვეტი ირონიულად აღწერს შორის ურთიერთობისა, მაგრამ ის ასევე
ურთიერთობას ინგლისელი საზოგადოების გვაჩვენებს როგორ შეიძლება საშუალო
მაღალ და საშუალო კლასებს შორის, კლასის წარმომადგენლებმა წინ წამოსწიონ
სხვადასხვა სისტემის კონფლიქტს, ქცევის თავიანთი სოციალური სტატუსი.
სხვადასხვა ნორმასა და წესებს. სოციალური როგორც უკვე ლედი ბეუოისტლესაც
სტატუსის ცვლილება გულისხმობს ვუთხარი, რასაკვირველია მჯერა ბუნების
ცხოვრების წესის ცვლილებას. მოთხრობის მეცნიერულად შესწავლის. თუ გსურთ
პერსონაჟი ხალისით ასრულებს ყველა გაიგოთ ხელოვნურობა როგორ ვითარდება,
მოვალეობას, რომელიც მის წინაშეა ბარონის უყურეთ ნასწავლი უდარდელი სპარსული
ტიტულის ფლობით. მკითხველი ვერ კატა როგორ შეაბიჯებს ხალხით სავსე
შეძლებს გაიგოს ავტორის ირონიის სიღრმე, სალონში და შემდეგ წადით და გააკეთეთ
თუკი მას არ აქვს გარკვეული სოციო- ასე ორი კვირა. ბეუოისტლესები არ იყვნენ
ისტორიული ცოდნა, ისევე როგორც დაბადებულები სამეფოში, მაგრამ ისინი
ფილოლოგიური ცოდნა, განსაკუთრებით კი თანდათან მიდიან იქითკენ. მათ კეთილი
- უნარი, გაიგოს სიტყვების დამატებითი გული აქვთ და არასდროს ივიწყებენ
მნიშვნელობები და სიტყვათა კომბინაციები დაბადების დღეებს. მავიწყდება ის როგორი
ან ირონიის გადმოცემის ტექნიკები. იყო, რაღაც ქალაქში, საიდანაც
პატრიოტიზმი მოდის: და ის - მისი
41
ტანსაცმელი პარიზულია, მაგრამ ატარებს გააზიარებენ თავიანთ გადაწყვეტილებებს.

მას მკაცრი ინგლისური აქცენტით. მისი ამ ეტაპზე, მასწავლებლის მთავარი ამოცანაა
სახალხო გამბედაობა. ვფიქრობ ის ძალიან მიჰყვეს არჩეული ელემენტების სათანადო
მკაცრად აღზარდეს ისეთი საოცარი ჟინი "კონტექსტუალიზაციას", რაც გულისხმობს
აქვს აკეთოს არასწორი რამეები სწორად. ავტორის/მთხრობელისა და პერსონაჟების
ამ ნაწყვეტში მკითხველი აღმოაჩენს შეხედულებების გათვალისწინებას. ავტო-
სოციალურ კიბეზე ასვლის ერთ-ერთ გზას რი ორი სოციალური ჯგუფის - საშუალო და
ინგლისში. არისტოკრატი რეჯინალდსი მაღალი კლასების ირონიულ დაპირის-
ირონიულად პასუხობს ქცევასა და წარმო- პირებას გვიჩვენებს. ბეუოისტლესები (The
შობას ბეუოისტლესებისას (Beauwhistles), Beauwhistles) ყველაფერს აკეთებენ, რომ
რომლებმაც მოიპოვეს ადგილი მაღალ დაიცვან მაღალი კლასის ეტიკეტი, მიჰყვნენ
საზოგადოებაში და რომლებსაც სურთ, ჩვეულებებს, რომელთა დარღვევაც არ
იყვნენ ამ საზოგადოების წევრები, მაგრამ არ შეუძლიათ, მაშინ, როცა არისტოკრატები
გამოსდით. თავად ძალიან ხშირად ღიად არაფრად
საკლასო აქტივობების პროცედურა ასე აგდებენ მათ და დარწმუნებულები არიან
შეიძლება გამოიყურებოდეს: პირველი - იმაში, რომ რასაც აკეთებენ - სწორი იქნება.
მასწავლებელს შეუძლია პატარა აღწერა / იმისათვის, რომ მოსწავლეებმა უკეთ
შესავალი გააკეთოს იმ ეპოქის, რომელიც გაიგონ ინგლისურ კულტურაში კლასობ-
აღწერილია მოთხრობაში და ასევე ავტორიც რივი კონფლიქტი, მასწავლებელს შეუძლია
წარადგინოს. შემდეგ, მასწავლებლის მოიყვანოს ციტატა ტომსონის სოციალური
რჩევით თითოეული მოსწავლე ჩამოწერს იმ დაკვირვებებიდან მე-19 საუკუნის
ელემენტებს (სიტყვებს, სიტყვათა ინგლისში დამკვიდრებულ საზოგადო-
კომბინაციებს), რომლებიც მოთხრობის ებაზე: "ჩვეულებების ძალა და გავლენა,
პერსონაჟებს გარკვეულ სოციალურ კლასს რომელიც ქცევას მართავდა, გულისხმობდა
უკავშირებს. მოსწავლეებმა უნდა იმას, რომ ის უშვებდა მრავალნაირ
გაანალიზონ ისეთი ფრაზები, როგორებიცაა ექსცენტრულობას და ძალიან იშვიათად ეს
“to be born into the Purple”, “on the installment წარმოშობდა უფრო გარეგანი კონფორ-
system”, “elaborate artificiality”, “studied მიზმის მოჩვენებითობას ან ამ
unconcern”, “to do the wrong thing correctly”.
თავაზიანობის შეკავებას, რაც ზოგჯერ
ამის შემდეგ მოსწავლეებს შეუძლიათ
ინგლისელი მაღალი კლასებისთვის იყო
იმსჯელონ თავიანთ არჩევანზე პატარა
დამახასიათებელი. ეტიკეტის მეტისმეტი
ჯგუფებში, სანამ მთელ ჯგუფში
42
გაღმერთება კანდიდატებს სჩვევიათ, ახალი სდევდა შეილმსების გულმოდგინე

მაღალი საზოგადოება რაღაცნაირად არ მცდელობებს, ეთამაშათ წამყვანი როლი
არის დარწმუნებული თავის პოზიციაში..." სამყაროში, რომელშიც შეაბიჯეს".
ამ ციტატის კონტექსტში რეჯინალდსის ტექსტი შეიძლება ჩამოვაყალიბოთ
მიერ ლედი ბეუოისტლეს დახასიათება კითხვებად და საკითხებად, რაც
ურთიერთსაპირისპირო სიტყვათა კომბინა- მოსწავლეების ყურადღებას ტექსტის
ციით ხდება - „მას ისეთი საშინელი ჟინი კულტურულ ასპექტებზე მიმართავს:
აქვს აკეთოს არასწორი რამეები სწორად" . 1. რომელ სოციალურ ჯგუფს
ეტიკეტისა და წეს-ჩვეულებების მიმართ წარმოგვიდგენს ავტორი/მთხრობელი?
ორი სოციალური ჯგუფის დამოკიდე- 2. საშუალო კლასის რა
ბულება, როგორც ჩანს, სოციალური მახასიათებლებზე აკეთებს ავტორი
იდენტობის ძლიერი ნიშანია. ირონიულ აქცენტს?
მასწავლებლის შემდეგი ნაბიჯი 3. რომელი სიტყვები და სიტყვათა
შეიძლება იყოს ის, რომ მოსწავლეებს მისცეს კომბინაციები აჩვენებს ავტორის ირონიულ
თემატურად მსგავსი ტექსტი თავიანთი დამოკიდებულებას შეილმსების წყვილის
ანალიზისა და ინტერპრეტაციისთვის. აი მიმართ?
მაგალითი (ნაწყვეტი 4) მუნროს სხვა 4. კომენტარი გაუკეთეთ ისეთი
მოთხრობიდან "როცა უილიამი მოვიდა": ფრაზების ნაგულისხმევ მნიშვნელობას,
"არავის შეუძლია სამართლიანად თქვას როგორებიცაა "ძლიერი და აშკარა
შეილმსები მკაცრად ვულგარულები იყვნენ სურვილი", "ისე დაჟინებულად ღიად /
თუ აუტანლად ამპარტავნები. სავარაუდოთ თავისუფლად", "გულმოდგინე მცდე-
მათი ნაკლები პოპულარობის მიზეზი იყო ლობები".
მათი ძლიერი სურვილი/სწრაფვა 5. რა სტილისტური დამატებითი
ყოფილიყვნენ პოპულარულები. მათი მნიშვნელობა/ნიუანსი აქვს ფრაზას -
სახლის კარი ისე დაჟინებულად ღია იყო, "სამყარო, რომელშიც შეაბიჯეს" (“the world
რომ მათ შექმნეს სოციალური ორპირობა. ის that they had climbed into”)?
ადამიანები, რომლებიც მეორედ ან მესამედ 6. როგორ ახასიათებს მეტაფორა -
იღებდნენ მათ მიპატიჟებას, არ იყვნენ "სოციალური ორპირობა" (“social draught”)
ისეთები, რომელთა სახელებიც ამ შეკრებას ადამიანებს, რომლებიც ესწრებოდნენ
მნიშვნელობას ანიჭებდნენ. წარუმატებ- შეილმსების წვეულებებს?
ლობა სუსტად შენიღბული ფორმით თან
43
7. რა საერთო აქვს ამ ნაწყვეტს წინა იდენტობის ნიშანი რამდენსაც შეძლებთ.

ნაწყვეტთან საშუალო და მაღალ კლასებს იფიქრეთ არჩეული ფაქტების შესაძლო
შორის ურთიერთობის მხრივ? ინტერპრეტირებაზე. ლიტერატურული
8. ამ ორი ნაწყვეტიდან გამომდინარე, ტექსტების საშუალებით გადმოცემული
გააკეთეთ დასკვნა იმ პერიოდის ინგლისში კულტურული შეტყობინებების კვლევა
არსებულ კლასობრივ მახასიათებლებთან შესაძლოა გახდეს სტუდენტთა სადიპლომო
დაკავშირებით. კვლევითი ნაშრომების თემა და მათ
მასწავლებელს დამატებით შეუძლია შეუძლიათ მიღებული ცოდნა და უნარები
შესთავაზოს მოსწავლეებს ტექსტები უფრო გამოიყენონ ამისთვის.
სპეციფიკური ამოცანით / დავალებით,
მაგალითად, რომ გამოიცნონ დამახა- დასკვნა
სიათებელი ნიშნები 1) ცხოვრების მეორე ენის სწავლებაში ლიტერატურის
პირობების, 2) ქცევითი მოდელების, 3) გამოყენების დიდი ტრადიცია არსებობს.
საუბრის ეტიკეტის, 4) მოთხრობაში სხვა წერილობით მასალებს შორის,
აღწერილი პერიოდის სხვადასხვა რომლებიც ინტერკულტურული კომპე-
სოციალური ჯგუფისთვის დამახასია- ტენციის სასწავლად გამოიყენება,
თებელი ეთიკური და ესთეტიკური მხატვრული ტექსტები არ ჩამორჩებიან.
ღირებულებების. ამით მასწავლებელი მხატვრული ტექსტები, როგორც
უვარჯიშებს მოსწავლეებს ცალკეულ კულტურის ნიმუშები, რომლებიც მოიცავს
უნარებს (ბირამის ტერმინით “saviors”) საზოგადოების წეს-ჩვეულებებს, სიმბო-
(ბირამი, 1997, 2008): ლოებსა და სტერეოტიპებს. დიდწილად ეს
ინტერპრეტირების/დაკავშირების გამოცდილება შეძენილია გარკვეული
უნარს (savoir comprendre), აღმოჩენის / კულტურის ტექსტების საშუალებით.
ინტერაქციის უნარს (savoir apprendre) და ლიტერატურულ ნამუშევარზე მუშაობისას
კულტურულ ცნობიერებას (savoir s'engager). კულტურის/კულტურული გამოცდილების
სხვანაირად მოსწავლეებისთვის შესახებ ინფორმაციის დახარისხება /
დავალება შეიძლება ასეც იყოს ინტერპრეტირება, აძლევს მოსწავლეს
ფორმულირებული: შემოთავაზებული ცოდნას მშობლიურ ენაზე მოსაუბრეების
მოთხრობებისა და ნოველების სიიდან მენტალიტეტისა და კულტურული
აარჩიეთ ნაწყვეტი გასაანალიზებლად. ნორმების შესახებ, რომლებიც მართავენ
იპოვეთ იმდენი სოციოკულტურული სამიზნე საზოგადოებას. ლიტერატურული
44
ტექსტის კულტურულ ასპექტებზე დაკვირვების, ინტერპრეტირების, მედია-

ყურადღების სისტემატური კონცენტრირება ციის უნარები, რაც ხელს უწყობს
დაეხმარება მოსწავლეებს, შეიძინონ ისეთი ინტერკულტურული კომპეტენციის განვი-
მნიშვნელოვანი უნარები, როგორებიცაა თარებას.
45
გამოყენებული ლიტერატურა
ანაშკინა, 2012 == Anashkina, E.V. (2012) Teaching Cultural Diversity through Fictional Discourse. In In-
ernational Journal of Humanities and Social Sciences vol.2 (21), 35-39.
ბირამი, 1997 - Byram, M. (1997) Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence.
Clevedon: Multilingual Matters.
ბირამი და ზარატე, 1997 - Byram, M. and Zarate, G. (1997) Defining and Assessing Intercultural Compe-
tence: Some Principles and Proposals for the European Context. Language Teaching 29, 14-18.
ბირამი და ფლემინგი 1998 - Byram, M. and Fleming, M. (eds) (1998) Language Learning in Intercul-
tural Perspective: Approaches through Drama and Ethnography. Cambridge: Cambridge University
Press.
ბურვიც-მელზერი, 2000 - Burwitz-Melzer, E. Teaching Intercultural Competence through Literature. In
M. Byram, A. Nichols and D. Steven (eds) (2000) Developing Intercultural Competence in Practice
(29-43). Clevedon: Multilingual Matters.
კორბეტი, 1997 - Corbett, J. (1997) Language, Genre and Culture. In LABSA Journal 1(2), 21-28.
კორბეტი, 2000 - Corbett, J. (2000) Culture, Variety and ELT. In K. Seago and N. MacBride (eds) Target
Language – Target Culture? (156-176). London:AFLS / CILT.
კორბეტი, 2003 - Corbett, J. (2003) Intercultural Approach to English Language Teaching. Clevedon: Mul-
tilingual Matters.
კენი, 1981 - Keane, Molly (1981) Good Behaviour. London: Hazell Watson and Vincy Ltd.
კრამსჩი, 1993 - Kramsch, C. (1993) Context and Culture in Language Teaching. Oxford: Oxford Universi-
ty Press.
კრამსჩი, 1998 - Kramsch, C. (1998) Language and Culture. Oxford: Oxford University Press.
ლოვედეი, 1981 - Loveday, L. (1981) The Sociolinguistics of Learning and Using a Non-Native Language.
Oxford: Pergamon.
მაკდონალდი, 2000 - MacDonald, M. (2000) Strangers in a Strange Land: Fiction, Culture, Language. In
K. Seago and N. McBride (eds) Target Language – Target Culture? (137-155). London: AFLS /
CILT.
მუნრო, 19821 - Munro H.H. When William Came // The Penguin Complete Saki. London: Penguin
Books,1982.
46
მუნრო, 19822 - Munro H.H. Reginald on Worries // The Penguin Complete Saki. London: Penguin Books,
1982.
პულვერნესი, 1996 - Pulverness, A. (1996) Worlds within Words: Literature and British Cultural Studies.
In David A. Hill (ed)Papers on Teaching Literature from the British Council's Conferences in Bolo-
gna 1994 and Milan 1995. The British Counci, Italy.
სტერნი, 1992 - Stern, H.H. (1992) Issues and Options in Language Teacting, ed. By P. Allen and B. Har-
ley. Oxford: Oxford University Press.
ტომპსონი, 1963 - Thompson, F.L.M. English Landed Society in the 19th Century. London, 1963, p.15.
47
რამაზ ქურდაძე
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
ქართველური ლექსიკა, როგორც არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა

და ქართულ-მეგრულ-ლაზურ-სვანურ-ინგლისური ლექსიკონი
მოხსენებაში განხილულია ქართველური ენების: ქართულის, მეგრულის, ლაზურისა და
სვანურის მნიშვნელობა არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის
თვალსაზრისით. კერძოდ, ნათქვამია, რომ ქართველური ლექსიკა, ისევე, როგორც ზო-
გადად ლექსიკა, ასახავს ენობრივი კოლექტივის ყოფას, ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ
რეალობას, მატერიალურ და სულიერ კულტურას და ეროვნულ მსოფლმხედველობას.
ზემოაღნიშნულის ილუსტრაციის მიზნით საჭიროდ მიგვაჩნია ქართულისა და სხვა
ქართველური ენების ლექსიკის წარმოდგენა სინქრონულად, ერთ სიბრტყეზე, რაც უფრო
თვალნათელს გახდის ამ ენათა გენეტიკურ ნათესაობას და იმ პრობლემატიკას, რაზედაც
ზემოთ იყო საუბარი. ამ მიზნის შესასრულებლად გაჩნდა იდეა, რომ შექმნილიყო
ლექსიკონი, რომელიც გააერთიანებდა ქართველურ ენათა ლექსიკას და წარმოგვიდგენდა
მისივე თარგმანს ერთ-ერთ ევროპულ ენაზე. სწორედ ამიტომ შეიქმნა „ქართულ-მეგრულ-
ლაზურ-სვანურ-ინგლისური ლექსიკონი“, თბილისი, 2015. სტატიაში განხილულია
ახლადგადმოცემული „ქართულ-მეგრულ-ლაზურ-სვანურ-ინგლისური ლექსიკონის“
შედგენის მიზნები და ამოცანები, ასევე, ქართველური ენების მონაცემთა
სისტემატიზაციის თეორიული საფუძვლები.
საკვანძო სიტყვები: ქართველური, ლექსიკა, კულტურული მემკვიდრეობა, ლექსიკონი
არამატერიალური კულტურული ქართველური ლექსიკის მიხედვით.

მემკვიდრეობის თვალსაზრისით ძალზე სა- ქართველური ენები: ქართული, მეგრული,
ინტერესო ფენომენია ენა. პიროვნების ლაზური, სვანური ძალზე საინტერესოა
თვისებისა და მისწრაფების გამოხატულება, როგორც ლინგვისტური, ასევე სოციო-
ასევე, მის მიერ გარემოს მსოფლაღქმა ხდება ლინგვისტური და სოციოკულტურული
ენით, უფრო კონკრეტულად კი, ლექსიკის თვალსაზრისით. ქართველური ტომებისა-
საშუალებით. ლექსიკა ენობრივი თვის სწავლა-განათლებისა და წირვა-
კოლექტივის ყოფის, ისტორიულ-ეთნოგრა- ლოცვის ენა ქართულია, რომელსაც 16-საუ-
ფიული რეალობის, მატერიალური და კუნოვანი ისტორია აქვს. ქართველურ ენათა
სულიერი კულტურის ამსახველია. ამ ამგვარი ურთიერთმიმართება და ფუნქცი-
მიმართებით ვერცერთი სხვა წყარო ვერ ური გადანაწილება საუკუნეების
შეცვლის ლექსიკურ მონაცემებს. განმავლობაში კრავდა და აერთიანებდა ქარ-
სტატიაში არის ცდა არამატერიალური თველურ ტომებს, რადგან სალიტერატურო
კულტურული მემკვიდრეობა წარმოჩნდეს ენის ჩამოყალიბებაში დანარჩენი უმწერლო-
48
რ. ქურდაძე, ქართველური ლექსიკა, როგორც არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა და # 6, 2015
ქართულ-მეგრულ-ლაზურ-სვანურ-ინგლისური ლექსიკონი გვ. 48-54
ბო ქართველური ენებიც მონაწილეობდნენ გამომდინარე, რაც შემდეგნაირად

და ავსებდნენ ლექსიკურ ფონდს. პრაქტიკუ- ჯგუფდება:
ლად ეს იყო ქართველური ტომების  ძირითადი ლექსიკური ფონდი:
ერთიანი ეროვნული მსოფლმხედველობის ნათესაობის აღმნიშვნელი
გამოხატულება. ტერმინები, ადამიანის სხეულის
ერთიანი ეროვნული ხაზის ნაწილები, ზედსართავი სახელები
საილუსტრაციოდ შეიქმნა ხუთენოვანი (მასში ერთიანდება ფერის აღმნიშ-
ქართულ-მეგრულ-ლაზურ-სვანურ- ვნელი ლექსიკა), რიცხვითი
ინგლისური ლექსიკონი. ამ ლექსიკონის სახელები, ნაცვალსახელები,
სიახლე და სპეციფიკურობა იმაში ადგილობრივი ფლორა და ფაუნა,
მდგომარეობს, რომ ლექსიკონში თარგმანის ციურ მნათობთა სახელები, დროის
პრინციპით გაერთიანებულია ქარ- აღმნიშვნელი ლექსიკური
თველური ენების ლექსიკა; ამგვარი ერთეულები - აქ შემოდის თვეების,
მიდგომა აადვილებს, ერთი მხრივ, ამ ენათა კვირის დღეების, წლის დროებისა
გენეტიკური ერთიანობის აღქმას, ხოლო, და ა. შ. დასახელებანი;
მეორე მხრივ, სინქრონულ დონეზე ენის  ყველაზე გავრცელებული -
განვითარებისა თუ ენაში მიმდინარე სიარულის, ქონა-ყოლის, ყოფნის,
ტენდენციების დინამიკური პროცესების ჭამა-სმის - აღმნიშვნელი ზმნური
წარმოჩენას. რაც ვლინდება როგორც ფორმები და მათგან ნაწარმოები
ძირეულ, ასევე ნასესხებ ლექსიკაში. მიმღეობები;
ხუთენოვან ლექსიკონში ქართველურ ენათა  ხილისა და ბოსტნეულის
ლექსიკა განმარტებულია ინგლისურ ენაზე, დასახელებები;
უფრო ზუსტად, ქართული ინდექსის  რელიგიური ტერმინები;
თარგმანია მოცემული ინგლისურ ენაზე,  ყველა ჯგუფის ზმნიზედები -
რაც უცხოეთში ქართული ენის პოპუ- დროის, ადგილის და ა. შ.;
ლარიზაციას შეუწყობს ხელს სხვა  სამეურენეო საქმიანობის ამსახველი
უმწერლობო ქართველურ ენებთან ერთად. ლექსიკური ერთეულები და სხვა.
ხუთენოვანი ლექსიკონის მომზადებისა ამგვარი ლექსიკონის გამოცემის მიზანი,
და გამოცემის იდეა განხორციელდა ივანე როგორც აღვნიშნეთ, არის:
ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის  საერთოქართველური
სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ჰუმანიტა- მსოფლმხედველობის წარმოჩენა
რულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის  ენის (resp. ენების) განვითარების
ქართული ენის სასწავლო-სამეცნიერო დინამიკის ჩვენება სინქრონულ
ინსტიტუტის ბაზაზე. ლექსიკონის დონეზე.
გამოსაცემად მომზადებასა და თვით როგორც ერთი, ისე მეორე მოვლენა,
გამოცემაზე იზრუნეს შვეიცარიის საელჩომ უპირველეს ყოვლისა, ლექსიკაში
საქართველოში და სამხრეთ კავკასიაში ვლინდება და ძირეულთან ერთად
შვეიცარიის თანამშრომლობის ოფისმა. ნასესხებ ლექსიკასაც წარმოაჩენს. აქვე
ლექსიკონში მასალა დალაგდა აღვნიშნავთ, რომ ლექსიკონში დიდი ხნის
შედგენის მიზნებიდან და ამოცანებიდან ნასესხობებთან, რომელთაც საუკუნეების
49
წინ შეავსეს ქართველურ ენათა ლექსიკური ლაზ. მჟაჩხა (< *მჟაშ დღა),
ფონდი, არ არის მითითებული ზედმიწევნით მზის დღე = კვირა, კვირა დღე
წარმომავლობა. ასეთია მაგალითად, ბერძ. სვან. მიჟ-ლადეღ, ზედმიწევნით მზის
მოროს, რომელიც მეგრულში ბოროს სახით დღე = კვირა, კვირა დღე
დამკვიდრდა და სულელს ნიშნავს. ხოლო (იხ. ხუთენოვანი ლექსიკონი, 2015,
შედარებით ახალ ნასესხობებთან 146, 128; სარჯველაძე, ფენრიხი, 1990,
დასახელებულია გამსესხებელი ენა, მაშინაც 216-217).
კი, როცა ლექსემა უშუალოდ ამ ენის (2) ქართ. ცისკრის ვარსკვლავი,
კუთვნილება არ არის. ასეთია მაგ. მეგრ. გუმათანე (ზედმიწევნით
ლაზურში ზამანი დრო, რომელიც გამთენებელი), ლაზ. თანურა,
არაბულია და თურქულის გზით დამკვიდ- სვან. მLრჰილ
რდა ლაზურში. ამგვარი მითითებით ხაზს არც ის არის შემთხვევითი, რომ
ვუსვამთ, უშუალოდ რომელი უცხო ენის ქართველურ ენებში ერთი და იგივე ლექსი-
გავლენას განიცდის ეს თუ ის ქართველური კური ერთეული აღნიშნავს მთვარესა და
ენა. თვეს, რადგან მთვარის ერთი მოქცევა 4
ახლა დავუბრუნდეთ იმ საკითხს, კვირა, ანუ ერთი თვეა, მაგალითად, ძველი
ლექსიკის მიხედვით როგორ შეიძლება ქართული მ-თოვ-არე, ახალი ქართული მ-
წარმოვაჩინოთ ქართველური ტომების თვ-არე და ძველი ქართული თთUე, ახალი
ერთიანი მსოფლმხედველობა. ერთიანი ქართული თვე. უფრო მეტიც, მეგრულში
მსოფლმხედველობის წარმოსაჩენად ერთი და იგივე ლექსიკური ერთეული -
ავიღოთ ისეთი უნივერსალური მოვლენა, თუთა - აღნიშნავს ორივეს: თუთა - 1.
როგორიცაა დროის აღნიშვნა; Lიგი მთვარე, 2. თვე.
ადამიანის შემეცნების გამოხატულებაა, თვეების სახელწოდებები ქართველურ
ამიტომ დროის დანაწევრება ხდება ციური ენებში ძალზე საინტერესო ენობრივ სურათს
სხეულების მოძრაობისა და გადა- გვიჩვენებს, რადგან აქ არის მოცემული
ადგილების მიხედვით. ცხადია, ჩვენ არ სახელწოდებათა შერეული სისტემა; კერ-
შევუდგებით იმ შესიტყვებათა ანალიზს, ძოდ, იკვეთება თვეების სახელწოდების 3
რომლებიც ქართველურ ენებში ციურ ფენა:
მნათობთა მონაწილეობითაა შექმნილი და 1. რომაული, რომელიც
დროის ამა თუ იმ მონაკვეთს აღნიშნავენ; საერთოა ოთხივე ქართველური
დავასახელებთ რამდენიმე ლექსიკურ ენისთვის, რადგან შევიდა ქარ-
ერთეულს, რომლებიც ქართველურ ენებში თულიდან. ამის ასახვაა ცალკეულ
რეგულარულ ბგერათშესატყვისობას გვიჩ- თვეთა ერთნაირი დასახელება ყველა
ვენებს: ქართველურ ენაში: მაგ., ქართულში:
 ციურ მნათობთა სახელები: მარტი, მეგრულში მარტი, ლაზურში
(1) ქართული მზე, მეგრული ბჟა, მარტი, სვანურში მარტი; ასევეა
ლაზური მჟურა, ბჟა, სვანური მიჟ აპრილი, მაისი, აგვისტო და სხვა.
მეგრ. ჟაშხა (< ბჟაშ შენიშვნა: მეგრულისა და
დღა),ზედმიწევნით მზის დღე = ლაზურისთვის დამახასიათებელია
კვირა, კვირა დღე ნასესხებ ლექსიკურ ერთეულთა
50
ფონეტიკური ტრანსფორმაცია; შდრ: მცენარე რამდენად იყო გავრ-

მეგრული მესი, რომელიც იგივე ცელებული სამეგრელოში და ოქ-
მაისია, ოღონდ ფონეტიკურად ტომბრის თვის სახელწოდებაც
სახეცვლილი: აქედან მოდის. უფრო მეტად მნიშ-
მაისი>*მეისი>მეესი||მესი; ლაზურში ვნელოვანია, რომ ეს სახელწოდება
აგვისტო მოცემულია შემდეგი მყარად შენარჩუნებულ იქნა მას
ფორმების სახით: შემდეგაც, რაც ეს კულტურა გადა-
აღუსთოზი/აღუსტე (ა. თანდილავა, ვარდა.
2013, 40), აგუსტე (იქვე, 11). ენის განვითარების დინამიკა ყველაზე
2. ქრისტიანული დასახელების კარგად ჩანს სხვა ენასთან ურთიერთობაში.
სახელწოდებები: ქართული გიორგო- ურთიერთგავლენა, როგორც წესი, ყველაზე
ბისთვე, მეგრული გერგებათუთა, მკაფიოდ ლექსიკაზე აისახება. დროთა გან-
სვანური გიორგობ /ლიგიერგი. მავლობაში იცვლება საგნები და იცვლება
შენიშვნა: ქართულში ნოემბერი ლექსიკური ერთეულები. ენა, ზოგადად,
რომაული კალენდრის მიხედვითაა გავლენის გარეშე არ არსებობს. უმწერლობო
დამკვიდრებული, მეგრულსა და ენაც განიცდის როგორც მონათესავე, ისე
სვანურში მას მხოლოდ ქრისტოლო- არამონათესავე ენების გავლენას და ამაში
გიური ტერმინი შეესატყვისება, ხო- უჩვეულო არაფერია.
ლო ლაზურში-ხალხური ეტიმოლო- რაც შეეხება უცხო სიტყვათა კვალს
გიის ლექსიკური ერთეული მწილუა ქართველურ ენებში, ცნობილია, რომ მაგი-
(აღნიშნული მონაცემები იხ. ხუთ- დის მსგავსი საგანი ქართულ სინამდვილეში
ენოვანი ლექსიკონი, 2015, 62; 175). გახლდათ ძველქართული ტაბლა, რომლის
მწილუა - მოსავლის მოწევა-დაბინა- ლექსიკური ფარდია მეგრული ტაბაკი,
ვება; შდრ: მეგრული მოწია სვანური გLრჯNბ, ფიჩქ, სვანურში გვხვდება
შემოდგომის აღსანიშნავად, რაც ეტი- რუსული სიტყვაც: სტოლ.
მოლოგიურად ასევე მოსავლის რას გვიჩვენებს ენის განვითარების
აღებას, ჭირნახულის დაბინავებას დინამიკა? ქართულში ტაბლას ჩაენაცვლა
ნიშნავს. მაგიდა, პირველ რიგში, ჩვენი აზრით,
3. ხალხური დასახელებანი. ჩაენაცვლა საგანი, რომელიც ზომით,
უნდა აღინიშნოს, რომ სამეურნეო ფორმით, სიდიდით, სიმაღლით იყო სხვა.
საქმიანობასთან არის და- ასეთ დროს ქართულს ან უნდა შეექმნა ამ
კავშირებული. ქართული ახალი საგნისთვის სახელი, საკუთარი
ოქტომბრის (იგივე ხალხური ღვი- ენობრივი მონაცემების გათვალისწინებით,
ნობისთვის) ლექსიკური ფარდი ან უნდა ესესხა. ქართულმა ისესხა არაბული
მეგრულში გიმათუთა, ლაზურშიში წარმომავლობის მაგიდა. სხვა
ტახუა, ზედმიწევნით ტეხვა, იგივე ქართველურმა ენებმაც ისესხეს: მეგრულმა
სიმინდის ტეხვის თვე. მეგრულ და სვანურმა რუსული სტოლი (თუმცა
გიმათუთაში გამოიყოფა გიმუა- სვანურში ორი სვანური სიტყვაც
ღომის მარცვლის დაბინავების ამსა- განვითარდა მაგიდის აღმნიშვნელად),
ხველი ლექსიკა. ცნობილია, ღომის ლაზურმა კი - ქართული მაგიდა.
51
მეორე ასეთი წყვილიც შეიძლება ნეთს. ქართველური ენების მონაცემების

დავასახელოთ. ეს გახლავთ სარკმელი - შედარებამ წარმოაჩინა როგორც წარმართო-
ფანჯარა ქართულისთვის. ფანჯარაც ბისდროინდელი, ასევე კულტურული
განსხვავდება სარკმლისგან, ჩვენ ორ კავშირების კვალიც და ამ ფონზე სალი-
სხვადასხვა საგანთან გვაქვს საქმე, ამიტომ ტერატურო ენის როლი და გავლენის
ყველასათვის ცნობილია, რომ ქართულმა მასშტაბები.
ისესხა სპარსულისგან ფანჯარა. მეგრულში რაკი წირვა-ლოცვისა და განათლების
არსებული ორკე და მისი სინონიმური ენა ყველა ქართველური ტომისთვის არის
ლექსიკური ერთეულები - ოჭკორიე, ქართული, მოსალოდნელი იყო
ოსინთე || სასინთო ო.ქაჯაიას, ა. ქობალიას, რელიგიური ლექსიკა ქართულის მიხედვით
დ. ფიფიას და სხვათა ლექსიკონებში ყოფილიყო შექმნილი დანარჩენ
ყველგან განმარტებულია, როგორც ღიობი, ქართველურ ენებში, თუმცა, მონაცემთა
ღრიჭო, საიდანაც სინათლე შემოდიოდა და შედარებამ წარმოაჩინა:
კვამლი გადიოდა (ქაჯაია, 2002, 468; ფიფია, წარმართობისდროინდელი ლექსიკა,
2008, 36; ქობალია, 2010, 545; 557; 584); რომელმაც გვიან მიიღო ქრისტიანული და-
ამიტომ ისინი ვერ გაუტოლდებიან ფან- ტვირთვა:
ჯარას. ფანჯრის აღსანიშნავად მეგრულმა ქართული ბზობა, მეგრ. ბაიობა
აიღო რუსული აკოშკა, ლაზურმა - ფენჯე- (წარმართობისდროინდელი სახელწოდე-
რე, ხოლო სვანურში არის ლაXვრა, რაც ბაა), ლაზური ჩიმჩირიში ნდღა (1-ლი
ზედმიწევნით ხვრელს ნიშნავს; როგორც სიტყვა თურქულიდანაა ნასესხები,
ჩანს, სვანეთში კოშკების არსებობამ ეს ზედმიწევნით ბზის დღე), სვანური ბზობ(ა);
ლექსიკური ერთეული შეინარჩუნა, თუმცა ქართული ნათლობაში ჩადებულია
ბალსქვემოურში რუსული აკოშკაც წარმართობისდროინდელი სინათლის კუ-
დასტურდება. ლტი, ოღონდ ახალი აზრობრივი
სტოლი, აკოშკა - ეს ლექსიკური დატვირთვა აქვს შეძენილი. ამ შემთხვევაში
ერთეულები ბარბარიზმებია ქართული ქართულის კვალს მიჰყვება მეგრული
სალიტერატურო ენისთვის, თორემ (მეგრულმა ნათელ-ფუძე ისესხა
უმწერლობო ენისთვის, რომელიც ქართულისგან): ნათუა (=ნათლობა), ნანათა
სპონტანურ, ანუ წინასწარმოუმზადებელ, (=ნათლული), მაგრამ ქართული ნათლია,
მეტყველებას ემყარება, ჩვეულებრივი მეგრული მორდია (მეგრული ნათლიის
ლექსიკური ერთეულებია, რომელთაც ცნებას აკავშირებს წარმართობის-
იყენებს არა მარტო საკომუნიკაციოდ, დროინდელ მორდუობასთან).
არამედ მათი მონაწილეობით ქმნის ზეპირ- მეგრულში სინათლის წარმართული
სიტყვიერების ნიმუშებსაც. კულტი ჩანს აღდგომის ბრწყინვალე ქრის-
ქართველური ენების რელიგიური ტიანული დღესასწაულის სახელდებაში:
ლექსიკა ქრისტიანულ მსოფლმხედველობას თანაფა (ზუსტი შესატყვისი თენება); ქარ-
გამოხატავს, რომელიც მჭიდროდ არის თული აღდგომა ბერძნულის მიხედვითაა
დაკავშირებული ეროვნულ მსოფლმხედვე- შექმნილი: „ანასტასიოს“ -- ქრისტოლოგი-
ლობასთან; უფრო მეტიც, შეიძლება ითქვას, ური შინაარსი მისთვის მეორეულია.
რომ ისინი ფაქტობრივად ფარავენ ერთმა-
52
საკუთრივ ქართულში შექმნილი ყოფით რეალობაში გამოყენებეულ ლექსი-

ქრისტიანული შინაარსის ტერმინები, რაც კურ ერთეულს შორის, მაგ.: ქართული
კიდევ უფრო მეტად ზრდის ქართული მახარებელი (რელიგიური ტერმინი),
სალიტერატურო ენის როლსა და გავლენის მეგრული მახარებელი, სვანური მLხრNბ
მასშტაბებს. ცალკე ჯგუფს ქმნის ის (ლაზურში არ დადასტურდა რელიგიური
ლექსიკური ერთეულები, რომლებიც უცვ- ტერმინი მახარებელი). შდრ.: ქართული
ლელად არის გადატანილი ქართულიდან მახარობელი, მეგრული მახარია, ლაზური
სხვა ქართველურ ენებში: მხელებუ, სვანური მLხI[ნე, მLხენე,
სახარება, ბიბლია, ჯვარი (=ლაზური (ხუთენოვანი ლექსიკონი, 2015, 142).
თურქული ხაჩი) ხატი რომ შევაჯამოთ ზემოთქმული,
ფონეტიკურ ტრანსფორმაციას შეიძლება დავასკვნათ: ქართველური
განიცდის: ქართული პეტრე-პავლობა, ლექსიკა, როგორც არამატერიალური
მეგრული პერტობა, ქართული კულტურული მემკვიდრეობა, ასახავს
მთავარანგელოზი, მეგრული თარანგიოზი, როგორც საერთოქართველურ მონაცემებს,
სვანური თAრინგზელ (ხუთენოვანი ასევე ნასესხებ ლექსიკას. ორივე ფენა
ლექსიკონი, 2015, 146). წარმოდგენილია ხუთენოვან - ქართულ-
ასევე ძალზე საინტერესოა იმის ჩვენება, მეგრულ-ლაზურ-სვანურ-ინგლისურ
სოციუმი როგორ ახდენს დიფერენცირებას ლექსიკონში.
რელიგიურ ტერმინსა და ჩვეულებრივ
53
1. ხუთენოვანი ლექსიკონი, 2015, – ქართულ-მეგრულ-ლაზურ-სვანურ-ინგლისუ-

რი ლექსიკონი, შემდგენლები: რ. ქურდაძე, დ. შონია, ლ. თანდილავა, ლ. ნი-
ჟარაძე. ინგლისური ვერსია მომაზადა თ. გელაშვილმა. ექსპერტები: მ. ლომია,
ო. მემიშიში, ქ. მარგიანი-სუბარი. ქართველური ნაწილის რედაქტორი ზ. ჭუმ-
ბურიძე, ინგლისური ნაწილის რედაქტორი ი. გველესიანი, გამომცემლობა
„პეტიტი“, თბ. 2015 (ლექსიკონის “pdf” ვერსიისათვის იხილეთ:
https://tsu.ge/data/image_db_innova/GEORGIAN-MEGRELIAN-LAZ-SVAN-
ENGLISH%20DICTIONARY.pdf).
2. სარჯველაძე, ფეინრიხი, 1990 – ჰაინც ფენრიხი, ზურაბ სარჯველაძე, ქართვე-
ლურ ენათა ეტიმოლოგიური ლექსიკონი, თსუ გამომცემლობა, 1990.
3. თანდილავა, 2013 – ა. თანდილავა, ლაზური ლექსიკონი, გამომცემლობა
„საარი“, თბ., 2013.
4. ქაჯაია, 2002 -- ო. ქაჯაია, მეგრულ-ქართული ლექსიკონი, ტ. II, გამომცემლობა
„ნეკერი“, თბ., 2002.
5. ფიფია, 2008 -- დ. ფიფია, მეგრული სალექსიკონო მასალები, კოლხური სერია 3,
გამომცემლობა „არტანუჯი“, 2008.
6. ქობალია, 2010 -- ა. ქობალია, მეგრული ლექსიკონი, გამომცემლობა
„არტანუჯი“, თბილისი, 2010.
54
გიული შაბაშვილი
ივანე ჯავახიშვილის სახელობის
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
მეორე ენის წერითი კომპონენტის სწავლების სტრატეგიები

ქართული ენის მონაცემების მიხედვით
წერითი კომპონენტის სწავლა/სწავლება მეორე ენის დაუფლებისა და სწავლების პროცესში ერთ-
ერთი რთულად გადასაჭრელი ამოცანაა. ცნობილია, რომ წერითი კომპონენტის
სწავლა/სწავლებისას ერთდროულად მიმდინარებს როგორც კოგნიტური, ისე მეტაკოგნიტური
პროცესების გააქტიურება, რაც გულისხმობს შემსწავლელის როგორც ლინგვისტური
კომპეტენციების ამაღლებას, ისე სოციოკულტურული, დისკურსული და კომუნიკაციური
კომპეტენციების განვითარებას. ამდენად წერითი კომპონენტის სწავლება მრავალპლანიანი
ქმედებაა, რაც მასწავლებლისაგან მთელი რიგი ფაქტორების გათვალისწინებას, საგაკვეთილო
პროცესის სწორად დაგეგმვას, აგრეთვე, ადეკვატური და ეფექტური სტრატეგიების გამოყენებას
მოითხოვს. ნაშრომის მიზანია წერითი კომპონენტის სწავლების არსის ჩვენება, სხვადასხვა
ძირითადი და დამხმარე აქტივობების განხილვა, მათი ფუნქციისა და შედეგების წარმოდგენა.
საკვანძო სიტყვები: მეორე ენის სწავლება; წერის სტრატეგიები; საგაკვეთილო პროცესის დაგეგმვა
პროცესების გააქტიურება, რაც გულისხმობს

საკითხის განსაღვრა და აქტუალობა შემსწავლელის როგორც ლინგვისტური
წერითი კომპონენტის სწავლა / კომპეტენციების ამაღლებას, ისე
სწავლება მეორე ენის დაუფლებისა და სოციოკულტურული, დისკურსული და
სწავლების პროცესში ერთ-ერთი რთულად კომუნიკაციური კომპეტენციების
გადასაჭრელი ამოცანაა. ცნობილია, რომ განვითარებას. ამდენად წერითი
წერითი კომპონენტის სწავლა/სწავლებისას კომპონენტის სწავლება მრავალპლანიანი
ერთდროულად მიმდინარებს როგორც ქმედებაა, რაც მასწავლებლისაგან მთელი
კოგნიტური, ისე მეტაკოგნიტური რიგი ფაქტორების გათვალისწინებას,
55
გ. შაბაშვილი, მეორე ენის წერითი კომპონენტის სწავლების სტრატეგიები # 6, 2015
ქართული ენის მონაცემების მიხედვით გვ. 55-84
საგაკვეთილო პროცესის სწორად დაგეგმვას, ისინი შემოიფარგლებოდნენ მხოლოდ
აგრეთვე, ადეკვატური და ეფექტური რამდენიმე წინადადების შექმნით, რაც,
სტრატეგიების გამოყენებას მოითხოვს. თავის მხრივ, ხელს უშლიდა ჩარჩოებში
ნაშრომის მიზანია წერითი კომპონენტის მოქცეულ შემსწავლელებს სხვა ტიპის
სწავლების არსის ჩვენება, სხვადასხვა წერილობითი ნაშრომის ეფექტურად
ძირითადი და დამხმარე აქტივობების შექმნაში. ნათელია, რომ მხოლოდ
განხილვა, მათი ფუნქციისა და შედეგების სინტაქსური და გრამატიკული წესების
წარმოდგენა. ერთობლიობა და მათი ზედმიწევნითი
დიდი ხნის განმავლობაში ცოდნა არ არის წერითი უნარების
სტრუქტურული მიდგომის საფუძველზე განვითარების ეფექტური სტრატეგია და არც
გრამატიკული კომპეტენციის მიზანმიმარ- კარგი წერილობითი ნამუშევრის შეფასების
თული ამაღლება მოიაზრებოდა როგორც საშუალებას წარმოადგენს.
მეორე ენის წერითი კომპონენტის სწავლების წინა საუკუნის ოთხმოციან წლებში
საბოლოო მიზანი. თანამედროვე გავრცელდა წერის კომპონენტის სწავლების
სამეცნიერო ლიტერატურაში კი გრამატიკა განსხვავებული მიდგომა, რომელიც წერას,
განიხილება, როგორც დამხმარე საშუალება როგორც ერთ მთლიანად პროცესს
წერის ტექნიკის ათვისების პროცესში. მოიაზრებდა, ამიტომ მას პროცესზე
მიუხედავად იმისა, რომ მეორე ენის ორიენტირებული მიდგომა ეწოდა. ამ
შემსწავლელები ინტენსიურად იყენებდნენ მიდგომის მიხედვით, წერილობითი
სტრუქტურულ მიდგომებს, ამ თეორიას ტექსტის შექმნა არის უფრო რეკურსიული,
ჰქონდა თავისი ხარვეზები. სტრუქტურული ვიდრე სწორხაზოვანი აქტივობა, რომლის
მიდგომის ერთ-ერთ სუსტ მხარედ დროსაც დაგეგმვა, იდეების ფორმულირება
მკვლევრები მიიჩნევდნენ იმას, რომ და გადაკითხვა / რედაქტირება მიმდი-
ფორმალური ნიმუშები ხშირად ნარეობს უშუალოდ წერის პროცესში
წარმოადგენდა მოკლე წერილობით (მაცუდა 2003). დაკვირვების შედეგად
ფრაგმენტებს, რომლებიც ძირითადად გაირკვა ასევე, რომ ახალბედა ავტორი,
გამზადებულ მასალას უფრო ეფუძნებოდა, წერაში გამოცდილი ავტორისაგან
ვიდრე მოცემული ტექსტის ანალიზს. ეს, განსხვავებით, შედარებით ნაკლებ დროს
ბუნებრივია, აფერხებდა სტუდენტების უთმობს დაგეგმვას, ხოლო რედაქტირების
წერითი უნარების განვითარებას, რადგან ნაცვლად, ისინი შემოიფარგლებიან
56
მხოლოდ კორექტირებით, გრამატიკული და შეპირობებულია სოციოკულტურული
სინტაქსური შეცდომების გასწორებით. ამ პირობებით, მონაწილეთა სოციოკულტუ-
სერიოზული ხარვეზის გათვალისწინების რული ისტორიითა და მიღწევებით
საფუძველზე პროცესზე ორიენტირებული (ლანტოლფი, 2004, 83). სოციოკულტურული
მიდგომა გულისხმობს წერის მოსამზა- თეორია ხელს უწყობს სათანადო
დებელი აქტივობების მთელ რიგს, კერძოდ, მეთოდების გამოყენების პრობლემის
ჯგუფურ მუშაობას, გონებრივი იერიშის გადაწყვეტას. ამ თეორიის მიხედვით,
სტრატეგიას, შავი ნაწერის რამდენიმე პიროვნების წერილობითი ენის განვითარება
ვარიანტის შექმნას, ნაწერის ჯგუფურ სიტუაციურადაა დამოკიდებული სათანადო
რედაქტირებას, მასწავლებლის შენიშვნების სოციალურ, ისტორიულ და კულტურულ
გათვალისწინებას (სტორჩი, 2013, 22). პირობებზე (ზეპროსკი, 1994). სოციო-
საკითხზე მსჯელობისას ყურადღება კულტურული თეორიის მიხედვით,
უნდა გავამახვილოთ მეორე ენის სწავლების სოციალური ინტერაქცია ინდივიდუალური
სოციოკულტურულ თეორიაზე, რომელიც შემსწავლელის კოგნიტურ უნარებს წინ
გვაძლევს ენის შესწავლის სოციოკოგნიტურ უძღვის და სტიმულირებას ახდენს. ზეპირი
ხედვას და რომლის მიხედვითაც ენის მეტყველება მედიატორია, წამყვანი ძალა,
შესწავლას კოგნიტური და სოციალური რომელიც გარდაქმნის ახალგაზრდა
განზომილებები. ადამიანი არის შემსწავლელის ინტერპერსონლური
სოციალური არსება და მთელი მისი კომუნიკაციის სოციალურ სამყაროს
კოგნიტური განვითარება ჩართულია აზრების შიდა ინტრაპერსონალურ
სოციალურ ინტეგრაციაში, ამდენად, სამყაროდ და განავითარებს უფრო მაღალ
აღნიშნული თეორიის მიხედვით, სწავლის კოგნიტურ პროცესებს. ეს რთული
პროცესისთვის არსებითი მნიშვნელობა აქვს კოგნიტური პროცესი კი სრულდება შიდა
ვერბალურ ინტერაქციას (სტორჩი, 2013, 13). მეტყველებით (ხანდახან ამას ვერბალურ
სოციალურ-კულტურული ფაქტორები აზრებსაც უწოდებენ), რომელსაც
პირდაპირ აისახება და გავლენას ახდენს ორ შემსწავლელი იყენებს როგორც
ადამიანს შორის ინტერაქციის ჩამოყალი- თვითრეგულაციისა და სახელმძღვანელო
ბებასა და შინაარსზე (ჰუ, 2009, 55). საშუალებას, როცა რთული კოგნიტური
ადამიანის ქცევა არის კომპლექსური პრობლემის გადაჭრის პირისპირ
პროცესი და მისი თითოეული აქტივობა აღმოჩნდება ხოლმე. წერა არის ერთ-ერთი
57
ასეთი რთული კოგნიტური ოპერაცია, ხოლო დაწყებითი ეტაპის, პირველი მცდელობის
შიდა მეტყველება არის მისი განვითარების აღსაწერად (ვაიბერგი, 2005, 100). ვაიბერგი
ინსტრუმენტი. ამ თეორიის მიმდევრები გრაფიკულად შემდეგნაირად გამოსახავს
იყენებენ ტერმინს წერილობითი სოციოკულტურულ ხედვას წერისა და
მეტყველება შემსწავლელის წერის ზეპირი კომუნიკაციის კავშირის შესახებ:
ინტერპერსონალური → ინტრაპერსონალური → კოგნიცია
 
სოციალური ინტერაქცია შიდა მეტყველება წერითი მეტყველება
ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, დამთავრებული. აქედან გამომდინარე,
როდესაც ვსაუბრობთ წერის პროცესზე თანამშრომლობითი წერა განიხილება
ორიენტირებულ სწავლებაზე, სოციალური როგორც საზიარო პროცესი, რომლის
ინტერაქცია, როგორც სწავლებისა და დროსაც მონაწილეებს შორის თანაბრად
სწავლის ერთ-ერთი განმსაზღვრელი ნაწილდება ერთობლივი პასუხისმგებლობა
ფაქტორი, მხოლოდ მცირე ადგილს იკავებს ამა თუ იმ ტექსტის შექმნაზე.
ამ პროცესში და ერთვება მხოლოდ წყვილში თანამშრომლობითი წერის დროს
მუშაობისას რედაქტირების დროს. ამდენად, აუცილებელია შეთანხმების მიღწევა
სოციალური ინტერაქციის მნიშვნელობის იმასთან დაკავშირებით, თუ რა იდეა
გათვალისწინებით საფუძველი ჩაეყარა გადმოიცემა და როგორ გამოიხატება ის.
წერის სწავლების ახალ მიდგომას, ე. წ. ერთბლივი მუშაობა მოიხოვს
კოლაბორაციულ/თანამშრომლობით წერას, კოლაბორაციულ / თანამშრომლობით დია-
რომელიც უმეტესწილად ეფუძნება და ლოგში ჩართვის აუცილებლობას. როდესაც
იზიარებს სოციოკულტურული თეორიის წამოიჭრება პრობლემა, მის გადასაჭრელად
მიდგომებს. შემსწავლელები აღარ ეყრდნობიან მხოლოდ
თანამშრომლობითი წერა გულისხმობს საკუთარ ლინგვისტურ რესურსებს. ისინი
ორი ან მეტი ავტორის ჩართულობას წერის იყენებენ სხვათა ცოდნასაც. ერთობლივად
მთლიან პროცესში მოსამზადებელი ეტაპით მათ შეუძლიათ თავიანთი ლინგვისტური
დაწყებული საბოლოო პროდუქტის შექმნით რესურსების გაერთიანება, ერთობლივი
58
პრეზენტაცია და ახალი ცოდნის ერთად მიიღო მონაწილეობა. გამოკითხვისა და
შექმნა. ერთობლივი მუშაობის პროცესში გამოცდის შედეგად მკვლევრებმა
ისინი წარმოადგენენ სხვადასხვა გამოიტანეს შემდეგი დასკვნები:
თვალსაზრისს. თუ უთანხმოება იჩენს თავს, 1. თანამშრომლობითი წერა ხელს
შემსწავლელები ასაბუთებენ თავიანთ უწყობს სტუდენტების სოციალური
შეთავაზებულ იდეებს (სტორჩი, 2013, 17). უნარების განვითარებას;
ამას შეიძლება ეწოდოს კოგნიტური 2. ამცირებს სტრესს და ზოგავს დროს;
კონფლიქტი, ინტელექტუალური მოლაპარა- 3. ამაღლებს სტუდენტების
კებისა და კოლექტიური გადაწყვეტილების მოტივაციას;
მიღების პროცესი. მკვლევრები ამტკიცებენ, 4. წერის პროცესი ხდება შინაარზე
რომ პოზიტიურ გარემოში, სადაც ავტორები ორიენტირებული;
ერთმანეთის გამოწვევის დროს კომფორ- 5. ამაღლებს სტუდენტების
ტულად გრძნობენ თავს, ამგვარ კონფლიქტს გრამატიკულ და სტრუქტურულ
შეიძლება ჰქონდეს პოზიტიური ზეგავლენა. კომპეტენციებს (მულიგანი,
სწორედ ასეთმა კონფლიქტმა შეიძლება გრიფალო, 2011, 8).
გამოიწვიოს იდეების გენერირება, გაცვლა, ქვემოთ სქემატურადაა წარმოდგენილი
ალტერნატიული შეხედულების ძლიერი და განსხვავებები პროცესზე ორიენტირებულ
სუსტი მხარეების გამოვლენა, საკუთარი წერასა და თანამშრომლობით წერას შორის,
იდეების ნათლად გადმოცემა და მტკიცება საიდანაც ნათლად ჩანს, რომ
(იქვე, 24). ეს კი, თავის მხრივ, თანამშრომლობითი წერის პროცესში
სტუდენტისაგან მოითხოვს ცოდნის უფრო ინტერაქცია თავიდან ბოლომდე
ნათლად და თანმიმდევრულად წარმოჩენას. მიმდინარეობს განსხვავებით პროცესზე
კ. მულიგანმა და რ. გაროფალომ ორიენტირებული წერისაგან. ამ დროს
თანამშრომლობითი წერის პრინციპების ავტორები ინტერაქციას იყენებენ მხოლოდ
გათვალისწინებით, ჩაატარეს ექსპერიმენტი, ტექსტის რედაქტირებისა და შემოწმებისას.
რომელშიც სტუდენტთა ოთხმა ჯგუფმა
59
პროცესზე ორიენტირებული წერა თანამშრომლობითი წერა
I ავტორი I ავტორი
I ავტორი
გონებრივი მსჯელობის I ავტორი II ავტორი
თემის შერჩევა
იერიში თანმიმდევრობა
თემის შერჩევა თემის შერჩევა
I ავტორი
შავი ნაწერი I ავტორი
II ავტორი გონებრივი იერიში გონებრივი იერიში
ნაწერის არგუმენტაცია
შემოწმება/რედაქტირებ
ა წყვილში მუშაობა
მსჯელობის მსჯელობის
თანმიმდევრობა თანმიმდევრობა
I ავტორი არგუმენტაცია არგუმენტაცია

პრეზენტაცია
შავი ნაწერი შავი ნაწერი
რედაქტირება რედაქტირება
პრეზენტაცია პრეზენტაცია
მეორე ენის სწავლების სხვადასხვა კომპეტენციის ამაღლების საფუძველი.

თეორიის შედარებისა და დამუშავების სწორედ ამიტომ მკვლევართა ნაწილი
საფუძველზე შეიძლება დავასკვნათ, რომ მიიჩნევს, რომ ამგვარი წერითი აქტივობები
შემსწავლელები ჩართულები უნდა იყვნენ უფრო მეტად უწყობს ხელს შემსწავლელის
ინტერაქციაში, ამოცანები, რომლებიც ენის ცოდნის ამაღლებას, ამდენად წერითი
გამოიყენება ამგვარი ინტერაქციის დროს, აქტივობების შესრულებას უფრო დიდი
უნდა იყოს კარგად გააზრებული, ხოლო მნიშვნელობა და დატვირთვა აქვს მეორე
ამგვარმა ამოცანებმა უნდა წაახალისოს ენის შესწავლის პროცესში, ვიდრე ლაპარაკს.
შემსწავლელი, რათა ყურადღება
გაამახვილოს ფორმაზე. შეიძლება ითქვას, წერითი აქტივობის სახეები
რომ თანამშრომლობითი წერა ეფუძნება წინამდებარე ნაწილში საუბარი იქნება
აღნიშნულ სამივე პრინციპს (სტორჩი, 2013, წერით ამოცანებზე, წერითი აქტივობების
25). გარდა ამისა, წერის პროცესში სწორედ სახეებსა და მათ ფუნქციებზე. ზოგადად,
ინტერაქცია, მსჯელობა, მოლაპარაკება და დარგის მკვლევრები გამოყოფენ წერითი
იდეების გაცვლა-გამოცვლა ხდება ენობრივი აქტივობის რამდენიმე ტიპს:
60
 ინფორმატიული წერა (ბროშურის წერის სხვადასხვა სახეობის

შექმნა); პარალელურად უნდა ვისაუბროთ წერით
 ანალიტიკური წერა (ტექსტში დავალებებზე და სასწავლო პროცესში მათ
მოცემულ კითხვებზე ასუხის გაცემა); დანიშნულებასა და ფუნქციაზე. ეს
 დამახსოვრებაზე ორიენტირებული დეტალურად აქვს წარმოდგენილი კ.
წერა (ჩანიშვნების გაკეთება); ჰილანს. იგი გამოყოფს წერითი პროცესის
 არგუმენტირებული წერა რამდენიმე მნიშვნელოვან ასპექტს,
(სარეკლამო პლაკატის შექმნა); რომლებიც განსაზღვრავენ და
 აფექტური წერა (დღიურების შექმნა); განაპირობებენ ეფექტური ტექსტის შექმნას.
 ფატიკური წერა, წერა კონტაქტის კერძოდ, იგი ხაზს უსვამს შინაარსს (ამა თუ
დამყარების ფუნქციით (მისალოცი იმ თემასთან დაკავშირებული იდეები),
ბარათის შექმნა); სისტემას (ტექსტის შექმნისათვის მისაღები
 შემოქმედებითი წერა (ლექსის ენობრივი ფორმები), პროცესს (შავი ნაწერის
შექმნა). შექმნა და რედაქტრება), ჟანრსა
როგორც ვხედავთ, კონკრეტული (კომუნიკაციური მიზანი და რიტორიკული
მიზნიდან გამომდინარე, წერით აქტივობას სტრუქტურა) და კონტექსტს (მკითხველის
შეიძლება სხვადასხვა დანიშნულება მოლოდინი და იმედი). მეორე მხრივ,
ჰქონდეს, მათი გადანაწილება კი მკვლევარი ახარისხებს წერით აქტივობებს
დამოკიდებულია შემსწავლელის მიზანზე, და გვიჩვენებს, თუ რომელი აქტივობა
ენის ცოდნის დონესა და წერითი უნარების რომელ ფაქტორს ეხმიანება და ფარავს
ფლობაზე. (ჰილანდი, 2003, 114).
ტექსტის ტიპი შინაარსი სისტემა პროცესი ჟანრი კონტექსტი
წერილობითი ტექსტიდან ინფორმაციის მიღება 
უცხო სიტყვების თავმოყრა წერისათვის  
გონებირვი იერიში/სწრაფი წერა იდეების  
გენერირების მიზნით
გონებრივი რუკის შექმნა წერის  
მოსამზადებელი ეტაპისთვის
წინადადებების შედგენა მოცემული მასალების  
საფუძველზე
მიზნისა და ტექსტის დანიშნულების გააზრება  
მარტივი და რთული წინადადებების შედგენა 
61
არეული ტექსტის ან წინადადებების დალაგება 
სამიზნე სტრუქტურებითა და ლექსიკური 
ერთეულებით აბზაცში გამოტოვებული

ადგილების შევსება
დაუსრულებელი ტექსტის დასრულება  
ავთენტური ტექსტის ანალიზი 
მახასიათებლებისა და ნაწილების მიხედვით
მეტაენის პრაქტიკული გამოყენება ტექსტის 
ნაწილების გასააზრებლად (ე. წ. მთავარი

წინადადება, თტეზისი, შესავალი,
გარდამავალი აბზაცი)
ტექსტის სახეობის გააზრება და პრეზენტაცია 
სხვადასხვა მიზნით, სხვადასხვა  
აუდიტორიისათვის და სხვადასხვა
სტრუქტურის მიხედვით შექმნილი ტექსტების
შედარება
მოცემული მოდელის მიხედვით პარალელური  
ტექსტების შექმნა
ტექსის შექმნა წარმოდგენილი ვიზუალური   
ინფორმაციის საფუძველზე
წერის მოსამზადებელი ეტაპის შედგების  
საფუძველზე შავი ნაწერის შექმნა
დიალოგში მონაწილეობა   
აკადემიური წერის საფუძვლებზე მუშაობა -  
ნარატივი, აღწერა, არგუმენტი, პროცესი...
წინამდებარე ნაშრომის მიზანია გამომდინარე, მივიღებთ წერითი

მოცემული წერითი აქტივობების გადაჯგუ- აქტივობების შემდეგ თანმიმდევრობას:
ფება პრინციპით მარტივიდან რთულისაკენ,  უცხო სიტყვების თავმოყრა წერითი
რათა უფრო ნათელი გახდეს, თუ რომელი აქტივობის განხორციელების
ტიპის დავალების ჩართვა იქნება უფრო მიზნით;
მისაღები ენის ფლობის ამა თუ იმ  მარტივი და რთული წინადადებების
ელემენტარულ და მაღალ დონეზე. აქედან შედგენა;
62
 დაუსრულებელი ტექსტის  მეტაენის პრაქტიკული გამოყენება

დასრულება; ტექსტის ნაწილების გასააზრებლად
 არეული ტექსტის ან წინადადებების (ე. წ. მთავარი წინადადება,
დალაგება; თტეზისი, შესავალი, გარდამავალი
 წინადადებების შედგენა მოცემული აბზაცი);
მასალების საფუძველზე;  სხვადასხვა მიზნით, სხვადასხვა
 სამიზნე სტრუქტურებითა და აუდიტორიისათვის და სხვადასხვა
ლექსიკური ერთეულებით აბზაცში სტრუქტურის მიხედვით შექმნილი
გამოტოვებული ადგილების შევსება; ტექსტების შედარება;
 გონებრივი რუკის შექმნა წერის  აკადემიური წერის პრინციპების
მოსამზადებელი ეტაპისთვის; საფუძვლებზე მუშაობა - ნარატივი,
 მოცემული მოდელის მიხედვით აღწერა, არგუმენტი, პროცესი...
პარალელური ტექსტების შექმნა;  დიალოგში მონაწილეობა.
 წერის მოსამზადებელი ეტაპის წერის სწავლების პროცესში
შედგების საფუძველზე შავი ნაწერის აუცილებელია აქტივობებისა და
შექმნა; დავალებების გააზრებულად გამოყენება,
 ტექსტის შექმნა წარმოდგენილი იმის გათვალისწინება, თუ რომელ
ვიზუალური ინფორმაციის აქტივობებთან შეუძლია შემსწავლელს
საფუძველზე; დამოუკიდებლად გამკლავება და რა ტიპის
 გონებირვი იერიში/სწრაფი წერა დავალებების შესრულება მოითხოვს
იდეების გენერირების მიზნით; პედაგოგის ინსტრუქციებსა და
 წერილობითი ტექსტიდან ინფორ-
ფასილიტაციას. ქვემოთ წარმოდგენილი
მაციის მიღება;
სქემა კიდევ ერთხელ გვაძლევს საშუალებას,
 მიზნისა და ტექსტის დანიშნულების
გადავხედოთ წერის იმ სტრატეგიებს,
გააზრება;
რომლებიც გამოიყენება საწყის ეტაპზე და
 ტექსტის სახეობის გააზრება და
რომელთა გამოყენებაც შესაძლებელია
პრეზენტაცია;
უფრო მაღალ დონეზე, კერძოდ, თხზვისა და
 ავთენტური ტექსტის ანალიზი
დამოუკიდებელი წერის დროს (შაბაშვილი,
მახასიათებლებისა და ნაწილების
2012, 47).
მიხედვით;
63
წერის საბაზისო მექანიზმები (მოტორული

წერა უნარების გამომუშავება, ორთოგრაფია,
დახმარებით გრაფოლოგია პუნქტუაცია)
წერის მარტივი წერითი აქტივობები (შედარება,

დამხმარე ეტაპი გამოტოვებული ადგილების შევსება,
მახასიათებლების ამოცნობა/იდენტიფიცირება)
მოდელის ანალიზი და მანიპულაცია
(თანმიმდევრობით დალაგება, გადაკეთება,
შეერთება)
მოდელზე დაფუძნებული თხზულება (ტექსტის
დასრულება და პარალელური წერა)
თხზულების შექმნის ინსტრუქციები (მონაცემთა
ტრანსფერი, ინფორმაციის ტრანსფერი)
თხზვა თხზულების კომპონენტები (გეგმა, წერის

მოსამზადებელი ეტაპი, შავი ნაწერის შექმნა,
რედაქტირების ტექნიკა)
დამოუკიდებელი საკუთრივ წერის პროცესი (ტექსტის შექმნა
წერა კონკრეტული აუდიტორიისთვის რეალურ ან
წარმოსახვით თემატიკაზე)
როგორც ვხედავთ, წერის დამხმარე შეიძლება შევიმუშავოთ წერით აქტივობების

ეტაპზე უფრო რეკომენდებულია წინასწარ ნუსხა, რომელთა ჩართვაც შესაძლებელია
გააზრებულად მომზადებულ ტექსტზე ენის სწავლების სხვადასხვა ეტაპზე. ერთ
მუშაობა, ტექსტთან დაკავშირებული გაკვეთილის/ლექციის დროს შეიძლება
სავარჯიშოების შესრულება, დამუშავებული გამოყენებული იქნას რამდენიმე სხვადასხვა
ტექსტის საფუძველზე ახალი მცირე ზომის ტიპის სავარჯიშო, მასწავლებელს შეუძლია
თხზულების შექმნა, მაშინ როდესაც მათი კომბინირება და შეთავსება იმის
აკადემიური წერის პრინციპების მიხედვით, თუ რომელი კომპეტენციის
გათვალისწინება ხდება ენის შესწავლის ამაღლებასა და გააქტიურებას ისახავს
შედარებით მაღალ დონეზე. მიზნად. მაგალითად, სწორი ფორმების
თეორიული კვლევებისა და შერჩევა და სწორი ფორმების ჩასმა
პრაქტიკული გამოცდილების საფუძველზე ორიენტირებულია გრამატიკული კომპეტენ-
64
ციის გაღრმავებისკენ. ენის ფლობის ჩასმა;

შედარებით დაბალ დონეზე ამგვარი  ფრაზეოლოგიზმებისა და
სავარჯიშოების პარალელურად შეიძლება შესიტყვებების ჩასმა;
ენის შემსწავლელს შევთავაზოთ 4. დასრულება:
წინადადებების შექმნა, მცირე ზომის  წინადადების დასრულება;
ტექსტის წაკითხვა, გააზრება და კითხვებზე  აბზაცის დასრულება;
პასუხის გაცემა, შემდეგ კი დიალოგის  დიალოგის დასრულება;
დამოუკიდებლად შექმნა. აქვე  ტექსტის დასრულება;
შესაძლებელია შემსწავლელს ვასწავლოთ 5. აღწერა:
საკუთარი მოსაზრებების გადმოცემა და  სურათის აღწერა;
შეფასების გამოხატვა. ქვემოთ  ნივთის აღწერა;
წარმოვადგენთ კონკრეტული წერითი  ოჯახის წევრების/მეგობრების
დავალებების ტიპებსა და მათ ქვეტიპებს. აღწერა/დახასიათება;
 ცნობილი პიროვნების
წერითი დავალების ტიპები: აღწერა;
1. კარნახი: 6. შევსება:
 ფონეტიკური კარნახი;  წინადადებაში
 დიქტოგლოსი, ტექსტის გამოტოვებული ადგილების
კარნახი; შევსება;
2. სწორი ფორმების შერჩევა:  ტექსტში გამოტოვებული
 სწორი გრამატიკული ფორმის ადგილების შევსება;
შერჩევა; 7. შეერთება:
 სწორი ლექსიკური  სინონიმური/ანტონიმური
ერთეულების შერჩევა; წყვილების შეერთება
 სწორი  შესიტყვებების შეერთება
ფრაზეოლოგიის/შესიტყვების  დიალოგის ნაწილების
შერჩევა; შეერთება
3. ჩასმა: 8. ზედმეტი ფორმების ამოღება:
 სწორი ფორმით (ბრუნვა,  ზედმეტი ლექსიკური
პირი, რიცხვი, დრო) ჩასმა; ერთეულების/ფრაზების
 ენობრივი საშუალებების ამოღება;
65
 ზედმეტი და არასწორი 13. დასაბუთება:

გრამატიკული ფორმების  ავტორის პოზიციის გამყარება
ამოღება; სხვადასხვა ტიპის არგუმენ-
9. გადაყვანა: ტებით;
 გადაყვანა პირში, რიცხვში, 14. მოსაზრების გამოთქმა:
დროში;  ამა თუ იმ ფაქტთან,
10. გახაზვა: მოვლენასთან საკუთარი აზ-
 არასწორი ფორმების გადა- რის გამოთქმა და პოზიციის
ხაზვა, ზედმეტი ფორმების გამოხატვა;
გადახაზვა; 15. მიწერა:
11. გამოყოფა:  შესაფერისი ფორმების, გან-
 კონკრეტული მიზნიდან გა- მარტებების მიწერა;
მომდინარე ტექსტში შესა- 16. სწორი თანმიმდევრობით დალაგება:
ბამისი ლექსიკური ერთეუ-  დიალოგის ცალკეული ნაწი-
ლების / იდიომატური გამო- ლების სწორი თანამიმდევ-
თქმების / შესიტყვებების რობით დალაგება;
გამოყოფა;  ტექსტის ცალკეული ნაწი-
 ტექსტში მთავარი წინადა- ლების სწორი თანამიმდევ-
დების / არგუმენტების გამო- რობით დალაგება;
ყოფა; 17. შედგენა:
 კონკრეტული მიზნიდან გა-  მოცემული ფორმების მიხედ-
მომდინარე, ტექსტში შესაბა- ვით წინადადების შედგენა;
მისი ინფორმაციის მოძიება  მოცემული სურათის მიხედ-
და გამოყოფა; ვით ანალიტიკური ტექსტის
12. ახსნა/განმარტება: შედგენა;
 ენის  მოცემული სურათის მიხედ-
შემსწავლელის/შემსწავლელთ ვით მოთხრობის შედგენა;
ა ჯგუფის მიერ წინასწარ  მოცემული სურათის მიხედ-
დაგეგმილი და გაკვეთილზე ვით დიალოგის შედგენა;
განხორციელებული ქმედების  მოსმენილი მუსიკალური
ახსნა-განმარტების დაწერა; ნაწარმოების შეფასება და
66
საკუთარი მოსაზრების o გონებრივი იერიში კონ-

წარმოდგენა; კრეტულ თემაზე;
18. კითხვებზე პასუხის გაცემა: o გონებრივი იერიშის შედე-
 მეწყვილის შეკითხვაზე გად მიღებული იდეების
წერილობითი პასუხის გაცემა; დახარისხება/დაჯგუფება;
 ტექსტთან დაკავშირებულ  გეგმის შედგენა.
შეკითხვებზე პასუხის გაცემა; წერითი დავალებები მეტ-ნაკლებად
19. ტექსტის/დიალოგის მოკლე წარმოდგენილია მეორე ენის ყველა
შინაარსის დაწერა; სახელმძღვანელოში, თუმცა, კონკრეტული
20. შექმნა: სიტუაციიდან და მიზნიდან გამომდინარე,
 მარტივი წინადადების შექმნა; მასწავლებელს შეუძლია მათი ადაპტაცია,
 რთული წინადადების შექმნა; გამარტივება ან, პირიქით, გართულება.
 დიალოგის შექმნა; მასწავლებელს შეუძლია საკუთარი
 აბზაცის შექმნა; დამხმარე ან სახალისო სავარჯიშოების
 ტექსტის შექმნა; დამატება და ამით შემსწავლელის
o ოფიციალური ტექსტის მოტივაციის ამაღლება. რაც შეეხება წერის
შექმნა, სარეკლამო სწავლების მიდგომებისა და სტრატეგიების
ტექსტის, ანგარიშის, არჩევანს, როგორც წინა თავში ვისაუბრეთ,
განცხადების, პირადი თანამშრომლობითი წერა სწავლების ერთ-
ელექტონული წერილის ერთი ეფექტური ფორმაა, ამდენად
შექმნა; მასწავლებელს შეუძლია ზემოთ მოყვანილი
o მხატვრული ტექსტის ნუსხიდან ნებისმიერი აქტივობა ჯგუფურად
შექმნა; შეასრულებინოს ენის შემსწავლელებს.
o ლექსის შექმნა; ინდივიდუალური მუშაობა ეფექტურია
o კონკრეტულ თემასთან გრამატიკული სავარჯიშოების შესრულე-
დაკავშრებული ბისას, თუმცა წყვილში შესრულებული
სიმღერისთვის ტექსტის დავალებების შემოწმება და გასწორება
შექმნა.; ენობრივი კომპეტენციის ამაღლების
21. წერის მოსამზადებელი ეტაპი: დამატებითი საშუალებაა ამ შემთხვევაში, ეს
 მასალის მოძიება; კი პროცესზე ორიენტირებული წერის ერთ-
 გონებრივი იერიში; ერთ სტრატეგიას წარმოადგენს. მაშასადამე
67
ენის სწავლების ორივე განხილული წინადადების და აბზაცის დონეების

მიდგომა - პროცესზე ორიენტირებული განმტკიცებას. დავალების შესრულება
სწავლება და თანამშრომლობითი წერა - შესაძლებელია ენის სწავლების დაბალ და
შეიძლება დაინერგოს სასწავლო პროცესში. საშუალო საფეხურებზე. ამ აქტივობის
მთავარია, აქტივობები წინასწარ იყოს შესრულების ერთ-ერთი ეფექტური
შერჩეული, კარგად გააზრებული, საშუალებაა გრაფიკული გამოსახულებების,
კონკრეტულ სასწავლო მიზნებსა და სურათების გამოყენება.
კომპეტენციებზე ორიენტირებული. ეს კი
მასწავლებლის პასუხისმგებლობასა და სტრატეგიები:
გამოცდილებას მოითხოვს. როგორც წესი, ამ ტიპის აქტივობას
ეფექტური შედეგები მოაქვს, რადგან
კონკრეტული დავალებების ნიმუშები: შემსწავლელები ერთმანეთს უზიარებენ
მესამე ნაწილში წარმოდგენილია იდეებს, ცვლიან გამოცდილებას, ერთმა-
ზემოთ მოყვანილი ნუსხიდან კონკრეტული ნეთისაგან სწავლობენ უცნობ მასალას.
დავალებების ნიმუშები, რომლებიც ამოცანის ბოლო ეტაპია ინდივიდუალური
ეფუძნება როგორც პროცესზე ორიენტი- მუშაობა. მოსწავლეებმა / სტუდენტებმა
რებული, ისე თანამშრომლობითი წერის ხმამაღალი მსჯელობის საფუძველზე უნდა
პრინციპებს. თითოეულ ნიმუშს ახლავს შექმნან შედარებითი ტექსტი, რომელსაც
აღწერა, გამოსაყენებელი სტრატეგიების მასწავლებელი / ინსტრუქტორი გაასწორებს
ჩამონათვალი და ინფორმაცია მოსალოდ- და შეაფასებს. როგორც ვხედავთ, ეს არის
ნელი შედეგების შესახებ. კომპლექსური ამოცანა, რომლის განსახორ-
ციელებლადაც ჩართულია რამდენიმე
კოგნიტური სტრატეგია: გააზრება,
 მეხსიერებიდან ინფორმაციის ამოღება /

ამოტვირთვა; თარგმანი; ინფორმაციის
დავალების ტიპი:
გამოყვანის სტრატეგია; განმარტება /
შედარება
ვერიფიცირება.
დავალების აღწერა:
ამ დავალების შესრულება შესაძლე-
მაგალითი:
ბელია წერის დამხმარე ეტაპზე. დავალება
ამ ამოცანის შესრულების დროს
მიზნად ისახავს ენობრივი და სტრატე-
შესაძლებელია გამოვიყენოთ მულტიმედი-
გიული კომპეტენციების გააქტიურებას,
68
ური და გრაფიკული საშუალებები. საფეხურზე, შევთავაზოთ შედარებისა და

შესაძლებელია სტუდენტებს / მოსწავლეებს დაპირისპირების კონსტრუირებისათვის
მოვასმენინოთ ერთი და იგივე მელოდია საჭირო ენობრივი ფორმულები: უფრო
სხვადასხვა მომღერლის შესრულებით. /ვიდრე..., (ამასთან) შედარებით..., (ამისგან)
სოციოკულტურული კომპეტენციის ამა- განსხვავებით...,
ღლების მიზნით სასურველია აუდიტორიას იმ შემთხვევაში, თუ ლექსიკური მასალა
წარვუდგინოთ ქართული მელოდია, გაუგებარი დარჩება შემსწავლელისთვის,
რომელიც შესრულებული იქნება სხვადასხვა შესაძლებელია მათი მშობლიური ენის
ჟანრით (მაგალითად: ხალხური სიმღერა და გააქტიურება და თარგმნის პრინციპის
მისი თანამედროვე ინტერპრეტაცია). გამოყენება, ლექსიკონით მუშაობა.
მუსიკალური კომპოზიციების მოსმენის ლექსიკისა და ფრაზეოლოგიის
შემდეგ შემსწავლელთა ლინგვისტური დამუშავების შემდეგ უკვე შესწავლილი
კომპეტენციის გათვალისწინებით უნდა ენობრივი კლიშეებისა და სიტყვების
შევთავაზოთ მათ სათანადო ლექსიკური გამოყენებით უნდა გაიმართოს ზეპირი
ერთეულები ლექსიკური მარაგის მსჯელობა. შესაძლოა წყვილებში მუშაობაც
გამდიდრების მიზნით. უმჯობესია, (შაბაშვილი, 2012, 51-54).
ლექსიკონი გააზრებულად იყოს
დალაგებული მეტყველების ნაწილების
მიხედვით. 
ზმნები: მღერის, ასრულებს, ჟღერს,
ისმის, მომწონს, ვუსმენ, განსხვავდება, ჰგავს
თემა - სუპერმარკეტში
და ა. შ.
ზედსართავი სახელები: სევდიანი,
მხიარული, რომანტიკული, ხალხური,
თემის დამუშავება რამდენიმე
ხმამაღალი, მელოდიური, ჰარმონიული,
ეტაპისაგან შედგება და, შესაბამისად, მას
მსუბუქი და ა.შ
რამდენიმე გაკვეთილი / ლექცია შეიძლება
არსებითი სახელები: პოლიფონია,
დავუთმოთ. აქტიურდება როგორც
სიმღერა, მელოდია, ხმის ტემბრი, რიტმი,
ენობრივი, ისე დისკურსული და
ჟანრი და ა. შ.
სოციოკულტურული კომპეტენციები.
ენობრივი კლიშეები: აუცილებელია
აქტივობები ფარავს როგორც წინადადების,
შემსწავლელებს, თუნდაც სწავლების დაბალ
ისე ტექსტის დონეს.
69
სტრატეგიები: პირველი ეტაპი - არსებული ცოდნის
სხვადასხვა დავალების შესრულებისას გააქტიურება:
შესაძლებელია სხვადასხვა სტრატეგიის მოსწავლეებმა გონებრივი იერიშის
გამოყენება, ინდივიდუალური მუშაობა, პრინციპით, მასწავლებლის დახმარებით,
ჯგუფური მუშაობა, გონებრივი იერიში, დაფაზე უნდა ჩამოწერონ სუპერმარკეტთან
დაგეგმვა, თანამშრომლობითი წერის დაკავშირებული მათთვის უკვე ნაცნობი
პრინციპებით ერთობლივი ტექსტის შექმნა, ლექსიკა. ამ დროს შემსწავლელები
ჯგუფური პრეზენტაცია, გონებრივი იაქტიურებენ არსეულ ცოდნას და
რუკების შექმნა, გამეორება, ჯგუფური ითვისებენ ახალ მასალას სხვების ცოდნის
რედაქტირება, შეცდომების გასწორება. საფუძველზე.
გამყიდველი
ხურდა სუპერმარკეტში მყიდველი
რძის პროდუქტები
მეორე ეტაპი - ლექსიკური მასალის არსებით სახელებს, ზედსართავ სახელებს,

გამდიდრება: ზმნიზედებსა და ზმნებს. სასურველია ერთი
მასწავლებელი მოსწავლეების / სტუდენ- ფუძისაგან დერივაციის გზით მიღებული
ტების ენის ფლობის დონის მიხედვით სხვადასხვა მეტყველების ნაწილების
აცნობს ახალ ლექსიკურ ერთეულებს, გამოყენება და მათ მაწარმოებლებზე
70
ყურადღების გამახვილება. მაგალითად:

ოჯახი - საოჯახო; ტექნიკა - ტექნიკური; მეცხრე ეტაპი - გრამატიკული
ახალი - განახლებული; მრავალი სავარჯიშოების შესრულება.
განყოფილება - მრავალგანყოფილებიანი;
მეათე ეტაპი - დიალოგის წერითი სახით
კეთება - აკეთებს - გაკეთებული.
შედგენა და პრეზენტაცია.
თანამშრომლობითი წერა, როლური თამაში,
მესამე ეტაპი - ფრაზეოლოგიზმების,
ნაცნობი ლექსიკური ერთეულებისა და
შესიტყვებებისა და შეკითხვების ფორმების
ფრაზების გამოყენება.
მიწოდება: რა ღირს?
მეოთხე ეტაპი - წინადადების დონე: მეთერთმეტე ეტაპი - აღწერითი ტექსტის

წინადადებების შედგენა ლექსიკური შექმნა.
ერთეულების გამოყენებით. მოცემულ თემაზე მცირე ზომის ტექსტის
დამოუკიდებლად შექმნა, მაგალითად
მეხუთე ეტაპი - მოცემულ თემასთან
შემსწავლელებმა უნდა აღწერონ საკუთარი
დაკავშირებით სურათის აღწერა.
უბნის მაღაზია.
ჯგუფური მუშაობა, დიალოგში
მონაწილეობა, თანამშრომლობითი წერა
მეთორმეტე ეტაპი - ანალიტიკური,
მეექვსე ეტაპი - მოცემულ თემასთან მსჯელობითი ტექსტის შექმნა.
დაკავშირებით ტექსტის წაკითხვა. ანალიტიკური ტექსტის შექმნა თემაზე:
ტექსტის გააზრება, შეკითხვებზე პასუხის როგორი უნდა იყოს კარგი სუპერმარკეტი და
გაცემა წერილობითად. რატომ ფიქრობენ ასე? შემსწავლელებმა

თითო იდეასთან დაკავშირებით უნდა
მეშვიდე ეტაპი - მოცემულ ტექსტთან მოიყვანონ 2-3 არგუმენტი. წერისას მათ
დაკავშირებით კითხვების შედგენა. უნდა გამოიყენონ შემდეგი ფრაზები: მე
თანამშრომლობითი წერა, კითხვების ვფიქრობ, რომ... ჩემი აზრით... უმეტესად,
შედგენა, გაცვლა და წერილობითი პასუხის უფრო ხშირად, ძალიან მნიშვნელოვანია ის,
გაცემა. რომ... და ა. შ.
მერვე ეტაპი - ნაცნობ და დამუშავებულ

მეცამეტე ეტაპი: პრეზენტაცია
ტექსტში გამოტოვებული ადგილების
ჯგუფური მუშაობა, დამოუკიდებელი
შევსება.
სამუშაოს სახით შემსწავლელებმა უდნა
71
მოამაზადონ პრეზენტაცია თემაზე: სტრატეგიები:

სუპერმარკეტი. მათ უნდა გამოიყენონ ქვემოთ მოყვანილი დავალებების
აუდიო, ვიდეო და სხვა სახის ვიზუალური შესასრულებლად, გარდა დამოუკიდებელი
მასალა, მედიასაშუალებები და როლური მუშაობისა, შესაძლებელია ჯგუფური
თამაშის ელემენტები. მუშაობის ჩართვა, გონებრივი იერიში,
წყვილებში მუშაობა და რედაქტირება,
 შეცდომების გასწორება, გამოკითხვა და

კითხვარების შევსება.
თემა - ამინდი
გრამატიკული სავარჯიშოები:
თემის დასამუშავებლად გამოყენებულია
1. გახაზეთ სწორი ფორმა:
როგორც მცირე ზომის ტექსტი, ისე
1. მე მიყვარს შემოდგომა/შემოდგომას.
დიალოგი. დავალების შესრულება
2. ნინო/ნინოს აქვს ლამაზი ქოლგა.
შესაძლებელია ენის ფლობის საშუალო
3. ანის/ანი სჭირდება თბილი
დონეზე. თემის დამუშავების შედეგად
ტანსაცმელი.
შემსწავლელი აიმაღლებს როგორც
4. აღაბეგი/აღაბეგს ეშინია წვიმაში
გრამატიკულ, ისე დისკურსულ და
სიარული.
სოციოკულტურულ კომპეტენციებს. იგი
5. ნუნე/ნუნეს უყვარს მეგობრებთან
შეძლებს ამინდის თემასთან დაკავში-
ერთად სეირნობა რუსთაველის
რებული ნებისმიერი საკითხის შესახებ
გამზირზე.
როგორც ოფიციალური, ისე პუბლი-
6. მარიამი/მარიამს მოსწონს ეს წიგნი.
ცისტური ტექსტის შექმნას, წარმატებული
7. შენ რა/რას გიყვარს?
ზეპირი კომუნიკაციის დამყარებას.
8. მე მჭირდება ბევრი სწავლა/სწავლას.
წარმოდგენილია რამდენიმე სხვადასხვა
9. შენ გინდა ცხელი ჩაი/ჩაის?
ტიპის დავალება, კერძოდ, გრამატიკული
10. დღეს ჩვენ გვაქვს ხუთი
სავარჯიშოები, ტექსტზე დაფუძნებული
ლექცია/ლექციას.
აქტივობები და დამოუკიდებელი ტექსტის
11. მე მიყვარს მოღრუბლული
შექმნა თანამშრომლობითი და პროცესზე
ამინდი/ამინდს.
ორიენტირებული წერის პრინციპების
12. ჩვენ არ გვიყვარს ქარიანი
გათვალისწინებით.
ამინდი/ამინდს.
72
2. შეავსეთ გამოტოვებული ადგილები:

გამარჯობა, მე -------------------------------------- ნინო. მე ახალციხიდან -------------------------------
-------, მაგრამ ახლა ------------------------------------ თბილისში, მე აქ ----------------------------------
---- ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და ძალიან -------
---------------------------------- ჩემი ფაკულტეტი. მე ------------------------------------- ბევრი ახალი
მეგობარი და ყოველდღე -------------------------------------- ლექციები. აქ ცხოვრება ძალიან --------
-------------------------------, მაგრამ ძალიან ----------------------------------- ჩემს სოფელში წასვლა.
უკვე შემოდგომაა და დღეს თბილისში --------------------------- ამინდია. გარეთ ძალიან ------------
-------------------------- და 13 გრადუსია. ქარი ----------------------------------------- და
მოღრუბლულია. წვიმს, მაგრამ მე --------------------------------- წვიმა. მე მიყვარს წვიმაში ---------
-------------------------------- ჩემს მეგობრებთან ერთად. მე კარგი ქოლგა მაქვს, ამიტომ არ მეშინია
წვიმიან ამინდში ------------------------------- სიარული. მე ძალიან -----------------------------------
შემოდგომა. ოქტომბერი ჩემი ------------------------ ------------------- თვეა.
3. ჩასვით შესაბამისი ფორმები: აქვს, გვიყვარს, უნდათ, მოსწონთ, მიყვარს, მინდა, მომწონს,
გვყავს, მაქვს, გინდა, არის, უყვართ, აქვს,
1. ამბარცუმს ---------------------------------- ახალი ტელეფონი.
2. მე --------------------------------- წვიმაში სეირნობა.
3. შენ ------------------------------ კინოში წასვლა?
4. მე და ჩემს მეგობრებს ძალიან ------------------------------ კომპიუტერზე თამაში.
5. ჩემი სკოლის პირდაპირ ---------------------------------------- ცენტრალური მუზეუმი.
6. ჩემს სკოლას -------------------------------- დიდი სპორტული დარბაზი.
7. რუზანას და აღავნის --------------------------- ნაყინი.
8. ბავშვებს --------------------------------- მულტფილმი შრეკზე.
9. მე ----------------------------- ჩვენი ახალი სახლი.
10. აღაბეგს და გარლენს --------------------------- ქართული ენის ლექციები.
4. გახაზეთ სწორი ფორმები:

1. ზაფხული ჩემი საყვარელი წელიწადის დროა. ზაფხულში თბილისში ყოველთვის
ძალიან ცხელა/ცხელია.
73
2. ნინოს საუზმეზე უყვარს ცხელი/ცხელა ჩაი და კარაქიანი პური.

3. ჩემს მეგობარს ძალიან მოსწონს თბილ/თბილა ამინდში ქუჩაში სეირნობა.
4. წელს ზაფხულში ცოტა ცივია/ცივა.
5. ეს ჩაი გრილია/გრილა, მე მინდა ცხელი და მაგარი ჩაი.
6. აღავნი მეგობრებთან ერთად ზამთარში ეგვიპტეში მიდის დასასვენებლად. ამ დროს იქ
ძალიან ცხელია/ცხელა.
7. შემოდგომაზე ყოველთვის გრილი/გრილად ტანსაცმელი მაცვია.
ტექსტზე მუშაობა
წაიკითხეთ ტექსტი:
გამარჯობა, მე მქვია ნინო. მე ახალციხიდან ვარ, მაგრამ ახლა ვცხოვრობ თბილისში, მე აქ
ვსწავლობ ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და ძალიან
მომწონს ჩემი ფაკულტეტი. მე მყავს ბევრი ახალი მეგობარი და ყოველდღე მაქვს ლექციები. აქ
ცხოვრება ძალიან საინტერესოა, მაგრამ ძალიან მინდა ჩემს სოფელში წასვლა. უკვე შემოდგომაა
და დღეს თბილისში ცუდი ამინდია. გარეთ ძალიან ცივა და 13 გრადუსია. ქარი ქრის და
მოღრუბლულია. წვიმს, მაგრამ მე მომწონს წვიმა. მე მიყვარს წვიმაში სეირნობა ჩემს მეგობრებთან
ერთად. მე კარგი ქოლგა მაქვს, ამიტომ არ მეშინია წვიმიან ამინდში ქუჩაში სიარული. მე ძალიან
მიყვარს შემოდგომა. ოქტომბერი ჩემი საყვარელი თვეა.
 ლექსიკონი:
 წვიმა - წვიმიანი  ზმნები: მაქვს მყავს მქვია მომწონს
 ღრუბელი - ღრუბლიანი მიყვარს მჭირდება
 მიყვარს - საყვარელი  ავტორის პოზიციის გამომხატველი
 მზე - მზიანი ენობრივი საშუალებები: ჩემი აზრით,
 ღრუბელი - ღრუბლიანი მე ვფიქრობ, ალბათ, სავარაუდოდ,
 ცივი წყალი - სახლში ცივა მიმაჩნია, რომ...
 ცხელი ყავა - გარეთ ცხელა
 გრილი ზაფხული - ეზოში გრილა
 თბილი ტანსაცმელი - სახლში თბილა
74
 რა უყვარს ნინოს?
 უპასუხეთ ტექსტთან დაკავშირებულ  რომელი თვე უყვარს ნინოს და
შემდეგ კითხვებს: რატომ?
 ვინ არის ნინო?  სად უნდა ნინოს წასვლა და რატომ?
 სად სწავლობს ნინო?  თქვენ როგორი ამინდი გიყვართ და
 ნინო ყოველ დღე დადის რატომ?
უნივერსიტეტში?  როგორი ამინდია ახლა გარეთ?
 როგორი ამინდია გარეთ ტექსტის გაიხედეთ ფანჯარაში და აღწერეთ.
მიხედვით?
დიალოგზე მუშაობა:
 წაიკითხეთ დიალოგი:
- გამარჯობა, როგორ ხარ?
- კარგად, შენ როგორ ხარ? რას შვრები? სად მიდიხარ?
- მე ახლა უნივერსიტეტში მივდივარ, დღეს ბევრი ლექცია მაქვს. შენ მოდიხარ ლექციებზე?
- კი, რა თქმა უნდა. მაგრამ ცოტა ცუდ ხასიათზე ვარ, დღეს ძალიან ცუდი მინდია.
- ხო მოღრუბლულია და წვიმს. გარეთ ცივა, ამინდის პროგნოზით ახლა 15 გრადუსია. საღამოს
თავსხმა წვიმა და ძლიერი ქარი იქნება. მე არ მიყვარს წვიმიანი ამინდი.
- მართლა? მე კი ძალიან მიყვარს წვიმა და წვიმაში სეირნობა ჩემი საყვარელი ქოლგით. მახსოვს
შარშან ზაფხულში სოფელში ვიყავით, დიდი წვიმა იყო და მერე ცისარტყელა გამოვიდა. ბუნება
ძალიან ლამაზი იყო. ძალიან მომწონს მწვანე ბალახი და წვიმის წვეთები. მე და ჩემი მეგობრები
ძალიან ბედნიერები ვიყავით. ჩემი ძაღლიც, ჯეკაც, ძალიან მხიარულად იყო. ძალიან მენატრება
ჩემი სოფელი. ძალიან მინდა სახლში წასვლა.
- მეც მენატრება ჩემი ოჯახი. ჩემი პატარა ძმა უკვე ხუთი წლისაა. მასაც მოსწონს წვიმაში თამაში.
ჩვენ სახლში ძველი წითელი ქოლგა გვაქვს. ჩემს ძმას ის ქოლგა ძალიან უყვარს და ხშირად
თამაშობს ეზოში. ჩემი ძმა ყოველ დღე მელოდება.
 უპასუხეთ შემდეგ შეკითხვებს:  როგორი ამინდია გარეთ?

 ვინ არიან დიალოგის გმირები?  როგორი ამინდი იყო შარშან
 სად შეხვდნენ დიალოგის გმირები დიალოგის გმირის სოფელში?
ერთმანეთს?  რა ჰქვია ძაღლს?
75
 რამდენი წლისაა დიალოგის გმირის ----------- წვიმა და ---------------------------

ძმა? ქარი იქნება. მე არ მიყვარს წვიმიანი ამინდი.
 როგორი ამინდი უყვართ დიალოგის - მართლა? მე კი ძალიან მიყვარს წვიმა და
გმირებს? წვიმაში ------------------ ჩემი საყვარელი
ქოლგით. მახსოვს შარშან ზაფხულში
 შეავსეთ დიალოგში გამოტოვებული სოფელში ვიყავით, დიდი წვიმა იყო და მერე
ადგილები: ცისარტყელა გამოვიდა. ბუნება ძალიან
- გამარჯობა, როგორ ხარ? ლამაზი იყო. ძალიან მომწონს მწვანე ბალახი
- კარგად, შენ როგორ ხარ? რას შვრები? სად და წვიმის წვეთები. მე და ჩემი მეგობრები
მიდიხარ? ძალიან -------------------------- ვიყავით. ჩემი
- მე ახლა უნივერსიტეტში --------------------- ძაღლიც, ჯეკაც, ძალიან მხიარულად იყო.
---, დღეს ბევრი ლექცია ------------------------ ძალიან მენატრება ჩემი სოფელი. ძალიან
--------, შენ მოდიხარ ლექციებზე? მინდა სახლში წასვლა.
- კი, რა თქმა უნდა. მაგრამ ცოტა ცუდ - მეც -------------------- ჩემი ოჯახი. ჩემი
ხასიათზე ვარ, დღეს ძალიან ცუდი მინდია. პატარა ძმა უკვე ხუთი წლისაა. მასაც
- ხო მოღრუბლულია და წვიმს. გარეთ ------- მოსწონს წვიმაში თამაში. ჩვენ სახლში ძველი
--------------------------, ამინდის პროგნოზით წითელი ქოლგა გვაქვს. ჩემს ძმას ის ქოლგა
ახლა 15 გრადუსია. საღამოს ------------------- ძალიან უყვარს და ხშირად თამაშობს ეზოში.
ჩემი ძმა ყოველ დღე ---------------------------.
 დაალაგეთ ტექსტი თანმიმდევრობით და გადაწერეთ:

- ხო მოღრუბლულია და წვიმს. გარეთ ცივა, ამინდის პროგნოზით ახლა 15 გრადუსია. საღამოს
თავსხმა წვიმა და ძლიერი ქარი იქნება. მე არ მიყვარს წვიმიანი ამინდი.
- გამარჯობა, როგორ ხარ?
ჩემს ძმას ის ქოლგა ძალიან უყვარს და ხშირად თამაშობს ეზოში. ჩემი ძმა ყოველ დღე მელოდება.
- მე ახლა უნივერსიტეტში მივდივარ, დღეს ბევრი ლექცია მაქვს. შენ მოდიხარ ლექციებზე?
მე და ჩემი მეგობრები ძალიან ბედნიერები ვიყავით. ჩემი ძაღლიც, ჯეკაც, ძალიან მხიარულად
იყო. ძალიან მენატრება ჩემი სოფელი. ძალიან მინდა სახლში წასვლა.
- კი, რა თქმა უნდა. მაგრამ ცოტა ცუდ ხასიათზე ვარ, დღეს ძალიან ცუდი მინდია.
- მეც მენატრება ჩემი ოჯახი. ჩემი პატარა ძმა უკვე ხუთი წლისაა. მასაც მოსწონს წვიმაში თამაში.
ჩვენ სახლში ძველი წითელი ქოლგა გვაქვს.
76
- მართლა? მე კი ძალიან მიყვარს წვიმა და წვიმაში სეირნობა ჩემი საყვარელი ქოლგით. მახსოვს
შარშან ზაფხულში სოფელში ვიყავით, დიდი წვიმა იყო და მერე ცისარტყელა გამოვიდა. ბუნება
ძალიან ლამაზი იყო. ძალიან მომწონს მწვანე ბალახი და წვიმის წვეთები.
- კარგად, შენ როგორ ხარ? რას შვრები? სად მიდიხარ?
 ტექსტის შექმნა: თქვენს კლასელებს, ჯგუფელებს და შემდეგ

თქვენ ერთი თვით იმყოფებით დაწერეთ მცირე ტექსტი სტატისტიკური
საფრანგეთში ფრანგული ენის კურსებზე. მონაცემების გამოყენებით.
მისწერეთ ელექტრონული წერილი თქვენს
მეგობარს, მოიკითხეთ და ესაუბრეთ თქვენს  ტექსტის შექმნა:
ქალაქში არსებული ამინდების შესახებ. ერთობლივად შეადგინეთ
მოსალოდნელი ამინდის პროგნოზი,
 ტექსტის შექმნა: გამოიყენეთ ინტერნეტრესურსები და
შექმენით მცირე ზომის ტექსტი (150-200 გაააქტიურეთ შესწალილი ლექსიკური
წიტყვა) შემდეგი ზმნების გამოყენებით: მასალა.
მინდა, მიყვარს, მომწონს, მაქვს, მჭირდება,
მყავს, მენატრება...

 ტექსტის შექმნა:
შექმენით ტექსტი თქვენთვის საყვარელი
ტექსტზე მუშაობა
ან მისაღები ამინდის შესახებ. პასუხი
დაასაბუთეთ, მოიყვანეთ არგუმენტები,
კონკრეტული მაგალითები, გამოიყენეთ
დავალების შესრულება შესაძლებელია
თქვენთვის ნაცნობი ენობრივი საშუალებები.
ენის ფლობის საშუალო დონეზე. იმ
 ტექსტის შექმნა:
შემთხვევაში თუ შემსწავლელს შედარებით
შეადგინეთ კითხვარი ამინდთან
დაბალი დონე აქვს, მასწავლებელს შეუძლია
დაკავშირებული ინფორმაციის შესახებ,
ტექსტის ადაპტირება და გამარტივება
მაგალითად, დამოკიდებულია თუ არა
შემსწავლელის ცოდნისა და ლექსიკური
თქვენი განწყობა ამინდზე? როგორი ამინდი
მარაგის გათვალისწინებით. ტექსტი ეხება
მოგწონთ? და ა. შ. შეავსებინეთ კითხვარები
ქართულ ტრადიციულ და კულტურულ
77
ფენომენს, თამადის ინსტიტუტს, ამდენად თემის დამუშავებისას შესაძლებელია

მისი დამუშავება მნიშვნელოვანია მრავალფეროვანი სტრატეგიების
შემსწავლელის კულტურული კომპეტენ- გამოყენება, კერძოდ, ჯგუფური მუშაობა,
ციის ამაღლების თვალსაზრისით. როლური თამაშები, სხვადასხვა ტექსტის
შექმნა, გამოკითხვა, დამოუკიდებელი და
სტრატეგიები: თანამშრომლობითი წერა.
თამადა
თამადა ძველი ქართული ტრადიციით ქართული სუფრის მთავარი წევრია, ცენტრალური
ფიგურაა, მეთაური და სუფრის წამყვანია. მასპინძელი ან სუფრის წევრები თამადად ირჩევენ
ასაკოვან და პატივსაცემ მამაკაცს, რომელმაც კარგად იცის სუფრის წესები. ოჯახში სუფრა
შეიძლება სხვადასხვა მიზნით გაიშალოს: ქორწილი, ძეობა, დღეობა, ქელეხი და სხვ. აქედან
გამომდინარე, თამადის მოვალეობაა სადღეგრძელოების წარმოთქმა, სუფრაზე წესრიგის
დამყარება, ლხინის პროცესის კონტროლი. ეთნოგრაფიული მონაცემებით, ადრე თამადობას
ბავშვობიდანვე ასწავლიდნენ და აჩვევდნენ. თამადა უნდა იყოს განათლებული, ენაწყლიანი,
კარგი მოსაუბრე, მომთმენი, დიპლომატი, ხალხი მას პატივს უნდა სცემდეს. თამადას სიტყვა
უნდა გრძელდებოდეს მხოლოდ 3-4 წუთი. მან სადღეგრძელოები უნდა თქვას რიგის მიხედვით:
პირველი სადღეგრძელოა - მადლობა ღმერთს! შემდეგ ამბობენ ოჯახის წევრების
სადღეგრძელოს. აუცილებელია თამადამ წარმოთქვას წასულების, მშვიდობის, სამშობლოს,
დამსწრე საზოგადოების წევრების სადღეგრძელოები. ქართული სუფრა ურთიერთობის
საუკეთესო საშუალებაა. თამადა ამას უნდა უწყობდეს ხელს.
პირველი ეტაპი: ტექსტზე მუშაობა
პირველი ეტაპი: ტექსტზე მუშაობა ფრაზეოლოგია:

ლექსიკა: ხელის შეწყობა, სუფრის გაშლა,
მოვალეობა, ასაკოვანი, ენაწყლიანი, სადღეგრძელოს წარმოთქმა, წესრიგის
აჩვევდნენ... დამყარება, დამსწრე საზოგადოება...
78
მეორე ეტაპი: ტექსტთან დაკავშირებული მეოთხე ეტაპი: დიალოგის შექმნა

შეკითხვები ტექსტის დამუშავების, გააზრებისა და
 რა არის თამადის მთავარი ფუნქცია? განხილვის შემდეგ შემსწავლელები მზად
 რა თვისებები უნდა ჰქონდეს არიან მოცემულ თემაზე შექმნან საკუთარი
თამადას? ტექსტი. ამისთვის საუკეთესო ფორმაა
 ტექსტის მიხედვით, ქართულ დიალოგი.
სუფრაზე მიღებულია თუ არა
გრძელი და ხანგრძლივი მეხუთე ეტაპი: როლური თამაშები
სადღეგრძელოების წარმოთქმა? ამ დავალების განხორციელება ხდება
 რამდენ ხანს უნდა გრძელდებოდეს ჯგუფურად. ჯგუფებად დაყოფილი
სადღეგრძელო? შემსწავლელები ტექსტში მოცემულ
 როგორია ქართულ სუფრაზე ინფორმაციასთან დაკავშირებით ქმნიან
სადღეგრძელოების წარმოთქმის წარმოსახვით სოციალურ გარემოს, აგებენ
რიგი, თანმიმდევრობა? სიტუაციას, ქმნიან ტექსტს, ანაწილებენ
 ქართულ სუფრაზე ვის ირჩევდნენ როლებს და შემდეგ ზეპირი პრეზენტაციის
თამადად და რატომ? საშუალებით წარუდგენენ შედეგებს
აუდიტორიას.
მესამე ეტაპი: ტექსტიდან გამომდინარე
შეკითხვები მეექვსე ეტაპი: საშინაო დავალება
 ყოფილხართ თუ არა ქართულ მთელი რიგი აქტივობის შემდეგ
სუფრაზე? აუცილებელია მიღებული ცოდნის
 მოგწონთ თუ არა ქართული სუფრის გამყარება. ამ მიზნით სტუდენტებს
ტრადიცია და რატომ? ვავალებთ შექმნან ტექსტი მათი საყვარელი
 რომელ სადღეგრძელოს იტყოდით ეროვნული ტრადიციის შესახებ. ტექსტი
ქართულ სუფრაზე? უნდა მოიცავდეს კონკრეტული ტრადიციის
 რომელი სადღეგრძელო მოგწონთ და ან ტრადიციების აღწერას, საკუთარ
რატომ? ემოციურ დამოკიდებულებას, განსახილველ
 თქვენი აზრით, რას უწყობს ხელს ტრადიციასთან დაკავშირებულ კონკრეტულ
ქართული სუფრის ტრადიცია და პირად ისტორიას ან თავგადასავალს და
თამადის ინსტიტუტი? ჩატარებული გამოკითხვის საფუძველზე

სხვების (ამ შემთხვევაში მეგობრების,
79
ოჯახის წევრების) დამოკიდებულებას. ამ ვიზუალური და აუდიო მასალის, როლური

დროს ავტორმა უნდა გაითვალისწინოს თამაშების გამოყენება. შესაძლებელია,
ტექსტის ლოგიკური წყობის პრინციპი, შემსწავლელს წინასწარ მივაწოდოთ
აზრობრივი და ლექსიკური ტავტო- ენობრივი კლიშეები, მაგალითად: მე
ლოგიებისაგან თავის არიდება. შემდეგ ვფიქრობ, მე მომწონს, მე ვაფასებ, ჩემი
შეხვედრაზე სტუდენტი/მოსწავლე საკუთარ აზრით, როგორც ამბობენ, უძველესი
ნაშრომს წარუდგენს ფართო აუდიტორიას. ტრადიციის მიხედვით და ა.შ. (შაბაშვილი,
ზეპირი პრეზენტაციის დროს შესაძლებელია 2012, 61-65).
სურათის აღწერა
დავალების აღწერა: როგორც კოგნიტურ, ისე მეტაკოგნიტურ

წინამდებარე აქტივობა მოიცავს პროცესებს, ეს კი, როგორც ცნობილია, ენის
როგორც ვიზუალური მასალის, ამ შესწავლის ერთ-ერთი ეფეექტური გზაა. ამ
შემთხვევაში ფოტოსურათს, აღწერას, ისე ტიპის დავალების გამოყენება შეიძლება
მის ანალიზს. შემსწავლელები სვამენ და როგორც ენის ფლობის დაბალ, ისე საშუალო
პასუხობენ ანალიტიკურ შეკითხვებს, დონეზე.
გამოთქვამენ ვარაუდებს, რაც ააქტიურებს
80
სტრატეგიები: წერის სტრატეგიების, შექმნან ერთობლივი

მასწავლებლის მითითებით შემსწავლე- ტექსტი, გამოიყენონ ჯგუფური და
ლებმა უნდა მიმართონ თანამშრომლობითი ინდივიდუალური მუშაობის ფორმები.
აღწერეთ სურათი:
პირველი ეტაპი:  თქვენი აზრით, რაზე საუბობენ

ერთმანეთს დაუსვით შემდეგი ისინი?
ანალიტიკური ხასიათის კითხვები:
 ვინ არის გამოსახული ფოტოზე? მეორე ეტაპი:
 წელიწადის რომელი დროა? შექმენით დამატებითი კითხვები და
 სად სეირნობენ ისინი? საპასუხოდ გადაეცით თქვენ გვერდით
 თქვენი აზრით, როგორი განწყობა მჯდომს. შემდეგ შეამოწყეთ მის მიერ
აქვთ მათ? გაცემული პასუხები და მიუწერეთ თქვენი
 სად მიდიან ბაბუა და შვილიშვილი? კომენტარები.
81
მესამე ეტაპი: მეოთხე ეტაპი:

დაწერეთ სურათის აღწერა. გამოიყენეთ ჯგუფური მუშაობა: სურათის
შემდეგი ფრაზები: ჩემი აზრით, მე ვფიქრობ, საფუძველზე ერთობლივად შექმენით მცირე
სურათზე ჩანს, როგორც ვხედავთ და ა. შ. ზომის მოთხრობა. მოთხრობას დაურთეთ
საილუსტრაციო მასალა.

სტრატეგიები:
მასწავლებლის მითითებით შემსწავ-
სურათის აღწერა
ლელებმა უნდა მიმართონ თანამშრომ-
ლობითი წერის სტრატეგიებს, შექმნან
ერთობლივი ტექსტი, გამოიყენონ ჯგუფური
ზემოთ განხილული დავალების
და ინდივიდუალური მუშაობის ფორმები.
მსგავსად, ეს აქტივობაც ისახავს მიზნად
ფოტოსურათს აღწერას. ოღონდ ამ
შემთხვევაში უფრო მეტად აქტიურდება
დააკვირდით სურათს და მის აღსაწერად
სოციოკულტურული კომპეტენცია, ვინაი-
ჩამოწერეთ ხუთი არსებითი სახელი, ხუთი
დან ფოტოსურათზე გამოსახულია ძველი
ზედსართავი სახელი და ხუთი ზმნა.
თბილისი და მასწავლებელს შეუძლია
წაიკითხეთ თქვენ გვერდით მჯდომის
არაერთი ისტორიული და ცნობილი ფაქტის,
ჩამონათვალი, გამოყავით საერთო და
ასევე ტრადიციის შესახებ საუბარი
განსხვავებული ფორმები, იმსჯელეთ რატომ
შემსწავლელებთან.
შეარჩიეთ ისინი, ხოლო შემდეგ
ერთობლივად შექმენით მცირე ზომის
ტექსტი (150-200 სიტყვა). ბოლოს კი ტექსტი
წაიკითხეთ ხმამაღლა აუდიტორიის წინაშე.
82
 დავალების ტიპი:
სწრაფი/თავისუფალი წერა
წერის დამხმარე ეტაპზე შეიძლება სტრატეგიები:
ეფექტურად გამოვიყენოთ ასევე სწრაფი ასეთი ტიპის წერითი აქტივობების
წერის ან თავისუფალი წერის სტრატეგია, შესრულებისას შემსწავლელი იყენებს
რომლის ძირითადი პრინციპია: იფიქრე, ინფორმაციის ორგანიზების, გააზრებისა და
დაუკავშირე, გაუზიარე (ჰერცფილდ- ნაწერის გადახედვის კოგნიტურ და
პიპკინი, 2011). დამწყებ ავტორებს ნებისმიერ მონიტორინგის მეტაკოგნიტურ
თემაზე უნდა მივცეთ დაფიქრების დრო, სტრატეგიებს, რაც მას ეხმარება წერის
მეწყვილესთან მსჯელობის საშუალება, რის პროცესის დახვეწასა და შედარებით მაღალ
შემდეგაც თითოეული მათგანი 5 წუთის საფეხურზე გადასვლაში. სტუდენტები
განმავლობაში შეუჩერებლად უნდა ქმნიდეს საკუთარი და მეწყვილეს ნამუშევრების
ტექსტს. ამ შემთხვევაში ყურადღებას არ მეშვეობით თვალს ადევნებენ წერის
ვაქცევთ გრამატიკულ შეცდომებს, პროცესს, იაზრებენ სუსტ და ძლიერ
აზრობრივ ტავტოლოგიებს. მიღებულ მხარეებს, რომლებსაც, შეძლებისდაგვარად,
ნამუშევარს სტუდენტები ერთმანეთში გაითვალისწინებენ წერის შემდგომ ეტაპზე.
განიხილავენ, საბოლოოდ კი წარადგენენ
ფართო აუდიტორიის წინაშე.

კითხვარის შევსება
დავალების აღწერა: მათი თანმიმდევრულად გადმოცემა.

წარმატებული წერითი პროცესის ცხრილის სახით მოყვანილ სავარჯიშოში
ორგანიზებისათვის ერთ-ერთი მნიშვნე- მოსწავლემ/სტუდენტმა პასუხი უნდა გასცეს
ლოვანი საფეხურია იდეების გენერაცია და წარმოდგენილ შეკითხვებს, მოიყვანოს
83
სათანადო მაგალითები, გამოიყენოს ორიენტირებულ და თანამშრომლობით

წინასწარ მიცემული საკვანძო სიტყვები და წერაზე. გარდა ამისა, გასათვალისწინებელია
გამოთქმები. ამგვარად დამწყები ავტორი შემსწავლელის ენის ფლობის დონე და,
ეჩვევა დეკალრაციული და პირობითი შესაბამისად, წერის სწავლების ეტაპები,
ცოდნის ლოგიკური თანმიმდევრობით და კერძოდ დამხმარე და დამოუკიდებელი
არგუმენტირებულად გადმოცემას. თემა, წერა. ამავე დროს, წინასწარ უნდა
ბუნებრივია, უნდა იყოს მათი ენის ფლობის გავითვალისწინოთ მოსალოდნელი
დონისა და ინტერესების შესაფერისი. შედეგები და ყურადღება გავამახვილოთ
აგრეთვე, სასურველია, ემსახურებოდეს გრამატიკული, დისკურსული და
მათი სოციოკულტურული კომპეტენციის სოციოკულტურული კომპეტენციების
ამაღლებას. ამაღლებისა და ხელშეწყობის
აუცილებლობაზე. საბოლოოდ შეიძლება
დასკვნა: დავასვკნათ, რომ მხოლოდ ამ ოთხი
ნაშრომის ბოლოს, კიდევ ერთხელ მნიშვნელოვანი ფაქტორის გაერთანება,
ხაზგასმით უნდა აღინიშნოს, რომ წერითი კომბინაცია და შეთავსება გახდება
კომპეტენციის ათვისება და წერის სწავლება წარმატებული წერითი პროცესის
ერთ-ერთი რთული ამოცანაა, რომელიც საფუძველი, ამდენად პედაგოგმა უნდა
დგას როგორც შემსწავლელის, ისე გაითვალისწინოს თითოეული მათგანის
პედაგოგის წინაშე. როგორც დავინახეთ, ფუნქცია და დანიშნულება. მასწავლებელმა
წერით აქტივობები ძალიან წინასწარ უნდა დაგეგმოს სასწავლო
მრავალფეროვანი შეიძლება იყოს და პროცესი, კარგად გაიაზროს და
განსხვავებულ მიზნებსაც შეიძლება მხედველობაში მიიღოს, თუ რომელი
ისახავდეს. მეორე მხრივ, წერის სწავლების აქტივობა და ფაქტორი ეთანხმება
რამდენიმე განსხვავებული მიდგომა ერთმანეთს და რა შედეგზე გაიყვანს
არასებობს, რომელთაგანაც ნაშრომში თითოეული მათგანი ენის შემსწავლელს.
ყურადღება გამახვილდა პროცესზე
84
ვაიბერგი, 2005 - მეორე ენის წერის პროცესის კვლევა, რედატორები, პაულ მაცუდა და ტონი
სილვა, ლოურენს ელბრაუმის ასოციაციის გამომცემლობა, ნიუ ჯერსი, 2005
ლანტოლფი, 2004 - სოციოკულტურული თეორია და მეორე ენის სწავლა, რედაქტორი ჯეიმს
ლანტოლფი, ოქსფორდი, ოქსფორდის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2004
მაცუდა 2003 – Process and post-process: A discursive history. Journal of Second Language Writing, 12,
კრისტოფერ მულიგანი, რუსელ გაროფალო, თანამშრომლობითი წერის მიდგომა:
მეთოდოლოგია და სტუდენტთა შეფასებები, ენის მასწავლებელი, 5, ივნისი, 2011, www.
Jalt-publications.orf/files/pdf-article/art1_13.pdf, ნანახია 5/13/2015
სტორჩი, 2013 – ნ. სტორჩი, თანამშრომლობითი წერა, მულტილინგვური საკითხები, ბრისტოლი,
ბუფალო, ტორონტო, 2013
შაბაშვილი, 2012 - გიული შაბაშვილი, მეორე ენა - წერა, პრობლემები, მიდგომები, სტრატეგიები,
თბილისი, 2012, გამომცემლობა „გრაფემა“
ჰეცვილდ-პიპკინი, 2011 – Nancy Herzfeld-Pipkin, with Janet Gokay, Destinations 1, Writing and
Grammar for Academic Success, Instructor’s Manual, Heinle, Cengage Learning, 2011.
ჰილანდი, 2003 - Ken Hyland , Second Language Writing, 2003, City University of Hong Kong,
Cambridge University Press
ჰუ, 2009, ლევ ვიგოსკის სოციოკულტურული თეორია და ჩინური ენის სწავლება, NUCB JLCC, 11
(1), 2009, www.nucba.ac.jp/themes/s_cic
85

E ISSN 1512-3146 (online) ISSN 1987-9601 (print) საერთაშორისო ჟურნალი მულტილინგვური განათლებისთვის

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

E ISSN 1512-3146 (online) ISSN 1987-9601 (print) საერთაშორისო ჟურნალი მულტილინგვური განათლებისთვის

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

E ISSN 1512-3146 (online) საერთაშორისო ჟურნალი

ISSN 1987-9601 (print) მულტილინგვური განათლებისთვის www.multilingualeducation.org

ინტერკულტურული განათლების შესახებ პროექტის

შესავალი აუცილებელია გაანალიზდეს სისტემის

პოლიტიკური და ეთნოლოგიური ციისათვის აუცილებელი რესურსები, იქნება

არსებული ეროვნული საგანმანათლებლო ძირითადი აქტივობები

სტრუქტურა შესაძლებელია მეორე ქვეყანაში ქვეყნის საგანმანათლებლო რესურსების

იქნეს გადმოტანილი და შესაძლოა დეტალური გამორკვევა პროექტის

გამოვლენილი პრობლემების გადაწყვეტაც კონსორციუმის ფორმირების პროცესში

მოხერხდეს. მაშასადამე, ინტერნაციონალუ- უმთავრესი ამოცანაა. პირველი ნაბიჯი

რობა შესაძლოა განვიხილოთ, როგორც ზემოთხსენებული მიზნის მისაღწევად

უალტერნატივო და აუცილებელი გზა ადგილობრივი საგანმანათლებლო ინსტი-

საგანმანათლებლო ინიციატივებში. ინტერ- ტუციების წარმომადგენლების გამოვლენაა.

ნაციონალური კომუნიკაციები არღვევს ამ უკანასკნელის გამოცდილებები

ნაციონალურ საზღვრებს და წარმოშობს ეროვნული საგანმანათლებლო სისტემის

საჭიროებას ნაციონალური საგანმანათ- ფუნქციონირებას ეფუძნება. გამოცდილების

ლებლო პრაქტიკების ინტენსიური მიხედვით, შესაძლებელია დავამტკიცოთ,

გაცვლისათვის. მიუხედავად ამისა, ისიც რომ საგანმანათლებლო სისტემის

უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ზრდადი ცენტრალურ და პერიფერიულ რეგიონებს

მულტილინგვიზმი არა მხოლოდ მხარს განსხვავებული ხედვა აქვთ გადაუდებელი

უჭერს ეროვნულ საგანმანათლებლო პრობლემების შესახებ. შესაბამისად,

სისტემებს, არამედ - გამოწვევების წინაშე ძალზედ მნიშვნელოვანია ორივე - პერი-

აყენებს. ინტერნაციონალური საგანმანათ- ფერიული და ცენტრალური საგან-

ლებლო სისტემები მხარს უჭერს მანათლებლო სივრცის წარმომადგენლების

ადამიანური და ფინანსური რესურსების ერთად შეკრება ასეთი საგანმანათლებლო

კონცენტრაციას ყველა მონაწილე ქვეყნის პროგრამის ფარგლებში.

წარმატებისათვის. წარმატებული თანამშრომლობა ორივე

საერთაშორისო საგანმანათლებლო მხარეს შორის განსაზღვრავს მიზნის

პროექტებში არსებული გამოცდილება მისაღწევ საშუალებას.

ნათლად აჩვენებს, რომ ერთი რომელიმე ორ მხარეს შორის წარმატებული

კონკრეტული ქვეყნის ან ინსტიტუ- თანამშრომლობა განსაზღვრავს მიზნის

შორის თანხმობის მიღწევა საერთაშორისო უნარების, ხელსაწყოებისა და ტექნიკების

პროექტის კომუნიკაციური მენეჯმენტი გავრცელება,. მოიცავს სტატუსის

კომუნიკაციის დაგეგმვა- DIMTEGU-ს პროექტი შეიძლება

დაინტერესებული მხარეების ინფორმაციისა მივიჩნიოთ, როგორც ერთ-ერთი საუკე-

და კომუნიკაციური საჭიროებების თესოდ სტრუქტურირებული საერთაშო-

განსაზღვრა: ვის რა ინფორმაცია სჭირდება, რისო საგანმანათლებლო პროექტი,

როდის სჭირდებათ და როგორ მიეწოდებათ. რომელშიც მონაწილეობს უნივერსიტეტები

ინფორმაციის მიწოდება- საჭირო და უმაღლესი სასწავლებლები ხუთი

ინფორმაციის დროულად მიწოდება ქვეყნიდან: უკრაინა, საქართველო, ლატვია,

დაინტერესებული მხარეებისთვის. ლიტვა და გერმანია.

ყველა აქტივობას კოორდინაციას უწევს ხელმძღვანელების მიერ თბილისში.

Study Tour at Goethe-University

ყურადსაღებია ის ფაქტი, რომ პროექტის ცვლილება და პოლიტიკური სირთულეები

მულტილინგვური და მულტიკულტურული კურიკულუმი

შესავალი და თანამედროვე ევროპის განმასხვავებელ

განსაკუთრებული ყურადღება კიდევ წინამდებარე სტატია ეყრდნობა ოლეს

მისაღწევი მიზანი. ბევრი პასუხგაუცემელი ცნობილი ფაქტია, რომ ენა

შეკითხვა და მოსაზრება არსებობს საკომუნიკაციო და კულტურათა

მულტილინგვური საგანმანათლებლო შემაკავშირებელი ინსტრუმენტია. თუმცა

პოლიტიკის განხორციელების, კურიკუ- მისი მნიშვნელობა მხოლოდ ამით არ

ლუმისა და სილაბუსების, მასწავლებელთა შემოიფარგლება. წარმოგიდგენთ ენის სამ

პროფესიული განვითარებისა და უმთავრეს, ერთმანეთთან მჭიდროდ

მოთხოვნების მიმართულებით, თუმცა დაკავშირებულ ფუნქციას:

მულტილინგვურ განათლებაში ბევრი რამ უპირველეს ყოვლისა, ენის

ჩვენთვის ნაცნობია და გასაგები მსოფლიოს საშუალებით ვაყალიბებთ აზრს და მისივე

სხვადასხვა ქვეყნის ემპირიული დახმარებით ვუზიარებთ სხვებს.

კვლევებიდან გამომდინარე. ამასთანავე, ენა ხელს უწყობს

ურთიერთთანამშრომლობას. ჩვენ ზეგავ- ენის გამოყენების უნარების ფლობა) და

ადამიანთა საზოგადოებების ძალიან აღნიშნული ფაქტი ადასტურებს, რომ

ადრეული მახასიათებელია. მონოლინ- გზა მულტილინგვიზმისაკენ არის

გვიზმი კულტურის ლიმიტია. საეჭვოა, სხვადასხვა აქტივობების ერთობლიობა,

რომელიმე ენამ ან თემმა იარსებოს სხვა რომელიც მიზნად ისახავს საგანმა-