Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

BAB1 PERNIAGAAN DAN ERSEKITARANNYA

1.1 PENGENALAN KEPADA PERNIAGAAN

Definisi Perniagaan

Aktiviti jual beli barang dan perkhidmatan untuk memenuhi keperluan dan kehendak pelanggan
bagi tujuan memaksimumkan keuntungan.

1.11 Perniagaaan dan Bukan Perniagaan

Fakta Organisasi Perniagaan Bukan Perniagaan

Matlamat / tujuan Memaksimumkan keuntungan Menjaga kebajikan ahli yang
penubuhan sebagai pulangan kepada pemilik menganggotai organisasi/bermatlamat
perniagaan kebajikan sosial

Aktiviti utama Penjualan barang dan Bercorak

perkhidmatan/penghasilan kemasyarakatan/rekreasi/aktiviti
/pengeluaran barang dan social/aktiviti sukarela.
perkhidmatan.

Sumber kewangan Simpanan sendiri, pinjaman, Yuran daripada ahli dan sumbangan
pelaburan dan keuntungan masyarakat/geran kerajaan.
perniagaan.
Perundangan Dikawal oleh akta yang berkaitan Dikawal oleh Akta Pertubuhan 1966
dengan perniagaan- Akta Syarikat
1965

Pendaftaran Didaftar di Pendaftar Syarikat (ROC) Didaftar di mPendaftar Pertubuhan.

organisasi
Pencukaian Dikenakan cukai Tidak dikenakan cukai
1
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

1.12 Perniagaan dan Untung

DEFINISI UNTUNG – Ganjaran yang diterima oleh pengusaha kerana kesanggupan

menanggung segala risiko.
• Lebihan daripada hasil jualan / pendapatan setelah ditolak kos-kos yang terlibat
dalam pengeluaran barang dan perkhidmatan.

KEPENTINGAN KEUNTUNGAN KEPADA PERNIAGAAN [STPM 2020]

Fakta
Sebagai ganjaran kewangan
Penakatan
Sebagai modal tambahan
Meningkatkan imej syarikat
Huraian
• kepada pemilik perniagaan, pengusaha, usahawan
atau pelabur dalam bentuk pemberian dividen, iaitu
hasil daripada keuntungan yang diperoleh.
• iaitu memastikan perniagaan kekal dan terus
beroperasi di pasaran.
• untuk mengembangkandan membesarkan perniagaan
sedia ada atau membuka cawangan baharu.
• dengan keuntungan yang diperolehi, perniagaan boleh
melakukantanggungjawab social kepada masyarakat
bagi menonjolkan nama baik syarikat dan memberi
kesan positif dalam jangka masa Panjang.

meningkatkan keyakinana pelabur • keuntungan perniagaan memberikan keyakinan

Sebagai motivasi kepada pengusaha
atau pemilik
kepada pelabur dan menarik lebih ramai bakal
pelabur untuk melabur dalam perniagaan seterusnya
mempengaruhi nilai syer syarikat atau nilai syarikat di
pasaran
• sebagai factor dorongan kepada pengusaha terus
memajukan perniagaan.

2
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

STPM 2016

Kepentingan untung kepada pemilik perniagaan

Memberikan motivasi kepada pemilik • keuntungan perniagaan memberi dorongan kepada

perniagaan
Sebagai modal tambahan
Menunjukkan gambaran status
Meningakatkan kepuaskan pemilik
peniagaan
Meningkatkan keyakinan pelabur
pemilik perniagaan untuk bekerja dengan lebih kuat
bagi memajukan perniagaannya.
• kepada pemilik peniagaan untuk mengembangkan
perniagaan.
• meningkatkan imej pemilik perniagaan kepada
masyarakat.
• Atas hasil kerja yang dilakukan sendiri
• keuntungan perniagaan memberikan keyakinan
kepada pelabur dan menarik lebih ramai bakal pelabur
untuk melabur dalam perniagaan seterusnya
mempengaruhi nilai syer syarikat atau nilai syarikat di
pasaran

Kepentingan untung kepada negara

1. Meningkatkan pendapatan negara dengan cukai yarg d bayar oleh perniagaan. ini membantu
kerajaan dalam menyediakan kemudahan awam kepada penduduk.

2. Mengurangkan kadar pengangguran dalam negara hasıl daripada peluang pekerjaan yang
dısediakan oleh perniagaan serta meningkatkan guna tenaga.

3. Membantu kerajaan dalam menyediakan kemudahan awam sepertl pengangkutan, bekaları

elektrik, hubungan komunıkasi dan sebagaınya.

4. Membangunkan industri baru dan industri sampingan.

5. Meningkatkan pertumbuhan ekonomi negara melaluı kegıatan eksport yang diplankan oleh
perniagaan, keuntungan yang diperoleh dan pewujudan perniagaan sokongan.

3

1.13 PERANAN PERNIAGAAN
(i) Sumbangan perniagaan dalam ekonomi
Fakta
Mewujudkan peluang pekerjaan
Meningkatkan pendapatan kerajaan
Mengurangkan kadar Inflasi
Menstabilkan ekonomi
Mewujudkan penempatan baru
Membantu mewujudkan industri
sokongan dan sampingan
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
Huraian
▪ perniagaan akan memerlukan tenaga pekerja
yang ramai.
▪ kadar pengangguran akan dapat dikurangkan.
▪ kerajaan memeroleh pendapatan melalui kutian
hasil cukai yang dibayar oleh perniagaan.
▪ kerajaan boleh menjalankan projek pembangunan
negara
▪ Mengurangkan inflasi dengan menghasilkan
barangan dan perkhidmatan yang cukup.
▪ Penghasilan barangan yang mencukupi dan
memberi keseimbangan antara permintaan
dengan penawaran barangan dalam negeri.
▪ aktiviti perniagaan akan mewujudkan bandar-
bandar baru kerana boleh menarik orang ramai
bekerja dan menetak di sesuatu tempat
Membangunkan industri huluan dan hiliran serta
industri sampingan.
4

(ii) Sumbangan perniagaan dalam pembangunan masyarakat
Fakta
Mewujudkan peluang pekerjaan
kepada masyarakat setempat
Meningkatkan kemudahan
awam/pembangunan masyarakat
setempat.
Menjalankan tanggungjawab sosial
Menyediakan pelbagai barang dan
perkhidmatan
Mewujudkan peluang-peluang
perniagaan sampingan
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
Huraian
▪ apabila terdapat banyak perniagaan, maka peluang
pekerjaan akan turut wujud
▪ kadar pengagguran dapat dikurangkan
▪ Meningkatkan taraf hidup masyarakat
▪ secara tidak langsung, perniagaan membantu
mewujudkan kemudahan awam seperti pengangkutan
dan perhubungan,bekalan air dan elektrik,hubungan
komunikasi
▪ kemudahan awam dapat disediakan hasil kutian cukai.
▪ menjaga persekitaran , melaksanakan pemuliharaan
alam sekitar. Ini menjadikan persekitaran bersih dan
sihat.
▪ Aktiviti kemasyarakatan dapat dilaksanakan apabila
perniagaan memberikan derma dan tajaan.
▪ bagi memenuhi keperluan dan kehendak serta cita rasa
masyarakat.
• contohnya perniagaan restaurant, pembekalan bahan
mentah atau barang separuh siap dan sebagainya
kepada masyarakat setempat.
5
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

(iii) Sumbangan perniagaan dalam pembinaan negara

Fakta Huraian
Meningkatkan pendapatan negara • Melalui kutipan cukai berkaitan dengan perniagaan.
• Membantu kerajaan dalam menyediakan kemudahan
awam kepada penduduk.

Meningkatkan infrastruktur awam Jalan raya dan bekalan air atau elektrik

Mewujudkan peluang pekerjaan Mengurangkan kadar pengangguran dalam negara hasil daripada
peluang pekerjaan yang disediakan oleh perniagaan.

Meningkatkan kegiatan pelaburan Menarik minat pelabur luar melabur ke dalam negara.
Menambahkan perniagaan Mewujudkan perniagaan sokongan dalam negara.
sokongan dan industri sampingan

(iv) Peranan Perniagaan kepada pengguna

Fakta Huraian
Menyediakan barang dan perkhidmatan Memenuhi keperluan dan kehendak pengguna dengan
yang dapat memenuhi keperluan dan menyediakan barang dan keperluan yang cukup
kehendak pengguna memenuhi cita rasa pengguna.

Memastikan barang adalah selamat Mengeluarkan barang dan perkhidmatan yang selamat
digunakan digunakan oleh pengguna dan tidak menjejaskan
kesihatan pengguna.
6
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

Memastikan barang dan perkhidmatan memastikan harga yang dikenakan ke atas barang dan
disediakan pada harga berpatutan perkhidmatan adalah berpatutan dan mampu dibayar
oleh pengguna.

Menyediakan pelbagai pilihan produk dan menyediakan barangan dan perkhidmatan yang
perkhidmatan pelbagai agar pengguna boleh membuat pilihan yang
bijak.

1.14 Faktor pengeluaran STPM 2014 (u)

1 (b) Huraikan 3 faktor pengeluaran yang
terlibat dalam proses pembuatan perabot. [6

(i) Jenis dan maksud faktor pengeluaran

Fakta Huraian
Bahan Mentah Sumber semulajadi iaitu input bahan mentah seperti hasil pertanian, hasil
laut, petroleum, sumber hutan dan lain-lain.
modal insan Tenaga manusia yang menyumbangkan perkhidmatan dari segi fizikal atau
mental dalam proses pengeluaran.

Modal Aset yang dilaburkan dalam perniagaan, termasuk

Wang tunai, peralatan, bangunan, kelengkapan dan jentera.

Keusahawanan • Kemahiran mengambil risiko dan kebolehan menggabungkan

semua faktor pengeluaran dalam proses pengeluaran.
• Kemahiran melakukan inovasi dan pembaruan dalam proses
perniagaan.
Teknologi Kaedah, peralatan atau pengetahuan yang membolehkan manusia
menjalankan tugas dengan lebih baik.
7
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

(ii) Kepentingan faktor pengeluaran terhadap sesebuah perniagaan

Fakta Huraian
bahan mentah • bertindak sebagai input produktif dalam proses pengeluaran
• membantu secara langsung dalam menghasilkan sesuatu barang dan
perkhidmatan

modal insan • menyumbang tenaga fizikal dan mental dalam proses pengeluaran
• menyumbang kemahiran yang berbeza dalam pengeluaran barangan
dan perkhidmatan

Modal • membantu menampung kos pengendalian syarikat

• jentera dan kelengkapan membantu meningkatkan kecekapan dalam
pengeluaran barangan dan perkhidmatan

Keusahawanan • membantu menggabungkan semua faktor pengeluaran dengan cekap

• melakukan inovasi dan pembaruan dalam perniagaan
• mengenalpasti peluang perniagaan untuk mengaut keuntungan dalam
pasaran

Teknologi • meningkatkan pengeluaran produk dengan menggunakan teknologi

moden
• mengurangkan penggunaan tenaga buruh seterusnya mengurangkan
kos buruh
• meningkatkan kualiti hasil keluaran melalui penyelidikan dan
pembangunan

8
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

(iii) Memenuhi Keperluan Dengan Sumber Tehad

Fakta Huraian
Menentukan jenis barang dan • memilih barang dan perkhidmatan yang memenuhi
perkhidmatan yang akan dikeluarkan keperluan majoriti masyarakat.

Menentukan jumlah barang dan • pembaziran oleh dielakkan dengan cara mengeluarkan
perkhidmtan yang akan dikeluarkan jumlah barang dan perkhidmatan setakat yang mencukupi
kepada pengguna

Menentukan cara mengeluarkan • bagi meminimakan kos, pengeluar boleh memilih cara
barang dan perkhidmatan pengeluaran menggunakan intensif modal atau intensif
buruh.

Menjual barangan dan perkhidmatan • barang dan perkhidmatan yang dikeluarkan perlu melalui
kepada pengguna yang proses pemasaran seperti penjenaman dan pembungkusan
memerlukannya dan pengguna dapat memerolehi barang dan
perkhidmatan yang diperlukan pada harga, kuantiti, masa
dan tempat yang sesuai.

1.15 Proses perniagaan STPM 2016

Melibatkan aktiviti tambah nilai dalam proses transformasi (pertukaran) terhadap input
pengeluaran bagi memastikan output diagihkan ke pasaran bertujuan mendapatkan keuntungan
kepada perniagaan

Langkah-langkah yang terlibat dalam proses perniagaan yang meliputi input, proses tambah nilai, output,
pemasaran, dan untung/rugi
RAJAH: Proses Perniagaan
2
INPUT PROSES OUTPUT
Perniagaan
3 menerima input, TRANSFORMASI Perniagaan mengeluarkan
iaitu bahan mentah, buruh, Perniagaan memproses barangan atau servis seperti
4
modal/wang dan tanah dan input dengan pakaian, makanan dan mesin
5
beroperasi dalam persekitaran mengorganisasi sumber- untuk memuaskan keperluan
persaingan,
6 ekonomi, sumber, memotivasi pelanggan serta faedah-
teknologi, fizikal, sosio pekerja/buruh dan faedah ekonomi, dan social
7
budaya, politik dan menggunakan untuk membaiki taraf hidup
perundangan teknologi yang sesuai masyarakat

UNTUNG/RUGI JUALAN/PEMASARAN
9
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

Fakta Huraian
Input • Semua faktor pengeluaran iaitu bahan mentah, modal insan, modal,
keusahawan dan teknologi digunakan untuk menghasilkan output.

Proses transformasi • Merupakan aktiviti tambah nilai dalam proses pengeluaran yang
/Proses tambah nilai menukarkan input kepada output dengan menggunakan manusia, bahan,
pengetahuan dan teknologi.

Output • Barang siap atau produk akhir daripada sesuatu proses pengeluaran
bahan mentah.
• Barang siap sedia dijual kepada pengguna akhir@pengguna industry.
• Contoh : Penghasilan perabot daripada kayu getah.

Proses Pemasaran • Melibatkan usaha mengagihkan barang siap kepada pengguna sasaran.
• Melibatkan aktiviti seperti mengkaji pemasaran, memilih pasaran
sasaran,membentuk campuran pasaran dan menguruskan aktiviti
pemasaran.
• Contoh :

Keuntungan/kerugian • Untung atau rugi dikira berdasarkan perbezaan antara hasil dan kos.
• Hasil melebihi kos maka untung.
• Kos melebihi hasil maka rugi

1.1.6 Cabaran-cabaran Perniagaan Masa Depan

Fakta Huraian
(d) Cabaran globalisasi • Wujudnya dunia tanpa sempadan akan
mewujudkan persaingan dari segi harga, kualiti
barangan, kecekapan penggunaan modal, perbezaan
budaya dan kemahiran pekerja serta mobiliti pekerja
dengan perniagaan asing.

• Perniagaan perlu bijak bersaing dan menyesuaikan

diri dengan trend pasaran global melalui pakatan
strategik sama ada secara usaha sama, pelesenan,
francais don sebagainya.

(e) Peningkatan kemajuan teknologi • Perkembangan teknologi menyebabkan banyak

kaedah -kaedah baharu dicipta. Perubahan produk
memerlukan kemahiran teknologi dan modal yang
tinggi.
• Perniagaan perlu bersedia untuk membuat
pelaburan besar bagi memperoleh teknologi
tersebut.
10

(f) Peningkatan tanggungjawab social
(g) Sumber semakin berkurangan
(h) Kepekaan terhadap isu alam sekitar •
(i) Perubahan struktur demografi
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
• Perniagaan perlu memainkan peranan dalam
memenuhi tanggungjawab sosiol selain
menyempurnakan objektif keuntungannya.
• Antaranya seperti melindungi alam persekitaran,
berkhidmat kepada masyarakat melalui
sumbangan derma, menyediakan peluang
pekerjaan kepada golongon kurang upaya,
menyediakan prasarana awam seperti pusat sukan
dan lain-lain.
• Sesetengah sumber semakin berkurangan. Inovasi
dan kreativiti yang tinggi diperlukan untuk
meningkatkan produktiviti melalui penciptaan
kaedah baharu yang menggunakan sumber tenaga
yang sedikit.
• Perniagaan juga harus berusaha meningkatkan
kecekapan pengeluaran supaya sumber sedia ada
digunakan secara efisien untuk mengelakkan
pembaziran.
Perniagaan perlu memastikan proses perniagaan
yang dijalankan tidak memberikan kesan negatif
terhadap alam sekitar.
• Contohnya memastikan pengurusan sisa-sisa
buangan industri mengikut prosedur yang tidak
menjejaskan kualiti alam sekitar, mematuhi dan
menghormoti undang-undang yang sedia ada
berkaitan alam sekitar dan sebagainya.
• Peningkatan wanita dalam sektor pekerjaan telah
meningkatkan taraf ekonomi keluarga. Ini
bermakna isi-isi rumah mempunyai kuasa beli yang
tinggi. Oleh itu, perniagaan harus berusaha
mencipta pelbagai jenis produk bagi memenuhi
keperluan dan kehendak mereka.
• Selain itu, ramai wanita telah menjadi pengurus,
pengusaha dan pekerja. Oleh itu, perniagaan harus
11
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

memastikan persekitaran dan suasana kerja

adalah sesuai untuk mengelakkan konflik yang
berlaku dalam organisasi seperti dan sebagainya.

(j) Jaringan perniagaan • Perniagaan perlu mempunyai rantaian sokongon

dan jaringan perniagaan bagi meluaskan pasaran
perniagaan.

• Ini boleh dilakukan dengan membentuk laman web

perniagaan dan dihubungkan melalui internet.

(k) Bentuk pemilikan perniagaan • Contohnya, membangunkan perniagaan daripada

perniagaan milikan tunggal dan perkongsian yang
hanya dianggotai sekumpulan kecil individu kepada
perniagaan syarikat yang melibatkan sumbangan
modal dari orang ramai.

(l) Peningkatan sistem perniagaan • Sistem ini telah mendapat tempat di dalam dunia
Islam (perbankan Islam) perniagaan seperti perbankan secara Islam dan
sistem insurans Islam dalam memenuhi tuntutan
pelanggan beragama Islam.

• Perniagaan perlu memastikan setiap aktiviti dan

operasi mematuhi syariah Islam.

(m) Kewujudan blok-blok • Kewujudannya memudahkan aktiviti perniagaan

Perdagangan dijalankan dalam kalangan ahli blok atau kesatuan
tersebut bertujuan menjaga kepentingan ahli.

• Ini merupakan batasan kepada negara bukan ahli

untuk turut terlibat dalam perniagaan.

12

1.2 PERSEKITARAN PERNIAGAAN
1 .2.1 Persekitaran umum
Persekitaran umum merupakan satu persekitaran di luar organisasi yang memberi kesan tidak langsung
kepada sesebuah perniagaan.
Elemen persekitaran
1. Persekitaran ekonomi
Merujuk kepada keadaan ekonomi,
sistem ekonomi yang diamalkan,
kuasa beli, pengguna, perubahan
harga barang, dinamik pasaran,
keadaan risiko dan ketidakpastian
dalam ekonomi dan pasaran dan lain-
lain.
2. Persekitaran sosiobudaya
Merupakan interaksi antara ahli-ahli
dan kumpulan dalam masyarakat
yang berkongsi nilai budaya atau
amalan Bersama.
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
PERSEKITARAN UMUM
Pengaruh persekitaran umum kepada perniagaan /contoh
(a) Perubahan ekonomi
• Perubahan ekonomi akan mempengaruhl kuasa beli dan corak
perbelanjaan pengguna.
• Jika ekonomi meleset, pendapatan pengguna jatuh, kuasa beli
menurun. Hal ini menyebabkan perbelanjaan pengguna jatuh
dan aktiviti perniagaan merosot.
• Sebaliknya, jika ekonomi negara adalah stabil dan maju, maka
aktiviti perniagaan akan turut berkembang dan menjamin
peluang perniagaan. Pendapatan penduduk akan meningkat,
seterusnya menjamin peningkatan jualan dan keuntungan
perniagaan.
• Contohnya, perniagaan menjual kereta mewah hanya sesuai
dijalankan di kawasan penduduk berpendapatan tinggi dan
mampu.
(b) Sistem ekonomi
• Sistem ekonomi yang diamalkan oleh sesebuah negara seperti
sistem ekonomi kapitalis. Sistem ekonomi ini menggalakkan
persaingan antara perniagaan. Selain itu, sistem ini juga
menggalakkan pelaburan dan mewujudkan peluang pasaran
yang luas untuk pelbagai produk dan barangan keluarannya.
• Dalam sistem ekonomi komunis, sistem ekonomi ini
membataskan keupayaan syarikat untuk mencapai kelebihan
daya saingan.
• Pengaruh perubahan trend
dan gaya hidup→menggalakkan penawaran produk baharu
• Pengaruh perubahan cita rasa pengguna→mengglakkan
syarikat mneghasilkan produk yang menepati keinginan
pengguna semasa.
13

Kepercahayaan atau pegangan
agama, adat resam atau nilai
masyarakat mempengaruhi
keputusan syarikat dalam
menawarkan produk atau
perkhidmatan
3. Persekitaran politik dan
perundangan
• Kestabilan politik pula akan mewujudan kemakmuran negara
Persekitaran politik merujuk kepada
keadaan sistem pemerntahan atau
pentadbiran sesebuah negara,
penggubalan dasar dan undang-
undang oleh kerajaan yang
memerintah serta penguatkuasaan
peraturan dan undang-undang.
Perundangan ialah peraturan atau
undang-undang yang ada dalam
sesebuah negara ditetapkan oleh
pihak berkuasa atau kerajaan negara
tersebut.
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
• Contohnya, peningkatan peratusan wanita berkerja
meningkatkan peluang perniagaan industry pembekalan
makanan seperti restaoran dan pusat penjagaan kanak-kanak.
3
dan menjamin kelancaran aktiviti perniagaan serta
mempengaruhi perkembangan sesebuah pernłagaan.
Contohnya, bagi melindungi industri tempatan yang baru
berkembang, kerajaan melaksanakan dasar keraJaan iaitu
mengenakan sekatan-sekatan sepert:
(a) kuota terhadap kemasukan barangan import,
(b) cukai terhadap sesuatu barang yang diimport dan
sebagainya.
→ Ini akan meningkatkan harga barang Import dan melindungi
industri barangan tempatan.
Undang-undang yang ketat /longgar akan mempengaruhi operasi
sesebuah perniagaan.
Melalui perundangan, kerajaan dapat mengawal aktiviti
perniagaan melalui penggubalan polisi awam, dasar, peraturan
dan undang-undang. Kerajaan mempengaruhi aktiviti perniagaan
melalui penguatkuasaan undang-urdang perniagaan untuk
memastikan perniagaan beroperasi dengan adil serta menjaga
kepentingan pengguna.
Contohnya, undang-undang yang ditetapkan oleh kerajaan
tempatan seperti:
(a) menentukan masa operasi pusat hiburan dan lain-lain.
(b) Akta-akta yang berkaitan alam sekltar diperketatkan untuk
memastikan syarikat tidak membuang sisa toksik yang boleh
mencemarkan alam sekitar atau membahayakan masyarakat
setempat.
14

4. Persekitaran persaingan dan
jaringan
Persaingan merupakan persaingan
firma-firma lain dalam industri atau
pasaran yang sama.
Ini merupakan ancaman terhadap
perniagaan kerana perlu bersaing
dengan perniagaan yang
mengeluarkan produk dan
perkhidmatan yang sama atau
produk pengganti dalam pasaran
yang sama.
Jaringan perniagaan – Hubungan
formal atau tidak formal antara
perniagaan dengan pihak lain seperti
pembekal, pengilang atau pengedar.
5. Persekitaran teknologi
Merupakan kaedah atau peralatan
yang digunakan untuk melaksanakan
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
• Persaingan menjadi pemangkin kepada perniagaan untuk
melakukan inovasi terhadap barang dan perkhidmatan,
meningkatkan kualitl produk, meningkatkan kecekapan dalarn
pengeluaran atau mengurangkan kos pengeluaran.
• Kegagalan atau kejayaan perniagaan bergantung kepada
sejauh mana perniagaan boleh bersaing dalam sesuatu
pasaran untuk menghasilkan produk dan perkhidmatan yang
dapat memenuhi keperluan dan kehendak pelanggan.
• Perniagaan perlu menyesuaikan strategi pemasaran dengan
struktur pasaran agar dapat bersaing dengan lebih kompetitif.
Strategi pemasaran ini mengambil kira kualiti produk dan
perkhidmatan, peletakan harga serta jenis promosi yang
sesuai.
Contoh : PROTON membuka cawangan pemasaran di Indonesia
untuk memasarkan kereta nasional ini di negara berkenaan.
Persaingan pasaran
terbahagi kepada beberapa jenis pasaran berdasarkan
perbezaan kemasukan pesaing ke dalam pasaran:
1. Persaingan Sempurna-tiada sekatan untuk memasuki
pasaran.
2. Persaingan monopoli-wujud sekatan untuk memasuk
pasaran.
3. Persaingan Oligopoli-agar sukar untuk memasuko pasaran.
4. Persaingan monopolistic /bermonopoli-agar mudah untuk
memasuki pasaran.
• Jaringan dapat memastikan bekalan diterima dalam masa
yang dikehendaki, memastikan pengedar memberi
keutamaan pasaran kepada barangan yang dikeluarkan atau
membolehkan pesaing membentuk pakatan strategik bagi
menghasilkan produk masing-masing.
• Kaedah atau peralatan ini membolehkan organisasi melakukan
sesuatu yang baharu atau lebih baik.
• Penemuan dan penciptaan kaedah baharu membantu
15
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

aktiviti perniagaan organisasi meningkatkan produktiviti.

Sebarang perubahan penggunaan • Perkembongan teknologi juga menyebabkan masa pembuatan

sains yang membolehkan manusia atau pengeluaran sesuatu produk dapat dipercepatkan.
melakukan sesuatu yang baharu,
membentuk tugas atau prosedur • Prosedur kerja Juga dapat dllaksanakan dengan lebih cepat dan
kerja. berkesan di samping menjimatkan kos penggunaan buruh.

• Selain Itu, penggunaan teknologi dapat memudahkan dan

mempercepatkan penyebaran maklumat.

• Contohnya, penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi

(ICT) dalam perniagaan seperti e-mel,e-dagang,siding video dan
sebagainya dapat memudahkan pihak perniagaan untuk
menghubungi pelanggan dengan lebih senang.

6. Persekitaran antarabangsa
• Melibatkan aktiviti eksport dan import barangan atau
perkhidmatan.
Merupakan faktor-faktor yang wujud
dalam perniagaan yang melibatkan • Perbezaan sosiobudaya antara negara juga memerlukan
dua buah negara atau lebih negara perniagaan melakukan penyesuaian kepada produk atau
yang melepasi sempadan negara perkhidmatannya sebelum dipasarkan kepada pengguna di
negara pengimport.

• Contohnya, pengguna Muslim perlu kepastian tentang

kehalalan produk.

• Isu global seperti dasar perdagangan, halangan perdagangan

dan tarif, risiko politk, dan perjanjian perdagangan akan
mempengaruhi kegiatan perdagangan.
• Contohnya AFTA membolehkan sesebuah perniagaan
mengeksport produk ke negara-negara anggota pada kadar
atau tarif yang lebih rendah.

7. Persekitaran prasarana • Merupakan kemudahan asas yang disediakan untuk membantu

aktiviti perniagaan terutamanya kemudahan pengagihan
Kemudahan infrastruktur yang produk, iaitu pergerakan produk daripada pengeluar kepada
disediakan untuk memudahkan pengguna.
aktiviti perníagaan.
• dan kemudahan perhubungan komunikasi seperti pemindahan
Antara kemudahan fizikal yang dan penerimaan maklumat dengan pihak yang terlibat dapat
16
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

diperlukan ialah sisitem dilakukan dengan cepat dan pantas.

pengangkutan, utiliti, pergudangan,
zon perdagangan dan pembangunan • Kemudahan bekalan elektrik dan air yang konsisten dapat
setempat. memastikan operasi kilang berjalan seperti lancar mengikut
jadual.

• Contohnya, sistem pengangkutan yang cekap dari ladang ke

kilang akan membolehkan kesegaran buahbuahan dikekalkan
untuk pemprosesan.

STPM 2013 1. (a) Bezakan jenis pasaran dari aspek kebolehan kemasukan pesaing ke dalam pasaran.
STPM 2020 12 Jelaskan lima faktor persekitaran umum yang mempengaruhi perniagaan di Malaysia. [15]

1.2.2
PERSEKITARAN TUGAS (PIHAK YANG BERKEPENTINGAN)

Persekitaran tugas merupakan pihak-pihak yang sangat berkepentingan bagi sesebuah organisasi
perniagaan yang akan memberi pengaruh secara langsung ke atas semua aktiviti yang dilakukan oleh
perniagaan tersebut.

Pihak Definisi Pengaruh Persekitaran tugas Tanggungjawab perniagaan

terhadap perniagaan kepada persekitaran tugas
Pelanggan Pembeli produk dan • Pelanggan hanya akan membeli • Menawarkan produk dan
perkhidmatan yang produk dan perkhidmatan yang perkhidmatan yang berkualiti
dikeluarkan dapat memenuhi keperluan dan dengan harga berpatutan dan
kehendak mereka dari segi nilai selamat digunakan oleh
atau manfaat. pelanggan .

• Pelanggan menentukan jenis • Menyesuaikan barangan

produk dan perkhidmatan yang dengan keperluan dan
perlu ditawarkan oleh organisasi kehendak pelanggan serta
perniagaan. perubahan cita rasa pelanggan.

• Permintaan pelanggan ke atas • Menyampaikan barangan

produk dan perkhidmatan yang kepada pelanggan tepat pada
ditawarkan akan mempengaruhi masa, kualiti, kuantiti dan
keupayaan syarikat untuk tempat yang sesuai.
beroperasi.
• Perubahan cita rasa- • Memberi maklumat penuh
mempengaruhi jenis keluaran/ tentang barangan yang dijual
harga/kualiti produk. kepada pelanggan

17
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

Pihak Definisi Pengaruh Persekitaran tugas Tanggungjawab perniagaan

terhadap perniagaan kepada persekitaran tugas
Pembekal Pihak yang Bekalan yang berterusan dan cekap • Perniagaan harus memastikan
membekalkan bahan - mempengaruhi kejayaan syarikat/ bayaran dibuat kepada
mentah dan juga memastikan operasi kilang berjalan pembekal pada masa yang
inventori kepada dengan lancar. telah ditetapkan untuk
perniagaan menjamin bekalan berterusan.

• Menyokong operasi pembekal

Contohnya, dengan menjamin permintaan
perniagaan telur , berterusan bagi bahan mentah
tepung gandum dan untuk memastikan kejayaan
yis yang menjual operasi perniagaan.
bekalan kepada kilang
roti. • Membuat perjanjian yang adil
dengan menyatakan syarat-
syarat kontrak dengan jelas
kepada pembekal.

• Bekerjasama dan menjalinkan

hubungan yang baik dengan
pembekal bagi menjamin
bekalan berterusan pada harga
yanq berpatutan.

Pesaing Merupakan Persaingan yang dijalankan harus • Mengamalkan persaingan sihat

perniagaan lain dalam adil dan tidak melanggar etika
industri yang sama perniagaan. • Tidak mencemarkan nama
yang mengeluarkan Pesaing bagi memastikan tiada
atau menawarkan Persaingan yang sihat akan konflik berlaku antara
barang atau meningkatkan kecekapan pernlagaan yang bersaing
perkhidmatan yang pengeluaran dan memberi manfaat da/am industri yang sama di
hampir sama dalam kepada pengguna. pasaran.
pasaran yang sama.
Perniagaan perlu mengenal pasti
Contoh : syarikat strategi-strategi persaingan yang
pengeluar roti digunakan oleh pihak pesaing agar
Massimo ialah pesaing dapat menghadapi persaingan
kepada pengeluar roti tersebut dan melakukan inovasi
Gardenia. dalam pengeluaran produk.

18
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

Pemodal/ Pihak yang Sumbangan modal tinggi- • Meningkatkan nilai saham atau
pelabur menyumbangkan membolehkan pembesaran dividen yang dibayar kepada
modal kepada perniagaan pemodal melalui kejayaan
perniagaan. perniagaan seterusnya
meningkatkan kekayaan
Contohnya, pemegang pemodal.
saham syarikat roti
Gardenia. • Memberi pulangan/dividen
yang adil kepada pemodal.

• Membekalkan maklumat yang

diperlukan oleh pemodal
tentang prestasi dan
perjalanan perniagaan.
Pekerja Individu yang • Pekerja yang • Menyediakan suasana tempat
menyumbangkan berkemahiran/ baik- kerja yang selesa,selamat dan
tenaga fizikal dan dapat meningkatkan bersih.
mental kepada produktiviti perniagaan • Menjaga kebajikan/adil/
perniagaan. • Semangat menghormati idea pekerja
Kerjasama pekerja / pekerja yang • Memberi ganjaran yang
Conohnya, pekerja bermotivasi dapat secukupnya atau peluang
yang mengendalikan membantu perniagaan kenaikan pangkat kepada
mesin dalam kilang mencapai matlamat. pekerja.

Kerajaan Pihak yang menggubal • Penguatkuasaan undang-undang • Menjalankan perniagaan

dan perniagaan untuk memastikan
menguatkuasakan perniagaan beroperasi dengan adil •
undang-undang untuk serta menjaga kepentingan
dipatuhi oleh pengguna
perniagaan.
• Antaranya mempamerkan lesen
Contohnya, kerajaan perniagaan pada premis
menetapkan harga perniagaan, perletakan tanda
maksimum untuk roti harga bagi barang kawalan ,
dan gula. melabelkan logo barangan buatan
Malaysia pada produk tempatan,
pengenaan cukai syarikat dan
sebagainya.
mengikut peraturan
Mendaftarkan perniagaan-ada
lesen
• Membayar cukai kepada
Kerajaan
• Menyokong dasar kerajaan
dengan melibat diri dalam
program yang dianjurkan oleh
kerajaan

19
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
Masyarakat Merupakan • Mereka amat mempengaruhi
komuniti yang kejayaan sesebuah perniagaan
terdapat di sesuatu yang beroperasi di kawasan
kawasan yang tersebut.
mempunyai
kepentingan secara • Hal ini demikian kerana mereka
langsung ke atas ialah pengguna barang dan
sesebuah perkhidmatan yang dihasilkan
perniagaan. oleh perniagaan.
• Mereka mengambil perhatian
terhadap barangan dan
perkhidmatan yang dihasilkan.
Pembiaya • Pembiaya mempengaruhi
Pihak yang menyediakan dana atau keupayaan organisasi untuk
sumber kewangan kepada meneruskan operasi melalui dana
perniagaan seperti pihak bank, yang diberikan.
syarikat kewangan, syarikat insurans
dan syarikat kad kredit bagi • Keupayaan perniagaan • Bertanggungjawab membayar .
membolehkan usahawan membayar balik pinjaman akan
menjalankan aktiviti perniagaannya. memberikan kesan kepada
pembiaya.
20
• Menyediakan kemudahan atau
menyediakan pembangunan
kepada masyarakat sekeliling.
• Menjalankan tanggungjawab
sosial kepada masyarakat
dengan menderma atau
memberi bantuan kewangan
seperti biasiswa kepada pelajar.
• Mengurangkan pencemaran
alam sekitar semasa
penghasilan barang di kilang
dan semasa pembuangan
bahan sisa.
• Peka kepada segala perubahan
dalam keperluan dan kehendak
masyarakat.
• MewuJudkan peluang
pekerjaan dan memajukan
ekonomi masyarakat setempat.
• Tidak menjual barang yang
bertentangan dengan
kepercayaan agama dan budaya
masyarakat.
• Memenuhi keperluan dan
kehendak masyarakat
• Membantu mengurangkan
beban masyarakat
• Bayar balik pinjaman dalam
tempoh yang ditetapkan akan
meningkatkan keupayaan
pembiaya untuk membiayai
perniagaan Iain.
hutang (termasuk faedah dan
prinsipal) mengikut syarat atau
tempoh yang telah ditetapkan.
•
• faedah dan prinsipal) kepada
pembiaya
•
• Membekalkan segala maklumat
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

1.3 Entiti dan Aktiviti Perniagaan

A. Jenis Pemilikan Entiti Perniagaan

1. Maksud

Milikan Syarikat Awam Syarikat sendirian

Perkongsian Koperasi berhad
tunggal Berhad

Sejenis Sejenis Sejenis Sejenis Mempunyai

perniagaan perniagaan yang perniagaan yang perniagaan pemegang saham
yang dimiliki dimiliki oleh diusahakan oleh yang mempunyai antara dua hingga
dan dikawal minimum dua sekumpulan entiti perniagaan 50 orang sebagai
pemegang saham.
oleh orang, tetapi tidak individu secara yang berasingan Syarikat ini tidak
seorang melebihi 20 orang sukarela yang di antara syarikat boleh
individu pemilik di bawah mempunyai dengan menawarkan
persetujuan kepentingan pemegang sahamnya kepada
bersama dengan saham dan orang awam. Oleh
keahliannya dimiliki oleh itu, pemilik saham
melebihi 50 sekurang- biasanya terdiri
orang kurangnya dua daripada ahli
keluarga dan
orang pemegang
saudara mara
saham.Syarikat sahaia.
ini boleh
mengumpul
modal yang lebih
banyak melalui
penjualan saham
kepada orang
ramai. Saham-
saham
disenaraikan di
bursa saham dan
pemegang
saham bebas
menjual beli
saham mereka

21
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

2. Perbezaan ciri-ciri di antara entiti perniagaan

Ciri-ciri Milikan tunggal Perkongsian Koperasi Syarikat

Milikan/ • Dimiliki oleh • Dimiliki oleh • Dimiliki oleh • Bagi syarikat sdn
keahlian seseorang sekurang- bhd, ia dimiliki
individu sahaja 2 hingga 20 orang kurangnya 100 oleh 2 hingga 50
perkongsian biasa orang ahli dan orang pemegang
tidak terhad syer
• Bagi perkongsian jumlah ahlinya • Bagi syarikat
professional, ia awam bhd, ia
dimiliki oleh 2 dimiliki oleh
hingga 30 orang sekurang-
pekongsi kurangnya 2
orang pemegang
syer dan tiada
jumlah
maksimum
ahlinya
Tujuan • Mendapat • Mendapat untung • Menjaga • Mendapat untung
untung maksimum kebajikan ahli maksimum
maksimum dan mendapat
untung
maksimum
Pendaftaran • Pendaftar • Pendaftar • Jabatan • Pendaftar Syarikat
Perniagaan Perniagaan Pembanguan
koperasi
Akta - • Akta Perkongsian Akta Koperasi • Akta Syarikat 1965
1961 1995

Sumber • Modal pemilik • Modal pekongsi • Yuran ahli, jualan • Jualan syer
Kewangan sendiri hasil dan untung syer kepada ahli kepada pemegang
tabungan perniagaan dan untung syer dan untung
atau
pinjaman
daripada
keluaraga
Modal saham - - • Tiada had dan • Had modal telah
boleh ditambah ditetapkan ketika
dari masa ke pendaftaran
semasa syarikat. Tiada
terbitan saham
baru boleh
dilakukan jika had

22
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

tersebut telah
dicapai

Pembahagian • Individu • Mengikut syarat • Dibahagikan • Dibahagikan

untung tersebut perjanjian kepada ahli dalam kepada ahli dalam
menikmati perkongsian yang bentuk dividen bentuk dividen
semua menyatakan mengikut jumlah mengikut jumlah
keuntungan nisbah syer dibeli syer dibeli
yang diperoleh pembahagian
untung
• Jika tiada
perjanjian dibuat
untung
dibahagikan sama
rata antara
pekongsi

Kawalan dan • Dikawal dan • Dikawal oleh • Dikawal dan • Dikawal dan
Pengurusan diuruskan semua pekongsi, diuruskan oleh diuruskan oleh
oleh individu tetapi diuruskan Lembaga Lembaga
itu sendiri. oleh pekongsi- Pengarah yang Pengarah yang
Biasanya pekongsi aktif dipilih dalam dipilih dalam
dibantu oleh • Rakan kongsi Mesyuarat Agung Mesyuarat
ahli keluarga Berhad hanya Tahunan. Agung Tahunan.
boleh memeriksa • Semasa • Semasa pemilihan,
rekod dan akaun pemilihan, setiap bilangan undi
perniagaan serta ahli koperasi pemegang syer
memberi mempunyai satu bergantung
pendapat. undi tidak kira kepada jumlah
jumlah syer yang syer yang dibeli
dimiliki
Liabiliti • Tidak terhad • Tidak terhad • Terhad • Terhad
• Jika perniagaan • Sekirannya • Sekiranya • Sekiranya
mengalami perniagaan perniagaan perniagaan
kerugian, mengalami mengalami mengalami
pemilik kerugian, semua kerugian, ahli-ahli kerugian,
mengunakan pekongsi kecuali koperasi hanya pemegang syer
semua harta pekongsi lelap rugi setakat hanya rugi setakat
peribadinya terpaksa jumlah syer yang jumlah syer yang
untuk mengguna-kan dibeli dibeli
menjelaskan semua harta
hutang peribadinya
untuk menjelask-
an hutang
Cukai • Milikan • Perkongsian tidak • Koperasi tidak • Syarikat
tunggal tidak dikenakan cukai dikenakan cukai dikenakan
dikenakan perniagaan perniagaan membayar cukai

23
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

cukai • Pekongsi hanya • Ahli koperasi perniagaan

perniagaan perlu membayar hanya perlu
• Hanya cukai pendapatan membayar cukai
dikenakan perseorangan pendapatan
cukai
pendapatan
persorangan
Contoh Kedai Runcit Ali Klinik Hong, Lee dan Koperasi Nelayan Bumiputera Commerce
Stesen Minyak Sinar Yap Koperasi Angkatan Berhad
Jaya Tentera Malaysia
Berhad

Perbezaan antara syarikat sendirian berhad dan syarikat awam berhad

Ciri Syarikat Sendirian Berhad Syarikat Awam Berhad

Bilangan pemilik 2 sehingga 50 pemegang saham. 2 sehingga tiada had maksimum.
Pemilikan saham Pemilikan syer terbuka kepada Pemilikan syer terbuka kepada orang
sekumpulan orang persendirian. ramai melalui bursa saham.
Laporan Tidak perlu diumumkan kepada orang Perlu diumumkan kepada orang ramai.
kewangan ramai.
Pendaftaran Perlu dimasukkan perkataan Sendirian Perlu dimasukkan perkataan Berhad.
nama syarikat Berhad.
Sumber modal Terhad. Mudah dapat modal yang besar.
Pengurusan Lembaga Pengarah mesti dilantik Lembaga Pengarah tidak semestinya
daripada pemegang saham. Sekurang- dilantik daripada pemegang saham.
kurangnya seorang pengarah. Sekurang- kurangnya dua orang
pengarah.

Entiti Perniagaan Langkah Penubuhan

Milikan Tunggal a) Daftar dengan Pendaftar Perniagaan di Suruhanjaya Syarikat Malaysia.
b) Membuat permohonan carian nama dengan menggunakan Borang PNA 42.
c) Membuat permohonan mendaftar nama perniagaan dengan menggunakan Borang A.
d) Perlu membayar yuran pendaftaran.
e) Mendapat sijil perakuan pendaftaran (borang D) dan mempamerkannya.

Perkongsian a) Daftar dengan Pendaftar Perniagaan di

Suruhanjaya Syarikat Malaysia.
b) Membuat permohonan carian nama dengan

24
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

menggunakan Borang PNA42.

c) Membuat permohonan mendaftar nama perniagaan dengan menggunakan Borang A
dengan memasukkan butiran perkongsian.
d) Perlu membayar yuran pendaftaran.
e) Mendapat sijil perakuan pendaftaran (Borang D) dan mempamerkannya.

Syarikat Awam a) Daftar dengan Pendaftar Perniagaan d I

Berhad Suruhanjaya Syarikat Malaysia.
b) Membayar yuran pendaftaran perniagaan yang
berasaskan modal berbayar.
c) Membuat permohonan untuk carian nama dengan menggunakan Borang 13A.
d) Serahkan dokumen seperti Tatawujud Syarikat, Tataurus Syarikat, Borang 6 (perakuan
pematuhan), Borang 48A (akuan berkanun pelantikan pengarah/ penaja), Borang 48F
(pengakuan sebelum perlantikan sebagai setiausaha).
e) Serahan dokumen.
f) Mendapat dan mempamerkan sijil perakuan pemerbadanan syarikat (Borang 9).
Syarikat Sendirian a) Daftar dengan Pendaftar Perniagaan di
Berhad Suruhanjaya Syarikat Malaysia.
b) Membayar yuran pendaftaran perniagaan yang
berasaskan modal berbayar.
c) Membuat permohonan untuk carian nama dengan menggunakan Borang 13A.
d) Serahkan dokumen seperti Tatawujud Syarikat, Tataurus Syarikat, Borang 6 (perakuan
pematuhan), Borang 48A (akuan berkanun pelantikan pengarah/ penaja), Borang 48F
(pengakuan sebelum perlantikan sebagai setiausaha).
e) Serahan dokumen.
f) Mendapat dan mempamerkan sijil perakuan pemerbadanan syarikat (Borang 9).

Koperasi a) Berdafter dengan pendaftar koperasi di

Suruhanjaya Koperasi Malaysia.
b) Membentuk Jawatankuasa Penaja.
c) Mengadakan mesyuarat agung.
d) Memohon mendaftar koperasi kepada Pendaftar Negeri.
e) Mendapatkan sijil perakuan pendaftaran.

25

Jadual Kebaikan dan kelemahan entiti perniagaan
Jenis entiti Kebaikan
Pemilikan f) Mudah ditubuhkan
tunggal g) Mudah diuruskan
h) Beban cukai yang rendah
i) Pemilik menikmati semua
keuntungan
Perkongsian • Mudah ditubuhkan kerana tiada
syarat yang ketat.
• Beban cukai yang rendah, tidak
perlu bayar cukai keuntungan.
• Modal lebih banyak daripada
pemilikan tunggal
• Tanggungan risiko perniagaan
secara bersama
• Pengkhususan kerja dapat
dilaksanakan
Koperasi • Mementingkan kebajikan social
ahli
• Tidak wujud monopoli kuasa,
pengurusan koperasi
dijalankan secara demokrasi.
• Beban cukai yang rendah
• Modal boleh ditingkatkan
Syarikat • Mudah mendapat modal
• Liabiliti terhad
• Berterusan dan tidak mudah
dibubarkan
• Pengkhususan dapat
dilaksanakan
• Pengurusan syarikat lebih
berkesan dan cekap
Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020
Kelemahan
• Liabiliti tidak terhad—melibatkan harta pemilik
untuk membayar hutang
• Sukar mendapat modal/pinjaman
• Terpaksa menguruskan sendiri perniagaan
• Kerugian ditanggung sepenuhnya oleh pemilik
• Risiko ditanggung sendirian
• Pemilik hanya mempunyai kemahiran terhad
• Perniagaan jarang kekal
• Liabiliti tidak terhad kecuali pekongsi berhad.
Tanggungan meliputi harta perniagaan dan harta
persendirian.
• Keterusan perniagaan tidak terjamin,perniagaan
terpaksa dibubarkan jika salah seorang rakan
kongsi meninggal dunia, muflis atau menarik diri.
• Kemungkinan percanggahan pendapat antara
rakan kongsi yang boleh membawa kepada
tindakan undang-undang terhadap perniagaan.
• Aktiviti koperasi dikuasai oleh segolongan
individu tertentu kerana ahli-ahli koperasi
• kurang aktif.
• Kedudukan kewangan bagi koperasi lemah
kerana koperasi ditubuhkan oleh mereka yang
berpendapatan rendah seperti petani dan
nelayan.
• Modal yang kecil menyebabkan koperasi tidak
mampu bersaing setara syarikat.
• Laporan kewangan perlu diaudit oleh juruaudit
luaran yang bertauliah.
• Syer tidak boleh dipindah milik dan tidak
diseranaikan oleh Bursa Saham Malaysia.
• Beban cukai yang tinggi-dikenakan cukai syarikat
• Kawalan undang-undang dan peraturan yang
ketat
• Pemisahan pemilikan dan pengurusan
• Kurang kerahsiaan bagi syarikat awam berhad
• Kesukaran memindahkan syer bagi syarikat
sendirian berhad
26
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

1.3.2 Aktiviti Perniagaan

1. Pengeluaran = Aktiviti yang menghasilkan barang demi mendapatkan keuntungan

Jenis Huraian

Pengeluaran Ekstraktif
Aktiviti mengeluarkan hasil sumber mentah dari sumber semula
jadi sama ada di daratan atau lautan tanpa mengubah bentuk
asalnya.
Contohnya aktiviti pertanian, perlombongan, pembalakan,
perikanan dan sebagainnya.

Barangan konsumer Barang yang dibeli oleh pengguna akhir untuk tujuan kegunaan
sendiri dan bukan untuk tujuan perniagaan.
Contoh : beras, gula dan minyak masak

Barangan industri
Barang yang dibeli oleh peniaga untuk tujuan dijual semula atau
diproses semula untuk menjadi barang siap seperti komponen-
komponen barangan elektrik, komponen pengeluaran kenderaan
dan sebagainya.
Contoh : minyak masak yang dibeli untuk kegunaan restoran,
mesin jahit yang dibeli untuk menjahit pakaian yang ditempah.

Pembuatan Aktiviti pengeluaran barang keperluan pengguna di kilang seperti

kraf tangan dan sebagainya.
Contoh : memproses getah bagi menghasilkan tayar, memproses
kayu balak bagi menghasilkan papan lapisatau perabot.

Pemasangan Aktiviti mencantum bahan-bahan yang dihasilkan supaya

membentuk satu produk siap .
Contohnya, pemasangan komponen kereta, pemasangan barangan
elektrik dan sebagainya.

2. Perkhidmatan = Aktiviti perniagaan yang menyumbang kepakaran demi memuaskan

kepuasan pelanggan.

Jenis Huraian

Perkhidmatan • Aktiviti yang melibatkan penjualan barang dan perkhidmatan secara

peruncitan langsung kepada pengguna akhir untuk kegunaan peribadi sendiri.
• Melibatkan aktiviti peragaan barang, melayan pelanggan dn memberi
layanan khidmat selepas jualan.

Contohnya, kedai runcit, KK Super Mat, 7-Eleven, Giant, Tesco

27
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

Perkhidmatan • Aktiviti yang membeli barang secara pukal daripada pengeluar dan menjual
pemborongan dalam kuantiti yang kecil kepada peruncit.
• Melibatkan aktiviti memecah pukal, membungkus, menjenama dan
menghantar barang kepada peruncit.
• Contohnya, pasar borong Nilai, Alibaba Online

Perkhidmatan • Aktiviti perniagaan yang menyediakan pinjaman jangka pendek, pinjaman

Kewangan jangka panjang dan kemudahan pindahan bayaran kepada pelanggan
• Contonya, institusi bank dan syarikat kewangan
• Maybank, Bank Islam, Bank Rakyat

Perkhidmatan Aktiviti menyediakan kepakaran dan kemahiran yang khusus seperti perkhidmatan
Profesional doktor, perkhidmatan peguam, menggunting rambut dan sebagainya

Perkhidmatan • Aktiviti menawarkan perkhidmatan penginapan, makanan dan minuman

Perhotelan serta kemudahan rekreasi atau istirehat utk pelancong tempatan dan
pelancong asing.
• Contohnya, Hotel Seri Malaysia
Pendidikan • Aktiviti menyediakan perkhidmatan pendidikan utk penuntut sepenuh masa
atau sambilan ,
• Contohnya, pusat tuisyen, pusat latihan teknikal dan vokasional serta kolej
swasta.

1.3.3. Sektor Perniagaan

1. Perbezaan di antara sektor awam, sektor swasta dan badan berkanun

Sektor Awam Sektor Swasta Badan Berkanun

• Merujuk kepada sektor • Merujuk kepada syarikat • Merajuk kepada perbadanan

ekonomi dan pembangunan
yang dijalankan dan dimiliki
oleh kerajaan
tempatan dan syarikat asing
yang dijalankan dari dimiliki
oleh pihak persendirian
kerajaan yang ditubuhkan di
bawah Akta Parlimen atau
Enakmen Negeri dan
mempunyai entiti berasingan
daripada perkhidmatan
awam

• Tujuan ialah melaksanakan • Tujuan ialah mendapatkan • Tujuan ialah membantu

dasar-dasar dan mengawal
kegiatan ekonomi agar
matlamat ekonomi negara
dapat dicapai
• Contoh: Kementerian
Pembangunan Usahawan
keuntungan maksimum
• Contoh: Federal
Publication Sdn.Bhd
28
kerajaan melaksanakan
dasar-dasar dan mengawal
kegiatan ekonomi agar
matlamat ekonomi negara
dapat dicapai.
• Contoh: Bank Pertanian
Malaysia
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

2. Peranan sektor dalam perkembangan ekonomi negara

• Peranan Sektor Awam
(a) Melaksanakan dasar fiskal dan kewangan
• Dasar fiskal dan dasar kewangan digunakan untuk mengatasi masalah inflasi dan deflasi
• Contoh : Kerajaan melaksanakan belanjawan kurangan, iaitu meningkatkan perbelanjaan kerajaan
dan mengurangkan cukai untuk mengatasi kemelesetan

(b) Menguatkuasa undang-undang

• Undang-undang dikuatkuasakan untuk mengawal aktiviti sektor swasta supaya selari dengan
matlamat kerajaan
• Ia bertujuan untuk memastikan aktiviti perniagaan tidak meninggalkan kesan buruk kepada
negara

(c) Menawarkan barangan dan perkhidmatan awam

• Barangan dan perkhidmatan awam disediakan untuk menjaga kebajikan orang ramai
• Contoh: perkhidmatan polis, hospital awam dan sebagainya

(d) Mengenakan cukai

• Cukai dikenakan ke atas individu dan perniagaan untuk mengagihkan kekayaan ekonomi secara
setara
• Ia bertujuan untuk merapatkan jurang perbezaan pendapatan golongan kaya dan miskin

(e) Menjalankan projek berisiko tinggi

• Oleh kerana kepakaran dan modal sektor swasta yang terhad, kerajaan akan menjalankan projek
yang tidak mampu dijalankan oleh sektor swasta
• Ini dapat memastikan masyarakat berpeluang menikmati barangan dan perkhidmatan yang
melibatkan kos tinggi

(f) Memberi bantuan dan galakan untuk mempercepatkan perkembangan ekonomi

• Bantuan dan galakan seperti subsidi diberi kepada usahawan muda
• Bantuan ini dapat membantu usahawan meningkatkan produktiviti dalam pengeluaran

Peranan Sektor Swasta [STPM 2016]

1) Menyumbang kepada pendapatan kerajaan.

Sektor swasta membayar cukai kepada kerajaan, seperti cukaj import, cuka/ eksport dan cukai barangan dan
perkhidmatan (GST).

Kutipan cukaj merupakan sumber pendapatan ułama kerajaan dan cuka/ digunakan o/eh sektor awam untuk
pembangunan ekonomi, rakyat dan negara.

29
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

Meningkatkan pendapatan negara me!alui aktiviti pengeksportan iaitu dengan membawa masuk pertukaran
mata wang asing.

2) Sektor swasta menawarkan barangan dan perkhidmatan yang memenuhi keperluan dan kehendak
pengguna.

Aktivîtî pembelian barangan atau perkhidmatan yang ditawarkan oleh pihak swasta akan mempengaruhi
pertumbuhan ekonomi negara.

Contohnya, pembelian makanan, pakaian, pelbagai perkhidmatan, pembinaan pusat membeli belah akan
menggalakkan aktiviti ekonomi Malaysia.

3) Melengkapl usaha sektor awam dałam mempengaruhi ekonomi negara.

Dengan menawarkan barangan dan perkhidmatan yang diminta oleh pengguna atau barangan dan
perkhidmatan yang tidak dikeluarkan oleh sektor awam.

Contohnya, plhak swasta menawarkan perkhidmatan telekomunikasi, perkhidmatan insurans dan

perkhldmatan pengangkutan.

4) Meneroka dan membangunkan kawasan baharu.

Pembukaan kilang atau aktiviti perniagaan di sesuatu kawasan baharu membantu pertumbuhan ekonomi
setempat.

Contohnya, kawasan perladangan, perindustrian, dan perlombongan dapat mewujudkan petempatan baharu
seperti di Subang Jaya, Puchong, Kulim dan Iskandar Malaysia.

5) Menawarkan peluang pekerjaan.

Sektor swasta membantu ekonomi negara dengan mengurangkan kadar pengangguran.

Contohnya, menawarkan pekerjaan di syarikat kepada lepasan universiti atau kepada semua peringkat
masyarakat.

Peranan Badan Berkanun

(a) Melibatkan diri dalam bidang sosioekonomi yang tidak diceburi oleh sektor swasta
(b) Meningkatkan penglibatan bumiputera dalam bidang ekonomi melalui bantuan kewangan, lokasi,
latihan dan lain-lain
(c) Melibatkan diri dalam sektor industri berat yang tidak mampu dilaksanakan oleh sektor swasta
(d) Membantu kerajaan menyediakan perkhidmatan awam dan melaksanakan projek kerajaan
(e) Menjalankan penyelidikan dan pembangunan untuk menghasilkan ciptaan baru yang dapat memberi
faedah kepada masyarakat.

30
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

C. Tahap Perniagaan

1. Primer

• Merupakan aktiviti pengeluaran bahan mentah dari sumber semula jadi tanpa mengubah
bentuk asalnya untuk proses pengeluaran selanjutnya.
• Contoh perniagaan tahap primer ialah pembalakan, perikanan, perlombongan dan Iain-Iain.
• Contoh aktiviti perniagaan ialah mengeluarkan kayu balak dari hutan, penangkapan ikan di
laut, pelombong mengeluarkan bijih besi dari perut bumi dan Iain-Iain.
• Bahan mentah yang dihasilkan adalah seperti kayu balak, ikan , bijih besi dan Iain-Iain perlu
diproses pada tahap sekunder sebelum dapat digunakan oleh pengguna akhir.

2. Sekunder

• Aktiviti memproses bahan mentah yang dihasilkan dari tahap primer kepada barang siap
atau barang separuh siap.
• Juga merangkumi aktiviti pembuatan atau perkilangan.
• Contoh perniagaan tahap sekunder ialah pembuatan atau perkilangan.
• Contoh aktiviti perniagaan ialah kayu balak diproses menjadi perabot, ikan diproses dan
ditinkan atau dijadikan makanan sejuk beku, bijih besi diproses menjadi paip atau kepingan
besi dan Iain-Iain lagi.

3. Tertier

• Merujuk kepada perniagaan yang melibatkan penghasilan produk tidak ketara atau
perkhidmatan yang tidak perlu diproses lagi.
• Perniagaan tahap tertier menjadi sokongan kepada perniagaan tahap primer dan sekunder
supaya barang yang dikeluarkan dapat sampai kepada pengguna akhir dengan lancar.
• Contoh perniagaan ialah perbankan, insurans dan pengangkutan.
• Contoh aktiviti perniagaan tahap tertier ialah perkhidmatan perbankan, perkhidmatan
insurans dan perkhidmatan penghontaran barangan yang membantu melicinkan
pengurusan serta perjalanan aktiviti.

4. Huluan

• Perniagaan yang terlibat dalam mengeluarkan bahan mentah atau barang separuh siap
yang menjadi input kepada perniagaan hiliran atau perniagaan lain bagi menghasilkan
barangan siap.
• Aktiviti tahap huluan merujuk kepada aktiviti perniagaan yang berlaku dahulu sebelum
perniagaan lain dapat dijalankan.
• Perniagaan pada peringkat huluan ini merupakan aktiviti teras yang wujud dalam sesebuah
organisasi.
• Contohnya, ladang kelapa sawit menjadi aktiviti huluan kerana ia menghasilkan kelapa sawit
31
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

yang digunakan sebagai input oleh pengeluar minyak masak.

• Contoh lain, kilang kayu balak membekalkan kayu lapis kepada pengusaha perabot.

5. Hiliran

• Aktiviti tahap hiliran merujuk kepada aktiviti perniagaan yang berlaku bagi memproses input
yang diperoleh daripada perniagaan huluan atau perniagaan lain untuk menjadi barang siap
atau barang separuh siap yang dijual kepada pembeli sama ada pembeli industri atau
pengguna akhir.
• Perniagaan yang wujud disebabkan aktiviti perniagaan yang berlaku selepas aktiviti
perniagaan huluan.
• Contohnya, aktiviti membuat perabot merupakan perniagaan tahap hiliran yang memproses
kayu balak yang diperoleh daripada kilang papan (perniagaan tahap huluan).
• Contoh lain, pengusaha restoran ialah perniagaan tahap hiliran kerana pengusaha restoran
membeli minyak masak daripada kilang pengeluar minyak masak (perniagaan tahap hiliran).

6. Domestik

• Perniagaan yang beroperasi di dalam sesebuah negara ddn menggunakan mata wang
tempatan sahaja.
• Produk yang dihasilkan adalah untuk pasaran tempaton sahaja.
• Tiada cukai asing dikenakan kerana perniagaan menjual keluaran kepada penduduk
tempatan dan cita rasa pengguna juga tidak banyak berbeza.

7. Antarabangsa

• Merujuk kepada perniagaan yang sebahagian aktiviti atau kegiatan perniagaannya

merentasi sempadan sesebuah negara iaitu melibatkan negara luar.
• Melibatkan kegiatan eksport dan import antara dua atau lebih buah negara.
• Perniagaan antarabangsa melibatkan pertukaran mata wang asing.
• Pelbagai strategi digunakan oleh perniagaan untuk memasarkan produknya ke pasaran luar
negara kerana perniagaan turut menghadapi persaingan daripada perniagaan tempatan di
negara tersebut.
• Selain itu, pemiagaan juga menghadapi cabaran dari segi perundangan, ekonomi, sosio
budaya don sekatan-sekatan lain dalam urus niaganya.

32
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

8. Perbezaan antara pengeluaran primer, pengeluaran sekunder dan pengeluaran tertiar

Pengeluaran Primer Pengeluaran Sekunder Pengeluaran Tertiar

• Aktiviti ekonomi
mengeluarkan sumber
semula jadi dari tempat asal
dan aktiviti menggunakan
sumber tersebut dalam
bentuk asal
• Aktiviti ekonomi yang • Aktiviti ekonomi yang
menggunakan bahan menyediakan
mentah yang dihasilkan perkhidmatan dalam
oleh aktiviti primer dan aktiviti jual beli barang
menukarkannya separuh siap dan
kepada bentuk lain barang siap
seperti barang separuh
siap atau barang siap

• Contoh: Aktiviti pembalakan, • Contoh: Pemprosesan • Contoh:

perikanan, penternakan dan isiruang kelapa sawit Perkhidmatan
perhutanan,cari gali. menjadi minyak kelapa pengangkutan,
sawit perhotelan, insurans
dan lain-lain

2. Perbezaan antara perniagaan huluan dan perniagaan hiliran

Perniagaan Huluan Perniagaan Hiliran

• Aktiviti perniagaan yang terlibat dalam
pengeluaran bahan mentah atau barang
separuh siap yang boleh dijadikan input oleh
perniagaan hiliran.
• Contoh: Bagi industri membuat tayar,
perniagaan huluannya ialah perniagaan
memproses susu getah.
• Contoh 2 : Penanaman kelapa sawit
merupakan aktiviti perniagaan huluan kerana
ia menghasilkan kelapa sawit yang digunakan
sebagai input oleh pengeluar minyak.
• Aktiviti perniagaan yang terlibat selepas bahan
mentah diperoleh daripada aktiviti perniagaan
huluan.
• Melibatkan aktiviti memproses input yang
diperolehi daripada perniagaan huluan untuk
menghasilkan barang siap atau barang
separuh siap.
• Contoh1 : Bagi industri membuat tayar,
perniagaan hilirannya ialah perniagaan
pemasangan kereta
• Contoh 2 : Aktiviti membuat perabot
merupakan perniagaan tahap hiliran yang
memproses kayu balak yang diperolehi
daripada kilang papan. (perniagaan tahap
huluan)

• Contoh 3 : Pengusaha restoran ialah

perniagaan tahap hiliran kerana pengusaha
restoran membeli minyak masak daripada
kilang pengeluar minyak masak ( perniagaan
tahap huluan )

33
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

3. Perbezaan antara perniagaan domestik dan perniagaan antarabangsa

Perniagaan Domestik Perniagaan Antarabangsa

• Aktiviti perniagaan yang dijalankan di antara
peniaga-peniaga tempatan dalam sempadan
sesebuah negara
• Termasuk perniagaan borong dan perniagaan
runcit
• Melibatkan dokumen yang sedikit
• Pasaran lebih sempit
• Tidak melibatkan pertukaran asing
• Contoh: Industri makanan dan minuman yang
menjual makanan dan minuman untuk
pasaran tempatan
• Peranan
• Memberi pendapatan kepada negara
melalui cukai keuntungan yang dibayar
oleh syarikat.
• Mewujudkan peluang pekerjaan dan ini
dapat mengurangkan kadar pengangguran.
• Menjimatkan pertukaran mata wang asing
melalui penggunaan sumber tempatan dan
mengurangkan pengaliran keluar mata
wang negara.
• Membangunkan modal insan dengan
memberi kemahiran asas kepada tenaga
kerja dalam negara.
• Membangunkan industri sokongan dengan
mewujudkan perusahaan lain yang
menyokong perusahaan asas.
• Aktiviti perniagaan yang dijalankan oleh
peniaga tempatan dengan peniaga asing di
luar sempadan negara
• Termasuk perniagaan eksport, entreport dan
import
• Melibatkan dokumen yang banyak dan rumit
• Pasaran lebih luas
• Melibatkan pertukaran wang asing
• Contoh: Perniagaan yang mengeksport bijih
timah ke luar Negara
• Peranan
• Meningkatkan pendapatan negara melalui
cukai eksport dan cukai import.
• Memperbaiki imbangan pembayaran
negara.
• Perniagaan dapat meluaskan pasaran
produk yang sudah tepu dalam pasaran
tempatan.
• Sesebuah negara itu dapat menggunakan
teknologi dan kepakaran yang baru dari luar.
• Sesebuah negara juga dapat meningkatkan
pelaburan dan modal asing.

Jawab semua soalan.

1. Huraikan tiga isu perniagaan yang perlu ditangani oleh para pengurus pada masa hadapan (6)
2. Berdasarkan satu contoh yang sesuai, huraikan maksud perniagaan barangan industri.
3. Terangkan kepentingan persekitaran fizikal dan persekitaran sosiobudaya kepada syarikat pengeluar
makanan laut.(4)
4. Huraikan perbezaan antara syarikat sendirian berhad dengan syarikat awam berhad daripada aspek saham.
(4)
5. Terangkan perbezaan antara organisasi bermotifkan untung dengan organisasi bukan bermotifkan untung.
(6)
6. Huraikan peranan yang dimainkan oleh perniagaan kepada pengguna. (6)

34
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

7. Terangkan pengaruh pembekal dan pembiaya kepada perniagaan. (4)

8. Huraikan bagaimana sektor awam dapat membantu kelangsungan hayat sesebuah perniagaan. (4)
9. Jelaskan sumbangan perniagaan domestik kepada pembangunan ekonomi negara. (4)
10. Berserta contoh yang sesuai, huraikan hubungan antara tahap huluan dengan tahap hiliran. (6)
11. Jelaskan tanggungjawab Hotel Makmur Sdn. Bhd. terhadap dua pihak persekitaran tugasnya. (4)
12. Kesinamhungan hayat entiti perniagaan berbentuk syarikat adalah lebih lama berbanding dengan
perkongsian, huraikan pernyataan tersebut. (4)

13. Perniagaan berperanan untuk menjalankan tanggungjawab sosial dan menjaga alam sekitar. Terangkan.
(4)
14. Jelaskan peranan perniagaan dalam mewujudkan dan mengembangkan industri sokongan.(6)
15. Huraikan tiga kelebihan jika seseorang memilih entiti perniagaan tunggal untuk memulakan perniagaan.
(6)

35
 Bab 1 Perniagaan dan Persekitarannya/2020

36