Professional Documents
Culture Documents
Chat Doc Mau Da Cam Trong Chien Tranh Viet Nam
Chat Doc Mau Da Cam Trong Chien Tranh Viet Nam
Lớp: 0100
MỤC LỤC
MỤC LỤC............................................................................................................3
I. ĐỊNH NGHĨA.............................................................................................5
LỜI CẢM ƠN
Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn đến với giảng viên bộ môn Lịch sử Đảng
Cộng Sản Việt Nam – Nguyễn Minh Hoàng. Trong quá trình học tập, chúng tôi
được thầy quan tâm và hướng dẫn rất tận tình. Từ những kiến thức về lịch sử,
chính trị mà thầy truyền đạt giúp chúng tôi có thể hiểu hơn về những giá trị lịch
sử của đất nước được thể hiện thông qua bài thu hoạch này.
Vì lẽ kiến thức là vô hạn. Do đó, trong quá trình hoàn thành bài thu hoạch
sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi rất mong nhận được những
góp ý từ thầy để bài thu hoạch được trở nên hoàn thiện hơn.
I. ĐỊNH NGHĨA
Chất độc da cam (viết tắt: CĐDC, tiếng Anh: Agent Orange - Tác nhân da
cam), là tên gọi của một loại chất thuốc diê ̣t cỏ và làm rụng lá cây được quân đô ̣i
Hoa Kỳ sử dụng tại Viê ̣t Nam trong chiến dịch Ranch Hand, một phần của chiến
tranh hóa học của Hoa Kỳ trong thời kỳ chiến Tranh Viê ̣t Nam. Chất này không
có màu và được chứa trong các thùng màu da cam (do vậy trong vụ kiê ̣n hâ ̣u quả
của nó được gọi nhầm là chất độc màu da cam).
Chất này đã được Hoa Kỳ sử dụng quy mô lớn trong những năm
từ 1961 đến 1971, khiến nhiều vùng ở Việt Nam bị nhiễm độc nghiêm trọng. Các
cơ quan y tế ở Việt Nam ước tính khoảng 400.000 người đã bị giết hoặc tàn tật,
khoảng 500.000 trẻ em sinh ra bị dị dạng, dị tật bởi chất đô ̣c hóa học này. Hô ̣i
chữ thâ ̣p đỏ Viê ̣t Nam ước lượng khoảng 1 triệu nạn nhân Việt Nam đã bị tàn phế
hoặc bệnh tật vì chất độc da cam.
Chất độc da cam còn làm tổn thương sức khỏe của những người lính Mỹ
cũng như các binh lính đồng minh của Mỹ (Uc, Hàn Quốc…) đã có tiếp xúc với
chất này, cũng như con cháu họ. Tính đến nay, các tổ chức cựu binh Mỹ, Uc, Hàn
Quốc đã khởi kiện và được bồi thường, nhưng các nạn nhân chất da cam tại Việt
Nam thì bị xử thua kiện.
Dioxin tích tụ chủ yếu tại các mô mỡ theo thời gian (tích lũy sinh học), vì
vậy ngay cả tiếp xúc nhỏ cũng có thể đạt mức độ nguy hiểm. Trong năm 1994,
EPA Hoa Kỳ báo cáo rằng dioxin là một chất gây ung thư, và lưu ý rằng các hậu
quả khác (về sinh sản và phát triển tình dục, hệ thống miễn dịch) có thể gây ra
một mối đe dọa lớn đối với sức khỏe con người.
Trong nghiên cứu năm 2012 của Đại học Washington trên chuột cho thấy
Dioxin có thể gây dị tật suốt nhiều thế hệ. Chuột thí nghiệm được cho nhiễm 1
liều dioxin rất nhỏ (bằng 1/1000 mức gây chết), với mức rất nhỏ này thì không
gây nguy hại tức thì. Nhưng tác hại lâu dài đã phát tác trên thế hệ con cháu của
chúng. Cho đến tận thế hệ F3 (tức là đời chắt của những con chuột thí nghiệm
ban đầu) những dị tật bẩm sinh vẫn xảy ra. Những đột biến này có lẽ là vĩnh viễn
và sẽ tiếp tục truyền tới các thế hệ sau.
Năm 1980, Ủy ban Quốc gia điều tra hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử
dụng trong chiến tranh ở Việt Nam (Ủy ban 10 - 80) được thành lập. Ủy ban này
đã tiến hành nhiều công trình nghiên cứu, tổ chức nhiều cuộc hội thảo khoa học
quốc gia và quốc tế nhằm xác định quy mô, tác hại của cuộc chiến tranh hóa học
đối với môi trường và con người.
Hội thảo quốc tế lần thứ II về chất độc hóa học diệt cỏ do Mỹ sử dụng
trong chiến tranh Việt Nam và tác hại lâu dài của nó đối với thiên nhiên và con
người (tại Thủ đô Hà Nội, từ ngày 15 - 18/11/1993) đã kết luận: “Chất độc da
cam của Mỹ đã hủy diệt thiên nhiên cây cỏ; hủy diệt sức khỏe con người, gây
nhiều bệnh tật nặng nề; gây nên những biến đổi gen di truyền qua mẹ hoặc bố,
gây tai biến sinh sản, quái thai, dị dạng, dị tật của những đứa con sinh ra; gây các
bệnh ung thư…”.
Binh lính Mỹ được bồi thường và hưởng những chính sách nổi trội do tác
hại của chất độc màu da cam gây ra, còn những người lính và nhân dân Việt Nam
lại chưa thực sự được đền bù xứng đáng. Đó cũng đó chính là nguyên nhân dẫn
đến những vụ kiện đòi quyền lợi cho những người Việt Nam bị liên quan bởi chất
độc màu da cam trong thời gian qua những vụ kiện chất độc màu da cam và bồi
thường.
Trong thời gian qua, đã có rất nhiều rất nhiều vụ kiện lên tòa án Mỹ liên
quan đến tác hại của chất độc màu da cam và hậu quả mà nó để lại sau chiến
tranh Việt Nam, tuy vậy những người Việt Nam dựa dẫm của chất độc màu da
cam vẫn chưa khi nào nhận được sự bồi thường mà họ đáng được nhận. Để tự
bảo vệ mình, Chính phủ Mỹ đã sử dụng điều luật miễn trách nhiệm, qua đó
Chính phủ không thể bị kiện, ngay cả trong trường hợp bị cáo buộc sơ suất. Tòa
án tối cao Mỹ đã duy trì điều luật miễn trách nhiệm trong những vụ kiện chống
lại Mỹ có liên quan đến những vụ thử nghiệm hạt nhân và cả việc chất độc màu
da cam.
Các chất diệt cỏ được rải trên khoảng 24% diện tích miền Nam Việt Nam,
phá hủy 5 triệu mẫu Anh rừng núi cao và rừng ngập mặn và 500.000 mẫu Anh
hoa màu - tương đương với diện tích của bang Massachusetts. Trong số này, 34%
bị rải hơn 1 lần và một vài khu rừng núi cao bị rải hơn 4 lần.vi Một nghiên cứu
phát hiện rằng 3.181 làng mạc cũng bị phun rải. Các vùng đất của Lào và Cam-
pu-chia gần biên giới Việt Nam cũng bị rải.
Chính phủ Hoa Kỳ đã ngừng việc phun rải tất cả các chất diệt cỏ vào
tháng 10 năm 1971, nhưng quân ñội Cộng Hòa miền Nam vẫn tiếp tục phun rải
một số loại hóa chất ñến tận năm 1972. Việc sản xuất Chất độc Da Cam bị dừng
lại từ những năm 1970s. Các kho chứa ñược thu thập và đốt tiêu hủy, và không
còn được sử dụng.
Quân đội mỹ thực hiện chiến dịch Ranch Hand nhằm 3 mục đích:
Với mục đích này, việc khai quang (công tác 20T) được tiến hành tập
trung vào các vùng căn cứ địa của Cách mạng (như chiến khu C, chiến khu Đ ở
miền Đông Nam bộ, chiến khu Dương Minh Châu ở Bắc và Đông Bắc Tây Ninh,
đặc khu rừng Sác, Cần Giờ thành phố Hồ Chí Minh...), đường mòn Hồ Chí Minh,
các khu vực biên giới với việc phát hiện từ trên không và tổ chức tấn công từ trên
không bằng máy bay ném bom, đặc biệt là ném bom rải thảm bằng B-52, hay tấn
công trên bộ để tiêu diệt lực lượng, phá hủy phương tiện chiến tranh, cơ sở hậu
cần, các tuyến đường vận chuyền và thông tin liên lạc của ta. Để tạo thành những
vùng trắng, sau khi dùng các chất diệt cỏ để khai quang, quân đội Mỹ thả tiếp
bom napal để đốt trụi những khu rừng mà họ thấy cần thiết. Đây là phương thức
tác chiến rất dã man, hủy hoại môi trường sống, làm cho nhiều khu rừng nhiệt
đới rậm rạp của Việt Nam bị tàn phá nặng nề. Phải mất nhiều thập niên, thậm chí
hàng thế kỷ mới phục hồi lại được. Không những thế, nhiệt độ cao của bom napal
còn tạo nên các dioxin thứ cấp với số lượng đáng kể ở những nơi đã phun rải các
chất diệt cỏ chứa 2,4-D và 2,4,5-T.
Để thực hiện mục tiêu này, việc khai quang (công tác 20P) được thực hiện
ở những vành đai rậm rạp xung quanh các khu vực đóng quân, khu vực trọng
yếu, cơ sở hậu cần quan trọng, trục lộ chuyển quân, bãi đổ quân của Mỹ - Ngụy
nhằm phát hiện, ngăn chặn và chống phá sự xâm nhập, tấn công của quân ta.
Tập trung ở những nơi, những khu vực mà lực lượng cách mạng kiểm
soát, tổ chức sản xuất cung cấp lương thực, thực phẩm nhằm phá hoại nền kinh tế
tự cung, tự cấp tại chỗ của Cách mạng miền Nam Việt Nam.
Phun rải các chất diệt cỏ, đặc biệt là chất da cam chứa dioxin, một loại
chất siêu độc đối với sức khỏe con người, lên 3,06 triệu hécta lãnh thổ Nam Việt
Nam (chiếm 15% tổng diện tích toàn miền) với mật độ phun rải ~ 37 kg/ha gấp
17 lần liều sử dụng trong nông nghiệp (theo hướng dẫn của Bộ Tư lệnh Lục quân
Mỹ năm 1969 là 2,2 kg/ha). Với mật độ này, các chất diệt cỏ trở thành những
chất phát quang, phá hoại mùa màng có tính hủy diệt.
10
Ngoài ra có chất độc CS được quân đội Mỹ đã sử dụng các phương tiện,
vũ khí khác nhau: các loại lựu đạn CS, ống phóng và quấn chất nổ vào thùng phi
chứa CS.
Khu vực bị phun rải nặng nhất là khu vực xung quanh Sài Gòn, đầu não
của Mỹ - Ngụy. Các tỉnh và khu vực trọng điểm là: Tây Ninh, Bình Dương, Bình
Phước, Đồng Nai, Thừa Thiên-Huế, Quảng Trị, chiến khu D, chiến khu Dương
Minh Châu, đặc khu rừng Sác, mật khu Bời Lời.
Bắc Trung Bộ, duyên hải Trung Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, Tây
Nam Bộ đều bị ảnh hưởng, trong đó, Đông Nam Bộ là vùng bị ảnh hưởng nặng
nề nhất (56% diện tích tự nhiên bị phun rải).
11
Với một lượng khổng lồ chất độc hóa học phun rải lặp đi lặp lại nhiều lần
trong một thời gian dài như vậy dẫn đến:
12
Việc sử dụng chất da cam/dioxin ở chiến trường trong suốt 10 năm không
chỉ huỷ hoại môi trường, các hệ sinh thái mà còn để lại hệ lụy đau lòng đến sức
khỏe con người Việt Nam trong suốt 60 năm qua:
Đáng nói là chất độc da cam có thể di truyền qua nhiều thế hệ và ở Việt
Nam di chứng da cam đã truyền sang thế hệ thứ 4.
13
14
Cùng với đó, Chính phủ Việt Nam đã ban hành và luôn bổ sung hoàn thiện
các chế độ chính sách đối với nạn nhân chất độc da cam/dioxin, gồm chính sách
với người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm và chính sách với các đối tượng
khác bị phơi nhiễm. Chính phủ Việt Nam cũng huy động nhiều nguồn lực thực
hiện các dự án hỗ trợ nạn nhân về sản xuất, y tế, giáo dục, phục hồi chức năng.
Việt Nam phối hợp với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế (gồm cả Hoa Kỳ) chăm
sóc giúp đỡ các nạn nhân chất độc da cam/dioxin.
Cùng với Chính phủ, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam góp
phần quan trọng giúp đỡ các nạn nhân chất độc da cam/dioxin vượt qua nỗi đau
thể xác và tinh thần. Ông Nguyễn Thế Lực, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội nạn
nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, cho biết: “Trong 12 năm qua kể từ khi
thành lập đến nay, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đã vận động
quyên góp được 1.115 tỷ đồng, trong đó quốc tế hỗ trợ 90 tỷ đồng cho các nạn
nhân. Chúng tôi hỗ trợ cho các nạn nhân chất độc da cam/dioxin bằng cả tiền và
hiện vật, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của các nạn nhân chất độc da cam/dioxin như
xây dựng trung tâm nuôi dưỡng, hỗ trợ làm nhà, tìm việc làm, hỗ trợ sản xuất,
khám chữa bệnh, tặng quà thường xuyên cho nạn nhân.”
15
Đề xuất mới trong thời kì cách mạng công nghiệp 4.0 của nhà nước:
Về chính sách, đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương đến
địa phương cần thực hiện nghiêm túc, trách nhiệm với các quyết định và chỉ thị
của Ban Bí thư, của Chính phủ về kế hoạch hành động quốc gia khắc phục cơ
bản hậu quả chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam; cần rà soát để 100%
NNCĐDC được tiếp cận, được thụ hưởng đầy đủ các chính sách của Đảng, Nhà
nước, không một ai bị bỏ sót, bị thiệt thòi.
Về khoa học và công nghệ, phát huy lợi thế cuộc cách mạng công nghệ
4.0 trong áp dụng công nghệ sinh học, công nghệ giải trình bộ gen, kích hoạt,
chỉnh sửa gen, nghiên cứu cách thức mà các biến dị gen gây ra các bệnh lý đặc
thù.
Cần có một chương trình nghiên cứu chắt lọc, trải nghiệm sử dụng các
nguồn dược liệu trong tự nhiên, trong việc chữa và hồi phục sức khỏe thông qua
đội ngũ các lương y ở các vùng miền của đất nước.
Xây dựng một chương trình thông tin tuyên truyền bài bản với các cơ
quan thông tin đại chúng cả trong nước và nước ngoài, nhằm tạo sự kết nối, lan
tỏa sự cảm thông để động viên nguồn lực giúp đỡ các nạn nhân.
16
Sau khi được tham qua Bảo tàng Chứng tích chiến tranh TP.HCM, tôi cảm
thấy chính vì tham vọng bành trướng, xâm lược của đế quốc Mỹ lúc bấy giờ đã
gây ra cuộc chiến tranh phi nghĩa, vô nhân đạo và để lại hậu quả nặng nề cho cả
nhân dân Việt Nam phải gáng chịu những mất mát, đau thương vê thể chất lẫn
tinh thần. Tuy nhiên, nhân dân ta vẫn cố gắng vượt qua, đồng cảm và sẻ chia với
những nạn nhân nhiễm chất độc da cam qua các phong trào quyên góp, qua
những sự kiện giúp những nạn nhân của chất độc màu da cam có thể hòa nhập
với cộng đồng và thoát khỏi tự ti của bản thân để vươn lên trong cuộc sống.
Chuyến đi đọng lại trong tôi rất nhìều suy nghĩ và cảm nhận sâu
sắc về cuộc đời và sự nghiệp của vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc mà chúng ta đều
thương mến gọi tên “Bác Hồ. Đặc biệt ... hành động của Bác là một hành động
yêu nước thiết tha, thể hiện một ý chí kiên cường, dũng cảm và sáng suốt. Bác
quyết chí đi tìm con đường cứu nước giảiphóng dân tộc thoát khỏi ách thống trị...
từ những vũ khí thô sơ như gậy, gọc cuốc, xẻng đến những vũ khí thông dụng
của quân đội ta được lưu lại trong bảo tàn lúc bấy giờ. Tuy vũ khí thô sơ nhưng
tinh thần yêu nước của nhân dân ta mãnh liệt quyết tâm dành lại độc lập từ kẻ
thù.
Việt Nam chịu sự ảnh hưởng của chất độc màu da cam có
tỷ lệ cao các loại bệnh tật, dị tật bẩm sinh và cả ung thư. Những
tác động và biến chứng của chất độc màu da cam thường thấy
là: gây kích ứng da và các bệnh ngoài da, rối loạn thần kinh, gây
sẩy thai, bệnh tiểu đường type 2, dị tật bẩm sinh cho đời sau,
gây các bệnh ung thư, bệnh Hodgkin, bệnh bạch cầu, …
17
Chúng ta, những con dân Việt Nam đã và đang được sinh
sống trong bình yên và tự do, nhưng hãy luôn ghi nhớ rằng
chúng ta thật may mắn vì những điều mà chúng ta có được ngày
hôm nay được đánh đổi bởi xương máu của bao anh hình dân tộc
đã đứng lên chống thực dân đô hộ để trao cho chúng ta những
giây phút bình yên này, hãy luôn ghi nhớ và mang lòng biết ơn
đối với biết bao nhiêu thế hệ cha anh đã hy sinh cùng với lòng
biết ơn đó chúng ta những thế hệ trẻ – tương lai của nước nhà
cần không ngừng nỗ lực, phấn đấu góp sức lực nhỏ bé của bản
thân xây dựng đất nước để đất nước sánh cùng “các cường quốc
năm châu”.
Sau chuyến đi bảo tàng thành phố Hồ Chí Minh đã đem lại cho tôi những
trải nghiệm vô cùng quý giá. Được tham quan và nhìn ngắm những hình ảnh, kỷ
vật quá khứ của Bác, được thấu hiểu nỗi lòng, biết thêm những thứ về Bác, đã
khiến cho bản thân tôi phải biết sống nhân ái, bao dung, giúp đỡ mọi người hơn
để không cảm thấy hổ thẹn với sự hy sinh của Bác. Ngày nay, hòa mình chúng ta
đang sống đã được đánh đổi bằng xương máu của ông cha ta những người đã hy
sinh đấu tranh vì tổ quốc, chính vì vậy chúng ta cần phải sống làm sao cho thật
xứng đáng với những sự hy sinh ấy. Đó là những cảm nhận của tôi, một con
người may mắn được sinh ra và lớn lên khi đất nước đã hòa bình, chiến tranh đã
lùi dần về quá khứ. Học tập, sống tốt và cống hiến, chính là tất cả những gì bản
thân tôi có thể làm được. Phải biết sống thật cố gắng, hết mình với cuộc đời và
cùng nhau đưa đất nước ngày càng phát triển hơn nữa để có thể sánh vai với
cường quốc năm châu như nguyện vọng của Bác Hồ để lại.
18
Sau chuyến tham quan Bảo tàng chứng tích chiến tranh càng thấy rõ tội ác
của đế quốc Mỹ để lại trên đất nước chúng ta những hình ảnh, nhưng tàng chứng
hãi hùng, khủng khiếp về việc tra tấn dã man, tàn sát, ném bom, rải thuốc diệt cỏ,
chất làm rụng lá cây, giết chết con người, những người Việt vô tội bị thảm sát, …
Như thế mới thấy hòa bình, tự do, hạnh phúc đáng quý đến cỡ nào, bao thế hệ
ông bà cha ông chúng ta đã phải trải qua một cuộc chiến đẫm máu, biết bao sự hy
sinh quên mình. Một cuộc chiến được xây dựng bởi máu, bởi lòng đoàn kết và
bởi một khao khát tự do mãnh liệt mà thế hệ trước với mong muốn giành lại.
Chúng ta, những con dân Việt Nam đã và đang được sinh sống trong bình yên và
tự do, nhưng hãy luôn ghi nhớ rằng chúng ta thật may mắn vì những điều mà
chúng ta có được ngày hôm nay được đánh đổi bởi xương máu của bao anh hình
dân tộc đã đứng lên chống thực dân đô hộ để trao cho chúng ta những giây phút
bình yên này.
19
Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Thảm họa chất độc da cam - trách
nhiệm, lương tâm của toàn xã hội và cộng đồng quốc tế,
http://tapchiqptd.vn, truy cập ngày 20/04/2022.
Chiến tranh hóa học ở Việt Nam - Biên niên sự kiện của Tiến sĩ Vũ Hoài
Tuân, Hà Nội 2015; các kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế và tư liệu của
các đồng nghiệp, …
https://hethongbokhoe.com/chat-doc-mau-da-cam-la-gi/
https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/60-nam-tham-hoa-chat-doc-mau-da-
cam-10-8-1961-10-8-2021-noi-dau-van-luon-con-1491882180
20