Professional Documents
Culture Documents
Biện pháp cầm cố được quy định từ Điều 309 đến Điều 316 Bộ luật dân sự năm 2015
Biện pháp cầm cố được quy định từ Điều 309 đến Điều 316 Bộ luật dân sự năm 2015
Bộ luật dân
sự năm 2015.
1. Khái niệm
- (Điều 309) Cầ m cố tà i sả n là việc mộ t bên (sau đâ y gọ i là bên cầ m cố ) giao tà i
sả n thuộ c quyền sở hữ u củ a mình cho bên kia (sau đâ y gọ i là bên nhậ n cầ m cố ) để
bả o đả m thự c hiện nghĩa vụ .
- Cầ m cố tà i sản đượ c hiểu là việc mộ t ngườ i cầ m trướ c (giữ sẵ n) mộ t tà i sản củ a
ngườ i khá c để bả o đả m cho quyền, lợ i ích củ a mình.
- Tà i sả n dù ng để cầ m cố thườ ng là độ ng sả n (tà i sản có thể di dờ i) như điện thoạ i,
xe má y, tiền gử i tiết kiệm tạ i Ngâ n hà ng, sả n phẩ m thu hoạ ch đượ c từ trồ ng trọ t,
chă n nuô i...
Ví dụ 1: A vay B số tiền 10.000.000 đồ ng và A giao cho B chiếc xe gắ n má y để cầ m
cố . Sau khi A trả B số tiền là 10 triệu đồ ng thì bên B sẽ trả lạ i xe gắ n má y cho A.
Trườ ng hợ p A khô ng trả đủ số tiền cho B theo thỏ a thuậ n củ a hai bên thì B cũ ng
khô ng có nghĩa vụ phả i trả lạ i xe cho A. Ngượ c lạ i B có thể xử lý tà i sả n bả o đả m
này nếu trong trườ ng hợ p hai bên có thỏ a thuậ n.
Ví dụ 2: N có nhu cầ u vay vố n gấ p tạ i Ngâ n hà ng X để phụ c vụ nhu cầ u sả n xuấ t.
Trong khi đó N có mộ t số tiền tiết kiệm tạ i Ngâ n hà ng X là 100 triệu đồ ng nhưng
chưa đến hạ n, N có thể dù ng số dư tiền gử i đó là m tà i sả n bả o đả m để vay vố n
Ngâ n hà ng. Ngâ n hà ng yêu cầ u N giao bả n gố c sổ tiết kiệm cho Ngâ n hà ng giữ cho
đến khi N trả nợ đầ y đủ cho Ngâ n hàng. Trườ ng hợ p nà y, biện phá p bả o đả m
đượ c cá c bên sử dụ ng là biện phá p cầ m cố tà i sả n (cầ m cố số dư tiền gử i).
2. Hiệu lực (Điều 310)
- Hợ p đồ ng cầ m cố tà i sả n có hiệu lự c từ thờ i điểm giao kết, trừ trườ ng hợ p có
thỏ a thuậ n khá c hoặ c luậ t có quy định khá c.
- Cầ m cố tà i sả n có hiệu lự c đố i khá ng vớ i ngườ i thứ ba kể từ thờ i điểm bên nhậ n
cầ m cố nắ m giữ tà i sả n cầ m cố .
- Trườ ng hợ p bấ t độ ng sả n là đố i tượ ng củ a cầ m cố theo quy định củ a luậ t thì việc
cầ m cố bấ t độ ng sả n có hiệu lự c đố i khá ng vớ i ngườ i thứ ba kể từ thờ i điểm đă ng
ký.
3. Bên cầm cố
Nghĩa vụ (Điều 311)
- Giao tà i sả n cầ m cố cho bên nhậ n cầ m cố theo đú ng thỏ a thuậ n.
- Bá o cho bên nhậ n cầ m cố về quyền củ a ngườ i thứ ba đố i vớ i tà i sả n cầ m cố , nếu
có ; trườ ng hợ p khô ng thô ng bá o thì bên nhậ n cầ m cố có quyền hủ y hợ p đồ ng cầ m
cố tà i sả n và yêu cầ u bồ i thườ ng thiệt hạ i hoặ c duy trì hợ p đồ ng và chấ p nhậ n
quyền củ a ngườ i thứ ba đố i vớ i tà i sả n cầ m cố .
- Thanh toá n cho bên nhậ n cầ m cố chi phí hợ p lý để bả o quả n tà i sả n cầ m cố , trừ
trườ ng hợ p có thỏ a thuậ n khá c.
Quyền (Điều 312)
- Yêu cầ u bên nhậ n cầ m cố chấ m dứ t việc sử dụ ng tà i sả n cầ m cố trong trườ ng
hợ p quy định tạ i khoản 3 Điều 314 củ a Bộ luậ t này nếu do sử dụ ng mà tà i sả n cầ m
cố có nguy cơ bị mấ t giá trị hoặ c giả m sú t giá trị.
- Yêu cầ u bên nhậ n cầ m cố trả lạ i tà i sả n cầ m cố và giấ y tờ liên quan, nếu có khi
nghĩa vụ đượ c bả o đả m bằ ng cầ m cố chấ m dứ t.
- Yêu cầ u bên nhậ n cầ m cố bồ i thườ ng thiệt hạ i xảy ra đố i vớ i tà i sả n cầ m cố .
- Đượ c bá n, thay thế, trao đổ i, tặ ng cho tà i sả n cầ m cố nếu đượ c bên nhậ n cầ m cố
đồ ng ý hoặ c theo quy định củ a luậ t.
4. Bên nhận cầm cố
Nghĩa vụ (Điều 313)
- Bả o quả n, giữ gìn tà i sả n cầ m cố ; nếu là m mấ t, thấ t lạ c hoặ c hư hỏ ng tà i sả n cầ m
cố thì phả i bồ i thườ ng thiệt hạ i cho bên cầ m cố .
- Khô ng đượ c bá n, trao đổ i, tặ ng cho, sử dụ ng tà i sả n cầ m cố để bả o đả m thự c hiện
nghĩa vụ khá c.
- Khô ng đượ c cho thuê, cho mượ n, khai thá c cô ng dụ ng, hưở ng hoa lợ i, lợ i tứ c từ
tà i sả n cầ m cố , trừ trườ ng hợ p có thỏ a thuậ n khá c.
- Trả lạ i tà i sả n cầ m cố và giấ y tờ liên quan, nếu có khi nghĩa vụ đượ c bả o đả m
bằ ng cầ m cố chấ m dứ t hoặ c đượ c thay thế bằ ng biện phá p bả o đả m khá c.
Quyền (Điều 314)
- Yêu cầ u ngườ i đang chiếm hữ u, sử dụ ng trá i phá p luậ t tà i sản cầ m cố trả lạ i tà i
sả n đó .
- Xử lý tà i sả n cầ m cố theo phương thứ c đã thỏ a thuậ n hoặ c theo quy định củ a
phá p luậ t.
- Đượ c cho thuê, cho mượ n, khai thá c cô ng dụ ng tà i sả n cầ m cố và hưở ng hoa lợ i,
lợ i tứ c từ tà i sả n cầ m cố , nếu có thỏ a thuậ n.
- Đượ c thanh toá n chi phí hợ p lý bả o quả n tà i sản cầ m cố khi trả lạ i tà i sả n cho
bên cầ m cố .
5. Chấm dứt cầm cố tài sản (Điều 315)
Cầ m cố tà i sản chấ m dứ t trong trườ ng hợ p sau đâ y:
- Nghĩa vụ đượ c bả o đả m bằ ng cầ m cố chấ m dứ t.
- Việc cầ m cố tà i sả n đượ c hủ y bỏ hoặ c đượ c thay thế bằ ng biện phá p bả o đả m
khá c.
- Tà i sả n cầ m cố đã đượ c xử lý.
- Theo thỏ a thuậ n củ a cá c bên.
6. Trả lại tài sản cầm cố (Điều 316)
- Khi việc cầ m cố tà i sả n chấ m dứ t theo quy định tạ i khoản 1 và khoản 2 Điều 315
củ a Bộ luậ t nà y hoặ c theo thỏ a thuậ n củ a cá c bên thì tà i sả n cầ m cố , giấ y tờ liên
quan đến tà i sả n cầ m cố đượ c trả lạ i cho bên cầ m cố . Hoa lợ i, lợ i tứ c thu đượ c từ
tà i sả n cầ m cố cũ ng đượ c trả lạ i cho bên cầ m cố , trừ trườ ng hợ p có thỏ a thuậ n
khá c.
7. Hình thức cầm cố
- Bộ luậ t dâ n sự nă m 2015 khô ng xá c định rõ về hình thứ c củ a cầ m cố tà i sả n, tuy
nhiên theo quy định tạ i Điều 310 Bộ luậ t dâ n sự nă m 2015 có thể hiểu nếu cầ m cố
tà i sả n là độ ng sả n thì có thể bằ ng hình thứ c miệng hoặ c hình thứ c vă n bả n, nếu
cầ m cố bấ t độ ng sả n thì bắ t buộ c phả i bằ ng vă n bả n.
- Vă n bả n cầ m cố khô ng nhấ t thiết phả i cô ng chứ ng hoặ c chứ ng thự c hoặ c đă ng
ký. Thô ng thườ ng, nếu tà i sả n cầ m cố khô ng phả i đă ng ký quyền sở hữ u thì cá c
bên khô ng cầ n phả i cô ng chứ ng hoặ c chứ ng thự c. Tuy nhiên, để nâ ng cao độ an
toà n phá p lý, cá c bên có thể thỏ a thuậ n cầ m cố phả i có cô ng chứ ng hoặ c chứ ng
thự c.
8. Đối tượng của cầm cố
- Nếu như đố i tượ ng củ a cá c biện phá p bả o đả m nó i chung có thể bao gồ m nhiều
loạ i (tà i sả n, cô ng việc phả i thự c hiện, uy tín) thì đố i tượ ng củ a cầ m cố tà i sả n chỉ
có thể là tà i sả n. Vì vậ y, đố i tượ ng củ a cầ m cố tà i sả n cò n đượ c gọ i là tà i sả n cầ m
cố .
- Bả n chấ t củ a cầ m cố là việc bên cầ m cố phả i giao tà i sả n cho bên nhậ n cầ m cố
nên tà i sả n cầ m cố chỉ có thể là vậ t có sẵ n và o thờ i điểm giao dịch cầ m cố đượ c
xá c lậ p. Giấ y tờ có giá chỉ có thể là tà i sả n cầ m cố nếu bả n thâ n giấ y tờ đó là mộ t
loạ i tà i sả n.
- Vậ t dù ng để cầ m cố có thể là độ ng sả n hoặ c bấ t độ ng sả n (nếu phá p luậ t có quy
định) nhưng phả i đá p ứ ng cá c điều kiện sau đâ y:
+ Vậ t cầ m cố phả i thuộ c quyền sở hữ u củ a bên cầ m cố (Điều 309).
+ Vậ t cầ m cố phả i là vậ t đượ c phép chuyển giao.
9. Chủ thể cầm cố
- Chủ thể cầ m cố tà i sả n có thể là bên cầ m cố , bên nhậ n cầ m cố hoặ c bên thứ ba có
quyền và nghĩa vụ liên quan.
- Chủ thể cầ n lưu ý ở đâ y là “bên thứ ba”. Că n cứ tạ i Điều 310 củ a Bộ luậ t dâ n sự ,
có quy định về hiệu lự c cầ m cố tà i sả n. Trong đó , cầ m cố tà i sả n cò n có hiệu lự c
vớ i ngườ i thứ ba và hiệu lự c nà y là hiệu lự c đố i khá ng. Hiệu lự c đố i khá ng ở đâ y
đượ c hiểu là giá trị phá p lý đố i vớ i chủ thể thứ ba ngoà i bên nhậ n cầ m cố và bên
cầ m cố .
Ví dụ: A mang chiếc xe má y củ a mình đến cầ m cố tà i sả n này cho B để lấ y 50 triệu.
A giao xe cho B, nhưng trướ c đó A đã có khoả n vay vớ i C và chiếc xe má y nà y C đã
đi đă ng ký là m tà i sả n bả o đả m trong hợ p đồ ng thế chấ p tà i sả n giữ a A và C. Như
vậ y, trong quan hệ dâ n sự C – ngườ i thứ ba và tà i sả n bả o đả m là chiếc xe má y,
vẫn có giá trị phá p lý vớ i C.
10. Xác lập biện pháp cầm cố
- Để xá c lậ p biện phá p cầ m cố tà i sả n, giữ a bên cầ m cố (bên có tà i sả n) và tổ chứ c
tín dụ ng phả i có hợ p đồ ng cầ m cố (thườ ng là bằ ng văn bả n), có thể lậ p hợ p đồ ng
riêng hoặ c là mộ t điều khoả n trong hợ p đồ ng vay, trong đó ghi rõ bên cầ m cố , bên
nhậ n cầ m cố , tà i sả n cầ m cố , khoả n nợ đượ c bả o đả m bằ ng biện phá p cầ m cố . Hợ p
đồ ng cầ m cố tà i sả n thườ ng đượ c tổ chứ c tín dụ ng soạ n thả o sẵ n theo mẫ u củ a tổ
chứ c tín dụ ng.
11. Xử lý tài sản cầm cố
- Đến hạ n, nếu bên vay khô ng trả nợ , tổ chứ c tín dụ ng có thể xử lý tà i sả n cầ m cố
bằ ng cá ch bá n tà i sả n và dù ng số tiền bá n đượ c để trừ nợ , hoặ c tổ chứ c tín dụ ng
nhậ n chính tà i sả n đó để thay thế cho việc thự c hiện nghĩa vụ trả nợ củ a bên vay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ luậ t dâ n sự nă m 2015 - https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Quyen-dan-
su/Bo-luat-dan-su-2015-296215.aspx
2. https://luatminhkhue.vn/cam-co-tai-san-la-gi---khai-niem-ve-cam-co-tai-
san--.aspx
3. https://pbgdpl.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/trao-doi-kinh-nghiem.aspx?
ItemID=167#:~:text=Theo%20quy%20%C4%91%E1%BB%8Bnh%20t%E1%BA
%A1i%20%C4%90i%E1%BB%81u,ch%E1%BA%A5p%3B%20C%E1%BA
%A7m%20gi%E1%BB%AF%20t%C3%A0i%20s%E1%BA%A3n
4. https://luatquanghuy.vn/tu-van-luat/dan-su/cam-co-tai-san/#:~:text=C
%E1%BA%A7m%20c%E1%BB%91%20t%C3%A0i%20s%E1%BA%A3n
%20%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c,xe%20g%E1%BA%AFn%20m%C3%A1y
%20cho%20A