Professional Documents
Culture Documents
KOMUNA E DEÇANIT
MUNICIPALITY OF DECANI - OPSTINA DECANI
TESTI ME SHKRIM
Për pjesën e
Njohurit e përgjithshme
njohurive të
Në këtë pjesë,kanditatëve u parashtrohen 3 deri 5 pyetje në formë eseje nga 150 përgjithshme,pikët
deri 250 fjalë me qëllim të testimit të:njohurive dhe informative të përgjithëshme e vlerësimit
si dhe kapacitetit për shprehjen me shkrim të koncepteve në mënyr
arrijnë deri në
logjike,koncize dhe efektive.Të indetifikojë motivimin,testimin dhe vlerat e
kanditatit. 25%
Pushteti në Republikën e Kosovës është i bazuar në parimin e ndarjes, kontrollit dhe balancimit në mes
pushtetit ekzekutiv, legjislativ dhe gjyqësor.
Pushteti gjyqësor në Republikën e Kosovës është unik, i pavarur dhe ushtrohet nga gjykatat. Ushtrimi i
pushtetit nga gjykatat bëhet në pajtim me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës, si dhe marrëveshjet
ndërkombëtare të zbatueshme në Kosovë.
Sistemi i gjykatave i Republikës së Kosovës përbëhet nga: Gjykatat Themelore, Gjykata e Apelit dhe
Gjykata Supreme.
Gjykatat Themelore janë gjykata të shkallës së parë në territorin e Republikës së Kosovës.Gjykata
Themelore themelohen si në vijim:1)Gjykata Themelore e Prishtinës me seli në Prishtinë themelohet për
territorin e Komunës së Prishtinës, Fushë Kosovës, Obiliqit, Lipjanit, Podujevës, Gllogovcit dhe të
Graçanicës.2)Gjykata Themelore e Gjilanit me seli në Gjilan themelohet për territorin e Komunës së
Gjilanit, Kamenices,Novobërdës,Ranillugut.Parteshit, Vitisë, Kllokotit dhe Vërbocit.3).Gjykata Themelore
e Prizrenit me seli në Prizren themelohet për territorin e Komunës së Prizrenit,Dragashit,Suharekës dhe
Mamushës.4)Gjykata Themelore në Gjakovë me seli në Gjakovë themelohet për territorin e Komunës së
Gjakovës, Malishevës,dhe Rahovecit.5)Gjykata Themelore e Pejës me seli në Pejë themelohet për
territorin e Komunës së Pejës, Deçanit, Junikut, Istogut dhe Klinës.6).Gjykata Themelore e Ferizajit me
seli në Ferizaj themelohet për territorin e Komunës së Ferizajit, Kaçanikut, Shtimes, Shtërpcës dhe Hanit
të Elezit.7)Gjykata Themelore e Mitrovicës me seli në Mitrovicë themelohet për territorin e Komunës së
Mitrovicës Jug dhe Mitrovicës Veri, Leposaviqit, Zubin Potokut, Zveçanit, Skenderajit dhe Vushtrrisë
Gjykata e Apelit funksionon si gjykatë e shkallës së dytë, me juridiksion territorial në gjithë Republikën e
Kosovës. Selia e Gjykatës së Apelit është në Prishtinë.
Gjykata Supreme e Kosovës është instanca më e lartë gjyqësore në Kosovë dhe ka juridiksion në gjithë
territorin e Republikës së Kosovës. Gjykata Supreme përfshin kolegjin e apelit të Agjencionit Kosovar të
Pronës si dhe Dhomën e Posaçme të Gjykatës Supreme, gjyqtarët e së cilës janë pjesë e Gjykatës
Supreme. Selia e Gjykatës Supreme është në Prishtinë.
Pikët e arritura
2.Ligji për procedurat administrative: (0-10) pikë
Që nga viti 1999, kur Kosova u vendos nën protektoratin ndërkombëtar, ajo u ballafaqua dhe u sfidua nga
tranzicione të shumëfishta, tre prej të cilave ishin kryesore përzhvillimin socio – ekonomik dhe për qeverisje të mirë
në vend, si: transformimi prej istemit politik autoritar në atë demokratik; kalimi prej një ekonomie të planifikuar
shtetërore në ekonominë e tregut dhe bartja e pushtetit prej strukturave të përkohshme të UNMIK në institucionet e
pavarura të Kosovës. Klasa politike e Kosovës ka qenë e përkushtuar në procesin e ndërtimit të një sistemi
qeverisës, i cili në veti bartë vlerat dhe standardet më të përparuara të demokracisë perëndimore të shprehura
nëpërmjet politikave të përshtatshme, reformës institucionale dhe zbatimit të marrëveshjeve shumëpalëshe për
zhvillimin e vendit. Në këtë drejtim janë arritur shumë suksese nëndërtimin e një sistemi demokratik politik, në
krijimin e një baze solide për zhvillimin eekonomisë së tregut të bazuar në konkurrencë dhe në bartjen e pushtetit
nga autoritetetndërkombëtare në ato vendore, ku më 17 shkurt 2008 Kosova shpalli pavarësinë e saj.Ndërkaq
ndërtimi i sistemit demokratik të decentralizuar të vetëqeverisjes lokale ështëpërcjellë me vështirësi të ndryshme
politike dhe të burimeve financiare e njerëzore. Ishte një proces shumë i ndjeshëm, i ndërlikuar dhe nganjëherë I
paqëndrueshëm, por që ka rezultuar i suksesshëm. Si pasojë e zhvillimeve politike në vend, komunat veriore të
Kosovës ende nuk janë integruar në sistemin e VQL, ndërsa pjesa më e madhe e komunitetit serb është i përfshirë në
jetën politike të vendit. Ndërtimi dhe zhvillimi i sistemit të vetëqeverisjes lokale (SVQL) u bazua në parimet e
vlerave evropiane për qeverisje lokale, por duke ia përshtatë nevojave dhe zhvillimeve politike të vendit. Derisa në
shumicën e vendeve të rajonit dhe më gjerë ndërtohen sisteme duele të vetëqeverisjes lokale, Kosova zgjodhi
sistemin e thjeshtë një shkallësh të VQL. Ky sistem përfaqësohet vetëm nga të zgjedhurit e qytetarëve të komunës
përkatëse dhe pushteti qendror (PQ) nuk emëron përfaqësuesit e vetë në bashkëqeverisje.Qytetarët vullnetin për
udhëheqjen e tyre për një mandat prej 4 vjetëve e delegojnë në dy organe të pushtetit lokal (PL): në kuvendin e
komunës dhe në kryetarin e komunës.Decentralizimi i pushtetit dhe ndërtimi i sistemit për vetëqeverisje lokale nuk
u përcoll dhe me gjenerimin e të hyrave vetanake të nevojshme për zhvillimin ekonomik lokal,
por në masën më të madhe (82%), buxheti i komunave është ende i varur nga buxheti Kosovës.Ndryshimi i sistemit
parlamentar të zgjedhjes së kryetarit të komunës në sistemin e zgjedhjes së drejtpërdrejt nga qytetarët, i ka dhënë të
drejta dhe përgjegjësi më shumë kryetarit të komunës, por në të njëjtën kohë e ka krijuar sistemin e VQL me dy
komanda elativisht të pavarura. Kjo e ka lehtësuar vendimmarrjen e organeve komunale, por vetëqeverisjen lokale e
orienton më shumë kah autonomia lokale ku pushtetet janë të ndara, ngjashëm sikur në nivelin qendror. Në fakt
sistemi i zgjedhjes së organeve të PL është i njëjtë me sistemin e zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare në
nivelin qendror.Korniza aktuale ligjore i ka dhënë një autonomi të plotë organeve të PL. Decentralizimi i
pushtetit, reforma e pushtetit lokal duke fituar një shkallë të lartë të autonomisë në qeverisjen e komunave, ka
ndikuar në integrimin e komunitetit serb dhe krijimin e një politike stabile dhe të unifikuar në vend. Kështu sistemi i
ka arritur tre objektiva kryesore: 1) krijimin e shtetit me një shoqëri të qëndrueshme multi-etnike; 2) integrimin e
komuniteteve (në veçanti të komunitetit serb) në institucionet vetëqeverisëse të vendit dhe 3) ofrimin e shërbimeve
cilësore për qytetarët. Qytetarët kanë të drejta të barabarta,që vetë t’i zgjedhin përfaqësuesit e tyre për t’i qeverisur
dhe për t’iu shërbyer atyre dhe po ashtu për t’i shkarkuar nëse nuk qeverisin mirë me pasuritë e tyre. Pra pushteti I
vetëqeverisjes lokale buron vetëm nga vullneti i qytetarëve, duke përjashtuar çdo mundësi të ndërhyrjes nga lartë,
me përjashtim të gjykatave kompetente kur organet e PL e shkelin ligjin. Megjithatë institucionet qendrore, pa
mbështetje ligjore, kanë ndërtuar struktura administrative ndërmjet PL dhe atij qendror duke dashtë që t’iu ofrojnë
ndihmë PL në ofrimin e shërbimeve sa më cilësore për qytetarët. Reformat e SVQL, me qëllim të arritjes së tre
objektivave strategjike, kanë përfshi edhe riorganizimin territorial të komunave duke mundësuar krijimin e
komunave të reja, kryesisht me shumicë serbe. Kjo i mundësoi komunitetit serb që të jetë shumicë në vendimmarrje
në territorin e vetë gjë e cila bëri të mundur integrimin e tyre në institucionet politike të vendit. Krijimi i komunave
të reja sipas parimit “ofrimi I shërbimeve sa më afër qytetarit” po vazhdon edhe për komunitetin shumicë dhe nga
njëherë po merr më shumë konotacion politik se sa nevojë për qytetarët
Pikët e arritura
Gjithësejt pikë
d). Përcakton rregullat për hartimin dhe miratimin e akteve normative nga Qeveria Kosovës.
a) e të drejtës së punës.
b) e të drejtës administrative
c) e të drejtës civile.
a) Traktatet.
a) e drejta e çdo njeriu për të kërkuar njohjen dhe informimin mbi dokumentet shtetërore.
d) e drejta e organit të administratës publike të kërkojë nga një organ tjetër, transferimin e
informacionit që ka ne dispozicion dhe që i shërben per zgjidhjen e çështjes në shqyrtim
9. Cili nga pohimet e mëposhtëm përbën karakteristikën thelbësore të 5pikë
shërbimit civil:
b) Komisioni Europian
c) Këshilli i Europes
d) Parlamenti Europian
Gjithësejt pikë
Njohurit që lidhen me vendin e punës Për pjesën e
njohurive që
Në këtë pjesë kandidatëve u parashtrohen 15 deri 23 pyetje,të cilat janë 50% më lidhen me
përgjigje të shumfishta dhe 50% në formë eseje.Pyetjet ndërlidhen me njohurit e vendin e
përgjithshme profesionale,të cilat kandidati duhet t’i ketë lidhur me vendin e punës. punës,pikët e
vlerësimit
arrijnë deri në
40%
a) Kryetarit të komunës
c) Drejtorit të buxhetit
2.Në rast dyshimi se një urdhër i marrë kërkon kryerjen e një vepre në 2 pikë
kundërshtim me ligjin,nëpunësi civil duhet të:
a) Drejtuar organit përgjegjës për aktin (që ka njerrë akti apo ka refuzar nxjerrjen e tij)
b) Nëpunësit epror të nëpunësit përgjegjës për aktin
c) Organit epror të organit ku ushtron detyrën nëpunësi pergjegjës për aktin
d) Gjykatës kompetente për konfliktet administrative
5.Afati për ankimin administrativ është: 2 pikë
Ligji për arsimin - Sipas ligjit, arsimi fillor dhe i mesëm në Kosovë është falas dhe financohet
nga buxheti i Kosovës. Arsimi është i detyrueshëm për të gjitha moshat nga 6 deri në 15 vjeç.
Ligji për arsimin u garanton arsimim të barabartë të gjitha komuniteteve në Kosovë.
Arsimi Fillor dhe Arsimi i mesëm i ulët - Sipas Ligjit për arsimin fillor dhe të mesëm në
Kosovë, Edukimi Fillor (1-5) dhe i mesëm i ulët është I obliguar për të gjithë. Shkollimi i
detyruar fillon kur fëmija ka mbushur moshën 6 vjeç (mosha minimale e arsimit të obliguar).
Sipas këtij ligji, shkollimi në instuticionet arsimore me fonde publike është falas. Arsimi i
mesëm i ulët është faza e dytë e arsimit bazë të detyruar dhe përfshin klasat 6-9, gjerësisht
moshat 12 deri në 15 vjeç. Mësimi në shkollat fillore në Kosovë mbahet në pesë gjuhë: në
gjuhën shqipe, serbe, boshnjake, turke dhe kroate.
Arsimi i mesëm i lartë, gjimnaze dhe shkolla profesionale - Arsimi i mesëm i lartë është
organizuar në arsimin e përgjithshëm dhe në arsimin profesional. Arsimi i mesëm i lartë zgjat 3
ose 4 vjet varësisht nga programet arsimore të përcaktuara nga MASHT. Të gjithë nxënësit kanë
të drejtë të ndjekin këtë nivel mbi baza vullnetare. Arsimi i mesëm i lartë ndahet në dy kategori
atë të përgjithshëm dhe atë profesional. Arsimi i mesëm profesional, që nënkupton shkollat
profesionale, si qëllim parësor përgatitjen e kuadrove për treg të punës, por ofron edhe mundësi
të aplikimit në studime më të larta post sekondare dhe universitare. Ky lloj arsimi është
organizuar në tetë tipe të shkollave, ku mësimi zhvillohet në disa profile.
Arsimi Special - Në bazë të ligjit për arsimin, në Kosovë të drejtën për arsim special e kanë ata
fëmijë që nuk përfitojnë ose nuk kanë mundësi të përfitojnë mësimdhënie të zakonshme.
Gjithsej në Kosovë janë 7 shkolla të arsimit special dhe 64 paralele me klasë të bashkangjitura
të cilat mësimin e zhvillojnë në shkolla të rregullta
Nga stilet e centralizuara në stilet demokratike: lëvizja nga të qenit udhëheqës në të qenit pauses
Një nga tranzicionet kryesore që Kosova dhe sektori i arsimit janë duke kaluar është ndryshimi nga
mentaliteti i centralizuar i sektorit publik në administratën publike bashkëkohore dhe të decentralizuar.
Prandaj mënyrat e komunikimit duhet të përshtaten
• Në sistemin e centralizuar, secili udhëheqës apo menaxher ka pozitën e qart
– zakonisht – në një hierarki. Ju ose mund të jepni urdhëra (= shefi) apo t’i
ndiqni urdhërat (= vartësi)
• Në sistemin plotësisht të decentralizuar, udhëheqësi apo menaxheri e ka këtë pozitë për shkak të
funksionit apo mandatit të tij/ saj, ku duhet të bindë ekipin e vet që ta ndjek detyrën e punës. Pasuesit e
bëjnë dikë që të jetë udhëheqës, nuk ka udhëheqës pa pasues. Udhëheqësit e shkëlqyeshëm kanë
pasues besnik
• Në sistemin demokratik, si një udhëheqës, ju lëvizni ndërmjet të qenit udhëheqës dhe pauses
• Në një sistem demokratik, pasuesit duhet të dinë dhe të besojnë që komentet dhe kontributi i tyre në
grumbullimin e informatave dhe vendimet vijuese që merren mbi bazën e këtyre të fundit, me të vërtet
janë të rëndësishme dhe janë pjesë e vlefshme e procesit (me fjalë të tjera, komunikimi dhe raportet
mbi të cilën ato bazohen, janë të sinqerta).Nëse dikush ‘ndërron detyrën’ ndërmjet
udhëheqësit/menaxherit dhe pasuesit në të pozitë, është e dobishme që edhe stilet e komunikimit t’u
përshtaten këtyre.“Kalimi në mënyrë inteligjente ndërmjet stileve të ndryshme”, ashtu siç i përshtatet
situatës do të duhet të ishte motoja. Fleksibiliteti në stilet e komunikimit dhe zgjedhja e qëllimshme
ndërmjet stileve mund dhe duhet të mësohet.
Situatat e ndryshme kërkojnë stile të ndryshme të menaxhimit dhe komunikimit
Decentralizimi në administratën e sotme cakton autorizimet apo përgjegjësitë si dhe detyrat apo rolet e
vendim-marrjes, së bashku me resurset në nivelet e ndryshme të qeverisë. Këtu zbatohet parimi i
subsidiaritetit3. Pasi që ekzistojnë vendim-marrës të shumëfishtë, të cilët sjellin këndvështrimet e tyre
të ndryshme në procesin demokratik, nevojitet një shkallë më e lartë e bashkërendimit krahasuar me
sistemet e centralizuara. Në kuadër të kornizës së këtyre drejtimeve administrative për vendim-marrje,
komunikimi ka rol vendimtar këtu: vendimet më të mira bazohen në informata më të mira, që
pjesërisht është për shkak të shifrave në të cilat mund të kenë qasje të gjithë në përgjithësi dhe fakteve
të besueshme, dhe pjesërisht për shkak perceptimeve, të kuptuarit dhe vlerësimit nga ana e njerëzve.
Në vendim-marrje, kjo e fundit është më e rëndësishme sesa të dhënat objektive. Prandaj komunikimi
është vendimtar në dy aspekte:
• Ngritja e rrjedhës së informatave objektive për vendime të veçanta që merren
nga agjencitë përgjegjëse; dhe
• U mundëson vendim-marrësve t’i vënë në diskutim dhe t’i ndajnë vëzhgimet, interpretimin, gjykimet
si dhe vlerat e çështjeve për të cilat duhet vendosur, në mënyrë që të arrihet tek marrëveshjet
konstruktive dhe vendimet e përgjegjshme.-
Hartimi i kornizës së re të kurrikulës është një prej masave të ndërmarra nga MASHT-I për t’i
rritur standardet në arsim. Këtu shqyrtohet koha që nga zhvillimi i saj (faza e parë), shpërndarja e
saj (faza e dytë), deri te zbatimi i pilot projekteve për ta testuar në shkollat e përzgjedhura (faza e
tretë). Meqë një pjesë e konsiderueshme e aktiviteteve prapa zbatimit të KKK-së së re është ende
në proces, dallimi duhet të bëhet ndërmjet asaj çka përbëjnë praktikat e planifikuara apo
ekzistuese në një anë, dhe rekomandimeve në anën tjetë,Një numër i shkollave do të përzgjedhën
bashkërisht nga MASHT-i dhe DKA-të për zbatimin e pilot projekteve të cilat synojnë testimin e
KKK-së dhe zhvillimin e praktikave të mira dhe mësimeve të mësuara, mbi të cilat do të
ndërtohen njohuritë e nevojshme për t’i bërë rregullimet e imëta në KKK para zbatimit të saj në
mbarë Kosovën.Kjo do të ndodh sipas kritereve të cilat janë hartuar dhe miratuar që më parë, duke
mundësuar përzgjedhjen e përfaqësuesve nga i gjithë territori i Kosovës. Kurrikula bërthamë sipas
nivelit dhe manualet të cilat përmbajnë informata dhe udhëzime se si të zbatohet KKK-ja janë
duke u zhvilluar nga MASHT-i në kohën e hartimit të këtij dokumenti. Nga këndvështrimi i
komunikimit, aktivitetet në vijim janë planifikuar
• Aktivitetet e vazhdueshme të ngritjes së kapaciteteve të cilat kanë për synim të gjithë personelin
arsimor
• Themelimi i rrjeteve ndërmjet pilot shkollave, si dhe ndërmjet tyre, DKA-ve dhe shkollave të
tjera.
Gjithësejt pike
Gjithësejt pikë
Deçan____________________