TDH Thuy-Khi Chương 5 - 20212

TDH Thuy - khi
CHƯƠNG V
BÀI GIẢNG CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ DỘNG ĐIỆN – KHÍ NÉN
TỰ ĐỘNG HÓA THỦY – KHÍ

ME: 5510 3(3-0-1-6) MỤC TIÊU:
• Biết hệ thống điện, các thiết bị điện khí nén.

Nhóm chuyên môn: Máy & Ma Sát Học
• Đọc hiểu, phân loại sơ đồ điều khiển.
Khoa Cơ Khí chế tạo máy- Trường Cơ khí
• Xây dựng các mạch điện khí nén cơ bản & xử lý sự cố.
Người soạn : Lê Đức Bảo

31/07/2022 1 31/07/2022 2
ChƯ¬ng V ChƯ¬ng V
CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN
Phần1: Giới thiệuhệ thống điện khí nén

Phần 1 - GIỚI THIỆU HỆ THỐNG ĐIỆN KHÍ NÉN
Phần 2 - LÝ THUYẾT ĐIỆN CƠ BẢN. 1. Hệthống điện khí nén.
Phần 3 - THIẾT BỊ ĐIỆN KHÍ NÉN
Phần 4 – ĐIỀU KHIỂN LOGIC
Phần 5 – ĐIỀU KHIỂN TỰ NHỚ
2. So sánh với hệ thống khí nén thuầntúy.
Phần 6 – ĐIỀU KHIỂN PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG
Phần 7 – ĐIỀU KHIỂN VỊ TRÍ
Phần 8 – ĐIỀU KHIỂN KHÓA LẪN 3. Mạch điện khí nén.
Phần 9 – ĐIỀU KHIỂN HẸN GIỜ
Phần 10 – ĐIỀU KHIỂN ÁP SUẤT 4. Cấutrúc hệ thống điện khí nén.
Phần 11 – ĐIỀU KHIỂN COUNTING
Phần 12– ĐIỀU KHIỂN TUẦN TỰ
31/07/2022 3 31/07/2022 4
1
TDH Thuy - khi
Hệ thống khí nén Hệ thống khí néndùng cho nhà máy thực phẩm
31/07/2022 5 31/07/2022 6
5 KHÁI NIỆM CƠ BẢN KHI CHỌN HỆ THỐNG MÁY NÉN KHÍ

Sơ đồ khí nén của một phân xưởng cơ khí
Áp lực khí nén
cần sử dụng
Chất
Lưu
Hệ thống khí nén lượng
lượng
khí nén.
khí
nén
Công Nhu cầu

suất máy sử
nén khí dụng.
31/07/2022 7 31/07/2022 8
2
TDH Thuy - khi
1. Lưu lượng khí nén 2. Áp lực khí nén
• Đây là thông số rất quan trọng để các cơ cấp chấp hành có

thể hoạt động được.
• Phải tính áp lực lớn nhất mà thiết bị cần cung cấp để có

thể chọn máy nén khí cho phù hợp.
Ví dụ:
Có 1 thiết bị cần phải cung cấp áp lực tối thiểu là 8 bar thì ta
phải chọn máy nén khí cung cấp tối thiểu áp lực là 8 bar .
31/07/2022 9 31/07/2022 10
3. Công suất máy nén khí
• Công suất máy nén khí: khi đã tính toán được hai thông
số gồm lưu lượng và áp lực thì ta sẽ tính toán ra được công
suất máy nén khí tương ứng.
• Nếu hệ thống máy nén khí đã có sẵn mà không đủ ta phải

bổ xung thêm thì phải tính toán xem thiếu áp lực hay lưu
lượng để có kế hoạch bổ xung cho hợp lý.
• Công suất máy nén khi thường được tính theo đơn vị Kw
hoặc HP ( sức ngựa) với công thức quy đổi như sau: 1kw =
1,35 HP như vậy máy nén khí 7.5kw = 11 Hp, 11kw = 15Hp,
22kw = 30Hp, 37kw = 50Hp
31/07/2022 11 31/07/2022 12
3
TDH Thuy - khi
4. Chất lượng máy nén khí 5. Nhu cầu sử dụng khí nén
Chất lượng máy nén khí = Tính chất khí nén+ Chất lượng • Nhu cầu sử dụng: nói lên mức độ quan trọng của
khí nén. hệ thống khí nén đối với nhu cầu sản xuất.
• Tính chất của khí nén = Máy nén khí không dầu ( trong
• Nếu nhu cầu sử dụng khí nén nhiều và liên tục làm
khí nén không có lẫn dầu) + Máy nén khí có dầu ( trong khí
nén có lẫn một phần rất nhỏ hơi dầu do đầu nén được ngập trong việc 24/24h thì cần phải có hệ thống máy nén khí dự
dầu nhằm bôi trơn và làm mát cho trục vít ). phòng.
•Chất lượng khí nén: bao gồm độ tinh khiết của khí nén có
chứa bao nhiêu phần trăm hơi nước, hơi dầu, bụi bẩn……. Để • Nếu nhu cầu sử dụng khí nén không đồng đều lúc thì
bảm bảo chất lượng khí nén cao thì ta cần phải chọn thêm các cần nhiều khí lúc thì không sử dụng đến thì cần phải
thiết bị phụ trợ khác như máy sấy khí, hệ thống lọc, hệ thống chọn máy nén khí có điều khiển biến tần hoặc có chế
tách hơi dầu… độ dừng tự động để tiết kiệm điện.
31/07/2022 13 31/07/2022 14
Một số dạng máy nén khí thông dụng

Máy nén khí trục vít
31/07/2022 15 31/07/2022 16
4
TDH Thuy - khi
Máy nén khí trục vít

Sơ đồ xử lý khí nén
31/07/2022 17 31/07/2022 18
Thiết bị xử lý khí nén: Bộ lọc dầu, van tra dầu, điều chỉnh áp
Thiết bị xử lý khí nén: Bộ lọc dầu, van tra dầu, điều suất
chỉnh áp suất
Hệ thống xử lý khí nén được chia thành 3 giai

đoạn:
-Lọc khí thô: dùng bộ phận lọc bụi thô kết hợp với
bình ngưng để tách hơi nước (lọc khí nén).
-Phương pháp sấy khô: dùng thiết bị sấy (máy sấy

khí) khô khí nén để loại bỏ hầu hết lượng nước lẫn
bên trong.
-Giai đoạn này xử lý tùy theo yêu cầu sử dụng của hệ

31/07/2022 19 31/07/2022 20
thống khí nén.
5
TDH Thuy - khi
Sấy khô khí nén bằng máy sấy khí (tác nhân lạnh) Sấy khô khí nén bằng phương pháp hấp thụ
•Chất sấy khô hay còn được gọi là chất háo nước sẽ hấp thụ lượng hơi
• Nguyên lý của phương pháp sấy khô bằng tác nhân lạnh là: khí nén
nước ở trong không khí ẩm.
đi qua bộ phận trao đổi nhiệt khí – khí (máy sấy khí).
•Thiết bị gồm hai bình:

• Quá trình làm lạnh sẽ được thực hiện bằng cách cho dòng khí nén
- Bình thứ nhất chứa chất sấy khô và thực hiện quá trình hút ẩm.
chuyển động đảo chiều trong những ống dẫn.
-Bình thứ hai tái tạo khả năng hấp thụ của chất sấy khô.
• Nhiệt độ đọng sương tại đây nằm trong khoàng 2oC – 8oC. Như vậy
lượng hơi nước trong dòng khí nén vào sẽ được ngưng tụ.
•Chất sấy khôn thường được sử dụng: Silicagen SiO-2, nhiệt độ điểm
sương -500oC, tái tạo từ 120oC đến 180oC (mấy sấy khí hấp thụ).
• Dầu nước, chất bẩn sau khi được tách ra khỏi dòng khí sẽ được tách
ra ngoài qua van thoát nước ngưng tụ (bộ tự động xả nước).
31/07/2022 21 31/07/2022 22
ChƯ¬ng V
CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN
Lọc khí tinh
HỆ THỐNG ĐIỆN KHÍ NÉN
Loại bỏ tất cả các loại tạp chất, kể cả kích thước rất nhỏ đến
0,003µmm.
Hạn chế của phương pháp tách nước này.

- Đường ống giữa máy làm khô và thiết bị cuối là nguyên nhân gây
ra sự đọng nước trong đường ống do sự thay đổi nhiệt độ và các
nguyên nhân khác.
- Hiệu suất của phin lọc sẽ giảm đi nhiều theo thời gian.
- Việc bảo dưỡng máy định kỳ như thay phin lọc là nhiệm vụ bắt
buộc.
- Chi phí bắt buộc cho máy làm khô (bao gồm chi phí ban đầu và chi
phí vận hành) và chi phí thay thế cho các phin lọc.
-Hệ thống cồng kềnh chiếm nhiều diện tích.
Hiện nay đã có công nghệ tách bằng phương pháp tách nước tiên
tiến sử dụng WELLAIR mang lại nhiều ưu việt
31/07/2022 23 31/07/2022 24
6
TDH Thuy - khi
SO SÁNH HỆ THỐNG KHÍ NÉN VÀ ĐIỆN KHÍ NÉN
CẤU TRÚC HỆ THỐNG ĐIỆN KHÍ NÉN
31/07/2022 25 31/07/2022 26
MẠCH KHÍ NÉN THUẦN TÚY PHẦN 2 :LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ ĐIỆN
1.Các phương pháp tạo ra điện.

MẠCH ĐIỆN KHÍ NÉN
2.Định luật Ohm .
MẠCH ĐIỆN -KHÍ NÉN 3. Mạch điện.
4.Ảnh hưởng của dòng điện lên cơ thể người.
5.Các kiểu vẽ sơ đồ mạch điện.
31/07/2022 27 31/07/2022 28
7
TDH Thuy - khi
CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
CÁC PHƯƠNG PHÁP TẠO ĐIỆN ÁP
- Bằng tác động hóa học TẾ BÀO QUANG ĐIỆN

ví dụ: pin "ướt" và "khô"
- Bằng tác động nhiệt
ví dụ: Cặp nhiệt điện
- Bằng cảm ứng từ
ví dụ: Máy phát điện
- Bằng hành động nhẹ
ví dụ: tế bào quang
31/07/2022 29 31/07/2022 30
ĐIỆN ÁP LÀ GÌ?
-Sự khác biệt về điện tích giữa hai điểm được gọi là Thế năng hoặc Sức điện ĐIỆN ÁP DC ĐIỆN ÁP AC
động (EDF).
-Trong ngôn ngữ tiếng Anh, điện thế thường được gọi là "Điện áp" Đơn vị đo của
nó là Volt.
DÒNG ĐIỆN
-DÒNG ĐIỆN hay cường độ dòng điện là biểu hiện trạng thái chuyển động có
hướng của các hạt mang điện tích. Có đơn vị là ampere (A).
I=Q/t
Trong đó:
I = Dòng điện - Ampere (A)
Q = Charge - Coulomb (C)
31/07/2022 t = Thời gian - Second (S) 31 31/07/2022 32
8
TDH Thuy - khi
ĐIỆN TRỞ ĐỊNH LUẬT OHM's
Ngược lại với dòng điện được gọi là điện trở. Đơn vị của • Định luật Ohm mô tả mối quan hệ giữa Điện áp, Dòng điện và Điện trở trong
điện trở là Ohm (Ω). mạch một chiều (DC) "Điện áp bằng tích của Dòng điện và Điện trở"
Điện trở của vật dẫn phụ thuộc vào:
-Loại vật liệu được sử dụng để kết nối
Ví dụ: - Cao su, Gốm sứ hoặc Thủy tinh là "Chất cách điện"
- Đồng, nhôm là "Chất dẫn điện"
U=IxR
U: điện áp (V)
-Chiều dài của nó I: dòng điện (A)
-Diện tích mặt cắt ngang của nó R: điện trở (Ω)
-Nhiệt độ
31/07/2022 33 31/07/2022 34
CÁC ĐẠI LƯỢNG ĐẶC TRƯNG
MỐI QUAN HỆ GIỮA

MỐI QUAN HỆ GIỮA
ĐIỆN ÁP – DÒNG ĐIỆN – ĐIỆN TRỞ LỰC - ÁP SUẤT - DIỆN TÍCH
31/07/2022 35 31/07/2022 36
9
TDH Thuy - khi
MẠCH ĐIỆN ẢNH HƯỞNG CỦA ĐIỆN LÊN CƠ THỂ NGƯỜI
31/07/2022 37 31/07/2022 38
MỨC ĐỘ NGUY HIỂM CỦA DÒNG ĐIỆN

Mức độ nguy hiểm đối với con người được đo bằng khoảng thời gian (t) của
dòng điện (A) chạy qua cơ thể người.
PHẦN 3: THIẾT BỊ ĐIỆN KHÍ NÉN
1. Nút nhấn.
2. Côngtắchànhtrình.
3. Van điện từ.
4. Relay.
5. Cảm biếntiệm cận.
31/07/2022 39 31/07/2022 40
10
TDH Thuy - khi
CÁCH VẼ SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN CƠ BẢN
Sơ đồ bậc thang
• Kiểu JIC–Japan Industrial Control
. Kiểu DIN–Deutsche Industrial Norm
31/07/2022 41 31/07/2022 42
NÚT NHẤN – THƯỜNG MỞ (NO) NÚT NHẤN – THƯỜNG ĐÓNG (NC)

NÚT NHẤN CHUYỂN MẠCH CÔNG TẮC HÀNH TRÌNH
Ký hiệu:
Ký hiệu:
31/07/2022 43 31/07/2022 44
11
TDH Thuy - khi
VAN ĐIỆN TỪ VAN ĐIỆN TỪ TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP & GIÁN TIẾP
TRỰC TIẾP GIÁN TIẾP
31/07/2022 45 31/07/2022 46
ÁP SUẤT SỬ DỤNG TỐI THIỂU VAN ĐIỆN TỪ 2/2 (Spring return, poppet type)
Loại N.C. & N.O.

Van mở khi có dòng điện chạy qua (thường đóng (N.C.)) Van
đóng khi có dòng điện chạy qua (thường mở (N.O.))
Loại trực tiếp
31/07/2022 47 31/07/2022 48
VXZ/VXS Series
12
TDH Thuy - khi
VAN ĐIỆN TỪ 5 CỔNG TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP
VAN ĐIỆN TỪ 3/2 (Spring return, spool type)
Cũng như van điện từ 2 cổng, có loại mở khi dòng điện chạy qua (1 => 2) (N.C.)
và loại đóng khi có dòng điện chạy qua (2 => 3) (N.O). Ngoài ra còn có các van
kết hợp cả N.C. và N.O. loại, được gọi là van “Universal porting". * 5/2 một tác động
* 5/2 Hai tác động
31/07/2022 VQZ Series 49 31/07/2022 50
CONFIDENTIAL CONFIDENTIAL
VAN ĐIỆN TỪ 5 CỔNG TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP VAN ĐIỆN TỪ 5 CỔNG TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP
3 vị trí – đóng giữa (All port block) 3 vị trí – xả giữa (P port block)
13
TDH Thuy - khi
ChƯ¬ng V
CONFIDENTIAL CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN
VAN ĐIỆN TỪ 5 CỔNG TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP
GIẢI PHÁP CHỐNG DAO ĐỘNG ĐIỆN
3 vị trí – cấp giữa (R port block)
31/07/2022 54
ChƯ¬ng V
CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN KẾT NỐI MẠCH BẢO VỆ CONFIDENTIAL
(BẰNG KỸ THUẬT SỐ ZENER)
KẾT NỐI MẠCH BẢO VỆ (BẰNG ĐIỆN TRỞ)
+ AC Solenoid Valve
-
AC Zener
Diode
-
+
KẾT NỐI MẠCH BẢO VỆ (BẰNG DIODE)
84/296
31/07/2022 55
14
TDH Thuy - khi
ĐẶC ĐIỂM CỦA CUỘN ĐIỆN TỪ (AC VÀ DC)

Đặc điểm của cuộn Dòng điện khởi động

SO SÁNH CUỘN COIL AC & DC
điện từ
Đặc điểm dòng điện Xoay chiều
ƯU ĐIỀM NHƯỢC ĐIỀM
Dị vật
Cuộn coil - Tốc độ vận hành cao - Tiếng ồn khi vận hành
AC - Lực kéo lớn - Công suất khởi động cao
Dòng điện duy trì Một chiều - Tăng nhiệt độ nghiêm trọng nếu
phần ứng chuyển động bị kẹt, tiêu
Cuộn điện từ xoay
thụ dòng điện cao
chiều (AC) Giá trị dòng điện thay đổi tùy theo hành trình của lõi nam châm điện - Tuổi thọ làm việc ngắn hơn
Khi lõi nam châm điện không hoạt động do kẹt dị vật ⇒ Cuộn điện từ bị cháy
Lực hút từ tần số dòng điện xoay chiều không ổn định ⇒ Cần kiểm soát
Cuộn coil - Hoạt động nhẹ nhàng - Thời gian đóng điện và khử năng
Có tiếng kêu do va đập mạnh chất lượng khí DC và không ồn lượng khá dài
Để ngăn chặn hiện tượng này, sử dụng một cuộn chắn trên lõi - Tiêu thụ điện năng thấp - Gây ra lực back - EMF và quá áp
(Xin lưu ý rằng cuộn chắn chỉ hoạt động khi pít tông tiếp xúc với lõi)
- Tuổi thọ cao khi khử nguồn
Cuộn điện từ
một chiều (DC)
Giá trị dòng điện không đổi theo hành trình của lõi nam châm điện - Yêu cầu mạch bảo vệ tiếp xúc và
Không bị cháy cuộn điện từ và Xu hướng sử dụng DC mài mòn tiếp điểm cao
không phát ra tiếng kêu - Lực kéo thấp
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TUỔI THỌ VAN ĐIỆN TỪ

KIỂU CỔNG CẤP ĐIỆN
1. Chất lượng khí nén.

2. Môi trường (Bao gồm ứng dụng nhiệt độ thấp).
3. Đường ống / Gá lắp.
4. Bôi trơn.
5. Thời gian nạp năng lượng tạm thời.
15
TDH Thuy - khi
KIỂU KẾT NỐI DÂY

KIỂU ĐẾ VAN
• Direct piping manifold

Các cổng đầu ra được cung cấp trên các van điện từ riêng lẻ.
Các cổng cấp và xả được cung cấp trên đế.
TYPICAL MANIFOLD TYPICAL MANIFOLD

• Base piping manifold
• Cassette manifold
Ngoài các cổng cấp và xả, các cổng ra cũng được cung cấp
trong đế van. Các van có thể được thay thế mà không cần Mỗi van được chế tạo thành một mô-đun với lối đi từ cổng cấp
ngắt kết nối đường ống. đến cổng xả và các mô-đun được kết hợp với nhau. Không
có chân đế làm cho nó trở thành một đế van nhỏ gọn.
16
TDH Thuy - khi
BÀI TẬP 1
• Trong một xưởng in, có một SƠ ĐỒ ĐẤU DÂY CẢM BIẾN SƠ ĐỒ ĐẤU DÂY CẢM BIẾN
lưỡi cắt giấy được điều khiển LOẠI NPN LOẠI PNP
bởi một xylanh khí nén.
• Để đảm bảo an toàn cho công
nhân, lưỡi cắt sẽ chỉ đi xuống
khi 2 nút nhấn PB1 và PB2
được nhấn đồng thời và tấm
chắn an toàn cũng đã đóng.
• Xylanh được điều khiển bởi
một van tác động đơn.
CONFIDENTIAL
PHÂN LOẠI CẢM BIẾN TIỆM CẬN CONFIDENTIAL
PHÂN LOẠI CẢM BIẾN TIỆM CẬN

Cảm biến quang
1. Cảm biến quang
• Phương pháp truyền trực tiếp
2. Cảm biến điện dung
• Phương pháp truyền phản xạ
3. Cảm biến cảm ứng từ
• Phương pháp truyền phản chiếu
17
TDH Thuy - khi
PHÂN LOẠI CẢM BIẾN TIỆM CẬN ƯU ĐIỂM CỦA CẢM BIẾN TIỆM CẬN
• Cảm biến cảm ứng phát hiện

• Tần số đóng ngắt cao
các vật bằng cách tạo ra trường
điện từ. Thiết bị chỉ phát hiện • Không tiếp xúc với vật
được vật kim loại.
• Có tùy chọn cho môi trường khắc nghiệt
• Chịu được ảnh hưởng của rung động
• Cảm biến điện dung phát hiện

các vật bằng cách tạo ra trường
điện dung tĩnh điện. Do đó nó có
thể phát hiện được mọi vật.
ChƯ¬ng V
CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN CONFIDENTIAL
REED SWITCH
CHỨC NĂNG CỦA RELAYS
STATIC SWITCH
• Chuyển đổi tiếp điểm thường đóng sang thường mở và
ngược lại.
• Gia tăng số lượng tiếp điểm (từ 1 thành nhiều tiếp điểm).
• Cách ly nguồn.
• Thay đổi điện áp.
• Chức năng tự giữ.
31/07/2022 71
18
TDH Thuy - khi
ChƯ¬ng V
ĐẶC ĐIỂM KẾT NỐI RELAY

MẠCH ĐẤU DÂY CỦA RELAY
RELAY
-Rơle thường có bốn tiếp điểm thay đổi.
-Đối với rơ le, nó thường đi kèm với các tiếp điểm

"Ngắt trước khi thực hiện", trong thời gian nhất thời
không có kết nối nào trong một thời điểm rất ngắn.
31/07/2022 74
RELAYS
ỨNG DỤNG
ƯU ĐIỂM NHƯỢC ĐIỂM 1.Khuếch đại cách ly -

-Điện áp hoạt động đa dạng như: 6, 12, 24, - Ồn khi vận hành.
Từ một tín hiệu đầu vào
50, 110, 220, 240 VAC; 6, 12, 24, 48, 110 nhỏ có thể thúc đẩy tín
- Độ mòn tiếp xúc cao do phóng điện
VDC. hồ quang.
hiệu đầu ra lớn.
-Chống rung và sốc cao. - Yêu cầu mạch bảo vệ tiếp điểm.
- Tốc độ hoạt động hạn chế.
-Không bị ảnh hưởng nhiều bởi nhiệt độ
môi trường.Ví dụ:- 55 °C đến 70 °C. Ví dụ: tối đa 15 - 30 ms.
- Các tiếp điểm bị ảnh hưởng bởi bụi
-Một số mạch độc lập có thể được chuyển 2. Đa nhiệm - Một tín hiệu đầu
bẩn.
đổi cùng một lúc. vào có thể điều khiển một số
tín hiệu đầu ra ở các cài đặt
khác nhau.
19
TDH Thuy - khi
ỨNG DỤNG
đổi điện áp từ AC
3. Thay
sang DC và ngược lại.
5.Bộ nhớ - Tín hiệu

tức thời / xung được
chuyển đổi thành tín
hiệu đầu vào lâu dài.
4. Đảo ngược - Dòng

điện qua tải bị cắt
BÀI TẬP SỐ 2 ChƯ¬ng V

• Có 3 cảm biến S1, S2 và S3 CONFIDENTIAL CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN
được dùng để phát hiện vật dài
ngắn trên băng tải.
• Có 3 đèn màu đỏ, xanh lá, xanh
lam sẽ sáng khi cảm biến phát PHẦN 4: ĐIỀU KHIỂN LOGIC
hiện vật ngắn, trung bình và dài.
31/07/2022 80
20
TDH Thuy - khi
YES FUNCTION (IDENTITY)

HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN
• LOGIC CONTROL
• MEMORY CONTROL
• COORDINATED MOTION CONTROL
• POSITIONAL CONTROL
• INTERLOCKING CONTROL
• TIMING DEPENDENT CONTROL
• PRESSURE DEPENDENT CONTROL
• COUNTING
• SEQUENTIAL CONTROL
OR FUNCTION
AND FUNCTION CONFIDENTIAL CONFIDENTIAL
PNEUMATICS
Shuttle (OR)
Valve
ELECTRICAL
In Series
LOGIC SYSBOL
LOGIC EQUATION
21
TDH Thuy - khi
LOGIC CONTROL BÀI TẬP SỐ 3

CONFIDENTIAL • Trong phòng thí nghiệm, đèn báo động sẽ CONFIDENTIAL
sáng khi áp suất và nhiệt độ cao hơn mức
cho phép.
• Hai điều kiện này được mô phỏng bởi 2 nút
nhấn PB1 và PB2. Khi cả 2 nút nhấn được
nhấn, đèn sẽ sáng. Nếu chỉ một trong 2 nút
nhấn được nhấn, đèn không sáng.
BÀI TẬP SỐ 4 ChƯ¬ng V

Phần 5 – ĐIỀU KHIỂN TỰ NHỚ
• Trong một dây chuyền sản

xuất, khi công nhân muốn báo
cho trưởng chuyền biết là họ
đang gặp lỗi, họ sẽ nhấn nút
nhấn và một đèn báo hiệu sẽ
sáng.
• Có 3 nút nhấn đặt dọc dây
chuyền để công nhân nào
cũng có thể nhấn được.
31/07/2022 88
22
TDH Thuy - khi
ĐIỀU KHIỂN TỰ NHỚ

CONFIDENTIAL
VAN HAI TÁC ĐỘNG ĐIỀU KHIỂN TỰ NHỚ
CONFIDENTIAL
• Tín hiệu đầu vào cho kết quả là đầu ra sẽ vẫn còn ngay (BẰNG VAN 2 TÁC ĐỘNG)
cả khi đầu vào bị loại bỏ.
• Nó sẽ chỉ thay đổi trạng thái nếu một tín hiệu đối
nghịch (đặt lại) được đưa ra.
• Hệ thống luôn bao gồm các chức năng bộ nhớ !!!
VÍ DỤ: Điều khiển khởi động và dừng trong hệ thống
điều khiển tự động
+24V
CÁC LOẠI ĐIỀU KHIỂN TỰ NHỚ
-Tự nhớ bằng thiết bị . VÍ DỤ: van 2 trạng thái tác động kép
- Tự nhớ bằng mạch điện. VÍ DỤ: mạch tự giữ.

0V
BÀI TẬP SỐ 5
MẠCH TỰ GIỮ
• Một cánh cửa thép khổng lồ được lắp

đặt trong đường hầm khai thác. Cánh
cửa này có thể được mở hoặc đóng
bằng hai bộ nút bấm. Một bộ từ bên
trong và bộ kia từ bên ngoài. Bộ trượt
được điều khiển bởi một van điện từ
kép.
• Có 2 phương pháp kiểm soát đang
được sử dụng, đó là:
a)kiểm soát trực tiếp
b)kiểm soát gián tiếp
Hãy thử giải bằng 2 phương pháp này
23
TDH Thuy - khi
BÀI GIẢI CÓ 2 PHƯƠNG ÁN CONFIDENTIAL CONFIDENTIAL
Phương án a Phươm án b BÀI TẬP SỐ 6
Cửa được đóng mở bằng cách sử

dụng 2 nút nhấn PB1 và PB2. Nút
nhấn PB1 để mở cửa, và nút nhấn
PB2 để đóng cửa.
Xylanh được điều khiển bởi
1.Van điện từ tác động kép
2.Van điện từ tác động đơn
BÀI GIẢI 2 PHƯƠNG ÁN ChƯ¬ng V

CÁC PHẦN TỬ CƠ BẢN ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG ĐIỆN - KHÍ NÉN
Phương án a Phương án b CONFIDENTIAL
Phần 6 – ĐIỀU KHIỂN PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG
+24V
0V
31/07/2022 96
24
TDH Thuy - khi
ĐIỀU KHIỂN PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG CONFIDENTIAL CONFIDENTIAL

(CÔNG TẮC HÀNH TRÌNH) ĐIỀU KHIỂN PHỐI HỢP HOẠT ĐỘNG
(CẢM BIẾN ĐÓNG NGẮT)
ChƯ¬ng V
BÀI TẬP
Phần 7 – ĐIỀU KHIỂN VỊ TRÍ
• Khi nhấn nút Start,
xylanh sẽ đi tới đẩy
vật. Sau khi đẩy,
xylanh sẽ tự động đi
về chờ nút nhấn
được nhấn tiếp.
31/07/2022 100
25
TDH Thuy - khi
VAN ĐIỆN TỪ 5/3 ĐÓNG GIỮA VAN ĐIỆN TỪ 5/3 XẢ GIỮA
SOLENOID A-ENERGIZED SOLENOID A-ENERGIZED
SOLENOID A-ENERGIZED SOLENOID A-ENERGIZED
DE-ENERGIZED DE-ENERGIZED
CONFIDENTIAL
BÀI TẬP CONFIDENTIAL
VAN ĐIỆN TỪ 5/3 CẤP GIỮA
SOLENOID A-ENERGIZED • Trong nhà máy sản xuất, một

xylanh đóng mở cửa thông gió.
• Dùng 2 nút nhấn PB1 và PB2 để
điều khiển việc đóng mở cửa
SOLENOID A-ENERGIZED
thông gió. PB1 dùng để mở cửa +24
V
và PB2 dùng để đóng cửa.
• Yêu cầu là cửa có thể dừng ở bất
DE-ENERGIZED
kỳ vị trí nào, tùy thuộc vào nhà
máy muốn lấy gió nhiều hay ít.
0V
• Một đèn để báo hiệu cửa đã được
đóng hoàn toàn.
26
TDH Thuy - khi
ChƯ¬ng V
ĐIỀU KHIỂN KHÓA LẪN
Phần 8 – ĐIỀU KHIỂN KHÓA LẪN • Kiểm soát an toàn.

• Mạch luôn ở trạng thái kết nối.
VÍ DỤ
• Để giám sát hệ thống.
• Để ngăn cả hai mặt của điện
từ cấp nguồn cùng một lúc
(chồng chéo tín hiệu) và gây
ra '' cuộn dây bị cháy '' trong
van điện từ 2 tác động.
31/07/2022 105
BÀI TẬP
• Một vật được đặt vào máy.

VAN TIẾT LƯU Khi nhấn nút PB1, xylanh đi
ra kẹp giữ vật. Khi nhấn nút
PB2, xylanh nhả vật ra.
• Xylanh chỉ đi ra kẹp khi có
vật trong máy, và xylanh
không rút lại nhả vật ra khi
VAN XẢ KHÍ NHANH máy đang khoan.
• Tốc độ xylanh đi ra kẹp vật
và đi vào có thể chỉnh được.
• Xylanh được điều khiển bởi
van tác động đôi.
27
TDH Thuy - khi
ChƯ¬ng V
ELECTRICAL TIMER TIMING RELAYS (TIMERS)
Phần 9 – ĐIỀU KHIỂN HẸN GIỜ
31/07/2022 109
TIMING DEPENDENT CONTROL

SLOW - OPERATING RELAY (SLOW-OPERATING RELAY)
(ENERGISING DELAY) CONFIDENTIAL CONFIDENTIAL
28
TDH Thuy - khi

SLOW - RELEASING RELAY (SLOW-RELEASING RELAY)
(DE - ENERGISING DELAY)
SLOW - RELEASING RELAY

BÀI TẬP
(DE - ENERGISING DELAY)
•Khi cảm biến S1 phát hiện được một ỨNG DỤNG

thùng chứa, một xy lanh khí nén sẽ mở
ra và cho phép chất lỏng từ bể chứa to
chảy vào thùng chứa: Xy lanh tự động - Máy sấy tay trong toilet.
đóng lại sau khoảng thời gian trễ 5
giây. Sau đó thùng chứa sẽ được vận - Quạt làm mát bên trong máy chiếu trên cao
chuyển đến một trạm khác. Vì lý do an - Quạt làm mát của động cơ ô tô.
toàn, xy lanh đóng ngay lập tức khi
thùng chứa được điều chỉnh trước khi - Chuông cửa (nhạc).
hết thời gian trễ. Thời gian trễ bắt đầu - Đèn chiếu sáng cầu thang.
khi cảm biến S1 được kích hoạt.
•Cơ cấu chấp hành được điều khiển
193/296
bởi một xy lanh xoay được điều khiển
bởi một van điện từ 1 tác động.
29
TDH Thuy - khi
ChƯ¬ng V
CẢM BIẾN ÁP SUẤT (P - E CONVERTER)
Phần 10 – ĐIỀU KHIỂN ÁP SUẤT

CẢM BIẾN ÁP SUẤT (ADJUSTABLE)
31/07/2022 117
CONFIDENTIAL ĐIỀU KHIỂN PHỤ THUỘC ÁP SUẤT CONFIDENTIAL

PRESSURE SWITCH (ADJUSTABLE) (CẢM BIẾN ÁP SUẤT)
Xy lanh chỉ đi về khi xy lanh đi đến vị trí cảm biển S2 và áp suất trong xy lanh đủ lớn
30
TDH Thuy - khi
BÀI TẬP ĐIỀU KHIỂN PHỤ THUỘC ÁP SUẤT

(CẢM BIẾN ÁP SUẤT)
•Thao tác dập sẽ được thực

hiện khi kích hoạt nút khởi động.
Xi lanh sẽ tự động rút lại nếu áp
suất dập đạt 3 bar. (Xy lanh đi
hết hành trình).
•Kích hoạt nút dừng sẽ dừng
hoạt động dập. Xi lanh được
điều khiển bởi một van điện từ
5/2 một tác động.
ChƯ¬ng V
COUNTER
• TOTALIZING • PRESET COUNTER

COUNTER Bộ đếm có đầu ra điều khiển
Bộ đếm cho biết tổng giá hoạt động khi nó đếm đến
Phần 11 – ĐIỀU KHIỂN COUNTING trị của các đầu vào đếm giá trị đặt.
và không được cung
cấp đầu ra điều khiển.
31/07/2022 123
31
TDH Thuy - khi
COUNTER PRESET COUNTER (UP OR DOWN TYPE)

• OPERATING MODE - UP COUNTER
Một bộ đếm có thêm đầu vào và do đó có khả năng đếm theo
thứ tự tăng dần.
COUNTING FUNCTION (UP COUNTER)
PRESET COUNTER (UP OR DOWN TYPE) Preset Value = 5
32
TDH Thuy - khi
COUNTER COUNTER
• OPERATING MODE – UP - DOWN COUNTER OPERATING MODE - DOWN COUNTER
Một bộ đếm có khả năng đếm theo thứ tự tăng dần hoặc giảm Một bộ đếm với một đầu vào trừ và do đó có khả năng đếm theo
dần, tùy thuộc vào các đầu vào lên xuống thứ tự giảm dần.
COUNTING FUNCTION (DOWN CONFIDENTIAL CONFIDENTIAL
COUNTER)
Preset Value = 5 PRESET COUNTER (UP / DOWN TYPE)
33
TDH Thuy - khi
PRESET COUNTER (UP OR DOWN TYPE)

PRESET COUNTER (UP / DOWN TYPE)
COUNTING FUNCTION (UP/DOWN COUNTER)

Preset Value = 3
COUNTER
ĐẦU RA
-Đầu ra là một thay đổi nổi trên tiếp điểm.
-Khi đạt đến giá trị đặt trước, một đầu ra tín hiệu hoạt động ở
cuối xung đếm.
-Tín hiệu đầu ra vẫn hoạt động cho đến khi thiết lập lại.
CÁC PHƯƠNG PHÁP RESET
Reset bằng tay
Reset bộ đếm bằng cách ấn nút reset ở mặt trước bộ đếm.
Reset ngoài
Reset bộ đếm bằng cách: từ một thiết bị đầu vào bên ngoài gửi đi một tín hiệu
(tín hiệu tức thời hoặc duy trì) tới chân reset của bộ đếm.
Tự động reset
Bộ đếm sẽ tự động reset khi đạt tới giá trị đặt.
34
TDH Thuy - khi
BÀI TẬP BÀI GIẢI
• Thử nghiệm vòng đời làm việc phải được thực

hiện trên xi lanh tác động kép.
• Khi nhấn nút khởi động, xy lanh sẽ đi ra và đi về
liên tục. Khi đạt đến 10000 chu kỳ, toàn bộ hoạt
động sẽ dừng lại.
• Nó chỉ có thể được khởi động lại nếu công tắc nút
đặt lại được kích hoạt.
• Một chu kỳ đề cập đến sự đi ra và đi về của xy
lanh. Vị trí đi ra và đi về của xy lanh được cảm
nhận bằng công tắc RS1 và RS2.
• Có thể sử dụng công tắc nút dừng để dừng hoạt
động trước khi hết 10000 chu kỳ.
• Có thể khởi động lại hoạt động bị gián đoạn bằng
cách nhấn lại vào nút khởi động.
ChƯ¬ng V
SƠ ĐỒ HÀNH TRÌNH BƯỚC

S2
S1 S2 1
Phần 12– ĐIỀU KHIỂN TUẦN TỰ S1

0
S4
S3 S4 1
0
S3
Sơ đồ hành trình bước thể hiện trình tự hoạt động của

các phần tử chấp hành và mối quan hệ của các bước
qua các tín hiệu điều khiển
31/07/2022 139
35
TDH Thuy - khi
SƠ ĐỒ HÀNH TRÌNH BƯỚC ĐIỀU KHIỂN TUẦN TỰ

S2
1
S1
0
S4
Ký hiệu:
1
A+ : xy lanh A đi ra
A- : xy lanh A đi về 0
S3
A+ B+ B- A- ĐIỀU KHIỂN TUẦN TỰ
Có thể tóm tắt sơ đồ hành trình bước trên như • Xy lanh: A, B, C ...
sau: • Xy lanh đi ra: +
• Xy lanh đi về: -
A+ → B+ → B- → A- • Ví dụ:
A+ B+ A- B-
CONFIDENTIAL
BÀI GIẢI CONFIDENTIAL
BÀI TẬP (a) Normal Design Method
•Những chiếc hộp di

chuyển đến trên một băng
tải, và được chuyển sang
băng tải khác bằng xylanh
A và B.
•Xylanh B chỉ rút vào khi
xylanh A đã rút vào hết.
36
TDH Thuy - khi
(b) Sequence Design Method

THIẾT KẾ ĐIỀU KHIỂN TUẦN TỰ
1. Các tín hiệu đã xác nhận.

2. Cung cấp năng lượng cho một rơ le.
3. Tự giữ.
4. Chuẩn bị cho trình tự tiếp theo.
5. Được cung cấp năng lượng hoặc giảm năng lượng cho
(các) đầu ra [Ví dụ: điện từ].
6. Rơ le cuối cùng được sử dụng để thiết lập lại toàn bộ hệ
thống / mạch.
CONFIDENTIAL
37

TDH Thuy-Khi Chương 5 - 20212

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TDH Thuy-Khi Chương 5 - 20212

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TDH Thuy - khi

TỰ ĐỘNG HÓA THỦY – KHÍ

• Biết hệ thống điện, các thiết bị điện khí nén.

Người soạn : Lê Đức Bảo

Phần1: Giới thiệuhệ thống điện khí nén

5 KHÁI NIỆM CƠ BẢN KHI CHỌN HỆ THỐNG MÁY NÉN KHÍ

Công Nhu cầu

1. Lưu lượng khí nén 2. Áp lực khí nén

• Đây là thông số rất quan trọng để các cơ cấp chấp hành có

• Phải tính áp lực lớn nhất mà thiết bị cần cung cấp để có

3. Công suất máy nén khí

• Nếu hệ thống máy nén khí đã có sẵn mà không đủ ta phải

Một số dạng máy nén khí thông dụng

Máy nén khí trục vít

Hệ thống xử lý khí nén được chia thành 3 giai

-Phương pháp sấy khô: dùng thiết bị sấy (máy sấy

-Giai đoạn này xử lý tùy theo yêu cầu sử dụng của hệ

•Thiết bị gồm hai bình:

Hạn chế của phương pháp tách nước này.

1.Các phương pháp tạo ra điện.

2.Định luật Ohm .

MẠCH ĐIỆN -KHÍ NÉN 3. Mạch điện.

4.Ảnh hưởng của dòng điện lên cơ thể người.

5.Các kiểu vẽ sơ đồ mạch điện.

- Bằng tác động hóa học TẾ BÀO QUANG ĐIỆN

ĐIỆN TRỞ ĐỊNH LUẬT OHM's

CÁC ĐẠI LƯỢNG ĐẶC TRƯNG

MỐI QUAN HỆ GIỮA

MỨC ĐỘ NGUY HIỂM CỦA DÒNG ĐIỆN

. Kiểu DIN–Deutsche Industrial Norm

NÚT NHẤN – THƯỜNG MỞ (NO) NÚT NHẤN – THƯỜNG ĐÓNG (NC)

TRỰC TIẾP GIÁN TIẾP

Loại N.C. & N.O.

Loại trực tiếp

* 5/2 Hai tác động

31/07/2022 VQZ Series 49 31/07/2022 50

3 vị trí – cấp giữa (R port block)

KẾT NỐI MẠCH BẢO VỆ (BẰNG ĐIỆN TRỞ)

ĐẶC ĐIỂM CỦA CUỘN ĐIỆN TỪ (AC VÀ DC)

Đặc điểm của cuộn Dòng điện khởi động

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TUỔI THỌ VAN ĐIỆN TỪ

KIỂU CỔNG CẤP ĐIỆN

1. Chất lượng khí nén.

KIỂU KẾT NỐI DÂY

• Direct piping manifold

TYPICAL MANIFOLD TYPICAL MANIFOLD

PHÂN LOẠI CẢM BIẾN TIỆM CẬN

2. Cảm biến điện dung

• Phương pháp truyền phản xạ

3. Cảm biến cảm ứng từ

• Phương pháp truyền phản chiếu

• Cảm biến cảm ứng phát hiện

• Cảm biến điện dung phát hiện

ĐẶC ĐIỂM KẾT NỐI RELAY

-Đối với rơ le, nó thường đi kèm với các tiếp điểm

ƯU ĐIỂM NHƯỢC ĐIỂM 1.Khuếch đại cách ly -

5.Bộ nhớ - Tín hiệu

4. Đảo ngược - Dòng

BÀI TẬP SỐ 2 ChƯ¬ng V

YES FUNCTION (IDENTITY)

LOGIC CONTROL BÀI TẬP SỐ 3

BÀI TẬP SỐ 4 ChƯ¬ng V

Phần 5 – ĐIỀU KHIỂN TỰ NHỚ