Türk Standardi: TS EN 474-1+A4

TÜRK STANDARDI
TS EN 474-1+A4
Nisan 2014
TSE CEN/TS 13778:2014 TS EN 474-
1:2006 +A3:2013’ün yerine
ICS 53.100
İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 1: Genel özellikler

Earth-moving machinery - Safety - Part 1: General requirements
Engins de terrassement - Sécurité - Partie 1: Erdbaumaschinen - Sicherheit - Teil 1: Allgemeine
Prescriptions générales Anforderungen
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
ÖYS TEKNiK iS SAGLIGI VE GÜVENLiGi DANISMANLIK MAKiNE PETROL iNSAAT SAN VE TiC LTD STi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 18.12.2015
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iLTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 53.100 TÜRK STANDARDI TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Milli Önsöz
- Bu standard; kaynağı EN 474-1:2006+A4:2013 standardı olan TS EN 474-1+A4: 2014 Türk standardının
Ulaşım ve Taşımacılık İhtisas Kurulu’na bağlı TK19 Otomotiv Teknik Komitesi marifetiyle hazırlanan Türkçe
tercümesidir.
- Bu standard yayınlandığında, "TS EN 474-1:2006+A3:2013" ve “TSE CEN/TS 13778:2014” ün yerini alır.
- CEN resmi dillerinde yayınlanan diğer standard metinleri ile aynı haklara sahiptir.
- Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
- Bu standardda atıf yapılan standardların milli karşılıkları aşağıda verilmiştir.
EN, ISO, IEC Adı Adı

TS No
vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 286-2: Simple unfired pressure vessels TS EN 286-2 Tanklar - Basınçlı - Hava ve azot
1991 designed to contain air or nitrogen depoları için - Bölüm 2: Motorlu
Part 2: Pressure vessels for air taşıtlar ve çekicilerinde kullanılan
braking and auxiliary systems for hava freni ve yardımcı donanım için
motor vehicles and their trailers tasarımlanmış
EN 287-1: Qualification test of welders - Fusion TS EN 287-1 Kaynakçıların yeterlilik sınavı -

2004 welding - Part 1: Steels Ergitme kaynağı - Bölüm 1: Çelikler
EN 356: Glass in building- Security glazing- TS EN 356 Emniyet camları- Yapılarda

1999 Testing and classification resistance kullanılan- El darbelerine karşı
against manual attack dayanıklılığın denenmesi ve
sınıflandırılması
EN 474- Earth-moving machinery - Safety - TS EN 474- İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik

5:2006+A3:20 Part 5: Requirements for hydraulic 5+A3 - Bölüm 5: Hidrolik kazıcılar için
13 excavators özellikler
EN 474- Earth-moving machinery - Safety - TS EN 474- İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik

12:2006+A1:2 Part 12: Requirements for cable 12+A1 - Bölüm 12: Halatlı kazıcılar için
008 excavators özellikler
metin iptal edilmiştir
EN 982: 1996 Safety of machinery - Safety TS EN 982 Makinalarda güvenlik - Akışkan güç
requirements for fluid power systems sistemleri ve bileşenleri için güvenlik
and their components – Hydraulics kuralları - Hidrolik
EN 1677-2: Components for slings- Safety- Part 2: TS EN 1677-2 Sapan bileşenleri - Güvenlik - Bölüm
2000 Forged steel lifting hooks with latch 2: Mandallı, dövme çelik kancalar,
Grade 8 kalite sınıfı 8
EN 13309: Construction machinery – TS EN 13309 İnşaat makinaları – Elektrikli dahilî

2000 Electromagnetic compatibility of güç kaynağına sahip makinaların
machines with internal electrical power elektromanyetik uyumluluğu
supply
EN 60529: Degrees of protection provided by TS 3033 EN Mahfazalarla sağlanan koruma

1991 enclosures (IP code) 60529 dereceleri (IP Kodu) (elektrik
(IEC 60529: 1989) donanımlarında)
EN 474-1:2006+A4:2013
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

EN 61310-1: Safety of machinery - Indication, TS EN 61310- Makinalarda güvenlik - Gösterim,
1995 marking and actuation - Part 1: 1 işaretleme ve harekete geçirme -
Requirements for visual, auditory and Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve
tactile signals (IEC 61310-1:1995) dokunulabilir işaretler için kurallar
EN ISO 2860: Earth-Moving Machinery - Minimum TS 1582 EN İnşaat ve kazı makinaları en küçük
1999 access dimensions (ISO 2860:1992) ISO 2860 giriş ağzı boyutları
EN ISO 2867: Earth-moving machinery - Access TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları - Erişme
2006 systems (ISO 2867:2006) 2867 sistemleri
EN ISO Earth-moving machinery - Physical TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları -

3411: 2007 dimensions of operators and minimum 3411 Operatörlerin fiziki ölçüleri ve
operator space envelope operatör bölmesinin en küçük
(ISO 3411:2007) ölçüleri
EN Earth-moving machinery - Falling- TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları - Düşen

ISO3449:2008 object protective structures - 3449 maddelere karşı koruyucu yapılar -
Laboratory tests and performance Laboratuvar deneyleri ve performans
requirements (ISO 3449:2005) özellikleri
EN ISO 3450: Earth-moving machinery - Braking TS 3371 EN İnşaat ve kazı makinaları - Lastik
1996 systems of rubber-tyred machines - ISO 3450 tekerlekli makinaların fren sistemleri
Systems and performance - Sistemler ve çalışma özellikleri ve
requirements and test procedures deney esasları
(ISO 3450:1996)
EN ISO 3457: Earth-moving machinery - Guards - TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları –

2003 Definitions and requirements 3457 Koruyucular - Tarifler ve kurallar
(ISO 3457:2003)
EN ISO Earth-moving machinery - Roll-over TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları -

3471:2008 protective structures - Laboratory tests 3471 Devrilmeye karşı koruyucu yapılar -
and performance requirements Laboratuvar deneyleri ve performans
(ISO 3471:2008) kuralları
EN ISO Pneumatic fluid power — General rules TS EN ISO Pnömatik akışkan güç- Sistemler ve
4414:2010 and safety requirements for systems 4414:2010 bileşenleri için güvenlik kuralları ve
and their components (ISO 4414:2010) genel kurallar
EN ISO Acoustics - Declaration and verification TS EN ISO Akustik - Makina ve donanımın

of noise emission values of machinery 4871 gürültü emisyon değerlerinin beyanı
4871:2009
and equipment (ISO 4871:1996) ve doğrulanması
EN ISO 5353: Earth-moving machinery, and tractors TS 10279 İnşaat ve kazı makinaları, traktörler,
1998 and machinery for agriculture and EN ISO tarım ve ormancılık makinaları -
forestry - Seat index point 5353 Koltuk referans noktası
(ISO 5353:1995)
EN ISO 6165: Earth-moving machinery – Basic types - TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları - Temel
2006 deleted text Identification and 6165 tipler - Tanımlama, terimler ve tarifler
terms and definitions (ISO 6165: 2006)
EN ISO 6682: Earth-moving machinery - Zones of TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları konfor
1995 comfort and reach for control 6682 bölgeleri ve kumandalara erişme
(ISO 6682:1986 including Amendment
1: 1989)
EN 474-1:2006+A4:2013
EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

EN ISO 6683: Earth-moving machinery - Seat belts TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları - Emniyet
2005 and seat belt anchorages - Performance 6683 kemeri ve emniyet kemeri
requirements and tests (ISO 6683:2005) bağlantıları
EN ISO 7096: Earth-moving machinery - Laboratory TS 10281 İnşaat ve kazı makinaları – Operatör
2000 evaluation of operator seat vibration EN ISO koltuğu titreşiminin lâboratuvar
(ISO 7096:2000) 7096 değerlendirmesi
EN ISO Acoustics – Recommended practice for TS EN ISO Akustik- düşük gürültü seviyesine
11688-1: 1998 the design of low-noise machinery and 11688-1 sahip makina ve donanımın tasarımı
equipment – Part 1: Planning için tavsiye edilen uygulama - Bölüm
(ISO/TR 11688-1: 1995) 1: Planlama
EN ISO 12100- Safety of machinery - Basic concepts, TS EN ISO Makinalarda güvenlik - Temel
1: 2003 general principles for design - Part 1: 12100-1 kavramlar, tasarım için genel
Basic terminology, methodology prensipler - Bölüm 1: Temel
(ISO 12100-1:2003) terminoloji, metodoloji
EN ISO 12100- Safety of machinery - Basic concepts, TS EN ISO Makinalarda güvenlik - Temel
2: 2003 general principles for design - Part 2: 12100-2 kavramlar, tasarım için genel
Technical principles prensipler - Bölüm 2: Teknik
(ISO 12100-2:2003) prensipler
EN ISO 13732- Ergonomics of the thermal environment - TS EN ISO Isıl çevrenin ergonomisi - Yüzeylerle
1: 2006 Methods for the assessment of human 13732-1 temasa karşı insan tepkilerinin
responses to contact with surfaces - Part değerlendirilme metotları - Bölüm 1:
1: Hot surfaces (ISO 13732-1:2006) Sıcak yüzeyler
EN ISO Safety of machinery - Safety-related TS EN ISO Makinalarda güvenlik - Kumanda

13849-1: 2008 parts of control systems - Part 1: 13849-1 sistemlerinin güvenlikle ilgili
General principles for design kısımları- Bölüm 1: Tasarım için
(ISO 13849-1: 2006) genel prensipler
ISO 3795: Road vehicles and tractors and TS ISO 3795 Karayolu taşıtları, tarım ve
1989 machinery for agriculture and forestry- ormancılıkta kullanılan makinalar ve
Determination of burning behaviour of traktörler- İç malzemelerinin yanma
interior materials davranışının tayini
ISO 3864-1: Graphical symbols - Safety colours and TS ISO Grafik semboller - Emniyet ile ilgili
2002 safety signs - Part 1: Design principles 3864-1 renk ve işaretler - Bölüm 1: İş yerleri
for safety signs in workplaces and ve halka açık alanlardaki emniyet
public areas işaretleri için tasarım prensipleri
ISO 3864-2: Graphical symbols - Safety colours and TS ISO Grafik semboller - Emniyet ile ilgili
2004 safety signs - Part 2: Design principles 3864-2 renk ve işaretler - Bölüm 2: Mamul
for product safety labels emniyet etiketleri için tasarim
prensipleri
ISO 4250-3: Earth-mover tyres and rims - Part 3: TS ISO İnşaat ve kazı makinaları - Lastikler
2006 Rims 4250-3 ve jantlar - Bölüm 3: Jantlar
ISO 6014: Earth-moving machinery - TS 3803 ISO İnşaat ve kazı makinaları - Arazide
1986 Determination of ground speed 6014 hız tayini
ISO 6016: Earth moving machinery - Methods of TS 10819 İnşaat ve kazı makinaları - Teçhizat
1998 measuring the masses of whole ISO 6016 ve parçaları ile birlikte makinanın
machines, their equipment and kütlesini ölçme metotları
components
EN 474-1:2006+A4:2013

vb. No (İngilizce) TS No (Türkçe)
ISO 6395: Earth-moving machinery - TS ISO 6395 Akustik-İnşaat ve kazı makinaları

2008 Determination of sound power level - tarafından yayılan dış gürültünün
Dynamic test conditions ölçülmesi-Dinamik deney şartları
ISO 6405-1: Earth-moving machinery - Symbols for TS ISO İnşaat ve kazı makinaları - Operatör
2004 operator controls and other displays - 6405-1 kumandaları ve diğer göstergeler için
Part 1: Common symbols semboller - Bölüm 1: Ortak
semboller
ISO 6405-2: Earth-moving machinery - Symbols for TS 9916-2 İnşaat ve kazı makinaları - Operatör
1993 operator controls and other displays - ISO 6405-2 kumandaları ve diğer göstergeler için
Part 2: Specific symbols for machines, semboller - Bölüm 2: Makinalar,
equipment and accessories ekipman ve aksesuarlar için özel
semboller
ISO 6749: Earth moving machinery - Preservation TS 10280 İnşaat ve kazı makinaları - Koruma
1984 and storage ve depolama
ISO 8643: Earth- moving machinery- Hydraulic TS ISO 8643 İnşaat ve kazı makinaları - Hidrolik
1997 excavator and backhoe loader boom- kazıcılar ve kazıcı yükleyiciler için
lowering control device - Requirements kontrollu bom indirme kumanda
and tests tertibatı - Özellikler ve deneyler
ISO 9533: Earth-moving machinery -Machine TS ISO 9533 İnşaat ve kazı makinaları -
1989 mounted forward and reverse audible Makinanın ön ve arkasına monteli
warning alarm - Sound test method işitilebilir ikaz cihazları ses deney
metodu
ISO Earth-moving machinery - Hydraulic TS ISO İnşaat ve kazı makinaları- Hidrolik

10262:1998 excavators - Laboratory tests and 10262 kazıcılar- Operatör koruyucu
performance requirements for operator mahfazalarının çalışma özellikleri-
protective guards Laboratuvar deneyleri
ISO 10264: Earth-moving machinery - Key-locked TS ISO İnşaat ve kazı makinaları - Kilitlemeli
1990 starting systems 10264 ilk hareket (kontak) sistemleri
ISO 10265: Earth-moving machinery - Crawler TS ISO İnşaat ve kazı makinaları- Paletli
2008 machines - Performance requirements 10265 makinaları- Fren sistemleri için
and test procedures for braking systems performans özellikleri ve deney
işlemleri
ISO 10532: Earth-moving machinery - Machine- TS ISO İnşaat ve kazı makinaları - Makinaya
1995 mounted retrieval device - Performance 10532 bağlı kurtarma tertibatı - Çalışma
requirements şartları
ISO 10533: Earth-moving machinery - Lift-arm TS ISO İnşaat ve kazı makinaları - Kaldırma
1993 support devices 10533 kolu destek donanımları
ISO 11112: Earth-moving machinery - Operator’s TS ISO İnşaat ve kazı makinaları - Operatör
1995 seat - Dimensions and requirements 11112 koltuğunun boyutları ve özellikleri
EN 474-1:2006+A4:2013

TS No
ISO 11862: Earth-moving machinery - Auxiliary İnşaat ve kazı makinaları - Yardımcı
TS ISO
1993 starting aid electrical connector çalıştırma sistemi elektrik bağlantısı
11862
ISO 12508: Earth-moving machinery - Operator İnşaat ve kazı makinaları - Operatör
1994 station and maintenance areas - TS ISO mahalli ve bakım alanları -
Bluntness of edges 12508 Kenarların yuvarlatılması
ISO 13333: Earth moving machinery - Dumper body İnşaat ve kazı makinaları - Damperli
TS ISO
1994 support and operator’s cab tilt support kamyon kasası destek ve operatör
13333
devices kabini yatırma destek tertibatları
TS EN 474-1+A4: 2014 standardı, EN 474-1:2006+A4: 2013 standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon Komitesi’nin (Avenue
Marnix 17 B-1000 Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye
ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN’den yazılı izin alınmaksızın çoğaltılamaz.
AVRUPA STANDARDI
EUROPEAN STANDARD
NORME EUROPÉENNE
EUROPÄISCHE NORM
TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
ICS 53.100
İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 1: Genel özellikler

Earth-moving machinery - Safety - Part 1: General requirements
Engins de terrassement - Sécurité - Partie 1: Erdbaumaschinen - Sicherheit - Teil 1: Allgemeine
Prescriptions générales Anforderungen
Bu Avrupa standardı CEN tarafından 17 Nisan 2006 tarihinde onaylanmıştır ve 4 Ocak 2009 tarihinde CEN
tarafından onaylanan Tadil 1, 6 Haziran 2013 tarihinde CEN tarafından onaylanan Tadil 3, 10 Ağustos
2013 tarihinde CEN tarafından onaylanan Tadil 4’ü kapsar.
CEN üyeleri, bu Avrupa Standardına hiçbir değişiklik yapmaksızın ulusal standard statüsü veren koşulları
öngören CEN/CENELEC İç Yönetmelikleri’ne uymak zorundadırlar. Bu tür ulusal standardlarla ilgili güncel
listeler ve bibliyografik atıflar, CEN Yönetim Merkezi’ne veya herhangi bir CEN üyesine başvurarak elde
edilebilir.
Bu Avrupa Standardı, üç resmi dilde (İngilizce, Fransızca, Almanca) yayınlanmıştır. Bir CEN üyesinin
sorumluluğunda kendi diline çeviri yoluyla elde edilen ve CEN-CENELEC Yönetim Merkezi’ne bildirilen başka
bir dildeki bir sürüm, bu standardın resmi sürümleri ile aynı statüdedir.
CEN üyeleri sırasıyla, Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka,
Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs,
Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya,
Slovakya, Slovenya, Türkiye ve Yunanistan’ın milli standard kuruluşlarıdır.
AVRUPA STANDARDİZASYON KOMİTESİ

EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION
COMITÉ EUROPÉEN DE NORMALISATION
EUROPÄISCHES KOMITEE FÜR NORMUNG
Yönetim Merkezi: AvenueMarnix 17, B-1000 Brussels
© 2013 CEN Dünya genelinde herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım
hakları CEN ulusal Üyelerine aittir.
Ref. No. EN 474-1:2006+A4:2013: E
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
İçindekiler
Sayfa
Ön söz ............................................................................................................................................................... 3
0 Giriş ........................................................................................................................................................... 4
1 Kapsam ...................................................................................................................................................... 4
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar ............................................................................................ 5
3 Terimler ve tarifleri ................................................................................................................................... 8
4 Önemli tehlikeler listesi ......................................................................................................................... 10
5 Güvenlik kuralları ve/veya tedbirler ...................................................................................................... 10
6 Güvenlik kurallarının/tedbirlerinin doğrulanması ............................................................................... 26
7 Kullanma talimatı .................................................................................................................................... 26
Ek A - (Zorunlu Hükümler) - Önemli tehlikeler listesi ................................................................................ 30
Ek B - (Zorunlu Hükümler) Yardımcı donanım ve yardımcı donanım destekleri ..................................... 34
Ek C - (Bilgi için) - Yazısız güvenlik işaretleri için kurallar ........................................................................ 36
Ek D - (Zorunlu Hükümler)Yükseltmeli operatör mahallinin özellikleri .................................................... 38
Ek E - (Zorunlu Hükümler) Yük kaldırma amacıyla kullanılan kaldırma tertibatı/tertibatları için kurallar ..... 40
Ek F - (Zorunlu Hükümler) Yer altında patlayıcı olmayan ortamdaki çalışmada kullanılan inşaat ve kazı
makinaları için özellikler ............................................................................................................................... 46
Ek G - (ZorunluHükümler) - Yıkma makinası………………………………………………………………….49
Ek ZA - (Bilgi için) - Bu standardın, 2006/42/EC Direktifinin temel gerekleri ile ilişkisi .......... 52
Kaynaklar ........................................................................................................................................................ 53
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ön söz
Bu doküman, sekreteryası DIN tarafından yürütülen CEN/TC 151 "Construction equipment and building
material machines — Safety – İnşaat donanımı ve yapı malzeme makinaları - Güvenlik" Teknik Komitesi
tarafından hazırlanmıştır.
Bu Avrupa standardına en geç Mart 2014 tarihine kadar aynı metni yayınlayarak ya da onay duyurusu
yayınlayarak ulusal standart statüsü verilmeli ve çelişen ulusal standardlar en geç Mart 2014 tarihine kadar
yürürlükten kaldırılmalıdır.
Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent hakkının
belirlenmesi durumunda CEN [ve/veya CENELEC] sorumlu tutulamaz.
Bu doküman, CEN tarafından, 04.01.2009 tarihinde onaylanan Tadil 1, 06.01.2013 tarihinde onaylanan Tadil
3, 10.08.2013 tarihinde onaylanan Tadil 4’ü kapsar.
Bu doküman, 'EN 474-1:2006+A3:2013 ve CEN/TS 13778:2004’ün yerini almıştır.
Tadil ile eklenen veya değiştirilen metnin başlangıç ve bitişi , ve işaretleriyle

gösterilmiştir.
Bu doküman, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN’e verilen görevle
hazırlanmıştır ve AB Direktifinin temel gereklerini destekler.
Bu standardın AB Direktifi/Direktifleri ile ilişkisi için bu standardın tamamlayıcı kısımları olan Ek ZA

(bilgi için) ’e bakınız.
EN 474 standard serisi, “İnşaat ve kazı makinaları – Güvenlik ” genel başlığı altında aşağıdaki bölümlerden
oluşmaktadır:
* Bölüm 1: Genel özellikler
* Bölüm 2: Çekici dozerler için özellikler
* Bölüm 3: Yükleyiciler için özellikler
* Bölüm 4: Kazıcı yükleyiciler için özellikler
* Bölüm 5: Hidrolik kazıcılar için özellikler
* Bölüm 6: Damperli kamyonlar için özellikler
* Bölüm 7: Skreyperler için özellikler
* Bölüm 8: Greyderler için özellikler
* Bölüm 9: Boru döşeyiciler için özellikler
* Bölüm 10: Trençerler kazıcılar için özellikler
* Bölüm 11: Toprak ve çöp sıkıştırıcılar için özellikler
* Bölüm 12: Halatlı kazıcılar için özellikler
Bu standardın diğer bölümlerinde kapsanan belirli makinalar için bu Avrupa standardının serinin diğer ilgili
bölümleriyle birlikte kullanılması tasarlanmıştır.
CEN/CENELEC İç Yönetmeliklerine göre, bu Avrupa Standardının ulusal standart olarak uygulamaya

alınmasından sorumlu ulusal standart kuruluşlarının ülkeleri; Almanya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık,
Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda,
İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Malta,
Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Türkiye ve Yunanistan’dır.
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
0 Giriş
Bu standard, EN ISO 12100-1:2003’te belirtilen C tipi bir standarddır.
İlgili makinalar, kapsadığı tehlikeler, tehlikeli durumlar ve olaylar bu standardın kapsamında belirtilmiştir.
Bu C tipi standardın hükümleri, A tipi veya B tipi standardlarda belirtilenlerden farklı olduğunda, bu standardın
hükümlerine göre tasarımlanmış ve imal edilmiş makinalar için bu C tipi standardın hükümleri, diğer
standardların hükümlerinden önce yer alır.
1 Kapsam
Bu Avrupa standardı , yol silindirleri ve yatay sondaj makinaları hariç EN ISO 6165:2006’da açıklanan
inşaat ve kazı makinaları1) için genel güvenlik özelliklerini kapsar.
Not 1 - Yol silindirleri, EN 500’ün kapsamındadır.
Not 2 - Yatay sondaj makinaları, EN 791’in kapsamındadır.
Bu Avrupa standardı , donanımı ile öncelikle toprak ve kayaları gevşetmek, toplamak, küreyerek
götürmek, taşımak, dağıtmak ve tesviye etmek için kullanılmak üzere tasarımlanmış farklı kullanım amaçlı
makinalara da (Madde 3.1.2) uygulanır.
Bu Avrupa standardında , inşaat ve kazı makinaları tipleri için ortak güvenlik özellikleri verilmiştir ve bu
bölümün EN 474-2 ila EN 474-12’den biri ile ilişkili olarak kullanılması amaçlanmıştır. Bu makinalar için belirli
bölümlerde (EN 474-2 ilâ EN 474-12), EN 474-1:2006+A1:2009’daki özellikler tekrarlanmamış, ancak
söz konusu makina için ilave özellikler veya değişiklikler öngörülmüştür.
Not 3 - Bu standardda belirtilen özellikler, inşaat ve kazı makinalarının iki veya daha fazla tip ailesinde ortaktır.
Bu bölüm, yıkma makinası için özel kuralları verir.
EN 474-2’den EN 474-12’deki bazı özellikler, EN 474-1:2006+A1:2009’daki ilgili özelliklere göre öncelik

taşır.
Çok amaçlı makinalar için bu standardın özel işlevleri ve uygulamaları kapsayan ilgili bölümleri uygulanmalıdır
(bir kanal kazıcı olarak da kullanılan küçük bir yükleyicide, EN 474’ün Bölüm 1, Bölüm 3 ve Bölüm 10’un ilgili
özellikleri uygulanmalıdır).
Bu standard, kapsamında yer alan inşaat ve kazı makinaları ile birlikte kullanılması amaçlanan ilave
donanımlar için genel özellikleri de kapsar.
Bu standard serisinin Bölüm 12’si dışında, bu standard esas enerji kaynağı elektrik olan makinaların
ana devreleri ve ilgili sürücüleri konusundaki elektrik tehlikelerini kapsamaz.
Bu standardda, römorkların çekilmesi konusu yer almamaktadır.
Bu standardda, amacına uygun olarak kullanıldığında ve imalatçı tarafından öngörülen hatalı kullanımlarda,
inşaat ve kazı makinaları ile ilgili önemli bütün tehlikeler, tehlikeli durumlar ve olaylar belirtilmiştir (Madde 4).
Bu standard; inşaat ve kazı makinalarının hizmete alınması, çalıştırılması ve bakımı sırasında önemli
tehlikeler, tehlikeli durumlar ve olaylardan ortaya çıkabilecek riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak amacıyla
alınacak uygun tedbirleri kapsar.
Bu standard, yayımı tarihinden sonra imal edilen inşaat ve kazı makinalarına uygulanır.
1) Karayollarında seyretmek için, uyumlaştırılmış kurallar hazırlanana kadar ulusal trafik mevzuatına
uyulmalıdır (ilgili CEN standardı hazırlık aşamasındadır).
4
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, aşağıdaki dokümanlara tamamen veya kısmen zorunlu atıf yapılmıştır ve bu atıflar bu
dokümanın uygulanması için kaçınılmazdır. Tarih belirtilen atıflarda, belirtilmiş olan baskı geçerlidir. Tarih
belirtilmemiş atıflarda, atıf yapılan dokümanın en son baskısı (tadiller dâhil) kullanılır.
EN 286-2: 1992, Simple unfired pressure vessels designed to contain air or nitrogen Part 2: Pressure vessels
for air braking and auxiliary systems for motor vehicles and their trailers (Tanklar - Basınçlı - Hava ve azot
depoları için - Bölüm 2: Motorlu taşıtlar ve çekicilerinde kullanılan hava freni ve yardımcı donanım için
tasarımlanmış)
EN 287-1: 2004, Qualification test of welders - Fusion welding - Part 1: Steels (Kaynakçıların yeterlilik sınavı -
Ergitme kaynağı - Bölüm 1: Çelikler)
EN 356: 1999, Glass in building- Security glazing- Testing and classification resistance against manual
attack (Emniyet camları- Yapılarda kullanılan- El darbelerine karşı dayanıklılığın denenmesi ve
sınıflandırılması)
EN 474-5:2006+A3:2013, Earth-moving machinery - Safety - Part 5: Requirements for hydraulic excavators

(İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 5: Hidrolik kazıcılar için özellikler)
EN 474-12:2006+A1:2008, Earth-moving machinery - Safety - Part 12: Requirements for cable excavators
(İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 12: Halatlı kazıcılar için özellikler)
EN 982: 1996, Safety of machinery - Safety requirements for fluid power systems and their components -
Hydraulics (Makinalarda güvenlik - Akışkan güç sistemleri ve bileşenleri için güvenlik kuralları – Hidrolik)
EN 1677-2: 2000, Components for slings- Safety- Part 2: Forged steel lifting hooks with latch Grade 8 (Sapan
bileşenleri - Güvenlik - Bölüm 2: Mandallı, dövme çelik kancalar, kalite sınıfı 8)
EN 12643: 1997 + A1: 2008 , Earth-moving machinery - Rubber-tyred machines-Steering requirements

(ISO 5010:1992, modified)
EN 13309: 2000, Construction machinery – Electromagnetic compatibility of machines with internal electrical
power supply (İnşaat makinaları – Elektrikli dahilî güç kaynağına sahip makinaların elektromanyetik
uyumluluğu)
EN 60529: 1991, Degrees of protection provided by enclosures (IP code) (IEC 60529: 1989) (Mahfazalarla
sağlanan koruma dereceleri (IP Kodu) (elektrik donanımlarında))
EN 61310-1: 1995, Safety of machinery - Indication, marking and actuation - Part 1: Requirements for visual,
auditory and tactile signals (IEC 61310-1:1995) (Makinalarda güvenlik - Gösterim, işaretleme ve harekete
geçirme - Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve dokunulabilir işaretler için kurallar)
EN ISO 2860: 1999, Earth-Moving Machinery - Minimum access dimensions (ISO 2860:1992) (İnşaat ve kazı
makinaları en küçük giriş ağzı boyutları)
EN ISO 2867: 2006, Earth-moving machinery - Access systems (ISO 2867:2006) (İnşaat ve kazı makinaları -
Erişme sistemleri)
EN ISO 3411: 2007, Earth-moving machinery - Physical dimensions of operators and minimum operator
space envelope (ISO 3411:2007) (İnşaat ve kazı makinaları -Operatörlerin fiziki ölçüleri ve operatör
bölmesinin en küçük ölçüleri)
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
EN ISO 3449:2008, Earth-moving machinery - Falling-object protective structures - Laboratory tests and
performance requirements (ISO 3449:2005) (İnşaat ve kazı makinaları - Düşen maddelere karşı koruyucu
yapılar -Laboratuvar deneyleri ve performans özellikleri)
EN ISO 3450: 1996, Earth-moving machinery - Braking systems of rubber-tyred machines -Systems and
performance requirements and test procedures (ISO 3450:1996) (İnşaat ve kazı makinaları - Lastik tekerlekli
makinaların fren sistemleri - Sistemler ve çalışma özellikleri ve deney esasları)
EN ISO 3457: 2003, Earth-moving machinery - Guards - Definitions and requirements (ISO 3457:2003)
(İnşaat ve kazı makinaları – Koruyucular - Tarifler ve kurallar)
EN ISO 3471:2008, Earth-moving machinery - Roll-over protective structures - Laboratory tests and
performance requirements (ISO 3471:2008) (İnşaat ve kazı makinaları -Devrilmeye karşı koruyucu
yapılar -Laboratuvar deneyleri ve performans kuralları)
EN ISO 4414:2010, Pneumatic fluid power — General rules and safety requirements for systems and their
components (ISO 4414:2010) (Pnömatik akışkan güç- Sistemler ve bileşenleri için güvenlik kuralları ve
genel kurallar)
EN ISO 4871:2009 , Acoustics - Declaration and verification of noise emission values of machinery and
equipment (ISO 4871:1996) (Akustik - Makina ve donanımın gürültü emisyon değerlerinin beyanı ve
doğrulanması)
EN ISO 5353: 1998, Earth-moving machinery, and tractors and machinery for agriculture and forestry - Seat
index point (ISO 5353:1995) (İnşaat ve kazı makinaları, traktörler, tarım ve ormancılık makinaları - Koltuk
referans noktası)
EN ISO 6165: 2006, Earth-moving machinery – Basic types - deleted text Identification and terms and
definitions (ISO 6165: 2006) (İnşaat ve kazı makinaları - Temel tipler - Tanımlama, terimler ve tarifler)
EN ISO 6682: 1995, Earth-moving machinery - Zones of comfort and reach for control (ISO 6682:1986
including Amendment 1: 1989) (İnşaat ve kazı makinaları konfor bölgeleri ve kumandalara erişme)
EN ISO 6683: 2005, Earth-moving machinery - Seat belts and seat belt anchorages - Performance
requirements and tests (ISO 6683:2005) (İnşaat ve kazı makinaları - Emniyet kemeri ve emniyet kemeri
bağlantıları)
EN ISO 7096: 2000, Earth-moving machinery - Laboratory evaluation of operator seat vibration (ISO
7096:2000) (İnşaat ve kazı makinaları – Operatör koltuğu titreşiminin lâboratuvar değerlendirmesi)
EN ISO 11688-1: 1998, Acoustics – Recommended practice for the design of low-noise machinery and
equipment – Part 1: Planning (ISO/TR 11688-1: 1995) (Akustik- düşük gürültü seviyesine sahip makina
ve donanımın tasarımı için tavsiye edilen uygulama - Bölüm 1: Planlama)
EN ISO 12100-1: 2003, Safety of machinery - Basic concepts, general principles for design - Part 1: Basic
terminology, methodology (ISO 12100-1:2003) (Makinalarda güvenlik - Temel kavramlar, tasarım için genel
prensipler - Bölüm 1: Temel terminoloji, metodoloji)
EN ISO 12100-2: 2003, Safety of machinery - Basic concepts, general principles for design - Part 2:
Technical principles (ISO 12100-2:2003) (Makinalarda güvenlik - Temel kavramlar, tasarım için genel
prensipler - Bölüm 2: Teknik prensipler)
EN ISO 13732-1: 2006, Ergonomics of the thermal environment - Methods for the assessment of human
responses to contact with surfaces - Part 1: Hot surfaces (ISO 13732-1:2006) (Isıl çevrenin ergonomisi -
Yüzeylerle temasa karşı insan tepkilerinin değerlendirilme metotları - Bölüm 1: Sıcak yüzeyler)
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
EN ISO 13849-1: 2008, Safety of machinery - Safety-related parts of control systems - Part 1: General
principles for design (ISO 13849-1: 2006) (Makinalarda güvenlik - Kumanda sistemlerinin güvenlikle ilgili
kısımları- Bölüm 1: Tasarım için genel prensipler)
ISO 3795: 1989, Road vehicles and tractors and machinery for agriculture and forestry- Determination of
burning behaviour of interior materials (Karayolu taşıtları, tarım ve ormancılıkta kullanılan makinalar ve
traktörler- İç malzemelerinin yanma davranışının tayini)
ISO 3864-1: 2002, Graphical symbols - Safety colours and safety signs - Part 1: Design principles for safety
signs in workplaces and public areas (Grafik semboller - Emniyet ile ilgili renk ve işaretler - Bölüm 1: İş yerleri
ve halka açık alanlardaki emniyet işaretleri için tasarım prensipleri)
ISO 3864-2: 2004, Graphical symbols - Safety colours and safety signs - Part 2: Design principles for product
safety labels (Grafik semboller - Emniyet ile ilgili renk ve işaretler - Bölüm 2: Mamul emniyet etiketleri için
tasarim prensipleri)
ISO 4250-3: 2006 , Earth-mover tyres and rims - Part 3: Rims (İnşaat ve kazı makinaları - Lastikler ve
jantlar - Bölüm 3: Jantlar)
ISO 5006: 2006, Earth-moving machinery - Operator's filed of view - Test method and performance criteria
ISO 6011: 2003, Earth-moving machinery - Visual display of machine operation
ISO 6014: 1986, Earth-moving machinery - Determination of ground speed (İnşaat ve kazı makinaları - Arazide
hız tayini)
ISO 6016: 1998, Earth moving machinery - Methods of measuring the masses of whole machines, their
equipment and components (İnşaat ve kazı makinaları - Teçhizat ve parçaları ile birlikte makinanın kütlesini
ölçme metotları)
ISO 6395: 2008, Earth-moving machinery - Determination of sound power level - Dynamic test conditions
(Akustik-İnşaat ve kazı makinaları tarafından yayılan dış gürültünün ölçülmesi-Dinamik deney şartları)
ISO 6396: 2008 , Earth-moving machinery - Determination of emission sound pressure level at operator’s
position - Dynamic test conditions
ISO 6405-1: 2004, Earth-moving machinery - Symbols for operator controls and other displays -Part 1:
Common symbols (İnşaat ve kazı makinaları - Operatör kumandaları ve diğer göstergeler için semboller -
Bölüm 1: Ortak semboller)
ISO 6405-2: 1993, Earth-moving machinery - Symbols for operator controls and other displays -Part 2: Specific
symbols for machines, equipment and accessories (İnşaat ve kazı makinaları - Operatör kumandaları ve diğer
göstergeler için semboller - Bölüm 2: Makinalar, ekipman ve aksesuarlar için özel semboller)
ISO 6749: 1984, Earth moving machinery - Preservation and storage (İnşaat ve kazı makinaları - Koruma ve
depolama)
ISO 8643: 1997, Earth- moving machinery- Hydraulic excavator and backhoe loader boom-lowering control
device - Requirements and tests (İnşaat ve kazı makinaları - Hidrolik kazıcılar ve kazıcı yükleyiciler için
kontrollu bom indirme kumanda tertibatı - Özellikler ve deneyler)
ISO 9533: 1989, Earth-moving machinery -Machine mounted forward and reverse audible warning alarm -
Sound test method (İnşaat ve kazı makinaları - Makinanın ön ve arkasına monteli işitilebilir ikaz cihazları ses
deney metodu)
ISO 10262:1998, Earth-moving machinery - Hydraulic excavators - Laboratory tests and performance
requirements for operator protective guards (İnşaat ve kazı makinaları- Hidrolik kazıcılar- Operatör
koruyucu mahfazalarının çalışma özellikleri- Laboratuvar deneyleri)
7
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
ISO/DIS 10263-2: 2007, Earth-moving machinery - Operator enclosure environment - Part 2: Air filter
element test method
ISO/DIS 10263-4: 2007, Earth-moving machinery - Operator enclosure environment - Part 4: Heating,
ventilating and air conditioning (HVAC) test method and performance
ISO 10264: 1990, Earth-moving machinery - Key-locked starting systems (İnşaat ve kazı makinaları - Kilitlemeli
ilk hareket (kontak) sistemleri)
ISO 10265: 2008 , Earth-moving machinery - Crawler machines - Performance requirements and test
procedures for braking systems (İnşaat ve kazı makinaları- Paletli makinaları- Fren sistemleri için performans
özellikleri ve deney işlemleri)
ISO 10532: 1995, Earth-moving machinery - Machine-mounted retrieval device - Performance requirements
(İnşaat ve kazı makinaları - Makinaya bağlı kurtarma tertibatı - Çalışma şartları)
ISO 10533: 1993, Earth-moving machinery - Lift-arm support devices (İnşaat ve kazı makinaları - Kaldırma
kolu destek donanımları)
ISO 10570: 2004, Earth-moving machinery - Articulated frame lock - Performance requirements
ISO 10968: 2004, Earth-moving machinery - Operator’s controls
ISO 11112: 1995, Earth-moving machinery - Operator’s seat - Dimensions and requirements (İnşaat ve kazı
makinaları - Operatör koltuğunun boyutları ve özellikleri)
ISO 11862: 1993, Earth-moving machinery - Auxiliary starting aid electrical connector (İnşaat ve kazı
makinaları - Yardımcı çalıştırma sistemi elektrik bağlantısı)
ISO 12508: 1994, Earth-moving machinery - Operator station and maintenance areas - Bluntness of edges
(İnşaat ve kazı makinaları - Operatör mahalli ve bakım alanları - Kenarların yuvarlatılması)
ISO 12509: 2004, Earth-moving machinery - Lighting, signalling and marking lights, and reflex-reflector devices
ISO 13333: 1994, Earth moving machinery - Dumper body support and operator’s cab tilt support devices
(İnşaat ve kazı makinaları - Damperli kamyon kasası destek ve operatör kabini yatırma destek tertibatları)
ISO 14396: 2002, Reciprocating internal combustion engines - Determination and method for the
measurement of engine power - Additional requirements for exhaust emission tests in accordance with ISO
8178
ISO 14401-1: 2004, Earth-moving machinery - Field of vision of surveillance and rear-view mirrors - Part 1:
Test methods
ISO 14401-2: 2004, Earth-moving machinery - Field of vision of surveillance and rear-view mirrors - Part 2:
Performance criteria
ISO 15817: 2005, Earth-moving machinery - Safety requirements for remote operator control
ISO 15998: 2008 , Earth-moving machinery - Machine-control systems (MCS) using electronic
components - Performance criteria and tests for functional safety
3 Terimler ve tarifleri
Bu dokümanın amacı bakımından, aşağıdakilerle birlikte EN ISO 12100-1:2003’te verilen terimler ve
tarifleri uygulanır.
İnşaat ve kazı makinaları ve ilgili tipleri, EN ISO 6165:2006’da tanımlanmıştır.

8
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Not - Bu standardda atıf yapılan EN ve ISO standardlarında kullanılan tarifler de bu standard için geçerlidir.
3.1 İnşaat ve kazı makinası

Toprak, kaya veya benzeri malzemeyi öncelikle kazma, yükleme, taşıma, yayma, sıkıştırma veya kanal kazma
işini yapmak amacıyla tasarımlanan, donanıma ve/veya ilave donanıma (çalışma takımı) sahip olarak
tekerlekler, paletler veya ayaklar üzerinde kendinden tahrikli veya çekilebilen makina.
Not - İnşaat ve kazı makinası, genelde oturan bir operatörün yanısıra uzaktan kumanda ile veya yürüyen
operatörle de çalıştırılabilir.
3.1.1 Küçük makina

İşletme kütlesi 4500 kg veya daha düşük olan (ISO 6016:1998) inşaat ve kazı makinaları veya işletme kütlesi
6000 kg veya daha düşük olan (ISO 6016:1998) küçük kazıcılar.
3.1.2 Farklı kullanım amaçlı makinalar

İşlev değiştirmek amacıyla donanım ve/veya yardımcı donanım takılan inşaat ve kazı makinaları.
Not - Avrupa Ekonomik Alanında (EEA), makinanın işlevini değiştiren ve operatör tarafından takılması
amaçlanan, ISO 6016:1998’de tanımlanan donanım, yardımcı donanım veya donanım parçası, Makina
Direktifi kapsamında “birbiriyle değiştirilebilir donanım” olabilir.
3.2 Yardımcı donanım (çalışma takımı)

Özel bir kullanım için temel makina veya donanım üzerine takılabilen (ISO 6746-1:2003, ISO 6746-2:2003 ve
ISO 6016:1998) parça veya parçalardan oluşan tertibat.
3.3 Yardımcı donanım kelepçesi

Yardımcı donanımların birbirleri ile çabuk bir şekilde değiştirilebilmesini kolaylaştıran tertibat.
3.4 Yük taşıma

Kanca takılması, sökülmesi veya yükün dengelenmesi (nakliye sırasında) için gerekli bir çalışan veya operatör
vasıtasıyla kaldırma aksesuarları kullanılarak bir yükün kaldırılması, indirilmesi veya taşınmasını kapsayan
inşaat ve kazı makinası uygulaması.
Not 1 - Yük otomatik bir tertibat ile kaldırılırsa ve kanca takma, sökme veya yükün dengelenmesi için bir
çalışanın yardımına ihtiyaç duyulmazsa, bu işlem genel bir inşaat ve kazı makinası uygulaması olarak
kabul edilir.
Not 2 - Kaldırma için yardımcı donanımlar, örneğin, tel halatlar, zincirler veya dokuma sapanlardır. Taşıma
amaçlı yükler, örneğin, borular, tanklardır. Otomatik tertibatlar, örneğin, kıskaçlar, çift kepçeli tarak,
tomruk kıskaçları, vakumlu kaldırma tertibatı, manyetik tabla ve çataldır.
3.5 Yük taşımada beyan edilen azami işletme/kaldırma kapasitesi

En dengeli düzenlemede (örneğin, denge ayakları aşağıda), imalatçı tarafından belirtilen çalışma aralığının
(örneğin, beyan edilen yük taşıma kapasitesi çizelgesi) en az bir konumunda kaldırma işleminin yapılabildiği
azami kapasite.
Not - “Beyan edilen işletme kapasitesi” terimi, ISO 14397-1:2002’de tanımlanmış ve EN 474-
3:2006+A1:2009 ve EN 474-4:2006+A1:2009’da kullanılmıştır. “Beyan edilen kaldırma
kapasitesi” terimi, ISO 10567:1992’de tanımlanmış ve EN 474-5:2006+A3:2013’te kullanılmıştır.
Her iki terim de eşdeğerdir.
3.6 Yıkma makinası

Binaların, inşaat mühendisliği yapılarının kısımlarını yıkmak, kesmek, gevşetmek, ayırmak, toplamak, taşımak
ve dağıtmak için özel olarak tasarımlanmış inşaat ve kazı makinası (EN ISO 6165) esaslı ve donanım ile
yardımcı donanımları (çalışma takımları – örneğin işlemci ve kırıcı) içeren makina.
3.7 İşlemci
Yıkma veya yapı sökme için kullanılan; diş, dişlere ve/veya kesici uçlara sahip yardımcı donanım.
9
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
3.8 Hidrolik çekiç ve kırıcı

Pistonu ivmelendirmek için (bazen gaz-yardımlı olarak) taşıyıcı makinanın hidrolik güç kaynağını kullanan ve
böylece bir takımla vurma işlemini yapan donanım.
Not 1 - Bu takım boyunca ilerleyen kinetik hareket vasıtasıyla malzeme içerisinde oluşturulan gerilme dalgası,
malzemenin kırılmasına sebep olur. Hidrolik çekiçler, çalışmaları için basınçlı yağa gerek duyar. Bütün
bir taşıyıcı/çekiç ünitesi, genellikle taşıyıcının kabininde oturan bir operatör tarafından kumanda edilir.
3.9 Yükseğe erişim donanımı

Standard kazıcı donanımıyla erişilemeyen yüksekliklerdeki yapıların yıkımı için esas itibariyle bu amaca
yönelik özel yardımcı donanımların çalıştığı çok parçalı rijit veya teleskopik donanım.
3.10 Temel makina

Kabin veya kanopili ve gerek duyulduğunda operator koruyucu yapılara sahip, donanım veya yardımcı
donanımları olmayan ancak bu donanım ve yardımcı donanımların bağlantılarını bulunduran makina.
[KAYNAK: ISO 6016:2008, Madde 3.1.1]
4 Önemli tehlikelerin listesi

Ek A’ya bakılmalıdır.
Not - Ek A, iki veya daha fazla makina tipinde ortak bir risk değerlendirmesi ile tanımlanan ayrıca riski ortadan
kaldırmak veya azaltmak için uygulama gerektiren, bu standardla ilişkili bütün önemli tehlikeleri, tehlikeli
durumları ve olayları kapsar.
5 Güvenlik kuralları ve/veya tedbirler

5.1 Genel
İnşaat ve kazı makinaları, bu standardın (standard serisinin ilgili özel bölümlerinin kuralları ile değiştirilmedikçe)
güvenlik kurallarına ve/veya koruyucu tedbirlerine uygun olmalıdır. Ayrıca makina, bu standardda yer almayan
ve önemli olmayan ilgili tehlikeler için EN ISO 12100-1:2003 ve EN ISO 12100-2:2003’ün esaslarına göre
tasarımlanmalıdır.
5.2 Erişim
5.2.1 Genel özellikler

Operatör mahalline ve operatör el kitabında açıklandığı gibi operatör tarafından rutin bakımların yapılması
gerektiği alanlara yeterli erişim sistemleri sağlanmalıdır. Erişim sistemi, EN ISO 2867:2006’ya uygun olmalıdır.
Erişim araçları üzerindeki çamurun etkisi, yeterli tasarım ile en aza indirilmelidir.
5.2.2 Mafsallı makinalara erişim

Mafsallı şasilere sahip ve tam olarak mafsallı yönlendirme konumundaki makinalarda, operatör mahalline
erişim sistemlerinin güzergâhında ilgili harekete göre sabit yapılar veya elemanlar arasında Şekil 1’de
gösterildiği gibi alt parçalar için en az 150 mm’lik bir açıklık sağlanmalıdır.
10
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ölçüler mm’dir.
Şekil 1 - Mafsallı yönlendirmeli makinalardaki operatör mahalline erişimde alt parçalar için sağlanacak asgari
açıklık
5.2.3 Basamak/basamaklara sahip paletli makinalarda erişim sistemi

Makina şasesinde bulunan erişim basamağı/basamakları, aşağıda belirtilen özellikleri karşılamalıdır (Şekil
2’ye de bakılmalıdır).
Erişim sistemindeki basamak, makina paletlerinin dış kenarından ölçülen, EN ISO 2867:2006’da Şekil 1 ve
Çizelge 1’e göre basamağın düşey yüksekliğinin (B) ve basamak derinliğinin (F1) en az temel boyutu
sağlanırsa, ≤ 15º lik açı altında geri çekilebilir.
Bu tür durumlarda, erişim sırasında sınırlı görüşü dikkate almak amacıyla basamak genişliği, en az
EN ISO 2867:2006’da Çizelge 1’e uygun olarak mümkün olduğu kadar asgarî genişlikte olmalıdır.
11
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Açıklama
B ≤ 400 mm
F1 ≥ 130 mm
Q Basamağın azami geri çekilmesi
Şekil 2 - Erişim basamağının boyutları
5.3 Operatör mahalli
5.3.1 Genel özellikler
5.3.1.1 Makina donanımı

Üzerindeki sürücüsünün sürüş konumu, riski artırmayan ve içerisinde yer kalmasını sağlayan sürücü kabini
takılabilecek şekilde tasarımlanmalı ve düzenlenmelidir.
Çalışma kütlesi 1500 kg’dan az olan makinalarda kabin bulunmayabilir.
Çalışma kütlesi 1500 kg’a eşit veya daha büyük olan makinalar, öngörülebilir olumsuz hava şartları bütün bir
yıl kabinsiz olarak çalışmaya müsaade etmezse (imalatçı ile kullanıcının anlaşmasına göre) bir kabinle
donatılmalıdır.
Makinalar, örneğin kirlenmiş alanlarda (imalatçı ile kullanıcının anlaşmasına göre) (Madde 5.14.1) kullanılması
amaçlanmışsa, bir kabinle ve kirliliğe karşı koruyucu bir sistem ile donatılmalıdır.
Parçaların fırlaması tehlikesi varsa, (örneğin, hidrolikli çekiç veya yıkma çekici ile çalışmada) kurşun geçirmez
cam, örgülü mahfaza veya eşdeğer koruma gibi yeterli bir koruma gereklidir.
5.3.1.2 Asgarî alan

Operatör için mevcut asgarî alan, EN ISO 3411:2007’de (Madde 5.3.2.5’te yapılan değişiklik dışında)
tanımlandığı gibi olmalıdır.
12
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Küçük makinalarda, asgarî alan mahfaza genişliği ( EN ISO 3411:2007, Şekil 4’teki 920 mm boyutu)
650 mm’ye düşürülebilir.
Operatör mahallindeki asgarî alan ve kumandaların yeri, EN ISO 6682:1995’te belirtilen kuralları karşılamalıdır.
5.3.1.3 Hareket eden parçalar

Çalışma konumunda hareket eden parçaların kazara temasından kaçınmak amacıyla tedbirler alınmalıdır
(örneğin, Madde 5.14’e uygun olarak tekerlekler, paletler, çalışma donanımı ve/veya yardımcı donanım).
5.3.1.4 Motor egzozu

Motor egzoz sistemi, egzoz gazını operatörden ve kabinin hava girişinden uzağa vermelidir.
5.3.1.5 Talimat saklama yeri

Operatör el kitabını ve diğer talimatları emniyetli bir şekilde muhafaza etmek amacıyla operatör mahalline
yakın bir yer sağlanmalıdır. Bu yer, operatör mahalli kilitlenemediğinde kilitlenebilir olmalıdır.
5.3.1.6 Keskin kenarlar

Operatör mahallindeki operatör alanı (örneğin, tavan, iç duvarlar ve cihaz panelleri) ve operatör mahalline
erişim, keskin kenarlar veya sivri açılı kısımlar/köşeler içermemelidir. Köşelerin yarıçapı ve kenarların
keskinliği, keskin kenarlardan kaçınmak amacıyla ISO 12508:1994’e uygun olmalıdır (Madde 5.14.6).
5.3.2 Kabinle donatılan operatör mahalli
5.3.2.1 İklim şartları

Kabin, öngörülebilir olumsuz iklim şartlarına karşı operatörü korumalıdır. Bir havalandırma sistemi,
ayarlanabilir ısıtma sistemi ve cam buz çözücüsünün yerleştirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. Ayrıntılar
için Madde 5.3.2.6 ve Madde 5.3.2.8’e bakılmalıdır.
5.3.2.2 Borular ve hortumlar

İhtiva ettiği akışkan tehlikeli olan borular ve hortumlar (örneğin, basınçları (5 MPa’dan yüksek) ve sıcaklıkları
(50 ºC’tan daha yüksek) sebebiyle), kabin içerisine yerleştirildiğinde mahfazaya sahip olmalıdır (EN
ISO 3457:2003, Madde 9).
Not - Borular ve hortumlar mümkün olduğu kadar kabinin dış tarafına yerleştirilmelidir.
Borular veya hortumlar ile operatör arasına yerleştirilen, örneğin akışkanın tehlikeli olarak fışkırma yönünü
saptıran parçalar veya elemanlar yeterli bir koruma tertibatı olarak kabul edilebilir.
5.3.2.3 Ana erişim açıklığı

Ana erişim açıklığı, sağlanmalıdır. Boyutlar, EN ISO 2867:2006, Şekil 4 ve Çizelge 4’e uygun olmalıdır.
5.3.2.4 Alternatif açıklık (acil çıkış)

Ana açıklığın dışında alternatif bir açıklık yan tarafta sağlanmalıdır. Boyutlar, EN ISO 2867:2006, Madde 11’e
uygun olmalıdır. Bir pencere paneli veya başka bir kapı; açılmaları kolay, anahtar veya takım kullanmadan
çıkarılabiliyorsa kabul edilebilir. Bunlar iç taraflarından anahtar veya takım kullanılmadan açılabiliyorsa
mandallar kullanılabilir. Uygun boyuttaki cam panelin kırılması, alternatif bir açıklığa eşdeğer olarak kabul edilir.
Bu tür durumda, operatör için hemen erişebilecek şekilde gerekli pencere çekici sağlanmalı ve kabin içerisinde
saklanmalıdır.
Pencere paneli acil çıkış olarak kullanıldığında EN 61310-1:1995, Şekil 8’e göre uygun işaretlemeye sahip
olmalıdır.
5.3.2.5 Operatör bölmesi yüksekliği

EN ISO 3411:2007, Şekil 4’te tanımlanan en düşük operatör bölmesi yüksekliği (R1) ve EN ISO
5353:1998’de tanımlanan koltuk referans noktası (KRN), Çizelge 1’de verilen değerleri karşılamalıdır
13
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Çizelge 1 - Makina sınıflandırmasına göre operatör bölmesi yüksekliği
En düşük operatör bölmesi yüksekliği

Makina sınıflandırması
mm (KRN’den itibaren)
Küçük makinalar 920
Diğer bütün makinalar 1000
Çizelge 1’de verilen en düşük boyutlar, operatör koltuğunun üst tarafında yerleştirilen (açık konumda) ön ve
arka cama sahip makinalar için de gereklidir.
5.3.2.6 Isıtma ve havalandırma sistemi

Bir ısıtma sistemi takıldığında aşağıda belirtildiği gibi olmalıdır:
a) ISO/DIS 10263-4:2007’ye uygun olmalı veya

b) Kabinin iç tarafında hava sıcaklığını artırma özelliğine sahip olmalı ve makinanın amaçlandığı çevre
sıcaklığında + 18 ºC’luk sıcaklığı sürdürmelidir. Isıtma sisteminin asgarî kapasitesi, 30 dakika içerisinde
25 ºC’luk Δt’ye (25 K’lik Δt’ye) sahip olmalıdır. Deney, imalatçı tarafından belirtilen çalışma sıcaklığındaki
motor ile başlatılmalıdır. Sistem kapasitesinin ölçmesi, üç noktada yapılmalıdır. Üç nokta, KRN’den geçen
düşey bir düzlemde ve aşağıda belirtildiği gibi makinanın boylamasına eksenine paralel (Şekil 3) olarak
konumlandırılmalıdır:
1) ISO 5006:2006’da tanımlanan flaman yerleştirme merkez noktasında,
2) EN ISO 5353:1998’de tanımlanan KRN noktasında,
3) Taban döşemesinin 100 mm üzerinde ve KRN’nin 600 mm önünde.
Şekil 3 - Ölçme noktalarının konumlandırılması
c) Alternatif olarak, ısıtma kapasitesi, hesaplama ile belirlenebilir.
Havalandırma sistemi, kabine en az 43 m 3/h’te filtre edilmiş taze hava sağlayabilecek özellikte olmalıdır. Filtre,
ISO/DIS 10263-2:2007’ye göre deneye tâbi tutulmalıdır.
Not - Filtre elemanı seçimi, amaçlanan çalışma ortam şartlarına bağlıdır.
14
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
5.3.2.7 Buz çözücü sistem

Kabinli makina, ön ve arka camda/camlarda buz çözme için örneğin, ısıtma sistemi veya özel buz çözücü gibi
tertibat ile donatılmalıdır.
Not - Ön cam buz çözücü sistemin deney metodu, ISO/DIS 10263-5:2007’de açıklanmıştır.
5.3.2.8 Basınçlandırma sistemi

Kabin bir basınçlandırma sistemi ile donatıldığında, bu sistem, ISO/DIS 10263-3:2007’ye göre deneye
tabi tutulmalı ve en az 50 Pa’lık dâhili bağıl basınç sağlamalıdır.
5.3.2.9 Kapılar ve pencereler

Kapılar, pencereler ve kapaklar, işlevleri ile ilgili konumlarında güvenli bir şekilde tutulmalı ve kazara açılma
önlenecek şekilde tedbirler alınmalıdır. Kapılar, kesin bir bağlantı sağlayan tertibat ile amaçlanan çalışma
konumunda/konumlarında kalmalıdır. Amaçlanan işletme konumunda güvenli bir şekilde açık kalması
tasarımlanan ana açıklığa, operatör mahallinden müdahale edilebilmelidir.
Camlar, emniyet camından veya benzer emniyet performansı gösteren başka bir malzemeden yapılmalıdır
(ECE R 43).
Tavan camları için ilave mekanik korumaya gerek yoktur.
Ön ve arka cam/camlar, motorlu cam sileceği/silecekleri ile donatılmalıdır. Cam yıkayıcısının/yıkayıcılarının

tankına kolayca erişilebilir olmalıdır.
5.3.2.10 İç aydınlatma
Kabin, sabit bir dâhili aydınlatma sistemi ile donatılmalı ve operatör mahallini, karanlıkta aydınlatmak ve talimat
el kitabını okumak amacıyla motor durduğunda işlev gösterebilmelidir.
5.3.3 Yuvarlanmaya karşı koruyucu yapılar (YKKY)
5.3.3.1 Genel
İnşaat ve kazı makinaları, yuvarlanmaya karşı koruyucu yapı (YKKY) ile donatılmalıdır. YKKY, EN
ISO 3471:2008’e uygun olmalıdır.
5.3.3.2 Farklı kullanım amaçlı makinalar için YKKY

YKKY, imalatçı tarafından belirtilen en kapsamlı düzenlemeye sahip farklı kullanım amaçlı makinaların çalışma
kütlesi (ISO 6016:1998) dikkate alınarak tasarımlanmalıdır.
5.3.4 Düşen cisimlere karşı korucu yapılar (DCKKY)

15 kW’ın üzerindeki inşaat ve kazı makinaları, amaçlanan uygulamalarda düşen cisimlerle ilgili risk mevcut
olduğunda düşen cisimlere karşı koruyucu yapı (DCKKY) ile donatılmalıdır.
Not 1 - Skreyperler, boru döşeyiciler, kanal kazıcılar, toprak ve çöp sıkıştırıcılar normalde düşen cisimlerle ilgili
riskin mevcut olduğu uygulamalarda kullanılmaz.
DCKKY takıldığında, EN ISO 3449:2008’e uygun olmalıdır. EN ISO 3449:2008’in kapsamında olmayan
makinalarda uygun koruma, düşen cisimlerle ilgili riskin mevcut olduğu uygulamalar için amaçlandıklarında
uygun bir koruma sağlanmalıdır.
Not 2 - Kazıcılar için EN 474-5:2006+A3:2013 ve EN 474-12:2006+A1:2008’e bakılmalıdır.
5.3.5 Operatör mahallinin yükseltilmesi

Ek D’ye bakılmalıdır.
15
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
5.3.6 Operatör koruyucu yapısının değiştirilmesi

Koruyucu yapının (örneğin, YKKY, DKKY, DCKKY) herhangi bir parçasında, kalıcı şekil değişikliği ve/veya
kopma meydana gelirse (örneğin, yuvarlanma, devrilme veya cisim çarpması ile), koruyucu yapı, imalatçısının
talimatlarına göre değiştirilmelidir. Aynı zamanda Madde 7.2’ye bakılmalıdır.
5.4 Koltuklar
5.4.1 Operatör koltuğu
5.4.1.1 Genel özellik

Operatörü oturan makinalarda ilgili donanım, amaçlanan işletme şartlarında operatörün makinaya kumanda
etmesini ve konumunda destek sağlayan ayarlanabilir bir koltukla birlikte takılmalıdır.
5.4.1.2 Boyutlar
Koltuk boyutları, ISO 11112:1995’e uygun olmalıdır.
5.4.1.3 Ayar
Operatör koltuğunun yerleştirilmesi için gerekli bütün ayarlar, düşey ayarın (ISO 11112:1995, Çizelge 1, h1)
en az 60 mm olması gerekliliği dışında, ISO 11112:1995, Çizelge 1’e uygun olmalıdır. Ayar, herhangi bir alet
kullanmadan mümkün olabilmelidir.
Küçük makinalarda (Madde 3.1.1), aşağıda belirtilen ayarlar uygulanmalıdır:
– Ayar başlangıç yeri ile bitiş yeri arasındaki mesafe (ISO 11112:1995, Çizelge 1, l2), en az ± 35 mm olmalı
veya operatör kumandalarında en sık kullanılan ilgili ayar sağlanmalıdır,
– Düşey ayar (ISO 11112:1995, Çizelge 1, h1) gerekli değildir.
5.4.1.4 Titreşim
Operatör koltuğu, operatöre iletilen titreşimi azaltma özelliği konusunda EN ISO 7096:2000’deki şartları
karşılamalıdır.
Not - Titreşim için karşılaştırılabilir veriler, örneğin, ISO/TR 25398’de bulunabilir.
5.4.1.5 Tutma sistemi

YKKY veya DKKY (devrilmeye karşı koruyucu yapı) ile donatılan makinalar, EN ISO 6683:2005’te belirtilen
şartları karşılayan operatör tutma sistemine sahip olmalıdır.
5.4.2 İlave koltuk
5.4.2.1 Eğitmen koltuğu

Operatör mahallinde eğitmen için ilave bir koltuk yerleştirilmişse, bu takviyeli olmalı ve eğitmen için yeterli alan
sağlamalıdır. Eğitmen için uygun bir şekilde yerleştirilmiş tutamak mevcut olmalıdır.
Eğitmen koltuğu, Madde 5.3.3 (YKKY) ve Madde 5.3.4’te (DCKKY) belirtilen güvenlik yapılarının
özelliklerine sahip olmalıdır.
5.4.2.2 İkinci operatör koltuğu

Belirli bir makinada bir uygulama yapmak amacıyla operatör tarafından sık ve alternatif olarak kullanılabilecek
ikinci bir operatör koltuğu gerekirse, bu koltuk, Madde 5.4’te belirtilen ilgili özelliklere ve Madde 5.3.3 (YKKY)
ve Madde 5.3.4’te (DCKKY) belirtilen güvenlik yapıları için gerekli özelliklere sahip olmalıdır.
5.5 Operatör kumandaları ve göstergeleri

5.5.1 Genel
Makinanın kumandaları (el levyeleri, pedallar, anahtarlar vb.), donanım ve aksesuarlar aşağıda belirtilenler
sağlanacak şekilde ISO 10968:2004’e uygun olarak seçilmeli, tasarımlanmalı ve düzenlenmelidir:
a) EN ISO 6682:1995 ve ISO 10968:2004’e uygun olarak erişim kolaylığına sahip olmalı,
b) Kumandaların boş konumu ISO 10968:2004, Madde 5.3’e uygun olmalı,
16
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
c) Operatör mahallinde açıkça tanımlanmalı (ISO 6405-1:2004 ve ISO 6405-2:1993) ve talimat el kitabında
açıklanmalı (Madde 7.2),
d) İşlevleri ve göstergeleri devreye almak için gerekli kumanda hareketleri, amaçlanan işleme ve mümkün
olduğu kadar yaygın uygulamaya karşılık gelmeli,
e) Normal motor durdurma tertibatı, erişim bölgesi içinde olmalı (EN ISO 6682:1995),
f) Makinanın birden fazla işlevini gerçekleştirmek amacıyla bir kumanda tasarımlanıp imal edildiğinde
(örneğin, klavye, kumanda kolu), uygulanan işlev açıkça tanımlanmalı,
g) Kumanda kolu ile ilgili özellikler için ISO 10968:2004’e bakılmalı,
h) Elektronik bileşenlere sahip olmayan kumanda sisteminin/sistemlerinin güvenlikle ilgili işlevleri için,
EN ISO 13849-1:2008’de belirtilen esaslar kullanılmalı veya benzer koruma için metotlar verilmeli,
i) Birden fazla kumanda konumu bulunduğunda, kumanda sistemi, bunlardan birinin kullanımı
diğerinin/diğerlerinin kullanımını engelleyecek şekilde (durdurma kumandaları ve acil durdurma dışında)
tasarımlanmalıdır.
Hidrolik yardımla çalışan değişken ayarlı yürüyüş takımı olması durumunda, kumandalar operatör
mahalline yerleştirilmelidir.
5.5.2 Çalıştırma/durdurma sistemi

İnşaat ve kazı makinalarının çalıştırma/durdurma sistemi, bir çalıştırma/durdurma tertibatına (örneğin,
anahtar) ve ISO 10264:1990’a uygun veya yetkisiz kullanıma karşı benzer bir korumaya sahip olmalıdır.
İnşaat ve kazı makinaları; motor çalıştırılırken/durdurulurken kumandalar üzerinde uygulama yapmadan,

makinaların veya çalışan donanımlarının ve/veya yardımcı donanımlarının tehlikeli hareketleri mümkün
olmayacak şekilde tasarımlanmalıdır.
Operatör mahallinden arkaya doğru, doğrudan veya dolaylı görüş için Madde 5.8.1’e uygun görüş alanı
sağlanamazsa, makina, geriye doğru gidiş komutu verildiğinde tehlikeye maruz kalan kişinin ilgili bölgeyi terk
etmesi için yeterli süreyi sağlamak amacıyla geriye doğru hareketin başlatılmasını geciktiren işlevle birleşmiş
otomatik olarak devreye giren sesli ve/veya görsel bir ikaz sinyali ile donatılmalıdır.
Not - Bu metin hazırlanırken, farklı parametrelere bağlı olan gerekli gecikme süresi için kesin kriterler
tanımlamak mümkün olmamıştır. Tasarıyı hazırlayanlar, 3 s’lik bir gecikmenin (makina tepki süresinin
tamamında veya bir kısmında erişilebilir) genellikle uygun olacağı görüşünü belirtmiştir.
5.5.3 İstem dışı devreye alma

İstem dışı çalışması tehlikeye sebep olabilecek kumandalar, operatörün operatör mahalline girerken veya
çıkarken tehlike en aza indirilecek şekilde düzenlenmeli, devre dışı bırakılmalı veya muhafaza altına
alınmalıdır. Devre dışı bırakma tertibatı, otomatik olarak veya ilgili tertibatın zorunlu olarak çalışması ile
devreye girmelidir.
5.5.4 Pedallar
Pedallar uygun boyut ve şekilde olmalı ve uygun şekilde yerleştirilmelidir. Pedallar, kaymaya karşı dirençli
yüzeye sahip olmalı ve kolayca temizlenebilmelidir.
Bir inşaat ve kazı makinasının pedalları (debriyaj, fren ve gaz) motorlu taşıttaki gibi aynı işleve sahipse,
karışıklığa yol açmamak için pedallar, motorlu taşıtlardaki gibi aynı şekilde düzenlemelidir.
5.5.5 Acil olarak ilave donanımların indirilmesi

Motor durdurulduğunda, aşağıda belirtilenlerin uygulanması mümkün olmalıdır:
a) Donanımın/yardımcı donanımın zemine/şasiye indirilmesi,

b) Operatörün indirme kumandasını çalıştırma konumundan donanımın/yardımcı donanımın indirildiğinin
görülebilmesi,
c) Tehlikeye sebep olabilecek her bir hidrolik ve pnömatik devrede kalan basıncı tahliye edilmesi.
Yardımcı donanımı indirme vasıtaları ve devrede kalan basıncı tahliye etmek için kullanılan kumanda, operatör
mahallinin dış tarafına yerleştirilebilir ve talimat el kitabında açıklanmalıdır.
17
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
5.5.6 Kontrolsüz hareket

Operatör tarafından kumandaların çalıştırılması dışında, sürüklenme veya sızıntı (kaçak yapma) veya güç
kaynağının kesilmesi gibi herhangi bir sebeple makinanın ve donanımın veya yardımcı donanımın duruş
konumundan harekete geçmesi, etraftaki kişiler için tehlike oluşturmayacak şekilde sınırlandırılmalıdır.
5.5.7 Uzaktan kumanda

Uzaktan operatör kumandalı inşaat ve kazı makinaları, ISO 15817:2005’te belirtilen özelliklere uygun olmalıdır.
5.5.8 Kumanda panelleri, göstergeler ve semboller
5.5.8.1 Kumanda panelleri

Operatör, operatör mahallinden gün ışığında ve karanlıkta, makinanın uygun işlevlerini yerine getirip
getirmediğini kontrol etmek için gerekli göstergeleri görebilmelidir. Göz kamaştırma en aza indirilmelidir.
5.5.8.2 Çalışma göstergeleri

Makinanın güvenli veya uygun bir şekilde çalışması için kullanılan kumanda göstergeleri, ISO 6011:2003’e
uygun olarak güvenlik renklerine ve işaretlerine/özelliklerine sahip olmalıdır.
5.5.8.3 Semboller
İnşaat ve kazı makinalarında operatör kumandalarının ve diğer göstergelerin kullanımı için semboller, örneğin,
ISO 6405-1:2004 veya ISO 6405-2:1993’e uygun olmalıdır.
5.5.9 Binilen makinaların zemin seviyesinden erişilebilen kumandaları

Binilen makinaların kumandalarına zeminden erişilebildiğinde, kumandaların zeminden çalıştırma ihtimalini en
aza indirmek için vasıtalar (örneğin, kapı, mahfaza veya kilitleme sistemleri ile koruma) sağlanmalıdır.
5.6 Yönlendirme sistemi
5.6.1 Genel
Yönlendirme sistemi, ilgili kumandasının hareketi, amaçlanan yönlendirme yönüne karşılık gelecek şekilde
olmalıdır.
5.6.2 Lastik tekerlekli makinalar

İleri/geri seyir hızı 20 km/h’ten daha büyük olan lastik tekerlekli makinaların yönlendirme sistemi,
EN 12643:1997+A1:2008’e uygun olmalıdır.
5.6.3 Paletli makinalar

İleri/geri seyir hızı 20 km/h’ten daha büyük olan paletli makinaların yönlendirme sistemi, kademeli olmalıdır.
5.7 Fren sistemleri

İnşaat ve kazı makinaları, makinanın amaçlanan kullanımına göre karşılaşılabilecek bütün çalışma, yük, hız,
zemin ve eğim şartlarında etkili olacak bir servis, yardımcı (ikincil) ve park fren sistemine sahip olmalıdır.
Fren sistemlerinin özellikleri aşağıdaki belirtilen ilgili standardlara uygun olmalıdır:
 Lastik tekerlekli makinalar, EN ISO 3450:1996’ya uygun olmalı,

 Paletli makinalar, ISO 10265:2008’e uygun olmalıdır.
5.8 Görüş alanı
5.8.1 Operatörün görüş alanı

İnşaat ve kazı makinaları, makinanın amaçlanan kullanımı için gerekli olan seyir ve çalışma alanları ile ilgili
olarak operatörün operatör mahallinden yeterli görüş alanına sahip olması sağlanacak şekilde ISO
5006:2006’ya uygun olarak tasarımlanmalıdır. ISO 5006’da belirtilen seyir modu, seyir ve çalışma modlarında
görüş alanının deneye tâbi tutulması için örnek olarak değerlendirilir.
Not - Makinanın amaçlanan kullanım sınırları içerisinde, en etkili standart aksesuarı ile birlikte ölçülmesi
yeterlidir.
18
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
İnşaat ve kazı makinaları, ISO 14401-1:2004 ve ISO 14401-2:2004’e göre arka dikiz aynaları ile donatılmalıdır.
5.8.2 Aydınlatma, sinyal ve işaretleme lambaları ve geri yansıtmalı cihazlar

Çalışma lambaları, geri yansıtmalı cihazlar sağlanmalı ve ISO 12509:2004’e uygun olmalıdır. Aydınlatma,
sinyal ve işaretleme lambaları sağlandığında, EN 12509:2004’teki ilgili maddelere uygun olmalıdır.
5.9 İkaz cihazları ve güvenlik işaretleri

İnşaat ve kazı makinaları, aşağıda belirtilenler ile donatılmalıdır:
– A ağırlıklı ses basınç seviyesi, 93 dB’e eşit veya daha büyük olduğunda operatör mahallinden kumanda
edilen işitilebilir ikaz cihazı (korna). Değer, ISO 6395:2008’de tanımlanan seyir konumundaki
donanımlı/yardımcı donanımlı makinanın en ön noktasından 7 m mesafede ölçülmelidir. Deney işlemi, ISO
9533:1989’a uygun olarak yapılmalıdır,
– Güvenlik işaretleri (örnekler için Ek C’ye bakılmalıdır. Aynı zamanda Madde 7.1’e de bakılmalıdır.).
5.10 Lastik tekerlekler ve jantlar

Lastik tekerlekli inşaat ve kazı makinaları, ilgili amacına ve uygulamaya göre uyarlanmış lastik ve jant yük
performansına sahip olmalıdır.
Jantlar, açıkça tanımlanmalıdır (örnek için ISO 4250-3:2006’ya bakılmalıdır).
5.11 Kararlılık
Çalışma ve/veya yardımcı ve isteğe bağlı donanıma sahip inşaat ve kazı makinaları, imalatçı tarafından
talimat el kitabında belirtildiği gibi bakım, montaj, sökme ve taşıma dâhil amaçlanan bütün çalışma şartlarında
kararlılık sağlanacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Çalışma modunda (örneğin, sabitleme mesnetleri, salınımlı mil kilitlemesi) inşaat ve kazı makinalarının
kararlılığını artırmak için amaçlanan tertibatlar, ara kilitlemeli tertibatlar (örneğin, hortum patlaması veya sızıntı
durumunda konumu muhafaza eden çek valf) ile donatılmalıdır.
5.12 Yük taşıma
5.12.1 Yük taşıma için kaldırma tertibatı/tertibatları

Kaldırma tertibatı/tertibatları, sabit veya sökülebilir olabilir. Bu tertibat; bir kepçe, bir kol veya makinanın
herhangi bir parçası üzerine yerleştirilebilir veya ayrı bir tertibat olabilir. Kaldırma tertibatları aşağıda belirtilen
özelliklerde olmalıdır:
– Normal inşaat ve kazı çalışmaları sırasında zarar görme tehlikesi en aza indirilmiş şekilde yerleştirilmeli
ve tasarımlanmalı,
– Kanca tertibatları, yükün kancadan kazara çıkması engellenecek şekilde tasarımlanmalıdır.
Kaldırma tertibatı/tertibatları, Ek E’deki özellikleri karşılamalıdır.
5.12.2 İndirme kumanda tertibatı

Kol indirme kumanda tertibatı gerektiren, yük taşıma uygulamasında kullanılan makinalar (özel makina
parçası), ISO 8643:1997’ye uygun olmalıdır.
5.13 Gürültü
5.13.1 Gürültünün azaltılması
5.13.1.1 Tasarım safhasında gürültünün kaynağında azaltılması

Makinalar, teknik gelişmeler ve özellikle kaynağında gürültünün azaltılması ilgili imkânlar dikkate alınarak
havada yayılan gürültüden kaynaklanan tehlikeler en aza indirilecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.
Makinalar tasarımlanırken kaynağında gürültünün kontrol edilmesiyle ilgili mevcut bilgi ve teknik tedbirler
dikkate alınmalıdır. Düşük gürültülü makinaların tasarımı için tavsiye edilen uygulama, EN ISO 11688-
1:1998’de verilmiştir.
19
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Not 1 - EN ISO 11688-2:2000, makinalarda gürültü üreten mekanizmalar konusunda faydalı bilgi vermektedir.
Not 2 - İnşaat ve kazı makinalarında, gürültünün ana kaynakları, motor, hidrolik elemanlar, soğutma sistemi
ve özellikle paletli makinalarda yürüyüş takımıdır. Motorlar, gürültü emisyonu ile ilgili şart olmaksızın
egzoz emisyonu düzenlemesine tâbidir. İnşaat ve kazı makinalarının tasarımında, aynı gürültü
emisyon seviyesinde kalacak ancak daha fazla ısı üretecek motorların gelişimi dikkate alınmalıdır.
Not 3 - İnşaat ve kazı makinalarının çoğu, 1986’dan beri gürültü düzenlemesine tâbidir.
5.13.1.2 Koruyucu tedbirlerle gürültünün azaltılması

Madde 5.13.1.1’e ilaveten, yayılan gürültüyü azaltmak amacıyla makinalar koruyucu tedbirlere sahip olmalı
veya tertibatlar ile donatılmalıdır.
Örnek olarak aşağıdaki tedbirler uygulanabilir:
– Madde 5.3’te tanımlanan bölme,

– Motorun/motorların ve soğutma sisteminin mahfazası,
– Egzoz susturucusu.
5.13.1.3 Gürültü emisyonu konusunda bilgi

Gürültü emisyonu konusunda bilgi, imalatçı tarafından talimat el kitabında verilmelidir (Madde 7.2).
5.13.2 Gürültü emisyonu ölçmesi
5.13.2.1 Ses güç seviyesi

İnşaat ve kazı makinalarının farklı tipleri için ses güç seviyesi, bu standardda makinanın belirli parçaları için
aksi belirtilmedikçe, ISO 6395:2008’e göre ölçülmelidir.
Not - Ölçmelerden elde edilen gürültü emisyon değerleri, tasarım safhasında alınan gürültü azaltma
tedbirlerinin sonucunu doğrulamakta kullanılır (Madde 5.13.1.1 ve Madde 5.13.1.2).
5.13.2.2 Operatör mahallinde ses emisyonu basınç seviyesi

İnşaat ve kazı makinalarının farklı tipleri için operatör mahallindeki ses emisyonu basınç seviyesi, bu
standardda makinanın belirli parçaları için aksi belirtilmedikçe, ISO 6396:2008’e göre ölçülmelidir.
Not 1 - Kabinli makinalarda, operatörün konumunda A ağırlıklı ses emisyonu basınç seviyesi, 80 dB’i
aşmamalıdır.
Not 2 - Ölçmelerden elde edilen gürültü emisyon değerleri, tasarım safhasında alınan gürültü azaltma
tedbirlerinin sonucunu doğrulamakta kullanılır (Madde 5.13.1.1 ve Madde 5.13.1.2).
5.14 Koruyucu tedbirler ve tertibatlar
5.14.1 Kirli alan

Bir inşaat ve kazı makinasının kirli bir çevrede kullanılması amaçlandığında, herhangi bir tehlike mevcutsa
(Madde 5.3.1.1), operatörü korumak için özel tedbirlere (örneğin, operatöre temiz soluma havası sağlamak
için taze hava filtre sistemleri veya sistemi) ihtiyaç vardır.
Not - İlgili değişiklik hazırlık aşmasındadır.
5.14.2 Sıcak parçalar

Çalışma sırasında sıcak olan parçalar, EN ISO 13732-1:2006’ya göre ana açıklığa, çalıştırma konumuna ve
bakım alanına çok yakın olan sıcak parçalar ve/veya yüzeyler ile temas tehlikesini en aza indirecek şekilde
tasarımlanmalı, imal edilmeli, konumlandırmalı veya ısıl mahfaza sağlanmalıdır.
5.14.3 Hareketli parçalar

Tehlike oluşturabilecek bütün hareketli parçalar; ezilme, makaslama ve kesilme tehlikesi en aza indirilecek
şekilde tasarımlanmalı, imal edilmeli, konumlandırmalı veya koruma tertibatları ile donatılmalıdır.
20
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
5.14.4 Mahfazalar
Mahfazalar, yerlerinde güvenli olarak duracak ve tehlikenin mevcut olduğu alanlara ve parçalara erişimi
engelleyecek şekilde tasarımlanmalıdır.
Motor bölme panelleri, mahfazalar olarak dikkate alınabilir.
Mahfazalar, EN ISO 3457:2003’e uygun olmalıdır.
Hareketli mahfazalar açıldıklarında mümkün olduğu kadar takılı olarak kalmalıdır.
Hareketli mahfazaları 8 m/s’lik rüzgâr hızına kadar açık konumlarında tutmak amacıyla bir destek sistemi
(örneğin, yaylar, gaz silindirleri) sağlanmalıdır.
Operatör talimat el kitabında açıklanan bakım işlemlerinin bir kısmı olarak sökülmek zorunda kalınan sabit
mahfazalar, sadece takımlarla açılabilen veya sökülebilen sistemler ile sabitlenmelidir. Bu mahfaza sabitleme
sistemleri, mahfazalar söküldüklerinde mahfazalara veya makinaya bağlı olarak kalmalıdır.
Mümkün olduğunda sabit mahfazalar, sabitleme elemanları olmadan yerlerinde kalabilecek özellikte olmalıdır.
5.14.5 Mafsallı şasinin kilitlenmesi

Mafsallı makinalar, ISO 10570:2004’e göre mafsallı şasi kilidi ile donatılmalıdır.
5.14.6 Keskin kenarlar ve sivri uçlar

Keskin kenarlar ve sivri uçlar, yardımcı donanımın alanı dışında, çalışma ve günlük bakım sırasında
erişilebilecek alanlarda, ISO 12508:1994’te tanımlanan şartları karşılamalıdır (Madde 5.3.1.6’ya bakılmalıdır).
5.14.7 Çamurluklar
Tasarım hızı ISO 6014:1986’ya göre 25 km/h’tan daha yüksek olan inşaat ve kazı makinaları, tehlike mevcut
olduğunda, operatör mahallini tekerlek veya paletlerden fırlatılan maddelerden korumak amacıyla EN
ISO 3457:2003’e göre çamurluklarla donatılmalıdır.
Kabinsiz inşaat ve kazı makinaları, EN ISO 3457:2003’e uygun çamurluklara sahip olmalıdır.
5.15 Kurtarma, taşıma, kaldırma ve çekme

5.15.1 Genel kullanım
Kurtarma, bağlantı, kaldırma ve çekme için tertibatlar, makinanın düzenlenmesi ile müsaade edilmişse aynı
olabilir.
Not - Kaldırma ve bağlama amacıyla bağlantı noktaları konusunda ISO standardı hazırlık aşamasındadır.
5.15.2 Kurtarma
Kurtarma noktaları, ISO 10532:1995’e göre inşaat ve kazı makinalarının ön ve/veya arka kısmında
bulunmalıdır.
Makinanın kurtarma için bağlantı noktaları, müsaade edilen kuvvetler ve doğru kullanım bilgileri dâhil talimat
el kitabında açıklanmalıdır.
5.15.3 Bağlama
İnşaat ve kazı makinasını güvenli bir şekilde taşımak için, makinanın (örneğin, römork) bağlantısı için ilgili
noktalar makina üzerinde bulunmalı ve bunlar açıkça belirtilmelidir (ISO 6405-1:2004, Madde 7.27’deki
sembol). Kullanımları ile ilgili talimatlar, talimat el kitabında yer almalıdır.
5.15.4 Kaldırma
Kaldırma noktaları sağlanmalı ve en ağır durumdaki çalışma kütlesi için tasarımlanmalı ve bir parça halinde
kaldırılacak makinalar veya ilgili tertibatlar üzerinde açıkça belirtilmelidir.
21
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ağır yardımcı donanımlar, elemanlar ve makinaların kaldırma metodu, talimat el kitabında (Madde 7.2)
açıklanmalıdır.
Kaldırma sembolü için ISO 6405-1:2004, Madde 7.23’teki sembole bakılmalıdır.
5.15.5 Çekme
Çekme tertibatı/tertibatları (kancalar, kulaklar vb.), makina üzerinde bulunmalı ve ISO 10532:1995’e uygun
olmalıdır. Azamî çekme hızı ve mesafesi dâhil çekildiklerinde tertibatların yeri, müsaade edilebilir kuvvetler,
doğru kullanımı, talimat el kitabında açıkça belirtilmelidir.
Pim çekme tertibatının bir parçası olduğunda tertibata kalıcı olarak takılmalıdır. Pimin bağlantı parçası
ayrılabilir olmamalıdır.
5.15.6 Taşıma
Taşıma veya seyir esnasında bir tehlikeye sebep olabilecek dengeleyiciler, sabitleme mesnetleri veya hareketli
tertibatlar, taşıma konumlarında güvenli şekilde kilitlenebilir olmalıdır.
Güvenli olarak kilitleme talimatları, talimat el kitabında yer almalıdır.
5.16 Elektromanyetik uyumluluk (EMU)

İnşaat ve kazı makinaları, EN 13309:2000’de belirtilen elektromanyetik uyumluluk şartlarına sahip olmalıdır.
Anten, inşaat ve kazı makinasının sırasıyla sol ve sağ el tarafına ve boylamasına simetri düzlemine paralel
olarak aşağıda belirtilenlerle aynı hizada yerleştirilmelidir:
a) Dizel motorlarda: KRN (EN ISO 5353:1998), Şekil 4’e bakılmalıdır.

b) Kıvılcım ateşlemeli motorlarda: Motorun orta noktası, Şekil 5’e bakılmalıdır.
Ölçüler m’dir.
a) Yayılmanın düşey bileşenini ölçmek için dipol b) Yayılmanın yatay bileşenini ölçmek için dipol
anten konumu anten konumu
Açıklama
1 Zemin
2 Üstten görünüş
Şekil 4 - Dizel motorlu inşaat ve kazı makinaları ile ilgili olarak anten konumu
Ölçüler m’dir.
22
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
a) Yayılmanın düşey bileşenini ölçmek için dipol b) Yayılmanın yatay bileşenini ölçmek için dipol
anten konumu anten konumu
Açıklama
1 Zemin
2 Motorun merkez hattı
3 Üstten görünüş
Şekil 5 - Kıvılcım ateşlemeli motorlu inşaat ve kazı makinaları ile ilgili olarak anten konumu
5.17 Elektrikli ve elektronik sistemler
5.17.1 Genel
Elektrikli bileşenler ve iletkenler, bozulmaya sebep olabilecek çevre şartlarının zararı (makinanın kullanım
amacına karşılık gelen) engellenecek şekilde yerleştirilmelidir. Elektrikli bileşen yalıtımı, aleve dayanıklı
özellikte olmalıdır. Aşınmaya karşı, örneğin, şasi ve bölmelerin içinden geçişler korunmalıdır.
Aşırı akım cihazları tarafından korunmayan elektrik tesisatı/kablolar, yakıt ihtiva eden boru ve hortumlarla
doğrudan temas edecek şekilde bağlanmamalıdır.
Güvenlikle ilgili elektrik işlevi, ISO 15998:2008’e uygun olmalıdır.
5.17.2 Koruma derecesi

Elektrikli ve elektronik bileşenlerin yerleşimine/kurulmasına bağlı olarak aşağıda belirtilen koruma dereceleri
gereklidir:
– Makinanın dış tarafına yerleştirilen veya doğrudan çevreye maruz kalan bütün bileşenler, EN
60529:1991’e göre IP 55’e karşılık gelen asgarî koruma derecesine sahip olmalı,
– Operatör kabini içerisine yerleştirilen veya çevre şartlarına karşı korunmuş bütün bileşenler için koruma,
beklenen ve amaçlanan şartlarda düzgün güvenli işlev gösterecek şekilde tasarımlanmalı ve
uygulanmalıdır.
5.17.3 Elektrik bağlantıları

Uygun olmayan bağlantılardan kaçınmak amacıyla, elektrik devrelerindeki bileşenleri bağlamak için kullanılan
elektrik tesisatı/kablolar işaretlenmeli ve tanımlanmalıdır.
Yukarıda belirtilen kural, hırsızlığa karşı sistemlerin elektrik devrelerine uygulanmaz.
Not - ISO 9247:1990, kılavuz olarak kullanılmalıdır.
5.17.4 Aşırı akım koruma cihazları

Marş motoru, alternatör ve ön ısıtıcılar dışındaki elektrik donanımı, aşırı akım cihazı (örneğin, sigorta) veya
aynı korumayı sağlayan başka bir cihaz ile korunmalıdır.
23
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
5.17.5 Aküler
Aküler, havalandırılmış bir yere sağlam bir şekilde yerleştirilmelidir. Aküler, tutamak ve/veya kulplarla
donatılmalıdır.
Aküler ve/veya akü yerleşim yerleri, makinanın devrilmesi durumunda akü asidi veya asit buharlarından
operatöre gelebilecek tehlikeyi en aza indirecek şekilde tasarımlanmalı, imal edilmeli veya korunmalıdır.
Elektrikli parçalar (şasiye bağlanmayan) ve/veya bağlantılar, yalıtım malzemesi ile kaplanmalıdır.
Not - Yerleşim yerine kolayca erişilebilmelidir. Aküler, kolayca çıkarılabilmelidir.
5.17.6 Akü bağlantısını ayırma

Akülerin bağlantısını örneğin, çabuk bağlantı veya erişilebilir bir yalıtım anahtarı vasıtasıyla kolayca ayırmak
mümkün olmalıdır. Tanımlama için ISO 6405-1:2004’e göre sembol kullanılmalıdır.
5.17.7 Yardımcı çalıştırma elemanlarının elektrik bağlantısı

Makina üzerine, yardımcı çalıştırma elemanı veya güç kaynağı için elektrik bağlantıları monte edilirse,
bağlantılar, ISO 11862:1993’e uygun olmalıdır.
5.17.8 Aydınlatma için elektrik soketi

Çalıştırma ve bakım amacıyla aydınlatma tertibatı bağlantısı için tasarlanan bir elektrik soketi, makina üzerinde
sağlanmalı ve kolayca erişilebilir olmalıdır.
Soketlerin tasarımı, doğru yapılmayan bağlantıyı engellemelidir.
5.18 Basınçlı sistemler
5.18.1 Genel
Basınçlı donanım, maruz kaldıkları basınç yüküne dayanacak şekilde imal edilmeli ve EN 982:1996’ya uygun
olarak tasarımlanmalıdır.
Not - Avrupa Ekonomik Alanı için, bu donanımın bazıları, 97/23 EC, (PED) Basınçlı Donanım Direktifi
kapsamında olabilir. PED’in inşaat ve kazı makinalarına uygulanması konusunda kılavuz bilgi, ilgili web
sitesinde http://ped.eurodyn.com, 1/19, 1/26, 3/13 kılavuzlarında bulunabilir.
5.18.2 Hidrolik hatlar

Borular ve hortumlar, yerleştirilmeli ve gerektiğinde sıcak yüzeylerle, keskin kenarlarla ve diğer zarar verici
etkenlerle temas ile ortaya çıkacak arızaları en aza indirecek şekilde tespit edilmelidir. Hortumların ve bağlantı
elemanlarının gözle muayenesi mümkün olmalıdır. Şasinin iç tarafına yerleştirilen borular ve hortumlar bu
kuralın dışında tutulur.
5.18.3 Hidrolik hortumlar

5 MPa’dan (50 bardan) yüksek basınçlı ve/veya 50 ºC üzerinde sıcaklığa sahip ve DLV’nin herhangi bir
yüzeyinden 1,0 m uzaklıkta yerleştirilen (EN ISO 3164:1999’da tanımlandığı gibi) hidrolik hortumlar,
EN ISO 3457:2003’e uygun olarak korunmalıdır (Madde 5.3.2.2).
Muhtemel bir sıvı fışkırmasının yönünü saptıran herhangi bir parça veya bileşen, yeterli bir koruma tertibatı
olarak kabul edilebilir.
15 MPa’dan (150 bardan) yüksek basınca dayanması amaçlanan hortumlar, tekrar kullanılabilir bağlantı
elemanları vasıtasıyla monte edilmemelidir. Belirli aletler (pres gibi) gerektiren bağlantı elemanları ve inşaat
ve kazı makinalarının imalatçısı tarafından onaylanan parçalar, tekrar kullanılabilir bağlantı elemanları olarak
kabul edilmez.
5.19 Yakıt depoları, hidrolik depolar ve basınçlı kaplar
5.19.1 Genel
Yakıt ve hidrolik depoları, sıvı seviye göstergesi ile donatılmalıdır. Depolar içinde belirtilen değeri aşan basınç,
uygun bir tertibat ile (delik, emniyet vanası vb.) otomatik olarak dengelenmelidir.
24
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
5.19.2 Doldurma ağızları

Depoların doldurma ağızları (cam yıkama suyu kapları hariç), aşağıda belirtilen özellikte olmalıdır:
 Doldurma için kolay erişime sahip olmalı,

 Kilitlenebilir doldurma kapağı için tertibata sahip olmalı. Kilitlenebilir bölmelerin iç tarafında (örneğin, motor
bölmesi) yerleştirilen doldurma kapakları veya sadece özel bir takım ile açılabilen kapaklar için kilitlenebilir
hükmüne gerek yoktur,
 Küçük makinalardaki hidrolik yağ deposu hariç, kabinin dış tarafına yerleştirilmelidir.
5.19.3 Yakıt depoları

Yakıt depoları, 0,03 MPa’lık (0,3 bar) bir iç basınca kalıcı bir şekil değişikliği veya sızıntı olmadan dayanmalıdır.
Metal olmayan yakıt depoları, aleve dayanıklı malzemeden yapılmalıdır. Alev yayılma hızı, ISO 3795:1989’a
göre deneye tâbi tutulduğunda, 50 mm/min’i aşmamalıdır.
5.19.4 Hava basınçlı kaplar

Basit basınçlı kaplar, EN 286-2:1992’ye uygun olarak tasarımlanmalı ve deney tabi tutulmalıdır.
5.20 Yangından korunma
5.20.1 Yangına dayanım

Kabinin iç tarafı, döşemesi ve yalıtımı ayrıca yalıtım malzemelerinin kullanıldığı makinanın diğer parçaları
yangına dayanıklı malzemeden yapılmış olmalıdır. ISO 3795:1989’a uygun olarak deneye tabi tutulduğunda,
yanma hızı 200 mm/min’i aşmamalıdır.
5.20.2 Yangın söndürücü

Çalışma kütlesi 1500 kg’dan fazla olan (ISO 6016:1998) inşaat ve kazı makinaları, operatörün kolayca
erişebileceği, yangın söndürücüsü/söndürücüleri yerleştirmek için bir yere sahip olmalı veya operatörün
emniyetli bir şekilde çıkışını sağlayan dâhili yangın söndürme sistemine sahip olmalıdır.
5.21 Yardımcı donanımlar ve yardımcı donanım desteği

Yardımcı donanımlar ve yardımcı donanım desteği, Ek B’de belirtilen kuralı karşılamalıdır.
5.22 Bakım
5.22.1 Genel
Makinalar, her durumda motor durmuş olarak, normal yağlama ve bakım işlemleri emniyetli olarak
yapılabilecek biçimde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir. Sadece motor çalışırken yapılması mümkün olan
kontrol ve bakımlar sırasında, güvenli işlemler talimat el kitabında açıklanmalıdır.
Bakım amaçlı giriş ağızları, EN ISO 2860:1999’a uygun olmalıdır.
Makinanın tasarımı, tercihen zeminden yağlamaya ve depoların doldurulmasına müsaade etmelidir.
5.22.2 Bakım sıklığı

Bakım sıklığı gerektiren elemanların (aküler, yağlama bağlantıları, filtreler vb.) kontrol ve değiştirme amacıyla
erişimi kolay olmalıdır.
Makinada, imalatçı tarafından tavsiye edilen takımlar ve aksesuvarlar için, kilitlenebilir mahfaza kutusu
bulunmalıdır.
5.22.3 Destek tertibatları

Makinalardaki bakım sadece yükseltilmiş konumdaki donanım ile gerçekleştirilebiliyorsa, bu tür donanım ISO
10533:1993’e göre bir tertibat ile mekanik olarak bağlanmalıdır.
Destek tertibatı/tertibatları günlük bakım için gerekliyse, bu/bunlar makinaya kalıcı bir şekilde sabitlenmeli veya
makinanın üzerinde güvenli bir yerde muhafaza edilmelidir.
25
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Motor erişim panelleri, açık konumda tutacak şekilde bir tertibatla birlikte sağlanmalıdır.
5.22.4 Motor bölmesine erişme

Motor bölmesi, aşağıdaki vasıtalardan birisi ile yetkisiz erişimlere karşı korunmalıdır:
a) Bir kilitleme tertibatı,

b) Bir alet veya anahtar kullanımını gerektiren tertibat,
c) Kilitlenebilir bölme (örneğin, kabin) içinden kumanda edilen mahfaza mandalı.
5.22.5 Yatırılabilir kabin destek tertibatı

Operatör kabini; bakım, çalıştırma veya çalıştırma dışında diğer amaçlar için dâhili bir yatırma sistemine
sahipse, kabin veya sistem, kabini tam olarak kaldırılmış veya yatırılmış konumda tutacak bir destekleme
tertibatı ile donatılmalıdır.
Bu sistem, ISO 13333:1994’teki şartları karşılamalıdır.
Kabin yatırıldığında, makinanın ve donanımın/yardımcı donanımın kabin içerisindeki kumandalar ile istem dışı
çalıştırılmasını engelleyecek şekilde kumandaların kilitleme sistemi bulunmalıdır.
Günlük bakımın yatırılmış kabin altında yapılması gerekiyorsa, otomatik bir kilitleme tertibatı (kapalı konumda)
gereklidir.
5.23 Yer altında patlayıcı olmayan ortamda çalışma

Yer altında patlayıcı olmayan ortamdaki çalışmalarda inşaat ve kazı makinalarının kullanımı konusunda
kurallar, Ek F’de belirtilmiştir.
5.24 Yıkma makinası

Yıkım uygulamaları için Ek G’nin kuralları uygulanmalıdır.
6 Güvenlik kurallarının/tedbirlerinin doğrulanması

Bu standard kurallarının, inşat ve kazı makinasının tasarımı ve imalatı ile uyumlu olduğunun doğrulanması
gereklidir. Aşağıda belirtilenlerden biri veya kombinasyonu ile bu işlem yapılmalıdır:
a) Ölçme,
b) Gözle muayene,
c) Uygun olduğunda, özel bir şarta atıfta bulunan standardda belirtilen metoda göre deney,
d) İmalatçı tarafından muhafaza edilmesi gereken dokümanların kapsamının değerlendirilmesi ile (örneğin,
cam silecekleri gibi satın alınan elemanların gerekli standarda göre imal edildiğinin belgelenmesi).
7 Kullanma talimatı
7.1 İkaz işaretleri
Ek C, güvenlik işaretleri ile ilgili örnekler vermektedir.
Not - Güvenlik işaretleri, makinalar veya aksesuvarları operatör ve/veya yanındaki kişilere karşı tehlike
oluşturduklarında makinalara takılmalıdır.
26
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
7.2 Talimat el kitabı
7.2.1 Havada yayılan gürültü konusunda bilgi
iptal edilmiştir
Talimat el kitabı, inşaat ve kazı makinasından kaynaklanan ses gücü ve operatör konumunda/konumlarında
ses emisyonu basınç seviyesi konusunda aşağıda belirtilen bilgileri ihtiva etmelidir:
– Operatör mahallinde/mahallerinde eşdeğer sürekli A ağırlıklı ses emisyonu basınç seviyesi 80 dB’i
aştığında, makina tarafından yayılan A ağırlıklı ses güç seviyesi (Madde 5.13.2.1); bu değerin beyanı,
EN ISO 4871:2009’da tanımlanan tek sayılı beyan formatında olmalıdır.
–
Not 1 - 2000/14/EC3) Direktifinin kapsamında olan inşaat ve kazı makinalarında bu değer, makinanın
işaretlemesinde gösterilerek garanti edilen değerdir.
Not 2 - Ses güç seviyesinin beyanı konusunda kılavuz, dış mekânlarda kullanılan donanımın çevredeki
gürültü emisyonu ile ilgili olarak üye ülke yasalarının yaklaştırılması konusunda Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Direktifi 2000/14/EC’nin uygulanması için kılavuza ilişkin Pozisyon
belgesinde bulunabilir.
– Operatör mahallinde/mahallerinde A ağırlıklı ses emisyonu basınç seviyesi (Madde 5.13.2.2) 70 dB’i
aştığında ve aşmadığında belirtilmelidir. Bu değerin beyanı, EN ISO 4871:2009 ’da tanımlanan tek
sayılı beyan formatında olmalıdır.
Not 3 - EN ISO 4871:2009 ’da, beyan edilecek ses emisyon değerlerini belirlemek ve beyan edilen
değerleri doğrulamak için metot verilmiştir. Metodolojide, ölçülen değerlerin ve ölçme
belirsizliklerinin kullanımı esas alınmıştır. Ölçme belirsizlikleri, ölçme işlemine (kullanılan metodun
ölçme doğruluğunun düzeyi ile belirlenir) ve imalat belirsizliğine (aynı imalatçı tarafından yapılan
aynı tipteki bir makina ile başka bir makina arasındaki ses emisyon değişimi) ilişkin belirsizliklerdir.
Not 4 - Ses emisyon değerleri, yukarıda belirtilen tavsiyeler kapsamında talimat el kitabında beyan
edilirse, bu değerlerdeki belirsizlikler, ses güç seviyesi için ISO 6395:2008’e (Ek N) ve ses
emisyonu basınç seviyesi için ISO 6396:2008’e (Ek A) uygun olarak hesaplanmalıdır.
7.2.2 El-kol ve tüm vücut titreşim emisyonu konusunda bilgi

Talimat el kitabında, aşağıda belirtildiği gibi el-kol ve tüm vücut titreşim emisyonu konusunda bilgi
verilmelidir:
– 2,5 m/s2 aşıldığında, el-kol sisteminin maruz kaldığı toplam titreşim değeri. Bu değer, 2,5
m/s2 yi aşmadığında da belirtilmelidir.
Tecrübeler, operatör oturma konumunda iken inşaat ve kazı makinalarının direksiyonu veya kumanda
levyeleri üzerindeki el-kol titreşimi büyüklüğünün genellikle önemli oranda 2,5 m/s2nin altında kaldığını
göstermiştir. Bu durumda, ivmenin bu sınır altında kaldığını belirtmek yeterlidir. EN 474 standard serisinde
makina özel parçalarına da bakılmalıdır.
– 0,5 m/s2 aşıldığında, vücudun maruz kaldığı ağırlıklı etkin ivme değeri. Bu değer, 0,5 m/s2 yi aşmadığında
da belirtilmelidir. Bu tek değerin belirlenmesi için ilgili makinanın belirli çalışma şartları verilmelidir.
– Değerler, söz konusu makinalar için gerçek olarak yapılan ölçmeler veya imal edilecek makinaları temsil
eden teknik olarak benzer makinalar için ölçmeler esas alınarak belirlenenler olmalıdır.
3)
TSE Notu: Bu direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2000/14/EC “Açık Alanda Kullanılan
Teçhizat tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik” adı altında
yayınlanmıştır.
27
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
– Ölçüm belirsizliği.
Not 1 - Bu tüm vücut titreşim emisyonunun bir değeri, belirli çalışma ve arazi şartlarında belirlenir ve bu
sebepten makinanın amaçlanan kullanımına uygun olan değişik şartları temsil etmez. Sonuç
olarak, bu standarda uygun olarak imalatçı tarafından beyan edilen bütün vücut titreşim
emisyonunun tek bir değeri, bu makinayı kullanan operatörün maruz kaldığı bütün vücut titreşimini
belirlemek için amaçlanmamıştır.
Not 2 - Bütün vücut titreşiminin en yüksek ağırlıklı etkin ivme değeri, 2002/44/EC Direktifinde belirtilen
yatay yönde 1,4 ile çarpılan söz konusu titreşimin düşey yönlerdeki 3 değerinden en yüksek
olanına uygundur.
Not 3 - Farklı çalışma şartlarındaki inşaat ve kazı makinalarının bir çok çeşidi için titreşim emisyon
değerleri, ISO/TR 25398’de verilmiştir.
Not 4 - Titreşim ölçmelerinin belirsizliği ile ilgili bilgi, titreşim değerlerinin beyanı ve doğrulaması EN
12096:1997’de verilmiştir. EN 12096:1997, Çizelge D.1, ölçülen titreşim seviyesine göre 0,4 ile
0,5 arasındaki belirsizliği vermektedir.
Not 5 - Son teknolojik gelişmeye göre operatör koltuğunun uygun tasarımı, belirli bir makina ailesinin
bütün vücut titreşim emisyonunu en aza indiren en etkili imalat faktörüdür.
7.2.3 Makinanın kullanımı ve bakımı için talimatlar ve bilgiler

Talimat el kitabı, uygulanabildiğinde aşağıdaki bilgileri ihtiva etmelidir:
1) Makina ile ilgili açıklama (örneğin, makina bilgi levhasındaki bilginin açıklaması),
2) Uygunluk beyanının kapsamlı bir nüshası,
3) Makinanın amaçlanan kullanımı hakkında bilgi,
4) Makinadaki değişikliklerle ilgili ve öngörülebilir hatalı kullanıma karşı ikaz,
5) Cihazların ve operatör kumandalarının açıklaması,
6) Operatör koltuğunun ayarı ve bakımı için talimatlar,
7) Kişisel koruyucu donanımın gerekip gerekmediğine dair bilgi,
8) Güvenlikle ilgili teknik veriler,
9) Yeterince eğitilmiş ve ehil operatör konusunda bilgi,
10) Operatör ve diğer personelin makinayı çalıştırmadan önce, talimat el kitabı hakkında tam olarak bilgi
edinmesi konusunda tavsiye,
11) Makinanın etrafındaki tehlikeli bölge ile ilgili açıklama ve çalışma sırasında bütün personelin tehlikeli
bölgenin dışında tutulmasına dair tavsiye,
12) Yardımcı donanımları kapsayan makinanın kararlılığı konusunda güvenlik talimatları, bütün beyan çalışma
kapasiteleri/beyan kaldırma kapasitelerinin, sağlam destekleyici bir zemin üzerinde dengede olan makina
kriterlerine dayalı olmasına dair tavsiye. Makina bu kriterlerden farklı şartlarda çalıştığında (örneğin,
yumuşak veya düzgün olmayan eğimli yüzeylerde veya kayan yüklere maruz kalındığında), bu şartlar
operatör tarafından dikkate alınmalıdır.
13) Seyir esnasında kararlılığın sağlanması amacıyla makina düzenlemesi ve güvenlik tertibatlarının ayarı
konusunda bilgi,
14) Yardımcı donanımın indirilmesi ve kalıcı basıncın tahliye kumandasının konumuna ilişkin bilgi,
15) Makina kullanıcısının, tehlikeyi ortadan kaldırma veya azaltmak amacıyla özel tedbirlerin alınmasını
gerektiren örneğin zehirli gazlar, zemin şartları gibi tehlikelerin uygulamasında bulunup bulunmadığını
belirlemek zorunda olduğuna dair bildirim,
16) Makinanın çalışması, bakımı ve sökülmesi sırasında kimyasal tehlikeleri en aza indirmek amacıyla
alınacak güvenlik tedbirleri,
17) Makinanın çalışması ve muhafaza edilmesi için amaçlanan sıcaklık aralığı,
18) Havalandırma filtre elemanının seçilmesi ile ilgili kılavuz bilgi,
19) DCKKY’ya olan ihtiyaç ve uygulanabildiğinde DCKKY seviyesinin seçimi konusunda bilgi,
20) Çalıştırma talimatları (örneğin, YKKY veya DKKY ile donatılan makinalarda amaçlanan erişim sistemlerinin
kullanımı, tutma sistemlerinin kullanımı, düşen yüklerle ilgili tehlike olduğunda DCKKY ile donatılan
makinaların kullanımı, yardımcı donanım desteğinin ve kilidinin uygun kullanımı ve kontrol işlemi, ısıtma
ve havalandırma sisteminin kullanımı),
21) Yük kaldırma uygulaması için güvenlik talimatları,
28
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
22) Dengeleyicilerin, sabitleme mesnetlerinin güvenli kilitlenmesi konusunda bilgi,

23) Belirli tehlikelerin mevcut olduğu alanlarda çalışmak için güvenlik talimatları (örneğin, havadaki elektrik
hatlarına yakın, kapalı alanlarda zemin altında, kirli alanlarda, zemindeki hatlar (gaz, elektrik)),
24) Lastik tekerleklerin güvenlik kuralları, basınç, şişirme ve kontrolü konusunda talimatlar,
25) Kurtarma, çekme ve taşıma için güvenlik talimatları (kurtarma ve çekme için bağlantı noktalarının açıkça
belirtilmesi, taşıma için ilgili bağlantı noktaları),
26) Makinanın, ağır yardımcı donanım veya parçalarının kaldırılması için güvenlik talimatları,
27) Bakım, tamir, montaj, sökme ve taşıma için güvenlik talimatları,
28) Motorun çalışması için gereken bakım işlemleri,
29) Hortumların/hortum bağlantılarının yeniden kullanılması/değiştirilmesi konusunda kurallar,
30) Hasar gördükten sonra güvenlik yapısının (örneğin, YKKY, DKKY, DCKKY) tamir edilip edilmeyeceğine
dair talimatlar ve tamir edilebiliyorsa, tamirin kuralları ve şartları,
31) Takımlar ve aksesuvarlar için tavsiyeler,
32) ISO 6749:1984’e göre koruma ve muhafaza etmek için güvenlik talimatları,
33) Yakın durma tehlikesi ile ilgili sınırlamalar için hükümler,
34) Makina, insan taşıma veya kaldırma için tasarımlanmamış ve donatılmamışsa, buna müsaade
edilmediğinde dair bilgi,
35) Makinanın kullanımı sırasında bütün vücut titreşim emisyonunun en aza indirilmesini ve operatör sağlığının
olumsuz etkilenmesinin engellenmesini sağlamak için aşağıda belirtildiği gibi bilgi ve talimatlar:
– Koltuk imalatçısının talimatlarına göre operatör koltuğunun operatör kütlesine ve yüksekliğine göre
ayarlanması,
– Çalışma alanının iyi şartlarda korunması,
– Gerçek zemin şartları ve gerçek çalışma modundan kaynaklanan özel titreşim etkileri dikkate alınarak
makinanın kullanım amacı,
– Yardımcı donanım imalatçısı, montaj ve ilgili donanımın kullanılması konusunda talimatları vermelidir.
36) Donanım ve yardımcı donanımların montajı için talimatlar ve gerekli şemalar/planlar ayrıca kütleler ve
çalışma devresi basıncı gibi ilgili bilgiler,
37) Daha büyük, farklı ve diğer tiplerdeki inşaat ve kazı makinalarının ISO 5006:2006, Çizelge 1’de
kapsanmadığına dair bilgi ve mafsallı şasili damperli araçlarda (ileri doğru yönde) operatörün makinayı
harekete geçirmeden önce sesli ve/veya görsel ikaz işareti vermesi gerektiğine dair bilgi,
38) Kullanılacak yedek parçalar operatörün sağlığını ve güvenliğini etkileyecekse bunların özelliklerinin
belirtilmesi.
7.3 Makinanın işaretlenmesi

Her bir makina, aşağıda belirtilen asgari bilgiyi okunaklı ve silinmez bir şekilde taşımalıdır:
a) İmalatçı veya uygulanabildiğinde yetkili temsilcisinin ticarî adı ve tam adresi,

b) Zorunlu işaretler 4) 5)
c) Seri veya tipin gösterimi,
d) Makinaların gösterimi,
e) Seri numarası, örneğin, ISO 10261:2002’ye göre PIN,
f) İmalat yılı (imalat sürecinin tamamlandığı yıldır),
g) metin iptal edilmiştir motor gücü (kW) (ISO 14396:2002’ye göre),
h) Çalışma kütlesi (kg) (ISO 6016:1998’e göre),
i) Uygun olduğunda, bağlantı kancasında sağlanan en büyük çeki çubuğu kuvveti (N),
j) Uygun olduğunda, bağlantı kancasında sağlanan en büyük düşey yük (N).
Not - Makinalara CE işareti iliştirildiğinde, geçmişe yönelik ve ileri tarih verilmemelidir.
4)Avrupa Ekonomik Alanında (EEA) pazara sunulması amaçlanan makinalar ve ilgili parçaları için CE işareti,
uygulanabilir Avrupa Direktifinde/Direktiflerinde (örneğin, Makina, alçak gerilim, patlayıcı ortam, gaz
cihazları) tanımlanmıştır.
5) Makinaların işaretlenmesi kuralı, Makina Direktifine göre birbirleri ile değiştirilebilir donanıma da
uygulanabilir.
29
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek A
(Zorunlu Hükümler)
Önemli tehlikeler listesi
Not - Ek A; iki veya daha fazla makina ailesi için ortak tehlike değerlendirmesi ile tanımlanan ve bu tehlikeleri
azaltmak veya ortadan kaldırmak için çalışma gerektiren, bu standardda ele alındığı kadarıyla önemli
tehlikeleri, tehlikeli durumları ve olayları ihtiva eder.
Çizelge A.1 - Önemli tehlikelerin listesi
Bu standardaki ilgili
Tehlikeler
madde/maddeler
Tehlikeler, tehlikeli durumlar ve olaylar
1 Makina parçaları veya iş parçalarından örneğin, aşağıdaki
sebeplerden kaynaklanan mekanik tehlikeler: 5.1, 7
Şekli, yerleşimi, kütle ve kararlılık, mekanik dayanım, makinanın
iç tarafında enerji birikmesi, örneğin, elastik elemanlar (yaylar), 5.3.1.3, 5.3.2.2, 5.5.3, 5.5.6,
basınç altındaki sıvılar ve gazlar, vakum etkisi 5.3.2.7, 5.16, 5.17.3, 5.17.4,
5.19.4, Ek B
1.1 Ezilme tehlikesi 5.3.2, 5.3.3, 5.3.4, 5.14.3,
5.14.5, 5.22.3, 5.22.5, B.2, D.1
ilâ D.6
1.2 Makaslama tehlikesi 5.14.4, 5.14.6
1.3 Kesilme veya bölünme tehlikesi 5.3.1.6, 5.14.3
5.3.3, 5.3.4, 5.14.3, 5.14.4,
1.4 İçine çekilme veya kaptırma tehlikesi
5.22.4
1.5 Darbe tehlikesi 5.3.4
1.6 Zımbalama veya saplama tehlikesi 5.3.1.3, 5.14.3, 5.14.4
1.7 Sürtünme veya aşınma tehlikesi 5.3.1.3, 5.3.1.6, 5.14.3, 5.14.4
1.8 Yüksek basınçlı akışkan püskürmesi veya fırlatma tehlikesi 5.3.2.2, 5.18, 5.19.4
2 Aşağıdakilerden kaynaklanan elektriki tehlikeler
2.1 Kişilerin elektrikli parçalarla teması (doğrudan temas) 5.17.4, 5.17.5, 5.17.6, 5.17.7
2.2 Elektrostatik boşalmalar 5.16
2.3 Isıl ışıma veya kısa devre, aşırı yük vb.den kaynaklanan erimiş 5.17.1 ilâ 5.17.4
parçacıkların fırlaması ve kimyasal etkiler gibi diğer olaylar
3 Isıl tehlikeler
3.1 Aşırı yüksek veya düşük sıcaklıktaki nesneler veya maddelerle 5.3.2.2, 5.14.2, 5.18.2
kişilerin muhtemel teması ile veya alev, patlama ve aynı zamanda
ısı kaynaklarının ışıması ile meydana gelen yanıklar, haşlanmalar
veya diğer yaralanmalar
3.2 Sıcak veya soğuk çalışma ortamının sağlığı olumsuz etkilemesi 5.3.2.1, 5.3.2.6
4 Gürültüden kaynaklanan tehlikeler
4.1 İşitme kaybı (sağırlık), diğer fizyolojik rahatsızlıklar (örneğin, 5.13
denge kaybı, bilinç kaybı)
4.2 Konuşma iletişiminin, sesli sinyallerin engellenmesi 5.9
5 Titreşimden kaynaklanan tehlikeler 5.4.1.4
5.1 Özellikle yanlış duruş şekilleri ile birleştiğinde bütün vücudun 7.2
titreşimi
6 Işınımdan kaynaklanan tehlikeler
6.1 Düşük frekans, radyo frekans ışınımı, mikro dalgalar 5.16
6.2 Kızıl ötesi, görünür ve mor ötesi ışık 5.8.2
30
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Çizelge A.1 - Önemli tehlikelerin listesi (devamı)
Makinalar tarafından işlenen veya kullanılan maddeler ve

7
malzemeden kaynaklanan tehlikeler
7.1 Zararlı akışkanlar, gazlar, buharlar, dumanlar ve tozların teması 5.3.1.1, 5.3.2.6, 5.3.2.7,
veya solunmasından kaynaklanan tehlikeler 5.3.2.8, 5.14.1
7.2 Yangın veya patlama tehlikesi 5.19.3, 5.20
8 Makinaların tasarım aşamasında ergonomik prensiplerin
ihmalinden kaynaklanan tehlikeler
8.1 Sağlıksız duruşlar veya aşırı güç sarf etme 5.3.1.1, 5.3.2, 5.4.1.2, 5.4.1.3
8.2 El-kol veya ayak-bacak anatomisinin yeterince dikkate alınmaması 5.1, 5.2, 5.3.2, 5.4.1, 5.4.2,
5.5.1, 5.5.4
8.3 Kişisel koruyucu donanım kullanımının ihmal edilmesi 7.2
8.4 Kısmi aydınlatmanın yetersizliği 5.3.2.10, 5.8.2
8.5 Zihinsel aşırı yük ve dengesizlik, stres 5.3.1, 5.3.2.6, 5.3.2.7, 5.8
8.6 İnsan hataları, insan davranışı 5.3.1.4, 5.4 ilâ 5.9, 5.12 ilâ
5.18, 5.19, 5.20, 5.22
8.7 El kumandalarının yetersiz tasarımı, yerleşimi veya tanımlanması 5.5, 5.6, 5.7
8.8 Görsel ekranların yetersiz tasarımı veya yerleşimi 5.5.8
8.9 Güvenlik faktörlerinin tamamlanması ile ilgili esasların ihmali 5.2, 5.3, 5.4, 5.5
8.10 Yetersiz mahfazalar ve koruyucu tertibatlar 5.14
8.11 Uygun olmayan çalışma konumu 5.4.1
8.12 Ayar, çalıştırma ve bakım yerlerinin uygun olmayan tasarımı ve bu 5.22
yerlere erişim
9 Tehlikelerin birleşmesi 5.17, Ek D
10 Aşağıdakilerden kaynaklanan beklenmeyen çalışma,
beklenmeyen aşırı çalışma/aşırı hız (veya benzer bir arıza)
10.1 Kumanda sisteminin arızası/yanlış çalışması 5.5
10.2 Enerjinin kesilmesi sonrasında tekrar beslenmesi 5.5.5
10.3 Elektrik donanımı üzerindeki dış etkiler 5.16
10.4 Diğer haricî etkiler (yer çekimi, rüzgâr vb.) 5.14.4
10.5 Yazılım hatası 5.17.1
10.6 Operatör tarafından yapılan hatalar (makinaların, insan 5.4 ilâ 5.10, 5.12, 5.14 ilâ 5.18,
özelliklerine ve yeteneklerine uygun olmaması sebebiyle, 5.20.2, 5.21
Madde 8.6)
11 En iyi şartlarda makinanın durdurulamaması 5.5, 5.6, 5.7
12 Güç/enerji beslemesi arızası 5.5.5, 5.5.6, 5.5.7, 5.6.2, 5.7,
5.17.5
13 Kumanda devresi arızası 5.6, 5.7, 5.17
14 Bağlantı hataları 5.18, 5.21
15 Nesnelerin düşmesi veya fırlaması, akışkanların fışkırması 5.3.4, 5.18, 5.19
16 Dengenin kaybolması/makinanın devrilmesi 5.3.3, 5.11
17 Kişilerin kayması, takılması ve düşmesi (makinalarla ilgili) 5.1, 5.2, 5.22, Ek D
Hareketlilik sebebiyle ilave tehlikeler, tehlikeli durumlar ve tehlikeli olaylar
18 Seyir işlevi ile ilgili
18.1 Motor çalıştığında hareket 5.5.1 ilâ 5.5.3
18.2 Sürme konumunda sürücüsüz hareket 5.5.7, 5.16
18.3 Bütün parçalar emniyetli konumda olmaksızın hareket 5.5.6, 5.11, 5.15.3
18.4 Seyir işlevi 5.5.7, 5.6, 5.7
18.5 Hareket olduğunda aşırı salınım 5.5.6
18.6 Yavaşlama, durma ve hareketsiz kalma ile ilgili makinanın
5.7
yetersizliği
18.7 Uzaktan kumanda 5.5.7
31
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
19 Makina üzerinde çalışma konumu (sürüş konumu dahil) ile

ilgili tehlikeler
19.1 Sürüş/çalışma konumuna/konumlarına/konumlarından erişme
5.2, 5.3.2.9, 5.22
sırasında kişilerin düşmesi
19.2 Çalışma konumunda egzoz gazları/oksijen yetersizliği 5.3.1, 5.3.2.6
19.3 Yangın (kabinin tutuşabilirliği, söndürme vasıtalarının eksikliği) 5.19.2, 5.19.3, 5.20
19.4 Çalışma konumunda mekanik tehlikeler:
i) Tekerleklerle temas, 5.3.1.2, 5.3.1.3, 5.14.7
j) Devrilme, 5.3.3
k) Cisimlerin düşmesi, cisimlerin saplanması. 5.3.4
19.5 Sürüş/çalışma konumu/konumlarından yetersiz görüş alanı 5.3.1.1, 5.3.2.9, 5.3.2.7, 5.5.8,
5.8
19.6 Yetersiz çalışma/sürüş aydınlatması 5.3.2.10, 5.8.2, 5.17.8
19.7 Yetersiz oturuş 5.4.1, 5.4.2
19.8 Çalışma konumunda gürültü 5.13
19.9 Sürüş/çalışma konumu/konumlarında titreşim 5.4.1.4
19.10 Tahliye/acil çıkış için yetersiz vasıtalar 5.3.2.3, 5.3.2.4
20 Kumanda sisteminden kaynaklanan tehlikeler
20.1 Enerji/kumanda devrelerinin yetersiz tasarımı 5.6, 5.7, 5.18
20.2 El kumandaların yetersiz yerleşimi 5.5.1, 5.5.2, 5.5.3, 5.5.4, 5.5.7
20.3 El kumandalarının ve çalışma modlarının uygun olmayan 5.5, 5.6, 5.7
tasarımı
21 Makinanın taşınmasından kaynaklanan tehlikeler (yetersiz 5.11, 5.12, 5.15, 7.2
denge)
22 Güç kaynağı ve gücün aktarımından kaynaklanan tehlikeler
22.1 Motor ve akümülatörlerden kaynaklanan tehlikeler 5.3.1.3, 5.17.5, 5.17.6, 5.22.4
22.2 Makinalar arasında güç aktarımından kaynaklanan tehlikeler 5.14.3
22.3 Kurtarma, taşıma, kaldırma ve çekmeden kaynaklanan tehlikeler 5.15
23 Üçüncü kişilerden kaynaklanan/kişilerin maruz kaldığı
tehlikeler
23.1 Yetkisiz çalıştırma/kullanım 5.5.2
23.2 Durdurma konumundan bir parçanın ayrılması 5.5.6, 5.11
23.3 Görülebilir veya işitilebilir ikaz vasıtalarının eksikliği veya
5.5.8, 5.9, 7.1, Ek C
yetersizliği
24 Sürücü/operatör için yetersiz talimatlar (talimat el kitabı, 5.3.1.5, 5.5.1, 5.5.8.2, 5.5.8.3,
işaretler, ikazlar ve işaretlemeler) 5.9, 5.13.1.3, 5.15, 7, B.1.2,
B.2.3, B.2.4, Ek C, D.7, E.6
Kaldırma sebebiyle ilave tehlikeler, tehlikeli durumlar ve
tahlikeli olaylar
25 Mekanik tehlikeler ve tehlikeli olaylar
25.1 Aşağıdakilerden kaynaklanan yük düşmesi, çarpışma, 5.12, 5.15.4, Ek D, F.2
makinanın devrilmesi
25.1.1 Kararlılık yetersizliği 5.10, 5.11, 5.15.4, 7.1, Ek B
25.1.2 Yüklerin beklenmeyen/istem dışı hareketi F.5
25.1.3 Yetersiz tutma tertibatları/aksesuvarlar 5.12.1, B.2
25.2 Parçaların yetersiz mekanik dayanımından kaynaklanan 5.12.2, E.2, E.3, E.5
tehlikeler
25.3 Zincir, halatlar, kaldırma ve aksesuvarlarının yetersiz seçiminden E.2, E.4, E.5
ve bunların makinaya yetersiz yerleşiminden kaynaklanan
tehlikeler
Yeraltındaki çalışmalardan kaynaklanan ilave tehlikeler,
tehlikeli durumlar ve tehlikeli olaylar
26 Aşağıdakilerden kaynaklanan mekanik tehlikeler ve tehlikeli
5.23
olaylar
32
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
26.1 Operatör mahalli 5.3, 5.4, Ek D, F.2

26.2 Kişilerin sınırlandırılmış hareketleri F.2.1
26.3 Yangın ve patlama F.3
26.4 Toz, gaz vb. nin emisyonu F.3
26.5 İkaz işaretleri F.4, F.5
33
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek B
Yardımcı donanım ve yardımcı donanım destekleri
B.1 Yardımcı donanım
B.1.1 Genel
Makina imalatçısı, makina ile birlikte kullanılması amaçlanan yardımcı donanım çeşidini tanımlamalı ve
yardımcı donanımın güvenli takılması ve kullanımı konusunda kriterler oluşturmalıdır.
Yük kaldırma amacıyla kullanılan kaldırma tertibatı/tertibatları için şartlar Ek E’de verilmiştir.
B.1.2 Tanımlama
Yardımcı donanım, aşağıdaki bilgilerle kalıcı olarak işaretlenmelidir:
– İmalatçının adı ve adresi,

– Tip çeşidi (örneğin, parça No. ),
– Kütle (kg),
– İlgili olduğunda, işletme devresi basıncı (Pa),
– İlgili olduğunda, yardımcı donanım hacmi (m 3).
Not - Birbirleri ile değiştirilebilir donanım, Avrupa Ekonomik Alanı (EEA) içinde CE işareti taşımalıdır.
B.1.3 Talimatlar
Yardımcı donanım imalatçısı, ilgili donanımın montajı ve kullanımı konusunda talimatları vermelidir.
B.2 Yardımcı donanım desteği (çabuk bağlantı)
B.2.1 Geçme ve kilitleme
B.2.1.1 Geçme
Yardımcı donanım desteği, aşağıdaki özellikleri karşılayan bir geçme sistemine sahip olmalıdır:
a) Bu sistem, pozitif geçme sistemi veya kama tipi sistem ya da bir kuvvetle kilitlenen sistem olmalıdır.
Sürtünme sistemine müsaade edilmez.
Not - Pozitif geçme sistemi, çalışma kuvvetlerine dik olarak birbirine geçen en azından iki bileşenli bir sistem
vasıtasıyla yardımcı donanımı normal çalışma konumunda tutan bir sistemdir. Bu durumda, çalışma
kuvvetleri çözülmeye yol açmamalıdır.
b) Sistemin başarılı bir şekilde geçme konumuna getirildiğinin, operatör mahallinden veya yardımcı donanım
desteği geçme sisteminin bulunduğu yerden doğrulanması mümkün olmalıdır.
c) Geçme kuvveti/kuvvetlerinin işlev bozukluğu veya kaybı, desteğin serbest kalmasına yol açmamalıdır.
Deney amaçlı olarak, en azından makina 12 saatlik bir zaman süresinde kapalıyken yardımcı donanım
serbest kalmamalıdır.
B.2.1.2 Kilitleme
Madde B.2.1.1’e ilave olarak, yardımcı donanım desteği aşağıdaki özellikleri karşılayan bir kilitleme sistemine
sahip olmalıdır:
a) Mantıken öngörülebilir çalışma şartları dikkate alınarak, geçme sisteminin etkin olması ve yardımcı
donanımı amaçlanan çalışma konumunda tutması sağlanmalıdır (Madde 7.2, Madde B.2.4 ve makina
34
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
imalatçısı ve ilgiliyse yardımcı donanım destek imalatçısı ve/veya yardımcı donanım imalatçısının operatör
el kitabında belirtilen herhangi iligili sınırlamalar).
b) Operatör mahallindeki kumandalar vasıtasıyla geçme sağlanan yardımcı donanım destekleri için, kilitleme,
geçme işleminin bir bölümü gibi otomotik olarak etkin hale gelmelidir.
c) Manuel olarak geçme sağlanan yardımcı donanım destekleri için, kilitleme, geçme işleminin yürütüldüğü
yerden manuel olarak veya geçme işlemi esnasında otomotik bir eylem olarak etkin hale gelmelidir.
d) Otomatik kilitleme sistemi otomotik veya bir manuel kilit açma sistemine sahip olmalıdır.
e) Kama tipi kilitleme sistemleri için, geçme kuvvetlerini sağlayan sistemdeki bir arıza durumunda, kilileme
sistemi (örneğin, geri dönüşü açık sürekli basınç, hidrolik akümülatör, sıkıştırılmış yay) yardımcı donanıma
uygulanan mantıken öngörülebilir bütün kuvvetlerin sonucuna dayanabilmelidir.
Not 1 - Mantıken öngörülebilir kuvvetler, uygulanan yardımcı donanımların tipine bağlı olacaktır. Özellikler
için, bkz. ISO 14397-2, ISO 10567 ve ISO 6015.
f) Kuvvetle kilitlemeli geçme sistemleri için, geçme kuvvetlerini sağlayan sistemdeki bir arıza durumunda,
kilileme sistemi yardımcı donanıma uygulanan mantıken öngörülebilir bütün kuvvetlerin sonucuna
dayanabilmelidir. Bu durum, hidrolik basınca dayalı olmayan mekanik bir tertibat tarafından
gerçekleştirilmelidir.
Not 2 - Mantıken öngörülebilir kuvvetler, uygulanan yardımcı donanımların tipine bağlı olacaktır. Özellikler
için, bkz. ISO 14397-2, ISO 10567 ve ISO 6015.
B.2.1.3 Geçme ve kilitleme sisteminin sınırlanması

Yardımcı donanım desteğinde kilitlemeyle birlikte operatör mahallinden geçme tasarımına müsaade edilmez.
Not - Bu durum, kilitleme mekanizmasının kullanılmaması nedeniyle yardımcı donanımın istem dışı
ayrılmasını önler.
B.2.2 Kumanda
Yardımcı donanım desteğinin hidrolik olarak çalışan kilitleme ve kilidi açma sisteminin devreye alınması için,
tercihan ayrı bir kumanda bulunmalıdır.
Kumanda, kazara devreye girmeye karşı güvenli olmalıdır (Madde 5.5.3).
Yardımcı donanım desteğinin kilitlenmesi/kilidin açılması dışında çalıştırma işlevi kumandayla birleştirilmiş ise,
aşağıda belirtilen şartlar karşılanmalıdır:
– Kilidi açma işlevinin çalıştırılması, sadece iki bağımsız kumandanın eş zamanlı olarak çalıştırılmasıyla (her
ikisi serbest bırakıldığında çalışmayan tip) mümkün olmalı veya
– Bir sesli sinyal, kilidi açma işlevinin çalıştırma süresi için sürekli devrede olmalıdır. Kablo kopması ile sesli
sinyal işlevi arızalanırsa, yardımcı donanım desteğinin kilidinin açılması mümkün olmamalıdır. Sesli sinyalin
doğru işlevi, motorun her çalıştırılmasında kontrol edilmelidir.
Bu devreye alınan kumandaların (alternatif işlevlere sahip olan) işlevi, gösterilmelidir (Madde 5.5.3). Hidrolik
devrede mekanik olarak kumandanın konumu değiştirildiğinde (örneğin, küresel vana ile), seçilen çalıştırma
işlevini operatör mahallinden doğrulamak mümkün olmalıdır. Değiştirme konumu, işaretlenmeli ve operatör
mahallinden açıkça tanımlanmalıdır.
B.2.3 Tanımlama
İşaretlemeler, makina/donanım üzerine kalıcı olarak birleştirilmemişlerse Madde B.1.2’ye göre (ilgili notta
belirtilen işaretlemeler dışında) yardımcı donanım desteği için gereklidir.
B.2.4 Talimatlar
Montaj, kilitleme, işlem kontrolü ve beyan işletme/kaldırma kapasitesi üzerinde etki konusundaki talimatlar,
yardımcı donanım desteği imalatçısı tarafından sağlanmalıdır. Kilitleme için işlem kontrolü, ayrıntılı bir şekilde
açıklanmalı ve çalışma çevrimi kontrol işlemi gerektiği durumunda güvenlik tedbirlerini kapsamalıdır.
35
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek C
(Bilgi için)
Yazısız güvenlik işaretleri için kurallar
C.1 Genel
Güvenlik işaretleri ve tehlike resimleri, ISO 9244:1995’deki esaslara uygun ve anlaşılabilir genel bir tarzda ve
tercihan yazısız olmalıdır. Bunlar, inşaat ve kazı makinalarına sürekli olarak takılmalı ayrıca talimat el kitabında
gösterilmeli ve açıklanmalıdır. Makina üzerindeki ilgili yerleri, talimat el kitabında gösterilmelidir.
İşaretler üzerindeki ikazlar silinmez ve yakın bölgede bulunmaları gereken personelin güvenliğini sağlamak
amacıyla gerekli mesafeden okunabilir olmalıdır.
C.2 Güvenlik ikaz sembolü

Güvenlik ikaz sembolü (Şekil C.1), ISO 9244:1995, Şekil 7’de belirtildiği gibi olmalıdır. Bu işaret öncelikle,
makina çalışırken tesadüfen yaklaşan izleyicileri uyarmak için kullanılmalıdır. Güvenlik ikaz sembolü, tehlikenin
açıklanması ile ilgili olarak da kullanılmalıdır (Şekil C.3 ilâ Şekil C.5).
C.3 Yazısız tehlike işaretleri

Güvenlik ikaz sembolü ile birleştirilen ilave tehlike resimleri özellikle (Şekil C.1 ila Şekil C.5), makinada bakım
ve çalışma yapıldığında operatör ve bakım personelini uyarmak için kullanılmalıdır. Güvenlik işaretleri, düşey
veya yatay iki panel şeklinde olmalıdır (Şekil C.2 ilâ Şekil C.4).
C.4 Boyutlar
İki panel şeklindeki güvenlik işaretlerinin tavsiye edilen en küçük boyutları, ISO 9244:1995, Şekil 13’e göre
olmalıdır. Daha büyük ve küçük boyutlar gerektiğinde kullanılabilir.
Güvenlik işaretleri, makina çalışırken tesadüfen yaklaşan izleyicileri uyaracak şekilde tehlike bölgesinin dış
tarafından okunabilir olmalıdır.
C.5 Güvenlik işaretlerinin renkleri

Resimli panellerin, çerçeve çizgileri ve panel ayırma hatları, ISO 9244:1995, Madde 9.2.2, Madde 9.2.3,
Madde 9.2.4 ve Madde 9.5’e uygun olmalıdır.
C.6 Yerleştirme
İkaz işaretleri ve tehlike resimleri, mümkün oldukça tehlike alanına yakın veya makinanın bir kısmına açık bir
şekilde görülebilir ve ayrı olarak yerleştirilmelidir.
36
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Yazısız güvenlik işaretleri örnekleri
Şekil C.1 - “Güvenlik ikaz sembolü” Şekil C.2 - “Talimat el kitabını okuyunuz”
Şekil C.3 - “Ezilme tehlikesi” Şekil C.4 - "Kesilme tehlikesi” Şekil C.5 - “Sıcak yüzeyler”
Not - Güvenlik ikaz sembolü, üst resim panelinde tehlike açıklaması yerine kullanılabilir.
Şekil C.6 - Acil çıkış

37
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek D
Yükseltmeli operatör mahallinin özellikleri
D.1 Genel
Yükseltmeli operatör mahalline sahip makinalar, yükseltme seviyesine bakılmaksızın, Madde 5.3, Madde 5.4
ve Madde 5.5’e uygun olmalıdır. Operatör mahalli en alçak konumda iken, erişim Madde 5.2’ye uygun
olmalıdır.
Operatör mahallinin kaldırma ve indirme hızı, normal çalışma şartlarında 0,6 m/s’yi ve hidrolik hat patlaması
durumunda 0,4 m/s’yi aşmamalıdır. Operatör mahallinin yatay eğimlendirmesi ± 15º’yi aşmamalıdır.
Çalışma ve bakım işleri yükseltilmiş konumda yapılmak zorunda ise, mekanik bir destek tertibatı bulunmalıdır.
Tertibat, operatör mahalli kütlesinin iki katı bir kuvvete dayanmalıdır.
D.2 Yükseltme kumandası

Yükseltme kumandası, açık bir şekilde işaretlenmeli ve istem dışı çalıştırmaya karşı korunmalıdır.
D.3 Acil indirme

Enerji kaynağının arızalanması, motor durması veya hidrolik sistem arızası durumunda, operatör için operatör
mahallini en alçak konuma indirmek (gerçek konuma bakılmaksızın) veya operatör mahallini güvenli bir şekilde
terk etmek (örneğin, basamak veya merdivenler ile) mümkün olmalıdır. Operatör mahallinin dışındaki bir kişi
tarafından operatör mahallinin güvenli bir şekilde indirilmesi mümkün olmalıdır.
Acil indirme kumandası, güvenlik tertibatı olarak kırmızı renkte işaretlenmelidir.
D.4 Ezilme tehlikeleri

Makina ana şasisi ile yükseltilebilen operatör mahallinin alt kısmı arasında tehlikeli alan, ISO 3864-1:2002 ve
ISO 3864-2:2004’e ve Ek C’deki ikaz işaretleri örneklerine uygun olarak sarı ve siyah şeritlerle değişimli olarak
işaretlenmelidir. Operatör, operatör mahalli ile makina şasisi arasındaki tehlikeli alanı doğrudan göremiyorsa,
operatör mahalli inerken, operatörün tehlikeli alanı gözlemlemesine imkân verecek örneğin dış ayna/aynalar
takılmalıdır.
D.5 Operatörün düşmesine karşı koruma

Makinanın operatör mahalli yükseltilmiş olarak ve kapısı açık konumda kullanılması amaçlanmışsa ve düşme
tehlikesi varsa, operatör mahalli tabanından 700 mm yukarıda kapı açıklığında, emniyet kemeri veya koruyucu
bir tertibat (örneğin, çubuk, zincir veya kayış) sağlanmalıdır. Tertibat, istem dışı açılmaya karşı güvenli
olmalıdır.
Makinanın operatör mahalli yükseltilmiş olarak kullanılması amaçlanmış ve bu operatör mahallinden düşme
tehlikesi varsa, yan kapı, kazara açılma engellenecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmeli ayrıca düşme
riskini önleyecek yönde açılmalı ve beklenmedik şekilde açılmamalı veya bu şartları karşılayacak tertibat
(örneğin; çubuk, kol dayaması) kullanılmalıdır. Bir çubuk kullanıldığında, bu, operatör mahalli zemininin
üzerinde yaklaşık 700 mm’de ayarlanacak şekilde tasarımlanmalıdır.
D.6 Yükseltilen operatör mahalli için yuvarlanmaya karşı koruyucu yapılar (YKKY)
Makina üzerinde YKKY gerektiğinde (örneğin, kanal kazıcılar), EN ISO 3471:2008 aşağıda belirtilen
istisnalarla birlikte uygulanır:
– Operatör mahalli için YKKY, ayrı bağımsız bir YKKY olarak dikkate alınmalıdır (YKKY, makina şasisine
bağlı değildir),
– Sadece EN ISO 3471:2008 , Madde 6.3’teki düşey yük deneyi, bütün düzlemlerde uygulanmalıdır,
– Bir veya daha fazla yönde/yönlerde yapının simetrik olarak tasarımlanması durumunda (ön/arka, sol/sağ,
üst/alt), ilgili yönde/yönlerde sadece bir deney gereklidir,
– EN ISO 3471:2008 , Madde 8.8 uygulanmaz.
38
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
D.7 Talimat el kitabı

Talimat el kitabında, yükseltilebilen operatör mahalli için örneğin aşağıda belirtilenlerle ilgili güvenlik talimatları
bulunmalıdır:
– Emniyet kemerlerinin kullanılması,
– Seyir halinde operatör mahallinin konumu,
– Acil durum talimatları,
– Bakım için mekanik destek tertibatının kullanımı.
D.8 İşaretleme
Taşıyıcı aşağıda belirtildiği gibi işaretlenmelidir:
– Taşıyıcıda müsaade edilen personel sayısı,
– Azami çalışma yükü.
39
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek E
Yük kaldırma amacıyla kullanılan kaldırma tertibatı/tertibatları için
kurallar
E.1 Genel
Bu ek, yük kaldırma çalışmalarında kullanılan inşaat ve kazı makinalarındaki kaldırma
tertibatının/tertibatlarının dayanımı, montajı ve çalışması konusundaki kuralları kapsar.
Bu ekte tanımlanan deneyler yerine hesaplama yöntemi kullanılabilir.
E.2 Terimler, tarifler ve kısaltmalar
E.2.1 Kaldırma tertibatı/tertibatları

Yük kaldırma için kullanılan inşaat ve kazı makinasının yardımcı donanımına (çalışma aleti) veya donanımına
sabitlenen veya birlikte bulunan tertibat.
E.2.2 Sapan
Sapan bileşenlerinden örneğin, zincir, tel halat veya dokuma malzemesinden meydana gelen (EN 1492-1:2000
ve EN 1492-2:2000 ) ve yüklerin kaldırma noktasına bağlanması için üst veya alt uçlara bağlanan
tertibat.
E.2.3 Beyan kaldırma yükü

Kaldırma tertibatının/tertibatlarının tasarımlandığı en büyük yük.
Not - Beyan kaldırma yükü, makinanın beyan çalışma/kaldırma kapasitesinden farklı olabilir.
E.2.4 Takılabilir kanca

İnşaat ve kazı makinasının yardımcı donanımına (çalışma aleti) veya donanımına kaynak veya cıvata ile
bağlanması amaçlanan eleman.
E.3 Güvenlik kuralları
E.3.1 Montaj ve sabitleme

Kaldırma tertibatı/tertibatları, sapanın istem dışı kancadan çıkması engellenecek şekilde inşaat ve kazı
makinasının yardımcı donanımı veya diğer parçaları üzerine konumlandırılmalıdır (deney için Madde E.4.2’ye
bk).
Yardımcı donanım veya donanımın yerleşimi, operatör ile sapancı (sapanı, kaldırma
tertibatı/tertibatlarına bağlayan operatör) arasında en iyi görüşü sağlamalıdır.
Kaldırma tertibatının/tertibatlarının sabitleme konumu, sapanın kepçenin arka kısmı üzerinde yönlendirilmesi
(Şekil F.1) veya yeterli çapta yuvarlak biçimli olması hariç, sapanın diğer makina parçaları tarafından düşey
yük durumundan saptırılmasını engellemelidir.
40
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Şekil E.1 - Kepçenin arka kısmı üzerinde sapanın yönlendirilmesi
Kaldırma tertibatı/tertibatları, sapanın istem dışı yer değiştirmesi tehlikesi engellenecek şekilde yerleştirilmeli
ve gerekli biçime sahip olmalıdır.
İnşaat ve kazı makinasının diğer parçaları tarafından sapana zarar (keskin kenarlar ile) verilmemelidir.
Kaldırma tertibatı/tertibatları, sapancı personel için herhangi bir tehlikeli alan (örneğin, sıkıştırma/makaslama
veya dönen parçalardan kaynaklanan tehlike) oluşturmayacak şekilde sabitlenmelidir.
Kaldırma tertibatı/tertibatları, kancayı takma ve çıkarma kolayca mümkün olacak şekilde yerleştirilmelidir.
Kaldırma tertibatı/tertibatları, inşaat ve kazı makinasının normal çalışmasında veya yük kaldırma işleminde bir
sınırlama (örneğin, kapma) olmayacak şekilde konumlandırılmalıdır.
E.3.2 Kaldırma tertibatının/tertibatlarının tasarımı ve dayanımı
E.3.2.1 Makina imalatçısı tarafından sağlanan kaldırma tertibatı/tertibatları

Kaldırma tertibatı/tertibatları, yardımcı donanımın veya bomun parçalarının herhangi bir konumunda
uygulanabilecek yüke dayanacak şekilde tasarımlamalıdır. Bu durum, uygulamada karşılaşılabilecek yan yük
veya kuvveti kapsar.
E.3.2.2 Yardımcı donanım (çalışma aleti) imalatçısı tarafından sağlanan kaldırma

tertibatı/tertibatları
Kaldırma tertibatı/tertibatları, aşağıda belirtilen kapasiteye sahip olmalıdır:
– Deneyin tamamlanmasından sonra görünür bir şekil değişikliği olmadan düşey yük yönünde (Şekil E.2a))
beyan kaldırma yükünün 2,5 katı,
– Deneyin tamamlanmasından sonra görünür bir şekil değişikliği olmadan yan yükte (Şekil E.2b)) beyan
kaldırma yükünün 1,5 katı.
41
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
l) Düşey yük yönü m) Yanal yük yönü
Şekil E.2 - Yük yönü
E.4 İmalatçı tarafından yapılan deney
E.4.1 Mekanik performans

Kaldırma tertibatının/tertibatlarının mekanik performansı, Madde E.3.2.1 veya Madde E.3.2.2’de belirtilen
kurallara göre deneye tabi tutulmalıdır.
E.4.2 Çalışma şartlarında arazi deneyi

Yardımcı donanım tedarikçisi kaldırma tertibatını/tertibatlarını sağlarsa, aşağıda belirtilen arazi deneyi
gereklidir.
Kaldırma tertibatının/tertibatlarının yerleşimi ve işlevi konusunda aşağıdaki kriterler uygulamalı deneyde

kontrol edilmelidir:
– Kaldırma tertibatı bir tehlikeye sebep olmamalı ve normal çalışma işlemindeki yardımcı donanımın
performansını sınırlamamalıdır,
– Harici etkiler (örneğin, basit yollarla temizlenemeyen aşırı toprak kirlenmesi) sebebiyle kaldırma
tertibatının/tertibatlarının işlevinin sınırlanmaması ,
– En elverişsiz kepçe/yardımcı donanım konumu sebebiyle, kaldırma tertibatından/tertibatlarından
sapanın gevşememesi .
E.5 Kaldırma tertibatı/tertibatları olarak kullanılan takılabilir kancalar için ilave özellikler
E.5.1 Güvenlik mandalı

Takılabilir kancalar, sapanın veya yükün kancadan istem dışı yerinden çıkması diğer yapı vasıtaları ile
engellenmedikçe, bir güvenlik mandalı ile donatılmalıdır (Şekil E.3). Kancanın elverişsiz konumu sebebiyle
güvenlik mandalının zarar görmesi engellenmelidir. Güvenlik mandalı kullanılırsa, EN 1677-2:2000, Madde
5.6’nın özelliklerini karşılamalıdır.
42
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Açıklama
1 Güvenlik mandalı
Şekil E.3 - Güvenlik mandalı
E.5.2 Tasarım ve dayanım

E.5.2.1 Takılabilir kancalar
Takılabilir kanca, yardımcı donanımın (çalışma aleti) veya donanımın farklı konumlarında aşağıda açıklanan
gerilme çeşitlerine dayanacak şekilde tasarımlanmalı ve deneye tabi tutulmalıdır:
– Düşey yük yönünde (Şekil E.4a)) beyan kaldırma yükünün 4 katı, şekil değişikliği kabul edilebilir ancak yük
askıda kalmalıdır,
– Düşey yük yönüne dik olarak (Şekil E.4b)) beyan kaldırma yükünün 2,5 katı, şekil değişikliği kabul edilebilir
ancak yük askıda kalmalıdır,
– Deneyin tamamlanmasından sonra görünür bir şekil değişikliği olmadan yan yükte (Şekil E.4c)) beyan
kaldırma yükünün 1,5 katı.
E.5.2.2 Cıvatalı kancalar

Cıvatalı takılabilir kancada, Madde E.5.2.1’e göre özellikler yerine getirilebilecek şekilde aşağıda belirtilenler
tasarımlanmalıdır:
 Cıvata boyutları,
 Cıvata kalitesi (örneğin, 8.8),
 Ara levhada delikler ve
 Delik çap mesafeleri.
a) Düşey yük yönünde deney b) Düşey yüke dik yönde deney
43
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
c) Yan yük deneyi

Açıklama
1 Deney tezgahına kaynak yapılmış çekme deney kancaları

2 Deney tezgahı
Şekil E.4 - Yük yönü (deney tezgâhı için örnek)
E.5.3 Takılabilir kancaların montajı ve sabitlenmesi

Madde E.3.2’ye ilaveten, aşağıda belirtilenler takılabilir kancalara uygulanır:
Kaynak ve cıvatalama için aşağıdaki bilgileri ihtiva eden bir montaj talimatı her bir takılabilir kanca ile birlikte
sağlanmalıdır:
a) Kancaların kaynak yapılması için aşağıdakiler gereklidir:

 Kaynak müsaadesi, örneğin, EN 287-1:2004, 111 veya 114 ff P’ye göre müsaade edilen kaynakçı,
 Kaynak elektrot tipi,
 Gerekli kaynak kesiti,
 En az kalınlık, levhanın malzeme kalitesi ve takılabilir kancanın levha üzerine kaynak yapılması
gereken yeri,
 Kaynak konumu için ön ısıtma şartı.
b) Kancaların cıvatalanması için aşağıdakiler gereklidir:

 Cıvataların gerekli boyutları,
 Cıvataların gerekli kaliteleri,
 Gerekli sıkma momenti,
 En az kalınlık, levhanın malzeme kalitesi ve takılabilir kancanın levha üzerine cıvatalanması gereken yeri.
E.5.4 Mekanik performans deneyi

E.5.4.1 Genel
Madde E.4’e ilaveten, Madde E.5.4.2 ve Madde E.5.4.3’te belirtilen deneyler yapılmalıdır.
E.5.4.2 Mekanik performans

En az üç numune, deneye tâbi tutulmalı ve Madde E.5.2’deki özellikler yerine getirilmelidir.
E.5.4.3 Arazi deneyleri

Madde E.4.2’ye göre arazi deneyi de takılabilir kancalara uygulanır. Ayrıca, yardımcı donanımın (çalışma
tertibatı) veya donanımın en elverişsiz konumu sebebiyle güvenlik mandalının muhtemel hasar görüp
görmediği kontrol edilmelidir.
E.5.4.4 Doğrulama
Deneylerin sonuçları, yayınlanma tarihi ve deneyleri kimin gerçekleştirdiği bilgisi ile birlikte deney sertifikasında
kaydedilmelidir.
Kaldırma tertibatlarının amaçlanan işlevini güvenli şekilde gerçekleştirmesini doğrulamak için, deneyler,
imalatçı tarafından yapılan deneylerin detaylarını kapsayan yazılı kalite kontrol işlemleri ile belirlenen imalatı
temsil eden numune üzerinde uygulanmalıdır.
44
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
E.5.5 Tanımlama
Kaldırma tertibatı/tertibatları, Madde E.2.3’e göre tanımlama vasıtaları ve beyan kaldırma yükü ile kalıcı olarak
işaretlenmelidir.
E.6 Talimat el kitabı

Talimat el kitabı, kaldırma tertibatı/tertibatlarının imalatçısı tarafından sağlanmalı ve kaldırma
tertibatı/tertibatlarının kullanımı için aşağıda belirtilen bilgileri kapsamalıdır:
 Kaldırma tertibatı/tertibatlarının amaçlanan kullanımı,
 Yükün güvenli olarak kancaya takılması,
 Gözle muayene,
 Kaldırma tertibatı/tertibatlarının periyodik muayenesi için bir tavsiye.
İlave olarak, kaldırma tertibatı/tertibatlarının imalatçısı, makinanın imalatçısı değilse, talimat el kitabı aşağıdaki
bilgileri de kapsamalıdır:
 İlgili makina aralığı, donanımı veya yardımcı donanımında kullanılan kaldırma tertibatı/tertibatlarının uygun
boyutları ile ilgili bilgiler,
 Montaj ve sabitleme için talimatlar (gerektiğinde Madde E.3.1 ve Madde E.5.3),
 Kullanıcı tarafından arazi deneyinin (Madde E.4.2 ve gerektiğinde, Madde E.5.4.3) uygulanması için talimatlar.
45
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek F
Yer altında patlayıcı olmayan ortamdaki çalışmada kullanılan inşaat ve
kazı makinaları için özellikler
F.1 Genel
Bu ek, özellikle yer altında patlayıcı olmayan ortamdaki çalışmada kullanılması amaçlanan inşaat ve kazı
makinaları için ilave özellikler ve istisnaları vermektedir.
Not 1 - Yer altındaki çalışmaya örnek olarak yer altı madenciliği ve tünel açma verilebilir.
Not 2 - Yer altında muhtemel patlayıcı ortamda kullanılan inşaat ve kazı makinalarına ilişkin ilave özellikler
için EN 1710:2005’e bakılmalıdır.
Not 3 - Açık tünellerde son işlemler veya bakım çalışması, bu standarda göre yer altında çalışma olarak
dikkate alınmaz.
F.2 Operatör mahalli
F.2.1 Kabinli operatör mahalli

Yer altında çalışmada kullanılan inşaat ve kazı makinaları, Madde 5.3’e uygun olarak bir kabinle donatılmalıdır.
F.2.2 Küçültülmüş boyutlu kabine sahip operatör mahalli
F.2.2.1 Madde F.2.1’e istisna

Madde F.2.2.2 ila Madde F.2.2.5’te belirtilen Madde F.2.1 için istisnalar, yer altındaki iş sahasında kullanılması
amaçlanan makinada tam kabin yüksekliğine müsaade edilmemişse kabul edilebilir.
F.2.2.2 Operatör bölmesi

Kabinli makinaların operatör bölme yüksekliği azaltılabilir ancak koltuk referans noktasının üzerinde 900
mm’den az olmamalıdır.
F.2.2.3 İletilen titreşim

Koltuk, EN ISO 7096:2000’e uygun olmalıdır. Bu teknik sebeplerden mümkün olmazsa, koltuk girdi spektral
sınıfı EM 8 kullanılabilir.
F.2.2.4 Koltuk
Madde 5.4.1.3, alan sebebiyle uygulanamazsa, ISO 11112:1995, Çizelge 1, h1’e göre düşey ayar gerekli
değildir.
F.2.2.5 Alternatif açıklık (acil çıkış)

Alternatif bir açıklık sağlanmalıdır. Dikdörtgen boyut, 470 mm x 600 mm’den az olmamalıdır.
F.2.3 Kabinsiz operatör mahalli

Devrilme, cisimlerin düşmesi veya toz, gürültü ve yüksek sıcaklık gibi tehlikeler önemli değilse, makinalar
kabinsiz kullanılabilir.
F.3 Motor egzoz emisyonu ve yakıt
F.3.1 Motor ve yakıt

Sözü edilen iş sahasına uyarlanmış, egzoz emisyonuna maruziyeti azaltmak için mevcut en yüksek teknolojiyi
kullanan sadece düşük egzoz emisyon değerlerine sahip motorlar kullanılmalıdır.
İçten yanmalı motorlar kullanılırsa, dizel tipte olmalıdır.
Yakıt, 55 ºC’un altında parlama noktasına sahip olmamalıdır.

46
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Not - İçten yanmalı motorlar, EEA ülkeleri içerisinde tip onaylı olmalıdır.
F.3.2 Yakıt sistemi

Yakıt tankı ile motor arasındaki yakıt hattında arıza olması halinde, kolayca erişilebilir bir tertibat, sızıntıyı
önlemek amacıyla tanka mümkün olduğu kadar yakın kısımda yakıt hattını kapatmak için takılmalıdır.
F.4 Aydınlatma, sinyal, işaretleme lambaları ve geri yansıtmalı tertibatlar
F.4.1 Genel
Madde 5.8.2, Madde F.4.2 ila Madde F.4.4’te belirtilen istisnalarla birlikte uygulanır.
F.4.2 Aydınlatma tertibatı konumu

ISO 12509:2004’te belirtilen tertibat konumu, yer altındaki çalışma uygulamasına uyarlanabilir.
F.4.3 Geri konum lambası

Aşağıdakilerle birlikte, Madde 5.8.2 uygulanır:
Kategori I A, Kategori I B ve Kategori III B makinalar için ISO 12509:2004 , Madde E.10 da uygulanır.
F.4.4 Çalışma çevriminde her iki yönde çalışan makinalar

Makina, çalışma çevriminde her iki yönde (ileri/geri) çalışma özelliğine sahipse aydınlatma; özel bir ikaz
lambası ve ikili iş lambası ayrıca ön ve arkaya ikili geri konum lambası (kırmızı/beyaz) olacak şekilde
düzenlenmelidir. Bu işlev, ilgili vitese göre otomatik olarak değişmelidir.
47
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
48
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek G
Yıkma makinası
G.1 Genel
Bu Ek, binaların ve/veya diğer inşaat mühendisliği yapılarının ve bunların bileşen parçalarının itme veya çekme
ile yıkımı ya da ezme veya makaslama ile parçalanması ve/veya ortaya çıkan enkazın ayrıştırlması için
tasarımlanan yıkma makinasının güvenlik kurallarını kapsar.
Not - Ek G, kazıcı esaslı yıkma makinası uzmanlarınca tasarlanmıştır.
Bu Ek, imalatçı tarafından öngörülen şartlar altında ve amaçlandığı gibi kullanıldığında, yıkma makinasıyla
alakalı bütün önemli tehlikelerle ilgilidir. Bu Ek, önemli tehlikelerden kaynaklanan riskleri azaltmak veya ortadan
kaldırmak için uygun teknik tedbirleri belirler.
Bu Ek, yıkma makinası gibi kullanılmak amacıyla tasarımlanan her bir inşaat ve kazı makinası için özel kuralları
içerir. Bu Ek, bu Bölüm ve Bölüm 3, Bölüm 5 ve Bölüm 12’den uygun olanı ile birlikte kullanılmalıdır.
G.2 Güvenlik kuralları ve/veya tedbirler
G.2.1 Operatör mahalli

Üzerine operatörün oturduğu bütün yıkma makinalarına, Madde 5.3.1.1’e göre bir kabin takılı
olmalıdır.Yükseğe erişim donanımı takılı bütün makinalar için, oparatörü konforlü kılmak ve imalatçı tarafından
belirtilen çalışma aralığında yardımcı donanımın yeterli görünümünü sağlamak bakımından operatör
konumunun yatırılması (örneğin, yatırılabilir kabin) için tedbirler alınmalıdır.
En yüksek yatırma açısı yataydan 35°’den fazla olmamalıdır.
G.2.2 Borular ve hortumlar
G.2.2.1 Hidrolik sistemler

Donanımın çıkarılması/montajı esnasında sökülmesi/tekrar takılması gereken borular ve hortumlar, kendinden
sızdırmazlık özelliği olan bağlantılar veya kapama vanalarıyla donatılmalıdır. Bağlantılar/vanalar, doğru bir
şekilde tekrar takılması için işaretlenmelidir. Hidrolik arıza durumunda, donanım veya yardımcı donanımın
operatör mahaliyle çarpışmasını önlemek ve makinanın dengesini muhafaza etmek için yükseltme bomu ve
kol silindirlerinin herbirinin üzerinde indirme kumanda tertibatı takılı olmalıdır. Kol silindirlerinin ucunda, kolu
temel makinadan uzağa yükseltmek için basınç uygulanan tertibat/tertibatlar kurulu olmalıdır. Bom ve kol
silindir/silindirleri için indirme kumanda tertibatları ISO 8643:1997’ye göre deneye tabi tutulmalıdır.
G.2.2.2 Pnömatik tesisatlar

Pnömatik tesisatlar, EN ISO 4414’e uygun olmalıdır.
G.2.3 Kumandalar ve göstergeler
G.2.3.1 Genel
Yatırılabilir kabini harekete geçiren kumandalar, koltuk sırt dayamasının karşısında olmalıdır. Koltuk sırtı düşey
konumda olmalıdır. Koltuk, orta konumunda olmalıdır.
G.2.3.2 Çalıştırma/durdurma sistemi

Madde 5.5.2 paragraf 3 uygulanmaz. Yıkım uygulamalarında inşaat ve kazı makinaları (EMM) için görüş alanı,
operatör mahallinden arkaya doğru ISO 5006’ya göre doğrudan görüş yordamıyla sağlanamıyorsa makina
CCTV sistemi ile donatılmalıdır.
G.2.4 Kararlılık
Yükseğe erişim donanımlarına sahip makinalarda aşağıdaki kurallar uygulanmalıdır:
 İmalatçı, beklenen çalışma ve seyahat durumlarında makinanın kararlığı hususunda açık ve kapsamlı
bilgileri sağlamalıdır,
49
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
 Kararlılığı muhaza etmek için, imalatçı tarafından belirtilen çalışma aralığının ötesinde çalışmalara karşı
bir bütünleşik otomotik tertibat operatörü uyarmalıdır (görsel ve/veya işitilebilir).
G.2.5 Koruyucu yapılar
G.2.5.1 Genel
Temel makinanın tipine bağlı olarak, operatörün üzerinde oturduğu yıkma makinalarında Madde 5.3.3 ile
Madde 5.3.6 arasında verilen bir veya daha fazla koruyucu yapılar takılı olmalıdır.
Sürücü ve hidrolik bölmeler, alttan veya üstten gelecek döküntüler nedeniyle deliklerin oluşmasını önlemek
için uygun korumaya sahip olmalıdır.
G.2.5.2 Yuvarlanmaya karşı koruyucu yapılar (YKKY)

Madde 5.3.3’ün gerekleri yıkım kazıcıları için uygulanmaz.
Not - Ayrıca, EN 474-5:2006+A3:2013, Madde 5.3.2.2’ye bakınız.
G.2.5.3 Düşen cisimlere karşı koruyucu yapılar (DCKKY)

Yıkma makinaları, EN 474-5:2006+A3:2013, Madde 5.3.2.1’e uygun düşen cisimlere karşı koruyucu yapılar
(DCKKY) ile donatılmalıdır.
Yıkım kazıcıları üzerindeki DCKKY için minimum gerekler ISO 10262 Seviye II’ye uygun olmalıdır.
Not - DCKKY, ISO 10262’deki üst mahfaza gibi düşünülür.
G.2.5.4 Ön koruyucu yapı

Yıkma makinaları, ISO 10262 Seviye II’ye göre bir ön koruyucu yapı ile donatılmalıdır.
Yatırılabilir kabinli yıkma makinalarında, ilave olarak, ön koruyucu yapı kabin yatırılmış konumdayken darbe
etkisinin en fazla olduğu yerde ISO 10262 Seviye II üst mahfaza deneyine göre deneye tabi tutulmalıdır.
G.2.5.5 Cam koruyucu

Operatörü uçan veya düşen küçük döküntülere karşı korumak için, ön cam/camlar ve tavan camı (takılıysa)
EN 356 sınıf P5A’ya göre darbeye dayanımlı cam ile donatılmalıdır.
G.2.6 Görüş alanı

Bir tavan camı, çalışma alanının görünürlüğünü sağlamak için kullanıldığında, motorlu cam sileceği/silecekleri
ve yıkayıcı/yıkayıcıları ile donatılmalıdır.
G.2.7 Temel makinanın erişim sisteminin montajı/sökülmesi

Yürüme yollarının/erişim platformlarının taşınması için çıkarılması zorunlu olduğunda, herbir parçanın kütlesi
40 kg ile sınırlanmalıdır (yüklerin taşınmasına ilişkin olarak bk. EN 1005-2).
G.2.8 Donanım, yardımcı donanımlar ve sökülebilir bağlantılar
G.2.8.1 Genel
Yıkma makinası üzerinde kullanılması amaçlanan bütün donanımlar veya yardımcı donanımlar güvenli bir
şekilde montajını ve sökülmesini mümkün kılacak şekilde tasarlanmalıdır.
Ayrılabilir (çıkarılabilir) karşı ağırlıklar sistemi mevcutsa, bunlar aşağıdaki şekilde tasarımlanmalıdır:
 Karşı ağırlklar aşağıdaki şekilde taşınabilmelidir;
- Birleşik kaldırma sistemleri, veya,
- Kaldırma yardımcı donanımlarını taşımak için sağlanan bağlantı noktaları vasıtasıyla. Bu durumda,
karşı ağırlıklarını yönlendiren ve merkezlenmesini sağlayan destekler öngörülebilir olmalıdır.
 Bunların sabitlenmesi ve çıkarılması zeminden veya çalışma platformundan yapılabilmelidir.
G.2.8.2 Donanımın montajı/sökülmesi

Değiştirilibelir donanım için, hidrolik hortumlara ve bağlantı pimlerine güvenli bir erişim yöntemi sağlanmalıdır,
örneğin birleşik /yerinden çıkarılabilir çalışma platformu.
50
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Bu erişim, ISO 14122’ye uygun olmalıdır.
G.2.9 Tel halatlar

Yıkma işi için bir küre kullanan, halatla çalışan yıkma makinaları EN 474-12:2006+A1:2008 Madde 5.7’de
belirtildiği gibi tel halatların ve teçhizatının gereklerini karşılamalıdır.
G.2.10 Yıkma küresi

Yük taşıma işlemleri veya yıkma küresi kullanılarak yıkım için, sabitlenebilir veya çıkarılabilir bir yük kanca
sistemine sahip olunmalıdır. Bu sistem, donanımın veya yardımcı donanımın ya da makinanın diğer herhangi
parçası üzerine yerleştirilebilir ve;
 Yıkma işlemleri esnasında hasar görme riskini asgariye indirecek şekilde tasarımlanmalı veya
yerleştirilmelidir,
 İstem dışı olarak kancadan çıkma veya kontrol edilemeyen hareketleri asgariye indirecek şekilde
tasarımlanmalıdır,
 Makinanın en yüksek beyan edilen kaldırma kapasitesine sahip olmalıdır,
 Makinanın en yüksek beyan edilen kaldırma kapasitesinin iki katı olan bir deney yüküne dayanabilmelidir.
Bu deney yükü, yük kanca sisteminin en tercih edilmeyen konumunda uygulanmalıdır. Kanca sisteminde
hiçbir kalıcı şekil bozukluğu kabul edilebilir değildir.
G.3 Operatör el kitabında kullanım bilgileri
G.3.1 Donanımın ve/veya yardımcı donanımın ve sökülebilir parçalarının taşınması,

kaldırılması, indirilmesi ve depolanması için bilgiler
Donanımın ve/veya yardımcı donanımın ve sökülebilir parçalarının taşınması, kaldırılması, indirilmesi ve
depolanması için bilgiler en azından aşağıdaki hususları içermeli ve operatör el kitabında yer almalıdır:
 Donanımın ve/veya yardımcı donanımın anma kütlesi,
 Donanımın ve/veya yardımcı donanımın en yüksek çalışma kütlesi,
 Donanımın ve/veya yardımcı donanımın modüler montajı ve sökülmesi hakkında bilgiler ve talimatlar ,
 Herhangi bir kaldırma noktasının konumu ve sapan talimatları.
G.3.2 Donanımın ve/veya yardımcı donanımın kurulumu ve kullanımı için talimatlar

Donanımın ve/veya yardımcı donanımın kurulumu ve kullanımı için talimatlar en azından aşağıdaki hususları
içermeli ve operatör el kitabında yer almalıdır:
 Donanımın ve/veya yardımcı donanımın güvenli bir şekilde ayarlanması için talimatlar,
 Uygulanabildiğinde, güç kaynağı,
 Yürütülmesi gereken işin tipine göre, kullanım şartlarıyla birlikte donanımın ve/veya yardımcı donanımın
seçimi,
 Donanımın veya yardımcı donanım takılıyken alınması gerekli tedbirler,
 Mahfazaların doğru takılması hususunda bilgiler,
 Donanımın ve/veya yardımcı donanım çalışma bölgesine ilişkin bilgiler,
 Makinanın sınırlandırılmış alanlarda çalışması hakkında bilgiler,
 Tel halatlar hakkında bilgiler.
G.3.3 Operatör el kitabında özel güvenlik tedbirleri

Yeterli bir güvenlik seviyesi elde etmek için, operatör el kitabında ayrı bir bölüm olarak aşağıdaki güvenlik
talimatları verilmelidir:
 Ana risklerin nerede olduğu ve çalışmayı güvenli kılmak için hangi tedbirleri alması gerektiği konusunda
operatör açıkça bilgilendirilmelidir;
 Sınırlandırılmış alanlarda çalışırken ortamın hava şartlarını izlemek için kulanılan donanım hakkında
talimatlar;
 Yıkma işleminin toz ürettiği, tehlikeli bölgede çalışan personele yönelik riskleri gidermek için yeterli
personel koruyucu donanımının sağlanması ihtiyacının olduğu yerler dahil, buralarda operatör veya diğer
kişilere zarar verebilen eylemlere karşı özel ikazlar;
 İşin sonunda donanımı ve/veya yardımcı donanımı zemine indirme gerekliliği.
51
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Ek ZA
(Bilgi için)
Bu standardın, 2006/42/EC Direktifinin temel gerekleri ile ilişkisi
Bu standard, Avrupa Komisyonunun ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği’nin talimatına göre CEN tarafından
hazırlanmış olup, yeni yaklaşım direktifi 2006/42/EC7)’nin temel gereklerini destekler niteliktedir.
Bu standard Avrupa Birliği Resmi gazetesinde yayınlandığında ve en az bir üye ülkede ilgili Direktif
altında yürürlüğe konulduğunda bu standardın maddelerine uygunluk, ilgili direktifin ve EFTA düzenlemelerinin
belirli temel gereklerine uyulması suretiyle sağlanır.
Uyarı - İlgili diğer kurallar ve AB Direktifleri, bu standard kapsamındaki mamule/mamullere uygulanabilir.
7)
TSE Notu; Bu direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 2006/42/AT “Makina Emniyeti
Yönetmeliği” adı altında yayınlanmıştır.
52
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
Kaynaklar
AB Direktifleri
[1] 67/548/EEC, Article (2) of Council Directive 67/548/EEC of 27 June 1967 on the approximation of laws,
regulations and administrative provisions relating to classification, packaging and labelling of
dangerous substances
[2] 73/23/EEC, Council Directive of 19 February 1973 on the harmonization of the laws of Member States
relating to electrical equipment designed for use within certain voltage limits
[3] 87/404/EEC, Council Directive of 25 June 1987, on the harmonisation of the laws of the Member States
relating to simple pressure vessels and its amendments
[4] 77/576/EEC, Safety signs at places of work
[5] 89/336/EEC, Council Directive of 3 May 1989 on the approximation of the laws of the Member States
relating to electromagnetic compatibility and its amendments
[6] 92/58/EEC, Council Directive of 24 June 1992 on the approximation of the laws, regulations and
administrative provisions of the Member States relating to safety signs at places of work
[7] 94/9/EC, Directive of the European Parliament and of the Council of 23 March 1994 approximation of the
laws of the Member States concerning equipment and protective systems intended for use in
potentially explosive atmospheres
[8] 97/23/EC, Directive of the European Parliament and of the Council of 29 May 1997 on the approximation
of the laws of the Member States concerning pressure equipment
[9] 97/68/EC, Directive of the European Parliament and of the Council of 16 December 1997 on the
approximation of the laws of the Member States relating to measures against the emission of gaseous and
particulate pollutants from internal combustion engines to be installed in non-road mobile
machinery
[10] 98/37/EC, Council Directive of 22 June 1998 on the approximation of the law of the Member States relating
to machinery (Machinery Safety Directive) and its amendment 98/79 EC
[11] 2000/14/EC. Directive of the European Parliament and of the Council of 8 May 2000 on the approximation
of laws of the Members relating to the noise emission in the environmental by equipment for use outdoors
[12] Position paper on guidelines for the application of the European Parliament and Council Directive
2000/14/EC on the approximation of the laws of the Member States relating to the noise emission in the
environment by equipment for use outdoors
[13] Common position (EC) No 20/97 adopted by the Council on the 17 April 1997 with a view to adopting
Decision No. 1971/EC of the European Community programme of policy and action in relation to the
environment and sustainable development "Towards sustainability"
[14] 2006/42/EC, Directive of the European Parliament and of the Council of 17 May 2006 on Machinery,
and amending Directive 95/16/EC
ECE Regülasyonları
[15] United Nations – Agreement concerning the adoption of uniform conditions of approval and reciprocal
recognition of approval for motor vehicle equipment and parts. (Economic Commission of Europe)
[16] ECE R34, Uniform provisions concerning the approval of vehicles with regard to the prevention of fire
Risks
[17] ECE R43, Annex 5, Uniform provisions concerning the approval of safety glazing and glazing material.
Uniformly-Toughened Glass Panes
53
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
[18] ECE R46, Uniform provisions concerning the approval of rear-view mirrors, and of motor vehicles with
regard to the installation of rear-view-mirrors
Standardlar
[19] EN 294:1992, Safety of machinery — Safety distances to prevent danger zones being reached by the
upper limbs
[20] EN 474-12:2006+A1:2008, Earth-moving machinery — Safety — Part 12: Requirements for cable
excavators
[21] EN 500 (all parts), Mobile road construction machinery
[22] EN 1005-2, Safety of machinery — Human physical performance — Part 2: Manual handling of
machinery and component parts of machinery
[23] EN 1492-1:2000, Textile slings — Safety — Part 1: Flat woven webbing slings, made of man-made fibres,
for general purpose use
[24] EN 1492-2:2000, Textile slings — Safety — Part 2: Roundslings, made of man-made fibres, for general
purpose use
[25] EN 1710:2005, Equipment and components intended for use in potentially explosive atmospheres in
underground mines
[26] EN 12096:1997, Mechanical vibration — Declaration and verification of vibration emission values
[27] ISO/TR 25398, Earth-moving machinery — Guidelines for assessment of exposure to whole-body
vibration of ride-on machines — Use of harmonized data measured by international institutes, organizations
and manufacturers
deleted text
[28] EN ISO 11688-2:2000, Acoustics — Recommended practice for the design of low-noise machinery and
equipment — Part 2: Introduction to the physics of low-noise design (ISO/TR 11688-2:1998)
[29] EN ISO 12001:2009, Acoustics — Noise emitted by machinery and equipment — Rules for the
drafting and presentation of a noise test code (ISO 12001:1996)
[30] EN ISO 15667:2000, Acoustics — Guidelines for noise control by enclosures and cabins
(ISO 15667:2000)
[31] ISO 19472:2006, Machinery for forestry -- Winches -- Dimensions, performance and safety
[32] ISO 6750:2005, Earth-moving machinery — Operator’s manual -— Content and format
[33] ISO 6746-1:2003, Earth-moving machinery — Definitions of dimensions and codes — Part 1: Base
machine
[34] ISO 6746-2:2003, Earth-moving machinery — Definitions of dimensions and codes — Part 2: Equipment
and attachments
[35] ISO 8084:2003, Machinery for forestry — Operator protective structures — Laboratory tests and
performance requirements
[36] ISO 9244:1955, .Earth-moving machinery – Safety signs and hazard pictorials – General principles
54
ICS 53.100 TS EN 474-1+A4:2014-04
EN 474-1:2006+A4:2013
[37] ISO 9247:1990, Earth-moving machinery — Electrical wires and cables — Principles of identification and
marking
[38] ISO 10261:2002, Earth-moving machinery — Product identification numbering system
deleted text
[39] ISO 10263-5:2007 , Earth-moving machinery — Operator enclosure environment — Part 5:

Windscreen defrosting system test method
55

Türk Standardi: TS EN 474-1+A4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Türk Standardi: TS EN 474-1+A4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 1: Genel özellikler

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

- Bu standard yayınlandığında, "TS EN 474-1:2006+A3:2013" ve “TSE CEN/TS 13778:2014” ün yerini alır.

- Bu standardda atıf yapılan standardların milli karşılıkları aşağıda verilmiştir.

EN, ISO, IEC Adı Adı

EN 287-1: Qualification test of welders - Fusion TS EN 287-1 Kaynakçıların yeterlilik sınavı -

EN 356: Glass in building- Security glazing- TS EN 356 Emniyet camları- Yapılarda

EN 474- Earth-moving machinery - Safety - TS EN 474- İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik

EN 474- Earth-moving machinery - Safety - TS EN 474- İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik

metin iptal edilmiştir

EN 13309: Construction machinery – TS EN 13309 İnşaat makinaları – Elektrikli dahilî

metin iptal edilmiştir

EN 60529: Degrees of protection provided by TS 3033 EN Mahfazalarla sağlanan koruma

EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

EN ISO Earth-moving machinery - Physical TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları -

EN Earth-moving machinery - Falling- TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları - Düşen

EN ISO 3457: Earth-moving machinery - Guards - TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları –

EN ISO Earth-moving machinery - Roll-over TS EN ISO İnşaat ve kazı makinaları -

EN ISO Acoustics - Declaration and verification TS EN ISO Akustik - Makina ve donanımın

EN, ISO, IEC Adı TS No Adı

EN ISO Safety of machinery - Safety-related TS EN ISO Makinalarda güvenlik - Kumanda

EN, ISO, IEC Adı Adı

ISO 6395: Earth-moving machinery - TS ISO 6395 Akustik-İnşaat ve kazı makinaları

ISO Earth-moving machinery - Hydraulic TS ISO İnşaat ve kazı makinaları- Hidrolik

EN, ISO, IEC Adı Adı

İnşaat ve kazı makinaları - Güvenlik - Bölüm 1: Genel özellikler

AVRUPA STANDARDİZASYON KOMİTESİ

Yönetim Merkezi: AvenueMarnix 17, B-1000 Brussels

Bu doküman, 'EN 474-1:2006+A3:2013 ve CEN/TS 13778:2004’ün yerini almıştır.

Tadil ile eklenen veya değiştirilen metnin başlangıç ve bitişi , ve işaretleriyle

Bu standardın AB Direktifi/Direktifleri ile ilişkisi için bu standardın tamamlayıcı kısımları olan Ek ZA

CEN/CENELEC İç Yönetmeliklerine göre, bu Avrupa Standardının ulusal standart olarak uygulamaya

Not 1 - Yol silindirleri, EN 500’ün kapsamındadır.

Not 2 - Yatay sondaj makinaları, EN 791’in kapsamındadır.

EN 474-2’den EN 474-12’deki bazı özellikler, EN 474-1:2006+A1:2009’daki ilgili özelliklere göre öncelik

Bu standardda, römorkların çekilmesi konusu yer almamaktadır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

EN 474-5:2006+A3:2013, Earth-moving machinery - Safety - Part 5: Requirements for hydraulic excavators

metin iptal edilmiştir

EN 12643: 1997 + A1: 2008 , Earth-moving machinery - Rubber-tyred machines-Steering requirements

metin iptal edilmiştir

ISO 6011: 2003, Earth-moving machinery - Visual display of machine operation

ISO 10968: 2004, Earth-moving machinery - Operator’s controls

İnşaat ve kazı makinaları ve ilgili tipleri, EN ISO 6165:2006’da tanımlanmıştır.

3.1 İnşaat ve kazı makinası

3.1.1 Küçük makina

3.1.2 Farklı kullanım amaçlı makinalar

3.2 Yardımcı donanım (çalışma takımı)

3.3 Yardımcı donanım kelepçesi

3.4 Yük taşıma

3.5 Yük taşımada beyan edilen azami işletme/kaldırma kapasitesi

3.6 Yıkma makinası

3.8 Hidrolik çekiç ve kırıcı

3.9 Yükseğe erişim donanımı

3.10 Temel makina

[KAYNAK: ISO 6016:2008, Madde 3.1.1]

4 Önemli tehlikelerin listesi

5 Güvenlik kuralları ve/veya tedbirler

5.2.1 Genel özellikler

5.2.2 Mafsallı makinalara erişim

5.2.3 Basamak/basamaklara sahip paletli makinalarda erişim sistemi

Şekil 2 - Erişim basamağının boyutları