ARALIN 4
PANITIKAN: Ang Reynang Matapat
Gramatika: Mga Retorikal na Pang-ugnay
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Naipamamalas ng mag-aaral ang
pag-unawa sa isang maikling kuwento
mula sa Cotabato upang lubusang
matutuhan ang salitang retorikal na
pang-ugnay sa nagbibigay-kondisyon o
pasubali.
MGA POKUS NA TANONG
-Bakit mahalaga ang pag-unawa at
pagpapahalaga sa isang maikling
kuwento mula sa Cotabato na isang
akdang pampanitikan sa Mindanao?
-Paano nakatulong ang mg retorikal na
pang-ugnay sa pagbibigay-kondisyon o
pasubali?
MAHAHALAGANG PAG-UNAWA
-Mahalagang maunawaan at
mapahalagahan ang isng maikling
kuwento mula sa Cotabato sa
pagsasalaysay ng mga pangyayari.
-Makakatulong ang mga retorikal na
pang-ugnay sa daloy ng mga
pangyayari sa akda.
INAASAHANG PAGGANAP
-Ang mag-aaral ay nakapagbuod ng
isang ng isang maikling kuwento na
magagamit sa pagbuo ng freeze story o
tableau.
PETSA: ______________
MGA KASANAYANG
PAMPAGKATUTO SA BAWAT
DOMAIN
Pang-unawa sa napakinggan
Naisasalaysay ang mga element ng
maikling kuwento mula sa Mindanao
Pag-unawa sa Binsa
Naiisa-isa ang mga element ng
maikling kuwento
Paglinang ng Talasalitaan
Natutukoy at naipaliliwanag ang
kawastuan /kamalian ng pangungusap
batay sa kahuligan ng isang tiyak na
salita
Panonood
Nasusuri ang isang docu-film o freez
story
Pagsasalita
Naisasalaysay nang maayos o wasto
ang pagkakasunod-sunod ng mga
pangyayari
Pagsulat
Naisusulat ang buod ng binasang
kuwento nang maayos at may kaisahan
ang mga pangungusap
Wika at Gramatika
Nagagamit nang wasto ang mga
retorikal na pang-ugnay na ginagamit
sa akda na nagsasaad ng kondisyon o
pasubali
Estratehiya sa Pag-aaral
Naisasagawa ang masistematikong
pananaliksiktungkol sa paksang
tinalakay
7- Frugality (11) 7- Humility (15) 7- Integrity (17) 7- Endurance (8)
PAGLINANG
I. Mga kasanayang Pampagkatuto
A. Naisasalaysay ang buod ng mga pangyayari sa kuwentong napakinggan
B. Naiisa-isa ang mga elemento ng maikling kuwento mula sa Mindanao
C. Naisasalaysay nang maayos o wasto ang pagkasunod-sunod ng mga pangyayari.
II. Proseso ng Pagkatuto
A. Panimulang Gawain
Pagbabahagi ng isang kuwentong tungkol sa Dryber na Matapat.
Sagutin:
1. Tungkol saan ang kuwento?
2. Ano ang aral na inyong napulot sa kuwento?
B. Paglinang ng Talasalitaan
Panuto: Tukuyin ang kasingkahulugan ng mga salitang maysalungguhit mula sa kahon.

A. Malaki C.Pakialaman E. Tahimik

B. Maluwang D. istrikto F. Pamamalakad

1. Magaling na pamunuan si Reynang Sima sa kaniyang kaharian.

2. Mapayapa ang mamamayan ng kutang-bato.
3. Walang gagalaw sa naiwang supot ng Tsinong negosyante.
4. Mahigpit na ipinapatupad ng kaharian ang paggalang sa mga batas
5. Isa sa pinakamalawak na lalawigan sa Mindanao ang Cotabato.
C. Pagbasa ng Akda
Ang Reynang Matapat
Isahan/ sabayang pagbasa
D. Pagtalakay
1. Sino si Reyna matapat? Ilarawan ang kaniyang katangian.
2. Bakit siya binansagang Reyna Matapat?
3. Aling bahagi ng kuwentong binasa ang inyong naibigan?
E. Pagbibigay Input ng Guro:

Ang Maikling Kwento at ang Elemento nito.

  Maikling kuwento - binaybay ding maikling kwento - ay isang maiksing salaysay hinggil sa isang
mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o impresyon
lamang. Isa itong masining na anyo ng panitikan. Tulad ng nobela at dula, isa rin itong paggagad ng
realidad, kung ginagagad ang isang momento lamang o iyong isang madulang pangyayaring naganap sa
buhay ng pangunahing tauhan. Si Deogracias A. Rosario ang tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento".
Tinawag rin itong dagli noong panahon ng mga Amerikano at ginagawa itong libangan ng mga sundalo.

Elemento ng Maikling Kwento

A. panimula- Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa. Dito rin kadalasang pinapakilala
ang iba sa mga tauhan ng kuwento.
B. Suliranin- Problemang haharapin ng tauhan.
C. Tagpuan- nakasaad ang lugar na pinangyayarihan ng mga aksiyon o mga insidente, gayundin
D. Tunggalian- May apat na uri: tao laban sa tao, tao laban sa sarili, tao laban sa lipunan, tao laban sa
kapaligiran o kalikasan.
E. Kasukdulan- Makakamtan ng pangunahing tauhan ang katuparan o kasawian ng kanyang
ipinaglalaban.
F. Wakas- Ito ang resolusyon o ang kahihinatnan ng kuwento.

F. Pagpapalalim:
 1. Pagpapabasa ng Akdang si Inang Pipang, ang Maprinsipyong Lola
2. Pagtukoy sa bawat bahagi ng kwento kung anong elemento ito ng maikling kwento.
Inang Pipang,Ang Maprinsipyong Lola

G.
tauhan

Tagpuan

Suliranin

Daloy ng pangyayari

Simula

Kasukdulan

Wakas

Sintesis
Panuto: Like, Comment, & Share
A. Ano ang iyong naibigan sa ating isinagawang pag-aaral ngayong araw?
B. Magbigay ng Komento sa ating isinagawang aralin ngayong araw.
C. Paano niyo ibabahagi ang ating isinagawang aralin sa inyong mga kaibigan o kamag-
aral?

III. Takdang Aralin

A. Basahin ang sanaysay na nasa pahina 34-35
1.Tungkol saan ang binasa?
2.Paano sinikap ng barangay na malutas ang suliranin ng pook?
3.Bilang residente ng isang barangay paano ka naman makatutulong sa inyong pook?
B. Ano ang retorikal na pang-ugnay?
 PETSA: ______________
7- Frugality (11) 7- Humility (15) 7- Integrity (17) 7- Endurance (8)

Linangin (Ikalawang Sesyon)

I. Mga Tiyak na Kasanayang pampagkatuto:
A. Napagsusunod - sunod ang mga pangyayari sa kwento.
B. Natutukoy ang mga salitang ginagamit sa pag – uugnay ng kaisipan.
C. Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-ugnay na ginamit sa akda.

II. Proseso ng Pagkatuto:

A. Panimulang Gawain:

Panuto: Basahin at unawain

Ilang gabi nang nababahala ang mga mamamayan sa Barangay 657. Baka maulit muli ang
nakawankung hindi sila mag-iingat. Nakarating sa Barangay ang suliraning ito kaya kaagad
nagpatawag ng pulong ang punong Barangay. Inatasan niya ang mga tanod na maging mapagmatyag.
“kung sakaling may kahinahinalang kilos,” ayon sa kaniya. “ireport ninyo kaagad.”
Nagpa-alaman din na titiyakin nila na masusunodang pagpapairal ng curfew. Sabi nga ng Punong
Barangay, “papayagan lamang ang mga menor de edad kapag kasama ang kanilang mga magulang.
Sabi ng isang residente, “kung nakiisa lamang tao sa barangay, marahil, hindi maglalakas-loob ang
mga magnanakaw na gumawa ng mali.” Kaawa-awang mga biktima.
B. Pagsusuri sa Gramatika:
1. Tungkol saan ang binasa?
2. Ipaliwanag ang gamit ng mga salitang may salungguhit.
3. Ano ang tawag natin dito?

C. Pagbibigay Input ng Guro:

Ang retorika na pang –ugnay ay nag – uugnay ng salita, mga salita o pahayag ay
nagsasaad ng walang katiyakan o Ang retorika ay isang anyo ng pagpapahayag na maaaring
pasalita o pasulat. Na bahagi ng pang – araw – araw na pamumuhay nakakatulong ito sa pag –
unawa at paghahapaghahatid ng mensahe at ito ay nagiging mabisa sa paggamit ng salitang
nag – uugnay ng kaisipan sa mga kasanunod na kaisipan. Ang mga pang – ugnay na ito ay
karaniwang nakikita sa unahan at sa gitna ng pangungusap.
pag – aalinlangan sa kaganapan ng kilos o kalagayan, tulad ng mga sumusunod:
Gamit ng Retorikal na pang-ugnay
Halimbawa:
 Naglalahad ng pag-aalinlangan
-Magagalit ang kaniyang mga kasamahan kung sakaling hindi siya dumating.
-Sakaling umalis ang mga bantay madali silang makapasok
 Tanong:
1. Paano nakakatulong ang mga retorikal na pag – ugnay sa pakikipagtalastasan?
D. Pagsasanay:

Pagsasanay 1:
Piliin sa dalawang akdang binasa ang mga pahayag na may retorikal na pang -
ugnay.

Ang Reynang Matapat Si Inang Pipang na Maprinsipyong

Lola

Pagsasanay 2:
 Panuto: Punan ng angkop na retorikal na pang-ugnay ang mga patlang
mula sa kasunod na kahon upang mabuo ang diwa ng salaysay. Lagyan din ito ng
mungkahing pamagat.

Baka, maaari, sakaling,kapag,pag,kung,disin sana

______________ di makatapos ng pag-aaral si Samuela. Namayapa na ang haligi ng

tahanan at may sakit pa ang ina. ___________ naman siyang makapagtapos sap ag-
aaral. Biniyayaan ng katalinuhanng Maykapal. Naipasa niya ang iskolarship na
ikinatuwa ng kaniyang ina.

__________ magkulang siya sa pang-araw-araw na baon, may naiwang sakahan

ang kaniyang ama na pagtutulungang maging produktibo.

Pinatunayang ________ may pangarap ang isang nilalang tiyak na magiging

maganda ang kinabukasan. Mahalaga ang pagtitiwala sa sarili at sa Maykapal _____
nais pagandahin ang buhay.

E. Pagmamarka
Pagwawasto ng sinagutang papel.
F. Sintesis
(Share it)
Panuto: Punan ang mga patlang upang maging buo ang diwa ng pangungusap

RECEIVE (natutunan) SHARE (ibabahagi)

Ang natutunan ko ay ________________ Ibabahagi ko ito kay/kina ____________

III. Takda: Maghanda gagawing pangkatang gawain bukas:

ARALIN 5

Panitikan: Datu Matu

Gramatika: Mga Pangungusap na

Walang Paksa

Pamantayang Pangnilalaman
- Naipamamalas ng mga mag-aaral ang pag-unawa sa mga akdang pampanitikan ng
Mindanao
Mga Pokus na Tanong
- Bakit mahalagang malaman at maunawaan ang iba’t ibang paniniwala at
kaugalian ng mga taga-Mindanao?
Mahalagang Pag-unawa
- Nasasalamin sa dula ang isa sa mga ritwal ng mga muslim
- Naipakikita ang paggalang sa iba’t ibang gawi at kaugalian ng mga Pilipino
 Inaasahang Pagganap
- Ang mga mag-aaral ay makabubuo ng isang palatastas gamit ang mga
pangungusap na walang tiyak na paksa

KASANAYANG PAMPAGKATUTO SA BAWAT DOMAIN

Pag-unawa sa napakinggan
- Nailalarawan ang paraan ng pagsamba o ritwal ng isang pangkat ng mga tao batay sa
dulang napakinggan
Pag-unawa sa Binasa
- Nasusuri ang pagkamakatotohanan ng mga pangyayari batay sa sariling
karanasan
Paglinang ng Talasalitaan
-Nagagamit sa sariling pangungusap ang mga salitang hiram
Panonood
- Nailalarawan ang mga gawi at kilos ng mga kalahok sa napanood na dulang
panlansangan

Pagsasalita
- Naipaliliwanag ang nabuong palatastas tungkol sa napanood na dulang
panlansangan
Pagsulat
- Nabubuo ang palatastas tungkol sa napanood na dulang panlansangan
Wika at Gramatika
- Nagagamit ang mga pangungusap na walang tiyak na paksa sa pagbuo ng palatastas

PETSA: ______________
7- Frugality (11) 7- Humility (15) 7- Integrity (17) 7- Endurance (8)

I. Mga Tiyak na Kasanayang Pampagkatuto

A. Nasusuri ang pagkamatotohanan ng mga pangyayari batay sa sariling karanasan.

B. Nasusuri ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga paniniwala ng mga iba’t ibang relihiyon
 C. Nailalarawan ang mga paraan ng pagsamba o ritwal ng isang pangkat ng mga tao sa
pamamagitan ng dula.

II. Proseso ng Pagkatuto

A. Panimulang Gawain
Panuto: Suriin ang larawan.Pagkatapos, sagutin ang kasunod na mga tanong.

Mga Tanong:
1. Tungkol saan ang nakalarawan?
2. Ilahad ang mensaheng nasa larawan.
3. Paano nakatutulong ang mensahe ng isang larawan sa pagpapahalaga ng kaugalian at
paniniwala sa pook na iyong pinagmulan.

B. Pangkatang Gawain - Pagpapakita ng isang skit

Pangkat -I
Panuto: Ipaliwanag ang mga pagkakaiba at pagkakatulad ng mga kultura, tradisyon at
paniniwala na isinasagawa ng mga Muslim at Katoliko sa kanilang ritwal sa
pananampalataya.
Venn Diagram

Katoliko Muslim

Pangkat II
Panuto: Ilahad ang karanasan bawat yugto ng iyong buhay bilang bata, at bilang kabataan
sa pamamagitan ng talk show.

A. Pisikal
B. Emosyonal
C. Pakikisalamuha
D. Kakayahan
Pangkat III
 Panuto: Pagpapakita sa pagsamba ng iba’t ibang relihiyon sa pamamagitan ng Freeze
story o tableau.

Pangkat IV – Tagapagtaya

Rubriks sa Pagtataya ng pangkatang Gawain

Puntos Pamantayan Pangkat

Lubos na naipaliwanag ang paksa tungkol sa kaalaman/
10 impormasyong tungkol sa paksa.
Naipaliwanag ang paksa tungkol sa kaalaman
8 /impormasyong tungkol sa paksa
Hindi gaanong naipaliwanag ang paksa tungkol sa
6 kaalaman/impormasyong tungkol sa paksa.

C. Sintesis

Tapusin ang pahayag upang mabuo ang konsepto ng aralin.

Naunawaan ko... Nalaman ko...

Nagbago ang
pananaw ko tungkol
sa...

III. Takda: 1. Magsaliksik tungkol sa akda ng Mindanao na Kalilang (mula sa dulang

Datu Matu)
2. Ibigay ang ritwal na ginagawa ng mga muslim mula sa akdang binasa Isulat ito sa kuwaderno.
PETSA: ______________
7- Frugality (11) 7- Humility (15) 7- Integrity (17) 7- Endurance (8)
Linangin
I. Mga Kasanayang Pampagkatuto
A. Nagagamit sa sariling pangungusap ang mga salitang hiram
B. Nailalarawan ang paraan ng pagsamba o ritwal ng isang pangkat ng mga tao batay sa dulang
binasa.
C. Nasusuri ang pagka-makatotohanan ng mga pangyayari batay sa sa sariling karanasan.
II. Proseso ng pagkatuto
A. Panimulang Gawain
Pagpapakita ng larawan

Sagutin:
1. Ano ang ipinapakita sa larawan?
2. Magbigay ng iba pang paraan ng pagbibinyag na ginagawa ng ibang mga Pilipino?

B. Pagpapabasa sa Akda
Kalilang
(Bahagi ng dulang Datu Matu)
Isahan at sabayang Pagbasa
C. Paglinang ng talasalitaan
Panuto: Ipaliwanag ang kahulugan ng sumusunod na salita sa tulong ng larawan.
Pagkatapos, gamitin ito sa pangungusap.

Kahulugan

1.

Sabolayan

Pangungusap:
_________________

Kahulugan

2.
Kris

Pangungusap: _____________________
_________________________________
 3. Kahulugan

Kalilang

Pangungusap:
______________

4.

Kahulugan

Datu

Pangungusap:
________________

Kahulugan
5.
Pagislam

Pangungusap:
______________

D. Pagtalakay

1. Ilahad ang nangingibabaw na katangian ni Datu Matu.

2. Kanino mo maaaring ihambing si Datu Matu sa kasalukuyan bilang pinuno at ama?
3. Ibigay ang ritwal na ginagawa ng mga muslim sa pagbibinyag.
4. Gaano ito kahalaga sa mga Muslin ang seremonyang nabanggit? Sapalagay mo ganoon din
ba sa ibang relihiyon? Patunayan.

E. Input ng Guro:

Dula
Ang dula ay isang akdang pampanitikan na ang layunin ay itanghal sa
pamamagitan ng pananalita, kilos at galaw ng mga tauhan.
Ang dula ay isang uri ng panitikan na nahahati sa ilang yugto ng maraming
 F. Karagdagang Gawain:
Panuto: Ihambing ang pagislam sa paraan ng pagbibinyag sa ibang pangkat na may ibang
kaugalian sa pananampalataya gamit ang kasunod na graphic organizer.

KATOLIKO

IGLESIA N PROTESTANTE
KRISTO PAGISLAM

IBA PA

G. Sintesis:
Panuto: Ibigay ang hinihinging imposyon.
1. Dalawang bagay na natutuhan sa aralin.
2. Dalawang bagay na nakapukaw ng interes.
3. Isang tanong na nais pang bigyan ng linaw.
III. Takda
1Magsaliksik tungkol sa Pangungusap na walang paksa.
2. Magbigay ng mga halimbawa nito.
 PETSA: ______________
7- Frugality (11) 7- Humility (15) 7- Integrity (17) 7- Endurance (8)

LINANGIN ( IKALAWANG SESYON)

I. Mga Tiyak na Kasanayang Pampagkatuto

A. Nakikilala at nagagamit ang mga pangungusap na walang paksa sa ibat ibang sitwasyon

II. Proseso ng Pampagkatuto

A. Panimulang Gawain
Pagpapakita ng larawan at bumuo ng isang maikling pahayag mula rito.
B. Pag-uugnay sa gramatika

Panuto: Basahin at unawain ang nilalaman ng usapan.

May mga puting paparating

Tayo na… Magkubli
Walang uurong… Lalaban tayo!
Naku! Nagdidilim na. Umulan pa.
Makikiraan mga kasama
Allah gabayan mo kami
Maraming salamat po!
Ibig naming ipagtanggol ang lupang pangako.
Hanggang sa huling patak ng aming dugo
Bilib ako sa inyo mga kasama
Laban!
Sugod!

1. Ano ano ang mga pangyayaring ipinakita sa usapan?

2. Ibigay ang katangiang masasalamin sa nag-uusap.

3. Bigyang pansin ang mga pangungusap. Nagpapahayag ba ito ng buong diwa?