You are on page 1of 27

No.1 Vo Van Ngan Street, Thu Duc Dist.

, HCMC, VN
Tel: +84 8 37221223, Fax: +84 8 38960640

HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

Chương 23:
ĐIỆN TRƯỜNG
1. Điện tích điểm
2. Lực tương tác tĩnh điện
3. Véc-tơ cường độ điện trường
4. Đường sức điện trường
5. Điện tích điểm chuyển động trong điện trường đều

10/15/2021 1
1. Điện tích điểm
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Điện tích điểm là 1 vật mang điện tích có kích thước rất nhỏ
so với khoảng cách từ vật mang điện đến vị trí đang khảo
sát.

➢Giá trị của điện tích điểm có thể mang giá trị dương hay âm,
và có đơn vị là Coulomb (kí hiệu là C).

▪ Trong tự nhiên giá trị điện tích nhỏ nhất là e = 1,60218  10−19 C.
▪ Một điện tích có độ lớn là 1 C tương ứng với
6,2460218  1018 electron hoặc proton.
▪ Các điện tích thường gặp có giá trị khoảng vài µC.

10/15/2021 2
2. Lực tương tác tĩnh điện
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

Định luật Coulomb


➢Lực tương tác điện giữa hai điện tích điểm được xác định
bởi định luật Coulomb:
q1 q2
Fe = ke
r2
▪ ke là hằng số Coulomb. ke = 8,9876  109 N.m2/C2 = 1/(4πε0);
▪ ε0 là hằng số điện trong chân không, ε0 = 8,8542  10−12 C2/N.m2
▪ r là khoảng cách giữa 2 điện tích điểm.
▪ q1 và q2 là giá trị điện tích của hai điện tích điểm.

10/15/2021 3
2. Lực tương tác tĩnh điện
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Các điện tích trái dấu thì hút nhau (lực hút). Các điện tích
cùng dấu thì đẩy nhau (lực đẩy).

10/15/2021 4
2. Lực tương tác tĩnh điện
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢ Nếu có nhiều hơn 2 điện tích thì lực tổng hợp tác dụng lên
một điện tích bất kỳ sẽ bằng tổng vec-tơ của các lực tác
dụng lên điện tích đó từ các điện tích còn lại.

▪ Ví dụ, nếu có 4 điện tích thì lực tổng hợp tác dụng lên điện tích
thứ nhất sẽ là:

F1 = F21 + F31 + F41

10/15/2021 5
2. Lực tương tác tĩnh điện
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 6
2. Lực tương tác tĩnh điện
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 7
2. Lực tương tác tĩnh điện
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 8
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Xung quanh 1 điện tích điểm luôn tồn tại 1 vùng điện
trường.
➢Để đặt trưng cho vùng điện trường, tại mỗi điểm trong vùng
điện trường có 1 véc-tơ cường độ điện trường.

q
➢Độ lớn véc-tơ cường độ điện trường: E = ke
r2
10/15/2021 9
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Nếu vùng điện trường được tạo bởi 1 hệ điện tích điểm, thì
áp dụng nguyên lý chồng chất điện trường để tính véc-tơ
cường độ điện trường.
n
E P =  EPi
i =1

▪ là véc-tơ cường độ điện trường tại P do điện tích điểm thứ i


gây ra tại P.

10/15/2021 10
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 11
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 12
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Nếu vùng điện trường được tạo bởi 1 vật mang điện (không
phải là điện tích điểm), thì
▪ Chia nhỏ vật mang điện thành n phần tử mang điện vô cùng nhỏ
(dq), xem dq như 1 điện tích điểm.
▪ Tính véc-tơ cường độ điện trường ( ), do điện tích điểm (dq)
gây ra tại P.
▪ áp dụng nguyên lý chồng chất điện trường để tính véc-tơ cường
độ điện trường tại P do n điện tích điểm gây ra.
n
E P =  dEi   dE
i =1 vat

10/15/2021 13
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Nếu vật mang điện có phân bố điện tích theo chiều dài, thì
dq = λdl
▪ λ là mật độ phân bố điện tích theo chiều dài
Q
λ=
L
• L là chiều dài của vật mang điện
• Q là giá trị điện tích của vật mang điện

▪ dl là thành phần vô cùng nhỏ của chiều dài

10/15/2021 14
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Nếu vật mang điện có phân bố điện tích theo diện tích, thì
dq = σdA
▪ σ là mật độ phân bố điện tích theo diện tích
Q
σ=
A
• A là diện tích của vật mang điện
• Q là giá trị điện tích của vật mang điện

▪ dA là thành phần vô cùng nhỏ của diện tích

10/15/2021 15
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Nếu vật mang điện có phân bố điện tích theo thể tích, thì
dq = ρdV
▪ ρ là mật độ phân bố điện tích theo thể tích
Q
ρ=
V
• V là thể tích của vật mang điện
• Q là giá trị điện tích của vật mang điện

▪ dV là thành phần vô cùng nhỏ của thể tích

10/15/2021 16
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 17
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

Dich ch từ
đầu thanh
đến cuối
thanh để
tìm 2 cận

10/15/2021 18
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 19
3. Véc-tơ cường độ điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 20
4. Đường sức điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Đường sức điện trường là 1 đường cong mà tiếp tuyến tại


mỗi điểm thuộc đường cong, trùng với véc-tơ cường độ điện
trường tại điểm đó.

➢Chiều của đường sức điện trường chính là chiều của véc-tơ
cường độ điện trường.

➢Tập hợp những đường sức điện trường gọi là điện phổ.

10/15/2021 21
4. Đường sức điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Điện phổ của 1 điện tích điểm

10/15/2021 22
4. Đường sức điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Điện phổ của 1 cặp điện tích điểm

10/15/2021 23
4. Đường sức điện trường
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Các đường sức điện trường không bao giờ cắt nhau.

➢Đường sức điện trường luôn xuất phát từ 1 điện tích điểm
dương và kết thúc tại 1 điện tích âm.

10/15/2021 24
5. Điện tích điểm chuyển động trong điện trường đều
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

➢Khi đặt 1 điện tích điểm q vào một vùng điện trường có sẵn,
thì vùng điện trường (E) sẽ tác dụng lên điện tích điểm q một
lực điện trường (F), sao cho:
▪ Phương của lực (F) cùng phương
với véc-tơ cường độ điện trường
(E).
▪ Chiều của lực (F) phụ thuộc vào
dấu của điện tích điểm (q).
▪ Độ lớn của lực (F): F=q.E
▪ Lực (F) chính là lực tương tác
tỉnh điện Coulomb.

10/15/2021 25
5. Điện tích điểm chuyển động trong điện trường đều
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 26
5. Điện tích điểm chuyển động trong điện trường đều
HCMC UNIVERSITY OF TECHNOLOGY AND EDUCATION

10/15/2021 27

You might also like