TẠP CHÍ CRYPTOGO

Thành phố Hồ Chí Minh | Thứ tư - ngày 01 tháng 11 năm 2021 | Số 5

NỘI DUNG TRONG SỐ NÀY

COVER STORY
■ Siêu Bùng Nổ - Cú Nổ Mang Lại Siêu Lợi Nhuận Khổng Lồ 2

KIẾN THỨC CƠ BẢN

■ Liquid Staking - Chấp Nhận Thử Thách Để Thu Lợi Nhuận
26
Khủng
DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH
■ Mô Hình Quản Trị Sushipowah Có Thực Sự Hiệu Quả 30
Sau khi đạt mốc ATH 65.000 USD vào giữa tháng 4, giá
Bitcoin đã đi 1 quãng đường dài 3 tháng để thử thách ■ Quanh Quẩn Trong Những Suy Nghĩ Về 2 Thái Cực: EVM hay
niềm tin của nhà đầu tư khi giảm về mức thấp nhất 33
Non-EVM
khoảng 55% vào ngày 21/07/2021 để rồi kể từ đó phục hồi
mạnh mẽ suốt 3 tháng tiếp theo cho đến khi đạt ATH mới ■ Olympus Pro - Giao Thức Sở Hữu Thanh Khoản Như Một Loại
38
67.000 USD vào ngày 20/10/2021. Giờ đây dường như tất Hình Dịch Vụ
cả những ai đã và đang đầu tư vào thị trường tiền mã hóa
■ Xem Xét Các Loại Token Quản Lý Nội Dung 44
đều tin tưởng rằng Bicoin sẽ có 1 cú bull run rất mạnh mẽ
lên thẳng 100.000 USD. NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ
Quý độc giả CryptoGo thân mến, nửa năm biến động ■ Liệu “Thời Kỳ Phục Hưng” Kỹ Thuật Số Sẽ Đến Nếu Đầu Tư
của Bitcoin cũng là quãng thời gian tạp chí CryptoGo 46
“Thời Gian” Vào SuperRare ?
đồng hành cùng các bạn. Với sứ mệnh trang bị kiến thức
chuyên sâu về thị trường tiền mã hóa cho bạn đọc cũng KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH
như tìm kiếm giới thiệu các cơ hội đầu tư, mỗi một số
chúng tôi đều cố gắng mang lại cho quý độc giả những ■ Terra - Ai Mua “Trăng” Tôi Bán “Trăng” Cho 58
thông tin quan trọng nhất, những cơ hội đầu tư tốt nhất
■ Hệ Sinh Thái Terra - Terra Swap 66
và những cảnh báo rủi ro thường trực trong thị trường.
Các số trước chúng tôi đóng vai trò là cái neo tinh thần ■ Hệ Sinh Thái Terra - Anchor Protocol 70
trao niềm tin cho các bạn khi thị trường sụp đổ thì với số
thứ 5 này chúng tôi trao cho các bạn những cơ hội đầu ■ Hệ Sinh Thái Terra - Mirror Protocol 80
tư tuyệt vời. Sự bùng nổ về quy mô áp dụng tiền mã hóa
chưa từng thấy trong 12 năm lịch sử của nó có thể mang
NHÂN VẬT CRYPTO
lại cho các bạn cơ hội duy nhất 1 lần trong đời để thay ■ Nguyễn Thế Vinh 86
đổi cuộc sống tài chính của bạn và chúng tôi tin rằng nó
tuyệt vời hơn bất kỳ cơ hội đầu tư tài chính nào ở các thị * Nhấn vào tiêu đề bài viết để chuyển nhanh đến bài viết đó
trường khác.
- Ban Biên Tập Tạp Chí CryptoGo -

CRYPTOGO RESEARCH
■ Trang chủ: www.CryptoGo.net
■ Telegram: @CryptoGo
■ Fanpage: www.fb.com/CryptoGo.Net
ONEBLOCK
■ Group FB: www.fb.com/groups/cryptogo.net
LABS XHECDLRI OBL TRADING
■ Twitter: twitter.com/CryptoGoVn
Sử dụng ID giới thiệu của CryptoGo Kênh chia sẻ tín hiệu của CryptoGo.
■ Đội ngũ biên tập: CryptoGo
để được hoàn trả lên đến 40% phí Lưu ý: mọi giao dịch đều có rủi ro,
giao dịch trên Binance hãy quản lý túi tiền của bạn thật tốt
S I Ê U BÙNG N Ổ
CÚ NỔ MANG LẠI

SIÊU LỢI NHUẬN

KHỔNG LỒ
TEEKA TIWARI
K
BIÊN TẬP: ĐẶNG TRÚC
ể từ buổi bình minh của công nghệ, một
sự thật đơn giản vẫn không thay đổi là:
Khi mức sử dụng tăng vọt, lợi nhuận sẽ
bùng nổ.
Chúng tôi đã thấy hiện tượng này xảy ra với máy
tính cá nhân, điện thoại, máy nghe nhạc, TV và
VCR.
Tuy nhiên, một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là
Internet băng thông rộng.
Chắc hẳn hầu hết các bạn đều nhớ modem dial-up
chậm như thế nào. Chúng có tốc độ tối đa 56 kilo-
bit/giây.
Cáp băng thông rộng ngày nay cung cấp tốc độ từ
10.000 đến 500.000 kilobit mỗi giây. Nhanh hơn
gần 200 - 9.000 lần.
Năm 2000, chỉ 1% số nhà ở Hoa Kỳ có kết nối inter-
net băng thông rộng. Đến năm 2020, con số đó đã
tăng lên hơn 77%.
Như bạn có thể thấy từ biểu đồ trên, việc sử dụng
băng thông rộng bùng nổ từ năm 2000 – 2020. Và
nó đã dẫn đến sự gia tăng tiếp theo trong việc
sử dụng Internet của người Mỹ. Trong cùng một
khoảng thời gian, việc sử dụng Internet đã tăng vọt
từ 43% lên gần 75%.
Và các công ty internet như Amazon, Adobe và
Intuit đã chứng kiến giá cổ phiếu của họ bùng nổ
trong giai đoạn này. Giá cổ phiếu của họ đã tăng
lần lượt là 62.403%, 7.883%, 4.740%.
Tôi đã thấy hiện tượng sử dụng tương tự xảy ra
vào năm 2003… khi tôi giới thiệu Apple cho các
khách hàng môi giới bán lẻ của mình.
Vào thời điểm đó, Apple đang gặp vấn đề về tài
chính. Ngay cả khi iPod thành công, công ty vẫn
đang gặp khó khăn. Vấn đề là chỉ những người có
máy tính Apple mới có thể sử dụng nó. Vì vậy, chỉ
có thể giải quyết được khoảng 3% thị trường người
dùng máy tính.
 Magazine | 005
3 COVER STORY T11/2021
Nhưng tôi biết công ty đang làm
việc trên một phiên bản tương
thích với bất kỳ thương hiệu máy
CRYPTOGO.NET

tính cá nhân nào. Và người dùng

PC chiếm 97% thị trường còn lại.
Không có gì phải bàn cãi khi
người dùng PC cuối cùng sẽ yêu
iPod - giống như người dùng Ap-
ple. Ngoại trừ lần này, Apple có
thể bán iPod cho thị trường hàng
trăm triệu người dùng PC thay vì
thị trường nhỏ bé với ít hơn 10
triệu người dùng Mac.
Và đó chính xác là những gì đã
xảy ra…
Đến năm 2004, việc sử dụng iPod
đã bùng nổ ... và cổ phiếu của
Apple cũng vậy. Kể từ mức thấp
nhất của năm 2003, cổ phiếu đã
tăng từ 91 xu được điều chỉnh
theo chia tách lên 155 đô la trong
năm đó.
Vì vậy, bạn có thể thấy sức mạnh
của việc sử dụng tăng vọt. Nhưng
vấn đề là…
Bạn sẽ mất trung bình gần 20
năm để đạt được mức tăng cao
nhất đó từ Apple, Amazon, Ado-
be hoặc Intuit. Và nếu bạn đã đến
hoặc gần đến tuổi nghỉ hưu…
bạn không có nhiều thời gian để
chờ đợi.
Trừ khi bạn đã giàu có và sẵn
sàng mạo hiểm với số tiền khổng
lồ… bạn sẽ không thể kiếm tiền
từ việc đầu tư những số tiền nhỏ
bé vào Apple và Amazon ngày
nay.
Điều này cũng đúng đối với các
chỉ số chứng khoán.
Ví dụ: ngay cả khi S&P 500 tăng
20% mỗi năm trong 5 năm tới…
thì nó vẫn sẽ không đủ để thu
hẹp khoảng cách về kinh phí
giữa cuộc sống bạn hiện có và
cuộc sống bạn mong muốn.
Nếu bạn đầu tư 10.000 USD vào
thị trường ngày hôm nay và cộng
 Magazine | 005
4 COVER STORY T11/2021
lãi suất ở mức 20% trong 5 năm,
thì đó là 24.883 USD.
CRYPTOGO.NET
Đó không phải là một khoảng
thu nhập tồi tệ, nhưng nó không
gần với những gì bạn cần để có
được một cuộc sống nghỉ hưu
như mong muốn.
Đó là lý do tại sao nhiệm vụ của
tôi rất quan trọng. Tôi đã xây
dựng sự nghiệp của mình để
giúp những người Mỹ hàng ngày
tìm ra cách thu hẹp khoảng cách
an toàn giữa cuộc sống tài chính
mà họ có và cuộc sống tài chính
mà họ muốn… mà không đặt lối
sống hiện tại của họ vào rủi ro.
Và trong suốt 32 năm sự nghiệp
của mình trên thị trường, tôi
không tìm thấy tài sản nào khác
có thể tăng cao hơn và nhanh
hơn tiền mã hóa.
Lấy ví dụ như bitcoin…
Khi tôi đề xuất bitcoin lần đầu
tiên vào năm 2016 ở mức khoảng
420 USD, với mức quan tâm còn
thấp. Vào thời điểm đó, chỉ có
khoảng 7 triệu ví chứa bitcoin.
Nhưng kể từ đó, chúng tôi đã
thấy con số đó bùng nổ lên 200
triệu. Đó là mức tăng 2.757% kể
từ khi được đề xuất.
Nếu bạn làm theo đề xuất ban
đầu của tôi, bạn sẽ có cơ hội thấy
mức tăng cao nhất là 15.055%.
Điều đó đủ để biến mỗi 1.000
USD thành 151.550 USD chỉ
trong 5 năm.
Như những người đọc lâu năm
đều biết, điều gì tốt cho bitcoin
cũng tốt cho toàn bộ hệ sinh thái
tiền mã hóa… giống như công
nghệ băng thông rộng tốt cho
toàn bộ hệ sinh thái internet.
Và khi bitcoin bùng nổ, nó có
thể khiến một số altcoin to-the-
moon.
Tôi gọi chúng là “Catch-up
Coins” vì chỉ một đồng có thể đại 0,12 USD.
diện cho cả cuộc đời tạo ra của
cải.
Và nhờ vào một sự kiện chưa
từng có trong thị trường tiền mã
hóa, chúng ta sắp được chứng
kiến một cú Siêu bùng nổ (Hyper
Boom ) trong một danh sách nhỏ
các altcoin này.
Hãy nhớ rằng, Siêu bùng nổ Nhưng việc sử dụng đã tăng vọt
xảy ra khi bạn có một lượng lớn ... Neo đã tăng vọt 156.753% trong
người dùng mới tham gia vào vòng chưa đầy 10 tháng. Điều đó
tiền mã hóa. Catch-up Coins là đủ để biến 1.000 USD thành hơn
một số loại coin nhạy cảm nhất 1,5 triệu USD. Đó chính là Siêu
với mức tăng đột biến. Chúng Bùng Nổ.
tôi tìm thấy Catch-up Coins tốt
nhất bằng cách mua vào các dự
án đang được sử dụng bùng nổ,
nhưng hành động giá của họ
đang có xu hướng giảm so với
mức đỉnh của nó hoặc giao dịch
đi ngang.
Hãy để tôi giải thích…
Chúng tôi ước tính ít hơn 1%
Một ví dụ khác là một altcoin
số người trên hành tinh nhận ra
nhỏ mà tôi đã đề xuất vào tháng
những đồng Catch-Up này thậm
11 năm 2017 được gọi là Bi-
chí còn tồn tại ... Ngoài ra, một vài
nance (BNB). Vào thời điểm đó,
đồng trong số chúng còn đang
nó được giao dịch với giá 1,88
được ứng dụng rộng rãi. Tuy
USD. Nhưng tôi dự đoán rằng
nhiên có một điều là trong khi tỷ
nó sẽ sớm tăng trưởng do được
lệ sử dụng của những token đó
ứng dụng rộng rãi. Và chúng tôi
đang tăng lên… thì giá của nó lại
đã thấy điều đó diễn ra vào đầu
đang giảm hoặc đi ngang.
năm nay.
Như tôi đã chỉ cho bạn, mức sử
Đó là bởi vì số lượng địa chỉ trên
dụng sắp đạt mức cao nhất mọi
Binance đã tăng từ 650.000 lên 93
thời đại. Điều này sẽ kích hoạt
triệu. Đó là tốc độ tăng trưởng
một cú Siêu bùng nổ cho các
14.244%.
Catch-up Coins.
Nó sẽ giống như một thùng thuốc
nổ TNT bên trên một thùng ni-
troglycerin bên trên 100 tấn vũ
khí plutonium … và BÙM, nó sẽ
bắn những đồng altcoin này bay
cao tít tắp.
Độc giả của tôi đã tận mắt chứng
kiến điều này khi tôi đề xuất một
altcoin nhỏ gọi là Neo (NEO) vào Những người đăng ký đã mua
tháng 2 năm 2017. Vào thời điểm Binance khi tôi đề xuất ban đầu
đó, Neo đang giao dịch ở mức có cơ hội kiếm tiền với mức tăng
 Magazine | 005
5 COVER STORY T11/2021
cao nhất là 36.652% ... Đủ để biến
mỗi 1.000 USD thành 367.520
CRYPTOGO.NET
USD.
Một ví dụ khác của Siêu bùng nổ
là Aave (AAVE). Nếu bạn nhìn
vào biểu đồ giá của nó từ tháng 1
đến tháng 4 năm 2020, có thể bạn
sẽ nghĩ, “đồng gì mà chán ngắt”.
Bây giờ, hãy nhìn vào biểu đồ sử
dụng của nó. Đến tháng 6 năm
2020, nó đạt mức cao mới …
Việc bùng nổ sử dụng Aave dẫn
đến sự bùng nổ tương ứng về
giá cả... Từ tháng 1 đến tháng 12
năm 2020, giá của Aave tăng vọt
từ 1,52 USD lên 90,91 USD - tăng
5.881%. Điều đó đủ để biến mỗi
1.000 USD thành 59.810 USD.
Trong báo cáo đặc biệt này, tôi
sẽ tiết lộ sáu đồng Catch-Up mà
tôi tin rằng sự kiện Siêu bùng nổ
sẽ phóng nó cao hơn. Đó là bởi
vì những dự án này đã có điều
quan trọng nhất có lợi cho họ: sử
dụng chất nổ.
Ngày nay, chỉ có 200 triệu người
tích cực tham gia vào loại tài sản
này. Nhưng tỷ lệ chấp nhận tiền
mã hóa đang tăng nhanh hơn tỷ
lệ chấp nhận Internet… Điều đó
có nghĩa là chúng ta sẽ có hàng
tỷ người trong không gian này
trong vài năm tới.
Làn sóng tiếp theo của các dự án
tiền mã hóa bom tấn sẽ giúp bit-
coin và Ethereum tiếp cận hàng
tỷ người.
Họ đang làm điều đó bằng cách
thêm các tính năng an toàn… khả
năng tương tác… và giao diện
người dùng đơn giản hơn cho
hai mạng blockchain lớn nhất thế
giới.
Và bởi vì họ đang hợp tác với các
dự án lớn hơn, họ đã thấy mức
sử dụng của họ tăng lên ngay lập
tức. Hãy nhớ rằng, việc sử dụng
thúc đẩy giá trị. Và nơi tôi thấy
được sử dụng nhiều nhất ngay
bây giờ là các token trong Catch-
Up Coins.
Các bạn ơi, không có chứng
khoán hay chỉ số chứng khoán
nào trên thế giới có thể di chuyển
đủ nhanh hoặc đủ xa để thu hẹp
khoảng cách giữa cuộc sống tài
chính bạn có và cuộc sống bạn
muốn.
Cách tốt nhất mà tôi biết để tăng
tốc sự giàu có của bạn là sử dụng
Danh mục đầu tư Hyper Boom
của tôi.
Vì vậy, nếu bạn vẫn chưa đạt
được mong muốn về mặt tài
chính… Tôi khuyến khích bạn
hành động ngay bây giờ và định
vị bản thân trong danh sách sáu
token Catch-Up Coins đợt siêu
bùng nổ này trước khi thị trường
nhận ra tiềm năng của chúng.
Một vài ghi chú quan trọng cần
ghi nhớ trước khi chúng ta bắt
đầu:
• Ngay sau các khuyến nghị
mua của chúng tôi, chúng
tôi thường thấy giá ban đầu
tăng đột biến. Chúng tôi hiểu
 Magazine | 005
6 COVER STORY T11/2021

BẰNG CHỨNG VỀ VIỆC SIÊU BÙNG NỔ SẮP XẢY RA

CRYPTOGO.NET

Sự bùng nổ siêu tốc mà tôi đang thấy đều liên quan đến một điều: mức áp dụng tiền mã hóa.
Sắp có một sự bùng nổ việc áp dụng tiền mã hóa trên quy mô mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây.
Tôi tin rằng làn sóng chưa từng có về những người mới tham gia vào tiền mã hóa này sẽ tạo ra một sự
bùng nổ về cách sử dụng mà chưa ai từng thấy trước đây trong 12 năm mà tiền mã hóa đã xuất hiện…
Đó là bởi vì những gì đang xảy ra hiện tại CHỈ có thể xảy ra một lần…
Bạn thấy đấy, việc áp dụng tiền mã hóa là rất nhỏ so với các công nghệ khác. Chỉ mới có 200 triệu
người trong tổng số thị trường tiềm năng có thể đạt tới với hơn 5 tỷ người dùng internet.
Nhưng theo công ty phân tích tài chính công nghệ Portfolio Insider, tỷ lệ chấp nhận bitcoin hiện tại đã
vượt xa tốc độ tăng trưởng người dùng của internet và sẽ đạt 1 tỷ người dùng trong vòng 4 năm tới.
Tốc độ này nhanh hơn gần hai lần so với Internet để đạt được mốc đó.
Nhưng điều làm tôi phấn khích nhất là số lượng các công ty tài chính lớn của Hoa Kỳ cung cấp dịch
vụ tiền mã hóa cho khách hàng của họ. Chỉ cần nhìn vào số lượng người mà họ có thể mang đến cho
loại tài sản mới nổi này:
• Wells Fargo: 70 triệu
• Bank of America: 66 triệu
• JPMorgan Chase: 55 triệu
• BNP Paribas: 33 triệu
• Deutsche Bank: 24 triệu
• Morgan Stanley: 8,2 triệu
Tổng các ngân hàng có tổng cộng 300 triệu tài khoản séc sắp được đưa vào hoạt động. Lần đầu tiên,
khách hàng của hàng trăm ngân hàng Hoa Kỳ sẽ sớm có thể mua, giữ và bán bitcoin thông qua tài
khoản hiện có của họ.
Không chỉ vậy, những người chơi lớn này đang có kế hoạch triển khai các tài khoản ngân hàng trả lãi
suất bằng bitcoin. Thử nghĩ về điều đó…
Hãy tưởng tượng nếu bạn chỉ có thể đăng nhập vào tài khoản séc của mình và chỉ với một cú nhấp
chuột, chuyển một số tiền sang một tài khoản khác… nhưng một tài khoản trả lãi bằng bitcoin.
Bạn nghĩ điều đó sẽ ảnh hưởng gì đến số lượng người dùng bitcoin?
Thứ hai, các công ty thẻ tín dụng đang bắt đầu đưa tiền mã hóa vào nền tảng của họ. Dòng người
dùng tiền mã hóa tiềm năng này rất lớn.
• Visa gần đây đã ra mắt thẻ được liên kết với tiền mã hóa giúp dễ dàng chuyển đổi và chi tiêu tiền mã hóa tại
70 triệu người bán trên toàn thế giới… và đó là một thành công lớn. Visa có 3,3 tỷ người dùng.
• Mastercard cũng cung cấp tùy chọn thẻ cho những người muốn chi tiêu tài sản kỹ thuật số của họ ở bất kỳ
nơi nào chấp nhận Mastercard. Đó là 975 triệu người dùng tiềm năng khác.
Và thứ ba, chúng ta cũng thấy các ông lớn công nghệ cuối cùng cũng nghiêm túc với việc cung cấp
bitcoin trên mạng của họ.
• Nhóm chấp nhận thanh toán của Amazon đang tìm kiếm một chuyên gia tiền mã hóa để lãnh đạo nhóm.
Amazon sẽ thu hút tới 300 triệu người dùng.
• Twitter cũng đang đón nhận bitcoin… Đó là 330 triệu người dùng tiềm năng khác.
• Và Square có thể mang lại 210 triệu người dùng.
Nói chung, chúng tôi đang xem xét hơn 5 tỷ người dùng mới tiềm năng sắp sử dụng bitcoin. Chúng
tôi chưa bao giờ thấy một cơn sóng thần về người dùng mới tham gia vào tiền mã hóa như thế này
trước đây.
Và bitcoin chỉ là thứ mà tôi gọi là “liều thuốc cửa ngõ” vào phần còn lại của tiền mã hóa. Trong số tất
cả những người mới tham gia vào bitcoin, nhiều người sẽ thanh lọc phân loại mối quan tâm của họ
vào những đồng tiền nhỏ hơn.
Và bởi vì những đồng tiền này nhỏ hơn nhiều so với bitcoin, chúng nhạy cảm hơn nhiều với những
thay đổi trong cách sử dụng…
 Magazine | 005
7 COVER STORY T11/2021
điều này có thể gây khó chịu.
Nhưng đừng lo lắng. Điều
CRYPTOGO.NET
này là chuyện thường thấy
trong không gian tiền mã
hóa. Trong hầu hết thời gian,
khuyến nghị sẽ giảm trở lại
dưới mức giá mua của chúng
tôi. Sử dụng lệnh giới hạn và
chỉ cần kiên nhẫn để đợi mức
giá bạn mong muốn.
• Tại Palm Beach Confiden-
tial, chúng tôi sử dụng cách
phân bổ bất đối xứng. Đây
là những giao dịch mà bạn
có thể bắt đầu với một khoản
tiền nhỏ và kiếm được lợi
nhuận đáng kinh ngạc. Đó là
tất cả những gì bạn cần biết
trong hành trình mà chúng
tôi tạo ra để thay đổi cuộc
đời bạn mà không khiến cuộc
sống hiện tại của bạn gặp rủi
ro. Đó là lý do tại sao quy
mô vị thế hợp lý là một điều
rất quan trọng. Chúng tôi đề
nghị 200 – 400 USD cho mỗi
ý tưởng nếu bạn là nhà đầu
tư nhỏ hoặc 500–1.000 USD
nếu bạn là nhà đầu tư lớn
hơn. Đừng mạo hiểm nhiều
hơn mức bạn sẵn sàng để mất
hoàn toàn.
• Chúng tôi đã liệt kê các token
trong báo cáo này theo thứ
tự bảng chữ cái, không nhất
thiết là thứ tự mà chúng tôi
khuyên bạn nên mua chúng.
Như thường lệ, hãy sử dụng
các quy mô vị thế nhỏ, đồng
nhất để tạo một giỏ các đồng
tiền này trong danh mục đầu
tư tiền mã hóa của riêng bạn.
Sử dụng phong cách phân bổ
vốn bất đối xứng này, bạn có
thể thiết lập cho mình những
khoản lợi nhuận vượt trội mà
không phải chấp nhận rủi ro
quá lớn.
Bây giờ chúng ta hãy bắt đầu
Catch-Up Coins trong danh mục
Siêu bùng nổ của tôi…
LỰA CHỌN SIÊU BÙNG NỔ SỐ 1: CELO
(CELO)
H
ãy tưởng tượng một thế giới
không bao giờ cần đến ngân
hàng vật lý… dịch vụ khách
hàng… hoặc nhân viên dưới bất
kỳ hình thức nào. Đó không phải
là một giấc mơ khoa học viễn
tưởng hoang dã nữa. Nó đang
diễn ra ngay bây giờ.
Trong những điều có thể chứng
minh là có giá trị nhất cho ứng
dụng blockchain, chúng ta đang
chứng kiến sự ra đời của một hệ
thống tài chính phân tán hoàn
toàn mới đang phát triển song
song và sánh ngang với hệ thống
tài chính truyền thống.
Tôi đang nói về tài chính phi tập
trung (DeFi). Và nó sẽ mang lại ý
nghĩa tài chính cho những gì in-
ternet đã làm cho rất nhiều doanh
nghiệp khác: thay thế một người
trung gian chi phí cao bằng một
người trung gian chi phí thấp.
DeFi sử dụng công nghệ block-
chain tiên tiến để giảm chi phí
bằng cách loại bỏ nhu cầu về các
bên thứ ba đáng tin cậy.
Cuối cùng, nó sẽ làm cho các hoạt
động ngân hàng, vay, cho vay và
đầu tư trở nên dễ tiếp cận hơn và
rẻ hơn đối với hàng tỷ người.
Đó là nơi lựa chọn đầu tiên của
chúng tôi trong báo cáo đặc biệt
này: Celo (CELO).
Celo cho phép bất kỳ ai trên thế
giới có smartphone quyền truy
cập vào các blockchain công
cộng và các dịch vụ tài chính như
ngân hàng.
Celo được thiết kế để sử dụng
di động và cung cấp tốc độ, tính
minh bạch và chi phí thấp. Bằng
cách sử dụng số điện thoại làm
public key thay vì một chuỗi dài,
ngẫu nhiên gồm các từ và chữ cái
- gần như không thể nhớ và quá
dễ dàng để nhập sai - nó nhằm
 Magazine | 005
8 COVER STORY T11/2021
mục đích giảm một trong những
rào cản chính của việc gia nhập
CRYPTOGO.NET
tiền mã hóa.
Ngày nay, có gần 4 tỷ người dùng
điện thoại thông minh trên khắp
thế giới. Và Celo mở ra cánh cửa
cho tất cả bọn họ với khả năng
mới, chẳng hạn như các ứng
dụng DeFi và thanh toán.
Nhưng nơi mà nó sẽ thực sự
tạo ra sự khác biệt là với những
người không tiếp cận được nền
tài chính truyền thống. Ví dụ,
gần 2 tỷ người trưởng thành trên
khắp thế giới không được tiếp
cận với các dịch vụ tài chính.
Trong số những người này, ước
tính khoảng 2/3 sở hữu smart-
phone. Đó là hơn 1 tỷ người
dùng tiềm năng có thể sử dụng
Celo cho các dịch vụ tài chính mà
trước đây họ không có sẵn.
Celo cũng đã nhận được sự ủng
hộ và quan tâm từ nhiều công ty
trên thế giới.
Ngày nay, hơn 140 dự án và công
ty đang mở rộng trên hệ sinh thái
của nó.
Một trong những quan hệ đối tác
mới nhất của nó là với Deutsche
Telekom, nhà cung cấp dịch vụ
viễn thông lớn nhất ở châu Âu
tính theo doanh thu, với hơn 242
triệu khách hàng di động.
Nhà cung cấp dịch vụ di động sẽ
cho phép các trình xác thực trên
mạng Celo gửi tin nhắn văn bản
xác minh cho người dùng. Điều
này cải thiện tính bảo mật và độ
tin cậy của xác minh điện thoại
phi tập trung, đó là điều làm cho
blockchain Celo dễ sử dụng.
Ngoài ra, T-Systems MMS, công
ty con của Deutsche Telekom, sẽ
vận hành một nhóm xác thực để
giúp bảo mật mạng và phát triển
hơn nữa cơ sở hạ tầng của Celo.
Đến nay, Celo đã huy động vốn
hơn 65 triệu USD từ một số ông
lớn trong ngành, bao gồm Poly-
chain Capital, Coinbase Ven-
tures, Dragonfly Capital, đồng
sáng lập LinkedIn Reid Hoff-
man, và người sáng lập Twitter
& Square - Jack Dorsey.
Đây chỉ là một vài trong số rất
nhiều tổ chức và cá nhân ủng hộ
hành trình của Celo để trở thành
cơ sở hạ tầng thanh toán toàn
cầu phi tập trung hàng đầu cho
người dùng bước đầu.
Siêu Bùng Nổ CELO
Hãy nhớ rằng, một Siêu bùng nổ
xảy ra khi bạn có một lượng lớn
người dùng mới tham gia vào
tiền mã hóa.
Catch-Up Coin là một loại coin
nhạy cảm nhất với mức tăng đột
biến. Chúng tôi tìm thấy những
Catch-Up Coin tốt nhất bằng cách
mua vào các dự án đang có mức
sử dụng bùng nổ, nhưng hành
động giá của chúng đang có xu
hướng giảm so với mức đỉnh của
nó hoặc giao dịch đi ngang.
Khi CELO lần đầu tiên xuất hiện
trên tầm ngắm của chúng tôi, giá
của nó đã giảm 70% so với mức
đỉnh tháng 4. Kể từ đó, chúng ta
đã được chứng kiến sự gia tăng
sử dụng và giá của nó đã tăng.
Bạn có thể thấy mức sử dụng
tăng lên trong biểu đồ bên dưới
...
Như bạn thấy, hành động giá
không nói lên toàn bộ câu chuyện.
Giờ đây, CELO đã bắt đầu đi lên,
có nghĩa là nó đang ở giai đoạn
đầu của Siêu bùng nổ.
Nhưng chúng tôi nghĩ rằng có
một động thái lớn hơn nhiều
trong những tuần tới khi Celo ra
mắt cầu nối cross-chain của mình
với Ethereum. Điều này sẽ cho
phép người dùng di chuyển tài
sản giữa hai mạng.
Trong quá khứ, một cầu nối hiệu
quả với Ethereum đã được chứng
minh là một yếu tố tăng trưởng
chính cho các blockchain khác.
Và chúng tôi cũng mong đợi điều
tương tự đối với Celo.
Cây cầu được gọi là Optics và
điểm kết nối đầu tiên của nó sẽ
là Ethereum. Nhưng nó cũng
cung cấp các giải pháp plug-in
dễ dàng cho các chain khác. Sau
Ethereum, nó sẽ kết nối với các
mạng lớn khác như Solana, Pol-
kadot, Cosmos, v.v.
Cùng với việc gần đây mạng lưới
khởi chạy Quỹ 100 triệu USD
để đẩy mạnh việc áp dụng DeFi
trên mạng Celo - chúng ta có thể
mong đợi sự tăng trưởng lớn ở
phía trước.
Các giao thức tham gia mở rộng
hệ sinh thái DeFi trên Celo bao
gồm: Aave, Curve, SushiSwap,
 Magazine | 005
9 COVER STORY T11/2021
0x, Chainlink và nhiều giao thức
khác.
CRYPTOGO.NET
Như bạn có thể thấy, Celo đang
nhanh chóng tiếp cận thời điểm
quan trọng trong giai đoạn đầu
áp dụng, mang đến cho chúng
ta cơ hội tham gia sớm trước khi
Siêu bùng nổ thực sự cất cánh.
Giá Trị Của CELO ?
Như đã đề cập ở trên, có khoảng
4 tỷ người dùng smartphone. Và
1,3 tỷ trong số đó không có tài
khoản ngân hàng. Điều này kh-
iến họ trở thành mục tiêu chính
cho các dịch vụ của Celo.
Giả sử Celo có thể thu hút 15% số
cá nhân không có ngân hàng hiện
đang sở hữu smarthphone - hoặc
khoảng 200 triệu người dùng -
trong 5 năm tới.
Nếu mỗi người trong số họ chỉ
thực hiện một giao dịch mỗi
ngày… thì mạng sẽ xử lý hơn 73
tỷ giao dịch mỗi năm.
Bây giờ, giả sử mỗi giao dịch tốn
một xu. Và nó được thanh toán
bằng CELO. Điều đó sẽ dẫn đến
nhu cầu hàng năm đối với CELO
khoảng 730 triệu USD.
Để hiểu điều này có ý nghĩa như
thế nào đối với giá của CELO,
chúng ta có thể so sánh nó với
Ethereum.
Vào tháng 8, người dùng Ethere-
um đã chi gần 700 triệu USD cho
phí giao dịch. Đó là khoảng 8,3 tỷ
USD nhu cầu hàng năm đối với
ETH.
Ethereum đã kết thúc tháng 8 với
mức định giá 404 tỷ USD. Tỷ lệ
khoảng 49 lần nhu cầu hàng năm
đối với ETH (404 tỷ USD / 8,3 tỷ
USD = 48,7).
Dựa trên dự báo của chúng tôi
ở trên, nếu chúng tôi cho CELO
cùng bội số với Ethereum… thì
giá trị của nó sẽ là khoảng 35,5 tỷ
USD (730 triệu USD x 48,7).
Với mức vốn hóa thị trường là
35,5 tỷ USD, mỗi token sẽ trị giá
144,05 USD dựa trên nguồn cung
hiện tại… hoặc tăng 2.747% so
với giá ngày hôm nay.
Điều đó đủ để biến khoản đầu
tư 500 USD thành 14.234 USD.
Và mỗi 1.000 USD đầu tư thành
28.468 USD.
Và hãy nhớ rằng, ước tính này chỉ
giả định Celo thu hút 5% người
dùng smartphone (có ngân hàng
và không có ngân hàng). Nếu
Celo có thể tăng gấp đôi tỷ lệ
thâm nhập thị trường dự kiến
đó… theo kịch bản tươi sáng,
mỗi CELO sẽ trị giá 288,10 đô la.
Đó là mức tăng 5.593% so với giá
hôm nay, đủ để biến 500 USD
thành 28.468 USD và 1.000 USD
thành 56.936 USD.
Sẽ mất gần 47 năm để tạo ra
những loại lợi nhuận đó trên thị
trường chứng khoán.
Bằng cách thêm CELO vào danh
mục đầu tư ngày hôm nay, chúng
tôi đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng
sẽ cải thiện các dịch vụ tài chính
cho dân số không có ngân hàng
trên thế giới.
LỰA CHỌN SIÊU BÙNG NỔ SỐ 2: CURVE chức và dịch vụ tài chính, DeFi
(CRV) sẽ là một quả cầu phá hủy nó với
các giải pháp rẻ hơn, dễ dàng
N gười tiêu dùng chấp nhận
công nghệ vì nó làm cho
mọi thứ rẻ hơn, dễ dàng hơn và
hơn và nhanh hơn.
Điều này đưa chúng tôi đến với
dự án tiếp theo. Đây là sàn giao
nhanh hơn.
dịch phi tập trung (DEX) lớn thứ
Chỉ cần nhìn vào thói quen mua ba theo khối lượng giao dịch.
hàng của chính bạn. Tại sao bạn
DEX chỉ đơn giản là một thị
sử dụng Amazon thay vì đi đến
trường trao đổi không dựa vào
một cửa hàng địa phương? Tại
các bên thứ ba để giữ tiền của
sao bạn ngừng tìm đến Block-
khách hàng. Thay vào đó, các
buster và bắt đầu sử dụng Net-
giao dịch diễn ra trực tiếp giữa
flix?
những người dùng (ngang hàng)
Chúng rẻ hơn, dễ dàng hơn và thông qua một quy trình tự động.
nhanh hơn - đó là lý do tại sao.
Không giống như các sàn giao
Và khi nói đến việc phá vỡ các tổ
dịch tập trung như Coinbase và
 Magazine | 005
10 COVER STORY T11/2021
Binance, DEX không dựa vào các
bên thứ ba để giữ tiền của người
CRYPTOGO.NET
dùng. Thay vào đó, các giao dịch
diễn ra trực tiếp giữa những
người dùng ngang hàng (peer-
to-peer) thông qua một quy trình
tự động.
Bằng cách loại bỏ người trung
gian, DEX tăng tốc thời gian giao
dịch trong khi giảm chi phí. Phí
thấp hơn thu hút nhiều người
dùng hơn và - do đó - tăng lợi
nhuận cho chủ sở hữu token của
nó.
Ngày nay, có các DEX hoạt động
cho hầu hết các blockchain. Ví
dụ, Uniswap là DEX lớn nhất
trên Ethereum. Nhưng cũng
giống như với bất kỳ công nghệ
mới nào, DEX ngày càng gặp
phải một số khó khăn.
Mặc dù hiệu quả hơn và an toàn
hơn so với các sàn giao dịch tập
trung… việc thiếu thanh khoản
cho đến nay đã khiến việc giao
dịch trên các DEX trở nên chậm
chạp, tốn kém và phức tạp. Và
đó là lý do tại sao các nhà giao
dịch ưa thích giao dịch trên các
sàn giao dịch tập trung như
Coinbase, Kraken và Binance, bất
chấp những hạn chế của chúng.
Dự án tiếp theo sẽ giúp đưa lời
hứa về các DEX rẻ hơn, an toàn
hơn và hiệu quả hơn thành hiện
thực. Nó được gọi là Curve
(CRV).
Tương tự như Uniswap, Curve
sử dụng pool thanh khoản để
trao đổi tài sản thay vì khớp
người mua với người bán. Nó
cũng là một sàn giao dịch không
giám sát. Nó đặt các token của
bạn trong các hợp đồng thông
minh, có nghĩa là bạn có thể rút
chúng bất kỳ lúc nào.
Curve chuyên trao đổi các sta-
blecoin. Đây là loại tiền mã hóa
được gắn với một tài sản khác,
chẳng hạn như Đô la Mỹ. Ví dụ:
trên Curve, bạn có thể hoán đổi
các loại stalbecoin của đô la Mỹ
như USDT và USDC… Đó là
cách để trao đổi cho các loại giao
dịch này.
Ưu điểm của Curve so với các
DEX khác là khả năng giảm thiểu
độ trượt giá.
Sự trượt giá xảy ra khi giá tài
sản thay đổi từ thời điểm bạn
gửi lệnh đến thời điểm lệnh thực
hiện theo chuỗi. Và tùy thuộc
về độ sâu của pool thanh khoản
và sự biến động của thị trường,
trượt giá có thể ăn mòn lợi nhuận
khi trao đổi tài sản một cách ng-
hiêm trọng.
Thuật toán của Curve giảm thiểu
trượt giá và phí giao dịch. Nhưng
điều này chỉ có thể thực hiện được
khi các token giao dịch được gắn
với cùng một tài sản. Đó là lý do
tại sao Curve hiện không phải là
đối thủ của Uniswap.
Để tăng tính thanh khoản, Curve
sử dụng các biện pháp khuyến
khích. Nó cho phép người dùng
kiếm thu nhập bằng cách gửi tài
sản của họ vào các pool thanh
khoản để kiếm tiền phí giao dịch.
Ngoài phí giao dịch, các pool
lựa chọn trên Curve cũng tạo ra
thu nhập bằng cách gửi token
đến các giao thức cho vay như
Compound và Yearn. finance để
mang lại nhiều lợi nhuận hơn.
Những phần thưởng đó đã giúp
Curve tạo ra một số pool thanh
khoản thâm sâu nhất trong DeFi.
Pool thâm sâu hơn có nghĩa là
mức trượt giá khi giao dịch tài
 Magazine | 005
11 COVER STORY T11/2021
sản sẽ thấp hơn. Điều này đã làm
cho Curve trở thành một cường
CRYPTOGO.NET
quốc trong không gian DEX, tạo
ra gần 1/4 tỷ USD khối lượng
giao dịch hàng ngày.
Nhưng sự đổi mới của Curve
không chỉ dừng lại ở đó. Gần
đây, đội ngũ phát triển đã tung
ra một bản nâng cấp, giới thiệu
các neo giá (peg) động.
Các pool có neo động khác với
các pool gốc ở chỗ cho phép tỷ
giá hối đoái dao động một chút
khi cần thiết. Tuy nhiên, chúng
sẽ chỉ xảy ra nếu động thái này
không khiến các nhà cung cấp
thanh khoản thua lỗ lớn.
Việc nâng cấp giúp tạo ra các
pool thanh khoản hiệu quả cao
mà không cần neo vào cùng một
tài sản. Và điều đó có thể cung
cấp cho Curve khả năng vượt ra
ngoài việc chỉ cung cấp các giao
dịch cho các tài sản tiền mã hóa
được neo.
Đầu năm nay, Curve đã tung ra
một pool gộp ba tiền mã hóa bao
gồm Ethereum, Bitcoin và USDT.
Ngày nay, Pool này nắm giữ hơn
nửa tỷ USD tài sản và tạo ra hơn
50 triệu USD khối lượng giao
dịch hàng ngày.
Dựa trên những điều đó, chúng
tôi tin rằng cả Curve và Uniswap
sẽ tiếp tục phát triển và cùng tồn
tại. Đó là bởi vì Curve chỉ tập
trung vào các tài sản lớn nhất
trong không gian ... chứ không
phải các token cỡ trung và nhỏ
mà Uniswap đang tập trung.
Ngoài những nâng cấp gần đây,
Curve đang mở rộng hoạt động
của mình sang các mạng khác.
Gần đây CRV đã ra mắt trên
Polygon, xDai và Fantom. Nó
cũng có kế hoạch sớm ra mắt trên
Avalanche, Celo và giải pháp mở
rộng quy mô layer 2 phổ biến
như Arbitrum.
Chúng tôi rất vui khi thấy điều
này được mở ra, vì các mạng này
cung cấp phí giao dịch rẻ hơn
nhiều so với Ethereum - mở ra
cánh cửa cho người dùng hàng
ngày.
Nhưng bất chấp những phát
triển mới này và việc sử dụng
nó ngày càng tăng, token của
giao thức Curve đã bán hết trong
những tháng gần đây.
Siêu Bùng Nổ Curve
Hãy nhớ rằng, một Siêu bùng nổ
xảy ra khi bạn có một lượng lớn
người dùng mới tham gia vào
tiền mã hóa.
Catch-Up Coin là một loại coin
nhạy cảm nhất với mức tăng đột
biến. Chúng tôi tìm thấy những
Catch-Up Coin tốt nhất bằng cách
mua vào các dự án đang có mức
sử dụng bùng nổ, nhưng hành
động giá của chúng đang có xu
hướng giảm so với mức đỉnh của
nó hoặc giao dịch đi ngang.
Chúng tôi đang thấy điều đó
được thiết lập với CRV.
Nhìn vào biểu đồ ở trên, biểu đồ
này cho thấy đợt bán tháo token
CRV bắt đầu vào tháng 4.
Trong khi đó, nếu chúng ta xem
xét kỹ lưỡng, tài sản được nắm
giữ trên nền tảng đã bùng nổ …
Như bạn có thể thấy, thị trường
đang bỏ lỡ bức tranh lớn hơn về
Curve. Và có một chất xúc tác
“ẩn” khác sẽ thúc đẩy giá token
lên cao hơn …
Với những phát triển hàng đầu
và gia tăng ứng dụng, Curve là
token phải sở hữu ngay hôm nay
nhờ sự sụt giảm phát hành gần
đây của nó.
Tháng trước, Curve đã có kỷ niệm
một năm thành lập. Để kỷ niệm
cột mốc quan trọng này, nền tảng
đã giảm 30% phần thưởng khai
thác thanh khoản.
Giống như nhiều giao thức DeFi,
Curve thưởng cho các nhà cung
cấp thanh khoản một tỷ lệ phần
trăm số token của nó như một
động lực để thúc đẩy việc sử
dụng. Bằng cách giảm mạnh tỷ lệ
phát token mới, chúng ta có thể
sẽ thấy giá của CRV tăng cao.
Điều đó tốt cho chủ sở hữu token
CRV.
Ví dụ, lần cuối cùng Bitcoin giảm
một nửa tỷ lệ phát hành, giá BTC
đã tăng vọt hơn 650%. Chúng tôi
mong đợi một kết quả tương tự
đối với CRV.
Giá Trị Của CRV ?
Kể từ khi CRV bắt đầu giảm giá
từ tháng 4, giao thức đã tạo ra
trung bình khoảng 1 triệu USD
mỗi tuần từ phí giao dịch.
Chúng tôi tin rằng đây chỉ là
bước khởi đầu khi Curve mở
rộng hoạt động của mình sang
các mạng khác và hàng triệu
người dùng mới tham gia vào
không gian DeFi.
Nhìn lại năm qua, khối lượng
giao dịch hàng tháng của DEX đã
tăng từ 13,57 tỷ USD lên 78,5 tỷ
USD… tăng 478%.
 Magazine | 005
12 COVER STORY T11/2021
Giả sử khối lượng giao dịch DEX
chỉ tăng một phần ba tỷ lệ này
CRYPTOGO.NET
(159%) trong ba năm tới.
Và chúng tôi cũng sẽ giả định
rằng Curve duy trì thị phần của
mình trong không gian DEX
cùng với phí giao dịch hiện tại.
Điều đó có nghĩa là khoảng 17,6
triệu USD thu nhập hàng tuần
cho những người nắm giữ, hoặc
hơn 917 triệu USD thu nhập hàng
năm trong ba năm tới.
Để định giá những khoản thu
nhập này, chúng tôi sẽ so sánh
Curve với Coinbase, sàn giao
dịch tiền mã hóa lớn nhất ở Bắc
Mỹ.
Hôm nay, Coinbase giao dịch với
giá trị gấp 25 lần thu nhập của
nó. Nếu chúng tôi áp dụng cùng
một bội số thu nhập này cho
Curve, vốn hóa thị trường của nó
sẽ lên tới 22,9 tỷ USD (25 x 917
triệu USD).
Do công nghệ tiên tiến và tiềm
năng tăng trưởng lớn hơn nhiều,
chúng tôi tin rằng Curve có thể
kiếm được số tiền lớn hơn Coin-
base ít nhất ba lần.
Trong trường hợp đó, Curve sẽ
trị giá 68,8 tỷ USD - hoặc 152,76
USD cho mỗi token dựa trên
nguồn cung hiện tại. Đó là mức
tăng 5.356% so với giá hôm nay.
Đủ để biến khoản đầu tư 500
USD thành 27.278 USD và mỗi
1.000 USD đầu tư thành 54.556
USD.
Nhưng chúng tôi tin rằng Curve
có thể duy trì tốc độ tăng trưởng
478% hiện tại của mình trong ba
năm tới nếu nó vẫn là DEX trao
đổi các token được neo với cùng
một tài sản.
Theo kịch bản tươi sáng này,
Curve sẽ tạo ra 10,2 tỷ USD thu
nhập hàng năm. Và nếu chúng
tôi cung cấp cho Curve mức định
giá tương tự như Coinbase, thì
dự án sẽ được định giá 254 tỷ
USD (25 x 10,2 tỷ USD).
Trong trường hợp này, mỗi to-
ken CRV sẽ có giá trị 564,13 USD
dựa trên nguồn cung hiện tại.
Đó là mức tăng 20.047% so với
giá hôm nay. Đủ để biến khoản
đầu tư 500 USD thành 100.737
USD ... Và mỗi 1.000 USD đầu tư
thành 201.474 USD.
Sẽ mất gần 70 năm để tạo ra
những loại lợi nhuận đó trên thị
trường chứng khoán.
Chúng tôi tin rằng đây là một
mục tiêu thận trọng đối với
Curve. Nền tảng này đóng một
vai trò quan trọng trong không
gian DeFi để hoán đổi các token
được neo với cùng một tài sản cơ
bản với chi phí rẻ nhất. Và khía
cạnh này của DeFi chỉ được thiết
lập để phát triển hơn nữa khi xu
hướng xuất hiện.
LỰA CHỌN SIÊU BÙNG NỔ SỐ 3: LIDO
(LDO)
V
ào cuối quý 1 năm sau, Ethe-
reum sẽ hoàn thành một
trong những nâng cấp lớn nhất
trong lịch sử phần mềm: Ethere-
um 2.0.
Ethereum là tiền mã hóa lớn thứ
hai sau Bitcoin về vốn hóa thị
trường. Và mạng Ethereum đã
xử lý khoảng 2,5 nghìn tỷ USD
giao dịch trong quý trước, kh-
iến nó trở thành blockchain phổ
biến nhất trên thế giới tính theo
giá trị giao dịch.
Vì tăng trưởng theo cấp số nhân,
Ethereum đang cho thấy lưu
lượng truy cập khổng lồ trên
mạng lưới. Do đó, nó đã bắt
đầu nâng cấp mạng lưới từ năm
ngoái. Việc nâng cấp toàn bộ sẽ
được hoàn thành vào quý đầu
tiên của năm 2022.
Chúng tôi kỳ vọng Ethereum 2.0
sẽ mang đến một làn sóng người
dùng mới cho Ethereum. Đó là
lý do tại sao tôi tin rằng nó cuối
cùng sẽ trở thành đồng tiền ng-
hìn tỷ USD tiếp theo sau bitcoin.
Việc triển khai đầy đủ Ethereum
2.0 sẽ diễn ra trong ba giai đoạn:
Giai đoạn 0, 1 và 2. Giai đoạn 0 ra
mắt vào ngày 1 tháng 12. Các giai
đoạn tiếp theo dự kiến sẽ ra mắt
 Magazine | 005
13 COVER STORY T11/2021
vào năm 2022.
Trong Giai đoạn 0, Ethereum đã
CRYPTOGO.NET
khởi chạy Beacon Chain và triển
khai cơ chế đồng thuận bằng
chứng cổ phần (PoS).
Chuỗi Beacon hoạt động như
một lớp điều phối cho Ethereum
2.0. Chức năng chính của nó là
quản lý giao thức PoS cho chính
nó và tất cả các chuỗi phân đoạn.
Hiện nay, Ethereum sử dụng
bằng chứng công việc (PoW) để
tạo sự đồng thuận. Điều đó liên
quan đến việc các thợ đào sử
dụng thiết bị máy tính chuyên
dụng để xác minh các giao dịch.
PoS khác với PoW vì nó sử dụng
trình xác thực giao dịch thay
vì thợ đào. Để xử lý một block,
người xác thực giao dịch phải
stake tiền mã hóa. Khi họ xác
thực và thêm block thành công,
họ sẽ được thưởng bằng nhiều
loại tiền mã hóa hơn.
Ngày nay, chủ sở hữu token ETH
có thể kiếm được khoảng 5% lợi
suất phần trăm hàng năm (APY)
như một động lực để chuyển
sang Beacon chain.
APY này gần gấp bốn lần lợi suất
hàng năm của Trái phiếu kho
bạc 10 năm và gấp bốn lần cổ tức
trung bình hàng năm trên S&P
500.
Đây là vấn đề…
Để di chuyển token của bạn, bạn
cần chạy trình xác thực ETH2 và
chuyển ít nhất 32 ETH (trị giá
khoảng 108.800 USD theo giá
hiện nay). Ngoài ra, bạn sẽ không
có quyền truy cập vào token của
mình cho đến khi Ethereum 2.0
sẽ hoạt động vào đầu năm sau.
Vì vậy, nếu bạn không có hàng
trăm nghìn đô la ETH để dự
phòng… hoặc kinh nghiệm kỹ
thuật để chuyển token của bạn
sang Beacon Chain… bạn thật
không may. Bạn không thể kiếm
được lợi nhuận 5% hấp dẫn đó
trên ETH của mình.
Đó là lúc lựa chọn tiếp theo của
chúng tôi bắt đầu phát huy tác
dụng… Nó tạo ra một giải pháp
đơn giản cho phép bất kỳ ai sở
hữu ETH có thể gửi token của họ
và bắt đầu kiếm lãi một cách an
toàn gần như ngay lập tức - mà
không cần cam kết dài hạn.
Tên dự án là Lido DAO (LDO).
Đây là giải pháp stake ETH2 phi
tập trung lớn nhất - với hơn 1
triệu trong số 7,5 triệu ETH hiện
được stake trong các hợp đồng
ETH2.
[Việc staking là khi bạn đặt (“stake”)
tài sản tiền mã hóa của mình vào giao
thức tương ứng của chúng. Điều đó
giúp bảo mật mạng lưới bằng cách
đảm bảo rằng tiền mã hóa của bạn
có sẵn để xác thực các giao dịch trên
blockchain cơ bản. Đổi lại, bạn nhận
được nhiều tiền mã hóa hơn như
một phần thưởng. Nó tương tự
như kiếm cổ tức từ cổ phiếu hoặc
lợi tức từ trái phiếu.]
Lido là một trong những nền
tảng staking phi tập trung hiệu
quả và an toàn nhất mà chúng tôi
đã gặp. Và điều đó sẽ mở rộng
trường hợp sử dụng của nó ra
ngoài Ethereum.
Đầu tiên, hãy thảo luận về bảo
mật.
Các nhà khai thác node quản lý
mạng lưới Lido không có quyền
truy cập trực tiếp vào nội dung
của bạn. Thay vào đó, mạng lưới
giữ chúng trong các hợp đồng
thông minh. Vì vậy, bạn giữ lại
quyền giám hộ.
Trên hết, chủ sở hữu token quản
trị Lido chỉ chọn các nhà khai
thác node hàng đầu đã được
chứng minh khả năng quản lý
mạng lưới qua hồ sơ theo dõi.
 Magazine | 005
14 COVER STORY T11/2021
sử dụng bùng nổ, nhưng hành biểu đồ bên dưới, việc sử dụng
Điều này giúp chống lại việc động giá của chúng đang có xu đang tăng lên...
slashing. Slashing là một chiến hướng giảm so với mức đỉnh của
CRYPTOGO.NET

lược quản lý rủi ro được sử dụng nó hoặc giao dịch đi ngang.

bởi các mạng PoS. Mạng có thể
tự động trừng phạt các nhà khai
thác node xấu hoặc độc hại bằng
cách khấu trừ (cắt giảm) một
phần token mà họ stake.
Bất kỳ nhà khai thác node nào
bị cắt giảm cũng có thể thấy một
phần cổ phần của họ bị giảm. Và
trong trường hợp hiếm hoi này
xảy ra, Lido cung cấp bảo hiểm
để bảo vệ người dùng của mình
trước các hình phạt slashing.
Việc sử dụng nó cũng đơn giản…
Khi Lido lần đầu xuất hiện trên
tầm ngắm của chúng tôi, nó đã
giảm hơn 70% so với mức đỉnh
tháng 5. Nhưng kể từ đó, người
ta bắt đầu thấy được sự bùng nổ
sử dụng và đợt tăng giá tiếp theo.
Như bạn có thể thấy, sự gia tăng
tài sản stake trực tiếp dẫn đến
sự gia tăng lợi nhuận cho chủ
sở hữu token LDO. Vì vậy, đây
chính xác là biến động giá mà
chúng tôi mong đợi.

Khi bạn stake ETH trên Lido, bạn Đó là bởi vì 5% tiền lãi được tạo
sẽ nhận lại được một token đại ra từ việc staking sẽ được chuyển
Và như bạn có thể thấy trong đến treasury của Lido, được
diện cho số ETH đã stake của bạn
(stETH) với tỷ lệ 1:1. Vì vậy, nếu
bạn gửi 100 ETH, đổi lại bạn sẽ
nhận được 100 stETH.
Bằng cách mã hóa Ethereum đã
stake, Lido cho phép bạn truy
cập vào tài sản đã stake của mình
ngay lập tức. Ví dụ: bạn có thể sử
dụng stETH của mình làm tài sản
thế chấp, cho vay hoặc bán nó.
Đây là một lợi thế và đó là lý do
tại sao chúng tôi tin rằng các dịch
vụ của Lido sẽ có nhu cầu lớn
ngoài Ethereum.
Như bạn có thể thấy, có rất nhiều
lợi thế khi staking với Lido. Và
bất chấp sự tăng trưởng về mức
độ sử dụng, chúng tôi đã thấy giá
LDO giảm đáng kể.
Siêu Bùng Nổ Lido
Hãy nhớ rằng, một Siêu bùng nổ
xảy ra khi bạn có một lượng lớn
người dùng mới tham gia vào
tiền mã hóa.
Catch-Up Coin là một loại coin
nhạy cảm nhất với mức tăng đột
biến. Chúng tôi tìm thấy những
Catch-Up Coin tốt nhất bằng cách
mua vào các dự án đang có mức
 Magazine | 005
15 COVER STORY T11/2021
Đó là một dấu son lớn cho việc chấp thuận của dòng tiền thông minh
kiểm soát bởi những người nắm nhất trong không gian tiền mã hóa.
giữ token LDO. Và hơn thế nữa Giá Trị Của Lido?
CRYPTOGO.NET

là các dịch vụ staking của Lido

không bắt đầu và kết thúc với Nói rõ hơn: Chúng tôi đang mua token Lido (LDO), chứ không stake
Ethereum. tài sản tiền mã hóa trên nền tảng Lido. Vì vậy, chúng tôi sẽ được lợi
khi giá LDO tăng từ Siêu bùng nổ.
Đó là lý do tại sao chúng tôi kỳ
vọng việc sử dụng sẽ tăng lên khi Lido phân chia thu nhập mà nó tạo ra thành 3 phần: 90% được chuyển
Lido mở rộng sang các mạng lưới đến những người nắm giữ token đã stake vào Lido; 5% cho các node
khác … chạy trình xác thực; và 5% vào treasury Lido.
Vào tháng 3, Lido bắt đầu cung Chủ sở hữu token LDO kiểm soát treasury. Và trong tương lai, chúng
cấp dịch vụ staking cho token tôi hy vọng chủ sở hữu token sẽ tự trả cho mình với lợi nhuận ngày
gốc của Terra, LUNA. Vì vậy, càng tăng từ kho bạc.
giống như với stETH, chủ sở hữu
LUNA có thể kiếm được lãi suất
trong khi vẫn duy trì tính thanh
khoản và khả năng sử dụng.
Kể từ khi ra mắt trên mạng Ter-
ra, 16% tổng số LUNA đang lưu
hành được stake thông qua Lido.
Và tuần trước, Lido đã mở rộng
dịch vụ staking của mình sang
Solana ... tiếp theo là Polygon. Cả
hai mạng đều thưởng cho những
người dùng staking token của họ
để bảo mật mạng.
Chúng tôi tin rằng nhu cầu về
các giải pháp tạo thanh khoản
cho việc staking sẽ rất lớn khi tài
chính phi tập trung phát triển.
Chủ sở hữu token muốn kiếm
phần thưởng từ tài sản tiền mã
hóa của họ… trong khi vẫn giữ Để định giá Lido, chúng tôi dự đoán thu nhập kết hợp của nó từ
được tính linh hoạt khi giao dịch Ethereum và các loại tiền mã hóa khác được stake trên nền tảng này.
token gốc. Lido cho họ những gì Dựa trên tỷ lệ stake của các mạng PoS khác như Cardano, Solana và
tốt nhất của cả hai thế giới. Polkadot… chúng tôi ước tính khoảng một nửa số ETH đang lưu
Chúng tôi tin rằng Lido sẽ trở hành sẽ được stake khi ETH 2.0 đi vào hoạt động.
thành dự án phù hợp cho các giải Bởi vì Lido là nền tảng tốt nhất mà chúng tôi biết để tạo thanh khoản
pháp tạo thanh khoản cho việc các token gốc đã stake, chúng tôi tin rằng cuối cùng nó có thể chiếm
staking. Đó là lý do tại sao nó thu được một phần ba tổng số Ethereum đã stake. Điều này sẽ chuyển
hút sự chú ý từ một số công ty thành khoảng 19,54 triệu ETH.
đầu tư mạo hiểm hàng đầu trong
Khi Ethereum chuyển sang Ethereum 2.0, chúng tôi dự đoán phần
lĩnh vực tiền mã hóa.
thưởng stake của nó sẽ giảm xuống còn khoảng 2% để giải thích cho
Đầu năm nay, Lido đã huy động việc ngày càng có nhiều người nắm giữ token muốn có thêm thu
được 73 triệu USD từ Three Ar- nhập.
rows Capital, Alameda Research,
Điều đó sẽ tương đương với thu nhập khoảng 390.800 ETH mỗi năm.
Coinbase Ventures và một số
Và 5% trong số đó - hoặc khoảng 19.540 ETH - sẽ được chuyển trực
khác.
tiếp đến treasury Lido (và đến chủ sở hữu token LDO).
 Magazine | 005
16 COVER STORY T11/2021
Tôi dự đoán ETH sẽ đạt 25.000
USD trong những năm tới. Với
mức giá đó, Lido sẽ kiếm được
CRYPTOGO.NET
thu nhập 488 triệu USD mỗi năm.
Để định giá Lido chỉ dựa trên
việc nắm giữ ether của nó, chúng
ta có thể so sánh nó với một công
ty quản lý tài sản truyền thống
như BlackRock, dịch vụ quản lý
đầu tư lớn nhất trên thế giới.
Ngày nay, BlackRock được định
giá gấp 25 lần thu nhập. Tôi tin
rằng chúng ta có thể dễ dàng lấy
gấp đôi số đó vì tiềm năng phát
triển của Lido cao hơn nhiều.
Áp dụng bội số 50 cho thu nhập
hàng năm của Lido từ ETH sẽ
mang lại cho chúng tôi giá trị
24,4 tỷ USD (488 triệu USD x 50).
Nhưng hãy nhớ rằng, Lido đang
mở rộng dịch vụ của mình sang
các mạng và ứng dụng khác.
Ngày nay, giá trị của tài sản tiền
mã hóa ngoài bitcoin và Ethere-
um là 956 tỷ USD. Chúng tôi tin
rằng nó có thể dễ dàng tăng gấp
5 lần trong những năm tới - lên 5
nghìn tỷ USD. (Để so sánh, giá trị
của toàn bộ thị trường vàng là 11
nghìn tỷ USD.)
Và nhiều dự án trong số này
khuyến khích người dùng stake
token của họ.
Giả sử Lido chỉ mã hóa 2% trong
số các tài sản này. Và nó kiếm
được 10% cho người dùng mỗi
năm. Nếu chúng ta giả định lấy
5% tương tự, treasury Lido có
thể thấy thêm 500 triệu USD thu
nhập.
Áp dụng bội số 50 vào đó sẽ thêm
25 tỷ USD giá trị vào token LDO.
Kết hợp với thu nhập ETH của
nó, Lido có thể thấy giá trị 49,4
tỷ USD.
Với nguồn cung 1 tỷ token, con
số đó sẽ lên tới khoảng 49,43 USD
cho mỗi token hoặc tăng 891% so
với giá ngày hôm nay.
Điều đó sẽ biến khoản đầu tư 500
USD thành 4.953 USD. Và mỗi
khoản đầu tư 1.000 USD thành
9.906 USD.
Nhưng tôi nghĩ Lido có tiềm
năng chiếm hơn 2% vì nó sẽ trở
thành công ty dẫn đầu toàn cầu
về các giải pháp tạo thanh khoản
cho stake token - giống như với
ETH ngày nay.
Theo thời gian, tôi tin rằng chúng
ta có thể thấy Lido chiếm tới 30%
thị trường altcoin. Và nếu chúng
ta giả định cùng một khoản lãi
10% đối với các tài sản staking
này và 5% cho kho bạc Lido, thì
Lido sẽ có thu nhập hàng năm 7,5
tỷ USD.
Điều đó sẽ tạo ra thêm 375 tỷ
USD giá trị cho Lido và những
người nắm giữ token LDO nếu
chúng tôi cung cấp cho nó bội số
thu nhập là 50.
Thêm vào giá trị thị trường từ
thu nhập staking Ethereum và
bạn có vốn hóa thị trường tổng
hợp là 399,4 tỷ USD (24,4 tỷ USD
+ 375 tỷ USD).
Theo kịch bản này, chúng ta sẽ
thấy mỗi token LDO có giá trị
399,43 USD, tăng 7.905% so với
giá ngày hôm nay.
Điều đó sẽ biến khoản đầu tư 500
USD thành 40.023 USD. Và mỗi
khoản đầu tư 1.000 USD thành
80.046 USD.
Sẽ mất gần 63 năm để tạo ra
những khoản lợi nhuận đó trên
thị trường chứng khoán.
Bằng cách sở hữu LDO, chúng
tôi có thể kiếm được lợi nhuận từ
các cơ hội tạo thu nhập trên hầu
như mọi mạng thông qua stak-
ing. Đó là một cơ hội lớn.
Đó là lý do tại sao bạn muốn hành
động ngay bây giờ và thêm nó
vào danh mục đầu tư của mình.
 Magazine | 005
17 COVER STORY T11/2021
LỰA CHỌN SIÊU BÙNG NỔ SỐ 4: POLYGON
(MATIC)
CRYPTOGO.NET
N ếu gần đây bạn đã cố gắng
thực hiện một giao dịch trên
Ethereum, bạn biết rằng phí có
thể tăng vọt khi lưu lượng truy
cập mạng tăng cao. Một giao
dịch đơn giản có thể tốn 10 USD,
các giao dịch phức tạp hơn - như
hoán đổi tài sản trên DEX - có thể
tốn nhiều hơn 75 USD.
Khi hàng triệu người mới khám
phá ra những lợi ích của DeFi, họ
đang đổ xô vào Ethereum. Và nó
đang tạo ra tắc nghẽn trên mạng.
Đây chỉ là những vấn đề nhức
nhối bình thường khi phát triển.
Tuy nhiên, nếu các mạng block-
chain muốn tiếp cận hàng tỷ
người dùng tiếp theo, họ cần
phải tìm cách giảm phí mạng.
Trong khi Ethereum đang tiến
hành một số nâng cấp đầy hứa
hẹn (như Ethereum 2.0) ... thì lựa
chọn tiếp theo đang cung cấp 1
giải pháp ngay bây giờ.
Nó được gọi là Polygon (MAT-
IC). Nó sẽ giúp Ethereum tăng
tốc độ giao dịch lên 100 lần và
giảm chi phí giao dịch xuống còn
một xu.
Polygon là một giải pháp mở
rộng quy mô layer 2 sử dụng các
sidechain proof-of-stake để giúp
Ethereum mở rộng quy mô.
Polygon có thể cắm trực tiếp vào
Ethereum bằng sidechain Plasma
của nó. Sự khác biệt chính giữa
Plasma và các sidechain khác là:
Plasma có thể gửi bằng chứng
giao dịch trở lại mạng chính
Ethereum.
Điều này cải thiện đáng kể bảo
mật vì bạn có thể giải quyết tranh
chấp bằng cách xác minh dữ liệu
trên mạng Ethereum - một trong
những mạng an toàn nhất trên
thế giới.
Điều này rất quan trọng đối với
thành công của Polygon. Bởi vì
một blockchain nhanh hơn và rẻ
hơn không có nhiều ý nghĩa nếu
nó không an toàn.
Hơn thế nữa, Polygon cho phép
các ứng dụng tương thích với
Máy ảo Ethereum (EVM) dễ
dàng triển khai các hợp đồng
thông minh của họ trên Polygon.
Chỉ với một vài cú nhấp chuột,
các dự án này có thể khởi chạy
nền tảng của họ trên mạng Poly-
gon, mở ra cánh cửa cho người
dùng ngày nay.
Và để khuyến khích người dùng
mới tham gia Polygon, gần đây
nó đã tung ra quỹ “DeFi for All”
trị giá 150 triệu USD vào tháng
4. Như bạn có thể đoán qua tên
gọi, mục tiêu của quỹ là thu hút
hàng triệu người dùng không đủ
khả năng chi trả - hoặc không
muốn trả - phí giao dịch cao trên
Ethereum.
Chương trình sẽ chạy trong 2-3
năm và khuyến khích người
dùng có phần thưởng tham gia
vào các ứng dụng Polygon DeFi
như cho vay, đi vay và yield
farming.
Có vẻ như chỉ sau một đêm, các
dự án DeFi lớn như Aave, Sush-
iSwap, Curve, 0x và những dự
án khác đã được khởi chạy trên
Polygon.
Kể từ khi công bố chương trình,
hơn 55 triệu người dùng mới
đã đổ xô đến Polygon. Nó tăng
từ 290.000 - mức tăng khổng lồ
19.000%.
Bất chấp sự gia tăng lớn về mức
độ sử dụng này, giá token của
MATIC vẫn chưa đi đến đâu. Và
đó là lý do thiết lập sự Siêu bùng
nổ cho Polygon.
Siêu Bùng Nổ Polygon
Hãy nhớ rằng, một Siêu bùng nổ
xảy ra khi bạn có một lượng lớn
 Magazine | 005
18 COVER STORY T11/2021
người dùng mới tham gia vào
tiền mã hóa.
CRYPTOGO.NET
Catch-Up Coin là một loại coin
nhạy cảm nhất với mức tăng đột
biến. Chúng tôi tìm thấy những
Catch-Up Coin tốt nhất bằng cách
mua vào các dự án đang có mức
sử dụng bùng nổ, nhưng hành
động giá của chúng đang có xu
hướng giảm so với mức đỉnh của
nó hoặc giao dịch đi ngang.
Chúng tôi đang thấy điều đó
được thiết lập với MATIC. Bất
chấp sự tăng trưởng người dùng
đáng kinh ngạc, MATIC đã giảm
73% so với mức đỉnh tháng 5
trước khi bắt đầu phục hồi.
Nhưng đi sâu hơn vào dữ liệu,
bạn có thể thấy trong biểu đồ bên
dưới, việc sử dụng mạng Poly-
gon đang bùng nổ - và đó là lý
do tại sao giá của nó đang tăng
trở lại.
Đây chính xác là tín hiệu mua
mà tôi tìm kiếm khi xác định một
Siêu bùng nổ sẽ xảy ra.
Và nếu chúng ta xem tin tức gần
đây về các sàn giao dịch và nhà
cung cấp ví lớn cho phép người
dùng Polygon truy cập trực tiếp
vào mạng, chúng ta có thể mong
đợi mức sử dụng sẽ tăng vọt hơn
nữa.
Các sàn giao dịch lớn OKEx và
Binance gần đây đã cho phép
người dùng của họ rút trực tiếp
tài sản tiền mã hóa từ Polygon.
Ngoài ra, ví Coinbase và Trust
cũng cho phép hỗ trợ các ứng
dụng phi tập trung (dApps) của
Polygon. Kết hợp, cả hai ví phục
vụ hơn 6 triệu người dùng.
Và chỉ trong tháng này, ứng dụng
di động DeFi Dharma đã tích
hợp Polygon. Người dùng của
nó hiện có thể trực tiếp gửi tiền
từ tài khoản ngân hàng của họ
vào ứng dụng và giao dịch hơn
2.000 token trên Polygon DEXs.
Và khi việc sử dụng Polygon
tăng vọt, giá token của nó cũng
sẽ tăng theo . Vì vậy, hãy xem nó
có thể tăng cao đến mức nào…
Giá Trị Của Polygon ?
Người dùng Polygon đang thực
hiện hơn 6,5 triệu giao dịch mỗi
ngày, tăng 185 lần kể từ đầu năm.
Con số đó nhiều hơn năm lần so
với mạng Ethereum đang xử lý.
Mặc dù điều này có vẻ nhiều
nhưng vẫn còn nhiều dư địa tiềm
năng. Ví dụ, Visa hiện có trung
bình 150 triệu giao dịch mỗi
ngày.
Chúng tôi dự đoán Polygon cuối
cùng có thể thấy số lượng giao
dịch gấp đôi Visa mỗi ngày lên
300 triệu trong những năm tới, vì
nó tăng mảng sản phẩm tài chính
của mình. Và khi nhu cầu tăng
lên, phí cũng vậy.
Giả sử phí giao dịch tăng từ 1/100
xu lên một xu do mức sử dụng
tăng lên. Mức đó vẫn thấp hơn
1.000 lần so với phí trên Ethere-
um.
Theo kịch bản đó, Polygon sẽ tạo
ra 3 triệu USD phí giao dịch mỗi
ngày.
Đó là khoảng 1,1 tỷ USD mỗi
năm.
Để hiểu điều này có ý nghĩa như
thế nào đối với MATIC, chúng ta
có thể so sánh thu nhập của nó
với một công ty tài chính mạnh
như Visa hoặc Mastercard. Cả
hai đều giao dịch ở mức bội số
giữa giá trên thu nhập (P/E) là 47.
Nếu chúng tôi áp dụng bội số 47
cho Polygon, nó sẽ trị giá 51,5 tỷ
USD.
Nhưng chúng tôi tin rằng MAT-
IC có thể thu được phí bảo hiểm
cao hơn gấp 5 lần vì Polygon là
một công nghệ đột phá và sẽ có
tốc độ tăng trưởng cao hơn nhiều
so với Visa hoặc Mastercard.
Trong trường hợp đó, giá trị của
Polygon sẽ vào khoảng 257,3 tỷ
USD - hoặc 38,68 USD cho mỗi
token dựa trên nguồn cung token
lưu hành hiện nay.
Đó là mức giá tăng 2.765% so với
mức ngày nay. Đủ để biến khoản
đầu tư 500 USD thành 14.327
USD. Và mỗi 1.000 USD đầu tư
thành 28.654 USD.
Nhưng chúng tôi nghĩ Polygon
còn có tiềm năng phát triển cao
hơn nữa.
Bạn thấy đấy, công nghệ block-
chain cung cấp một mạng lưới an
toàn hơn để thực hiện các giao
dịch so với các hệ thống kế thừa.
Và trên hết, nó có thể giải quyết
các giao dịch giữa hai bên trong
vài giây chứ không phải vài ngày.
Vì những lý do này, chúng tôi tin
rằng chúng tôi có thể thấy một
phần ba tổng số khoản thanh
toán không dùng tiền mặt được
xử lý trên mạng Polygon trong
những năm tới.
Ước tính chúng ta sẽ chỉ thấy
hơn 1 nghìn tỷ giao dịch không
dùng tiền mặt vào năm 2023. Và
 Magazine | 005
19 COVER STORY T11/2021
nếu một phần ba số giao dịch này
được xử lý trên Polygon, điều đó
CRYPTOGO.NET
có nghĩa là mạng sẽ xử lý gần 365
tỷ giao dịch mỗi năm hoặc 1 tỷ
giao dịch mỗi ngày.
Hiện tại với mức giao dịch này,
chúng tôi hy vọng phí mạng
Polygon sẽ tăng cao hơn khi nhu
cầu sử dụng mạng tăng cao. Để
dự đoán phí mạng tiềm năng của
Polygon, chúng tôi sẽ sử dụng 5
xu cho mỗi giao dịch.
Và mặc dù con số này cao hơn
nhiều so với chi phí sử dụng
mạng ngày nay, nhưng đó là một
phần nhỏ chi phí mà các công ty
thẻ tín dụng tính cho người bán
cho mỗi lần mua hàng.
Điều đó sẽ chuyển thành khoảng
18,2 tỷ USD thu nhập hàng năm
cho mạng Polygon.
Bây giờ, ở giai đoạn này, chúng
tôi giả định Polygon đã qua giai
đoạn siêu tăng trưởng. Vì lý do
này, chúng tôi sẽ cung cấp cho
những khoản thu nhập này bằng
bội số của Visa và Mastercard là
47.
Điều đó sẽ đặt mạng Polygon ở
mức định giá 857 tỷ USD. Hoặc
128,81 USD cho mỗi token MAT-
IC (dựa trên nguồn cung cấp to-
ken hiện tại).
Đó là mức tăng giá 9.442% so
với mức của ngày hôm nay. Đủ
để biến khoản đầu tư 500 USD
thành 47.708 USD. Và mỗi 1.000
USD đầu tư thành 95.416 USD.
Sẽ mất 64 năm để tạo ra những
khoản lợi nhuận đó trên thị
trường chứng khoán.
Bằng cách sở hữu MATIC, chúng
tôi đang định vị mình để thu lợi
nhuận từ một giải pháp mở rộng
quy mô rất cần thiết cho Ethere-
um, tiền mã hóa phổ biến thứ hai
trên thế giới.
LỰA CHỌN SIÊU BÙNG NỔ SỐ 5: REN (REN)
N hư tôi đã đề cập ở trên, DeFi
sẽ phá vỡ hoàn toàn tài
chính truyền thống như chúng ta
đã biết.
Ngay bây giờ, các giao thức DeFi
đã cho phép người dùng giao
dịch hàng tỷ USD tài sản… tất
cả đều không cần bất kỳ sự can
thiệp nào của con người.
Trong tương lai, tôi tin rằng mọi
nội dung sẽ được mã hóa. Điều
đó có nghĩa là cổ phiếu, trái
phiếu, quyền sở hữu, quyền âm
nhạc - mọi thứ có giá trị - sẽ có
quyền sở hữu của nó và được
bảo đảm bằng một blockchain.
Bạn sẽ có thể trao đổi giá trị đó
bằng một cú nhấp chuột - giống
như khi bạn gửi email.
Nhưng một số dự án tiền mã
hóa tuyệt vời không nằm ngoài
xu hướng này. Hãy để tôi giải
thích…
Hầu hết các DEX chỉ cho phép
bạn giao dịch các token ERC-20
trên nền tảng của họ. Nếu đó
không phải là token ERC-20…
bạn không thể giao dịch.
Theo CoinMarketCap, có hơn
8.000 loại tiền mã hóa. Trong
số đó, khoảng 700 là các token
không dựa trên Ethereum (ERC-
20), bao gồm Bitcoin (BTC), Pol-
kadot (DOT) và Ripple (XRP) –
chiếm phần lớn thị trường.
Hơn 1 nghìn tỷ USD tài sản bị
khóa trong các loại tiền mã hóa
không dựa trên Ethereum này. Vì
vậy, chúng tôi bắt đầu tìm kiếm
các dự án có thể dễ dàng và an
toàn cho phép bạn giao dịch các
token không phải ERC-20 này
trên các nền tảng phi tập trung
dựa trên Ethereum.
Giải pháp mà chúng tôi đã xem
qua được gọi là Ren (REN).
Ren là giao thức giám sát phi tập
 Magazine | 005
20 COVER STORY T11/2021

trung đúc và đốt tài sản kỹ thuật

số 1:1 trên Ethereum dưới dạng
CRYPTOGO.NET

token ERC- 20. Có nghĩa là nó

giữ tài sản không phải ERC-20
ban đầu và tạo ra một phiên bản
“wrapped” của token để sử dụng
trên blockchain Ethereum.
THE REN VIRTUAL MACHINE (RENVM)
Các wrapped token tương tự như
các sản phẩm phái sinh. Công cụ Đầu năm nay, các nhà phát triển Ren đã ra mắt Máy ảo Ren
phái sinh là hợp đồng giữa hai (RenVM), tạo ra khả năng tương tác cross-chain nhanh chóng,
hoặc nhiều bên có giá trị dựa trên liền mạch và an toàn.
tài sản tài chính cơ bản đã thỏa
thuận, chỉ số hoặc chứng khoán Để hiểu cách RenVM hoạt động, chúng ta sẽ phải hiểu một chút
cơ bản đã được thỏa thuận. Ví về kỹ thuật. Về cơ bản, đó là một mạng gồm hàng nghìn máy tính
dụ về các công cụ phái sinh bao được gọi là Darknodes.
gồm quyền chọn, chứng quyền
Các node là những người tham gia vào một mạng lưới phi tập
và hợp đồng tương lai.
trung. Họ bỏ phiếu về các quy tắc, bảo mật mạng và xác minh
Sự bùng nổ của các công cụ phái các block mới thông qua cơ chế đồng thuận. Nói cách khác, phần
sinh là nguyên nhân một phần lớn các node phải đồng thuận trước khi xác thực dữ liệu trên
gây ra những thiệt hại lớn trong
cuộc khủng hoảng tài chính lớn
blockchain.
2007-2008. Bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể trở thành Darknode.
Các ngân hàng không biết mức Ren khuyến khích các node của mình bằng cách trả phần thưởng
độ tiếp xúc phái sinh của họ là gì. cho họ vì đã đóng góp tài nguyên của họ cho RenVM. Nhưng các
Tệ hơn nữa, theo các báo cáo, họ
node cũng phải đặt 100.000 REN làm tài sản thế chấp như một sự
đã sử dụng cùng một tài sản để
hỗ trợ nhiều công cụ phái sinh. thiện chí và đảm bảo.
Điều này tương đương với việc RenVM trả thưởng cho hành vi tốt bằng cách trả phí giao dịch cho
có 10 bitcoin được “wrapped” các nhà khai thác Darknode.
cho mỗi bitcoin thực tế trong kho Nhưng nó sẽ trừng phạt những Darknodes độc hại bằng cách cắt
lưu trữ.
tài sản thế chấp REN của họ và đưa nó cho những Darknodes
Blockchain tạo ra nó để bạn trung thực. Và tất cả điều này xảy ra thông qua mã máy tính.
không bao giờ có thể phát hành
nhiều phiên bản “wrapped” của Mặc dù 100.000 REN có vẻ như là rất nhiều vốn trả trước, nhưng
tài sản hơn những gì thực sự tồn chúng tôi có thể sẽ thấy cơ hội cho những người muốn được giảm
tại trong bộ nhớ. Mỗi đồng xu phí để ủy thác số lượng nhỏ hơn trong số REN nắm giữ của họ cho
được wrapped tương ứng với Darknodes.
một đồng xu được giữ.
Đây là bản chất cách mạng của blockchain. Và chỉ ra cách bạn
Nếu Ren giữ 1.000 BTC trong
có thể chạy một mạng kém tin cậy mà không cần bất kỳ người
bộ nhớ, bạn không cần phải tin
tưởng một cách mù quáng rằng trung gian nào.
chỉ có 1.000 BTC được wrapped
để khớp với nó. Blockchain hiển
thị chính xác số lượng wrapped
BTC đã được tạo ra. Loại minh
bạch đó không tồn tại ở bất kỳ
đâu bên ngoài thế giới của các
blockchain.
 Magazine | 005
21 COVER STORY T11/2021
Vì vậy, bạn có thể thấy ý nghĩa
của việc “wrapped” bất kỳ tài
CRYPTOGO.NET
sản nào và đưa nó vào một block-
chain như Ethereum là rất lớn.
Và một lần nữa, nó không chỉ giới
hạn ở tiền mã hóa. Tôi tin rằng
mọi tài sản có thể giao dịch, tại
một thời điểm nào đó, sẽ chuyển
sang một blockchain.
Và bởi vì có rất nhiều thanh
khoản giao dịch trên Ethere-
um, điều đó cho thấy rằng phần
lớn các tài sản được mã hóa đó
sẽ chuyển sang Ethereum dưới
dạng các token tương thích ERC-
20 được Ren “wrapped”.
Bởi vì quy trình của Ren rất minh
bạch và rất an toàn, hơn 60 nền
tảng DeFi chấp nhận các đồng
tiền được wrapped của nó. Vì
vậy, những người nắm giữ token
không phải ERC-20 có thể được
hưởng lợi từ các cơ hội lợi nhuận
mà DeFi cung cấp - đó là một thị
trường rộng lớn và đang phát
triển hàng ngày.
Đây là những gì về lưu trữ coin
phi tập trung? Làm cách nào để
bạn lưu trữ coin mà không phụ Up khác của chúng tôi, Ren đã
thuộc vào một đối tác như ngân thấy giá giảm mạnh trước khi hồi
hàng, công ty môi giới hoặc phục lại do sự bùng nổ sử dụng...
người giám sát?
Câu trả lời là RenVirtual Ma-
chine (RenVM). Đó là một giao
thức cross-chain cho khả năng
tương tác an toàn.
Những người nắm giữ token Ren
sẵn sàng kiếm tiền khi nó thu
hẹp khoảng cách giữa các mạng
bị ngắt kết nối như Ethereum và
Hành động giá trong REN chính
Bitcoin.
xác là những gì chúng ta mong
Siêu Bùng Nổ Ren đợi sẽ thấy từ một coin đang trải
Hãy nhớ rằng, một Siêu bùng nổ qua một đợt Siêu bùng nổ trong
xảy ra khi bạn có một lượng lớn quá trình sử dụng ...
người dùng mới tham gia vào
tiền mã hóa.
Catch-Up Coin là một loại coin
nhạy cảm nhất với mức tăng đột
biến. Chúng tôi tìm thấy những
Catch-Up Coin tốt nhất bằng cách
mua vào các dự án đang có mức
sử dụng bùng nổ, nhưng hành
động giá của chúng đang có xu
hướng giảm so với mức đỉnh của Mặc dù REN đang tăng trở lại,
nó hoặc giao dịch đi ngang. nhưng chúng tôi kỳ vọng sẽ còn
tăng trưởng nhiều hơn nữa...
Giống như một số đồng Catch-
Trong tháng qua, Ren đã tăng
 Magazine | 005
22 COVER STORY T11/2021
thêm gần nửa tỷ USD tài sản,
nâng tổng giá trị nắm giữ trên
nền tảng của mình lên hơn 1 tỷ
CRYPTOGO.NET
USD.
Mặc dù điều này có vẻ nhiều
nhưng chúng tôi tin rằng đó mới
chỉ là bước khởi đầu cho Ren khi
công ty tiếp tục mở rộng mạng
lưới thu phí.
Bạn thấy đấy, Ren gần đây đã mở
rộng hoạt động của mình sang
Solana, Polygon, Avalanche, Fan-
tom, Binance Chain và giải pháp
mở rộng quy mô Layer 2 đầy hứa
hẹn Arbitrum.
Với Ren đóng vai trò là giải pháp
tối ưu để wrapping tài sản - cho
phép chúng giao dịch trên nhiều
blockchain - nhu cầu đối với to-
ken REN sẽ tăng lên.
Giá Trị Của Ren ?
Để biết được giá trị của token
REN, điều quan trọng là phải
biết nhu cầu đối với token REN
đến từ đâu.
Như đã đề cập ở trên, quá trình
wrapping tài sản và đúc chúng
trên các blockchain khác được
thực hiện bởi Darknodes.
Và vì bạn cần token REN để vận
hành Darknode, chúng tôi sẽ
định giá REN dựa trên dòng tiền
tiềm năng mà Darknodes có thể
tạo ra.
Để gửi tài sản từ mạng này sang
mạng khác thông qua Ren, người
dùng có thể phải trả phí giao dịch
từ 0,15% đến 0,3%.
RenVM Darknodes đang trên
đà tạo ra hơn 1 triệu USD trong
tháng này, tăng 44% so với tháng
trước.
Giả sử Ren có thể duy trì tốc độ
tăng trưởng chỉ bằng một nửa
này cho đến cuối năm sau.
Nếu vậy, RenVM Darknodes sẽ
tạo ra khoảng 16 triệu USD phí
mỗi tháng vào cuối năm 2022.
Hoặc khoảng 196 triệu USD hàng
năm.
Để định giá token, chúng ta có
thể so sánh thu nhập của Ren với
một sàn giao dịch tài chính truyền
thống như Intercontinental
Exchange (ICE), sở hữu NYSE.
ICE giao dịch với mức bội số thu
nhập của khoảng 25. Nhưng vì
RenVM đang ở trên đỉnh cao của
công nghệ với tiềm năng phát
triển cao… chúng tôi sẽ đưa ra
con số lớn hơn gấp bốn lần.
Điều đó sẽ đặt Ren ở mức định
giá 19,6 tỷ USD (196 triệu USD x
100).
Điều đó sẽ chuyển thành 19,69
USD cho mỗi token REN hoặc
tăng 2.163% so với giá hôm nay
dựa trên nguồn cung hiện tại.
Nhưng chúng tôi tin rằng nó có
thể tăng cao hơn nữa theo kịch
bản tươi sáng hơn…
Bạn thấy đấy, Ren hiện không
tính phí lưu ký đối với các tài sản
mà nó nắm giữ trong Darknodes.
Vì đây là nền tảng an toàn nhất
để trao đổi wrapped tokens,
chúng tôi tin rằng Ren cuối cùng
có thể tính một khoản phí nhỏ
cho các tài sản lưu trữ trên nền
tảng của mình.
Nếu Ren chỉ chiếm 2% trong số
2 nghìn tỷ USD tài sản tiền mã
hóa đang lưu hành và tính một
khoản phí nhỏ 0,1% thì nó sẽ tạo
ra thêm 40 triệu USD thu nhập
hàng năm.
Dựa trên những dự đoán này,
Darknodes có thể tạo ra 237 triệu
USD thu nhập tổng hợp mỗi
năm.
Và nếu chúng tôi đính kèm bội số
100 thu nhập đó cho định giá của
nó, Ren sẽ được định giá 23,68
tỷ USD hoặc 23,68 USD cho mỗi
token REN dựa trên nguồn cung
lưu hành.
 Magazine | 005
23 COVER STORY T11/2021
Đó là mức tăng 2.623% so với giá
hôm nay. Đủ để biến khoản đầu
CRYPTOGO.NET
tư 500 USD thành 13.613 USD.
Và mỗi 1.000 USD đầu tư thành
27.226 USD.
Sẽ mất 38 năm để tạo ra những
loại lợi nhuận đó trên thị trường
chứng khoán.
Bằng cách thêm REN vào danh
mục đầu tư, chúng tôi đang định
vị mình để thu lợi nhuận từ việc
kết nối tài sản giữa các mạng
trong một thế giới multi-chain.
LỰA CHỌN SIÊU BÙNG NỔ SỐ 6: OX (ZRX)
Đ ộc giả lâu năm biết rằng
chúng tôi không khuyên
bạn nên nắm giữ một lượng lớn
tài sản tiền mã hóa trên các sàn
giao dịch tập trung. Đó là bởi vì
các sàn giao dịch có thể trở thành
mục tiêu của hacker.
Hacker tấn công các sàn giao
dịch vì chúng đại diện cho các
mục tiêu giàu tài nguyên với
phần thưởng khổng lồ.
Hãy suy nghĩ về điều đó từ quan
điểm của một tội phạm. Bạn
muốn móc túi từng khách hàng
của ngân hàng hay cướp cả ngân
hàng?
Việc móc túi từng người một
mà không đảm bảo bạn sẽ kiếm
được bao nhiêu là không hiệu
quả và tốn thời gian. Không sớm
thì muộn, bạn có thể bị bắt.
Nhưng cướp một ngân hàng mà
bạn biết chứa đầy tiền có ý ng-
hĩa hơn - ít nhất là từ góc độ rủi
ro / phần thưởng của tội phạm.
Chắc chắn, cướp ngân hàng khó
hơn móc túi. Nhưng nó đáng để
đánh bạc vì phần thưởng lớn hơn
nhiều.
Điều này cũng đúng đối với các
cuộc trao đổi.
Các sàn giao dịch lớn nhất
chuyển tiền mã hóa trị giá 1 tỷ
USD mỗi ngày. Chúng là mục
tiêu tấn công của hacker nhiều
hơn là các ví kỹ thuật số cá nhân
chứa một lượng nhỏ tiền mã hóa.
Đó là lý do tại sao bất kể các sàn
giao dịch chi bao nhiêu tiền cho
bảo mật… ai đó thông minh hơn
sẽ tìm ra cách để cướp chúng.
Như bạn có thể thấy, an ninh
mạng là một vấn đề lớn đối với
tất cả các sàn giao dịch tiền mã
hóa tập trung. Nhưng chúng tôi
đã tìm ra giải pháp: Sàn giao dịch
phi tập trung (DEX).
DEX là một sàn giao dịch không
dựa vào các bên thứ ba để giữ
tiền của khách hàng. Mặc dù
chúng rẻ hơn và an toàn hơn
nhiều khi sử dụng, nhưng DEX
có một nhược điểm lớn: Giá của
chúng dao động vài giây một
lần. Vì vậy, bạn phải liên tục tìm
kiếm từng DEX riêng lẻ để có giá
tốt nhất. Điều đó thật đau đầu.
Dự án giúp loại bỏ những vấn
đề đau đầu này được gọi là 0x
(ZRX).
0x là một công cụ tổng hợp DEX.
Nó hoạt động để tìm mức giá tốt
nhất cho người dùng muốn hoán
đổi tài sản. Nó thực hiện điều
này bằng cách kéo thanh khoản
từ nhiều DEX trên mạng, biến nó
thành một cửa hàng duy nhất để
trao đổi tài sản trên một mạng
phi tập trung.
Giao thức 0x tự động quét mọi
DEX chính trên mạng, tìm giá tốt
nhất để thực hiện giao dịch. Và
với công nghệ smart-order rout-
ing, nó thậm chí có thể chia nhỏ
các lệnh trên nhiều DEX để đảm
bảo giá thấp nhất.
Không giống như các DEX khác,
0x không lưu trữ sổ lệnh trên
blockchain. Thay vào đó, nó chỉ
ghi lại các khoản thanh toán, làm
cho nó nhanh hơn và ít tốn kém
 Magazine | 005
24 COVER STORY T11/2021
hơn so với các DEX khác.
Trên thực tế, 0x tự hào có 99,9%
CRYPTOGO.NET
thời gian hoạt động và thời gian
phản hồi nhanh hơn so với các
đối thủ cạnh tranh. Và một ng-
hiên cứu cho thấy nó tạo ra giá
đã điều chỉnh theo phí tốt hơn
các đối thủ cạnh tranh 70%.
Các nhà phát triển có thể truy
cập dịch vụ này bằng cách sử
dụng giao diện lập trình ứng
dụng (API) của 0x. API 0x được
sử dụng miễn phí và dễ dàng
tích hợp, đồng thời nó cũng có
sẵn trên nhiều chain, bao gồm
Ethereum, Binance Smart Chain,
Avalanche và Polygon.
Một số dApp phổ biến nhất trên
thế giới đã triển khai API 0x, bao
gồm MetaMask - tiện ích mở rộng
web với 10 triệu người dùng đang
hoạt động… và Zapper.fi - trình
quản lý danh mục đầu tư cho nội
dung DeFi với hơn 500.000 người
dùng. Kết hợp lại, hai dApp này
đã thu được hơn 800 triệu USD
giao dịch thông qua 0x.
Vì những lý do này và hơn thế
nữa, số lượng người dùng 0x
tiếp tục tăng lên nhanh chóng…
bất chấp việc nó đã giảm giá gần
đây. Và điều này thiết lập một cú
Siêu bùng nổ cho 0x.
Siêu Bùng Nổ 0X
Hãy nhớ rằng, một Siêu bùng nổ
xảy ra khi bạn có một lượng lớn
người dùng mới tham gia vào
tiền mã hóa. Catch-Up Coin là
một loại coin nhạy cảm nhất với
mức tăng đột biến. Chúng tôi tìm
thấy những Catch-Up Coin tốt
nhất bằng cách mua vào các dự
án đang có mức sử dụng bùng
nổ, nhưng hành động giá của
chúng đang có xu hướng giảm
so với mức đỉnh của nó hoặc giao
dịch đi ngang.
Từ mức đỉnh điểm vào tháng 4,
0x đã giảm gần 80% trong hai
tháng tiếp theo khi thị trường
tiền mã hóa giảm nhiệt sau một
đợt tăng mạnh vào quý 1 năm
2021.
Hãy nhìn vào biểu đồ bên dưới.
Như bạn có thể thấy, mặc dù bị
rút lại nhưng số lượng người
dùng hoạt động hàng tuần của
0x vẫn tiếp tục tăng.
Mặc dù 0x đã chững lại kể từ
đỉnh điểm vào tháng 8, nhưng
chúng tôi tin rằng nó sẽ sớm
tăng trưởng hơn khi mở rộng các
dịch vụ sản phẩm và triển khai
nền tảng của mình cho các mạng
khác.
Ví dụ: 0x gần đây đã hợp tác với
một đề xuất khác trong danh
mục đầu tư này, Celo (CELO).
Đây là một sự phát triển rất lớn.
Như chúng tôi đã chỉ ra ở trên,
Celo có khoảng 1,2 triệu người
dùng trên mạng của mình.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên
khi khối lượng giao dịch trên 0x
đã tăng 540% trong sáu tháng
đầu năm 2021 so với sáu tháng
trước đó.
Có vẻ như mỗi tuần, sẽ có một dự
án mới tích hợp với API 0x hoặc
sắp xếp để cộng tác xây dựng hệ
sinh thái DeFi.
Xu hướng này sẽ chỉ tiếp tục khi
không gian tài sản kỹ thuật số
phát triển và ngày càng có nhiều
người dùng khám phá ra những
lợi ích từ các sàn giao dịch phi tập
trung. Và đợt điều chỉnh giảm
gần đây của 0x đang mang lại
cho chúng tôi cơ hội nhận được
một khoản chiết khấu lớn.
Gía Trị Của 0X ?
Kể từ đầu năm nay, 0x đã tạo ra
hơn 61,2 tỷ USD khối lượng giao
dịch. Đó là mức tăng 648% so với
khoảng 8,2 tỷ USD mà nó tạo ra
trong cả năm 2020.
Nếu 0x có thể duy trì tốc độ tăng
trưởng đó, nó sẽ kết thúc năm
với khối lượng giao dịch khoảng
167 tỷ USD.
Để ước tính giá trị của 0x, chúng
tôi sẽ sử dụng mức phí trung
bình trước đây của nó, khoảng
0,01% khối lượng giao dịch. Để
so sánh, Coinbase tính phí 0,5% -
hoặc gấp 50 lần so với 0x.
Dựa trên các khoản phí hiện tại,
sẽ thấy 0x có thu nhập khoảng 17
triệu USD (167 tỷ USD x 0,01%).
Và mặc dù điều này có vẻ nhỏ…
Chúng tôi tin rằng đó mới chỉ là
bước khởi đầu vì xu hướng DeFi
vẫn đang ở giai đoạn đầu và
chưa đến được với đại chúng.
Giả sử tốc độ tăng trưởng hiện
tại của 0x giảm một nửa trong ba
năm tới. Đó là mức tăng trưởng
khoảng 324% so với hàng năm về
khối lượng giao dịch. Với tốc độ
đó, khối lượng giao dịch sẽ đạt
khoảng 12,8 nghìn tỷ USD vào
cuối năm 2024.
Sử dụng phí giao dịch 0,01%,
0x sẽ kiếm được khoảng 1,28 tỷ
USD mỗi năm.
 Magazine | 005
25 COVER STORY T11/2021
định giá 175,5 tỷ USD. Hoặc 207,62 USD cho mỗi token ZRX dựa trên
Để hiểu điều đó có ý nghĩa như nguồn cung lưu hành hiện tại.
thế nào đối với giá ZRX, chúng Đó là mức tăng 19.673% so với giá hôm nay. Đủ để biến khoản đầu tư
CRYPTOGO.NET

ta có thể so sánh 0x với sàn giao 500 USD thành 98.866 USD. Và mỗi 1.000 USD đầu tư thành 197.732
dịch tiền mã hóa được giao dịch USD.
công khai lớn nhất, Coinbase.
Sẽ mất 69 năm để tạo ra những khoản lợi nhuận đó trên thị trường
Hiện nay, Coinbase giao dịch với chứng khoán.
giá trị gấp 25 lần thu nhập của
nó. Nếu chúng ta áp dụng cùng Bằng cách sở hữu một vị thế trong ZRX, chúng tôi đang định vị mình
một bội số đó cho 0x, thì vốn hóa trước Siêu bùng nổ mà chúng tôi sẽ thấy từ sự phát triển lớn mạnh
thị trường của nó sẽ tăng lên 31,9 của các sàn giao dịch phi tập trung. Vì vậy, đã đến lúc tận dụng sự
tỷ USD (1,28 tỷ USD x 25). điều chỉnh này của 0x trước khi thị trường bắt kịp.
Là một dự án giai đoạn đầu với
công nghệ tiên tiến và tiềm năng
phát triển lớn… Chúng tôi tin
rằng 0x có thể kiếm được số tiền
lớn hơn Coinbase ít nhất ba lần.
Điều đó sẽ làm cho 0x trị giá 95,7
tỷ USD - hoặc 113,24 USD cho
mỗi token dựa trên nguồn cung
lưu hành hiện nay. Đó là mức
tăng 10.271% so với giá hôm nay.
Đủ để biến khoản đầu tư 500
USD thành 51.857 USD và mỗi
khoản đầu tư 1.000 USD thành
103.714 USD.
Nhưng chúng tôi tin rằng nó có
thể tăng cao hơn nữa khi DeFi
tiếp tục được áp dụng hàng loạt - ĐẶT TẤT CẢ CHÚNG LẠI VỚI NHAU
và 0x thúc đẩy mở rộng trong vũ
trụ multi-chain. Bạn chỉ có thể đi từ 200 triệu người dùng lên 5 tỷ người dùng một
lần. Siêu bùng nổ sẽ mang lượng người dùng mới tham gia vào thị
Giả sử 0x duy trì tốc độ tăng
trường tiền mã hóa và sẽ kích hoạt những đợt bùng nổ lớn nhất mà
trưởng 648% hiện tại trong ba
chúng tôi chưa từng thấy trong lịch sử 12 năm ngắn ngủi của tiền mã
năm tới. Điều đó có nghĩa là 0x
hóa.
tạo điều kiện cho khối lượng giao
dịch hơn 70 nghìn tỷ USD vào Và Catch-Up Coins đại diện cho một số coin phản ứng nhạy nhất với
cuối năm 2024. Siêu bùng nổ.
Và nếu chúng tôi sử dụng cùng Mỗi một trong số các Catch-Up Coins trong danh mục Siêu bùng nổ
một khoản phí giao dịch 0,01%, của chúng tôi đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể việc sử dụng.
0x sẽ thu về 7 tỷ USD lợi nhuận Nhưng điều này không là gì so với những gì chúng ta sẽ thấy trong
hàng năm cho chủ sở hữu token 10 tháng tới. Chúng tôi có thể thấy hơn 1 tỷ người dùng mới tham gia
ZRX. vào tiền mã hóa từ bây giờ đến lúc đó.
Tại thời điểm này, chúng tôi coi Một lượng lớn người dùng mới như vậy có khả năng đẩy giá trị của
giai đoạn tăng trưởng siêu tốc những đồng coin này lên mức mà họ chưa từng thấy trước đây. Điều
của 0x là trong quá khứ. Và vì quan trọng là phải tham gia vào chúng ngay bây giờ trước khi Siêu
lý do đó, chúng tôi sẽ cung cấp bùng nổ bắt đầu một cách nghiêm túc. Ngay cả khi chờ đợi một ngày
cho nó bội số thu nhập của 25 – cũng có thể ảnh hưởng đến tổng lợi nhuận của bạn.
tương đương với Coinbase.
Vì vậy, hãy hành động ngay bây giờ và định vị bản thân trước hàng
Điều đó sẽ cung cấp cho 0x mức tỷ người dùng mới sắp tràn vào thị trường tiền mã hóa.
 LIQUID
Magazine | 005

Q
26 KIẾN THỨC CƠ BẢN T11/2021

uá trình chuyển đổi

của Ethereum từ
CRYPTOGO.NET

Proof-of-Work sang
Proof-of-Stake đang
được quảng cáo như là một công
cụ đã thay đổi cuộc chơi không
chỉ đối với Ethereum, mà còn là
toàn bộ không gian tiền mã hóa
khi ngày càng nhiều dự án dần
loại bỏ Proof-of-Work trong thời
gian sắp tới. Các nhà phân tích
của JP Morgan kỳ vọng ngành

STAKING
công nghiệp staking sẽ tăng lên
40 tỷ USD (thu nhập từ việc stak-
ing) vào năm 2025. Bởi vì các to-
ken được stake sẽ được gửi vào
tài khoản ký quỹ, hệ quả của việc
gia tăng hoạt động staking là sẽ
có ít token được lưu hành trong
các giao thức DeFi. Mặc dù điều
này có thể có ý nghĩa thuận lợi
về mặt bảo mật giao thức, nhưng
nó tạo ra sự đánh đổi đối với các
CHẤP NHẬN THỬ THÁCH
ĐỂ THU LỢI NHUẬN
nhà đầu tư giữa việc quyết định
staking và các chiến lược yield
farming (ví dụ: khai thác thanh
khoản, cho vay, v.v.). Tuy nhiên,

KHỦNG
với liquid staking có mục đích
cân bằng lợi ích của cả 2 hoạt
động staking và yield farming.

LIQUID STAKING LÀ GÌ?

Như tên đã mô tả, liquid stak-
ing là quá trình mà thông qua
đó người dùng có thể tăng tính
thanh khoản dựa trên tài sản
Cristiano Ventricelli
đang stake của họ. Quá trình này BIÊN TẬP: ĐẶNG TRÚC
bắt đầu với việc một nhà đầu tư
stake token của họ (ví dụ: ETH)
vào một giao thức proof-of-stake,
sau đó đúc (mint) chúng với tỉ lệ
1:1 dựa trên tài sản cơ sở đó. Phần
thưởng staking được tích lũy vào
token liquid staking, tương tự
như những gì xảy ra với token
của những người cung cấp thanh
khoản trên các sàn giao dịch phi
tập trung. Các token liquid stak-
ing này có thể được hoán đổi
(swap) hoặc được sử dụng làm
tài sản thế chấp để vay tài sản,
 Magazine | 005
27 KIẾN THỨC CƠ BẢN T11/2021
trên thực tế, mở ra một nguồn
thu nhập bổ sung bên cạnh phần
CRYPTOGO.NET
thưởng staking. Bên cạnh đó, các
token liquid staking có thể được
mua lại ngay lập tức để cho phép
các nhà đầu tư lấy lại token ban
đầu của họ mà không cần đợi
khoảng thời gian nhất định. Khi
staking token để đúc thành token
liquid staking , các nhà đầu tư có
thể chọn trình xác thực trong số
những người được cung cấp bởi
giao thức đang được sử dụng.
QUY MÔ THỊ TRƯỜNG VÀ TỐC ĐỘ TĂNG
TRƯỞNG DỰ KIẾN
Quy mô thị trường của các giao
thức liquid staking hiện ở mức
10,5 tỷ USD và tỷ lệ thâm nhập
(token được stake trong giao
thức liquid staking chia cho tổng
giá trị được stake trên thị trường)
là xấp xỉ 7%. Nếu những con số
này có vẻ ít (và thật sự là như
vậy), thì tốc độ tăng trưởng có vẻ
thú vị hơn.
Giả sử phần thưởng staking 40
tỷ USD vào năm 2025 với lợi suất
staking trung bình trong khoảng
5-10% có nghĩa là tổng số token
được stake sẽ nằm trong khoảng
400 – 800 tỷ USD. Để dễ hiểu
hơn, giá trị hiện tại của tất cả các
token đã stake là 146 tỷ USD và
TVL (tổng giá trị bị khóa) hiện
tại trong DeFi là 186 tỷ USD (tính
đến ngày 15/09/2021). Rõ ràng là
liquid staking có thể trở thành
một thị trường tiềm năng đối
với các nhà đầu tư, cùng với sự
chuyển đổi sang Proof-of-Stake.
Tốc độ tăng trưởng không chỉ
phụ thuộc vào tổng giá trị stak-
ing mà còn phụ thuộc vào tỷ lệ
thâm nhập. Bảng dưới đây cho
thấy rằng ngay cả khi giả định
tỷ lệ thâm nhập không tăng, tốc
độ tăng trưởng hàng năm trong
khoảng thời gian từ 2021-2025 có
thể nằm trong khoảng 17-40%.
Điều đáng nói là, khi tổng giá trị
staking tăng lên, phần thưởng
staking cho mỗi token sẽ giảm
vì tỷ lệ lạm phát phải cùng được
phân phối trên nhiều token hơn.
Do đó, có khả năng tỷ lệ phần
thưởng staking thấp sẽ là tiền
đề để tỷ lệ người tham gia liquid
staking tham gia vào nhiều hơn.
Thật vậy, nếu những người stak-
ing token của họ kiếm được %
phần thưởng staking ít hơn, thì
khả năng cao là họ sẽ tìm kiếm
các giải pháp khác để bù đắp số
% bị giảm mà không cần phải
unstake token của họ.
CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG
Thị trường giao thức staking
đang được tập trung khá nhiều
vào 1 công ty là Lido Finance –
hiện đang nắm giữ hơn 60% tổng
giá trị được staking trong giao
thức liquid staking. Lido Finance
đã thu thập 17% tất cả ETH được
đặt trong blockchain Ethereum
kể từ đầu năm 2021. Họ cũng
cung cấp các giải pháp liquid
staking cho Terra, Solana cũng
như một số blockchain trong quá
trình phát triển.
Xét về các blockchain cơ bản,
không có gì ngạc nhiên khi các
token liquid staking được hỗ trợ
bởi ETH đại diện cho 2/3 tổng
nguồn cung cấp token liquid.
Đối với các chain khác, đáng
chú ý là liquid staking sẽ được
cung cấp trên Polkadot bởi Aca-
la, một giao thức DeFi được xây
dựng trên Substrate và Cosmos
bởi Persistence, một giao thức
chuyên biệt trong synthetics.
(xem thêm về Acala trong tạp chí số
4 của CryptoGo)
Theo như các đối tác DeFi có
 Magazine | 005
28 KIẾN THỨC CƠ BẢN T11/2021
• Tăng tính thanh khoản: đối với một số giao thức Proof-of-Stake
kinh nghiệm, có một quy tắc đơn có tỷ lệ stake token cao so với tổng nguồn cung, với việc thanh
giản: “càng lớn càng tốt”. Lido khoản giao dịch thấp như vậy sẽ ảnh hưởng đến giá hiện tại của
CRYPTOGO.NET

Finance cũng không ngoại lệ, họ
tin tưởng và phân phối token liq-
uid staking của mình vào những
công ty như Curve, Yearn, Har-
vest Finance và Gnosis. Và pool
lớn nhất để trao đổi ETH liquid
staking được đúc bởi Lido Fi-
nance (token stETH) dựa trên số
ETH được tổ chức bởi Curve với
4,2 tỷ USD được gửi vào pool.
Tại sao lại là Curve?, bởi vì xét
cho cùng, các token liquid stak-
ing có thể được so sánh rộng rãi
với các stablecoin có giá trị được
liên kết (nhưng không nhất thiết
phải bằng) với các token được
stake ban đầu thay vì tiền pháp
định.
token. Token liquid staking cho phép các nhà đầu tư tăng cường
khối lượng giao dịch cho các giao thức mà không muốn ảnh
hưởng đến tính bảo mật của họ nhằm mang lại hiệu quả về giá.
• Tương tác chuỗi chéo (cross-chain): token liquid staking về cơ
bản là các hợp đồng phái sinh. Do đó, về mặt lý thuyết, chúng có
thể là chuỗi bất khả tri (chain-agnostic) và luân chuyển giữa các
giao thức khác nhau.
• Dễ sử dụng: token liquid staking cho phép các nhà đầu tư tham
gia vào việc staking nhưng không phải đối mặt với những vấn đề
phức tạp như restaking, thời hạn khóa token khi staking, rút tiền
thưởng và kỹ thuật ủy quyền.
RỦI RO CỦA LIQUID STAKING
Liquid staking có 2 rủi ro chính. Một trong hai yếu tố dễ thấy nhất là
rủi ro tài chính trong khi yếu tố còn lại là rủi ro quản trị – lại thường
bị bỏ qua.
1. Rủi Ro Về Tài Chính
• Rủi ro thanh khoản: việc mua lại ngay lập tức token liquid stak-
ing ngụ ý rằng các giao thức phải duy trì một số lượng token nhàn
rỗi nhất định để đáp ứng các yêu cầu rút tiền sớm. Trong trường

LỢI ÍCH CỦA LIQUID STAKING

Liquid staking đi kèm với một
loạt các cải tiến cho tất cả các bên
liên quan. Những điểm nổi bật
nhất là:
• Hiệu quả sử dụng vốn:
các token bị khóa trong tài
khoản staking có thể được sử
dụng làm tài sản thế chấp để
mở rộng cơ hội gia tăng lợi
nhuận.
• Tăng cường bảo mật cho
chuỗi: không có sự đánh đổi
giữa việc staking và kiếm
tiền, hầu như không có lý
do gì để không staking. Điều
này sẽ dẫn đến tính bảo mật
và độ ổn định cao hơn của
các blockchain Proof-of-Stake
trong trung và dài hạn.
 Magazine | 005
29 KIẾN THỨC CƠ BẢN T11/2021
hợp thị trường xảy ra một sự
kiện Thiên Nga Đen, kịch bản
CRYPTOGO.NET
“ngân hàng tháo chạy” có thể
xảy ra và khiến một số giao
thức có khả năng gặp khó
khăn về thanh khoản.
• Rủi ro hệ thống: vì token
liquid staking có thể được
sử dụng trên nhiều chuỗi,
chỉ cần có sự cố ở một trong
những chuỗi này có thể gây
ảnh hưởng tiêu cực dây
chuyền lên token liquid của
các giao thức khác và có khả
năng gây ra sự cố hệ thống.
2. Rủi ro về quản trị
• Tập trung hóa việc staking:
các token liquid cần có một
mức độ hoạt động giao dịch
/ vay mượn nhất định để khai
thác tiềm năng lợi nhuận của
chúng. Do đó, có khả năng
các giao thức liquid staking sẽ
bị giới hạn về số lượng để thu
thập càng nhiều tính thanh
khoản càng tốt để duy trì các
token liquid đã phát hành của
họ. Vì các nền tảng này chịu
trách nhiệm ủy quyền token
cho người xác thực, nên việc
tập trung quá mức vào việc
phát hành liquid staking có
thể dẫn đến việc tập trung
vào việc staking.
• Rủi ro cắt giảm: nếu trình
xác thực phải chịu downtime
hoặc double signing, phần
thưởng staking của họ sẽ bị
cắt giảm và tổn thất sẽ do nhà
đầu tư đã ủy quyền token
của họ gánh chịu. Điều này
sẽ dẫn đến một token liquid
staking được hỗ trợ bởi số
lượng token cơ bản thấp hơn
so với token ban đầu với rủi
ro tiềm ẩn trong trường hợp
mua lại token liquid.
• Hành vi sai trái của người
xác thực: về mặt lý thuyết,
người xác nhận có thể “bán
khống” token liquid staking
của mình và thu lợi nhuận từ
một hành vi độc hại dẫn đến
giảm giá trị token liquid stak-
ing của họ.
KẾT LUẬN
Khi điều gì đó nghe có vẻ quá tốt
để trở thành sự thật, nó có thể
đúng và việc các token của bạn
hoạt động ở hai (hoặc nhiều) nơi
khác nhau cùng một lúc có vẻ
quá tốt, đến mức hơi khó tin. Tuy
nhiên, từ góc độ hệ sinh thái, đó
là một trong những thách thức
chính mà DeFi phải vượt qua
để biến những người hoài nghi
thành những người ủng hộ đến
từ tài chính truyền thống. Liq-
uid staking mang lại mức độ
linh hoạt cao hơn từ góc độ hiệu
quả về vốn. Tính linh hoạt như
vậy có thể bị đe dọa bất cứ khi
nào các tác nhân (người staking,
người xác nhận, giao thức, v.v.)
tìm thấy kẽ hở và khai thác kẽ hở
ấy với mục đích xấu. Một trong
những cạm bẫy mà một hệ thống
khuyến khích cần phải giải quyết
là sự tập trung hóa staking do hệ
quả của liquid staking mang lại.
Thông điệp bao quát đến từ các
nhà lãnh đạo thị trường tiền mã
hóa là bây giờ đã đến lúc hợp tác,
không phải cạnh tranh. Liquid
staking có thể là công cụ hoàn
hảo để làm cho các ngành công
nghiệp staking và DeFi hợp tác
với nhau.
 Magazine | 005

MÔ HÌNH QUẢN TRỊ

30 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
CRYPTOGO.NET

Steven Biekens

M SUSHIPOWAH
BIÊN TẬP: ĐẶNG TRÚC
ột trong những điều
thú vị nhất về công
nghệ blockchain là
nó cho phép quản
trị phi tập trung, ít nhất là trên
lý thuyết. Nhưng trên thực tế thì
như thế nào? Quản trị phi tập
trung có nhiều hình thức khác
CÓ THỰC SỰ

HIỆU
nhau, đối với báo cáo này, chúng
tôi đi sâu vào SushiSwap. Cụ thể,
xem xét quy trình quản lý, tỷ lệ
bỏ phiếu và quyền biểu quyết để
hiểu được sự tham gia của cộng
đồng, khả năng định hướng dự
án.

TẤT CẢ VỀ SUSHIPOWAH
Bất kỳ thay đổi nào đối với Sushi
và việc sử dụng ngân khố của nó
đều cần có đa chữ ký từ nhiều ví.
Mặc dù những điều này chỉ được
kiểm soát bởi một vài cá nhân,
dự án vẫn được điều hành bởi
cộng đồng. Các thành viên tích
cực thảo luận về các ý tưởng trên
diễn đàn, có thể đăng đề xuất cho
một phiếu bầu bằng một đề xuất
nhanh.
1. Chỉ số vote của Sushi là SU-
SHIPOWAH. Có ba cách
để nhận SUSHIPOWAH:
Sở hữu token SUSHI (mỗi token
trị giá 1 SUSHIPOWAH)
2. Stake SUSHI (mỗi xSUSHI trị
giá 1 SUSHIPOWAH)
3. Cung cấp thanh khoản cho pool
SUSHI-ETH của Sushi (mỗi to-
ken SUSHI trị giá 2 SUSHIP-
OWAH) .
SỐ CỬ TRI ĐI BỎ PHIẾU
Hơn 160 đề xuất đã được gửi
dưới dạng đề xuất nhanh kể từ
khi Sushi ra mắt vào cuối tháng
QUẢ
08/2020. Các đề xuất bao gồm
từ việc giới thiệu các nhà phát
triển mới đến việc phát hành các
khoản tài trợ và lựa chọn thiết
kế. Sushi đã có một khởi đầu đầy
biến động và phần lớn các đề
xuất đều có từ khoảng thời gian
đó. Số lượng địa chỉ cá nhân đã
bình chọn khá thấp trong bốn
tháng đầu tiên của dự án. Tuy
nhiên, kể từ tháng Giêng, số lượt
bình chọn đã tăng lên đáng kể.
Hình trên thể hiện cho số lượng
bình chọn (SUSHIPOWAH). So
với năm ngoái, gần đây nhiều
SUSHIPOWAH đã được sử dụng
hơn. Một số đề xuất vẫn nhận
được rất ít phiếu bầu, nhưng
đây chủ yếu là phiếu bầu về các
chủ đề ít quan trọng hơn. Thay
vì tham gia biểu quyết tuyệt đối,
tỷ lệ phiếu bầu sẽ mang lại một
số liệu tốt hơn để đánh giá mức
độ tham gia của cộng đồng. Với
một vài ngoại lệ, tỷ lệ bỏ phiếu
thường từ 3 - 5% cho khoảng 40
đề xuất cuối cùng. Do đó, không
có nhiều cử tri đủ điều kiện sử
dụng đặc quyền của họ.
Những con số này thấp hơn
nhiều so với tỷ lệ tham gia biểu
quyết của cổ đông của các công
ty niêm yết đại chúng. Ở Mỹ, các
nhà đầu tư tổ chức đã bỏ phiếu
hơn 90% số cổ phần mà họ nắm
giữ vào năm 2020. Tỷ lệ tham gia
của các nhà đầu tư bán lẻ thấp
 Magazine | 005
31 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
thể hiện. Tương tự, phân phối to-
hơn, chỉ dưới 30%. Sự so sánh ken xSUSHI trông tập trung, tuy
này tất nhiên không thật sự công nhiên đây là các khoản tiền gửi
CRYPTOGO.NET

bằng vì các cuộc họp cổ đông chỉ trong các hợp đồng khác (ví dụ:
diễn ra mỗi năm một lần và các xSUSHI trong giao thức Aave).
đề xuất chỉ mang tính chất chiến
lược.

Tiếp theo, hãy sử dụng chỉ số

Herfindahl-Hirschman (HHI)
CÁC PHIẾU BẦU ĐỀU NGANG HÀNG NHAU để đo lường mức độ tập trung
quyền biểu quyết cho mỗi đề
Những người bình chọn Sushi có
xuất. Chỉ số nằm trong khoảng
xu hướng đồng thuận với nhau.
từ 0 đến 1, với số cao hơn cho
Đối với hơn một nửa số đề xuất,
thấy mức độ tập trung quyền lực
80% hoặc nhiều hơn số cử tri có
cao hơn. Hãy tưởng tượng 2 đề
cùng một lựa chọn ưu tiên. Một
xuất mà cả hai đều nhận được
lời giải thích hợp lý là các đề xuất
1.000 SUSHIPOWAH.
thường được thảo luận trên diễn
đàn của Sushi trước khi tổ chức • Đối với đề xuất đầu tiên, 1.000
bỏ phiếu. Điều này làm giảm khả phiếu bầu được chia đều cho 100
năng xảy ra kết quả bỏ phiếu bị cá nhân.
chia rẽ. • Đối với lần thứ hai, một cá nhân
có 500 phiếu bầu, trong khi 500
phiếu bầu khác được phân phối
cho 99 cử tri.
Trường hợp đầu tiên có chỉ số
HHI thấp (tốt), trong khi trường
hợp sau chỉ số HHI cao (xấu) hơn
nhiều. HHI của các đề xuất Sushi
dao động từ rất thấp đến rất cao,
SỨC MẠNH CỦA BIỂU QUYẾT có thể thấy được từ biểu đồ. Đáng
khích lệ là hơn một nửa số đề
Lý tưởng nhất là quyền biểu
xuất có mức độ tập trung quyền
quyết (SUSHIPOWAH) được
biểu quyết thấp hoặc trung bình.
phân bổ tốt giữa các thành viên
Những người có HHI cao (> 0,3)
trong cộng đồng. Việc phân phối
thường là những người có tỷ lệ
các token SUSHI và xSUSHI cho
cử tri đi bỏ phiếu thấp hơn
thấy một dấu hiệu rất thô sơ.
Ngay từ cái nhìn đầu tiên, việc
phân phối token SUSHI có vẻ rất
tập trung, với 10 địa chỉ ví hàng
đầu kiểm soát hơn 70% nguồn
cung. Tuy nhiên, đây là các hợp
đồng và trao đổi trên giao thức
SUSHI. Do đó, phân phối công
bằng hơn so với những gì biểu đồ
 Magazine | 005
32 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021

KẾT LUẬN
CRYPTOGO.NET

Mặc dù không dễ định lượng, nhưng quản trị của

Sushi có vẻ tương đối phi tập trung. Tuy nhiên, tỷ
lệ tham gia biểu quyết vẫn còn khá thấp, cho thấy
mức độ tham gia hạn chế. Điều đó nói rằng, một ví
dụ gần đây cũng minh họa khả năng điều hành cuộc
thảo luận của cộng đồng nếu cần - điều mà trước
đây khó thực hiện hơn nhiều trong một cuộc bình
chọn truyền thống.

Mô hình quản trị của Sushi chỉ là một ví dụ trong số

nhiều thiết kế khác nhau. Phân quyền quản trị nói
dễ hơn làm. Một cách thú vị để cải thiện khả năng
quản trị phi tập trung là ủy quyền token trong đó
chủ sở hữu token chuyển quyền quản trị trên chuỗi
của họ cho người khác (tham khảo chương trình ủy
quyền token của a16z). Hoặc có thể bỏ phiếu thông
qua token không phải là một hướng khả thi, Vitalik
hiện đang thảo luận để có thể tìm ra một hướng đi
tốt hơn đối với hình thức biểu quyết hiện tại của thị
trường tiền mã hóa.
 33
CRYPTOGO.NET Magazine | 005
DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH
T11/2021

RamshreyasRao
UANH RONG NHỮNG SUY NGHĨ VỀ 2

BIÊN TẬP TĂNG CHÂU

Q T UẨN HÁI CỰC: EVM HAY NON-EVM
 Magazine | 005
K
34 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
hởi đầu là cuộc chiến
giành thanh khoản của
CRYPTOGO.NET
DeFi. Tiếp theo đó là
cơn sốt NFT. Vậy phải
chăng, chúng ta đang đứng giữa
cuộc bùng nổ của các nền tảng
hợp đồng thông minh?
Sự tăng giá của Solana, Cardano,
Polkadot, Terra và Avalanche, kết
hợp với sự phấn khích của việc ra
mắt các giải pháp mở rộng Ethe-
reum layer2. Thêm vào đó là sự
ủng hộ của Arbitrum.
Tuy nhiên, như Ryan Watkins
đã chỉ ra trong bài viết gần đây
mang tên “cuộc chiến hợp đồng
thông minh” thì hành động giá
không phải là tất cả. Hoạt động
thực tế là hoạt động được trình
bày bên dưới bằng TVL trong
tổng giá trị được khóa. Và trong
các nền tảng này, nó khác xa so
với mức định giá đáng kinh ngạc
của các side chain EVM như
Polygon - đang giao dịch với một
phần nhỏ so với các đối thủ cạnh
tranh mới nổi. sản phẩm DeFi nguyên bản mang
Nhiều câu hỏi được liên tiếp đặt
ra như:
• Làm thế nào mà các đối thủ
có giá trị vốn hóa thị trường
tương đối như BSC và Poly-
gon lại giữ được mức ứng
dụng ‘thực tế’ mạnh mẽ đến
vậy?
• Làm thế nào mà blockchain
mới nổi như Arbitrum lại lọt
vào top 10 của TVL nhanh
như vậy, vượt lên trên giá trị
cốt lõi?
• Chúng có điểm chung nào
không?
Vào thời điểm viết bài này, 70%
trong số mười nền tảng hợp
đồng thông minh hàng đầu
tương thích với EVM. Trong khi
đó, 30% còn lại thì không.
EVM là một ‘máy ảo’ chạy các
hợp đồng thông minh. Trước
tiên là trên Ethereum, và bây giờ
là trên toàn bộ các sidechain mới
nổi và L2. Bạn có thể coi nó giống
như hệ điều hành Android. Bởi
nó chạy các ứng dụng yêu thích
của bạn trên điện thoại Google,
cũng như một loạt các nhà sản
xuất khác. Vậy tại sao chi tiết này
có liên quan đến việc đánh giá
nền tảng hợp đồng thông minh
và những ai sẽ quan tâm?
Đó chính là những nhà phát triển.
Và các nhà phát triển, như Steve
Balmer khuyến khích chúng
ta rằng đây chính là chìa khóa
thành công. Còn nếu bạn đang
xây dựng một nền tảng thì người
dùng trung tâm của bạn cũng
chính là các nhà phát triển - họ
tạo ra những điểm thu hút người
dùng đến với công viên giải trí
của bạn. Điều này làm cho sự lựa
chọn nền tảng trở thành một biến
số quan trọng để các lập trình
viên quyết định ngay từ đầu.
Cuộc chiến giữa các nền tảng là
tranh giành những nhà lập trình
trước và sau, tiếp đó mới đến
người dùng. Điều này giải thích
cho rất nhiều điều vì khi chúng
tôi xem xét lại mười nền tảng có
TVL hàng đầu một lần nữa, lần
này là cùng với các dApp hàng
đầu trong hệ sinh thái của chúng,
một mô típ đã xuất hiện.
Theo phân tích từ bảng kê, nếu
bạn chọn không sử dụng EVM
với nền tảng hợp đồng thông
minh mới của mình thì bạn chắc
chắn sẽ bị phân mảnh. Chỉ có
cách chọn đi theo lộ trình EVM,
các nền tảng hợp đồng thông
minh mới nổi mới có thể giành
chiến thắng trước các dự án DeFi
hàng đầu hiện có tựa như những
đám đông đang tập trung xung
quanh chúng.
Các blockchain không dùng
EVM, dù có thú vị đến đâu, cũng
phải bắt đầu với các dự án hoặc
bản sao hoàn toàn mới. Đồng
thời, cũng phải tránh xa các hiệu
ứng mạng và động lực mà các
lại - ít nhất là cho đến khi chúng
được thiết lập. Điều này dẫn
chúng ta đến luận điểm tiếp theo:
Thị trường sẽ hỗ trợ bao nhiêu
loại nền tảng hợp đồng thông
minh trong tương lai xa?
CHỈ CÓ THỂ TỒN TẠI HAI THÁI CỰC
Apple và Microsoft, Android
và iOS, Chrome và Firefox, Java
và .Net, AWS và Azure, Intel và
AMD, Nvidia và AMD ...
Nếu bạn nhìn vào hệ thống công
nghệ trên các lĩnh vực khác nhau,
bạn sẽ thấy một mô hình chung:
trong khi các sản phẩm hay ứng
dụng của người dùng cuối rất
nhiều, các nền tảng công nghệ có
xu hướng hòa nhập vào những
công ty độc quyền:
 Magazine | 005
35 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
khi những chuỗi khác thích máy điều này là Serum DEX được xây
ảo được xây dựng tùy chỉnh của dựng trên Solana. Trong khi định
riêng họ. Và cũng giống như các dạng DEX tiêu chuẩn trong thế
CRYPTOGO.NET

Với sự bùng nổ của các giải pháp
tiềm năng, rõ ràng chúng ta đang
ở giai đoạn “Before” của các nền
tảng hợp đồng thông minh nhất
hiện nay. Vậy câu hỏi cần tìm lời
giải đáp ở đây là:
Sẽ mất thời gian bao lâu nữa
trước khi sự hợp nhất bắt đầu?
Tính đến thời điểm mà nó thật sự
diễn ra thì liệu rằng EVM có còn
tồn tại như một phần của một
trong hai thái cực hay không?
Cùng với đó là sự hoài nghi về
các nền tảng hợp đồng thông
minh, không kể đến EVM, có
thực sự chiến đấu chỉ vì một vị
trí còn lại không?
Để mở rộng phép ẩn dụ, hãy xem
xét hệ điều hành Windows và
Mac để hiểu rõ hơn về quy luật
này. Windows là hệ điều hành
cuộc chiến trên hệ điều hành PC,
sự lựa chọn thiết kế này gây ra
những hậu quả kéo theo.
Rất ít khả năng mà các nhà lập
trình dApp, hầu hết đều thành
lập các nhóm nhỏ, có thể nhắm
mục tiêu một danh sách dài các
loại máy ảo. Nhiều khả năng, họ
chỉ nhắm mục tiêu số một và số
hai trên thị trường. Từ đó, thêm
tích hợp vào các chuỗi nhỏ hơn
trên cơ sở ưu tiên thấp hơn.
Cho dù họ chọn sử dụng EVM
hay không chọn thì đều có thể
dựa trên chiến lược Đại dương
Xanh và Đỏ - tức là đánh bại nó
trong một hệ sinh thái EVM đông
đúc với nhiều cạnh tranh. Hoặc
áp dụng chiến lược sao chép - mở
rộng để tạo sự khác biệt trong một
hệ sinh thái cạnh tranh đang phát
triển, thì hy vọng sẽ chiến thắng
trong dài hạn hơn. Một ví dụ về
EVM
• Sẵn có, người dùng có kiến
thức tốt
• Thừa kế Dapp có sẵn
LỢI THẾ
giới EVM là mô hình Automat-
ed Market Maker sử dụng nhóm
thanh khoản hai mặt, thì Serum
tận dụng tốc độ và môi trường
phí thấp của Solana để tạo DEX
theo phương thức Central Limit
Order Book (CLOB). Định dạng
CLOB cho phép một bộ ứng
dụng hoàn toàn khác được xây
dựng trên nó nhưng lại hy sinh
khả năng tương tác với các đối
tác EVM.
Cho đến khi có một đối cạnh tra-
nh xứng tầm với EVM xuất hiện,
có vẻ như tình trạng này vẫn sẽ
tiếp tục. Một bên là tập hợp các
dApp được triển khai trên tất cả
các chuỗi EVM, phía còn lại là
một không gian không phải EVM
với mỗi nền tảng nuôi dưỡng một
lượng dApp riêng của nó. Vậy
làm thế nào để bạn quyết định có
nên đi với EVM hay không?
Non-EVM
• Khả năng khai thác các tính
năng khác biệt (vd: Serum)
• Hiệu ứng khóa chặt người

mà nhiều nhà sản xuất Origi- dùng hiện có (như Apple)

nal Equipment Manufacturers • Thị trường chín muồi
• Độc lập với lộ trình của
(OEM) sử dụng để tạo ra các sản • Khả năng tương tác dễ dàng
Ethereum
phẩm của riêng họ. Trong khi với hệ sinh thái Ethereum –
MacOS là hệ điều hành chỉ được hiệu ứng mạng lưới
sử dụng trong PC của Apple.
• Dòng tiền dễ rời đi do chi phí • Rào cản đối với những nhà
di chuyển thấp lập trình – ngôn ngữ, khu-
ôn khổ, môi trường mới
• Phụ thuộc vào lộ trình của
Ethereum – có thể ảnh hưởng • Rào cản đối với người
đến lịch phát hành dùng – ví, giao diện, ứng
BẤT LỢI

Điều này không khác với không
gian blockchain - một nền tảng
hợp đồng thông minh, trên cơ sở
là một máy tính phân tán khổng
lồ. Một số chuỗi (‘OEM’) sử dụng
EVM làm ‘hệ điều hành’, trong
dụng mới
• Sự đổi mới bị giới hạn bởi các
quy tắc của EVM • Phải thiết lập cơ sở người
dùng từ đầu
• Hiệu ứng mạng bị hạn chế
do sự cô lập – không thể
tương tác cross-chain Defi.
Bảng này cung cấp cho chúng ta một khuôn khổ tiềm năng nhất để
đánh giá các dự án triển vọng. Sẽ là thái cực EVM hoặc thái cực không
EVM, dựa trên những điều trên.
 Magazine | 005
36 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021

VŨ TRỤ EVM MAXIS

CRYPTOGO.NET

NỀN TẢNG SỰ KHÁC BIỆT ĐỘNG LỰC/THU HÚT

Solana • Tốc độ cao, phí thấp Serum, Gaming, NFT

• Hợp đồng thông minh “tốt hơn”

Các chuỗi sidechain, rollup và L1
trên EVM đều đang cạnh tranh
về cơ bản là giống nhau về dApp
và người dùng. Vòng quay vốn
đang diễn ra tràn lan, với sự nhiệt
huyết của những blockchain mới
nổi nếu có bất cứ lợi thế nào xuất
hiện. Tuy nhiên, chừng nào chiếc
bánh còn lớn lên, thì đây có vẻ
chưa phải là một trò chơi có tổng
bằng 0.
Ngành công nghiệp này còn non
trẻ và các dự án có thể tồn tại
trong một cánh cửa xoay vòng,
miễn là họ có thể cạnh tranh về
phí và hiệu suất trong cuộc đua
khuyến khích người dùng tham
gia hoặc ở lại trong hệ sinh thái
rộng mở của họ. Khác biệt hóa là
một vấn đề mang nhiều sắc thái
khác nhau.
Các đợt rollup Ethereum tuyên bố
tính phi tập trung lớn hơn so với
các đối thủ cạnh tranh L1 nhưng
thị trường vẫn chưa chú ý nhiều
đến vấn đề này. Tiềm năng cho
thành phần đa nền tảng lớn hơn
khi có nhiều giao thức tương tác
trực tuyến hơn. Ví dụ: Cung cấp
tài sản thế chấp trên một block-
chain và vay nợ trên blockchain
khác sẽ mở rộng khả năng tận
dụng tài nguyên của toàn bộ nền
kinh tế. Không gian này có thể là
một thị trường mở với nhiều nền
tảng chen lấn nhau để thu hút
sự chú ý của người dùng - giống
như thị trường PC Windows.
• Nhiều layer để phục vụ thanh
Cardano toán và các hợp đồng thông
minh
• Bản sắc
• Cross-chain messaging
Polkadot/
• Kiến trúc layer 0 với các chuỗi
Cosmos
chuyển tiếp
• “Native” stablecoins và swaps
Terra
• Các nguyên tắc tài chính sơ khởi
Qua phân tích, có thể thấy hướng
đi của các nền tảng không phải
EVM sẽ cần phải phát triển cơ
sở người dùng của họ từ đầu để
cung cấp được sự khác biệt đáng
kể so với mô hình Ethereum. Tuy
nhiên, vấn đề đang đặt ra là sẽ
dẫn đến một trạng thái gần như
quá tải, nhất là đối với các hợp
đồng thông minh.
Tiếp đó, các dự án này sẽ phải
đưa ra các lập luận về lý do tại
sao lợi thế hợp đồng thông minh
hoặc môi trường thực thi của họ
là tốt nhất. Bằng cách sử dụng
các chương trình khuyến khích
và tài trợ để thúc đẩy việc ứng
dụng. Ví dụ như cách mà Arbi-
trum đã chọn đi cùng EVM, chứ
không chỉ làm theo hướng phát
triển theo cấp số nhân.
Mặc dù các nền tảng này có thể
đang phát triển trong một không
gian tương đối ít đông đúc hơn,
nhưng chúng thật sự đang tham
gia vào một cuộc chiến cam go
chỉ để giành lấy một vị trí ở trên
cùng. Thật khó để mà tưởng
Terraswap, UST
tượng được cái cách mà các nhà
lập trình, người dùng hoặc thậm
chí là các công ty ví blockchain
sáng tạo nhất, quản lý thành
công nhiều nền tảng. Trong khi
các nền tảng này sở hữu ngữ ng-
hĩa, kiến trúc, lịch trình cập nhật
và lộ trình khác nhau, của nhiều
dự án khác nhau.
Theo lập luận này, có vẻ như
người chiến thắng cuối cùng sẽ
sớm xuất hiện. Việc này sẽ thu
hút phần lớn cơ sở người dùng
không phải EVM và lặp lại mô
hình độc quyền mà chúng ta đã
thấy: lặp đi lặp lại - giống như hệ
sinh thái nhà sản xuất đơn lẻ của
Apple. Điều này có thể kết thúc
như là một cuộc chiến về khả
năng thực thi và kiếm tiền - có lẽ
mang lại lợi thế cho các dự án lâu
đời và các dự án có nền tảng tốt.
Tuy nhiên, vẫn có một con đường
khác cho các nền tảng này là trở
thành một ứng dụng cụ thể. Ter-
ra là một ví dụ điển hình, nó tập
trung vào việc xây dựng các ứng
dụng xung quanh các stablecoin
gốc của nó.
 Magazine | 005
37 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
CRYPTOGO.NET
KẾT HỢP TẤT CẢ LẠI VỚI NHAU
Khi đánh giá nền tảng hợp đồng
thông minh, điều hữu ích trước
tiên là xác định xem nó đang đi
theo quỹ đạo EVM hay không
EVM.
Điều này cho phép chúng tôi
xem triển vọng của nó từ góc độ
đại dương Đỏ và Xanh. Tức là
với các nền tảng dựa trên EVM
thì xem xét sự cạnh tranh trên cơ
sở phí, hiệu suất và các chương
trình thúc đẩy, còn các giải pháp
không phải EVM thì xét đến khả
năng tấn công vào vùng chưa
được khám phá để mang đến
các dịch vụ mang tính khác biệt
cao. Thật sự thì cả hai chiến lược
đều có khả năng thành công. Bởi
những người mới đến Solana
và Arbitrum gần đây đã chứng
minh điều này.
Không biết chắc được rằng bối
cảnh hợp đồng thông minh sẽ
tiếp tục tồn tại trong thế độc
quyền hay chuyển đổi theo
hướng lưỡng độc quyền, nhưng
khốc liệt sẽ là một tình thế quan
trọng cần theo dõi trong những
năm tới.
 Magazine | 005
38 T11/2021
GIAO THỨC SỞ HỮU
OLYMPUS PRO
CRYPTOGO.NET
THANH KHOẢN
NHƯ MỘT LOẠI HÌNH
DỊCH VỤ Chase
BIÊN TẬP: CHÂU TĂNG
V
ề tính cốt lõi, tiền điện
tử là một loạt các tác
nhân độc lập được tổ
chức cùng nhau thông
qua một mạng lưới các cơ chế
thưởng được kết nối với nhau.
Chúng được xếp theo từng layer.
Mặt khác thì mỗi layer lại phải
đối mặt với một loạt thách thức
riêng, nên đưa đến việc sử dụng
các phương án thưởng riêng biệt.
Network layer lại phải chống lại
thách thức không thể tránh khỏi
trong việc duy trì an ninh mạng
tạm thời bằng cách thưởng cho
thợ đào hoặc những người xác
thực một cách vĩnh viễn. Cho
nên các giao thức DeFi được
xây dựng trên network layer sẽ
kế thừa tính bảo mật của chuỗi
bên dưới của chúng. Do đó, đặt
ra vấn đề giao thức cần được
chuyển sang việc duy trì tính
thanh khoản một cách thỏa đáng
Devens
hơn.
Mặc dù phải đối mặt với vấn đề
đã được đặt ra, nhưng gần như
mọi giao thức DeFi đều đang sử
dụng một cách tiếp cận như nhau
là network layer. Tức là xem
thanh khoản như một tài sản tạm
thời và liên tục. Điều này sẽ khu-
yến khích khả năng thanh khoản
của thị trường.
Tuy nhiên, đầu năm nay, Olym-
pus DAO đã đưa ra một cách để
duy trì tính thanh khoản vĩnh
viễn. Đó là bằng cách sử dụng
“trái phiếu” cho giao thức phát
hành.
Giờ đây, họ hy vọng sẽ cung cấp
trái phiếu của mình như một dịch
vụ giao thức kho bạc trên DeFi.
Đồng thời, họ sẽ kết hợp cùng
lúc cho ra mắt sản phẩm mới của
mình với tên gọi Olympus Pro.
 Magazine | 005
39 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
KHUYẾN KHÍCH TRONG VIỆC THIẾT KẾ
NETWORK LAYER
CRYPTOGO.NET
Sự kỳ vọng của Satoshi về sự
thống nhất Proof of Work (PoW)
đã đặt nền tảng cho phương án
thưởng tại nền tảng blockchain
stack - network layer. Ở layer
này, thách thức chính là duy trì
bảo mật network theo hướng phi
tập trung.
Giải pháp mà Satoshi đưa ra là
khuyến khích người tham gia
dùng các tài nguyên (thời gian và
năng lượng) để duy trì network,
đồng thời đổi lấy phần thưởng
block.
Vì network yêu cầu phải được
bảo mật khi chạy, điều này sẽ
cung cấp một khoản tiền vĩnh
viễn cho việc bảo mật. Không có
cách nào để giải quyết khoản chi
phí này mà không vi phạm các
đặc tính của phi tập trung- nếu
một network có thể thuê những
đơn vị bảo mật vĩnh viễn, nó sẽ
hình thành một điểm yếu chết
người và không phục vụ mục
đích chính của nó.. Vì vậy, điều
này có thể tạo nên điểm bất đồng
nghiêm trọng nếu vẫn dùng để
phục vụ cho mục đích ban đầu.
Mặc dù không thể cung cấp bảo
mật vĩnh viễn, nhưng những
phương án thưởng của network
layer tạo ra sự phân phối nguồn
cung cấp network một cách hiệu
quả hơn. Đồng thời, chúng cũng
điều chỉnh thưởng giữa người
tham gia và network.
Nhìn chung, các phần thưởng
của network layer tạo ra một hệ
thống giúp cho sự phân phối
phần thưởng cho các nhà cung
cấp bảo mật tạm thời được liên
tục.
SỰ CẤP THIẾT CỦA VIỆC “KHUYẾN KHÍCH
THANH KHOẢN” CHO DEFI
Thưởng đóng một vai trò quan
trọng ở layer tiếp theo trong
blockchain stack, layer ứng dụng
và cụ thể hơn là trong các giao
thức DeFi được xây dựng dựa
trên nền tảng hợp đồng thông
minh.
Vì bảo mật được thực hiện trên
chuỗi cơ bản nên thách thức
chính đối với các giao thức là
sự duy trì tính thanh khoản để
đảm bảo sự ổn định về giá và
chức năng của sản phẩm. Những
người tham gia DeFi được thúc
đẩy lợi nhuận ban đầu và sẽ tiếp
tục triển khai vốn của họ cho các
chiến lược có tỷ lệ rủi ro - thưởng
thấp nhất.
Còn đối với các giao thức là tác
nhân tốt, rủi ro được đánh giá
là một biến bên ngoài và không
thể kiểm soát được sau khi mã
sản phẩm đã được triển khai. Do
đó, giao thức buộc phải cạnh tra-
nh để có được tính thanh khoản
của thị trường trên cơ sở có được
phần thưởng.
Phần thưởng thanh khoản không
phải là một tính năng ban đầu
của DeFi. Mà do sự bùng nổ ICO
của năm 2017, đã đưa đến một
cách vận hành hiệu quả cho các
dự án tiền mã hóa. Điều này có
thể giúp gây quỹ và phân phối
token ban đầu cho cộng đồng,
nhưng lại không giữ chân được
người dùng trong dài hạn.
Mãi đến năm 2019, Synthetix
mới nhận ra rằng họ có thể tăng
cường tính thanh khoản cho cặp
sETH / ETH của mình bằng cách
thưởng cho những người cung
cấp thanh khoản (LPs) bằng to-
 Magazine | 005
40 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
ken của họ.
Một năm sau, vào tháng 6 năm
CRYPTOGO.NET
2020, Compound cũng bắt đầu
thưởng cho người dùng giao
thức bằng token COMP của họ.
Tiếp đến, nhiều giao thức DeFi
đã làm theo cách này của Com-
pound, tạo ra việc áp dụng hàng
loạt hình thức thưởng mới này -
và được gọi là Liquidity mining
(khai thác thanh khoản).
Kết quả “DeFi Summer” chủ yếu
là do người dùng tìm kiếm những
phần thưởng này một cách triệt
để, để tạo ra nguồn lợi nhuận cao
nhất có thể. Sau một vài tháng,
tỷ giá tăng cao hơn và những
thiếu sót của việc khai thác thanh
khoản đã dần xuất hiện.
HẬU QUẢ CỦA VIỆC KHAI THÁC THANH
KHOẢN
Viễn cảnh về khai thác thanh
khoản hoặc yield farming của
người dùng, được đặc trưng bởi
người dùng stake LP token của
họ vào một giao thức để được lãi.
Lãi này chính là phần thưởng to-
ken mới được phát hành.
Những phần thưởng này giúp
đẩy tính thanh khoản đến các dự
án sẵn sàng trả tiền nhiều nhất.
Thanh khoản được trả ở đây
tương tự như tiền trả bảo mật ở
network layer và dẫn đến chi phí
vĩnh viễn tương tự cho giao thức.
Phương án thưởng đằng sau việc
khai thác thanh khoản hoạt động
tốt trong thời gian ngắn để khởi
động một dự án với vốn ban đầu,
có sự tham gia của cộng đồng
trong khi phân phối chậm nguồn
cung token. Tuy nhiên, khai thác
thanh khoản một cách nhanh
chóng lại là con dao hai lưỡi
trong dài hạn. Bởi phương án
thưởng của nó không chỉ không
giải quyết được thách thức về
tính thanh khoản một cách lâu
dài, mà còn khiến giao thức phải đối mặt với một loạt vấn đề mới
hoàn toàn.
Chi phí chuyển đổi thấp của DeFi kích thích sự cạnh tranh giữa các
dự án dẫn đến phần thưởng ngày càng cao để lôi kéo thanh khoản.
Đây là cách chúng tôi kết thúc với > 1.000% APY trong pool mới 2s
và một hệ thống nơi nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider –
LP) được thưởng bởi lợi nhuận ngắn hạn hơn là niềm tin dài hạn vào
thành công của giao thức.
Phần thưởng cao đã thúc đẩy nhu cầu đối với token, điều này làm
tăng giá token và tạo ra vòng lặp thông tin phản hồi. Đồng thời, bản
chất lạm phát của việc phân phối token tạo ra áp lực bán đối với các
token được farm. Càng nhiều token được phát hành, LP sẽ ngày càng
bị xúi giục bán bớt phần thưởng của họ để chốt lợi nhuận cho thời
gian của họ trong pool.
LP tham gia vào “game of chicken” cho đến khi những người chơi
lớn quyết định là đã đủ, loại bỏ tính thanh khoản của họ và bán hạ
giá token còn lại của họ ra thị trường. Khi ấy, tính thanh khoản bị loại
bỏ, việc bán token trở nên khó khăn hơn và tạo ra sự giảm giá mạnh.
Những người cung cấp thanh khoản săn tìm phần thưởng cao lúc
này sẽ chuyển sang dự án tiếp theo và chu kỳ lặp lại vô thời hạn.
Một phân tích gần đây về yield farmers do Nansen.ai thực hiện cho
thấy: 42% LP thoát ra khỏi farming pool trong vòng 24 giờ sau khi
vào và 70% rút thanh khoản trong vòng ba ngày. Sau giai đoạn farm-
ing hưng phấn ban đầu, dự án trở lại bình thường với ít hoặc hầu
như không có thanh khoản. Dẫn đến tiếp theo, giá token chênh lệch
và cộng đồng trở nên tĩnh lặng.
Cuối cùng, việc cung cấp tính thanh khoản cho một cặp token nhất
định khiến LP bị tình trạng tổn thất tạm thời (Impermanent Loss) -
một hệ quả tự nhiên có tính hai mặt của các pool thanh khoản xảy ra.
Lúc này, giá tài sản trong pool của LP thay đổi so với lúc khi họ stake
chúng, LP phải chọn chốt tỷ lệ giá của một cặp token nhất định để đổi
lấy phí hoa hồng thanh khoản và phần thưởng pool được thưởng.
Với phần lớn bản chất không ổn định của giá token DeFi đã làm cho
những lợi ích này hiếm khi vượt trội so với việc chỉ nắm giữ cả hai
token mà không có rủi ro tỷ lệ giá. Vì vậy, LP bị ảnh hưởng tiêu cực
 Magazine | 005
41 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
bởi sự tăng giá của token, nên các
phần thưởng của chúng không
CRYPTOGO.NET
phù hợp với sự thành công lâu
dài của dự án.
TÍNH THANH KHOẢN VĨNH VIỄN DO GIAO
THỨC SỞ HỮU
Nhìn chung, hậu quả tiêu cực của
việc khai thác thanh khoản bắt
nguồn từ một hệ thống thưởng
đã chuyển thanh khoản tạm thời
do thị trường sở hữu. Có thể
thấy, mô hình này rất giống với
cách tiếp cận của network layer
đối với bảo mật tạm thời.
Tuy nhiên, có một sự khác biệt
quan trọng giữa các thuộc tính
của bảo mật network và thanh
khoản của giao thức là: thanh
khoản có thể được mua hoàn
toàn từ thị trường, loại bỏ nhu
cầu trả lợi nhuận vô thời hạn.
Như đã thảo luận trước đó, bảo
mật network sẽ bị xâm phạm nếu
nó được chính network mua vĩnh
viễn. Mặt khác, giao thức DeFi có
thể mua thanh khoản của chính
nó từ thị trường mà không phá
vỡ hệ thống.
Trên thực tế, tính thanh khoản
vĩnh viễn do giao thức sở hữu
thực sự cải thiện hệ thống bằng
cách giảm sự phân mảnh thanh
khoản. Do đó, một cấu trúc
thưởng hoàn toàn mới có thể
được thiết kế để chuyển thanh
khoản tạm thời do thị trường
sở hữu thành thanh khoản vĩnh
viễn do giao thức sở hữu.
Olympus DAO là giao thức đầu
tiên đưa thiết kế mới này vào
hoạt động bằng cách sử dụng
chính cấu trúc giao thức “trái
phiếu (bonding)” của họ.
Trái phiếu trong Olympus DAO
là quá trình giao dịch cổ phần
(share) LP với giao thức để đổi
lấy token OHM gốc của nó. Giao
thức khuyến khích người dùng
bán token LP của họ bằng cách
đề xuất OHM với giá chiết khấu.
Thay vì sử dụng token mới phát
hành để thưởng thanh khoản
tạm thời.
Olympus lật ngược mô hình khai
thác thanh khoản và khuyến
khích người dùng bán vĩnh viễn
token LP của họ cho giao thức để
đổi lấy OHM với mức chiết khấu
đi kèm. OHM cũng có thể dùng
để trao đổi như trái phiếu, cho
phép người dùng liên tục nhận
phần thưởng từ token OHM
của họ, trong khi vẫn ngăn được
người dùng bán tất cả token cùng
một lúc để kiếm lợi nhuận nhanh
chóng.
Với chiến lược này, Olympus đã
mua + 99,7% trong hai pool giao
dịch chính của mình, OHM-DAI
và OHM-FRAX, kể từ khi giới
thiệu trái phiếu của mình ra thị
trường vào tháng Tư.
Các vị trí LP này hiện cũng đóng
vai trò là tài sản tạo ra doanh
thu cho giao thức. Đem về hơn
3 triệu đô la phí giao dịch trong
cùng một khoảng thời gian. Cuối
cùng, thanh khoản quá nhiều cho
phép Olympus thu được doanh
số lớn và ít trượt giá hơn.
Pool OHM-DAI đã phát triển
thành pool lớn thứ 7 trên Sush-
iswap và có khả năng giao dịch
trị giá 4 triệu đô la với mức trượt
giá chỉ ± 2%.
OLYMPUS PRO
Thành công từ việc thử nghiệm
trái phiếu của Olympus đã tạo
ra một sách hướng dẫn mẫu cho
các giao thức khác. Việc triển
khai chương trình trái phiếu LP
cho phép một giao thức hoàn lại
tính thanh khoản bị phân mảnh,
thuộc sở hữu của thị trường vào
một pool tập trung do giao thức
sở hữu. Điều này tạo ra một số
lợi ích phụ cho toàn bộ hệ thống.
Khi lượng thanh khoản do giao
thức sở hữu tăng lên, pool giao
dịch có thể hỗ trợ lượng người
giao dịch lớn hơn. Điều này đảm
bảo sự ổn định giá tốt hơn và bảo
vệ nhiều hơn khỏi sự siết chặt
thanh khoản lớn.
Về lý thuyết, việc giảm bớt sự
biến động của sự tác động giá to-
ken sẽ giúp thu hút những nhà
đầu tư dài hạn, phù hợp với sự
thành công liên tục của giao thức.
Cuối cùng, các giao thức sử dụng
 Magazine | 005
42 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
cách tiếp cận trái phiếu này có
thể giảm dần phần thưởng thanh
CRYPTOGO.NET
khoản của chúng (một khoản chi
phí) trong khi kiếm được hoa
hồng mới từ phí LP.
Olympus Pro mới ra mắt gần
đây, nhằm mục đích cung cấp tư
vấn và triển khai trái phiếu như
một dịch vụ cho hệ sinh thái DeFi
lớn hơn. Olympus mô tả điều
này là đôi bên cùng có lợi cho tất
cả những người tham gia.
Ngoài các lợi ích chung của việc
triển khai mô hình trái phiếu
được mô tả ở trên, các giao thức
có quyền truy cập vào các nhóm
kỹ thuật và chính sách lớn của
Olympus. Cũng như tiếp cận thị
trường bổ sung khi trái phiếu của
họ được giới thiệu trên Olympus
Pro X - một thị trường trái phiếu.
Cộng đồng được hưởng lợi ngay
lập tức bằng cách có được một
kênh mới để mua token với giá
chiết khấu.
Việc chuyển đổi thanh khoản
tạm thời thành thanh khoản do
giao thức sở hữu mang lại hai
lợi ích trong tương lai cho cộng
đồng. Thứ nhất, nhà đầu tư dài
hạn hiện được khuyến khích
cung cấp tính thanh khoản khi
giao thức hấp thụ bất kỳ khoản
tổn thất tạm thời nào liên quan
đến LP. Thứ hai, cộng đồng tự
tin rằng tính thanh khoản sẽ luôn
có trong bất kỳ thị trường nào.
Olympus hưởng lợi bằng cách
tính phí 3,3% cho tất cả các khoản
thanh toán trái phiếu. Điều này
không chỉ mang lại doanh thu
cho Olympus mà còn mang lại
lợi ích cho những ai đang tìm
hiểu sâu về DAO.
Khi các đối tác của nó càng thành
công, kho bạc Olympus và token
OHM càng trở nên có giá trị.
CON HÀO KINH TẾ
Như với bất kỳ cải tiến mới nào
trong tiền mã hóa, sự ra mắt của
Olympus Pro gợi ra câu hỏi: tại
sao phải trả phí cho Olympus
khi mã nguồn trái phiếu của nó
là mã nguồn mở và có thể được
fork miễn phí?
Tình huống này có thể so sánh với
mô hình kinh doanh tư vấn. Tuy
các nhà tư vấn là những người
giải quyết vấn đề bên ngoài, có
chuyên môn trong một lĩnh vực
nhất định. Còn các công ty có thể
dành thời gian và tiền bạc để đào
tạo chuyên gia. Nhưng thường sẽ
tiết kiệm chi phí hơn nếu chỉ trả
một chuyên gia để xử lý những
vấn đề phức tạp.
Xem xét vai trò của mình trong
việc giới thiệu trái phiếu với
DeFi, Olympus là chuyên gia trên
thực tế để xác định tính hay thay
đổi của các trái phiếu đầu vào.
Các thay đổi đầu vào này bao
gồm Bond Control Variable (Biến
kiểm soát trái phiếu), lượng trái
phiếu tối đa và thời hạn đầu tư
trái phiếu. Mỗi loại có thể được
tinh chỉnh để đảm bảo cân bằng
cung và cầu lành mạnh đối với
trái phiếu của giao thức.
Khi thị trường lớn mạnh, những
người chơi khác có thể sẽ tham
gia và cạnh tranh với Olympus
với tư cách là các chuyên gia trái
phiếu. Tuy nhiên, thiết kế độc
đáo của Olympus cho phép phí
dịch vụ 3,3% của nó hoạt động
như một khoản đầu tư hơn là
một khoản chi phí cho các giao
thức.
Olympus được thiết kế để hoạt
 Magazine | 005
43 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
CRYPTOGO.NET
động như một lỗ đen cho các
loại tiền mã hóa, thu gom tài sản
mà không có ý định giải phóng
chúng. Trừ khi OHM giao dịch
dưới mức giá không có rủi ro của
nó.
Điều này tạo ra một nhu cầu lâu
dài đối với tài sản của giao thức
với sự sắp xếp dài hạn. Miễn là
có nhu cầu về trái phiếu của giao
thức, thì ít nhất 3,3% phần thưởng
trái phiếu mới phát hành sẽ được
Olympus dự trữ thay vì lập tức
bán phá giá trên thị trường.
Mối quan hệ cộng sinh này sẽ
gây khó khăn lớn cho các đối thủ
cạnh tranh trong việc cung cấp
một trái phiếu tương tự - triển
khai như một dịch vụ với chi phí
dài hạn thấp hơn cho các giao
thức.
MỘT TIÊU CHUẨN MỚI
Olympus Pro đã phát hành các
dịch vụ cho sáu giao thức đầu
tiên vào tuần trước. Sử dụng thị
trường Olympus Pro X, những
người tham gia thị trường có
thể so sánh tỷ giá và mua ALCX,
BANK, FXS, PENDLE, xSDT và
SPELL tất cả ở cùng một nơi.
Các dự án quan tâm đến việc
chào bán trái phiếu có thể đăng
ký tham gia vào một nhóm có
chung mối quan tâm trong tương
lai. Nghịch lý khi chọn Olympus
Pro là nếu dịch vụ trở nên thành
công, có thể không có đủ tài
nguyên để thực hiện. Tuy nhiên,
đây sẽ là một dấu hiệu rõ ràng
về việc sản phẩm thỏa mãn thị
trường và có thể sẽ chỉ là vấn đề
tạm thời khi có nhiều nguồn lực
hơn được phân bổ để phát triển
nền tảng.
Với chưa đến 1 triệu đô la gửi vào,
Olympus còn một chặng đường
dài để mở rộng phạm vi tiếp cận
của mình trên toàn hệ sinh thái
DeFi. Tuy nhiên, với lịch sử ấn
tượng và nhu cầu thanh khoản
bền vững của thị trường, dịch vụ
Pro của nó rất có thể trở thành
tiêu chuẩn trong tương lai gần.
 XEM XÉT Q
Magazine | 005
44 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
uản lý nội dung có một giá trị thực sự,
nó bao gồm hoạt động như lựa chọn, duy
trì và lưu trữ tài sản kỹ thuật số. Đó là
CRYPTOGO.NET

nghệ thuật của sự cung cấp tín hiệu giữa

những thông tin nhiễu.

CÁC LOẠI
Hầu hết, mỗi người đều có cách quản lý riêng, dựa
trên kinh nghiệm của họ. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn
đăng hàng chục bản tin đều đặn mỗi tuần để cung
cấp thông tin cập nhật về công nghệ hoặc tài chính.
Một số bản tin có thể được tổng hợp từ nhiều nguồn
thông tin khác nhau. Trong đó có những tin tức thật

TOKEN
sự quý giá.
Mặt khác, việc quản lý thông tin cũng có thể đến
từ việc tuyển chọn trong danh sách những người có
ảnh hưởng trên Instagram của Trader Joes . Hoặc
lựa chọn các kênh thông tin như đài truyền hình thể
thao, tài liệu về chủ đề reddit hoặc trực tiếp từ bạn
bè của chúng ta.
Quản lý nội dung là yếu tố cơ bản giúp chúng ta

QUẢN
trong hoạt động tiêu dùng. Khi các nền tảng tiền
mã hóa thử nghiệm để thiết kế ra các mô hình token
hiệu quả thì một số đã sử dụng Curation như một
dịch vụ giá trị gia tăng trong network.
Còn đối với token quản lý nội dung và mạng lưới
tiền mã hóa, nơi việc quản lý đóng vai trò vô cùng

LÝ
quan trọng trong hoạt động, thì sẽ yêu cầu một cá
nhân stake token gốc để xác định các nhà cung cấp
dịch vụ tốt nhất trong mạng. Đổi lại, người quản lý
(hay người tạo) được thưởng bằng tài sản gốc hoặc
phí giao dịch.
Quản lý nội dung phục vụ những mục đích sử dụng
khác nhau tùy thuộc vào network.

NỘI
QUẢN LÝ NỘI DUNG NHƯ MỘT DỊCH VỤ
Trong network Graph, người quản lý có trách nhiệm
xác định các đồ thị con tốt nhất vì có thể có nhiều
đồ thị con cho một giao thức. Chương trình quản lý
thông tin của Graph chính thức ra mắt vào tháng 7
vừa rồi. Nó cho phép người dùng trở thành những

DUNG
người quản lý và stake GRT để báo hiệu đồ thị con
nào cung cấp nhiều giá trị nhất.
Tuy nhiên, cộng đồng hiện đang đánh giá lại về
khoản thưởng tối ưu hơn cho việc quản lý. Cụ thể
là gần đây, một thành viên của cộng đồng Graph
đã đưa ra một đề xuất sẽ giảm thuế quản lý từ 2,5%
xuống 1% với những người đầu tiên hỗ trợ. Theo

Mason Nystrom
phân tích từ thành viên này, thuế quản lý của Graph
có thể giảm xuống còn 0,46% và network vẫn có thể
đương đầu với “Cuộc đấu tranh đòi khấu trừ khoản

BIÊN TẬP: CHÂU TĂNG

 Magazine | 005
45 DEFI - TƯƠNG LAI TÀI CHÍNH T11/2021
phụ” trong điều kiện mạng hiện
tại.
CRYPTOGO.NET
Network như Graph thì lại yêu
cầu nhiều nhân tố khác nhau
như người lập chỉ mục, người
ủy quyền, nhà phát triển. Do đó,
người quản lý chỉ là một phần
nhỏ nhưng lại quan trọng không
kém của mỗi network. Và vì
vậy, tầm quan trọng của quản lý
trong một network tương ứng sẽ
xác định mức độ quan trọng của
phần thưởng dành cho những
người quản lý.
QUẢN LÝ NỘI DUNG NHƯ MỘT HÌNH THỨC
QUẢNG CÁO
Quảng cáo là một trong những
nguồn doanh thu chính của
Web2. Việc trả tiền cho quảng cáo
trên các nền tảng như Google cho
phép một trang web xuất hiện
trên các trang web khác. Điều này
rất quan trọng vì cốt lỗi cơ bản là
trang thứ hai của Google không
tồn tại. Nó vẫn ở đó, nhưng bạn
có thể sẽ chỉnh sửa tìm kiếm trên
google của mình trước khi tìm
đường đến trang thứ hai.
Còn đối với nền tảng nghệ thuật
NFT, SuperRare sử dụng token
RARE của nó để quản lý ở một số
khía cạnh. Đầu tiên, SuperRare
tận dụng sự giám sát của chủ sở
hữu token bỏ phiếu cho Super-
Rare để xác định thực thể hoặc
cá nhân nào có thể tạo SuperRare
Space (storefront – mặt tiền cửa
hàng). Thứ hai, chủ sở hữu to-
ken RARE sẽ quản lý SuperRare
Spaces để xác định đâu là vị trí
chính. Việc quản lý các phòng
trưng bày có thể tương tự như
quảng cáo trên SuperRare vì các
Spaces đầu tiên sẽ thu hút phần
lớn lượt xem. Từ đó, nó sẽ mang
về một lượng bán hàng đáng kể.
Cuối cùng, việc staking trên các
mặt tiền có thể chi phối trực tiếp
đến việc xem mặt tiền nào dễ tìm nhất và từ đó xem mặt tiền nào tạo
điều kiện để đạt doanh thu cao nhất. Trong mô hình này thì staking
quản lý hoạt động hiệu quả như một hình thức quảng cáo nới lỏng.
Nhưng phải kể đến các lợi ích bổ sung như là một phần doanh thu từ
mặt tiền cửa hàng và doanh số bán hàng trên giao thức SuperRare sẽ
được tích lũy cho chủ sở hữu token.
QUẢN LÝ NỘI DUNG VỚI TƯ CÁCH ĐỘC QUYỀN, HAY NHƯ MỘT CƠ QUAN QUẢN LÝ RIÊNG
BIỆT
Theo định nghĩa, quản lý nội dung cũng là sự độc quyền. Nó loại bỏ
thông tin không hữu ích và thay vào đó là thông tin có giá trị cao.
Token curated registries (TCR) là một cách khác để lọc thông tin hoặc
cá nhân.
Token curated registries (TCR) còn được hiểu cụ thể hơn là các nhóm
hoặc danh sách thông tin, có chọn lọc và được xác định bởi công
chúng hay một nhóm cá nhân được chọn trước. Xét về mặt lý thuyết,
TCRs từ các nhóm hoặc các yếu tố khác nhau (người lập chỉ mục,
người ủy quyền, nhà phát triển) có thể lọc danh sách chính xác hơn
so với một yếu tố hoặc cá nhân riêng lẻ.
Ngoài ra, việc có một danh sách được tạo từ TCRs sẽ ít thiên vị hơn
so với một danh sách được tuyển chọn từ một công ty. Ví dụ dễ hiểu
hơn như news feed của Facebook do Facebook quản lý thì sẽ có khả
năng được chú ý nhiều hơn so với news feed do người dùng Face-
book quản lý.
Nền tảng xuất bản phi tập trung, Mirror’s Token Race, thực sự là
một TCR hiệu quả. Theo đó, mỗi tuần các cá nhân sẽ bỏ phiếu cho
những người có thể tham gia nền tảng. Mọi người đều có thể bỏ
phiếu, nhưng những người đã ở trên nền tảng sẽ có cơ hội nhận được
nhiều phiếu bầu hơn vì xác định độ hiệu quả từ những ai đã tham
gia nền tảng.
Gần đây nhất, Mirror đã triển khai bỏ phiếu bậc hai vào Token Race
của mình để giảm sức mạnh của cá voi. Đồng thời, đảm bảo rằng
những người có tiếng nói nhỏ hơn sẽ có quyết định quan trọng đối
với những người được thêm vào cộng đồng.
QUẢN LÝ NỘI DUNG TRỞ THÀNH XU HƯỚNG MỚI
Càng ngày, chúng ta càng chứng kiến các giao thức sử dụng việc
quản lý theo những cách mới và thú vị hơn. Trong legacy web, việc
quản lý có giá trị nhưng tạo ra ít lợi nhuận hơn. Người sáng tạo nội
dung giữ vị trí đáng mơ ước, tuy nhiên khi lượng thông tin mở rộng,
quản lý nội dung trở nên quan trọng.
Chuyển đổi các mô hình kinh doanh hiện có như quảng cáo sang to-
ken quản lý có thể công bằng hơn, ít gây khó chịu hơn. Bên cạnh đó,
các mô hình mới như TCR đưa ra các cơ chế độc đáo để đánh giá giá
trị của curation.
 Magazine | 005
46 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
CRYPTOGO.NET

LIỆU “THỜI KỲ PHỤC HƯNG” KỸ THUẬT SỐ SẼ ĐẾN

NẾU ĐẦU TƯ “THỜI GIAN” VÀO SUPERRARE
Mason Nystrom
BIÊN TẬP: CHÂU TĂNG
 Magazine | 005
N
47 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
ghệ thuật là một loại
tài sản được đánh giá
CRYPTOGO.NET
thấp. Nhận định này
được đánh giá dựa
trên giá trị nổi bật của tác phẩm
nghệ thuật - vốn hóa thị trường
- ước tính không vượt quá 1,7
nghìn tỷ USD. Tương đương với
doanh thu hàng năm của các tác
phẩm nghệ thuật rơi vào khoảng
30 - 50 tỷ USD.
Vì việc đầu tư vào nghệ thuật
được xem là đầu tư vào một loại
tài sản là rõ ràng. Nên có thể nhận
thấy nghệ thuật đã vượt trội hơn
S&P 500 trong 25 năm qua. Nó
thì không liên quan đến các loại
tài sản khác, thường mang lại lợi
ích từ quan điểm đa dạng hóa
danh mục đầu tư.
Tính trong khoảng thời gian dài
thì nghệ thuật đương đại đã vượt
trội hơn trong thị trường chứng
khoán, kể cả trong thời kỳ lạm
phát cao.
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA GIAI CẤP QUÝ TỘC
Ngành nghệ thuật có khởi nguồn
như một tài sản quý tộc, chủ yếu
dành cho các cá nhân hoặc tổ
chức có giá trị ròng cao. Điều này
minh chứng qua cách thức các tổ
chức như Masterworks giúp đỡ
các nhà đầu tư bán lẻ, tiếp cận
khu vực tăng trưởng chính đến
từ các tổ chức và các cá nhân giàu
có.
Sự phân tán của cải tiếp tục phát
triển trên nhiều thước đo khác
nhau. Số lượng tỷ phú trên toàn
thế giới đã tăng gấp bốn lần trong
20 năm qua. Nhiều người trong
số họ có sở thích đầu tư vào nghệ
thuật như một dự án đam mê.
Hoặc cũng chỉ để đa dạng hóa
danh mục đầu tư.
Ngoài ra, số lượng triệu phú tăng
10% trong bối cảnh suy thoái
kinh tế toàn cầu tiếp tục gia tăng
khoảng cách giàu nghèo. Nhưng
bất kể những tác động toàn cầu
của khoảng cách giàu nghèo
ngày càng tăng, xu hướng đầu
tư vào nghệ thuật như một loại
tài sản là dấu hiệu tốt.
CÓ THỂ ĐẦU TƯ VÀO VŨ TRỤ NGHỆ THUẬT
Đầu tư vào nghệ thuật như một
loại tài sản đã từng bị hạn chế
trong lịch sử. Có thể thấy chiến
lược đầu tư nghệ thuật rõ ràng
là mua các tác phẩm nghệ thuật
và nó sẽ giữ giá trị theo thời gian.
Tuy nhiên, cách tiếp cận này cần
nhiều vốn và yêu cầu phải chính
xác về việc nghệ sĩ nào - và tác
phẩm nghệ thuật nào của họ.
Nó thường sẽ được đánh giá cao
theo thời gian. Ngoài ra, việc
chọn sai nghệ sĩ hoặc chọn nhầm
tác phẩm kém giá trị nhất của
họ sẽ mang lại khoản lợi nhuận
không được như mong muốn, nó
có khả năng thấp hơn những gì
có thể đạt được trong các loại tài
sản khác.
Điểm mấu chốt của vấn đề đang
được đặt ra là có rất ít cách để
đầu tư vào sự tăng trưởng chung
của ngành nghệ thuật. Bởi phạm
vi bị giới hạn trong thị trường cổ
phiếu truyền thống kể từ khi So-
theby’s - nhà đấu giá nghệ thuật
lớn cuối cùng, chuyển sang tư
nhân vào năm 2019.
Cùng với đó, các công ty nghệ
thuật liền kề như Shutterstock
tập trung vào nhiếp ảnh thương
mại hơn là nghệ thuật nhiếp ảnh
giá trị cao. Các nhà đầu tư riêng
lẻ thì cũng có thể đầu tư vào các
quỹ mua tác phẩm nghệ thuật
nhưng với khả năng tiếp cận
với các tác phẩm nghệ thuật chỉ
ở mức tối thiểu. Hoặc việc đầu
tư đó chỉ là để phù hợp với mục
tiêu đa dạng hóa danh mục đầu
tư tổng thể hơn là lợi nhuận.
Tuy rằng, các phòng trưng bày
hoặc địa điểm nghệ thuật thường
phi lợi nhuận. Nhưng mô hình
kinh doanh của các phòng trưng
bày lại phải hoạt động thương
mại nên đòi hỏi nhiều vốn. Kết
quả là thường thua lỗ.
Gần đây, Công ty Masterworks
đã có động thái chia nhỏ và bảo
mật các tác phẩm nghệ thuật vật
lý riêng lẻ. Việc này đang gây
nhiều sự chú ý cho thị trường.
Nhưng hầu như các nhà đầu tư
chỉ chọn mua các tác phẩm nổi
tiếng (bluechip), chứ không phải
cổ phiếu của Masterworks.
Nhìn chung thì với tiền mã hóa,
sẽ mua được các phần nhỏ NFT
nghệ thuật. Nên đây được xem là
một xu hướng đang phát triển và
có thể thực hiện được thông qua
Fractional, Niftex, v.v. Điều đáng
e ngại là thị trường tiền mã hóa
đối với ngành nghệ thuật lại có
vẻ khác xa với loại tài sản nghìn
tỷ đô la của nghệ thuật truyền
thống.
Tuy vậy, trong năm qua, nó đã
phát triển đáng kể. Nhất là đợt
bùng nổ lên hơn 1,2 tỷ USD do-
anh số. Thật sự, trong thời gian
sắp tới, có nhiều khả năng đạt
được giá trị cao hơn gấp bội bởi
tín hiệu từ sự tăng giá gần đây
của các tác phẩm nghệ thuật là
rất lạc quan.
 Magazine | 005
48 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
CRYPTOGO.NET

Tương tự, việc phổ biến rộng rãi

tài sản nghệ thuật bằng tiền mã
hóa cũng đang là một thách thức.
Bởi hầu hết các nền tảng đều
không có vốn chủ sở hữu hoặc
token được giao dịch công khai.
Cho đến bây giờ, chỉ có cách mua
NFT từ các nền tảng là hình thức
chủ yếu để tiếp xúc với loại tài
sản mới nổi này. Tuy rằng, sự ra
mắt gần đây của token RARE của
SuperRare mang đến một cơ hội
mới về việc thay mặt cho các nhà
đầu tư tiếp cận gián tiếp vào các
phong trào nghệ thuật NFT.

THE SUPERRARE NETWORK

Được thành lập vào năm 2017,
SuperRare được cho là thị trường
nghệ thuật tiền mã hóa đầu tiên.
Với bản nâng cấp giao thức gần
đây của SuperRare, nhóm Super-
Rare Labs đang cố gắng tạo ra
nhiều hơn một thị trường. Nó có
thể được xem là một mạng lưới
dành cho các nghệ sĩ và nhà sưu
tập.
Mạng lưới SuperRare bao gồm:
• Giao thức SuperRare là giao
thức của các hợp đồng thông
minh cấp phép cho các nghệ
sĩ trong danh sách được phép
tạo ra các tác phẩm nghệ
thuật.
• Thị trường SuperRare là thị
trường nơi mọi người có thể
mua hoặc bán các tác phẩm
nghệ thuật SuperRare.
• SuperRare Spaces là phòng
trưng bày được sắp xếp độc
lập trên SuperRare.
 Magazine | 005
49 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021

• SuperRare DAO là một DAO

được điều hành bởi chủ sở
CRYPTOGO.NET

hữu token RARE và Hội đồng

quản trị SuperRare. Nó sẽ
kiểm soát kho bạc cộng đồng,
giám sát SuperRare Spaces và
các tính năng nền tảng khác.

GIAO THỨC SUPERRARE

Giao thức SuperRare cho phép
các nghệ sĩ mã hóa nghệ thuật
của họ thông qua các hợp đồng
thông minh có thể được bán trên
thị trường SuperRare. Cụ thể
hơn, SuperRare tạo điều kiện cho
hai loại phát hành:
• Hợp đồng tiêu chuẩn Super-
Rare (Ví dụ: token SUPR cho
1-1 NFT duy nhất)
• Các hợp đồng thông minh
tùy chỉnh có thể được triển
khai hoặc tích hợp trên giao
thức SuperRare để phát hành
các tác phẩm nghệ thuật.
nghệ thuật truyền thống. lịch sử tác phẩm và thấy những
Giao thức SuperRare cung cấp
Theo Dõi Xuất Xứ (Nguồn Gốc) người đã sở hữu nó có một nhân
các đề xuất đảm bảo cho tính xác
vật nổi tiếng nào đó thì tác phẩm
thực về giá trị tác phẩm đảm bảo Với các NFTs trên Ethereum hoặc đó có thể được đánh giá cao từ
cho các hoạt động kế thừa.. các mạng blockchain khác, các thương hiệu cá nhân của chính
Tính Khan Hiếm Và Tính Xác Thực Có Thể nhà sưu tập, hay nghệ sĩ sẽ được người đó.
Cung Cấp biết nguồn gốc, xuất xứ của các
tác phẩm nghệ thuật một cách Có Thể Lập Trình
Tất cả các tác phẩm nghệ thuật
đơn giản và dễ dàng hơn. So với Trong khi các hợp đồng thông
trên SuperRare là duy nhất. Vì
cách truyền thống, việc biết được minh tùy chỉnh từ các nghệ sĩ
vậy, chúng đảm bảo được sự
nguồn gốc thường rất khó xác mới sẽ yêu cầu kiểm tra và tích
khan hiếm và nâng cao giá trị
minh. Chẳng hạn như có những hợp chậm vào giao thức, thì khả
tác phẩm. Các tác phẩm nghệ
bức tranh biến mất trong nhiều năng các nghệ sĩ tùy chỉnh tác
thuật kỹ thuật số vật lý thậm chí
thập kỷ rồi lại xuất hiện trở lại phẩm nghệ thuật của họ lại mở
sẽ không bao giờ có được độ tin
ở một nơi nào đó trên thế giới. ra các khái niệm và tiềm năng
cậy về tính xác thực được như
Chưa kể đến những bức đã được nghệ thuật mới. Ví dụ dễ hiểu là
các tác phẩm nghệ thuật mã hóa.
coi là biến mất hoàn toàn lại xuất tác phẩm nghệ thuật có thể được
Ở đây, NFT hoạt động như một
hiện trở lại khi một nhà sưu tập lập trình để thay đổi theo thời
chứng chỉ kỹ thuật số sẽ chứng
tuyên bố đã sở hữu tác phẩm gian, thay đổi tại các thời điểm
minh tính xác thực. Để khi được
nghệ thuật này và nâng trị giá trong ngày hoặc có thể tổng hợp
kết hợp với các giao thức như
của chúng lên hàng triệu đô la. theo cách khác nhau. Giúp nó lột
Arweave, Sia hoặc IPFS - hình
Ngoài ra, việc mọi người cập tả được hết tính nghệ thuật mà
ảnh của các tác phẩm nghệ thuật
nhật liên tục quyền sở hữu cũng người nghệ sĩ muốn truyền tải.
tương ứng có thể được đóng
băng trong thời gian hoặc lưu sẽ dẫn đến tác phẩm nghệ thuật Thanh Khoản
trữ vô thời hạn. Một tính năng được nâng cao giá trị hơn. Chẳng Có thể nhận thấy, thị trường
không tồn tại đối với thị trường hạn như việc các cá nhân theo dõi
 Magazine | 005
50 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
nghệ thuật truyền thống rất kém
thanh khoản, ngoại trừ các tác
CRYPTOGO.NET
phẩm nghệ thuật của các nghệ
sĩ hàng đầu như Andy Warhol.
Còn về đấu giá nghệ thuật kỹ
thuật số thì tần suất diễn ra có
thể nhiều hơn vì chúng có thể
diễn ra thường xuyên hơn trên
toàn cầu. Ngoài ra, minh bạch
cả về việc xem giá thầu vì chúng
sẽ được niêm yết công khai trên
các tác phẩm nghệ thuật. Quả
thật, điều này giúp tăng hiệu quả
nhận định thị trường cũng như
định giá chính xác cho các tác
phẩm nghệ thuật.
LỢI ÍCH LIÊN QUAN SUPERRARE
Lợi ích chính của nền tảng Super-
Rare dành cho các nghệ sĩ là phân
phối tiền bản quyền trọn đời đến
từ việc đúc kết các tác phẩm
nghệ thuật dưới dạng NFT. Kể cả
doanh số bán hàng tiếp theo trên
nền tảng SuperRare.
Tiền Bản Quyền Của Nghệ Sĩ
Trong Networki SuperRare mới,
các nghệ sĩ nhận được 85% số tiền
thu được từ doanh số bán hàng
chính và cộng thêm 10% trên tất
cả doanh số bán hàng phụ.
Tính đến nay, SupeRare đã phân
phối 3,5 triệu USD về phần tiền
bản quyền cho các nghệ sĩ chính,
không kể đến các nghệ sĩ mới
trong các đợt bán hàng thứ cấp
trên thị trường.
Mặc dù đối với một số người,
tiền bản quyền dường như chỉ là
một lợi ích nhỏ, nhưng trên thực
tế, nó giúp cải thiện gấp 10 lần so
với thị trường nghệ thuật truyền
thống hiện hữu. Thật không may,
tác phẩm nghệ thuật của một
nghệ sĩ có giá trị cao nhất sau khi
nghệ sĩ chết đi. Chỉ khi nguồn
cung không còn thì tác phẩm mới
đạt được sự tồn tại vĩnh viễn của
nó.
Hầu hết các nghệ sĩ dành cả cuộc
đời của họ để đạt được sự công
nhận về tài năng. Nhưng hầu
như các tác phẩm mới của họ sẽ
đều mang giá trị thấp hơn đáng
kể, so với các tác phẩm đã được
xem là kiệt tác trong thời gian
trước của chính họ. Tuy rằng đã
từng sở hữu tác phẩm được bán
ra với giá hàng triệu đô la, nhưng
chỉ mang lại lợi ích cho người
nghệ sĩ về việc xây dựng thương
hiệu và tên tuổi.
Còn ưu điểm của Tiền bản quyền
vĩnh viễn là có thể đảm bảo cho
người sáng tạo hưởng được
khoản lợi từ thành công trên tác
phẩm của họ trong suốt cuộc đời
của họ. Hoặc tính kế thừa cũng
được cấp cho các thành viên gia
đình, người thụ hưởng, hoặc các
tổ chức được chọn có thể tiếp tục
hưởng lợi từ tác phẩm của họ sau
khi họ qua đời.
Thu Tiền Bản Quyền
Nhóm SuperRare Labs đã thử
nghiệm yếu tố tiền bản quyền
của người sưu tập vào ngày 13
tháng 7 năm 2021. Và cũng đi
đến quyết định sẽ mở rộng vô
thời hạn chương trình tiền bản
quyền với sự ra mắt của token
SuperRare.
Điều này có nghĩa là người thu
thập nhận được 1% trong số 3%
phí mạng được tính trên mỗi
giao dịch thứ cấp. Và cứ thế, tiền
thưởng này sẽ giảm đi một nửa
so với mỗi người thu thập tiếp
theo. Cho đến khi phần thưởng
bằng không.
 Magazine | 005
51 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
CRYPTOGO.NET
Một số nghệ sĩ thậm chí đã đi xa
đến mức, đồng ý chia phần lớn
tiền bản quyền của họ cho các
nhà sưu tập.
Vì vậy, cần lưu ý rằng tiền bản
quyền chỉ được chia sẻ nếu tác
phẩm nghệ thuật được bán trên
SuperRare hoặc các nền tảng
như OpenSea có tích hợp chức
năng tiền bản quyền của Super-
Rare. Vì vậy, nếu một cá nhân
bán một tác phẩm nghệ thuật
cho một cá nhân trực tiếp qua địa
chỉ ví của nhau thì sẽ không có
tiền bản quyền nào được chuyển.
Tuy nhiên, việc bổ sung tiền bản
quyền cho nhà sưu tập lại khu-
yến khích việc hình thành một sự
kéo theo mới. Tức là các nhà sưu
tập hiện tại sẽ hỗ trợ cho các nhà
sưu tập và nghệ sĩ mới trong việc
mua các tác phẩm nghệ thuật.
SUPERRARE DAO VÀ RARE: QUẢN LÝ VỚI
TƯ CÁCH LÀ QUẢN TRỊ
SuperRare DAO, được điều hành
bởi những người nắm giữ token
RARE, nhằm kiểm soát các khía
cạnh nhất định của mạng. Nó
bao gồm kho bạc SuperRare, các
thông số nền tảng và bỏ phiếu về
các đề xuất cải tiến cho giao thức
SuperRare. Ngoài SuperRare
DAO, mạng sử dụng SuperRare
Governance Council (Hội đồng
quản trị SuperRare) đóng vai trò
là người thực thi các quyết định
đã được DAO phê duyệt.
Hội đồng quản trị ban đầu bao
gồm bảy cá nhân (một thành
viên SuperRare Labs, ba nhà đầu
tư và ba thành viên cộng đồng)
bao gồm:
• John Crain là CEO and
Co-Founder of SuperRare Labs
• Nick Tomaino là cổ đông sáng
lập 1confirmation
• Derek Schloss là đối tác của Col-
labCurrency
• Cooper Turley là đối tác của
FireEyes
• Serena Tabacchi là Founder &
Curator tại MoCDA
• Simona Pop, người lên Chiến
lược truyền thông tại Status
• Pindar Van Arman là OG Artist
tại SuperRare
Các thành viên trong hội đồng
đều có thể được thay thế thông
qua sự quản lý của những người
nắm giữ token RARE.
Token SuperRare (RARE) chủ
yếu được mô tả là curation token.
Nó được sử dụng để khám phá
và trao quyền cho nhân tài trong
nền tảng và cộng đồng SuperRa-
re. Token SuperRare cũng được
yêu cầu vào kênh SuperRare Dis-
cord. Với các nhiệm vụ tuyển
chọn bao gồm:
• Giới thiệu người phụ trách,
phòng trưng bày và tập thể
• Quản lý độc lập SuperRare
Spaces (phòng trưng bày)
Các phòng trưng bày sẽ tương tự
như quảng cáo trên SuperRare vì
các không gian hàng đầu sẽ thu
hút phần lớn lượt xem. Do đó
sẽ mang lại một lượng bán hàng
re Labs thu lại trên doanh số
đáng kể. Phòng trưng bày - Su-
bán hàng chính và thứ cấp hiện
perRare Spaces sẽ có khả năng tự
được phân bổ cho kho bạc. Theo
xác định phần trăm hoa hồng mà
thống kê thì doanh thu tích lũy
họ muốn giữ so với trả lại kho
của SuperRare Labs từ doanh số
bạc. Thường thì mức này mặc
bán hàng chính và phụ đã đạt
định là 10%. Hiện tại, các phòng
tổng cộng hơn 13 triệu USD. Tuy
trưng bày sẽ chọn mức phí thấp
phần lớn thu được từ doanh số
nhất có thể để nhận được nhiều
bán hàng chính và phần khác sẽ
sự hỗ trợ của chủ sở hữu token
đến trong năm 2021 là khoảng 12
RARE hơn.
triệu USD.
Phí ban đầu được SuperRa-
 Magazine | 005
52 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ
CRYPTOGO.NET
Tóm lại, Token RARE sẽ có thể
cổ phần cho các phòng trưng bày
khác nhau. Từ đó, có khả năng
truy cập thêm các lợi ích của
staking. Có thể kể đến như chia
sẻ phí truy cập sớm, phí quản lý
các phòng trưng bày. Chắc hẳn,
những điều này sẽ giúp mang lại
nhiều giá trị tiện ích hơn cho to-
ken.
KHÔNG GIAN GIAO DỊCH: SUPERRARE
SPACES
SuperRare Spaces là các cửa hàng
kỹ thuật số hoặc phòng trưng
bày nhãn trắng được điều hành
độc lập. Hoặc nó cũng có thể
được người quản lý hoặc nghệ sĩ
sử dụng để phát hành, quảng bá,
bán tác phẩm nghệ thuật hoặc
tiến hành đấu giá. Ngoài ra, tất
cả các Space (Không gian) trên
network SuperRare đều có khả
năng thu hoa hồng. Khoản hoa
hồng mặc định đã nói đến là
10% từ doanh số bán hàng từ cửa
hàng / phòng trưng bày của họ.
Điều đặc biệt là Space có thể
được điều hành bởi một cá nhân,
một nhóm nghệ sĩ hoặc bất kỳ sự
kết hợp nào của các thành viên
trong cộng đồng. Sau khi một
Space được mở, Space có quyền
kiểm soát việc nghệ sĩ nào có thể
phát hành hoặc bán các tác phẩm
trong phòng trưng bày trong
chính Space đó. Nếu tại bất kỳ
thời điểm nào, cộng đồng đưa ra
quyết định rằng một Space đang
tác động tiêu cực đến mạng Su-
perRare, thì cộng đồng có thể bỏ
T11/2021
phiếu để đóng Space đó. 5. Thực hiện: Người chiến
thắng được thêm vào quy
THE SPACE RACE trình giới thiệu và lên lịch
ngày ra mắt Space Race của
Trong nỗ lực đánh cược vào
mình.
không gian SuperRare, Space
Race đang dùng một cách mà nền
tảng xuất bản Mirror đang dùng
là tổ chức cuộc thi “write racet” -
một cuộc thi bỏ phiếu hàng tuần
để xác định tài khoản Twitter nào
có quyền truy cập vào nền tảng
Mirror. Tương tự, SuperRare sẽ
có các cuộc thi hàng tuần vào thứ
Tư đầu tiên và thứ ba của mỗi
tháng. Lúc này, cộng đồng sẽ Superrare: Cung Và Cầu
sử dụng các phiếu bầu của cộng Nền tảng SuperRare bao gồm các
đồng TRARE để xác định ai có nghệ sĩ sản xuất tác phẩm nghệ
quyền truy cập để tạo Space Race thuật với vai trò là nhà cung cấp
tiếp theo trên SuperRare. và các nhà sưu tập có nhu cầu
Mặc dù điều này có thể sẽ dẫn mua hoặc bán tác phẩm nghệ
đến việc tăng cường sự tham gia thuật.
của cộng đồng từ các nghệ sĩ, họ Đến nay, giao thức SuperRare
sẽ cố gắng thu hút nhiều phiếu đã tạo ra hơn 100 triệu USD, đạt
bầu. Nhưng nhìn chung thì cũng đỉnh vào tháng 3 năm 2021. Tuy
tương tự như Mirror, những nhiên, tháng 8 vừa rồi, là tháng
người chiến thắng cuối cùng đầu tiên mà khối lượng thứ cấp
thường là những người có các của SuperRare gần như vượt xa
yếu tố như nhiều token nhất hay doanh số bán hàng sơ cấp. Tổng
nhiều mối quan hệ xã hội nhất. cộng, doanh số bán hàng thứ
Quá trình để sở hữu được Space cấp đã chiếm 36% doanh số bán
Race rất đơn giản, được chia SuperRare. Tỷ lệ phần trăm này
thành năm giai đoạn như sau: tăng lên do có nhiều tác phẩm
nghệ thuật được bán trên nền
1. Đề xuất: Ứng viên Space nộp tảng hơn.
hồ sơ.
2. Đánh giá: Các biên tập viên
và tình nguyện viên của cộng
đồng xem xét các đơn đăng
ký.
3. Hội đồng phê duyệt: Hội
đồng sẽ kiểm tra, sau đó công
bố các ứng dụng được chọn
Mặc dù, doanh số bán hàng
cho mỗi cuộc đua để chúng
chính thu về từ đấu giá đóng vai
có thể được xem xét công
trò quan trọng đối với sự phát
khai trước khi cộng đồng bỏ
triển của SuperRare. Nhưng tình
phiếu.
hình phát triển thực sự của mạng
4. Bình chọn: Người sở hữu to- lưới được tiết lộ trong doanh số
ken bỏ phiếu cho người chiến bán hàng thứ cấp, và điều trên đã
thắng Cuộc đua space thông cho thấy một thị trường thứ cấp
qua biểu quyết snap shot. đang rất sôi động.
 Magazine | 005
53 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
có thể phát hành các tác phẩm
Nghệ Sĩ Superrare: Số Ít Người May Mắn nghệ thuật của riêng mình trực
tiếp chứ không bị phụ thuộc vào
CRYPTOGO.NET

Mặc dù nền tảng được thành lập Spaces.

vào năm 2018 nhưng hiện tại
SuperRare vẫn cực kỳ chọn lọc Đây sẽ là một thử nghiệm thú
đối với các nghệ sĩ tham gia vào vị trong việc khám phá xem
mạng SuperRare. Đến nay, đã mạng SuperRare có thể mang
đạt 1.500 nghệ sĩ có quyền truy lại sự hiệu quả trong việc quản
cập vào nền tảng, với gần 24.000 lý nguồn cung, hay kể cả hỗ trợ
tác phẩm nghệ thuật đã được tạo cho các nghệ sĩ và tác phẩm nghệ
ra. thuật của họ hay không.
Người Sưu Tầm: Môn Thể Thao Của Giới
Giàu Có
Chỉ với 7.000 người sưu tập Su-
perRare đã chiếm tất cả doanh
thu trên SuperRare. Đầu tư mỹ
thuật chắc chắn là một hoạt động
đòi hỏi vốn và tuân theo sự phân
bổ dài hạn ngay cả trong số 1%.
Các nghệ sĩ nổi tiếng như Xcopy Mười nhà sưu tập SuperRare
và Hackatao là những người đã hàng đầu đã chiếm 27%, tương
bán được nhiều tác phẩm nghệ đương gần 30 triệu đô la mua
thuật nhất trên SuperRare. Họ hàng trên SuperRare.
tích lũy doanh thu lần lượt là 11
và 4 triệu USD.
Nghệ Sĩ Superrare: Chủ Quyền Và Không
Gian
Mặc dù không được xác định
cụ thể, nhưng về cơ bản có hai
cấp nghệ sĩ trong Mạng Super-
Rare. Cấp đầu tiên, chúng ta gọi
Mạng SuperRare được thừa nhận
là nghệ sĩ có chủ quyền. Đây là
là nhỏ, sở hữu các chỉ số người
những người được đưa trực tiếp
dùng mà OpenSea tiếp cận hàng
vào nền tảng SuperRare và có
tuần. Tuy nhiên, sức mạnh thật
thể phát hành các tác phẩm nghệ
sự của SuperRare thật lạ thay
thuật tùy ý. Nhóm nghệ sĩ thứ
lại không phụ thuộc vào tổng số
hai, chúng ta gọi là nghệ sĩ vũ
lượng lớn người dùng nền tảng,
trụ. Họ có ít chủ quyền hơn trong
dù tính cả nghệ sĩ hay nhà sưu
mạng SuperRare và chỉ có thể
tập.
phát hành tác phẩm nghệ thuật
thông qua SuperRare Space. Duy nhất đối với thị trường nghệ
thuật hoặc hàng hóa xa xỉ, mạng
Vì các nghệ sĩ phải được nhóm
lưới không phát triển được về giá
SuperRare đưa vào nền tảng, nên
trị khi các node được thêm vào và
Spaces có thể hoạt động như một
ngược lại còn có thể trải nghiệm
công cụ quản lý. Vì các nghệ sĩ
lợi nhuận giảm dần. Điều quan
Space thành công hơn thì cuối
trọng hơn đối với thành công của
cùng có thể được cấp toàn quyền
SuperRare là khả năng thêm các
truy cập. Họ sẽ giành được chủ
node có giá trị như nghệ sĩ hay
quyền của riêng họ đối với nền
các nhà sưu tập. Chính những
tảng SuperRare. Khi đó thì họ
 Magazine | 005
54 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
như một bộ công cụ cho các nghệ 1 Unique, 10 Rare hay đạt mức
người này sẽ làm tăng giá trị của sĩ. Sự thành công của nền tảng thông thường 100.
nền tảng. Vì vậy, Curation ngày nghệ thuật chung bao gồm một Mặc dù Nifty Gateway được
CRYPTOGO.NET

càng trở nên quan trọng đối với
hệ sinh thái SuperRare trong khả
năng thu hút các nhà sưu tập mới
và tuyển chọn các nghệ sĩ mới.
SUPERRARE VS THE GALLERY
Trong suốt giai đoạn lịch sử
ngắn ngủi của nghệ thuật NFT,
cho đến gần đây chỉ xoay quanh
câu chuyện của SuperRare. Nó
đã ra mắt lần đầu vào năm 2018
và chính SuperRare đang kiểm
soát một tỷ lệ lớn trong tổng thị
trường nghệ thuật NFT cho đến
khi Nifty Gateway tăng trưởng
vào cuối năm 2020.
Tổng thị trường nghệ thuật NFT
đã vượt qua tổng doanh thu 1,2
tỷ USD. Điều này tạo ra hơn 1 tỷ
USD chỉ riêng trong năm 2021.
Thị trường nghệ thuật đạt đỉnh
vào tháng 3 vừa rồi. Đây là
chuyện từng gây sốt nhưng đã bị
các nền tảng như Art Blocks thu
hẹp lại khi mà tổng thị trường
nghệ thuật chứng kiến tổng do-
anh thu chỉ hơn 600 triệu USD
trong suốt tháng 8.
phần đến từ loạt các dự án được
quản lý bởi Art Blocks đều đã đạt
được danh tiếng. Có thể kể đến
như “Fidenza” của Tyler Hobbs;
“Ringers” - Dmitri Cherniak và
bộ sưu tập Art Blocks đầu tiên;
“Chromie Squiggle” của Snowfro -
người sáng lập Art Blocks.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu thời gian
của SupeRare trong ánh đèn sân
khấu là thoáng qua hay là nền
tảng được đặt ra cho thành công
lâu dài? Mặc dù SuperRare đã
mất thị phần trong đợt tăng giá
NFT kéo dài, nhưng nó vẫn giữ
được quyền lợi đối với các nghệ
sĩ và tác phẩm nghệ thuật nổi
tiếng khác nhau.
Ngoài ra, SuperRare tự phân biệt
với Nifty Gateway vì nền tảng
này chỉ cung cấp duy nhất 1 NFT
cho các phiên bản. Tức là nhiều
NFT của cùng một hình ảnh
hoặc các định dạng hiếm như
hưởng lợi từ việc hoạt động như
một nhánh của Gemini về nghệ
thuật. Nhưng nếu chúng ta so
sánh với cơ sở sưu tập của Su-
perRare, đây không phải là một
cuộc đua để thu hút lượt xem
trang hoặc những thương nhân
bán lẻ. Có thể xem đây là câu
chuyện của những cá nhân có giá
trị ròng cao.
So với Art Blocks lưu trữ nền
tảng được quản lý, thì dù xét ở
hình thức chỉ được mời, hay cả
nền tảng mở, SuperRare chỉ dành
cho người được mời trên toàn
diện. Nó có nghĩa là chỉ tập trung
vào tính độc quyền. Còn về các
phiên bản được quản lý bởi Art
Blocks đã hoạt động tốt, nhưng
hầu hết nó đều có hàng chục. Đó
là nếu không muốn nói là hàng
trăm NFT cho mỗi bộ sưu tập.
Điều này lại làm giảm đi sự khan
hiếm.

Trong những tháng gần đây, Art

Blocks đã tận dụng phong trào
nghệ thuật đang phát triển bằng
cách cung cấp thị trường cũng
 Magazine | 005
55 NFT - LƯU TRỮ GIÁ TRỊ T11/2021
XÁC ĐỊNH THÀNH CÔNG CHO SUPERRARE
CRYPTOGO.NET
Đầu tiên, thành công cho Super-
Rare sẽ đòi hỏi thành công trên
một số mặt trận quan trọng. Đầu
tiên, sự tăng trưởng liên tục của
SuperRare dựa mạnh mẽ vào khả
năng của mạng trong việc giới
thiệu hoặc nuôi dưỡng các nghệ
sĩ hàng đầu. Tiếp đó là việc tận
dụng doanh số bán hàng thứ cấp
mang lại giá trị cho các nghệ sĩ
và nhà sưu tập.
Thứ hai, khả năng trở thành nhà
đấu giá kỹ thuật số trên thực tế
của SuperRare là điều bắt buộc
đối với sự phát triển trong tương
lai. Christie’s và Sotheby’s là hai
trong số những nhà đấu giá lớn
nhất, đã ghi nhận doanh thu đấu
giá 9 nghìn tỷ USD trong năm
2019.
Nguồn: Deloitte
Khi thị trường nghệ thuật NFT
toàn cầu mở rộng, SuperRare và
các thị trường tập trung vào nghệ
thuật khác có khả năng mang
lại doanh số bán hàng có giá trị
hơn cho Christie’s hay Sotheby’s.
Điều này cũng sẽ mang lại sự bảo
đảm về nguồn gốc từ kỹ thuật số
và mức nhận hoa hồng tương
ứng cao hơn nhiều. Điều này là
hoàn toàn có thể vì nghệ thuật là
một thị trường đủ lớn. SuperRare
lại càng có khả năng cạnh tranh
với các sàn giao dịch lớn hơn như
OpenSea hoặc Rarible. Điều này
cần một sự khai thác tập trung
tổng lực vào việc bán hàng NFT
bao quát hơn.
Cuối cùng, sự phát triển của
mạng SuperRare vẫn cho thấy
khả năng nổi bật của SuperRare
trong việc kích động cộng đồng
và gắn kết các nghệ sĩ hay nhà
sưu tập. Đây là lợi thế đáng kể
so với các nền tảng không phân
phối chi phí gián tiếp hoặc trực
tiếp cho chủ sở hữu token.
NGHỆ THUẬT ĐẦU TƯ NGHỆ THUẬT
Daniel-Henry Kahnweiler là
một trong những nhà sưu tập
nghệ thuật người Pháp đáng chú
ý nhất trong thế kỷ 20. Kahnwei-
ler trở nên được tôn kính vì gần
như đã đứng đầu trong giới nghệ
sĩ , kể cả trong trường phái Lập
thể.
Việc kết hợp óc hiểu biết kinh do-
anh với niềm đam mê nghệ thuật
của Kahnweiler đã tạo ra một đế
chế nghệ thuật không gì sánh
bằng. Trước khi bộ sưu tập của
mình bị chính phủ Pháp tịch thu
trong Thế chiến II, Kahnweiler đã
tích lũy được một danh mục đầu
tư giá trị bao gồm các tác phẩm
của Picasso, Georges Braque và
hàng chục nghệ sĩ nổi tiếng khác.
Kahnweiler nổi tiếng vì đã tạo
hợp đồng với nhiều nghệ sĩ khác
nhau - bao gồm cả Picasso, dù ông
phải đồng ý mua các tác phẩm
của họ với giá cố định. Kahnwei-
ler không chỉ mua một vài tác
phẩm, anh ấy đã mua hàng chục,
thậm chí hàng trăm bức từ nhiều
nghệ sĩ khác nhau. Dù là trên các
bức tranh, tác phẩm điêu khắc,
bản vẽ và các thể loại khác.
Nghệ thuật tiền mã hóa rõ ràng
là thu hút sự tương đồng với thế
giới nghệ thuật truyền thống.
Không thể biết nghệ sĩ nào hoặc
tài sản cuối cùng nào sẽ tăng giá
trị và trở nên xứng đáng được
trưng bày trong một bảo tàng
nghệ thuật đáng kính. Nên việc
đầu tư vào nghệ thuật như một
loại tài sản sẽ đòi hỏi một cách
tiếp cận theo phong cách thật
mạo hiểm. Như một báo cáo từ
nghiên cứu của Horizon, ông đã
phân tích sự nghiệp thành công
của các nhà sưu tập và kinh do-
anh nghệ thuật được xác định
trên hai yếu tố chính dựa trên
việc sưu tầm nghệ thuật là lập
mục lục nghệ thuật và theo đuổi
thời gian dài.
Danh Mục Nghệ Thuật
Lập danh mục là chiến lược tạo
ra một danh mục tài sản đa dạng
nhằm đa dạng hóa hơn, cũng
như chi phí và lệ phí thấp hơn so
với các chiến lược được quản lý
tích cực.
Một trong những giao dịch thành
công nhất của Kahnweiler liên
quan đến hợp đồng làm việc từ
Picasso. Trong thỏa thuận, Kahn-
weiler nhận các bức tranh, tác
phẩm điêu khắc và các tác phẩm
nghệ thuật khác từ Picasso với
mức cố định cho mỗi tác phẩm
nghệ thuật. Nhưng cũng theo
một phần của thỏa thuận, Picas-
so có quyền giữ một số tác phẩm
cho riêng mình.
Tuy nhiên, mặc dù cuộc đời của
Picasso được ghi chép tương đối
đầy đủ, không có bằng chứng
nào cho thấy ông đã lưu giữ
những bức tranh có giá trị nhất
của mình. Vì ngay cả bản thân
các nghệ sĩ không phải lúc nào
cũng có khả năng xác định tác
phẩm nào sẽ tích lũy giá trị nhất.
Nghệ thuật vốn mang tính chủ
quan, nó không sở hữu dòng
tiền, cũng không có bất kỳ số liệu
hợp lý nào để định giá khiến việc
lập chỉ mục trở thành một chiến
lược danh mục đầu tư có giá trị.
Sức Mạnh Của Thời Gian
“Các nhà đầu tư lớn thường mua
một lượng lớn tác phẩm nghệ
thuật. Một tập hợp các bộ sưu
tập hóa ra là những khoản đầu tư
tuyệt
vời. Bởi
chúng được
giữ trong một
khoảng thời gian
đủ dài sẽ cho phép lợi
nhuận của danh mục đầu tư
hội tụ. Thời điểm đó đang đón
nhận sự trở lại của các yếu tố tốt
nhất trong danh mục. “ - Nghiên
cứu của Horizon.
Chỉ số thứ hai mà Horizon phát
hiện ra trong số các danh mục
đầu tư thành công là yếu tố mà
tất cả chúng ta đều phải tuân
theo: thời gian.
Nghệ thuật truyền thống là tĩnh,
không thay đổi. Còn cổ phiếu,
trái phiếu hoặc các tài sản có tính
thanh khoản tương tự lại thay
đổi hàng ngày. Chúng thường
được mua lại và nếu trong một
khoảng thời gian đủ dài thì có
thể phá sản và chết. Nhưng, một
tác phẩm nghệ thuật không bao
giờ bị mất đi, nó sẽ vẫn tiếp tục
tồn tại. Đầu tư trong một thời
gian dài , khoảng từ 10 đến 30
năm, sẽ đảm bảo rằng tác phẩm
nghệ thuật có thời gian để nâng
cao giá trị. Trong các yếu tố cấu
thành giá của tác phẩm thì phải
tính đến trường hợp các nghệ sĩ
tồn tại càng lâu sẽ mang lại giá trị
cao hơn cho tác phẩm của nghệ
sĩ đó.
Có một yếu tố khác mà tôi tin
rằng phù hợp với bản chất của
đầu tư nghệ thuật là tìm kiếm thị
trường nghệ thuật phù hợp.
Kỹ năng: Khám phá Thị trường - Nghệ
thuật – Phù Hợp
Điều quan trọng cần lưu ý là vào
năm 1907, chỉ có một số phòng
trưng bày nghệ thuật tự duy trì
và rất nhiều nghệ sĩ chết đói. Vì
vậy, là một người sớm đam mê
phong trào nghệ thuật lập thể,
Kahnweiler đã ký thỏa thuận với
nhiều nghệ sĩ khác nhau để mua
tất
c ả
tác phẩm
của họ. Kahn-
weiler hoạt động
như một nhà đầu tư
mạo hiểm cho các nghệ sĩ,
mua đủ tác phẩm nghệ thuật
từ mỗi nghệ sĩ để cung cấp cho
tìm
họ đủ tự do tài chính. Như vậy,
kiếm
họ có thể tập trung vào nỗ lực
sự phù
sáng tạo của mình.
hợp với thị
Nhìn lại, việc Kahnweiler đã làm trường. Trong khi
được có thể được xem là một nghệ thuật tổng hợp
trong những trào lưu nghệ thuật đã tồn tại trong nhiều thập
có ảnh hưởng nhất vào đầu thế kỷ, một loại thước đo cơ bản
kỷ 20. Phải đánh giá cao kỹ năng cuối cùng đã xuất hiện để nâng
quý giá này của ông. Ngày nay, tác phẩm nghệ thuật lên tiềm
kiến thức về tiền mã hóa chuyên năng thực sự của nó.
biệt lại cung cấp cho những
Cuối cùng, những nhà sưu tập
người sưu tập một lợi thế so với
thực hiện cách tiếp cận đa dạng
những người buôn bán tác phẩm
từ ban đầu, góp phần xây dựng
nghệ thuật truyền thống. Có thể
danh mục nghệ thuật tiền mã
đó là những người chỉ nhìn thấy
hóa, sẽ được khen thưởng về mặt
các hình ảnh kỹ thuật, chứ không
tài chính. Những nhà sưu tập có
như những người sưu tập hiện
khả năng sử dụng các kỹ năng
tại đang nhìn thấy một bức tranh
chủ quan của họ hoặc đánh cược
mang giá trị cao.
vào các thể loại nghệ thuật mới
Minh chứng cụ thể là Fidenza, nổi càng có thể tìm thấy những
Pak, Nhạc chuông, Punks, Auto- cơ hội bất đối xứng trong thị
glyphs. Tất cả những tác phẩm trường nghệ thuật.
này đều được các nhà sưu tập
mua nó, dựa trên tính chất độc LỜI KẾT: NGHỆ THUẬT, VĂN HÓA VÀ CHÍNH
đáo của tác phẩm nghệ thuật TRỊ
hoặc quyết định đầu tư sự nổi
Nghệ thuật mang tính bí truyền
bật sắp tới của các nghệ sĩ.
và chủ quan, nhưng nghệ thuật
Chủ nghĩa tập thể của thế kỷ trước định hình văn hóa. Và giống như
có thể là nghệ thuật tạo nên thế một thác nước, theo thời gian, văn
kỷ này. Nhu cầu ban đầu của việc hóa định hình chính trị và chính
bán tác phẩm nghệ thuật chung trị lại định hình thế giới. Các nhà
trên các nền tảng như SuperRare, đầu tư là cá nhân hay tổ chức
ArtBlocks và OpenSea cho thấy đều đang ngày càng tìm thấy giá
rằng: nghệ thuật tổng hợp đang trị của nghệ thuật như một loại
tài
sản.
Và khi
nghệ thuật
bước vào thời đại
kỹ thuật số với NFT,
một loại tài sản phụ mới
được sinh ra và sẵn sàng để
phân bổ vốn. sẽ
Mặc dù các nghệ sĩ ngày nay sở tiếp
hữu nhiều quyền lực hơn các đối t ụ c
tác thế kỷ 19. Nhưng các nhà sưu chuyển sang
tập vẫn có thể hưởng lợi bằng lĩnh vực kỹ thuật
cách điều chỉnh lợi ích tài chính số. Vì vậy, nghệ thuật
của họ đối với các nghệ sĩ mà họ NFT phát triển như thế
ủng hộ. Không có sự cứu rỗi nào nào từ đây là điều không phải
cho các nghệ sĩ sau khi họ chết, ai cũng đoán được. Nhưng sẽ
nhưng các nền tảng như Su- khá là thuyết phục bởi chính các theo
perRare có thể mang lại cho họ nhận định của bản thân chúng ta sẽ là
quyền lợi tài chính tương xứng dựa trên dữ liệu và trực giác về “thời kỳ
trong suốt cuộc đời của họ. xu hướng nghệ thuật tiền mã hóa. phục hưng” kỹ
Kể cả những yếu tố về xu hướng thuật số cho nghệ
SuperRare và các nền tảng NFT
tiền mã hóa đang được củng cố. thuật NFT.
khác đang đặt cược rằng văn hóa
Hãy cùng tin rằng thập kỷ tiếp
 Magazine | 005
58 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
CRYPTOGO.NET

TERRA
AI MUA “TRĂNG” TÔI BÁN “TRĂNG” CHO
TRED
 Magazine | 005

T
59 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH
erra là một mạng lưới
thanh toán tài chính
CRYPTOGO.NET
T11/2021
Mã như thế này cho phép các nhà hơn 2 triệu người dùng.
phát triển viết logic tùy chỉnh trên
blockchain. NFT và UniSwap là VẤN ĐỀ TERRA GIẢI QUYẾT?

phi tập trung, được xây
dựng lại theo hệ thống
thanh toán truyền thống trên
Blockchain. Nó sử dụng các sta-
blecoin được neo giá bằng tiền
pháp định, được ổn định về mặt
thuật toán bằng tiền tệ dự trữ
Luna, để tạo điều kiện thuận lợi
cho các khoản thanh toán và phát
triển cơ sở hạ tầng cho nền tài
chính mở.
Terra là Blockchain sử dụng công
nghệ CosmWasm của Cosmos.
Cosmos SDK và Starport: Các công cụ
phát triển cho Mạng Cosmos
Cosmos SDK là một framework
nguồn mở để xây dựng các block-
chain. Cosmos SDK và Starport là
những công cụ giúp các nhà phát
triển xây dựng và khởi chạy Block-
chains một cách dễ dàng. Một phép
tương tự phổ biến được thực hiện là
Cosmos SDK là Ruby-on-Rails của
Blockchains. Nó đi kèm với cốt lõi
cho phép các chức năng cơ bản của
mọi Blockchain: ABCI, Đồng thuận,
… Cosmos cũng cho phép các nhà
phát triển chỉnh sửa codebase để giới
thiệu logic kinh doanh của các ứng
dụng của họ.
Hợp đồng thông minh: Logic có thể lập
trình trên Blockchain
Hợp đồng thông minh là mã nằm
trên mạng và chạy theo yêu cầu. Đối
với Ethereum, bạn có thể đã sử dụng
Solidity để viết mã cho mạng Ethe-
reum.
Logic khá đơn giản: Nếu một cử tri
có quyền bỏ phiếu và nếu cử tri đó
chưa bỏ phiếu, hãy thêm phiếu bầu
của họ vào lá phiếu kỹ thuật số và
tăng số phiếu bầu theo trọng lượng
quyền lực của cử tri.
tất cả các ví dụ về hợp đồng thông
Mục đích cuối cùng của Terra
minh. Điều quan trọng là phải tìm
vẫn là phát triển UST - Algorith-
hiểu cách triển khai hợp đồng thông
mic Stablecoin của Terra.
minh trên Cosmos SDK.
• Bài toán ổn định giá: stable-
Cosmwasm: Nền tảng hợp đồng thông
coin là loại tiền mã hóa được
minh cho Cosmos
thiết kế với mục đích giảm
Trước CosmWasm, nếu bạn phải thiểu tối đa sự ảnh hưởng của
chạy logic trên nền tảng Cosmos sự biến động giá (volatility)
SDK, bạn sẽ phải phụ thuộc vào
• Bài toán minh bạch: stable-
việc sử dụng GoLang để thay đổi mã
coin có backer vững vàng thì
nguồn. CosmWasm là một mô-đun
người dùng mới tin tưởng sử
giờ đây bạn có thể cắm vào hệ sinh
dụng stablecoin để giao dịch,
thái hiện tại của mình và viết mã
lưu trữ. Người dùng có thể
bằng nhiều ngôn ngữ và triển khai
tracking tổng cung và trans-
nó vào mạng của bạn.
action của coin thông qua
CosmWasm cho phép xây dựng các blockchain.
hợp đồng đa chuỗi. Nó khá dễ dàng
• Bài toán về việc áp dụng sta-
để tích hợp vì nó có ít yêu cầu về máy
blecoin đó vào thực tế: sta-
chủ. Điều này cho phép CosmWasm
blecoin cần có cộng đồng sử
chạy bất khả tri của chuỗi mà nó
dụng lớn để được chấp nhận
đang chạy. Các hợp đồng đa chuỗi
và sử dụng rộng rãi. Bao gồm
cũng có nghĩa là chúng ta sẽ có các
cả những người không biết
hợp đồng chuỗi liên kết. Đây là thiết
nhiều về Cryptocurrency
kế ưu tiên IBC, cho phép nhà phát
cũng có thể sử dụng nó một
triển viết mã cho một chuỗi, nhưng
cách dễ dàng.
chạy nó trên một chuỗi khác cho một
số quy trình nhất định.
Hợp đồng khác với Module trong
Cosmos. Bạn có thể tải lên và chỉnh
sửa hợp đồng vào chuỗi.
Terra đạt được sự ổn định về giá
cả thông qua nguồn cung tiền co
giãn, được kích hoạt bởi các biện
Giá LUNA qua các đợt Fund Rais-
pháp khuyến khích khai thác ổn
ing tính tới ngày 11/9/2021
định.
Nó cũng sử dụng seigniorage CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA LUNA ?
được tạo bằng các hoạt động đúc
Một trong những điểm độc đáo
tiền của nó như một biện pháp
của Terra Money là cách thiết kế
kích thích giao dịch, do đó tạo
token của họ với cơ chế Dual To-
điều kiện thuận lợi cho việc áp
ken, TERRA token và LUNA to-
dụng.
ken. Cụ thể như sau:
• TERRA là stablecoin bên
trong hệ sinh thái của Terra.
Trong vòng 1 năm qua, mạng đã Nó dùng để làm đồng tiền
giao dịch ước tính 1 tỷ USD cho thanh toán bên trong thương
mại điện tử. Tổng lượng cung
 Magazine | 005
60 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
của TERRA sẽ biến đối để cân
bằng giá trị của nó trong hệ
CRYPTOGO.NET
thống.
• LUNA là Collateral Token
hay Reserved Token. Tổng
cung của LUNA là cố định.
• Terra ổn định giá bằng hai
pha: Seigniorage và Contrac-
tion.
• On-chain Oracle của Terra
chạy bằng Validators, và Ter-
ra có một cơ chế chống lại
việc bị thao túng Oracle.
• Tương lai của UST được
quyết định bằng việc mở
rộng thị trường. Và hiện tại,
Terra đang làm rất tốt việc
này thông qua nhiều cách.
• Capture Value cho LUNA
sẽ thông qua rất nhiều phần
thưởng.
TVL của Terra tính tới 19/10/2021.
Nguồn: defillama
TERRA STABLECOIN
Không chỉ một stablecoin trong
mạng lưới của Terra, mà có nhiều
đồng hệ TERRA. Chúng ta có các
đồng Terra Stablecoin tương ứng
được “neo giá” với các loại tiền tệ
trên thế giới USD, EUR, CNY,…
• Có thể swap qua lại giữa các
đồng Terra Stablecoin: Các
đồng này được dùng trực
tiếp trong thanh toán cho
các hàng hoá và dịch vụ. Để
tăng tính thanh khoản cho
các đồng trong gia đình Terra
này, chúng có thể được swap
qua lại một cách nhanh chóng
với tỉ lệ tương ứng của các
đồng tiền pháp định.
• Cách xác định giá trị của
từng loại trong gia đình Terra Family: Giá trị của các Crypto-
currency trong Terra Family (TerraUSD, TerraEUR, TerraCNY,
TerraJPY, TerraGBP, TerraKRW,..) được xác định bằng cách lấy số
phiếu bầu (votes) của những người gửi tiền (miner) vào quỹ bình
ổn (Reserve Stability).
1. Cơ Chế Giữ Giá Stablecoin Của Terra ?
Xem video về cách Terra hoạt động tại đây
Terra có cơ chế Dual Token gồm đồng TERRA (Với điển hình là Ter-
raUSD – UST) và LUNA.
Team dev sử dụng thuật toán để thay đổi nguồn cung của các Cryp-
tocurrency trong Terra Family. Đồng thời quỹ dự trữ từ LUNA To-
ken cũng sẽ được dùng để bình ổn giá.
Terra Protocol sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake của Ten-
Cơ chế ổn định giá của TERRA
dermint. Các miner phải sở hữu USD giá trị LUNA lấy 1 UST.
đồng LUNA Token và stake • Nếu giá UST thấp hơn giá
vào hệ thống. Sức mạnh của các neo, người dùng có thể
Producers Block dựa trên lượng swap 1 UST lấy 1 USD giá trị
LUNA mà họ stake. Vì vậy LUNA.
LUNA được coi như sức mạnh
khai thác của cả mạng lưới Ter- Từ đó ta có thể suy ra: Khi nguồn
ra. Ngoài ra, LUNA có chức năng cung UST tăng lên, nguồn cung
bình ổn giá cho Terra Family. LUNA giảm xuống, và ngược lại.
UST được phân loại là Full-re- Hai trường hợp trên có thể chia
served Stablecoin với cơ chế ra thành hai giai đoạn, đó là Sei-
ổn định giá là Algorithmic. Và gniorage và Contraction. Cụ thể:
LUNA sẽ là token dùng để đảm • Seigniorage: Nguồn cung
bảo giá UST không bị lệch quá UST tăng lên, nguồn cung
giá peg (~1 USD). LUNA giảm xuống. Minting
Để UST luôn ở giữ ở giá ~ 1 USD, 1 UST cần đốt 1 USD giá trị
thì mọi biến động về giá sẽ phải LUNA.
chuyển sang một token khác, đó • Contraction: Nguồn cung
là LUNA. Cách thức như sau: UST giảm xuống, nguồn
• Nếu giá UST cao hơn giá neo, cung LUNA tăng lên. Mint-
người dùng có thể swap 1 ing 1 USD giá trị LUNA cần
 Magazine | 005
61 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
đốt 1 UST.
Cơ chế này cơ bản là dựa vào
CRYPTOGO.NET
việc người dùng sẽ thu được lợi
nhuận khi swap LUNA và UST
trong lúc thị trường có tính biến
động cao, làm giá UST sẽ bị dao
động.
a. Pha Seigniorage
Sơ lược về 2 pha Seigniorage và
Contraction của TERRA
Pha này xảy ra khi giá UST > 1
USD (ví dụ: 1,05 USD). Lúc đó,
người dùng đốt 1 USD LUNA
lấy 1 UST, sau đó đem UST đi
bán ở các sàn, nghĩa là từ 1 USD,
người dùng có thể bán lại với giá
1,05 USD, lời 5%.
Số LUNA này được dùng như
sau:
• Một phần LUNA được đưa
vào Community Treasury.
• Một phần LUNA được phân
phối cho những người xác
thực (Validator).
• Sau quy trình trên, nguồn
cung UST trên thị trường sẽ
tăng, dẫn đến lực bán mạnh
hơn, giúp giá UST trở về 1
USD.
Seigniorage sẽ làm tăng giá trị
LUNA bởi vì:
• LUNA đưa vào Community
Treasury sẽ dùng để sử dụng
cho các mục đích có ích cho
Terra, việc này do cộng đồng
quản trị.
• LUNA phân phối cho Valida-
tor làm cho nhiều người dùng
muốn mua LUNA để ủy thác
hoặc trở thành Validator, dẫn
đến LUNA ngoài thị trường
khan hiếm.
b. Pha Contraction
Pha này xảy ra khi giá UST < 1
USD (vd 0,8 USD). Lúc đó, người
dùng mua UST từ sàn, sau đó
đổi qua LUNA với tỉ giá 1 UST
<=> 1 USD LUNA, nghĩa là người
dùng sẽ đổi 0,8 USD lấy 1 USD.
Quy trình trên tạo ra áp lực mua
vào cho UST, rồi đem UST đó
đi đốt để thu về LUNA. Áp lực
mua vào UST sẽ giúp kéo giá
UST từ 0,8 USD về mốc 1 USD.
Đồng thời ta thấy người dùng sở
hữu LUNA có giá trị đang cao
hơn 0,8$ UST ban đầu của họ. Từ
đó tạo ra nhu cầu bán LUNA ra
để lấy lời. Số lượng LUNA tăng,
đồng thời áp lực bán cũng tăng
khiến cho LUNA có xu hướng
giảm giá..
Từ các thông tin trên, có thể thấy
chỉ có pha Seigniorage là giai
đoạn tạo ra tất cả lợi nhuận trực
tiếp, còn Contraction thì gây khá
nhiều thiệt hại. Người chịu thiệt
hại nhất khi pha Contraction xảy
ra là Validators, những người
chạy node cho mạng lưới Terra.
Để trở thành Validator, người
dùng phải stake rất nhiều
LUNA. Cụ thể, Terra sẽ chọn top
stake LUNA nhiều nhất nên để
trở thành Validator, người dùng
phải stake một lượng lớn đủ để
vào top staker.
Pha Contraction sẽ làm cho
LUNA bên ngoài thị trường tăng
lên, việc này sẽ ảnh hưởng tiêu
cực đến số LUNA của các Vali-
dator. Ngoài ra, để unstake, Vali-
dator cần phải tốn 21 ngày để số
LUNA này có thể được giao dịch
trở lại. Nên khi thị trường biến
động, thiệt hại của Validator là
không thể tránh khỏi.
Cơ chế đền bù bằng phần thưởng
cho Validators
Nhưng nhờ cơ chế đền bù bằng
phần thưởng cho Validator thông
 Magazine | 005
62 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH
qua những chương trình khuyến
khích mà các node trong Terra
CRYPTOGO.NET
T11/2021
stake LUNA. Hiện tại đang có Mir-
ror Protocol và Anchor Protocol,
nhưng đã có gần 20 dự án chưa có

vẫn hoạt động bình thường:
• Phí gas
Để hạn chế spam giao dịch, các giao
dịch sẽ cần một lượng nhỏ phí gas để
được nằm trong mempool (nơi chứa
các giao dịch cần đưa vào block).
Cuối mỗi block, phí này sẽ chia theo
tỉ lệ stake cho các Validators. Người
dùng có thể chọn bất cứ tài sản nào
(LUNA, Stablecoin của Terra) để trả
phí gas, và dĩ nhiên Validator cũng
như Delegator sẽ nhận được đa dạng
tài sản như vậy.
• Thuế
Mỗi giao dịch từ UST, Terra sẽ thu
về 0,1 - 1% so với giá trị giao dịch.
Đây là một cách thu hút người dùng
rất tốt. Một phần phí này cũng sẽ
được chia theo tỉ lệ stake cho các Val-
idator. Tương tự phí gas, thuế cũng
được trả bằng đa dạng tài sản, Vali-
dator và Delegator cũng sẽ nhận đủ
loại tài sản này tùy vào người thanh
toán chọn gì. Bên cạnh đó, một phần
phí của thuế này sẽ được dùng để
trả lại người dùng thông qua các mã
giảm giá và hoàn tiền. Doanh thu từ
thuế của UST luôn tăng nên Vali-
dator dù đang chịu biến động trong
ngắn hạn, nhưng dài hạn thì doanh
thu sẽ rất tốt.
Bảng tính lợi nhuận hàng năm thu
được thông qua việc stake LUNA
tính tại thời điểm 18/10/2021
• Thưởng LUNA từ Seigniorage
Số phần thưởng dự trữ vẫn tiếp tục
phân phối cho cho các Validator báo
cáo giá Oracle cho Terra on-chain.
• Airdrop
Các dự án mới trong hệ sinh thái
Terra có thể Airdrop cho người dùng
token đã xác nhận việc Airdrop này.
Dĩ nhiên Airdrop sẽ được trả bằng
token dự án.
Danh sách các dự án Airdrop trên
TERRA Ecosystem tính tới thời
điểm 5/10/2021
c. On-chain Oracle của Terra
Do Terra không phải AMM, nên
việc đảm bảo giá cho LUNA và
UST không thể dựa vào cung và
cầu theo công thức, mà dựa vào
On-chain Oracle của chính Terra.
Việc đổi UST và LUNA để lấy lợi
nhuận chênh lệch giá sẽ diễn ra ở
Station Terra (on-chain), giá của
LUNA và UST sẽ được cập nhật
bằng Oracle đến từ các Validator,
giá này đến từ các sàn giao dịch
(off-chain). Oracle được thực
hiện thủ công thông qua Vali-
dator, nên sẽ có một chút delay
giữa giá thực tế và giá thu thập
được, không đáng kể so với các
giao dịch thực tế.
Terra Station là trang tổng quan và
ví tiền điện tử Terra chính thức cho
phép chủ sở hữu LUNA truy cập
vào quỹ của họ, stake và tham gia
quản trị. Nó có sẵn dưới dạng ứng
dụng di động và tiện ích mở rộng
của trình duyệt.
• Bảng điều khiển Terra Station
hiển thị một loạt dữ liệu trên
chuỗi, bao gồm khối lượng giao
dịch, lợi nhuận stake và số lượng
tài khoản đang hoạt động.
• Ví của Terra Station là không
thể giám sát, có nghĩa là chỉ bạn
mới có quyền truy cập vào các
 Magazine | 005
63 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021

private key của mình. Nếu bạn

mở ví Terra Station, hãy đảm
CRYPTOGO.NET

bảo giữ seedphrase của bạn ở

một nơi an toàn và bảo mật. Nếu
bạn làm mất nó, không có cách
nào để lấy lại tiền của bạn.
• Cổng thông tin quản trị cho
phép bạn tạo các đề xuất mới
và đưa chúng đến giai đoạn bỏ
phiếu bằng cách gửi 512 LUNA.
Những người dùng khác có thể
gửi 512 LUNA thay thế cho bạn
nếu bạn không có tiền. Khi một
đề xuất mới được tạo, những
người nắm giữ LUNA khác có
thể stake để sử dụng phiếu bầu
của họ.
• Phần token được stake cho phép
 Magazine | 005
64 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
bạn ủy quyền, kiểm tra phần
thưởng của mình, liên kết LUNA
CRYPTOGO.NET
với tư cách là người xác thực và
tham gia vào mọi giai đoạn của
cơ chế đồng thuận DPoS.
Giao diện TERRA Station
Tuy nhiên, vẫn có những kẻ xấu
lợi dụng nhược điểm này để trục
lợi với cách thức như sau:
• Đẩy giá LUNA trên sàn (off-
chain) lên.
• Bán LUNA on-chain dựa trên
giá oracle đã được cập nhật.
• Dump giá LUNA trên sàn.
• Mua LUNA on-chain dựa
trên giá oracle đã cập nhật.
Do đó, Terra cũng có cách để
chống thao túng kể trên bằng
biện pháp sau:
• Spread on-chain tối thiểu là
0,5%, tăng dần lên tỉ lệ thuận
với tổng giá trị swap. Cụ thể,
spread sẽ đạt 2% nếu số tiền
quy đổi đạt 20 triệu USD, và
các giao dịch vượt ngưỡng
này sẽ có spread tăng theo
cấp số nhân, khiến các giao
dịch hoán đổi on-chain nào
vượt quá khả năng thanh
khoản on-chain sẽ phải chịu
những tổn thất dẫn đến lỗ.
• Bên cạnh đó, front-run trong
việc trao đổi các stable-
coin với nhau (vd UST <=>
MNT,...) cũng là vấn đề của
Oracle. Các stablecoin này
được neo giá trên giá ngoại tiền. Và dĩ nhiên, nguồn tiền đổ
hối, nên người dùng đôi khi vào cũng tính bằng UST.
có thể swap các stablecoin
này với nhau để đầu cơ, ăn
chênh lệch giá.
• Nhưng vấn đề là việc swap
các stablecoin này là người
dùng trao đổi với Terra, nên TVL của Anchor Protocol hiện đang
nếu người dùng có lời, đồng là 3,57 tỷ USD, chiếm 39,85% trên
nghĩa với Terra lỗ. Do đó, thị trường
Terra sẽ thu thêm phí 0,25%
(gọi là Tobin tax) dùng cho A. SỐ LIỆU VỀ NHU CẦU UST
việc đổi các stablecoin Terra
với nhau.
SỰ KHÁC NHAU GIỮA TERRA VÀ CÁC
ALGORITHMIC STABLECOIN KHÁC
Top 5 Stablecoin có vốn hóa lớn
Trong crypto có rất nhiều Algo- nhất theo Coinmarketcap
rithmic Stablecoin, Terra không
Bắt đầu từ 1/6/2021, UST chính
phải người duy nhất, và cũng
thức lọt vào top 5 stablecoin có
không phải người đi tiên phong.
vốn hóa lớn nhất, 4 cái tên còn lại
Dự án stablecoin thường “chết” là USDT, USDC, BUSD và DAI,
khi giá stablecoin không thể giữ đồng thời UST cũng là Algorith-
vững ở mức giá neo, và biến mic Stablecoin duy nhất trong số
động quá lớn khi thị trường tăng này.
giảm. UST khác biệt ở chỗ UST
là stablecoin thật sự có nhu cầu
sử dụng chứ không phải người
dùng mua các token dự án Algo-
rithmic Stablecoin rồi ngồi đợi
nhận lợi nhuận, trong khi stable-
coin thì không có tính ứng dụng
Market Cap của UST tính tới
nhiều.
19/10/2021
Chai là ứng dụng thanh toán
Tính từ đầu năm 2021, Market
bằng KRW của Terra sử dụng
cap của UST đã tăng 1.500%,
công nghệ blockchain với giao
từ 180,78 triệu USD từ ngày
diện không khác gì các ứng dụng
1/1/2021 tới hiện tại đã đạt đến
thanh toán thông thường, nên
2,74 tỷ USD.
người dùng không thể nhận ra
việc có áp dụng blockchain hay B. TƯƠNG LAI CỦA UST
không. Hiện tại, đa phần UST chỉ được
Ngoài ra, việc cho ra mắt Anchor sử dụng thông qua Terra Block-
Protocol cũng là một cách để kích chain với các ứng dụng thanh
thích việc sử dụng UST. Cụ thể, toán và các dự án xây dựng trên
người dùng gửi UST vào dự án Anchor Protocol. Nhưng nếu
để nhận lãi suất ổn định là 20% muốn phát triển, UST phải được
APY. Ngoài ra, đang có rất nhiều sử dụng rộng hơn.
dự án được xây trên bề mặt của
Anchor Protocol để sử dụng tính
năng lãi suất này tạo ra dòng
 Magazine | 005
65 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
2. Bridge xuất được đồng tình hay không
thì LUNA cũng sẽ được trả về.
Wormhole là một trong những Trừ việc bị biểu quyết NoWith-
CRYPTOGO.NET

đối tác với Terra, do đó, ngoài Veto, số LUNA này sẽ bị đốt. Từ
việc UST được sử dụng ở Solana đó, chúng ta thấy việc quản trị sẽ
thông qua Orion Money, người làm tăng nhu cầu mua LUNA,
dùng cũng có thể chuyển tiền dẫn đến giá tăng.
thông qua Wormhole.
2. Đúc UST
Tổng quan hệ sinh thái TERRA Khi hệ sinh thái Terra phát triển,
tính tới 29/10/2021 nhu cầu UST tăng cao, đồng ng-
1. Orion Money hĩa với cần nhiều LUNA dùng
để đúc ra UST. Việc này sẽ giúp
Orion Money là dự án đạt giải nguồn cung LUNA giảm, dẫn
nhất DeFi Connected Hackathon đến giá tăng.
của Terra, với mục đích là đưa
dòng tiền từ các hệ sinh thái khác Terra Ecosystem Partners tính tới 3. Stake Để Trở Thành Validator, Dele-
như Ethereum, Binance Smart 15/06/2021 gator
Chain vào Terra thông qua cánh Việc trở thành Validator hoặc ủy
Terra là một blockchain trong
cổng là Anchor Protocol. quyền cho Delegator có thể bị
Cosmos, nên không thể không
nhắc đến cầu nối IBC. Trong giảm lợi nhuận trong thời gian
tương lai, nếu IBC có thể kết nối ngắn (đến từ việc giá LUNA có
tất cả các chain trong Cosmos lại thể giảm trong ngắn hạn). Nhưng
với nhau, thì UST sẽ không còn các chương trình khuyến khích
chảy trong Terra nữa, mà là trong cho Validator luôn nhiều lên theo
Cosmos. thời gian, từ đó nhận được nhiều
giá trị hơn trong dài hạn.
C. CÁCH LUNA ĐƯỢC CUNG CẤP GIÁ TRỊ TỪ
Tổng quan về Orion Money TERRA
Cụ thể, người dùng gửi ERC-20
Stablecoin như USDT, DAI,...
vào Orion Money, hệ thống sẽ
chuyển sang UST và gửi vào An-
chor Protocol để nhận lãi suất. Và
điểm đến tiếp theo là Solana và
Binance Smart Chain.
Mối liên hệ giữa nhu cầu UST và
giá TERRA
1. Quản Trị
Cơ chế quản trị như sau: để
một đề xuất được công khai
biểu quyết, nó phải nhận được
512 LUNA được gửi vào trong
vòng 2 tuần tính từ lúc được
gửi lên. Số LUNA này có thể
đến từ người tạo đề xuất, hoặc
cộng thêm cả những người đồng
thuận với đề xuất và muốn gửi
LUNA vào để đề xuất được bình
Tổng quan cơ chế hoạt động của chọn. Số LUNA này có mục đích
Orion Money dùng để chống spam, vì dù đề
 HỆ SINH THÁI TERRA T
Magazine | 005
66 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
erraswap là một Proto-
col tạo lập thị trường tự
động (AMM) lấy cảm
CRYPTOGO.NET

hứng từ Uniswap được

TERRA
triển khai thông qua các hợp
đồng thông minh trên TERRA
TRED Blockchain. Terraswap cho phép
các loại tài sản liên quan đến
SWAP TERRA Ecosystem có thể giao
dịch On-chain phi tập trung một
cách dễ dàng với nhau.
Người dùng Terraswap có thể trở
thành trader, nhà cung cấp thanh
khoản hoặc cả hai.
Một Trader có thể trao đổi token
của họ lấy token khác thông qua
Terraswap bằng cách sử dụng
giá được xác định bởi tỷ lệ thanh
khoản (Liquidity Pool Ratio).
Một Liquidity Provider thêm vào
LP Token của họ vào Pool, điều
này làm tăng tính thanh khoản
cho thị trường cặp tương ứng
trong khi vẫn duy trì giá nhóm.
Trong quá trình này, các Liquid-
ity Provider được thưởng bằng
các LP Token mới được đúc. LP
Token đại diện cho phần của Li-
quidity Provider trong Pool và
kiếm lợi nhuận từ phí giao dịch,
được tích lũy vào Pool trên mỗi
giao dịch Swap. Các nhà cung
cấp thanh khoản có thể “đốt” LP
Token của họ để rút tài sản của
họ khỏi Pool.
Các cặp giao dịch được tạo giữa
các native Terra token (Luna,
UST, KRT, v.v.) và token CW20
(token do người dùng xác định).
Terraswap hiện đang ra mắt với
bốn stablecoin UST, KRT, SDT,
MNT được xây dựng trên Ter-
ra Blockchain để cạnh tranh với
chính đồng LUNA, hướng tới
mục đích đa dạng hóa thanh
khoản trên blockchain, và cung
cấp một giải pháp giảm sự ảnh
hưởng của chênh lệch giá lên
nguồn cung Terra và Luna, từ đó
nâng cao cơ chế ổn định của Ter-
 Magazine | 005
67 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
raswap.
CRYPTOGO.NET
Cách Terraswap tương tác trong
TERRA Ecosystem
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA TERRASWAP ?
Cơ chế AMM không có khái
niệm người bán, thay vào đó,
các  Smart Contract  sẽ đóng vai
trò là trung gian, người bán bỏ
tài sản vào một nơi gọi là Pool
thanh khoản, sau đó người mua
sẽ swap tài sản họ đang có với tài
sản trong pool thông qua Smart
Contract.
Tóm lược lại, mô hình của Ter-
raswap sẽ hoạt động theo 3 bước
chính như sau:
• Một pool trên Terraswap sẽ
có 2 loại tài sản, ví dụ là A và
B, Liquidity Provider sẽ bỏ 2
tài sản theo tỉ lệ giá trị 1:1 vào
đó. Đồng thời nhận về LP to-
ken, đây là token đại diện cho
quyền sở hữu 1 phần tài sản
trong Pool.
• Trader muốn trao đổi từ A
sang B, có thể bỏ A vào Pool
và nhận về B.
• Terraswap hiện đang thu phí
0.3% mỗi lần giao dịch, phí
này sẽ được trả cho Liquidity
Providers.
Sơ lược cách hoạt động của AMM
Qua mô hình này có thể thấy:
• Bên cung (Liquidity Provid-
er) và bên cầu (Trader) đã có
thể gặp nhau mà không phải
thông qua bất cứ một trung
gian nào. Và vẫn chia sẻ được
những lợi ích cho nhau.
• Terraswap thay vì là trung
gian cho giao dịch, thì dự án
đã tạo ra những thuật toán,
chạy theo những chương
trình đã được định sẵn, giúp
cho mọi việc diễn ra trơn tru
mà không cần đến một bên
thứ ba, từ đó tạo ra một thị
trường giao dịch thực sự phi
tập trung.
Lợi Ích
• Trượt giá thấp (đối với các to-
ken thanh khoản kém).
• Độ trễ của giao dịch được
tính bằng milli giây thay vì
giây.
• Các thị trường phát triển có
tính thanh khoản cao.
• Giảm thiểu thao túng thị
trường, rửa tiền.
• Tạo thu nhập thụ động cho
Liquidity Provider.
Hạn Chế
• Dường như quá dễ để có thể
tạo pool nên hiện nay có rất
nhiều scam trên thị trường,
tất cả đều giống từ logo đến
tên token. Do đó cần phân
biệt token qua smart contract,
và người dùng mới sẽ rất dễ
bị nhầm lẫn dẫn đến mất tiền
vì gửi tiền vào sai Smart Con-
tract.
• Không thể treo lệnh bán giá
cao hoặc mua giá thấp trong
tương lai cho người dùng
không có thời gian canh giá.
• Impermanent loss: Là tổn thất
có thể xảy ra khi so sánh giữa
việc hold token trên wallet và
đóng góp vào pool.
• Phí để trả cho Providers, tùy
thuộc vào pool, pool càng lớn
thì phí càng rẻ.
LIQUIDITY POOL
Terraswap tạo ra các thị trường
tự động cho các cặp Token (hoặc
Terra Native Asset như UST) vào
Pool, cho phép người dùng trao
đổi tài sản trực tiếp On-chain.
Pool duy trì thanh khoản của
các loại tài sản thông qua việc
cho phép người dùng cung cấp
thanh khoản để đổi lấy các phần
thưởng là LP Token.
CONSTANT PRODUCT
Terraswap Pool sử dụng thuật
toán để thiết lập giá ngay tại thời
điểm mua bán dựa trên một tích
số không đổi, bất biến.
x*y=k
 Magazine | 005
68 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
Trong đó:
• x là số lượng token A.
CRYPTOGO.NET
• y là số lượng token B.
• k là tổng giá trị của pool A/B.
Tích số lượng token mỗi tài sản
trong pool luôn bất biến trong
các hoạt động giao dịch (mua/
bán).
Đặc điểm của mô hình AMM này
là giúp tạo thanh khoản từ 0 tới
thậm chí vô cực, người dùng có
thể swap ở bất cứ giá nào với bất
kì khối lượng nào.
PRICING
Để đảm bảo tích số k không đổi,
bất biến, Terraswap sẽ đưa ra các
mức giá đảm bảo tích các số dư
của Pool càng gần với k được tính
toán trước khi giao dịch càng tốt.
Trong đó:
• x là số dư hiện tại của tài sản
nguồn của pool.
• y là số dư của tài sản mục
tiêu.
Để xác định giá trị thích hợp của
Bout theo tài sản được cung cấp
Ain của Trader:
Terraswap thực hiện các giao dịch
theo số dư hiện tại của Pool và số
lượng Token được đưa vào. Giá
thị trường được mã hóa số lượng
mã thông báo mục tiêu của nhóm
chia cho tài sản nguồn (Còn được
gọi là Pool Ratio). Chênh lệch
(Spread) giữa giao dịch thực hiện
và giao dịch dự kiến là:
​​
Pool có lượng Token càng lớn,
spread sẽ càng nhỏ và giúp Pool
tiến hành giao dịch gần với giá
được dự tính của nó là Y/X.
PHÍ GIAO DỊCH
Mỗi pool thanh khoản cho cặp
Token (liệt kê trong whitelist)
có tỷ lệ LP Commission được trả
như một khoản phí giao dịch,
được xác định bằng theo thuật
toán. Trong Terraswap, LP Com-
mission cố định ở mức 0,3% và
được thanh toán từ chính tài sản
mà nhà giao dịch nhận được từ
giao dịch.
Ngoài ra, nếu tài sản được giao
dịch là native token như UST,
Terra network sẽ phải chịu thuế
chuyển nhượng (không được
kiểm soát bởi Terraswap con-
tract).
LP Commission được trả sau mỗi
giao dịch sẽ được bỏ lại vào pool
thanh khoản tương ứng như một
khoản lợi nhuận cho các nhà
cung cấp thanh khoản. Anh em
có thể burn LP token được tạo ra
từ việc cung cấp thanh khoản để
rút LP Commission được tích lũy
vào pool.
TƯƠNG LAI CỦA TERRASWAP?
Terraswap được thiết kế như
một nền tảng cơ bản cho hệ sinh
thái Terra DeFi đang trên đà phát
triển.Token Terraswap LP sau
này có thể được sử dụng trong
các hợp đồng thông minh để mở
rộng sức mạnh của Terraswap
trên các ứng dụng khác.
Bản thân Terraswap là một sàn
giao dịch phi tập trung ở trạng
thái tuyệt đối. TerraSwap được
ra mắt như một sản phẩm phụ
của Mirror Protocol, vì có nhu
cầu trao đổi mAssets theo cách
phi tập trung.
Tuy nhiên Terraswap không có
 Magazine | 005
69 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021

Native Asset để khuyến khích

bất kỳ điều khoản thanh khoản
CRYPTOGO.NET

nào. Thay vào đó, họ chỉ tập

trung vào phí cho các nhà giao
dịch. Terraswap cung cấp các cặp
giao dịch rất độc đáo và thú vị
cho các người dùng có xu hướng
Staking/ Farming các loại Token.
• Các cặp mAsset-UST dùng để Thống kê về khối lượng giao dịch trên Terraswap tính tới 21/10/2021.
phục vụ cho Mirror Protocol. Nguồn: alpac4.com
Do đó, cơ hội Farm là không
phù hợp, vì không làm tăng
MIR.
• Các cặp Native Token-UST
sẽ được bổ sung nhiều hơn
theo thời gian. Trong đó quan
trọng nhất là LUNA-UST.
Pool này được kết nối với
Terra Station, do các giao
dịch Swap được quản lý theo
chuỗi. Do đó, việc cung cấp
tính thanh khoản có những
ưu điểm cụ thể.
• Điều tương tự cũng áp dụng
cho các cặp bAsset-UST như Thông số về cặp thanh khoản Luna-bLuna mà Terraswap đã cung cấp.
bETH-UST, những cặp này Nguồn: Terra Statistics
rất cần thiết để cho phép
thanh lý ANC. Các nhà phát triển có thể thêm Dự án cũng hướng tới các sản
• Hiện tại chỉ có một cặp bAs- Terraswap vào các AMM on- phẩm đầu tư hướng tới người
set-Native Token: bLU- chain cho đến dApp. Trong dùng như synthetic assets,
NA-LUNA. Cặp này, được tương lai các incentive có khả cross-chain DeFi yield farming,
thực hiện như một phần của năng được tạo dựa vào LP to- yield-bearing stocks được cung
cơ chế thanh lý của Anchor ken nhằm nhanh chóng tạo ra cấp bởi Anchor,...
Protocol, là một Pool gần thị trường thanh khoản và khu-
như không có rủi ro để farm yến khích sự tham gia của người
LUNA. Vì bLUNA-LUNA ở dùng.
tỷ lệ 1:1 nên không có Imper- Terraswap sẽ đóng vai trò trung
manent Loss. Và APR tại thời tâm trong việc tạo điều kiện cho Xếp hạng của Terraswap trên
điểm 21/10/2021 là 5.64%. các giải pháp giao dịch liên chuỗi Coingecko tính tới 21/10/2021
Tổng số lượng các cặp thanh trên blockchain Terra. Ngoài các
khoản Luna-bLuna mà Ter- Hiện tại trên Coingecko xếp
thành phần cơ bản cốt lõi giống hạng 110 cho Terraswap, nhưng
raswap đã cung cấp tính tới như trên Ethereum DeFi như
30/9/2021 là 4.723.700 cặp. To- với tiềm năng của Terra và TER-
MakerDAO, Synthetix, Com- RA Ecosystem thì trong tương
tal Liquidity bLUNA-LUNA pound, v.v… đội ngũ Terra mong
của cặp tính tới 18/10/2021 là lai Terraswap có đủ tiềm lực để
muốn hỗ trợ các loại ứng dụng trở thành một trong những top
$169.30M chỉ phát huy được khả năng khi AMM DEX.
xây dựng trên Terra, bắt đầu với
việc liệt kê một loại tài sản mới
ánh xạ từ các giá trị thế giới thực.
 Magazine | 005
70 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021

HỆ SINH THÁI TERRA

CRYPTOGO.NET

A ANCHOR
nchor Protocol có thể
được xem như một
ngân hàng truyền
thống trong thế giới
Crypto, người dùng có thể gửi

P R O T O C O L
stablecoin (UST) vào và nhận lãi
suất ổn định (Fixed Rate), cũng
như cho vay khi người dùng gửi

tài sản thế chấp vào.
Anchor được thiết kế như một
giao thức tiết kiệm cung cấp lợi
suất biến động thấp trên tiền gửi
stablecoin Terra. Lãi suất trên
Anchor được hỗ trợ bởi một loạt
các phần thưởng đa dạng khi
người dùng stake từ các Block-
chain có cơ chế đồng thuận Proof
Of Stake, do đó sẽ ổn định hơn
nhiều so với lãi suất thị trường
tiền tệ. Lợi nhuận ổn định, đáng
tin cậy trong Anchor có cơ hội trở
thành lãi suất tham chiếu trong
thị trường Cyrpto.
Proof of Stake (PoS) là một cơ chế
đồng thuận phân tán trong đó các
TRED
Block Validator được chọn dựa trên
số lượng coin mà họ đang stake.
Block Validator chỉ có thể tham gia
vào quá trình sản xuất các block mới
nếu họ lock tài sản của họ vào hệ
thống.
Các tài sản bị lock được xem như tài
sản thế chấp, những Block Validator
gây hại cho hệ thống sẽ mất phần
họ stake và bị loại khỏi mạng. Mặt
khác, những Block Validator sẽ được
thưởng khi các block mới được sản
xuất.
Các blockchain triển khai mô hình
PoS lựa chọn Block Validator dựa
trên sự kết hợp của các yếu tố,
thường được xem xét theo “Coin
Age” (thời gian đồng tiền được
stake trong bao lâu). Hoặc việc lựa
chọn Block Validator sử dụng cơ chế
ngẫu nhiên, có nghĩa là các Block
Validator thay phiên nhau trong quá
trình xác nhận các Block mới.
Mô hình PoS yêu cầu rất ít sức
mạnh tính toán và trình xác thực
có thể bảo mật mạng bằng cách sử
 Magazine | 005
71 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
Anchor là một giao thức tiết kiệm mở, không cần sự cho phép (Per-
dụng các máy riêng lẻ của họ thay missionless), có nghĩa là bất kỳ ứng dụng nào của bên thứ ba đều có
vì phần cứng khai thác chuyên dụng. thể kết nối miễn phí và người dùng có thể kiếm tiền lãi mà không
CRYPTOGO.NET

Do đó, các hệ thống PoS có thể cung bị giới hạn. Thông qua Anchor Earn, Anchor.js hoặc EthAnchor, các
cấp mức độ mở rộng, hiệu quả năng nhà phát triển có thể tương tác với Anchor chỉ bằng một vài dòng mã.
lượng, phân quyền và bảo mật tăng
lên.

Sơ lược về Anchor Protocol.

Giao thức Anchor tạo nên thị
tường giữa người cho vay sta-
blecoin của họ và người đi vay
stablecoin, dựa trên tài sản thế
chấp. Để vay stablecoin, người
vay khóa Tài sản Bonded Assets
(bAssets) làm tài sản thế chấp và
vay stablecoin dưới tỷ lệ LTV do
giao thức xác định. Những phần
thưởng khi stake được tích lũy
vào Pool tài sản thế chấp toàn
cầu, sau đó được chuyển đổi
thành stablecoin và trả cho người
cho vay dưới dạng lợi tức ổn
định.
Các stablecoin đã ký gửi được
đại diện bởi Anchor Terra (aTer-
ra). aTerra Token có thể quy đổi
thành khoản tiền gửi ban đầu
cùng với lãi suất tích lũy, cho
phép người dùng thu lãi chỉ bằng
cách giữ chúng.
Anchor được cấu trúc để cung
cấp cho người gửi tiền:
• Lợi suất tiền gửi cao, ổn định
được hỗ trợ bởi phần thưởng
của các tài sản thế chấp bAs-
set.
• Rút tiền ngay lập tức thông
qua việc cho vay gộp các
khoản tiền gửi stablecoin.
• Bảo vệ vốn gốc thông qua
việc thanh lý các khoản cho
vay có rủi ro thiếu tài chính.
Cách Anchor Protocol tương tác trong TERRA Ecosystem
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA ANCHOR PROTOCOL ?
Cơ chế hoạt động cơ bản của Anchor Protocol
Cơ bản là Anchor sẽ thúc đẩy việc sử dụng UST – Stablecoin của cả
hệ sinh thái Terra đến từ lãi suất hấp dẫn (hiện tại là 19,48%), từ đó
kéo theo việc tăng nhu cầu của LUNA token, dẫn đến cả hệ sinh thái
đều đi lên.
Ứng dụng của Anchor Protocol như sau:
• Nhận lãi suất: Người dùng gửi UST vào, nhận lãi suất cố định,
lãi suất này tương lai sẽ được thay đổi dựa vào cơ chế quản trị.
• Vay Stablecoin: Người dùng gửi tài sản thế chấp (Collateral as-
sets) vào Anchor Protocol (hiện tại chỉ chấp nhận bLUNA – nhận
được khi stake LUNA). Sau đó sẽ được vay mới theo tỉ lệ LTV
(Loan To Value – Khoản Vay Trên Giá Trị).
Sử dụng những hình thức Staking Yield và Money Market đa dạng,
cùng các cơ chế quản trị khuyến khích sử dụng ANC Token, Anchor
Protolcol tạo ra một công cụ thu nhập cố định hoàn toàn phi tập
trung.
• Cơ chế Anchor Protocol đặt ra Anchor Rate là APY mà Anchor
Protocol tìm cách trả cho người dùng cung cấp thanh khoản.
Những người dùng sở hữu ANC Token sẽ bỏ phiếu Vote để thiết
lập Anchor Rate.
• Cơ chế thưởng khi stake tạo nên lãi suất Yields thực: Anchor triển
 Magazine | 005
72 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
khai thị trường tiền tệ tương
tự thị trường tiền tệ truyền
CRYPTOGO.NET
thống, với lưu ý rằng tài sản
thế chấp trong whitelist được
dành riêng cho các dẫn xuất
Liquid Staking của các giao
thức PoS (ví dụ: stake token
LUNA tạo nên liquid staking
là bLUNA, đây là một dẫn
xuất của LUNA). Tài sản thế
chấp giúp người dùng kiếm
được phần thưởng stake, tạo
nên lợi nhuận thực tế.
• Yield thực tế được ổn định
gần với Anchor Rate: Những
khoản dự trữ và các chương
trình khuyến khích giúp
Yield thực tế hội tụ với An-
chor Rate.
◾ Nếu Yield thực tế > An-
chor Rate, phần thưởng
stake vượt quá sẽ được lưu
trữ trong phần “Dự trữ lợi
nhuận (Yield Reserve)” dưới
dạng đồng UST. ANC ưu
đãi cho khách hàng vay giảm
15% mỗi epoch (Tuần).
◾ Nếu Yield thực tế < Anchor
Rate, phần thưởng stake
thiếu hụt sẽ được bù đắp
từ dự trữ lợi nhuận ở trên
cho đến khi cạn kiệt. Ngoài
ra, các ưu đãi của ANC cho
người vay tăng 50% mỗi
epoch (Tuần) cho đến khi lợi
suất thực hội tụ với Anchor
Rate.
CÁC THÀNH PHẦN TRONG ANCHOR PRO-
TOCOL
Sơ lược cách thức sử dụng An-
chor Protocol:
• (1): Người dùng sẽ stake LUNA
Token để đúc ra bLUNA.
• (2): Sau đó người dùng sử dụng
bLUNA làm tài sản thế chấp để
đúc UST.
• (3): LUNA từ (1) sẽ là khoản
stake để nhận APY.
• (4): Lợi nhuận từ (3) sẽ được chia thành 2 phần
◾ (4.1): Chia 20% cho người gửi UST.
◾ (4.2): Phần còn lại sẽ chuyển đến Anchor Vault.
TÀI SẢN MÃ HÓA (bAssets)
bAssets là các tài sản được mã hóa của các tài sản trong một PoS
Blockchain. Chúng cho phép người dùng có được tính thanh khoản
đối với các tài sản được stake của họ, cho phép giá trị bị khóa trong
các tài sản được stake có thể sử dụng được trong các ứng dụng tài
chính như Anchor Protol. sức hấp dẫn của chúng như một
bAsset Token chính là vị thế tài tài sản thế chấp.
sản được stake, nơi phần thưởng Là tài nguyên có thể thay thế,
stake được phân phối cho những mỗi đơn vị của bAsset phải có
người nắm giữ. Các ứng dụng tài cùng một hồ sơ về rủi ro và lợi
chính kết hợp bAssets có thể sử nhuận. Các tài sản cơ bản bị mất
dụng phần thưởng được phân do Slashing và phần thưởng thu
phối để khuyến khích việc áp được từ việc stake nên được chia
dụng các ứng dụng tài chính đó. sẻ theo tỷ lệ cho tất cả các bAsset.
Mặc dù các bAssets có thể có các Slashing là một cơ chế mà nền tảng
đặc điểm khác nhau, chúng nên loại bỏ các hành vi bất thường bằng
bao gồm các thuộc tính nhất định cách phạt Validator thực hiện hành
để có thể được triển khai như vi vi phạm. Một số lỗi sẽ bị áp dụng
một tài sản thế chấp hợp lệ trong Slashing bao gồm:
Anchor Protocol. • Lỗi Liveness (trên giao thức
Tính Trao Đổi IRISnet và Cosmos): Validator
bAssets phải có khả năng stake bị phạt nếu không tham gia vào
trên nhiều nền tảng ứng dụng, thuật toán đồng thuận của nền
bất kể những Validator và thuộc tảng trong một khoảng thời gian
dài và bỏ lỡ nhiều block;
tính của chúng. Việc có nhiều loại
bAsset cho một blockchain duy • Lỗi quản trị (trên giao thức
nhất dẫn đến tính thanh khoản IRISnet và Cosmos): Validator
bị phân mảnh, làm giảm đáng kể bị phạt nếu biểu quyết nhiều lần
 Magazine | 005
73 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
trên cùng một quy trình đồng
thuận với các quyết định khác
CRYPTOGO.NET
nhau;
• Lỗi bảo mật (trên giao thức IRIS-
net, Cosmos, Tezos và nhiều giao
thức khác): Validator bị phạt khi
cùng một block được xác thực
hai lần hoặc nhiều hơn.
• Các mức phạt phụ thuộc vào loại
hành vi vi phạm cũng như các
thông số của giao thức. Phần
lớn các lỗi bị vi phạm, validator
bị phạt với một tỷ lệ phần trăm
nhất định trên số tiền Staking.
Với các vi phạm nghiêm trọng
hơn có thể tiến hành hình sự hóa.
Tỉ Lệ Chuyển Đổi 1:1 Mặc Định
Vì giá của bAsset giúp xác định
xem một khoản vay có được
thanh lý hay không, người đi vay
sẽ có thể dễ dàng ước tính giá trị
của tài sản thế chấp bAsset của
họ. Điều này được thực hiện tốt
nhất bằng cách giới thiệu một
chốt chuyển đổi 1:1 giữa bAssets
và các tài sản cơ bản của chúng,
trong đó bAssets bắt chước giá
của các tài sản cơ bản của chúng.
Các trường hợp ngoại lệ như bị
Slashing có thể khiến giá neo bị
phá vỡ. Tuy nhiên, triển khai
bAsset phải có cơ chế để khôi
phục chốt 1-1. Các cơ chế ví dụ
bao gồm phí khôi phục chốt và
nhóm bảo hiểm cắt giảm:
• Phí khôi phục cố định: tài sản
bị cắt giảm được phục hồi
bằng một khoản phí gắn liền
với việc khai thác và đốt cháy
bAsset hơn nữa.
• Thông qua cơ chế khôi phục
chốt, việc đổi bAssets ở trạng
thái mặc định sẽ dẫn đến số
lượng tài sản cơ bản bằng
nhau và ngược lại.
Dễ Dàng Sử Dụng
Có các thị trường thứ cấp được
thiết lập tốt cho bAssets rất có lợi cho Anchor Protocol. Đối với sự
chênh lệch giá linh hoạt giữa thị trường thứ cấp và thị trường sơ
cấp (tức là hợp đồng bAsset), việc triển khai phải hỗ trợ việc mua lại
bAsset dễ dàng, trong đó:
• Việc đổi bAssets phải được thực hiện đầy đủ trong một khoảng
thời gian xác định trước.
• Bất kỳ chủ sở hữu nào cũng có thể đổi bAssets của họ mà không
bị mất mát đáng kể.
Tích Lũy Phần Thưởng
Khoản hỗ trợ lãi suất tiền gửi của Anchor được bởi bAsset Reward.
bAsset Reward được phân phối không bị gián đoạn, vì khoản hỗ trợ
được phân phối liên tục.
MONEY MARKET
Thị trường tiền tệ của Anchor là một giao thức cho vay các Terra
Stablecoin đã ký gửi cho người vay. Anchor lấy nguồn lợi nhuận
tiền gửi của mình từ các khoản vay thế chấp bAsset, trong đó phần
thưởng của các tài sản thế chấp bAsset của họ được sử dụng để trợ
cấp lãi suất tiền gửi.
Giao thức tận dụng phần thưởng bAsset để khuyến khích người dùng
gửi stablecoin mới, giảm tỷ lệ đi vay, khuyến khích nhiều khoản vay
thế chấp bAsset hơn và cho phép thu thập nhiều phần thưởng bAsset
hơn.
Chỉ Số Lãi Suất Chung (Global Interest Index)
Chỉ số lãi suất chung đóng vai trò là giá trị tham chiếu cho việc tích
lũy lãi suất, theo dõi số tiền lãi mà mỗi đơn vị Terra Stablecoin sẽ tích
lũy được kể từ khi tạo giao thức.
Đối với mọi tương tác của người dùng, chỉ số lãi suất chung được cập
nhật để tính toán lãi suất đã tích lũy được kể từ lần tương tác cuối
cùng của người dùng với Protocol. Lãi suất hiệu dụng giữa thời điểm
hiện tại t2 và thời điểm tương tác cuối cùng của người dùng t1 tỷ lệ
thuận với lãi suất vay tại t1:
Để tính cho khoản lãi tích lũy, chỉ số lãi suất chung được cập nhật
thành giá trị tích lũy lãi suất của :
Lưu ý rằng lãi suất chỉ Compound khi xảy ra tương tác của người
dùng.
Chỉ Số Lãi Suất Của Người Dùng (User Interest Index)
Để tính toán số tiền lãi vay được tích lũy cho một người đi vay cụ thể,
giao thức sẽ tính chỉ số lãi suất chung ngay tại thời điểm tương tác
của người dùng. Chỉ số chung đó được lưu trữ thành một giá trị dành
riêng cho người dùng, được đặt tên là chỉ số lãi suất của người dùng.
Bất cứ khi nào người dùng thực hiện một tương tác, tiền lãi sẽ được
 Magazine | 005
74 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
lại và nếu không được chỉ định, toàn bộ giá thầu sẽ được rút lại.
tích lũy cho người dùng. Nếu giá Tỷ lệ rủi ro (Risk Ratio) của vị thế cho vay, được định nghĩa là tỷ lệ
trị chỉ số lãi suất của người dùng giới hạn nợ phải trả, đặc trưng cho mức độ rủi ro của một vị thế. Các
CRYPTOGO.NET

được lưu trữ là và chỉ số lãi suất
chung hiện tại là , thì số tiền nợ
phải trả trước đó của người dùng
sẽ được cập nhật thành giá trị
tích lũy lãi suất được tính theo
công thức:
Sau khi thuật toán cập nhật thành
giá trị cộng dồn lãi suất, chỉ số lãi
suất của người dùng được cập
nhật thành chỉ số lãi suất toàn
cầu hiện tại.
THANH LÝ KHOẢN VAY
Để giảm thiểu rủi ro khi người
đi vay vỡ nợ, Anchor Protocol sẽ
thanh lý các khoản vay với tỷ lệ
LTV trên mức tối đa cho phép.
Hợp đồng thanh lý được sử dụng
để chuyển đổi tài sản thế chấp
của khoản vay thanh lý thành
Terra stablecoin, sau đó được sử
dụng để trả khoản vay.
Các token thế chấp được thanh lý
thành Terra Stablecoin bằng cách
thực hiện các giá thầu (bid) được
gửi đến Hợp đồng thanh lý. Giá
thầu được gửi bởi những người
nắm Terra Stablecoin và muốn
trao đổi Stablecoin của họ với
một Token nhất định.
Tỷ lệ phí bảo hiểm của một giá
thầu là tỷ lệ phí bảo hiểm mà
người dùng đặt ra khi thực hiện
giá thầu đó. Nếu được đặt thành
giá trị khác 0, người đặt giá có
thể mua Token với giá rẻ hơn giá
Oracle hiện tại. Mặc dù người đặt
giá thầu có thể đặt mức phí bảo
hiểm của riêng họ, nhưng Hợp
đồng thanh lý đã giới hạn giá trị
có thể đặt tối đa là 15%. Giá thầu
đã gửi có thể được rút lại bất kỳ
lúc nào, miễn là giá thầu đó chưa
được thực hiện đầy đủ. Người
dùng có thể chỉ định số tiền rút
khoản cho vay được mở cho bất kỳ ai để thanh lý khi tỷ lệ rủi ro của
nó lớn hơn 1.
Thanh Lý Một Phần
Các khoản cho vay có tổng giá trị tài sản thế chấp trên 2.000 UST sẽ
được thanh lý một phần, tức là chỉ thanh lý một phần tài sản thế chấp
thay vì thanh lý toàn bộ. Các tài sản thế chấp bị khóa sẽ được thanh
lý toàn bộ đối với các khoản vay có tổng giá trị tài sản thế chấp dưới
2.000 UST.
Các vị thế cho vay thanh lý một phần được thanh lý cho đến khi vị
thế cho vay dưới tỷ lệ rủi ro an toàn là 0,8; các vị thế cho vay có tỷ lệ
rủi ro từ 0,8 trở xuống được coi là an toàn. Các tài sản thế chấp được
thanh lý tương ứng với số tiền bị khóa và hệ số thanh lý của vị thế:
Khi hệ số thanh lý của vị thế cho vay được xác định là hàm của tổng
giá trị tài sản đảm bảo, hạn mức vay và nợ phải trả của khoản vay:
Yếu tố thanh lý tính đến các khoản phí bị mất trong quá trình thực
hiện giá thầu, chẳng hạn như tỷ lệ phí bảo hiểm, phí áp dụng khi
thực hiện giá thầu và thuế tính trên chuyển nhượng:
Lưu ý rằng sử dụng tỷ lệ phí tối đa có thể áp dụng trong
quá trình thanh lý, thanh lý tài sản thế chấp nhiều hơn một chút so
với mức tối thiểu cần thiết (để đạt Risk Ratio an toàn).
Thanh Lý Đa Phương
Thanh lý cũng áp dụng cho các khoản cho vay đa thế chấp, nghĩa là
các khoản cho vay được đảm bảo bằng hai hoặc nhiều tài sản khác
nhau. Khi thanh lý, tất cả các loại tài sản thế chấp bị khóa sẽ được
thanh lý tương ứng cho đến khi khoản vay đa phương đáp ứng Risk
Ratio an toàn (nếu áp dụng thanh lý một phần).
Trong thời gian thanh lý, các tài sản thế chấp trong một khoản vay đa
tài sản được thanh lý tương ứng với giá trị tài sản thế chấp của từng
tài sản thế chấp.
Các tài sản thế chấp bị khóa ở vị thế cho vay thanh lý được chuyển
đổi thành các Terra Stablecoin thông qua việc thực hiện giá thầu.
Money Market thực hiện giá thầu do người thanh lý khoản vay gửi
 Magazine | 005
75 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
và các stablecoin nhận được để
hoàn trả khoản vay của người đi
CRYPTOGO.NET
vay đã thanh lý.
Money Market đặt địa chỉ phí
thực hiện vào dự trữ lợi tức của
nó, chuyển 1% giá trị đặt mua
vào dự trữ lợi tức.
NHỮNG AI THAM GIA ANCHOR PROTOCOL ?
Bốn nhóm người dùng tồn tại
trong hệ sinh thái Anchor: Người
gửi tiền (Người cho vay), người
đi vay, người thanh lý và nhà
cung cấp thanh khoản ANC. An-
chor cũng yêu cầu bộ cấp dữ liệu
oracle, rất quan trọng để cung
cấp cơ sở hạ tầng cần thiết.
Trong Anchor Protocol, những
người gửi tiền được khuyến
khích cho vay các Terra Stable-
coin vào Anchor, thông qua các
khoản vay thế chấp bAsset. Lãi
suất mà người vay trả được trao
cho người gửi tiền, cùng với
các khoản trợ cấp được tạo ra
từ phần thưởng của các tài sản
thế chấp bAsset đã gửi. Ngoài
ra, giao thức ngăn chặn người
đi vay hình thành các khoản nợ
vượt quá giá trị tài sản thế chấp
bằng cách khuyến khích các nhà
thanh lý quan sát và thanh lý các
khoản vay có nguy cơ bị thiếu tài
sản thế chấp.
Người Gửi Tiền (Người Cho Vay)
Người ký gửi là người dùng cho
vay các Terra Stablecoin trong
Anchor. Các stablecoin đã gửi
được gộp lại và cho người vay
mượn, với tỷ lệ lãi tích lũy được
phân bổ cho tất cả những người
gửi tiền.
Người gửi tiền nhận được An-
chor Terra (aTerra) để đổi lấy
khoản tiền gửi của họ. Token
aTerra tượng trưng cho một phần
của người gửi tiền trong Stable-
coin Pool và sau đó có thể được
đổi để yêu cầu khoản tiền gửi sta-
blecoin ban đầu, cùng với lãi suất
tích lũy và trợ cấp cho người gửi
tiền.
Người Đi Vay
Người đi vay là người dùng tạo
ra các vị thế cho vay có thế chấp
bAsset để vay Terra Stablecoin từ
Anchor. Những bAsset đã được
Anchor đưa vào whitelist có thể
được gửi và khóa để tạo vị thế
cho vay. Các vị thế bắt buộc phải
duy trì tỷ lệ khoản vay trên giá trị
(LTV) dưới mức tối đa đã đặt.
Bằng cách vay, người dùng có thể
tiếp cận với tính thanh khoản mà
không bị mất giá đối với tài sản
thế chấp bAsset của họ. Người đi
vay được khuyến nghị theo dõi
chặt chẽ tỷ lệ LTV của vị thế cho
vay của họ, vì các khoản vay có
tỷ lệ LTV vượt quá mức tối đa đã
đặt sẽ bị thanh lý.
Ngoài ra, Anchor Protocol phân
phối ANC như là các ưu đãi cho
người vay.
Người Thanh Lý
Người thanh lý giám sát sự tồn
tại của các khoản vay rủi ro (Các
khoản vay có tỷ lệ LTV trên mức
tối đa đã đặt) và yêu cầu thanh
lý tài sản thế chấp khoản vay nếu
cần thiết. Trước khi thanh lý một
khoản vay, người thanh lý phải
thầu hợp đồng thanh lý, đề nghị
mua tài sản thế chấp đã thanh lý
để đổi lấy các Terra Stablecoin
của người thanh lý.
Các tài sản đảm bảo được thanh
lý bằng cách thực hiện các hồ sơ
dự thầu trong Hợp đồng thanh
lý. Chỉ những hồ sơ dự thầu do
người thanh lý gửi mới có thể
được thực hiện; người thanh lý
kích hoạt thanh lý phải có giá
thầu sẵn có do họ gửi. Khi thực
hiện, người thanh lý nhận được
các token thế chấp với mức chiết
khấu và các stablecoin trong giá
thầu của người thanh lý được sử
dụng để hoàn trả khoản vay của
người đi vay đã thanh lý.
Nhà Cung Cấp Thanh Khoản ANC
Nhà cung cấp thanh khoản ANC
là những người dùng cung cấp
tính thanh khoản cho Cặp hoán
đổi kỳ hạn ANC-UST. Họ quản
lý thanh khoản trao đổi giữa
token ANC và UST. Tính thanh
khoản của sàn giao dịch ANC
là rất quan trọng vì ANC được
phân phối dưới dạng ưu đãi cho
người vay, được sử dụng để hiệu
chỉnh tỷ lệ tiền gửi stablecoin.
Oracle Feeder
Oracle Feeder là một tài khoản
Terra chịu trách nhiệm cung cấp
nguồn cấp dữ liệu giá chính xác
và cập nhật cho các tài sản thế
chấp bAsset. Dữ liệu giá Fed-in
được sử dụng để tính toán giá trị
tài sản thế chấp của người đi vay,
 Magazine | 005
76 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
Staker khi mức độ phổ biến của số dư dự trữ lợi nhuận tăng đến
cũng được sử dụng làm giá tham Anchor tăng lên – Các nhà hoạch mức đủ.
chiếu trong Hợp đồng thanh lý. định ANC được khuyến khích đề Một phần lợi tức tiền gửi vượt
CRYPTOGO.NET

xuất, thảo luận và bỏ phiếu cho quá lãi suất tiền gửi mục tiêu
Là một thành phần quan trọng
các đề xuất xứng đáng hơn nữa được tích lũy vào dự trữ lợi tức,
trong hoạt động của giao thức,
cho giao thức. một phần được sử dụng để mua
bộ cấp dữ liệu oracle của An-
chor ban đầu được tạo ra do đội ANC cũng được sử dụng như ANC. ANC được mua lại đó sẽ
ngũ phát triển Anchor Protocol. các biện pháp khuyến khích để phân phối lại cho các ANC Stak-
Thông qua quản trị, hỗ trợ có thể hỗ trợ nhu cầu vay và ổn định lãi er.
được mở rộng cho các nhà cung suất tiền gửi ban đầu. Giao thức Bất cứ khi nào một khoản vay
cấp oracle bên thứ ba khi giao phân phối token ANC cho những được thanh lý, 1% giá trị tài sản
thức hoàn thiện hơn nữa. người vay stablecoin, tỷ lệ với số thế chấp được thanh lý sẽ được
TÊN LOẠI CHỨC NĂNG
tiền đã vay. gửi vào quỹ dự trữ lợi tức, một
Terra USD Native
Stablecoin
(UST) Token
Bonded
Cw20 Tài sản thế chấp cho
Asset
Token vay trong Anchor
(bAsset)
Anchor
Cw20 Biên lai ký quỹ trong
Terra
Token Anchor
(aTerra)
Anchor
Cw20 Token quản trị cho
Token
Token Anchor Protocol
(ANC)

CW20 là một đặc điểm kỹ thuật cho

các token có thể thay thế được dựa Mô hình hoạt động của ANC
trên CosmWasm. Tên và thiết kế dựa ANC tạo ra áp lực mua tăng phần trong số đó được sử dụng
trên tiêu chuẩn ERC20 của Ethere- tương ứng với AUM của Anchor. để mua ANC. Phí này được áp
um, nhưng nhiều thay đổi đã được Phí giao dịch được sử dụng để dụng tách biệt với phí thầu.
thực hiện. Type này được nhập bằng mua lại ANC từ Terraswap, sau
các hợp đồng muốn thực hiện các Các khoản tiền gửi token ANC
đó được phân phối dưới dạng của các cuộc thăm dò quản trị
thông số kỹ thuật này, hoặc bằng các phần thưởng đặt cược cho ANC
hợp đồng có tiêu chuẩn cw20. Anchor không đạt được số phiếu
Staker. cần thiết sẽ được phân phối lại
ANC LÀ GÌ ? ANC thu phí giao thức được tạo cho các nhà phân phối ANC dưới
ra từ Anchor, trong đó 10% giá dạng phần thưởng stake.
Anchor Token (ANC) là Token trị chảy vào dự trữ lợi nhuận
quản trị của Anchor Protocol. được sử dụng để tích lũy giá trị THÔNG TIN VỀ TOKEN
ANC có thể được gửi để tạo các của mã thông báo ANC. Phí giao
cuộc thăm dò quản trị mới, có thể thức của Anchor có nguồn gốc
được bỏ phiếu bởi những người từ phần thưởng bAsset, lợi suất
dùng đã Stake ANC. vượt mức và phí thanh lý tài sản
thế chấp.
ANC được thiết kế để nắm bắt
một phần lợi nhuận yield của Một phần phần thưởng từ tài sản
Anchor, cho phép giá trị của nó thế chấp bAsset đã ký gửi được
mở rộng tuyến tính với các tài sản sử dụng để mua ANC, phần còn
mà Anchor đang quản lý (AUM). lại được sử dụng để bổ sung dự
Anchor phân phối phí giao dịch trữ lợi tức. Tỷ lệ phần thưởng Thông số chính
cho những người dùng đã Stake bAsset được sử dụng cho các
• Token Name: ANC Token.
ANC theo tỷ lệ cổ trong Pool của giao dịch mua ANC có thể được
họ, mang lại lợi nhuận cho các điều chỉnh quản lý kỹ lưỡng nếu • Ticker: ANC.
 Magazine | 005
77 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021

• Blockchain: Terra
• Token Standard: CW-20
CRYPTOGO.NET

• Contract: terra14z56l0fp2lsf86zy3hty2z47ezkhnthtr9yq76
• Token Type: Utility, Governance.
• Total Supply: 1.000.000.000 ANC.
• Circulating Supply: 131.391.279,91 ANC (13% – Tính tới 23/10/2021).
Lịch trình phân phối tích lũy (tính theo đơn vị triệu USD)

KHỞI ĐIỂM NĂM 1 NĂM 2 NĂM 3 NĂM 4

NHÓM ĐẦU TƯ 0 100 200 200 200

NHÓM PHÁT TRIỂN 0 25 50 75 100

LUNA STAKING AIRDROP 50 50 50 50 50

LUNA STAKING REWARD 0 50 100 100 100

GÓI KÍCH THÍCH HỖ TRỢ
VAY 0 100 200 300 400

ANC LP INCENTIVES 0 50 50 50 50

QUỸ CỘNG ĐỒNG 100 100 100 100 100

TỔNG CUNG 150 475 750 875 1000

LẠM PHÁT HÀNG NĂM (%) Null 216,67% 57,89% 16,67% 14,29%

(66,7%) token sẽ được dành • Các nhà đầu tư: 200.000.000

Biểu đồ phân bố Token Khởi điểm
Tổng cộng 150.000.000 ANC
được phát hành tại thời điểm ban
đầu.
• Staking LUNA Airdrop: 50
triệu (33,3%) token sẽ được
airdrop cho các nhà phân
phối LUNA.
• Quỹ cộng đồng: 100 triệu
cho Quỹ cộng đồng Anchor.
Biểu đồ phân bố Token khi kết thúc
Year 4.
Phần còn ANC khác được phát
hành theo kế hoạch trong khoảng
thời gian ít nhất 4 năm, tăng tổng
nguồn cung cho đến khi đạt 1 tỷ.
Cấu trúc phân phối cuối cùng sẽ
là:
(20%) ANC được phân bổ
cho các nhà đầu tư của An-
chor, với thời gian khóa 6
tháng. Sau đó, lịch trình kiểm
tra tuyến tính 1 năm được áp
dụng.
• Nhóm phát triển: 100.000.000
(10%) ANC được phân bổ cho
người tạo Anchor, thời hạn
4 năm. Token sẽ được phát
hành vào mỗi cuối năm.
• Staking LUNA Airdrop:
50.000.000 (5%) ANC được
airdrop cho các LUNA Staker
khi ra mắt.
• Staking LUNA Reward:
100.000.000 (10%) ANC được
 Magazine | 005
78 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
phân phối tuyến tính cho
những người dùng đã stake
CRYPTOGO.NET
LUNA trong khoảng thời
gian 2 năm. Token sẽ được
phân phối sau mỗi 100.000
block (khoảng mỗi tuần) bắt
đầu từ khối 2.179.600.
• Gói kích thích hỗ trợ vay:
400.000.000 (40%) ANC được
phát hành tuyến tính để
được sử dụng làm ưu đãi cho
người vay trong khoảng thời
gian 4 năm.
• Quỹ cộng đồng: 100.000.000
(10%) ANC sẽ được dành cho
Quỹ cộng đồng Anchor.
• Tỷ lệ lạm phát của ANC được
thiết kế để giảm dần hàng
năm, cho đến khi cuối cùng
đạt đến mức cung 1 tỷ.
Phân phối cho những người tham gia hệ
sinh thái
• Phân phối cho Người vay:
ANC được phân bổ cho các
Gói kích thích hỗ trợ vay
và sẽ được phân phối dần
dần cho người vay. Số tiền
này được phân bổ thêm cho
những người đi vay cá nhân
theo tỷ lệ với số tiền lãi vay
tích lũy của họ. Các ưu đãi
của ANC khuyến khích nhiều
người vay hơn gửi các tài sản
thế chấp bAsset, gây thêm áp
lực mua cho ANC, tăng thêm
các ưu đãi cho vay.
• Phân phối cho các nhà cung
cấp thanh khoản ANC: Vì
ANC khuyến khích người
vay để kích thích nhu cầu vay
ban đầu và ổn định lãi suất
tiền gửi, nên tính thanh khoản
trao đổi cao cho ANC là rất
quan trọng để duy trì dòng
động lực liên tục. Để khuyến
khích thanh khoản trao đổi
ban đầu của ANC, ANC mới
được đúc cũng được phân
phối cho những người cung
cấp thanh khoản cho ANC,
cụ thể là trên cặp ANC-UST
Terraswap. Token được trao
cho người tạo token LP cặp
ANC-UST Terraswap.
TVL của Anchor Protocol chiếm
40.36% trên toàn TERRA Ecosys-
tem, đứng đầu về TVL.
Anchor đóng vai trò như một
ngân hàng cung cấp lãi suất ổn
định. APY của Anchor là fixed
rate: 20%. Để dự án giữ ổn định
được mức lãi suất này, Anchor sẽ
cho người dùng vay Stablecoin
thông qua việc gửi tài sản vào
(Hiện tại là bLUNA), số tài sản
này sau đó sẽ đem đi stake. Với
lãi suất stake Luna ở mức 27,92%/
năm, và LTV (Loan-to-Value) là
50%*, có nghĩa là hệ thống có thể
tạo ra ít nhất 55,84% doanh thu
từ tài sản stake: 20% dành cho
người dùng gửi UST, phần còn
lại sẽ đưa vào Vault của dự án.
ANC sẽ đóng vai trò là Gov-
ernance token, người dùng sẽ
quyết định con số lãi suất trong
tương lai. Nếu phần thưởng
stake LUNA lớn hơn con số này,
thì phần dư ra sẽ dự trữ lại như
trường hợp trên. Ngược lại, phần
tích lũy này sẽ dùng để bù vào
nhằm đạt được số lãi suất.
Ví dụ: Người dùng A stake $100 giá
trị LUNA (khoảng 27,611 LUNA
tính tới 26/10/2021) vào Anchor,
theo LTV = 50% thì A chỉ có thể vay
được $50. Tuy nhiên LUNA có thể
stake được với APY là 27,92%, nên
Anchor sẽ kiếm được $27,92. Người
dùng B đem 100 UST vào gửi,
 Magazine | 005
79 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
100 UST này có thể cho hai người
vay (mỗi người stake $100 giá trị
CRYPTOGO.NET
LUNA), lúc này $200 LUNA có thể
Stake được $55,84 => 55,84%
TVL của Anchor Protocol đứng thứ
14 trên toàn thị trường.
Anchor sẽ là cầu nối giữa UST và
người sở hữu LUNA: UST được
gửi vào để nhận lãi suất cố định;
LUNA ở dạng stake (bLUNA)
được dùng làm tài sản thế chấp
để mượn UST. Và phần thưởng
đến từ stake LUNA sẽ phân phối
cho người dùng gửi UST. Một
vòng tròn hoàn hảo.
Đây cũng là lần đầu tiên, người
dùng có thể vay UST thông qua
stake LUNA, sử dụng UST này
để mua LUNA và gửi ngược lại
vào Anchor sẽ tăng thêm lãi suất
cho họ. Người dùng có thể gửi
UST vào Anchor để nhận về lãi
suất cố định là 20% khá hấp dẫn.
Và dĩ nhiên, nhu cầu UST tăng
sẽ dẫn đến nhu cầu LUNA cũng
tăng nhằm vào việc đốt LUNA
để tạo ra UST.
Ngoài ra, để farm Anchor, người
dùng cần phải stake LUNA. 10%
ANC sẽ được dùng để phân phối
cho người sở hữu LUNA trong
vòng 2 năm tiếp theo.
TVL của Anchor Protocol đứng thứ
3 vể mảng Lending.
NHỮNG CHỨC NĂNG CỦA ANC TOKEN Người dùng tham gia với vai trò
đi vay UST sẽ nhận về ANC.
Quản Trị
Người dùng có thể Stake ANC
vào Anchor Protocol để tham gia
quyền quản trị. Ngoài ra, việc
Ssake này còn nhận được lãi suất.
Số phiếu vote được giới hạn bởi
số lượng ANC stake trên Anchor
Protocol. Bất kì ai cũng có thể
tạo poll bằng cách trả một lượng
ANC nhất định. Nếu poll không
vượt qua cuộc biểu quyết, lượng Danh sách các sàn cho phép giao
ANC này sẽ phân phối lại cho dịch ANC Token
người dùng stake ANC theo tỉ lệ
tương ứng.
Cung Cấp Thanh Khoản
Người dùng có thể tham gia
cung cấp thanh khoản cặp ANC-
UST trên Terraswap để nhận về
LP token. Sau đó stake LP token
cặp ANC-UST để được nhận lãi Nhóm đầu tư phát triển
suất APY. Anchor Protocol
Ngoài các phần thưởng như trên,
việc cung cấp thanh khoản còn
giúp cho ANC giữ được giá trị
tốt hơn, từ đó giúp cho việc khu-
yến khích người dùng đi vay có
tác dụng.
Chia Sẻ Phí Giao Dịch
Tất cả các hoạt động trên Anchor
Protocol đều tốn phí giao dịch,
từ vay, mượn cho đến nạp, rút,
cung cấp thanh khoản,… Số tiền
này được dùng để mua lại ANC
và phân phối cho người dùng
stake ANC.
Khuyến Khích Người Dùng Đi Vay
Đây là một hình thức khu-
yến khích khá phổ biến
trong mảng Lend-
ing & Borrowing.
 Magazine | 005
80 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021

HỆ SINH THÁI TERRA

CRYPTOGO.NET

P R O T O C O L
MIRROR

M
irror là một giao
thức DeFi được
cung cấp bởi các
hợp đồng thông
minh trên mạng lưới Terra cho
phép tạo ra các tài sản synthetic
được gọi là Mirror Assets (mAs-
sets). mAssets mô phỏng hành vi
giá của tài sản trong thế giới thực
và cung cấp cho các nhà giao
dịch ở bất kỳ đâu trên thế giới
quyền truy cập mở để tiếp cận
mà không phải sở hữu hoặc giao
dịch tài sản thực.
T R E D
Hiện tại, các tài sản thực này chỉ
là cổ phiếu của các công ty lớn
như TESLA, AMAZON, FACE-
BOOK.
Synthetic Asset (Tài sản tổng hợp)
là một loại hình phái sinh mới.
Phái sinh (Derivative) là những tài
sản có giá trị được lấy từ một tài
sản hoặc điểm chuẩn khác. Ví dụ
tiêu biểu về phái sinh là hợp đồng
tương lai (Futures) và quyền chọn
(Options). Trong đó người mua và
người bán giao dịch các hợp đồng
theo giá tương lai của các loại tài
sản.
DeFi bổ sung thêm một điều: Syn-
thetic Asset là các Token kỹ thuật
số tượng trưng cho các phái sinh.
Trong đó các công cụ phái sinh là
các hợp đồng tài chính cung cấp khả
năng tiếp xúc tùy chỉnh đối với tài
sản cơ bản hoặc vị thế tài chính, thì
Synthetic Asset là đại diện được To-
ken hoá của các vị trí đó.
Việc đúc ra mAssets được phân
cấp và do người dùng trên toàn
 Magazine | 005
81 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
CRYPTOGO.NET
Sơ lược cách Mirror Protocol tương tác trong TERRA Ecosystem.
mạng lưới Terra thực hiện bằng
cách mở một vị thế và ký quỹ.
Mirror đảm bảo rằng luôn có đủ
tài sản thế chấp trong giao thức
để đảm bảo mAssets và cũng
quản lý thị trường cho mAssets
thông qua các cặp giao dịch với
UST trên Terraswap.
Mirror Token (MIR) được phân
phối như một phần thưởng trong
hệ sinh thái. Với nó, Mirror đảm
bảo tính thanh khoản cho mAs-
set bằng cách thưởng MIR cho
những người dùng đã stake LP
Tokens. Ngoài ra, để đảm bảo
mAssets có thể bắt chước hành
vi giá của tài sản trong thế giới
thực, những người dùng đã stake
sLP Token (Thu được thông qua
việc Short mAssets) sẽ được
thưởng bằng MIR. MIR có giá trị
vì nó có thể được stake để nhận
đặc quyền vote và thu được một
phần phí rút tiền CDP của giao
thức.
Mirror là một dự án được phát
triển và chỉ đạo bởi chính cộng
đồng của nó: Thị trường của nó
được duy trì bởi những người
dùng của chính nó và giao thức
được phát triển với những ý
tưởng mới thông qua cơ chế
quản trị dân chủ.
Là những đại diện được Token
hoá của các công cụ phái sinh,
Mirror Protocol có những lợi thế
độc đáo đến từ việc được xây
dựng trên Blockchain:
Việc khởi tạo không cần cấp
quyền: Các blockchain công khai
như Terra đem đến cho bất kỳ ai
trên thế giới, khả năng xây dựng
hệ thống Synthetic Asset của
riêng họ.
Dễ dàng truy cập và chuyển
nhượng: Synthetic Asset có thể
tự do chuyển nhượng và giao
dịch.
Pool thanh khoản toàn cầu: Các
blockchain vốn dĩ có tính toàn
cầu, bất kỳ ai trên thế giới đều có
thể tham gia.
Không có rủi ro bên thứ 3: Không
có một bên thứ 3 làm trung gian
nào có đặc quyền kiểm soát
blockchain cũng như các Syn-
thetic Asset.
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA MIRROR PROTO-
COL ?
Mirror Protocol là một giao thức
DeFi Interchain, có nghĩa là nó có
thể được truy cập và tương tác
với các ứng dụng phi tập trung
trên những blockchain khác.
Mirror Protocol được xây dựng
trên Terra Blockchain, sử dụng
Shuttle Bridge để chuyển các
chuỗi liên kết giữa Terra, Ethere-
 Magazine | 005
82 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
um và Binance Smart Chain.
Một ứng dụng web có tên Terra
CRYPTOGO.NET
Bridge cung cấp giao diện web
để chuyển token giữa các block-
chain khác nhau.
Để tạo mAsset, người dùng phải
khóa ít nhất 50% giá trị tài sản
hiện tại dưới dạng Terra Stable-
coin hoặc mAssets làm tài sản
thế chấp. Nếu giá trị của tài sản
tăng lên trên ngưỡng thế chấp,
tài sản thế chấp sẽ được thanh lý
để đảm bảo khả năng thanh toán
của hệ thống.
Để định giá mAsset, hệ thống sẽ
đọc giá tài sản cơ bản thông qua
một Oracle phi tập trung về giá
– Giá được cập nhật sau mỗi 30
giây. Khi giá của mAsset chênh
lệch đáng kể so với thị trường
sơ cấp, các nhà giao dịch được
khuyến khích mua / bán tài sản
để đúc/đốt để nhận lại tài sản thế
chấp.
Để đốt một mAsset, người dùng
phải đốt một lượng mAsset bằng
với lượng mAsset đã phát hành
khi mở vị thế nợ có thế chấp
(CDP – Collateralized Debt Posi-
tion) – Tài sản thế chấp sau đó
được trả lại cho người dùng.
CÁC THÀNH PHẦN THAM GIA MIRROR
PROTOCOL ?
Trong Mirror Protocol, người
dùng thực hiện một hoặc nhiều
vai trò sau:
Trader
Những người dùng tham gia
mua và bán mAssets bằng UST
trên Terraswap và thu lợi nhuận
từ chênh lệch giá mAssets.
Minter & Shorter
Một Minter là người dùng tham
gia vào một vị thế nợ có thế chấp
(CDP – Collateralized Debt Po-
sition) để có được các token mới
Sơ lược về cơ chế hoạt động của Mirror Protocol
được đúc của một mAsset. Các
CDP có thể chấp nhận tài sản thế
chấp dưới dạng UST, mAssets
hoặc tài sản thế chấp trong wh-
itelist và phải duy trì tỷ lệ tài sản
thế chấp trên mức tối thiểu của
mAsset nhân với tỷ lệ phí bảo
hiểm cho từng loại tài sản thế
chấp (do ban quản trị quy định).
Một Shorter là người dùng tham
gia vào cùng một CDP nhưng để
bán token được đúc ngay lập tức
và nhận sLP token mới được đúc.
Sau đó sLP Token có thể được
stake để nhận phần thưởng MIR
khi có chênh lệch giá giữa giá của
Terraswap so với giá Oracle.
Tài sản thế chấp dư thừa có thể
được rút ra miễn là tỷ lệ tài sản
thế chấp của CDP vẫn trên mức
tối thiểu. Minters có thể điều
chỉnh tỷ lệ tài sản thế chấp của
CDP bằng cách đốt mAssets hoặc
gửi thêm tài sản thế chấp.
Nhà Cung Cấp Thanh Khoản
Người dùng thêm một lượng
mAsset và UST có giá trị bằng
nhau vào Terraswap Pool tương
ứng để tăng tính thanh khoản
cho thị trường đó và trao lại cho
người dùng LP Token mới được
đúc, tượng trưng cho phần của
nhà cung cấp thanh khoản trong
Pool và đồng thời cũng nhận
phần thưởng từ phí giao dịch của
Pool. LP Token có thể được đốt
để lấy lại phần mAssets và UST
từ Pool.
Staker
Người dùng đem stake LP To-
ken, sLP token hoặc MIR để
nhận phần thưởng stake là MIR.
Trong khi người dùng stake LP
và sLP kiếm được phần thưởng
từ MIR do lạm phát, thì người
dùng stake MIR kiếm được phần
thưởng staking từ phí rút tiền
CDP.
Nếu người dùng đã stake MIR,
họ có đủ điều kiện để tham gia
quản trị và nhận quyền vote,
được tính theo tổng số MIR đã
stake của họ. Quản trị là quá
trình mà qua đó các mAsset mới
được đưa vào whitelist và các
thông số giao thức có thể được
thay đổi.
LP Token có thể được gỡ bỏ bất
cứ lúc nào, nhưng MIR chỉ có thể
được hủy bỏ khi chúng không
được sử dụng để đại diện cho
một phiếu bầu trong một cuộc
thăm dò quản trị đang chờ xử lý.
Oracle Feeder
Người cung cấp Oracle là tài
khoản Terra được chỉ định chịu
trách nhiệm cung cấp nguồn cấp
dữ liệu giá chính xác và cập nhật
cho tài sản thế chấp mAsset hoặc
whitelist cụ thể và là bên duy
nhất được phép cập nhật giá báo
 Magazine | 005
83 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH
cáo đã đăng ký của tài sản được
phản ánh. Vì vai trò quan trọng
CRYPTOGO.NET
của nó đối với sự ổn định hoạt
động của mAssets, người cung
cấp Oracle được bầu chọn thông
qua quản trị và sẽ nhanh chóng
được thay thế bởi cộng đồng nếu
nó hoạt động kém hiệu quả trong
các nhiệm vụ của mình.
Vào tháng 6/2021, dự án đã ra
mắt Mirror V2 với các tính năng
chính sau:
• List tài sản Pre-IPO
Các tài sản dự kiến tiến hành IPO
có thể được đưa vào whitelist và
được giao dịch trên Mirror v2. Để
được đưa vào whitelist, các tài
sản Pre-IPO cần trải qua một đề
xuất, nếu cộng đồng thông qua
thì sẽ được list. Nếu cuộc thăm
dò thông qua, những tài sản này
sẽ được đúc trong khoảng thời
gian cố định hoặc được giao dịch
giống như bất kỳ mAssets nào
khác trước khi IPO. Khi IPO diễn
ra, Mirror Oracle sẽ bắt đầu cập
nhật giá và tài sản sẽ có các tính
năng tương tự như bất kỳ mAs-
set nào khác.
Việc kiểm tra bảo mật cho các
Hợp đồng Mirror v2 cơ bản được
thực hiện bởi Cryptonics.
• Khuyến Khích Việc Quản Trị
Quản trị đóng một vai trò quan
trọng trong việc ra quyết định và
thành công của Mirror Protocol,
nhưng người dùng không được
khuyến khích đầy đủ để tham
gia tích cực. Do đó, số đại biểu
thường không đạt được vì người
dùng không nhận biết được thực
tế là MIR đã stake của họ đã bị
khóa cho đến khi kết thúc cuộc
thăm dò. Do việc stake MIR là
bắt buộc để tạo các cuộc thăm
dò mới, vì vậy những người tạo
cuộc thăm dò rất dễ mất MIR của
họ do thiếu sự tham gia các cuộc
thăm dò ý kiến.
T11/2021
Trong Mirror Protocol v2, những
cử tri tích cực sẽ đủ điều kiện
nhận thêm phần thưởng bỏ
phiếu ngoài phần thưởng đóng
góp quản trị hiện có. Một tùy
chọn bỏ phiếu ABSTAIN cũng
được thêm vào cho những người
dùng muốn tham gia tích cực
vào việc quản trị nhưng cảm thấy
rằng họ không hiểu đầy đủ về đề
xuất đó. Sẽ có 50% MIR Reward
sẽ được phân phối cho người
dùng tham gia vote quản trị, 50%
còn lại sẽ chia sẻ cho người dùng
stake MIR. Người dùng chỉ cần
bỏ phiếu là sẽ nhận thưởng.
Để giảm bớt vấn đề các đề xuất
bất ngờ không được thông qua
sau khi đạt đến số phiếu cần
thiết (10% → 9,99%) do MIR bất
ngờ bổ sung được đặt vào quản
trị, một snapshot sẽ được lấy
về tổng số MIR đã stake trong
khung thời gian bình chọn. Ảnh
snapshot này sẽ được sử dụng để
tính toán liệu đã đủ phiếu thông
qua hay chưa.
Những thay đổi này sẽ thúc đẩy
sự tham gia của ban quản trị trở
lên bằng cách giảm rủi ro liên
quan đến tiền gửi của người tạo
cuộc thăm dò và khuyến khích
sự tham gia tích cực.
Thêm Tùy Chọn Tài Sản Thế Chấp
MIR, LUNA, ANC, UST và aUST
hiện là các tài sản thế chấp hợp
lệ để tạo ra mAssets mới. Tài
sản thế chấp có sự dao động giá
sẽ có thêm phí bảo đảm tài sản
thế chấp, theo đó chúng sẽ được
nhân với một hệ số sao cho tỷ lệ
đi vay là 150% → 200%.
Bao gồm MIR, các loại tài sản thế
chấp mới từ hệ sinh thái Terra
đã được thêm vào Mirror v2. Tất
cả các tài sản thế chấp sẽ được
cung cấp một tham số mới do
quản trị viên quyết định được
gọi là hệ số nhân được nhân với
min_collateral_ratio của mAsset
được Mint. Các Stablecoin như
UST hoặc aUST sẽ có hệ số nhân
= 1 và các tài sản thế chấp biến
động cao bao gồm LUNA, MIR
và ANC sẽ được đặt ban đầu là
1,3333334.
Thêm Tính Năng Đúc Vị Thế Bán Khống
Một trong những vấn đề lớn
nhất trong Mirror Protocol v1 là
sự chênh lệch giá tồn tại giữa giá
trên Terraswap và trên Oracle.
Để giảm phí bảo hiểm giá, người
dùng sẽ phải đúc một loại tài sản
và sau đó bán nó trên Terraswap.
Tuy nhiên, không có động cơ
khuyến khích người dùng bán
khống tài sản vì phần thưởng từ
việc cung cấp thanh khoản luôn
cao hơn. Ngoài ra, việc đúc một
tài sản đem lại ít hiệu quả về vốn
hơn nhiều so với việc mua mAs-
set từ Terraswap, ngay cả với phí
bảo hiểm giá.
Mirror v2 giới thiệu một loại
token không thể giao dịch mới
được gọi là sLP, được tạo ra từ
việc tạo một vị thế bán khống.
sLP cũng có thể đem stake và tạo
ra phần thưởng dựa trên chênh
lệch giá hiện tại giữa giá Terras-
wap và Oracle.
TÊN LOẠI CHỨC NĂNG
Terra USD
Native Token Stablecoin
(UST)
Mirrored
Assets Cw20 Token
Synthetic
Asset
(mAssets)
Token quản
Mirror Token
Cw20 Token trị cho Mirror
(MIR)
Protocol
LP Token Cw20 Token Staking
sLP Token Cw20 Token Staking
CW20 là một đặc điểm kỹ thuật cho
các token có thể thay thế được dựa
trên CosmWasm. Tên và thiết kế dựa
 Magazine | 005
84 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
THÔNG TIN VỀ TOKEN
trên tiêu chuẩn ERC20 của Ethere-
• Token Standard: CW-20
um, nhưng nhiều thay đổi đã được
CRYPTOGO.NET

thực hiện. Type này được nhập bằng • Contract: terra15gwkyep-

các hợp đồng muốn thực hiện các fc6xgca5t5zefzwy42ut-
thông số kỹ thuật này, hoặc bằng các s8l2m4g40k6
hợp đồng có tiêu chuẩn cw20. • Token Type: Governance.
MIR LÀ GÌ ? • Total Supply: 370.575.000
Thông số chính MIR.
Mirror Token (MIR) là Token
quản trị của Mirror Protocol. • Token Name: MIR Token. • Circulating Supply:
Hiện tại, nó phải được stake để 77.742.679,93 MIR (21% –
• Ticker: MIR. Tính tới 23/10/2021).
bỏ phiếu trong các cuộc thăm
dò đang hoạt động và được yêu • Blockchain: Terra
cầu như một khoản stake để thực
Lịch trình phân phối tích lũy (tính theo đơn vị triệu USD)
hiện các cuộc thăm dò quản trị
mới. Trong tương lai của Mirror,
nó sẽ phục vụ các mục đích xa KHỞI ĐIỂM YEAR 1 YEAR 2 YEAR 3 YEAR 4
hơn cho giao thức làm tăng tiện
UNI AIRDROP 9.15 9.15 9.15 9.15 9.15
ích và giá trị của nó.
LUNA STAKING
Người dùng stake MIR cũng sẽ 9.15 9.15 9.15 9.15 9.15
AIRDROP
kiếm được MIR tạo ra từ việc rút
tài sản thế chấp từ các vị thế CDP LUNA STAKING
0 18.3 18.3 18.3 18.3
REWARD
trong giao thức.
mAsset LP
MIR cũng được sử dụng để khu- 0 89.2125 133.81875 156.121875 167.2734375
STAKING
yến khích người dùng tăng Farm
Yields bằng cách đặt các LP To- MIR LP STAKING 0 20.5875 30.8125 36.028125 38.6015625
ken được tạo ra bằng cách cung QUỸ CỘNG
cấp tính thanh khoản cho MIR và 36.6 36.6 54.9 91.5 128.1
ĐỒNG
mAssets. Lợi nhuận được trả cho
TỔNG CUNG 54.90 183.00 256.20 320.25 370.575
người dùng từ các MIR mới được
đúc thông qua lạm phát hàng LẠM PHÁT HÀNG
Null 233.33% 40.00% 25.00% 15.71%
năm, điều này làm tăng dần tổng NĂM (%)
cung của MIR cho đến cuối năm • LUNA Staker Airdrop:
thứ 4. 9.150.000 (16,66%) MIR sẽ
Dự kiến sẽ có tổng cộng được Airdrop cho những
370.575.000 MIR được phân phối người dùng stake LUNA.
trong 4 năm. Ngoài ra, sẽ không • Nhóm cộng đồng: 36.600.000
có thêm MIR mới nào được ra (66,66%) MIR sẽ được phân
mắt trong tổng cung. bổ cho nhóm cộng đồng.
Biểu đồ phân bố Token Khởi điểm
Tổng cộng 54.900.000 MIR có sẵn
tại nguồn gốc của Mirror Proto-
col. Việc phân phối các token này
sẽ được thực hiện như sau:
• UNI Airdrop: 9.150.000
(16,66%) MIR sẽ được Air-
drop cho những người dùng Biểu đồ phân bố Token khi kết thúc
nắm giữ UNI. năm 4
 Magazine | 005
85 KIẾN THỨC CHUYÊN NGÀNH T11/2021
Tổng cung cấp MIR sẽ được phát
hành theo kế hoạch trong 4 năm,
CRYPTOGO.NET
cho đến khi tổng cung trở thành
370.575.000 MIR.
Cơ cấu phân bổ vào cuối năm 4
sẽ như sau:
• Airdrop: Số lượng Airdrop
ban đầu được phân phối cho
những người dùng nắm giữ
UNI và người stake LUNA
hiện sẽ chiếm 18.300.000
(4,9%) tổng nguồn cung.
• Phần thưởng stake LUNA:
18.300.000 (4,9%) MIR sẽ
được phân phối cho người
stake LUNA trong suốt
năm đầu tiên. MIR sẽ được
phân phối mỗi 100.000 block
(khoảng một lần mỗi tuần)
cho người stake LUNA chỉ
trong năm đầu tiên, bắt đầu
từ block 920.000. Cứ sau mỗi
100.000 block, giao thức sẽ
xác định lại những ai đủ điều
kiện nhận phần thưởng stake.
• Phần thưởng stake mAsset
LP: 167.270.000 (45,1%) MIR
được phân phối cho tất cả các
staking Pool mAsset và mAs-
set (mETH) vào cuối năm 4.
Token được phân phối hàng
ngày cho mỗi staking Pool
(Ban đầu là 13 cặp cho mỗi
Mirror và mETH) dựa trên
Weight của chúng so với các
tài sản khác.
• MIR LP Staking Reward:
38.600.000 (10,4%) MIR được
phân phối đồng đều cho các
Pool MIR-UST và MIR-UST
(mETH) vào cuối năm 4. Cặp
MIR-UST có Weight ban đầu
là 300, lớn hơn Weight của
mAssets (Lô mAssets đầu
tiên có 100 Weight và mAs-
sets trong Whitelist có 30
Weight).
Tỷ Lệ Phân Phối (Lạm Phát)
Tỷ lệ lạm phát của token MIR
được thiết kế để giảm dần hàng
năm cho đến khi đạt mức 370.575
triệu vào cuối năm 4. Sau khi kết
thúc năm 4, không có token MIR
nào nữa sẽ được đúc thông qua
lạm phát.
Mirror Protocol có một số tính
năng đặc biệt hấp dẫn các nhà
đầu tư:
Tiếp Cận Được Với Nhiều Loại Tài Sản Hơn
Dù Ở Bất Cứ Thời Điểm Nào, Bất Cứ Nơi
Nào
Người dùng có thể mua cổ phiếu
Tesla hay Amazon ngay tại căn
nhà của mình chỉ với những cú
click chuột.
Mirror không chỉ giới hạn ở các
danh mục chứng khoán, bất kỳ
loại tài sản đầu tư nào cũng có
thể có mặt trên Mirror dưới dạng
mAssets, miễn là hệ thống Oracle
thu thập đủ dữ liệu về giá của nó.
Người dùng có thể lập danh mục
đầu tư (portfolio) bao gồm rất
nhiều tài sản với mức độ rủi ro
từ cao tới thấp, và cho mục đích
từ đầu tư tới đầu cơ chỉ trong 1
dApp.
Những người nắm giữ MIR có
thể bình chọn loại tài sản để được
niêm yết trên Mirror Protocol,
điều thể hiện sự phi tập trung của
giao thức này. Sau đó, tương tự
như các AMM khác, sẽ có những
thành viên cung cấp thanh khoản
cho cặp tài sản mới niêm yết và
hưởng MIR token.
Hiện tại, người dùng có thể giao
dịch khoảng 22 loại tài sản theo
cặp UST trên Mirror, bao gồm
hầu hết các mã chứng khoán
lớn như Amazon (AMZN), Tesla
(TSLA) hay Apple (AAPL)…
Tuy nhiên, con số này chưa thực
sự ấn tượng, bởi hẵng còn khá
nhiều tài sản tiềm năng với vol-
ume giao dịch lớn trên thị trường
truyền thống mà Mirror có thể
token hóa như vàng, bạc, dầu,...
Mua Lẻ Ở Hàng Thập Phân
Đối với một số tài sản như cổ
phiếu, trong thị trường truyền
thống, người dùng sẽ phải mua
tối thiểu 1 cổ hoặc phải mua theo
lô từ 100 đến 1.000 cổ phiếu.
Ví dụ: Ở thị trường Mỹ, người dùng
phải bỏ ra khoảng 3.3376,07 USD để
mua 1 cổ phiếu Amazon (AMZN).
Tuy nhiên, với Mirror người dùng
có thể mua lẻ (Fraction Buy) cực kì
dễ dàng, giống như mua lẻ Crypto
vậy.
Staking / Farming
Không chỉ mua vào mAssets để
đợi giá lên, người có thể tối đa
hóa lợi nhuận bằng cách stake LP
hoặc sLP.
 Magazine | 005
86 NHÂN VẬT CRYPTO T11/2021
CRYPTOGO.NET

NGUYỄN THẾ VINH T

rước khi trở thành CEO
của công ty hàng đầu về
lĩnh vực Blockchain của
Việt Nam, Chàng trai
trẻ 9x – Nguyễn Thế Vinh từng
nhận được học bổng 100% từ Đại
học FPT và anh cũng theo học tại
ngôi trường công nghệ FPT. Sau
khi tốt nghiệp, anh đã làm việc ở
tập đoàn công nghệ này. Sau một
thời gian học hỏi và phát triển,
chàng trai quê Vĩnh Phúc phát
hiện cơ hội của mình ở lĩnh vực
fintech và blockchain. Vì vậy anh
quyết định rẽ sang một hướng
thách thức mới cho bản thân:
Khởi nghiệp.

Công ty khởi nghiệp đầu tiên của

anh mang tên VIC Group. Đây là
nơi anh vừa làm vừa học hỏi kiến
thức công nghệ, tài chính đến
kỹ năng quản trị doanh nghiệp.
Đến năm 2019, Nguyễn Thế Vinh
đồng sáng lập Coin98 Finance –
hệ sinh thái tập trung vào công
nghệ Blockchain, cụ thể là DeFi
– tài chính phi tập trung. Năm
2020, Vinh cùng cộng sự ra mắt
Coin98 Wallet – ví tiền mã hóa
 Magazine | 005
87 T11/2021
CRYPTOGO.NET
CHÀNG TRAI CÔNG NGHỆ 9X
THÀNH CÔNG KHI DÁM DẤN THÂN
KHỞI NGHIỆP LĨNH VỰC BLOCKCHAIN
không lưu ký, hiện có hơn 300.000 người dùng tại
hơn 150 quốc gia với khoảng 10 thị trường trọng
yếu trong đó có Việt Nam. Tổng khối lượng giao
dịch transfer qua sản phẩm này đạt hơn 1 tỷ USD
trong 2 năm, tổng khối lượng giao dịch swap đạt
gần 300 triệu USD chỉ trong 6 tháng tích hợp trên
điện thoại.
Nắm bắt xu thế thị trường, Vinh cùng cộng sự thực
hiện nhiều cuộc gọi vốn và đều thành công. Tháng
4 năm nay, start-up này hoàn thành vòng gọi vốn
đầu tiên, nhận 4 triệu USD từ quỹ đầu tư Alameda
Research (Mỹ). Tiếp đó là vòng gọi vốn 1,25 triệu
USD với sự tham gia của các quỹ lớn trên thế giới
như Parafi Capital, Multicoin Capital, Hashed...
Lần thứ ba, Coin98 Finance công bố hoàn thành
vòng gọi vốn chiến lược tổng cộng 11,25 triệu USD,
dẫn đầu bởi Hashed và Spartan Group.
Để ba lần gọi vốn đều thành công với giá trị thương
vụ lên tới hàng triệu USD, điều đầu tiên Nguyễn
Thế Vinh cần chứng minh là khác biệt trong công
nghệ và tính năng quyết định khả năng thương
mại hóa của sản phẩm trên thị trường. Vinh cho
biết: “Lợi thế vượt trội của sản phẩm này là tích
hợp Multichain Engine, hỗ trợ hầu hết các block-
chain phổ biến trên thế giới. Bên cạnh đó, rất nhiều
ứng dụng của nhà phát triển tích hợp sẵn trong
ví. Người dùng không cần cài đặt hàng chục ứng
dụng độc lập”.
Ưu điểm là sự thông minh và tiện dụng. Theo Vinh,
UI/UX luôn là những thành phần được Coin98 ưu
tiên khi phát triển sản phẩm. Đối với ứng dụng
phục vụ cho DeFi - một lĩnh vực tương đối phức
tạp với người mới tiếp cận thì việc đảm bảo dễ sử
dụng từ lần đầu tiên là điều không thể.
Yếu tố cuối cùng giúp chinh phục người dùng là
đội ngũ kỹ thuật và hỗ trợ khách hàng sẵn sàng tư
vấn, giải đáp về sản phẩm mọi thời điểm. Những
dịch vụ đi kèm này đôi khi quyết định đến hành
vi của khách hàng có đồng hành lâu dài cùng sản
phẩm và phát sinh các hành động đem lại lợi nhuận
cho start-up hay không.
Ngoài ra Coin98 Finance còn phát triển nhiều sản
phẩm chủ lực khác trong hệ sinh thái là Coin98 Ex-
change, với nhiều trang bị giúp tăng tiện lợi và an
toàn cho người dùng.
 - TUYÊN BỐ MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM-

I Quan điểm trong bài viết/tạp chí này là quan điểm cá nhân của tác giả, đội ngũ
Crypto Go. Chúng tôi có thể không đúng, nhưng chúng tôi sẽ góp thêm cho bạn
- độc giả của tạp chí nhiều góc nhìn khác nhau về các vấn đề bạn quan tâm.

II Chúng tôi luôn cố gắng đảm bảo các thông tin trên trong tạp chí này được lấy từ
những nguồn đáng tin cậy. Tuy nhiên, Crypto Go không chịu trách nhiệm đối
với mọi sai sót hay bỏ sót hoặc hệ quả nào từ việc sử dụng những thông tin này.
Mọi thông tin đăng tải trong tạp chí này được giữ “nguyên trạng”; chúng tôi
không đảm bảo về tính đầy đủ, chính xác và tính cập nhật hoặc hệ quả từ việc
sử dụng thông tin này, và không đảm bảo dưới bất kỳ hình thức nào, dù được
nêu rõ hay ngụ ý, bao gồm nhưng không giới hạn các bảo đảm về việc áp dụng,
tính thương mại và tính phù hợp cho một mục đích cụ thể. Trong mọi trường
hợp, Crypto Go cùng các đơn vị hợp danh hoặc pháp nhân hoặc thành viên, đại
lý hoặc nhân sự của Crypto Go sẽ không chịu trách nhiệm đối với quý vị hoặc
bất kỳ cá nhân nào từ bất kỳ quyết định hoặc hành động nào được thực hiện dựa
vào những thông tin trong tạp chí này hoặc bất kỳ thiệt hại mang tính hệ quả, cụ
thể hoặc thiệt hại tương tự thậm chí trong trường hợp Crypto Go đã được thông
báo về khả năng xảy ra thiệt hại đó.

III Điểm tin và các bài viết nhằm mục đích cung cấp thông tin, kiến thức cho các
đọc giả, nhà đầu tư của CryptoGo. Nó hoàn toàn không phải là khuyến nghị
mua hay bán các tài sản tài chính khác nhau (chứng khoán, bất động sản, crypto,
vàng,...). Các bạn có thể tham khảo quan điểm của tác giả, đội ngũ CryptoGo và
bạn tự hành động, tự chịu trách nhiệm với quyết định mua bán của chính mình.

IV Nếu có ai đó (báo chí, truyền thông, kênh truyền thông, các trang tin, web, app,
hay cá nhân nào đó...) đăng và trích lại bài viết, xin quý vị vui lòng trích nguyên
văn bài viết, và cả mục tuyên bố trách nhiệm/Disclaimers này của chúng tôi. Xin
cám ơn!