operon-geny skupione w zespoły podlegające

wspólnej regulacji
promotor miejsce wiązania polimerazy mRNA
represor- białko które bierze udział w regulacj
i negatywnej powoduje wyłączenie operonu
aktywator-białko które bierze udział w regulacji pozytywnej
OPERON WŁĄCZONY regulacja pozytywna-aktywator aktywny
regulacja negatywna-represor jest nieaktywny
geny transkrypcja translacja białka SĄ
OPERON WYŁĄCZONY-regulacja pozytywna-
aktywator jest nieaktywny
regulacja nieaktywna-represor jest aktywny
geny transkrypcja translacja białka NIE MA
geny struktury-geny zawierające informacje o
enzymach biorących udział w danym procesie metabolicznym
gen regulatorowy-zawiera informacje o białku regulatorowym
ekspresja genów-zmienia sie skład białek u organizmów
jednokomórkowych
Transkrypcja-Na etapie inicjacji transkrypcji regulacja
ma na celu rozpoczęcie ekspresji genów kodujących
białka potrzebne komórce oraz zapobiegnięcie ekspresji
genów kodujących białka niepotrzebne komórce.
Translacja-Podczas inicjacji translacji celem regulacji
jest zatrzymanie ekspresji genów kodujących białka
niepotrzebne komórce.
Operon zbudowanu
-zbudowany z genów struktury kodujących białka
-Sekwencji regulatorowych po etapie transkrypcji
Regulacja ekspresji genów po etapie
transkrypcji RNA pozwala:
▸ wytworzyć różne formy białek w wyniku ekspresji
tego samego genu, ▸ zablokować albo aktywować
translację mRNA,
w zależności od potrzeb komórki.
Regulacja wytwarzania ferrytyny (białka
odpowiadającego za magazynowanie żelaza w
wątrobie) odbywa się na etapie inicjacji translacji
. Synteza tego białka następuje tylko wtedy, gdy
w komórce obecne jest żelazo.
Regulacja przez miRNA. Cząsteczka miRNA zapobiega
translacji mRNA o sekwencji częściowo lub całkowicie
komplementarnej do miRNA.
Apoptoza-fizjologiczny proces obumierania komórek,
zachodzący m.in. w uszkodzonych komórkach oraz
podczas wymiany komórek w tkankach
organizmów eukariotycznych.
OPERON LAKTOZOWY (u bakterii)
- zadanie: kontrola syntezy enzymów rozkładających laktozę
1.brak obecności laktozy w środowisku:
- gen regulatorowy ulega transkrypcji
-powstaje mRNA
-zachodzi translacja
- powstaje białko regulatorowe
To białko wykazuje powinowactwo do operatora,
więc się z nim łączy
Polimeraza nie może się przesuwać nie może
przeprowadzić transkrypcji genu struktury
2. obecność laktozy w środowisku:
-laktoza wnika do komórki gen regulatorowy
ulega transkrypcji powstaje mRNA
-zachodzi translacja
- powstaje białko regulatorowe
Laktoza łączy się z białkiem regulatorowym.
Powstaje glikoproteid. Nie może się to już połączyć
z operatorem. Polimeraza po połączeniu
z promotorem przesuwa się przeprowadza
transkrypcję genów struktury.
Powstaje mRNA białka enzymatyczne rozkładające laktozę.
OPERON TRYPTOFANOWY
-gen regulatorowy ulega transkrypcji
- powstaje białko, które pierwotnie nie pasuje do operatora
- polimeraza przeprowadza transkrypcje genów struktury
, zawiera informacje o enzymach
-tryptofan łączy się z białkiem regulatorowym ten
komplet pasuje do operatora
- polimeraza nie może się przesuwać, nie ma
transkrypcji genów struktury, nie ma
możliwości wytworzenia
enzymów regulujących poziom tryptofanu