10

Filipino
Unang Markahan – Modyul 7
Suring-basa at Simposyum
ng mga Panitikang Mediterranean

Kagawaran ng Edukasyon.Republika ng Pilipinas

Filipino – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 7: Suring-basa at Simposyum ng mga
Panitikang Mediterranean

Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng
kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng
produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula,
atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa
paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-
akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o
ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
Bumubuo sa Pagsulat ng Modyul
Manunulat: Evelyn D. Orjaliza at Jocylene R. Cahutay
Mga Editor: Miguela L. Heyasa
Renaden M. Secretaria
Geraldine B. Mediante
Genelyn J. Abatayo
Tagasuri: Amelia L. Tortola, EdD

Mga Tagapangasiwa
Tagapangulo: Arturo B. Bayocot, PhD, CESO III
Direktor ng Rehiyon
Mga Katuwang na Tagapangulo:
Victor G. De Gracia Jr., PhD, Ceso V Mala Epra B. Magnaong, Chief CLMD
Katuwang ng Direktor ng Rehiyon Neil A. Improgo, PhD, EPS-LRMS
Randolph B. Tortola, PhD, CESO IV Bienvenido U. Tagolimot Jr., PhD EPS-ADM
Tagapamanihala, Sangay ng Bukidnon Elbert R. Francisco, PhD, Chief CID
Shambaeh A. Usman, PhD Amelia L.Tortola , EdD
Katuwang ng Tagapamanihala, Rejynne L. Ruiz, LRMDS Manager
Sangay ng Bukidnon Jenny B. Timbal, PDO II
Shella O. Bolosco, Division Librarian II

Department of Education – Division of Bukidnon

Office Address: Fortich Street, Sumpong, Malaybalay City8700 Bukidnon
Telefax: 088-813-3634
E-mail Address: bukidnon@deped.gov.ph
 10
Filipino
Unang Markahan – Modyul 7:
Suring-basa at Simposyum
ng mga Panitikang Mediterranean

Ang modyul na ito ay magkakatuwang na inihanda at

AAn ng Sangay ng Bukidnon.
sinuri ng mga guro sa Filipino
Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng
edukasyon na magpadala ng kanilang puna at mungkahi sa
bukidnon@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

.
Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 10 ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul para sa araling Suring-basa at Simposyum bilang Pangwakas
na Gawain!

Ang modyul na ito ay pinagtulungang denisenyo, nilinang at sinuri ng mga

edukador mula sa pampublikong paaralan upang gabayan ka. Ang gurong
tagapagdaloy ay handang tumulong upang matulungang makamit ng mag-aaral ang
pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to 12 habang kanilang pinanagumpayan
ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa mag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan,
bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang
mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang
kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para sa Guro

Ito’y naglalaman ng mga paalala,
panulong o estratehiyang magagamit sa
paggabay sa mag-aaral

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang

mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at
itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang
mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
Para sa mag-aaral

Malugod na pagtanggap sa Filipino 10 ng Alternative Delivery Mode (ADM)

Modyul ukol sa araling Suring-basa at Simposyum bilang Pangwakas na Gawain!

Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin

nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.

v
Para sa magulang

Ang modyul na ito ay nilikha upang matugunan ang sitwasyong kinakaharap

ng ating mga mag-aaral. Ang magiging lugar ng kanilang kaalaman ay hindi lamang
limitado sa silid-aralan kundi maging sa inyong tahanan.

Inaasahan ang inyong pakikiisa, pakikipagtulungan at paggabay sa ating mga

mag-aaral upang mapatnubayan sila sa mga gawaing itinalaga sa kanila.

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano

na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.
Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot
(100%), maaari mong laktawan ang
bahaging ito ng modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad
ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

malayang pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot
mo sa pagsasanay gamit ang susi sa
pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o

pupunan ang patlang ng pangungusap o
talata upang maproseso kung anong
natutuhan mo mula sa aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman

ii
 o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Karagdagang Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

panibagong gawain upang pagyamanin ang
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.

Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa

lahat ng mga gawain sa modyul.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa

Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lagyan ng anomang marka
o sulat ang anomang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa
pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-alinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka ring
humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa
iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.
Ang modyul 7 ay hinati gaya ng sumusunod na mga Aralin:

 Aralin 1-Suring-Basa
 Aralin 2-Simposyum
 Aralin 3-Komunikatibong Kasanayan
 Aralin 4-Mabisang Paglalahad

iii
 Ang mga kompetensing lilinangin sa Modyul na ito

 Nakabubuo ng isang suring-basa sa alinmang akdang pampanitikang

Mediterranian. (F10PB-li-j-69) •
 Nakapagmumungkahi ng mga dapat isaalang-alang sa pagsasagawa ng
isang simposyum batay sa nakita sa aklat o iba pang batis ng
impormasyon.
(F10PD-Ii-j-67)
 Nagagamit ang komunikatibong kasanayan sa paggamit ng wikang
Filipino sa isang simposyum (F10WG-Ii-j-63)
 Nakapaglalahad nang malinaw sa isang simposyum sa nabuong critique
ng alinmang akdang pampanitikang Mediterranean.
(F10PS-Ii-j-70)

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng

makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay
na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
 TALAAN NG NILALAMAN

Pahina
TAKIP NG PAHINA
PAHINA NG KARAPATANG-ARI
PAHINA NG PAMAGAT
PAUNANG SALITA
TALAAN NG NILALAMAN
Aralin 1 – Suring-Basa
Alamin 1
Subukin 2
Balikan 3
Tuklasin 4
Suriin 5
Pagyamanin 7
Isaisip 8
Isagawa 9
Tayahin 9
Karagdagang Gawain 12
Aralin 2 - Simposyum
Alamin 13
Subukin 13
Balikan 14
Tuklasin 14
Suriin 15
Pagyamanin 16
Isaisip 16
Isagawa 17
Tayahin 18
Karagdagang Gawain 20

v
Aralin 3 – Komunikatibong Kasanayan
Alamin 21
Subukin 21
Balikan 23
Tuklasin 23
Suriin 24
Pagyamanin 25
Isaisip 26
Isagawa 27
Tayahin 27
Karagdagang Gawain 29
Aralin 4 – Mabisang Paglalahad
Alamin 30
Subukin 30
Balikan 31
Tuklasin 31
Suriin 32
Pagyamanin 33
Isaisip 34
Isagawa 34
Tayahin 35
Karagdagang Gawain 36
Lingguhang Pagtataya 37
Susi sa Pagwawasto 42
Sanggunian 47

vi
Aralin
Suring-basa
1
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang tungkol sa kahulugan at
kahalagahan ng isang suring-basa. Saklaw nito ang paglinang ng iyong
kakayahan sa pagsasagawa ng isang suring-basa sa isa sa mga akdang
pampanitikang Mediterranean.

Alamin

Kompetensing Lilinangin

 Nakabubuo ng isang suring-basa sa alinmang akdang pampanitikang

Mediterranian. (F10PB-li-j-69)

Subukin

Panuto: Piliin at isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.

1. Alin sa sumusunod ang kahulugan ng suring-basa?
A. maikling kuwento B. maikling paglalarawan
C.maikling pagsasalaysay D. maikling pagsusuri

2. Alin ang naglalahad ng layunin ng suring-basa?

A. mailahad ang kaisipan ng akda B. masuri ang gramatika ng akda
C.maisalaysay muli ang akda D. mapahalagahan ang akda

3. Alin sa sumusunod ang nararapat na unahin sa pagsulat ng suring-basa?

A. Gumawa ng synopsis o maikling lagom
B. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan
C. Gumamit ng mga pananalitang matapat
D. Alamin kung uri ng akdang pampanitikan ang sinusuri

4. Saang bahagi ng pormat sa suring-basa ipapaloob ang pagsusuri sa estilo

ng pagkakasulat sa akda?
A. Panimula B. Pagsusuring Pangnilalaman
C.Pagsusuring Pangkaisipan D. Buod

1
5. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa pagsusuring pangnilalaman?
A. Tema o paksa ng akda B. Mga tauhan o karakter ng akda
C.Tagpuan o panahon D. Mga kaisipan

6. Saang bahagi ng suring-basa ipapaloob ang pagsusuri tungkol sa layunin ng

akda?
A. Panimula B. Pagsusuring Pangnilalaman
C. Pagsusuring Pangkaisipan D. Buod
7. Kung susuriin mo ang kulturang masasalamin sa akda, alin sa sumusunod ang
tanong na dapat mong gawing patnubay?
A. May makikita bang uri ng pamumuhay, paniniwala, kaugalian o kulturang
nangingibabaw sa akda?
B. Binibigyang-pansin ba sa akda ang kapaligiran at panahong saklaw ng
kasaysayan?
C. Ito ba’y makabuluhan, napapanahon, makatotohanan at mag-aangat sa
sensibilidad ng mambabasa?
D. Ito ba ay mga katotohanang unibersal, likas sa tao at lipunan, mga batas
ng kalikasan, o sistemang komokontrol sa buhay?

8. Alin sa sumusunod ang hindi dapat mapabilang sa panimula ng isang suring-

basa?
A. Pagtukoy sa anyo ng panitikang sinulat o binasa
B. Pagsuri sa kahalagahan ng akda kung bakit ito isinulat
C. Pagtalakay sa mga bagay na nag-udyok sa may-akda na likhain ang akda.
D. Pagsuri sa tema o paksa ng akdang sinulat o binasa.

Para sa bilang 9-12

A. Ang mga pangyayari sa kuwento ay nagpapakita ng katotohanan na ang

labis na pagpapalayaw sa sarili ay nagdudulot ng kapahamakan katulad
ng sinapit ng pangunahing tauhan na si Mathilde.
B. Ang akdang “Ang Kuwintas” ay kuwentong isinulat ni Guy de Maupasant
na naglalayong ipakita ang larawan ng isang maybahay na labis na
nagpapahalaga sa kanyang kagandahan at katanyagan.
C. Masasabing masining ang pagkakagawa ng may-akda sa kuwento, ang
pagkakasalaysay ay nilakipan ng madaming paglalarawan upang
ipakita ang sistema ng lipunang ginagalawan ng pangunahing tauhan.
D. Si Mathilde ay nagnanais na maging kahali-halina, kaibig-ibig, maging
tampulan ng papuri, at pangimbuluhan ng ibang babae. Isang gabi ay
natupad lahat ng kanyang pinangarap dahil sa isang diyamanteng
kuwintas na ipinahiram sa kanya ng mayamang kaibigang si Madame
Forestier. Ngunit, ang kuwintas na ito rin ang naging mitsa ng sampung
taong bangungot sa buhay nilang mag-asawa.

2
9. Alin sa mga nasa kahon ang dapat ilagay bilang panimula ng isang suring-
basa?
10. Alin sa mga nasa kahon ang halimbawa ng buod para sa isang suring-basa?
11. Alin sa mga nasa kahon ang halimbawa ng Pagsusuring Pangnilalaman?
12. Alin ang halimbawa ng Pagsusuring Pangkaisipan?
13. Sa pagsusuri sa mga kaisipan o ideyang taglay ng akda, alin sa sumusunod
ang tanong na dapat gawing patnubay?
A. Ito ba ay gasgas na o lumang pangyayari?
B. Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa simula hanggang sa
wakas?
C. May nakikita ka bang uri ng pamumuhay, paniniwala, o kaugaliang
nangibabaw sa akda?
D. Ang katotohanan ba ng kaisipang ito ay unibersal, likas sa tao at lipunan,
at bahagi ng sistema sa buhay?

14. Sa pagsusuri ng estilo ng pagkakasulat sa akda, alin sa sumusunod ang

tamang gabay?
A. Ang pagkakabuo ba ng akda ay angkop sa antas ng pang-unawa ng mga
mambabasa?
B. Ang mga tauhan ba sa akda ay anyo ng ng mga taong likha ng lipunang
kanilang ginagalawan?
C. Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa simula hanggang sa
wakas?
D. Ito ba ay gasgas na o lumang pangyayari o may bagong anyo at bihis?

15. Alin sa sumusunod ang nararapat tandaan kapag sumusulat ng buod?

A. Kailangang kumpleto sa detalye
B. Isulat ang buong kuwento
C. Isulat lamang ang mahalagang detalye
D. D. Banggitin lahat ng tauhan

Balikan

Sa mga nakaraang aralin ay natunghayan natin ang ibat- ibang panitikan

mula sa mga bansang Mediterranean. Bawat panitikang ating natalakay ay
nagtataglay ng mga gintong kaisipan na nakapag-ambag sa pagyaman ng ating
isipan, nagpapaunlad sa ating pagkatao at gumagabay sa ating pamumuhay.
Mula sa naturang mga panitikan ay ating nakilala ang ibat- ibang kultura
na nakaiimpluwensiya sa panitikan, pamumuhay, kaugalian, at paniniwala hindi
lamang ng ating bansa kundi maging ng buong mundo.

3
 Tuklasin

Gawain 1. Alam Ko Na!

Panuto: Gamit ang pormat na nasa kasunod na pahina, ibigay ang kahulugan at
layunin ng suring- basa. Iguhit mo ang kaparehang pormat sa iyong
sagutang papel at sagutin nang buong husay.

Ano ang alam mo tungkol sa suring-basa?

SURING -BASA

Kahulugan Layunin
ng suring-basa ng suring-
basa

Gawain 2: Ituturo Ko, Tandaan Mo

Panuto:
Isulat ang mga dapat tandaan sa pagsulat ng isang suring-basa. Gamitin
ang concept map para sa iyong sagot. Kopyahin ang pormat sa papel.

Concept Map

Mga Dapat Tandaan sa

Pagsulat ng Suring-Basa

4
 Tips sa Pagbabasa mula kay Mam Migs
S para sa Survey
 Ang una mong gawin ay buklatin muna ang mga pahina ng modyul upang malaman
ang nilalaman at ang haba nito
R para sa Read
 Kung na-survey mo na ang buong nilalaman ay maaari mo nang umpisahan ang
pagbabasa.
H para sa Highlight
 Kulayan mo gamit ang highlighter pen ang mga mahahalagang ideya o opinyon
na iyong nabasa.
R para sa Review
 Sa pagbabalik-aral, ituon mo na lang ang pagbabasa sa mga naka-
highlight.
Ang pagbabasa ay mas pinabisa. Mabuhay ka!

Suriin

KAHULUGAN AT LAYUNIN NG SURING-BASA

Ang suring-basa ay isang maikling pagsusuring pampanitikang
naglalahad ng sariling kuro-kuro o palagay ng susulat tungkol sa akda. Layunin
nitong mailahad ang mga kaisipang matatagpuan sa isang akda at ang
kahalagahan nito.

MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG SURING-BASA

Upang maging maayos ang gagawing pagsusuri sa akdang binasa, dapat

tandaan ang mga sumusunod:
1. Nararapat na alamin muna kung anong uri ng akdang pampanitikan
ang susuriin. Kailangang alam ng sumusuri kung ito’y maikling katha,
tula, sanaysay, nobela, kasaysayan at iba pa.
2. Gumawa muna ng synopsis ng akda o maikling lagom bago sumulat.
Piliin lamang ang mahahalagang katangian ng akda sa pagbuo ng
lagom.
3. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan.
4. Gumamit ng pananalitang matapat upang maging mabisa ang
pagsusuri.
5. Pahalagahan ang paraan o estilo ng pagkakasulat ng akda.

5
PORMAT SA SURING-BASA
Para sa isang maayos na pagsulat ng suring-basa, narito ang pormat na
dapat gamitin.
I. Panimula
Sa panimula ay ihahayag kung anong anyo ng panitikan ang akdang
susuriin at saang bansa ito nanggaling o isinulat. Kikilalanin din kung sino ang
sumulat ng akda at kung ano ang mga bagay na maaaring nag-udyok sa kanya
upang likhain ang akda. Susuriin din ang kahalagahan ng akda, ang layunin sa
pagkakasulat nito; layon ba nitong manghikayat, magpakilos, manuligsa,
magprotesta, at iba pang maaaring dahilan ng pagkakasulat nito.

II. Pagsusuring Pangnilalaman

Sa bahaging ito ay unang susuriin ang tema o paksa ng akda. Ito ba’y
makabuluhan, napapanahon, at makatotohanan? Susuriin din ang mga tauhan o
karakter sa akda kung sila ba’y anyo ng mga taong likha ng lipunang kanilang
ginagalawan, nagsasalita at kumikilos ayon sa panahong kanilang kinagisnan, o
mga tauhang lumilikha, nagwawasak, nabubuhay o namamatay.
Kasama rin sa binibigyang-pansin sa panunuring pampanitikan ang
kapaligiran at ang panahong saklaw ng akda, na siyang sanhi ng kalagayan o
katayuan ng tauhan. Mahalaga ring suriin ang balangkas ng mga pangyayari.
Ito ba’y gasgas na o lumang mga pangyayari o kaya’y isang kakaibang
pangyayari ang inilalahad? May bagong bihis ba ito, bagong anyo, bagong
anggulo, at bagong pananaw? Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa
simula hanggang sa wakas o may kalabuan sa paglalahad? Ano ang mensaheng
hatid ng akda? May natutuhan ka ba sa nilalaman nito?
Hindi rin dapat kaligtaan sa bahaging ito ang pagsusuri sa kulturang
masasalamin sa akda. May nakikita ka bang uri ng pamumuhay, paniniwala,
kaugalian o kulturang nangingibabaw sa akda? Nakaimpluwensiya ba ito sa
ibang tao o bansa?

III. Pagsusuring Pangkaisipan

Sa bahaging ito ay pagtutuunan ng pansin ang kaisipan o ideyang taglay
ng akda. Mahalagang masuri sa akda ang mga kaisipang ginamit na batayan sa
paglahad ng mga pangyayari. Tukuyin ang mga kaisipang ito at suriin kung ito ba
ay umiiral, tinatanggap at pinatutunayan ng mga tiyak na sitwasyon o karanasan
sa akda, ang katotohanan nito ba ay unibersal, likas sa tao at lipunan, mga batas
ng kalikasan, sistema o paniniwalang komokontrol sa buhay.

Susuriin din ang estilo ng pagkakasulat ng akda. Epektibo ba ang

paraan ng paggamit ng mga salita? Ang pagkakabuo ba ng akda ay angkop sa
antas ng pang-unawa ng mga mambabasa? Mabisa ba ang estilong ginamit at
masining ba ang pagkakagawa ng akda? Magugustuhan ba ito ng mga
mambabasa?

IV. Buod
Banggitin lamang ang mahahalagang detalye at hindi na kailangang ibuod
nang mahaba ang istorya ng akda.

6
 Pagyamanin

Ang nasa pahina 8 ay watak-watak na bahagi ng isang suring-basa. Isaayos

ang mga ito ayon sa tamang pagkakasunod-sunod alinsunod sa napag-aralang
pormat ng suring-basa.

Mabuhay ka!

Gawain 4. Pagsasaayos

Panuto: Isulat ang bilang 1 sa espasyo kung ang bahaging binasa ay para sa
panimula, bilang 2 kung pagsusuring pangnilalaman, bilang 3 kung
pagsusuring pangkaisipan at bilang 4 kung buod.

_____ Ang mga pangyayari sa kuwento ay nagpapakita ng katotohanan na ang

labis na pagpapalayaw sa sarili ay nagdudulot ng kapahamakan katulad ng
sinapit ng pangunahing tauhan na si Mathilde.

_____ Si Mathilde ay nagnanais na maging kahali-halina, kaibig-ibig, maging

tampulan ng papuri, at pangimbuluhan ng ibang babae. Isang gabi ay natupad
lahat ng kanyang pinapangarap dahil sa isang diyamanteng kuwintas na
ipinahiram sa kanya ng mayamang kaibigang si Madame Forestier. Ngunit,
ang kuwintas na ito rin ang naging mitsa ng sampung taong bangungot sa buhay
nilang mag-asawa.

_____ Ang akdang “Ang Kuwintas” ay kuwentong isinulat ni Guy de Maupasant

na naglalayong ipakita ang larawan ng isang maybahay na labis na
nagpapahalaga sa kanyang kagandahan at katanyagan.

_____ Masasabing masining ang pagkakagawa ng may-akda sa kuwento, ang

pagkakasalaysay ay nilakipan ng maraming paglalarawan upang ipakita ang
sistema ng pamumuhay ng mga tao sa bansang France kung saan
nanggagaling ang kuwento.

_____ Pinakamaganda at mabisang estilo ang ginamit ng may-akda sa

pagwawakas ng kuwento. Inilalarawan niya sa kilos at pananalita ang
pagmamalaki ng pangunahing tauhang si Mathilde na napagtagumpayan
napakalaking pagsubok na dulot ng pagkawala ng kuwintas ngunit ang
nakakatuwa para sa mga tagabasa ay ang pagbubunyag ni Madame
Forestier na ang kuwintas na iyon ay isang huwad lamang, gawa sa puwit ng
baso.

7
 Isaisip

Isang Pagbati
Binabati kita at masigasig kang mag-aral gamit ang modyul na ito. Kung hindi mo lubos na
naintindihan ang naunang aralin ay maaari mo itong balikan bago ka magpatuloy sa iyong
pag-aaral. Puwede ka ring tumawag sa iyong guro sa mga di mo naintindihan upang
kaalaman moy madagdagan.

Gawain 5: Sagutin Mo!

Panuto: Balikan sandali ang natalakay na aralin tungkol sa pagsulat ng suring-
basa at sagutin nang buong husay ang mga tanong. Tingnan ang
Rubriks ng Pagwawasto na nasa ibaba upang magabayan ka sa
pagsagot nang mahusay.

1. Sa pagsusuri ba sa akda ay kailangang alam ng tagasuri ang buong

pagkatao ng may-akda upang isulat niya sa bahaging panimula ng suring-
basa? Ipaliwanag.
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

2. Paano mo susuriin ang nilalaman ng isang akda?

___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________

8
 Isagawa

Ang iyong klase ay hinati ng inyong guro sa dalawang pangkat para sa

pangwakas na gawain. Naging miyembro ka ng unang pangkat na naatasang
gumawa ng isang suring-basa sa alinmang akdang pampanitikang Mediterranean
na iyong nabasa. Gawin mong gabay ang pormat na ito para sa gagawin ninyo.
Kopyahin ang pormat sa sagutang papel.
Pamagat ng Akda: ________________________
I.Panimula
II.Pagsusuring Pangnilalaman
III.Pagsusuring Pangkaisipan
V. Buod
Ang inyong awtput ay tatayain sa sumusunod na pamantayan.
Pamantayan sa Suring-basa

A. Mabisang Panimula - 20%

B. Pagsusuring Pangnilalaman - 30%
C. Pagsusuring Pangkaisipan - 30%
D. Buod - 20%
KABUUAN --------------------------------- 100%

Tayahin

Panuto: Piliin at isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.

1. Saang bahagi ng suring-basa ipapaloob ang pagsusuri tungkol sa layunin
ng akda?
A. Panimula B. Pagsusuring Pangnilalaman
C.Pagsusuring Pangkaisipan D. Buod

9
 2. Kung susuriin mo ang kulturang masasalamin sa akda, alin sa sumusunod
na mga tanong ang dapat mong gawing patnubay?
A. May nakita bang uri ng pamumuhay, paniniwala, kaugalian o
kulturang nangingibabaw sa akda?
B. Binigyang-pansin ba sa akda ang kapaligiran at panahong saklaw
ng kasaysayan?
C. Ito ba’y makabuluhan, napapanahon, makatotohanan at mag-
aangat sa sensibilidad ng mambabasa?
D. Ito ba ay mga katotohanang unibersal, likas sa tao at lipunan, mga
batas ng kalikasan, o sistemang komokontrol sa buhay?
3. Alin sa sumusunod ang hindi dapat mapabilang sa panimula ng isang
suring-basa?
A. Pagtukoy sa anyo ng panitikang sinulat o binasa
B. Pagsusuri sa kahalagahan ng akda kung bakit ito isinulat
C. Pagsusuri sa mga bagay na nag-udyok sa may-akda na likhain ang
akda
D. Pagsusuri sa tema o paksa ng akdang sinulat o binasa

Para sa bilang 4-7

A. Ang mga pangyayari sa kuwento ay nagpapakita ng katotohanan na

ang labis na pagpapalayaw sa sarili ay nagdudulot ng kapahamakan
katulad ng sinapit ng pangunahing tauhan na si Mathilde.

B. Ang akdang “Ang Kuwintas” ay kuwentong isinulat ni Guy de

Maupasant na naglalayong ipakita ang larawan ng isang maybahay
na labis na nagpapahalaga sa kanyang kagandahan at katanyagan.

C. Masasabing masining ang pagkakagawa ng may-akda sa kuwento,

ang pagkakasalaysay ay nilakipan ng madaming paglalarawan
upang ipakita ang sistema ng lipunang ginagalawan ng pangunahing
tauhan.

D. Si Mathilde ay nagnanais na maging kahali-halina, kaibig-ibig,

maging tampulan ng papuri, at pangimbuluhan ng ibang babae.
Isang gabi ay natupad lahat ng kanyang pinangarap dahil sa isang
diyamanteng kuwintas na ipinahiram sa kanya ng mayamang
kaibigang si Madame Forestier. Ngunit, ang kuwintas na ito rin ang
naging mitsa ng sampung taong bangungot sa buhay nilang mag-
asawa.

4. Alin sa mga nasa kahon ang dapat ilagay bilang panimula ng isang suring-
basa?
5. Alin ang halimbawa ng buod para sa isang suring-basa?
6. Alin ang halimbawa ng Pagsusuring Pangnilalaman?
7. Alin ang halimbawa ng Pagsusuring Pangkaisipan?

10
 8. Sa pagsusuri sa mga kaisipan o ideyang taglay ng akda, alin sa
sumusunod ang tanong na dapat gawing patnubay?
A. Ito ba ay gasgas na o lumang pangyayari?
B. Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa simula hanggang
saw akas?
C. May nakikita ka bang uri ng pamumuhay, paniniwala, o kaugaliang
nangingibabaw sa akda?
D. Ang katotohanan ba ng kaisipang ito ay unibersal, likas sa tao at
lipunan, at bahagi ng sistema sa buhay?

9. Sa pagsusuri ng estilo ng pagkakasulat sa akda, alin sa mga sumusunod

ang tamang gabay?
A. Ang pagkakabuo ba ng akda ay angkop sa antas ng pang-unawa
ng mga mambabasa?
B. Ang mga tauhan ba sa akda ay anyo ng mga taong likha ng
lipunang kanilang ginagalawan?
C. Magkakaugnay ba ang mga pangyayari mula sa simula hanggang
sa wakas?
D. Ito ba ay gasgas na o lumang pangyayari o may bagong anyo at
bihis?

10. Alin sa sumusunod ang dapat na tandaan kapag sumusulalat ng buod?

A. Kailangang kumpleto sa detalye
B. Isulat ang buong kuwento
C. Isulat lamang ang mahahalagang detalye
D. Banggitin lahat ng tauhan

11. Sa mga pagpipilian, alin ang kahulugan ng suring-basa?

A. maikling kuwento B. maikling paglalarawan
C.maikling pagsasalaysay D. maikling pagsusuri

12. Alin ang naglalahad ng layunin ng suring-basa?

A. mailahad ang kaisipan ng akda B. masuri ang gramatika ng akda
C.maisalaysay muli ang akda D. mapahalagahan ang akda

13. Alin sa sumusunod ang nararapat na unahin sa pagsasagawa ng suring-

basa?
A. Gumawa ng synopsis o maikling lagom.
B. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan
C. Gumamit ng mga pananalitang matapat
D. Alamin kung uri ng akdang pampanitikan ang sinusuri

14. Saang bahagi ng pormat ng suring-basa ipapaloob ang pagsusuri sa estilo

ng pagkakasulat ng akda?
A. Panimula B. Pagsusuring Pangnilalaman
C.Pagsusuring Pangkaisipan D. Buod

11
15. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa pagsusuring pangnilalaman?
A. Tema o paksa ng akda B. Mga tauhan o karakter ng akda
C.Tagpuan o panahon D. Mga kaisipan

Karagdagang Gawain

Gawin mo!

Panuto: Suriin ang isang maikling kwento ng France na pinamagatang “Ang

Kuwintas” ni Guy de Maupassant. Maaaring gamitin ang pormat sa
paggawa ng suring-basa.

12
 Aralin
Simposyum
2
Alamin

Ang araling ito ay tungkol sa simposyum. Ang simposyum ay

nangangahulugang isang pagtitipon kung saan may malayang talakayan o
palitan ng mga kaisipan. Maaari ring pagpupulong kung saan may ilang
tagapagsalita na nagbibigay ng maiikling panayam tungkol sa isang paksa. Ito’y
isang paraan upang matalakay, mailahad ang ideya at mapalawak ang kaisipan
sa paksang pinag-uusapan

Kompetensing Lilinangin
 Nakapagmumungkahi ng mga dapat isaalang-alang sa pagsasagawa
ng isang simposyum batay sa nakita sa aklat o iba pang batis ng
impormasyon.
(F10PD-Ii-j-67)

Subukin

Panuto: Isulat ang salitang TUMPAK sa sagutang papel kung ang pahayag ay
tungkol sa simposyum at SABLAY naman kung hindi.

____1. Layunin ng simposyum na matalakay, mailahad at mapagpasyahan ang

isang isyu o suliranin.
____2. Sa simposyum, kailangang may mga tagapagsalita na magbibigay ng
maiikling panayam hinggil sa paksa.
____3. Magtalaga ng isang modereytor na siyang tagapaglahad ng paksa at
layunin ng talakayan.
____4. Gumawa muna ng maikling buod o lagom sa paksang tatalakayin.
____5. Magtakda ng oras sa pagtalakay sa paksa.
____6. Gumamit ng mga pananalitang matapat at di-palasak.

13
____7. Banggitin lamang ang mabubuting katangian ng paksa.
____8. Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda upang matalakay ang
detalye ng gaganaping simposyum
____9. Tiyakin ang kahandaan ng mga tagapagsalita.
____10. Ang modereytor ang siyang tatalakay sa paksang ibibigay sa
tagapagsalita.
____11. Ang simposyum ay isang pagtitipon kung saan may malayang talakayan
o palitan ng mga kaisipan.
____12. Sa pagdaraos ng paunang pulong, pag-uusapan ang tungkol sa lugar,
komite, at mga taong magiging bahagi ng komite maliban na lamang sa
petsa kung kailan idaraos ang simposyum.
____13. Sa lahatang diskusyon o open forum, ang mga tagapakinig ay
magbibigay ng hatol sa mga tagapagsalita at sa modereytor.
____14. Maaaring magtanong ang mga tagapakinig sa tagapagsalita bilang
paglilinaw sa paksa na may kalabuan sa kanila.
____15. Sa ikatatagumpay ng isang simposyum, ang mga tagapakinig ay
inaasahang magiging magalang sa mga tagapagsalita at sa kapwa
tagapakinig.

Balikan

Sa nakaraang aralin ay napag-aralan mo kung paano gumawa ng isang

critique o suring-basa sa isa sa mga akdang pampanitikang Mediterranean.
Ngayong natapos mo na itong mapag-aralan at makagawa ng isang suring-basa,
ay pag-aaralan mo naman ang tungkol sa simposyum.

Tuklasin

Gawain 1
Panuto: Magsaliksik sa internet at sagutin ang sumusunod na mga tanong.
1. Ano ang simposyum?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
2. Ano ang maimumungkahi mong dapat isaalang-alang sa pagsasagawa
ng isang simposyum? Gumawa ng isang pananaliksik ukol dito.
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________

14
 Suriin

Ang Simposyum
Ang simposyum ay nangangahulugang isang pagtitipon kung saan may
malayang talakayan o palitan ng mga kaisipan. Maaari ring pagpupulong kung
saan may ilang tagapagsalita na nagbibigay ng maiikling panayam tungkol sa
isang paksa. Ito’y isang paraan upang matalakay, mailahad ang ideya at
mapalawak ang kaisipan sa paksang pinag-uusapan.
Narito ang mga dapat isaalang-alang sa pagsasagawa ng isang
simposyum:
1. Bubuo ang mga tagapamahala ng mga hakbang bago isagawa ang
simposyum.

1.1 Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda upang matalakay

ang detalye ng gaganaping simposyum.
1.2 Pag-uusapan sa pulong ang petsa, lugar, komite, at mga taong
magiging bahagi ng komite, maging ang pagmumulan ng pondo kung
kailangan.
1.3 Ipaaalam sa madla ang tungkol sa mga detalye nito sa
pamamagitan ng liham, poster, o patalastas.
1.4 Ihahanda ang bulwagan kung saan gaganapin ang simposyum.
2. Pagtatalaga ng isang modereytor na magiging:
2.1 Tagapaglahad ng paksa at layunin ng talakayan
2.2 Tagapagpakilala ng mga tagapagsalita
2.3 Tagapatnubay sa kaayusan at daloy ng talakayan
2.4 Tagapaglinaw sa mga tanong at detalye
2.5 Tagapagbigay-buod sa talakayan
3. Sa simposyum, kailangang may mga tagapagsalita na:
5.1 magbibigay ng maiikling panayam hinggil sa paksa
5.2 tatalakay sa paksang ibinigay sa kanila sa itinakdang oras at haba ng
pagsasalita
5.3 gawing tiyak, malinaw at makabuluhan ang pagtalakay sa paksa
5.4 sasagot sa mga katanungan ng madla at paglilinaw sa paksa sa oras
ng lahatang diskusyon o open forum
4. Sa simposyum, kailangang may lahatang diskusyon o open forum. Dito
ay malaki ang tungkuling ginagampanan ng mga tagapakinig para sa
ikatatagumpay ng isang simposyum at maging produktibo ito. Inaasahan
mula sa kanila ang:
4.1 mabuting pakikinig
4.2 paggalang sa mga tagapagsalita at kapwa tagapakinig
4.3 maayos na paraan sa pagtatanong
4.4 matalinong pagbibigay ng reaksyon

15
 Pagyamanin

Gawain 2

Panuto: Suriin kung kanino nakasalalay ang mga sumusunod na tungkulin. Isulat
ang tagapamahala kung ito’y gawain nila, modereytor kung ito ay
nakasalalay sa kanya, tagapagsalita kung sa kanya man, at
tagapakinig kung responsibildad nila ito.
______1. Maayos na paraan sa pagtatanong.
______2. Sasagot sa mga katanungan at tiyaking ito’y magiging malinaw
______3. Ilahad ang paksa at layunin ng talakayan
______4. Ibigay ang buod ng talakayan.
______5. Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda
______6. Ipaalam sa madla ang mga detalye ng simposyum sa pamamagitan
ng liham at ng poster o patalastas.
______7. Patnubayan ang kaayusan at daloy ng talakayan
______8. Talakayin ang paksa sa itinakdang oras at haba ng pagsasalita
______9. Maging magalang sa tagapagsalita at sa kapwa tagapakinig
______10. Maghahanda sa bulwagan kung saan gaganapin ang simposyum
______11. Tagapaglinaw sa mga tanong at detalye
______12. Gawing tiyak, malinaw at makabuluhan ang pagtalakay sa paksa
______13. Magbibigay ng maiikling panayam hinggil sa paksa
______14. Matalinong pagbibigay ng reaksyon
______15. Tagapagpakilala sa mga tagapagsalita

Isaisip

Gawain 3
Panuto: Isulat sa kasunod na dialogue box ang mga mungkahi sa pagsasagawa
ng isang simposyum. Ang unang kahon ay sinagutan ko na.

16
 Dialogue Box

Magdaraos ng paunang pulong bilang

paghahanda para sa gaganaping simposyum

Mga dapat isaalang-alang sa

pagsasagawa ng isang
simposyum

Isagawa

Gawain 4
Ipagpalagay natin na nagbalik na ang normal na klase. Inatasan kayo ng
inyong guro na magdaraos ng isang simposyum sa paaralan kaugnay sa paksang
Balikatan sa Pag-iwas ng Balik-Covid. Ikaw ay naatasang gagawa ng isang
patalastas o panawagan para sa mga dadalo o tagapakinig na mga mag-aaral.
Ang patalastas ay isusulat sa isang cartolina at ididikit sa mga lugar na
kadalasang tinitigilan ng mga mag-aaral o kaya ay ilalathala sa hatirang
pangmadla (social media). Tatayain ang ginawa mong patalastas o panawagan
gamit ang kasunod na rubrik.

17
 Rubrik sa Pagbibigay ng Marka

Pamantayan Magaling (10) Katamtaman (8) Pasimula (5) Iskor

Makabuluhan Buong husay na Maayos na Di maayos na

nailahad ang nailahad ang nailahad ang
impormasyon impormasyon impormasyon
hinggil sa hinggil sa hinggil sa
gaganaping gaganaping gaganaping
simposyum simposyum simposyum

Malikhain Masining at Kakikitaan ng Di masyadong

lubhang sining ang makatawag ng
makatawag ng ginawang poster pansin ang
pansin ang o panawagan poster o
gawang poster o panawagan
patalastas

Malinaw Buong linaw na Malinaw na Nakalilito ang

inihahayag ang inihahayag ang ibinigay na
mga impormasyon mga impormasyon
sa gaganaping impormasyon sa para sa
simposyum gaganaping gaganaping
simposyum simposyum.

Paalala ng Guro
Malugod na pagbati para sa matiyaga mong pag-aaral sa
araling ito. Kung may mga bahagi ng aralin na hindi pa rin
malinaw sa iyo, maaari mo itong balikan o itanong sa iyong
guro upang lalo mo itong maunawaan.

Tayahin

Pagpipili: Piliin at isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.

1. Alin sa sumusunod ang nararapat unahin sa pagsasagawa ng simposyum?

A. pagtalaga ng modereytor B. pag-anyaya ng tagapagsalita
C. pag-imbita ng panauhin D. pagdaraos ng paunang pulong

18
2. Saang bahagi ng simposyum nabibigyang-linaw ang paksang may kalabuan o
mahirap maintindihan ng madla?
A. lahatang diskusyon B. talakayan
C.paglalahad sa paksa D. pagbubuod ng talakayan

3. Alin sa sumusunod ang naatasang tagapatnubay sa kaayusan ng daloy ng

talakayan?
A. tagapamahala B. modereytor
C. tagapagsalita D. tagapakinig

4. Sino ang naatasang tatalakay sa paksa sa gagawing simposyum?

A. tagapamahala B. modereytor
C. tagapagsalita D. tagapakinig
5. Paano tatalakayin ng isang tagapagsalita ang paksang ibinigay sa kanya?
A. madamdamin B. isa-isa C. pasalaysay D. patula

6. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa mga dapat isaalang-alang sa

pagsasagawa ng simposyum?
A. Sa simposyum, kailangang may mga tagapagsalita na magbibigay ng
maiikling panayam hinggil sa paksa.
B. Magtalaga ng isang modereytor na siyang tagapaglahad ng paksa at
layunin ng talakayan.
C. Gumawa muna ng maikling buod o lagom sa paksang tatalakayin.
D. Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda upang matalakay
ang detalye ng gaganaping simposyum

7. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa layunin ng isang simposyum?

A. Pagtalakay ng mga kaisipan
B. Paglalahad ng ideya hinggil sa paksa
C. Pagpapalawak ng kaisipan sa paksa
D. Paggawa ng buod ng paksa

8. Bakit mahalagang paghandaang mabuti ng mga panauhing tagapagsalita ang

saklaw ng kanilang paksa? Mahalagang paghandaan ng tagapagsalita ang
paksa sapagkat maaari ___
A. silang matanong sa mga bagay na saklaw sa kanilang paksa
B. na hindi sila mabigyan ng tamang kompensasyon
C. silang mapili bilang isang modereytor sa talumpati
D. ding magalit sa kanila ang mga panauhin kung kulang sila sa
kaalaman

9. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa impormasyon na ilalagay sa

patalastas o poster para sa gaganaping simposyum?
A. petsa B. paksa C. mga kinatawan D. modereytor

10. Saan nakasalalay ang tagumpay ng isang simposyum?

A. Sa modereytor B. Sa nakikinig
C. Sa tagapagsalita D. Sa lahat na bumuo

19
11. Alin sa sumusunod ang hindi maaaring gamitin sa paghahatid ng
impormasyon para sa isang simposyum?
A. Liham B. Poster C. Patalastas D. Babala

12. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa tungkulin na dapat gampanan ng

isang tagapakinig?
A. mabuting pakikinig
B. magbibigay ng maikling panayam
C. maayos na paraan ng pagtatanong
D. matalinong pagbibigay ng reaksyon

13. Kanino nakasalalay ang tungkuling ipaalam sa madla ang gaganaping

simposyum?
A. modereytor B. tagapamahala
C. tagapagsalita D. tagapakinig
14. Kaninong tungkulin ang tagapagbigay ng buod ng talakayan?
A. modereytor B. tagapamahala
C. tagapagsalita D. tagapakinig
15. Dumalo ka sa isang simposyum sa inyong paaralan. Napansin mo na ang
iyong katabi ay hindi nakikinig sa tagapagsalita bagkus nakikipagtalakayan ito
sa kanyang katabi hinggil sa ibang bagay. Ano ang gagawin mo?
A. Sawayin sila sa kanilang ginagawa
B. Makipagtalakayan na rin sa kanila
C. Makipag-ugnayan sa mga tagapamahala
D. Isumbong sila sa punong-guro sa paaralan

Karagdagang Gawain

Gawin mo!
Panuto:
Sumulat ng pang-isang minutong usapang malimit na nangyayari sa isang
simposyum. Isulat ito na nakakahon sa isang papel.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

20
 Aralin
KOMUNIKATIBONG KASANAYAN
3
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang tungkol sa komunikatibong
kasanayan sa paggamit ng wikang Filipino sa mga pagpupulong, simposyum o
kahit anong pagtitipon. Ang isang tagapagsalita ay dapat sanay sa wikang
Filipino. Sa araling ito ay matututuhan mo ang tungkol sa komunikatibong
kasanayan sa isang simposyum.
Sa ar aling ito ay pag-aaral an mo ang tungkol s a komuni kati bong kas anayan sa paggamit ng wi kang Filipi no.

Alamin

Kompetensing Lilinangin
 Nagagamit ang komunikatibong kasanayan sa paggamit ng wikang
Filipino sa isang simposyum (F10WG-Ii-j-63)

Subukin

A. Panuto: Piliin ang titik ng tamang komunikatibong kasanayan na naayon sa

inilalahad ng bawat bilang.

1. Ito ay paglalahad ng batas tungkol sa parusang kasalanan.

A. Dapat malaman ng sino man na ang bawat kasalanan ay may
parusang nakalaan.
B. Ang sino mang magkakasala ay dapat maparusahan nang sa gayon
ay matuto siyang magtanda.
C. Ang lahat ng may kasalanan ay dapat parusahan
D. Kung ikaw ay nagkasala, ikaw ay magdurusa

2. Lahat ng tao ay may responsibilidad

A. Resposibilidad ng bawat isa ang tumulong sa mga taong
nangangailangan
B. Natural na tulungan ang lahat ng tao

21
 C. Lahat sila’y nangangailangan kaya lahat sila ay tutulungan
D. Ang dapat lamang tulungan ay ang mga taong malapit sa atin.

3. Sa nobelang “ Ang Kuba ng Notre Dame”

A. Sila’y nagkita-kita upang magsaya para sa pagdiriwang ng
kahangalan sa may malawak na espasyo ng katedral
B.Sa isang malawak na espasyo ng katedral, nagkita-kita ang
mamamayan upang magsaya para sa pagdiriwang ng kahangalan.
C.Kabaligtaran ang paniniwala ni Quasimodo dahil hindi patayin si La
Esmeralda sa grupo ng mga magnanakaw at pulubi.
D.Tunay na nagmamahal si Quasimodo hanggang kamatayan

4. Simula ng pag-ibig
A. Napaibig si Quasimodo kay La Esmeralda nang araw na hatdan
siya nito ng tubig nang walang nagnasang tumulong sa kanya.
B. Nang hatiran ni La Esmeralda ng tubig si Quasimodo, napaibig siya
sa babae
C.Si Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran
siya ng dalaga ng tubig sa panahong wala man lang tumulong sa
kanya.
D. Nang mga panahong walang tumulong kay Quasimodo, hinatiran
siya ng tubig ni La Esmeralda at napaibig siya rito.

5. Pagpapatunay ng pag-ibig
A. Natagpuan ng lalaking naghuhukay ng libingan ni La Esmeralda,
kayakap ng kanyang kalansay ang kalansay ng kuba.
B. Natagpuang magkayakap ang dalawang kalansay tanda ng
pagmamahalan.
C. Nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan ng dalaga dahil siya
ay nagmahal.
D. Napatunayan ng lahat na tunay ang pagmamahal ni Quasimodo kay
La Esmeralda, dahil sa katotohanang natagpuan na nakayakap ang
kanyang kalansay sa katawan ng dalaga.

B. Panuto: Isulat ang salitang tumpak kung ang pahayag ay naayon sa

komunikatibong kasanayan sa at sablay kung ito’y hindi naayon.

________1. Nang araw na ipinagdiriwang ang kahangalan ay inaanyayahan ang

buong Paris upang dumalo sa nasabing pagpiyesta.
________2. Naghihirap ang kalooban ni La Esmeralda nang pilit na ipinaako sa
kanya ang kasalanang di niya nagawa.
________3. Ang batas ay batas at hindi puwedeng suwayin ng sino man.
________4. Ayon sa batas, ang pagpapataw ng parusa ay depende sa bigat ng
kasalanang nagawa.
________5. Nahirapan si Frollo sa pagpapaibig kay La Esmeralda.
________6. Ang kapalaran, miinsa’y tama, minsa’y mali.
________7. Ang taimtim na pananampalataya ay kadalasang nagkakamit ng

22
 magagandang biyaya.
________8.Ang iyong mga gagawin , dapat munang isip-isipin.
________9. Ipinagmamalaki niya ang kanyang katatagan sa kabila ng maraming
dagok sa kanyang buhay.
________10.Hindi masama ang mangarap kapag ito’y nasa tama at karapat-
dapat

Balikan

Sa nakaraang aralin ay natutunan mo ang kahulugan at layunin ng

simposyum. Nakapagsaliksik ka at nakapagmumungkahi ng mga dapat isaalang
para sa pagsasagawa ng isang simposyum. Sa araling ito ay hahasain ang iyong
komunikatibong kasanayan sa paggamit ng wikang Filipino upang magiging
malinaw ang paglalahad mo at pagtalakay ng isang paksa sa isang simposyum.

Tuklasin

Gawain 1: Gawin Mo!

Panuto: Lagyan ng tsek (/ ) ang bilang ng pangungusap na ginamitan ng

komunikatibong kasanayan at ekis ( X ) naman kung hindi. Isulat ang
sagot sa sagutang papel.

___1. Hindi tayo dapat magsayang ng oras para sa mga walang kabulu-
hang bagay.

___2. Nang sumunod na araw, si Quasimodo ay nilitis at pinarusahan sa

tapat ng palasyo sa pamamagitan ng paglatigo sa kanyang katawan.

___ 3. Habang binabagtas ni La Esmeralda ang daan, laking gulat niya, may
sumunggab pala sa kanya.

___4. Ang kanyang matinding pagnanasa kay La Esmeralda ang nag udyok
Sa kanya na talikuran ang panginoon at pag-aralan ang itim na
mahika.

23
___ 5. Ipinakukutya si La Esmeralda bago ang pagbitay sa harap ng palasyo.

Tips sa Pagbabasa mula kay Mam Migs

S para sa Survey
 Ang una mong gawin ay buklatin mo muna ang iyong babasahin, ang nilalaman
at ang haba nito
R para sa Read
 Kung na-survey mo na ang buong nilalaman ay maaari mo nang umpisahan ang
pagbabasa.
H para sa Highlight
 Kulayan mo gamit ang highlighter pen ang mga mahahalagang ideya o opinyon
na iyong nabasa.
R para sa Review
 Sa pagbabalik-aral, ituon mo na lang ang pagbabasa sa mga naka-highlight.

Ang pagbabasa ay mas pinabisa. Mabuhay ka!

Suriin

Kasanayang Komunikatibo
Ayon kay Nelson Mandela, kapag kinausap mo ang isang tao sa wikang
ginagamit niya ay maisasapuso nito ang gusto mong ipaintindi sa kanya. Ngunit
kapag ikaw ay nakikipag-usap gamit ang wikang hindi mo naman kabisado, ano
ang iyong gagawin upang maintindihan ka ng iyong kausap?
May apat ( 4 ) na sangkap o komponent sa paglinang ng kasanayang
komunikatibo
1. Gramatikal. Ang komponent na nagbibigay ng kakayahan sa
nagsasalita upang epektibong makipagtalastasan gamit ang angkop na
mga tuntuning panggramatika.

2. Sosyo-Lingguwistik. Ang komponent na ito ay nagbibigay kakayahan

sa nagsasalita upang magamit ang salitang naaangkop sa sitwasyon at
24
 sa kontekstong sosyal na lugar kung saan ginagamit ang wika.
Pagtukoy sa; sino, paano, kalian, saan, at bakit nangyari ang
sitwasyong komunikatibo.

3. Diskorsal. Nagbibigay kakayahang magamit ang wikang binibigkas at

wikang ginagamit sa pagsulat sa makabuluhang paraan upang
maipabatid ang mensahe at maunawaan din ang tinatanggap na
mensahe. Maaaring gamitin dito ang mula sa mga NGO gaya ng
pitesyon, manifesta, technical report at iba pa.

4. Strategic/ Pragmatik. Nagbibigay kakayahang magamit ang berbal at

hindi berbal na hudyat upang maihatid nang mas malinaw ang
mensahe at maiwasan ang mga hindi pagkakaunawaan (gaps) sa
komunikasyon, mga sinasabi at di-sinasabi o kilos ng tauhan.
Ang apat na komponent ay dapat na isaalang-alang sa pakikipag-usap sa
kapwa upang kayo ay magkaintindihan. Ang hindi berbal na mga hudyat ay
malaki ring tulong upang magkaunawaan ang isa’t isa kahit hindi kabisado ang
wikang gamit ng kinakausap.

Pagyamanin

A. Panuto: Kilalanin kung anong komponent sa paglinang ng kasanayang

komunikatibo ang ginamit ng bawat pahayag. Titik lamang ng tamang sagot
na nasa kahon ang isulat sa sagutang papel.

A. Sosyo-Lingguwistik
B. Gramatikal
C. Strategic/Pragmatik
D. Diskorsal

___ 1. Noong nagdaang araw ay nilitis si Quasimodo sa harap ng palasyo sa

pamamagitan ng paglatigo sa kanyang katawan.
___ 2. Laging ipinaalala ng palasyo na ang sinomang lalabag sa batas at
susuway rito ay may kaukulang parusang matatanggap.
___3. Ang pagkayakap ng kalansay ni Quasimodo sa kalansay ng katawan ni La

25
 Esmeralda ay patunay ng kanyang wagas na pagmamahal.
___4. Sobra-sobra ang pagkasuklam ni La Esmeralda sa paring si Frollo, bunga
nito ay mas pinili niya ang mabitay kaysa makasal dito.
___5. Kapag naramdaman ang pag-ibig, hindi mahalaga kung ikaw ba’y pangit o
maganda dahil tanging puso lamang ang magpapasya.
___6. Nang mabatid ni Quasimodo na nawawala si La Esmeralda, umakyat siya
sa itaas ng tore at doon hinanap ang dalaga.
___7. Nananatili ang tatag ng damdamin gayong mali-mali na ang kanyang mga
ginagawa.
___ 8. Nagpapakita ng kunwaring malasakit kay Quasimodo ang paring si Frollo
upang matakpan ang kanyang kasamaan.
___9. Mahirap magpakasal sa taong hindi mo mahal.
___10. Dapat kayong pumanig sa akin sapagkat nasa kamay ko ang batas

B. Panuto: Kilalanin kung anong komponent ng kasanayang komunikatibo ang

tinutukoy sa pahayag. Piliin ang sagot sa kahon at isulat ito sa
sagutang papel.

Sosyo-Lingguwistik Gramatikal
. Strategic/Pragmatik Diskorsal

________1. Ito’y nagbibigay ng kakayahang magamit ang berbal at di berbal na

hudyat upang maiparating nang malinaw ang mensaheng nais
ipabatid sa mga tagapakinig.
________2. Ang komponent na ito ay tumutukoy sa kasagutan na sino, saan,
paano,kalian, at bakit nangyari ang sitwasyong komunikatibo.
_________3. Maaaring gamitin dito ang mga pahayag mula sa mga NGO gaya
ng petisyon, teknikal report at iba pa.
_________4. Ang komponent na ito ay nagbibigay- kakayahan sa nagsasalita na
magamit ang salitang naangkop sa sitwasyon at sa kontekstong
lugar kung saan ginamit ang wika.
_________5. Ang komponent na naglalayong maiwasan at maisaayos ang mga
di pagkakaunawaan.

26
 Isaisip

Panuto: Dugtungan ang pahayag sa ibaba upang makabuo ng lagom hinggil sa

kaugnayan at kahalagahan ng kasanayang komunikatibo sa usaping
simposyum. Gawin sa sagutang papel.

Samakatuwid, ang kasanayang komunikatibo ay___________________.

_________________________________________________________________
_______________________________________________________________

Isagawa

Panuto: Manood ng isang simposyum sa youtube o kaya ay makinig sa

radyo.Isulat ang paksa at paraan ng talakayan.Ilahad din ang iyong
reaksyon o puna.

Tayahin

Panuto: Piliin ang titik ng tamang pahayag na may tamang komunikatibong

kasanayan.

1. Ito ay paglalahad ng batas tungkol sa parusa ng kasalanan

A. Dapat malaman ng sinoman na ang bawat kasalanan ay may
parusang nakalaan.
B . Kung sinoman ang magkakasala ay dapat maparusahan nang sa
gayon siya ay matutong magtanda.
C. Ang lahat ng may kasalanan dapat parusahan
D. Kung ika’y nagkasala, ika’y magdurusa

27
2. Lahat ng tao ay may responsibilidad
A. Resposibilidad ng bawat isa ang tumulong sa mga taong
nangangailangan
B. Natural na tulungan ang lahat ng tao
C. Lahat sila’y nangangailangan kaya lahat sila ay tutulungan
D. Ang dapat lamang tulungan ay ang mga taong malapit sa atin.

3. Sa nobelang “ Ang Kuba ng Notre Dame”

A. Sila’y nagkita-kita upang magsaya para sa pagdiriwang ng kahangalan
sa may malawak na espasyo ng katedral.
B. Sa isang malawak na espasyo ng katedral, nagkita-kita ang
mamamayan upang magsaya para sa pagdiriwang ng kahangalan.
C. Kabaligtaran ang paniniwala ni Quasimodo dahil hindi patayin si La
Esmeralda sa grupo ng mga magnanakaw at pulubi.
D.Tunay na nagmamahal si Quasimodo hanggang kamatayan

4. Simula ng pag-ibig
A. Napaibig si Quasimodo kay La Esmeralda nang araw na hatdan siya nito
ng tubig nang walang gustong tumulong sa kanya.
B. Nang hatiran ni La Esmeralda ng tubig si Quasimodo, napaibig siya sa
babae.
A. Si Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran siya
ng dalaga ng tubig sa panahong wala man lang gustong tumulong sa
kanya.
D.Nang mga panahong walang tumulong kay Quasimodo, hinatiran siya ng
tubig ni La Esmeralda at napaibig siya rito.

5. Pagpapatunay ng pag-ibig
A. Natagpuan ng lalaking naghuhukay ang libingan ni La Esmeralda,
kayakap ng kanyang kalansay ang kalansay ng kuba.
B. Natagpuang magkayakap ang dalawang kalansay tanda ng
pagmamahalan.
C. Nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan ng dalaga dahil siya ay
nagmahal.
D. Napatunayan ng lahat na tunay ang pagmamahal ni Quasimodo kay La
Esmeralda, dahil natagpuan ang kalansay nitong nakayakap sa
katawan ng dalaga.

B. Panuto: Isulat ang AYOS kung ang pahayag ay naayon sa komunikatibong

kasanayan at SABLAY naman kung ito’y hindi naayon.

________1. Nang araw na ipinagdiriwang ang kahangalan ay inaanyayahan ang

buong Paris upang dumalo sa nasabing pagepiyesta.
________2. Naghihirap ang kalooban ni La Esmeralda nang pilit na ipinaako sa
kanya ang kasalanang di niya nagawa.
________3. Ang batas ay batas at hindi puwedeng suwayin ng sinoman.
________4. Ayon sa batas, ang pagpapataw ng parusa ay depende sa bigat ng
kasalanang nagawa.
________5. Nahirapan si Frollo sa pagpapaibig kay La Esmeralda.
________6. Ang kapalaran, miinsa’y tama, minsa’y mali.

28
________7.Ang taimtim na pananampalataya ay kadalasang nagkakamit ng
magagandang biyaya.
________8.Ang iyong mga gagawin ,dapat munang isip-isipin.
________9. Ipinagmamalaki niya ang kanyang katatagan sa kabila ng maraming
dagok sa kanyang buhay.
________10.Hindi masama ang mangarap kapag ito’y nasa tama at karapat-
dapat.

Karagdagang Gawain

Panuto : Sumulat ng limang pangungusap na naglalahad ng isang paksa sa

isang simposyum gamit ang komunikatibong kasanayan.
1. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
2. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
3. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
4. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
5. ___________________________________________________________
___________________________________________________________

29
 Aralin
Mabisang Paglalahad
4
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang tungkol sa mabisang paglalahad
upang matamo ang kakayahan sa pagpapahayag at pagtalakay sa isang
natatanging paksa para sa gaganaping simposyum.

Alamin

SS

Kompetensing Lilinangin
 Nailalahad nang malinaw sa isang simposyum ang nabuong critique ng
alinmang akdang pampanitikang Mediterranean. (F10PS-Ii-j-70)

Subukin

Panuto: Isulat ang tama kung ang pahayag ay hinggil sa mabisang paglalahad
at mali naman kung ito ay hindi. Isulat ang sagot sa inyong sagutang
papel.
_____1. Layunin ng isang kritik na paghihiwalayin ang mga pangyayari sa
isang akda.
_____2. Upang maging mabisa ang paglalahad ng isang kritik sa idaraos na
simposyum, dapat tiyaking malinaw ang paksang ginawan ng kritik.
____ 3. Bago gumawa ng kritik sa isang akda, mahalagang kilalanin munang
maigi ang akdang kanyang susuriin upang maging mabisa ang
gagawing paglalahad sa isang simposyum.
_____ 4 . Hindi mahalaga kung ano ang laman ng akda, ang mahalaga’y kahit
papaano ay makabubuo ng isang kritik.
_____ 5. Ang maayos na paglalahad ay nakasalalay sa paraan ng pagkakaroon
ng organisasyon ng mga impormasyong ilalahad.
_____ 6. Layunin ng pagki-kritik na mas lalong mapabuti ang isang akda.
_____ 7. Bago ilahad sa isang simposyum ang kritik na binuo, kailangang tiyakin
muna na ang mensaheng nais ipabatid dito ay malinaw at tiyak na
maiintindihan ng mga tagapakinig.
______ 8. Ang pagki-kritik ay isang uri ng pagtataya sa isang akda upang lalo pa
itong mapabuti.

30
______ 9. Upang maging malinaw ang paglalahad ng isang kritik sa isang
akdang pampanitikang Mediteranean ay kinakailang gamitan ito ng
mga paraan ng isang mabisang paglalahad.
______ 10. Ang pagkilalang mabuti sa isang akda ay isa sa mga tuntunin sa
paggawa ng isang kritik bago ito ilahad sa isang simposyum.
______ 11. Ang malinaw na paglalahad ay kapaki-pakinabang upang mas lalong
umunlad at mapabuti ang pagkakabuo ng isang akda.
______ 12. Ang modereytor sa isang simposyum ang siyang maglalahad sa mga
paksang tatalakayin tulad ng mga kritik ngunit ang kritiko ang siyang
magpapalawig at maglalahad nang malinaw.
______13. Ang tiyak at malinaw na pagbabasa ng isang akdang pampanitikan ay
isa sa mabisang paraan upang makabuo ng magaling na kritik ng
isang akda.
______14.Kahit sinong tao ay puwedeng gumawa ng isang malinaw na kritik ng
anumang akdang pampanitikang Mediterannean na ilalahad sa isang
simposyum.
______ 15. Ang nabuong kritik ay mailalahad lamang nang malinaw sa isang
simposyum kapag ang kritiko nito ay may sapat ding kaalaman sa
binasa maging sa mga bahagi ng akda.

Balikan

Kahapon ay napag-aralan mo ang tungkol sa paggamit ng komunikatibong

kasanayan sa paggamit ng wikang Filipino sa isang simposyum. Ngayon naman
ay pag-aaralan mo ang tungkol sa kung paano mailalahad nang malinaw sa
isang simposyum ang nabuong kritik ng alinmang akdang pampanitikang
Mediterranean.

Tuklasin

Gawain 1:
Panuto: Lagyan ng tsek (/) kung tama ang pahayag at ekis (x) naman kung mali.

___1. Agad na mailalahad nang malinaw sa isang simposyum ang isang kritik
kahit panimulang bahagi lamang ng akda ang binasa.
___2. Kinakailangan ang masinsinang pagbabasa at masusing pagsusuri sa
isang akda bago gumawa ng isang kritik na ilalahad sa isang simposyum.

31
___3. Ang isang kritik ay karapat-dapat lamang na ilahad sa isang simposyum
kapag ito ay may kahandaan, may malinaw na pagbabahagi ng
impormasyon at may malalim na pagsusuri sa akdang binasa.
___4. Hindi man tiyak ng isang kritiko ang kanyang gawa, nararapat pa ring
ilahad niya ito sa publiko.
___5. Karapat-dapat na ilahad sa isang simposyum ang kritk ng isang akda
kapag tiyak na ng pangunahing layunin nito ay mapaunlad at mas
mapabuti ang pagkabuo ng isang akda.

Gawain 2
Panuto: Sumulat ng isang maikling pahayag batay sa iyong pang-unawa kung
paano bumuo ng isang mabisang paglalahad. (10 puntos )
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

Suriin

Ang paglalahad ay isang uri ng pagpapaliwanag ukol sa mga bagay-

bagay na may kaugnayan sa kanyang mga gawaing pangkomunikasyon.
Mga katangian ng mabisang paglalahad:

1. Ang paglalahad ay dapat maging maikli. Dapat maging maikli upang higit
itong kasasabikang pakinggan ng sinomang mga tagapakinig lalo’t ito’y
nagtataglay ng napapanahong paksa, magandang kaisipan at maigting na
damdamin.
2. Ang paglalahad ay dapat maging tiyak. Ang anomang bagay na walang
katiyakan ay nauuwi sa di pagkakaunawaan. Ngunit kung tiyak ang paksang
pinag-uusapan ay higit itong magiging kapaki-pakinabang sa tatanggap ng
mensahe o impormasyon.
3. Ang paglalahad ay dapat maging mabisa. Ito ay ang paglalahad na
nabibigyan ng reaksiyon matapos mapakinggan ng mga tagapakinig. Bukod
dito, kapag nakagawa ng isang pagbabago sa buhay ang isang taong
nakarinig, ang paglalahad ay maituturing na mabisa.

4. Ang paglalahad ay dapat maging maayos. Bukod sa pagiging malinaw

dapat itong magiging maayos. Ang pagiging maayos ng isang paglalahad ay
nakasalalay sa pagkakaroon ng organisasyon ng impormasyon. Hindi
lamang ang malinaw at maayos na simula at wakas kundi maging ang
maayos na pagkakasunod- sunod nito.

32
 Mayroon ding mga dapat isaalang-alang upang higit na maging mas
malinaw ang paglalahad ng isang kritik sa isang simposyum gaya ng
sumusunod:
1. Kilalanin kung ang isang akda ay sinulat ng isang baguhan o hindi pa
estabilisadong manunulat.
2. Ang kritiko ay matapat na kumilala sa akda bilang isang akdang
sumasalamin sa pagbuo o konstruksiyon batay sa sinusunod na mga
alituntunin at batas.
3. Magsisilbi itong isang pagtataya upang lalong mas mapaunlad at
mapabuti ang pagkakabuo ng isang akda.
4. Layunin ng pagki-kritik na higit na mapabuti ang isang akda.

Pagyamanin

A. Panuto: Piliin sa loob ng bilog ang mga katangiang ginamit sa paglalahad

ng isang simposyum. Titik lamang ng sagot ang isulat. Gawin ito sa
sagutang papel.

A. maikli . B. tiyak
C. mabisa D. maayos

___ 1. Hindi maganda ang pangarap na sobra-sobra, lalot na’t maliwanag na

malayo itong matutupad.
___ 2. My tatlong mahalagang karakter ang maikling kuwentong “ Ang Kuwintas”
una ay si Mathilde, pangalawa ay si Madame Forestier na kaibigan ni
Mathilde at pangatlo ay ang asawa ni Mathilde na siyang laging
umunawa sa kanya.
___3.Para sa katuparan ng mga pangarap sa buhay, kailangan ng bawat isa na
magsumikap, maghanap ng matatag na trabaho na siyang daan upang
marating ang hinahangad na tagumpay.
___4. Ang sobrang pagnanasa ni Mathilde na magmukhang maharlika ang siya
ring naging mitsa ng matagal niyang pagdurusa.
___5. Kapag naramdaman ang pag-ibig, hindi mahalaga kung ikaw ba’y pangit o
maganda, mahirap man o maharlika dahil tanging puso lamang ang
magpapasya.
___6. Malaking problema ang kinakaharap ngayon ng mga mag-aaral sa sistema
ng edukasyon dahil sa lumaganap na corona virus sa buong mundo.
___7. Marami ang natutuwa sa isinagawa ng Departamento ng Edukasyon para
sa kapakanan ng mga mag-aaral. Marami ang mga magulang na natutuwa
at sumasang-ayon sa modular at online classes na inihanda ng DepEd.
___8. Ipinapakita ni Pangulong Duterte na kayang lutasin ng gobyerno ang
problemang kinakaharap natin ngayon basta’t mayroon tayong
pagkakaisa, pagkakaunawaan at pagtutulungan.

33
___9 .Maliban sa Social Amelioration Program o SAP, mayroon pang ibang
ayudang natnggap ang mga mamamayan mula sa ating gobyerno.
___10. Dahil sa paglaganap ng corona virus, naging bukas ang kaban ng bayan
para sa kaligtasan ng mga mamamayan.

B.Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay wasto at MALI naman kung
di-wasto.
______1. Ang mabisang paglalahad ay nagdudulot nang malinaw na mensahe
sa mga tagapakinig.
______2. Magiging mabisa ang paglalahad kung ang tagalahad ay may
kahandaan at may tiyak na paksang tatalakayin.
_____ _3. Hindi mahalagang makuha ang atensiyon ng mga tagapakinig, ang
mahalaga’y mailahad ng tagapagsalita ang paksang kanyang
tinatalakay.
______4. Ang tiyak na paksang ilalahad ay madaling mapansin at makaakit ng
atensiyon ng mga tagapakinig.
______5. Ang isang tagapaglahad ay hindi nakapapansin kung ang kanyang
pagpapaliwanag ay naging mabisa ba sa pandinig ng mga taong
nakapaligid sa kanya.

Isaisip

Panuto: Dugtungan ang panimulang pahayag na nasa ibaba kung paano

mailalahad nang malinaw sa isang simposyum ang nabuong kritik ng
alinmang akdang pampanitikang Mediteranean.

Samakatuwid, mailalahad lamang nang malinaw ang isang kritik sa isang

simposyum kapag _____________________________________________
_____________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________

Isagawa

Panuto: Lagyan ng tsek ( / ) ang patlang bago ang bilang kapag ang
pangungusap ay naaayon sa malinaw na paglalahad ng isang kritik at
ekis (X) naman kung di-naaayon.

___1. Agad na mailalahad ng malinaw sa isang simposyum ang isang kritik ng

isang akdang pampanitikang Medeteranean kahit panimulang bahagi
lamang ng akda ang binasa.

34
___2. Kinakailangan ang masinsinang pagbasa at masusing pagsusuri sa isang
akda bago gumawa ng isang kritik na ilalahad sa isang simposyum.
___ 3. Ang isang kritik ay karapat-dapat lamang ilalahad sa isang simposyum
kapag ito ay may kahandaan, may malinaw na pagbabahagi ng
impormasyon at may malalim na pagsusuri sa akdang binasa.
___4. Hindi man tiyak ng isang kritiko ang kanyang gawa, nararapat pa ring
ilahad niya ito sa publiko.
___ 5. Karapat-dapat na ilahad sa isang simposyum ang kritik ng isang akda
at kapag tiyak na ang pangunahing layunin nito ay mas mapaunlad at
mas mapabuti ang pagkakabuo ng isang akda.

Tayahin

A. Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay naaayon sa hinihingi at MALI
naman kung ito ay hindi naaayon. Isulat ang sagot sa inyong sagutang papel.

_______1. Ang pagkilala sa isang akda ay isa sa mga tuntunin sa paggawa ng

isang kritik bago ito ilalhad sa isang simposyum.
______ 2. Ang kritiko ay matapat na kumukilala sa akda bilang isang akdang
sumasalamin sa pagbuo o konstruksiyon batay sa sinusunod na mga
tuntunin at batas.
_______3. Hindi mahalaga kung ano ang laman ng akda, ang mahalaga’y kahit
papaano ay makabubuo ng isang kritik ang isang kritiko.
_______4. Layunin ng pag ki-kritik ang pagwatak-watak sa mga pangyayari sa
isang akda.
_______5. Ang isang kritik ng isang akdang pampanitikang Medeteranean ay
mailalahad lamang nang malinaw sa isang simposyum kapag ang
kritikong gumawa nito ay may sapat ding kaalaman sa pagbabasa at
pagsusunod-sunod sa mga pangyayari sa isang akda.

B. Panuto: Tukuyin kung anong katangian ng paglalahad ang taglay ng bawat

pahayag. Isulat ang titk ng tamang sagot sa hiwalay na sagutang papel.

___1. Mahigit 11,000 na mga trabahador ang nawalan ng trabaho dahil sa

pagkawala ng ABS-CBN.
A. mabisa B. maikli C. maayos D. tiyak
___2. Kinakailangan ang apat na katangian ng mabisang paglalahad upang higit
na mas malinaw ang paglalahad nito sa isang simposyum.
A. tiyak B. maayos C. mabisa D. maikli
___ 3. Ang paglalahad na naglalaman ng paksang agad humihikayat ng
reaksiyon ng mga tagapakinig ay may katangiang ___
A. mabisa B. maikli C. tiyak D. maayos
___4. Ito’y isang paglalahad na kinasasabikang pakinggan ng sinomang
tagapakinig ay paglalahad na may katangiang___
A. maikli B. mabisa C. maayos D. tiyak

35
___ 5. Ito’y paglalahad na nagkakaroon ng organisasyon ng mga impormasyon
A. mabisang paglalahad C. maayos na paglalahad
B. tiyak na paglalahad D. maikling paglalahad

C. Panuto: Isulat ang TAMA kung ang pahayag ay tama at MALI naman kung
ito ay mali.
________ 1. Ang maikling paglalahad ay naglalaman ng maigting na damdamin
na siyang mag-uudyok sa mga tagapakinig na magbigay agad ng
reaksiyon.
________2. Ang paglalahad ay isang uri ng pagpapaliwanag, pagsasalaysay,
paglalarawan at pangangatwiran.
________3. Ang maglalahad ng isang paksa sa isang simposyum at
magpapalawig ng lahat ng pahayag ay tanging medyetor lamang.
________4. Huwag maglahad ng anomang bagay kung hindi ka sigurado.
________5. Hindi hihigit sa sampung tao ang may kakayahang maglahad sa
harap ng maraming tao.

Karagdagang Gawain

Sumulat ng limang halimbawa (5) ng pangungusap na naglalahad ng

isang paksa sa isang simposyum gamit ang mga katangian ng mabisang
paglalahad. Isulat ito sa iyong sagutang papel.
1.___________________________________________________________
2.___________________________________________________________
3.___________________________________________________________
4.__________________________________________________________
5.__________________________________________________________

MGA DAPAT TANDAAN SA MODYUL NA ITO

Ngayong natapos mo na ang mga aralin sa modyul na ito, ano ang
mahahalagang kaalaman na dapat mong tandaan?
 Ang suring-basa ay isang maikling pagsusuring pampanitikang naglalahad ng
sariling kuro-kuro o palagay ng susulat tungkol sa akda. Layunin nitong mailahad
ang mga kaisipang matatagpuan sa isang akda at ang kahalagahan nito.
 Ang simposyum ay nangangahulugang isang pagtitipon kung saan may
malayang talakayan o palitan ng mga kaisipan. Maaari ring pagpupulong kung
saan may may ilang tagapagsalita na nagbibigay ng maiikling panayam tungkol
sa isang paksa. Ito’y isang paraan upang matalakay, mailahad ang ideya at
mapalawak ang kaisipan sa paksang pinag-uusapan.
 Ang paglalahad ay pagpapaliwanag ukol sa mga bagay-bagay na may
kaugnayan sa mga gawaing pangkomunikasyon.

36
Lingguhang Pagtataya

Panuto: Piliin at isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot.

1. Alin sa sumusunod ang kahulugan ng suring-basa?
A. maikling kuwento B. maikling paglalarawan
C.maikling pagsasalaysay D. maikling pagsusuri

2. Alin ang naglalahad ng layunin ng suring-basa?

A. mailahad ang kaisipan ng akda B. maisalaysay muli ang akda
C.masusuri ang gramatika ng akda D. mapahalagahan ang akda

3. Alin sa sumusunod ang nararapat na unahin sa pagsasagawa ng suring-basa?

A. Gumawa ng synopsis o maikling lagom.
B. Ipahayag ang kaisipan sa malinaw at tiyak na paraan
C. Gumamit ng mga pananalitang matapat
D. Alamin kung uri ng akdang pampanitikan ang sinusuri

4. Saang bahagi ng pormat sa suring-basa ipapaloob ang pagsusuri sa estilo ng

pagkakasulat sa akda?
A. Panimula B. Pagsusuring Pangnilalaman
C.Pagsusuring Pangkaisipan D. Buod
5. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa pagsusuring pangnilalaman ng
suring-basa?
A. Tema o paksa ng akda B. Tagpuan o panahon
C.Mga tauhan o karakter ng akda D. Mga kaisipan
6. Saang bahagi ng suring-basa ipapaloob ang pagsusuri tungkol sa layunin ng
akda?
A. Panimula B. Pagsusuring Pangnilalaman
C.Pagsusuring Pangkaisipan D. Buod
7. Kung sinusuri mo ang kulturang masasalamin sa akda, alin sa sumusunod ang
tanong na dapat mong gawing patnubay?
A. May nakikita bang uri ng pamumuhay, paniniwala, kaugalian o
kulturang nangingibabaw sa akda?
B. Binibigyang-pansin ba sa akda ang kapaligiran at panahong saklaw
ng kasaysayan?
C. Ito ba’y makabuluhan, napapanahon, makatotohanan at mag-
aangat sa sensibilidad ng mambabasa?
D. Ito ba ay mga katotohanang unibersal, likas sa tao at lipunan, mga
batas ng kalikasan, o sistemang komokontrol sa buhay?

8. Alin sa sumusunod ang hindi dapat mapabilang sa panimula ng isang suring-

basa?
A. Pagtukoy sa anyo ng panitikang sinulat o binasa
B. Pagsusuri sa kahalagahan ng akda, bakit isinulat
C. Pagsusuri sa mga bagay na nag-uudyok sa may-akda na likhain
ang akda.
D. Pagsusuri sa tema o paksa ng akdang sinulat o binasa.

37
9. Saang bahagi ng simposyum nabibigyang-linaw ang paksang may kalabuan o
mahirap maintindihan ng madla?
A. Lahatang diskusyon B. talakayan
C. Paglalahad sa paksa D. pagbubuod ng talakayan

10. Alin sa sumusunod ang nararapat unahin sa pagsasagawa ng simposyum?

A. Pagtalaga ng modereytor B. pag-anyaya ng mga tagapagsalita
C. Pag-imbita ng panauhin D. pagdaraos ng paunang pulong

11. Alin sa sumusunod ang naatasang tagapatnubay sa kaayusan ng daloy ng

talakayan?
A.tagapamahala B. modereytor
C. tagapagsalita D. tagapakinig

Para sa bilang 12-15

A. Ang mga pangyayari sa kuwento ay nagpapakita ng katotohanan na

ang labis na pagpa-palayaw sa sarili ay nagdudulot ng kapahamakan
katulad ng sinapit ng pangunahing tauhan na si Mathilde.
B. Ang akdang “Ang Kuwintas” ay kuwentong isinulat ni Guy de
Maupasant na naglalayong ipakita ang larawan ng isang maybahay na
labis na nagpapahalaga sa kanyang kagan-dahan at katanyagan.
C. Masasabing masining ang pagkakagawa ng may-akda sa kuwento,
ang pagkakasalay-say ay nilakipan ng madaming paglalarawan upang
ipakita ang sistema ng lipunang ginagalawan ng pangunahing tauhan.
D. Si Mathilde, nagnanais na maging kahali-halina, kaibig-ibig, maging
tampulan ng papuri, at pangimbuluhan ng ibang babae. Isang gabi ay
natupad lahat ng kanyang pinangarap dahil sa isang diyamanteng
kuwintas na ipinahiram sa kanya ng mayamang kaibigang si Madame
Forestier. Ngunit, ang kuwintas na ito rin ang naging mitsa ng sampung
taong bangungot sa buhay nilang mag-asawa.

12. Alin sa mga pahayag na nasa kahon ang dapat ilagay bilang panimula ng
isang suring-basa?
13. Alin sa mga nasa kahon ang halimbawa ng buod para sa isang suring-basa?
14. Alin ang dapat ilagay sa pagsusuring pangnilalaman?
15. Alin ang dapat ilagay sa pagsusuring pangkaisipan?
16. Sino ang naatasang tatalakay sa paksa sa gagawing simposyum?
A. tagapamahala B. modereytor
C.tagapagsalita D. tagapakinig

38
17. Paano talakayin ng isang tagapagsalita ang paksang ibinigay sa kanya?
A. madamdamin B. isa-isa C. pasalaysay D. patula

18. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa mga dapat isaalang-alang sa

pagsasagawa ng simposyum?
A. Sa simposyum, kailangang may mga tagapagsalita na magbibigay
ng maiikling panayam hinggil sa paksa.
B. Magtalaga ng isang modereytor na siyang tagapaglahad ng paksa
at layunin ng talakayan.
C. Gumawa muna ng maikling buod o lagom sa paksang tatalakayin.
D. Magdaraos ng paunang pulong bilang paghahanda upang
matalakay ang detalye ng gaganaping simposyum

19. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa layunin ng isang simposyum?

A. Matalakay ang mga kaisipan
B. Mailahad ang ideya hinggil sa paksa
C. Mapalawak ang kaisipan sa paksa
D. Matutong gumawa ng buod ng paksa

20. Bakit mahalagang paghandaang mabuti ng mga panauhing tagapagsalita ang

saklaw ng kanilang paksa?
A. Maaari silang matanong sa mga bagay na saklaw sa kanilang
paksa
B. Sapagkat maaaring hindi sila mabigyan ng tamang kompensasyon
C. Baka pwede silang mapili bilang isang modereytor sa talumpati
D. Para di- magalit sa kanila ang mga panauhin kung kulang sila sa
kaalaman
21. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa impormasyon na ilalagay sa
patalastas o poster para sa gaganaping simposyum?
A. Petsa B. Paksa C. Mga Kinatawan D. modereytor
22. Saan nakasalalay ang tagumpay ng isang simposyum?
A. Sa modereytor B. sa nakikinig
C. Sa tagapagsalita D. sa lahat na bumuo
23. Ito ay paglalahad ng batas tungkol sa parusang kasalanan.
A. Dapat malaman ng sinoman na ang bawat kasalanan ay may parusang
nakalaan.
B. Ang sinomang magkakasala ay dapat maparusahan nang sa gayon
siya ay matutong magtanda.
C. Ang lahat ng may kasalanan dapat parusahan
D. Kung ika’y nagkasala, ika’y magdurusa

24. Lahat ng tao ay may responsibilidad

A. Resposibilidad ng bawat isa ang tumulong sa mga taong
nangangailangan
B. Natural na liing na tulungan ang lahat ng tao
C. Lahat sila’y nangangailangan kaya lahat sila ay tutulungan
D. Ang dapat lamang tulungan ay ang mga taong malapit sa atin.
39
25. Sa nobelang “ Ang Kuba ng Notre Dame”
A. Sila’y nagkita-kita upang magsaya para sa pagdiriwang ng
kahangalan sa may malawak na espasyo ng katedral
B. Sa isang malawak na espasyo ng katedral, nagkita-kita ang
mamamayan upang magsaya para sa pagdiriwang ng kahangalan.
C.Kabaligtaran ang paniniwala ni Quasimodo dahil hindi patayin si La
Esmeralda sa grupo ng mga magnanakaw at pulubi.
D.Tunay na nagmamahal si Quasimodo hanggang kamatayan

26. Simula ng pag-ibig

A. Napaibig si Quasimodo kay La Esmeralda nang araw na hatdan siya
nito ng tubig nang walang nagnasang tumulong sa kanya.
B. Nang hatiran ni La Esmeralda ng tubig si Quasimodo, napaibig siya sa
babae.
C. Si Quasimodo ay napaibig kay La Esmeralda nang araw na hatiran
siya ng dalaga ng tubig sa panahong wala man lang magnasang
tumulong sa kanya.
D. Nang mga panahong walang tumulong kay Quasimodo, hinatiran siya

ng tubig ni La Esmeralda at napaibig siya rito.

27. Pagpapatunay ng pag-ibig

A. Natagpuan ang lalaking naghuhukay ng libingan ni La Esmeralda,
kayakap ng kanyang kalansay ang kalansay ng kuba.
B.Natagpuang magkayakap ang dalawang kalansay tanda ng
pagmamahalan.
C.Nakayakap ang kalansay ng kuba sa katawan ng dalaga dahil siya ay
nagmahal.
D.Napatunayan ng lahat na tunay ang pagmamahal ni Quasimodo kay La
Esmeralda,dahil sa katotohanang natagpuan na nakayakap ang
kanyang kalansay sa katawan ng dalaga.

28. Mahigit 11,000 na mga manggagawa ang nawalan ng trabaho dahil sa

pagkawala ng ABS-CBN.
A. mabisa B. maikli C. maayos D. tiyak

29.Kinakailangan ang apat na katangian ng mabisang paglalahad upang higit

na mas malinaw ang paglalahad nito sa isang simposyum.
A. tiyak B. maayos C. mabisa D. maikli

30. Ang paglalahd na naglalaman ng paksang agad humihikayat ng reaksiyon ng

mga tagapakinig ay may katangiang ___
A. mabisa B. maikli C. tiyak D. maayos

31. Ito’y isang paglalahad na kinasasabikang pakinggan ng sinomang

tagapakinig ay paglalahad na may katangiang___
A. maikli B. mabisa C. maayos D. tiyak
32.Ito’y paglalahad na nagkakaroon ng organisasyon ng mga impormasyon. Ito
ay paglalahad na___
A. mabisa B. tiyak C. maayos D. maikli

40
33. Ang paglalahad na naglalaman ng napapanahong paksa, magandang
kaisipan at maigting na damdamin ay may katangiang____
A. mabisa B. maikli C. maayos D. tiyak

34. Ito ang katangian ng paglalahad na ang paksa ay magiging higit na kapaki-
pakinabang sa tatanggap ng mensahe o impormasyon.
A. maikli B. mabisa C. maayos D. tiyak

35. Ang paisa-isang paglalahad sa isang simposyum ng mga natapos na

proyekto ng isang alkalde ay halimbawa ng paglalahd na may
katangiang___
A. maayos B. tiyak C. mabisa D. tiyak

Para sa bilang 36 – 50 (15 puntos)

Panuto: Sumulat ng isang suring-basa sa isang akdang tuluyan mula sa bansang
Mediterranean. Gamitin ang kasunod na balangkas. Gawin ito sa
sagutang papel.

----------------------------------
Pamagat
I. Panimula
A. Anyo ng panitikan
B. Bansang pinagmulan
C. May-akda (bakit isinulat)
D. Layon sa pagkakasulat

II. Pagsusuring Pangnilalaman

A. Tema o paksa
B. Tauhan o karakter
C. Tagpuan (panahon at kapaligiran)
D. Balangkas ng pangyayari (luma o kakaiba?)
E. Kulturang masasalamin sa akda

III. Pagsusuring Pangkaisipan

A. Kaisipan o ideyang taglay ng akda
B. Estilo ng pagkakasulat ng akda

IV. Buod

41
 42
Subukin
1. d
2. a
3. d
4. c
5. d
6. a
7. a
8. d
9. b
10.d
11.a
12.c
13.d
14.a
15.c
Pagyamanin Tayahin
1. Bilang 4 1. a
2. Bilang 5 2. a
3. Bilang 1 3. d
4. Bilang 3 4. b
5. Bilang 2 5. d
6. a
7. c
8. d
9. a
10.c
11.d
12.a
13.d
14.b
15.d
Susi sa Pagwawasto (Aralin 1)
 43
Subukin
1. Tumpak
2. Tumpak
3. Tumpak
4. Tumpak
5. Tumpak
6. Tumpak
7. Sablay
8. Tumpak
9. Tumpak
10. Sablay
11. Tumpak
12. Sablay
13. Sablay
14. Tumpak
15. Tumpak
Pagyamanin Tayahin
1. Tagapakinig 1. d
2. Tagapagsalita 2. a
3. Modereytor 3. c
4. Modereytor 4. b
5. Tagapamahala 5. b
6. Tagapamahala 6. c
7. Modereytor 7. d
8. Tagapagsalita 8. a
9. Tagapakinig 9. d
10. Tagapamahala 10.d
11. Modereytor 11.d
12. Tagapagsalita 12.b
13. Tagapagsalita 13.c
14. Tagapakinig 14.a
15. Modereytor 15.c
Susi sa Pagwawasto (Aralin 2)
 44
Subukin
1. a
2. a
3. b
4. c
5. d
B.
1. tumpak
2. tumpak
3. sablay
4. tumpak
5. sablay
6. sablay
7. tumpak
8. sablay
9. tumpak
10. tumpak
Pagyamanin Tayahin
1. d 1. a
2. c 2. a
3. c 3. b
4. a 4. c
5. b 5. d
6. c B.
7. b
8. c 1. ayos
9. b 2. ayos
10.d 3. sablay
B. 4. ayos
1. Pragmatik 5. sablay
2. sosyo-linguistic 6. sablay
3. diskursal 7. ayos
4. sosyo-linguistic 8. sablay
5. pragmatik 9. ayos
10. ayos
Susi sa Pagwawasto (Aralin 3)
 45
Subukin
1. TAMA
2. TAMA
3. MALI
4. TAMA
5. TAMA
6. TAMA
7. TAMA
8. TAMA
9. TAMA
10.TAMA
11.TAMA
12.TAMA
13.TAMA
14.MALI
15.TAMA
Pagyamanin Tayahin
1. a 1. TAMA
2. d 2. TAMA
3. c 3. MALI
4. a 4. MALI
5. b 5. TAMA
6. a B.
7. c 1. d
8. d 2. b
9. a 3. a
10.a 4. a
B. 5. a
1. tama C.
2. tama 1. tama
3. mali 2. tama
4. tama 3. mali
5. mali 4. tama
5. mali
Susi sa Pagwawasto (Aralin 4)
 46
1. D 16. B 31. A
2. A 17. B 32. C
3. D 18. C 33. B
4. B 19. D 34. C
5. D 20. A 35. D
6. A 21. D 36. – 50 Nasa guro na
ang pasya kung
7. A 22. D
tama ang sagot
8. D 23. A
9. A 24. A
10. D 25. B
11. A 26. C
12. B 27. D
13. D 28. D
14. A 29. B
15. C 30. A
Lingguhang Pagtataya
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian

Ambat, Vilma C. et al. 2015. Filipino 10: Modyul para sa Mag-aaral:

Panitikang Pandaigdig. Pasig City: Vibal Group, Inc.
Balazo, Iluminada C. 2000. Pagsulat: Ang Suring-Basa. Wika at
Panitikan: Batayang Aklat: Ikaapat na Taon. Quezon City. JGM & S
Corporation.
Peralta, Romulo N., et al.2014. Panitikang Asyano 9: Modyul ng Mag-
aaral sa Filipino 9. Pasig City: Vibal Group, Inc. Unang Edisyon

http://www.academic.educ.134040521/apat_na_komponent_o_sangkapngkasan
ayangkomunikatiboauto=download (nakuha noong Hunyo 13, 2020)
http://books.google.com.ph./books?id=QY2UCDSYFGAC&pg... (nakuha noong
Hunyo 14, 2020)
https://www.coursehero.com (nakuha noong Hunyo 15, 2020)

47