ALMANYA’NIN HUKUK

SİSTEMİ GERMEN
GRUBUNUN ANA HUKUK
DÜZENİ GİBİ
Prof.Dr. Mehman A. DAMİRLİ
KONUNUN ÖGRENİLMESİNDEKİ HEDEFLER

q
”JuriGlobe – World Legal Systems” Araştırma Grubu:
AVRUPA
ALMANYA
ALMAN HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
´ XV yüzyılın ortalarından Roma hukuku Almanya’da
iktibas edilmeye başlamış
´ Usus Modernus Pandectarum: 16. ve 17 yüzyıllar
boyunca iktibas edilen Roma hukuku ile bölge
hukukunun bir potada eritilmesi
´ 17. yüzyıldan aydınlanma çağının etkisiyle bir
kodifikasyon yapma düşüncesi doğmuştur.
´ Kanunlaştırma örnekleri: Codex Maximilianeus
Bavaricus Civilis, Prusya medeni Kanunu
´ Tarihçi okul. Savigny’nin tarihçi okulunun esas
görüşleri – hukuk, tarihin biçimlendirdiği bir kültür
görünümü olarak düşünülmüş; bu kültür ise tarihsel
süreç içinde oluşan halk ruhunun bur ürünüdür;
hukuk da bu ruhtan kaynaklanmaktadır; bundan
dolayı hukuk bir gelenek hukukudur.
´ Thibaut v. Savigny
 PANDEKTİST OKULU
´ Roma Hukuku, Alman Kanununun temellerini oluşturuyor.
´ Kurucu: Georg Friedrich Puchta (1798-1846) - Savigny'nin öğrencisi
´ Diğer üyeler: Windscheid, Regelsberger, Dernburg.
´ Hedefleri: yasal materyalin sistematik ve dogmatik düzenlenmesi
(corpus juris civilis) → yeni bir metodolojinin inşası
´ Bir hukukçunun görevi, Alman hukukundaki boşlukları doldurmak
için hukuk kuralları oluşturmak değil, bilgi araçlarını sunmak ve
hukuk kavramını tanımlamaktır.
´ Pandektistler tarafından icat edilen ve yaratılan kavram doktrini
→ “Begrifsjurisprudenz” (Hukuki içtihat).
´ PANDEKTİST YÖNTEM
´ ➢ Kavramsal: bir kavramın kurucu unsurunun belirlenmesi. Farklı
hukuk kurumlarını kapsayabilecek bazı ortak unsurları tanımlayan
konsept yaratır ve onunla çalışırlar. Örn. “hukuki akt (işlem) - “legal
act”, Rechtsgeschäft adlandırılır.
´ ➢ Docmagic: kavramlar istisnalara izin vermez. Kavram bir
dogmadır (sorgulayamayacağınız ve / veya
değiştiremeyeceğiniz bir şey).
´ ➢ Sistematik: Daha fazla tanım olması durumunda (farklı
hukukçular tarafından önerilen) doğru olan, sistemin diğer
unsurları ile uyumlu olan tanımdır (tutarlılık ilkesi).
 19. Yüzyılın ikinci yarısı
´ 1871: Reich'ın siyasi birleşmesi
´ Prusya, Alman İmparatorluğu'nun bir parçası olur.
´ Bu siyasi birleşme, bir Kod üzerinde çalışmaya başlamayı mümkün kıldı.
´ Almanya MK (BGB)’nin taslağı
- 19. yüzyılın ortalarında: Alman hukukunu birleştiren ilk kanunlar
Ø 1848: Wechselordung (kredi araçları üzere)
Ø 1861: Deutches Handelsgesetzbuch (ticari kod)
- 1873'te: bir anayasa değişikliği özel hukuk konularında kanun yapma
yetkisini İmparator'a veriyor
- Gottlieb Planck (Yüksek mahkeme yargıcı) ve Bernhard Windscheid'den
(Pandectist bilgini) oluşan 1874'te atanan ilk komite
´ BGB'nin İDEOLOJİSİ ve TARZI
- Liberalizmin zaferi çağını kapatır
- Muhafazakar bir kanun: hukuka herhangi bir sosyal görev vermez
- Aşağıdakilerle karakterize edilen kapalı bir sistem önerir:
• kesinlik (değiştirilemez ve kesin kavramlar)
• tamlık (boşlukların varlığını reddeder)
• münhasırlık (bunu uygulayanlar, kod tarafından açıkça belirtilmedikçe
diğer kurallara güvenemez)
- Bu sistemin "emniyet valfi" genel hükümlerdir (Generalklausen) - ör. genel
ahlak (gute Sitten), iyi niyet (Treu und Glauben)
- BGB vatandaşa değil, profesyonel hukukçuya hitaben tertip edilmiş ve
bundan dolayı Fransız Kanunu gibi genel dilde yazılmamıştır.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞININ SONA
ERMESİNDEN SONRA ALMAN HUKUKU
´ Kod hâkimlere ayrımcılık yaptığı için değişikliğe uğramıştır.
´ ➢ 1949 Anayasası: Grundgesetz (Temel Yasa) hukuk sistemi
için önemi.
´ ➢ Federal Anayasa Mahkemesinin(1951)
(Bundesverfassungsgericht) Alman hukuk sistemindeki
belirleyici rolü.
´ ➢ Yasama organının müdahaleleri: sosyal mevzuat, eşitlikçi
ruh (aile hukukunu etkileyen), insani ruh (ceza hukukunu
etkileyen).
´ ➢ Son büyük reform: 1 Ocak 2002'den beri yürürlükte olan
Borçlar Hukukunun Modernizasyonu Hakkında Kanun →
Kuralların yeniden düzenlenmesi ve yenilerinin getirilmesi.
´ ➢ Doğu Almanya (DDR): BGB, yerini sosyalist bir medeni
kanunla değiştirildiği 1976 yılına kadar yürürlükte kaldı → BGB,
Berlin duvarının yıkılmasının ardından 1990 yılında eski
durumuna getirildi.
ALMANYA’NIN YÜRÜTME SİSTEMİ
´ Almanya, hem federal hem de eyalet düzeyinde parlamenter
bir yönetişim sistemine sahiptir. Alman Federal Parlamentosu
(Bundestag) üyeleri, orantılı temsil ve belirli parlamento
üyelerinin kişisel seçimlerinin bir karışımı yoluyla seçilir.
´ Federal Almanya Cumhuriyeti Başkanı resmi devlet
başkanıdır. Tarihsel nedenlerden ötürü, Başkan yalnızca esas
olarak temsilci bir işleve sahiptir. Şansölye, hükümetin başı
olarak hükümetin genel politikasını yürütür ve sorumluluğunu
üstlenir ( Madde 65, Temel Kanun ).
´ Temel Kanun, iki meclisli bir yasama yapısı sağlar. Federal
Parlamento genel yasama organıdır ve Federal Konsey
(Bundesrat) eyaletleri federal düzeyde temsil eden ikinci
bir meclistir. Temel Yasa, hangi yasaların yalnızca Federal
Konseyin onayıyla çıkarılabileceğini belirtir. Genel olarak,
Federal Konseyin onayı (diğer şeylerin yanı sıra) aşağıdakiler
için gereklidir:
´ Eyalet maliyesi üzerinde etkisi olan mali konular ( Madde 104a
bölüm 4 ve Madde 105 bölüm 3, Temel Kanun ).
´ Devletlerin örgütsel ve idari egemenliğine müdahale eden
konular ( Temel Kanun 84. madde 1. fıkra ).
´ Temel Yasayı değiştirecek yasalar (Temel Yasa 79. madde 2.
fıkra ).
 ALMAN HUKUKUNUN KAYNAKLARI
´ А. Zorunlu (normatif) kaynaklar:
1. Avrupa Birliyi hukuku (birincil nitelikteki hukuk kaynakları – kuruluş sözleşmesi ve bunu değiştiren, buna
ekler getiren anlaşmalar)
2. Anayasa (temel kanun - Grundgesetz).
3. Uluslararası kamu hukukunun genel ilkeleri
4. Kanunlar (gesetz), evrensel uluslararası anlaşmalar (volkerecht).
5. Kanun gücündeki hukuk düzenlemeleri - aktları rechtsverordnungen tüzük, yönetmelik vb.)
6. Adet hukuku (gewohnheitsrecht).
7. Hukukun genel ilkeleri (general Klauseln)
8. İçtihat (Adli, yahut yargı emsal) standige rechtsprechung (özellikle Anayasa Mahkemesinin
kararları, Federal Yüksek Mahkemenin tekrar olunan yeknesak kararları).
9. Özel hukuki işlemler (sözleşme vb.).
´ B. Zorunlu (normatif) olmayan kaynaklar:
10. Doktrin (bilimsel ve pratik yorum).
11. Yabancı ülkelerin kanunları.
12. Yabancı mahkemelerin kararları.
13. Yargı uygulaması.
´ Not. Federal Almanya Cumhuriyeti, Temel Yasa ( Grundgesetz ) olarak bilinen yazılı,
kodlanmış bir federal anayasaya sahiptir . Federal yasalar eyalet yasalarına göre
öncelikli olduğu için, federal eyaletlerin kendi yazılı ve kodlanmış anayasaları da
vardır, ancak bunlar küçük pratik öneme sahiptirler ( Madde 31, Temel Yasa ).
´ Almanya federal bir devlettir ve 16 eyaletten - topraktan (lander) oluşur. Bazı hukuk
kaynakları (örneğin, Anayasa, kanunlar, yönetmelikler ve örf ve adet hukuku) iki
düzeyde mevcuttur: federal ve federe üyeleri düzeyinde. Genel bir kural olarak, bir
federe üyesi hukuk kaynağı federal hukuk kaynağıyla çelişiyorsa (üyenin yasası
federal bir tüzüğe aykırı olsa bile), federal yasa uygulanır.
´ Hukukun genel ilkelerinin tahmini bir listesi Alman Medeni Kanunun 138, 157, 226, 242
ve 826. maddelerinde vardır (bu genel hukuk ilkeleri, Anglo-Amerikan ortak
hukukundaki adalete benzer).
 ALMANYA MEDENİ
KANUNUNUN YAPISI, 1896
(2385 madde)

BİRİNCİ İKİNCİ ÜÇÜNCÜ DÖRDÜNCÜ BEŞİNCİ

KİTAP KİTAP KİTAP KİTAP KİTAP
GENEL KISIM YÜKÜMLÜLÜK EŞYA AİLE MİRAS HUKUKU
7 bölüm HUKUKU HUKUKU HUKUKU 9 bölüm
7 bölüm 9 bölüm 3 bölüm
´ Felsefi ve dinsel hukuklara salt dinsel hukuk olan İslam hukuku
ile, Brahmanizmin dünya görüşünü yansıtan Hindu hukukunu ve
´ Genel kısım: genel Konfüçyüs’ün felsefiiçerir
hükümler ve tanımları düşünlürinden etkilenen
(Pandektistler tarafından Çin hukukunu
detaylandırılan ait
kavramlar) örn.
kişilere ilişkin genel normlar, kişilerin hukuki ehliyetleri, niyet beyanı. En karakteristik kısım.
´
edilmiştir.
Yükümlülük hukuku: sözleşmeler ve haksız fiiller
´ Eşya Hukuku: zilyetlik ve mülkiyet farkı, mülkle (taşınır mülk ve gayrimenkul) ilgili olan rehin ve ipotek gibi
diğer haklar ve bu haklar nasıl devredilebilir.
´ Aile Hukuku: kadının aileye tabi kılınmasının muhafazakar ve ataerkil konseptleri, gayri meşru çocuklara
karşı ayrımcılık (daha sonra değiştirildi, ancak orijinalinde var idi).
´ Miras Hukuku: Miras.
 1896 ALMANYA MK’nın ÖZELLİKLERİ
•bir zamanlar AMK en bilimsel ve mantıksal kod olarak kabul edilirdi;
BİLİMSELLİĞİ VE
TUTARLILIĞI
kodun sistematik yapısı, 19. yüzyıl Alman pandektistlerinin ders kitapları
örneğine dayanmaktadır.

•kodun metni tamamen tekniktir; kod açıkça ortalama vatandaş için

Metnin teknikliği değil, uzman hukukçu için yazılmıştır; kod, hükümlerinde tekrarı
azaltmak için genellikle atıf maddeleri kullanır

Roma özel •Roma özel hukukunun AMK üzerindeki etkisi öncelikle 1. ve 2.

hukukunun etkisi kitaplarda hissedilmektedir; 3-5. kitaplar, öncelikle Alman örf ve adet
hukukunun idelerini yansıtır

Kod’un esnekliği ve • Kod metninin esnekliği sayesinde dört inkılap yola vermiştir;
soyutluğu •FMK ile mukayesede AMK’nin metni haddinden ziyade soyuttur.

Kod’un genişletici
•Kod’un yorumlanması ifadelerin harfi manasına değil, onun geniş
prensiple
tefsirine dayanır.
yorumlanması
•AMK’nın kabul edilmesinden önce, tüm medeni kanunlar Jüstinyen
Yasasının "Kurumlar" formülüne göre bölünmüştür, yani genel ve özel
bölümlere ayrılmadan üç kitaba bölünürdü. AMK, Justinian Kodunun
Kodun genel ve özel »Digest" yapısı örneğinde kodu genel ve özel bölümlere ayırma modern
parçalara geleneğini başlattı;
•1. kitap "genel bölüm" olarak adlandırılır, 2-5 kitap - "özel bölüm"; buna
bölünmesi karşılık 2. kitap da "genel" (1-6. Bölümler) ve "özel" (7. bölüm) bölümlere
ayrılır; 3. kitap ayrıca eşya hukukunun "genel" ve "özel" bölümlerine
ayrılmıştır.
 ALMANYA’NIN MAHKEME
SİSTEMİ

GENEL YARGI FEDERAL ANAYASA İHTİSAS

MAHKEMELERİ MAHKEMESİ MAHKEMELERİ

HUKUK CEZA İDARE SOSYAL

MALİ İŞ HUKUKU
MAHKEMELERİ MAHKEMELERİ HUKUKU HUKUK
MAHKEMELER MAHKEMELERİ
MAHKEMELER MAHKEMELERİ
OLAĞAN MAHKEMELER
´ Alman adalet sisteminde hem sıradan hem de ihtisas
mahkemeleri vardır.
´ Olağan Mahkemeler medeni, ceza, aile ve evlilik yasalarıyla
ilgili konuları dinler. (Yerel Mahkemeler aynı zamanda şirket
kayıtları ve diğer idari meselelerle de ilgilenir.) Bunlar
Almanya'daki en çok sayıdaki mahkemelerdir. Olağan
Mahkemelerin dört kademesi vardır. Yerel Mahkemeler
(Amtsgerichte), tek bir profesyonel yargıç veya en fazla iki
profesyonel yargıç ve iki meslekten olmayan yargıç
içerebilir. Bir sonraki seviye, üç profesyonel ve iki meslekten
olmayan hâkimin davalara baktığı Bölge Mahkemesidir
(Landegericht). Bundan sonra, üç ila beş profesyonel hâkimi
barındıran Yüksek Bölge Mahkemeleri (Oberlandesgerichte)
gelir. En yüksek Olağan Mahkeme, Federal Adalet Divanı’dır
(Bundesgerichtshof). Davalara bakan beş profesyonel hâkimi
vardır. Ceza davaları ilk üç mahkemeden birine verilebilir.
Medeni hukuk davaları normalde ilk iki Mahkemeye verilir.
İtirazlar iki yüksek mahkemeye yapılabilir.
İHTİSAS MAHKEMELERİ
´ Özel İdare hukuku mahkemeleri ( Verwaltungsgerichte )
üç kademelidir ve hükümet düzenlemeleri ve eylemlerine
ilişkin davaları görürler.
´ İş hukuku mahkemeleri ( Arbeitsgerichte ) de
üç kademeye sahiptir ve istihdam sorunları, çalışma
koşulları ve toplu pazarlık sözleşmelerine ilişkin
davaları görür .
´ Sosyal hukuk mahkemeleri ( Sozialgerichte ) üç seviyeye
sahiptir ve çeşitli sosyal yardımları içeren davalarla
çalışır. Bunlara işsizlik ödemeleri, işçi tazminat talepleri ve
sosyal güvenlik ödemeleri dahildir.
´ Mali Mahkemeler ( Finanzgerichte ) iki seviyeye sahiptir ve
yalnızca vergi konularını içeren davalara karar verir.
´ Herhangi bir Anayasa hukuku meselesi Federal Anayasa
Mahkemesi ( Bundesverfassungsgericht ) tarafından
dinlenir .
 FEDERAL ANAYASA MAHKEMESİ
´ Tüm mahkemeler, kendi yetki alanları dahilindeki hükümet eylemlerinin ve
yasalarının anayasaya uygunluğunu gözden geçirme yetkisine ve
yükümlülüğüne sahip olsa da, sadece Karlsruhe'deki Federal Anayasa
Mahkemesi (Bundesverfassungsgericht) yasaları anayasaya aykırı ilan
edebilir. Diğer mahkemeler bir yasayı anayasaya aykırı bulurlarsa
yargılamayı askıya almalı ve anayasaya uygunluk sorununu Federal
Anayasa Mahkemesine sunmalıdır.
´ Federal Anayasa Mahkemesi yargıçları, yenilenemeyen 12 yıllık dönemler
için seçilir (68 yaşının tamamında istifa etmesi gerekir). Federal Meclis ve
Federal Konsey, mahkemenin 16 yargıcının yarısını seçer; her durumda, bir
aday, atamayı güvence altına almak için üçte iki oranında destek
kazanmalıdır. Mahkeme, olağan davaları yürüten sekiz üyeli iki Senato’da
(1. Senato anayasal temel haklara ait, 2. Senato anayasal organların
yetkilerle bağlı davalar) oturuyor. Önemli vakalara tüm organ karar verir.
´ FAM Anayasanın garantörü sayılır. Onun kararları tüm devlet organları için
zorunludur. FAM hakkında Kanun’un 31. paragrafındaki listede gösterilen
işler üzere onun kararları kanun karakteri alır.
´ FAM aşağıdaki kategori işlere bakar:
1. Federal hakimiyetin idari organları arasındaki uyuşmazlıklara
2. Federal ve eyalet organları arasındaki uyuşmazlıklara
3. Kanunların anayasallığını soyut (kanunun kabulüne kadar) ve somut
(kanunun uygulanması ile bağlı) kontrolü
4. Anayasal şikayetlere (devlet organının şahsin ve ya belediye organının
anayasal hakkının ihlali halinde her bir vatandaş veya belediye organı
böyle şikayette bulunabilir).
 ALMANYA’DA
CourtMAHKEMENİN
System in Germany DERECELİ YAPISI

\ĞĞ
Constitutional Court (Bundesverfassungsgericht)*

Federal Court of Justice Federal Federal Federal Federal

(appeal on point of law only) Administrative Finance Labour Social

Court Court Court Court
(appeal on point of (appeal on (appeal on
Criminal section Civil section Family section law only)
(appeal)
point of law) point of law)

Higher Regional Courts Higher Finance Higher Higher

(appeal) Administrative Court Labour Social
Court Court Court
Criminal section Civil section Family section (appeal) (appeal) (appeal)

Regional Courts Administrative Labour Social

(trial and appeal) Court Court Court

Criminal section Civil section

*The jurisdiction of the Federal Constitutional Court can be divided into:

Local Courts a) norm control proceedings (concerning compatibility of laws with the constitution)
(trial) b) disputes between organs of the constitution, the Federation and the Länder
Criminal section Civil section Family section c) individual complaints of unconstitutionality of court decisions and statutes

The appeal system in criminal, civil and family cases is complicated:

Criminal cases: Appeals from local courts to regional courts, further appeal to higher regional courts
Appeals from regional courts (trials, first instance) only to federal court of justice
Civil cases: Appeals from local courts to regional courts, no further appeal
Appeals from regional courts (first instance) to higher regional courts, further appeal to federal court of justice
Family cases: Appeals from local courts to higher regional courts, further appeal to federal court of justice
(Appeals to federal court of justice are subject to further conditions)
 ALMAN MAHKEMELERİNDE HAKİMLER
´ Almanya'da jüri davası diye bir şey yoktur ve yargıçlar mahkeme
işlemlerinde daha aktif bir rol üstlenirler. Aksi takdirde mahkeme
prosedürleri ABD'deki jüri duruşmasına benzer.
´ Belirli mahkemeye bağlı olarak, bir mahkeme tek bir profesyonel
yargıçtan veya profesyonel yargıçlar ile "meslekten olmayan
yargıçların" (“lay judges”) bir kombinasyonundan
oluşabilir. Küçük davalarda yalnızca tek bir profesyonel yargıç
başkanlık edebilir. Veya, suçlamalar ağırsa ve sanık ağır
cezalarla karşı karşıya ise, davayı gören en fazla beş kişi
olabilir; üç profesyonel yargıç ve iki meslekten olmayan yargıç
veya beş profesyonel yargıç. Demek ki, ciddi ceza davalarında
yargılama mahkemeleri, önceden belirlenmiş bir listeden kurayla
seçilen jüri üyelerine benzer şekilde meslekten olmayan
yargıçlarla birlikte çalışır. Meslek dışı yargıçlar, tüm suç ve ceza
sorularına profesyonel yargıçlarla birlikte karar verir. Meslekten
olmayan yargıçlar da bazı ceza dışı meselelere katılır.
´ Çeşitli Alman Devletlerinde (Länder) görev yapan profesyonel
hâkimler , eğitimli hukuk uzmanlarıdır ve normalde Länder
tarafından ömür boyu devlet memuru olarak istihdam edilirler.
Meslek olmayan hakimler, bir komite tarafından önceden
belirlenmiş bir süre hizmet etmek üzere seçilen sıradan
vatandaşlardır. Federal mahkemelerde görev yapan tüm
hakimler hukuk mesleği konusunda eğitilmiştir. Profesyonel hâkim
veya avukat olmaları gerekir.
 ALMANYA’NIN HUKUK EĞİTİMİ SİSTEMİ
´ Üniversitede temel hukuk eğitimine orta okulu (gimnasium – 13 yıl) bitirip abitur
diploması almakla hak kazanmak olur. Üniversiteye giriş sınavları yoktur.
´ Almanya Anayasası ücretsiz üniversite eğitimi hakkı tanır.
´ Almanya’da hukuk eğitimine devlet tekeli mevcuttur (özel üniversiteler yoktur).
Hukuk eğitimi ve hukukçuların meslek hazırlığı sistemi Adalet ve Eğitim
bakanlıklarının genel kontrolü altında çalışır.
´ Hukuk eğitiminin formel olarak iki aşamaya ayrılması:
1. aşama akademik niteliktedir;
2. aşama hakimlik işinin pratik cihetlerine vurgu yapıyor. 3-4 çeşitli kurumda (her
birinde 3-4 ay olmakla) yapılır. Stajyer geçici olarak devlet hizmetçisi sayılır ve küçük
de olsa maaş alır.
´ Hukuk fakültesinde eğitim 3,5 yıldır (7-9 dönem) ve 1. devlet sınavını başarıyla
vermekle sona erer. Öğrenci pratik stajı (2 yıl) bitirdikten sonra 2. devlet sınavı
derer.
´ Hukuk fakültesinde sadece 6-7 ders zorunlu, kalanları seçmelidir.
´ 1. devlet sınavı: uygun toprağın istinaf mahkemesi tarafından kabul edilir; iki
kısımdan oluşur; 1. kısım 8 beşsaatlik yazılı sınav – hukukun 4 alanı (medeni, ceza,
kamu hukuk ve uygun muhakeme hukuku (yanı medeni, ceza ve idari), ayni
zamanda öğrencinin kendisinin seçimi ile 1 seçmeli kurs üzere (örn, hukuk tarihi,
kriminoloji vb.) iki hafta süresinde kabul edilir; sadece 1. kısımda başarılı olan
öğrenciler sınavın 2. kısmına devam edebilirler; 2. kısım iki profesör ve iki hukukçu-
pratikten oluşan komisyon karşısında sözlü olarak 1. kısımdaki kurslar üzere yapılır.
´ 2. devlet sınavı: iki kısımda oluşur: yazılı (12 saat sürer) ve sözlü sınav.
´ Volljurist: 2. devlet sınavını başarı ile verenlere Volljurist (tam yetkili hukukçu)
dereceleri verilir. Onlar mesleğin her hangi bir alanında çalışabilirler. Bu o anlama
gelir ki, Almanya’da ABD’de olduğu gibi (Fransa’dan ve İngiltere’den farklı
olarak), hukukçuluk mesleği yeknesak (unified) bir biçimdedir.
 hv
ALMANYA’DA HUKUKÇU
MESLEĞİNİN (JURISTISCHE
BERUFE) YAPISI

PATENT PRATİK HUKUK

HAKİM1 SAVCI HUKUKÇU- NOTER
BİLİMCİSi HUKUKÇU2 DANIŞMANI
(Richter) (Staatsanwalt) BİLİM ADAMI4 (Notar)
(Patendwalt) (Rechtsanwalt) (Syndikusanwalt)

YÜKSEK
Adalet bakanı Devletin Hukuk ihtisasının MAHKEMEDEKİA
tarafından çıkarlarını yanı sıra, teknik VUKATLAR ÖĞRETMEN
ömürlük, emekçi bilimler alanında
tüm (toplam 17 kişi)
yaşına kadar (65) lisans eğitimi ve
atanır. 1. ve 2.
mahkemeler
patent alanında TOPRAKLARIN
devlet sınavlarının de (idari BİLİMSEL
pratik tecrübeye İSTİNAF
yanı sıra, hakimler mahk. dahil) sahip olmak MAHKEMESİNDEKİ ARAŞTIRMACI
için hususi 1. ve 2. temsil eder gerekir AVUKATLAR
devlet sınavlarını
başarı ile verme
ve 3 il hakim- DİĞER
stajyer çalışmak AVOKATLAR3
gerekir.

1. Fransa'nın aksine, hâkim ve savcı hukuk mesleğinin farklı dallarına mensuptur; İki yargıç kategorisi vardır - profesyonel
(eğitime göre bir hukukçu) ve fahri (hukukçu olmayan).
2. Özel pratikte hukukçu mesleğinin barrister (avukat) ve solisitor (hukuk danışmanı) olarak ikiye bölündüğü İngiltere’den
farklı olarak, Almanya’da rechtsanwalt hem avukat hem de hukuk danışmanı işlevlerini yerine getirir.
3. Hukuk ve ceza davalarında, ilk derece mahkemelerinde avukatlık yapma hakkına sahiptirler.
4. Hukukçu bilim adamı - Hukuk mesleğinin en prestijli dalı; 1. ve 2. devlet sınavlarının yanı sıra, Promotion (aday tezi) ve
Habilitation (doktora tezi) yazmak gerekir
ALMAN MODELİNİN BAŞARISI
´ Avusturya Yasasından daha başarılı, ancak
Fransız Yasasından daha az. BGB nispeten
geç kaldı.
´ ➢ Pandectist Okulunun prestiji ve etkisi ve
bunların yöntemi tüm Avrupa'da, hatta
İngiltere’de görülmektedir; John Austin,
Alman hukuk bilimini "düzen ve ışık bölgesi gibi
görünen bir dünya", diye adlandırmıştır.
● Bazı Orta Avrupa hukukçuları Pandektist
Okulu'nun çalışmalarına katkıda bulunmuşlar.
´ ➢ Ürününün daha sınırlı tirajı
● Brasil, Portekiz, Orta Avrupa, Japonya,
Yunanistan.
AVUSTURYA HUKUKU
´ Özel hukuk, tüm kişilere uygulanan genel özel hukuka ve
işadamları için ticaret hukuku veya işverenler ve çalışanlar için
istihdam hukuku gibi yalnızca belirli kategorilere uygulanabilen
özel medeni hukuk biçimlerine bölünmüştür. Genel özel hukuk
olarak kabul edilenin büyük kısmı, 1811 Allgemeine Buergerliche
Gesetzbuch (ABGB)- Avusturya Medeni Kanunu adlı kapsamlı bir
özel hukuk kanununda düzenlenmiştir.
´ 1811 Avusturya Medeni Kanunu
ü Aydınlanma çağının ürünü
ü Doğal hukuk etkisi
ü Öğretici, yönlendirici bir kanun
ü Code Civil’den ve Alman Medeni Kanunundan kısa bir kanun
´ 1914, 1915 ve 1916, ABGB'nin bazı kısımları 1896 Alman Bürgerliche
Gesetzbuch'una uyarlandı. Yetmişli yıllarda özellikle
“Familienrecht” (Aile Hukuku) ile ilgili daha önemli değişiklikler
yapıldı. Genel özel hukukun diğer bölümleri, "Ehegesetz" (Evlilik
Yasası) gibi ayrı yasalarda düzenlenir,
´ İçtihat hukuku yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, belirleyici
ikna edici yetkiye sahiptir.
İSVİÇRE HUKUKU
´ İsviçre hukuk kaynakları, aşağıdaki kurallara göre
hiyerarşik olarak sıralanmıştır :
(i) federal hukuk kanton anayasalarına ve hukukuna göre
önceliklidir,
(ii) anayasal kurallar sıradan kanunlara üstün gelir ve
(iii) yasama tüzükleri, hükümet veya idari makamlar
tarafından ilan edilen düzenlemelere göre önceliklidir.
´ İsviçre Medeni Kanunu 10 Aralık 1907’de kabul edilmiş
ve 1912 yılından beri yürürlüktedir. O Alman MK ile
büyük ölçüde, Fransız MK ile de kısmen etkilenmiştir.
Fakat mukayeseli hukuk bilim adamlarının büyük bir
kısmine (örneğin, K, Zweigert ve Rodolfo Sacco) göre,
İsviçre MK sivil hukukun farklı bir paradigmasından
türemiştir.
 Fransa ve Almanya hukuklarındaki farklılıklar
• Fransa'dan farklı olarak, 1949'da Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası, yürütmenin özerk
düzenleyici güç hakkını tanımıyor ve kanun hükmünde kararnamelerin uygulanmasını
yasaklıyor. Almanya'da tüzükler (hükümetin ve diğer), uygulamada bu kuralın istisnaları
1 olmasına rağmen, yalnızca yasaların uygulanması çerçevesinde çıkarılabilir.

• Almanya, Fransa'da çok yaygın olan “yeni tip” konsolide kodlarına benzer kodlar bilmiyor.
2
• Almanya'da özel hukukta örf ve adetin rolü Fransa'dakiyle hemen hemen aynıdır. Yalnızca
kodlama kapsamına girmeyen dar bir ortamda önemlidir. Kamu hukukuna gelince, burada
onun rolü Fransa'dakinden daha azdır. Bu ise, ilk olarak, devlet hukuku alanında daha geniş
3 anayasal hukuk düzenlemeleriyle ve ikinci olarak, Almanya'nın devlet yapılarının
Fransa'dakinden farklı olarak (burada anayasa hukuku alanında tarihsel yerleşik geleneklerin
rolü daha önemli idi) önemli tarihe sahip olmaması ile bağlıdır.

• İdare hukukuna gelince, o Almanya mevzuatında Fransa'dakinden çok daha derin bir şekilde
4 geliştirildiğinden, bu alandaki adli uygulamanın (mahkeme pratiğinin) rolü bu kadar önemli
olmaktan uzaktır.
• Özellikle Alman Anayasa Mahkemesinin devlet yapılarında oynadığı önemli rolle bağlantılı olarak büyük
farklılıklar bulunmaktadır. Onun kararları, kanunla bir sırada duran hukuk kaynağıdır. Onun kanuna ilişkin
yorumu, yargı dahil tüm organları bağlayıcıdır. Eğer adi mahkemelerde davanın incelenmesi, norm
uygulamasının anayasaya uygunluğu konusunda şüphe uyandırırsa, mahkeme davayı askıya alır,
5 Anayasa Mahkemesine itiraz eder ve ardından sonuca göre davaya karar verir. Fransa'da böyle bir şey
yok. Bu ülkede var olan Anayasa Konseyi, daha sınırlı bir yetkiye sahiptir. Henüz yürürlüğe girmemiş
kanunların anayasaya uygunluğu üzerinde ön denetim hakkı verilmiş ve dolayısıyla bu uygulamada
olduğu gibi mevcut kanunların ve diğer normatif kanunların uygulanmasına etkisini gösteremeyecektir.
• Almanya'daki hukuk kaynakları sistemi - ve burada Fransız sisteminden bir başka fark - ülkenin
devlet sisteminin federal karakterini yansıtıyor. Almanya'daki her bir ‘toprağın’ kendi mevzuatı
6 vardır. Bu, hukuk kaynağı sistemini karmaşıklaştıran faktördür.
• 1949 Almanya Anayasasının 25. maddesine göre, “uluslararası hukukun genel normları,
federasyon hukukunun ayrılmaz bir parçasıdır. Kanun önünde üstünlüğe sahipler ve doğrudan
federal bölge sakinleri için haklar ve yükümlülükler yaratırlar." Uluslararası hukukun etkisi,
7 Almanya hukukuna Fransa'dakinden önemli ölçüde daha keskin bir şekilde yansıtılmıştır. Fransa
Anayasası (madde 55), uluslararası hukuka değil, devlet tarafından uygun şekilde onaylanan
sözleşmeler veya anlaşmalara değinir.
KAYNAKÇA (kullanılan kaynaklar)

´ Arzu OĞUZ, Karşılaştırmalı Hukuk, Ankara, 2003, s.

189-252.
´ Legal systems in Germany: overview
https://uk.practicallaw.thomsonreuters.com/w-
007-7132?transitionType=Default&contextData=
(sc.Default)&firstPage=true
´ Justice of Germany
https://www.britannica.com/place/Germany/Jus
tice