Name: ____________________________________________________ Date Submitted:____________________ Score: _______________

Grade V-Osmeña Name of Parent/Guardian & Signature:_____________________________________

ESP Quarter 3- WEEKS 3-4 ( April, 2021 )

Bawat tao ay binigyan ng katalinuhan upang makapagpasya hindi lamang para
sa sarili kundi para sa kaligtasan ng nakararami. Sa kasalukuyan, maraming mga
nangyayari sa ating kapaligiran na hindi natin inaasahan at nangangailangan ng
agarang aksiyon. Gamit ang modernong teknolohiya, nagkakaroon tayo nang
karagdagang kaalaman na makatutulong sa atin upang maging alerto tayo at ligtas
sa lahat ng pagkakataon. Magiging ligtas tayo kung tayo ay makasusunod nang may
masusi at matalinong pagpapasya. Ang bawat gawain ay may kalakip na paalaala at
alituntunin na dapat sundin nang may pag-iingat para sa kaligtasan.
Sa araling ito, iyong matututuhan ang mga paraan upang makasunod sa mga
paalala at alituntunin na dapat sundin nang may masusi at matalinong pagpapasya
upang maging ligtas. Suriing mabuti ang mga larawan sa ibaba. Sagutin ang mga
tanong tungkol dito. Ano-ano ang ipinahihiwatig ng mga larawang ito sa iyo? Ano
ang dapat mong gawin kapag may sakuna tulad ng lindol? Ano ang unang pumapasok
sa iyong isipan satuwing naririnig o napapanood mo ito?
Mga Paalala para sa Kaligtasan
Kaligtasan sa Sunog
1.Huwag paglaruan ang posporo at lighter.
2.Alamin ang mga maaring maging emergency exit sa inyong tahanan.
3.Maging alerto sa mga amoy at usok sa bahay.
4.Kung sakaling magkaroon ng sunog, huwag magtago sa loob ng bahay, sikaping
makalabas agad at makalayo sa sunog.
5. Para makaligtas kung sakaling may sunog, dumapa at gumapang palabas. Mas
madaling makahinga kung mababa.
6.Kung nasusunog ang iyong damit: Huminto, dumapa at gumulong hanggang
mapatay ang apoy.
7.Magkaroon ng plano ang pamilya kung saan lalabas kung sakaling magkasunog.
8.Magsagawa ng fire drill para magkaroon ng sapat na kahandaan.
9.Pag-usapan kung saan magkikita-kita sa labas ng bahay. Huwag na huwag bumalik
sa nasusunog na
bahay.
10. Idispley ang emergency number na maaaring tawagan.

Kaligtasan sa Lindol
Bago ang lindol
1. Maging alerto sa pag-uga lalo na kung ito ay lumalakas.
Dapat magkaroon ng kaalaman ang bawat pamilya sa kung ano ang mga
aksiyon na dapat gagawin. Alamin ang pinakaligtas na parte ng bahay at huwag
lumipat sa tabi ng bintana, malalaking salamin at mga nakabiting bagay,
mabibigat na bagay at mga lugar na madaling masunog.
2. Maghanda ng mga emergency supply katulad ng de-bateryang radyo, flashlight,
(https://tinyurl.com/e2rxn5ew) (https://www.youtube.com/watch?v=hlyaYjM7JDY) first aid kit, tubig at isang linggong imbak na pagkain.
(Kung mayroong internet connection sa bahay ay maaaring i-access ang mga 3. Alamin ang main switch ng inyong elektrisidad, gas at tubig para kung magkaroon
internet links upang mas makita ang mga larawan ng mas malinaw at maayos.) ng emergency maisara agad.
Ang mga sakuna tulad ng lindol ay mga pangyayaring hindi maiiwasan ngunit Habang Lumilindol
maaring paghandaan upang tayo ay maligtas sa tiyak na kapahamakan. Maari 1. Kung ikaw ay nasa loob ng bahay manatili sa kinalalagyan. Pakiramdaman ang
itong maiiwasan kung tayo ay may matalinong pagpapasya. Gayundin sa mga kapaligiran at lumipat sa ligtas na lugar.
panoorin at babasahing hindi angkop sa iyong edad, maaring maiwasan ang mga 2. Kung ikaw ay nasa loob ng bahay at nagluluto patayin ang kalan at isara ang
ito kung ikaw ay marunong sumunod sa mga paalala. tangke ng gas. Pumunta sa ligtas na lugar.
3. Kung ikaw ay nasa labas ng bahay, pumunta sa lugar na maluwag ang espasyo 1
upang makaiwas sa mga bagay na maaring bumagsak
Pagkatapos ng Lindol
1. Tingnan kung may mga nasaktan. Tiyakin na ligtas ang tao sa iyong paligid.
2. Tingnan kung may sira ang bahay o gusali. Kung malaki ang pinsala kailangang
masuri ng mga eksperto.
3. Kung may naamoy na gas, sabihan ang miyembro ng pamilya na lumabas ng
bahay. Sikaping mabuksan ang bintana at pinto. Kung magagawa nang maingat
at ligtas, isara ang tangke ng gas.
4. Kung walang kuryente, tanggalin ang lahat ng mga nakasaksak na de-koryente.
Kaligtasan sa Baha
1. Maging alerto, magmasid sa pangyayari sa paligid, at makinig ng balita. Alamin
ang mga bagong impormasyon tungkol sa bagyo. Humanap ng mataas at ligtas na
lugar.
2. Tiyakin na may mga nakahanda na emergency supplies at ang mga
mahahalagang dokumento ay nakalagay sa plastic at hindi mababasang lugar.
3. Maging handa sa paglikas. Alamin ang lokasyon ng evacuation center.
4. Kapag pinayuhang lumikas, huwag mag-atubili at gawin sa pinakamadaling
panahon.
5. Pag-aralan ang plano ng pamilya. Nararapat na mabigyan ng kaalaman sa
nakalaang lugar kung saan magkikita-kita kung sakaling magkahiwa-hiwalay.
Meron din dapat numero ng tatawagan ang lahat ng miyembro ng pamilya.
Gawain sa Pagkatuto 1: Sa iyong sagutang papel, sagutin ang mga sumusunod na
tanong.
1. Ano-ano ang mga dapat mong gawin upang maging ligtas sa sakuna tulad ng
lindol at pagbaha?
2. Nakaranas ka na ba ng sakuna/kalamidad? Ano ang ginawa mo?
3. Ano ang dapat mong tandaan upang mapanatili ang kaligtasan?
4. Bakit kinakailangang bigyan ng sapat at wastong kaalaman ang mga tao
tungkol sa kaligtasan?
Bawat tao ay may tungkulin at responsibilidad na nakaatang sa kaniyang mga
balikat na kailangan niyang gawin at isakatuparan. Isa sa mga responsibilidad na ito
Gawain sa Pagkatuto 2: Sa iyong sagutang papel, iguhit ang puso () kung ang
pahayag ay nagpapakita ng matalinong pagsunod at pagpapasya sa mga
alituntuning pangkaligtasan at ()tatsulok kung hindi.
_____1. Iwasang makipagtalo sa mga usaping may kinalaman sa inyong kaligtasan
upang hindi malagay sa alanganin ang inyong buhay.
_____2. Isumbong sa mga awtoridad ang mga nagtitinda ng mga malalaswang
panoorin at babasahin.
_____3. Isipin lagi ang magiging epekto ng gagawing pagpapasya.
_____4. Hingin ang gabay ng mga nakakatanda sa pagbubukas ng mga website
upang maiwasan ang mga ipinagbabawal na palabas.
_____5. Makisiksik ka sa mga mag-aaral na nagsisiksikan palabas ng silid kapag may
sunog sa paaralan.
Gawain sa Pagkatuto 3: Magbigay ng limang paraan sa loob ng kahon na
nagpapahayag o nagpapakita ng matalinong pagpili o pagpapasya para sa
kaligtasan ng iba. Gawin ito sa iyong sagutang papel.
Punan ng angkop na salita ang puwang upang mabuo ang mahalagang kaisipang ito.
Piliin ang iyong sagot sa loob ng kahon.
Mahalagang sumunod nang may masusi at _________________________sa mga
paalala sa anumang panoorin at babasahin. Sa paraang ito tayo ay makaiiwas sa
__________________ at hindi inaasahang pangyayari.
Tuwing may mga _______________ tulad ng bagyo, lindol, sunog at iba pa,
mahalagang sumunod tayo sa mga _______________ at mahalagang paalala ng
awtoridad upang masigurado natin ang ating _____________________, anumang oras
at saan man dako tayo naroroon.
ay ang responsibilidad na pangalagaan ang ating kapaligiran. Maging mapanuring
tagapangalaga ng mga likas na yaman ng mundo. Kapag hindi tayo nagmalasakit sa
kapaligiran natin, tayo rin ang magdurusa sa bandang huli. Sa atin din mapupunta ang
maraming basura, maruming hangin, maruming tubig, at iba pa.
Sa araling ito ay iyong matututuhan ang mga paraan ng
pagpapakita ng magagandang halimbawa ng pagiging responsableng
tagapangalaga ng kapaligiran, pagkakaroon ng malasakit sa kapaligiran sa
pamamagitan ng pakikiisa sa mga programang pangkapaligiran at pagiging vigilant o
mapanuri sa mga ilegal na gawaing nakasisira dito.
Mahalagang maunawaan mo ito upang magamit mo ang kaalamang ito
sa iyong pang-araw-araw na buhay.
Pag-aralan ang mga larawan sa ibaba. Tungkol saan kaya ang kanilang
ipinapakita?
Tama! Ipinapakita nila ang mga responsibilidad na dapat mong
ginagampanan bilang bata at mamamayan.
Sa kabilang banda, anong pananagutan o responsibilidad na ba ang ginagawa mo
upang mapangalagaan ang kapaligiran? Paano mo ba mapapangalagaan ang
kapaligiran? Ano-ano ba ang mga dahilan kung bakit patuloy na nasisira ang ating
kalikisan?
Gawain sa Pagkatuto 1: Ayusin ang Jumbled Letters upang mabuo ang
salitang tumutukoy sa mga gawaing ilegal na may masamang naidudulot
sa kapaligiran. Gawin ito sa iyong sagutang papel.
1. TPGAGMI GN MIANTADI _______________________________
2. SOPAGTROTO ________________________________
3. ANIMIMGAP ________________________________
4. MUNGIMAR OSKU SA PABKIRA ________________________________
5. NGINKAIPAGKA __________________________
Kawawang mga Nilalang sa Dagat
Palubog na ang araw. Tahimik ang lahat ng mga nilalang sa
Kaharian ni Haring Neptuno. Bigla, dumating si Pating, ang lider ng
puwersang militar ng mga nilalang sa dagat.
“Haring Neptuno, nakakita ako ng dalawang bangka na
Ang pagiging vigilant o mapanuri sa mga pangyayaring illegal sa ating
kapaligiran ay isa rin sa mga responsibilidad natin bilang tagapangalaga
ng mundo. Ang pagiging sakim ng tao sa pag-angkin ng mga bagay na
sobra sa kanyang pangangailangan ang nagdudulot ng kasamaan at
pang-aabuso sa mga likas na yaman ng mundo.
Ilan sa mga responsibilidad o pananagutan natin sa kapaligiran ay ang
mga sumusunod:
1.Pagtatapon ng basura sa tamang lalagyan.
2.Pagpapanatiling malinis ng daluyan ng tubig.
3.Pagtatanim ng puno minsan sa isang taon.
4.Pakikiisa sa mga programang pangkapaligiran sa pamayanan.
5.Pagpapanatiling malinis ng paligid.
6. Maging mapanuri sa mga nangyayari sa kapaligiran.
Gawain sa Pagkatuto 2: Basahin at unawain ang maiksing diyalogo.
Pagkatapos ay sagutin ang mga tanong sa iyong sagutang papel.
Ana: Paano mo pinangangalagaan ang ating kapaligiran, Denis?
Denis: Itinatapon ko ang aming mga basura sa tamang basurahan.
Inihihiwalay ko ang nabubulok sa di-nabubulok at
napapakanibangan pa. Ikaw?
Ana: Tumutulong ako kay nanay na maglinis ng aming paligid.
Inaalagaan ko ang mga tanim ni tatay. At katulad mo, hindi rin
ako nagtatapon ng basura kahit saan.
Tanong:
1.Anong pag-uugali ang ipinapakita ng dalawang bata?
2. Paano nila pinahahalagahan ang kapaligiran?
Maglulunsad ang barangay nina Pako ng isang programa tungkol sa
pagtatanim.
maraming lulang mangingisda. May dala silang mga dinamita! Papunta
sila sa gawing ito,” pag-uulat ni Pating.
“Ano? Dali! Iipunin lahat ng nilalang sa dagat at dalhin sa ligtas na
lugar!” utos ni Haring Neptuno.
Tinipon ni Pating ang lahat at dinala sa kanilang taguan.
“Kawawang mga nilalang ng dagat! Mawawalan na sila ng
pagtataguan pagdating ng panahon kung magpapatuloy ang mga
mangingingisda sa paggamit ng dinamita. Baka mamatay tayong lahat,”
pagdadalamhati ni Pating.
Samantala sa di kalayuan, naliligo si Tulingan at ang kaniyang
anak. Wala silang malay sa nakaambang panganib. Nasalubong nila si
Talakitok.
“O, pinsang Tulingan, mukhang masaya kayong lumalangoy. ‘Yan
na ba si Tuling? Ang laki mo na!” pagbati ni Talakitok.“Oo, pinsang
Talakitok. Dadalhin ko ang anak kong si Tuling sa ilang magagandang
lugar kung saan maaari siyang lumangoy. O, sige, pinsang Talakitok.
Magkita na lang tayo uli,” tugon ni Tulingan.
“Sige, pinsang Tulingan. Mag-iingat ka,” paalala ni Talakitok.
“Salamat, pinsang Talakitok. Dali ka, Tuling. Pumunta tayo roon,” Gawain sa Pagkatuto Bilang 3: Basahin ang mga sumusunod na pahayag.
sabi ni Tulingan. Gumuhit ng bituin () sa patlang kung ang pangungusap ay nagpapakita ng
Ilang saglit pa, may napansin si Tuling. pagiging vigilant o mapanuri sa mga illegal na Gawain sa kapaligiran at buwan
“Inang, tingnan mo po! May mga nalalaglag na mga bagay, ano ()naman kung hindi. Gawin ito sa sagutang papel.
po ang mga iyon?” tanong ni Tuling. ____1. Ipagbibigay alam ko sa mga kinauukulan ang mga taong lumalabag sa
“Huwag na huwag mong lalapitan ang mga iyon. Dali ka, Tuling. batas na pangkalikasan.
Basta sumunod ka sa akin,” babala ni Tulingan.
____2. Bibigyan ko ng halaga ang ikabubuti ng nakararami kaya iiwasan kong
Hindi kaagad sumunod ni Tuling sa kaniyang nanay. Hindi niya
mapigilang lapitan ang bumabagsak na mga bagay. sumali sa mga ilegal na gawain.
“Ano ito? Para saan kaya ang taling ito?” sabi ni Tuling sa sarili. ____3. Bilang isang mamamayan, responsibilidad kong pangalagaan ang aking
Napansin ni Tulingan na wala na sa likuran niya si Tuling. kapaligiran.
“Nawawala si Tuling! Saan siya nagpunta? Dapat akong bumalik at ____4.Titingnan ko lamang ang mga nagtatapon ng basura sa ilog.
hanapin siya,” sabi ni Tulingan sa sarili. ____5.Makikiisa ako sa programang pangkapaligiran sa aming barangay.
Pabalik na si Tulingan nang magulat siya sa isang malakas na
pagsabog.
“Naku! Doon nagmula sa pinanggalingan namin ang
pagsabog.Baka doon naiwan si Tuling! Tuling! Anak ko!” paiyak na sabi ni
Tulingan.
Gawain sa Pagkatuto Bilang 4: Kompletuhin ang graphic organizer. Buuin
ang mga pangungusap na nagsasaad ng pamamaraan ng pagpapakita ng
responsableng pangangalaga sa kapaligiran. Isulat ito sa sagutang papel.
Punan ng tamang salita mula sa kahon ang bawat patlang upang mabuo ang
isang mahalagang kaisipan.