Professional Documents
Culture Documents
1.4. Βασικό κείμενο μελέτης - Γκολέμη
1.4. Βασικό κείμενο μελέτης - Γκολέμη
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1η
«Η ψυχολογική αξιολόγηση μαθησιακών και συναισθηματικών
δυσκολιών στο σχολικό περιβάλλον»
ΣΥΝΕΔΡΙΑ: 4η
«Μελέτη Περίπτωσης»
ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ΟΥΣΑ
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία
Ψυχολόγος
Περιεχόμενα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ......................................................................................................................... 12
1
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Το υλικό αυτό αναπτύχθηκε για τις ανάγκες του Προγράμματος δια βίου μάθησης “Πρόγραμμα
Επιμόρφωσης στη Σχολική Ψυχολογία” και διανέμεται ηλεκτρονικά από την πλατφόρμα
ηλεκτρονικής μάθησης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο οποίο και ανήκουν τα δικαιώματα
χρήσης και αξιοποίησης του παρόντος κειμένου.
Κάθε αναφορά στο περιεχόμενο του κειμένου αυτού πρέπει να συνοδεύεται με το σχετικό
παράθεμα μέσα στο κείμενο και στο τέλος να αναφέρεται η βιβλιογραφική αναφορά.
2
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Σκοπός:
Η ενημέρωση των εκπαιδευτικών για τη διαγνωστική διαδικασία στο χώρο των Κ.Ε.Σ.Υ.
(πρώην ΚΕ.Δ.Δ.Υ). Επίσης, η ενημέρωση τους για την αξιολόγηση των επιμέρους
μαθησιακών δεξιοτήτων που συνήθως αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης με σκοπό
την εξαγωγή του τελικού διαγνωστικού πορίσματος. Απώτερος σκοπός είναι να
κατανοούν οι επιμορφούμενοι/νες τα κείμενα της διάγνωσης, με τελικό στόχο την
υιοθέτηση καταλληλότερων παρεμβάσεων, στάσεων και εκπαιδευτικών
προγραμμάτων.
3
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Ευαγγελία Μαμαλάκη
Ψυχολόγος Κ.Ε.Σ.Υ. Ρόδου, MSc
4
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Μελέτη περίπτωσης
Σύμφωνα με την ψυχομετρική αξιολόγηση (WAIS IV) το πηλίκο της γενικής νοημοσύνης
εκτιμήθηκε ότι κυμαίνεται σε μέσο φυσιολογικό επίπεδο. Η λεκτική κατανόηση αξιολογήθηκε
στο μέσο φυσιολογικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, ο λεκτικός σχηματισμός εννοιών, η λεκτική
συλλογιστική ικανότητα είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη. Η λεκτική μακρόχρονη μνήμη λειτουργεί
σημαντικά. Το εύρος του λεξιλογίου είναι αναπτυγμένο. H ικανότητα να βρίσκει το κοινό
ανάμεσα σε δύο έννοιες, ικανότητα που προϋποθέτει υψηλή λεξιλογική ανάλυση,
αξιολογήθηκε στο μέσο όρο. Ο δείκτης Αντιληπτικού Συλλογισμού εκτιμήθηκε στο μέσο
φυσιολογικό επίπεδο. Ο μη λεκτικός σχηματισμός εννοιών και ο συλλογισμός, η οπτική
αντίληψη και οργάνωση λειτουργούν ικανοποιητικά. Ο δείκτης εργαζόμενης μνήμης
κυμαίνεται σε επίπεδο μέσο φυσιολογικό. Ο δείκτης Ταχύτητας Επεξεργασίας είναι
αναπτυγμένος σε χαμηλό φυσιολογικό επίπεδο και αποτελεί ένδειξη Ειδικής Μαθησιακής
Δυσκολίας(Ε.Μ.Δ.) και περιορισμένου εύρους προσοχής. Η οπτική διάκριση κυμαίνεται σε
οριακό επίπεδο και πιθανά αντικατοπτρίζεται και στην εικόνα γραπτού και στην ανάγνωση.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την ψυχολογική αξιολόγηση ο μαθητής εντοπίζει τις δυσκολίες του
στην ορθογραφία και στο γραφικό του χαρακτήρα. Η ικανότητα προσοχής φαίνεται να διαρκεί
περίπου 20 λεπτά και μετά υπάρχει ανάγκη διαλείμματος. Δεν ανέχεται την επίκριση. Ο
μαθητής δεν έχει κολλητό φίλο. Διαφάνηκαν ψυχαναγκαστικά στοιχεία στην συμπεριφορά του
και ως εκ τούτου επιθυμεί θέσεις και ρόλους εξουσίας. Τα υλικά αγαθά κατέχουν σημαντική
θέση στην ζωή του. Απεχθάνεται την πίεση και τον έλεγχο για διάβασμα, που έχουν ως
συνέπεια την αντιδραστικότητα.
5
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Στη δοκιμασία κατανόησης κειμένου από ανάγνωση όταν κλήθηκε να επιλέξει τη σωστή
απάντηση ανάμεσα σε προσφερόμενες επιλογές, ανταποκρίθηκε εύστοχα στις λιγότερες απ’
τις μισές. Στη γραπτή επεξεργασία κειμένου απάντησε εύστοχα, δεν παρουσίασε όμως
επαρκείς απαντήσεις.
6
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
κεφαλαίων–πεζών, σημείων στίξης και τόνων. Στη δοκιμασία γραφής καθ’ υπαγόρευση
σημείωσε πολλά ορθογραφικά λάθη. Πιο συγκεκριμένα, σημείωσε ορισμένα φωνολογικά
λάθη, όπως αντικαταστάσεις γραμμάτων (π.χ. ευεστιτος αντί ευαίσθητος) κάποια γραμματικά
λάθη (π.χ. αρσ. -ης, μετοχή -οντας και -ώντας) και πάρα πολλά θεματικά (π.χ. ντρωπ-η αντί
ντροπ-ή, σπροχν-ω αντί σπρώχν-ω) λάθη.
Στη δοκιμασία ελεύθερης παραγωγής γραπτού λόγου δεν ακολούθησε την τυπική δομή
ανάπτυξης έκθεσης, εφόσον δεν παρουσίασε τα ερωτήματα με τη σειρά και παρέλειψε τον
επίλογο. Παρουσίασε ενδιαφέρουσες ιδέες, τις οποίες υποστήριξε. Ο λόγος του είναι σύνθετος
και παρουσιάζει αρκετά εμπλουτισμένο λεξιλόγιο. Σε δοκιμασία ελεύθερης παραγωγής
γραπτού λόγου με λεκτικό ερέθισμα, ο μαθητής κατέδειξε ότι διαθέτει οργανωμένη κριτική
σκέψη, είναι σε θέση να εντοπίζει την προς αναζήτηση συνθήκη, στη συγκεκριμένη δοκιμασία,
ωστόσο, δυσκολεύτηκε να την πλαισιώσει.
Η ικανότητά του στην υποδοκιμασία υπολογισμοί, γραπτοί και νοεροί, στο σύνολο των
πραγματικών αριθμών κρίθηκε ικανοποιητική ως προς την ακρίβεια και την ταχύτητα για την
τάξη που φοιτά. Η ικανότητα του για γενικευσιμότητα στους πραγματικούς αριθμούς, όπως
διαφαίνεται από τους χειρισμούς στην οργάνωση ακολουθίας ενεργειών προκειμένου να
τηρήσει την προτεραιότητα πράξεων κατά τον υπολογισμό της αριθμητικής τιμής σύνθετης
αλγεβρικής παράστασης, κρίθηκε μέτρια. Λάθη καταγράφηκαν στις ιδιότητες δυνάμεων με
βάση ακέραιο αριθμό. Επαρκής κρίθηκε η ικανότητα αυτοματοποίησης της προπαίδειας.
7
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Β) Σύμφωνα με την εκπαιδευτική επαναξιολόγηση η οποία στηρίχτηκε στη χορήγηση του τεστ
Μαθησιακής Επάρκειας DTLA-P:3, του Τεστ Μαθηματικής Επάρκειας, άτυπου διαγνωστικού
υλικού και πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, προκύπτει ότι:
Στο τεστ Μαθησιακής Επάρκειας, στη Γλωσσική Περιοχή (κατανόηση και χρήση του λόγου) και
ανάμεσα στο λεκτικό και μη λεκτικό μέρος, εμφανίζεται σημαντική διαφορά, με υψηλή
αναμενόμενη επίδοση στο λεκτικό μέρος και οριακά χαμηλή αναμενόμενη στο μη λεκτικό. Η
υψηλή επίδοση στο λεκτικό μέρος, συνδέεται άμεσα με το λεξιλόγιο του μαθητή, τη χρήση
επιτηδευμένου λόγου, την ικανότητα ανάκλησης προφορικών οδηγιών και της λεκτικής
οργάνωσης των ιδεών σε λογικές ακολουθίες. Αντίθετα, η οριακά χαμηλή αναμενόμενη
επίδοση στο μη λεκτικό μέρος σχετίζεται με την ικανότητα σε οπτικά σύμβολα όπως στα
γράμματα, στην αντίληψη σχέσεων του χώρου και της μη λεκτικής συμβολικής σκέψης.
Στην περιοχή της Προσοχής και ανάμεσα στην Επαυξημένη (συγκέντρωση, βραχύχρονη
μνήμη και επικεντρωμένη προσοχή) και την Περιορισμένη Προσοχή (μακρόχρονη μνήμη), οι
επιδόσεις του μαθητή εμφανίζουν ανάλογη σημαντική διαφορά, με υψηλή αναμενόμενη
επίδοση και μέση αναμενόμενη αντίστοιχα. Οι επιδόσεις αυτές αποτελούν ένδειξη ότι μπορεί
να δυσκολεύεται λίγο περισσότερο σε δραστηριότητες που απαιτούν μακρόχρονη μνήμη και
να ανακαλεί και να χρησιμοποιεί καθημερινά πληροφορίες και ιδέες που έχουν αποκτηθεί
βιωματικά, ενώ μπορεί με ιδιαίτερη άνεση και ευστοχία να επικεντρώνει την προσοχή του σε
μια εργασία.
Τέλος και στην Κινητική Περιοχή, ανάμεσα στο Κινητικό και Μη Κινητικό (σύνθετες κινητικές
δεξιότητες/οπτικοκινητικός συντονισμός και ελεύθερες κινητικά λεκτικές ικανότητες), οι
επιδόσεις του μαθητή διαφοροποιούνται σημαντικά. Εμφανίζεται με υψηλή μέση
αναμενόμενη επίδοση σε λεκτικές δραστηριότητες και κατώτερη της μέσης αναμενόμενης
επίδοση σε γραφοκινητικές δραστηριότητες και λεπτούς χειρισμούς αντικειμένων (λεπτή
κινητικότητα).
8
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Στη γραφή εντοπίστηκαν δυσκολίες. Χρησιμοποιεί το δεξί χέρι για το κράτημα του γραφημικού
μέσου με ώριμη τριποδική λαβή. Παρατηρήθηκαν σημαντικά στοιχεία κακογραφίας με συχνή
ανάποδη φορά γραμμάτων (και αριθμών), ασυμμετρία, απουσία ευθυγράμμισης, δυσκολία
οργάνωσης στο χώρο της σελίδας και δυσκολία τήρησης απόστασης ανάμεσα στις λέξεις και
ανάμεσα στις συλλαβές των λέξεων. Δεν τηρεί τις αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις. Απουσίαζε
η χρήση τονισμού και η χρήση κεφαλαίου στην αρχή της πρότασης.
Στην καθ’ υπαγόρευση γραφή λέξεων και κειμένου, παρατηρήθηκαν αρκετά λάθη
μορφολογικού τύπου, κυρίως παραβίαση βασικών κανόνων γραμματικής τόσο στο
ετυμολογικό όσο και στο καταληκτικό μέρος της λέξης. Παρατηρήθηκαν επίσης λάθη
φωνολογικού τύπου, όπως αντικαταστάσεις και παραλείψεις γραμμάτων, τόσο σε συλλαβές
τύπου «σφ» όσο και σε συμπλέγματα συμφώνων. Δεν αυτοδιορθώνεται.
Στα Μαθηματικά η επίδοσή του ήταν σε υψηλό μέσο αναμενόμενο επίπεδο. Τόσο ως προς το
μαθηματικό λεξιλόγιο, όπου εξετάζεται η δυνατότητα συγκρότησης των βασικών μαθηματικών
9
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
εννοιών απαραίτητων για την απόκτηση της σχολικής μαθηματικής γνώσης, όσο και στους
υπολογισμούς ανταποκρίθηκε ικανοποιητικά για τη χρονολογική του ηλικία. Ομοίως, και στη
λύση λεκτικών προβλημάτων η επίδοσή του κυμαίνεται σε μέσο αναμενόμενο επίπεδο για την
ηλικία και την τάξη που φοιτά.
Γνωρίζει τις μέρες της εβδομάδας. Επαρκής ήταν η επίδοσή του και στην αντίληψη δεξιού-
αριστερού, δηλαδή στην ικανότητα να γνωρίζει και να διακρίνει, μεταξύ τους, τη δεξιά και την
αριστερή «πλευρά» του σώματός του κυρίως στην ευθεία αντίληψη, ενώ απέδωσε καλύτερα
στην καθρεπτική αντίληψη.
Γενικά, ακολουθεί άμεσα και με ευχέρεια οδηγίες. Εκδήλωνε κινητική ανησυχία και
παρορμητικότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της αξιολόγησης. Έδειχνε να έχει επίγνωση των
δυσκολιών του, καθώς επισήμαινε ο ίδιος τις αδυναμίες του.
ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1
➢ Θεωρώντας ότι η νοημοσύνη είναι φυσιολογική, ποια είναι η διαγνωστική σας υπόθεση
και γιατί;
➢ Σχεδιάστε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης.
10
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
11
Γκολέμη Παναγιώτα - Ευγενία, Ψυχολόγος Email: pangkolemi@gmail.com
Βιβλιογραφία
Μπάρμπας, Γ., Βερμέουλεν, Φ., Κιοσέογλου, Γ., & Μενεξές, Γ. (2008). Ψυχομετρικό κριτήριο
πρώιμης μαθηματικής επάρκειας της Ουτρέχτης (προσαρμογή–στάθμιση). Στο
πλαίσιο του έργου ΕΠΕΑΕΚ «Ψυχομετρική-διαφορική αξιολόγηση παιδιών και
εφήβων με μαθησιακές δυσκολίες», Θεσσαλονίκη.
Tzouriadou, M., Anagnostopoulou, E., Toutountzi, E., & Psoinou, M. (2008). Detroit
test. Detroit Test of Learning Aptitude (DTLA, DTLA-P: 3, DTLA-4), Aristotle University
of Thessaloniki, Ministry of Education, Thessaloniki.
12