NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI

MÀU SẮC VÀ HIỆU ỨNG TÂM LÝ

COLOR AND PSYCHOLOGY EFFECTS
Huỳnh Thị Hồng Thúy1
Tóm tắt:
Màu sắc đóng một vai trò không nhỏ trong việc truyền đạt thông tin, tạo ra những tâm trạng nhất định
và thậm chí ảnh hưởng đến quyết định mà mọi người đưa ra. Trong kiến trúc, bên cạnh việc sử dụng để
biểu thị hiệu quả thẩm mỹ, màu sắc còn được sử dụng để gợi lên những tâm trạng cụ thể. Bằng cách tìm
hiểu, thu thập thông tin, bài viết trình bày về mối quan hệ giữa màu sắc và tâm lý người sử dụng. Tâm lý
học màu sắc cho thấy các sắc thái khác nhau có thể tạo ra các hiệu ứng khác nhau, như việc thúc đẩy tâm
trạng tích cực hay gây ra tâm lý lo lắng. Cũng như các yếu tố xây dựng tạo nên một đối tượng kiến trúc,
việc áp dụng màu sắc trên các bề mặt cũng ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng về không gian.
Từ khóa: Màu sắc và hiệu ứng tâm lý
Abstract:
Color plays a significant role in conveying information, creating certain moods and even influencing
decisions that people make. In architecture, besides being used to denote an aesthetic effect, colors are
also used to evoke specific moods. By learning, gathering information, articles present the relationship
between color and user psychology. Color psychology shows that different shades can create different
effects, like promoting a positive mood or causing anxiety. As well as the building elements that make
up an architectural object, the application of colors on surfaces also affects a user’s experience of space.
Keywords: Color and psychology effects
1. Đặt vấn đề
Màu sắc là một công cụ giao tiếp mạnh mẽ và có thể được sử dụng để báo hiệu hành động, ảnh
hưởng đến tâm trạng của người dùng. Cảm xúc của bạn về màu sắc thường mang tính cá nhân và bắt
nguồn từ kinh nghiệm hoặc văn hóa của chính bạn. Trong khi nhận thức về màu sắc có phần chủ quan,
thì một số hiệu ứng màu sắc có ý nghĩa phổ quát. 
Bản chất của màu sắc phần lớn là thể hiện tính thẩm mỹ bên ngoài chứ không phải biểu hiện rõ
ràng bản chất bên trong của vật thể. Từ lâu, sự kỳ diệu của màu sắc đã đóng một vai trò không thể thiếu
trong cách tiếp cận của con người đối với không gian xung quanh. Chẳng hạn, cảm xúc về không gian
cần truyền tải của một lớp học khác với trung tâm thương mại; một không gian nghe nhìn khác với một
dây chuyền sản xuất công nghiệp...
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Nhận thức về màu sắc
Trong nhiều thập kỷ qua, các quan sát thực nghiệm và nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng
phản ứng của con người trong môi trường kiến ​​trúc chiếm tỷ lệ lớn dựa trên nhận thức cảm tính về
màu sắc, và như bất kỳ nhận thức cảm tính nào, nó có các hiệu ứng mang tính biểu tượng, liên tưởng
và cảm xúc. Đây cũng là những cân nhắc mà kiến trúc sư cần quan tâm trong mục tiêu thiết kế để bảo
vệ sức khỏe tâm lý và sinh lý của người sử dụng trong môi trường nhân tạo của họ.
Một khía cạnh mà các nhà thiết kế cần đặc biệt cẩn thận trong việc sử dụng bảng màu là xem xét
sự khác biệt về văn hóa trong ý nghĩa màu sắc. Ví dụ, trong hầu hết các nền văn hóa phương Tây, màu
trắng có liên quan đến sự ngây thơ và màu đen có liên quan đến cái chết và tang tóc; thì trong các nền

26 Soá 39 - Quyù I naêm 2020

 NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI
văn hóa khác, đặc biệt là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước châu Á, màu trắng có liên
quan đến cái chết và tang tóc, và thậm chí là xui xẻo. Điều quan trọng là phải xem xét người dùng sản
phẩm đến từ đâu để có thể truyền đạt đúng thông điệp mà mình mong muốn.
2.2. Ý nghĩa về tâm lý của các màu chính
Mỗi màu sắc được liên kết với những cảm xúc khác nhau. Việc sử dụng màu sắc trong thiết kế có
thể ảnh hưởng đến cảm xúc và tâm trạng của những người xem các bảng màu đó. Sử dụng màu sắc
một cách khôn ngoan có thể cải thiện trải nghiệm người dùng và tăng các hành vi mong muốn theo
những cách đáng kể. Tuy nhiên, ý nghĩa của màu sắc có thể thay đổi theo từng nền văn hóa, theo từng
cá nhân, theo tiềm thức, theo độ tuổi... Vì vậy, khi cân nhắc về màu sắc trong thiết kế, chúng ta thường
không thể thỏa mãn nhu cầu của từng cá nhân mà buộc phải hướng tới những trải nghiệm về màu sắc
ảnh hưởng đến đại đa số mọi người theo cùng một cách.
Các màu khác nhau có thể ảnh hưởng đến cảm xúc phụ thuộc phần lớn vào độ sáng, sắc độ, tông
màu của màu sắc. Màu ấm có thể gợi lên những cảm xúc khác với màu lạnh và màu sáng có thể tạo
cảm giác khác với màu nhạt.
Dưới đây là một số hiệu ứng tâm lý về màu sắc có thể có trên cảm giác của bạn khi trải nghiệm
trong một không gian
2.2.1. Màu xanh dương 
Màu xanh dương: Màu xanh gợi lên cảm giác bình tĩnh và tin tưởng. Truyền cảm giác tích cực, tự
tin và bảo mật. Nó thường được sử dụng trong các không gian thương mại và kinh doanh, chẳng hạn
như các cơ quan ngân hàng, văn phòng...

Hình 1. Trụ sở ngân hàng BIDV [9] và Nội thất ngân hàng quân đội [4]
2.2.2. Màu vàng
Màu vàng: Thể hiện sự lạc quan, tò mò, vui vẻ và bầu không khí tươi sáng. Trong thiết kế, nó
thường được sử dụng để thu hút sự chú ý một cách tràn đầy năng lượng và thoải mái, thường được
dùng trong các không gian thương mại hoặc nhà hàng để thu hút sự chú ý của người đi bộ. 

Hình 2. Trung tâm mua sắm Central Plaza Hình 3. Cửa hàng Zen tại CentralWorld -
ở Colombia [12] Thái lan [5]

Thoâng tin KH - GD Tröôøng Ñaïi hoïc Xaây döïng Mieàn Taây 27

 NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI
2.2.3. Màu đỏ
Màu đỏ: Thể hiện năng lượng, sự phấn khích, sự thúc đẩy. Do đó, nó thường được sử dụng trong
các không gian thương mại, chẳng hạn như cửa hàng hoặc cửa hàng thức ăn nhanh.

Hình 4. Cửa hàng Five Star [3] Hình 5. Cửa hàng McDonald’s [1]
2.2.4. Màu xanh lục
Màu xanh lục:  Màu xanh lá cây tượng trưng cho sức khỏe, sự khởi đầu mới, gợi lên sự yên tĩnh,
thanh thản và hạnh phúc. Nó thường được sử dụng trong các không gian liên quan đến sức khỏe, chẳng
hạn như bệnh viện, trung tâm thư giãn... 

Hình 6. Bệnh viện Hoàn Mỹ - Hình 7. Sảnh đón tiếp khu điều trị Nhi
Tp Hồ Chí Minh [6] cao cấp của BVQT Vinh [8]
2.2.5. Màu cam
Màu cam:  Làm cho bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng, sự sáng tạo, hưng phấn và sự nhiệt tình. Nó
thường được sử dụng trong môi trường sáng tạo, chẳng hạn như văn phòng, studio và trường học.

Hình 8. Phòng làm việc quốc hội [7] Hình 9. Trường tiểu học Võ Văn Thặng – Hóc Môn [9]
2.2.6. Màu tím
Màu tím: Truyền tải sự hạnh phúc, bình tĩnh và mềm mại. Nó thường được sử dụng trong phòng
khách, phòng ngủ, phòng thư giãn...

28 Soá 39 - Quyù I naêm 2020

 NGHIÊN CỨU TRAO ĐỔI

Hình 10. Phòng khách một biệt thự ở Anh [10] Hình 11. Nội thất một spa [11]
3. Kết luận
Màu sắc là một phần quan trọng trong việc tạo ra trải nghiệm tích cực cho người dùng. Nó không
chỉ quan trọng về mặt thẩm mỹ mà còn có tầm quan trọng lớn về mặt tâm lý. Một tâm trạng tích cực
góp phần củng cố hệ thống phòng thủ của cơ thể chống lại bệnh tật, trong khi một khung cảm xúc tiêu
cực sẽ làm suy giảm hệ thống miễn dịch. Hãy sử dụng màu sắc một cách cân nhắc khi can thiệp vào
môi trường xung quanh bạn.
Tài liệu tham khảo
[1]. An An (11/01/2014). Người Việt sắp được thưởng thức món kem của tỷ phú Warren <Buffetthttps://
www.doisongphapluat.com/kinh-doanh/thi-truong/nguoi-viet-sap-duoc-thuong-thuc-mon-kem-cua-ty-
phu-warren-buffett-a17672.html>. Xem 05/02/2020.
[2]. Bích Châu  (15/08/2014). Cách trang trí biệt thự sang trọng với gam màu tím <https://
giadinhvietnam.com/cach-trang-tri-biet-thu-sang-trong-voi-gam-mau-tim-d22830.html>.Xem
05/02/2020.
[3]. Huệ Chi (20/03/2018). C.P. Việt Nam dự định mở 2.000 cửa hàng thức ăn nhanh. <https://
www.brandsvietnam.com/14959-CP-Viet-Nam-du-dinh-mo-2000-cua-hang-thuc-an-nhanh>.Xem
05/02/2020.
[4]. Phạm Duy (12/10/2019). MBBank báo lãi sau thuế của ngân hàng mẹ đạt hơn 2.272 tỷ đồng
Quý 3/2019. <https://viettimes.vn/mbbank-bao-lai-sau-thue-cua-ngan-hang-me-dat-hon-2272-ty-dong-
quy-3-2019-369412.html >. Xem 05/02/2020.
[5]. Thảo Nguyên (05:30 02/11/2016) . Những cửa hàng bách hóa “khủng” nổi tiếng trên thế giới.
<https://kienthuc.net.vn/nha-dat/nhung-cua-hang-bach-hoa-khung-noi-tieng-tren-the-gioi-776232.
html#p-3>. Xem 05/02/2020.
[6]. Trang Phạm (11/04/2019). Top 5 bệnh viện tư nhân tốt nhất tại TP Hồ Chí Minh. <https://
top10tphcm.com/top-benh-vien-tu-nhan-tot-nhat-tai-tp-ho-chi-minh>. Xem 05/02/2020.
[7]. Vũ Quang (22/03/2019). Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội
làm việc với Tổng Thư ký Quốc hội Campuchia. <http://www.daibieunhandan.vn/default.
aspx?tabid=73&NewsId=418144>. Xem 05/02/2020.
[8]. Đ. Thắng – K. Chung (20/04/2019). Trải nghiệm Hoàn Mỹ với khu điều trị Nhi cao cấp của
Bệnh viện Quốc tế Vinh. < ongannghean.vn/gia-dinh-xa-hoi/201904/trai-nghiem-hoan-my-voi-khu-
dieu-tri-nhi-cao-cap-cua-benh-vien-quoc-te-vinh-850373/>. Xem 05/02/2020.

Thoâng tin KH - GD Tröôøng Ñaïi hoïc Xaây döïng Mieàn Taây 29