EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO

Unang Markahan

Modyul

https://www.clipart.email/download/2926308.html http://clipart-library.com/clipart/1199438.htm

1
 6

Edukasyon sa Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul

Pagkamapagpasensiya/Pagkamapagtiis (Patience)

2
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang ESP 6 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul para sa pagunawa sa kahalagahan sa pagiging
mapagpasensiya at pagkamatiisin (Patience)
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga
edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa
mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,
bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang
mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang
kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Tagapagdaloy

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang
magagamit sa paggabay sa mag-aaral.
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral
kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang
pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto.
Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-
aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang ESP 6 ng Alternative Delivery

Mode (ADM) Modyul para sa araling sa pagunawa sa kahalagahan sa pagiging
mapagpasensiya at pagkamatiisin (Patience)

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

3
 Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat mong
Alamin matutuhan sa modyul.

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na ang kaalaman

Isaga mo sa aralin ng modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng
tamang sagot (100%), maaari mong laktawan ang b ahaging
ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang matulungan

Balikan kang maiugnay ang kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa iyo sa

Tuklasin maraming paraan tulad ng isang kuwento, awitin, tula,
pambukas na suliranin, gawain o isang sitwasyon.
Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay sa aralin.
Suriin Layunin nitong matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.
Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay at malayang
Pagyamanin pagsasanay upang mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot mo
sa pagsasanay gamit ang susi sa pagwawasto sa huling
bahagi ng modyul.
Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan ang patlang ng
Isaisip pangungusap o talata upang maproseso kung anong natut
uhan mo mula sa aralin.

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo upang

Isagawa maisalin ang bagong kaalaman o kasanayan sa tunay na
sitwasyon o realidad ng buhay.

Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat ang antas ng

Tayahin pagkatuto sa pagkamit ng natutuhang kompetensi.
Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong gawain
Karagdagang upang pagyamanin ang iyong kaalaman o kasanayan sa
Gawain natutuhang aralin.

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga gawain

Susi sa
Pagwawasto sa modyul.

4
 Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa paglikha o
paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
2. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
pagwawasto ng mga kasagutan.
3. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
4. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin
lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay
na mga kompetensi. Kaya mo ito!

5
Aralin1 Pagkamapagpasensiya/Pagkamapagtiis (Patience)

Kasanayang Pampagkatuto:
Nakikilala ang mga tamang hakbang na makakatutulong sa pagsang-ayon sa
pasya ng nakararami kung nakabubuti ito. Code: (EsP6PKP-Ia-i-37)

Nnnnna
Ang aralin na ito ay tungkol sa Pagkamapagpasensiya at Pagkamapagtiis kung
NNNnnnnnnnnnnnNnnnnn
saan ang isang mag-aaral ay dapat na matutuhan niya ang maging maunawain sa
mga sitwasyon at makilala bilang tanda ng taong nagpapakita ng pagiging
Nnjhkhj
mahinahon sa sa pagharap ng suliranin sa bawat pagkakataon, tungo sa kaniyang
kapwa at pamilya.
Pag Ito ang nagpapatibay at nagpapatatag sa isang tao kung saan nagdudulot ito
ng katiwasayan at kapayapaan sa ating pakikipag-ugnayan sa ating kapwa at sa
Pag uugnay
ating pamayanan.
Ang pagkamapagpasensiya ay ugaling nagpapatatag sa isang tao at
Naiuugnay
nagdudulot angsa sariling
ng katiwasayan kapaligiran.karanasan sa napakinggang
kuwentoPagkamapagtiis ay asal na dapat matutunan ng mag-aaral dahil dito na kung
saan ang isang tao ay natututo harapin ang pagsubok na may kaakibat na pang
unawa sa bawat sitwasyon.

Basahin ang parabulang hango sa Bibliya na pinamagatang

“Ang Alibughang Anak”
May isang mayamang lalaki na may dalawang anak na kapwa lalaki. Isang
araw, kinausap siya ng bunsong anak. “Ama, ibigay na po ninyo sa akin ang parte
ko’t mamanahin.” At ibinahagi ng ama sa dalawang anak ang kaniyang ari-arian.
Pagkalipas ng ilang araw, ipinagbili ng bunso ang kanyang minanang ari-arian at
nagtungo sa malayong lupain na taglay ang buo niyang kayamanan. Doon ay
nilustay niyang lahat ito sa hindi wastong pamumuhay.
Nang naubos ng lahat ang kaniyang kayamanan, ng matinding taggutom sa
lupaing iyon. Dahil dito, siya’y nagpunta sa bukid upang mag-alaga ngbaboy. Ibig
sana niyang punanang kaniyang pagkain kahit mga bungangkahoy na ipinakakain
sa mga baboy, ngunit walang magbigay sa kaniya. Nang mapag-isip-isip niya ang
kaniyang ginawa, nasabi niya sa kaniyang sarili: Ang mga alila ng aking ama ay may
sapat na pagkain at lumabis pa, samantalang ako’y namamatay sa gutom dito.
Babalik ako sa kaniya at sasabihin ko, “Ama nagkasala po ako sa Diyos at sa inyo.
Hindi na po ako karapat-dapat na tawagin ninyong anak. Ibilang na lamang ninyo
ako na isa sa inyong alila.” At noon di’y nagdesisyon siya at nagbalik sa kaniyang
ama. Malayo pa ay natanaw na siya ng kaniyang ama. Labis itong nahabag sa
kaniya kaya’t patakbo siyang sinalubong, niyakap at hinagkan. Sinabi ng anak,
“Ama, nagkasala po ako sa Diyos at sa inyo. Hindi na po ako karapatdapat na

6
tawagin ninyong anak.” sa kanilang bahay, narinig niya ang tugtugan at sayawan.
Tinawag niya ang isa sa mga alila at tinanong. “Bakit, may ano sa atin?” Dumating
po ang inyong kapatid,” tugon ng alila. “Ipinapatay po ng inyong ama ang
pinakamatabang guya sapagkat nagbalik siyang buhay at walang sakit.”Nagalit ang
panganay at ayaw niyang pumasok sa bahay kaya’t lumabas ang kaniyang ama at
inamoamo siya. Ngunit sinabi ng panganay, “Pinaglingkuran ko po kayo sa loob ng
maraming taon at kailanman ay hindi ko kayo sinuway. Ngunit kahit minsan ay hindi
ninyo ako binigyan ng kahit bisirong kambing para magkatuwaan kami ng aking mga
kaibigan. Subalit dumating ang inyong anak na lumustay ng inyong kabuhayan sa
masasamang babae,ipinagpatay pa ninyo ng pinakamatabang guya. “Sumagot ang
ama, “Anak, lagi kitang kapiling. Ang lahat ng ariarian koay sa iyo. Ngunit dapat
tayong magsaya at magalak sapagkat namatay na ang kapatid mo ngunit muli
siyang nabuhay Nawala ngunit muling nasumpungan.

Panuto: Sagutin ang sumusunod na tanong.

1. Ano ang katangian ng bunsong anak?___________________________

2. May mga pagkakataon ba sa iyong buhay na naging katulad ka ng bunsong
anak?_____________________
3. Kung ikaw ang ama, ano ang iyong mararamdaman sa pag-alis ng iyong anak?
Sa pagbalik?___________
4. Ano ang ipinakitang katangian ng ama?________________
5. Anong katangian ang ipinakita ng panganay na anak?_______________

Panuto:Isulat sa ibaba kung ano ang ipinapakita ng isang ama sa kanyang anak sa
larawan.
____________________________________
____________________________________

____________________________________
____________________________________
https://www.google.com/search?rlz=1C1YKST_enPH8
94PH895&source=univ&tbm=isch&q=picture+of+father

Panuto: Sagutin kung tama o mali ang isinasaad ng bawat pangungusap. Isulat
ang sagot sa nakalaang patlang sa unahan ng bawat bilang.
_______1. Sumang-ayon sa lahat ng sasabihin ng kaklase.
_______2. Pag-isipan ang bawat desisyon o pasya.
_______3. Alamin ang dahilan bago tumanggi o sumangayon sa isang pasya.
_______4. Ipaalam sa magulang ang desisyong nabuo.
_______5. Mangalap ng tamang impormasyon para sa wastong pagpapasya.

7
Panuto: Unawain ang bawat sitwasyon at sagutin ang mga tanong.

1. Ang inyog guro sa Edukasyon sa Pagpapakatao ay ng bigay ng gawain at ito ay

ipapasa bago matapos ang Oktubre, ngunit ang iyong matalik na kaibigan ay ayaw
gumawa dahil hindi nya raw kayang gawin. Ano ang dapat mong gawin para
makapagpasa ang iyong matalik na kaibigan?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Lumapit ang iyong ina at sinabi niya na nawalan ng trabaho ang iyong Tatay
kaya’t simula bukas papasok siyang walang baon. Ano ang iyong gagawin? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. May paligsahan sa inyong Baranggay “Pinakamagandang Bakuran”. Bawat
pamilya ay lumahok. Ikaw bilang isang miyembro ng pamilya ano ang maaari mong
maitulong upang manalo?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Malapit na ang mahabang pagsusulit ngunit hindi mo pa rin tapos sagutan ang
mga modyul na dapat ay naipasa na. Ano ang iyong gagawin?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Nakita ang bunsong kapatid mo na pinaglalaruan ang proyektong pinaghirapan
mo ng ilang araw at ito ay nasira. Ano ang iyong gagawin?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Panuto: Isulat sa loob ng puso ang mga magagandang katangian na na natutunan

sa mga magulang.

___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________

8
Panuto: Lagyan ng / kung ang pangungusap ay nagsasaad ng pasya para sa
nakararami at X naman kung hindi.
____ 1. Sumusunod ako ako kapag inuutusan ng aking ama.
____ 2. Agad ako gumagawa ng desisyon kahit may masaktang iba.
____ 3. Nakikinig sa pasya ng iba at pinagiisipan bago gumawa ng desisyon.
____ 4. Ipinapasa ko ang mga ibang gawain sa iba kong kaibigan.
____ 5. Lagi kong iniisip ang maaaring ibunga ng bawat desisyon.

Panuto: Isulat at suriin kung ang mapagtiis o mapagpasensiya sa ipinapahayag

sa pangungusap.

______________ 1. Naglalakad papunta sa paaralan.

______________ 2. Hindi nakikipag-away sa mga nakababatang kapatid.
______________ 3. Kahit walang baon ay pumapasok pa rin sa paaralan.
______________ 4. Ibinigay sa batang pulubi ang baon na sandwich.
______________ 5. Hindi nagdadabog kahit laging inuutusan ng ate.

Panuto: Iguhit sa loob ng bituin ang iyong nararamdaman ngayon pagkatapos ng

isang linggong aralin.

Panuto: Isagawa ang mga sumusunod:

1. Magtala ng sariling karanasan na magpapakita ng pagiging matiisin.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.

2. Batay sa sariling karanasan ibahagi ang isang sitwasyon sa buhay na masasabi

mong ikaw ay mapagpasensiya.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________.

9
Mungkahing Gawain:
“Poster Making Contest” na nagpapakita ng pagkamatiisin at
pagkamapagpasensiya. Ilagay sa ¼ illustration board.

Alalahanin:

Ang pagtitis ay may kapalit na ginawa.

Upang lalong maging masaya.
Sabayan pa na maging mapagpasensiya.
Sapat na ito sa Diyos at sa Kapwa.

Panuto: Sumulat ng pangako.

Ako’y nangangako na
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________.
_________________
Lagda

Deped TV – EsP6 – tuwing Martes 12:10-12:35

SANGGUNIAN:
Edukasyon sa Pagpapakatao Sa Makabagong Panahon 6
EsP 6 Teachers Guide Q1 Region VIII
Google pix
http://clipart-library.com/clipart/1199438.htm

Inihanda nina:
ANDREA G. CAMMARAO, VES
DANEAN JOY B. PERMEJO,VES
EMMANUEL R. ACIDO,PES
SHERYL M. CASIANO,AES

10
 Aralin 2 Katatagan ng loob (Fortitude)

Kasanayang Pampagkatuto:
Nakikilala ang tamang hakbang na makakatulong sa pagsusuri nang mabuti sa mga
bagay na may kinalaman sa sarili at pangyayari. Code: ESP6PKP-la-i-37

NNNnnnnnnnnnnnNnnnnn
Tungkol saan ang Aralin na ito?

Nnjhkhj
Sa araling ito ay tatalakayin ang katatagan ng loob kaugnay ang may
responsableng pagdedesisyon gamit ang tamang hakbang. Sa pagbuo ng isang
Pag mabuting isipin ang makakabuti hindi lang sa sarili pati na rin sa lahat.
desisyon
Layunin ng araling ito na bigyan ng halaga ng katatagan ng loob ng isang tao upang
Pag uugnay
mapagtagumpayan ang mga hirap at balakid na kinakaharap ng buhay. Sa paggamit
ng tamang hakbang ng pagsusuri tiyak na mas mapapadali ang pagbuo ng isang
pasya.
Naiuugnay ang sariling karanasan sa napakinggang
kuwento
Basahin at Unawain

May mga palatandaang nagpapakita ng pagiging matatag ng loob. Ilan sa mga ito
ang pagkakaroon ng lakas at tapang ng loob na harapin ang isang problema, tibay
ng loob kapag naatasang ipakita ang anumang kakayahan, pagiisip o pagninilay,
bago gumawa ng aksyon, at pagkakaroon ng kontrol o pagtitimpi sa kapwa.
Nasusubok ang katatagan ng ating loob sa pamamagitan ng pagtanggap sa
puna ng ibang tao at pagtama sa mga hindi magandang kilos, gawa at gawi bilang
tao.pagtatama sa mga maling nagawa at pagsasakatuparan ng mga pagbabago
mula sa mga mungkahi upang lalo pa itong mapaganda at mapabuti.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang nakasaad sa bawat aytem. 2 puntos ang
bawat bilang. Isulat ang paliwanag sa isang malinis na papel.

1. Mayroong taong pumunta sa inyong bahay at hinahanap ang iyong ina.Alam mo

na ang taong ito ay mangungulekta ng pautang na kung saan may utang ang iyong
ina.Ngunit alam mo na wala kang pera at may pinuntahan ang iyong ina. Ano ang
iyong gagawin?

2. Ang siyudad ng San Carlos,Pangasinan ay may ordinansa sa pangungulekta ng

basura.Kinakailangan na ihiwalay ang mga basura sa nabubulok,hindi nabubulok at
maaaring irecycle bago ito kolektahin ng trak.Ngunit sa isang araw sa pagmamadali

11
ay hindi naisegregate ng iyong kapatid ang inyong mga basura at hinayaan nalang
niya ito sa tapat ng inyong bahay.Ano ang gagawin mo?

3. Isang araw bigla na lang na may lumabas na butlig butlig sa katawan ng iyong
kapatid hanggang sa ito ay naging sugat. Napagaralan mo na kapag may ganitong
sitwasyon dapat ay ikonsulta sa doktor.Ngunit sabi ng iyong tiya ay kailangan na
dalhin sa albularyo ang iyong kapatid.Ano ang gagawin mo?

Panuto: Isulat ang Tama kung ang pangungusap ay ngpapakita ng tamang pag-
uugali at Mali kung hindi tamang paguugali.
________1. Inutusan ka ng nanay mo na maghugas ng plato
________2. Magagalit kapag ginising ng maaga para hindi mahuli sa klase.
________3. Magdabog kapag biskwit lang ang baon.
________4. Magmano sa magulang pagdating sa bahay..
________5. Mag-aral mabuti para matuwa ang magulang.

Panuto: Lagyan ng (☺) ang guhit sa tamang pahayag at () para sa maling
pahayag.
_________1. Ang isang taong may karamdaman ay nangangailangan pansin at
panahon upang maalagaan ng mabuti.
_________2. Painumin ng gamot sa tamang oras ang isang taong may sakit.
_________3. Iwasan ang mga batang nabibilang sa pangkat etniko
_________4. Huwag alalayan ang isang taong may karamdaman sa pagpasok sa
banyo o kung ano pa man.
_________5.Pagtawanan ang bagong kamagaral na may kulot na buhok at
kalaliman ang kulay ng balat.

Panuto: Bilugan ang mga katangian na naglalaman ng magagandang katangian na

dapat mong isabuhay.

masipag masigasig tamad matiyaga

matalino pala-asa mabait masungit

masunurin matulungin palasagot madamot

12
Panuto: Isulat ang Tama kung ang pangungusap ay wasto at isulat ang Mali
kung hindi wasto.
______ 1. Magiliw kung kinakausap ang aming panauhin.
______ 2. Kung may bago akong kakilalal iniiwan ko siya sa isang tabi.
______ 3. Kung may bagong tao sa aming lugar magiliw akong nakikipag-usap sa
kanya ng may paggalang.
______ 4. Pinapatuloy ko sa aming bahay ang aming bisita.
______ 5. Hindi ko bibigyan ng pagkain ang kaklase kong walang baon.
______ 6. Iniiwasan ko ang pagsigaw sa aming kasambahay.
______ 7. Hindi ko pinapansin ang kapitbahay naming maingay.
______ 8. Hindi ako nagbibigay ng pera o pagkain sa mga namamalimos.
______ 9. Madalas kong sinasabi ang “maraming salamat” sa mga taong
nagbibigay ng tulong.
______ 10. Sinasabi ang salitang paalam sa aking mga magulang kung papasok na
ako sa paaralan.

Panuto: Buuin ang pangungusap na makikita sa ibaba.

Ang kakatagan ng loob ay _________________________

Ang batang hindi sumusuko sa mga pagsubok ay _____________
Ang tagumpay ay matutupad kung_____________________________
Maipapakita na ikaw ay matatag kung _______________________________
Masasabi ko na akoy nagtagumpay kung __________________________________

Panuto: Ipaliwanag ang mga kataga sa loob ng lobo.

“Katatagan
ng Loob” “Hindi Susuko sa
Buhay”

______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________
_____________________________

13
Panuto: Basahin at unawain ang bawat sitwasyon at sagutin ang mga tanong.

1. Nais ni Richard na maging isang magaling na manlalaro sa basketball. Madalas

sa siya ay pinagtatawanan ng mga kalaro nya dahil lagi siyang natatamaan ng bola,
nadadapa at natutumba. Ipinagpatuloy nya ang pag eensayo at sinabi nya sa sarili
nya na...”Hindi ako susuko, kakayanin ko ito!”

Anong katangian meron si Richard? Dapat ba siyang tularan? Bakit?

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

2. Si Mikaela ay madalas sumali sa paligsahan ngunit madalas naman umuuwi

siyang luhaan. Kahit tinutukso na siya ng kanyang mga kamag-aral hindi pa rin siya
tumigil sa pagsali sa paligsahan. Anong ugali ang ipinapakita ni Mikaela? Kung ikaw
si Mikaela titigil ka na ba sa pagsali sa paligsahan? Bakit?
___________________________________________________________________
__________________________________________________________________

3. Si Keith ay magaling sa larong football kaya naman laging panalo sa mga

sinasalihang palaro. Ano kaya ang dahilan bakit laging siyang nanalo?

___________________________________________________________________
__________________________________________________________________

Panuto: Isulat sa isang malinis na papel ang isang masayang pangyayari sa buhay
mo na binibigyan mo ng halaga.

Deped TV – EsP6 – tuwing Martes 12:10-12:35

Sanggunian
Edukasyon sa Pagpapakatao Sa Makabagong Panahon 6
Edukasyon sa Pagpapakatao 6 TG & LM -Edukasyon sa Pagpapakatao sa ika-anim
http://clipart-library.com/clipart/1199438.htm

Inihanda nina:
NIÑA T. MAGDARAOG, DMES
MYRNA P. TAFALENG, DMES
EMMANUEL R. ACIDO, PES
SHERYL M. CASIANO, AES

14
 Mapanuring Pag-iisip
Aralin 3

Kasanayang Pampagkatuto:
Nakikilala ang mga tamang hakbang na matutulungan sa pagbuo ng isang desisyon
na makabubuti sa pamilya Code: EsP6PKP-Ia-i-37

Tungkol
10.1. saan ang aralin na ito?

10.1.4. pag abuso sa paggamit ng ipinagbabaweal na gamot

Sa pang araw-araw na pamumuhay, ikaw ay nangangailangang gumawa ng
pasiya. Ang pagbuo ng pasiya ay isang gawain na dapat pinag-iisapang mabuti.
ESP6 PPP-III-h-
40
Basahin ang tula. Ano ang sinasabi nito tungkol sa pagbuo ng tamang pasiya?

Ang Tamang Pasiya

(Malayang salin ng “The Right Decision”)
NNNnnnnnnnnnnnNnnnnn
Marami nagsasabi, “Mahirap bumuo ng isang pasiya.”
Nnjhkhj
Dahil maaaring maging mapanganib ang bunga nito
Bibigyan ako nito ng isang pagsubok
Pag
At ‘pag nag-alinlangan ako sa mga bagay

Pag uugnay
Maaaring maging dahilan ng away at sakit sa ibang tao
Nararating ang tamang pasiya, samakatuwid,
Naiuugnay
Pagkatapos nang maingatang sariling karanasan
na pag-iisip, sa napakinggang
kuwento
At pagtitimbang ng mga bagay-bagay,

Sa ganoon, walang masasaktan,

Kaya, dapat kong timbanging mabuti
Ang mga pagpipilitan Dapat mapanuri akong mag-isip.
Sa ganoon, makabubuo ako ng pinakamabuting pasiya

15
Panuto: Punan ng mga salita ang patlang upang mabuo ang konsepto ng aralin.
Piliin ang sagot sa kahon.

Ang mapanuring ___________________ ay nangangailangan ng kaalaman sa

_____________________, pagtitimbang ng maaaring __________at
________________________ng pinakamabuti bago bumuo ng isang
______________________.

sitwasyon pagpili pag-iisip gawain pasiya

Panuto: Sagutin ang sumusunod na mga tanong. Isulat ang sagot sa papel.

1. Ano ang kahalagahan ng pagbibigay ng tamang desisyon?

2. Bakit kailangang suriing mabuti ang ibibigay na pasya?
3. Ano ang dapat isa-isip sa pagbibigay ng pasya?
4. Palagian bang nasusunod ang pasya ng nakararami?
5. Anu-ano ang halimbawa ng pagpapasya na hindi nasusunod ang nakararami?

Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) ang mga bagay na ginagawa mo.

GAWAIN OO MINSAN HINDI

1. Nagsisikap na maging patas ang
mga ginagawang pasya sa bawat
pangyayari.
2. Agad nagdedesisyon kahit hindi
pa malinaw ang mga dahilan sa
bawat pangyayari.
3. Nagtatanong sa mga taong
nakasaksi ng mga pangyayari upang
malaman ang
totoong dahilan bago bumuo ng
desisyon
4. Tinitimbang ang sitwasyon ng
magkabilang panig bago sabihin ang
sariling desisyon.
5. Madaling sumasang-ayon sa
mga pangyayari kahit ito ay
walang basehan.

16
Panuto: Buuin ang bawat pangungusap sa ibaba. Piliin ang tamang sagot.

1. Ang pasiya na dapat gawin ay para sa kabutihang _________.

a. panlahat c. para sa lider

b. pangmarami d. para sa hindi miyembro ng pangkat

2. Naipapakita ang pakikipagtulungan sa_______.

a. hindi paggawa sa napagkasunduan

b. pagtatrabaho kasama ang iba tungo sa isang layunin
c. hindi pagsasabi ng kahit ano ngunit magkikimkim ng sama ng loob sa ibang
miyembro ng pangkat
d. pagpipilit na gawin kung ano ang tama sa kaniyang isip kahit hindi sang-ayon ang
iba pang miyembro

3. Sa paggawa ng mga pasiya, dapat______.

a. sinusunod ang sariling kagustuhan

b. ginagawa ang hinahangad ng mga kakilala at awtoridad
c. hinahayaan ang ibang mga miyembro na magpasiya para sa lahat
d. nagpapakita ng pagkamakatwiran sa mga maaapektuhan ng pasiya

4. Tumutukoy sa ________ang mapanuring pag-iisip.

a. pagtatago ng mga detalye ng isang suliranin

b. pagtatanong sa iyong guro ng kaniyang opinion
c. pagpapaliwanang ng sariling punto at pagpipilit nito sa iba
d. pag-aaral nang mabuti sa mga patunay bago gumawa ng isang pasiya

5. Sa pagbuo ng pasiya, kailangan mong__________.

a. magkaroon ng patunay
b. ipilit ang iyong opinion
c. hingin lang ang opinion ng mga kaibigan
d. magbigay ng labis na pansin sa mga patunay na susuporta sa iyong personal na
pananaw

17
Panuto: Ano ang tama mong gawin sa bawat sitwasyon. Ipaliwanag ito.

1. Nakita mong may pinagkainang plato sa mesa.

2. Umiiyak si Ana hawakhawak niya ang binting may dugo.

3. Kumakahol si brownie. Sinilip mo sa bintana kung ano ang kinakahulan niya.

Nakita mo na sinisingasingan siya ng pusa.

4. Nakita mo na ang isang ticket sa sine sa bulsa ng nilalabhan mong pantalon ng

kuya mo. Sinabi mo sa nanay mo na nanood siya ng sine.

5.Sinabi ng kapitbahay mo sa iyo na lagging lumiliban sa klase ang iyong kapatid.

Panuto: Iguhit ang kung tamang saloobin sa pag-aaral ang ipinahihiwatig at

kung hindi.
____1. Makinig na mabuti kapag may nagsasalita.

____2. Aktibong makilahok sa mga talakayan at pangkatang gawain.

____3. Makipagtalo sa kagrupo kapag hindi na sunod ang gusto.

____4. Pakinggan ang opinion o ideya ng mga kasama.

____5. Makipagsabayan sa pagsasalita ng guro.

Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) kung ang sumusunod ay nagpapakita ng mabuting

pagpapasiya at ekis (x) kung hindi.

_____ 1. Sasabihin ko sa aking nanay na kuhanan ng “Report Card” sa Lunes kahit

alam kung mababa ang aking marka.
_____ 2. Hindi lahat ng pagpapasya ay ipapaalam sa magulang para hindi ako
mapagalitan.
_____ 3. Aaminin ko sa aking magulang ang pagkakamali ko at mangangakong hndi
na uulitin.
_____ 4. Ibibigay ko ang wastong impormasyon sa aking nakababatang kapatid.
_____ 5. Ipapaalam ko sa aking magulang na mayroon kaming proyekto sa EsP.

18
Isiping Mabuti:

Bakit kailangan suriin ang mga pangyayari? Naisasagawa mo ba ang limang

hakbang sapagbuo ng mahusa na pasiya? Maglahad ng halimbawang sitwasyon.
Anuano ang mga ibinubunga ng mahusay na pagpapasiya sa iyo, sa ibang tao at sa
pamayanan?

Panuto: Magtala 5 paraan na dapat isaalang-alang sa pagbuo ng desisyon.

1. _______________________

2. _______________________

3. _______________________

4. _______________________

5. _______________________

Panuto: Gumawa ng sariling acronym “PASIYA”:

P – _______________
A – _______________
S – _______________
I – _______________
Y – _______________
A - _______________

Panuto: Isulat kung TAMA ang sitwasyon kung nararapat at MALI kung hindi
nararapat.
_______ 1. Masusing pinag-aaralan ang mga sitwasyon at pangyayari bago
magbigay ng pasiya o desisyon.
_______ 2. Isinaalang alang lamang ang kabutihan ng mga taong malapit sa iyo sa
pagbibigay ng pasiya o desisyon
_______ 3. Tinitimbang ang mga sitwasyon o pangyayari kung ito ba ay makabubuti
o makasasama.
_______ 4. Nakikinig sa payo ng mga magulang at nakatatanda bago magpasiya.
_______ 5. Sumasangguni sa mga haka-haka o kwento-kwento ng iba upang
maging basehan sa pagbuo ng pasiya.

19
Panuto: Isulat at ipahayag ang sariling opinyon, kung gaano kahalaga ang
pagbibigay ng impormasyon na nabasa o napakinggan.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
________________________________________.

Panuto: Pag-aralang mabuti ang bawat sitwasyon. Ibigay ang iyong magiging
pasiya.

1. May pagsusulit kayo sa paaralan ngunit may sakit ang iyong ina at walang ibang
mag-aalaga sa kanya kundi ikaw.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Nakapulot ka ng pitaka, naglalaman ng tatlong daang piso sa tapat ng inyong
bahay. Wala itong lamang ID.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Natanggal sa trabaho ang iyong ama dahil sa pandemya. Wala ring trabaho ang
iyong ina ngunit marunong siyang magluto ng minatamis na kakainin o biko.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Ayon sa Deped, pinag-uusapan ang pagbubukas ng susunod na school year
ngayong darating na Agosto. Wala pa kayong naiipon na pambili ng kagamitan sa
paaralan.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Narinig mo na pinag-uusapan ng iyong mga kamag-aral na papalitan ka na bilang
lider ng inyong pangkat.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

20
Panuto: Suriin ang bawat larawan. Ipahayag ang iyong pagpapasiya.

______________________________.

_____________________________.

_____________________________.

_____________________________.

21
Panuto: Ano ang iyong opinyon sa mga sumusunod na pangungusap sa
mapanuring pag-iisip?

1.Ang mapanuring pag-iisip ay sariing pagpapasya, palagay at paniniwala.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________.

2. Ang mapanuring pag-iisip ay tuutukoy sa pagiging bukas ang isip, makatwiran at

ay basehan ang mga sinasabi.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_________________________________________________.

3. Ang mapanuring pag-iisip ay ang pagiging bukas at disiplinadong pag-iisip.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_______________________________________________.

Deped TV – EsP6 – tuwing Martes 12:10-12:35

Sanggunian:
https://www.scribd.com/document/38535381 1/Unang-Markahang-Pagsusulit-Sa-
EsP-6-1
https://islidedocs.net/document/unanglagumang-pagsusulit-sa-esp-vi-docx
http://clipart-library.com/clipart/1199438.htm
Edukasyon sa Pagpapakatao Sa Makabagong Panahon 6
Ugaling Pilipino sa Makabagong Panahon 6

Inihanda nina:
GENELYN T. GAWARAN, AES
SHERYL M. CASIANO, AES
EMMANUEL R. ACIDO, PES

22
 Aralin 4
Pagmamahal sa Katotohanan (Love of Truth)

Kasanayang Pampagkatuto:
Nakikilala ang mga tamang hakbang na makatutulong sa paggamit ng
impormasyon. Code: EsP6PKP-Ia-i-37

Tungkol
10.1. saan ang Aralin na ito?
Sa araling ito, ay matutukoy ang mga sanggunian na maaring gamitin sa
10.1.4. pag abuso sa paggamit ng ipinagbabaweal na gamot
pagkuha ng impormasyon at masusuri ang kaugnayan ng katapatan sa
pagmamahal sa katotohanan.
ESP6 PPP-III-
h-40 Isulat sa patlang ang (/) kung wasto ang pahayag at (X) kung hindi wasto.
Panuto:

_________1. Sa pangangalap ng katotohanan, kinakailangan ang mga datos sa

tunay na pangyayari at katiyakan ng tamang impormasyon.
_________2. Maaring hindi sabihin ng mga tao ang katotohanan kung paminsan
minsan lamang naman.
NNNnnnnnnnnnnnNnnnnn
________3. Ang katapatang nakikita sa tao ay nagiging daan para makapagbago ng
iba.
Nnjhkhj
________4. Ang pahayagan o peryodiko ay pinagkukunan ng impormasyon.
________5. Tanging sa internet lamang makukuha ang mga napapanahong balita.
Pag
Pag uugnay
Panuto: Ayusin ang mga titik sa kahon upang makabuo ng salita na sasagot
sa bawat aytem. Isulat sa malinis na papel ang sagot.
Naiuugnay ang sariling
1. Ito ay tinatawag din pahayagan o peryodiko.
karanasan sa
napakinggang
D Y kuwento
R A O Y
2. Binubuo ng mga pinagsama-samang nailimbag sa salita sa papel;
naglalaman ng mga pagtuturo, direksiyon, paggamit, aral at tagubilin

T A L A K
3. Isang kagamitan na ginagamitan ng sistemang telekomunikasyon para sa
pagpapahayag ng mga gumgalaw na mga larawan at tunog sa kalayuan.
B E EL Y TS O I N

23
 4. Pinaikling salita na international networking kung saan ginagamit ng mga tao
upang mas madaling makakuha ng mga impormasyon.
I E R T T E N N
5. Isang teknolohiya na pinahihintulutan ang pagpapadala ng mga hudyat
(signals) sa pamamagitan ng modulation ng electromagnetic waves na may
frequency na mas mababa kaysa liwanag.

Y A D I Y O R

Panuto: Alalahanin ang pagkakataong natukso kang hindi magsabi ng katotohanan.

Ano ang iyong nagawa? Ano ang iyong naramdaman?

______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
___
Bakit?
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
___

Panuto: Iguhit sa patlang ang + kung wasto ang pahayag at - kung hindi
wasto.
_____1. Magkakaroon ng payapang isip at damdamin, magaang at panatag na loob
kung nagsasabi ng kasinungalingan.
_____2. Ang ilang pakiramdam bunga ng pagsisinungaling ay pagkalito, takot,
agamagam, pagkagalit sa sarili at pagsisisi.

24
 _____3. Kung malapit sa ating puso ang isang tao, nakararamdam din tayo ng
sakit kapag tayo ay nagtatago ng lihim.

_____4. Nararapat lamang na minsan itago ang katotohanan sa iba upang

bigyan ng kasiyahan o pabor ang sarili.

_____5. Dapat nating isaalang-alang ang magiging bunga ng ating kilos at

isabuhay ang pagsabi ng katotohanan sa lahat ng pagkakataon.

Panuto: Isulat sa patlang ang salitang Tama kung wasto ang pahayag at Mali kung
hindi wasto.
_________1. Ang pagsisinungaling maliit man o malaki ay itunuturing na mali at
kasalanan.
_________2.Sa pangangalap ng katotohanan, kinakailangan ang mga datos sa
tunay na pangyayari at katiyakan ng tamang impormasyon.
_________3. Ang banyagang salitang white lies ay tinatawag na simpleng
kasinungalingan.
_________4. Maaaring hindi sabihin ng mga tao ang katotohanan kung paminsan
minsan lamang naman.
_________5. Ang katapatang nakikita sa tao ay nagiging daan para makapagbago
ng iba.

Panuto: Tukuyin kung Dapat o Hindi Dapat gawin ang mga sumusunod na mga
gawain.

_________ 1. Ang pagsasabi ng katotohanan ay susi ng kapayapaan.

_________ 2. Ang pagiging mainitin ang ulo ay nauuwi sa away.

_________ 3. Ugaliing magpakumbaba sa lahat ng oras.

_________ 4. Ang pagiging makatotohanan ay dapat isapuso at isabuhay.

_________ 5. Kinatutuwaan nila na pag-usapan ang buhay ng ibang tao.

Panuto: Magtala ng naging karanasan na nagpapakita ng pagmamahal sa

katotohanan.

Sa Paaralan Sa Bahay

25
Panuto: Piliin at isulat sa loob ng puso ang mga salitang tumutukoy sa pagmamahal
sa katotohanan.

Pagsasabi ng totoo
Hindi pagkakasundo ________________________
Pagtanggap sa realidad ________________________
Pananahimik ________________________
Panlilinlang ________________________
Pagkamatiisin ________________________
Kasinungalingan _______________
Pagpapasensiya

Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) kung nagsasaad ng katotohanan sa pagmamahal.

_______ 1. Hindi ko sinasabi ang totoong nangyari dahil ako ay natatakot.

_______ 2. Nakita ni Rose na nabasag ng kanyang bunsong kapatid ang

mamahaling plorera ng kanyang nanay. Dali dali niyang itong nilapitan at nilinis ang
mga bubog.

_______ 3. Napulot ni Ken ang pitaka ng kanyang kaklase at sinauli niya ito.

_______ 4. Nagkukunwari ako sa pagtulong para maipagpatuloy ko ang paglalaro

sa selpon.

_______ 5. Kahit mababa ang marka ni Dino ipinakita pa rin niya ito sa kanyang
Nanay.

_______ 6. Ibinalik niya ang sobrang sukli sa kanyang nanay.

_______ 7. Umiiwas siya sa mga kaibigan na gumagamit ng ipinagbabawal na

gamot.

_______ 8. Siya ay nanindigan sa katotohanan kaya nakulong ang may kasalanan.

_______ 9. Inamin ko sa aming guro na ako ang may kasalanan sa pangyayari.

_______ 10. Kumuha ako ng pera sa pitaka ni Nanay habang siya ay natutulog.

26
Panuto: Gumawa at isulat sa sariling pakahulungan ng pagmamahal sa
katotohanan.

P
K
A A
G T
O ___________________________________
M
T
A SA O ___________________________________
M H
___________________________________
A A
N ___________________________________
H A
A N ___________________________________
L

Panuto: Paano ipapakita ang pagmamahal sa katotohanan. Isulat ang iyong

pahayag.

27
Panuto: Isulat ang iyong opinyon.

Ano ang aral na iyong natutuhan mula sa ating aralin?

Deped TV – EsP6 – tuwing Martes 12:10-12:35

Sanggunian:
Edukasyon sa Pagpapakatao Sa Makabagong Panahon 6
Ugaling Pilipino sa Makabagong Panahon – Batayang Aklat (Ikaanim na Baitang)

Inihanda nina:
ELLAINE B. TRABALLO-VES – Writer
DANEAN JOY B. PERMEJO, VES
EMMANUEL R. ACIDO, PES
SHERYL M. CASIANO, AES

28
 29
ARALIN 4 ARALIN 3 ARALIN 2
GAWAIN 3, 4, 8, 9, GAWAIN 2, 3, 5, 8, GAWAIN 1, 6, 7 at 8
11, 12 at 13 9, 11, 12, 13 at 14 SARILING SAGOT
SARILING SARILING NG MAG-AARAL
SAGOT NG SAGOT NG GAWAIN 2: ARALIN 1
MAG-AARAL MAG-AARAL
1. Tama GAWAIN 1, 2, 4, 5, 8, 9 at 10
GAWAIN 1: GAWAIN 4: 2. Mali SARILINNG SAGOT
3. Mali NG MAG-AARAL
1. / 1. a 4. Tama
2. x 2. b 5. Tama GAWAIN 3:
3. / 3. c
4. / 4. d GAWAIN 3: 1. Mali
5. x 5. c 2. Tama
1. masaya 3. Tama
GAWAIN 2: GAWAIN 6: 2. masaya 4. Tama
3. malungkot 5. Tama
1. dyaryo 1. masaya 4. malungkot
2. aklat 2. masaya 5. malungkot GAWAIN 6:
3. telebisyon 3. malungkot
4. internet 4. masaya 1. /
GAWAIN 4:
5. 5. malungkot 2. x
1. Masipag 3. /
GAWAIN 5: GAWAIN 7: 2. Matalino 4. x
3. Masunurin 5. /
1. - 1. / 4. Matiyaga
2. + 2. x 5. Masigasig
3. + 3. / 6. matulungin GAWAIN 7:
4. - 4. / 7. mabait
5. - 5. / 1. Mapagtiis
2. Mapagpasensiya
GAWAIN 5 3. Mapagtiis
GAWAIN 6 Gawain 7 1.Tama 6. Tama
1.Tama 1. D GAWAIN 10 4. Mapagtiis
2. Mali 7. Mali 5. Mapagpasensiya
2. Tama 2. HD 1.Tama 3. Tama 8. Mali
3. Tama 3. D 2. Mali 4. Tama 9. Tama
4. Mali 4. D 3. Tama 5. Mali 10. Tama
5. Tama 5. HD 4. Tama
5. Mali
Susi sa Pagwawasto