Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Araling Asyano
Ikatlong Markahan - Modyul 1
Unang Yugto (16 hanggang 17 Siglo)
Epekto ng Kolonyalismo at Imperyalismo sa
Timog at Kanlurang Asya
0
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Aralin 1 Panahon ng Kolonyalismo at Imperyalismo
sa Timog at Kanlurang Asya
(Ika-16 Hanggang 17 na siglo)
Alamin
Ang gawaing ito ay susubok sa iyong kakayahang bumuo ng isang salita sa pamamagitan ng
pagsaayos ng mga letra na inilalarawan ng bawat pangungusap.
Tukuyin ang inilalarawan ng bawat pangungusap. Ayusin ang mga letra at isulat sa loob ng kahon ang tamang sagot.
3. Siya ang tanyag na Italyanong manlalakbay na taga Venice, Italy na nakarating sa iba’t ibang
bahagi ng Asya.
MAORC LPOO
4. Ang pagtatag ng isang kaharian upang mas lalong maging makapangyarihan.
YROPEMI
TIIMSONKMLREA
6. Banal na digmaan na inilunsad ng mga Kristiyano upang mabawi ang Jerusalem sa mga Muslim.
ARUASKD
8. Ang bansa sa Timog Asya na pinag-aagawan ng mga Europeong bansa dahil sa taglay na yamang likas at
naging sentro ng kalakalan.
DIIAN
9. Ang lugar na tinaguriang “Spice Island” na matatagpuan sa Indonesia.
SACCMOUL
Ihilera ang imperyo ayon sa kinabibilangan nitong rehiyon sa Asya at pagkatapos ay sagutan ang mga gabay na tanong
batay sa iyong sariling pananaw.
TIMOG ASYA
KANLURANG ASYA
1._______________________ 1.______________________
2._______________________ 2.______________________
3._______________________ 3.______________________
Matapos ang unang gawain, atin namang tuklasin kung sino-sino ang mga tinutukoy na mga
kanluranin, ano ang nagbigay-daan sa kanila na magtungo sa Asya, anong dahilan at paraan ang kanilang
ginamit upang maisakatuparan ang kanilang hangarin sa mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya?
Ang Asya ay maunlad at masagana sa anumang uri ng likas na yaman kaya maraming mga dayuhang bansa ang
nagnanais na mapuntahan ang ipinagmamalaking lupain ng mga Asyano.
May ugnayan ng nagaganap sa mga Europeo at mga Asyano. Kung paano ito nagsimula, sa pamamagitan ng
palitan ng kalakal sa mga Asyano at Europeong mangangalakal. Kung ikaw ang tatanungin mahalaga ba ang
pakikipagkalakan? May maitulong ba ito sa ikauunlad ng isang bansa? Ngunit paano mo haharapin ang isang sitwasyon
na hindi lang pala ang pakikipagkalakalan ang kanilang pakay kundi ang sakupin at kontrolin ang isang bansa? Halina’t
tuklasin ang mga ginawang pagtuklas ng mga mananakop sa iba’t ibang bansa sa Timog at Kanlurang Asya.
Gawain: Hula-Rawan
Suriin ang larawan at bumuo ng hinuha gamit ang similarities and differences concept.
Paano sila
magkakatulad?
Upang mapagtibay ang iyong kaalaman at pag-unawa sa ating paksa, sagutan ang inihandang
gawain sa ibaba sa pamamagitan ng pagkumpleto ng diagram batay sa hinihinging impormasyon. Upang
maisakatuparan ang gawaing ito suriing mabuti ang teksto na matatagpuan sa mga pahina 7 at 8.
Pagkumpleto ng Diagram. Punan ang diagram ng mahahalagang impormasyon tungkol sa unang yugto ng pananakop
ng mga kanluranin sa Asya. Sa mga kahon na nasa kaliwang bahagi ng dayagram ay ilagay ang mga bansang
kanluranin na nag-unahan na magtungo sa Asya at sa katabing kahon nito, itala ang mga dahilan na nagbigay-daan sa
mga kanluranin na puntahan ang lupain ng mga Asyano.
Unang Yugto ng
Kolonyalismo at
Imperyalismo sa
Asya
Bilang panimula, basahin at unawain ang sumusunod na teksto tungkol sa Unang Yugto ng Kolonyalismo
at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya. Ano nga ba ang hangad ng mga Kanluranin sa Asya? Anong paraan
ang ginamit nila upang masakop ang mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya? Tara na at magbasa.
Bago ang pagtuklas at pananakop may ugnayan ng nagaganap sa mga Europeo at mga
Asyano. Ang ugnayang ito ay nagsimula sa pamamagitan ng palitan ng kalakal sa mga Asyano at
Europeong mangangalakal. Ang pinakatagpuan nila ay nagaganap sa tatlong pangunahing ruta ng
kalakan sa Asya. Una, ang Hilagang ruta, na nagpapasimula sa China at tatawid sa lungsod ng
Samarkand at Bokhara. Pangalawa, ang Gitnang Ruta, na papunta sa baybayin ng Syria at dadaan sa
Golpo ng Persia at ang huli ay ang Timog Ruta na maglalayag mula sa India babagtasin ang
Karagatang Indian hanggang sa makarating ng Egypt sa pamamagitan ng Red Sea.
Ang mga Krusada ay isang kilusan na inilunsad ng simbahan at ng mga Kristiyanong hari
upang mabawi ang banal na lugar, ang Jerusalem sa Israel. Hindi man lubusang nagtagumpay
ang krusadang ito, subalit nagkaroon ng ugnayan ang mga Europeo sa Silangan at nakilala nila
ang mga produktong ipinagmalaki nito.
Pinagkunan: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Map_of_Portuguese_Carreira_da_India.gif
Sa paghahanap ng panibagong ruta pinangunahan ito ng Portugal at Spain. Maraming
manlalayag na Portuges ang naglakbay ngunit ang pinakamahalaga sa lahat ay ang paglalakbay ni
Vasco da Gama sapagkat nalibot niya ang “Cape of Good Hope” sa dulo ng Aprika na siyang
magbubukas ng ruta patungong India at sa mga Islang Indies. Ang pagkatuklas ng alternatibong ruta ng
mga Portuges ang nagbigay ng hamon sa iba pang bansang Europeo na maggalugad sa ibang panig ng
daigdig. Nangunguna ang Portugal at Spain na humantong sa matinding pagtutunggalian kaya
namagitan na ang Papa ng Simbahang Katoliko upang hindi humantong sa isang digmaan sa
pamamagitan ng Kasunduang Tordesillas na kung saan ang Portugal ay manggagalugad sa bandang
silangan samantalang ang Espanya ay sa bandang kanluran. Ang hindi naiwasan na digmaan ng
Portuges at Espanya ay sa Moluccas. Ito ang pinakamimithi na lugar na pinagkukunan ng mga rekado.
Sa pamamagitan ng Tratadong Saragosa noong 1529, nakuha ng Portuges ang Moluccas.
Portugal: Mga lugar na nasakop Mga daungan ang piniling
Calicut sa India ni Vasco da Gama sakupin ng Portugal upang
Ormuz sa Golpo ng Persia (Iran ngayon) Diu at Goa makontrol ang kalakalan hanggang
sa India, Aden sa Red Sea, Malacca sa Malaya at sa ipinasok ang Kristiyanismong
Moluccas sa Ternate, Macao sa China at sa Formosa Katolisismo sa mga nasasakupan
(Taiwan ngayon) ni Alfonso de Albuquerque nito.
Ang France ang pangatlong bansa na gustong masakop ang India. Ginamit ang French
East India Company na naitatag noong 1664. Ang Labanan sa Plassey sa pagitan ng England at
France ang nagpapanatili ng England sa India na kung saan natalo ang France. Noong ika-18
siglo nasakop ng Pransiya ang Laos, Cochin China, Cambodia, at Annam. Ang mga
teritoryong ito ang buong kolonya ng French Indochina.
Ang Dutch East India Company naman ang ginamit ng Netherlands upang makontrol
ang isang bahagi ng India. Napasailalim ng Netherlands ang East Indies (Indonesia sa
kasalukuyan).
Binabati kita! Upang masukat ang inyong mga natutunan sa aralin na ito. bumuo ng
isang salita batay sa unang paksang tinalakay tungkol sa mga dahilan at paraan ng mga
Kanluraning bansa upang magtungo sa Asya sa pamamagitan ng pagkumpleto sa mga salita
upang mabuo ang katuturan ng pangungusap sa ibaba.
Isagawa
Sagutin
1. Ang isyu sa pagitan ng China at Pilipinas ay hindi mawala wala dahil sa pag-aagawan nito sa Islang West Philippine
Sea o tinatawag din itong South China Sea. Sa iyong palagay, umiiral ba ang kolonyalismo at imperyalismo sa
ganitong usapin?
2. Bilang isang Pilipino, ano ang dapat mong gawin upang makatulong sa ating pamahalaan tungkol sa isyung ito?
Isulat sa loob ng kahon ang iyong sagot batay sa sariling karanasan at opinyon. Tatlo hanggang limang pangungusap
lamang ang inaasahang isagot sa nasabing katanungan.
Upang masubok ang iyong kaalaman tungkol sa nilalaman ng Modyul na ito, sagutin ang mga
katanungan na nasa ibaba.
Basahin ang mga tanong at isulat ang letra ng wastong sagot sa sagutang papel.
1. Bago pa man sumapit ang ika-16 na siglo, ang Asya at Europa ay mayroon ng ugnayang pangakalakalan.
Ilan ang pangunahing ruta na dinadaanan sa pagitan ng dalawang kontinente na ito?
A. Isa B. Dalawa C. Tatlo D. Apat
2. Ang mga taga Europa ay naakit na maglakbay patungo sa silangan. Alin sa mga sumusunod ang nag-udyok
sa mga taga kanluran upang maglakbay at tumuklas ng mga lupain sa silangang bahagi ng daigdig?
A. Kagandahan ng mga tanawin sa Asya
B. Pagkakatuklas ng mapa, compass at barko
C. Ang pag-iral ng sistemang pang-ekonomiya na merkantilismo
D. Pagsara ng tatlong rutang pangkalakalan na nag-uugnay sa Asya at Europa
3. Ano-anong bansa sa Europa ang nakarating at nanakop sa India.
A. Germany, Italy, Japan C. Iran, Iraq, Turkey
B. England, France, Portugal D. China, Russia, USA
4. Sa unang yugto ng imperyalismo at kolonyalismo nag-unahan ang mga kanluraning bansa sa pagtuklas ng
mga lupain sa Asya. Bakit nanakop ng lupain sa Silangan ang mga taga-Kanluran tulad ng Portugal, Pransya
at Gran Britanya (England)?
A. Dahil sa patakarang merkantilismo
B. Upang magkaroon ng himpilang pangkalakalan
C. Para sanayin ang mga Asyano sa bagong kultura
D. Sapagkat nais nilang maging pinakamakapangyarihan
5. Isang Portuges na nakatuklas ng pinakamahalagang ruta patungong India sa pamamagitan ng paglibot sa
“Cape of Good Hope” sa dulo ng Aprika.
A. Alexander the Great C. Marco Polo
B. Ferdinand Magellan D. Vasco da Gama
6. Ang krusada ay isa sa mga pangyayari na naging daan sa panahon ng paglalakbay at pagtuklas ng mga
lupain sa silangan. Ano ang sanhi ng paglulunsad ng krusada ng mga pari at hari ng Europa?
A. Hanapin ang Israel
B. Bawiin ang banal na lupain sa mga Turkong Ottoman
C. Palaganapin ang kristiyanismo at magtayo ng mga simbahan
D. Gabayan ang mga manlalakbay patungo sa bahaging Silangan
7. Banal na digmaan na inilunsad ng mga Kristiyano upang mabawi ang Jerusalem sa mga Muslim.
A. Krusada B. Kolonyalismo C. Labanan sa Plassey D. Renaissance
8. Sa pagsara ng mga rutang pangkalakalan tanging mga taga Venice ng Italy ang nakadadaan sa
Constantinople? Bakit sila lamang ang tanging pinadaan dito?
A. Dahil sa pagbabayad ng buwis
B. Dahil magkaibigan ang mga taga Venice at Turkong Muslim
C. Dahil sila ay kababayan ni Marco Polo na unang nakadaan dito
D. Dahil sila ang may kontrol ng mga daanan patungo sa silangan
9. Ang paglalayag at pagkatuklas ng maraming lupain ng mga Europeo noong ika-16 hanggang ika- 20 siglo
ay bunga din ng pag-unlad sa teknolohiya sa larangan ng nabigasyon. Ano-ano ang mga halimbawa ng
imbensyong ito na nakatulong sa paglalakbay sa karagatan?
A. Astrolabe at compass C. Mga riles at tren
B. Malaking barko at layag D. Telegraph at telescope
10. Ang kahulugan nito ay ang muling pagsilang kung saan pinanumbalik ng mga Europeo ang klasikal na
kulturang Greek at Roman.
A. Krusada B. Kapitalismo C. Merkantilismo D. Renaissance
1. Ano ang ginamit na paraan ng mga Kanluranin para masakop ang Timog Asya? ang Kanlurang Asya?
2. Ano ang mga patakaran na ginamit ng mga mananakop sa Timog Asya at sa Kanlurang Asya?
3. Makatarungan ba ang ginamit na patakaran ng Ingles sa Timog Asya, ng Turkong Ottoman sa Kanlurang
Asya? Bakit?
4. Paano nagbago ang pamumuhay ng Timog at Kanlurang Asya sa mga patakarang pinairal sa Unang Yugto
ng Kolonyalismo at Imperyalismong naganap?
Sanggunian
Mga Website:
https://en.wikipedia.org/wiki/Portugal
https://en.wikipedia.org/wiki/Spain
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/7344/mod_resource/content/11/data/img9.png
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/7661/mod_resource/content/12/data/img4.png
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/7304/mod_resource/content/4/data/img9.png
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/7824/mod_resource/content/3/data/img5.png
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/8429/mod_resource/content/2/index.html
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/8426/mod_resource/content/1/index.html
https://frontlearners.com/blended/mod/resource/view.php?id=7235
https://frontlearners.com/blended/pluginfile.php/7344/mod_resource/content/11/index.html
Tagapamahala:
Sheryll T. Gayola
Pangalawang Tagapamanihala
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Tagapamanihala
Elisa O. Cerveza
Hepe – Curriculum Implementation Division
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Pangalawang Tagapamanihala
Aaron S. Enano
Superbisor sa Araling Panlipunan
Catherine Paningbatan
Learning Resource, Librarian