(Vithkuq, 1797 - 1846) ka qenë një avokat dhe studjues
shqiptar. Më 1844 krijoi një alfabet krejt origjinal për gjuhën shqipe, quajtur Alfabeti i Vithkuqit. Veqilharxhi është ndër figurat më të shquara të viteve të para të Rilindjes Kombëtare, dhe çmohet si njëri prej ideologëve të saj të parë.
Naim Frashëri (Frashër, 25 maj 1846 - Stamboll, 20 tetor 1900) ka qenë
nëpunës dhe intelektual i Perandorisë Osmane, poeti më i madh i Rilindjes Kombëtare, hartues tekstesh, përkthyesi i parë i pjesëve të Kur'anit në gjuhë shqipe dhe veprimtar i shquar i arsimit kombëtar shqiptar. Shihet si nismëtari i letërsisë shqiptare dhe një nga ikonat kulturore shqiptare më ndikuese të shekullit 19. I gjendur me pozita të larta në administratën osmane deri kur vdiq, mes të tjerash ndihmoi në nxjerrjen e lejes për Mësonjëtoren e Korçës si dhe të Gramatikës të Kristoforidhit.
Abdullah bej Dume-Frashëri njohur thjesht si Abdyl Frashëri (Frashër, 1839 –
Stamboll, 23 tetor 1892) ka qenë deputet shqiptar në Mexhlisin Osman, një nga udhëheqësit kryesorë të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit. Zef Ndokillia i njohur si Zef Jubani Shkodër, 25 tetor 1818 - 1 shkurt 1880) ka qenë nëpunës, ekonomist, folklorist, shkrimtar dhe nder paratransit e lëvizjes kombëtare.
Kostandin Ndelka, i njohur si Kostandin Kristoforidhi (Elbasan, 22
maj 1827 ose 1830 - 7 mars 1895) qe gjuhëtar dhe përkthyes shqiptar. Me përkthimet e tij në përgjithësi dhe atë të Dhiatës së Re në veçanti ka dhënë ndihmesë vendimtare për themelimin e një gjuhe letrare shqipe Elena Gjika (Dora d'Istria, Bukuresht, 1828 - Firenca, 1888) ishte shkrimtare dhe publiciste përparimtare rumune me origjinë shqiptare.
Parashqevi Qiriazi (2 qershor 1880–1970) ishte Mësuese e Popullit, master
i edukimit, pedagoge, intelektuale e shquar, veprimtare e arsimimit të femrës shqiptare, pjesëmarrëse e Kongresit të Manastirit, autorja e abetares së parë shqipe me alfabetin e Manastirit dhe e himnit të tij, e para femër shqiptare autore e një projekti arsimor.