sức bền vật liệu 1 strength of materials 1

sức bền vật liệu 1
strength of materials 1
02 NGOẠI LỰC & NỘI LỰC 2
2.1. NGOẠI LỰC (EXTERNAL FORCE)

Ngoại lực là
những lực tác động
của môi trường bên
ngoài lên cơ hệ
(song, gió, tuyết,
động đất….) hay của
những vật thể khác
tác động lên vật thể
đang xét.
Ngoại lực gồm
o Tải trọng tác động là lực chủ động
o Phản lực liên kết là lực thụ động phát sinh tại các liên kết do
tác dụng của tải trọng

Theo cách thức tác dụng có thể phân thành:
o Lực tập trung và moment tập trung tại một điểm;
o Lực phân bố trên một diện tích hoặc phân bố trên đường
Point force
Distributed Force Surface forces

Uniform and Triangular Line Loads A force distributed over an area


Ngoài ra theo thời gian tác dụng có thể phân thành lực tĩnh và
lực động:

Các loại tải trọng (load, force) ngoài tác dụng thường gặp:
LOẠI TẢI TRỌNG KÝ HIỆU THỨ NGUYÊN;ĐƠN VỊ
P
Tải trọng tập trung
[Lực]; (kN)
(qa)
Tải trọng phân bố q [lực]/[chiều dài]; (kN/m)
đều hình chữ nhật a/2 a/2
Tải trọng phân bố (qa/2)

đều hình tam giác
q [lực]/[chiều dài]; (kN/m)
2a/3 a/3
Parabol
Tải trọng phân bố
[lực]/[chiều dài]; (kN/m)
đều dạng parabol
M
Moment tập trung [lực].[chiều dài]; (kN.m)
2.2. CÁC DẠNG LIÊN KẾT (CONNECTIONS) VÀ PHẢN LỰC LIÊN KẾT
(REACTIONS)
Vật thể chịu tác động của tải trọng sẽ truyền tác động sang các
chi tiết tiếp xúc với chúng. Ngược lại các chi tiết cũng sẽ tác động
ngược lại vật thể. Các lực tác động đó được gọi là phản lực.
Tùy theo dạng tiếp xúc, ta có các dạng liên kết và phản lực liên
kết khác nhau
(REACTIONS)
Một số hình ảnh về liên kết thường gặp:
(REACTIONS)
(REACTIONS)
(REACTIONS)
(REACTIONS)
(REACTIONS)
Dạng liên kết 2D đối với cơ hệ làm việc trong mặt phẳng:
TÊN LOẠI DẠNG
KÝ HIỆU
LIÊN KẾT CHUYỂN VỊ PHẢN LỰC LIÊN KẾT
A đứng Δy = 0 A
Gối tựa di
ngang Δx ≠ 0
động
xoay Δφ ≠ 0 YA
đứng Δy = 0 B XB
B
Gối tựa
ngang Δx = 0
cố định
xoay Δφ ≠ 0 YB
MC
đứng Δy = 0
XC C
Liên kết C
ngang Δx = 0
ngàm
xoay Δφ = 0 YC
(REACTIONS)
Dạng liên kết 2D đối với cơ hệ làm việc trong mặt phẳng:
TÊN LOẠI DẠNG
KÝ HIỆU
LIÊN KẾT CHUYỂN VỊ PHẢN LỰC LIÊN KẾT
đứng Δy = 0
ME
E ngang Δx ≠ 0 E
xoay Δφ = 0 YE
Liên kết
ngàm
trượt đứng Δy ≠ 0 MF
F F
ngang Δx = 0
XF
xoay Δφ = 0
2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

Mặt phẳng tải trọng tác dụng Mặt cắt 1-1
Xét cân bằng phần bên trái, giữa Xét cân bằng phần bên phải, giữa
ngoại lực và nội lực tại mặt cắt 1-1 ngoại lực và nội lực tại mặt cắt 1-1

Nội lực là các lực tương tác giữa các
phần tử vật chất của vật thể xuất hiện khi
vật rắn bị biến dạng dưới tác động của
ngoại lực.
Để biểu diễn nội lực, ta dùng phương
pháp mặt cắt (the method of sections)
MX Internal force
External force z
Mz Nz
My
Qx Dùng nguyên tắc bàn
Qy tay phải để xác định
x hệ trục Oxyz
y
KÉO/NÉN UỐN XOẮN

(Tension/compression) (Bending) (Torsion)
CẮT
(Shear)

y
x Qy
MX
MX
z z
Mz Nz Nz Mz
My My
Qx Qx
y
x Qy
y MX MX Qy
Nz Nz
z z
Qy
y
Mẹo !
+ Nz luôn dương khi có chiều hướng ra ngoài mặt cắt;
+ Qy luôn dương khi có làm phần mặt cắt đang xét quay cùng kim đồng hồ’
+ Mx luôn dương khi làm căng thớ dưới

❖ Mối quan hệ giữa tải trọng, lực cắt và moment (general loading,
shear, and moment relationships)
Chú ý!
+ Chiều quy ước của tải trọng khi thiết lập phương trình vi phân

Viết hệ phương trình cân bằng giữa ngoại lực và nội lực, ta có:

= 0  (N z + dN z ) − N z − p(z).dz = 0
n
X

 i

 i =1
Y = 0  Q − (Q + dQ y ) + q(z).dz = 0
 n

 i y y

 i =1

M i B = 0  M x − (M x + dM x ) + Q y .dz +
n q(z) 2





i =1 2
.dz = 0

Với q(z) .dz 2  0 (bỏ qua vô cùng bé bậc cao)
2
Khai triển, ta có mối quan hệ giữa tải trọng và nội lực
dN z
= p(z)  N z =  p(z)dz  N z = p(z)dz A + N Az
B B
dz
dQ y
= q(z)  Q y =  q(z)dz  Q = q(z)dz A + Q Ay
B B
y
dz
dM x
= Q y  M x =  Q y dz  M x = Q y dz + M Ax
B B
dz A

❖ Phương pháp vẽ điểm
Cơ sở lý thuyết của phương pháp này dựa trên kết quả thu
được của mối quan hệ vi phân giữa tải trọng ngoài và nội lực;
Để vẽ được biểu đồ dung phương pháp vẽ điểm ta cần phải
phải tuân thủ một số quy tắc sau:
1. Hướng vẽ từ trái sang phải. Xét dấu theo
chiều Nz , Qy , Mx ứng với phần bên trái
mặt cắt nội lực (hình a). Tất cả các lực
cùng chiều với Nz , Qy , Mx đều mang
dấu âm. Trường hợp vẽ từ phải sang trái (hình a).
thì xét dấu theo chiều Nz , Qy , Mx ứng
với phần bên phải mặt cắt nội lực (hình
b).
2. Điểm bắt đầu vẽ xuất phát từ trục trung
hòa thì kết thúc phải ở trục trung hòa. (hình b).

❑ Biểu đồ lực dọc
N = p(z)dz A + N Az
B B
z
▪ Dạng biểu đồ Nz có bậc cao hơn một bậc so với tải trọng phân
bố đều p(z) trong đoạn khảo sát

Thí dụ 1: Vẽ nhanh biểu đồ
nội lực Nz của thanh ABCD
chịu tải trọng kéo/nén như
hình bên
▪ Đoạn AB
Tại A: N Az = −5
Tại B: N Bz = p(z)dz A + N Az = 0 + ( −5 ) = −5
B
▪ Đoạn BC
Tại B: N zB = −5
Tại C: N Cz = p(z)dz B + N Bz = ( −2  2 ) + ( −5 ) = −9
C
▪ Đoạn CD
Tại C: N Cz = −15
Tại D: N zD = p(z)dz C + N Cz = (12 ) + ( −9 ) = 3
D

Thí dụ 1:

hình bên
▪ Đoạn AB
Tại A: N Az = +7
 1 
Tại B: N Bz = p(z)dz A + N zA =  −  (10 + 5 )  2  + ( +7 ) = −8
B
 2 
▪ Đoạn BC
Tại B: N zB = ( −8 ) + ( +15 ) = 7
Tại C: N Cz = p(z)dz B + N zB = ( −8  3) + ( +7 ) = −17
C
▪ Đoạn CD
Tại C: N Cz = ( −17 ) + ( −5 ) = −22
Tại D: N zD = p(z)dz C + N Cz = ( 0 ) + ( −22 ) = −22
D

Thí dụ 2:

hình bên
▪ Đoạn DC
Tại D: N zD = +4
 1 
Tại C: N Cz = p(z)dz D + N zD =  −  (10 + 5 )  2  + ( +4 ) = −11
C
 2 
▪ Đoạn CB
Tại C: N Cz = ( +16 ) + ( −11) = +5
 1 
Tại B: N zB = p(z)dz C + N Cz =  − 10  2  + ( +5 ) = −5
B
 2 
▪ Đoạn BA
Tại B: N zB = ( −7 ) + ( −5 ) = −12
Tại A: N zA = p(z)dz B + N zB = ( 0 ) + ( −12 ) = −12
A

Thí dụ 3:

hình bên
▪ Đoạn DC
Tại D: N zD = 0
Tại C: N Cz = p(z)dz D + N zD = ( −5  2 ) + ( 0 ) = −10
C
▪ Đoạn CB
Tại C: NCz = ( 0 ) + ( −10 ) = −10
Tại B: N zB = p(z)dz CB + NCz =  + 1 15  2  + ( −10 ) = +5
 2 
▪ Đoạn BA
Tại B: z = ( +7 ) + ( +5) = 12 1
B
N
 
Tại A: z = + = − ( + )   + ( +12 ) = −13
A A B
N p(z)dz B
N z  2 15 10 2

Thí dụ 4:

❑ Biểu đồ lực cắt
Q = q(z)dz A + Q Ay
B B
y
▪ Dạng biểu đồ Qy có bậc cao hơn một bậc so với tải trọng phân
bố đều q(z) trong đoạn khảo sát.

❑ Biểu đồ lực cắt và moment
Thí dụ 1: Vẽ nhanh biểu
đồ nội lực Qy , Mx
➢ Biểu đồ lực cắt
▪ Đoạn AB
A: y = +8
A
Q
B B
B: Q =  q(z)dz + Q =  0  dz + ( +8) = 0  z + ( +8 ) = +8
B A B
y y A
A A
▪ Đoạn BC
B: Q y = (C0 ) + ( +8) = +8 2
B
C: QCy =  q(z)dz + QyB =  -3  dz + ( +8) = -3  z 0 + ( +8 ) = +2

2
▪ Đoạn CD
B 0
C: Q y = (D0 ) + ( +2 ) = +2 2
C
2
 3   3 
D: y    2 ( ) ( )   + ( +2 ) = −7
2
Q D
= q(z)dz + Q C
y = −  z + 3   dz + + 2 = −   z 2
+ 3  z  + + 2 = − 9 − 0
C 0   4  0
0

➢ Biểu đồ lực cắt

➢ Biểu đồ môment
▪ Đoạn AB
A: x = B+B5
A
M
B: M x =   q(z)dz + M x =  ( 0  z A )  dz + ( +5 ) = +5
2
B A B
A A 0
▪ Đoạn BC
M Bx = ( 0 ) + ( +5 ) = +5
B: 2
   
CC 2
C: M xC =   q(z)dz + M Bx =  ( -3  z )  dz + ( +5 ) = -   z 2   + ( +5 ) = − ( 6 − 0 ) + ( +5 ) = −1
3
B B 0  2  0
Do Mx đoạn BC là hàm bậc 2, cần xác định cực trị Mx trong đoạn này
(nếu có) để vẽ biểu đồ:
3
ct
 z = 0
M x = −  z 2 + 5  M x = −3  z = 0   ct
2  M x = +5

➢ Biểu đồ môment
▪ Đoạn CD
C: M x = ( −3) + ( −1) = −4
C
2
 
D: M Dx =   q(z)dz + MCx =  −  4  z 2 + 3  z  dz + ( −4 ) = −  12  z3 + 2  z 2   + ( −4 ) = − (8 − 0 ) + ( −4 ) = −12
DD 2
3 3 3
CC 0      0
Do Mx đoạn CD là hàm bậc 3, cần xác định cực trị Mx trong đoạn
này (nếu có) để vẽ biểu đồ:
 3 3  3
M x = −   z 3 +  z 2  − 4  M x = −  z 2 − 3  z = 0
 12 2  4
 z ct = 0  BC
 ct
 z = −4  BC

đồ nội lực Qy của thanh
ABCD chịu tải trọng như
hình bên
▪ Đoạn AB
Tại A: Q Ay = 0
 1 
Tại B: Q By = q(z)dz A + Q Ay =  − (10 + 5 )  2  + ( 0 ) = −15
B
 2 
▪ Đoạn BC
Tại B: Q By = ( −5 ) + ( −15 ) = −20
Tại C: QCy = q(z)dz B + QyB = ( +8  3) + ( −20 ) = +4
C
▪ Đoạn CD
QCy = ( −16 ) + ( +4 ) = −12
Tại C:
Tại D: Q Dy = q(z)dz C + QCy = ( 0 ) + ( −12 ) = −12
D

Thí dụ 2:

hình bên
▪ Đoạn DC
Tại D: Q Dy = 0
Tại C: QCy = q(z)dz CD + Q Dy = + 1 (10 + 5 )  2  + ( 0 ) = +15
 2 
▪ Đoạn CB
Tại C: z = ( −20 ) + ( +15) = −5
C
Q
Tại B: Q By = q(z)dz CB + QCy =  + 1 10  2  + ( −5 ) = +5

 2 
▪ Đoạn BA
Tại B: y = ( +7 ) + ( +5 ) = +12
B
Q
Tại A: y = + y = ( 0 ) + ( +12 ) = +12
A A B
Q q(z)dz B
Q

Thí dụ 3:

hình bên
▪ Đoạn DC
Tại D: Q y = 0
D
Tại C: y = + y = ( +5  2 ) + ( 0 ) = +10
C C D
Q q(z)dz D
Q
▪ Đoạn CB
QCz = ( −35 ) + ( +10 ) = −25
Tại C:
 1 
Tại B: y = + = +    + ( −25 ) = −10
B B C
Q q(z)dz Q y  15 2
 
C
2
▪ Đoạn BA
Tại B: y = ( 0 ) + ( −A10 ) = −10
B
Q
 1 
Tại A: Q A
y = q(z)dz B
+ Q B
y = +
 2  (15 + 10 )  2  + ( −10 ) = +15


❑ Biểu đồ moment
đồ nội lực Mx của thanh
hình bên
▪ Đoạn AB
Tại A: Q Ay = 0
 1 
Tại B: Q By = q(z)dz A + Q Ay =  − (10 + 5 )  2  + ( 0 ) = −15
B
 2 
▪ Đoạn BC
Tại B: Q By = ( −5 ) + ( −15 ) = −20
Tại C: QCy = q(z)dz B + QyB = ( +8  3) + ( −20 ) = +4
C
▪ Đoạn CD
QCy = ( −16 ) + ( +4 ) = −12
Tại C:
Tại D: Q Dy = q(z)dz C + QCy = ( 0 ) + ( −12 ) = −12
D

Cơ sở lý thuyết của phương pháp này dựa trên kết quả thu được
của mối quan hệ vi phân giữa tải trọng ngoài và nội lực
dN z
= p(z)  N z =  p(z)dz  N z = p(z)dz A + N Az
B B
dz
dQ y
= q(z)  Q y =  q(z)dz  Q = q(z)dz A + Q Ay
B B
y
dz
dM x
= Q y  M x =  Q y dz  M x = Q y dz + M Ax
B B
dz A

❖ Mối quan hệ giữa tải trọng, lực cắt và moment
(general loading, shear, and moment
relationships)
NỘI
DẠNG SƠ ĐỒ TẢI TRỌNG KẾT QUẢ NỘI LỰC DẠNG BIỂU ĐỒ
LỰC
NA NZ
NB = NA
NB
A A B
A p NZ
NZ N B = p.z NB
z A B
A p NZ
N B = p.z + N A NA NB
z A B

relationships)
NỘI
DẠNG SƠ ĐỒ TẢI TRỌNG KẾT QUẢ NỘI LỰC DẠNG BIỂU ĐỒ
LỰC
A
QB = QA
Qy QB
A B
A
QY q Qy Q B = q.z QB
z A B
A
Qy Q B = q.z + Q A QA QB
QA z q A B

relationships)
NỘI TẢI TRỌNG

LỰC
q=0 q = constant q(z)= q.z + q A
M q qB
qA
A B A B A B
A B A B A B
QB QB
Mx
MB MB
MA = 0 MA = 0 MB
A B A B A B
M B − M A = SQy M B − M A = SQy Q y ( z ) = −q.z − q A
q 2 q
M B = −M M B (z) = − .z M x (z) = − .z 2 − q A .z
2 2
2.4. BÀI TẬP

❖ DẠNG 1 - XÁC ĐỊNH PHẢN LỰC LIÊN KẾT
02.A.001.
➢ Bước 1 – Thay các liên kết bằng các phản lực liên kết
2.4. BÀI TẬP

02.A.001.
➢ Bước 2 – Viết hệ phương trình cân bằng tĩnh học

 X=0

A = 0
  X
 Y = 0  A Y − (4  0,5) + BY = 0
 
 A
M = 0 (4  0,5)   0,3 + 0,5  − BY (0,3 + 0,5) = 0
  2 
➢ Bước 3 – Giải hệ phương trình cân bằng tĩnh học
A X = 0

A Y = 0,625(kN )
B = 1,375(kN )
 Y
2.4. BÀI TẬP

02.A.002.
2.4. BÀI TẬP

02.A.002.

A − P = 0
 X=0

 X x
  1  1 
 Y = 0  A Y −   2 1,8  −   2 1,2  − PY + BY = 0
  2  2 
 A
M = 0  1 
  2 1,2   (0,6 + 0,4 ) + PY (0,6 + 1,2 + 1,8) − BY (0,6 + 1,2 + 1,8 + 1,2 ) = 0
 2 
Trong đó:

( )
Cos 30 =
o
2
3 PY
= ( )
P  PY = P.Cos 30 = 0,75 3 (kN )
o
 
( )
Sin 30o = 1 = PX ( )
PX = P.Sin 30o = 0,75(kN )
 2 P
➢ Bước 3 – Giải hệ phương trình ta được:

A X = 0.750(kN )

A Y = 3,070(kN )
B = 1,224(kN )
 Y
2.4. BÀI TẬP

02.A.003.
2.4. BÀI TẬP

02.A.003.

A = 0
 X=0

 X
  1 
 Y = 0  A Y − (400.8) −   400.6  + BY = 0
  2 
 A
M = 0  1  1  8
  400  6     6  + (400  8)  − BY .7 = 0
 2  3  2
➢ Bước 3 – Giải hệ phương trình ta được:
A X = 0,0(kN )

A Y = 2228,6(kN )
B = 2171,4(kN )
 Y
2.4. BÀI TẬP

02.A.004.
➢ Gợi ý
O x = 0; O Y = 105(kN ); M O = 590,1(kN.m )
2.4. BÀI TẬP

02.A.005.
02.A.006.
2.4. BÀI TẬP

02.A.007.
02.A.008.
A y ( ) = (kN ); BX () = 5(kN ); BY () = 10 (kN )

5
3 3
2.4. BÀI TẬP

02.A.009.
02.A.010.
A X = 0;A Y = 575(N ); M A = 475(N.m )

2.4. BÀI TẬP

02.A.011.
D X () = 144(kN ); A X (→) = 144(kN ); D Y ( ) = 100(kN )
02.A.012.
A X () = 60,0(kN ); A Y ( ) = 82,5(kN ); C Y ( ) = 37,5(kN )

2.4. BÀI TẬP

02.A.011.
02.A.012.
2.4. BÀI TẬP

02.A.013.
02.A.014.
A y () = 2700(N ); A Y ( ) = 993.75(N ); D Y ( ) = 206.25(N )

2.4. BÀI TẬP

02.A.015.
02.A.016.
2.4. BÀI TẬP

02.A.017. 02.A.017.
2.4. BÀI TẬP

02.A.018. 02.A.019.
2.4. BÀI TẬP

02.A.020.
2.4. BÀI TẬP

02.A.021. 02.A.022.
2.4. BÀI TẬP

02.A.020.
2.4. BÀI TẬP

02.A.020.
➢ Gợi ý
Viết dạng phương trình Parabol: w = a  x 2 + b  x + c
Theo đề bài:
+ Tại vị trí cực trị: x =0; w=wo;
+ Tại vị trí: x =l/2; w=0;
 4w  2
Viết được dạng phương trình: w = − 2 o   x + wo
 l 
Viết hệ phương trình cân bằng: 
 X=0

A X = 0
 
 Y = 0  A Y − W = 0
 
 M A = 0
l
- M A + W  = 0
 2
2.4. BÀI TẬP

02.A.020.
➢ Gợi ý
Xác định W: l
  4w o  2 
x2 2
W= 
 2
f (x ) − f 2 (x )dx =   2 
−  x + w o dx
x1 −l   l  
2
2
W= w ol
3
Suy ra: AY =
2
w ol
3
1
M A = w ol2
3
2.4. BÀI TẬP

02.A.021.
2.4. BÀI TẬP

02.A.021.
➢ Gợi ý
Viết dạng phương trình: w (x ) = A  sin (ωx +  )
Theo đề bài:
+ A = wo;
+ w = π/L;
+ φ = 0; π 
Viết được dạng phương trình: w (x ) = w o  sin  x +  
 L 
Viết hệ phương trình cân bằng:

 X=0
  A X = 0
 
 Y = 0  A Y − W = 0
 
 M A = 0
l
- M A + W  = 0
 2
2.4. BÀI TẬP

02.A.021.
π 
w (x ) = w o  sin  x +  
L 
➢ Gợi ý
Xác định W:  
x2
π
L
W= 
 2
f (x ) − f 2 (x )dx =  o
w  sin  x +  dx
x1 0  L 
2  w ol
W=
π
2  w ol
Suy ra: AY =
π
w ol2
MA =
π
2.4. BÀI TẬP

02.A.022.
02.A.023. Xác định P để phản lực tại YB=0

2.4. BÀI TẬP

02.A.024.
Biết:
Tại x= 10m, w = 300N/m;
Tại x = 0m, w =50N/m;
Xác định phản lực tại A và B
02.A.025.
2.4. BÀI TẬP

02.A.026.
Xác nội lực tại điểm A như trên hình:
➢ Gợi ý
Viết phương trình cân bằng tại nút A, phân tích và lấy cân
bằng lực theo các phương:
Lực theo phương tiếp tuyến
Lực hướng tâm
Lấy moment tại điểm A

2.4. BÀI TẬP

02.A.026.
02.A.027.
2.4. BÀI TẬP

02.A.028.
02.A.029.
2.4. BÀI TẬP

02.A.030.
02.A.031.
2.4. BÀI TẬP

02.A.032.
2.4. BÀI TẬP

02.A.032.
➢ Gợi ý
Viết dạng phương trình Parabol: w = 60x 2
Viết hệ phương trình cân bằng:
 X=0

A X = 0
 
 Y = 0  A Y + BY − W = 0
 
 A
M = 0  W  x − B Y .2 = 0
Tìm W và 𝑥
2.4. BÀI TẬP

02.A.033.
02.A.034.
2.4. BÀI TẬP

02.A.035.
02.A.036.
2.4. BÀI TẬP

02.A.037.
02.A.038.
2.4. BÀI TẬP

02.A.039.
Xác định tất cả các phản lực liên kết
2.4. BÀI TẬP

02.A.039.
➢ Gợi ý
Hóa rắn toàn hệ FBD, thay các liên kết bằng các
phản lực liên kết tại G và H:
Tách hệ AE, thay các liên kết bằng các phản lực
liên kết tại A và E:
2.4. BÀI TẬP

02.A.039.
➢ Gợi ý
Tách hệ AFG, thay các liên kết bằng các phản lực
liên kết tại E, Fvà G:
Tách hệ CDE, thay các liên kết bằng các phản lực
liên kết tại C, D và E:
2.4. BÀI TẬP

02.A.040.
2.4. BÀI TẬP

02.A.040.
➢ Gợi ý
Hóa rắn toàn hệ ABCDEF, thay các liên kết
bằng các phản lực liên kết tại A và F:
Tách hệ DEF, thay các liên kết bằng các

phản lực liên kết tại D, E và F:
Thay vào hệ ABCDEF, Chiếu theo

phương Ox:
2.4. BÀI TẬP

02.A.041.
02.A.042.
2.4. BÀI TẬP

02.A.043. 02.A.044.
2.4. BÀI TẬP

02.A.045. 02.A.046.
2.4. BÀI TẬP

02.A.047. 02.A.048.
2.4. BÀI TẬP

02.A.049.
2.4. BÀI TẬP

02.A.049.
2.4. BÀI TẬP

❖ DẠNG 2 – VẼ BIỂU ĐỒ NỘI LỰC
02.B.001.
[?] Vẽ biểu đồ nội lực Nz, Qy, Mx cho dầm chịu tải trọng như hình trên
(5∙5)
➢ Bước 1 – Xác định các phản lực Ay , C y :

C = 0 Cx
ΣX=0  x
  Ay + C y − 15 − ( 5  5 ) = 0
ΣY=0 
ΣM A =0 80 + 15  5 + 5  5   5 + 5  − C  5 + 5 = 0
 
( ) ( )  y ( ) Ay Cy
 2 
Giải hệ phương trình trên, ta tìm được các phản lực:
Ay = 5.75 ( kN ) C y = 34.25 ( kN )
2.4. BÀI TẬP

02.B.001.
➢ Bước 2 – Vẽ biểu đồ nội lực dầm
1 2
Cx
1 2
Ay Cy
❑ Vẽ biểu đồ nội lực đoạn AB, xét cân bằng phần bên trái mặt cắt 1-1;
Nz = 0 (Phương trình đường thẳng)

Q y = 5.75 (Phương trình đường thẳng)

M x = 80 + 5.75  z (Phương trình đường thẳng)
Vẽ biểu đồ nội lực đoạn AB:

Tại A (z =0) Tại B (z =5)
Nz = 0 Nz = 0 Chú ý: để viết nhanh phương trình Nz, Qy, Mx. Ta
 
Q y = 5.75 Q y = 5.75 quy ước nhớ những thành phần lực nào cùng
  chiều với Nz, Qy, Mx thì mang dấu âm
M x = 80 M x =108.75
2.4. BÀI TẬP

02.B.001.
Tại B (z =5)
Tại A (z =0) Nz = 0
Nz = 0 
Q y = 5.75
 
Q y = 5.75 M x =108.75

M x = 80
2.4. BÀI TẬP

02.B.001.

N = 0 
 z N = 0 (phương trình đường thẳng)
Q y = ( 5  z ) − 34.25  z
 Q y = 5  z − 34.25 (phương trình đường thẳng)
M = − ( 5  z )   z  + 34.25  z 
M = − 5  z + 34.25  z
2
 x   (phương trình đường cong parabol)

2  x 2
Vẽ biểu đồ nội lực đoạn AB:
Tại B (z =5) Tại C (z =0) Mx có dạng bậc 2 nên cần tìm cực trị Mx trong
đoạn BC: Mx = − 5 z + 34.25
Nz = 0 Nz = 0
  Mx = 0  zcuc _ tri = 6.85  BC
Q y = − 9.25 Q y = − 34.25 Mx có cực trị nhưng nằm ngoài vùng khảo sát nên
 
M x = 108.75 M x =0 không cần tìm.
2.4. BÀI TẬP

02.B.001.
Tại B (z =5)
Tại C (z =0)
Nz = 0
 Nz = 0
Q y = − 9.25 
 Q y = − 34.25
M x = 108.75 
M x =0
2.4. BÀI TẬP

02.B.003. ➢ Gợi ý
[?] Vẽ biểu đồ nội lực Nz, Qy, Mx cho

dầm chịu tải trọng như hình trên
2.4. BÀI TẬP

02.B.003. ➢ Gợi ý

2.4. BÀI TẬP

02.B.004. ➢ Gợi ý

2.4. BÀI TẬP

02.B.005. ➢ Gợi ý

2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
Cho cơ hệ đã xác định được các phản lực tại B và D như hình. Hay
vẽ biểu đồ nội lực:
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
Cho cơ hệ như hình bên dưới. Hãy vẽ biểu đồ nội lực:
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.006.
2.4. BÀI TẬP

02.B.007. ➢ Gợi ý

2.4. BÀI TẬP

02.B.008.
Viết phương trình cân bằng giữa ngoại lực và nội lực

A = 0
 X=0

 x
  1 
 Y=0  A y + By -  q.a  = 0
  2 
 A
M =0  1  2 
- B y a +  q.a  q.a  = 0
 2  3 
Giải hệ phương trình, suy ra:

A x = 0

 1
A y = qa
 6
 1
By = 3 q.a
2.4. BÀI TẬP

02.B.008. Xét cân bằng phần bên trái mặt
cắt 1-1, ta có:
Gọi qz là giá trị của lực phân bố tại
vị trí z:
qz q q
=  qz = z
z a a
Viết phương trình cân bằng nội lực tại
mặt cắt 1-1:

N = 0
 z
 1 1
Q y = - ( q z .z ) + qa
 2 6
 1  1   1 
M x = -  ( q z .z )   z  +  qa  .z
 2  3   6 
2.4. BÀI TẬP

02.B.008.
Thay qz vào phương trình, rút gọn
q
biểu thức ta được: q z = a z Q ct
=
1
qa 1 2 1
 y
6 Qy = - q.z + qa
Nz = 0 2 6

 1 2 1
Q y = - q.z + qa
 2 6
 1q 3 1 1
M
 x = - .z + qa.z ct 1 - qa
6a 6 z = a 3
3
Vẽ đồ thị đoạn AB
Tại A (z=0) Tại B (z=a)
Nz = 0 Nz = 0
 
 1  1
Q y = qa Q y = - qa
 6  3
M x = 0 M x = 0 1
M ctx = qa
1q 3 1 9 3
Mx = - .z + qa.z
6a 6
2.4. BÀI TẬP

02.B.008.
Nhận thấy hàm Qy và Mx trong đoạn AB có dạng bậc 2 và 3.
Do đó, để vẽ chính xác đồ thị cần xác định giá trị cực trị các hàm
này, nếu chúng có cực trị trong miền đang xét AB:
1 1 1q 3 1
Q y = - q.z 2 + qa Mx = - .z + qa.z
2 6 6a 6
a
 Q'y = - q.z = 0  M'x = -
1q 2 1
.z + qa = 0  z = 
1
a
2a 6 3
z ct = 0
  ct 1
  ct 1 z = a
Q y = qa  3
 6 
M ct = 1 qa
Do mối quan hệ vi  x 9 3
phân, nên tại vị trí lực Vị trí cực theo tính toán có 2 vị trí,
1
phân bố qz = 0, biểu đồ nhưng do giá trị z = −
3
a nằm ngoài
lực cắt đạt cực trị. miền khảo sát là đoạn AB, nên ta
không cần xác định giá trị cực trị Mx
2.4. BÀI TẬP

❖ DẠNG 3 – PHƯƠNG PHÁP VẼ ĐIỂM
[?] Vẽ biểu đồ nội lực Nz, Qy, Mx cho dầm chịu tải trọng như hình trên
2.4. BÀI TẬP

02.B.007.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.007.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.007.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.007.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.007.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.007.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.008.
02.B.009.
2.4. BÀI TẬP

02.B.010.
02.B.011.
2.4. BÀI TẬP

02.B.012.
02.B.013.
2.4. BÀI TẬP

02.B.014.
02.B.015.
2.4. BÀI TẬP

02.B.016.
02.B.017.
2.4. BÀI TẬP

02.B.012.
02.B.013.
2.4. BÀI TẬP

02.B.012.
02.B.013.
2.4. BÀI TẬP

02.B.018.
02.B.019.
2.4. BÀI TẬP

02.B.018.
02.B.019.
2.4. BÀI TẬP

❖ DẠNG 3 – VẼ LẠI SƠ ĐỒ TÍNH VÀ BIỂU ĐỒ MOMENT
02.C.001.
02.C.002.
2.4. BÀI TẬP

02.C.003.
02.C.004.
2.4. BÀI TẬP

02.C.005.

sức bền vật liệu 1 strength of materials 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

sức bền vật liệu 1 strength of materials 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

sức bền vật liệu 1

2.1. NGOẠI LỰC (EXTERNAL FORCE)

2.1. NGOẠI LỰC (EXTERNAL FORCE)

Distributed Force Surface forces

2.1. NGOẠI LỰC (EXTERNAL FORCE)

2.1. NGOẠI LỰC (EXTERNAL FORCE)

2.1. NGOẠI LỰC (EXTERNAL FORCE)

Tải trọng phân bố (qa/2)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

Mặt phẳng tải trọng tác dụng Mặt cắt 1-1

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

KÉO/NÉN UỐN XOẮN

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

C: QCy =  q(z)dz + QyB =  -3  dz + ( +8) = -3  z 0 + ( +8 ) = +2

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

Tại B: Q By = q(z)dz CB + QCy =  + 1 10  2  + ( −5 ) = +5

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

2.3. NỘI LỰC (INTERNAL FORCE)

NỘI TẢI TRỌNG

2.4. BÀI TẬP

2.4. BÀI TẬP

2.4. BÀI TẬP

2.4. BÀI TẬP

➢ Bước 3 – Giải hệ phương trình ta được:

2.4. BÀI TẬP

2.4. BÀI TẬP

➢ Bước 3 – Giải hệ phương trình ta được:

2.4. BÀI TẬP

2.4. BÀI TẬP

2.4. BÀI TẬP

A y ( ) = (kN ); BX () = 5(kN ); BY () = 10 (kN )

2.4. BÀI TẬP

A X = 0;A Y = 575(N ); M A = 475(N.m )

2.4. BÀI TẬP

D X () = 144(kN ); A X (→) = 144(kN ); D Y ( ) = 100(kN )