“Your conscience is the measure of the honesty of your selfishness. Listen to it carefully.

” Richard Bach

I. Panuto: Piliin ang titik na may tamang sagot. Isulat ang titik na may tamang sagot sa
sagutang papel.

1. Ang mga sumusunod ay mga katangian ng 7. Ano ang tunay na kahulugan ng

pagpapakatao MALIBAN sa isa. Ano ito? pagpapakatao?
A. kakayahang kumuha ng buod A. lubos na pagtitiwala sa Diyos
B. kamalayan sa sarili B. may pagsisikap na gamitin ang
C. kamalayan sa hinaharap kakayahan ayon sa gamit nito
D. umiiral na nagmamahal C. pagtulong sa kapwa at
nangangailangan
2. Alin sa sumusunod ang tumutukoy sa D. pagsasabuhay ng katotohanan at
pagiging hiwalay ng tao sa ibang nilalang? kabutihan
A. indibidwal
B. makatao 8. Bakit nilikhang hindi tapos ang tao?
C. persona A. Meron siyang kamalayan sa kanyang
D. personalidad kapaligiran
B. Wala siyang pinaghahandaang
3. Alin ang nagpapahayag sa katangian ng kinabukasan
tao bilang indibidwal? C. Mabibigyan niya ng direksiyon ang
A. May matibay na paninindigan, kanyang kilos kung ano siya
pagpapahalaga, at paniniwalang D. Walang nakakaalam kung ano ang
bukod-tangi sa lahat magiging kahihinatnan niya paglaki
B. Hiwalay ang tao sa iba dahil nagsimula
na siyang mag-okupa ng espasyo 9. Ang kaisipan o intellect ay laging tinutungo
hiwalay sa ibang sanggol ang
C. Lahat ng tao ay pantay-pantay kahit A. kabutihan
magkakaiba ang mga katangian, B. kagandahan
paninindigan at pagpapahalaga C. kapayapaan
D. Bukod-tangi ang tao at naiiba dahil siya D. katotohanan
ay lumikha ng kaniyang pagka-sino
10. Kung ang tao ay naguguluhan sa isang
4. Ano ang proseso ng pagpupunyagi tungo pagpapasya dahil sa nagtutunggaling katwiran
sa pagiging ganap na siya ng tao? sa kanyang isipan, maaaring
A. indibidwal A. gayahin na lamang ang pasya
B. persona B. huwag ng gumawa ng pasya
C. personalidad C. ituloy pa rin ang pasya at bahala na sa
D. responsibilidad resulta
D. konsultahin ang magulang, kapatid at
5. Aling yugto ng pagka-sino ng tao ang guro
nagpapakita ng pagkamit ng kaniyang
kabuuan, pagiging matibay niya sa pakikibaka,
kaya hindi siya naimpluwensiyahan ng
pananaw ng nakararami dahil sa kaniyang Para sa bilang 11-12
matibay na paninindigan?
A. indibidwal Mahilig si Werpa sa tsokolate subalit nang
B. persona magkaroon siya ng sakit na diabetes ay
C. personalidad naging maingat at mapili na siya sa
D. responsibilidad kaniyang mga kinakain.
6. Salitang latin na ang kahulugan ay umiiral
na nagmamahal. Ano ito? 11. Bakit kaya ni Werpa na kontrolin ang sarili
A. agape at ang udyok ng kaniyang damdamin?
B. conscientia A. Ang tao ay may kamalayan sa sarili
C. ens emans B. Malaya ang taong pumili o hindi pumili
D. omega C. May kakayahan ang taong
mangatwiran
 D. May kakayahan ang taong mag-
abstraksiyon
12. Ano ang mensaheng mabubuo tungkol sa
kakayahan ng tao sa sitwasyong ito?
A. Magagawa ng taong kontrolin ang
kaniyang pandamdam at emosyon at
ilagay ang paggamit nito sa tamang
direksyon.
B. Ang tao ang namamahala sa kaniyang
sarili at walang ibang makapagdidkta
sa kaniya ng kailangan niyang gawi.
C. Kailangang maging maingat ang tao sa
pagpili ng kaniyang kakainin upang
maiwasan ang pagkakasakit.
D. Hindi maaaring pantayan ng hayop ang
kakayahang taglay ng tao kaya nga
ang tao ay natatangi.
13. Ano ang nagtutulak sa taong maglingkod at
tumulong sa kapwa?
A. Kakayahang mag-abstraksiyon
B. Kamalayan sa sarili
C. Pagmamahal
D. Pagpapakumbaba
14. Alamin at naisin ang mabuti ay nasa anong
yugto ng konsensiya?
A. ikaapat na yugto
B. ikalawang yugto
C. ikatlong yugto
D. unang yugto
15. Alin sa sitwasyon ang nagpakita ng tunay
na kalayaan?
A. Nagagawa ni Alyanna ang mamasyal
anumang oras niya gustuhin
B. Inaamin ni Cardo ang kaniyang
pagkakamali at humingi ng paumanhin
C. Hindi mahiyain si Marco kaya nasasabi
niya ang gustong sabihin
D. Kahit pagod sa trabaho, sinamahan pa
rin ni Cora si Cutie sa ospital
16. Ang konsensiya ang batayan ng isip sa
paghuhusga ng mabuti o masama. Ngunit may
mas pinakamataas na pamantayan kaysa rito.
Ano ito?
A. Ang Sampung Utos ng Diyos
B. Batas ng Diyos
C. Batas Positibo
D. Batas Trapiko
17. Anong pagpapasyang moral ang may
kaugnayan sa kalayaan?
A. paghingi ng payo sa kinauukulan
B. pagtanggap ng pabuya sa paglilingkod
C. pagtanggi sa perang kaloob ng
kandidato
D. pagpapakasal kahit ikaw lang ang
nagmamahal
18. Ano ang itunuturing na kakambal ng
kalayaan?
A. kilos-loob
B. konsensiya
C. pagmamahal
D. responsibilidad
Para sa bilang 19-20
” Higit na nagiging malaya ang tao kapag
ginagawa niya ang mabuti. Walang tunay na
kalayaan kundi sa pagmamahal at paglilingkod.”
19. Sinasabing ang tunay na _____ ay
nagtatapos kung saan nagsisimula ang
kalayaan ng kaniyang kapwa. Ano ito?
A. kalayaan
B. kaligayahan
C. kapayapaan
D. katarungan
20. Ang pinakamalaking hadlang sa Kalayaan
ay hnidi ang nagmumula sa labas ng tao kundi
ang nagmaumula mismo sa loob ng tao. Ano
ang nais ipakahulugan nito?
A. Ang hadlang sa pagiging malaya any
ang sarili niyang pag-unlad.
B. Nakahadlang ang kapwa sa pagkamit
ng kalayaan.
C. Niloob ng tao ang antas ng kaniyang
pagiging malaya.
D. Ang kalayaan ay matatagpuan sa sarili.
21. Alin ang HINDI tinutukoy ng bahaging
“madaling maging tao, mahirap magpakatao?”
A. may konsensiya ang tao
B. may isip at kilos-loob ang tao
C. tapat ang tao sa kaniyang misyon
D. may kamalayan sa kaniyang
kaganapan
22. Anong katangian ng pagpapakatao ang
ipinamalas ni Mother Teresa sa talata? “Sa
kaniyang pagninilay, narinig niya ang tawag ng
paglilingkod sa labas ng kumbento ang
tulungan ang mga batang napabayaan, mga
taong hindi minahal at may sakit na hindi
inalagaan. Ginamit niya ang kaniyang
kaalaman sa panggagamot at kakayahan sa
pagtuturo upang tugunan ang
pangangailangang pisikal at espiritwal ng mga
mahihirap.”
A. may kamalayan sa sarili
B. umiiral na nagmamahal
C. may pagtanggap sa kaniyang talent
 D. may kakayahang kumuha ng buod o
esensiya
23. Aling yugto ng pagka-sino ng tao ang
nagpapakita ng pagkamit ng kaniyang
kabuuan, pagiging matibay niya sa pakikibaka,
kaya hindi siya naimpluwensiyahan ng
pananaw ng nakararami dahil sa kaniyang
matibay na paninindigan?
A. indibidwal
B. persona
C. personalidad
D. responsibilidad
24. Anong katangian ng pagpapakatao ang
ipinakita ni Buddha sa pangungusap? Noong
nakita ni Buddha ang 4 na lalaki- isang
matanda, may ketong, bangkay at palubi,
nakabuo siya ng buod ng buhay: Ang buhay ay
isang pagdurusa.
A. may kamalayan sa sarili
B. umiiral na nagmamahal
C. tumutugon sa tawag ng paglilingkod
D. may kakayahang kumuha ng esensiya
ng mga umiiral
25. Alin ang dapat paunlarin ng tao upang
maisagawa ang kaniyang misyon sa buhay na
siyang magiging daan tungo sa kaniyang
kaligayahan?
A. kasipagan at katapatan
B. mga pangarap at mithiin
C. mga talento at kakayahan
D. mga katangian ng pagpapakatao
26. Ano ang kahulugan ng pangungusap? “Ang
tao bilang persona ay proseso ng
pagpupunyagi tungo sa pagiging ganap na
siya.”
A. Dapat magsikap ang lahat ng tao
B. Lahat ng tao ay dumadaan sa proseso
ng pag-unlad
C. Nagiging ganap ang tao dahil sa
kanyang pagpupunyagi
D. Nilikha ng tao ang kaniyang pagka-sino
sa pamamagitan ng pagsisikap
27. Ano ang kakayahang taglay ng tao
tumulong upang mabatid ang aksyon ng mga
panlabas na pandamdam o external senses?
A. consciousness
B. instinct
C. pandinig
D. paningin
. ang kolektor.
28. Ano ang ikinakaiba ng tao sa ibang nilang
maliban sa pagkakaroon ng buhay?
A. buhay at kayamanan
B. isip at kilos-loob
C. isip at talino
D. kakayahan at kapangyarihan
29. Kung ang pandama ay depektibo,
nagkakaroon ito ng epekto sa isip. Tama ba o
mali ang pahayag?
A. Tama, dahil ang isip ay may
koneksiyon sa pandama
B. Tama, dahil ang pandama ang
nagbibigay kaalaman sa isip
C. Mali, dahil magkahiwalay ang pandama
sa kakayahan at isip
D. Mali, dahil may taglay na kakayahan
ang isip para salain ang impormasyon
30. Ano ang kakayahan ng isip na layong
makakuha ng buod ng karanasan at makabuo
ng kataga upang bigyan ito ng kahulugan?
A. mag-isip
B. maghusga
C. makaunawa
D. mangatwiran
Para sa bilang 31-32: Suriin ang sitwasyon.
May suliranin sa pera ang pamilya ni
Onyok. Isang araw, may dumating na
kolektor, ngunit wala silang
nakahandang pambayad. Inutusan si
Onyok ng nanay niya na sabihing wala
siya. Alam niyang dapat sundin ang ina
at alam din niyang masamang
magsinungaling. Sa pagkakataong ito,
ano kaya ang magiging hatol ng
konsensiya ni Onyok? Ano ang dapat
niyang maging pasiya?
31. Alam ni Onyok na dapat sundin ang
kaniyang ina ngunit alam din niyang masama
ang magsinungaling. Anong yugto ng
konsensiya ang tinutukoy sa pangungusap?
A. Ikaapat na yugto
B. Ikalawang yugto
C. Ikatlong yugto
D. Unang yugto
32. Alin sa sumusunod ang dapat gawin ni
Louie batay sa hatol ng kaniyang konsensiya?
A. Harapin ang kolektor at sabihing wala
ang ina.
B. Iutos sa kasambahay na sabihing wala
ang may-ari.
C. Magtago sa silid at hayaang maghintay
D. Tumawag ng pulis at isuplong ang
kolektor.
33. Ang tao ay may kapasidad na gumawa ng
mabuti at umiwas sa masama. Ano ang ibig
sabihin nito?
 A. Ang tao ay nararapat na manatiling
mabuti sa kanyang pamumuhay.
B. Ang tao ay maaaring maging mabuti
kung gagamitin niya ang kanyang isip.
C. Kung may tuksong dumating sa
kanyang buhay dapat ay maiwasan niya
ito.
D. Walang dahilan ang tao upang
magkasala
Para sa bilang 34-35
” Higit na nagiging malaya ang tao
kapag ginagawa niya ang mabuti.
Walang tunay na kalayaan kundi sa
pagmamahal at paglilingkod.”
34. Ano ang mensahe nito?
A. Ang kalayaan ay ang paggawa ng
mabuti
B. Ang pagiging malaya ay nakabatay sa
mga kilos ng tao
C. Makabubuti sa tao ang pagkamit ng
kalayaan
D. Malaya ang tao kapag naipakita ang
pagmamahal at paglilingkod
35. Ano ang tinutukoy na mabuti?
A. Ang pagkakaroon ng kalayaan
B. Ang kakayahan ng taong pumili ng
mabuti
C. Ang pagmamahal at paglilingkod sa
kapwa
D. Ang magamit ang kalayaan sa tama at
ayon sa inaasahan
36. Ang mga sumusunod ay naglalarawan ng
iyong pagkatao. Alin ang pinakahigit sa lahat?
A. Bukal sa loob na kilos at ugali
B. Pinag-aralan at posisyon
C. Tindig at anyo ng iyong katawan
D. Mahinahon, ngunit balatkayong kilos at
ugali
37. Ang tao ay mayroong kapasidad na
gumawa ng mabuti at umiwas sa masama.
Ano ang ibig sabihin nito?
A. Ang tao ay maaaring maging mabuti
kung gagamitin niya ang kanyang isip.
B. Kung may tuksong dumating sa
kanyang buhay dapat ay maiwasan niya
ito.
C. Ang tao ay nararapat na manatiling
mabuti sa kanyang pamumuhay.
D. Walang dahilan ang tao upang
magkasala.
38. “Malinaw na sinasabi ng konsensiya: Gawin
ang mabuti, iwasan ang masama. Ngunit hindi
katiyakan na mabuti ang pipiliin ng tao. Ano
ang ibig sabihin ng pahayag na ito?
A. Kumikilos ang konsensiya tuwing
nakagagawa ng mali.
B. Maaaring magkamali sa paghatol kaya
kailangang mahubog ito ng tama.
C. May mga taong pinipili ang masama
dahil walang konsensiya
D. Sa lahat ng pagkakataon, tama ang
hatol ng konsensiya
39. Ang mga sumusunod ay kahalagahan ng
paghubog ng konsensiya MALIBAN sa isa. Alin
ito?
A. masiguro na hindi siya madedehado sa
kalalabasan
B. makilala ng tao ang katotohanan na
kinakailangan
C. matiyak na palaging ang tamang
konsensiya ang gagamitin
D. matiyak na hindi magkakaroon ng
pagtatalo sa pagitan ng tama at mali
40. Bakit kailangang timbangin at isaisip ang
mabuti at masamang naidudulot ng pasiya?
A. magsisilbing gabay sa araw-araw
B. bawat kilos ay may batayan, dahilan at
pananagutan
C. dahil ito ay magdudulot sa tao ng
kaseguruhan sa kaniyang pinili
D. makakatulong ito upang magkaroon ang
tao ng mabuting kilos
41. Bakit dapat mabigyan ang tao ng sapat na
panahon sa pagpapasiya?
A. upang magsilbing gabay sa buhay
B. upang magsilbing paalala sa mga
gawain
C. upang magkaroon ng sapat na
pamantayan
D. upang mapagnilayan ang bawat
isasagawang pinili
42. Paano mas mapalalakas at gagawing
makapangyarihan ang konsensiya?
A. Kung magsasanib palagi ang paggawa
ng mabuti at masama
B. Kung magiging kaisa ng konsensiya ang
Likas na Batas Moral
C. Kung napaliligiran ang bata ng mga
taong may mabuting impluwensiya
D. Kung simula pagkabata ay imumulat na
ang anak sa lahat ng tama at Mabuti
43. Alin sa sumusunod ang maituturing na
kamangmangan na di madaraig
A. Pagtawid sa maling tawiran dahil
walang babala
 B. Pagbili sa cepllphone ng kapitbahay sa
napakamurang halaga
C. Pagpapainom sa kapatid ng gamot na
hindi ka sigurado kung ito ang tama
D. Pagbibigay ng limos sa mga bata dahil
sa awa ngunit ipinambili lang ng rugby
44. Saan ibinabatay ang kakayahang mamili ng
tama o mali?
A. sa kaganapang moral ng bawat nilalang
B. sa katotohanang ang mali ay dapat
iwasan
C. sa paniniwalang ang buhay ay hindi
ganap na dalisay
D. sa paninindigang bawat tao ay dapat
pahalagahan at igalang
C. Niloob ng tao ang antas ng kaniyang
pagiging malaya
D. Ang hadlang sa pagiging malaya ay ang
sarili niyang pag-uugali
48. Gumawa ng isang simbolo na
kumakatawan sa tunay na pakahulugan ng
kalayaan.
49-50. Bilang isang kabataan, paano
magagamit ng mapanagutan ang kalayaan.
Ipakita ito sa pamamagitan ng isang graphic
organizer.

45. Nabibigyang-kahulugan ng isip ang isang

sitwasyon dahil sa kamalayan at kakayahang
mag-abstraksiyon. Kapag nabigyan ng
kahulugan ang isang bagay o sitwasyon
nagkakaroon ito ng tawag (calling) sa tao na
dapat tugunan. Ano ang kaisipan mula rito?
A. napauunlad nito ang kakayahang mag-
isip
B. magkakaroon ng pagpipilian ang
kilos-loob
C. nabibigyang-daan nito ang pagtulong
sa kapwa
D. nagkakaroon ng kabuluhan ang
mabuhay sa mundo

46. Paano maipakikita ang tunay na

pakahulugan ng kalayaan?
A. Gawin ang pinakamabuti ayon sa
kakayahan
B. Gawing mabilis ang gawain nang hindi
maunahan
C. Maging maingat sa gawain nang di
mapintasan
D. Sumali sa paligsahan bilang pakikiisam

47. “Ang pinakamalaking hadlang sa kalayan

ay hindi ang nagmumula sa labas ng tao kundi
ang nagmumula mismo sa loob ng tao”. Ano
ang nais ipakahulugan nito?
A. Ang kalayaan ay matatagpuan sa sarili
B. Nakahahadlang ang kapwa sa pagkamit
ng kalayaan