AP
ang pinaniniwalaang kasarian ng isang tao
May pagkakaiba nga ba ang babae sa lalaki?
Isang malaking bahagi sa lipunan ay ang may
kinalaman sa kasarian at mga kakayahan ng
bawat kasarian sa lipunan. Sa UDHR ang
babae at lalaki ay itinuturing na pantay at hindi
nagkakaroon ng sitwasyon na isa sa mga
kasarian na ito ay humigit sa isa.
Ilan sa sitwasyon na maiuugat sa mga isyung
may kinalaman sa kasarian ay ang
pagkakaroon ng diskriminasyon at pang-aapi
patungkol sa kasarian na babae at lalaki. May
mga ilang pagkakataon sa lipunan na ang
kasarian ay nakadipende sa nais na maging
galaw o kasarian ng isang tao sa lipunan.
Maaaring ang lalaki ay magkagusto sa kapwa
lalaki o babae ay magkagusto sa kapwa
babae.
1.1. Pagpapakahulugan
Ano nga ba ang kasarian? Ito ay tumutukoy sa
pagkakakilanlan ng isang tao sa lipunan base
sa kung ano ang gampanin nito na may
kinalaman sa kultura at lipunan. Ang mga
kababaihan ay tinitignan lamang sa lipunan
bilang mga “may-bahay” o nananatili lamang
sa kanilang bahay upang pagsilbihan ang
kanyang pamilya. Ito rin ay tumutukoy sa
aspektong kultural na natutunan ng isang tao
mula sa lipunan na kinabibilangan nito.
Ano naman ang sekswalidad? Ito naman ay
tumutukoy sa batayan ng kagustuhan ng isang
babae o lalaki na nakadipende sa kinalakihang
paniniwala, kapaligiran at pakikisalamuha sa
ibang tao. Ang sekswalidad rin ay tumutukoy
sa biyolohikal na katangian ng babae at lalaki.
Mayroon naman tinatawag na sexual
orientation o sesuwal na oryentasyon na
tumutukoy sa pisikal at emosyunal na
atraksyon ng isang indibidwal sa ibang tao.
Ang tinatawag naman na gender identity ay
ayon man o hindi sa kanyang seksuwalidad.
1.2. Mga Batayan ng Kasarian at
Sekswalidad ng Isang tao
May mga ilang batayan o pamantayan ang
nabubuo sa lipunan na makakapagsabi ng
tungkulin ng bawat kasarian sa lipunan at ito ay
tinatawag na Gender roles. Ang mga Gawain
ng babae o lalaki ay nakadipende sa kanilang
kultura at lipunan. Ang mga sumusunod na
batayan ay:
Patriarkiya – ito ay nanggaling sa salitang lati
na patriarkes na ang ibig sabihin ay “amang
namumuno”. Ito ay bahagi ng sistemang
panlipunann na ang lalaki ang mas nagbibigay
o nagkakaroon ng kapangyarihan at
kakayahan sa tahanan oo pamilya. Ang lahat
ng mga pangyayari o sitwasyon ay
nakadipende sa sitwasyon ng ama.
Matriarkiya – ito ay nagbibigay naman ng
kapangyarihan o kakayahan sa mga
kababaihan upang mamuno sa kanilang
tahanan. Ang mga sitwasyon o kaganapan sa
loob ng bahay o tahanan ay makadipende sa
desisyon ng ina o babae.
Peminismo – umusbong ito dahil sa
nararanasang diskriminasyon ng mga
kababaihan laban sa mga kalalakihan, ito ay
nagbibigay ng pagkakataon sa mga
kababaihan na maging pantay sa mga
kalalakihan.
1.3. Diskriminasyon sa Kasarian at
sekswalidad
Sa pagkakaroon ng batayan ay nagkakaroon
rin ng pamantayan sa lipunan sa kung ano ang
dapat na gampanin ng bawat kasarian. Dahil
sa kaganapan na ito ay nagbigay daan ito
upang magkaroon ng pang-aapi at
diskriminasyon. Ang mga sumusunod ay salik
sa pagkakaroon ng diskriminasyon:
1. Tradisyon – ang pagpapakasal sa murang
edad ay bahagi ng konsepto ng nakapaloob sa
kasarian kung saan ipinagkakaloob ang dowry
o kabayaran sa babaeng mapapangasawa.
2. Uri ng trabaho – nahahati ang trabaho
dipende sa kakayahan ng bawat kasarian kung
ito ay may kakayahan sa pisikal na trabaho lalo
na sa mga kababaihan, pinagpipilian na ang
mga tinatanggap sa trabaho base rin sa
kasarian.
3. Politika – isang bahagi ng nagkakaroon ng
diskkriminasyon ay ang konsepto ng
pagkakaroon ng lider na mas may kakayahan
ang kalalakihan sa pamumuno kaysa sa mga
kababaihan.
1.4. Tungkulin ng bawat kasarian sa
Lipunan
Ang gender ideology naman ay tumutukoy sa
paniniwala at pakikitungo hinggil sa angkop na
papel ng kababaihan at kalalakihan sa lipunan.
Kahit nagkakaroon ng ilang diskriminasyon ay
patuloy pa rin ang ilang mga gampanin o
tungkulin ng bawat kasarian na ito sa lipunan.
Ang mga sumusunod ay ilang mga tungkulin
na ginagampanan ng bawat kasarian:
Trabaho – Ito ay nakapailalim sa Batas
republika Blg. 1161 na ang isangg babae ay
binibigyan ng 60 hanggang 70 na araw upang
makapagpahinga lalo na kung ito ay bagong
panganak. Isa rin sa ibinibigay ay ang
maternity leave upang maalagaan ang kanilang
mga anak.
Edukasyon – karamihan sa mga nasa erya ng
edukasyon ay mga kababaihan mas
nagkakaroon ng pakikilahok ang mga
kababaihan kaysa sa mga kalalakihan.
Pamilya – Malaki ang ginagampanan ng bawat
kasarian sa pagtataguyod ng pamilya, hindi ito
binibigay sa babae o lalaki lamang.
Kinakailangan ito ng pagtutulungan ng lalaki at
ng babae, ito ay nakaayn sa batas o itinatakda
sa Convention on the Elimination of
Discrimination Against Women (CEDAW) na
nakapailalim sa Batas Republika Blg. 9170
bilang bahagi o pangunahing kasunduan ng
Magna Carta of Women. \
Pamahalaan – Malaki ang responsibilidad ng
parehong kasarian sa politika, Malaki rin ang
nagiging pakikilahok ng mga kababaihan sa
larangan ng pagiging pinuno o politiko sa
bansa.
Relihiyon – isa sa naging katuwang ng
paglaganap ng relihiyon ay ang mga
kababaihan, Malaki ang nagiging ambag ng
mga ito sa pagpapataguyod ng paniniwalang
relihiyon lalo na ang mga tinatawag na madre.
2. Ang Komunidad ng LGBT
Ang kasarian sa lipunan ay babae at lalaki na
nakaayon sa pisikal na katangian o panlabas
na makikita sa isang tao. Ang babae at lalaki
ay nagkakaroon ng pagkakakilanlan base sa
kanilang pisikal na itsura o katawan. Ngunit
dahil sa pag-usbong ng pagbabago sa lipunan
ay nagkaroon ng iba’t ibang kasarian sa
lipunan. Mula sa biological sexes na babae at
lalaki ay nagkaroon ng iba’t ibang
klasipikasyon o kategorya ito base sa kanilang
ikinikilos sa lipunan.
Ang mga miyembro ng LGBT ay ang isa sa
bahagi ng lipunan na nakakaranas ng
diskriminasyon at hindi pagtanggap sa lipunan
sa kadahilanang ito ay naiuugat at naiuugnay
rin sa bibliya na ang babae ay para sa lalaki
lamang.
Ano ng aba ang LGBT? Ito ay ang ilan sa mga
iba pang kasarian an nag-uugat rin sa babae at
lalaki, ito ang lalaki o babae na pinili maging
kakaiba o magpalit ng kanilang gender role sa
lipunan. Ang ganitong pangyayari ay tinatawag
na third sex o bahagi ng homosexual at
bisexual.
Ang gender identity ay ang pagkakakilanlan ng
kasarian na ayon sa pagtingin sa indibidwal sa
kanyang sarili bilang kasapi ng isang particular
na kasarian.
Ang gender role naman ay gawain na
nakabatay sa kasarian sa babae at lalaki.
Ang Sex role naman ay mga gawain na tanging
partikular na kasarian lamang ang maaring
makagawa ayon sa kanilang biyolohikal na
katangian.
SOGIE
Ang Sogie ay bahagi ng oryentasyon na may
kinalaman sa kasarian o sekswalidad, ito ay
mahalagang bahagi rin ng pagbibigay
kahulugan kung sino tayo. Kinakailangan na
ang konteksto ng pagkakaroon ng SOGIE sa
lipunan ay kailangan na magkaroon ng
pakikibaka sa mga pagbabago sa lipunan.
2.1. Mga Kasarian
Ang mga sumusunod ay ang mga kasarian na
nabuo sa ilalim ng LGBT;
Lesbian/Lesbiyana – ito ay tinatawag rin na
tomboy sa lipunan kung saan ang isang babae
ay kumikilos ng tila ba sila’y lalaki.
Gays – ito ay ipinnganak na lalaki ngunit may
kagustuhan maging babae at kumikilos ng
malambot o mahinhin na tinatawag sa lipunan
na bakla o binabae.
Bisexual – ito ay isang lalaki o babae na
nagkakagusto sa parehong kasarian.
Transgender/Transexual – ay babae o lalaki na
nagkaroon ng pagkakataon na papalitan ang
kanilang pisikal na katangian upang maging
tunay na lalaki o babae.
Asexual – Indibidwal na hindi nakakaramdam
ng kahit anong atraksyon sa kahit anong
kasarian.
Cisgender – tugma ang kanyang kasarian sa
kanyang seks.
Intersex – parehong may ari ng lalaki at babae.
Queer - hindi sumasang-ayon sa ano mang
kategoryang pangkasarian
Tatlong salik ng kasarian
1. Dikta ng kalikasan o biology
2. Dikta ng lipunan
3. Sariling pagpili o pagpasya
2.2. Mga dahilan
Walang maipapaliwanag o konkretong dahilan
sa likod ng pagkakaroon o pagiging bahagi ng
LGBT sa lipunan. Ayon sa mga eksperto, may
ilang mga biological factors na nakakaapekto
sa isang tao lalo na sa kanilang mga kasarian,
maging ang kanilang pagkakaroon ng
atraksyon sa ibang tao.
Wala rin likas na pinapanganak na bahagi na
agad ng LGBT, ito ay dipende sa kinakalakihan
ng isang tao at kanyang nakamulatan na
kapaligiran o lipunan na nagkaroon ng epekto
upang mabago ang kanyang kasarian. Kaya
naman naging malaking bahagi na sa lipunan
ang pagkakaroon ng mga ibang mga kasarian
2.3. Mga Isyung kinakaharap ng
LGBT lalo na sa Pilipinas
Ang pagkakaranas ng diskriminasyon ay unang
bahagi nararanasan ng mga miyembro na ito
dahil sa hindi pagtanggap sa lipunan. Hindi
lamang sa politika, edukasyon, trabaho
nararanasan kung di sa kahit anong bahagi ng
aspektong panlipunan ay nakakaranas ang
mga itto ng diskriminasyon sa lipunan. Unang
bahagi na nararanasan ng mga ito ay
pananakit at di pagtanggap ng kanilang pamila
na ang tawag ay domestic violence.
Sa Pilipinas, isyu pa rin at hindi katanggap
tanggap ang ganitong kasarian dahil
karamihan sa mga Pilipino ay makarelihiyon na
bumabase sa bibliya. Dahil dito, noong 1992
nagsagawa ng kauna-unahang organisasyon
sa buong Pilipinas ang UP at ito ay tinawag na
UP Babaylan. Ang organisasyon ay
nagsagawa ng tinatawag na pride march
upang ipahayag sa madla at mga tao na
karapat-dapat silang tanggapin sa lipunan.
Ilan sa mga diskriminasyon nararanasan ng
LGBT ay ang mga sumusunod:
1. Hindi pagtanggap sa trabaho
2. Mga pang-iinsulto o pangungutya
3. Hindi pagpapatuloy o pagpapapasok sa
mga establisyamento
4. Karahasan tulad ng pagpatay o
pagbugbog
5. Bullying
6. Pagbabanta at Paninigaw
7. Pang-aabuso
8. Panunukso sa Social Media
9. Pagpapahiya o Pagpapahamak
2.4. Mga organisasyon ng LGBT
Nagsimula noong Dekada 90 ang pag-
oorganisa ng LGBT sa Pilipinas para sa
pakikipaglaban sa kanilang mga karapatan.
Ang unang parade ng mga bisexual at
transgender ay pinangunahan ng ProGay
Philippines noong Hunyo 26, 1994 sa Quezon
memorial Circle. Dahil dito ay nagkaroon na ng
taunang pagkakaroon ng selebrasyon ang mga
bahagi ng LGBT. Ang mga organisasyon na
may kinalaman sa LGBT ay ang mga
sumusunod:
1. UP Babaylan
2. ProGay Philippines
3. Lesbian and Gay Legislative Advocacy
Network (LAGABLAB)
4. Society of Transexual Women of the
Philippines (STRAP)
5. Coalition for the liberation of the
Reassigned Sex (COLORS)
6. GAY Achievers Club (GAYAC)
7. Lesbian Activismm Project (LeAP)
8. KABARO-PUP Santy Layno
9. LADLAD LGBT Party
2.5. Mga terminong may kinalaman sa
kasarian, sekswalidad, at LGBT
Transgender – may kakaibang kasarian na
may isyu sa kanilang gender identity.
Transgender Man – kinikilala ang sarili bilang
lalaki
Transgender Woman – kinikilala ang sarili
bilang babae
Transexual – ipinanganak na may ari ng babae
o lalaki ngunit nagnanais na mapalitan ito sa
kasarian na napili
Cross-dresser – ang tawag sa nagdadamit ng
hindi naaayon sa tradisyunal o isteryotipikal na
pananamit ng kanilang kasarian; o sa
medaling salita ay nagdadamit ng
kasalungat ang kanilang kasarian.
Queer – pantukoy sa indibidwal na ibang
katawagan sa mga kasarian na tumutukoy
rin sa LGBT.
Bi-gendered – parehong saklaw ng babae at
lalaki o nagkakaroon ng atraksyon sa babae
o lalaki.
Intersex – ay hindi nakatugma ang ari sa
pinapakitang pisikal na katangian at
maituturing na kakaiba sa lipunan.
Drag Queen – nagsusuot ng pang babae
upang magperform o magtanghal
Drag King – isang nagtatanghal na babae na
nagpapanggap naman bilang lalaki para sa
pagtatanghal