dr Krsystyna Rymarczyk

Okolica przedczołowa

n  Neurony ok. czołowej

charakteryzują się długimi
dendrytami, pokrytymi większą
liczbą kolców dendrytycznych
n  Posiada liczne połączenia z
innymi strukturami korowymi i
podkorowymi (ok. limbiczna)

n  Centrum integracji informacji

(kora III rzędowa)

Okolica przedczołowa


n odpowiedzialna są za przetwarzanie
wszystkich informacji, i ustalenie, jak
ostatecznie należy się zachować (np.
odbiór telefonu)
n abstrahowanie

n podejmowanie decyzji

n kontrola zachowań emocjonalnych

Sterowanie zachowaniami zależnymi od konteksty

Lobotomia przedczołowa (1940/50)

Egaz Moniz
n  Lobotomia przedczołowa, inaczej
leukotomia, zwana popularnie lobotomią
lub lobotomią czołową – zabieg
neurochirurgiczny polegający na przecięciu
włókien nerwowych łączących
czołowe płaty mózgowe ze strukturami
międzymózgowia (najczęściej podwzgórzem
lub wzgórzem), obecnie bardzo rzadko
stosowany (większość naukowców z całego
świata uznaje to za okrutne okaleczanie).

1
dr Krsystyna Rymarczyk

Zabieg wykonywany rutynowo

Skutki zabiegu

n  ApaNa
n  Brak zdolności do planowania i
podejmowania inicjatywy
n  Zaburzenia pamięci
n  Podatność na rozproszenie
uwagi
n  Zaburzenia ekspresji emocji

1960 leki psychotropowe

2
dr Krsystyna Rymarczyk

Phineas Gage
13 września 1848 roku

Objawy uszkodzeń kory przedczołowej

n  brak samokontroli
n  impulsywność (agresja)
n  nadpobudliwość
n labilność emocjonalna
n stępienie emocjonalne
n  brak zainteresowania otoczeniem i
innymi osobami

n nieumiejętność planowania
n  deficyty uwagi i koncentracji

Damasio et al., Science, 1994

Kontrola emocjonalna

n  Kontrola, hamowania
n  Hamulce społeczne: „afekt”
n  Kontrola popędów

Część podstawno-przyśrodkowa=orbitofrontal cortex ,

OFC (np.Gage)

3
dr Krsystyna Rymarczyk

Zespół grzbietowo- boczny

n  Najczęstsze miejsce uszkodzenia przy urazach

n  Zanik inicjatywy, obniżenie nastroju, zanik zainteresowań
q  podatność na sugesNe (nosze)
n  Bazują na stereotypach- zmiana wprowadza chaos w działaniu
n  Zaburzenia subtelne – łatwo przeoczyć (wykonują polecenia)
n  Zaburzenia uczenia, w testach nie wykorzystują informacji
zwrotnej (krawiec)
n  Perseweracje (w testach wykonaniowych, w mowie, mycie)

Funkcje wykonawcze

n  System, którego zadaniem jest

kontrolowanie procesów
poznawczych :

q  Planowanie (wyklucza
przypadkowość działania)
q  Abstrahowanie
q  Stawianie celów
q  Przewidywanie konsekwencji
zachowań

Grzbietowo-boczna część kory przedczolowej=dorsolateral

prefrontal cortex, DLPFC

Test Sortowania Kart

Wisconsin Card SorNng Test

Matryca

Karta dla pacjenta

Zmiana reguły po 10 kartach

4
dr Krsystyna Rymarczyk

Test łączenia punktów

Trail Making Test
B
A 5 4

6
1 C
2
3 D
7
Różny poziom trudności
1. Łączenie liter w alfabetycznym porządku
2. Łączenie liczba w rosnącej kolejności
3. Naprzemienne

KORA PRZEDCZOŁOWA

Grzbietowo-boczna część kory

przedczołowej Kora przyśrodkowo- podstawna
FUNKCJE WYKONAWCZE EMOCJE