HYDROSTATYKA I AEROSTATYKA - pojęcia

1.PARCIE – Siła wywierana przez ciało na powierzchnię w kierunku prostopadłym do

tej powierzchni.

2. CIŚNIENIE - Wielkość fizyczna, której miarą jest wartość siły nacisku działającej na
jednostkową powierzchnię.

a.) WZÓR :

Znaczenie symboli:

Fparcia – wartość siły nacisku, parcie (1N)

p – ciśnienie płynu
S  – pole powierzchni, na którą działa siła nacisku (1 m2)

b.) JEDNOSTKA – Jednostką ciśnienia w Układzie SI jest paskal:Pa. (p)= 1 Pa

PASKAL ( Pa) – Ciśnienie, jakie siła 1N wywiera na powierzchnię 1m2.

3. PRAWO PASCALA – Ciśnienie w gazach i w cieczach rozchodzi się we wszystkich

kierunkach jednakowo.
a.) Gdzie wykorzystuje się to prawo? – Prawo Pascala wykorzystuje się w podnośniku
hydraulicznym, oponie pneumatycznej i podobnych urządzeniach.

4. CIŚNIENIE HYDROSTATYCZNE I OD CZEGO ZALEŻY – Ciśnienie wywierane

przez ciecz pod wpływem jej własnego ciężaru. Ciśnienie hydrostatyczne zależy od
wysokości słupa cieczy i gęstości cieczy, co można przedstawić wzorem:
p = p . g . h , gdzie

p – ciśnienie cieczy
p – gęstość cieczy
g – przyspieszenie ziemskie
h – wysokość słupa cieczy

5. CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE I OD CZEGO ZALEŻY – Ciśnienie, jakie wywiera

powietrze na Ziemię i wszystkie ciała znajdujące się w atmosferze ziemskiej. Ciśnienie
atmosferyczne zależy od wielu czynników, np. od wysokości nad poziomem morza i
temperatury powietrza. Zmiany ciśnienia atmosferycznego mają też wpływ na pogodę,
np. na ilość opadów. Ciśnienie atmosferyczne zależy również od wysokości słupa
powietrza. Im wyżej ( nad poziomem morza), tym ciśnienie atmosferyczne jest mniejsze.

6. JAKIE PRZYRZĄDY SŁUŻĄ DO POMIARU POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO

-
Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego służą: MANOMETRY, BAROMETRY,
ANEROIDY.
7. CO MOŻNA POWIEDZIEĆ O POWIERZCHNI CIECZY W NACZYNIACH
POŁĄCZONYCH ? – W naczyniach połączonych napełnionych cieczą jednorodną (tzn.
cieczą o takiej samej gęstości w całej objętości), poziom w każdym z ramion jest
jednakowy. Gdy w ramionach naczyń znajdują się ciecze o różnych gęstościach,
wówczas poziom cieczy nie jest jednakowy. Wyższy jest poziom w ramieniu, w którym
znajduje się ciecz o mniejszej gęstości.

8. JAKIE ZASTOSOWANIE W ŻYCIU CODZIENNYM CZŁOWIEKA ZNALAZŁY

NACZYNIA POŁĄCZONE ? – Zasadę naczyń połączonych wykorzystuje się w wielu
urządzeniach. Rurka wodowskazowa umieszczana przy zbiornikach – zazwyczaj
nieprzezroczystych, zamkniętych naczyniach – służy do wskazywania poziomu cieczy w
zbiorniku. Stosuje się ją np. w kotłach. Wykorzystuje się te zasadę również przy
budowie śluz, najczęściej na kanałach łączących zbiorniki o różnym poziomie wody.
Otworzenie wrót śluzowych dokonuje się po wyrównaniu poziomu wody w sąsiednich
komorach, dzięki czemu mogą przepływać statki, barki, kajaki, itd.

9. OD CZEGO ZALEŻY SIŁA WYPORU I JAKIE SĄ JEJ CECHY? – Każde ciało

zanużone w cieczy doznaje działania siły wyporu. Siła ta jest równa co do wartości
ciężarowi wypartej przez to ciało cieczy. Siła wyporu ma kierunek pionowy, a zwrot do
góry. Na ciała o jednakowej objętości działa taka sama siła wyporu. Siła wyporu nie
zależy od kształtu ciała. Jest tym większa, im większa jest objętość zanurzonej części
ciała i gęstość cieczy, w której ciało jest zanurzane.

10. PRAWO ARCHIMEDESA DLA CIECZY I GAZÓW –

a.) dla cieczy:
Na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu skierowana ku górze i równa
ciężarowi wypartej cieczy.
b.) dla gazów:
Na każde ciało zanurzone w gazie działa siła wyporu skierowana ku górze i równa
wartości ciężarowi wypartego gazu.

11. KIEDY CIAŁO PŁYWA, A KIEDY TONIE? – Ciało pływa po powierzchni cieczy
częściowo w niej zanurzone, jeżeli jego gęstość jest mniejsza od gęstości cieczy. Ciało
tkwi całkowicie zanurzone w cieczy ( nie opadając na dno), gdy jego gęstość jest równa
gęstości cieczy, wówczas ciało tonie.

12. JAK PRAKTYCZNIE WYKORZYSTANO PRAWO ARCHIMEDESA? –

Większość obiektów swobodnie pływających w wodzie ma ciężar właściwy zbliżony do
ciężaru wody. Dzięki temu mogą one łatwo manewrować swoją pływalnością - wynurzać
się lub zanurzać głębiej.
 łodzie podwodne – statki te mają możliwość manewrowania siłą wyporu i siłą
ciężkości, dzięki czemu są w stanie zanurzać się i wynurzać.
 statki pływające po powierzchni – siła wyporu równoważy siłę ciężkości
 balony, sterowce – manewrując ciężarem (balast) lub wartością siły wyporu
(wypuszczanie gazu nośnego, lub zmiana jego ciężaru właściwego za pomocą
podgrzewania).