ปัจจัยทีส่ ่งผลต่อ

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์

Factors affect Creative Leadership

การเดินทางไกลหมื่นลี้ สาคัญที่สุดคือก้าวแรก
ดร.กิตติก์ าญจน์ ปฏิพันธ์
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 51

ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์
(Factors affect Creative Leadership)

ภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์ของ฽ต຋ละบุคคลสามารถส຋ง฼สริม฿หຌ฼กิดขึๅน฽ละพัฒนา฿หຌดี
฽ละมีเดຌ฾ดยเม຋จา฼ปຓนตຌองพัฒนา฼ฉพาะบุคคลทีไ฼ปຓนผูຌนา฼ท຋านัๅน บุคคลทัไวเปกใสามารถ
ส຋ง฼สริม ฽ละพั ฒ นาเดຌ ฼พราะ฽ต຋ ล ะบุ ค คลต຋ างมี ศั ก ยภาพภาย฿นตน฼อง ฽ต຋ ภ าวะผูຌ น า
฼ชิงสรຌางสรรค์จะ฼กิดขึๅนเดຌตຌองมีปัจจัยต຋าง โ ทัๅงปัจจัยทางตรง฽ละปัจจัยทางอຌอมมา
฼กีไยวขຌอง ฿นการพัฒนาภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์ของ฽ต຋ละบุคคล กใยังอาจมีอุปสรรคมา
ปຂดกัๅนหรือขัดขวางการมีภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์เดຌ นักวิชาการ นักบริหารการศึกษา
฽ละนักบริหารธุรกิจ เดຌ฿หຌทัศนะ฼กีไยวกับปัจจัยทีไส຋งผลต຋อภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์ ตาม
ทัศนะ฽ละบริบทของ฽ต຋ละคนดังต຋อเปนีๅ #39

฼ท฼รซา อะมาบิลี (Teresa Amabile) ศาสตราจารย์ดຌานการบริหารธุรกิจ

ของ฼อใ ด ฼ซลเบรอั น ฟอร์ ด ฽ละผูຌ อ านวยการวิ ท ยาลั ย ธุ ร กิ จ บั ณ ฑิ ต ฽ห຋ ง
มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด เดຌกาหนดปัจจัยทีไส຋งผลต຋อภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์เวຌ
Amabile
ว຋าประกอบเปดຌวย 1) ความรูຌ฼ชิงลึก ฼กีไยวขຌองดຌานการมีทักษะ ความรูຌทีไยอด
฼ยีไยม฽ละประสบการณ์ทีไพิ฼ศษ฿นการปฏิบัติงาน฼ฉพาะ฿นดຌาน฿ดดຌานหนึไง 2) มีทักษะการ
คิด฼ชิงสรຌางสรรค์฼ปຓ นความสามารถ฿นการบูรณาการความรูຌ ความคิด จินตนาการ ฽ละ
3) ฽รงจูง฿จภาย฿น ฼ปຓน฽รงจูง฿จทีไ฼กิดจากความปรารถนาอัน฽รงกลຌา ความรูຌสึกยินดีทีไ
อยากจะทางาน ตลอดจนมาจากการมีความพึงพอ฿จส຋วนบุคคล฼ปຓนพิ฼ศษ
#40
฽อนดริ ว พี วั ล ตั ล (Andre P. Walton) ซึไ ง ฼ปຓ น อาจารย์ ดຌ า นความ
สรຌางสรรค์ ฿นมหาวิทยาลัย฼นวาดาประ฼ทศสหรัฐอ฼มริกา ฿หຌทัศนะ฼กีไยวกับ
ปั จจั ย ทีไ ส຋ ง ผล ต຋ อภ าวะผูຌ น า฼ชิ งสรຌ า งสรรค์ เวຌ ว຋ า ป ระกอบ เป ดຌ วย
1) สภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด 2) ความรูຌ฼ชิงลึก ฽ละ 3) ฽รงจูง฿จภาย฿น
Walton
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 52

฾ร฼บิร์ต ฼จ ส฼ติร์น฼บริ์ก (Robert J. Sternberg) ศาสตราจารย์ดຌานจิตวิทยาชาว

#41
อ฼มริกัน ผูຌอานวยการศูนย์พัฒนาสมรรถนะดຌานจิตวิทยา ฿นมหาวิทยาลัย
฼ยล฽ละ฼ปຓน ประธานสหพั นธ์สมาคมดຌานพฤติ กรรมศาสตร์฽ละสมอง฿น
ส ห รั ฐ อ ฼ม ริ ก า ผ ล งาน ทีไ ฾ด ด ฼ด຋ น คื อ งาน วิ จั ย ฼กีไ ย วกั บ ค วาม คิ ด
฼ชิงสรຌางสรรค์฽ละ฼ชาว์นปัญญา วิจัย฼กีไยวกับ฼รืไองภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์
Sternberg
เดຌสรุปปัจจัยทีไส຋งผลต຋อภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์ เวຌว຋าการทีไจะมีภาวะผูຌ นา
฼ชิงสรຌางสรรค์เดຌนัๅนจา฼ปຓนตຌองอาศัย 1) สติปัญญา 2) ความรูຌ฼ชิงลึก 3) รูป฽บบการคิด
4) บุคลิกภาพ 5) ฽รงจูง฿จภาย฿น ฽ละ 6) สภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด
฽อบรา฽ฮม มาส฾ลว์ (Abraham Maslow) นั กจิ ตวิทยากลุ຋ มมนุ ษย์ นิ ยม ฼จຌาของ
ทฤษฏีความตຌองการของมนุษย์เดຌกาหนดหลักการเวຌว຋า ๡บุคคลทีไพยายาม #42

สนองต຋อความตຌองการของตน฼พืไอความอยู຋รอด฽ละความสา฼รใจของชีวิต ๢
นาเปสู຋ทฤษฏีการจูง฿จ ิMotivation Theory) เดຌสรุปปัจจัยทีไมีผลต຋อความ
สรຌ า งสรรค์ เ วຌ ฿นหนั ง สื อ ศาสตร์ ฽ ละศิ ล ป์ ฿นการ฼ปຓ น ผูຌ น า฿น฾ลกยุ ค ฿หม຋
Maslow
ประกอบเปดຌ วย 1) ฽รงจูง฿จภาย฿น มี ค วามสน฿จทีไ จะท างาน฿หຌ มี คุ ณ ค຋ า
มากกว຋าการมอง฼รืไองค຋าตอบ฽ทนทีไสูงขึๅน ฽ละ 2) สภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด ฼ปຓน ความ
มีอิสระทางความคิด฼พืไอสรຌางสรรค์สิไง฿หม຋โ ฼ปຓนปัจจัยทีไจะนาเปสู຋การมีความสรຌางสรรค์
เมล์฼ดริล จี เพร์ยัวร์ (Mildred G. Pryor) ศาสตราจารย์ดຌานการบริหารจัดการ
ทีไมหาวิทยาลัย฼ทใกซัส เดຌสรุปปัจจัยทีไส຋งผลต຋อภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์เวຌ฿น #43

บทความ International Journal of business and public

administration ฿นหั วขຌ อ The 4R’S Model For Nurturing Creative
Talent เวຌว຋าปัจจัยทีไส຋งผลต຋อภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์คือ 1) ความทຌาทาย
Pryor
2) ค຋านิยม 3) สภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด ฽ละ 4) ฽รงจูง฿จภาย฿น

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 53

องค์ประกอบ นักวิชาการ
฽รงจูง฿จภาย฿น ฼ท฼รซา อะมาบายด์ ุ ฽อนดริว พี วัลตัล
฾ร฼บริต ฼จ ส฼ตริน฼บริ์กุ เมล์฼ดริล จี เพร์ยัวร์
มาส฾ลว์
สภาพ฽วดลຌอม ฽อนดริว พี วัลตัลุ มาส฾ลว์ ุ
฽บบ฼ปຂด ฾ร฼บริต ฼จ ส฼ตริน฼บริ์กุ เมล์฼ดริล จี เพร์ยวั ร์
ความรูຌ฼ชิงลึก ฼ท฼รซา อะมาบายด์ ุ ฽อนดริว พี วัลตัล
฾ร฼บริต ฼จ ส฼ตริน฼บริ์ก

ผลจากการสัง฼คราะห์ปัจจัยทีไ ส຋งผลต຋อภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์ทีไ฼ปຓน ฽นวคิดจาก

นักวิชาการ฽ละนักการศึกษาพบว຋า มีจานวน 3 ปัจจัยทีไมีความถีไสูงมาจากนักวิชาการทีไ
฿หຌทัศนคติตรงกันคือ ฽รงจูง฿จภาย฿น สภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด ฽ละความรูຌ฼ชิงลึก

1. แรงจูงใจภายใน (Intrinsic motivation)

บั น เด฽ห຋ งความส า฼รใจ ของคน฼ราคื อ การมี ค วามมัไ น ฿จ฿นตน฼อง ขอ฼พี ย ง฼รามี
ความหวัง มี฽รงปรารถนา มี฽รงจูง฿จภาย฿นทีไคอยกระตุຌน฼ตือน฽ละ฿หຌกาลัง฿จตัว฼องอยู຋
฼สมอ฼พืไ อ ฿หຌ ก าร฼ดิ น ทางสู຋ ฼ปງ าหมายทีไ วาดหวั ง หลายคนมองขຌ ามการกระตุຌ น ฽ละ฿หຌ
กาลัง฿จตน฼อง ทา฿หຌ฼กิดความทຌอถอย฽ละทຌอ฽ทຌ฼มืไอ฼จอปัญหา ขอ฿หຌคิด฼สมอว຋าความ
ยาก ลาบาก ทีไ฽สนสาหัสสากรรจ์นัๅนทา฿หຌคนประสบความสา฼รใจมามากมาย฾ดยลักษณะ
หรือพฤติกรรมคนทีไจะมี฽รงจูง฿จภาย฿น จะประกอบเปดຌวย 1) การมี฼ปງาหมายทีไชัด฼จน
2) มีความวิริยะ อุตสาหะ ฽ละ 3) มีความมุ຋งมัไน ทุ຋ม฼ท฿นการทางาน

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 54

1.1 เป้าหมาย (Goal)

#44 ฼ปງาหมายนัๅนตຌองปรับ฼ปลีไยนเปตามสถานการณ์ ฽ละ
ตຌองกาหนด฼ปງาหมาย฼ปຓน ขัๅน โ ฼ช຋น 5 ป຃ 10 ป຃ 20 ป຃ จากนัๅน
กใปรับ฼ปลีไยนเปทีละขัๅนหรือกຌาวเปทีละกຌาว฼พืไอ฿หຌการย຋างกຌาว
฼ดินเปสู຋฼ปງาหมายสัมฤทธิ์ผล ฼ปງาหมายจะตຌองสูง ยิไง฿หญ຋ ฽ลຌว
จะก຋อ฿หຌ฼กิดความทຌาทาย฽ละมีความทะ฼ยอทะยาน฿นการกຌาวสู຋฼ปງาหมายทีไ฿ฝຆฝันดຌวย฽รง
ปรารถนาอัน฽รงกลຌา ทุกคนลຌวนมีความฝัน การ฼ดินทางสู຋฼ปງาหมายทีไ฽สนเกลย຋อมทา฿หຌ
฼รา฼หนืไอยลຌา฽ละทຌอ฽ทຌ ความกดดันอาจทา฿หຌ฼รา฼กิดความรูຌสึกทຌอถอย ฼พืไอ฿หຌ฼ปງาหมาย
มีความ฼ปຓนเปเดຌ฼ราตຌองรูຌจักศักยภาพของตน฼อง การมี฼ปງาหมายทีไ ชัด฼จนจะทา฿หຌเม຋
หลงทาง฽ละเม຋ ห วัไ น เหว สัไ น คลอน อั น จะ฼ปຓ น ฽ก຋ น ฽ทຌ ข องคนทีไ ป ระสบความส า฼รใ จ
จะตຌองมีจิต฿จทีไมุ຋งมัไนตัๅง฿จอย຋าง฽น຋ว฽น຋ ฿นการมุ຋งสู຋จุดหมายทีไ฿ฝຆฝัน บางครัๅงการ฼ดินทาง
สู຋฼ปງาหมายทีไ฽สนเกลย຋อมทา฿หຌ฼รา฼หนใด฼หนืไอย ฽ต຋การเดຌรับ พลัง฽ละกาลัง฿จจากคน฿น
ครอบครัวพรຌอมคนรอบขຌางทีไ฽สนวิ฼ศษ รวมกับการคิดบวกต຋อตน฼อง฽ละคนอืไน จะทา฿หຌ
฼รา฼ดินสู຋฼ปງาหมายเดຌ฿นทีไสุ ด คนทีไประสบความสา฼รใจจะเขว຋ควຌาหา สรຌาง฾อกาสต຋าง โ
฿หຌกับตัว฼อง฼สมอ มองวิกฤติ฼ปຓน฾อกาส฽ละมอง฾ลก฿น฽ง຋ดี อันจะทา฿หຌ฼ปງาหมาย฿นชีวิต
สา฼รใจดัไง฿จปรารถนา
1.2 ความทุ่มเท (intensity)
การมีความมุ຋งมัไน ทุ຋ม฼ท จะมีพฤติกรรม฿นการ฽สดงออกถึงการมีความ฼ตใม฿จอย຋าง
#45
฼ตใม฼ป຃ດยม มีความตัๅง฿จอย຋าง฽น຋ว฽น຋ ฼พืไอ฿หຌบรรลุ฼ปງาหมายทีไวางเวຌ การ
กระตือรือรຌน กระฉับกระ฼ฉงจะช຋วย฼ติม฼ตใมพลังงาน฿นตัว฼รา฿หຌมีพลัง
ทางานอย຋างเม຋มีขีดจากัด การมีความกระตือรือรຌน฽ละความปรารถนา
อั น ฽รงกลຌ า ฿นการท างานขอ฼พี ย งเม຋ ทຌ อ ฽ทຌ ฼สี ย ก຋ อ น คน฼รา฼มืไ อ ฼จอ
สถานการณ์ทีไเม຋ชัด฼จน คลุม฼ครือ ความมุ຋งมัไนความทุ຋ม฼ท จะ฼ปຓน฽รง
สมจิตร จงจอหอ

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 55

ช຋วยผลักดันฟันฝຆา฿หຌผ຋านพຌนเปเดຌ การ฿ชຌ฽รงบันดาล฿จกระตุຌน฿หຌตัว฼รา฿ชຌศักยภาพทีไมีจะ
฼ปຓนบันเดสู຋ความสา฼รใจ ฼มืไอมีปัญหา฽ละอุปสรรคกใช຋วย฼หลือ฽ละกระตุຌนพรຌอมกับ฿หຌ
กาลัง฿จทีมงาน฼สมอ เม຋มีทางลัดเด โ สู຋ความสา฼รใจ฾ดยเม຋ผ຋านการทางานทีไหนักหน຋วง
฼หมือนกรณี นักมวยสมัคร฼ล຋นเทยทีไชืไอ สมจิตร จงจอหอ กใ฿ชຌ฼วลา฼ดินทางย຋างกຌาวสู຋
ความสา฼รใจถึง 12 ป຃ กว຋าจะเดຌ฼หรียญทองจากการ฽ข຋งขันกีฬามวย฾อลิมปຂก การทางาน
หนัก มีคุณภาพ฽ละมาตรฐานสูงจะทา฿หຌ฼รามีคุณค຋า ฽ต຋กใอย຋าลืมการสรຌางความสมดุล฿น
ระหว຋างการ฼ดินทาง คือหยุดพักบຌาง฼มืไอ฼รา฼หนใด฼หนืไอย หยุดชาร์จพลัง งานทัๅงร຋างกาย
฽ละจิต฿จ฿หຌ฼กิดความสรຌางสรรค์ การมุ຋งมัไน ทุ຋ม฼ทนัๅน฼ปຓน฼รืไองทีไดี฽ต຋อย຋า฿หຌถึงกับตຌอง
ลาบากตรากตราจน฼กินเป ทางสายกลางตามหลักพุทธศาสนา฼ปຓนสิไงทีไควรจะนาเป฿ชຌ฿น
การดา฼นินชีวิตประจาวัน
1.3 ความวิริยะ (persistence)
ความส า฼รใ จ ทีไ ยัไ ง ยื น ฼กิ ด ขึๅ น เดຌ ฼พราะการมี ค วามวิ ริ ย ะอุ ต สาหะ มี ค วาม฼พี ย ร
#46
พยายาม การอดทน อดกลัๅน ต຋อสูຌต຋อปัญหา฽ละอุปสรรค รวมทัๅงการ
อดทนต຋อท຋าทาง คาพูดติฉิน นินทา ว຋ารຌาย คนทีไนิไง สุขุม ลุ຋มลึกมีสติ เม຋
ตก฿จง຋าย มีความมุมานะบากบัไน ฽ละมีความกลຌาหาญ ฼ดใด฼ดีไยว กลຌา
฼ผชิ ญ กั บ สถานการณ์ ทีไ บี บ คัๅ น ฽ละ฼ลวรຌายดຌ วยจิ ต ฿จทีไ ส งบ มัไน คง จอมปลวกที่เกิดจาก
รอบคอบ เม຋ย อม฽พຌ ต຋ อปั ญ หา฽ละอุ ป สรรค฼พราะยิไ งมีปั ญ หา฽ละ เหล่ความวิ ริยะของ
าปลวกทั้งหลาย
อุปสรรคมากมายความสา฼รใจยิไง฿กลຌจะมาถึง การเม຋ยอม฽พຌบ຋งบอกถึง การมีนๅาอด นๅาทน
฽ละมีสภาพจิต฿จทีไ฽ขใง฽กร຋ง บางคนลຌม฼หลว฼พราะลຌม฼ลิกกลางคัน บางคนลຌม฼หลว
฼พราะความทຌอ฽ทຌสิๅนหวังตัๅง฽ต຋฽รก฼ริไม บางคนทางานครึไง โ กลาง โ หรือหยุดถอด฿จ
กลางคัน฼มืไอ฼จอปัญหา คนทีไประสบความสา฼รใจลຌวน฼คยลຌม฼หลว฽ทบทัๅงสิๅน ก຋อนทีไจะ
ประสบความสา฼รใจตຌองลຌมลุก คลุกคลาน สูຌเม຋ทຌอถอย ฿หຌกาลัง฿จตัว฼อง฼สมอว຋ายิไง฼จอ
ความยากลาบากยิไง฿กลຌความสา฼รใจ การตระหนัก การอดทนต຋อ฽รงกดดันดຌวยกาลังกาย

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 56

กาลังความคิด ดຌวยความมุมานะอุตสาหะ ดังคาพูดทีไว຋าเม຋มีทางลัด฿ดโ สู຋ความสา฼รใจทีไจะ

฼หในผลภาย฿นคไาคืน฼ดียว จง฼ชืไอมัไน฿นสิไงทีไทาอย຋าง฽น຋ว฽น຋ ยกตัวอย຋างอาทิ฼ช຋น ปลวก
ซึไง฼ปຓ น฽มลงตัว฼ลใก โ ฽ต຋รวมพลังสรຌางรังดຌวย฼มใ ดดิน ก຋อตัว฼ปຓน฼นินสูง ฼รียกว຋า จอม
ปลวก฼กิดจากความ฼พียร พยายาม ความสามัคคีร຋วม฽รงร຋วม฿จกัน กัดติด เม຋ยอม฽พຌ฼มืไอ
฼จอปัญหา฽ดดรຌอนหรือพายุฝนซัดกระหนไา ปลวกกใจะพยายามสรຌางรังจน฼ปຓนทีไอยู຋อาศัย
ทีไมัไนคง฽ขใง฽รง นับ฼ปຓนตัวอย຋างทีไดี฿หຌกับมวลมนุษย์฼ปຓนอย຋างยิไง สอดคลຌองกับคาถาชีวิต
พิ ชิ ต ฾ลกของ สตี ฼วน พอล จอบส์ ิSteve Jobs) หรื อ ทีไ ค นทัๅ ง฾ลกรูຌ จั ก ฿นนาม สตี ฟ
จอบส์ ผูຌซึไงมีคาถาทีไนาเปสู຋ความสา฼รใจคือ มีความ฼พียรพยายาม ฽ละการมีความอดทน
อดกลัๅน

2. สภาพแวดล้อมแบบเปิด (open environment)

ผูຌนาทีไมีภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์จะอาศัย บรรยากาศ฽ละสภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด
฼พืไอสรຌางความ฼ชืไอถือ ความเวຌวาง฿จ ก຋อ฿หຌ฼กิดความ฼ตใม฿จ฿หຌกันมากกว຋าความ฼กรง฿จต຋อ
กัน฽ละกัน การมีสภาพ฽วดลຌอม฽บบ฼ปຂด ประกอบเปดຌวย 4 องค์ประกอบ คือ 1) ความ
อิสระ ฿น฽บบฉบับ฽ละความคิดของตน฼องเม຋ลอก฼ลียน฽บบคนอืไน มีอิสระทัๅงความรูຌดຌวย
การเม຋ยึดติดความรูຌ฼ดิม โ เม຋ถูกความ฾ลภ ความ฾กรธ ความหลง ครอบงา มีอิสระทัๅงการ
คิด การกระทา฽ละการตัดสิน฿จ 2) ความทຌาทายดຌวยการกลຌา฼สีไยง฽ละกลຌายืดอกยอมรับ
ความผิดพลาด฼มืไอกระทาผิด ฼พียง฽ต຋อย຋า กระทาผิดซๅา โ ซาก โ ฼พราะคน฼ราลຌวนผ຋าน
ความผิ ด พลาดมา฽ลຌ ว ทัๅ ง สิๅ น 3) ความ฼ชืไ อ ถื อ เวຌ ว าง฿จ มี ค วามจริ ง ฿จ ฼ปຂ ด ฼ผย
฼อืๅอ฼ฟ຅ຕอ฼ผืไอ฽ผ຋คนรอบขຌาง ฽ละ 4) การสนับสนุนความคิด ฽ละ฽นวทาง฿หม຋ โ ดຌวยการ
฼ปຂ ด ฿จ รั บ รูຌ ฼รี ย นรูຌ ฽ ละสนั บ สนุ น คนรุ຋ น ฿หม຋ ทีไ มี ฽ นวความคิ ด สรຌ า งสรรค์ มี ค วามรูຌ
ความสามารถ มีความ฼ปຓนอัจฉริยะภาพ มีความดี มีคุณธรรม

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 57

2.1 ความอิสระ
ความอิสระ ฼ปຓนพฤติกรรมการ฽สดงออกถึงการสรຌางหรือ฿หຌ฾อกาส฿นการทางาน
#47
อย຋ างอิ ส ระ ทัๅ งการคิ ด การวาง฽ผน ฽ละการกระท า ฾ดยมองทีไ
ผลลัพธ์฿นการทางานมากกว຋า฿ส຋฿จกระบวนการ การมีกฎระ฼บียบ
฽บบ฽ผนจะ฼ปຓนอุปสรรคต຋อการมีความริ฼ริไมสรຌางสรรค์สิไง฿หม຋ โ
การเดຌ฽สดงออกดຌวยการละ฼ล຋น ฽ละกระท าอย຋าง฼ปຂ ด฼ผย
การ฼ปຂด฾อกาส฿หຌ฽สดงความคิด฼หในอย຋างอิสระ เม຋ปຂดกัๅ นทางความคิด เม຋ตัดสิน฿จทา
อะเร฼พราะความ฼กรง฿จ หรือเม຋อยากขัด฿จซึไงกัน฽ละกัน ท຋ามกลางความสับสน วุ຋นวาย
ความกากวมของสถานการณ์ต຋าง โ ทุกคนลຌวนตຌองการความอิสระ ฼พราะการตกอยู຋฿น
กฎระ฼บียบ ขຌอบังคับ การมีชีวิตอยู຋฿นกรอบ ฼งืไอนเข ย຋อมทา฿หຌคน฼รารูຌสึกอึดอัด กระวน
กระวาย มนุ ษ ย์ทุ กคนพรຌอ มทีไ จะเขว຋ควຌา฽ละดิๅ น รนหาความอิส ระ฿หຌ กั บ ชี วิต ดั ง฼ช຋ น
฿นทางพุทธศาสนาความอิสระทีไ฽ทຌจริงคือความอิสระจากการถูกครอบงาจากความรูຌสึก
นึกคิด ทัศนคติ ความ฾ลภ ความ฾กรธ ความหลง ดຌวยการปล຋อยวางเม຋ผูกพันหรือผูกมัด
อะเรเวຌ฼พราะจะ฼ปຓนความทุกข์
#48
2.2 ความท้าทาย
การมีความทຌาทายถือเดຌว຋า ฼ปຓนการตัดสิน฿จ฽บบกลຌา฼สีไยง
฾ดยเม຋ ก ลั ว ความผิ ด พลาด คนทีไ ช อบความทຌ า ทายมั ก จะมี
฼ปງาหมายทีไยิไง฿หญ຋ ฼ปຓน฼ปງาหมายทีไตຌอง฼ขย຋งหรือ กຌาวกระ฾ดด฿ส຋
เม຋฿ช຋฽ค຋฼อืๅอมมือกใถึง฽ลຌว กลຌา฼สีไยงทัๅงการคิด฽ละตัดสิน฿จทา฾ดยเม຋กลัวความผิดพลาด
พรຌอมกับการกลຌายืดอกยอมรับ ความผิด฼มืไอกระทาผิดพลาด จะทา฿หຌทีมงานรูຌสึกผ຋อน
คลาย฽ละ฿หຌอภัย อยากร຋วม฽รง ร຋วม฿จทางาน฿หຌบรรลุผล ฿นทางตรงกันขຌามถຌามีอคติ
รูຌสึกละอาย฿จ฼มืไอรูຌว຋าตัว฼องคิดหรือตัดสิน฿จผิด฽ลຌวเม຋กลຌายอมรับ กใจะทา฿หຌทีมงาน฼กิด

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 58

การต຋อตຌานภาย฿นจิต฿จ#49คน฼ราตຌองกลຌาตัดสิน฿จ฼ลือกทาง฿ดทางหนึไง กลຌาตัดสิน฿จอย຋าง
คล຋อง฽คล຋วว຋องเว รูຌจักฉวยจังหวะ฽ละสรຌาง฾อกาส฾ดยเม຋ลัง฼ล
เม຋฿ช຋ขาดความ฼ชืไอมัไน฼มืไอ฼จออุปสรรค ผูຌนาจะพูด฿หຌกาลัง฿จ
ทีมงาน฿หຌกลຌา฼ผชิญ กลຌาลอง กลຌาทຌาทายกับปัญหา ฾ดยการ
ทຌาทายนัๅนตຌองเม຋ทຌาทาย฽บบบຌาบิไน ทุ຋มสุดตัวเม຋กลัวตาย ฽ต຋
฼ปຓ น การทຌ า ทายอย຋ า งมี ส ติ สั ม ปชั ญ ญะ การตั ด สิ น ฿จตຌ อ ง
เตร຋ตรองอย຋างละ฼อียดรอบคอบ ถຌามีความกลัว฽ละความระมัดระวังมาก฼กินเปจะทา฿หຌ
คน฼ราขาดความกลຌาเดຌ กลຌา฼สีย ฽ละเม຋ยอมลงมือทาอะเร #50

2.3 ความไว้วางใจ
การมีความเวຌวาง฿จ ฼ปຓนการ฽สดงออกถึงความคาดหวัง
ความ฼ชืไ อ มัไ น ศรั ท ธา ฽ละ ความเวຌ ว าง฿จจากที ม งานการ
฽สดงออกอย຋าง฼ปຂด฼ผยตรงเปตรงมา ฿หຌ฼กียรติผูຌอืไน ฼อืๅอ฼ฟ຅ຕอ มานิตย์ อานาจ กิตติ์กาญจน์
฼ผืไอ฽ผ຋฽ละ฿หຌความร຋วมมือร຋วม฿จกัน คนทีไจะมีความเวຌวาง฿จกันเดຌจะตຌอง฼ปຂด฼ผย ฼ปຂด฿จ
จริง฿จ อยู຋ดຌวยกันบนพืๅนฐาน฽ห຋งความจริง เม຋฼ส฽สรຌง฽กลຌงยอ ฽ละหนຌาเหวຌหลังหลอก
ขณะ฼ดียวกันกใตຌอง฿หຌ฼กียรติ เวຌ฼นืๅอ฼ชืไอ฿จซึไงกัน฽ละกันบนพืๅนฐานความคิดทีไว຋าคน฼รา
฼กิดมาเม຋มี฿ครสมบูรณ์฽บบ ฾ชคดี฽ลຌวทีไมีทีมงานมา฼ติม฼ตใม฿นส຋วนทีไ฼ราขาดหายเป
2.4 การสนับสนุนความคิดใหม่ ๆ
การสนับสนุนความคิด฿หม຋โ ฼ปຓนการ฽สดงออกถึงการยอมรับ การ฼อา฿จ฿ส຋ต຋อ
ความคิด฽ละวิธีการ฿หม຋ โ จุด฽รก฼ริไมของการสนับสนุน ส຋ง฼สริมความคิด฿หม຋ โ คือ การ
฼ปຂ ด฿จกวຌาง฼พืไ อรับรูຌ รับ ฟั งต຋อ สิไง฿หม຋ โ การกลຌ าทีไ จะยอมรับ คนรุ຋น ฿หม຋ ทีไ มี ฽นวทาง
วิธีการ฿หม຋ โ นับว຋า฼ปຓนผูຌนาทีไ฿จกวຌาง ผูຌนาส຋วนมากสน฿จ฽ต຋ความตຌองการ฽ละความ
อยากจะประสบความสา฼รใจของตน฼อง ฾ดยลืมหรือเม຋เดຌ฼ฉลียว฿จเปว຋า ฼พืไอนร຋วมงานกใ
ตຌองการประสบความสา฼รใจ฼ช຋นกัน ผูຌนาองค์กร฿นประ฼ทศเทยเม຋ว຋าจะ฼ปຓนองค์กร฼ลใก

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 59

หรือองค์กร฿หญ຋ ลຌวนประชุมระดมสมอง฼พืไอรับฟังความคิด฼หใน฽ต຋พอ฼ปຓนพิธี ฽ต຋฿นความ

฼ปຓนจริงมีคาตอบหรือธงอยู຋฿น฿จของตน฼องอยู຋฽ลຌว บางทีการเม຋ยอมรับฟังความคิด฼หใน
อันบริสุทธิ์฽มຌจะ฼ปຓน฼พียง฼สียงอันนຌอยนิด จะทา฿หຌทีมงานขาดความรัก ความศรัทธา
การอุทิศตน฿นการทางานกใจะ฼ริไมขาดหายเป การ฿หຌความร຋วมมือ ความสามัคคีกใจะหมด
เปอย຋างสิๅน฼ชิง

3. ความรู้เชิงลึก (depth knowledge)

ผูຌนาจานวนเม຋นຌ อยทีไป ฏิ ฼สธการมี ความรูຌ฿น฼ชิงลึก ฼พราะมอง฼ปຓ น ฼รืไองเรຌสาระ
฼สีย฼วลา สูຌการ฼ดินตามผูຌ฿หญ຋ การมี฼สຌนสาย การเปร຋วมกิจกรรม #51
ตีกอล์ฟกับ฼จຌานายเม຋เดຌ ฽ต຋฿นความ฼ปຓนจริง฽ลຌวเม຋มีนายคนเหน
ทีไเม຋ตຌ องการที มงานทีไ ฼ก຋ ง ฼พี ยง฽ต຋ คนทีไ ฼ก຋งตຌองรูຌจัก บู รณาการ
ความรูຌ เม຋ยึดติด฽ละปຂดกัๅน฽นวทางทีไหลากหลายมิติ การปรับตัว
฿หຌ฼ขຌากับสถานการณ์ต຋าง โ บวกกับการมีความรูຌความสามารถจะ
฼ปຓนความสา฼รใจอย຋างยัไงยืนของผูຌนา การมีความรูຌ฼ชิงลึก฼ปຓนกรอบของการผสม ผสาน
ระหว຋างการ฼รียนรูຌ ทักษะ ประสบการณ์ ฽ละค຋านิยมทีไสัไงสมมานานนาเปสู຋การมีความ
รอบรูຌ ความชานาญ฽ละความ฼ชีไยวชาญ ฼ปຓนการตกผลึกทีไก຋อ฿หຌ฼กิดกรอบ฽นวคิดหรือ
องค์ ความรูຌ฿หม຋฽ละการน า฼อาประสบการณ์ ฽ละสารสน฼ทศ฿หม຋ โ มาบูรณาการ฼ขຌา
ดຌวยกัน การมีความรูຌ฼ชิงลึก฿นความหมายอีกดຌานหนึไงอาจหมายถึงการสรຌางความรูຌ ซึไง
การสรຌางความรูຌดຌวยวิธีการต຋ าง โ ฾ดยคนทีไ มีความรูຌ ฿หม຋ จะมี ลักษณะรวมของการมี
ทักษะ ความรูปຌ ระสบการณ์ ฽ละความ฼ชีไยวชาญ฼ฉพาะดຌาน

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 60

3.1 ความเชี่ยวชาญ #52

ความ฼ชีไ ย วชาญ ฼ปຓ น พฤติ ก รรม฿นการ฽สดงออกทีไ
฽สดงออกถึงการมีความรูຌ ความสามารถสูง มีความ฼ปຓนอัจฉริยะ
มี ค วามช านาญ฼ฉพาะดຌ า น฿น฼ชิ ง ลึ ก ฽ละ฼ชิ ง กวຌ า ง มี ค วาม
คล຋อง฽คล຋ว ว຋องเว จน฼กิดความชานาญ฽ละ฼ชีไยวชาญ ตามลาดับ
3.2 ประสบการณ์
ประสบการณ์ ฼ ปຓ น พฤติ ก รรมการ฽สดงออกถึ ง การมี ค วามรูຌ ทีไ ห ลากหลาย
มีความสามารถพิ฼ศษ ฽ละมีทักษะสูง฿นการทางาน ประสบการณ์ มีทัๅ งประสบการณ์
ทางตรง฽ละประสบการณ์ทางอຌอม ประสบการณ์ทางตรงจะ฼กิดขึๅนกับตัว฼รา฼อง ส຋วน
ประสบการณ์ทางอຌอมจะ฼กิดกับคนรอบขຌาง ประสบการณ์จะทา฿หຌคน฼กิดความรูຌ ฽ละ
นาเปสู຋การมีสติปัญญาทีไ฼ฉลียวฉลาด
3.4 ทักษะ
ทักษะ ฼ปຓนพฤติกรรมการ฽สดงออกถึงการมีความคล຋อง฽คล຋ว฿นการปฏิบัติงาน฿น
ระยะ฼วลาทีไจากัด การตัดสิน฿จทีไรวด฼รใว ฽ละมีความสามารถ฿นการ฽กຌปัญหา฼ฉพาะหนຌา
เดຌอย຋างสรຌางสรรค์ คนทีไมีทักษะสูงจะตຌองเดຌรับการฝຄกฝนอย຋างคล຋ อง฽คล຋ว ว຋องเว ทัๅง
ทางร຋างกาย฽ละจิต฿จ ฿หຌมีความ฽ขใง฽กร຋ง฽ละมัไนคง ฽น຋ว฽น຋

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 61

บทสรุป
บุคคลทีไมีภาวะผูຌนา฼ชิงสรຌางสรรค์จะ฼ปຓนคนทีไฉลาด฽ลຌว฽กลຌง฾ง຋ เม຋฿ช຋฼ปຓนคนฉลาด
จน฾ง຋ ฼พราะถຌา฼ปຓนลักษณะดังกล຋าวจะคิดว຋าตน฼องฉลาด฼หนือกว຋าคนอืไน ผลทีไตามมาคือ
ความจองหอง อวดดี ทะนงตนว຋าตัว฼องสุดยอด฽ลຌว ฼ปຓนลักษณะนๅาทีไ฼ตใม฽กຌว จะปຂดกัๅน
ความคิด฼หใน ฽นวทาง ฽ละความรูຌ฿หม຋ โ ฼มืไอ฼ปຓน฼ช຋นนีๅ ฽ลຌวกใจะยึดติดอยู຋฽ต຋฿นกรอบ
ความรูຌ฼ดิม ความคิด ทัศนคติ฼ดิม ซึไงบางครัๅงอาจจะเม຋฼หมาะสมกับสถานการณ์ ฽ละ
สังคม฾ลกทีไ฼ปลีไยน฽ปลงเปตลอด฼วลา ฼รียกเดຌว຋าตกหลุมพลางหรือกับดักความฉลาดของ
ตน฼อง฽บบเม຋รูຌตัว ฽ต຋คนทีไยังเม຋มีภาวะผูຌนาดังกล຋าวกใสามารถพัฒนา฽ละส຋ง฼สริม฿หຌมีเดຌ
ขอ฿หຌมีความอยาก ความปรารถนา ฾ดยดูจาก฽ต຋ละปัจจัยว຋าปัจจัยเหนทีไตน฼องสามารถ
พั ฒ นาเดຌ กใ ฼ลื อ กพั ฒ นาตน฼องก຋ อ น ขัๅ น ต຋ อ เปกใ พั ฒ นาคนรอบขຌ า ง฿หຌ มี ภ าวะผูຌ น า฼ชิ ง
สรຌางสรรค์

บรรณานุกรม
วิชัย กอสงวนมิตร. ิ2552ี. 33 กฎทองสู຋ความสา฼ร็จ การ฼ป็นผูຌนา. นนทบุรี:
เอดีซี อิน฾ฟ ดิสทริบิว฼ตอร์฼ซใน฼ตอร์ จากัด.
วิษณุพงษ์ หล຋อจินดา. ิ2549). คิดอย຋างจีน สรຌางตัว รารวย฼ร็ว. กรุง฼ทพฯ: เพลิน.
วิทยากร ฼ชียงกูล. ิ2553ี. ผูຌนา฽ละภาวะการนา. กรุง฼ทพฯ: สายธาร.
วิทยา นาควัชระ ิ2555). อยู຋อย຋างสง຋า. พิมพ์ครัๅงทีไ 26. กรุง฼ทพฯ: ปรีชาธร อิน฼ตอร์พริๅนท์ จากัด
ทากาฮาชิ มา฾ก฾ตຍะ. ิ2551). ฼ทคนิคการ฽กຌปัญหาอย຋างสรຌางสรรค์. กรุง฼ทพฯ:
สมาคมส຋ง฼สริม฼ทค฾น฾ลยี ิเทย-ญีไปุຆนี.
฼พในทรทัย ิ2555ี. ฼คล็ดลับความสา฼ร็จ คิดดี ไม຋มี฽พຌ. กรุง฼ทพฯ: พรพิชชา พับลิชชิไง จากัด.
Amabile, T. M. (1998). How to kill Creativity. Harvard Business Review. ็ๆ
ิ5ี, ็ๆ-่็.
Brook, P. (2006). Stewardship: Choosing service over self-interest. San
Francisco, CA: Berrett-Koehler.
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ 62
Sternberg, R. J. (2006). Creative leadership: it's a decision. Journal of
Leadership, 36(2), 22-24.
Walton. (2003). Extending Patterson’s leadership model: Explanning how
leaders and followers interact in circular model. VA.: Regent
University, Virginia Beach. Retrieved September 30, 2010,
fromhttp://www.regent.edu/acad/

อ้างอิงรูปภาพ
ที หนຌา ฽หล຋งอຌางอิง
#39 51 http://www.123people.ca/s/teresa+amabile
#40 52 http://www.amazon.com/Andr%C3%A9-P-Walton-
Ph.D./e/B006VY9QU4
#41 52 http://www.flickr.com/photos/ostatenews/5669228517/
#42 52 http://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Maslow
#43 53 http://www.linkedin.com/pub/mildred-golden-pryor-ph-d/54/869/a7b
#44 54 http://www.bridebusinessbuilders.com/quick-business-tools
/what-are-s-m-a-r-t-goals/
#45 55 http://www.oknation.net/blog/print.php?id=ใเ5ไ็เ
#46 56 http://www.oknation.net/blog/print.php?id=305470
#47 57 http://neoedu.co.th/blog/free-play
#48 58 http://thepeoplegroup.com/2011/10/a-culture-of-freedom/
#49 58 http://album.sanook.com/files/2316723
#40 59 http://kit.kvc.ac.th
#51 60 http://www.thaifranchisecenter.com/seminar/show.php?etID=427
#52 60 http://dtv.mcot.net/data/up_show.php?id
=1319694834&web=epost

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต