როგორ გამოიყენება კრიპტოგრაფია ყოველდღიურ ცხოვრებაში

კრიპტოგრაფია ყველგან გამოიყენება ჩვენს ყოველდღიურ

ცხოვრებაში. ყოველ ჯერზე, როდესაც ხორციელდება ონლაინ
შესყიდვა, საბანკო ტრანზაქცია ან პინგის მიწვდომა
ელექტრონული ფოსტის კლიენტამდე, კრიპტოგრაფია მუშაობს
გარე ფონში. იგი იცავს ყველა გადაცემულ ინფორმაციას ჩვენს
ონლიან სამყაროში, ადამიანებისა და მოწყობილობებისა და
მოწყობილობების სხვა მოწყობილობებაზე ავტორიზაციისას.
კრიპტოგრაფიული ფუნქციების გარეშე, ჩვენი თანამედროვე
სამყარო შეჩერდება და ყველა ჩვენი მნიშვნელოვანი
ინფორმაცია იქნება გამოვლენილი პოტენციური
თავდამსხმელისთვის.
დღევანდელ კრიტოგრაფიას აქვს ოთხი მთავარი
მიმართულება:

მთლიანობა
გადარიცხვის ან შენახვის ინფორმაცია უნდა იყოს შეუცვლელი, და რაიმე ცვლილება შესამჩნევი გახდება.
კრიპტოგრაფიული სისტემა უზრუნველყოფს მონაცემთა ბმულზე ან ქსელში მიღებული ან გაგზავნილ ნებისმიერ
ინფორმაციის უცვლელობას ტრანზიტის დროს. მაგალითად, შესაძლოა არსებობდეს იმის მცდელობა, რომ მოხდეს
ვირუსის ჩასმა ან გზავნილის ხელყოფა მიმღების კომპიუტერით ან სხვა მოწყობილობით მათი თანხმობის გარეშე. ამის
თავიდან ასაცილებლად, მნიშვნელოვანია იმის უზრუნველყოფა, რომ გადაცემული ინფორმაცია არ შეიცვალოს.

კონფიდენციალურობა
კონფიდენციალურობის შესაძლებლობით არ ხდება ინფორმაციის გამჟღავნება ვინმესთვის, ვინც არაა უფლებამოსილი. ეს
მიიღწევა გაგზავნისა და მიღების შეტყობინებების კრიფტოგრაფიული ალგორითმით დაშიფვრით, ანუ გასაღებით,
რომელიც ცნობილია მიმღებისთვის და გამგზავნისთვის. უცხო პირებს შეუძლიათ დაშიფრული ინფორმაციის მიღება,
მაგრამ არ აქვთ გაშიფვრის შესაძლებლობა .

ავტორიზაცია და იდენტიფიკაცია
ნებისმიერი ინფორმაციის გაცვლამდე, უნდა მოხდეს მიმღებისა და გამგზავნის იდენტიფიკაცია და ავტორიზაცია. ეს მიზნად
ისახავს მომხმარებლის ან ობიექტის იდენტიფიცირებას და მათ ავტორიზაციას ოპერაციის ან კომუნიკაციის დაწყებამდე. მას
შემდეგ, რაც მიმღები იქნება გამგზავნის მიერ დამოწმებული, მათ შეეძლებათ, რომ განაგრძონ და დაუკავშირდნენ
ერთმანეთს

უარყოფა
საკომუნიკაციო სისტემისთვის საჭიროა მრავალი შეტყობინების გაცვლა და გამგზავნის შემომავალი შეტყობინებების
თვალყურის დევნება. ეს პროცესი აუცილებელია იმისთვის, რომ გამგზავნმა არ უარყოს შეტყობინების გაგზავნა. აქ
არსებობს შეტყობინების გადაცემა ან უარყოფა. სისტემა უზრუნველყოფს გადაცემის კვლევადობას და სინამდვილეს.

კრიპტოგრაფია უღარესად მნიშვნელოვანია ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების ყველა ასპექტში. ამის გათვალისწინებით ,
საჭიროა იმის შეცნობა, თუ როგორ მუშაობს ის. მოცემულია რამდენიმე მაგალითი, სადაც კრიპტოგრაფია მნიშვნელოვან
როლს თამაშობს:
ნაღდი ფულის გატანა – ბევრი ბანკი იყენებს ბანკომატების გამოყენებით ნაღდი ფულის გამოტანის მარტივი გზა, რადგან
ეს არის ნაღდი ფულის ამოღების ყველაზე უსაფრთხო და უმარტივესი გზა. ამისათვის საჭიროა ამ პროცესის დაშიფვრა.
დაშიფვრა ცნობილია როგორც Hardware Security Module Encryption (HSM). ის იცავს თქვენს PIN კონფიდენციალურობას და
სხვა პიროვნულ ინფორმაციას, რომელიც არსებობს საკრედიტო ან სადებiტო ბარათზე. სისტემა ასევე უზრუნველყოფს, რომ
კიბერ-კრიმინალებს არ შეუძლიათ წვდომა თქვენს PIN-ზე მონაცემთა ტრანზაქციის დროს ან თქვენი ბანკომატის
გამოყენებისას.
HTTPS – ეს არის ჰიპერტექსტის გადაცემის პროტოკოლის მოკლე ფორმა, რომელიც არის ინტერნეტ-პროტოკოლი.
ინფორმაციის გადაცემა ფართოდ ხდება მსოფლიო ქსელში, ანუ ინტერნეტში. უმეტესი ადამიანთათვის უცნობია, თუ
რატომაა მოცემული „HTTPS“ „www“-ზე წინ უმეტეს ინტერნეტ-მისამართებში. მიზეზი ისაა, რომ ის ეხმარება ადამიანს
ინფორმაციის თავისუფლად გავრცელებასა და დაყენებაში.
HTTPS ვებსაიტებზე შენახული ინფორმაცია მარტივი ტექსტია, და არაა საჭირო ინტერნეტ ექსპერტად მუშაობა, რომ
მოხერხედეს იმის გარჩევა, ის შესაბამისია თუ არა. ის საჭიროა შესაბამისი ინფორმაციის და სხვა პირადი მონაცემების
შენახვისთვის. ეს ინფორმაცია დაცულია კრიპტოგრაფიული უსაფრთხო ფოსოს შრეებით.
ელ-ფოსტის გაგზავნა – ელ-ფოსტის საიტები და აპლიკაციები, როგორიცაა Gmail, არაა კარგი პირადი მონაცემების ან
ინფორმაციის შესანახად, მაგრამ ის მსახურობს, როგორც კარიბჭე. თქვენი ელფოსტის მისამართს აქვს უნიკალური
მონაცემები, რომლებიც კიბერ-კრიმინალებისთვის საჭიროა თქვენი მოწყობილობების ვირუსული პროგრამით ან
რეკლამური პროგრამით დაინფიცირებისთვის. კრიპტოგრაფიის გენერატორი უზრუნველყოფს, რომ თქვენს ელ-ფოსტას
აქვს SSL დაშიფვრა, რაც ართულებს თქვენს ელექტრონულ წერილში ტექსტის მიღებას დაშიფვრის გარეშე.
Cloud-ზე დაფუძნებული მეხსიერების, სმარტფონებისა და IoT მოწყობილობების გავრცელებული გამოყენების გამო,
აუცილებელია ყურადღება მიექცეს კონფიდენციალურობას, დაშიფვრას და კრიპტოგრაფიას. დათვალიერებისას საჭიროა
მოწყობილობების ბოლომდე დაშიფვრა, რაშიც დაეხმარება ელფოსტისთვის განკუთვნილი PGP და Proton Mail სერვისები.

დასკვნა
ხაზი უნდა გავუსვათ კრიპტოგრაფიის აქტიურ გამოყენებას. დაშიფვრა და
კრიპტოგრაფია თქვენი სახლის ჩაკეტვის მსგავსა, შესაძლოა არავინ
შეეცადოს თქვენს სახლში შესვლას, მაგრამ თქვენ ამას აკეთებთ იმ
აზრით, რომ შესაძლოა ვინმე შემოვიდეს. რომ ჩამოვაყალიბოთ, რაც
უფრო მეტად იყენებთ დაშიფვრას და კრიპტოგრაფიას, მით უფრო
დაცული ხართ. კრიპტოგრაფიული სისტემის წყალობით.

გამოყენებული ლიტერატურა