ความสร้างสรรค์

Creativity

“การไม่มีทางเดิน ไม่ได้หมายความว่าให้เราหยุดเดิน
แต่จงสร้างทางใหม่ขึ้นมา แล้วย่างก้าวเดินด้วยความ
สร้างสรรค์และยั่งยืน...”
ดร.กิตติ์กาญจน์ ปฏิพันธ์
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 2

ความสร้างสรรค์ (Creativity)

การดา฼นินชีวิต฿นบรรยากาศ฽ละสภาพ฽วดลຌอมทีไหมุน฼วียน ฼ปลีไยน฽ปลงเป
ตลอด฼วลาทัๅงการ฼ปลีไยน฽ปลงตามธรรมชาติ การ฼ปลีไยน฽ปลงทีไ฼กิดจากการปรุง฽ต຋ง
จากฝ຃มือของมนุษย์ การมีสติสัมปชัญญะ ฼พืไอ฿หຌสามารถ฼อาชนะ ฟันฝຆาต຋อ฽รงกดดัน
ทีไ ฾หมกระหนไ า฼ขຌ า มา฿นชี วิ ต การด า฼นิ น ชี วิ ต ดຌ ว ยความระมั ด ระวั ง เม຋ ป ระมาท
คิดเตร຋ตรองอย຋างละ฼อียดถีไถຌวน รอบคอบ มอง฾ลก฿น฽ง຋ดี มีจิต฿จทีไดีงาม ฼ป็นปัจจัย
ทีไจะนาพาชีวิต฿หຌอยู຋รอด฿นสังคมยุค฿หม຋เดຌอย຋างมีความสุข ความคิดคือ พืๅนฐานทีไ
สาคัญสาหรับมนุษย์ ฼พราะความคิด฼ปรี ยบ฼สมือนกระดุม฼มใด฽รก ดัไงทีไมีคนกล຋าวว຋า
การกระทานามาจากความคิด หรือจิต฼ป็นนาย กาย฼ป็นบ຋าว ฼พราะเม຋ว຋าจะ฼ป็นการ
ตัดสิน฿จ การกระทา หรือพฤติกรรม฿นการ฽สดงออก฿ด โ ลຌวน฼กิดจากความคิด฽ทบ
ทัๅงสิๅน ถຌาคิดดี ทาดีกใจะนาพา฽ต຋สิไงดีงาม ถຌาคิดเม຋ดี กใจะนาเปสู຋การพูด ฽ละการ
กระทาทีไเม຋ดี สรຌางความ฼ดือดรຌอน฿หຌกับผูຌอืไน ฽มຌความคิดจะ฼ป็นสิไงทีไเม຋สามารถจับ
ตຌองเดຌ฽ต຋กใมีพลังทรงอานุภาพ อยู຋ทีไว຋าจะคิดรຌาย คิดดีงามหรือคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ซึไง
มนุษย์ทุกคนนัๅนลຌวนมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ จะมากหรือนຌอยขึๅนอยู຋กับบรรยากาศ
สภาพ฽วดลຌอมทีไ บຌาน ทีไทางาน การ฼ลีๅยงดู สภาพสังคมทัไวเปหรือปัจจัยอืไน โ จะ
฼อืๅออานวย พลัง฽ห຋งความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์จะมีพืๅนฐานมาจากการมอง฾ลก฿น฽ง຋ดี
การคิด฼ชิงบวก ผูຌ฿ดมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ย຋อมคิดดี พูดดี ทาดีทัๅงต຋อตน฼อง฽ละต຋อ
คนอืไน การกระทาทีไดีงาม ดຌวย฽นวทางทีไชาญฉลาด ก຋อ฿หຌ฼กิดประ฾ยชน์฽ละมูลค຋า
฼รียกว຋า ความสรຌางสรรค์ ฼พืไอ฿หຌ฼ขຌา฿จขอบ฼ขต ฼นืๅอหา รายละ฼อียด฼กีไยวกับความ
สรຌางสรรค์ ฽ละความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ผูຌ฼ขียนเดຌรวบรวม ฼รียบ฼รียง฼นืๅอหา฼พืไอ฿หຌ
฼กิดความกระจ຋างชัดมากยิไงขึๅนดังต຋อเปนีๅ

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 3

ความคิดเชิงสร้างสรรค์
฿นยุค฼ขตการคຌา฼สรี ซึไงกาลัง จะ฼ขຌาสู຋ประชาคมอา฼ซียน ิAEC) การคิด฽บบรวม
พลั ง ฼พืไ อ ความ฼ป็ น ปຄ ก ฽ผ຋ น น าเปสู຋ ฼ปງ า หมาย฽ละทิ ศ ทาง฼ดี ย วกั น ฼ป็ น สิไ ง ทีไ ทຌ า ทาย
ความสามารถของผูຌ น า การหลอมรวม฼ศรษฐกิ จ การ฼มื อ ง ประ฼พณี วั ฒ นธรรม
การศึกษา ทีไสลับซับซຌอน฽ตกต຋างกันอย຋างสิๅน฼ชิง฼ขຌา฼ป็นปຄก฽ผ຋น฼ดียวกัน฼รียกว຋ากลุ຋ม
ประ฼ทศสมาชิกอา฼ซีไยน฼ป็นสิไงทีไตัๅงคาถามอยู຋฿น฿จประชาชนว຋า จะสามารถกระท าเดຌ
หรือเม຋ ฿นขณะทีไประ฼ทศสมาชิกพยายามทีไ จะ฼สริมความ฼หมือน฽ละสรຌางความ฽ตกต຋าง
฼พืไ อ฿หຌ ฼กิ ดความเดຌ฼ปรียบ฿นการ฼จรจา ต຋อ รอง ฽ละสิไ งทีไ ฽ตกต຋ างนัไ น คื อความคิ ด฼ชิ ง
สรຌางสรรค์ ซึไงคนส຋วนมากคิดว຋าจะ฼กีไยวขຌองกับคนทีไทางานดຌานศิลปะอย຋าง฼ดียว ฽ต຋฿น
ความ฼ป็นจริง฽ลຌวงานศิลปะ฼ป็น฼พียง฽ขนงหนึไงของความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ คนบางคน
คิดว຋า฼ป็นความคิด฽บบ฽ปลก โ ฿หม຋ โ คือทาอะเร฿หຌ฽ปลก โ ฽หวก฽นว฼ขຌาเวຌ ฽ต຋฿น
ความ฼ป็นจริง฽ลຌวนอกจากความ฽ปลก฿หม຋ กใควรจะมีมูลค຋าดຌวย บางคนคิดว຋าความคิด
สรຌางสรรค์฼ป็นพรสวรรค์ทีไติดมากับตัวตัๅง฽ต຋กา฼นิด ฽ต຋฿นความ฼ป็นจริงกลับเม຋฿ช຋ทัๅงหมด
คนทีไมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์จะ฼กิดจากพร฽สวงมากกว຋าพรสวรรค์ ซึไงนับว຋า฼ป็นสิไงทีไทุก
คนควรค຋า฽ก຋การ฼รียนรูຌ฽ละ฽สวงหา฼พืไอทีไจะ฿หຌเดຌรับการพัฒนาอย຋างถูกตຌอง฽ละยัไงยืน
ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ฼ป็นความคิดทีไ฽ปลก฿หม຋ ฽หวก฽นว นอกกรอบออกเป
จากความคิด฼ดิม โ ฿นบางครัๅง฼ป็นความคิดทีไบูรณาการจากสิไง฼ดิม โ ทีไมีอยู຋฽ลຌวนาเปสู຋
สิไงทีไ฽ปลก฿หม຋ หรือ฼ป็นความคิด฿หม຋ทีไเม຋฼คยมีมาก຋อน ฾ดยอาศัยการเดຌรับ฾อกาส ความ
ทຌาทาย ฽ละความ฼ป็นเปเดຌ ซึไง฼ป็นหัว฿จทีไจะนาเปสู຋ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ นักการศึกษา
ทัๅงหลายเดຌ฿หຌความหมายเวຌตามบริบท฽ละ฽นวคิดของ฽ต຋ละคนดังทีไจะกล຋าวถึงต຋อเป

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 4

ชาญณรงค์ พรรุ຋ ง ฾รจน์ ปั จ จุ บั น ด ารงต า฽หน຋ ง ผูຌ อ านวยการส านั ก งานรั บ รอง
มาตรฐาน฽ละประ฼มิ น คุ ณ ภาพการศึ ก ษา ฼ป็ น ศาสตราจารย์ ฽ ละอาจารย์ ส อนทีไ
#1
จุ ฬ าลงกรณ์ ม หาวิ ท ยาลั ย เดຌ ท าการศึ ก ษาคຌ น ควຌ า ฽ละท าวิ จั ย ฼กีไ ย วกั บ
ความคิ ด ฼ชิ ง สรຌ า งสรรค์ ฿หຌ ค วามหมายความคิ ด ฼ชิ ง สรຌ า งสรรค์ เวຌ ว຋ า ฼ป็ น
ความสามารถของสมองทีไคิดเดຌกวຌางเกล หลาย฽ง຋มุม ความคิดทีไทา฿หຌ฼กิด
ชาญณรงค์
พรรุง่ โรจน์ ความคิ ด ฽ปลก฿หม຋ ฽ ตกต຋ า งเปจาก฼ดิ ม ฼ป็ น ความสามารถ฿นการมอง฼หใ น
ความสัมพันธ์ของสิไงต຋าง โ รอบตัว ทา฿หຌ฼กิดการ฼รียนรูຌ รับรูຌ จน฼กิดปฏิกิริยาตอบสนอง
อย຋ างรวด฼รใวท า฿หຌ ฼กิ ด ความคิ ด ฼ชิ งจิน ตนาการ ฿หຌ ทั ศ นะ฼กีไ ยวกั บ คุ ณ ลั กษณะคนทีไ มี
ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ว຋า จะมีบุคลิก ลักษณะ฼ป็นคนมองตัว฼อง฿น฽ง຋บวก มี฽รงจูง ฿จ฿น
การพัฒนาตน฼อง ยอมรับนับถือตระหนัก ฽ละ฼หในคุณค຋าของตัว฼อง
฼กรียงศักดิ์ ฼จริญวงศ์ศักดิ์ นักวิชาการอิสระ มีผลงานดຌานงาน฼ขียนมากมาย฽ละ
#2
฼ป็นทีไยอมรับ฿นระดับนานาชาติ เดຌรับ฽ต຋งตัๅงจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด฿หຌ
ด ารงต า฽หน຋ ง นั ก วิ ช าการอาวุ ฾ส ิSenior Fellow) ศู น ย์ ศึ ก ษาธุ ร กิ จ ฽ละ
รัฐบาล ินักวิชาการอาคันตุกะมหาวิทยาลัยอใ อกฟอร์ด ี ฼ป็น ศาสตราจารย์
เกรียงศักดิ์
ประจามหาวิทยาลัยรี฼จนท์ ผูຌ฽ต຋งหนังสือชุด๡ผูຌชนะ 10 คิด๢ เดຌ฿หຌความหมาย เจริญวงศ์ศักดิ์
ความคิ ด ฼ชิ งสรຌ า งสรรค์ เวຌ ว຋ า ฼ป็ น การขยายขอบ฼ขตของความคิ ด ออกเปจากกรอบ
ความคิด฼ดิมทีไมีอยู຋฽ลຌวสู຋ความคิด฿หม຋ โ ทีไ เม຋฼คยมีมาก຋อน฼พืไอคຌนหาคาตอบทีไดีทีไสุด
฿หຌกับปัญหาทีไ฼กิดขึๅน ฽ละเดຌกาหนดองค์ประกอบความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์เวຌ ว຋าประกอบ
เปดຌวย 1ี บุคลิกลักษณะ฽ละทัศนคติ 2ี ความสามารถดຌานสติปัญญา 3ี ดຌานความรูຌ 4ี
สภาพ฽วดลຌอม 5ี ฽รงจูง฿จ ฽ละ 6ี รูป฽บบการคิด

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 5

฼อลลีส พอล ทอร์฼รนซ์ (Ellis Paul Torrenceี บุคคลทีไเดຌรับ฼กียรติ฿หຌ฼ป็น ๢บิดา

#3
฽ห຋งความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ” เดຌอุทิศทัๅงชีวิต฿หຌกับงานวิจัย฽ละการสอน
ดຌานความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ฿หຌความหมายเวຌว຋า฼ป็น กระบวนการทีไบุคคลเว
ต຋อปัญหา ขຌอบกพร຋อง ช຋องว຋าง฿นดຌานความรูຌ สิไงทีไขาดหายเปหรือสิไงทีไเม຋
Torrence
ประสานกั น ฽ละเวต຋ อการ฽ยก฽ยะสิไ งต຋ างโ เวต຋อ การคຌ น หาวิธีการ฽กຌ เข
ปัญหา เวต຋อการคาด฼ดาหรือการตัๅงสมมติฐานทีไ฼กีไยวกับขຌอบกพร຋อง ทดลอง฽ละทดสอบ
ตามสมมติฐาน จน฿นทีไสุดกใสามารถนา฼อาผลลัพท์เป฽สดง฿หຌปรากฏ฽ก຋ผูຌอืไนเดຌ ฽ละเดຌ
สรຌางกระบวนการทีไก຋อ฼กิดความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์เวຌดังนีๅ 1ี ขຌอ฼ทใจจริง (Fact) ฼ริไมจาก
ความรูຌ สึ ก กั ง วล ฽ต຋ ยั ง เม຋ ส ามารถหาสา฼หตุ เ ดຌ ว຋ า ฼กิ ด จากอะเร 2ี การคຌ น พบ
ปัญหา (Problem) ฼มืไอคิดเตร຋ตรองอย຋างรอบคอบจน฼ขຌา฿จ฽ลຌวจะสามารถบอกเดຌว຋าตຌน
ตอของปั ญ หาทีไ ฽ ทຌ จ ริ ง คื อ อะเร 3ี ความคิ ด (Ideal) ฼ป็ น การคิ ด ฽ละตัๅ ง สมมติ ฐ าน
ตลอดจนรวบรวมขຌ อ มู ล ต຋ า ง โ ฼พืไ อ ทดสอบตามสมมติ ฐ านทีไ ตัๅ ง เวຌ 4ี ฽นวทาง
(Solution) ทดลอง ทดสอบสมมติ ฐ านจนพบค าตอบทีไ ชั ด ฼จน ฽ละ 5ี การยอมรั บ
(Acceptance) ฼ป็ น การยอมรับ ค าตอบทีไ คຌ น พบ฽ละคิ ด ต຋ อเปว຋าการคຌน พบจะน าเปสู຋
฽นวทางทีไ฼กิดความคิด฿หม຋ โ หรือวิธีการ฿หม຋ โ
฾ฮ฼วิ ร์ ด การ์ ด ฼นอร์ ิHoward Gardnerี ชาวอ฼มริ กั น คน฽รกทีไ เ ดຌ รั บ รางวั ล
#4
LouisVille Grawenmayer Award สาขาการศึกษา ฼ป็นศาสตราจารย์ดຌาน
การศึกษา นักจิตวิทยา฽ละพัฒนาการจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ฼จຌาของ
ทฤษฏีพ หุปัญ ญา ทัๅ ง 9 ดຌานทีไ฼นຌนการพั ฒนาความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ซึไง
ประกอบเปดຌวย 1ี ความฉลาดทางดຌานภาษา ความสามารถ฿นการ฼ขຌา฿จ Gardner
฽ละการ฿ชຌ ภ าษา พู ด ฼ขี ย น การ฼รี ย นรูຌ ภ าษา฼พืไ อ สืไ อ สาร฿หຌ เดຌ ผ ลตาม฼ปງ าหมาย สืไ อ
อารมณ์ความรูຌสึก฿หຌคนอืไน รับรูຌ฽ละ฼ขຌา฿จ 2ี ความฉลาดทางดຌานตรรกะ ความสามารถ

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 6

ทางดຌ านคณิ ต ศาสตร์ ฼ป็ น ฼รืไอ งของ฼หตุ ฽ ละผล การคิ ด วิ฼คราะห์ ฿น฼ชิ งวิท ยาศาสตร์
3ี ความฉลาดทางดຌานดนตรี ความสามารถ฿นการ฼ขຌา฿จจังหวะ฽ละสรຌางสรรค์ดนตรี
4ี ความฉลาดทางดຌานมิติ ความสามารถ฿นการสรຌางภาพตามจินตนาการ 5ี ความฉลาด
ทางดຌ านการ฼คลืไอนเหวร຋างกาย 6ี ความฉลาด฿นการ฼ป็ นผูຌน า ความสามารถ฿นการ
฼ขຌา฿จ จูง฿จความรูຌสึกนึกคิดของผูຌอืไน 7ี ความฉลาดภาย฿นตน ความสามารถ฿นการ
฼ขຌ า อก฼ขຌ า ฿จตน฼อง฽ละคนรอบขຌ า ง 8ี ความ฼ฉลี ย วฉลาดทางดຌ า นธรรมชาติ
ความสามารถ฿นการ฼รีย นรูຌ ฼รืไ อ งธรรมชาติ 9ี ความฉลาด฿นการคิ ด เตร຋ต รอง เดຌ ฿หຌ
ความหมายความคิ ด ฼ชิ งสรຌางสรรค์ เวຌว຋า฼ป็ น ความคิ ด ฿หม຋ ทีไ ฽ ตกต຋ างเปจาก฼ดิ ม ฼ป็ น
ความคิดทีไคนทัไวเปคาดเม຋ถึง ฽ละเดຌรับการยอมรับ฼ป็นอย຋างยิไง
฼อใด฼วิร์ด ฼ดอ ฾บ฾น ิEdward De Bono) บิดา฼ป็นศาสตราจารย์ทางการ฽พทย์
มารดา฼ป็นนัก฼ขียนบทความทีไมีชืไอ฼สียง ฼ป็นอาจารย์สอนทีไมหาวิทยาลัย #5

อใอกซ์ฟอร์ด มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ผูຌร຋วมก຋อตัๅง฽ละ฼ป็นผูຌอานวยการคน฽รก

ของมหาวิทยาลัย฼คมบริดจ์ ฼ป็นชาวสหราชอาณาจักรทีไมีชืไอ฼สียง฽ละ฼ป็นทีไ
รูຌจักกันทัไว฾ลก ฼ป็น฽พทย์ นักคิด นักจิตวิทยา ฽ละนักปรัชญา฿นคน฼ดียวกัน
Bono
ท า฿หຌ มี วิ ถี คิ ด ฽ละมอง฾ลกหลากหลายมิ ติ เดຌ รั บ ขนานนามว຋ า สุ ด ยอด
ปรมาจารย์฽ห຋งความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ๢ มีชืไอ฼สียง฼ป็นทีไยอมรับ฽ละ฾ด຋งดังทัไว฾ลก฿น
ดຌ า นการพั ฒ นาความคิ ด ฼ชิ ง สรຌ า งสรรค์ ฿หຌ ทั ศ นะเวຌ ว຋ า ความคิ ด ฼ชิ ง สรຌ า งสรรค์ คื อ
ความสามารถ฿นการมองหาทาง฼ลือกทีไหลายทิศทาง ฾ดยการคิดอย຋างครอบคลุมทัๅง฿น
฽นวกวຌาง฽ละ฽นวลึก ตลอดจนสามารถสรຌาง฽นวคิด฿หม຋ทีไ฽ตกต຋าง฾ดย฼ฉพาะการคิด
นอกกรอบ นอกจากนัๅนยัง฼ป็น฼จຌาของทฤษฏีวิธีคิด฽บบหมวก 6 ฿บ ิSix Thinking Hatsี
ซึไง฼ป็นวิธีคิดทีไ฼กิดจากการ฼ชืไอว຋า การคิด฼ป็นทักษะทีไสามารถ฼รียนรูຌฝຄกฝน฽ละพัฒนาเดຌ
฾ดยทฤษฏีดังกล຋าวจะช຋วย฿หຌมนุษย์฼รา฼กิดการคิดอย຋าง฼ป็นระบบ มี฼หตุ ผล มีขัๅนตอน
สามารถคิดวิ฼คราะห์฽กຌเขปัญหา เดຌอย຋างชาญฉลาด ฽ละ฼จຌาของทฤษฏีคิด฽นวขຌาง
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 7

กิลฟอร์ด ิGuilfordี นักจิตวิทยาชาวอ฼มริกัน ฼จຌาของทฤษฏี฼ชาว์นปัญญา เดຌ฿หຌ

ทัศนะ฼กีไยวกับความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์เวຌว຋า ฼ป็นลักษณะความคิด฼ชิงอ฼นกนัย ิDivergent
Thinkingี คือความคิดทีไหลากหลายทิ ศทาง หลาย฽ง຋ หลายมุม คิดกวຌางเกล นาเปสู຋
ความคิ ด ฿หม຋ โ ซึไ งจะ฼ป็ น การคิ ด ริ฼ริไ ม สิไ ง฿หม຋ โ ฾ดยเม຋ ก ลั วการถู ก วิ พ ากษ์ วิ จ ารณ์
ความคิด฽บบมีอิสระ฿นการคิด฽ละตัดสิน฿จ คิดหาคาตอบเดຌ฾ดยเม຋จากัด เรຌขอบ฼ขต
จากทั ศ นะของ นั ก บริ ห ารการศึ ก ษา นั ก ปรั ช ญา นั ก จิ ต วิ ท ยา สามารถสรุ ป
ความหมายความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์เดຌว຋าคือความคิดทีไ฽ปลก฿หม຋ นอกกรอบอย຋างทีไเม຋฼คย
มีมาก຋อน ซึไง฼ป็นสิไงทีไดีงามหรือมีคุณค຋า฼พิไมขึๅนหรือ฼ป็นความคิดทีไ฼กิดจากการหลอมรวม
มาจากความคิด หลาย฽ง຋ หลายมุม หลายมิติ ทัๅงความคิด ฼หใน ทีไตรงกัน฽ละเม຋ตรงกัน
นามาบูรณาการก຋อ฿หຌ฼กิด฼ป็นความคิด฿หม຋ทีไทຌาทาย฽ละสรຌางสรรค์

คุณสมบัติบุคคลที่มีความคิดเชิงสร้างสรรค์
คนทีไกลຌานาความ฼ปลีไยน฽ปลง กลຌ าคิด กลຌาทา กลຌาตัดสิน฿จ กลຌา ฼สนอ฽นวคิด
฽ละวิธีการทีไ฽ปลก฿หม຋ คิด฿นสิไงทีไคนอืไนเม຋คิด มอง฿นสิไงทีไคนอืไนเม຋มอง ทา฿นสิไงทีไคนอืไน
เม຋ท า ฼ป็นคนอารมณ์ ดี ยิๅม฽ยຌม฽จ຋ม฿ส มีสติสัมปชัญ ญะ฽มຌจะตกอยู຋฿นสถานการณ์ ทีไ
กดดัน฽ละ฼ลวรຌาย฽ค຋เหน กใสามารถมอง฾ลก฿น฽ง຋ดีเดຌ สามารถฟันฝຆาอุปสรรค นานัปการ
มองวิกฤต฼ป็ น ฾อกาส฼สมอ คือ ลัก ษณะของบุ ค คลทีไ มีค วามคิด ฼ชิงสรຌางสรรค์ ผูຌ ฼ขีย น
สามารถสรุปคุณสมบัตทิ ีไ฼ด຋นชัดเดຌดังต຋อเปนีๅ
1. มี ค วามคิ ด ริ ฼ริไ ม ิOriginality) ฼ป็ น บุ ค คลทีไ มี ค วามคิ ด ริ ฼ริไ ม สรຌ า งสรรค์ สิไ ง ทีไ
฽ปลก฿หม຋ มี ค วามกระตื อ รือ รຌน อยากรูຌ อยาก฼หใ น ชอบกระท า฿นสิไ งทีไ ส ลั บ ซั บ ซຌ อ น
กลຌา฽สดงออก ฼ชืไอมัไน฿น฽นวคิดของตน฼อง จะกลຌาคิด กลຌา฼สีไยง กลຌาทຌาทายต຋อปัญหา
฽ละกลຌายืดอกยอมรับความผิดพลาด

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 8

2. มีความยืดหยุ຋น ิFlexibility) ฼ป็นบุคคลทีไมีความสามารถ฿นการคิดหาคาตอบ

เดຌหลาย฽ง຋มุม ปรับ฼ปลีไยนความคิด การกระทา ฽ละวิธีการตามสถานการณ์ทีไ฼กิดขึๅนเดຌ
อย຋างชาญฉลาด ฼ปຂดหู ฼ปຂดตา ฼ปຂด฿จ รับรูຌ฽ละ฼รียนรูຌสิไง฿หม຋ โ ทีไ฼กิดขึๅนอยู຋ตลอด฼วลา
3. มีความคิดคล຋อง ิFluencyี สามารถคิดหาคาตอบเดຌอย຋างคล຋อง฽คล຋วรวด฼รใว
฿นระยะ฼วลาทีไ จากัด สามารถตัด สิน฿จเดຌอ ย຋างถูกตຌ อง฽ม຋ นยา ทั นท຋ วงที ฽มຌจะอยู຋฿น
สถานการณ์ทีไคับขัน มีความฉับเว฿นการตอบสนองต຋อปัญหาต຋าง โ เดຌอย຋างดี฼ยีไยม
4. มี ค วามคิ ด ละ฼อี ย ดลออ ิElaboration) ฼ป็ น บุ ค คลทีไ ส ามารถคิ ด เดຌ อ ย຋ า ง
ละ฼อียดลออ สุขุมรอบคอบ มี฼หตุผล ตระหนักรูຌ ตระหนักคิดเตร຋ตรองอย຋าง฼ป็นระบบ
เม຋ม องขຌามรายละ฼อีย ด฼ลใก โ นຌอ ย โ ทีไ ค นอืไน มองขຌ าม ฼ป็ น บุ คคลทีไ มีค วามประณี ต
พิถีพิถันมองทุกรายละ฼อียด
5. มีความคิด฼ชิงบวก ิPositive Thinking) ฼ป็นบุคคลทีไมีความคิดทีไหลากหลาย
มิ ติ มอง฼หใ น ฾อกาส฿นวิ ก ฤติ ฼สมอ มองตน฼อง฽ละคนรอบขຌ า ง฿น฽ง຋ดี สดชืไ น ร຋ า ฼ริ ง
ยิๅม฽ยຌม฽จ຋ม฿ส มีอารมณ์ขัน฽มຌ จะตกอยู຋฿นบรรยากาศทีไตึง฼ครียด กดดัน ชอบคิดบวกกับ
ทุก โ สิไง ฽ละกับ ทุ ก โ คน มองความผิด พลาด฽ละความบกพร຋อง฼ป็น ฼รืไองธรรมดา
฼ลใกนຌอย สามารถ฼กิดขึๅนเดຌกับสามัญชนทัไวเปเดຌ฼สมอ

ความคิด
฼ชิงบวก
ความคิด ความคิด ความคิด
ริ฼ริไม ฼ชิงสรຌางสรรค์ ยืดหยุ຋น
ความคิด ความ
ละ฼อียดลออ คิดคล຋อง
ลักษณะคนทีไมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์
คุณสมบัติบุคคลทีไมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 9

ปัจจัยที่นาไปสู่ความคิดเชิงสร้างสรรค์
การ฼ป็นคนทีไมีความ฼รียบง຋าย฿นการดารงชีวิต฼ป็นพืๅนฐานทีไสาคัญทีไจะนาเปสู຋การมี
ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ทีไทรงพลัง฽ละมีอานุภาพ฿นขณะ฼ดียวกัน การ฼ป็นคนอารมณ์ ดี
มีความสุขุมลุ຋มลึก กใ฼ป็นปัจจัยทีไนาเปสู຋ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ซึไงสามารถสรุป ปัจจัยเดຌ
ดังต຋อเปนีๅ
1. การ฼ปิ ด ฿จกวຌ าง รั บ รูຌ ฽ ละ฼รี ย นรูຌ สิไ ง ฿หม຋ โ ดຌ วยการ฽สวงหาความรูຌ ฿หม຋ โ
฽ลก฼ปลีไยน฼รียนรูຌกับนักปราชญ์ การเม຋ตกอยู຋ภาย฿ตຌกฎ฼กณฑ์ กฎระ฼บียบขຌอบังคับหรือ
อิทธิพล฿ด โ การ฼ปຂดหู ฼ปຂดตา ฼หมือนกับการ฼ปຂดประสาทสัมผัส฽ห຋งการรับรูຌทุกส຋วนจะ
ท า฿หຌ ตืไ น ตา ตืไ น ฿จ ท า฿หຌ ฼กิ ด ม฾นภาพ฽ละจิ น ตนาการ ก຋ อ ฼กิ ด พลั ง ฽ห຋ ง ความคิ ด
฼ชิงสรຌางสรรค์
2. การ฼ลีๅยงดู การมีครอบครัวทีไ฿หຌความรัก ความอบอุ຋น มีบรรยากาศ฽บบมีส຋วน
ร຋วม฿นการคิด การสนับสนุนความคิด฿หม຋ โ อยู຋฼สมอ เม຋฼ผดใจการดຌานความคิด ฿หຌอิสระ
฽ละ฼ป็นประชาธิปเตย ฼มืไ อทาผิดพลาดหรือบกพร຋องกใ฿หຌ฾อกาส เม຋ทา฾ทษหรือดุด຋า ถຌา
พ຋อ฽ม຋ รูຌจัก฿หຌอภัยลูก อยู຋฼สมอ กใจะบ຋ม฼พาะ฿หຌลูกรูຌจัก฿หຌอภัยคนอืไนทีไทาผิดพลาดกับ
ตัว฼อง การมีระ฼บียบ กฎ฼กณฑ์ ฼งืไอนเข฿นการ฼ลีๅยงดูทีไจริงจังกับชีวิตมาก฼กินเป จะทา฿หຌ
ชีวิตขาดความสุข สนุกสนาน ฽ละขาดพัฒนาการทีไ ก຋อ฼กิดความสรຌางสรรค์อันทีไควรจะ
฼กิดขึๅน ถຌามีผูຌปกครองทีไมีวุฒิภาวะทางอารมณ์ มีสติ ปลอบ฿จตน฼อง฽ละคน฿นครอบครัว
฿หຌมีกาลัง฿จทัๅงยามทุ กข์฽ละยามสุข รูຌจักปล຋อยวาง มองทุก โ อย຋าง฼ป็น฼รืไองธรรมดา
กใจะส຋งผล฿หຌลูกมีความสุข฽ละมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 10

3. สภาพ฽วดลຌ อ ม ทัๅ ง ทีไ บຌ า น ทีไ ท างาน ฽ละบรรยากาศรอบ โ ตั ว ถຌ า ฼ป็ น

บรรยากาศทีไ ฼งีย บสงบจะท า฿หຌ มีสติ มีส มาธิ การสรຌางบรรยากาศ฽ห຋ งความเวຌวาง฿จ
จริง฿จ ฿หຌ อิ ส ระ ฼สรี ภ าพ฿นการคิ ด การพู ด ฽ละการท า การอยู຋ ฿นสภาพ฽วดลຌ อ มทีไ
หຌอมลຌอมเปดຌวยบุคคลทีไประสบความสา฼รใจหรือมีความคิดทีไสรຌางสรรค์฽ปลก฿หม຋ ซึไงจะ
฼ป็น฽รงกระตุຌน฿หຌมีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์
4. ประสบการณ์ หมายความรวมทัๅงประสบการณ์ ทางตรงทีไ฼กิดกับตัว฼อง ฽ละ
ประสบการณ์ทางอຌอมทีไ฼กิดกับสังคม฽ละคนรอบขຌาง ประสบการณ์ทัๅง฼รืไองดี฽ละรຌาย ทัๅง
จากการเดຌรับรูຌ สัมผัส ฽ละจากการเดຌยิน เดຌฟั ง จากนัๅนนามาผสม ผสาน บูรณาการ
เตร຋ตรองอย຋างมีสติ รอบคอบ฽ละชาญฉลาด นาเปสู຋ความคิด฿หม຋ โ

ความสร้างสรรค์ (Creativity)
การด ารงชี วิ ต ฿น฾ลกปั จ จุ บั น ฽ละอนาคตทีไ มี ค วามหลากหลาย ทวี ค วาม
สลับซับซຌอน ทุกคนตຌองมีความสามารถ฿นความสรຌางสรรค์ การคิด฽กຌปัญหาอย຋าง฼ตใม
ศักยภาพ การส຋ง฼สริม฽ละสนับสนุน฿หຌคนมีความสรຌางสรรค์฼พืไอรองรับ฽ละ฼ป็นส຋วนหนึไง
ของความสลับซับซຌอน ความคลุม฼ครือ เม຋ชัด฼จน คิด฽ละทา฿นสิไงทีไ฽ตกต຋าง ทา฿นสิไงทีไ
คนอืไนเม຋ทา ความสรຌางสรรค์฼ป็นการต຋อยอดจากความคิดนามาดัด฽ปลง หรือก຋อ฿หຌ฼กิด
฼ป็นรูปร຋าง สรຌางสิไงของทีไ฽ปลก฿หม຋ มีมูลค຋า การ฿หຌความหมายความสรຌางสรรค์ทຌายทีไสุด
฽ลຌวจะมองทีไผลงานหรือผลผลิตทีไสรຌางสรรค์ มีมูลค຋า ฼ป็ นสิไง฽ปลก฿หม຋฽ละผูຌคน฿หຌการ
ยอมรับ ซึไง฼ป็นผลมาจากการ฿ชຌศักยภาพทีไมีอยู຋฿นตัว฼ราอย຋าง฼ตใมทีไ฿นการ฽กຌปัญหา฽ละ
ผลิตผลงาน฿น฼ชิงสรຌางสรรค์

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 11

จอย พอล กิล ฟอร์ด ิJoy Paul Guilfordี นั ก จิต วิท ยาชาวอ฼มริกั น กล຋าวเวຌว຋า
#6
ความสรຌ างสรรค์ จะสั ม พั น ธ์กั บ ฾ครงสรຌางสติ ปั ญ ญา ฾ดยกิ ล ฟอร์ ด ฼ชืไ อ ว຋ า
สติปัญญา฼ป็นสิไงทีไ฼กิดร຋วมกันของกระบวนการคิด ฼นืๅอหากับผลลัพธ์ของการ
คิ ด ฽ต຋ กใ มี นั ก วิ ช าการบางกลุ຋ ม ทีไ ฼หใ น เม຋ ต รงกั น ฼พราะ฼ชืไ อ มัไ น ว຋ า คนทีไ มี
สติปัญญานຌอยนิด กใสามารถมีความสรຌางสรรค์สูงเดຌ฼พียง฽ต຋มีความกลຌา กลຌ า Guilford
฼สีไยง กลຌาคิดนอกกรอบ ฿นมุมตรงกันขຌาม คนทีไมีสติปัญญา฼ป็น฼ลิศ อาจจะเม຋฿ช຋คนทีไมี
ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์฼พราะคน฼หล຋านัๅนอาจจะ฼ก຋งท຋องจา หรือมี฽ต຋ความจาทีไ฼ป็น฼ลิศ
฽ต຋เม຋มีความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์
มาร์ค ฼อ รัน฾กຌ (Mark A Runcoี ศาสตราจารย์ดຌานการศึกษาทีไมหาวิทยาลัย฽ห຋ง
#7
รัฐ฽คลิฟอร์฼นีย ปัจจุบันดารงตา฽หน຋งผูຌอานวยการศูนย์ความสรຌางสรรค์
ทอร์฼รนซ์฽ห຋งมหาวิทยาลัย จอร์฼จียเดຌคຌน พบว຋าคนส຋วนมากมอง฼หใน฽ต຋
ปัญหา เม຋฼หในทางออกหรือ฽นวทางการ฽กຌเขปัญหา คนทีไมีความสามารถ
Runco
มอง฼หในทัๅงปัญหา฽ละทางออก คือคนทีไมีความสรຌางสรรค์ ยังพบว຋าคนทีไมี
ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์จะ฼ชืไอมัไน฿นอนาคต ฼ชืไอว຋าตนมีความสามารถ฿น
การ฽กຌเขปัญหาเดຌ เม຋ว຋าจะ฼ป็นปัญหา฼ลใกหรือ฿หญ຋ ฼พียง฿ดกใตาม ศาสตราจารย์รัน฾กຌ เดຌ
สรุป ฼กีไยวกับ ความสรຌางสรรค์เวຌว຋า บุ คคลทีไ มี ความสรຌางสรรค์จะ฼ป็น บุ คคลทีไ สามารถ
มอง฼หใ น ปั ญ หา฽ละคຌ น พบ฽นวทางหรื อ วิ ธี ก าร฿นการ฽กຌ ปั ญ หาอย຋ า ง฼ฉลี ย วฉลาด
สอดคลຌองกับทัศนะของ฼ชลลีย์ คาร์สัน (Shelley Carson) ศาสตราจารย์ดຌานจิตวิทยา ณ
มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด คຌนควຌา฽ละวิจัย฼กีไยวกับความสรຌางสรรค์ ฿หຌทัศนะ #8

เวຌว຋าความสรຌางสรรค์เม຋฿ช຋฽ค຋ความคิดหรือจินตนาการ฼ท຋านัๅน ฽ต຋จะตຌอง
฼ป็นสิไงทีไสามารถ฽สดง฿หຌ฼หในถึง฽นวทาง฿นการ฽กຌปัญหาเดຌอย຋างชาญฉลาด
หลาย฽ง຋ หลายมุม ทีไสาคัญตຌองมีประ฾ยชน์฽ละ฼กิดมูลค຋าสูงขึๅน
Carson
ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 12

จากทัศนะ ฽นวความคิดของนักวิชาการ ฽ละนักจิตวิทยา สามารถสรุ ปเดຌว຋าความ

สรຌางสรรค์ ห มายถึ ง กระบวนการ฿นการสรຌ างสรรค์ ผ ลผลิ ต สิไ ง฽ปลก฿หม຋ ขึๅ น มาจาก
฽นวทาง วิธีการ฿หม຋ ทีไหลากหลายมิติ ฾ดยสิไงนัๅนจะตຌองมีประ฾ยชน์฽ละมีมูลค຋า อีกทัๅงยัง
สรຌางความสมดุลระหว຋างความ฼ชีไยวชาญ฼ชิงลึก฽ละ฽นวทางทีไกวຌางเกล฼ขຌาดຌวยกันอย຋าง
฼ฉลียวฉลาด

คุณลักษณะบุคคลที่มีความสร้างสรรค์
คนทีไมีความสรຌางสรรค์ จะ฼ป็นคนทีไชอบสงสัย กลຌา฼สีไยง กลຌาทา กลຌาตัดสิน฿จ
฽ละประดิษฐ์คิดคຌนสิไง฿หม຋ โ ฼สมอ บางครัๅงอาจจะบูรณาการความคิด หรืองานของคน
อืไนมาดัด฽ปลงสรຌางสรรค์สิไง฿หม຋฿หຌมีคุณค຋า ประกอบดຌวยคุณลักษณะดังต຋อเปนีๅ
1. มีความ฼ป็นอิสระ ิFreedomี ซึไง฼ป็นอิสระทัๅง฿นการคิด การกระทา ฽ละการ
ตั ด สิ น ฿จ มี ค วามสามารถ฿นการตอบสนองต຋ อ สิไ ง฼รຌาต຋ าง โ ดຌ วยจิน ตนาการเดຌ อ ย຋ าง
รวด฼รใว เม຋ชอบกฎระ฼บียบ฽ละความ฽น຋นอน เม຋ ชอบการจากัดดຌวยกรอบ฼วลา฿นการ
ท างาน฽ละเม຋ ชอบท างานตาม฽ผนงาน สามารถท างาน฽ละ฽กຌ ปั ญ หาต຋ าง โ เดຌ ดี ฿น
สถานการณ์ทีไชัด฼จน฽ละคลุม฼ครือ
2. มีความคิด฼ชิงบวก ิPositive Thinkingี รูຌสึกว຋าตน฼องมีคุณ ค຋าเม຋ว຋ายาม฽พຌ
หรือชนะ เม຋ว຋าจะ฼ป็นยามสุขหรือยามทุกข์ มีทัศนคติ฽ละค຋านิยมทีไดีต຋อตัว฼อง฽ละต຋อ
ผูຌอืไน มอง฾ลก฿น฽ง຋ดีว຋าเม຋มีอะเรทีไสมบูรณ์฽บบ ทุก โ สิไงมีสองดຌาน฼ช຋น ฿นทีไมืดย຋อมมี
฽สงสว຋าง ฼ป็นคน฿จกวຌาง รูຌจัก฿หຌอภัย ฿หຌ฾อกาสตน฼อง฽ละคนอืไนอยู຋฼สมอ สามารถทา฿จ
เดຌว຋ามนุษย์฼รามีความ฽ตกต຋าง฽ละมีความบกพร຋องเดຌ
3. กลຌ า ฼สีไ ย ง (Risk) ฼มืไ อ ตຌ อ ง฼ผชิ ญ กั บ ปั ญ หาทีไ มี ค วามสลั บ ซั บ ซຌ อ น หรื อ ฿น
สถานการณ์ทีไมีความกดดันสูงจะมีความกลຌาทีไจะ฼สีไยง฿นการตัดสิน฿จ฽ละการกระทา฾ดย
เม຋กลัวความผิดพลาดหรือ฼มืไอทาผิดพลาด฽ลຌวกใกลຌาทีไจะยืดอกยอมรับผิด฿นสิไงทีไกระทา

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 13

4. มี฼ป้าหมายทีไสูง (High Goal) คนทีไมีความสรຌางสรรค์จะมี฼ปງาหมายทีไ ชัด฼จน

฽ละมีความยิไง฿หญ຋ จะยึดมัไน฿น฼ปງาหมายอย຋าง฼ดใด฼ดีไยว฽น຋ว฽น຋ ฼มืไอ฼กิดปัญหา฿นการ
ทางานจะหาวิธีการ฽กຌปัญหา฼พืไอ฿หຌ฼ปງาหมายบรรลุผล มีความกระตือรือรຌน฽ละสรຌาง฽รง
บันดาล฿จ ฿หຌตัว฼อง฼สมอ จะเม຋ยอม฽พຌ เม຋ย຋อทຌอต຋อปัญหา฽ละอุปสรรคทัๅงปวง

#9

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
 ความสร้างสรรค์ (Creativity) 14

ความแตกต่างระหว่างความคิดเชิงสร้างสรรค์และความสร้างสรรค์
คนทีไ มี ค วามคิ ด ฼ชิ ง สรຌ า งสรรค์ ส຋ วนมากจะ฼ป็ น คนทีไ มี ค วามสรຌ า งสรรค์ เป฾ดย
อัต฾นมัติ ฽ต຋฿นทางตรงกันขຌามคนทีไ มีความสรຌางสรรค์อาจจะเม຋เดຌคิดสรຌางสรรค์กใเดຌ
฼พราะผลงานหรือสิไงของทีไสรຌางขึๅนมา฿หม຋ อาจจะ฼กิดจากการนาความคิดของคนอืไนมา
ประดิษฐ์ขึๅน฿หม຋฾ดยเม຋เดຌ฼กิดจากความคิดของตน฼อง

 ฼ป็นรูปธรรม วัตถุ สิไงของ

 ฼ป็นการกระทาสิไง฿หม຋ โ
 ฼ป็นผลผลิตทีไมคี ุณค຋า
฽ปลก฿หม຋ เม຋฼คยมีมา
ก຋อน

 ฼ป็นนามธรรม
เม຋สามารถจับตຌองเดຌ
 ฼ป็นการคิดสิ่ง฿หม຋ ๆ
 ฼ป็นความคิดที่฽ปลก฿หม຋

#10
#11

ความคิด฼ชิงสรຌางสรรค์ ความสรຌางสรรค์
ค์

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 15

บทสรุป
การบรูณาการความคิด฽ละทา฿นสิไงทีไ฽ตกต຋างอย຋างบวก บวก ฼ป็นความสรຌางสรรค์
การมองความบกพร຋อ ง฽ละความผิ ด พลาด฼ป็ น ฼รืไอ งธรรมดา ฼ลใ ก นຌ อ ย มองว຋า ทุ ก คน
สามารถบกพร຋องกันเดຌ จะ฼ป็นปัจจัย฿หຌนาเปสู຋ความสรຌางสรรค์ ช຋วงชีวิตคน฼รานัๅนสัๅนนัก
ฉะนัๅนเม຋ควรจะ฼สีย฼วลากับความคิด฽ละการกระทาทีไติดลบ฼พราะจะทา฿หຌตัว฼อง ฼พืไอน
ร຋วมงานตึง฼ครียด฽ละ฼ป็นทุกข์ ฼ปลีไยน฼ป็นมาคิด฽ละทาอย຋างสรຌางสรรค์ มอง฾ลก฿น฽ง຋ดี
สรຌางบรรยากาศ฽ห຋งความสุข สนุกสนาน สรຌางความ฼ชืไอถือเวຌวาง฿จ มัไน฿จซึไงกัน฽ละกัน
อันจะนาเปสู຋การมีความสรຌางสรรค์฽ละความสุข฿นชีวิตเดຌ

บรรณานุกรม

฼กรียงศักดิ์ ฼จริญวงศ์ศักดิ์. ิ2553ี. การคิด฼ชิงสรຌางสรรค์. กรุง฼ทพฯ: ซัค฼ซสมี฼ดีย.

ชาญณรงค์ พรรุ຋ง฾รจน์. ิ2546ี. ความคิดสรຌางสรรค์. กรุง฼ทพฯ: สานักพิมพ์จุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย.
ทอย ฼ฮนรีไ. ิ2554ี. นิสัย฽ห຋งความสา฼รใจ. กรุง฼ทพฯ: ขวัญขຌาว.
ทากาฮาชิ มา฾ก฾ตຍะ. ิ2551). ฼ทคนิคการ฽กຌปัญหาอย຋างสรຌางสรรค์. กรุง฼ทพฯ:
สมาคมส຋ง฼สริม฼ทค฾น฾ลยี ิเทย-ญีไปุຆนี.
นุชนาฏ ฼นตรประ฼สริฐ. ิ2553). คิด ! ทลายกรอบคิด฼ดิม ฼พิมไ พลังคิดสรຌางสรรค์.
กรุง฼ทพฯ: ฼นชัไนบุຍค.
฼พในพรทัย. ิ2555ี. คิดดี เม຋มี฽พຌ. กรุง฼ทพฯ: พรพิชชา พับลิชชิง.
วิทยา นาควัชระ. ิ2555ี. อยู຋อย຋างสง຋า. พิมพ์ครัๅงทีไ 26. กรุง฼ทพฯ: ปรีชาธร อิน฼ตอร์พรินท์.
Amabile, T. M. (1996). Creativity in context. Westview Press.
De Bono, E. (1970). Lateral Thinking: Creativity Step by Step. New York:
Harper & Row.

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต
ความสร้างสรรค์ (Creativity) 16

Guilford, J. P. (1967). The Nature of Human Intelligence. NewYork. McGraw Hill,

Gardner, H. (1995). Leading Minds. New York: Basic Book. 286.
Runco, M. (2007). Creativity theories and themes: research,
development and practice. Burlington, MA. Elsevier Academic Press.
Shelley, C. (2013). Creativity. Online Resource [cited 2013 Feb 19].
Abalilable from http://www.shelleycarson.com/
Sternberg, R. J. (2007). Handbook of Creativity. Cambridge University
Press. ISBN 0521572851.
Torrance, E. P. (1974). Torrance Tests of Creative Thinking. Personnel Press.
Torrance, E. P. (1980). Creativity and Futurism in Education: Retooling
Education.100 (4).
อຌางอิงภาพ
ทีไ หนຌา ฽หล຋งอຌางอิง
#1 3 http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/home/index.php
#2 4 http://drkriengsak.blogspot.com/
#3 4 http://wwwโ.mercer.edu/Education/Alumni/default.htm
#4 5 http://www.gse.harvard.edu/news/features/gardnerแเเแโเเใ.html
#5 6 http://www.amf.org.au/dredwarddebono_edแ_โเแโ/
#6 10 http://www.coe.uga.edu/torrance/about/faculty-staff/
#7 10 http://www.psichi.org/awards/winners/hunt_reports/hogan.aspx
#8 11 http://www.shelleycarson.com/
#9 12 http://kit.kvc.ac.th
#10 13 http://www.gotoknow.org/posts/355806view=article&id=64&Itemid=81
#11 13 http://ict4.moph.go.th/mophaccess/index.php?option=com_content&

ภาวะผู้นาเชิงสร้างสรรค์ : สิ่งที่ควรค่าสาหรับทุกคนในอนาคต