1

Feedback

Banghay Aralin sa Edukasyon sa Pagpapahalaga 8

Heading Ikaapat na Markahan

Lany Ann G. Nemenzo

Sevgi Carina E. Salting
Pamantayang
Pangnilalaman Naipamamalas ng magaaral ang pag-unawa sa mga karahasan sa
(Content paaralan.
Standard)
Pamantayan sa Naisasagawa ng mag-aaral ang mga angkop na kilos upang maiwasan
Pagganap at matugunan ang mga karahasan sa kanyang paaralan.
(Performance
Standard)

Kasanayang 14.3. Naipaliliwanag na:

Pampagkatuto
b. May tungkulin ang tao kaugnay sa buhayang ingatan ang kanyang
DLC (No. & sarili at umiwas sa kamatayan o sitwasyong maglalagay sa kanya sa
Statement) panganib. Kung minamahal niya ang kanyang kapwa tulad ng sarili,
iingatan din niya ang buhay nito. (EsP8IPIVd-14.3)
Mga Layunin Sa pagtatapos ng klase, ang mga mag-aaral ay inaasahan na:
(Objectives)
a. Pangkabatiran:
14.3. Nakakapagpahayag ng tungkulin na ingatan ang sarili at kapwa
Naipaliliwanag sa pag-iwas sa karahasan.
na:
b. Pandamdamin:
b. May tungkulin Naisasabalikat ang pananagutan sa tungkulin na magpakita ng
ang tao kaugnay pagpapahalaga sa buhay ng sarili at ng kapwa.
sa buhay ang
ingatan ang c. Saykomotor:
kanyang sarili at Nakabubuo ng isang personal na kontrata na naglalaman ng
umiwas sa pagsunod sa tungkulin sa sarili at kapwa.
kamatayan o Pahalagahan ang Tungkulin
sitwasyong
maglalagay sa
kanya sa
 2

panganib. Kung
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)

Paksa Ang Tungkulin sa Pag-Iwas sa Karahasan

(Topic)

14.3.
Naipaliliwanag
na:

b. May tungkulin
ang tao kaugnay
sa buhayang
ingatan ang
kanyang sarili at
umiwas sa
kamatayan o
sitwasyong
maglalagay sa
kanya sa
panganib. Kung
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)
Pagpapahalaga Pagpapahalaga at Respeto sa Buhay (Pisikal na Dimensyon)
(Value to be
developed and its
dimension)
Sanggunian 1. De Leon, E. A., Garcia, L. H., Giacomo, G. D., Huber, M., &
Aguirre, I. Y. (2020). Violence, health and sustainable
(Six 6 varied development. In World Health Organization-Europe. WHO.
references) https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0006/430854/I
nterpersonalViolenceAcrossTheLife-Course-eng.pdf
(APA 7th Edition
 3

1. Genesis 1:26-31 Pagkatapos, sinabi ng Diyos: “Ngayon, likhain

natin ang tao ayon sa ating larawan, ayon sa ating wangis. Sila
ang mamamahala sa mga isda, sa mga ibon sa himpapawid at sa
lahat ng hayop, maging maamo o | Magandang Balita Biblia
(2005) (MBB05) | I-download ang The Bible App Ngayon.
(n.d.). https://www.bible.com/tl/bible/144/GEN.1.26-
31.MBB05

2. Bible Gateway 1 John 4 :: NIV. (n.d.).

https://web.mit.edu/jywang/www/cef/Bible/NIV/NIV_Bible/1J
OHN+4.html

3. Mga Kawikaan 17:17 Ang kaibigan ay nagmamahal sa lahat ng

format)
panahon, at sa oras ng kagipita’y kapatid na tumutulong. |
Magandang Balita Bible (Revised) (RTPV05) | I-download ang
The Bible App Ngayon. (n.d.).
https://www.bible.com/tl/bible/399/PRO.17.17.RTPV05

4. Tambayan, D. (2022, May 14). Grade 8 Edukasyon sa

Pagpapakatao Modyul: Pag-iwas sa Karahasan sa Paaralan:
Pagmamahal sa Sarili, Kapwa at. DepEd Tambayan.
https://depedtambayan.net/pag-iwas-sa-karahasan-sa-paaralan-
pagmamahal-sa-sarili-kapwa-at-buhay/

5. Granada, N. (n.d.). K to 12 - Grade 8 Edukasyon sa

Pagpapakatao Learner Module.
https://www.slideshare.net/nicogranada31/k-to-12-grade-8-
edukasyon-sa-pagpapakatao-learner-module
● Laptop
● Projector
Mga Kagamitan ● Cartolina
(Materials) ● Colored Papers
● Pictures
Complete and
in bullet form
● Scissors
● Scotch tape
● Worksheets (Personal na Kontrata)
 4

Pangalan at
Larawan ng
Guro

(Formal picture
with collar)
Lany Ann G. Nemenzo

Panlinang Na Oras na nakalaan: 5 minutes Technology

Gawain Integration
(Motivation) Stratehiya:
App/Tool:
Panuto: Basahin at suriin ang mga tungkulin na Powerpoint
14.3. ipapakita ng guro sa klase. Magbigay ng “finger heart”
Naipaliliwanag kung ang tungkulin ay sa sarili at “big heart” naman Link:
na: kung ito ay tungkulin sa kapwa.
Note:
b. May tungkulin Ang mga sumusunod na pahayag ang huhulaan ng Ang
ang tao kaugnay mga mag-aaral:
sa buhayang
ingatan ang 1. Mag-aral ng mabuti
kanyang sarili at “finger
2. Paggalang sa nakatatanda heart” at “big
umiwas sa 3. Paunlarin ang Talento
kamatayan o heart” ay mga
4. Pagdamay sa mga mapanghamong sitwasyon popular
sitwasyong 5. Pakikitungo ng may Pagmamahal
maglalagay sa na“hand
6. Pagtangol sa mga inaapi gesture” sa
kanya sa 7. Pagrespeto at Paggalang
panganib. Kung kasalukuyan.
8. Paunlarin ang pangka-isipan, moral at
minamahal niya espiritwal na pagpapahalaga
ang kanyang 9. Pagiingat sa nararamdaman ng kamag-aral
kapwa tulad ng Picture:
10. Pagmamahal ng walang kapalit
sarili, iingatan
din niya ang Mga Tanong:
buhay nito.
(EsP8IPIVd- 1. Madali mo bang nasuri kung para kanino ang
14.3) mga tungkulin?

2. Ano ang pagkakaiba ng tungkulin sa sarili at

tungkulin sa kapwa batay sa mga pinakita ng
pahayag?
 5

3. Maari ba natin magampanan ang mga

tungkulin na ito ng sabay? Paano?
Pangunahing Dulog(approach): Values Clarification
Gawain Technology
(ACTIVITY) Stratehiya: Rank Order Integration

Oras na nakalaan: 5 minutes App/Tool:

14.3.
Naipaliliwanag Panuto: Magbigay ng mga kadalasang uri ng Link:
na: karahasan na maaring masaksihan sa paaralan. Iayos
mula sa pinakamataas o #1 ang pinakamalalang Note:
b. May tungkulin karahasan, ilagay naman sa #5 ang karahasan na sa
ang tao kaugnay tingin mo ay hindi gaano. Picture:
sa buhayang
ingatan ang
kanyang sarili at
umiwas sa
kamatayan o
sitwasyong
maglalagay sa
kanya sa
panganib. Kung
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)

Mga Dulog(approach): Values Technology

Katanungan Analysis Integration
(ANALYSIS)
Oras na nakalaan: 7 minutes App/Tool:

14.3. Stratehiya: Clarifying Response Dialogue Link:

Naipaliliwanag
na: 1. Batay sa iyong tugon Ano ang pinakamalalang Note:
karahasan na ilagay mo sa #1? Bakit?
b. May tungkulin 2. Paano ka nakabuo ng listahan ng mga Picture:
ang tao kaugnay karahasan na ito?
sa buhayang 3. Ano ang iyong naramdaman habang inaayos
ingatan ang ang mga ito?
kanyang sarili at 4. Ano ang iyong naging pamantayan sa pagpili
 6

ng pinakamataas o malalang uri ng karahasan?

umiwas sa 5. Bilang isang mag-aaral na nakasaksi ng mga
kamatayan o karahasan na ito. Ano ang naging tugon sa
sitwasyong sitwasyon?
maglalagay sa
kanya sa
panganib. Kung
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)

(Classify if it is C-
A-B after each
question)

Pangalan at
Larawan ng
Guro

(Formal picture
with collar)

SEVGI CARINA E. SALTING

Pagtatalakay Oras na nakalaan: 7 minutes Technology

(ABSTRACTION) Integration
Outline (Bullet form)
● Karahasan: Uri, at Epekto App/Tool:
14.3. ● Tungkulin na pag-iwas sa karahasan. Canva
Naipaliliwanag ● Tungkulin na pahalagahan ang buhay.
na: Link:
Mga Nilalaman
b. May tungkulin Note:
ang tao kaugnay Karahasan: Uri, at Epekto.
sa buhayang Ayon sa WHO, ang karahasan ay intensyonal na Picture:
ingatan ang paggamit ng pisikal na lakas, o kapangyarihan na
kanyang sarili at mayroong hangarin na manakot o gumawa ng isang
umiwas sa aksyon laban sa sarili, kapwa, o komunidad na
kamatayan o maaaring magresulta sa kapahamakan o kamatayan.
 7

sitwasyong Ang pambubulas (bullying), gang, at fraternity ay ilan

maglalagay sa sa mga uri ng karahasan na talamak na nararanasan ng
kanya sa ilang mga indibidwal.
panganib. Kung
minamahal niya Ang pagdanas ng isa sa karahasan na ito ay maaaring
ang kanyang makaapekto sa isang indibidwal; tulad ng
kapwa tulad ng pagkakaroon ng depresyon o matinding kalungkutan,
sarili, iingatan chronic stress at trauma, maging suicide rin.
din niya ang
buhay nito. Ang mga mag-aaral namang nakakaranas nito ay
(EsP8IPIVd- maaaring makipag-away sa kapwa mag-aaral o peer
14.3) conflict at magdulot sa kanya upang lumiban sa pag-
aaral o mag-drop out.
Pangkabatiran
Cognitive Obj:
Tungkulin na pag-iwas sa karahasan.

Magkaganoon pa man, mayroong paraan upang

maiwasan ang karahasan. Bilang tao mayroong
kaakibat na tungkulin na mahalin ang kapwa sapagkat
mayroon itong kaakibat na katarungan o dignidad na
maging karapat dapat sa pagmamahal at paggalang.

Maipapakita ang pagmamahal sa kapwa kung

minamahal niya ang kanyang sarili, at mapapatunayan
niya ito sa pamamagitan ng pag-iwas sa kanyang sarili
at sa kanyang kapwa sa mga maaaring magresulta sa
karahasan.

Narito ang “3Ps” na mga paraan na maaring gawin

upang maiwasan na masangkot sa karahasan:

1. Paggalang sa kapwa - ang paggalang sa kapwa ay

isang bagay na kusa at dapat na ibigay at ipakita sa
pamamagitan ng salita at maging sa gawa, ibalik man
ang paggalang pabalik o hindi. Tandaan na ang
paggalang ay kaakibat ng pagmamahal na walang
hinihinging kapalit.

2. Pagtrato sa kapwa ng may katarungan. - ang

bawat tao ay may dignidad na dapat nating bigyan ng
katarungan at hindi dapat lapastanganin.

3. Pagtanggap ng buo sa kapwa - ito ay ang

kakayahang hindi tumingin sa anyo, kulay, kasarian,
 8

pagkatao ng isang indibidwal, sa pagtanggap ng buo

kanyang kapwa.

Orihinal na likha ni: Sevgi Carina E. Salting

Tungkulin na pahalagahan ang buhay.

Bukod sa kaakibat na katarungan o dignidad sa

pagmamahal sa kapwa. Importante ring huwag
kaligtaan na ang tao ayon sa bibliya, ay “nilikha na
kawangis ng Diyos”, ayon sa Genesis 1:26-31.
Mahalagang maintindihan natin na “ang Diyos ay pag-
ibig” ayon sa 1 John 4; kung kaya’t bilang “kawangis”
ng Diyos, dapat magpakita at magbahagi ng pag-ibig
sa ating kapwa sa paraan ng paggawa ng mga aksyong
nakabubuti sa iba.

Ang kamatayan ay isang pangyayaring itinakda ng

 9

Panginoon na walang sinuman ang makakaligtas o

makaiiwas, ngunit, hindi ito nangangahulugang hindi
na dapat pahalagahan at protektahan ang buhay
sapagkat ang buhay ng isang tao ay sagrado.

Narito ang BUHAY “tips” kung paano pahalagahan

at igalang ang buhay.
B-igyang pansin ang paligid.
U-miwas sa madidilim at mapanganib na lugar.
H-uwag dumaan sa pinagtatambayan ng mga
masasamang loob.
A-lisan ang usapang patungo na sa alitan.
Y-ayain ang Diyos sa lahat ng bagay; laging
manalangin.

Orihinal na likha ni: Sevgi Carina Salting

At laging tandaan na hindi mahahanap ang tunay na

kaibigan o ang pamilya sa mga grupo o organisasyong
 10

gumagawa ng karahasan. Ang tunay na kaibigan at

pamilya ay nag-aalagaan ng buhay ng isa’t-isa.

Magandang balita! Hindi ka perpekto at walang

perpekto sa mundong ito. Ngunit, mayroon tayong
tungkulin na mahalin ang ating sarili, at ang ating
kapwa. At atin ding pahalagahan ang buhay na
ipinagkaloob sa atin ng Diyos.

Nais kong iwan sa inyo ang bersikulong ito mula sa

Kawikaan chapter 17, bersikulo 17.

“Ang kaibigan ay nagmamahal sa lahat ng panahon, at

sa oras ng kagipita'y kapatid na tumutulong.”
Paglalapat Stratehiya: Personal na Kontrata Technology
(APPLICATION (Ang Aking Tungkulin sa Sarili at sa Kapwa.) Integration
)
Oras na Nakalaan: 6 minutes App/Tool:
Proposable
14.3. Panuto: Sa ipinamahaging “worksheet” makikita niyo
Naipaliliwanag riyan na may mga puwang o mga blangko kung saan Link:
na: ito ay pupunuan ninyo ang hinihingi nitong detalyo. https://pnu-
3.proposable.c
b. May tungkulin Bago iyan, ito ay magsisilbing patunay ng inyong om/f31349d6c
ang tao kaugnay pananagutan sa isa’t-isa kaya’t pumili kayo ng isa sa 37c81765f938
sa buhayang inyong mga kaklase na handa kayong pahalagahan, 2cd220dd74d
ingatan ang ingatan at iiwas sila sa karahasan.
kanyang sarili at Note:
umiwas sa Matapos makapili, maari ninyo nang punan ang mga
kamatayan o blangko, at pagkatapos ay may isang pares na pipiliin Picture:
sitwasyong upang magtanghal na kunwari’y sila ay nanunumpa at
maglalagay sa pipirma ng kontrata sa korte.
kanya sa
panganib. Kung
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)

Saykomotor/
 11

Psychomotor
Obj:

Nilikha mula sa website na Proposable

Pagsusulit Oras na Nakalaan: 10 minutes

(ASSESSMENT) Technology
A. Multiple Choice (1-5) Integration

14.3. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat aytem. App/Tool:

Naipaliliwanag
na: Bilugan ang titik ng pinaka-angkop na gawin sa mga
Link:
sumusunod na sitwasyon.
b. May tungkulin Note:
ang tao kaugnay 1. Ang pagmamahal sa kapwa ay may kaakibat na
sa buhayang ________________. Picture:
ingatan ang
kanyang sarili at
umiwas sa A. kasiyahan o katuwaan.
kamatayan o B. katarungan o dignidad.
sitwasyong C. kasaganaan o karangyaan.
maglalagay sa D. kapayapaan o kaginhawaan.
 12

kanya sa 2. Napansin mong ilang araw ng hindi kumakain

panganib. Kung tuwing recess si Jonah, isang araw, nakita mong
minamahal niya pinalilibutan siya ng iyong mga kaklase at mukhang
ang kanyang pinagkakaisahan nila ito. Nakumpirma mo ang iyong
kapwa tulad ng hinala ng hablutin ng isa mong kaklase ang baon ni
sarili, iingatan Jonah sa kamay nito. Bilang kabataan na may alam
din niya ang sa iyong tungkulin, anong gagawin mo?
buhay nito.
(EsP8IPIVd- A. Lalapitan si Jonah, at aawayin ang mga
14.3) umaaway sa kanya.
B. Umalis na lamang sa lugar, at sa uwian na
lamang kausapin si Jonah.
Pangkabatiran C. Lalapitan si Jonah, at pakikiusapan ang mga
Cognitive Obj:
umaaway sa kanyang tumigil na.
D. Umalis na lamang sa lugar at baka madamay
pa ang sarili kung ikaw ay makita.

2. Alas-10 na ng gabi natapos ang pageensayo ng

sayaw ni Marie sa bahay ng kanyang kaibigan. Bukod
sa madilim na ang paligid, wala rin siyang kasabay
pauwi. Upang mabilis siyang makauwi, nagdesisyon si
Marie na dumaan sa madilim at masikip na eskinita
dahil ‘shortcut’ daw iyon sa kanilang bahay. Sa iyong
palagay, ano ang pinapakita ni Marie sa kanyang
naging desisyon?

A. May pagpapahalaga si Marie sa kanyang

buhay dahil mabilis siyang makakauwi.
B. Walang pagpapahalaga si Marie sa kanyang
buhay dahil madilim na lugar pa ang kanyang
dinaanan.
C. May pagpapahalaga si Marie sa kanyang
buhay dahil hindi siya lubos na mapapagalitan
ng kanyang magulong pag-uwi.
D. Walang pagpapahalaga si Marie sa kanyang
buhay dahil hinayaan niyang abutin siya ng
gabi sa bahay ng kaniyang kaibigan.

3. Napansin mo sina Zack at Fahad na palaging

magkasama at tila mukhang matalik na magkaibigan,
kilala si Zack bilang pinaka-makulit at hindi seryoso
 13

sa pag-aaral, samantalang si Fahad naman ay tahimik,

at ‘consistent’ na may karangalan. Ano kaya sa tingin
mo ang ipinapahiwatig ng kanilang pagkakaibigan?

A. Ang kanilang pagkakaibigan ay halimbawa ng

paggalang sa kapwa.
B. Ang kanilang pagkakaibigan ay nagpapakita
ng pagpapahalaga sa buhay.
C. Ang kanilang pagkakaibigan ay halimbawa ng
pagtanggap ng buo sa kapwa.
D. Ang kanilang pagkakaibigan ay nagpapakita
ng tamang pagtrato sa katarungan ng isa’t-isa.

4. Ayon sa Genesis 1:26-31, “nilikha na kawangis ng

Diyos ang tao,” kung kaya’t ang pinakamahalagang
tungkulin natin ay ingatan ang sarili at sa susunod na
lamang ang iba. Sa iyong pagkaunawa, ano ang
MALI sa pahayag na ito?

A. Walang mali sa pahayag sapagkat tunay na

mahalaga na ingatan natin ang ating sarili at
ang iba.
B. Mali ang “ingatan ang sarili at sa susunod na
lamang ang iba.” dahil sabay dapat
pahalagahan ang sarili at kapwa.
C. Walang mali sa pahayag sapagkat bilang
nilikha ng Diyos dapat lang na minamahal at
iniingatan natin ang isa’t-isa.
D. Mali ang “pinakamahalagang tungkulin”
sapagkat maraming tungkulin ang tao at hindi
natin masasabi na ingatan ang sarili ang
kasukdulan.

Tamang Sagot:
1. B.
2. C.
3. B.
 14

4. C.
5. B.

B. Sanaysay/Essay

Panuto: Sa likod ng papel, isulat ang iyong sagot sa

mga sumusunod na tanong:

1. Paano mo maihahalintulad ang tungkulin ng

tao sa sarili at kapwa sa pamamagitan ng isang
simbolo?
2. Bilang alam mo na ang iyong tungkulin, sa
sarili mong pamamaraan, paano mo
maipapakita ang pag-mamahal at pag-iingat
mo sa sarili at kapwa?

Inaasahang sagot:

1. Maihahalintulad ko ang tungkulin ng tao sa

sarili at kapwa sa simbolo ng hawak kamay(o
anumang simbolo na may dalawang taong
pinapakita o nirerepresenta); sapagkat
natutunan ko na hindi lang pala sapat na sarili
lamang ang minamahal dapat ibinabahagi din
natin ito sa ating kapwa.
2. Maari kong gamitin ang aking kaalaman upang
ibahagi sa iba ang mga paraan upang
makaiwas sa karahasan, maari din akong
gumawa ng adbokasiyang ipinapahayag ang
ating tungkulin bilang tao.
Takdang-Aralin Technology
(ASSIGNMENT) Stratehiya: Video Integration

Panuto: Bumuo ng isang isang liham na naglalaman App/Tool:

14.3. ng iyong mensahe sa mga kapwa kabataan na Open Me:
Naipaliliwanag nakakaranas ng karahasan sa paaralan. Mag video Create eCards
na: habang binabasa ang liham at magbigay ng mensahe for Facebook
na naglalaman ng pagdamay sa kanila. and Email
b. May tungkulin
ang tao kaugnay 1. Iupload ito sa Facebook, Tiktok o Youtube. Link:
sa buhayang 2. Lagyan ito ng Pamagat na “Mensahe ko sayo https://
ingatan ang Kapwa Ko”. www.openme.
 15

3. I-upload ang video sa ating Google Classroom. com/ecards/

encouragemen
kanyang sarili at t?
umiwas sa sort_by=popul
kamatayan o arity%22
sitwasyong
maglalagay sa Note:
kanya sa
panganib. Kung Picture:
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)
.

Panghuling
Gawain Oras na nakalaan: 5 minutes Technology
(Closing Integration
Activity) Panuto: Bilang pagtatapos na gawain, gamit ang
worksheet #2; ang mga mag-aaral ay iisip ng simbolo App/Tool:
na magbubuod ng kanilang natutunan mula sa aralin at
14.3. maglalagay ng isang “hashtag of the day” sa ilalim ng Link:
Naipaliliwanag simbolo.
na: Note:

b. May tungkulin Picture:

ang tao kaugnay
sa buhayang
ingatan ang
kanyang sarili at
umiwas sa
kamatayan o
sitwasyong
maglalagay sa
kanya sa
panganib. Kung
minamahal niya
ang kanyang
kapwa tulad ng
sarili, iingatan
din niya ang
 16

buhay nito.
(EsP8IPIVd-
14.3)

Orihinal na nilikha: Sevgi Carina E. Salting