CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM

Chương 2: VĂN HÓA NHẬN THỨC

Giảng viên: Cố vấn chuyên môn:

TS. Đỗ Thùy Trang TS. Nguyễn Thị Phượng
 BÀI 2. VĂN HÓA NHẬN THỨC
VỀ CẤU TRÚC THỜI GIAN CỦA VŨ TRỤ

1. Lịch và lịch Âm dương

Cấu trúc thời gian

của vũ trụ

2. Hệ Can chi

Chương 2, Bài 2
1. Lịch và lịch Âm dương

Nghề nông gắn bó và phụ

thuộc vào thiên nhiên.

Cư dân nông nghiệp có nhu

cầu hiểu biết về khí hậu,
thời tiết, mùa màng.

Hầu hết các loại lịch trên thế

giới đều xuất phát từ khu
vực văn hóa nông nghiệp.

Chương 2, Bài 2
 1. Lịch và lịch Âm dương

LỊCH THUẦN DƯƠNG

Chuyển
Khoảng 1 chu kì - Sử dụng
Vùng động
3000 1 năm, rộng rãi
văn hóa biểu kiến
năm 365,25 trên thế
Ai Cập của mặt
TCN ngày giới.
trời

Chương 2, Bài 2
 1. Lịch và lịch Âm dương

LỊCH THUẦN ÂM

1 chu kì Dùng hạn

Vùng văn Sự tuần
trăng - 1 chế ở các
hóa hoàn của
tháng, quốc gia
Lưỡng Hà mặt trăng
29,5 ngày Hồi giáo.

Chương 2, Bài 2
 1. Lịch và lịch Âm dương

LỊCH ÂM DƯƠNG

Kết hợp Định

Định ngày
chu kỳ tháng
Vùng Á trong
mặt trăng trong năm
Đông tháng theo
và mặt theo mặt
mặt trăng
trời. trời

Chương 2, Bài 2
 1. Lịch và lịch Âm dương

Lịch Âm dương trong văn hóa Việt Nam

24 tiết
Dùng
Cúng sóc, trong năm
trong lễ
vọng hàng – kết hợp Tính khoa
tết, thờ
tháng theo với nông học
cúng,
mặt trăng lịch – lễ
nông vụ…
tết.

Chương 2, Bài 2
 Hiện tượng nhuận

Điều chỉnh lịch phù hợp với chu kỳ tự nhiên.

Nhuận dương lịch: 4 năm có 1 năm nhuận,

thêm 1 ngày, 29/2.

Nhuận lịch âm dương: gần 3 năm thêm 1 tháng

nhuận. 19 năm thì có 7 năm nhuận.

Chương 2, Bài 2
 2. Hệ đếm CAN - CHI

Hệ đếm can chi

Gọi tên số Gồm 2 hệ

Gọi tên đơn
nhỏ: hệ can
vị thời gian thứ tự và hệ chi.

Chương 2, Bài 2
 2. Hệ đếm CAN - CHI

GIÁP
ẤT
HỆ CAN – THIÊN CAN
BÍNH
ĐINH
THIÊN CAN

MẬU
Do 5 hành phối
KỶ 10 can
hợp âm dương.
CANH
TÂN
NHÂM
QUÝ

Chương 2, Bài 2
 2. Hệ đếm CAN - CHI

TÍ
SỬU HỆ CHI – THẬP NHỊ ĐỊA CHI
DẦN
MÃO
Đặt tên 12
THẬP NHỊ CHI

THÌN 6 cặp 12 giờ

12 yếu chi tháng
TỊ âm trong
tố theo trong
dương ngày
NGỌ loài vật năm
MÙI
THÂN
DẬU
TUẤT
HỢI

Chương 2, Bài 2
 2. Hệ đếm CAN - CHI

HỆ CAN CHI - LỤC GIÁP

Kết hợp
Gọi tên
Phối hợp theo
Hệ đếm ngày
hệ đếm triết lý
60 đơn vị tháng
can chi Âm
năm
dương

Chương 2, Bài 2
 Bảng Can chi

TÍ SỬU DẦN MÃO THÌN TỊ NGỌ MÙI THÂN DẬ TUẤ HỢI

U T
GIÁP 1 - 51 - 41 - 31 - 21 - 11 -
ẤT - 2 - 52 - 42 - 32 - 22 - 12
BÍNH 13 - 3 - 53 - 43 - 33 - 23 -
ĐINH - 14 4 - 54 - 44 - 34 - 24
MẬU 25 - 15 - 5 - 55 - 45 - 35
KỶ - 26 - 16 - 6 - 56 - 46 - 36
CANH 37 - 27 - 17 - 7 - 57 - 47 -
TÂN - 38 - 28 - 18 - 8 - 58 - 48
NHÂM 49 - 39 - 29 - 19 - 9 - 59 -
QUÝ - 50 - 40 - 30 - 20 - 10 - 60

Chương 2, Bài 2
 Tiểu kết: VĂN HÓA NHẬN THỨC
VỀ CẤU TRÚC THỜI GIAN CỦA VŨ TRỤ

Lịch Âm dương là sản phẩm của

nền văn hóa phương Đông

Cấu trúc thời gian của Hệ đếm Can Chi

vũ trụ phối hợp theo Âm dương

Nhận thức thời gian độc đáo, ứng

dụng đời sống văn hóa nông
nghiệp.

Chương 2, Bài 2