Amerikako iraultza: XVII. mendean lehen ingelesak aiegatu ziren eta XVIII.

mendean
hamahiru koloniak ezarrituta zeuden. Iparraldekoak, merkataritzan eta nekazaritzan aritzen
ziren; Hegoaldekoak, tabakogintzan eta esklabismoan.

1. Independentziaren arrazoiak:
1.1. Ekonomikoak: Merkataritzaren monopolioa Ingelesak zuten.
1.2. Politikoak: Zergak ordaintzen zuten baina ez zuten politikan parte hartzen.
1.3. Tea Act: 1773an, tearen salmenaren monopolioa Ingelesei ematen zen.

2. Tearen matxidana: Amerikako merkatariak, Bostonaren portuan zegoen tez

betetako ontzi bati eraso egin zuten Tea-act eta.

3. Independentzia guerra: Tearen matxidanaren ondorioz piztu zen. 1775-1783

3.1. Eskubideen adierazpena: Thomas Jeffersonek idatzi zituen. Nazioaren
subiranotasuna, botereen banaketa eta sufragioa adierazten ziren.
3.2. Independentziaren aldarrikapena: 1776. urtean 13 koloniak sinatu zuten.
3.3. Taldeak: Frantzia eta Espainia 13 koloniekin zeuden britaniarren aurka.
3.4. Versaillesko Ituna: Azkenean, itun honek sinatu eta independentzia onartu.
4. Estatu Batuen jaiotza: 1787an, munduko lehen konstituzioa idatzi zuten. Han,
nazioaren subiranotasuna eta botere banaketa (gizon zurientzat) aitortzen ziren.
4.1.1. Lehen presidentea: 1789an, George Washington presidentea bihurtu
zen.

Frantziar iraultza: Frantzian, Aintzinako Erregimenaren amaiera ekarri zuen gertaera

hau.
5. Kausak:
5.1. Gizartearen atsekabea: Burguesia botere politikoak nahi zituzten eta
nekazariek ez zuten jateko.
5.2. Krisi ekonomikoa: Prezioak igo eta ogasuna krisialdi batean sartu zen.
5.3. Ilustrazioen ideiak
6. 1. fasea: Estatu orokorrak eta Asanblea nazionala (1789):
6.1. Krisialdi aurre egiteko, erregea biltzarrak deitu zuen pribilegiatuei zergak ordaintzeko lortzeko.
Ondorioz, pribilegiatuak estatu orokorren bilera eskatu zuten.
6.2. 1789ko Maiatzan, Versaillesen bildu ziren. Pribilegiatuak, estamentuzko bozketa nahi zuten, eta
ez pribilegiatuak, bakoitzako bozketa (pertsona gehiago zirelako).
6.3. Gero, hirugarren estatua Asanblea nazionala sortu zuten eta Frantziako ordezkariak zirela esaten
zuten.

7. 2. fasea: Asanblea Konstituziogilea (1789-1791):

7.1. Asanblea nazionala, pilota jolasaren salan elkartuta egongo zirela konstituzio bat lortu arte
adierazi zuten. Horrela Asanblea konstituziogilea sortu zen.
7.2. 1789ko Uztailaren 14an, Pariseko Bastillari (Absolutismoaren ikur) eraso egin zuten. Landa
eremutan jauntxoen jabego-tituluak erre zuten. Izu handia eraginez.
7.3. Eskubide feudalak abolitu eta Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuten,
non askatasuna, berdintasuna eta jabego eskubideak aitortu ziren.
7.4. 1791ko Konstituzioa aldarrikatu zuten:
7.4.1. Subiranotasun nazionala: Monarkia parlamentarioa ezarri zen.
7.4.2. Botere banaketa
7.4.3. Errolda-sufragioa: +25 urteko errenta zuten gizon bozkatzeko eskubidea.

8. 3. fasea: Asanblea legegilea (1791-1792):

8.1. Hauteskundeak eginez gero sortu zen. Pribilegiatuen eta monarkiaren aurkakotzari eta Austriako
eta Prusiako guerrei aurre egin izan behar zuten.
8.2. Sans-cullottek eta jakobinoak, uste zuten erreforma hankamotz geratzen zela
8.3. Azkenean, Tuilerietako jauregiari eraso egin eta monarkiaren lekua ordezkatu zuten.
 9. 4. fasea: Girondinoen konbentzioa (1792-1793):
9.1. Berriro hauteskundeak egin eta beste asanblea eratu, monarkia abolituko zuena. Eragin
handiena zutenak girondinoak ziren, errepublikano moderatuak.
9.2. 1793. urtean Luis XVI hil zuten eta horregatik Europako lehen koalizioa sortu zen. Ere
altxamendu monarkiko eta ultrakatoliko egon ziren.

10. 5. fasea: Menditarren konbentzioa (1793-1794):

10.1. Sans-culottek uste zuten iraultza porrot egingo zuela eta estatu kolpe bat eman zuten. Horrela
menditarrek boterea lortu zuten Robespierren gidapenarekin.
10.2. Konstituzio berria egin, nazioaren subiranotasuna, eta gizonezko sufragioa aitortzen ziren.
10.3. Robespierre botere guztiak bereganatu zituen, izualdi ezarriz.
10.4. Ekonomia hobetzeko produktuei prezio maximoak ezarri eta soldatak mugatu.
10.5. Robespierrek babesa galdu zuen eta gillotinaz hil zuten.

11. 6. fasea: Direktorioa (1795-1799):

11.1. Beste diktadura ez egoteko, 1795ko konstituzioa egin zuten, subiranotasuna, errolda sufragioa
eta botere banaketa ezarriz. Direktorioa botere betearazlea zuen.
11.2. Berdinen konspirazioa gertatu zen. Ere erregezaleak matxinatu ziren, eta Napoleon bonapartek
matxinan honi aurre egin zuen.
11.3. Direktorioa Napoleon Italiara bidali zuten non lehen koalizioa garaitu zuen 1776an.
12. 7. fasea: Kontsulatua:
12.1. Napoleonek burguesiarekin Brumaireko estatu kolpea eman eta konstulatua ezarri eta
denborarekin botere guztiak hartu eta VIII. urteko konstituzioan botere banaketa kendu.
Biziarteko kontsul deitu zuen bere burua.
12.2. Frantzia modernizatzeko, kode zibila idatzi, Frantziako bankua sortu eta Vatikanoarekiko
konkordatua sinatu.
13. 8. fasea