İNFAZ HUKUKU

Özgür KÜÇÜKTAŞDEMİR
 İNFAZ
HUKUKU

2 Küçüktaşdemir
 İNFAZ HUKUKUNUN TEMEL
KAVRAMLARI

Küçüktaşdemir 3
 İNFAZ HUKUKU
 İNFAZ: «Bir kararı, bir yargıyı yerine getirme, uygulama, yürütüm.» (TDK
Sözlüğü)
Küçüktaşdemir

 İNFAZ HUKUKU: «Ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kesinleşmiş kararların

yerine getirilmesine ilişkin esasları gösteren bağımsız bir hukuk dalıdır.»
 Ceza hukuku yaptırımlarının yerine getirilmesine ilişkin,
 Esas, İlke, Usul

 Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (CGTİHK)

4
 CEZA TEORİLERİ

MUTLAK CEZA
TEORİLERİ
(ÖDETİCİ)
Ceza bir amaçtır.

Küçüktaşdemir

NİSBİ CEZA
KARMA TEORİLERİ
TEORİLER (YARARCI)
Ceza bir araçtır.
5
 CEZA TEORİLERİ

Kusurlu irade
KLASİK İRADE ÖZGÜR Ödetici ceza
İsnat edilebilirlik

OKULLAR

Güvenlik tedbirleri
İRADE ÖZGÜR
POZİTİVİST Sosyal tehlikelilik (ahlaki yönden
DEĞİL
nötr)
 CEZALANDIRMANIN ÜÇ AMACI

GENEL
Sonuççular/consequentialists ÖNLEME
(Faydacılar/Nisbi Ceza Teorileri) (Caydırıcılık) Gelecek

ÖZEL
ÖNLEME Küçüktaşdemir
(Rehabilitasyon)

ÖDETME
Geçmiş
Ödeticiler/Retributivists
(İdealistler/Mutlak Ceza
Teorileri)
 TARİHSEL GELİŞİM

İKİNCİ DÖNEM ÜÇÜNCÜ

BİRİNCİ DÖNEM
(ORTA ÇAĞ ve DÖNEM
( İLK ÇAĞ)
16.yüzyıla kadar) (MODERN)
Küçüktaşdemir

• KISASA KISAS BEDENE VE

• PARA CEZALARI, ÖZGÜRLÜĞÜ
YAŞAMA
DİYET BAĞLAYICI
YÖNELİK
CEZLAR VE PARA
CANAVARCA
CEZALARI
CEZALAR

8
 CEZANIN ÜZERİNDE ETKİLİ OLDUĞU
HAKLAR
YAŞAMA HAKKI (ABD)
VE
Küçüktaşdemir
VÜCUT BÜTÜNLÜĞÜ
(ESKİDEN)

CEZANIN ÜZERİNDE ETKİLİ

ÖZGÜRLÜK
OLDUĞU HAKLAR

MAL VARLIĞI 9
HAPİS CEZALARINDA TARİHSEL SÜREÇ

1595-1789
• ÖDETME YANIDNA 1914-1987
HÜKÜMLÜNÜN • CEZA İNFAZ KURUMLARININ
İYİLEŞTİRİLMESİNİ ESAS AÇILMASI VE
ALAN HOLLANDA HÜKÜMLÜLERE
AMSTERDAM MUAMELEDE ASGARİ
CEZAEVLERİNİN ORTAYA ESASLARIN BELİRLENMİŞ
ÇIKIŞI Küçüktaşdemir
OLDUĞU DÖNEM

1789-1914
• FRANSIZ İHTİLALİNDEN
1.DÜNYA SAVAŞINA KADAR
OLAN DÖNEM

10
HAPİS CEZALARINDA TARİHSEL SÜREÇ

ZİNDANLAR

MANASTIRLAR

ÇALIŞMA EVLERİ

AMSTERDAM
Küçüktaşdemir CEZAEVLERİNİN
DOĞUŞU (1595)

HAPİSHANELER

11
 HAPİS CEZALARINDA TARİHSEL SÜREÇ

İlk çalışma evi 1555 yılında İngiltere’de

Kral tarafından hediye edilmiş bir şatoda • Serseriler, hayat kadınları, dilenci, yankesiciler buraya koyulmuştur.
kurulmuştur.

Buna karşın 1595 yılında Hollanda’nın
Amsterdam şehrinde modern anlamada
ilk cezaevi kurulmuştur.
• Bir manastırın bir bölümü çalışma ve iyileştirme kurumu olarak ayrılmış, burada
kişilere disiplinlerinin sağlanması amacıyla ağır çalışma programları ile din eğitimi
uygulanmıştır.
• Bu yöntem diğer ülkelere örnek oluştursa da 17yüzyılda hala zincire vurma, kürek,
kaleye kapatma gibi cezalar uygulana gelmiştir.

17.yüzyılın ikinci yarısından itibaren

savaşlar ve ekonomik sıkıntılar bu
cezaevlerinin koşullarını kötüleştirmiş, • Bu dönemde askeri disiplin getirilmiş ve hijyene dikkat çekilmiştir.
Fransız İhtilali ile birlikte insanca • Odak cezaevleridir.
infazın genel ilkeleri olgunlaştırılmaya
çalışılmıştır.
Küçüktaşdemir

2. Dünya Savaşı’ndan sonra insanın

temel hak ve özgürlüklerine olan inanç • Bu dönemde hükümlü haklarına odaklanmış. Hükümlü haklarına hem ulusal hem de
kuvvetleniş ve insan hakları uluslar uluslararası metinlerde yer verilmiştir.
arası hukukun konusu olmuştur.
12
 TÜRK İNFAZ TARİHİ

 İslam hukukunda hapis cezası bulunmadığından ve Osmanlı

Devleti’nde de İslam Hukuku uygulandığından hapis
cezalarının infazı amacına yönelik bir bina inşa edilmemiştir.
ceza infaz kurumu olarak genellikle kale burçları kullanılmış; .
İstanbul zindanları 1831 yılında kaldırılmıştır
 1929 yılına kadar İçişleri Bakanlığına bağlı olan ceza infaz
kurumlarının 1929 yılında Adalet Bakanlığına bırakılması ile
sistemli bir gelişme sağlanmaya başlanmıştır.
 1926 yılında 765 sayılı TCK ile dereceli sistem kabul edilmiş
ve 1965 yılında 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun’a
kadar dereceli sistem uygulanmıştır. 647 sayılı Kanun’la
dereceli sistem 1.Haziran.2005 yılında 5275 sayılı infaz
kanunu ile çağdaş gelişmelere uygun olarak yeniden
düzenlenmiştir.
 İNFAZIN AMACI

 CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN

Küçüktaşdemir
 İnfazda temel amaç
Madde 3- (1) Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenilen temel
amaç, öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak, bu maksatla hükümlünün
yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumu suça karşı
korumak, hükümlünün; yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek, üretken ve
kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir
yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır.

14
 İNFAZIN AMACI

 CGHTİK md.3 İNFAZ

HUKUKUNUN
 Genel ve özel önlemeyi sağlamak
AMAÇLARI
 Yeniden suç işlenmesini önlemek

 Toplumu suça karşı korumak ÖNLEME

• GENEL ÖNLEME
 Hükümlünün yeniden • ÖZEL ÖNLEME
sosyalleşmesini sağlamak
Küçüktaşdemir
 Saygılı ve sorumlu bir vatandaş
olarak yeni hayatına uyumunu YENİDEN
TOPLUMA
sağlamak
KAZANDIRMA
15
YENİDEN TOPLUMA KAZANDIRMA
 Türkiye Cumhuriyeti insan haklarına saygılı sosyal bir hukuk
devletidir.

 «Hükümlünün, gelecekte sosyal sorumluluk içinde suç işlemeden yaşam

sürdürebilmesi için infaz kurumunda gösterilen çabaların toplamı.»
Küçüktaşdemir

 Hükümlüyü, cezaevi alt kültüründen korumak.

 «Cezaevlileşme» sürecinden hükümlüyü korumak.

 Damgalanmanın neden olduğu olumsuz etkileri kaldırmak.

 İYİLEŞTİRMEK SURETİYLE TOPLUMA KAZANDIRMAK

16
 İYİLEŞTİRME

Bireyselleştirme

İzin Eğitim

Küçüktaşdemir

Salıverilme için Sağlığın

hazırlanma korunması

Beden eğitimi ve
boş zaman Dışarıyla İlişkiler
etkinlikleri
17
 İNFAZ HUKUKU KURALLARININ ZAMAN
BAKIMINDAN UYGULANMASI
İLKENİN İNFAZ HUKUKUNDA YÜRÜLÜKTEKİ YASAYA
ETKİLERİ GÖRE YAPILIR.
Küçüktaşdemir

YÜRÜRLÜKTEKİ YASAYA GÖRE YAPILMIŞ

İŞLEMLER İLGİLİ YASA MADDESİ SONRADAN
DEĞİŞSE DE GEÇERLİDİR.

ESKİ YASAYA GÖRE YAPILMAMIŞ İŞLEMLER

YENİ YASAYA GÖRE YAPILIR.

YASA ALEYHE DE OLSA DERHAL UYGULANIR.

18
 İNFAZ HUKUKUN TEMEL İLKELERİ

 CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUN

Küçüktaşdemir

 İnfazda temel ilke

 Madde 2- (1) Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin kurallar hükümlülerin ırk, dil, din,
mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, doğum, felsefî inanç, millî veya sosyal köken ve siyasî veya diğer
fikir yahut düşünceleri ile ekonomik güçleri ve diğer toplumsal konumları yönünden ayırım
yapılmaksızın
ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınmaksızın uygulanır.

 (2) Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazında zalimane, insanlık dışı, aşağılayıcı ve onur kırıcı
davranışlarda bulunulamaz
19
İNFAZ HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ

İNSAN ONURUNUN
HUKUK DEVLETİ
DOKUNULMALIĞI
İLKESİ
İLKESİ

Küçüktaşdemir

SOSYAL DEVLET
EŞİTLİK İLKESİ
İLKESİ

20
 İNFAZA İLİŞKİN İLKELER

İNFAZIN KANUNİLİĞİ İLKESİ

İNFAZIN KESİNTİSİZLİĞİ İLKESİ

Küçüktaşdemir

GİZLİLİKTEN KAÇINMA İLKESİ

İNSANCA İNFAZ İLKESİ

İNFAZIN BİREYSELLEŞİTİRİLMESİ İLKESİ

21
HAPİS CEZALARNIN İNFAZINDA
GÖZETİLECEK İLKELER

DÜZEN

Küçüktaşdemir

ADALET DİSİPLİN

GÜVENLİK

22
 İNFAZ HUKUKUN DİĞER HUKUK
DALLARIYLA İLİŞKİSİ
ANAYASA HUKUKU
• ANY md.17/3: «kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir ceza ve
muameleye tabi tutulamaz.»
İDARE HUKUKU
• Cezaevi yönetimi ve uygulamaları. Küçüktaşdemir

CEZA HUKUKU
• Suç fiillerini ve bunlara ilişkin yaptırımları düzenler.

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU

• Maddi gerçeğe ulaşmak. Fail ve fiili hakkında muhakeme (iddia-
savunma-yargılama) sonucunda hüküm kurmak. 23