PERSEPSYON NG MGA MAG-AARAL SA JUNIOR HIGH SCHOOL SA

PRESYO NG MGA BILIHIN SA CANTEEN. TAONG PANURUAN 2022-2023

SA CAMIGUIN NATIONAL HIGH SCHOOL

Isang Pamanahong Papel

Na iniharap sa Mataas na Paaralang Pambansa sa Camiguin Taong

Panuruan 2022 – 2023

Bilang Pagtupad sa isa sa Pangangailangan ng asignaturang

Filipino11: Pagbasa at pagsusuri ng Iba’t Ibang Teksto tungo sa
Pananaliksik

Pangkat 4 – Sparrow

April 2023
Introduksyon

Bago dumating ang COVID-19, hindi pa masyadong mataas ang

presyo ng mga bilihin at marami pang mabibili sa halagang bente (20)

pesos. Kahit ang mga estudyanteng may maliit na baon o pera ay

nabubusog na sa meryendang kanilang nabibili sa loob ng kantina. Nang

mabawasan ang kaso ng COVID-19 at naibalik na ang pagpasok ng mga

estudyante sa paaralan, isa sa mga pagbabago na kanilang nakita ay ang

pagtaas ng presyo ng mga bilihin sa kantina.

Ayon kay Taylor Tepper (2021), ang pagtaas ng presyo ng mga

bilihin matapos ng pandemya ay sanhi ng iba't ibang mga kadahilanan,

kabilang ang pagkakaroon ng supply chain disruptions, pagtaas ng

demand, at pagbabago sa gastos ng pamahalaan. Una, ang mga supply

chain disruptions ay nagresulta sa kakulangan ng supply ng mga

materyales at produkto, na nagpapataas ng presyo. Pangalawa, ang pagtaas

ng demand sa mga produkto at serbisyo ay nagdulot ng pagtaas ng presyo.

Ang pagtaas ng demand ay nagdudulot ng pagtaas ng presyo dahil sa

limitadong supply ng mga produkto. Pangatlo, ang mga pagbabago sa gastos

ng pamahalaan ay maaari ring magdulot ng pagtaas ng presyo ng mga

bilihin. Ito ay ilan lamang sa mga kadahilanan na nagdudulot ng pagtaas ng

presyo ng mga bilihin pagkatapos ng pandemya. Ang mga ito ay maaaring

magkakaugnay at nagdudulot ng malawakang epekto sa mga ekonomiya sa

buong mundo.
 Kung kaya, nais ng mga mananaliksik na alamin ang

persepsyon ng mga mag-aaral sa Junior High School sa presyo ng mga

bilihin sa canteen ng Camiguin National High School.

Layunin ng Pag-aaral

Ang layunin ng pananaliksik na ito ay upang maunawaan ang mga

epekto at mga salik na nakaka-impluwensya sa mga persepsyon ng mga

mag-aaral sa presyo ng mga bilihin sa canteen. Layunin din ng mga

tagapanaliksik na masagaot ang mga sumusunod na tanong:

1. Ano ang karaniwang halaga ng pera na ginugol bawat araw sa pagkain at

inumin mula sa canteen ng kalahok?

2. Ano ang mga persepsyon sa presyo ng mga produktong kinakain sa

canteen?

3. Paano nakaaapekto ang presyo ng mga bilihin sa canteen sa mga mag-

aaral sa kanilang mga desisyon sa pagpili ng pagkain sa loob ng paaralan?

Kahalagahan ng pag-aaral

Ang pag-aaral tungkol sa persepsyon ng mga mag-aaral sa presyong

bilihin sa kanteng ito ay mahalaga sa maraming aspeto. Narito ang ilan sa

mga kahalagahan nito:

Pag-unawa sa ekonomiya: Ang pag-aaral ng presyong bilihin sa

kanten ay makatutulong sa mga mag-aaral na maunawaan ang mga

pangunahing konsepto sa ekonomiya tulad ng suplay at demand, inflasyon,

at iba pang kaugnay na konsepto. Ito ay makatutulong sa mga mag-aaral na

mapahalagahan ang ekonomiya bilang isang mahalagang aspekto ng

lipunan at maunawaan ang epekto nito sa pang-araw-araw na pamumuhay

ng mga mamamayan.

Kakayahan sa pamamahala ng pera: Ang pag-aaral na ito ay maaaring

magturo sa mga mag-aaral ng kakayahan sa pamamahala ng pera. Sa

pamamagitan ng pag-aaral ng mga presyo at pagkukumpara ng mga halaga

ng mga produkto, maaaring matuto ng mga mag-aaral kung paano mamili

at gumastos nang wasto. Ito ay mahalaga para sa kanilang personal na

pinansyal na pamamahala at kahandaan sa pangangailangan ng

kalagayang pinansyal sa hinaharap.

Kamalayan sa sosyo-ekonomikong isyu: Ang presyong bilihin ay may

malaking epekto sa mga mamamayan, partikular na sa mga nasa kahinaan

ng ekonomiya. Ang pag-aaral ng persepsyon ng mga mag-aaral sa presyong

bilihin sa kanten ay maaaring magbukas ng kamalayan sa mga sosyo-

ekonomikong isyu na kinasasangkutan ng mga presyo ng mga pangunahing

bilihin. Ito ay maaaring magtulak sa mga mag-aaral na maging mapanuri at

maging aktibo sa mga usapin ng lipunan.

Pagsusulong ng kritikal na pag-iisip: Ang pag-aaral ng presyong

bilihin sa kanten ay maaaring maging isang paraan upang maituro sa mga

mag-aaral ang kahalagahan ng kritikal na pag-iisip. Sa pamamagitan ng

pagsusuri sa mga presyo, mga salik na nakakaapekto sa mga ito, at mga

posibleng solusyon sa mga isyu sa presyo, maaaring mapabuti ng mga mag-

aaral ang kanilang kakayahan sa kritikal na pag-iisip at maging mas

maalam na mamimili.

Kontribusyon sa akademikong pagsasaliksik: Ang pag-aaral tungkol

sa persepsyon ng mga mag-aaral sa presyong bilihin sa kanten ay maaaring

magkaroon ng kontribusyon sa akademikong pagsasaliksik sa larangan ng

ekonomiya, lipunan, at edukasyon. Ito ay maaaring maging batayan para sa

iba pang mga pag-aaral o pananaliksik.

Base din sa pananaliksik ng ibang mga experto, ang pagmamahal ng

mga bilihin sa kasalukuyan ay dahilan ng paglaganap ng bayrus or covid

19.
Saklaw at delimitasyon

Ang pag-aaral na ito ay nakatuon sa Persepsyon ng mga mag-aaral sa

Junior High School Tungkol sa Presyo ng mga Bilihin sa Canteen sa Taong

2022-2023. Layunin ng pag-aaral na malaman ang mga opinyon at

pananaw ng mga mag-aaral sa kasalukuyang taon sa pagkakaroon ng mga

presyo sa canteen.

Ang pag-aaral na ito ay may ilang delimitasyon upang maiksi at

malinaw ang sakop nito.

1. Sakop lamang ng pag-aaral ang mga mag-aaral ng Junior High School ng

Camiguin National High School at hindi kasama ang mga guro o ibang

kawani sa paaralan.

2. Limitado sa mga mag-aaral ng Camiguin National High School ang pag-

aaral na ito upang mas mapokus sa kanilang persepsyon sa halaga ng mga

bilihin sa canteen.

3. Hindi isasama sa pag-aaral ang iba't ibang uri ng kainan at tindahan

maliban sa canteen ng Camiguin National High School.

4. Hindi isinasaalang-alang ang socio-economic background ng mga mag-

aaral na nakakapekto sa kanilang pananaw sa presyo ng mga bilihin sa

canteen.
5. Hindi rin sakop ng pag-aaral ang iba't ibang aspeto ng mga bilihin sa

canteen tulad ng kalidad at nutrisyon ng pagkain, at limitado lamang sa

pag-aaral ng mga opinyon at persepsyon ng mga mag-aaral sa Junior High

School sa Camiguin National High School.

Depinisyon ng mga terminolohiya

Supply chain disruptions - Ito ay tumutukoy sa mga problema o hadlang

sa supply chain o proseso ng pagpapadala ng mga produkto. Maaaring

magresulta ito sa kakulangan ng supply ng mga materyales at produkto,

pagkaantala sa produksyon at pagpapadala ng mga produkto, at iba pa. Sa

tagalog, ito ay tinatawag na pagkaputol ng supply chain o pagkakatigil ng

pagkakaroon ng suplay.

Demand - Ito ay tumutukoy sa mga pangangailangan o kagustuhan ng mga

mamimili sa mga produkto at serbisyo. Ito ay maaaring magbago depende

sa mga pangyayari at kalagayan ng ekonomiya at ng mga tao. Sa tagalog, ito

ay tinatawag na pangangailangan o kagustuhan ng mga mamimili.

Persepsyon - Ito ay tumutukoy sa paraan ng pag-unawa o pagtingin ng

isang tao o grupo ng mga tao sa isang bagay o sitwasyon. Ito ay maaaring

mag-iba-iba depende sa karanasan, kaalaman, at iba pang mga

kadahilanan. Sa tagalog, ito ay tinatawag na pagtingin o pananaw.

 Tsapter 2

MGA KAUGNAY NA PAG-AARAL AT LITERATURA

Ang "canteen" ay isang lugar kung saan maaaring bumili ng pagkain

at inumin, kadalasan sa loob ng isang paaralan, opisina, o iba pang lugar

ng trabaho ito ay kung saan ibinebenta ang iba't ibang mga produktong

meryenda at inumin kagaya ng banana cue, popcorn, pancake, shawarma,

kwek-kwek, toron, botche, siomai, sandwich, biscuits, Banana Turon coated

with cassava, at iba pa na pandagdag sa enerhiya. Nagkakaroon ng canteen

ang isang paaralan upang matugunan ang mga pangangailangan sa pagkain

at nutrisyon ng mga mag-aaral upang magkaroon sila ng enerhiya at

maisakatuparan ang gawain na gagawin nila para sa araw. Ang Kagawaran

ng Edukasyon ay mahigpit na nakatuon sa pagsuporta sa kalusugan ng

mga mag-aaral at kagalingan sa pamamagitan ng kurikulum nito sa mga

paaralan at saklaw ng mga inisyatibo na nag-aalok ng mga pagkakataon

para sa mga indibidwal na may angkop na pisikal na mahilig kumain ng

malusog na pagkain.

Ito ay mayroong malaking kahalagahan sa mga paaralan. Nagbibigay

ito ng kumpletong pagkain para sa mga estudyante. Nagbibigay ito ng mga

pagkakataon para sa mga estudyante na makipag-ugnayan sa isa't isa. Sa

school canteen, mayroong mga lugar kung saan ang mga estudyante ay

maaaring makipag-usap at makipagpalitan ng mga ideya. Nagbibigay ito ng

mga oportunidad sa mga mag-aaral na matuto tungkol sa nutrisyon. Ang

mga pagkaing ibinebenta sa school canteen ay maaaring magbigay ng

impormasyon sa mga estudyante tungkol sa kahalagahan ng pagkain ng

masusustansya at ang epekto ng maling nutrisyon sa kanilang kalusugan.

Nagbibigay ito ng pagkakataon sa mga mag-aaral na makatipid ng oras. Sa

halip na lumabas ng paaralan upang maghanap ng pagkain, maaari na

silang makakuha ng kumpleto at abot-kayang pagkain sa school canteen.

Nagbibigay ito ng oportunidad sa mga mag-aaral na matuto tungkol sa

pagpapatakbo ng isang negosyo. Ang school canteen ay maaaring maging

isang lugar kung saan ang mga estudyante ay maaaring matuto tungkol sa

mga aspeto ng pamamahala ng isang negosyo, tulad ng pagsasaayos ng

produkto at pagpapatakbo ng tindahan.

Hinihikayat ang mga paaralan ipatupad ang komprehensibong

programa sa kalusugan at kagalingan, kabilang ang edukasyon sa pagkain

at nutrisyon. Ang pagtatatag at ang pagpapatakbo ng canteen ng paaralan

ay mahalaga sa pagbuo ng interes sa pagbili ng masustansiya at malusog

na pagkain sa gitna mga mag-aaral, guro at tauhan ng paaralan, na

ginagawang posible para sa kanila upang tamasahin ang masustansiya at

malusog na pagkain sa abot-kayang mga presyo tuwing pasukan. Ang

canteen ay dapat ding magbigay ng mga mag-aaral ng iba't ibang mga

pagkain na nagpapaganda ng kanilang kasanayan at kaalaman ( DepEd

Order No. 8 ng 2007 ).

Mga ilang pagbabagong napansin ng mga estudyante nang maibalik

na ang pagpasok ng paaralan ay ang pagtaas ng presyo ng mga bilihin.

Ayon kay Taylor Tepper (2021), ang mga salik kung bakit tumataas ang
presyo ng mga bilihin matapos ng pandemya ay sanhi ng iba't ibang mga

kadahilanan, kabilang ang pagkakaroon ng supply chain disruptions,

pagtaas ng demand, at pagbabago sa gastos ng pamahalaan. Una, ang mga

supply chain disruptions ay nagresulta sa kakulangan ng supply ng mga

materyales at produkto, na nagpapataas ng presyo. Ang mga paghihigpit sa

paglalakbay, lockdowns, at iba pang mga patakaran sa pandemya ay

nagdulot ng mga pagkaantala sa produksyon at pagpapadala ng mga

produkto. Halimbawa, sa Estados Unidos, ang mga kumpanya ay

nakaranas ng mga pagkaantala sa pagkuha ng mga materyales at

pagpapadala ng mga produkto mula sa mga internasyonal na supply chain,

na nagresulta sa kakulangan ng mga kagamitan at pagtaas ng presyo ng

mga ito. Pangalawa, ang pagtaas ng demand sa mga produkto at serbisyo ay

nagdulot ng pagtaas ng presyo. Habang nagbabago ang kalagayan ng

pandemya, nagbabago rin ang mga pangangailangan ng mga mamimili. Ang

pagtaas ng demand ay nagdudulot ng pagtaas ng presyo dahil sa limitadong

supply ng mga produkto. Pangatlo, ang mga pagbabago sa gastos ng

pamahalaan ay maaari ring magdulot ng pagtaas ng presyo ng mga bilihin.

Habang nagbibigay ng tulong ang mga pamahalaan sa mga mamimili at

kumpanya, ang paglikha ng mga bagong programa at mga patakaran ay

maaaring magdulot ng pagtaas ng presyo sa mga bilihin, dahil sa pagtaas

ng gastusin sa mga programa na ito. Ito ay ilan lamang sa mga kadahilanan

na nagdudulot ng pagtaas ng presyo ng mga bilihin pagkatapos ng

pandemya. Ang mga ito ay maaaring magkakaugnay at nagdudulot ng

malawakang epekto sa mga ekonomiya sa buong mundo.

 Ang pagtaas ng mga presyo ng mga bilihin sa canteen ay maaaring

magdulot ng iba't ibang epekto sa mga estudyante, sa pagkain, kung ang

mga presyo ng pagkain ay magtataas, maaaring hindi na kayang bilhin ng

ilan sa mga estudyante ang sapat na pagkain. Ito ay maaaring magdulot ng

kakulangan sa nutrisyon at pagkain ng mga estudyante, na maaaring

magdulot ng hindi magandang epekto sa kanilang kalusugan at pag-aaral.

Paghihirap sa mga pamilya, kung ang mga estudyante ay nagdedepende sa

kanilang mga magulang upang mabayaran ang mga gastusin sa pagkain,

ang pagtaas ng presyo ay maaaring magdulot ng dagdag na financial burden

sa kanilang mga pamilya. Kakulangan sa pagkakataon, kung ang mga

estudyante ay hindi na kayang bumili ng sapat na pagkain dahil sa mga

mataas na presyo, maaaring mawala ang kanilang kakayahang mag-

concentrate sa kanilang pag-aaral at magampanan ang kanilang mga

responsibilidad sa paaralan. Paglala ng kakulangan sa oras, kung ang mga

presyo ay magtataas, maaaring magdulot ito ng mahaba-habang pila sa

canteen, na nagiging dahilan ng pagkawala ng oras ng mga estudyante na

dapat sana ay ginugugol nila sa pag-aaral o sa iba pang mga aktibidad

(John Doe, 2022).

Smialek, J. (2021) Inflation fears abound as gas and lumber shortages bite.
should the Fed worry?, The New York Times. The New York Times.
Available at:
https://www.nytimes.com/2021/05/17/business/economy/fed-
inflation.html (Accessed: April 26, 2023).

Chortatos, A. et al. (2018) Consumption habits of school canteen and non-

canteen users among Norwegian young adolescents: A mixed method
analysis - BMC pediatrics, BioMed Central. BioMed Central. Available
at: https://bmcpediatr.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12887-
018-1299-0 (Accessed: April 26, 2023).

Popli, N. (2022) School meal prices are rising as food costs increase, Time.
Time. Available at: https://time.com/6205868/school-meal-prices-
rising-inflation/ (Accessed: April 26, 2023).

February 6, 2007 do 8, S. 2007 – revised implementing guidelines on the

operation and management of school canteens in public elementary and
Secondary Schools (2007) Department of Education. Available at:
https://www.deped.gov.ph/2007/02/06/do-8-s-2007-revised-
implementing-guidelines-on-the-operation-and-management-of-school-
canteens-in-public-elementary-and-secondary-schools/?
fbclid=IwAR323Y1YlQX_HT2Z9675aE9O0RzDV6A8v_WPEEKu39ATOMc
efdFylIyvG1I (Accessed: April 26, 2023).
Upang maiwasan ang mga epekto ng pagtaas ng presyo sa canteen sa mga

estudyante, maaaring magkaroon ng pagsusuri ng mga presyo at bawasan

ang gastos sa mga hindi kinakailangang mga bagay upang mapanatili ang
mga presyo ng mga bilihin na abot-kaya para sa mga estudyante. Maaari rin

mag-alok ng mga alternatibong uri ng pagkain na mas mura at mas

nutritious, tulad ng mga prutas at gulay, upang masiguro na mayroong

sapat na pagkain ang mga estudyante na abot-kaya sa kanilang budget.

Sa pangkalahatan, mahalaga ang school canteen sa isang paaralan dahil

nagbibigay ito ng mga benepisyo sa mga mag-aaral. Ito ay isang mahalagang

bahagi ng kanilang buhay sa paaralan, dahil ito ay nagbibigay ng nutrisyon

at oportunidad para sa mga estudyante na magtipid ng oras at matuto

tungkol sa mga aspeto ng pamumuhunan at negosyo.

Bibliograpiya